CLARENDON COLLEGE

Odiong, Roxas, Oriental Mindoro

Batsilyer ng Edukasyong PangSekondarya Medyor sa Filipino III
Taong Panuruan: 2021-2022
Unang Semestre
A- Sabado 7:00-10:00 N.U B-Sabado 10:00-1:00 N.H

SANAYSAY AT TALUMPATI
(First Prelims)
TALUMPATI

TALUMPATI • ANG TALUMPATI AY ISANG BUOD NG KAISIPAN O OPINYON NG ISANG TAO NA PINABABATID SA
PAMAMAGITAN NG PAGSASALITA SA ENTABLADO PARA SA MGA PANGKAT NG MGA TAO. LAYUNIN NITONG
HUMIKAYAT, TUMUGON, MANGATWIRAN, MAGBIGAY NG KAALAMAN O IMPORMASYON AT MAGLAHAD NG ISANG
PANINIWALA. ISANG URI ITO NG KOMUNIKASYONG PAMPUBLIKO NA NAGPAPALIWANAG SA ISANG PAKSA NA
BINIBIGKAS SA HARAP NG MGA TAGAPAKINIG.

ANO ANG TALUMPATI?

• ISANG SINING NG PASALITANG PAGPAPAHAYAG NA ANG LAYUNIN AY MAKAAKIT O MAKAHIKAYAT NG MGA

NAKIKINIG

• ISANG MAANYONG PAGPAPAHAYAG NG KAISIPAN SA PARAANG PASALITA

• ISANG URI NG AKDA NA TUMATALAKAY SA NAPAPANAHONG ISYU O PAKSA NA ANG LAYUNIN AY BIGKASIN SA HARAP
NG MADLA NA HANDANG MAKINIG

• ISANG URI NG KOMUNIKASYONG PAMPUBLIKO NA NAGPAPALIWANAG TUNKOL SA ISANG MAHALAGANG PAKSA

NAHAHATI SA TATLONG BAHAGI ANG TALUMPATI:

• PAMAGAT - INILALAHAD ANG LAYUNIN NG TALUMPATI, KAAGAPAY NA ANG ISTRATEHIYA UPANG KUNIN ANG
ATENSIYON NG MADLA.

• KATAWAN - NAKASAAD DITO ANG PAKSANG TATALAKAYIN NG MANANALUMPATI.

• KATAPUSAN - ANG PAGWAWAKAS ANG PINAKASUKDOL NG BUOD NG ISANG TALUMPATI. DITO NAKALAHAD ANG
PINAKAMALAKAS NA KATIBAYAN, PANINIWALA AT KATUWIRAN UPANG MAKAHIKAYAT NG PAGKILOS SA MGA TAO
AYON SA LAYUNIN NG TALUMPATI.

PAGHAHANDA SA TALUMPATI

PARA MAGING EPEKTIBO ANG TALUMPATI:

1. PINAPAYUHAN ANG MANANALUMPATI NA MAGKAROON NG MAGANDANG PERSONALIDAD, MAGING

MALINAW ANG PANANALITA.
2. MAY MALAWAK NA KAALAMAN SA PAKSANG TINATALAKAY, MAY MAHUSAY NA PAGGAMIT NG KUMPAS, AT
MAY KASANAYAN SA PAGTATALUMPATI
3. DAPAT DIN TANDAAN NG MANANALUMPATI ANG TINDIG, GALAW, PAGBIGKAS, PAGBIBIGAY DIN AT
KAUGNAYAN (RAPPORT) SA MADLA.

MGA URI NG TALUMPATI

1. TALUMPATI NA NAGPAPALIWANAG
2. PAGBIBIGAY KAALAMAN ANG HANGGANAN NG TALUMPATING ITO NAG-UULAT, NAGLALARAWAN, TUMATALAKAY
PARA MAINTINDIHAN NG TAGAPAKINIG ANG PAKSA GUMAGAMIT NG BISWAL NA KAGAMITAN, NG
PAGHAHAMBING UPANG HIGIT NA MAUNAWAAN MAY KATIBAYAN NA KATOTOHANAN NA PAGPAPALIWANAG
NANG MABUTI SA PAKSA LIMITADO ANG MAHAHALAGANG PUNTOS NA DAPAT TALAKAYIN, SAPAT LANG NA
MATANDAAN NG KAISIPAN NG MGA TAGAPAKINIG.
3. TALUMPATI NA NANGHIHIKAYAT
4. LAYUNING MAKAIMPLUWENSYA SA PAG-IISIP AT KILOS NG NAKIKINIG, AT PARA MAKUMBINSI ANG NAKIKINIG MAY
KATIBAYAN TULAD NG NAGPAPLIWANAG DAPAT NA BUHAY ANG PAMAMARAANG HUMIHIMOK SA NAKIKINIG
KARANIWANG KONTROBERSYAL ANG PAKSA AT ALAM NG NAGSASALITA NA MAY POSISYON ANG NAKIKINIG

TALUMPATI NG PAGPAPAKILALA ANG FOCUS AY:

A. TUNGKOL SA PANAUHIN, DITO NAKASALALAY ANG PAGTANGGAP SA KANYA, IPAKITA ANG AWTORIDAD NG ISPIKER
SA PAKSA

B. TUNGKOL SA PAKSA INIHAHANDA ANG TAGAPAKINIG SA KAHALAGAHAN NG PAKSA

C. TALUMPATI SA PAGKAKALOOB NG GANTIMPALA ANG EMPASIS AY ANG KAHALAGAHAN NG GAWAING SIYANG

NAGBIGAY DAAN SA OKASYON BINABANGGIT DIN ANG ENTIDAD NA NAGKALOOB NG GANTIMPALA MAIHAHANAY DIN
ANG PAGKAKALOOB NG KARANGALAN SA ISANG INDIBIDWAL DAHIL SA ISANG GAWAING MATAGUMPAY NA
NAGAMPANAN

