SAN FERNANDO, PAMPANGA

Name: JOHN PAOLO BAYRO LACANILAO

Section: AB COMM 2-Y1-1

GAWAIN: PANUNURING PAMPANITIKAN

BAYAN NG MGA KONTRAKTUWAL

Ang estado ng mga kontraktwal sa kasalukuyan ay walang pinagbago sa mga nakaraang taon na
piga mula sa hirap ng trabaho na mas pinabigat ng kawalan ng seguridad sa kanilang kontrata na tila ba
malabo nang mawawakasan bilang epekto ng kamakailang pagka-veto ni Duterte ng House Bill 3667 o
mas kilala bilang “End Endo Bill”. Iginiit ng presidente na ang komersyo ay mayroon ding karapatan sa
kapital kung sa manggagawa ay titulado sila sa kanilang ‘security of tenure, ngunit hindi niya
ikinonsidera ang dinami-daming mga nagwelga at napahamak habang sila’y nakibaka laban sa isang
abusadong sistema na ipanapataw ng mga kompanya o may-ari ng negosyo, at ‘ni hindi man kumurap sa
mga pinagdaanan ng mga manggagawa sa iba’t ibang malalaking kompanya sa bansa. Sa dokyumentaryo
ni Lumbera, makikita na ang kontraktwalisasyon, o ang pag-hire ng mga empleyado para magtrabaho, na
madalas ay nagtatagal ng iilang buwan (Asiapro, 2017), ay ‘di lang nalilimita sa mga manggagawa kundi
pati na rin sa mga nakapagtapos naman ng kolehiyo. Ika nga ng isa sa mga guro na nakapanayam,
mayroong “Four-Fold Test” na pinagbabatayan ng pagiging ilegal ng kontraktwalisasyon. Ang test na ito
ay ang nagpapatunay ng employer-employee relationship na kung saan ang employer, ang UP kung
halimbawa, ay dapat mayroong 1) kakayahang magbigay ng wages, kapangyarihan na 2) tumanggap at
pumili ng mga empleyado, 3) na pumataw ng dismissal at 4) na panghawakan ang mga empleyado. Ang
pagkakaroon ng UP ng lahat ng nabanggit sa test ay nagsisilbing patunay na ilegal ang isinasagawa nilang
praktis ng pagde-delay sa pagbigay nila ng sweldo at ang paglilimita ng kanilang kontrata, at gaya ng mga
guro, milyon ang naapektuhan sa ganitong praktis kabilang na ang mga call center agent, empleyado sa
mga mall at fast-food chain at ang ating mga ordinaryong manggagawa. Ayon sa Department of Labor
and Employment (Lumbera, 2015), isa sa bawat tatlong Pilipino na nagtatrabaho ay kontraktwal, at hindi
natin lubos maisip kung gaano sila karami. Kahit ang sinarbey ng gobyerno ay nasa 43% lamang ng mga
kompanya ay kumukuha ng mga empleyado sa isang ahensiya, hindi ito na- didisclose ang tunay na

COLLEGE OF MEDICAL LABORATORY SCIENCE

bilang at kalagayan ng mga kontraktwal sa bansa. Gaano nga ba kahalaga ang mga kontraktwal sa
pagpapalakas kanilang mga negosyo?

Nakasaad sa batas na kapag ang isang empleyado ay nakaabot na sa kanyang ika-anim na buwan
ng termino, siya ay dapat nang i-regularisa at matanggap na ang mga karagdagang benepisyo na dala ng
pagiging regularized niya, ngunit dinidiskartehan ng mga kompanya na huwag itong sundin sa
pamamagitan ng pag-terminate ng kontrata ng mga empleyado bago ito umabot sa ika-anim na buwan ng
kanilang paninilbihan - ito ang tinatawag nilang ‘endo’, ang mas pinaikling tawag sa “end of contract”. Sa
ilalim ng endo, hubad sa mga benepisyo ang mga kontraktwal dahil hindi sila nakakatanggap ng SSS,
PhilHealth, mga karagdagang bonus tuwing may pasko o pag-oovertime at iba pa. Sa mas malala pang
mga sitwasyon, hindi nababayaran ang mga manggagawa base sa itinakdang minimum wage na P537 at
hindi napopondohan ang kanilang kalusugan at kaligtasan ng mga establisyimentong kanilang
pinagtatrabuhan. Mula rito, malaki ang nagiging adbentahe ng mga kompanya dahil, una, dumadagdag ito
sa flexibility o ang kakayahan ng mga kompanya na mabilisan at madaling mag-adjust sa oras na
magbago ang kanilang workload, pangalawa, nakakatipid sila sa oras at pera na dapat ay inilalaan sa pag-
hire ng mga ‘full-time employees’, at huli, nasasamantala ang karanasan at kakayahan ng mga
kontraktwal sa pagtakbo at pagpapabuti ng kanilang negosyo (Asiapro, 2017). Lahat ng
pagkokompromiso sa mga karapatan ng mga manggagawa’t empleyadong kontraktwal ay esensyal sa
kanilang pagpapalawig ng kapital.

