Choroby układu moczowego

Odmiedniczkowe zapalenie nerek:

Powodowane jest przez bakterie E. coli lub inne. Występuje częściej u kobiet niż
u mężczyzn, co wiąże się z odmiennością cewki moczowej oraz okresami ciąż, które
sprzyjają zaleganiu moczu w pęcherzu i powstawaniu zakażeń.
Odmiedniczkowe zapalenie nerek jest to typ zapalenia nerek, w którym proces
zapalny przenika w miąższ organu od strony miedniczki nerkowej. Bakterie wywołujące
wcześniej zakażenie dróg moczowych wnikają poprzez kielichy miedniczek nerkowych.
Jest to zazwyczaj pierwotnie przewlekły proces zapalny, bądź też powikłanie
wcześniejszego ostrego zapalenia miedniczek. Choroba ta występuje stosunkowo późno,
gdyż równie późno w proces zapalny wciągnięte są kłębki nerkowe.
W obrazie klinicznym wyraźniejsze są dolegliwości bólowe w okolicy lędźwiowej
oraz zmiany w moczu. Przebieg choroby jest ostry lub przewlekły.
Diagnostyka: testy krwi i moczu, USG, cystoskopia (1).
Kamienica nerkowa (moczowa):
Polega na tworzeniu się kamieni w drogach moczowych. Występuje dwukrotnie
częściej u mężczyzn niż u kobiet.
Tworzeniu się kamieni sprzyja zastój moczu oraz obecność w nim, np. złuszczonych
nabłonków, wokół których wykrystalizowują się sole. Wytrącaniu się soli sprzyja
również zagęszczony mocz powstający w wyniku przyjmowania zbyt małej ilości płynów.
Wytrącanie się składników mineralnych lub organicznych w postaci zlepiających się
ze sobą kryształów, rozpuszczonych w moczu kamieni szczawianowych, moczowych,
fosforanowych, cystynowych (2) , zaburzenia przemiany materii, zbyt długie
przetrzymywanie moczu, nieleczone infekcje dróg moczowych.
Kamienie moczowe są to złogi powstałe w wyniku skrystalizowania się różnych
składników moczu. Większość kamieni składa się z wapnia, magnezu, fosforu i
szczawianów w różnych proporcjach. Formują się w miedniczkach nerkowych. Duże
kamienie wędrując moczowodami, rozciągają je, powodując silny ból i blokując odpływ
moczu.
Diagnostyka: USG oraz RTG.
Objawy: ostry, pulsujący ból w okolicy lędźwiowej, nudności i wymioty, obfite
poty oraz krwiomocz, kolka nerkowa, oddawanie moczu przerwanymi strumieniami. W
przypadku infekcji układu moczowego mogą występować także gorączka, dreszcze,
częstomocz.
Leczenie: W większości przypadków kamienie wydalane są samoistnie a leczenie jest
leczeniem wspomagającym. Lekarze zalecają picie dużej ilości płynów, gorące okłady
i leki przeciwbólowe. Większość kamieni zbudowanych jest ze szczawianów wapnia –
ich tworzeniu zapobiega przyjmowanie diuretyków tiazydowych (3). Interwencja
chirurgiczna klasyczna lub endoskopowa (4) jest konieczna w przypadku dużych
kamieni, zakażeń lub blokady moczowodu. Nowa metoda nieinwazyjnego usuwania kamieni
to litotrypsja – kruszenie kamieni falami ultradźwiękowymi emitowanymi poza ciałem
pacjenta.
Mocznica (uremia) - przewlekła niewydolność nerek:
Choroba ta nie stanowi odrębnej jednostki chorobowej. Jest to jedynie zespół
dolegliwości wielonarządowych, będących efektem toksycznego ich uszkodzenia przez
powstające substancje toksyczne, upośledzające przesączanie kłębków nerkowych.
Przyczyną uremii są najczęściej różne choroby doprowadzające do niszczenia miąższu
nerkowego, rzadziej do utrudnienia odpływu moczu lub zmian naczyniowych
pogarszających ukrwienie nerek, cukrzyca, przewlekłe choroby innych narządów,
częste i długotrwałe stosowanie środków przeciwbólowych.
Wśród jej objawów należy wymienić narastającą drażliwość, pobudliwość lub
senność, uczucie drętwienia i kurcze kończyn, niesmak w ustach, nudności, wymioty,
niekiedy biegunka, niedokrwistość, uporczywe bóle głowy, zaburzenia rytmu pracy
serca, ciągłe uczucie pragnienia, częste oddawanie moczu, mocznicowy zapach z ust,
zwiększenie i zmniejszenie objętości płynów ustrojowych, nadciśnienie tętnicze,
bladość skóry, przebarwienia, świąd, zaburzenia wzrostu, brak łaknienia, drżenia
rąk. Skóra staje się sucha, łuszcząca. Na skórze pojawiają się wybroczyny (5).
Z ust wydobywa się zapach amoniaku. Chory zapada stopniowo w głęboką śpiączkę
wskutek działania substancji toksycznych na mózg. Oddech staje się wolny i głęboki.
