‫سماجي اڀياس‬

‫ڇھين کان اٺين ڪالس تائين‬

 ‫)‪Prepare by K Tech Khalil Anwar Solangi (03133548993‬‬
‫‪Gift for All Sindhis‬‬
‫‪2‬‬
‫دوستن ساڻ ضرور ونڊيو‬

‫سوال‪ .‬تاريخ ڇا کي ٿو چئجي؟‬

‫جواب ‪.‬تاريخ ماضي جي اڀياس کي چئبو آھي‪.‬‬
‫سوال‪ .‬تاريخ جي اڀياس جي ڪھڙي ضرورت آھي؟‬
‫جواب‪ .‬ڪنھن بہ سماج الِء تاريخ جي ڄاڻ ڏاڍي اھم ۽ ضروري آھي ‪ ،‬ان ذريعي اسان ”حال“ کي سمجھي‬
‫”مستقبل“ الِء تيار ڪري سگھون ٿا‪.‬‬
‫سوال‪ .‬انساني زندگيِء جي ابتدا بابت قرآن پاڪ ۾‬
‫ڇا اھم آھي ؟ جواب‪ .‬ڄاڻ ۽ ارتقا جو نظريو اھم‬
‫آھي‪.‬‬
‫سوال ‪ .‬باِء پيڊلزم جي معنيٰ ڇا آھي ؟‬
‫جواب‪ .‬باِء پيڊلزم جي معنيٰ ٻن پيرن واري جانورن جو نظريو آھي‪.‬‬
‫سوال ‪.‬شروعاتي انسان ڇا جي ڳوال ۾ ھڪ ٻئي ھنڌ‬
‫ڦرندي رھندو ھو؟ جواب ‪ .‬کاڌي خوراڪ ۽ اجھلي جي‬
‫ڳوال ۾‪.‬‬
‫سوال ‪ .‬سائينسدان جو خيال آھي ت انسان ‪ 60‬لک سال اڳ ڇا‬
‫جي صورت ۾ ھا؟ جواب‪ 60 .‬لک سال اڳ باندر جھڙي ڪنھن‬
‫وڏي مائٽ جي ارتقائي صورت ۾ آھي‪.‬‬
‫سوال ‪ .‬اڄوڪن انسانن کي ڇا سڏيو وڃي ٿو؟‬
‫جواب‪ .‬ھوموسئپينس )‪(HOMO SAPIENS‬جديد ۽ ڏاھو انسان سڏيو وڃي ٿو‪.‬‬
‫سوال‪ .‬شڪار ڪندڙ ۽ گڏ ڪري رکڻ وارن جي زندگي َء جي مکيہ‬
‫خاصيتن کي بيان ڪريو؟ جواب‪ .‬آسٽريلو پيٿڪس کان اڄ ڪلھ جي‬
‫انسان تائين‬
‫ھومواريڪٽس‬ ‫ھوموھيبيلس‬ ‫آسٽريلو‬
‫ڊيگھ ‪60.1‬‬ ‫ڊيگھ ‪ 59.1‬ميٽر‬ ‫پيٿيڪس‬
‫ميٽر وزن ‪60‬‬ ‫وزن ‪ 50‬ڪلو‬ ‫ڊيگھ ‪10.1‬‬
‫گرام ابتدائي اوزار‬
‫ڪلو گرام باھ‬ ‫ميٽر‬
‫شيون وغيرہ‬
‫ڳولي لڌائون‬ ‫وزن ‪ 40‬ڪلو گرام ۽ سڌو ھلندا ھئا‪.‬‬
‫ڳالھائيندا ھئا‪.‬‬
‫ٽولين ۾ شڪار ڪندا ھئا‪.‬‬
‫ھوموسئپينس‬ ‫ھومونيئنڊر ٿال‬
‫ڊيگھ ‪70.1‬‬ ‫ڊيگھ ‪65.1‬‬
‫ميٽر وزن ‪70‬‬ ‫ميٽر وزن ‪80‬‬
‫ڪلو ميٽر فن‬ ‫ڪلو ميٽر‬
‫جا مثال‬ ‫پھريان دفنائين ِدڙ‬
‫ھڏن ۽ سڱن مان ٺاھيل اوزار‬ ‫خاص اوزار ڪتب آڻيندا ھئا‬

‫وڌيڪ نوٽس الء رابطو ڪيو ‪03133548993‬‬

 ‫سوال ‪.‬زرعي سماج جي شروعات‬
‫ڪڏھن ٿي؟ جواب‪ .‬اٽڪل ‪10000‬‬
‫سال اڳ‪.‬‬
‫سوال ‪.‬زرعي سماج کان صنعتي سماج جي تبديلي‬
‫ڪڏھن آئي؟ جواب ‪ 20.‬ھين صدي جي وچ ۾‬
‫‪1957‬ع ڌاري آئي‪.‬‬
‫سوال ‪.‬زرعي سماج ڇا آھي؟‬
‫جواب‪ .‬زرعي سماج اھو سماج آھي جنھن ۾ فصل پوکيہ وڃن ٿا ۽ چوپايو مال چاريو وڃي ٿو‪.‬‬
‫سوال‪ .‬اڄوڪي سماج کي ڪھڙو سماج‬
‫سڏيو وڃي ٿو؟ جواب‪ .‬صنعتي سماج‪.‬‬
‫سوال‪ .‬سماج ڇا کي ٿو چئجي ؟‬
‫جواب‪ .‬ماڻھن جو اھڙو گرھ جنھن ۾ ھڪ ھجڻ جي سمجھ ۽ گڏ زندگي گذارڻ جو شعور موجود ھجي ان کي سماج سڏجي ٿو‪.‬‬
‫سوال‪ .‬ڪلچر يا ثقافت ڇا کي ٿو چئجي ؟‬
‫جواب ‪.‬ماڻھن جي ھڪ گرھ جي زندگي گذارڻ جي طرزيا نموني کي چئجي ٿو‪.‬‬
‫سوال ‪.‬ڪھڙا سماج پاڻ کي منظم ڪري برقرار رکي‬
‫قيام دائم رھن ٿا؟ جواب‪ .‬زرعي سماج ۽ صنعتي سماج‪.‬‬
‫سوال‪ .‬سماج جي تبديل ٿيڻ جا ‪ 3‬سبب ڪھڙا آھن؟‬
‫جواب ‪ 1.‬گڏ ھئڻ جو احساس ‪ 2 ،‬گڏ گذارڻ جو شعور ‪ 3 ،‬ھر‬
‫معاملي ۾ شھڪار سوال ‪.‬سماج جي تبديلي نہ ھوئڻ جا سبب‬
‫ڪھڙا آھن؟‬
‫جواب‪ .‬گڏ ھئڻ جو احساس نہ ھئڻ ‪ ،‬گڏ گذارڻ جي بي شعوري ۽ ھر معاملي ۾ شھڪار نہ ڪرڻ‪.‬‬
‫سوال ‪.‬دنيا ۽ زندگي بابت خيالن ۽ عقيدن جي مجموعي‬
‫کي ڇا چئبو آھي؟ جواب ‪.‬جڳ ويچار يا دنيائي رائو چئبو‬
‫آھي‪.‬‬
‫سوال ‪.‬سماجي ترقي ۽ تنظيم جي سڌاريل ڏاڪي تي پھتل سماج‬
‫کي ڇا چئبو آھي؟ جواب‪ .‬ترقي يافتہ چئبو آھي‪.‬‬
‫سوال ‪.‬سنڌو ماٿري جي تھذيب ڪٿي‬
‫آھي؟ جواب ‪.‬ھي تھذيب سنڌو درياُء جي‬
‫ڪناري تي آھي‪.‬‬
‫سوال ‪.‬ھيَء تھذيب ڪيسيتائين‬
‫قائم رھي؟ جواب ‪ 1300.‬کان‬
‫‪ 3300‬ق م تائين‪.‬‬
 ‫)‪Prepare by K Tech Khalil Anwar Solangi (03133548993‬‬
‫‪Gift for All Sindhis‬‬
‫‪4‬‬
‫دوستن ساڻ ضرور ونڊيو‬

‫سوال‪ .‬سنڌو ماٿري جي تھذيب جا وڏا شھر‬

‫ڪھڙا آھن؟ جواب‪ .‬موئن جو دڙو ۽ ھڙپا‪.‬‬
‫سوال ‪.‬موئن جي دڙي مان کوٽائي مان جيڪي شيون مليون اھي ڪھڙيون آھن؟‬
‫جواب ‪.‬مٽي مان ٺھيل ڦيٿن سان ننڍڙيون گاڏيون ‪ ،‬مختلف جانورن جو شڪليون ۽ ڇڪا شامل آھن‪.‬‬
‫سوال ‪.‬ڪھڙن جابلو َقطارن مان سنڌو درياُء جو‬
‫آغاز ٿئي ٿو؟ جواب ‪.‬سنڌو درياَء جو آغاز ھماليہ جو‬
‫جابلو قطارن مان ٿئي ٿو‪.‬‬
‫سوال‪ .‬سنڌو ماٿري جو تھذيب جو تعلق ڪھڙي زماني سان آھي؟‬
‫جواب‪ .‬سمرين تھذيب ‪ ،‬ميسوپوٽيميا جي تھذيب ۽ مصر جي تھذيب واري زماني سان آھي‪.‬‬
‫سوال ‪.‬سنڌو ماٿري جي تھذيب جي ماڻھن جي ڪرت ۽ دنڌا ڪھڙا ھئا؟‬
‫جواب ‪.‬واپاري ھئا يا ڪاريگر ھئا ‪،‬ڪمي ڪاسبي ھي ڪاريگر ان پيھڻ الِء پٿر مان جنڊ ٺاھيندا ھئا ‪،‬ڪي وري‬
‫ڪپھ مان ڌاڳو ٺاھي ڪپڙو ھئا‪ ،‬ڪن جو ڪم مڻيا ٺاھڻ مڇون مارڻ ‪ ،‬برتن ڇٻيون ٺھڻ ھو‪ ،‬ڪي ڪاريگر‬
‫ڏاند گاڏيون ۽ ڪي وري ٻيڙيون ٺاھيندا ھئا‪.‬‬
‫سوال ‪.‬سنڌو ماٿري جي تھذيب جا ماڻھو ڇا‬
‫جا ماھر ھئا؟ جواب‪ .‬فن ۽ عمارت سازي ۾‪.‬‬
‫سوال ‪.‬سنڌو ماٿري جي تھذيب وارن ماڻھن جا گھر ڇا‬
‫جا ٺھيل ھئا؟ جواب‪ .‬پڪين سرن جا‪.‬‬
‫سوال ‪.‬سنڌو ماٿري جي تھذيب ۾ آرٽ جا ڪيترا قسم ھئا؟‬
‫جواب ‪ 3.‬قسم ھئا ۽ اھي ھي آھن ‪،‬عمارت سازي ‪ ،‬سنگ تراشي ۽ ٿانو زيور ٺاھڻ ھئا‪.‬‬
‫سوال ‪.‬موئن جي دڙي جي کوٽائي کان پوِء ڪيئن خبر پئي تہ اھي ناچ جا شوقين ھئا؟‬
‫جواب ‪.‬موئن جي دڙي مان ڇوڪريَء جو مجسمو ڪڍڻ سان خبر پوي ٿي تہ ان دور جا ماڻھو ناچ جا شوقين ھئا‪.‬‬
‫سوال ‪.‬سنڌو ماٿري جي تھذيب ۾ شھرن جي رٿابنديَء‬
‫ڪيئن ٿيل ھئي؟ جواب ‪.‬سنڌو ماٿري جي تھذيب ۾‬
‫شھري رٿابندي ۽ عمارت سازي ھئي‪.‬‬
‫سوال ‪.‬سنڌو ماٿري جا ماڻھو ھن گھرن ۾ رھندا ھئا اھي‬
‫ڪيئن ٺھيل ھئا؟ جواب‪ .‬پڪين۽ ٿولين سيرين جا ٺھيل‬
‫ھئا‪.‬‬
‫سوال‪ .‬سيرن جي اوساري ڇا سان‬
‫ڪندا ھئا ؟ جواب‪ .‬گاري سان‪.‬‬
‫سوال‪.‬گاري ۾ ڇا ميالئيندا‬
‫ھئا؟ جواب‪ .‬چيرولي ۽ چن‬
‫مالئيندا ھئا‪.‬‬
‫سوال‪ .‬سنڌو ماٿريَء جي تھذيب جي ماڻھن جي ھنرن ۽ فنن جي‬
‫فھرست ڪئين آھي ؟ جواب‪ .‬اھا ھيِء آھي‪.‬‬

‫وڌيڪ نوٽس الء رابطو ڪيو ‪03133548993‬‬

 ‫‪.1‬مورتيون مجسما ‪ .2‬رٿابندي سان گھرن جي اڏاوت ‪ .3‬سنگتراشي ‪ .4‬مھرون ‪ .5‬ٺڪر جا ٿانو ‪ .6‬سونا زيور ‪.7‬‬
‫پيراڪوٽا ‪ ،‬ويني يڪل مٽي ٺڪر جون شيون ‪ .8‬ڪانسي ۽ کوريَء ۾ پڪل پٿر جون شيون وغيرہ‪.‬‬
‫ِ‬
‫سوال ‪.‬ماپ تول جو سرشتو ڇا الِء رائج ڪيو ويو؟‬
‫جواب‪ .‬ماپ تور جو سرشتو ان الِء رائج ڪيو ويو تہ جيئن ڌاتن ۽ شين جي صحيح ماپ تور ٿي سگھي‪.‬‬
‫سوال‪ .‬اڪثر اوزار ڇا جا ٺھيل ھوندا ھئا؟‬
‫‪.‬جواب ‪ .‬اڪثر اوزار ٽامي‪،‬ڪانسي‪،‬شيھي۽ٽن يا قلعي جا ٺھيل ھئا‪.‬‬
‫سوال ‪.‬ڌاتو جي نون قسمن جي نتيجي ۾ ڇا‬
‫جي ترقي ٿي؟ جواب ‪.‬سائنس ۽ ٽيڪناالجي‬
‫جي‪.‬‬
‫سوال ‪.‬سنڌو ماٿري جي تھذيب جي ماڻھن جي معيشت جو‬
‫دارومدار ڇا سان ھو؟ جواب‪ .‬واپار سان ھو‪.‬‬
‫سوال ‪.‬ترڪي ڪرڻ ۾ ڇا جي‬
‫سھولت ھئي ؟ جواب ‪.‬واپار جي‪.‬‬
‫سوال ‪.‬واپار ڪھڙي قسم جو‬
‫ٿيندو ھو؟ جواب‪ .‬اوزارن جو ‪،‬‬
‫ٽرانسپورٽ جي ذريعي‪.‬‬
‫سوال ‪.‬سنڌ ماٿري جي تھذيب جا ماڻھو ڪھڙا اوزار استعمال ڪندا ھئا ؟ جن ڪمن ۾ اھي استعمال ٿيندا‬
‫ھئا انھن مان ڪو ھڪ ڪم ٻڌايو؟‬
‫جواب‪ .‬سنڌو ماٿري جو تھذيب جا ماڻھو جيڪي اوزار استعمال ڪندا ھئا انھن ۾ ھٿوڙا ‪ ،‬ڇيڙيون ‪ ،‬سئيون‬
‫‪،‬مڇي ڦاسائڻ جون ڪنڍيون ‪ ،‬ڪھاڙيون ‪ ،‬پاڪيون ‪ ،‬ڪرايون شامل ھيون‪ .‬اھي اوزار سنگتراشي مڇي ڦاسائڻ‬
‫وڻ وڍڻ وغيرہ الِء استعمال ڪندا ھئا‪.‬‬
‫سوال ‪.‬وزن ڪرڻ الِء ڪھڙي ٽيڪناالجي جي فن طريقو استعمال ڪيو ويندو ھو؟‬
‫جواب ‪.‬تور جا وزن يا وٽ ‪ ،200 ،100 ، 50 ،20 ،10 ،5.0 ،2.0 ، 1.0 ، 05.0‬۽ ‪ 500‬جي يونٽن ۾ ورھايل آھن‬
‫جيڪو ھر ھڪ يونٽ جي طور يا وزن ‪ 28‬گرامن جي برابر آھي جيڪو انگريزن جي آئونس تور يا يونان جي‬
‫انسي جھڙو آھي‪.‬‬
‫سوال‪ .‬ٻين ھنڌن سان واپار ڪرڻ الِء ڪھڙي ٽيڪناالجي جي سھولت‬
‫استعمال ڪندا ھئا؟ جواب‪ .‬ڏاند گاڏيون ۽ ٻيڙيون استعمال ڪندا ھئا‪.‬‬
‫سوال‪ .‬اسان کي ڪيئن خبر پوي ٿي تہ سنڌو ماٿري جا ماڻھو ٻين ھنڌن سان واپار ڪندا ھئا؟‬
‫جواب‪ .‬کوٽائي دوران ھٿ آيال شين ۽ مختلف ڌاتن مان سابت ٿئي ٿو تہ سنڌو ماٿري جو ماڻھو ٻين ھنڌن سان واپار ڪندا ھئا‪.‬‬
‫سوال ‪.‬سنڌو ماٿري جي تھذيب جو زوال‬
‫ڪيترو ھو؟ جواب ‪ 1300.‬قبلي مسيح‪.‬‬
‫سوال‪ .‬سنڌو ماٿري جي تھذيب گھڻن سبب جي ڪري اھميت واري آھي؟ ۽ اھي ڪھڙا آھن؟‬
 ‫)‪Prepare by K Tech Khalil Anwar Solangi (03133548993‬‬
‫‪Gift for All Sindhis‬‬
‫‪6‬‬
‫دوستن ساڻ ضرور ونڊيو‬

‫جواب ‪ 3.‬۽ اھي ھي آھن ‪ .1،‬شھري رٿا بندي ‪ .2‬عمارت سازي جو ھنر ‪ ،‬سفائيَء جو بھترين سرشتو ‪ .3‬ھنر ۽‬
‫فن جا مختلف قسم‪.‬‬
‫سوال‪ .‬ھيَء تھذيب ڪيئن تباھ ٿي؟‬
‫جواب ‪.‬اھڙي اوچتي قدرتي آفت جھڙوڪ ٻوڏ وغيرہ جي ڪري ھي تھذيب تباھ ٿي‪.‬‬
‫سوال ‪.‬موئن جي دڙي جي کوٽائي ڪندي ڪيترا انساني‬
‫ھڏاوان پڃرا مليا؟ جواب ‪.39.‬‬
‫سوال ‪.‬اھو سرشتو جنھن ذريعي ڪميونٽي تي حڪمراني ڪئي وڃي ان‬
‫کي ڇا چئبو آھي؟ جواب ‪.‬حڪومت‪.‬‬
‫سوال ‪.‬حڪومت ڇا‬
‫ٺاھيندي آھي؟ جواب‪.‬‬
‫پاليسيون ۽ قانون‪.‬‬
‫سوال‪ .‬پاليسيون ۽ قانون ڇا جي الِء ٺاھيا‬
‫ويا آھن؟ جواب‪ .‬ملڪ تي حڪمراني‬
‫ڪري سگھي‪.‬‬
‫سوال ‪.‬پاڪستان جو حڪومتي سرشتو ڇا تي‬
‫مشتمل آھي؟ جواب‪ .‬جھموري وفاقي پارلياماني‪.‬‬
‫سوال ‪.‬پاڪستان جي وفاقي سرشتي ۾ اختيار ڇا ۾‬
‫ورھايل ھوندا آھن؟ جواب ‪.‬وفاق ۽ صوبن ۾‪.‬‬
‫سوال ‪.‬پاليامينٽي طرز جي حڪومت ۾ ڇا‬
‫ڌار نہ آھي؟ جواب‪ .‬قانونيہ ۽ انتظاميہ‪.‬‬
‫سوال ‪.‬حڪومت ڇا کي چئجي ٿو؟‬
‫جواب ‪.‬ھڪ ملڪ تي ضابطو ۽ انتظام ھالئيندڙ ماڻھن جي گروھ کي حڪومت چئجي ٿو‪.‬‬
‫سوال ‪.‬سڄي ملڪ الِء عوامي پاليسيون ۽ قانون ٺاھڻ ڪنھن‬
‫جي اختيار ۾ آھن؟ جواب‪ .‬حڪومت جي اختيار ۾ آھن‪.‬‬
‫سوال ‪.‬حڪومت جي وفاقي قسم جي ھجڻ جو ڪھڙو مطلب‬
‫آھي؟ جواب‪ .‬حڪومت اختيار وفاقي حڪومت ۽ صوبائي‬
‫حڪومتن ۾ ورھايل ھجن‪.‬‬
‫سوال ‪.‬پاڪستان جي وفاقي ايڪاين جا ناال ؟‬
‫جواب ‪ .1.‬چار صوبا سنڌ ‪ ،‬پنجاب‪ ،‬خيبرپختونخواہ ۽ بلوچستان‪.‬‬
‫‪ .2‬وفاقي گادي جو ھنڌ اسالم آباد‪.‬‬
‫‪ .3‬وفاقي انتظام ھيٺ قبائلي عالئقا )فاٽا‪(.‬‬
‫‪ .4‬گلگت بلچستان‪.‬‬
‫سوال ‪.‬پارلياماني حڪومت جي نطام جي مکيہ خاصيت ڪھڙي آھي؟‬

‫وڌيڪ نوٽس الء رابطو ڪيو ‪03133548993‬‬

 ‫جواب‪ .‬حڪومت جي پارلياماني سرشتي ۾ سڀ حڪومت اختيار قانون ساز اداري يعني پارليامينٽ وٽ ھوندا‬
‫آھن تہ انتظامي طاقت ۽ اختيار قانون ساز اداري کان ڌار ٿيل نہ ھوندا آھن‪.‬‬
‫سوال ‪.‬پارلياماني حڪومت جي سرشتي ۾ ماڻھو پنھنجا نمائيندا ڪيئن چوڊيندا آھن؟‬
‫جواب ‪.‬ھن نظام ۾ عوام جھموري چونڊن ذريعي پنھنجا نمائيندا چوندي ٿو ۽ پاڻ مٿان حڪمراني جو حق بہ ان کي ڏئي ٿو‪.‬‬
‫سوال ‪.‬حڪومت جون شاخون ڪيتريون ۽‬
‫ڪھڙيون آھنئ جواب ‪ 3.‬آھن ‪،‬اھي قانونيہ ‪،‬‬
‫عدليہ ۽ انتظاميہ‪.‬‬
‫سوال ‪.‬قانون ساز اداري يا پارليامينٽ جا ‪ 2‬وڏا ايوان‬
‫ٰڪھڙا آھن؟ جواب‪ .‬قومي اسمبلي ۽ سينٽ‪.‬‬
‫سوال‪ .‬حڪومت جو سربراھ ڪير‬
‫ھوندو آھي؟ جواب ‪.‬وزير اعليٰ‪.‬‬
‫سوال ‪.‬وزير اعلٰيٰ پنھنجي قابينہ جي وزيرن جي مقرري ڪھڙن‬
‫ميمبرن مان ڪندو آھي؟ جواب‪ .‬پارليامينٽ مان‪.‬‬
‫سوال ‪.‬پاڪستان جي اعليٰ ترين عدالت‬
‫ڪھڙي آھي؟ جواب‪ .‬سپريم ڪورٽ‪.‬‬
‫)اسالم آباد( سوال ‪.‬قانون ساز اداري جا ڪم‬
‫ڪھڙا آھن؟‬
‫ڦير ڦار آڻڻ آھي‪.‬‬
‫جواب‪ .‬قانون ساز اداري جو مکيہ ڪم نوان قانون جوڙڻ ۽ موجودہ قانونن ۾ تبديلي يا ِ‬
‫سوال ‪.‬سينيٽ جي قائم ڪرڻ جو مقصد ڪھڙو ھيو؟‬
‫جواب ‪.‬سينيٽ مستقل قانون ساز ادارو آھي جيڪو قامي معاملن ۾ تسلسل جي ِضمانت ڏئي ٿو‪.‬‬
‫سوال ‪.‬وفاقي حڪومت ڪير جوڙي ٿو؟‬
‫جواب‪ .‬وفاقي حڪومت جي انتظاميہ جي جھڙوڪ چونڊيل نمائندا ڪن ٿا‪.‬‬
‫سوال ‪.‬رياست جو سربراھ ڪير آھي؟‬
‫جواب‪ .‬صدر‪.‬‬
‫سوال‪ .‬وفاقي حڪومت جو سربراھ‬
‫ڪير آھي؟ جواب‪ .‬وزير اعظم‪.‬‬
‫سوال‪ .‬وزارت ۾ ڪھڙا شامل‬
‫جواب‪ .‬وزير‬ ‫ھوندا آھن؟‬
‫اعظم ۽ وزير شامل آھن‪.‬‬
‫سوال ‪.‬بيورو ڪريسي ڇا کي ٿو‬
‫جواب‪ .‬سول ۽ فوجي‬ ‫سڏجي؟‬
‫آفيسر‪.‬‬
 ‫)‪Prepare by K Tech Khalil Anwar Solangi (03133548993‬‬
‫‪Gift for All Sindhis‬‬
‫‪8‬‬
‫دوستن ساڻ ضرور ونڊيو‬

‫سوال ‪.‬پاڪستان ۾ عام چونڊ ڪڏھن‬

‫منقعد ٿئين ٿي؟ جواب‪ 5.‬سال ۾‪.‬‬
‫سوال‪ .‬پاڪستان ووٽري ٿيڻ الِء ڪيتري عمر‬
‫جواب‪ 18.‬سال‪.‬‬ ‫مقرر ٿيل آھي؟‬
‫سوال ‪.‬پاڪسان ۾ نمائيندو ٿيڻ الِء ڪيتري عمر‬
‫جواب ‪ 25.‬سال‪.‬‬ ‫مقرر ٿيل آھيئ‬
‫سوال ‪.‬پاڪستان ۾ چونڊ ڪرائڻ واري ذميوار اداري جو نالو ڇا آھي؟‬
‫جواب ‪.‬اليڪشن ڪميشن آف پاڪستان‪.‬‬
‫سوال ‪.‬ماڻھن سان خبرون ۽ خيال ونڊڻ جي ذريعي کي ڇا‬
‫جواب‪ .‬ميڊيا‪.‬‬ ‫چوندا آھن؟‬
‫سوال ‪.‬اليڪٽرانڪ خبر رسائيَء جي ذريعن کي ڇا‬
‫جواب ‪.‬اليڪٽرانڪ ميڊيا‪.‬‬ ‫چئبو آھي؟‬