D. TALUMPATI NG PAGSALUBONG URI NG TALUMPATI NA GINAGAWA SA MGA OKASYONG TULAD NG PAGTANGGAP SA

PINAGPIPIGANANG PANAUHIN,DINADAKILANG NAGTAPOS SA PAARALAN,PAGBATI SA ISANG DELEGASYON
NAGPAPALIWANAG SA KABULUHAN NG OKASYON, PAGPAPAKITA NG LAYUNIN NG ORGANISASYON, PAGPAPARANGAL
SA TAONG SINASALUBONG

TALUMPATI NG PAMAMAALAM KAPAG AALIS NA SA ISANG LUGAR O MAGTATAPOS NA SA GINAMPANANG TUNGKULIN:

ANU- ANO ANG MGA KASIYA- SIYANG KARANASAN?

ANO ANG DAMDAMIN SA SANDALING YON?

PASASALAMAT KUNG TATANGGAP NG ALA-ALA O GANTIMPALA

PAGPASOK NG PANGALAN O NOMINASYON SA MGA KOMBENSYONG PULITIKAL, SA NOMINASYON NG ISANG

INDIBIDWAL, BINIBIGYANG DIIN AY ANG MABUBUTING KATANGIAN , MGA PAPURI, KAKAYAHAN NA MAY KAUGNAYAN
SA TUNGKULIN LAYUNIN NG NAGSASALITA NA NAGNONOMINA NA TANGKILIKIN DIN NG MGA NAKAKRARAMI ANG
TAONG ITO.

 TALUMPATI NG EULOHIYA – BINBIGKAS SA SANDALI NG PAGYAO O SA MEMORYAL NA SERBISYO SA ISANG

KILALANG NAMAYAPA.BINIBIGAYNG DIIN ANG NAGAWA NG NAMATAY NOONG BUHAY PA SIYA.
INAUGURASYON – BINIBIGKAS SA SEREMONYA NG PAGSISIMULA NG ISANG MAHALAGANG TUNGKULIN O
GAWAIN TULAD NG TALUMPATI NG PANGULO SA PAGTATALAGA SA KAINLA SA TUNGKULIN, TALUMPATI SA
PAGSISIMULA NG ISANG PROYEKTO NG ORGANISASYON

ANYO NG TALUMPATI

1. BIGLAAN O DAGLIAN – (IMPROMPTU) WALANG PAGKAKATAONG MAKAPAGHANDA ANG MANANALUMPATI;

NGUNIT ANG MGA PAGKAKATAONG ITO AY GAYA LAMANG NG MGA SIMPLENG OKASYON GAYA NG MGA SA
PAARALAN, KAARAWAN AT IBA PA MALUWAG –
2. (EXTEMPORANEOUS) ANG MANANALUMPATI AY BINIBIGYANG NG MAIKLING PANAHON PARA MAGHANDA
PAGKATAPOS MAIBIGAY ANG PAKSA O TANONG HANDA –
3. (PREPARED) MAHABANG PANAHON AY IBINIBIGAY PARA MAGHANDA ANG MANANALUMPATI; ISINASAULO NA
ANG ISANG HANDANG TALUMPATI AT PIPILIIN NA LAMANG ANG WASTO AT PINAKAMABUTING PARAAN NG
PAG-DELIVER

MGA DAPAT ISAALANG-ALANG SA PAGTATALUMPATI

• ANG MANANALUMPATI – DAPAT ISAALANG-ALANG NG MANANALUMPATI ANG KANYANG SARILI SA HARAP NG

KANYANG TAGAPAKINIG; ANG KANYANG PARAAN NG PAGBIGKAS NG MGA SALITA, KANYANG PANANAMIT, KANYANG
ASAL SA ENTABLADO, KUMPAS NG KAMAY; AT LAGING DAPAT TANDAAN NA SIYA AY NASA HARAP AT PINAKIKINGGAN
AT PINANOOD NG MGA TAO.
GAWAIN:

A. Maliban sa pakahulugan na ibinigay ng guro, magsaliksik pa ng 3-5 pagapakahulugan mula sa iba’t

ibang manunulat o kanilang sariling pahayag. Ilagay sa bawat ilalim ng pahayag kung sino ang nagsabi
nito.(Sayteysyon)

-Isulat ito sa dilaw na papel (Yellow Paper)

-Sulat kamay lamang, May pangalan at pangkat.

B. Bumuo ng sariling talumpati gamit ang 4 na uri nito.

Mga gabay sa pagbuo:

1. Naka tayp riten o kompyuterays. (Short kupon band ang gamitin)

2. Tayms nyo roman, sukat 12 (font size and font Style) ,
1.5 ang pagitan (space)
naka dyastipay.(justify)
3. May pangalan, taon at pangkat.
4. Naka staypler para maiwasan ang paghihiwa-hiwalay nito
5. Araw ng pagpasa, sa araw ng pagsusulit (1st Prelims)
6. Ipasa sa lider ng klase.Sa kanyang itinakdang araw at oras.
7. Ang ating Virtual na klase ay gagawin lamang, tuwing may presentasyon. (maaring isahan,
dalawahan o pangkatan)

Anna Liza Faner Atienza

FB: Anna Liza Faner Atienza
Email: annaliza@deped.gov.ph
Contact:0950-353-9740