Leczenie jest bardzo trudne, specjalistycznie, stosunkowo mało efektywne. W
dobranych przypadkach podejmuje się zastępujące czynności nerek odtruwające
organizm zabiegi dializacyjne w postaci tzw. dializy otrzewnowej (6) lub
hemodializy(7). Jeżeli upośledzona jest sprawność jednej nerki, podejmuje się ich
przeszczep.
Rak nerki:
Jak w większości innych narządów, tak i w nerkach początkowy rozrost nowotworu
jest bezobjawowy. Dotyczy on zwykle jednej z nerek.
Objawami są uporczywe bóle w okolicy lędźwiowej oraz widoczny gołym okiem
krwiomocz. Często też jednym z wcześniejszych objawów jest długo utrzymująca się
gorączka niewiadomego pochodzenia. Gorączka ma przeważnie charakter sceptyczny i
nie reaguje na intensywne leczenie przeciwbakteryjne. Obserwowana początkowo
niedokrwistość z czasem przechodzi w poliglobulię (8).
Rozpoznanie raka nerki opiera się na stwierdzeniu wyczuwalnego często w okolicy
nerki guza, krwiomoczu, gorączki i bólów w okolicy nerki. Rozpoznanie musi być
potwierdzone badaniem urograficznym (9), tomograficznym lub scyntygraficznym (10)
układu moczowego.
Leczenie polega na operacyjnym usunięciu guza nowotworowego. W razie istniejących
przeciwwskazań stosuje się chemioterapię. Wyniki tego postępowania zależą od
stopnia zaawansowania i rozprzestrzeniania procesu w momencie rozpoznania i
podjęcia ukierunkowanego leczenia.
Ostre toksyczne zapalenie nerek:
Ostre toksyczne zapalenie nerek jest zazwyczaj efektem zewnętrzno-ustrojowego
toksycznego wpływu substancji chemicznych (np.: jadów, toksyn lub leków) na miąższ
nerki. W ten sposób dochodzi do ostrej lub przewlekłej niewydolności nerek, zespołu
nerczycowego. Zespół objawów tego typu zmian zależy od czasu, rodzaju i nasilenia
działania szkodliwej substancji.
Rozpoznanie choroby opiera się na wykazaniu związków przyczynowych między
działaniem czynnika szkodliwego a wystąpieniem uszkodzenia i upośledzenia czynności
nerek.
Leczenie zmierza do przerwania toksycznego działania danej substancji i usunięcia
niekorzystnych skutków tego działania.
Zapalenie pęcherza moczowego:
Zapalenie pęcherza moczowego powodowane jest przez infekcję bakteryjną E. coli.
Jest to najczęstszy stan zapalny dróg moczowych.
Zapobieganie: picie dużej ilości płynów, dbanie o higienę osobistą oraz nie
wstrzymywanie moczu.
Objawy: uczucie bólu i pieczenia w czasie oddawania moczu; częstomocz; mocz o
nieprzyjemnym zapachu; obecność w moczu białych ciałek krwi, bakterii i
złuszczonych nabłonków; oddawanie jednorazowo niewielkiej ilości moczu.
Leczenie: kuracja antybiotykami i lekami przeciwzapalnymi.
Kłębkowe zapalenie nerek:
Kłębkowe zapalenie nerek może występować jako ostry lub przewlekły stan zapalny,
który często dotyka dzieci.I. Ostre kłębkowe zapalenie nerek:
Może to być stan szybko rozwijającego i szerzącego się zapalnego procesu
chorobowego, doprowadzającego do ostrej niewydolności nerek, a może też być to
proces rozwijający się od początku powoli jako zapalenie przewlekłe, stopniowo
upośledzające czynności przesączania nerek.
W powstaniu tego typu zapaleń ważną rolę odgrywają mechanizmy immunologiczne.
Kłębkowe zapalenie nerek jest alergiczną odpowiedzią na istniejące w organizmie
przewlekłe lub nawracające bakteryjne ogniska zapalne, np. w migdałkach, jajnikach,
pęcherzyku żółciowym lub w obrębie uzębienia.
Skuteczne leczenie tego typu kłębkowych zapaleń nerek łączy się z równoczesnym
zlikwidowaniem wszelkich ognisk zakaźnych w organizmie.
W obrazie klinicznym ostrego kłębkowego zapalenia nerek podkreśla się, że
zazwyczaj w 10-14 dni po bakteryjnym zapaleniu np. gardła występują niespodziewanie
silne bóle w okolicy lędźwiowej, znaczne ograniczenie ilości dobowo oddawanego
moczu i obrzęki górnej części tułowia. Do tych zasadniczych objawów dołącza się
zwykle ogólne złe samopoczucie, apatię, senność, bladość skóry, bóle głowy, wzrost
ciśnienia tętniczego, duszności i wymioty. Zauważyć również można zmianę wyglądu
moczu, który przybiera kolor brązowo-czerwony. Obserwuje się też powikłania
neurologiczne w postaci ogniskowego uszkodzenia ośrodkowego układu nerwowego lub
zespołu drgawkowego przypominającego padaczkę. W późniejszym okresie dołącza się