‫سوال ‪.‬ميڊيا ھوئسس جي آمدني جو مکيہ ذريعو‬

‫جواب ‪.‬اشتھار بازي‪.‬‬ ‫ڪھڙو آھي؟‬
‫سوال ‪.‬نشانين ۾ ڏنل پيٰٰغام جيڪو صرف مشين پڙھي سگھي‬
‫جواب ‪.‬ڊيجيٽل ميڊيا‪.‬‬ ‫ٿي ان کي ڇا چئجي ٿو؟‬
‫سوال ‪.‬ڪاغز يا پني جي وسيلي خبرن جي ذريعي کي‬
‫جواب ‪.‬پرنٽ ميڊيا‪.‬‬ ‫ڇا چئبو آھي؟‬
‫سوال ‪.‬انٽرنيٽ ۽ ٽيليوزن ذريعي ماڻھو ھڪ ٻئي سان خبر رسائي وارا رابطي ۾ رھن ٿا ان کي ڪھڙي‬
‫جواب‪ .‬سوشل ميڊيا‪.‬‬ ‫ٽيڪناالجي چوندا آھن؟‬
‫سوال ‪.‬ميڊيا ڇا کي سڏجي ٿو؟‬
‫جواب ‪.‬خبر چار جا سڀئي ذريعا جن وسيلي خبرون ۽ معلومات وندر ورونھن ‪،‬تعليم يا واڌاري جا پيغام پکڙيا وڃن تن کي عام طرح ميديا‬
‫چيو وڃي ٿو‪.‬‬
‫سوال ‪.‬ميڊيا جي مختلف قسم گھڻا ۽ ڪھڙا آھن؟‬
‫جواب‪ .‬ميڊيا جا ‪ 4‬قسم آھن ‪ .1،‬پرنٽ ميڊيا ‪ .2،‬اليڪٽرانڪ ميڊيا ‪ .3،‬ڊجيٽل ميڊيا ‪ .4،‬سوشل ميڊيا‪.‬‬
‫سوال ‪.‬سماجي سياسي ۽ اقتصادي مسئال ڪھڙا آھن؟‬
‫جواب‪ .‬آبادي جي واڌ ‪ ،‬تعليم ‪ ،‬صحت ‪ ،‬روزگار‪ ،‬تفريح‪ ،‬ملڪ جون سياسي سرگرميون ‪،‬واپار ‪ ،‬رٿابندي وغيرہ‪.‬‬
‫سوال ‪.‬ميڊيا ڇا جي حق جي واڌاري ۽ بچاِء جي‬
‫حمايت ڪري ٿي؟ جواب ‪.‬تقرير ۽ اظھار‪.‬‬
‫سوال ‪.‬جڏھن ميڊيا عوامي عھدن تي فائز فردن جي فيصلن کي عوام تائين پھچائي ٿي تڏھن اھا ڇا جو‬
‫ڪردار ادا ڪري ٿي؟ جواب‪ .‬نگران ۽ چوڪيدار جو‪.‬‬
‫سوال ‪.‬معلومات جي آزادي شھرين کي ڪھڙو فيصلو ڪرڻ ۾ مدد ڪري ٿي؟‬

‫وڌيڪ نوٽس الء رابطو ڪيو ‪03133548993‬‬

‫جواب‪ .‬معلومات جي آزادي شھرين کي اھو فيصلو ڪرڻ ۾ مدد ڪري ٿي تہ ايندڙ چونڊن ۾ ڪھڙن نمائيندن کي منتخب ڪن‪.‬‬

‫سوال ‪.‬ميڊيا کي الزمي ڪھڙي طرح ھئڻ‬

‫گھرجي ؟ جواب‪ .‬آزاد ۽ غير جانبدار ھئڻ‬
‫گھرجي‪.‬‬
‫سوال‪ .‬ميڊيا اسان کي نہ رڳو معلومات ۽ خبرون ڏئي ٿي پر اھا اسان کي‬
‫_____ بہ ڪري ٿي؟ جواب‪ .‬گمراھ‪.‬‬
‫سوال ‪.‬ھڪ شخص يا گروھ جي راِء کي ٻئي تي ترجيح ڏيڻ جي رجحان‬
‫جواب ‪.‬تعصب‪.‬‬ ‫کي ڇا سڏجي ٿو؟‬
‫سوال ‪.‬جذبن کي اڀارڻ الِء استعمال ڪيل ڄاڻ يا حربي کي‬
‫جواب ‪.‬پروپئگنڊا‪.‬‬ ‫ڇا سڏبو آھي؟‬
‫سوال ‪.‬جڏھن سڀ عورتون ۽ سڀ مرد ڪنھن ھڪ روش مطابق ھلن تہ‬
‫جواب‪ .‬روايتي ‪ ،‬رسمي يا اسٽيريو ٽائپنگ‬ ‫ان کي ڇا چئبو آھي؟‬
‫چئبو آھي‪.‬‬
‫سوال ‪.‬حقيقت ۽ راِء ۾ ڪھڙو فرق آھي؟‬
‫جواب‪ .‬حقيقت اھا آھي جيڪا واقعي رونما ٿي چڪي آھي ۽ جنھن کي توھان سابت ڪري سگھجي ٿو جڏھن تہ راِء شاھديَء تي‬
‫ٻڌل نہ ھوندي آھي يا ان جي تصديق ڪري سگھجي‪.‬‬
‫سوال ‪.‬پروپئگندا ڪرڻ جا ڪيترا طريقا آھن؟‬
‫جواب‪ .‬پروپئگندا جا ڪيترا ئي طريقا آھن پر ھتي عام طرح استعمال ٿيندڙ اٺ نمونا پيش ڪجن ٿا‪.‬‬
‫‪ .1‬ڪارڊ چئبڙائڻ يا ھڻڻ‪.‬‬
‫‪ .2‬گھٽ وڌ ڳالھائڻ ‪ ،‬توھين وارا جمال‪.‬‬
‫‪ .3‬موقعي پرستي کان ڪم وٺڻ‪.‬‬
‫‪ .4‬جذبن کي اڀارڻ‪.‬‬
‫‪ .5‬منتقل ڪرڻ وارو طريقو‪.‬‬
‫‪ .6‬چمڪندڙ عموميتيون‪.‬‬
‫‪ .7‬راِء جي تصديق‪.‬‬
‫‪ .8‬عام سادا ماڻھو‪.‬‬
‫سوال ‪.‬ڏکڻ ايشيا گھڻن ملڪن تي مشتمل‬
‫جواب ‪ 8.‬ملڪ آھن‪.‬‬ ‫آھي؟‬
‫سوال ‪.‬عالمتو يا رينجن ڇاکي ٿو سڏجي؟‬
‫جواب‪ .‬زمين ھڪ وڏو حصو ‪،‬جنھن جون مکيہ ڳالھيون ھڪ جھڙيون ھجن تنھن کي عالمتون يا ريجن سڏجي ٿو‪.‬‬
‫سوال ‪.‬ڏکڻ ايشيا ڇا سان وڪوڻيل آھي؟‬
 ‫)‪Prepare by K Tech Khalil Anwar Solangi (03133548993‬‬
‫‪Gift for All Sindhis‬‬
‫‪10‬‬
‫دوستن ساڻ ضرور ونڊيو‬

‫جواب‪ .‬ڏکڻ ايشيا جو اتر ‪ ،‬اتر _ اولھ ۽ اتر _ اوڀر جبلن جي قطارن سان وڪوڙيل آھن‪.‬‬
‫سوال‪ .‬پاڪستان جي ڏکڻ ۾ ڪھڙو سمنڊ‬
‫جواب ‪.‬عربي سمنڊ‪.‬‬ ‫آھي؟‬
‫سوال ‪.‬ڏکڻ ايشيا ھڪ ريجن يا عالئقو آھي ان جون ڪھڙيون خاصيتون‬
‫جواب ‪.‬ٻولي حڪومت جو نمونو يا طرز ۽ مذھب‬ ‫ساڳيون آھن؟‬
‫ساڳيون آھن‪.‬‬
‫سوال ‪.‬ريجن ڇا آھي؟‬
‫جواب ‪.‬ھڪ ريجن يا عالئقو ڌرتيَء جي اھا وسيح ايراضي آھي جنھن جون مکيہ ڳالھيون ھڪ جھڙيون آھن‪.‬‬
‫سوال‪ .‬ڏکڻ ايشيائي ريجن ۾ ڪھڙا ملڪ اچي وڃن ٿا ؟‬
‫جواب ‪.‬افغانستان ‪ ،‬بنگالديش‪ ،‬ڀوٽان ‪ ،‬ھندستان ‪ ،‬مالديپ‪ ،‬نيپال‪ ،‬پاڪستان ۽ سري لنڪا‪.‬‬
‫سوال ‪.‬ھي خاصيتون بيان ڪريو‪ ،‬جنھن جي ڪري ڏکڻ ايشيا کي ريجن سڏجي ٿو؟‬
‫جواب ‪.‬ان جون خاصيتون ھي آھن ‪ ،‬ان جي طبي خاصيتن ۾ جبل ‪ ،‬ٻيال ‪ ،‬جھنگلي جيوت ۽ آبھوا اچي وڃن ٿا ‪ .‬انساني خاصيتن ۾ ٻولي ‪،‬‬
‫حڪومت جو نمونو يا طرز ۽ مذھب اھم ڳالھيون آھن‪.‬‬
‫سوال‪ .‬فولڊ ۽ مڙيل جبل ڪيئن ٺھن ٿا؟‬
‫جواب ‪.‬جڏھن ٽڪريون مٿانھن وڪڙن ۽ ھيٺانھن وڪڙن ۾ موڙن ٿيون تہ فولڊ يا مڙيل جبل ٺھن ٿا‪.‬‬
‫جواب ‪.‬جڏھن پليٽون ھڪ ٻئي ڏانھن چر پر ڪن ٿيون‬ ‫سوال ‪.‬بالڪ جبل ڪيئن ٺھن ٿا؟‬
‫وڪوڙجن نہ ٿيون پر انھن ۾ چير يا ڦاٽ پون ٿا تہ بالڪ جبل ٺھن ٿا‪.‬‬
‫سوال ‪.‬ٻرندڙ جبل ڇا کي چوندا آھن؟‬
‫جواب‪ .‬جڏھن الوا رجيل مادو ڌرتيَء جي مٿاڇري ڏانھن وھي ھلي ٿو تہ ڪون يا نباتي شڪل جھڙا جبل ٺھي ٿو جنھن کي ٻرندڙ جبل‬
‫چئبو آھي‪.‬‬
‫سوال ‪.‬وڏا پٽ يا ميدان ڇا ذريعي‬
‫ٺھن ٿا؟ جواب ‪.‬کاڌ ۽ لٽ ذريعي‬
‫ٺھن ٿا‪.‬‬
‫سوال ‪.‬ڏکڻ ايشيا جا ‪ 3‬وسيح پٽ يا ميدان ڪھڙا‬
‫جواب ‪.‬ڏکڻ جو مٿائون پٽ ‪،‬پوٺوھار ۽‬ ‫آھن؟‬
‫بلوچستان جو مٿائون پٽ‪.‬‬
‫سوال ‪.‬نيپال جي ماڻھن جي ڇا‬
‫سجواب‪.‬‬ ‫سڏيندا آھن؟‬
‫نيپالي‪.‬‬
‫سوال ‪.‬سري لنڪا جا ٻہ نسلي گروپ‬
‫جواب‪ .‬سنھالي ۽‬ ‫ڪھڙا آحن؟‬
‫تامل‪.‬‬
‫سوال ‪.‬مالديپ ملڪ جا ماڻھو ڪيترا في سيڪڙو مڇي جو‬
‫جوب ‪ 80 .‬في سيڪڙو‪.‬‬ ‫ڌنڌو ڪندا آھن؟‬

‫وڌيڪ نوٽس الء رابطو ڪيو ‪03133548993‬‬

 ‫سوال‪.‬مالديپ ملڪ ڇا تي‬
‫ٻڌل آھي؟ جواب ‪.‬ٻيٽن تي‪.‬‬

‫پاڪستان جي ماڻھن جو ڌنڌو زراعت آھي‪.‬‬

‫نيپال ۾ پوک ڪرڻ واپار ڍڳيون مال پالڻ ۽ رھنمہ جو ڪم ڪرڻ مکيہ ڌنڌو آھي‪.‬‬
‫ھندستان جي ماڻھن جو مکيہ ڌنڌو پوکي راھي آھي‪.‬‬
‫ڀوٽان ۾ ماڻھو پوکي راھي ڪن يا مال جي ڌڻ پالن ٿا‪.‬‬
‫سري لنڪا ۾ ماڻھن جو مکيہ ڌنڌو ٻني پوکڻ آھي‪.‬‬
‫افغانستان ۾ ماڻھو محنت مزدوري ڪن ٿا‪.‬‬
‫سوال‪ .‬ڌرتيَء جون ابتدائي سر گرميون ڇا کي چئبو آھي؟‬
‫جواب ‪.‬زمين پاڻي ۽ معادنيات کي استعمال ڪجي ٿو انھن کي ابتدائي سرگرميون سڏجي ٿو‪.‬‬
‫سوال ‪.‬ثانوي اقتصادي سر گرميون ڇا کي ٿو چئجي؟‬
‫جواب ‪.‬سرگرمين ۾ خام يا ڪچو مال استعمال ٿئي ٿو ۽ اھي قيمتي شيون ٺاھين ٿيون‪ ،‬ان کي ثانوي اقتصادي سرگرميون چئبو آھي‪.‬‬

‫سوال ‪.‬ٽئين قسم جون اقتصادي سرگرميون‬

‫جواب ‪.‬جيڪي خدمتون‬ ‫ڪھڙيون آھن؟‬
‫مھيا ڪن‪.‬‬
‫سوال ‪.‬آباديَء جي اصطالح جي معنيٰ ڪھڙي آھي؟‬
‫جواب ‪.‬ڪنھن شھر‪ ,‬ٽائون يا ڳوٺ ۾ رھندڙ ڪل ماڻھن جا تعداد کا آبادي چئجي ٿو‪.‬‬
‫سوال ‪.‬ماڻھو ڪنھن خاص عالئقي ۾ رھڻ ڇو پسند ڪن ٿا؟‬
‫جواب ‪.‬ماڻھو انھن ھنڌن تي رھڻ پسند ڪندا آھن جتي پاڻي ‪ ،‬زرخيز زمين ۽ روز گار جا موقعا موجود ھجن‪.‬‬
‫سوال ‪.‬گھاٽائي يا ڳتيل آبادي جي اصطالح جي سمجھاڻي ڏيو؟‬
‫جواب ‪.‬جڏھن ڪنھن ايراضي يا عالئقي ۾ رھندڙ ماڻھن جو تعداد موجودہ ايراضيَء جي لحاظ کان گھڻو وڌيڪ ھوندو آھي تہ ان‬
‫جاِء کي ڳتيل يا گھاٽي آبادي چئبو آھي‪.‬‬
‫‪2015‬ع ۾ ڪن ملڪن جي آبادي )ملين ۾( ‪:‬‬
‫آبادي‬ ‫ملڪ جو نالو‬
‫‪1346‬‬ ‫چين‬
‫‪1241‬‬ ‫ھندستان‬
‫‪312‬‬ ‫آمريڪا‬
‫‪238‬‬ ‫انڊونيشيا‬
‫‪200‬‬ ‫پاڪستان‬
‫‪197‬‬ ‫برازيل‬
‫‪162‬‬ ‫نائيجريا‬
‫‪151‬‬ ‫بنگالديش‬
 ‫)‪Prepare by K Tech Khalil Anwar Solangi (03133548993‬‬
‫‪Gift for All Sindhis‬‬
‫‪12‬‬
‫دوستن ساڻ ضرور ونڊيو‬

‫‪143‬‬ ‫روس‬
‫‪128‬‬ ‫جپان‬

‫سوال ‪.‬پاڪستان جي آباديَء ۾ واڌاري جا‬

‫ڪھڙا سبب آھن؟ جواب ‪.‬پاڪستان ۾ وڌندڙ‬
‫آباديَء جا ھي سبب آھن‪.‬‬
‫‪ .1‬پڙھيل ماڻھن جي گھٽ شرح‬
‫‪ .2‬ننڍيَء عمر ۾ شآدي‬
‫‪ .3‬پٽن کي ترجيح‬
‫‪ .4‬ڪراڙپ ۾ سماجي تحفظ‬
‫‪ .5‬غربت‬
‫‪ .6‬قبائلي جھيڙا جھڳڙا ۽ خاندان جي طاقت‬
‫سوال ‪.‬ڏکڻ ايشيا ۾ آباديَء جي مخصوص نمونن جي‬
‫جواب ‪ .1.‬ڳوٺاڻي آبادي ‪ .2‬شھري‬ ‫سمجھاڻي ڏيو؟‬
‫آبادي‬
‫ڳوٺاڻي آباديَء وارا‪ :‬گھٽ پڙھيل ھئڻ ڪري مخصوص سببن جي ڪري ٻارن جي تعداد ۾ واڌارو ڪرڻ گھرن ٿا ‪،‬جڏھن تہ شھري‬
‫آبادي پڙھيل لکيل ھئڻ ڪري ٻارن جو تعداد گھٽ رکن ٿا‪ ،‬تہ جيئن ھو انھن جي بھتر نموني پرورش ڪري سگھن‪.‬‬
‫سوال ‪.‬واڌو آبادي ڇا آھي؟‬
‫جواب‪ .‬ڪنھن ايراضيَء ۾ ماحولياتي گنجائش کان وڌيڪ ماڻھن جي تعداد کي واڌو آبادي چئجي ٿو‪.‬‬
‫سوال ‪.‬آباديَء ۾ واڌ جي ڪري جيڪي مسئال پيدا ٿين ٿا‪،‬تن مان ھر‬
‫جواب ‪.‬آباديَء ۾ واڌ سان جيڪي مسئال‬ ‫ھڪ تي ٻہ جمال لکو؟‬
‫پيدا ٿين ٿا‪ ،‬تن ۾ ھي شامل آھن‪:‬‬
‫‪ .1‬آباديَء جي واڌ سان رھائش الِء گھرن جي ضرورت پوي ٿي‪ ،‬جيڪي تڪڙي واڌ جي ڪري جلد تيار ٿي نٿا سگھن‪.‬‬
‫‪ .2‬آباديَء ۾ واڌ جي ڪري طبي سھولتن تي بار پوي ٿو ۽ اسپتالون ۽ شفاخانا قائم ڪرڻا پون ٿا ‪،‬جڏھن تہ سامان ۽ ڊاڪٽرن جو‬
‫بہ بندوبست ڪرڻو پوي ٿو‪.‬‬
‫سوال ‪.‬ڏکڻ ايشيا جي ماڻھن جي معيا ِر زندگيَء تي اثر انداز ٿيندڙ ڳالھيون‬
‫جواب ‪.‬گھرن جو ھجڻ ‪ ،‬کاڌو خوراڪ ‪،‬پاڻي ‪،‬تعليم‪،‬‬ ‫ڪھڙيون آھن؟‬
‫صحت وغيرہ‪.‬‬
‫سوال‪ .‬آباديَء جي ورڇ ۽ ڳتيل آباديَء ۾ ڪھڙو فرق آھي؟‬
‫جواب ‪.‬جنھن طريقي سان ماڻھو ڪنھن ايراضيَء ۾ ڦھليل آھن‪ ،‬ان کي آباديَء جي ورڇ چئجي ٿو ‪،‬جڏھن تہ گھاٽي آبادي ڪنھن ھڪ‬
‫ايراضيَء ۾ رھندڙ ماڻھن جو اھم تعداد آھي ‪،‬جنھن کي ھڪ ڪلوميٽر ۾ رھندڙ ماڻھن جي حساب سان ٻڌايو وڃي ٿو‪.‬‬
‫سوال ‪.‬ترقي پذير ملڪن جي ڪٽنبن ۾ ٻار‬
‫جواب‪ .‬ان جا سبب ھي‬ ‫گھڻا آھن؟‬
‫آھن‪:‬‬
‫وڌيڪ نوٽس الء رابطو ڪيو ‪03133548993‬‬
 ‫‪ .1‬ننڍي عمر ۾ شادي‬
‫‪ .2‬پڙھيل ماڻھن جي گھٽ شرح‬
‫‪ .3‬پٽ جي اوالد جي خواھش‬
‫سوال ‪.‬ترقي يافتہ ملڪن جي ڪٽنبن ۾‬
‫جواب‪ .‬ان سبب ھي‬ ‫ٿورا ٻار آھن؟‬
‫آھن‪:‬‬
‫‪ .1‬ماڻھن جو پڙھيل لکيل ھئڻ‬
‫‪ .2‬ماڻھن ۾ شعور جو وڏڌڻ‬
‫‪ .3‬ننڍي عمر ۾ شادي نہ ھئڻ‬
‫سوال ‪.‬اسان جو گھرجون المحدود آھن ‪ ،‬پر اسان جا ڇا‬
‫محدود آھن؟ جواب‪ .‬ذريعا‪.‬‬
‫سوال ‪.‬ماڻھو جيڪا چونڊ ڪن ٿا ‪ ،‬ان جو دارومدار‬
‫جواب ‪.‬آمدني ‪ ،‬قيمت‪ ،‬گھرج‬ ‫ڇا تي آھي؟‬
‫۽ قدرتي تي آھي‪.‬‬
‫گھرج جي فھرست ۽ انھن جي پورائي جا ذريعا‬
‫انھن جي پورائي جا ذريعا‬ ‫گھرجن جي فھرست‬
‫ضرورت‬ ‫بوٽ خريد ڪرڻ‬
‫تفريح‬ ‫گھوڙي سواري ڪرڻ‬
‫آمدني‬ ‫فلم ڏسڻ‬
‫گھرج‬ ‫مڇي ۽ چپس کائڻ‬
‫بچت‬ ‫بينڪ ۾ اڪائونٽ کولڻ‬

‫سوال ‪.‬اڻاٺ اصطالح جي وصف لکو ‪،‬اڻاٺ ڇوٿي پيدا پٿي؟‬

‫جواب‪ .‬کوٽ يا اڻاٺ تڏھن ٿي ٿئي‪ ،‬جڏھن) فردن ۽ گروھن جي حيثيت سان( ماڻھن جون شيون ۽ خدمتون الِء گھرجون المحدود ٿي وڃن‬
‫ٿيون‪.‬‬
‫سوال ‪.‬اصطالح چونڊ جي وصف بيان ڪريو‪ ،‬اسان چونڊ ڇو ٿا ڪيون؟ جواب ‪.‬جڏھن‬
‫ماڻھن جون شين ۽ خدمتن الِء گھرجون المحدود ٿي وڃن ٿيون ‪ ،‬تڏھن چونڊ ڪرڻي پوي‬
‫سوال ‪.‬چونڊ ڪرڻ مھل اسان ڪھڙين ڳالھين کي ڌيان ۾ رکندا آھيون؟‬ ‫ٿي‪،‬‬
‫جواب ‪.‬چونڊ ڪرڻ مھل اسان کي اھا ڳالھ ڌيان ۾ آڻڻيون پونديون آھن ‪ ،‬تہ اسان پنھنجي گھرجن جو پورائي ڪيئن ڪريون‪ ،‬ان الِء‬
‫آمدني قيمت ‪ ،‬گھرجن ۽ قدر ڌيان ۾ رکندا آھيون‪.‬‬
‫سوال ‪.‬قدر ڇا کي چئجي ٿو؟‬
‫جواب ‪.‬اھي شيون جيڪي اسان جي زندگيَء الِء اھم آھن ‪ ،‬انھن کي قدر چئجي ٿو‪.‬‬
‫سوال ‪.‬متبادل )‪ (TRADE OFFS‬جي معنيٰ ڇا آھي؟‬
 ‫)‪Prepare by K Tech Khalil Anwar Solangi (03133548993‬‬
‫‪Gift for All Sindhis‬‬
‫‪14‬‬
‫دوستن ساڻ ضرور ونڊيو‬

‫جواب ‪.‬متبادل) ‪ (TRADE OFFS‬جي اصطالح جي معنٰيٰ آھي‪ ،‬ٻن شين کي متوازن بنائڻ جو عمل‪.‬‬
‫سوال ‪.‬قيمت ڇا کي چئبو آھي؟‬
‫جواب ‪.‬قيمت يا ملھ اھو ناڻو آھي ‪،‬جيڪو ڪنھن شيِء يا خدمت مان حاصل ڪريون ٿا ۽ اھو خرچ ڪري اھا شيِء يا خدمت حاصل‬
‫ڪريون ٿا‪.‬‬
‫سوال ‪.‬اسان جيڪا چونڊ ڪيون ٿا ان تي ڪھڙيون ڳالھيون )ناڻي کانسوِء( اثر‬
‫جواب‪ .‬ان تي ھي ڳالھيون اثر انداز ٿين ٿيون ‪.‬گھرجون‬ ‫انداز ٿين ٿيون؟‬
‫‪،‬پسند‪ ،‬ترجيحات ۽ انھن جا قدر وغيرہ‪.‬‬
‫سوال ‪.‬عابد ارڙھن سالن جي عمر ۾ سگريٽ ڇڪڻ‬
‫جواب ‪.‬ان سان خرچ ۾ اضافو‬ ‫شروع ڪري ٿو؟‬
‫ٿئي ٿو ۽ صحت تي خراب اثر پوي ٿو‪.‬‬
‫سوال ‪.‬زويا يارھن سالن جي عمر ۾ پڙھڻ ڇڏي ڏئي ٿي‪.‬‬
‫جواب ‪.‬ھن مجبوريَء سبب ائين ڪيو‪.‬‬
‫سوال ‪.‬سمير اڃا ڏھن سالن جو مس ٿيو ھو تہ ھن اسڪول ۾ پڙھائي ڇڏي گيراج ۾ ڪم رڪرڻ شروع ڪيو‪.‬‬
‫جواب ‪.‬گھرجن الِء آمدني وڌائڻ الِء ھن ائين ڪيو‪.‬‬
‫سوال ‪.‬ڪنھن شيِء کي استعمال ڪندي جيڪڏھن ان جي آپرچيونٽي ڪاسٽ ناھي تہ پوِء اسان‬
‫جواب ‪.‬مفت‪.‬‬ ‫ان کي ڇا سڏيندا آھيون؟‬
‫سوال ‪.‬اھي ماڻھو جيڪي شين ۽ خدمتن کي پنھنجي ذاتي گھرجن ۽ ضرورتن الِء استعمال ڪن ٿا‬
‫جواب ‪.‬ڪنزيومر يا واپرائيندڙ چئبو آھي‪.‬‬ ‫انھن کي ڇا چئبو آھي؟‬
‫سوال ‪.‬فرد ۽ فرد جيڪي ذريعن کي استعمال ڪري شيون ۽ خدمتون مھيا ڪن ٿا‬
‫جواب‪ .‬پروڊيوسر يا پيدا وار ڪندڙ‪.‬‬ ‫تن کي ڇا چئبو آھي؟‬
‫سوال ‪.‬آپرچيونٽي ڪاسٽ يا موقعي جي قيمت ڇا کي چئبو آھي؟‬
‫جواب ‪.‬موقعي تي قيمت يا آپرچيونٽي ڪاسٽ ڪنھن شيِء يا عمل يا سرگرميَء جي حوالي ڏانھن اشارو ڪري ٿي ‪ ،‬جنھن کي توھان‬
‫قربان ڪيو يا جنھن جي چونڊ ۽ انتخاب ڪيو يا انھن کي ڇڏي ڏنو وڃي‪.‬‬
‫سوال ‪.‬اھو سمجھايو تہ سڀني معاشي فيصلن کي آپرچيونٽي يا موقعو مليل آھي؟‬
‫جواب‪ .‬موقعاتي قيمت يا آپرچيونٽي ڪاسٽ بچائڻ ۽ کپائڻ جي فيصلن سان الڳاپيل ھوندي آھي ‪ ،‬اھو فيصلو ڪرڻ تہ بچت‬
‫ڪجي ‪،‬معنيٰ تہ ڪنھن شيِء کي کائڻ ‪ ،‬ماڻڻ ۽ ڇڏي ڏيڻ جو موقعو ھٿان وڃائجي ‪،‬اھو ان ڪري بہ ڪجي‪ ،‬جو مستقبل ۾‬
‫وڌيڪ بھتر طور زندگيَء جي شين ۽ حالتن کي ماڻي سگھجي‪.‬‬
‫ڏنل ٺھڪندڙ وصف سان ماليو‪.‬‬

