ΠΡΟΣΜΕΝΟΝΤΑΣ ΤΟ ΣΥΜΠΑΝΤΙΚΟ ΤΡΟΠΑΡΙΟ ΤΗΣ

ΚΑΣΣΙΑΝΗΣ

Από την V.K. McCarty

Κατά τη διάρκεια της συμμετοχής στις ακολουθίες που οδηγούν στο

Πάσχα αποτελεί για πολλούς πιστούς στοιχείο αξέχαστο το Τροπάριο της
Αγ. Κασσιανής (περ. 810-865 μ.Χ.), «Κύριε, η γυναίκα που έπεσε σε
πολλές αμαρτίες». Ο ύμνος αυτός θεωρείται ένας απ’ τους
συγκινητικότερους που ψάλλεται στην ακολουθία του Όρθρου το βράδυ
της Μεγάλης Τρίτης ως Δοξαστικό των Αποστίχων της Ακολουθίας του
Νυμφίου. Η ισχυρή δημοτικότητα του Τροπαρίου πιθανότατα οφείλεται
στην ελκυστική του μελωδία και την ευκαιρία που παρέχει στους ψάλτες
να διαμορφώσουν το άσμα διανθίζοντας το με αυτοσχέδιες μελωδίες που
μαγεύουν τους ακροατές. Η συναισθηματική αγωνία πλανιέται στην
ατμόσφαιρα καθώς πλησιάζουν τα Πάθη του Κυρίου.

Το κείμενο του Τροπαρίου εκφράζει τον εσωτερικό κόσμο της γυναικείας

ύπαρξης και συνδυάζεται με την ιστορία των γυναικών στο Ευαγγέλιο, οι
οποίες αλείφουν με μύρο τον Ιησού. Η πρώτη διήγηση εξιστορείται στο
Κατά Λουκάν και αναγιγνώσκεται στην ακολουθία (Λκ. 7:36:50), ενώ
υπάρχει και μια ακόμη διήγηση στο Κατά Ματθαίον (Μτ. 26:6-13).
Αξίζει να σημειωθεί εδώ ότι και ο Αγ. Ρωμανός ο Μελωδός συγχωνεύει
αυτές τις ιστορίες στο κοντάκιο Εἰς τὴν πόρνην. Συνεπώς αυτός ο ύμνος
είναι εμπλουτισμένος με παράδοξους παραλληλισμούς και λαμβάνει
υπόψιν ότι ο ορθόδοξος ακροατής γνωρίζει αρκετά καλά την Αγ. Γραφή.
Όπως και ο Ρωμανός, η Κασσιανή δίνει φωνή στη γυναίκα που
εγκωμιάζει τον Θεό για το μεγαλείο της Δημιουργίας:

Δέξου από μένα τις πηγές των δακρύων,

Εσύ που μεταλλάζεις με τα σύννεφα το νερό της θάλασσας.
Λύγιστε στ’ αναστέγματ της καρδιάς μου,

Αναλογιστείτε τι χαρά που θα ένιωσε ο πνευματικός πατέρας της

Ηγουμένης Κασσιανής, Άγιος Θεόδωρος ο Στουδίτης, όταν έλαβε το
Τροπάριο της πνευματικής του κόρης, της οποίας η μνήμη εορτάζεται
από την Εκκλησία στις 7 Σεπτεμβρίου. Αυτό το θεολογικό κόσμημα
ξεδιπλώνει ερμηνευτικά την διδαχή του Ευαγγελίου και μας αποκαλύπτει
το λυτρωτικό μυστήριο που συνυφαίνεται στο έργο του Θεού για την
ανθρώπινη σωτηρία– την φιλεύσπλαχνη και θαυματουργή Οικονομία του
Θεού– ούτως ώστε να προσεγγίσουμε εν μετανοία τη Θεότητα του
Κυρίου και διά της θεώσεως να κατοικήσουμε μαζί Του στον ουρανό.

Εσύ που έγειρες τον ουρανό

διά της ανείπωτης ταπείνωσής Σου

Η αμαρτία μας χωρίζει τόσο αμείλικτα από τον Θεό, ωστόσο, με το δώρο
της Σάρκωσης ο Κύριος Ιησούς Χριστός είναι τόσο κοντά ώστε ο
καθένας από εμάς μπορεί να τον αγγίζει, ακόμα και ο κάθε αμαρτωλός.

Θα καταφιλήσω τα άχραντά σου πόδια

και θα τα σφουγγίσω πάλι με τους βοστρύχους των μαλλιών μου.

Από την Κωνσταντινούπολη του 9ου αιώνα η Αγία Κασσιανή μας

διδάσκει στιγμές ειλικρινούς θρηνητικής μετάνοιας, οι οποίες ιεροποιούν
την προσωπική μας πίστη– κατ’ αυτόν τον τρόπο η μετανοούμενη
γυναίκα καθίσταται ένα κεντρικό και ωφέλιμο παράδειγμα. Η ιστορία της
φωτίζει τη δική μας κτιστότητα και την εξάρτηση μας από την άπειρη
αγάπη που μας δημιούργησε, την αγάπη που έδωσε στον καθένα από
εμάς τη δυνατότητα να επιλέξουμε αν θα δράσουμε σύμφωνα ή αντίθετα
στο θέλημα του Θεού, καθώς και την επιθυμία να ενωθούμε με τον
ελεήμονα Δημιουργό μας, την επιθυμία να ευχαριστήσουμε το Θεό.

Η γυναίκα που έπεσε σε πολλές αμαρτίες, μπορεί να λειτουργήσει ως

ισχυρό παράδειγμα βοηθώντας όλους εμάς που μαστίζονται από την
απογοήτευση που προκαλούν οι αμαρτίες.