zazwyczaj stan podgorączkowy.
Obiektywne stwierdzenie procesu zapalnego w nerkach opiera się na dodatkowym
stwierdzeniu zmian w moczu (przede wszystkim w postaci białkomoczu i krwinkomoczu)
oraz odchyleń niektórych wskaźników biochemicznych czynności nerek.
W postępowaniu leczniczym najważniejsza jest likwidacja wszelkich
wewnątrzustrojowych ognisk zakazanych, stosowanie odpowiedniej diety odciążającej
nerki w ich działaniu przesączającym, bezwzględny wypoczynek itd. Leczenie ostrego
kłębkowego zapalenia nerek powinno być prowadzone w szpitalu pod specjalistycznym
nadzorem lekarskim i kontrolą wydolności czynnościowej nerek.
II. Przewlekłe kłębkowe zapalenie nerek:
Przewlekłe lub podostre zapalenie kłębków nerkowych jest zazwyczaj następstwem
ostrych stanów zapalnych. Niekiedy spotyka się pierwotnie przewlekłe lub podostre
zapalenia nerek.
Od ostrego stanu ten typ zapalenia kłębków nerkowych wyróżnia się bardziej
łagodnym, a niekiedy nawet skrytym początkiem choroby, powolnym narastaniem objawów
wymienionych przy ostrej postaci zapalenia.
Przewlekły proces zapalny - mimo leczenia - może trwać do kilku miesięcy nawet do
kilkunastu lat i rozszerzać się poza kłębki nerkowe. Stany zapalne w organizmie
zaostrzają przewlekłe zapalenia kłębków nerkowych i pogłębiają ich niewydolność. W
przewlekłym typie zapalenia zaczynają dominować procesy włóknisto-rozrostowe w
kłębkach nerkowych, upośledzające postępującą niewydolność przesączania.
Wśród metod rozpoznawczych należy wymienić badanie scyntygraficzne nerek oraz
próby ich wydolności.
Leczenie jest przewlekłe, a jego efekty zależą od trybu życia, skrupulatności i
systematyczności realizowania podanych zaleceń. Niezmiernie ważne jest też
zażywanie leków usprawniających przesączanie nerek. W okresach zakażeń narządu
moczowego niezbędne jest dodatkowe leczenie przeciwbakteryjne. W okresach zaostrzeń
niewydolności nerek konieczne jest leczenie szpitalne i stosowanie diurezy (11).
Niezmiernie ważnym czynnikiem jest odpowiedni sposób odżywiania się.
Wysiłkowe nietrzymanie moczu:
Wysiłkowe nie trzymanie moczu cechuje się wypływem małych ilości moczu podczas
kaszlu, śmiechu lub innych sytuacji zwiększających ciśnienie w jamie brzusznej.
Objawy: Mimowolne wyciekanie moczu.
Kłębuszkowe zapalenie nerek:
Jest to jedna z najczęstszych chorób nerek; choroba ta może przebiegać w trzech
podstawowych postaciach klinicznych:
ostre bądź przewlekłe rozlane kłębuszkowe zapalenie nerek;
ostre lub przewlekłe rozlane nerczycowe zapalenie nerek z pierwotnym uszkodzeniem
błony podstawnej;
ogniskowe zapalenie nerek;
Choroba początkowo dotyczy kłębuszków, powstają także zmiany w kanalikach, tkance
miąższowej oraz w naczyniach krwionośnych. W rezultacie prowadzi to do zwężenia
naczyń włosowatych kłębuszków. Powoduje to zmniejszenie przepływu krwi przez te
naczynia i prowadzi do niedokrwienia nerek.
Objawy kliniczne to krwinkomocz, białkomocz, obrzęki, nadciśnienie tętnicze,
upośledzenie pracy nerek, bóle w okolicach lędźwiowych, częste oddawanie moczu,
któremu towarzyszy pieczenie i ból, apatia, senność, brak apetytu, podwyższona
temperatura, uszkodzenie ośrodkowego układu nerwowego i drgawki. Postać ostra
choroby występuje najczęściej u dzieci, po kilku tygodniach kończy się wyleczeniem
(w 80% przypadków).
Ostre odmiedniczkowe zapalenie nerek:
Zaczyna się często dreszczami, po których pojawia się gorączka. Dochodzą do tego
jedno- bądź dwustronne bóle w krzyżu, promieniujące wzdłuż moczowodów do okolicy
łonowej. Ból odczuwany jest również podczas lekkiego opukiwania okolicy nerek.
Parcie na mocz jest zwykle bolesne i zmusza do częstych mikcji, którym towarzyszy
pieczenie. Uryna jest mętna i może zawierać dostrzegalne domieszki krwi. Jako
symptomy ogólne występują poza tym: nieokreślone złe samopoczucie i wrażenie
rozbicia, wyczerpanie, pragnienie, czasem także nudności i wymioty.
Gdy diagnoza postawiona jest w porę, a leczenie konsekwentne, ostre zapalenie
miedniczek nerkowych przebiega na ogól łagodnie, jest w pełni wyleczalne i nie
pozostawia trwałych śladów. Ma jednak skłonność do nawrotów, szczególnie w
przypadkach, gdy terapia zaczęła się zbyt późno lub nie trwała dostatecznie długo.