‫شين ۽ خدمتن کي پنھنجي ذاتي ضرورتن ۽ گھرجن الِء استعمال‬ ‫ضرورتون‬

‫ڪن ٿا‪.‬‬
‫اھڙيون تقاضائون جيڪي زندگيَء کي برقرار رکڻ الِء ضروري‬ ‫گھرجون‬
‫آھن‪.‬‬
‫ذريعن کي استعمال ڪري شيون ۽ خدمتون پيدا ڪن ٿا‪.‬‬ ‫آپرچيونٽي ڪاسٽ‬
‫اھڙيون خواھشون جيڪي جياپي الِء ضروري ناھن پر زندگيَء‬ ‫پروڊيوسر )پيدا ڪندڙ(‬
‫کي ڪي قدر آمودو بڻائين ٿيون‪.‬‬

‫وڌيڪ نوٽس الء رابطو ڪيو ‪03133548993‬‬

‫ٻئي نمبر تي بھتر متبادل يا اختيار جنھن کي ڇڏڻو پوي ٿو‬ ‫ڪنزيومر )واپرائيندڙ(‬
‫‪.‬جڏھن ڪا چونڊ ڪري ڇڏجي ٿي‪.‬‬

‫سوال‪ .‬حڪومت عوامي ڀالئي وارين شين تي خرچ ڪئين ۽‬

‫ڪٿان ڪري ٿو؟ جواب ‪ .‬ٽيڪس ۽ خدمت مان حاصل‬
‫ٿيل آمدنيِء مان ڪري ٿو‪.‬‬
‫سوال‪ .‬واپار ڪندڙ اداري کي ڇا سڏبو آھي‪.‬‬
‫جواب‪.‬فرم‪.‬‬
‫سوال‪.‬جڏھن ساڳيو ڪاروبار مختلف گرھہ گڏجي ڪم ڪن ۽ ساڳيون شيون ۽ خدمتون پيدا‬
‫جواب ‪ .‬صنعت يا انڊسٽري چئبو آھي‪.‬‬ ‫ڪن ان کي ڇا چئبو آھي؟‬
‫سوال ‪.‬حڪومت جن واپار يا ڪاروبار کي ھالئي ٿي ۽ انھن کي خانگي شعبي جي طرز تي منافو ڪمائيندڙ تجارت بڻائي‬
‫ٿي ‪ ،‬انھن کي ڇا سڏجي ٿو؟ جواب ‪.‬انھن کي سرڪاري ملڪيت وارا ادارا سڏجي ٿو‪.‬‬
‫سوال ‪.‬رضاڪاراڻا طور ڪم ڪندڙ ادارن کي‬
‫جواب ‪.‬غير منافعي بخشش‬ ‫ڇا سڏبو آھي؟‬
‫تجارت ڪندڙ ادارا‪.‬‬
‫سوال ‪.‬فرم ڇا آھي؟‬
 ‫‪ .‬ھڪ فرم لڳو ھڪ قسم جي تجارت يا شيِء ۽ خدمتن جي اپر ڪري ٿي‪.‬‬
‫‪ .‬صنعت ڇا آھي؟‬
‫‪.‬واپار يا پيدا وار ڪندڙن جو ميڙ يا مجموعو آھي ‪،‬جيڪو ساڳيِء شيِء يا خدمت پيدا ڪري ٿي ‪.‬‬
‫سوال ‪.‬ڪنھن شخص يا واپاريَء کي ٿيندڙ آمدني تي ادا ڪيل ٽيڪس کي‬
‫ڪھڙي ٽيڪس چئبو آھي؟ جواب ‪.‬انڪم ٽيڪس‪.‬‬
‫سوال ‪.‬اھو ٽيڪس جيڪو شين ۽ خدمتن تي ِاضافي صورت ۾ ادا ڪجي ٿو ان کي‬
‫ڪھڙي ٽيڪس چئبو آھي؟ جواب‪ .‬وڪرو ٽيڪس‪.‬‬
‫سوال ‪.‬اقتصاديات ۾ پيدا واري ذريعن کي ڇا‬
‫جواب ‪.‬پيدا واري عنصر‪.‬‬ ‫سڏيندا آھن؟‬

‫سوال ‪.‬ھڪ شخص جيڪو نوان خيال ۽ نيون واٽون ٻڌائي ٿو تہ اپت ڪھڙي ۽ ڪيئن‬
‫ڪجي ‪،‬ان کي ڇا سڏبو آھي؟ جواب‪ .‬ان کي منتظم ڪارو بار سڏبو آھي‪.‬‬
‫سوال ‪.‬ڀوٽان ۾ ڪھڙي ٻولي ڳالھائي‬
‫وڃي ٿي؟ جواب‪ .‬شرچو پڪا ‪ ،‬رڌنکا‬
‫۽ الٽشمخا‪.‬‬
‫سوال ‪.‬نيپال جو وڏو ڏينھن يا ڏڻ‬
‫ڪھڙو آھي؟ جواب‪ .‬دشين‪.‬‬
‫سوال ‪.‬ڏکڻ ايشيا جا مکيہ مذھب‬
‫ڪھڙا آھن؟ جواب ‪.‬اسالم ‪ ،‬ھنڌو‬
‫ڌرم ۽ ٻڌ ڌرم آھن‪.‬‬
‫سوال ‪.‬ھڪ سماجي گروھ ڇا تي مشتمل‬
‫جواب‪ .‬ساڳين‬ ‫ھوندو آھي؟‬
‫خاصيتن وارن ماڻھن تي‪.‬‬
‫سوال‪ .‬بنيادي گروھن جا مثال‬
‫ڪھڙا آھن؟ جواب‪ .‬والدين ‪ ،‬ڀائر ۽‬
‫ڀيبنر‪.‬‬
‫سوال ‪.‬ثانوي گروھن جا مثال ڪھڙا آھن ؟‬
‫جواب ‪.‬ڪالس‪ ،‬رانديون ڪندڙن جي ٽيم ۽ آفيسن ۾ ڪم ڪندڙ‪.‬‬
‫سوال ‪.‬بار يا پٽيَء وارو گراف اسان کي ڇا‬
‫ٻڌائي ٿو؟ جواب ‪.‬ماپ جي ڀيٽ‪.‬‬
‫‪.‬‬
‫‪.‬‬
‫‪.‬‬
 ‫سوال ‪.‬اھڙو بيان جنھن کي سچو ثابت ڪري ڏيکارجي ان کي‬
‫ڇا چئبو آھي؟ جواب‪ .‬مھارت‪.‬‬
‫سوال ‪.‬انڪوائري )کوجنا( ڇا کي چئجي‬
‫جواب ‪.‬کوجنا ڪرڻ بنھ‬ ‫ٿو؟‬
‫جاسوس وارو ڪم آھي‪.‬‬
‫سوال ‪.‬تاريخ دان ڪنھن وانگر‬
‫آھي؟ جواب‪ .‬جاسوس‪.‬‬
‫سوال ‪.‬تاريخ دان بنيادي ذريعن کي استعمال ڪري ڇا ڪندا آھن؟جواب ‪.‬ثانوي ذريعہ تخليق ڪندا آھن‪.‬‬
‫تاريخي واقعن کي اثرائتي تربيت وار ڏيکارڻ ڇا‬ ‫سوال‬
‫ٽائيم الئين يا وقت پٽي‬ ‫جواب‬ ‫جي پٽي آھي؟‬
‫آھي‪.‬‬
‫سوالھڪ ‪ DECATE‬گھڻن سالن جي برابر ھوندو آھي؟‬
‫‪ 10.‬سالن جي برابر آھي‪.‬‬
‫‪.‬ميلينيم ۾ گھڻا سال آھن؟‬
‫‪ 1000.‬سال‪.‬‬
‫سوال ‪.‬بنيادي ذريعو ڇا کي ٿو چئجي؟‬
‫جواب‪ .‬ڪنھن تاريخي واقعي يا دور بابت اھڙي معلومات جي ذريعي جو مالڪ اھڙو ماڻھو ھجي جيڪو پاڻ بذات خدا واقعي يا دور ۾‬
‫شامل يا الڳاپيل ھجي‪ ،‬تنھن کي بنيادي ذريعو چئبو آھي‪.‬‬
‫سوال ‪.‬ثانوي ذريعو ڇا آھي؟‬
‫جواب ‪.‬ثانوي ذريعا اھي آھن جن ۾ ماڻھو پاڻ سڌي طرح واقعن يا حالتن ۾ شامل يا شريڪ نہ ھئا‪.‬‬
‫سوال ‪.‬نقشو ڇا کي ظاھر ڪري ٿو؟‬
‫جواب‪ .‬نقشو زمين جي سطح جي سڄي يا ڪجھ حصي جي بيھڪ ۽ عالئقي کي ظاھر ڪري ٿو‪.‬‬
‫سوال‪ .‬نقشي جا ‪ 4‬جزا يا عنصر ڪھڙا آھن؟‬
‫جواب‪ .‬عنوان ‪ ،‬ڪنجي يا ليجند‪ ،‬قطب نمہ پيمانو ۽ اسڪيل ڪي آھن‪.‬‬
‫سوال‪ .‬نقشي کي گھڻن قسمن ۾ ورھايو ويو آھي ۽ اھي ڪھڙا آھن؟‬
‫جواب‪ .‬نقشي کي ٻن مکيہ قسمن ۾ ورھايو ويو آھي ۽ اھي موضواتي نقشن ۽ ٽوپو گرافڪ نقشن ۾‪.‬‬
‫سوال ‪.‬طبعي يا فزيڪل نقشہ ڪھڙن ڀاڱن کي‬
‫ڏيکارن ٿا؟ جواب ‪.‬عالئقي يا ريجن ڀاڱن کي‬
‫ڏيکارن ٿا‪.‬‬

‫‪.‬‬
‫‪.‬‬
‫‪.‬‬
 ‫سوال ‪.‬ٽوپو گرافڪ نقشا زمين جي ڪھڙي حصي کي‬
‫جواب‪ .‬ھيٺائين ۽ مٿائين‪.‬‬ ‫ظاھر ڪن ٿا ؟‬
‫سوال ‪.‬نقشي جي اڀياس ڪرڻ ۾ ڪنجي اسان جي ڪھڙي مدد‬
‫جواب‪ .‬نقشي جي ڪنجي يا ليجند نقشي تي‬ ‫ڪري ٿي ؟‬
‫استعمال ٿيل عالمتن کي ڏيکاري ٿي‪.‬‬
‫سوال‪.‬نقشو ڪھڙي معلومات فرام ڪن ٿا؟‬
‫جواب‪ .‬جيڪي ھنن موضوعن عالئقي ۾ رھندڙ ماڻھن بابت معلومات ‪،‬مختلق زمين بناوتن جي ڄاڻ وغيرہ فرھام ڪن ٿا‬
‫سوال‪ .‬موريا شھنشاھيت جو پھريون حڪمران‬
‫ُ‬
‫ڪير ھو؟ جواب‪ .‬چندر گپت‪.‬‬
‫سوال‪ .‬چندر گپت جي شھنشاھيت‬
‫ڪٿي ھئي؟ جواب‪ .‬گنگانديَء جي‬
‫ڏاکڻي ڪناري تي ھئي‪.‬‬
‫سوال‪ .‬بندوسار کانپوِء ڪنھن‬
‫حڪومت سنڀالي؟ جواب‪ .‬ھن جي پٽ‬
‫ُ‬
‫اشوڪ ڪمار‪.‬‬
‫سوال‪ .‬اشوڪ اعظم ڪير‬
‫ھو؟ جواب‪ .‬ھي چندر گپت‬
‫جو پوٽو ھو‪.‬‬
‫سوال‪ .‬چندر گپت جو مکيہ‬
‫صالحڪار ڪير ھو؟ جواب‪ .‬ڪوٽليا‬
‫يا چاڻڪيا‪.‬‬
‫سوال اشوڪ جي وفات کانپوِء موريا شھنشاھيت جي‬
‫دور ۾ ڇا ٿيو؟ جواب شنشاھيت زوال جو شڪار ٿي‬
‫وئي‪.‬‬
‫سوالاشوڪ اعظم ڪڏھن شھنشاھ ٿيو؟‬
‫‪ 269 .‬ق م ۾‪.‬‬
‫‪ .‬موريا شھنشاھيت جي دور ۾ سماج گھڻن طبقن ۾ ورھايل ھو؟‬
‫‪ .‬ستن طبقن ۾‪.‬‬
‫سوال‪ .‬اھي سماج ڪھڙا ھئا؟‬
‫جواب‪ .‬فالسافر ‪ ،‬آبادگار‪ ،‬سپاھي‪ ،‬ڌنار‪ ،‬ڪاريگر‪ ،‬مصنف ۽ انتظام ڪار‪.‬‬
‫‪.‬‬
‫‪.‬‬
‫‪.‬‬
 ‫سوال‪ .‬موريا دور ۾ سڀ کان وڌيڪ مان‬
‫ڪنھن کي مليل ھو؟ جواب‪ .‬ھنرمندن ماڻھن‬
‫کي‪.‬‬
‫سوال‪ .‬موريا دور ۾ تعليم جا مکيہ مرڪز ڪھڙا ھئا؟‬
‫جواب‪ .‬ٽڪسيال‪ ،‬اجين ۽ ورڻسي يا ڪاشي تعليم جا‬
‫مکيہ مرڪز ھئا‪.‬‬
‫سوال‪ .‬موريا دور ۾ ڪھڙي قسم جا اوزار عام‬
‫استعمال ۾ ھوندا ھئا؟ جواب‪ .‬لوھ جا اوزار‪.‬‬
‫سوال‪ .‬موريا شھنشاھيت ڪڏھن کان‬
‫ڪيسيتائين ھلي؟ جواب‪ 500 .‬ق م کان‬
‫‪ 500‬عيسوي تائين‪.‬‬
‫سوال‪ .‬موريا شھنشاھيت ڇا جي ڪري‬
‫مشھور آھي؟ جواب‪ .‬اشوڪ اعظم جي‬
‫ڪري‪.‬‬
‫ُ‬
‫سوال‪ .‬چندر گپت جي شھنشآھيت ڪھڙي عرصي کان ڪيتري‬
‫عرصي تائين ھلي؟ جواب‪ 322 .‬کان ‪ 298‬ق م ‪.‬‬
‫سوال‪ .‬بِندوسار جي شھنشاھيت ڪڏھن کان‬
‫ڪڏھن تائين ھلي؟ جواب‪ 298 .‬کان ‪ 232‬ق م‬
‫تائين‪.‬‬
‫سوال‪ .‬اشوڪ جي شھنشاھيت ڪڏھن کان‬
‫ڪڏھن تائين ھلي؟ جواب‪ 232 .‬کان ‪ 272‬ق م‪.‬‬
‫سوال‪ .‬دشرتا جي شھنشاھيت ڪڏھن کان‬
‫ڪڏھن تائين ھلي؟ جواب‪ 232 .‬کان ‪ 224‬ق م‪.‬‬
‫سوال‪ .‬سمپرتي جي شھنشاھيت ڪڏھن کان‬
‫ڪڏھن تائين ھلي؟ جواب‪ 224 .‬کان ‪ 215‬ق م‪.‬‬
‫شالشُڪہ جي شھنشاھيت ڪڌھن کان‬
‫ِ ُ‬ ‫سوال‪.‬‬
‫ڪڏھن تائين ھلي؟ جواب‪ 215 .‬کان ‪ 202‬ق م‪.‬‬
‫سوال‪ .‬ديوورمن جي شھنشاھيت ڪڏھن کان‬
‫ڪڏھن تائين ھلي؟ جواب‪ 202 .‬کان ‪ 195‬ق م‪.‬‬

‫‪.‬‬
‫‪.‬‬
‫‪.‬‬
 ‫سوال‪ .‬برھادرتہ جي شھنشاھيت ڪڏھن کان‬
‫ڪڏھن تائين ھلي؟ جواب‪ 187 .‬کان ‪ 180‬ق م‪.‬‬
‫سوال‪ .‬ايران جي شھنشاھيت ڪيتري‬
‫پکڙيل ھئي؟ جواب پنجويھ سوء ملين‬
‫تائين‪.‬‬
‫سوالھن دائري ۾ ڪھڙا عالئقا اچي وڃن ٿا؟‬
‫جوابھن جي دائري ۾ اولھ مصر‪ ،‬اناطوليا‪ ،‬اوڀر ۾ ھندستان جا ڀاڱا ۽ وچ ۾ زرخيز عالئقا اچي ويا‪.‬‬

‫‪.‬‬
‫‪.‬‬
‫‪.‬‬
 ‫‪.‬‬

‫ڪيئن شاھي رستو ھڪ حڪمران کي شھنشاھيت اقتدار کي برقرار‬ ‫سوال‬

‫رکڻ جي قابل بڻائيندو؟جواب‪ .‬شاھي رستو اچ وڃ ۾ ابالغي ذريعن جي سرشتي‬
‫ذريعي اقتدار کي برقرار رکڻ جي قابل بڻائيندو‪.‬‬
‫سوال‪ .‬ايراني شھنشاھيت ڪڏھن‬
‫قائم ٿي؟ جواب‪ 485 .‬ق م ۾‪.‬‬
‫سوال‪ .‬دارا جيڪو مشھور رستو جوڙايو‪ ،‬ان کي ڪھڙي نالي سان‬
‫سڏيو ويندو آھي؟ جواب‪ .‬شاھي رستو‪.‬‬
‫سوال‪ .‬مذھب جنھن ماڻھن کي پنھنجن مسئلن مان ڦٽندڙ سوالن جا جواب‬
‫ڏنا اھو ڪير ھو؟ جواب‪ .‬زرتشت‪.‬‬
‫سوال‪ .‬انشان قبيالئي بادشاھت ھڪ ٻئي ايراني حڪمران جي حڪم ھيٺ قائم رھي‪،‬‬
‫تنھن جو نالو ڇا ھو؟ جواب‪ .‬مادشام‪.‬‬
‫سوال‪ 490 .‬ق م کان ‪ 479‬تائين ايرانين ۽ يونانين وچ ۾ وڙھيل جنگين‬
‫جي فھرست ؟ جواب‪.‬‬
‫فاتح‬ ‫جنگ جو نالو‬
‫يونان‬ ‫ميراٿن‬
‫يونان‬ ‫ٿرموپاالئي‬
‫يونان‬ ‫سالمي‬
‫يونان‬ ‫پيالئيس‬

‫سوال‪ .‬سائرس اعظم جو مفتوحن سان ورتاُء‬

‫ڪھڙو ھو؟ جواب‪ .‬تمام سٺو ۽ شفقت ڀريو‬
‫ھو‪.‬‬
‫سوال‪ .‬دارا اعظم پنھنجيَء شھنشاھت کي متحد رکڻ الِء ڪھڙا طريقا ۽ اوزار‬
‫واھپي ۽ آندا؟ جواب‪ .‬شاھي رستا ۽ ڌاتوئي سڪا‪.‬‬
‫سوال‪ .‬سڪندر اعظم جي الڏاڻي کان پوِء شھنشاھت ڪيئن سفر ڪيو؟‬
‫جواب‪ .‬سڪندر اعظم جي الڏاڻي کان پوِء شھنشاھت اڳتي نہ ھلي سگھي ۽ آھستي آھستي جرنلن جي وچ ۾‬
‫ورھائجي وئي‪.‬‬
‫سوال‪ .‬ايراني شھنشاھت‪ ،‬يوناني سڀيتا کان ڪيئن متاثر ٿي؟‬
‫جواب‪ .‬ايراني شھنشاھت‪ ،‬يوناني سڀيتا کان ڪنھن حد تائين متاثر ٿي‪ ،‬ھن ۾ سائنسي ڄاڻ‪ ،‬فنون لطيفہ‬
‫سنگتراشي موسيقي اچي وڃن ٿا‪.‬‬
‫سوال‪ .‬رومي سلطنت جي زوال جا ڪيترا سبب آھن؟‬
‫جواب‪ .‬پئسي جو اجايو استعمال‪ ،‬غالمن کان بيدرديَء سان ڪم وٺڻ‪ ،‬فوج تي حد کان وڌيڪ خرچ ۽‬
‫ٽيڪناالجيَء جي ڪمي‪.‬‬
 ‫‪.‬‬

‫سوال‪ .‬وچئين دور جون تاريخون ڪھڙي‬

‫عرصي ۾ آھن ؟ جواب‪400 .‬ع کان ‪1500‬ع‬
‫تائين آھن‪.‬‬
‫سوال‪ .‬اونداھي جو دور ڪھڙي دور کي ڏياتو وڃي ٿو؟‬
‫جواب‪ .‬رومي شھنشاھت جي زوال کان شروع ٿي يورپ جي بيداريَء جي دور کي‪.‬‬
‫سوال‪ .‬صليبي جنگين جي معنيٰ ڇا آھي؟‬
‫جواب‪ .‬عيسائي مذھب الِء يروشلم کي واپس وٺڻ واسطي اسالمي شھنشاھت سان ويڙھ‪.‬‬
‫سوال‪ .‬اھا ڪھڙي بيماري ھئي جنھن يورپ ۾‬
‫انقالب آندوھو؟ جواب‪ .‬طاعون جي بيماري‪.‬‬
‫صليبي جنگيون ڏھ لڳيون انھن جي فھرست ھيٺ ڏجي ٿي‪.‬‬
‫‪1096‬ع کان ‪ 1099‬تائين‬ ‫پھرين صليبي جنگ‬
‫‪1147‬ع کان ‪1149‬ع تائين‬ ‫ٻي صليبي جنگ‬
‫‪1189‬ع کان ‪1192‬ع تائين‬ ‫ٽين صليبي جنگ‬
‫‪1202‬ع کان ‪ 1204‬تائين‬ ‫چوٿين صليبي جنگ‬
‫‪1217‬ع کان ‪1221‬ع تائين‬ ‫پنجين صليبي جنگ‬
‫‪1228‬ع کان ‪1229‬ع تائين‬ ‫ڇھين صليبي جنگ‬
‫‪1248‬ع کان ‪ 1254‬تائين‬ ‫ستين صليبي جنگ‬
‫‪1270‬ع‬ ‫اٺين صليبي جنگ‬
‫‪1271‬ع کان ‪1272‬ع تائين‬ ‫نائين صليبي جنگ‬

‫سوال‪ .‬اھي ڪھڙا عنصر ھئا‪ ،‬جن جي ڪري عباسي ملوڪيت پڄاڻيَء تي پھتي؟‬
‫جواب‪ .‬مرڪزي حڪومت ۽ انتظاميہ جي ڪمزور خليفي ھارون الرشيد کانپوِء خانہ جنگي شروع ٿي‪ ،‬ا ِھ ِڙي‬
‫نموني عباسي ملوڪيت پڄاڻيَء تي پھتي‪.‬‬
‫ُ‬
‫سوال‪ .‬ڪھڙن عنصرن جي ڪري سلطنت عثمانيہ اسري ۽ اڌ يورپ ۾ پکڙجي ويئي؟‬
‫جواب‪ .‬فوج کي منظم ڪيو‪ ،‬انھن جا ٻہ جٿا ٺاھيا‪ ،‬غازي ۽ جانثار‪ ،‬وسيال تمام گھڻا ھئا‪ ،‬فوج کي مضبوط‬
‫ڪيو‪.‬‬
‫‪.‬‬
‫‪.‬‬

‫‪.‬‬
 ‫ڪھ ِڙي‬
‫ِ‬ ‫سوال‪ .‬ايراني شھنشاھت جو عروج‬
‫صدي ۾ ٿيو؟ جواب‪ .‬ڇھين صدي ق م‪.‬‬
‫سوال‪ .‬ايراني شھنشاھت ڇا سان ماال‬
‫مال ھئي؟ جواب‪ .‬کاڻين ۽ معدنيات‬
‫سان ماال مال ھئي‪.‬‬
‫سوال‪ .‬سائرس ڪيتري عرصي تائين‬
‫فتحون ماڻيون؟ جواب‪ 535 .‬ق م کان‬
‫‪ 550‬ق م تائين‪.‬‬
‫سوال‪ .‬سڪندراعظم گھڻيون فتحون‬
‫حاصل ڪيون؟ جواب‪ .‬تمام گھڻيون‪.‬‬
‫سوال‪ .‬مسلمانن ۽ عيسائين ۾ ڪھڙيون‬
‫جنگيون لڳيون ؟ جواب‪ .‬صليبي واريون‪.‬‬
‫سوال ‪1040‬ع َکا نپوِء ڪنھن وچ ايشيا۾‬
‫ڪاھون ڪيو؟ جواب‪ .‬سلجوق ترڪن‬
‫سوال‪1220.‬ع کا نپوِء ڪنھن وچ ايشيا۾‬
‫ڪاھون ڪيو؟ جواب‪ .‬الدين منگولن‪.‬‬
‫سوال‪ .‬عثمائي ترڪن يورپ تي ڪڌھن‬
‫ڪاھ ڪئي؟ جواب‪1350 .‬ع ۾‪.‬‬
‫سوال‪ .‬يارھين صديَء جي پڄاڙيَء تي ھنسپانوي عيسائين ‪ ،‬ھوريون ھوريون ڪھڙي‬
‫ملڪ کي فتح ڪيو؟ جواب‪ .‬اسپين کي‪.‬‬
‫سوالآئين ڇا ھوندو آھي؟‬
‫جواب‪ .‬آئين ڪنھن بہ رياست جو بنيادي قانون ھوندو آھي‪.‬‬
‫سوال‪ .‬آئين ڇا جي الِء ھوندو آھي؟‬
‫جواب‪ .‬اھو ٻڌائي ٿو تہ حڪومتي نظام ڪيئن ھالئجي‪.‬‬
‫سوال‪ .‬آئين جا فرض ڪھڙا آھن؟‬
‫جواب‪ .‬اھو وفاق ۽ صوبائي حڪومت وچ ۾ اختيارن جي ورڇ ڪري ٿو‪ ،‬اھو سياسي عمل کي باقاعدي ھالئڻ‬
‫جا اصول فراھم ڪري ٿو‪ ،‬اھو ماڻھن ۽ سندس حڪومت وچ ۾ تعلق کي بيان ڪري ٿو‪ ،‬اھو ماڻھن ۽ رياست‬
‫جا حق ۽ فرض فراھم ڪري ٿو‪.‬‬
‫سوال‪ .‬آئين ڪنھن کي ھوندو آھي؟‬
‫جواب‪ .‬آئين ھر ڪنھن جمھوري ملڪ کي ھوندو آھي‪.‬‬
 ‫‪.‬‬