At sa likod ng mga ngumingiting manggagawa’t empleyado sa Pilipinas na tinataasan lang ng

isang basong alak ay nakatago ang katotohanan na sila’y tinataguriang bayani ng mga kapitalista’t nasa
tuktok ng lipunan, na sa bawat sako ng kanilang kayamanan at bawat araw ng kanilang kaginhawahan ay
ang kapalit ay isang patak ng dugo, luha’t pawis ng mga manggagawa na nasanay sa isang buhay na hindi
natutumbasan ang halaga ng kanilang trabaho. Sasabihin nila na basta’t ika’y sumunod sa iyong mga
pangarap at magsikap, makakamtan mo ang ang buhay na iyong ninanais, ngunit ang realidad ay
nabubuhay ang mga kontraktwal para lang mairaos ang araw-araw. Kahit sila’y ipunupuri sa kanilang
lakas, tibay at pagiging matiisin, hindi pa rin maiaalis na ang kanilang mga lakas na ito ay hinihiwalay sa
kanilang pagkatao. Ang pagmamateryalisa ng mga kapitalista sa kanilang trabaho, na isang
napakahalagang parte ng kanilang mga negosyo, ay nagdudulot sa pagkalusaw ng kanilang dignidad
bilang mga tao. At sa oras na sila’y namulat sa kanilang kinalalagyan at nagsimulang magkaisa,
naipapanganak ang bayani ng masa, at hindi ng nakakataas sa lipunan, na ang hangad ay maipatanggal
ang isang mapang-abuso at mapanliit na sistema tulad ng endo.

COLLEGE OF MEDICAL LABORATORY SCIENCE

 GINTONG BUTIL - DOKUMENTARYO NI SANDRA AGUINALDO

Sa panonood ng bidyo ay nakaramdam ako ng galit, awa, at kalungkutan. Galit, dahil hanggang
ngayon ay hindi parin nasusulosyunan ng ating gobyerno ang problemang ito ng ating bansa. Awa, dahil
silang mga naghihirap sa trabahong ito ay hindi man lang nakakatikim ng bigas na kanilang
pinaghihirapang itanim at anihin at kung sino pa ang may trabahong mas mahirap ay hindi nakakakakuha
ng sapat na pera o sweldo sa kanilang tinatrabaho, samantalang ang iba saatin na hindi gaanong mahirap
ang trabaho sa araw-araw ay may malaki-laking sahod o perang nakukuha. At kalungkutan, dahil ang iba
sa kanila ay nakakaisip ng magnakaw dahil sa kawalan ng sapat na pera para sa pang araw-araw na
gastusin at ang iba ay 2 beses na lamang nakakakain ng pagkain sa isang araw at ang ibang magulang ay
pinipili na lamang pakainin ang kanilang anak kesa sakanila. Imbis na maging mayaman ang ating mga
magsasaka, dahil sila ang naghihirap para magkaroon tayo ng bigas na makakain sa pag araw-araw na
buhay ay nagiging baliktad at sila pa ang taong hindi makakain ng sapat sa araw-araw na buhay nila.

Sa tingin ko ay ang problema sa sektor ng agrikultura sa ating bansa ay ang pagkakaroon ng

mataas na gastusin ng ating mga magsasaka dahil hindi nila pagmamay-ari ang lupang sinasakahan nila at
tumataas pa minsan ang renta sa mga lupa at tubig. Ang iba naman ay walang pambili ng makabagong
teknolohiya na makakatulong sakanilang mapabilis ang kanilang trabaho. Isa pang problema ay ang
pagiging ginto na ng bawat butil ng bigas na galing sa dugo’t pawis ng ating mga magsasaka na may
kakulangan sa perang nakukuha nila sa kanilang trabaho at kaubusan ng NFA rice na nagreresulta sa
kanilang kagutuman at iba pa nating mga mamamayang Pilipino. Ang ating bansa ay kasali sa mayaman
sa pang-agrikultura ngunit ang mga naghihirap sa trabahong ito ay hindi makakain ng sapat sa isang araw
at walang sapat na perang pangtustos sa araw-araw na gastusin at nagkukulang na rin tayo sa suplay ng
bigas. Dapat ay magkaroon ng malaking pondo ang ating pamahalaan para sa makabagong teknolohiya na
makakatulong sa mga magsasakang mapadali ang kanilang trabaho para hindi na sila mahirapan sa
kakulangan ng kagamitan. Dapat din na lakihan ang sweldo ng ating mga magsasaka dahil lubos ang
pagtatrabaho at hirap nga binibigay nila para sa bigas na makakain natin araw-araw at mabigay ang mga
kakailanganin nila sa buhay.

Bilang isang mag-aaral sa tingin ko ay makakatulong ako sa mga magsasaka sa pamamagitan ng

pagbibigay alam sa iba ang realidad sa ating bansa at ang pagtitipid at hindi pagsasayang ng pagkain,
dahil pinaghirapan ito at maraming Pilipino ang hindi nakakaranas na makakain nito. Kailangang
paunlarin ang ating sektor ng agrikultura dahil kayamanan ito ng ating bansa at isa ito sa mga solusyon
kung paano mapaunlad ang ating bansa. Maraming produkto ang magagawa at pwedeng iimport ng ating

COLLEGE OF MEDICAL LABORATORY SCIENCE

bansa kung pagtuunan ng pamahalaan ang pagpapaunlad sa sektor ng agrikultura kung masolusyunan
lamang ang ating mga suliranin sa sektor ng agrikultura

COLLEGE OF MEDICAL LABORATORY SCIENCE