Wtedy choroba może przejść w stadium chroniczne (12), powodując poważne uszkodzenia
nerek.
Przewlekle odmiedniczkowe zapalenie nerek, wynikłe z niezupełnie wyleczonego
zapalenia ostrego, często przebiega niemal lub całkowicie bezobjawowo. A ponieważ
nie niesie ze sobą żadnych zwracających uwagi dolegliwości, nieraz bywa
lekceważone, nieleczone i zaniedbywane, aż dochodzi do uszkodzenia nerek.
Ewentualnymi nieswoistymi sygnałami ostrzegawczymi mogą tu być: ogólne złe
samopoczucie i znużenie, a także bóle głowy i brak apetytu, rzadziej wzmożone
parcie na mocz, bladość i silne pragnienie. Podwyższoną temperaturę ma ok. 25%
pacjentów; z reguły jest to stan podgorączkowy 37,5-38 stopni.
Zapalenie miedniczek nerkowych o przebiegu chronicznym można jeszcze całkowicie
wyleczyć. Choroba jest jednak wysoce niebezpieczna, gdyż uszkadza nerki i może
prowadzić do groźnego osłabienia sprawności narządu, a w końcu do niewydolności.
Zespół nerczycowy (zespół nefrotyczny):
Zespół objawów chorobowych wywołany nadmierną nieskompensowaną utratą białka z
moczem. Stan ten nazywa się białkomoczem: w przypadku zespołu nerczycowego
przekracza ilość 3,5 g/dobę lub 50 mg/kg masy ciała/dobę. Do objawów choroby należą
obok białkomoczu hipoalbuminemia (13), lipiduria (14), hiperlipidemia (15), obrzęki
i przesięki do jam ciała. Do zespołu nerczycowego może doprowadzić każdy stan
chorobowy przebiegający z białkomoczem.
Przyczyny u dorosłych: pierwotne glomerulopatie (16) (70%); wtórne glomerulopatie
(30%), w tym: nefropatia cukrzycowa (17), nefropatia toczniowa (18), skrobiawica
(19), układowe zapalenia naczyń (20).
Przyczyną zespołu nerczycowego mogą być wrodzone glomerulopatie: wrodzony zespół
nerczycowy typu fińskiego (21); wrodzone rozlane szkliwienie mezangium (22);
rodzinne ogniskowe segmentalne szkliwienie kłębków (23); zespół Alporta (24).
Przyczyny wtórnego zespołu nerczycowego to m.in.: zakażenia bakteryjne (kiła,
gruźlica), zakażenia wirusowe (HBV (25), HCV (26), EBV (27), CMV (28), RSV (29),
HIV), zakażenia pierwotniakowe (malaria), reakcje polekowe (kaptopryl (30),
ryfampicynę (31), interferon (32), NSAID (33), dapson(34)), choroba Schönleina-
Henocha (35), uszkodzenie kłębków w zatruciu metalami ciężkimi, utrudnienie odpływu
krwi żylnej z nerki (zakrzep żyły nerkowej, zakrzep żyły głównej dolnej, zastoinowa
niewydolność nerek, zaciskające zapalenie osierdzia (36)), toczeń rumieniowaty
układowy (37), zespół Sjögrena (38), RZS (39), zapalenie skórno-mięśniowe (40),
guzkowe zapalenie tętnic, cukrzyca, skrobiawica, ziarnica złośliwa (41), CLL (42).
Patogeneza: Do białkomoczu dochodzi wskutek uszkodzenia kłębuszków nerkowych
wywołanego najczęściej przez procesy immunologiczne w przebiegu kłębuszkowych
zapaleń nerek, które stają się nadmiernie przepuszczalne do cząsteczek białka.
Przyczyną wrodzonego zespołu nerczycowego może być genetycznie uwarunkowany brak
nefryny (43) (wrodzony zespół nerczycowy typu fińskiego). Rozróżnia się białkomocz
selektywny, gdy nadmiernemu przesączaniu ulegają tylko albuminy i białkomocz
nieselektywny, gdy oprócz albumin ucieczce ulegają większe cząsteczki białka i
lipidy. Długotrwała utrata białka doprowadza do spadku ciśnienia onkotycznego (44)
i powoduje powstanie przesięków i obrzęków do jam ciała.
Objawy: pienienie się moczu, zmniejszenie diurezy, ciastowate obrzęki tkanki
podskórnej, obrzęki wokół oczu, bladość powłok (wyraz nagromadzenia przesięków w
tkance podskórnej), wzmożone pragnienie, przesięki do jam ciała: jamy brzusznej,
jam opłucnej, narastające wodobrzusze może powodować ból brzucha i wymioty, płyn w
opłucnej powoduje duszność, nadciśnienie tętnicze rzadko, okresowo zwyżki ciśnienia
albo spadki, indukowane hipowolemią (45), niedożywienie i wyniszczenie, żółtaki
powiek (46) w przypadku ciężkiej hiperlipidemia, przełomy brzuszne spowodowane
wodobrzuszem występują u niektórych chorych z ciężkim zespołem nerczycowym.
Przebieg: w przebiegu leczonego zespołu nerczycowego używa się szeregu
zdefiniowanych pojęć:
Remisja - nieobecny lub śladowy białkomocz przez co najmniej 3 następujące po
sobie dni.