‫سوال‪ .‬پاڪستان جو موجودہ آئين‬

‫ڪھڙو آھي؟ جواب‪1973 .‬ع وارو‬
‫آئين‪.‬‬
‫سوال‪ .‬پاڪستان جي موجودہ ‪ 1973‬واري آئين ۾ ڪل‬
‫ڪيترا فقرا آھن؟ جواب‪ 280 .‬فقرا‪.‬‬
‫سوال‪ .‬پاڪستان جي ‪1973‬ع واري آئين موجب پاڪستان‬
‫ڪھڙي رياست آھي؟ جواب‪ .‬اسالمي رياست‪.‬‬
‫سوال‪1973 .‬ع واري آئين مطابق قومي ۽ دفتري ٻولي‬
‫ڪھڙي آھي؟ جواب‪ .‬آئين مطابق اردو ٻولي قومي ۽‬
‫دفتري ٻولي انگريزي آھي‪.‬‬
‫سوال‪ .‬پاڪستان جو ‪1973‬ع وارو آئين ڪھڙي طرز‬
‫بيان ڪري ٿو؟ جواب‪ .‬وفاقي طرز‪.‬‬
‫سوال‪1973 .‬ع واري آئين ۾ ڇا جو بندوبست‬
‫ڪيو ويو آھي؟ جواب‪ .‬آزاد عدليہ‪.‬‬
‫سوال‪1973 .‬ع واري آئين ۾ ڇا جا حق محفوظ‬
‫ڪيا ويا آھن؟ جواب‪ .‬اقليتن جا حق‪.‬‬
‫سوال‪ .‬پاڪستان جو ‪1973‬ع وارو آئين ۾ حڪومت ڪيترن شاخن ۾ اختيارن جي‬
‫عليحدگيَء جو بندوبست ڪري ٿو؟ جواب‪ .‬ٽن شاخن ‪ ،‬انتظاميہ ‪ ،‬قانون ساز ادارو ۽ عدليہ‪.‬‬
‫سوال‪ .‬پاڪستان جي آئين جيڪي بنيادي حق فرھم ڪيا آھن‬
‫اھي ڪھڙا آھن؟ جواب‪ .‬برا بري‪ ،‬قانون تائين رسائي‪ ،‬سماجي‪،‬‬
‫اقتصادي ۽ سياسي انصاف شامل آھن‪.‬‬
‫سوال‪ .‬اعليٰ اقتدار جو‬
‫مطلب ڇا آھي؟ جواب‪ .‬سڀ‬
‫کان مٿاھون اختيار‪.‬‬

‫‪.‬‬
‫‪.‬‬

‫‪.‬‬
 ‫سوال‪ .‬نمائندن جي حڪومت ڪھڙين ٽن شاخن‬
‫تي ٻڌل آھي؟ جواب‪ .‬انتظاميہ ‪ ،‬قانون ساز ادارو ۽‬
‫عدليہ‪.‬‬
‫سوال رياست جو بنيادي ۽ اساسي قانون ڇا‬
‫تي آھي؟جواب آئين تي‪.‬‬
‫سوالقانون جي حڪمرانيَء جي پيرائتي نموني تشريح ڪريو؟‬
‫قانون جي حڪمرانيَء جو مطلب اھو آھي تہ قانون سڀ کان مٿي آھي‪ ،‬قانون جي اڳيان سڀ برابر آھن‪ ،‬ھن ۾‬
‫ذات پات يا رنگ نسل جو ويڇو نہ آھي‪ ،‬قانون جي نظر ۾ سڀ برابر آھن‪ ،‬قانون سان ئي ملڪ ترقي ڪندو آھي‪.‬‬
‫سوال‪ .‬سپريم ڪورٽ ۽ پارليامينٽ جي اقتدار ۾‬
‫ڪھڙا ڪم آھن؟ جواب‪.‬‬
‫پارليامينٽ‬ ‫سپريم ڪورٽ‬
‫قانون ٺاھڻ‬ ‫قانون جي تشريح ڪرڻ‬
‫عوام جي اھميت وارن مسئلن کي‬ ‫قانون تي عمل ڪرائڻ الِء حڪم ڏيڻ‬
‫نظر ۾ رکڻ مالياتي ڪمن تي نظر‬ ‫غير قانوني طور ٿيندڙ ڪنھن بہ عمل تي‬
‫رکڻ بجيٽ پاس ڪرڻ‬ ‫ازخود نوٽيس وٺڻ وفاقي ۽ صوبائي حڪومتن جي‬
‫اختالفن کي دور ڪرن‬

‫سوال‪ .‬ٻار جي حيثيت ۾ منھنجا آئيني حق ڪھڙا آھن؟‬

‫جواب‪ .‬جيئري رھڻ جو حق )زندگي‪ ،‬صحت‪ ،‬خورڪ‪ ،‬نالو‪،‬قوميت(‪ ،‬ترقي ڪرڻ جو حق )تعليم‪ ،‬سنڀال‪،‬‬
‫سھنجائي‪ ،‬تفريح ۽ ثقافتي سرگرميون(‪ ،‬تحفظ جو حق )استحصال‪ ،‬بداخالقي‪ ،‬نظراندازي(‪ ،‬شرڪت جو حق‬
‫)اظھار‪ ،‬سوچ ۽ مذھب(‪.‬‬
‫سوال‪ .‬اھي ڪھڙيون ذميواريون ھيون‪ ،‬جيڪي اوھان کي ھٿ کڻڻ‬
‫الِء گھربل ھيون؟ جواب‪ .‬پاڙي ۾ صفائيَء جو حق‪.‬‬
‫سوال‪ .‬اھي ڪھڙيون ذميواريون ھيون‪ ،‬جيڪي اوھان شعوري چونڊ کان سواِء يعني انھن جي باري ۾ سوچڻ‬
‫کان سواِء اختيار ڪيون؟ جواب‪ .‬ٻين جو تحفظ ڪرڻ‪ ،‬ٻين کي ناراض نہ ڪرڻ‪ ،‬ٻين جي صحت جو خيال‬
‫رکڻ‪.‬‬
‫سوال‪ .‬اھي ڪھڙيون ٻہ ذميواريون آھن‪ ،‬جن الِء اوھين سمجھو ٿا تہ‬
‫اھي اھم آھن ۽ ڇو؟ جواب‪ .‬ٻين جي اوچتي حادثي ۾ مدد ڪرڻ ۽ ٻين‬
‫کي سھولتون پھچائڻ‪.‬‬
‫سوال‪ .‬اوھان جي ڳالھائڻ ۽ چوڻ جي انداز ۽ ڪھڙيون ذميواريون ھئڻ گھرجن ؟‬
‫جواب‪ .‬ٽيم کي نظم و ضبط بابت سمجھائڻ ‪ ،‬ٽيم کي تربيت الِء تيار ڪرڻ‪ ،‬ٽيم کي قاعدا قانون سيکارڻ‪.‬‬
‫سوال‪ .‬گڏجاڻيَء ۾‪ ،‬اوھان جي حق جي سلسلي ۾ ٻين شاگردن جون ڪھڙيون‬
‫ذميواريون ھئڻ گھرجن؟ جواب‪ .‬غور سان ٻڌڻ‪ ،‬ٻڌايل نصيحتن تي عمل ڪرن راند‬
‫۾ نظم و ضبط جو خيال رکڻ‪.‬‬
‫سوال‪ .‬ٻين جي ڳالھائن جي حق جي سلسلي ۾ اوھان جون ذميواريون‬
‫ڪھڙيون ھئڻ گھرجن؟ جواب‪ .‬غور سان ٻڌڻ‪ ،‬ٻڌل ھدايتن تي عمل ڪرڻ‬
‫۽ عمل ڪرئڻ‪.‬‬
‫سوال‪ .‬جيڪڏھن اوھان جي بحث ڪيل ذميوارين کي ڪنھن بہ پورو ناھي ڪيو تہ پوِء آزاد نموني ڳالھائڻ‬
‫جي حق سان ڇا واقع ٿيندو؟ جواب‪ .‬افسوس ٿيندو آھي‪.‬‬
 ‫‪.‬‬

‫سوال‪ .‬شھري حق‪ ،‬گھڻي ڀاڱي شھريَء جي زندگي ______ سان‬

‫الڳاپيل آھن؟ جواب‪ .‬آزاديَء‪.‬‬
‫سوال‪ .‬آئين جو فقرو ‪ 25‬اي ‪ ،‬پنجن کان سورھن ورھين جي سڀني ٻارن کي ___________ جو‬
‫حق فراھم ڪري ٿو؟ جواب‪ .‬مفت تعليم ڏيڻ‪.‬‬
‫سوال‪ .‬بنيادي حق سٺي زندگي‪ ___________________ ،‬کي ھٿي‬
‫وٺرائڻ ٿا؟ جواب‪ .‬تعليم جو حق ۽ غالميَء مان آزاديَء‪.‬‬
‫سوال‪ .‬ڪنھن ملڪ ۾ شھرين کي ڪھڙا حق مليل ھوندا آھن؟‬
‫جواب‪ .‬رھڻ جو حق‪ ،‬ملڪيت جو حق‪ ،‬جان جو حق‪ ،‬تعليم جو حق‪ ،‬ووٽ ڏيڻ جو حق‪.‬‬
‫سوال‪ .‬ھڪ شھريَء جون ڪھڙيون ذميواريون آھن؟‬
‫جواب ھڪ شھريَء جون ھي ذميواريون آھن تہ ٻين جي حقن جو خيال ڪري‪ ،‬انساني حقن جو تحفظ ڪري‪،‬‬
‫انھن کي ھٿي وٺرائي بنيادي حقن جي باري ۾ ڄاڻي ۽ انھن جو احترام ڪري‪.‬‬
‫سوال‪ .‬حقن جو حدون ڪھڙيون آھن”‬
‫جواب‪ .‬ٻين جي حقن جي ساک برباد نہ ڪري‪ ،‬پنھنجي حق الِء بئي جي حق سان ٽڪراُء پيدا نہ ٿئي‪.‬‬
‫سوال‪ .‬اھو ماڻھو جيڪو ڪنھن تنظيم سان ڪنھن بہ معاوضي کان سواِء ڪم‬
‫ڪري ٿو‪ ،‬ان کي ڇا چئبو آھي؟ جواب‪ .‬رضاڪار‪.‬‬
‫سوال‪ .‬سول سوسائٽيَء جو بنيادي ڪردار ڇا تي آھي؟‬
‫جواب‪ .‬رياست جي اختيار کي محدود ڪرڻ ۽ ان کي قابوَء ۾ رکڻ آھي‪.‬‬
‫سوال‪ .‬رضاڪاراڻو شعبو __________ ۾ ڪليدي ڪردار‬
‫ادا ڪري ٿو؟ جواب‪ .‬عالمي معيشت‪.‬‬
‫سوال‪ .‬سول سوسائٽي‪ ،‬مستقبل جي سياسي __________ سکيا جو ميدان فراھم‬
‫ڪري سگھي ٿي؟ جواب‪ .‬اڳواڻن الِء‪.‬‬
‫سوال‪ .‬اھڙين ٽن شين جي نشاندھي ڪريو‪ ،‬جيڪي پاڪستان ۾ رضاڪاريَء کي ھمٿائڻ‬
‫سان ڪري سگھجن ٿيون؟ جواب‪ .‬عام ڀالئيَء جا ڪم ‪ .2‬ھڪ بھتر برادريَء جي تعمير ۽ ‪.3‬‬
‫نوجوانن جي تعليمي معيار کي سڌارڻ‪.‬‬
‫سوال‪ .‬عورت فائونڊيشن جو بنياد ڪھڙي سال‬
‫۾ رکيو ويو؟ جواب‪1986 .‬ع ۾‪.‬‬
‫سوال‪ .‬ايشيا جي اتر ۾ ڇا‬
‫آھي؟ جواب‪ .‬آرڪٽڪ‬
‫سمنڊ‪.‬‬
‫سوال‪ .‬ايشيا جي اوڀر ۾ ڇا‬
‫آھي ؟ جواب‪ .‬پئسفڪ‬
‫سمنڊ‪.‬‬
 ‫‪.‬‬

‫سوال‪ .‬ايشيا جي ڏکڻ ۾‬

‫ڇا آھي؟ جواب‪ .‬ھندي‬
‫سمنڊ‪.‬‬
‫سوال‪ .‬ايشيا جي اولھ ۾‬
‫ڇا آھي؟ جواب‪ .‬يورپ کنڊ‪.‬‬
‫سوال‪ .‬پاڪستان ۽ چين ۾ موجود قراقرم پھاڙي سلسلي ۾ سڀ کان اوچي چوٽي ۽ ھيٺيان واري جاين جا ناال ۽‬
‫اوچائي ۽ ھيٺائي ڪيتري آھي؟ جواب‪ 7611 .‬شپيئر اوچي چوٽي‪ 3048 ،‬شانور ھيٺائي جاِء‪.‬‬
‫سوال‪ .‬ايشيا جي زمين جي ايراضي‬
‫ڪيتري آھي؟ جواب‪17212000 .‬‬
‫چورس ڪلو ميٽر‪.‬‬
‫سوال‪ .‬ايشيا جي ساحلي پٽي‬
‫ڪيتري آھي؟ جواب‪62800 .‬‬
‫چورس ڪلوميٽر‪.‬‬
‫سوال‪ .‬يورال ڪنھن جاِء جو‬
‫نالو آھي؟پھاڙ‪.‬‬
‫عربي ٿٻيٽ ڇا جي وچ ۾‬
‫آھي؟ڳاڙھي سمنڊ ۽ ايراني نار جي‬
‫وچ ۾ آھي‪.‬‬
‫برازيل ڪھڙي کنڊ ۾ آھي؟‬
‫ڏکڻ آمريڪا‪.‬‬
‫سوال دنيا ۾ سڀ کان وڌيڪ آباديَء وارا ملڪ چين ۽‬
‫________ آھن؟جواب‪ .‬ڀارت‪.‬‬
‫سوال‪ .‬بنگالديش جو مکيہ فصل‬
‫ڪھڙو آھي؟ جواب‪ .‬چانور‪.‬‬
‫سوال‪ .‬بورنيو ڪھڙي ملڪ ۾‬
‫واقع آھي؟ جواب‪ .‬مالئيشيا‪.‬‬

‫جواب‪.‬‬
‫سوال‪.‬‬
‫جواب‪.‬‬
‫سوال‪.‬‬
 ‫‪.‬‬

‫سوال‪ .‬مالئيشيا جي گاديَء جو ھنڌ‬

‫ڪھڙو آھي؟ جواب‪ .‬ڪواالمپور‪.‬‬
‫سوال‪ .‬عرب صحرا ۾ رھندڙ ايشيائي ماڻھن جي اقتصادي سرگرمي ڪھڙي آھي؟‬
‫جواب‪ .‬عربي گھوڙا پالڻ‪ ،‬رڍون پالڻ‪ ،‬کجيون ۽ ٻيا فصل پوکڻ‪ ،‬ڊگھي فاصلي جو واپار ‪ ،‬پئٽرول جي دريافت‪.‬‬
‫سوال‪ .‬ٻوڏ کي قابو ڪرڻ جا طريقہ ڪھڙا آھن؟‬
‫جواب‪ 1 .‬ٻيلن کي نہ ڪپڻ ‪ .2‬نوان ٻيال لڳائڻ ‪ .3‬وھڪرن‬
‫کي موڙڻ يا الڙڻ سوال‪ .‬اھو عمل جتي پاڻي ٻاف ۾ تبديل ٿيندو‬
‫آھي تنھن کي ڇا چئبو آھي؟ جواب‪ .‬ٻاڦورجڻ‪.‬‬
‫سوال‪ .‬پاڪستان ۾ مک پاڻيَء جا وسيال‬
‫ڪھڙا آھن؟ جواب‪ .‬مينھن جو پاڻي‪ ،‬درياَء جو‬
‫پاڻي ۽ کوھ جو پاڻي‪.‬‬
‫سوال‪ .‬موسمي اثر ڪھڙو عمل‬
‫آھي؟ جواب‪ .‬جھرڻ يا ٽٽڻ جو‬
‫عمل ٿيندو آھي‪.‬‬
‫سوال‪ .‬پاڻي سج کان ڇا‬
‫وٺي ٿو؟ جواب‪ .‬گرميَء‬
‫ِ‬
‫جي تونائي‪.‬‬
‫سوال‪ .‬آسمان ۾ جھڻ ٺھڻ الِء جيڪا ٻاڦ ٺھندي آھي ‪ ،‬اھا‬
‫ڪٿان ٺھي ٿي؟ جواب‪ .‬اھا ٻاڦ سمنڊن‪ ،‬درياھن‪ ،‬ڍنڍن مان‬
‫پيدا ٿئي ٿي‪.‬‬
‫سوال‪ .‬جڏھن آسمان ۾ پاڻي جا وڏا ڦڙا ٿي ويندا آھن تہ پوِء ڇا ٿيندو آھي؟‬
‫جواب‪ .‬وڏن ڦڙن کي جڏھن ھو سنڀالي نہ سگھندي آھي‪ ،‬تہ اھي ڦڙا برسي پوندا آھن‪.‬‬
‫سوال‪ .‬ٻوڏيون ڪيئن اينديون آھن؟‬
‫جواب‪ .‬جڏھن پاڻي جو چاڙھ وڌي ويندو آھي ‪ ،‬تہ ٻوڏيون اينديون آھن‪.‬‬
‫سوال‪ .‬کاڌ ڇا آھي ؟‬
‫ھيُء پاڻي ‪ ،‬ھوا ۽ برف جو عمل آھي‪ ،‬جڏھن مٽي‪ ،‬ٽڪر يا ڳريل مادي جي تري کي ھڪ ھنڌ کان ٻئي ھنڌ تائين‬
‫کائي تہ ان کي کاڌ چئبو آھي‪.‬‬
‫سوال‪ .‬منتقلي ڇا آھي؟‬
‫جواب‪ .‬ھوا‪ ،‬پاڻي ۽ برف جي ڪري جبل جي ٽٽل ذرڙن جي چرپر کي چئبو آھي‪.‬‬
‫سوالجمع ٿيڻ ڇا آھي؟‬
‫جوابجڏھن جبل جا ذرا پاڻي‪ ،‬برف يا ھوا کڻي ڪنھن ٻيَء جاِء تي گڏ ڪن تہ ان کي جمع ٿيڻ چئبو آھي‪.‬‬
‫سوال اوھان جي عالئقي ۾ موجود قدرتي ۽ انساني تيار ڪيل‬
‫وسيال ڪھڙا آھن؟قدرتي‪ .1 :‬درياھ ‪ .2‬پھاڙ ‪ .3‬آبشار ‪ .4‬چشما‬
 ‫انساني‪.1 :‬بئراج ‪.2‬کوھ ‪ .3‬ٽيوب ويل ‪ .4‬پلون‪.‬‬
‫سوال‪ .‬ترڪ وطن ۽ داخل ٿيڻ ڇا آھي؟‬
‫جواب‪ .‬ترڪ وطن ۾ پنھنجي ملڪ کي ڊگھي عرصي يا ھميشہ الِء ڇڏڻو پوندو آھي ۽ ڪنھن ملڪ ۾‬
‫داخل ڊگھي عرصي تائين ۽ مستقل نموني ھوندي آھي‪.‬‬
‫سوال‪ .‬لڏپالڻ جا ڪھڙا ڪارڻ‬
‫آھن؟ جواب‪ .‬روزگار ‪ ،‬امن امان ۽‬
‫سماجي مجبوريون‪.‬‬
‫سوال‪ .‬ٻڌايو تہ لڏپالڻ ڪيئن مختلف ملڪن تي اثر ڪري ٿي؟‬
‫جواب‪ .‬پيشيور ماڻھو ملڻ سان اقتصاديات بھتر ٿئي ٿي‪ ،‬امن جو مسئلو پيدا ٿئي ٿي ۽ وسيلن تي دٻاُء وڌي ٿو‪.‬‬
‫سوال‪ .‬ايران ملڪ ۾ دنيا جو ڪيترو‬
‫سيڪڙو تيل آھي؟ جواب‪ 40 .‬سيڪڙو‪.‬‬
‫سوال‪ .‬ايران جي قومي آمدني جو ڪيترو سيڪڙو تيل جي قيمت‬
‫مان وصول ٿئي ٿو؟ جواب‪ 88 .‬في سيڪڙو‪.‬‬
‫سوال‪ .‬ڪويت جي ڪيتري آمدني‬
‫تيل مان آھي؟ جواب‪ 85 .‬في سيڪڙو‪.‬‬
‫سوال‪ .‬تيل وڪرو ڪندڙ ملڪن ۾ ڪويت‬
‫ڪائي نمبر تي آھي؟ جواب‪ .‬ٽي نمبر تي‪.‬‬
‫سوال‪ .‬عراق جي ڪھڙي عالئقي ۾ تيل جي پٽي‬
‫پکڙيل آھي؟ جواب‪ .‬دجلہ ندي ۽ زاغروس جبل‬
‫جي ھنج تائين‪.‬‬
‫سوال‪ .‬تيل وڪرو ڪندڙ ملڪن ۾ ليبيا جو‬
‫ڪائون نمبر آھي؟ جواب‪ .‬ليبيا چوٿون ۽ نائيجيريا‬
‫پنجون‪.‬‬
‫سوال‪ .‬زمين ۾ تيل ڪھڙي حالت‬
‫۾ لڀي ٿو؟ جواب‪ .‬ڪچي حالت ۾‪.‬‬
‫سوال‪ .‬تيل کي صاف ڪري ڪھڙيون شيون ڌار ڪيون‬
‫وينديون آھن؟ جواب‪ .‬پئٽرول ‪ ،‬گاسليٽ‪ ،‬ڊيزل ‪ ،‬ويزلين ۽‬
‫تاڪول ڌار ڌار ڪيا وڃن ٿا‪.‬‬
‫سوال‪ .‬تيل مان ڪھڙيون شيون تيار ٿين ٿيون؟‬
‫جواب‪ .‬رٻڙ‪ ،‬پالسٽڪ ‪ ،‬ھٿرادون تند وارو ڌاڳو ۽ ڀاڻ تيار ڪيو وڃي ٿو‪.‬‬
‫سوال‪ .‬ملڪن ۾ تيل برآمد ڪندڙ تنظيم کي ڇا چيو وڃي ٿو؟‬
‫‪.‬‬

‫جواب‪Organization Of Petroleum Exporting Countries (OPEC).‬‬

‫سوال‪ .‬گئس ڇا آھي؟‬
‫جواب‪ .‬گئس بہ ھڪ قدرتي ٻارڻ آھي جيڪو تيل ۽ ڪوئلي وانگر توانائي ڪرڻ جو قدرتي ذريعو آھي‪.‬‬
‫سوال‪ .‬پاڪستان ۾ سڀ کان پھريان گئس ڪڏھن ۽ ڪٿي لڌو ويو؟‬
‫‪1962‬ع ۾ بلوچستان جي جاَء سوئي وٽ‪.‬‬
‫ڪوئلو ڪھڙي ڪم اچي ٿو؟‬
‫ڪوئلو ٻارڻ جي ڪم اچي ٿو‪ ،‬ھن ذريعي توانائي حاصل ڪري مشينن يا ڪلن‬
‫کي ھاليو وڃي ٿو‪.‬‬
‫پراڻي زماني ۾ ڪوئلو ڇا جي ڪم ۾ گھڻو ڪم ايندو ھو؟‬
‫ڪوئلو ريلوي ۽ ڪارخانن ۾ گھڻو ڪم ايندو ھو‪.‬‬
‫سوالايران ۾ ڪوئلي جا ڪھڙا زخيرا آھن؟‬
‫جواب‪ .‬ايران ۾ البر جبل ‪ ،‬ڪاشان ۽ ڪرمان ۾ ڪوئلو لڀي ٿو‪.‬‬
‫سوال‪ .‬قازقستان ۾ ڪوئلو ڪھڙي‬
‫ھنڌ ملي ٿو؟ جواب‪ .‬ڪراگندہ ‪.‬‬
‫سوال‪ .‬ازبڪستان ۾ ڪھڙي ھنڌ‬
‫ڪوئلو ملي ٿو؟ جواب‪ .‬ازبڪستان جي‬
‫جابلو عالئقن ۾‪.‬‬
‫سوال‪ .‬پاڪستان جي پنجاب ۾ ڪوئلو ڪھڙي‬
‫ھنڌ ملي ٿو؟ جواب‪ .‬پنجاب صوبي ۾ ڊبڊوت‪،‬‬
‫مڪڙوال‪ ،‬ميانوالي ‪ ،‬ڪاالباغ‪.‬‬
‫سوال‪ .‬سنڌ ۾ ڪوئلو ڪھڙي ھنڌ ملي ٿو؟‬
‫جواب‪ .‬سنڌ ۾ ٿر‪ ،‬جھمپير ‪ ،‬ميٽنگ ۽ الکڙا ۾ ڪوئلو ملي ٿو‪.‬‬
‫سوال‪ .‬ڪوئلي جي ٻرڻ سان ڪھڙيون ڪھڙيون زھريليون‬
‫گئسون نڪرن ٿيون؟ جواب‪ .‬سلفرڊاِء آڪسائيڊ‪ ،‬ڪاربان ڊاِء‬
‫آڪسائيڊ ۽ نائٽروجن آڪسائيڊ‪.‬‬
‫سوال‪ .‬انھن زھريلين گئسن مان ڪھڙو نقصان پھچي رھيو آھي؟‬
‫جواب‪ .‬فضا ۾ گدالڻ ٿيڻ جي ڪري انسان ‪ ،‬جانورن ۽ ٻوٽن کي نقصان پھچي رھيو آھي‪.‬‬
‫سوال‪ .‬لوھ ڇا آھي؟‬
‫جواب‪ .‬لوھ نہ فقط گذريل زماني ۾ ھڪ قيمتي ڌاتو ھو ‪ ،‬ڇاڪاڻ تہ ان مان ھٿيار وغيرہ ٺاھيا ويندا ھئا‪.‬‬
‫سوال‪ .‬لوھ ڪھڙن ملڪن مان ملي ٿو ؟‬
‫جواب‪ .‬ترڪي ‪ ،‬قازقستان‪ ،‬ايران ‪ ،‬مصر ‪ ،‬تيونيسيا‪ ،‬مراڪش ‪ ،‬الجيريا ۽ پاڪستان ۾ لڀي ٿو‪.‬‬
 ‫سوال‪ .‬پاڪستان جي ڪھڙن شھرن ۾ لوھ ملي ٿو؟‬
‫جواب‪ .‬پاڪستان ۾ بلوچستان ۾ مسلم باغ ‪ ،‬پنجاب ۾ ڪاال باغ‪ ،‬خيبر پختونخواھ ۾ چترال‬
‫۽ سنڌ جھمپير ۾ لوھ ملي ٿو‪.‬‬
‫سوال‪ .‬ڪرومائيٽ جو دنيا ۾ وڏو ذخيرو‬
‫ڪٿي ھٿ آيو آھي؟ جواب‪ .‬بلوچستان مسلم‬
‫باغ ۾‪.‬‬
‫سوال‪ .‬ڪرومائيٽ ڪھڙي‬
‫ڪم اچي ٿو؟ جواب‪ .‬ھٿيار ٺاھڻ‬
‫۾‪.‬‬
‫سوال‪ .‬فاسفيٽ ڪٿي لڀي ٿو؟‬
‫جواب ‪.‬مراڪش ‪،‬تيونس ۽ الجيريا ۾ وڏي مقدار ۾ ملي ٿو‪.‬‬
‫سوال‪ .‬ٽن جا ذخيرا ڪھڙا‬
‫مشھور آھن؟ جواب‪ .‬انڊونيشيا ۽‬
‫مالئيشيا‪.‬‬
‫سوال‪ .‬شيھو ڪٿي لڀجي ٿو؟‬
‫جواب‪ .‬ترڪي‪ ،‬قازقستان‪ ،‬ايران‪ ،‬مصر ‪ ،‬مراڪش ‪،‬تيونيسيا ۽ الجيريا ۾ لڀي ٿو‪.‬‬
‫سوالمينگنيز ڇا جي ڪم اچي ٿو ۽ ڪٿي ملي ٿو؟‬
‫جوابھي ڌاتو فوالد جي تياري ۾ ڪم اچي ٿو۽ پاڪستان ترڪي ۽ مراڪش ۾ مينگنيز جا وڏا ذخيرا موجود‬
‫آھن‪.‬‬
‫سوال سون جو وڏو مقدار ڪٿي لڀي‬
‫ٿو؟ازبڪستان ۾ سون وڏي‬
‫مقدار ۾ ملي ٿو‪.‬‬
‫سوال‪.‬سون جا ذخيرا ڪٿي آھي ؟‬
‫جواب‪ .‬اربڪستان ‪ ،‬ڪرغيزستان ۽ سعودي عرب ۾ موجود آھن‪.‬‬
‫سوال‪ .‬پاڻي جي وسيلن جي ڪھڙي اھميت آھي؟‬
‫جواب‪ .‬ڪنھن بہ ملڪ جي ترقيَء ۾ پاڻي جي وسيلن جي وڏي اھميت آھي‪ ،‬ڇاڪاڻ تہ عام طرح‬
‫چيو وڃي تہ پاڻي زندگي آھي‪.‬‬
‫سوال‪ .‬پاڻي مان ڪھڙيون ڪھڙيون سھولتون ملن‬
‫ٿيون؟ جواب‪ .‬پاڻي مان بجلي ‪،‬گھر‪ ،‬ٻنيون ۽ بندن جي‬
‫اڏاوت ۾ ڪم اچي ٿو ‪.‬‬
‫‪.‬‬

‫سوال‪ .‬ڪڻڪ جي پوک الِء ڪھڙي موسم‬

‫جي ضروري آھي؟ جواب‪ .‬پھريان ڪجھ ٿڌ ۽ پچڻ‬
‫وقت گرم ۽ خشڪ موسم‪.‬‬
‫سوال‪ .‬ڪڻڪ جي پوک ڪھڙي ڪٿي ٿيندي آھي؟‬
‫جواب‪ .‬ھيَء خشڪ ۽ ڀونوچ سمنڊ جي عالئقن وارن ملڪن ۾ ججھي اپائي وڃي ٿي‪.‬‬
‫سوال‪ .‬ڪڻڪ سڀ کان گھڻي ڪھڙي ملڪ‬
‫۾ اپائي وڃي ٿي؟ جواب‪ .‬قازڪستان ۾‪.‬‬
‫سوال‪ .‬چانور ڪھڙي زمين ۽ ڪھڙي موسم ۾ پوکيا وڃن ٿا؟‬
‫جواب‪ .‬چانورن الِء گرم ۽ گھميل ھوا ‪ ،‬ڀلي زمين ۽ ججھي پاڻيَء جي ضرورت ھوندي آھي‪.‬‬
‫سوال‪ .‬چانورن جي پيدائش کان ڪھڙا ملڪ‬
‫مشھور آھن؟ جواب‪ .‬بنگالديش ۽ انڊونيشيا‪.‬‬
‫سوال‪ .‬مڪائي پوکڻ جي الِء ڇا جي ضرورت‬
‫ھوندي آھي؟ جواب‪ .‬مڪائيَء جي الِء ججھي پاڻيَء‬
‫جي ضرورت ھوندي آھي‪.‬‬
‫سوال‪ .‬مڪائي ڪھڙي ڪم اچي ٿو؟‬
‫جواب‪ .‬ھي فصل ماڻھن الِء خوراڪ ۽ ڍورن الِء چارو ٿي ڪم اچي ٿو‪.‬‬
‫سوال‪ .‬پاڪستان ۾ مڪائي جي پوک ڪھڙن‬
‫عالئقن ۾ ٿئي ٿي؟ جواب‪ .‬اتر ۽ اولھ واري عالئقن ۾‪.‬‬
‫سوال‪ .‬ڪپھ کي ڪھڙو فصل پڻ چيو وڃي‬
‫ٿو؟ جواب‪ .‬ھن کي چانديَء جي تارن وارو فصل‬
‫پڻ چيو وڃي تو‪.‬‬
‫سوال‪ .‬ڪپھ مان ڇا تيار ٿيندو آھي؟‬
‫جواب‪ .‬سوٽي ڌاڳو‪ ،‬سوتي ڪپڙو ۽ ٻيون ڪيتريون ئي شيون تيار ٿيون‪.‬‬
‫سوال‪ .‬ڪمند ڪھڙن عالئقن ۾‬
‫پيدا ٿئي ٿو؟ جواب‪ .‬گرم ۽ گھميل‬
‫عالئقن ۾‪.‬‬
‫ڪھڙن ملڪن ۾ ڀلي ٿئي ٿي؟‬
‫ِ‬ ‫سوال‪ .‬ڪمند جي پوک‬
‫جواب‪ .‬انڊونيشيا ‪ ،‬مالئيشيا‪ ،‬بنگالديش ‪ ،‬پاڪستان ۽ نائجيريا ۾ ڪمند جي ڀلي پوک ٿئي ٿي‪.‬‬
‫سوال‪ .‬ڪمند مان ڇا ٺاھيو‬
‫وڃي ٿو؟کنڊ‪.‬‬
 ‫سڻي کي ٻيو ڇا سڏيندا‬
‫ِ‬
‫آھن؟سھڻي تارون‪.‬‬
‫ڪھڙي ملڪ ۾ ٿئي ٿي ؟‬
‫ِ‬ ‫گھڙي‬
‫سچي دنيا ۾ سڻي گھڙي ۾ ِ‬
 ‫بنگالديش ۾‪.‬‬
‫سوال بنگالديش ۾ ڪيترو في سيڪرو سڻئ‬
‫پيدا ٿئ ٿي ؟جواب‪ 75.‬سيڪڙو‪.‬‬
‫سوال‪ .‬سڻيَء مان ڇا ٺھي ٿو؟‬
‫ٽاٽ‪ ،‬سوتلي ‪ ،‬سوتي ٻوريون وغيرہ ٺھين ٿيون‪.‬‬
‫جواب‪ .‬ھن مان ِ‬
‫سوال‪ .‬چانھ ڪھڙن عالئقن ۾ پيدا‬
‫ٿئ ٿي ؟ جواب‪ .‬گرم ۽ گھميل‬
‫عالئقن ۾‪.‬‬

‫ڪھڙن ملڪن ٿئي ٿي ؟‬

‫ِ‬ ‫سوال ‪ .‬چانھ گھڻي‬

‫جواب‪.‬انڊونيشيا ‪،‬مالئيشيا ۽ بنگالديش ۾ گھڻي مقدار ۾ پيدا ٿئي ٿي‪.‬‬

‫سوال‪ .‬قھوو ڪھڙن ملڪن گھڻي مقدار ۾ ٿئي ٿي ؟‬

‫جواب‪ .‬قھوو انڊونيشيا ‪ ،‬يمن ۽ نائيجيريا جي ملڪن ۾ گھڻي مقدار ۾ ٿئي ٿي‪.‬‬

‫سوال‪ .‬رٻڙ ڪھڙن عالئقن جي پيدا وار‬

‫آھي؟ جواب‪ .‬رٻڙ گرم ۽ گھميل عالئقن‬

‫جي پيداوار آھي‪.‬‬

‫سوال‪ .‬رٻڙ ڇا مان تيار ٿئي ٿو؟‬

‫جواب‪ .‬رٻڙ ھڪ خاص قسم جي وڻ مان‬

‫تيار ٿئي ٿو؟ سوال‪ .‬رٻڙ مان ڇا ٺاھيا وڃن‬

‫ٿا؟‬

‫جواب‪ .‬موٽر گاڏين وغيرہ جا ٽائر ‪ ،‬ٽيوب ۽ ٻيون شيون ٺھن ٿيون‪.‬‬

‫سوال‪ .‬مالئيشيا جي آبادي ھيٺ ڪل ڪيتري زميني حصي تي‬

‫رٻڙ جا وڻ پوکجن ٿا؟ جواب‪ 2 .‬ڀاڱي ‪ 3‬حصي تي‪.‬‬

‫سوال‪ .‬تماڪ جي پوک الِء ڇا جي ضرورت‬

‫ھوندي آھي؟ جواب‪ .‬گرم ۽ گھميل ھوا جي‪.‬‬

‫سوال‪ .‬عام طرح تماڪ ڪھڙن ملڪن ۾ پوکيو وڃي ٿو؟ جواب‪ .‬انڊونيشيا ‪ ،‬بندگالديش‪ ،‬ايران ‪ ،‬قازقستان ‪،‬‬

‫الجيريا‪ ،‬مصر ‪ ،‬ترڪي ‪ ،‬البانيا ‪ ،‬شام ‪ ،‬عراق ۽ پاڪستان ۾ عام طرح تماڪ پوکيو وڃي ٿو‪.‬‬
 ‫سوال‪ .‬ڪھڙن ملڪن جو سگار سڄي دنيا ۾‬

‫مشھور آھي؟ جواب‪ .‬ترڪي ۽ مصر‪.‬‬

‫سوال‪ .‬پاڪستان ۽ بنگالديش ڪھڙن ميون جي پيداوار جي‬

‫ڪري مشھور آھي؟انبن ۽ ڪيلنجي‪.‬‬

‫انفارميشن ٽيڪناالجي جي کي ننڍو ڪري‬ ‫سوال‬

‫ڇا چيو وڃي ٿو؟ جواب‪ .‬آِء ٽي‪.‬‬

‫سوال‪ .‬آِء ٽي جو واسطو ڇا سان آھي؟‬

‫جواب‪ .‬اليڪٽرونڪ مشينن جي اڀياس ۽ استعمال سان آھي‪.‬‬

‫سوال‪ .‬آِء ٽي جو استعمال ڇا جي ذريعن ۾ ڪن ٿا؟‬

‫جواب‪ .‬وڻج واڻار‪ ،‬تعليم ‪ ،‬صحت‪ ،‬اچ وڃ ۽ سڌ سماُء جي ذريعن ۾ ڪن ٿا‪.‬‬

‫سوال‪ .‬آِء ٽي جا مکيہ ذريعا‬

‫ڪھڙا آھن؟ جواب‪ .‬ڪمپيوٽر ۽‬

‫انٽرنيٽ‪.‬‬

‫سوال‪ .‬آِء ٽي ڇا جي سطح تي پڙھايو پيو وڃي ؟‬

‫جواب‪ .‬ڪمپيوٽر سائنس کي اسڪول ‪ ،‬ڪاليج ۽ يونيورسٽي سطح تي‬

‫پڙھايو پيو وڃي‪.‬‬

‫مسلمان ملڪن جي خاص پيداوار ۽ روانگي مال )(‬

‫جن ملڪن ڏانھن مال موڪليو وڃي‬ ‫پيداوار ڪندڙ ملڪ‬ ‫پيداواري شيون‬
‫ٿو‪.‬‬
‫روس‪ ،‬برطانيہ چين‪ ،‬جرمني‪ ،‬آمريڪا ‪،‬‬ ‫ازبڪستان ‪ ،‬قازقستان‪ ،‬پاڪستان‬ ‫ڪپھ‬
‫جاپان‪.‬‬ ‫‪،‬مصر عراق ۽ سوڊان‪.‬‬

‫ڀارت‪ ،‬برطانيہ‪ ،‬جرمني‪ ،‬ھالينڊ‪ ،‬جاپان‪.‬‬ ‫بنگالديش‬ ‫سڻي‬

‫بندگالديش‪ ،‬ڪويت‪ ،‬سعودي عرب‪،‬‬ ‫پاڪستان‬ ‫چانور‬

‫برطانيہ ۽ ٻيا ملڪ‪.‬‬
 ‫برطانيہ‪،‬پاڪستان‪،‬يورپي ملڪ‬ ‫بنگالديش‪ ،‬انڊونيشيا‪،‬‬ ‫چانھ‬
‫آمريڪا‪.‬‬ ‫مالئيشيا‪،‬آذربائيجان‪.‬‬
‫برطانيہ‪،‬فرانس‪ ،‬جرمني‪ ،‬جاپان‪،‬‬ ‫انڊونيشيا‪ ،‬مالئيشيا‬ ‫رٻڙ‬
‫آمريڪا‪ ،‬پاڪستان‪.‬‬

‫بنگالديش‪ ،‬پاڪستان‪ ،‬ترڪي ‪ ،‬جاپان‪،‬‬ ‫سعودي عرب‪ ،‬ڪويت‪ ،‬ايران‪ ،‬عراق‪،‬‬ ‫معدني تيل‬
‫آمريڪا‪ ،‬يورپي ملڪ‪ ،‬ڀارت‪.‬‬ ‫گڌيل عرب امارتون ‪ ،‬ليبيا ‪ ،‬اذربائيجان‪،‬‬
‫قازقستان‪ ،‬ازبڪستان‪ ،‬انڊونيشيا‪،‬‬
‫برونائي‪ ،‬دارالسالم‪.‬‬
‫ِ‬

‫ڪيترائي اسالمي ملڪ ۽ ڀارت‪.‬‬ ‫پاڪستان‪ ،‬ازبڪستان‬ ‫ڪيميائي ڀاڻ‬

‫روس ‪ ،‬ڀارت ‪ ،‬سعودي عرب‪ ،‬گڏيل عرب‬ ‫ايران‪ ،‬افغانستان‪ ،‬تاجڪستان‪،‬‬ ‫ميوا ۽ ڀاڄيون‬
‫امارتون ‪ ،‬بنگالديش ۽ ٻيا اسالمي ملڪ‪.‬‬ ‫ڪرغيزستان‪،‬‬

‫ازبڪستان‪ ،‬ترڪمانستان‪ ،‬آذربائيجان‪،‬‬

‫ترڪي‪ ،‬بنگالديش‪ ،‬لبنان‪ ،‬پاڪستان‪.‬‬
‫روس‪ ،‬افغانستان ۽ ايران‪.‬‬ ‫پاڪستان ۽قازقستان‬ ‫ڪڻڪ‬

‫مسلمان ملڪن جو اھم امدني مال )(‬

‫مسلمان ملڪ جيڪي اھي شيون‬ ‫جن ملڪن ۾ ٺھين ٿيون‬ ‫شيِء جو نالو‬
‫گھرائن ٿا‪.‬‬
‫لڳ ڀڳ سڀ مسلمان ملڪ اھو‬ ‫برطانيہ ‪ ،‬چين‪ ،‬فرانس‪ ،‬جرمني‪ ،‬ھانگ‬ ‫مشينري‪ ،‬انجنيئرنگ جو سامان‪ ،‬واچون‪،‬‬
‫گھرائيندا آھن‪.‬‬ ‫ڪانگ ‪،‬‬ ‫ڪيميرائون ۽ ڪمپيوٽر‪ ،‬سامونڊي ۽‬
‫سويڊن‪ ،‬اٽلي‪ ،‬مالئيشيا‪ ،‬رومانيا‪ ،‬آمريڪا‪،‬‬ ‫ھوائي جھاز ‪ ،‬ريلوي انجڻيون‪ ،‬ٽريڪٽر‪،‬‬
‫ڪوريا‪ ،‬روس ۽ جاپان ۾ تيار ٿئي ٿو‪.‬‬ ‫موٽر ڪارون‪ ،‬بسون‪ ،‬موٽر سائيڪلون‪،‬‬
‫ريڊيو‪ ،‬ٽيليفون سيٽس‪ ،‬اوچون ڪپڙو‪،‬‬
‫دوائون‪ ،‬زرعي اوزار وغيرہ‪.‬‬

‫سوال‪ .‬پاڪستان ۾ شھري زندگي ڪيئن ھوندي آھي؟‬

‫جواب‪ .‬شھري زندگي گڏيل زندگي ھوندي آھي‪ ،‬جنھن ۾ ماڻھو ھڪ ٻئي سان گڏجي رھن ۽ ڪم ڪن ٿا‪.‬‬
‫سوال‪.‬‬
‫سول ‪ .‬مڪامي سرڪار جو ‪2001‬ع وارو سرشتي کي‬
‫ڇا سڏبو آھي ؟ جواب‪ .‬ھن سڄي عمل کي اختيارن جي‬
‫منتقلئ جو منصوبو سڏيو ويو‪.‬‬
‫سوال‪ .‬اختيارن جي منتقليَء جو اعالن‬
‫ڪڏھن ڪيو ويو؟ جواب‪ 14 .‬آگسٽ ‪.2000‬‬
 ‫سوال‪ 2001 .‬وارو سرشتو ڪڏھن ختم‬
‫ڪيو ويو؟ جواب‪ 2013 .‬۾‪.‬‬
‫سوال‪ 2001 .‬وارو ِسرشتو ختم ڪري نئون مڪاني حڪومتن جو سرشتو‬
‫الڳو ڪڏھن ٿيو؟ جواب‪ .‬آگسٽ ‪.2013‬‬
‫سوال‪ 2013 .‬واري مڪاني حڪومتن ۾ ڪھڙا عھدا‬
‫چونديا ويا؟ جواب‪ .‬ميئر ۽ چيئر مين‪.‬‬
‫سوال‪ .‬مڪاني ادارن جا ناال ڪھڙا آھن؟‬
‫جواب‪ .‬ميٽروپوليٽن ڪارپوريشن‪ ،‬ميونسيپل ڪارپوريشن‪ ،‬ميونسيپل ڪاميٽي‪ ،‬ٽائون ڪاميٽي‪،‬‬
‫ڊسٽرڪٽ ڪائونسلر‪ ،‬يونين ڪائونسلر‪.‬‬
‫سوال‪ .‬ميٽرو پوليٽن ڪارپوريشن جي ميمرن کي ڇا‬
‫سڏبو َآھي ؟ جواب‪ .‬ڪائونسلر سڏبو آھي‪.‬‬
‫سوال‪ .‬ڪائونسلر جو سربراھ ڇا‬
‫چئبو آھي؟ جواب‪ .‬ميئرچئبو آھي ‪.‬‬
‫سوال ‪ .‬ڪار پوريشن جي ميمبرن ڪھجا نومائيدا ھوندا آھن ؟‬
 ‫جوابعوام جا‪.‬‬
‫انھن ميمبرن کي ڪيتري عرصي الِء‬ ‫سوال‬
‫چيئن سالن جي الِء‪.‬‬ ‫چونديون ويندو آھي؟جواب‬
‫سوال‪ .‬ميونسپل ڪاميٽي ڇا کي سڏبو آھي؟‬
‫جواب‪ .‬ٽئي درجي وڏن شھرن جي مقاني اداري کي ميونسپل‬
‫ڪاميٽي سڏيو وڃي ٿو؟ سوال‪ .‬ميونسپل ڪاميٽي جي ميمبرن کي‬
‫ڇا سڏبو آھي؟ جواب‪ .‬چيئرمين‪.‬‬
‫سوال‪ .‬ڪائونسلر ۽ چيئرمين جو مدو ڪيترا‬
‫سال ھوندو آھي؟ جواب‪ .‬چار ‪ 4‬سال‪.‬‬
‫سوال‪ .‬ٽائون ڪاميٽي ڇا کي سڏجي ٿو؟‬
‫جواب‪ .‬ننڍن شھرن ۾ مقاني اداري کي ٽائون ڪاميٽي سڏيو وڃي ٿو‪.‬‬
‫سوال‪ .‬ٽائون ڪاميٽي جي سربراھ ۽ ميمبرن کي‬
‫ڇا سڏبو آھي؟ جواب‪ .‬سربراھ کي چيئر مين ۽‬
‫ميمبر کي ڪائونسلر‪.‬‬
‫سوال‪ .‬چيئر مين کي ڪير چونديدا‬
‫آھن؟ جواب‪.‬چيئرمين کي ڪائونسلر‬
‫چونڊيدا آھن‪.‬‬
‫سوال ‪ .‬ڪائونسلرن ڪي ڪير چونڊيدا آھن۽‬
‫ڪيترا سال ؟ جواب‪ .‬شھري چئن سالن الِء‬
‫چونڊيندا آھن ‪.‬‬
‫سوال‪ .‬ڊسٽرڪٽ ڪائونسل ۽ يونين ڪائونسل کي ڇا سڏبو آھي؟‬
‫جواب‪ .‬ضلعي ڪائونسل يا ڊسٽرڪٽ ڪائونسل ڳوٺاڻي آبادي جي الِء ضلعي جي سطح تي ڪم ڪر ڻ‬
‫واري مڪاني اداري کي سڏيو ويندو آھي‪.‬‬
‫سوال‪ .‬ڊسٽرڪٽ ڪائونسلر ۽ يونين ڪائونسلر کي‬
‫ڪير چونديندا آھن؟ جواب‪ .‬ڳوٺاڻي آبادي وارا ووٽر‬
‫چونديندا آھن؟ سوال‪ .‬ڪئنٽومينٽ بورڊ ڇا کي سڏبو آھن؟‬
‫جواب‪ .‬جنھن شھرن جي وجھو فوجي ڇاوڻيون ھونديون آھن ۽ انھن جي عالئقي ۾ آبادي ھوندي آھن جن کي‬
‫ڪئنٽومينٽ بورڊ سڏيو ويندو آھي‪.‬‬
‫سوال‪ .‬انھي عالئقي جي بورڊ جو صدر ۽ چيئرمين ڪير ھوندو آھيئ‬
‫جواب‪ .‬ان بورڊ جو صدر يا چيئر مين ان عالئقي جو فوجي اسٽيشن ڪمانڊر ھوندو آھي‪.‬‬
‫سوال‪ .‬مڪاني ادارن جا ڪم ڪھڙا آھن؟‬
‫جواب‪ .‬مڪاني ادارن جو مقصد مقامي سطح تي ماڻھن جا مسئال نبيرڻ آھن‪.‬‬
 ‫سوال‪ .‬انڊونيشيا جي پکيڙ ۽ آبادي ڪيتري آھي؟‬
‫جواب‪ .‬ڪل پکيڙ ‪ 19‬ملين ‪ 19‬ھزار ‪ 4‬سو ‪ 43‬چورس ڪلو ميٽر ۽ آبادي ‪ 8.211‬ملين آھي‪.‬‬
‫سوال‪ .‬مالئيشيا جي پکيڙ ۽ آبادي ڪيتري‬
‫آھي؟ جواب‪ .‬پکيڙ ‪ 3‬ملين ‪ 29‬ھزار ‪ 749‬۽‬
‫آبادي ‪.7.22‬‬
‫سوال‪ .‬برونائي دارالسالم جي پکيڙ ۽ آبادي ڪيتري آھي؟‬
‫جواب‪ .‬ھن ملڪ جي پکيڙ ‪ 5‬ھزار ‪ 699‬چورس ڪلو ميٽر ۽ آبادي ‪ 3.0‬ملين آھن‪.‬‬
‫سوالبنگالديش جي آبادي ۽ پکيڙ ڪيتري آھي؟‬
‫جوابپکيڙ ‪ 1‬ملين ‪ 43‬ھزار ‪ 998‬چورس ڪلو ميٽر ۽ آبادي ‪ 7.125‬ملين آھي‪.‬‬
‫سوالمالديپ جي آبادي ۽ پکيڙ ڪيتري آھي؟‬
‫جواب‪ .‬مالديپ جي پکير ‪ 298‬چورس ڪلو ميٽر ۽ آبادي ‪ 3.0‬ملين آھي‪.‬‬
‫سوال‪ .‬پاڪستان جي آبادي ۽ پکيڙ ڪيتري آھي؟ جواب‪.‬‬
‫پاڪستان جي پکيڙ ‪ 7‬لک ‪ 96‬ھزار ‪ 096‬۽ آبادي ‪200‬‬
‫ملين‪.‬‬
‫سوال‪ .‬افغانستان جي پکيڙ ۽ آبادي ڪيتري آھي؟‬
‫جواب‪ .‬افغانستان جي پکيڙ ‪ 6‬ملين ‪ 47‬ھزار ‪ 447‬چورس ڪلو ميٽر ۽ آبادي‬
‫‪ 8.25‬ملين آھي‪.‬‬
‫سوال‪ .‬ايران جي پکيڙ ۽ آبادي ڪيتري آھي؟‬
‫جواب‪ .‬پکيڙ ‪ 16‬ملين ‪ 48‬ھزار چورس ڪلو ميٽر ۽ آبادي ‪ 2.66‬ملين آھي‪.‬‬
‫سوال‪ .‬ترڪي جي پکيڙ ۽ آبادي ڪيتري آھي؟‬
‫جواب‪ .‬ترڪي جي پکيڙ ‪ 7‬ملين ‪ 80‬ھزار ‪ 576‬چورس ڪلو ميٽر ۽ آبادي ‪ 9.65‬ملين‪.‬‬
‫سوال‪ .‬شام جي پکيڙ ۽ آبادي ڪيتري آھي ؟‬
‫جواب‪ .‬شام جي پکيڙ ‪ 1‬ملين ‪ 85‬ھزار ‪ 180‬چورس ڪلو ميٽر ۽ آبادي ‪ 0.16‬ملين‪.‬‬
‫سوال‪ .‬لبنان جي پکيڙ ۽ آبادي ڪيتري آھي؟ جواب‪ .‬لبنان جي‬
‫پکيڙ ‪ 10400‬چورس ڪلو ميٽر ۽ آبادي ‪ 1.4‬ملين آھي‪.‬‬
‫سوال‪ .‬اردن جي پکيڙ ۽ آبادي ڪيتري آھي؟ جواب‪ .‬اردن جي پکيڙ‬
‫‪ 97‬ھزار ‪ 740‬چورس ڪلو ميٽر ۽ آبادي ‪ 7.4‬ملين آھي‪.‬‬
‫سوال‪ .‬عراق جي پکيڙ ۽ آبادي ڪيتري آھي؟‬
‫جواب‪ .‬عراق جي پکيڙ ‪ 4،34،244‬چورس ڪلو ميٽر آبادي ‪ 5.22‬ملين آھي‪.‬‬
‫سوال‪ .‬سعودي عرب جي پکيڙ ۽ آبادي ڪيتري آھي؟‬
‫جواب‪ 21 .‬لک ‪ 49‬ھزار ‪ 690‬چورس ڪلو ميٽر ۽ آبادي ‪ 9.20‬ملين آھي‪.‬‬
 ‫سوال‪ .‬گڏيل عرب امارتون جي پکيڙ ۽ آبادي ڪيتري‬
‫آھي؟ جواب‪ 83 .‬ھزار ‪ 600‬چورس ڪلو ميٽر ۽ آبادي‬
‫‪ 8.2‬ملين آھي‪.‬‬
‫سوال‪ .‬يمن جي پکيڙ ۽ آبادي ڪيتري آھي؟‬
‫جواب‪ 45 .‬ھزار چورس ڪلو ميٽر ۽ آبادي ‪4.16‬‬
‫ملين آھي‪.‬‬
‫سوال‪ .‬مصر جي پکيڙ ۽ آبادي ڪيتري آھي؟ جواب‪ 10 .‬لک‬
‫‪ 1‬ھزار ‪ 449‬چورس ڪلو ميٽر ۽ آبادي‪ 9.66‬ملين آھي‪.‬‬
‫سوال‪ .‬لبيا جي پکيڙ ۽ آبادي ڪيتري آھي؟‬
‫جواب‪ .‬پکيڙ ‪ 17‬لک ‪ 58‬ھزار ‪ 540‬چورس ڪلو ميٽر ۽ آبادي ‪ 0.5‬ملين آھي‪.‬‬
‫سوال‪ .‬تيونيسيا جي پکيڙ ۽ آبادي ڪيتري آھي؟ جواب‪ .‬پکيڙ ‪1‬‬
‫لک ‪ 63‬ھزار ‪ 610‬چورس ڪلو ميٽر ۽ آبادي ‪ 5.9‬ملين آھي‪.‬‬
‫سوال‪ .‬الجيريا جي پکيڙ ۽ آبادي ڪيتري آھي ؟‬
‫جواب‪ ،‬پکيڙ ‪ 23‬لک ‪ 81‬ھزار ‪ 741‬چورس ڪيلو ميٽر۽ آبادي ‪8.30‬‬
‫ملين آھي؟ سوال ‪ .‬مراڪش جي پکيڙ ۽ آ بادي ڪيتري آھي ؟‬
‫جوابپکيڙ ‪ 4‬لک ‪ 40‬ھزار ‪ 300‬ڇورس ڪلو ميٽر ۽ ‪ 2.28‬ملين آھي‪.‬‬
‫ھن جي پکيڙ‬ ‫سوڊان جي پکيڙ ۽ آبادي ڪيتري آھي ؟جواب‬ ‫سوال‬
‫‪ 25‬لک ‪ 05‬ھزار ‪ 810‬چورس ڪلو ميٽر ۽ آبادي ‪ 9.28‬ملين آھي‪.‬‬
‫سوال ‪ .‬اريٽيريا جي پکيڙ ۽ آبادي ڪيتري آھي؟‬
‫جواب ‪ .‬ھن جي پکيڙ ‪ 117‬ھزار ‪ 130‬چورس ڪيلو ميٽر ۽ آبادي ‪ 0.4‬ملين آھي ‪.‬‬
‫سوال ‪ .‬آذربائيجان جي پکيڙ ۽ آبادي ڪيتري آھي ؟ جواب ‪ .‬ھن‬
‫پکيڙ ‪ 86‬ھزار ‪ 600‬چورس ڪيلو ميٽر ۽ آبادي ‪ 7.7‬ملين آھي‬
‫جي ِ‬
‫‪.‬‬
‫سوال ‪ .‬ازبڪستان جي پکيڙ ۽ آبادي ڪيتري آھي ؟‬
‫جواب‪ .‬پکيڙ ‪ 4‬لک ‪ 88‬ھزار ‪ 100‬چورس ڪلو ميٽر ۽ آبا دي ‪ 8.4‬ملين آھي‪.‬‬
‫سوال‪ .‬قازقستان جي پکيڙ ۽ آبادي ڪيتري آھي؟‬
‫جواب‪ .‬پکيڙ ‪ 27‬لک ‪ 17‬ھزار ‪ 300‬چورس ڪلو ميٽر ۽ آبادي ‪ 4.15‬ملين آھي‪.‬‬
‫سوال‪ .‬ڪرغيزستان جي پکيڙ ۽ آبادي ڪيتري آھي؟‬
‫جواب‪ .‬پکيڙ ‪1‬لک ‪ 98‬ھزار ‪ 500‬چورس ڪلو ميٽر ۽ آبادي ‪ 7.4‬ملين آھي‪.‬‬
‫ڪرنسي‬ ‫گاديَء جو ھنڌ‬ ‫ملڪ جو نالو‬
‫روپيو‬ ‫جڪارتا‬ ‫انڊونيشيا‬
‫رنگت‬ ‫ڪوااللمپور‬ ‫مالئيشيا‬
‫ٽڪو‬ ‫ڌاڪا‬ ‫بنگالديش‬
‫روپيو‬ ‫مالي‬ ‫مالديپ‬
‫روپيو‬ ‫اسالم آباد‬ ‫پاڪستان‬
‫افغاني‬ ‫قابل‬ ‫افغانستان‬
‫ريال‬ ‫تھران‬ ‫ايران‬
‫ليرا‬ ‫انقرا‬ ‫ترڪي‬
‫پائونڊ‬ ‫بيروت‬ ‫لبنان‬
‫ليرا‬ ‫دمشق‬ ‫شام‬
‫دينار‬ ‫عمان‬ ‫اردن‬
‫دينار‬ ‫بغداد‬ ‫عراق‬
‫ريال‬ ‫رياض‬ ‫سعودي عرب‬
‫درھم‬ ‫ابو ظھبي‬ ‫گڏيل عرب امارتون‬
‫ريال‬ ‫مسقط‬ ‫اومان‬
‫ريال‬ ‫صنعا‬ ‫يمن‬
‫پائونڊ‬ ‫قاھرہ‬ ‫مصر‬
‫دينار‬ ‫طرابلس ۽ بن غازي‬ ‫ليبيا‬
‫دينار‬ ‫تيونس‬ ‫تيونيسيا‬
‫دينار‬ ‫الجيرز‬ ‫الجيريا‬
‫درھم‬ ‫رباط‬ ‫مراڪش‬
‫پائونڊ‬ ‫خرطوم‬ ‫سوڊان‬
 ‫پائونڊ‬ ‫اسمارا‬ ‫اريٽيريا‬
‫باڪو‬ ‫آذربائيجان‬
‫دوشنبي‬ ‫ازبڪستان‬
‫اشڪ آباد‬ ‫ترڪمانستان‬
‫آستان‬ ‫قازقستان‬
‫بيشڪيڪ‬ ‫ڪرغيذستان‬