Nawrót - stwierdzenie białkomoczu przez co najmniej 3 kolejne dni lub
stwierdzenie białkomoczu trzykrotnie w ciągu jednego tygodnia. Nawroty występują u
65% dzieci.
Steroidowrażliwość - określa uzyskanie remisji w przeciągu pierwszych 4 tygodni
leczenia wstępnego. Reakcja w okresie następnych 4 tygodni jest określana jako
późna. Steroidowrażliwość jest obserwowana u około 90% leczonych dzieci.
Częste nawroty - oznaczają wystąpienie u dziecka ze steroidowrażliwością co
najmniej 2 nawrotów w ciągu 6 miesięcy lub 3 w ciągu roku. Występują u 40%
leczonych dzieci.
Steroidozależność - oznacza występowanie u dziecka ze steroidowrażliwością co
najmniej 2 nawrotów w okresie zmniejszenia dawki, lub przed upływem 2 tygodni od
zakończenia leczenia.
Pierwotna steroidooporność - jest to brak reakcji w ciągu 8 tygodni leczenia.
Wtórna steroidooporność - oznacza brak możliwości uzyskania remisji pod wpływem
prednizonu (47) po kolejnym nawrocie. Występuje u około 5% leczonych dzieci.
Stała steroidooporność - oznacza brak reakcji na długotrwałe leczenie
kortykosteroidami i brak reakcji przy nawrocie po remisji uzyskanej stosowaniem
innego leku.
Rozpoznanie: rozpoznanie można postawić, gdy spełnione są następujące kryteria:
białkomocz >50 mg/kg masy ciała/dobę lub >40 mg/m² powierzchni ciała/ godzinę lub
>1 g/m²/dobę,
Stosunek stężenia białka do kreatyniny w moczu (w mg/dL) >1,8,
hipoalbuminemia (48) <25 g/L w surowicy,
hipercholesterolemia (49) >250 mg/Dl,
obecność obrzęków.
Leczenie: obowiązuje leczenie przede wszystkim choroby podstawowej, która
doprowadziła do rozwoju zespołu nerczycowego. Najczęściej jednak konieczna jest
steroidoterapia, dieta bogatobiałkowa i leki moczopędne (np. furosemid).
Moczówka prosta
Jest to choroba objawiająca się poliurią (50), polidypsją (51) oraz niezdolnością
do zagęszczania moczu.
Postaci:
Centralna (ośrodkowa, wazopresynozależna) (przysadkowo-podwzgórzowa) związana z
zaburzeniami czynności osi przysadkowo-podwzgórzowej, powodującymi zmiany syntezy i
wydzielania (niedoborem) hormonu antydiuretycznego (52) (czyli wazopresyny).
Objawy ośrodkowej moczówki prostej występują, gdy liczba uszkodzonych neuronów
neurowydzielniczych jest większa niż 85%.
Nerkopochodna (polega na niewrażliwości cewek nerkowych na wazopresynę) - w
której pierwotnym zaburzeniem jest niezdolność do zagęszczania moczu powodująca
wydalanie nadmiernych ilości wody przez nerki, do czego może doprowadzać:
przewlekła niewydolność nerek, wrażliwość receptora na leki: sole litu, fluorki (po
zaprzestaniu stosowania leku zwykle następuje powrót do zdrowia), tubulopatie (53)
i choroby śródmiąższowe nerek, przewlekła hiperkalcemia (54) i hipokaliemia (55),
postać wrodzona (związana z dziedziczeniem sprzężonym z płcią (chromosom X)
powodująca defekt genowy receptora V2 (56) dla wazopresyny).
Uważa się, że w 30% przyczyny moczówki prostej są nieznane, w 25% przypadków
pojawia się wyniku łagodnych i złośliwych guzów mózgu i/lub przysadki mózgowej, w
20% po operacjach na OUN i w 16% po urazach głowy.
Rozpoznanie: wymagane jest różnicowanie z innymi przyczynami poliurii i
hipernatremii (57) np.: wielomoczem cukrzycowym. Podstawą rozpoznania jest
odpowiedź na podaną wazopresynę, obserwujemy spadek objętości moczu i wzrost jego
osmolarności (58) w moczówce centralnej, a bez wystąpienia zmian w nerkowej. Poziom
wazopresyny w moczówce centralnej jest niski w stosunku do osmolarności osocza, a w
moczówce nerkowej jest wysoki, jest to związane z utratą zdolności do zatrzymania
wody z powodu utraty kanałów wodnych zależnych od wazopresyny (akwaporynach),
zlokalizowanych w pęcherzykach tuż pod powierzchnią nabłonka kanalików zbiorczych.
Objawy: oddawanie moczu w ilości od kilku do kilkunastu litrów na dobę.
Leczenie: w leczeniu stosuje się leczenie operacyjne (o ile jest możliwe) lub
objawową farmakoterapię, w oparciu o: preparaty wazopresyny odpornych na działanie
enzymu wazopresynazy w osoczu powodującego degradację wazopresyny, chlorpropamid
(59), który zwiększa nerkową reakcję na wazopresynę, ibuprofen - niesterydowy lek
przeciwzapalny o nieznanym mechanizmie działania w przebiegu moczówki.
Terminy:

Cystoskopia - badanie diagnostyczne stosowane w urologii, czasem połączone z

działaniem terapeutycznym, które polega na wprowadzeniu przyrządu zwanego
cystoskopem (wziernikiem) poprzez cewkę moczową do pęcherza moczowego.
Kamienie cystynowe – kamienie te powstają przez wrodzony defekt kanalikowej
resorpcji aminokwasów cystyny i lizyny, których rozpuszczalność zmniejsza się w
odczynie kwaśnym.
Diuretyk tiazydowy (lek moczopędny) – jest to grupa leków, która zwiększa ilość
wydalanego moczu.
Endoskopia - polega na badaniu wnętrza ciała przy wykorzystaniu endoskopów
(aparatów umożliwiających doprowadzenie światła oraz optyki do wnętrza przewodu
pokarmowego, oddechowego oraz jam ciała).
Wybroczyny - małe czerwone lub fioletowe plamki na ciele spowodowane przez
niewielkie krwawienia z uszkodzonych naczyń kapilarnych.
Dializa otrzewnowa – zabieg, który stosuje się do oczyszczenia krwi ze szkodliwych
produktów metabolizmu, polega on na wprowadzaniu płynu dializacyjnego do jamy
brzusznej.
Hemodializa (dializa) - zabieg stosowany w leczeniu zaawansowanej przewlekłej i
ostrej niewydolności nerek, a także niektórych zatruć. Jego celem jest usunięcie
toksycznych substancji znajdujących się we krwi.
Poliglobulia – nadmiar erytrocytów we krwi.
Urografia (podglądanie nerek) - badanie radiologiczne mające na celu uwidocznienie
nerek i dróg moczowych oraz ocenę czynności nerek.
Scyntygrafia - obrazowa metoda diagnostyczna medycyny nuklearnej, polegająca na
wprowadzeniu do organizmu środków chemicznych (najczęściej farmaceutyków)
znakowanych radioizotopami, cyfrowej rejestracji ich rozpadu i graficznym
przedstawieniu ich rozmieszczenia.
Diureza – wydalanie moczu.
Stadium chroniczne – oznacza to, że choroba będzie przewlekła.
Hipoalbuminemia – zmniejszenie ilości albumin w osoczu. Albuminy – są to białka
rozpuszczalne w wodzie, obecne w osoczu krwi, produkowane przez wątrobę.
Lipiduria - wydalanie z moczem substancji lipidowych.
Hiperlipidemia - zespół zaburzeń metabolicznych objawiających się podwyższonymi
poziomami frakcji cholesterolu lub trójglicerydów w surowicy krwi, najczęściej
spowodowana jest nieprawidłowym odżywianiem, siedzącym trybem życia, nadwagą,
predyspozycjami genetycznymi.
Glomerulopatie - choroby kłębuszków nerkowych.
Nefropatia cukrzycowa – wtórna niezapalna choroba kłębuszków nerkowych.
Nefropatia toczniowa – wtórna zapalna choroba kłębuszków nerkowych.
Skrobiawica - zwana też amyloidozą, chorobą, w przebiegu której w tkankach i
narządach gromadzi się nierozpuszczalne białko (amyloid).
Układowe zapalenia naczyń - grupa schorzeń zaliczanych do układowych chorób tkanki
łącznej, w których dochodzi do uszkodzenia ścian naczyń krwionośnych przez proces
zapalny.
Wrodzony zespół nerczycowy typu fińskiego – uwarunkowana genetycznie choroba z
grupy glomerulopatii, jest to choroba kłębuszków nerkowych.
Rozlane szkliwienie mazangium – sporadycznie występująca choroba, prowadzi do
schyłkowej niewydolności nerek w 3 roku życia, najczęściej ujawnia się po wrodzonym
zespole nerczycowym typu fińskiego, polega ona na powstawaniu pewnych substancji,
które zwężają światło włośniczek w nerkach.
Rodzinne ogniskowe segmentalne szkliwienie kłębków (zwyrodnienie szkliste) – jest
to zaburzenie przemiany białek pozakomórkowych, które osadzają się w kłębuszkach i
je zatykają.