‫حضور اڪرم صلي اللہ عليہ وآلہ وسلم جن کي سڄي ڳنسان ذات الِء نبي بنائي موڪليو ويو‪.‬‬
‫اسالم جي تعليم جو نچوڙ پاڻ سڳورن جي آخري ۽ مشھور خطبي ۾ موجود آھي‪.‬‬
‫جيڪو پاڻ صہ جن عرفات جي ميدان تي آخري حج جي موقعي تي ڏيڻ فرمايو‪.‬‬
‫پاڻ صہ فرمايو تہ اي ايمان وارو‪ ،‬بيشڪ توھان جو رب ھڪ آھي‪.‬‬
‫توھان جو پيُء حضرت آدم عليہ سالم بہ ھڪ آھي‪.‬‬
‫توھان سڀ حضرت آدم عليہ اسالم جي اوالد آھيون‪.‬‬
‫حضرت آدم عليہ سالم کي مٽي مان پيدا ڪيو ويو‪.‬‬
‫ھر مسلمان ٻئي مسلمان جو ڀاُء آھي‪.‬‬
‫پاڻ صہ فرمايو تہ غالمن سان ھڪ جھڙو ورتاُء ڪيو ‪ ،‬جيڪو پاڻ کائو اھو انھن کي کارايو ‪ ،‬جيڪو پاڻ پايو‬
‫اھو انھن کي بہ پارايو‪.‬‬
‫سوال‪ .‬نبي صہ عورتن جي باري ۾ ڇا فرمايو؟‬
‫جواب‪ .‬عورتن جي باري ۾ خدا کان ڊڄو ‪ ،‬عورتن جو توھان تي ۽ توھان جو عورتن تي حق آھي‪.‬‬
‫سوال‪ .‬پاڻ سڳورن صہ فرمايو تہ جيڪڏھن توھان ان کي مضبوطي سان قابو رکيو تہ ڪڏھن بہ گمراھ نہ‬
‫ُ‬
‫ٿيندو اھا ڪھڙي شيِء آھي؟ جواب‪ .‬اھا شيِء اللہ تعاليٰ جو ڪتاب قرآن پاڪ آھي‪.‬‬
‫سوال‪ .‬پاڻ سڳورن صہ جي نقشي قدم تي ھلڻ وارا‬
‫سڀ ڪير ھئا؟ جواب‪ .‬جانشين ۽ سچا خادم ھئا‪.‬‬
‫سوال‪ .‬۽ انھن جي رھڻي ڪھڻي ڪيئن ھئي؟‬
‫جواب‪ .‬رھڻي ڪھڻي ڏاڍي سادي ۽ اسالم جي تعليم مطابق ھئي‪.‬‬
‫سوال‪ .‬خلفاِء راشدين پنھنجي زندگي‬
‫ڪيئن گذاري؟ جواب‪ .‬عام مسلمان جيا‪.‬‬
‫سوال‪ .‬خلفاِء راشدين ماڻھن جي الِء ڇا‬
‫ھوندو ھو؟ جواب‪ .‬ھر وقت مسلمانن جي‬
‫ڀالئي جو اونو ھوندو ھو‪.‬‬
‫سوال‪.‬اسالم تيزيَء سان ڪيئن پکڙجڻ‬
‫لڳو؟ جواب‪ .‬خلفاِء راشدين جي باعمل‬
‫زندگي جي ڪري‪.‬‬
 ‫سوال‪ .‬ٿوري وقت ۾ ڪھڙو ملڪ اسالم جي اثر‬
‫ھيٺ اچي ويو؟ جواب‪ .‬سڄو عربستان‪.‬‬
‫سوال‪ .‬خلفاِء راشدين کان پوِء خالفت ڪھڙي خاندان ڏانھن‬
‫منتقل ٿي وئي؟ جواب‪ .‬خالفت بنو اميہ جي خاندان ڏانھن‬
‫منتقل ٿي وئي‪.‬‬
‫سوال‪ .‬بنو اميہ ڪھڙي حڪومت‬
‫بڻجي وئي؟ جواب‪ .‬موروثي حڪومت‬
‫بڻجي وئي‪.‬‬
‫سوالبنو اميہ جي دور ۾ ڪھڙا ملڪ رياست جو حصو بڻجي ويا؟‬
‫جواب‪ .‬آفريڪا کنڊ جا ڪيترا ئي عالئقا ‪ ،‬اندلس )اسپين( ۽ وچ ايشيا ۾ سنڌ اسالمي‬
‫حڪومت جو حصو بڻجي ويا‪.‬‬
‫سوال‪ .‬بنو اميہ کان پوِء اسالمي حڪومت ڪھڙي خاندان‬
‫جي ھٿ ۾ آئي؟ جواب‪ .‬حڪومت بنو عباس جي خاندان‬
‫جي ھٿ آئي‪.‬‬
‫سوال‪ .‬بنو عباس جي دور ۾ ڪھڙي شيِء‬
‫ترقي ڪئي؟ جواب‪ .‬علم ۽ ادب ڏاڍي ترقي‬
‫ڪئي‪.‬‬
‫سوال‪ .‬عباسي خليفن ڪھڙا ڪم سر انجام ڏنا؟‬
‫جواب‪ .‬يوناني علمن جا عربي ۾ ترجما ڪرايا ۽ ان ڪم جي الِء ھڪ ادارو قائم ڪيائون‪.‬‬
‫سوال‪ .‬ان اداري جو نالو‬
‫ڇا ھو؟ جواب‪ .‬بيت‬
‫الحڪمت‪.‬‬
‫سوال‪ .‬سيد جمال الدين افغاني ڪڏھن ۽ ڪٿي ڄائو؟‬
‫جواب‪ .‬افغانستان جي ھڪ ننڍڙي ڳوٺ سعد آباد ۾ ‪1838‬ع ۾ پيدا ٿيو‪.‬‬
 ‫سوال‪ .‬ڪائنات ڇا کي ٿو چئجي؟‬

‫جواب‪ .‬ڌرتي ‪ ،‬سج ‪ ،‬چنڊ ‪ ،‬گرھ ۽ ڪروڙين تارن کي ڪائنات ٿو چئجي‪.‬‬

‫سوال‪ .‬ڪائنات جي سڀن شين مان اسان جو واسطو‬
‫ڪنھن سان آھي؟ جواب‪ .‬ڌرتي‪ ،‬سج‪ ،‬چنڊ ۽ تارن سان‪.‬‬
‫سوال‪ .‬ڪائنات ۾ ڪيترا‬
‫نظام آھن؟ جواب‪ .‬بيشمار‬
‫نظام‪.‬‬
‫سوال‪ .‬شمسي نظام ڇا کي ٿو چئجي؟‬
‫جواب‪ .‬شمسي نظام يا سورج منڊل ۾ ھڪ تارو آھي جنھن‬
‫کي سج ٿو چئجي‪ ،‬سوال‪ .‬سج گرمي ۽ روشني ڇو ٿو ڏئي؟‬
‫جواب‪ .‬سج مختلف گئسن ۽ نيوڪالئي ميالپ ذريعي گرمي ۽ روشني ڏئي ٿو‪.‬‬
‫سوال‪ .‬شمسي نظام ۾ ڪيترا‬
‫گرھ آھن؟ جواب‪.‬‬
‫‪ .1‬عطار ‪ .2‬زھرہ ‪ .3‬زمين ‪ .4‬مريخ ‪ .5‬مشتري ‪ .6‬زحل ‪ .7‬يورينس ‪ .8‬نيپچور ‪.9‬‬
‫ُ‬
‫پلوٽو سوال‪ .‬سج کي عربي ۾ ڇا ٿو سڏجي؟ جواب‪ .‬شمس‪.‬‬
‫سوال‪ .‬سج ڇا‬
‫آھي؟ جواب‪.‬‬
‫تارو‪.‬‬
‫سوال‪ .‬سج زمين کي روزاني ڇا‬
‫ڏيندو آھي؟ جواب‪ .‬روشني ۽‬
‫توانائي‪.‬‬
‫سوال‪ .‬ٻوٽا سج جي توانائي کي ڇا‬
‫ڪندا آھن؟ جواب‪ .‬خوراڪ ٺاھيندا‬
‫آھن‪.‬‬
‫سوال‪ .‬سج جي روشني انسان جي چمڙيَء الِء ڇو‬
‫نقصانڪار آھي؟ جواب‪ .‬الٽرا وائيليٽ يا بنعشي‬
‫روشني ڪري‪.‬‬
‫سوال‪ .‬چنڊ گرھڻ ڇو ٿئي ٿي؟‬
‫جواب‪ .‬جڏھن ڌرتي ‪ ،‬سج ۽ چنڊ جي وچ ۾ اچي ٿي تہ چنڊ گرھڻ ٿئي ٿي‪.‬‬
‫سوال‪ .‬ڌرتي تي پاڻي ۽ خشڪيَء جي ورڇ جو تناسب‬
‫ڪھڙو آھي؟ جواب ‪ 71.‬في سيڪڙو پاڻي ۽ ‪ 29‬في‬
‫سيڪڙو خشڪي‪.‬‬
 ‫سوال‪ .‬پاڻيَء جي وڏن حصن کي ڇا‬
‫چئبو آھي‪.‬؟ جواب‪ .‬بحر يا وڏا سمنڊ‪.‬‬
‫سوال‪ .‬خشڪيَء جي وڏن حصن کي ڇا‬
‫چئبو آھي؟ جواب‪ .‬کنڊ‪.‬‬
‫سوال‪ .‬دنيا کي ڪيترن کنڊن ۾‬
‫ورھايو ويو آھي؟ جواب‪ .‬ستن ‪ 7‬کنڊن‬
‫۾‪.‬‬
‫‪.1‬ايشيا کنڊ ‪ .2‬يورپ کنڊ ‪ .3‬آفريڪا کنڊ ‪ .4‬اتر آمريڪا کنڊ ‪ .5‬ڏکڻ آمريڪا کنڊ ‪ .6‬آسٽريليا کنڊ ‪.7‬‬
‫انٽارڪٽيڪيا کنڊ‪.‬‬
‫‪ .1‬ايشيا کنڊ‬
‫ھي اير ِاضي ۽ آبادي جي لحاظ کان دنيا جو وڏو کنڊ آھي‪.‬‬
‫ھن جي اوڀر ۾ پئسفڪ وڏو سمنڊ آھي‪.‬‬
‫اولھ ۾ يورپ کنڊ ۽ ارڪٽڪ ڄميل سمنڊ آھي‪.‬‬
 ‫ڏکڻ ۾ ھندي وڏو سمنڊ آھي‪.‬‬
‫يورال جو جابلو سلسلو ۽ ڪئسپين سمنڊ ايشيا کي يورپ کان ڌار ڪن ٿا‪.‬‬
‫سئيز واھ ۽ ڳاڙھو سمنڊ ايشيا کي آفريڪا کان ڌار ڪن ٿا‪.‬‬
‫ايشيا جي جبلن جون قطارون پامير کان وچ ايشيا جي مٿانھين عالئقي تائين ھڪ وڏي ڪمان جي شڪل ۾ پکيڙيل آھن‪.‬‬
‫پامير جي ڏکڻ اوڀر ۾ ھماليہ جبل ‪ 2400‬ڪلوميٽرن تي پکڙيل آھي‪.‬‬
‫ايشيا جي پٽن مان سڀ کان وڏو پٽ ”تبت“ آھي‪.‬‬
‫ايشيا جي مشھور درياھن ۾ آموندي‪ ،‬ھوانگ ندي‪ ،‬سنڌو ندي‪ ،‬گنگاندي ۽ ينگ سي ڪيانگ مشھور آھن‪.‬‬
‫ايشيا کنڊ جون مشھور نديون ھماليہ مان نڪرنديون آھن‪.‬‬
‫سنڌو ندي ھماليہ جي اولھندي پاسي کان ٿيندي ڄمون ۽ ڪشمير مان وھندي اچي پاڪستان ۾ داخل‬
‫ٿئي ٿي ۽ اتر ۽ ڏکڻ ڏانھن وڏو سفر ڪري عربي سمنڊ ۾ ڇوڙ ڪري ٿي‪.‬‬
‫فرات ۽ دجلہ ڏکڻ اولھ ايشيا ۾ وڏا درياھ آھن‪.‬‬
‫ايشيا جي ڪل آبادي ‪ 73.3‬بلين آھي‪.‬‬
‫اوڀر ايشيا ان جو ‪ 40‬سيڪڙو ‪ ،‬ڏکڻ ۽ وچ ايشيا ۾ ‪ 15‬سيڪڙو ۽ اولھ ايشيا ۾ ‪ 5‬سيڪڙو ماڻھو رھن ٿا‪.‬‬
‫چين ۽ ھندستان جي گڏيل آبادي ‪ 3.2‬بلين آھي‪ .‬جيڪا سڄي دنيا جي ڪل آباديَء جو اڌ کان بہ وڌيڪ آھي‪.‬‬
‫‪ .2‬يورپ کنڊ‬
‫ھي دنيا جو ٻيو نمبر وڏو کنڊ آھي‪.‬‬
‫يورپ کنڊ جي ڪل پکيڙ ‪ 10355000‬ھم چورس ڪلو ميٽر آھي‪.‬‬
‫يورپ جي آبادي ‪ 726‬بلين آھي‪.‬‬
‫يورپ جي اوڀر ۾ ايشيا‪ ،‬اولھ ۾ ائٽالنٽڪ وڏو سمنڊ‪ ،‬اتر ۾ انٽارڪٽيڪا وڏو سمنڊ ۽ ڏکڻ ۾ ڀونوچ سمنڊ آھي‪.‬‬
‫جرمني‪ ،‬برطانيا‪ ،‬ناروي‪ ،‬سوئيڊن‪ ،‬پولينڊ‪ ،‬اسپين‪ ،‬فرانس‪ ،‬دينمارڪ‪ ،‬اٽلي‪ ،‬يونان‪ ،‬روس ۽ رشيا يورپ جي اھم ملڪن ۾ شامل آھن‪.‬‬
‫يورپ جي آبھوا پوري پني آھي ۽ بھترين سامونڊري ڪنارا آھن‪.‬‬
‫يورپ جا ماڻھو سڄو سال تندرست ۽ توانا رھن ٿا‪.‬‬
‫يورپ جي مشھور جبل جو نالو ”آلپس“ آھي‪.‬‬
‫‪ .3‬آفريڪا کنڊ‬
‫ھن جي اوڀر ۾ ايشيا کنڊ ۽ ھندي سمنڊ ‪ ،‬اولھ ۾ ائٽالنٽڪ سمنڊ ‪،‬اتر ۾ اطلس جبل آھي‪.‬‬
‫آفريڪا کنڊ ايراضي جي لحاظ کان دنيا جو ٻيو نمبر وڏو کنڊ آھي‪.‬‬
‫دنيا جي ڪل زميني حصي جي ‪ 23‬سيڪڙو ايراضي آفريڪا کنڊ جي آھي‪.‬‬
‫آفريڪا جي آبادي ‪ 797‬ملين آھي جيڪا دنيا جي ڪل آبادي جو ‪ 13‬سيڪڙو حصو آھي‪.‬‬
‫ھن کند جي اھم ندي ”نيل ندي “ آھي‬
‫ھن کند جا اھم ملڪ مصر ‪،‬انگوال ‪،‬ڪئمرون‪،‬گھانا ‪،‬نائيجيريا‪ ،‬۽‬
‫ڪانگو‪،‬بوٽسوانا‪،‬ليسوٿو ۽ نميبيا آھن سڪندريا ۽ پورٽ ڪيپ ٽائون مشھور‬
‫بندرگاھ آھي‪.‬‬
‫‪ .4‬اتر آفريڪا کنڊ‬
‫ھي کنڊ پکيڙ جي لحاظ کان دنيا جو ٽيون نمبر وڏو کنڊ آھي‪.‬‬
‫ھن جي اوڀر ۾ ائٽالنٽڪ سمنڊ‪ ،‬اولھ ۾ پئسفڪ سمنڊ‪ ،‬اتر ۾ ڄميل سمنڊ ۽ ڏکڻ ۾ آمريڪا آھن‪.‬‬
 ‫ھن کنڊ جي پکيڙ ‪ 7.23‬ملين ھم چورس ڪلو ميٽر آھي‪.‬‬
‫اتر آمريڪا کنڊ ۾ ھڊسن اپسمنڊ‪ ،‬ڏکڻ ۾ ميڪسيڪو نار ۽ اتر اولھ ۾ اسڪاال نار آھن‪.‬‬
‫آمريڪا جي آبادي ‪ 5.280‬ملين کان وڌيڪ آھي‪.‬‬
‫‪ .5‬ڏکڻ آمريڪا‬

‫ھن کنڊ جي ڪل پکيڙ ‪ 17820900‬ھم چورس ڪلو ميٽر آھي‪ .‬جيڪا ڌرتيَء جي زميني مٿاڇري جو‬
‫‪ 12‬سيڪڙو ٿئي ٿو‪.‬‬
‫ھي کنڊ خط استوا کان سرطان گھيري تائين پکڙيل آھي‪.‬‬
‫اوڀر ۾ ائٽالنٽڪ وڏو سمنڊ‪ ،‬اولھ ۾ پئسفڪ وڏو سمنڊ ۽ ڏکڻ ۾ ڏاکڻيون اينٽارڪٽڪ وڏو سمنڊ آھي‪.‬‬
‫ڏکڻ آمريڪا جي آبادي ‪ 348‬ملين آھي‪ .‬ھن ۾ ڪل ‪ 12‬ملڪ آھن‪.‬‬
‫ھن ۾ ڏھ ملڪ الطيني آھن‬
‫اوھي الطيني ملڪ ھي آھن ارجنٽائن‪ ،‬برازيل ‪،‬چلي ‪،‬ڪوجمبيا‪ ،‬ايڪويڊور ‪ ،‬پيراگوئي‪،‬‬
‫پيرو‪،‬يوراگوئي ۽ وينزويال آھن ڏکڻ آمريڪا ۾ جبلن جي مشھور قطار جو نالو مائونٽ ايڊيس )( آھي‬
‫مائونت اينڊيز دنيا جي ٻيو نمبر قطار آھي ڏکڻ امريڪا جي آبادي ‪ 331‬ملين آھي‪.‬‬

‫‪ .6‬آسٽريليا کنڊ‬
‫ھي دنيا جو سڀ کان ننڍو کنڊ آھي‪.‬‬
‫اتان جي ڪل آبادي ‪ 7.18‬ملين آھي‪.‬‬
‫ھن کنڊ جي اوڀر ۽ اتر ۾‬
‫پئسفڪ سمنڊ اولھ ۽ ڏکڻ ۾‬
‫ھندي سمنڊ‬
‫ھئ کنڊ ٻن وڏن ملڪن آسٽريليا ۽ نيوزيلينڊ کان سواِء ڪيترن ئي ٻيٽن تي مشتمل آھي‪.‬‬
‫آسٽريليا جو ڳچ حصو ريگستان آھي ۽ آبادي رڳو سامونڊري ڪنارن سان آھي‪.‬‬
‫‪ .7‬انٽارڪٽيڪا کنڊ‬
‫انٽارڪٽيڪا کنڊ ھي غير آباد کنڊ آھي‪.‬‬
‫ھتي سڄو سال تمام گھڻي ٿڌ پوي ٿي‪.‬‬
‫آسٽريليا کنڊ جي اتري سامونڊري ڪناري جي ويجھو سائنسدان تجربہ ڪندا رھن ٿا‪.‬‬
‫سوال‪ .‬ايشيا کنڊ جي پنجن ملڪن جا ناال لکو‪.‬‬
‫جواب‪ .‬انڊونيشيا‪ ،‬ايران‪ ،‬بنگالديش‪ ،‬سري لنڪا‪ ،‬شام ‪ ،‬سنگاپور‪ ،‬ڀارت ۽ پاڪستان‪.‬‬
‫سوال‪ .‬يورپ کنڊ جي ترقي يافتہ ھجڻ جا ڪھڙا‬
‫سبب آھن؟ جواب‪ .‬سائنس ‪ ،‬معاشيت ۽ ثقافت‪.‬‬
‫سوال‪ .‬يورپ جي آبھوا ڪيئن ھوندي آھي؟‬
‫جواب‪ .‬ھتان جي آبھوا وڻندڙ ھوندي آھي ۽ يورپ جا ماڻھو سڄو سال تندرست ۽ توانا ھوندا آھن‪.‬‬
 ‫سوال‪ .‬يورپ ڪھڙن قدرتي وسيلن سان‬
‫ماال مال آھي؟ جواب‪ .‬زراعت ۽ صنعت‪.‬‬
‫سوال‪ .‬دنيا جو سڀ کان گھرائي وارو سمنڊ‬
‫ڪھڙو آھي؟ جواب‪ .‬پئسفڪ‪.‬‬
‫سوال‪ .‬لھرن جي معنيٰ ڇا آھي؟‬
‫جواب‪ .‬پاڻي جي مٿاڇري تي ھوائن وسيلي جيڪا چرپر پيدا ٿئي ان کي لھرون چئبو آھي‪.‬‬
‫سوال‪ .‬کليل سمنڊ ۾ لھرن جي اوچائي ڪيتري‬
‫ھوندي آھي؟جواب‪ .‬لڳ ڀڳ ‪ 15‬ميٽرن تائين‪.‬‬
‫ويرون ڪيئن پيدا ٿينديون آھن؟‬
‫ويرون سمنڊ جي پاڻيَء جي چاڙھ ۽ الھ کي چوندا آھن‪ ،‬جيڪي سج يا چنڊ جي ڪشش يا ڇڪ جي‬
‫ڪري پيدا ٿين ٿيون‪.‬‬
‫سج ۽ ڌرتي جو مفاصلو ڪيترو آھي؟‬
‫‪ 6.149.‬ملين ڪلو ميٽر‪.‬‬
‫سوال ‪.‬سامونڊري وھڪرا ڇا آھن؟‬
‫جواب‪ .‬جڏھن سمنڊ جو پاڻي ھڪ ھنڌان ٻئي ھنڌ درياُء وانگر وھڻ لڳي ٽہ ان کي سامونڊي وھڪرو چئبو آھي‪.‬‬
‫سوال‪ .‬سامونڊي وھڪري جي اونھائي ۽ رفتار ڪيتري ھوندي آھي؟‬
‫جواب‪ .‬اونھائي لڳ ڀڳ ‪ 180‬ميٽر ۽ رفتار‪ 16‬ڪلو ميٽر في ڪالڪ ھوندي آھي‪.‬‬
‫سوال‪ .‬سامونڊي وھڪرن جي پيدا ٿيڻ جا سبب بيان ڪريو؟‬
‫جواب ‪ .1.‬سمنڊ جي پاڻي جي گرمي پد ۾ فرق ‪ .2‬سمنڊ جي پاڻي ۾ لوڻياٺي مقدار جو گھٽ وڌ ٿيڻ ‪.3‬‬
‫دائمي ھوائون ‪ .4‬ڌرتي جو روزانو ڦيرو‪.‬‬
‫سوال‪ .‬سامونڊي وھڪرا جھازن الِء ڪھڙي طرح‬
‫ڪارائتا آھن؟ جواب‪ .‬جھاز وھڪرن سان گڏ ھلڻ‬
‫کي بھتر سمجھن ٿا‪.‬‬
‫سوال‪ .‬غالظت يا گندالڻ جو مطلب ڇا آھي؟‪ ،‬ان جا قسم بيان ڪريو‪.‬‬
‫جواب‪ .‬ڌرتي جي ماحول ۾ جڏھن زھريلن مادن ذريعي غالظتون شامل ٿين ٿيون تہ ان کي گدالڻ چئبو آھي‪.‬‬
‫ان جا قسم‪ .1 :‬ھوائي گدالڻ ‪ .2‬پاڻي جي گدالڻ ‪ .3‬زميني گدالڻ‬
‫ڌرتي تي رڳو ‪ 8.2‬في سيڪڙو مٺو پاڻي آھي جيڪو گھرن‪ ،‬فيڪٽرين ۽ زراعت جي ڪم اچي ٿو‪ ،‬ڌرتيَء جي گولي تي باقي بچيل‬
‫‪ 2.97‬سيڪڙو پاڻي کارو آھي‪.‬‬
‫سوال‪ .‬دائمي ھوائن کي ٻيو ڇا چئبو‬
‫آھي؟ جواب‪ .‬اتر استوائي ۽ ڏکڻ‬
‫استوائي ھوائون‪.‬‬
‫ھر بالغ انسان کي روزانو ‪ 15‬اٽڪل ‪ 15‬ڪلو گرام ھوا جي ضرورت پوي ٿي‪.‬‬
‫سوال‪ .‬اڄوڪي دور ۾ زندگيَء کي ڇا سان‬
‫ماپيو وڃي ٿو؟ جواب‪ .‬صنعتي ترقي سان‪.‬‬
‫سوال‪ .‬خط استوا ڇا آھي؟‬
‫جواب‪ .‬اتر قطب کان ڏکڻ قطب تائين جي مفاصلي کي خط استوا چئبو آھي‪ ،‬ھي ھڪ فرضي ليڪ آھي‪.‬‬
‫سوال‪ .‬خط استو جي ليڪ جو درجو‬
‫ڪيترو آھي؟ جواب‪ .‬ٻڙي‪.‬‬
‫سوال‪ .‬خط استوا جي ڏکڻ ۾ جدي ليڪ جو گھيرو‬
‫ڪيترو آھي؟ جواب ‪ 50.23.‬درجا‪.‬‬
‫سوال‪ .‬گھيرا ڪيترا‬
‫آھن؟ جواب‪ .‬ٻہ‬
‫سرطان ۽ جدي‪.‬‬
‫سوال‪ .‬سرطان ۽ جدي گھيرن جي وچ ۾ ايندڙ ڀاڱي کي‬
‫ڇا چئبو آھي؟ جواب‪ .‬ڪوسو ڪمربند‪.‬‬
‫سوال‪ .‬پورو پونو ڪمربند ڇا کي چيو ويندو آھي؟‬
‫جواب ‪ 50.23.‬درجا اتر ۽ ‪ 50.23‬درجا ڏکڻ کان وٺي ‪ 50.66‬درجا اتر ۽ ڏکڻ واري ڀاڱي کي چيو ويندو آھي‪.‬‬
‫سوال‪ .‬ٿڍو ڪمر بند ڇا کي چئبو آھي؟‬
‫جواب‪ .‬جيئن جيئن قطبن ڏي ويجھو وڃبو ٽہ سردي وڌي ويندي ‪ 50.66 ،‬درجا اتر ۽ ڏکڻ کان وٺي قطبن‬
‫تائين واري ڀاڱي کي ٿڍو ڪمربند چئبو آھي‪.‬‬
‫آبھوائي ڀاڱو ڇا کي ٿو چئجي؟‬
‫ڪمر بند کي آبھوا جي لحاظ کاب مختلف ڀاڱن ۾ ورھايو ويو آھي انھن کي آبھوائي ڀاڱا يا‬
‫قدرتي ڀاڱا چئبو آھي‪.‬‬
‫آبھوا جي لحاظ کان دنيا جا مشھور ڀاڱا ڪھڙا آھن؟‬
‫‪ .1.‬استوئي ڀاڱو ‪ .2‬چوماسي وارو ڀاڱو ‪ .3‬ڀونوج سمنڊ وارو ڀاڱو ‪ .4‬پوري پني ڪمربند جو گاھ وارو‬
‫ميداني ڀاڱو ‪ .5‬گرم بياباني ڀاڱو ‪ .6‬تندرا وارو ڀاڱو‬
‫ڪھ ِڙي ڄاڻ آھي؟‬
‫ِ‬ ‫سوال‪ .‬استروئي ڀاڱي بابت توھان کي‬
‫جواب‪ .‬ھي ڀاڱو خط استوا جي بنھي پاسي ‪ 5‬درجا اتر ۽ ‪ 5‬درجا ڏکڻ جي وچ ۾ آھي‪.‬‬
‫سوال‪ .‬جيڪي ملڪ ھن ڀاڱي ۾ اچن ٿا تن جا ناال ٻڌايو؟‬
‫جواب‪ .‬ايشيا ۾ انڊونيشيا ‪ ،‬مالئيشيا‪ ،‬۽ سينگاپور‪ .‬وچ آفريڪا ۾ ڪانگو جي مٿري‪ ،‬زائري ۽ گنيَء جا‬
‫سامونڊي ڪناري وارا عالئقا ۽ راس کانسوِء اڀرندي آفريڪا جي سامونڊي ڪنارن وارا حصا‪ ،‬ڏکڻ‬
‫آمريڪا ۾ ڪولمبيا ۽ اميزان جي ماٿري شامل آھن‪.‬‬
‫سوال‪ .‬ڀونوچ سمنڊ جي ڀاڱي ۾ ڪھڙا ملڪ اچن ٿا؟‬
‫جواب‪ .‬ترڪي‪ ،‬شام‪ ،‬لبنان‪ ،‬الجزائر‪ ،‬مراڪش ۽ فلسطين‪ .‬يورپ کنڊ ۾ فرانس ‪ .‬اٽلي‪ ،‬اسپين‪ ،‬يونان‪ ،‬البانيا‪،‬‬
‫بلغاريا جا سامونڊي ڪناري وارا عالئقا شامل آھن‪.‬‬
‫سوال‪ .‬چوماسي آبھوا واري ڀاڱي ۾ چانور ڇو گھٽا‬
‫پيدا ٿيندا آھن؟ جواب‪ .‬پوري پني برسات ‪ ،‬ڀلي زمين ۽‬
‫گرمي جي ڪري‪.‬‬
‫سوال‪ .‬چوماسي وارو ڀاڱو ڪٿي آھي؟‬
‫جواب‪ .‬چوماسي وارو ڀاڱو خط استوا جي ٻنھي پاسي ‪ 5‬درجن کان ‪ 30‬درجن جي وچ ۾ کنڊن جي اوڀر ۾‬
‫آھي‪.‬‬
‫سوال‪ .‬ھن ڀاڱي ۾ ڪھڙا ملڪ اچن ٿا؟‬
‫جواب‪ .‬پاڪستان‪ ،‬بنگالديش‪ ،‬ميانمار‪ ،‬ويٽنام‪،‬ڪمبوڊيا‪ ،‬الئوس ‪،‬ميڪسيڪو‪ ،‬۽ آسٽريليا‪.‬‬
‫سوال‪ .‬ھن ڀاڱي ۾ اونھاري جو ھوائون ڪيئن‬
‫لڳنديون آھن؟ جواب‪ .‬ھوائون سمنڊ کان‬
‫خشڪي ڏانھن‪.‬‬
‫سوال‪ .‬ھن ڀاڱي ۾ سردين ۾ ھوائون ڪيئن‬
‫لڳنديون آھن؟ جواب‪ .‬ھوائون خشڪيَء کان‬
‫سمنڊ ڏانھن‪.‬‬
‫سوال‪ .‬چوماسي جي ھوائن ۾ مينھن گھڻو ڪٿي وسندو آھي‪.‬‬
‫جواب‪ .‬اتر جي جابلو عالئقن ۾‪.‬‬
‫سوال‪ .‬يوري پني ڪمر بند جي گاھ وارو ڀاڱو‬
‫ڪٿي آھي؟ جواب‪ .‬ھي ڀاڱو وڏن کنڊن جي‬
‫وچ وارن حصن ۾ آھي‪.‬‬
‫سوال‪ .‬سڀ کان وڌيڪ گرمي جو درجو ڪٿي‬
‫رڪارٽ ڪيو ويو آھي؟ جواب‪ .‬آفريڪا ۾ عزيزيہ‬
‫واري ھنڌ‪ 58 .‬درجا سينٽي گريڊ‪.‬‬
 ‫سوال‪ .‬بياباني ڀاڱي جو مشھور جانور‬
‫ُ‬
‫ڪھڙو آھي؟ جواب‪ .‬اٺ‪.‬‬
‫سوال‪ .‬اٺ پکي ڪٿي ملن‬
‫ٿا؟ جواب‪ .‬ڪاالواري جي‬
‫ريگستان ۾‪.‬‬
‫سوال‪ .‬اسڪيمو دريائي ٻلي جي کل مان ڇا‬
‫ٺاھيندا آھن؟ جواب‪ .‬ٻيڙيون‪.‬‬
‫سوال‪ .‬پوري پني ڪمر بند واري گاھ جي ميدان جام‬
‫ڇا ملندا آھن؟جواب‪ .‬سھا‪.‬‬
‫انڊونيشيا ڪھڙي ڀاڱي ۾‬
‫آھي؟استوائي ڀاڱي ۾‪.‬‬
‫چوپايو مال پالڻ مان ڪھڙا فائدا آھن؟‬
‫ڏڌ‪ ،‬مکڻ کير‪ ،‬گيھ وغيرہ ۽ ان سان گڏو گڏ گوشت کائڻ الِء ملي ٿو‪.‬‬
‫چوپايو مال ڪھڙي عالئقي جا ماڻھو‬ ‫سوال‬
‫جتي آبھوا گرم ۽‬ ‫گھڻو پاليندا آھن؟جواب‬
‫پوري پني ھوندي آھي‪.‬‬
‫سوال‪ .‬دنيا جا ڪھڙا عالئقا پوک الِء‬
‫موزون آھن؟ جواب‪ .‬جن عالئقن جي زمين‬
‫ڀلي ھجي‪.‬‬
‫سوال‪ .‬دنيا جو سڀ کان پراڻو ڌنڌو‬
‫ڪھ ِڙو آھي؟ جواب‪ .‬زراعت‪.‬‬
‫ِ‬
‫سوال‪ .‬دجلہ ۽ فرات درياَء ڪھڙي ملڪ جا‬
‫درياَء آھن؟ جوب‪ .‬عراق‪.‬‬
‫ڪھ ِڙن عالئقن ۾ اختيار آھي؟‬
‫ِ‬ ‫سوال‪ .‬کاڻيون کوٽڻ جو ڌنڌو‬
‫ڪئناڊا‪ ،‬برازيل‪ ،‬برطانيا‪ .‬فرانس‪ ،‬جرمني‪ ،‬بيلجيم‪ ،‬روس‪ ،‬چين‪ ،‬جاپان‪،‬‬
‫ِ‬ ‫جواب‪ .‬آفريڪا جي گڏيل رياستن‪،‬‬
‫آسٽريليا ۽ ڏکڻ آفريڪا ۾ کاڻيون کوٽڻ ھڪ مکيہ ڌنڌو آھي‪.‬‬
‫سوال‪ .‬واپار ڇا کي ٿو سڏجي؟‬
‫جواب‪ .‬ڪچي مال ۽ تيار ٿيل مال جي ڏي وٺ کي واپار چئبو آھي‪.‬‬
‫سوال‪ .‬انفارميشن ٽيڪناالجي ڇا کي چئبو آھي؟‬
‫جواب‪ .‬ڪمپيوٽر ھارڊويئر‪ ،‬ٽيليڪميونيڪيشن‪ ،‬ڊجيٽل اليڪٽرانڪس ذريعي معلومات جي ذخيري‬
‫)ڊيٽا( کي پراسيس ڪرڻ ۽ ورڇڻ ورھائڻ واري عمل کي ”انفارميشن ٽيڪناالجي“ چئبو اھي‪.‬‬
‫سوال‪ .‬ڪمپيوٽر جو سرشتو ڪھڙين شين ۾ ڪارائتو آھي؟‬
‫جواب‪ .‬جديد تحقيقي‪ ،‬تفريحي ۽ ڪاروباري مقصد‪ ،‬واپاري مقصد الِء بہ ڪمپيوٽر جو استعمال آھي‪.‬‬
 ‫سوال‪ .‬پاڪستان ۾ انفارميشن ٽيڪناالجي جي زور کي وٺائڻ الِء ڪھڙي يونيورسٽي‬
‫قائم ڪئي وئي آھي؟ جواب‪ .‬ورچوئل يونيورسٽي سوال‪ .‬ھٿ جو ھنر ڇا کي ٿو چئجي ؟‬
‫جواب‪ .‬ھٿ سان ٺاھيل سھڻين شين کي ھٿ جو ھنر يا دستڪاري چيو ويندو آھي‪.‬‬
‫سوال‪ .‬ھٿ جي ھنر ۾ ڪھڙيون شيون آھن؟‬
‫ُ‬
‫جواب‪ .‬انھن ھنرن ۾ خاص ڪپڙو آڻڻ ‪ ،‬ٽوڪريون ٺاھڻ ‪ ،‬ڀرٿ ڀرڻ ‪ ،‬رليون ٺاھڻ ‪ ،‬پردن تي ڇر ڪرڻ‪،‬‬
‫ُ‬
‫چمڙي جو ڪم‪ ،‬ڪاٺ تي اڪر جو ڪم ‪ ،‬جنڊيَء جو ڪم ڪاشيَء جو ڪم زيورن ٺاھڻ جو‬
‫ھنر وغيرہ‪.‬‬
‫سوال ‪”.‬صنعت“‪ ،‬انڊسٽري ڪھڙي ٻوليَء جو لفظ آھي؟‬
‫جواب‪ .‬انڊسٽري الطيني ٻوليَء جو لفظ آھي‪ ،‬جيڪو لفظ انڊسٽريا مان ورتو ويو آھي‪.‬‬
‫سوال‪.‬اڄڪلھ جي اقتصادي ترقيَء جو اھو ڪھڙو‬
‫الزمي جزو آھي؟ جواب‪ .‬صنعت ”اندسٽري“‪.‬‬
‫سوال‪ .‬مالي سرمايو ڇا کي ٿو چئجي؟‬
‫جواب‪ .‬سرمايو يا موڙي سان ڪارخاني الِء زمين‪ ،‬مشينون ۽ ٻيو سامان پورھيتن جا پگھار وغيرہ ادا ڪري‬
‫سگھبا‪ ،‬ان کي مالي سرمايو چئبو آھي‪.‬‬
‫سوال‪ .‬طبعي سرمايو ڇا کي ٿو چئجي ؟‬
‫جواب‪ .‬عمارتن ‪ ،‬مشينري ۽ ٻئي کي طبعي سرمايو چئبو آھي؟‬
‫سر سبز ۽ زرخير عالئقن ۾ جتي پاڻي ججھو ھجي اتي ڇا‬
‫ٿيندو آھي؟پوک‪.‬‬
‫ربيع جا فصل ڪھڙي مند ۾ ٿيندا آھن؟‬
‫جوبسياري جي مند ۾‪.‬‬
‫سوال دنيا جي ملڪن ۾ گھڻي ترقي ڪنھن‬
‫شعبي ڪئي آھي؟ جواب صنعت‪.‬‬
‫سوال‪ .‬ڇا جي ذريعي پيغام تيز موڪلي‬
‫سگھجي ٿو ؟ جواب‪ .‬اي ميل ذريعي‪.‬‬
‫سوال‪ .‬دنيا جي آبادي‬
‫ڪيتري آھي؟ جواب ‪ 6.‬اربن‬
‫کان وڌيڪ‪.‬‬
‫سوال‪ .‬دنيا جي ڪل آبادي جو‪ 85‬في سيڪڙو‬
‫ڪٿي رھي ٿو ؟ جواب‪ .‬اترئين اڌ گول ۾‪.‬‬
‫سوال‪ .‬دنيا جي ڪل آباديَء جو ‪ 80‬في سيڪڙو ڌرتيَء جي ڪيتري‬
‫حصي تي رھي ٿو؟ جواب ‪ 20.‬سيڪڙو تي‪.‬‬
 ‫سوال‪ .‬ڌرتيَء جي گولي تي پاڻي‬
‫ڪيترو آھي؟ جواب‪ .‬ٻہ ڀاڱي ٽيون‬
‫حصو‪.‬‬
‫سوال‪ .‬ڌرتيَء جي گولي تي خشڪي‬
‫ڪيتري آھي؟ جواب‪ .‬ھڪ ڀاڱي ٽيون‬
‫حصو‪.‬‬
‫سوال‪ .‬دنيا جي گھڻي آباديَء وارو حصو ڪھڙو آھي؟‬
‫جواب‪ .‬ايشيا جو ڏاکڻيو حصو‪ ،‬ڇا ڪاڻ تہ اتان جي زمين ۽ آبھوا رھڻ الِء موزون آھي‪.‬‬
‫سوال‪ .‬دنيا جي گھٽ آبادي وارو حصو ڪھڙو آھي؟‬
‫جواب‪ .‬ڏاکڻي جا ابتڙ وارا عالئقا جتي جبل‪ .‬جھنگ‪ ،‬يا غير آباد زمين ‪ ،‬رھائش الِء موزون نہ آھن‪.‬‬
‫سوال‪ .‬دريائن جي مٿاڇري جي زمين ڪھڙي‬
‫ھوندي آھي؟ جواب‪ .‬دريائن جي مٿاڇري جي زمين‬
‫نرم ۽ زرخيز ھوندي آھي‪.‬‬
‫سوال‪ .‬پراڻا ۽ وڏا شھر ڪٿي آباد ٿيا ؟‬
‫جواب ‪.‬پراڻا ۽ وڏا شھر دريائن جي ڪنارن تي آباد ٿيا‪ .‬مصر جي ماٿريَء جو شمار اھڙن عالئقن ۾ ٿئي ٿو ان‬
‫کانسوِء ھندستان ۾ گنگا ۽ جمنا جي ماٿري‪ ،‬پاڪستان ۾ سنڌو ندي جي ماٿري‪ ،‬عراق ۾ دجلہ ۽ فرات‬
‫جي ماٿري گھاٽي آبادي وارا عالئقا آھن‪.‬‬
‫سوال‪ .‬دنيا ۾ ھن وقت پڙھائي جي حوالي سان ڪھڙي ڳالھ تي وڌيڪ‬
‫زور ڏنو پيو وڃي ؟ جواب‪ .‬تہ ان جا سڀئي ماڻھو‪ ،‬عورتون ۽ مرد پڙھيل‬
‫ھجن‪.‬‬
‫سوال‪ .‬ھر ملڪ جي ڪوشش ڪھڙي آھيئ‬
‫جواب‪ .‬ھر ملڪ جي ڪوشش اھا آھي تہ اڻ پڙھيل ماڻھن جي شرح کي گھٽائن‪.‬‬
‫سوال‪ .‬اڻ پڙھيل ماڻھو سماج الِء ڪھڙي‬
‫حيثيت رکن ٿا؟ جواب‪ .‬اڻ پڙھيل ماڻيو سماج‬
‫الِء بار ھوندا آھن‪.‬‬
‫سوال ‪1972.‬ع ۾ پاڪستان جي ماڻھن ۾ پڙھيل ماڻھن جي‬
‫شرح گھڻي ھئي؟ جواب ‪ 7.21.‬في سيڪڙو ھئي‪.‬‬
‫سوال‪ .‬انھن مان مرد ۽ عورتن جي شرح‬
‫ڪيتري ھئي؟ جواب ‪ 30.‬سيڪڙو مرد ۽ ‪11‬‬
‫سيڪڙو عورتون ھيون‪.‬‬
‫‪ 1948.‬جي آدمشماري مطابق اھا شرح ڪيتري ھئي ؟‬
‫‪ 45‬في سيڪڙو ھئي‪.‬‬
‫لڏ پالڻ جو مطلب ڇا آھي؟‬
‫ھڪ ھنڌ کان ٻئي ھنڌ لڏي وڃڻ کي لڏپالڻ چئبو آھي‪.‬‬
 ‫عورتن کي تعليم ڏيارڻ سان ڇا‬
‫ٿيندو؟ترقي ٿيندي‪.‬‬
‫عورتن کي ھر شعبي ۾ ڪيترو حصو‬ ‫سوال‬
‫ڏيڻ الزمي آھي؟ جواب‪ .‬مناسب حصو‪.‬‬
‫سوال‪ .‬انساني قدرن ۾ سڀني کان اھم قدم‬
‫ڪھڙو آھيئ جواب‪ .‬آباديَء تي ڪنٽرول‪.‬‬
‫سوال‪ .‬آمد رفت يا اچ وڃ جا مختلف ذريعا ڪھڙا‬
‫آھن؟ جواب ‪ .1.‬خشڪي جا ذريعا ‪ .2‬سامونڊي ذريعا‬
‫‪ .3‬ھوائي ذريعا‪.‬‬
‫سوال‪ .‬سڌ سماَء جا ذريعا ڇا کي ٿو چئجي؟‬
‫جواب‪ .‬ڪنھن پيغام صا سنيھي کي ھڪ ھنڌان ٻئي ھنڌ پھچائڻ يا معلومات جي ڏي وٺ ڪرڻ الِء‬
‫جيڪي ذريعا استعمال ٿين ٿا ‪ ،‬ان کي سنڌ سماِء جا ذريعا چئجي ٿو‪.‬‬
‫سوال‪ .‬سڌ سماِء جا ذريعا ڪھڙا آھن ؟‬
‫جواب‪ .1.‬ٽيليفون ‪ .2‬ٽيلي ٽائيپ ‪ ،‬ٽيليڪس ۽ فيڪس ‪ .3‬ڪمپيوٽر ۽ اي ميل ‪ .4‬ريڊيو يا ٽيليويزن‪.‬‬
‫‪.1‬ٽيليفون‪:‬‬
‫ماڻھو انفرادي طور واپار ۽ حڪومت جي سطح تي ٽيليڪميونيڪيشن نظام جي ڪيترن قسمن کي استعمال ڪري ٿو‪.‬‬
‫‪ .2‬ٽيلي ٽائيپ‪ ،‬ٽيليڪس ۽ فيڪس‪:‬‬
‫ھيُء سڀ اھي ذريعا آھن‪ ،‬جن سان آواز بدران لکيل متن موڪلي سگھجي ٿو‪.‬‬
‫‪ .3‬ڪمپيوٽر ۽ اي _ ميل‪:‬‬
‫اڄڪلھ جي ترقي يافتہ دور ۾ ڪمپيوٽر سڌ سماِء جو ھڪ اھم ۽ ڪارائتو ذريعو بڻجي ويو آھي‪.‬‬
‫‪ .4‬ريڊيو يا ٽيليويزن‪:‬‬
‫ھن سان واپاري اشتھار‪ ،‬خبرون ۽ ٻيا پروگرام ھڪ ٽرانسميٽر ذريعي نشر ڪيا وڃن ٿا‪.‬‬
‫سوال‪ .‬ريڊيو ڪڏھن ۽ ڪنھن‬
‫اعجاد ڪيو؟ جواب ‪1885.‬ع ۾‬
‫ماڪوني اعجاد ڪيو‪.‬‬
‫سوال‪ .‬ٽيليوزن ۽ ريڊيو جي نشريعات ڪھڙي لھرن ذريعي‬
‫موڪلبي آھي؟ جواب‪ .‬ويري ھاِء فريڪوئنسي ۽ الٽرا ھاِء‬
‫فريڪوئنسي‪.‬‬
‫سوال‪ .‬فريڪوئنسي ڪيترن ڪلو ميٽرن تائين پري‬
‫وڃي سگھي ٿي؟ جواب‪ .‬ھزارين ڪلو ميٽرن تائين‪.‬‬
‫سوال‪ .‬آمدني ۽ روانگي واپار جو ڪھڙو مطلب آھي؟‬
‫جواب‪ .‬روانگي مال يا برآمد ”اڪسپورٽ“ ۽ آمدني مال يا درآمد ”امپورٽ“ چئبوآھي‪.‬‬
‫سوال‪ .‬پاڪستان ۾ واپار الِء ڪھڙا اھم خشڪي يا سامونڊي رستا استعمال ٿين ٿا؟‬
‫جواب ‪ .1.‬خشڪي جا رستا ‪ :‬پاڪستان ۾ واپار الِء سڄي ملڪ ۾ پڪن رستن جو ڄار وڇايل آھي‪ ،‬ان کان‬
‫سواِء چين ”شاراھ قراقرم“ ۽ ايران ”شاھي رستو“ سان بہ خشڪي وارا رستا آھن‪.‬‬
 ‫‪ .2‬سامونڊي رستا ‪ :‬پاڪستان جو ٻاھرين ملڪن سان گھڻي ڀاڱي سامونڊي رستن تي ھلي ٿو‪ .‬جنھن الِء‬
‫پاڪستان جو مشھور بندرگار ڪراچي ۽ بن قاسم استعمال ٿين ٿا‪ .‬انھن ملڪن ۾ ڀارت‪ ،‬سري لنڪا‪،‬‬
‫بنگالديش‪ ،‬مالئيشيا‪ ،‬انڊونيشيا‪ ،‬چين ‪،‬‬
‫جاپان ۽ يورپ جا ملڪ شامل آھن‪ .‬پاڪستان ۾ سامونڊي ڪناري تي وڏي بندرگاھ ٺاھڻ‬
‫الِء بلوچستان ۾ گوادر وٽ ٺاھڻ جو ڪم شروع ٿي چڪو آھي‪.‬‬
‫پاڪستان جون خاص خاص روانگي شيون ڪھڙيون آھن؟‬
‫جواب روانگي مال جي مکيہ شين ۾ کاڌي پيتي جون شيون‪ ،‬ڪپھ ۽ ڪپھ مان ٺھيل شيون‪ ،‬کلون‪،‬‬
‫چمڙي جو سامان ۽ بجلي جو سامان شامل آھن‪.‬‬
‫سوال‪ .‬ڪپھ مان ڪھڙيون شيون ٺآھيون وڃن ٿيون؟‬
‫جواب‪ .‬ڪپھ مان سٽ‪ ،‬ڌاڳو‪ ،‬بھترين قسم جو ڪپڙو‪ ،‬گنجيون‪ ،‬جوراب ۽ ٽوال ٺاھيا وڃن ٿا‪.‬‬
‫سوال‪ .‬اچ وڃ ۽ سڌ سماِء جا ذريعا واپار کي ھٿي وٺائڻ ۾ ڪھڙو‬
‫ڪردار ادا ڪن ٿا؟ جواب‪ .‬اچ وڃ جي ذريعن جو ڪردار ۽ سڌ‬
‫سماِء جي ذريعن جو ڪردار‪.‬‬
‫سوال‪ .‬پرڏيھي ناڻو ڇا کي چيو وڃي ٿو؟‬
‫جواب‪ .‬ٻاھرين واپار مان جيڪو ناڻو حاصل ٿئي ٿو ان کي پرڏيھي ناڻو يا زرمبادلہ سڏجي ٿو‪.‬‬
‫سوال‪ .‬پاڪستان ۾ ڪھڙو بجليَء جو سامال تيار‬
‫ٿئي ٿو؟ڍ جواب‪ .‬پکا‪ ،‬استريون‪ ،‬بلب‪ ،‬ٽيوب الئيٽ‪،‬‬
‫ھيٽر ۽ ڪولر وغيرھ‪.‬‬
‫سوال‪ .‬ٽيليفون ڪڏھن ۽ ڪنھن‬
‫اعجاد ڪئي ؟ جواب ‪1976.‬ع ۾‬
‫گراھم بيل‪.‬‬
‫سوال‪ .‬اڄ جي دور جي اھم اعجاد‬
‫ڪھڙي آھي؟ جواب‪ .‬ڪمپيوٽر‪.‬‬
‫سوال‪ .‬ڪھڙي ملڪ جو ريلوي سرشتو‬
‫مشھور آھي؟ جواب‪ .‬جاپان جو‪.‬‬
‫سوال‪ .‬پاڪستان ۾ لوھ جو وڏو ڪارخانو‬
‫ڪٿي آھي؟ جواب‪ .‬ڪراچي ۾‪.‬‬
‫سوال‪ .‬ڪھڙي صديَء ۾ تصويرن ۽ آواز جي رڪارڊ ڪرڻ واري‬
‫صنعت ترقي ڪئي؟ جواب‪ .‬ارڙھين صديَء ۾‪.‬‬
‫سوال‪ .‬سياحت ڇا آھي؟‬
‫جواب ‪.‬ھڪ ھنڌ کان ٻئي ھنڌ گھمڻ ‪ ،‬ڦرڻ‪ ،‬سير ۽ تفريح جي خيال سان مسافري ڪرڻ کي سياحت چئبو آھي‪.‬‬
‫سوال ‪2002.‬ع ۾ دنيا ۾ سياحت جو تعداد‬
‫ڪيترو ھو؟ جواب‪ .‬ست ڪروڙ جي لڳ‬
‫ڀڳ‪.‬‬
‫سوال‪ .‬دنيا جا مشھور ترين سياح ڪھڙا آھن؟‬
‫جواب ‪ .1.‬البيروني ‪ .2‬ابن بطوطہ ‪ .3‬مارڪو پولو ‪ .4‬ڪولمبس ‪ .5‬واسڪو ڊي گاما ‪ .6‬نذير صابر‪.‬‬
‫سوال‪ .‬البيرونيَء جو پورو نالو‬
‫ڇا ھو؟ جواب‪ .‬ابو ريحان محمد‪.‬‬
‫سوال‪ .‬البيروني جي پيُء جو نالو‬
‫ڇا ھو؟ جواب‪ .‬احمد ۽ البيروني‬
‫سندس لقب ھو‪.‬‬
‫سوال‪ .‬البيروني ڪڏھن ۽ ڪٿي ڄائو؟‬
‫جواب ‪ 4.‬سيپٽمبر ‪973‬ع تي خوارزم شھر ۾ ڄائو‪ ،‬ھاڻ اھو عالئقو ترڪمانستان ۾ آھي‪.‬‬
‫سوال‪ .‬البيروني ڪھڙي بادشاھ وٽ‬
‫نوڪري ڪئي؟ جواب‪ .‬جرجان جي‬
‫بادشاھ وٽ‪.‬‬
‫‪ .‬البيرونيَء ڪھڙن علمن تي ڪتاب لکيا ؟‬
‫‪ .‬البيرونيَء فلسفي ‪ ،‬رياضي ‪ ،‬جاگرافي ‪ ،‬تاريخ‪ ،‬طبيعات ۽ علم نجوم تي ڪتاب لکيا‪.‬‬
‫‪ .‬البيرونيَء کي علم نجوم ۽ تارن جي علم ۾ مھارت جي ڪري ماڻھو ڇا سڏيندا ھئا؟‬
‫‪ .‬جادوگر‪.‬‬
‫البيرونيَء ڪڏھن وفات ڪئي ؟‬
‫‪ .‬ھن ‪1084‬ع ۾ وفات ڪئي‪.‬‬
‫سوال‪ .‬ابن بطوطہ جو اصل نالو ڇا ھو؟‬
‫جواب‪ .‬ابن بطوطہ جو اصل نالو ابو عبداللہ شرف الدين محمد ابن بطوطہ ھو‪.‬‬
‫سوال‪ .‬ابن بطوطہ ڪڏھن ۽ ڪٿي ڄائو؟‬
‫جواب‪ .‬مراڪش جي ساحلي شھر طنجہ ۾ ‪ 24‬فيبروري ‪1403‬ع ۾ ڄائو‪.‬‬
‫سوال‪ .‬ابن بطوطہ ڪيتري عمر ۾ پنھنجو‬
‫وطن ڇڏيو؟ جواب ‪ 19.‬سالن جي عمر ۾‪.‬‬
‫سوال‪ .‬ابن بطوطہ ڪيترن سالن تائين ٻاھر‬
‫گھمندو رھيو؟ جواب‪ .‬ٽيھن سالن تائين‪.‬‬
‫سوال‪ .‬ابن بطوطہ جي دور ۾ ھندستان تي ڪنھن جي‬
‫حڪومت ھئي؟ جواب‪ .‬سلطان محمد تغلق جي‪.‬‬
‫سوال‪ .‬ابن بطوطہ ڇا جي باري ۾ معلومات ڏني ھئي؟‬
‫جواب‪ .‬ھي پھريون شخص ھو جنھن مالديپ ٻيٽن ۽ سوڊان جي باري ۾ ملومات ڏني ھئي‪.‬‬
‫سوال‪ .‬مارڪو پولو ڪڏھن ۽ ڪٿي ڄائو؟‬
‫جواب‪ .‬ھو اٽلي جي شھر وينس ۾ ‪1254‬ع ۾ ھڪ شاھوڪار گھر ۾ پيدا ٿيو‪.‬‬
‫سوال‪ .‬اٽليَء جي ٻن رياستن جنيوا ۽ وينس ۾ ڪڏھن ويڙھ‬
‫شروع ٿي ھئي؟ جواب ‪1228.‬ع ۾‪.‬‬
 ‫سوال‪ .‬مارڪو پولو ڪڏھن جيل ويو ۽‬
‫ڪڏھن آزاد ٿيو؟ جواب ‪1228.‬ع ۾ ويو ۽‬
‫‪1229‬ع ۾ آزاد ٿيو‪.‬‬
‫سوال‪ .‬مارڪو پولو ڪڏھن‬
‫وفات ڪئي؟ جواب ‪1324.‬ع ۾‪.‬‬
‫سوال‪ .‬ڪرسٽوفر ڪولمبس ڪڏھن ۽‬
‫ڪٿي ڄائو؟ جواب‪ .‬ھي ‪1450‬ع ڌاري اٽليَء‬
‫جي شھر جنيوا ۾ ڄائو‪.‬‬
‫سوال‪ .‬ڪرسٽوفر ڪولمبس ڪيترو وقت تائين پڙھيو؟‬
‫جواب‪ .‬ھو ٿورن سالن تائين اسڪول ويو ‪ ،‬پوِء پيُء جي ھٿ ونڊائڻ الِء گھر ۾ ئي رھيو‪.‬‬
‫سوال‪ .‬ڪرسٽوفر ڪلمبس کي پھرين ڪٿي‬
‫نوڪري ملي؟ جواب‪ .‬جنيوا ۾ بندرگاھ تي‬
‫ھڪ جھاز ۾ ملي‪.‬‬
‫سوال ‪ 13.‬آگسٽ ‪1492‬ع تي ڪرسٽوفر ڪولمبس ٽن جھازن جو ٻيڙو ساڻ‬
‫ڪري ڪڏي ويو؟ جواب‪ .‬ھڪ ڊگھي سامونڊي سفر تي‪.‬‬
‫سوال‪ .‬ھو جنھن جھاز ۾ سوار ھو ان جو‬
‫نالو ڇا ھو؟ جواب‪ .‬سانتا ماريا‪.‬‬
‫سوال‪ .‬اسپين واپس موٽڻ کان پوِء اڳ ‪1496‬ع ۾ ھن ڪھڙا‬
‫عالئقا ڳولي لڌا؟ جواب‪ .‬ڪيوبا ۽ جئميڪا جا عالئقا ڳولي لڌا‪.‬‬
‫سوال‪ .‬واسڪو ڊي گاما ڪڏھن ۽ ڪٿي ڄائو؟‬
‫جواب‪ .‬ھي ‪1460‬ع ۾ پورچوگال جي شھر سائينز ۾ ڄائو‪.‬‬
‫سوال‪ .‬ڪولمبس جي ڪاميابي کي ڏسندي پورچوگال جي بادشاھ چئن جھازن جو ٻيڙو تيار ڪرايو‪ ،‬جن‬
‫تي ‪ 120‬مالح سوار ھئي ‪ ،‬انھيَء ٻيڙي جو ڪپتان ڪير ھو؟‬
 ‫جوابواسڪو ڊي گاما‪.‬‬
‫سوال‪ .‬اھو ٻيڙو ڪڏھن روانو ٿيو؟‬
‫جواب ‪ 18.‬جون ‪1497‬ع تي پورچوگال جي بندرگاھ لزين مان روانو ٿيو‪.‬‬
‫سوال‪ .‬سفر ۾ واسڪو ڊي گاما جي مالقات‬
‫ڪنھن سان ٿي؟ جواب‪ .‬ھڪ عرب مالح‬
‫احمد بن ماجد سان ٿي‪.‬‬
‫سوال‪ .‬واسڪو ڊي گاما ڪاليڪٽ‬
‫ڪڏھن پھتو؟ جواب‪ 24 .‬اپريل ‪1498‬ع‬
‫۾‪.‬‬
‫سوال‪ .‬واسڪو ڊي گاما ڪڏھن ۽ ڇو وطن واپس موٽيو؟‬
‫جواب‪ .‬عرب واپارين جي مخالفت ڏسي ‪1499‬ع ۾ واپس وطن موٽيو‪.‬‬
‫سوال‪ .‬نذير صابر ڇا جي حيثيت سان‬
‫مشھور آھي؟ جواب‪ .‬جبل جھاڳيندڙ جي‬
‫حيثيت سان‪.‬‬
‫سوال‪ .‬نذير صابر کي ڪارڪردگي تي صدارتي تغمو‬
‫ڪڏھن مليو؟ جواب ‪1982.‬ع ۾‪.‬‬
‫سوال‪ .‬پاڪستان ۾ مشھور گھمڻ جون جايون ڪھڙيون آھن؟‬
‫جواب‪ .‬اوچا اوچا جبل‪ ،‬سرسبز ۽ شاداب ماٿريون‪ ،‬ساوڪ ڀريون ٻنيون‪ ،‬گرم ريگستاني ۽ عربي سمنڊ جا‬
‫خوبصورت ڪنارا‪ ،‬موئن جو دڙو‪ ،‬ھڙاپا جا قديم آثار ۽ ٽيڪسيال ۾ گنڌارا جي تھذيب سڄي دنيا ۾‬
‫سياحت الِء مشھور آھن‪.‬‬
‫سوال‪ .‬سال ‪ 2000‬کان ‪2001‬ع ۾ پاڪستان ۾ ڪيترا سياح آيا ۽‬
‫ڪيتري آمدني ٿي؟ جواب‪ .‬چار لک سياح آيا ۽ ‪ 7‬ڪروڙ ‪ 64‬آمريڪي‬
‫ڊالر جي آمدني ٿي‪.‬‬
‫سوال‪ .‬نظريئو ڇا کي چئبو آھي؟‬
‫جواب‪ .‬سوچڻ جو خاص انداز ۽ زندگي جو تصور‪.‬‬
‫سوال‪ .‬پاڪستان کي حاصل ڪرڻ جو وڏو‬
‫مقصد ڪھڙو ھو؟ جواب‪ .‬انگريزن جي غالمي کان‬
‫ڇوٽڪارو حاصل ڪرڻ‪.‬‬
‫سوال ‪1857.‬ع جي آزادي واري جنگ ۾ ڪيترا ھندستاني ۽ ڪيترا‬
‫انگريز مارجي ويا؟ جواب ‪ 7.‬ھزار انگريز ۽ ‪ 5‬ھزار ھندستاني‪.‬‬
‫سوال‪ .‬سر سيد احمد خان ڪڏھن ۽‬
‫ڪٿي ڄائو؟ جواب ‪1817.‬ع ‪ ،‬دھلي ۾‬
‫ڄائو‪.‬‬
 ‫سوال‪ .‬سر سيد ڪيتري عمر ۾ ايسٽ انڊيا ڪمپنيَء جي‬
‫مالزمت اختيار ڪئي ؟ جواب‪ .‬سترھن ورھين جي عمر ۾‪.‬‬
‫سوال‪ .‬ايسٽ انڊيا ڪمپنيَء ۾ ڪھڙي عھدي‬
‫تي فائز ٿيو؟ جواب‪ .‬جج جي عھدي تي‪.‬‬
‫سوال‪ .‬ھن ھندستان ۾ بغاوت سبب ڪھڙو‬
‫ڪتاب لکيو؟ جواب‪ .‬اسباب بغاوت ھند‪.‬‬
‫سوال‪ .‬نيھرو رپوٽ ڪڏھن‬
‫پيش ٿي؟ جواب ‪1928.‬ع ۾‪.‬‬
‫‪ .‬قائداعظم پنھنجا ‪ 14‬نقتا ڪڏھن پيش ڪيا؟‬
‫‪1929.‬ع جي شروعات ۾‪.‬‬
‫سوال‪ .‬عالمہ اقبال مسلم ليگ جي سالياني گڏجاڻي جي صدارت ڪڏھن ڪئي؟‬
‫‪1930.‬ع ۾‪.‬‬
‫پاڪستان جو ٺھراُء ڪڏھن ٿيو؟‬
‫‪1940.‬ع ۾ منٽو پارڪ )جنھن جو نالو پوِء اقبال پارڪ رکيو ويو( الھور ۾ ٿيو‪.‬‬
‫سوال ‪1947.‬ع ۾ برطانيا جي وزير اعظم ڪھڙو‬
‫اعالن ڪيو؟ جواب‪ .‬تہ ھندستان کي ھڪ سال‬
‫اندر آزاد ڪيو ويندو‪.‬‬
‫سوال‪ .‬ڪانگريس ڪڏھن قائم‬
‫ڪئي وئي؟ جواب ‪1885.‬ع ۾‪.‬‬
‫سوال‪ .‬برطانيہ جي حڪومت بنگال جي صوبي کي ٻن حصن ۾‬
‫ڪڏھن ورھايو؟ جواب ‪1905.‬ع ۾‪.‬‬
‫سوال‪ .‬بنگال وري ھڪ صوبو‬
‫ڪڏھن بڻيو؟ جواب ‪1911.‬ع ۾‪.‬‬
‫سوال‪ .‬آل انڊيا مسلم ليگ جو بنياد‬
‫ڪڏھن رکيو ويو؟ جواب‪ .‬ڊسمبر ‪1906‬ع‬
‫۾‪.‬‬
‫سوال‪ .‬آل انڊيا مسلم ليگ جو پھريون‬
‫صدر ڪير ھو؟ جواب‪ .‬صدر سر آغا خان‪.‬‬
‫سوال‪ .‬الرڊ مائونٽ بيٽن ريڊيو تي ڪڏھن‬
‫اعالن ڪيو؟ جواب ‪ 3.‬جون ‪1947‬غ تي‪.‬‬
‫سوال‪ .‬قائداعظم ڪڏھن ڄائو ۽ ڪڏھن وفات ڪئي؟‬
‫جواب ‪ 25.‬ڊسمبر ‪ 1876‬۾ ڄائو ۽ ‪ 11‬سيپٽبر ‪ 1948‬۾ وفات ڪئي‪.‬‬
 ‫سوال‪ .‬گڏيل قومن جو ادارو ڪڏھن‬
‫وجود ۾ آيو؟ جواب ‪ 24.‬آڪٽوبر‬
‫‪1945‬ع ۾‪.‬‬
‫سوال‪ .‬گڏيل قومن جا اداري جا اھم ادارا ڪھڙا آھن؟‬
‫جواب ‪ .1.‬جنرل اسيمبلي ‪ .2‬سالمتي ڪائونسل ‪ .3‬سيڪريٽيريٽ ‪ .4‬عالمي عدالت ‪ .5‬اقصادي ۽ سماجي‬
‫ڪائونسل ‪ .6‬نگران ڪائونسل‪.‬‬
‫سوال‪ .‬جنرل اسيمبلي جو ڪھڙو ڪم آھي؟ جواب‪ .‬بحث مباحثي ۽‬
‫سوچ ويچار ڪرڻ الِء ھي گڏيل قيمن جو سڀ کان وڏو ادارو آھي‪.‬‬
‫سوال‪ .‬سالمتي ڪانسل جو ڪھڙو ڪم آھي جواب‪.‬جنگ کي روڪڻ ۽ دنيا ۾‬
‫امن قائم ڪرڻ الِء سالمتي ڪائونس جو ڪردار وڏو اھميت رکي ٿو‪.‬‬
‫سوال‪ .‬سيڪريٽريٽ جو ڪھڙو ڪم آھي ؟ جواب‪.‬گڏيل قومن جي روزاني ڪاروبار‬
‫کي ھالئڻ الِء نيويارڪ ۾ ھڪ ھيڊ ڪوارٽر قائم ڪيو ويو آھي‪.‬‬
‫سوال‪ .‬عالمي عدالت جو ڪم ڪھڙو آھي؟‬
‫جواب‪ .‬ٻن ميمبر ملڪن جي وچ ۾ ڪو تڪرار پيدا ٿي پوي‪ ،‬تہ ان جو نبيرو ھن عدالت ۾ ٿي سگھي ٿو‪.‬‬
‫سوال‪ .‬اقتصادي ۽ سماجي ڪائونسل جو ڪھڙو ڪم آھي؟‬
‫جواب‪ .‬ھي ادارو ميمبر ملڪن جي ترقي ۾ تمام اھم ڪردار ادا ڪري ٿو‪ ،‬ان جي ميمبرن جو ڪل تعداد ‪ 54‬آھي‪.‬‬
‫سوال‪ .‬نگران ڪائونسل جو ڪھڙو ڪم آھي؟‬
‫جواب‪ .‬ھي ادارو اھڙن تڪراري عالئقن جي سنڀال يا نگراني ڪندو آھي‪ ،‬جيڪي عارضي طور تي گڏيل قومن جي حوالي ھوندا آھن‪.‬‬
‫سوال‪ .‬گڏيل قومن جا مخصوص ادارا ڪھڙا آھن؟‬
‫جواب ‪ .1.‬گڏيل قومن جو ٻارن جوبين االقوامي فنڊ ‪ :‬ھي ادارو ملڪن جي ٻارن جي خوراڪ‪ ،‬صحت ‪ ،‬تعليم‬
‫۽ رھائش جو خيال رکندو آھي‪.‬‬