Zespół Alporta – uwarunkowane genetycznie, postępujące schorzenie nerek
charakteryzujące się krwiomoczem, jest często skojarzona z głuchotą i zmianami w
obrębie narządu wzroku.
HBV – wirus zapalenia wątroby typu B, wirus otoczkowy DNA, jest przyczyną
wirusowego zapalenia wątroby typu B.
HCV – wirus zapalenia wątroby typu C, wirus otoczkowy ssRNA, jest przyczyną
wirusowego zapalenia wątroby typu C, raka i marskości wątroby.
EBV – wirus Epsteina-Barr (herpeswirus 4), jest to jeden z najpowszechniej
występujących u ludzi wirusów, może wywołać mononukleozę zakaźną.
CMV – cytomegalowirus (herpeswirus 5), najczęściej atakuje gruczoły ślinowe, może
wywołać zapalenie wątroby lub mononukleozę, może być wyniszczający lub nawet
śmiertelny dla płodów.
RSV – wirus w trakcie replikacji łączy się z sąsiednimi komórkami w duże
wielojądrzaste syncytia (zespólnie), wywołuje zaplenie płuc z dusznościami,
bezdechem i licznymi zmianami w tkance płucnej.
Kaptopryl – lek stosowany w nadciśnieniu tętniczym, zastoinowej niewydolności
krążenia, po zawale mięśnia sercowego, także w diagnostyce naczyniowo nerkowego
nadciśnienia tętniczego
Ryfampicyna – półsyntetyczny antybiotyk o działaniu bakteriobójczym, stosowany w
leczeniu zakażeń wrażliwymi drobnoustrojami, w tym: prątkiem gruźlicy i prątkiem
trądu.
Interferon – białko produkowane przez leukocyty lub fibroblasty w odpowiedzi na
zakażenia wirusowe i bakteryjne oraz w obecności dwuniciowego DNA.
NSAID – niesteroidowe leki przeciwzapalne, to szeroka, niejednorodna grupa leków
przeciwzapalnych i przeciwgorączkowych, przykładem jest aspiryna.
Dapson – lek o działaniu bakteriobójczym, jeden z nielicznych środków skutecznych
przeciw trądowi.
Choroba Schönleina-Henocha (plamica alergiczna) – choroba autoimmunologiczna
polegająca na zapaleniu drobnych naczyń krwionośnych na skutek odkładania się w
nich kompleksów immunologicznych zawierających IgA (immunoglobulinę A).
Zaciskające zapalenie osierdzia – rzadko występujące późne następstwo stanu
zapalnego osierdzia. Stan zapalny jest zazwyczaj spowodowany infekcją, która
obejmuje osierdzie, ale może wystąpić również po zawale serca lub po zabiegu
chirurgicznym na sercu.
Toczeń rumieniowaty układowy - choroba autoimmunologiczna, należąca do grupy toczni
rumieniowatych, rozwijająca się na tle złożonych i niejasnych zaburzeń układu
odpornościowego, doprowadzająca do procesu zapalnego wielu tkanek i narządów.
Zespół Sjögrena – jest to choroba autoimmunologiczna, w której uszkodzeniu ulegają
komórki ślinianek oraz gruczołów łzowych.
RZS - Reumatoidalne zapalenie stawów – jest to choroba autoimmunologiczna,
charakteryzuje się zapaleniem stawów, zmianami pozastawowymi i powikłaniami
układowymi, przebiega z okresami remisji i zaostrzeń.
Zapalenie skórno-mięśniowe – jest to odmiana zapalenia wielomięśniowego, w której
zmiany dotyczą głownie obręczy barkowej i biodrowej.
Ziarnica złośliwa (choroba Hodgkina, limfogranulomatoza, Chłonia Hodgkina) –
układowa choroba nowotworowa układu chłonnego, atakuje węzły chłonne i pozawęzłową
tkankę limfatyczną.
42. CLL – przewlekłe białaczki limfatyczne: grupa chorób hematologicznych
należących do limfoproliferacyjnych, występują głównie u starszych osób, należą do
nich: przewlekła białaczka limfocytowa B, białaczka włochatokomórkowa, białaczka
prolimfocytowa, białaczka z dużych ziarnistych limfocytów.