‫‪ .2‬گڏيل قومن جي تعليمي‪ ،‬سائنسي“ ثقافتي تنظيم ‪ :‬ھي ادارو ضرورت مند ملڪن کي سائنس ۽ تعليم جو سامان‪ ،‬ڪتاب ۽ ٻي‬
‫معلومات پھچائيندو آھي‪.‬‬
‫‪ .3‬خوراڪ ۽ زراعت جو عالمي ادارو‪ :‬ھي ادارو مختلف ملڪن ۾ غذائي پيداوار وڌائڻ ٻيال پوکڻ ۽ ٻيون شيون اپائڻ الِء صالحون ۽ مدد‬
‫ڏيندو آھي‪.‬‬
‫‪ .4‬عالمي صحت جو ادارو‪ :‬ھي ادارو ٽين دنيا ۽ ٻين پوئتي پيل ۽ غريب ملڪن کي طبي مدد ڪندو آھي‪.‬‬
‫‪ .5‬عالمي بئنڪ ‪ :‬پئتي پيل ۽ غريب ملڪن جي ترقيَء ۾ ھي ادارو خجمتون سرانجام ڏئي ٿو‪.‬‬
‫‪ .6‬محنت جو عالمي ادارو‪ :‬ھي ادارو پورھيتن جي حالت کي سڌارڻ الِء مختلف ملڪن کي صالحون ۽ امداد ڏيندو آھي‪.‬‬
‫سوال‪ .‬سگريٽ نوشي ڇا کي سڏين ٿا؟‬
‫جواب‪ .‬ٻيڙي ۽ حقو ٻاري تماڪ جو دونھون ساھ جي رستي جسم ۽ داخل ڪرڻ کي سگريٽ نوشي چئبو آھي‪.‬‬
 ‫سوال‪ .‬تماڪ جي دونھين ۾ ڪيتريون شيون‬
‫ھونديون آھن؟ جواب‪ .‬اٽڪل ‪ 1000‬مختلف‬
‫خطرناڪ شيون ھونديون آھن‪.‬‬
‫سوال‪ .‬سگريٽ ۾ سڀ کان خطرناڪ‬
‫ڪھڙي شيِء آھي؟ جواب‪ .‬ٽار‪.‬‬
‫ُ‬ ‫ُ‬
‫سوال‪ .‬سگريٽ پيئڻ وارن جي منھن مان اڻوڻندڙ بوِء ڇو‬
‫ايندي آھي؟ جواب‪ .‬ڏامر ‪ ،‬امونيا ۽ ٻين خطرناڪ‬
‫ڪيميائي شين جي ڪري‪.‬‬
‫سوال‪ .‬سگريٽ پيئڻ سان ڇا ٿيندو آھي؟ جواب‪ .‬سگريٽ جي دونھين ۾ موجود ڪاربان مونو آڪسائيڊ‬
‫آڪسيجن کي رت ۾ جذب ڪرڻ واري صالحيت کي گھٽائي ڇڏي ٿو‪.‬‬
‫سوال‪ .‬ٽي بي ڇا جي ڪري‬
‫ٿيندي آھي؟ جواب‪ .‬سگريٽ‬
‫پيئڻ جي ڪري‪.‬‬
‫سوال‪ .‬چانھن ۾ موجود ڪئفين ۾ ڪوڪين ڇا‬
‫ڪنديون آھن؟ جواب‪ .‬جوش ڏياريندڙ‪.‬‬