43. Nefryna – jest to białko należące do immunoglobulin, jego funkcje jest

formowanie błon szczelinowych.

44. Ciśnienie onkotyczne -rodzaj ciśnienia osmotycznego powodowanego przez białka

obecne w osoczu krwi. Ciśnienie onkotyczne równoważy ciśnienie krwi w naczyniach
krwionośnych, dzięki czemu nie dochodzi do utraty wody z naczyń.

45. Hipowolemia - stan, w którym w łożysku naczyniowym znajduje się zbyt mała
ilość płynu (krwi) do jego pojemności, tym samym nie zapewnia wystarczających
warunków do funkcjonowania układu sercowo-naczyniowego.

46. Żółtaki powiek -żółtawe zmiany grudkowe umiejscowione najczęściej w okolicach

powiek, związane z odkładaniem cholesterolu w skórze.

REKLAMA

47. Prednizon – syntetyczny glikortykosteroid, ma działanie przeciwalergiczne i

przeciwzapalne, hamuje reakcje immunologiczne.
48. Hipoalbuminemia - zmniejszenie ilości albumin w osoczu.

49. Hipercholesterolemia - podwyższone powyżej normy stężenie cholesterolu w

osoczu krwi.

50. Poliuria (wielomocz) – wydalanie moczu w ilości powyżej 3 litrów na dobę.

51. Polidypsja – objaw, polegający na nadmiernym spożywaniu płynów (nadmiernym

pragnieniu).

52. Hormon antydiuretyczny (wazopresyna) - hormon ten wytwarzany jest przez

podwzgórze i wydzielany przez tylny płat przysadki mózgowej, powoduje zagęszczanie
moczu poprzez resorpcję wody i jonów sodu w kanalikach nerkowych.

53. Tubulopatie - grupa chorób będących domeną nefrologii, których wspólną cechą
jest upośledzenie czynności resorpcyjnej lub wydzielniczej nabłonka cewkowego
nefronu.

54. Hiperkalcemia – podwyższenie stężenia wapnia we krwi.

55. Hipokaliemia - mianem tym określa się stężenie potasu w surowicy krwi mniejsze
niż 3,6 mmol/l (u dzieci odpowiednio 3,2 mmol/l).

56. Receptor V2 – jest to białko, które działa jako receptor dla wazopresyny.

57. Hipernatremia – podwyższone stężenie sodu we krwi.

58. Osmolarnosć – termin określający liczbę moli substancji osmotycznie czynnych w

1 litrze krwi.

59. Chlorpropamid – lek zwiększający reakcje nerek na wazopresynę.

Czytaj więcej na https://www.bryk.pl/wypracowania/biologia/czlowiek/1003594-

choroby-ukladu-
wydalniczego.html#utm_source=paste&utm_medium=paste&utm_campaign=other