www.proteas-reach.

gr

PROTOCOL FOR EMISSIONS & ACCIDENT SCENARIOS

Τεχνικός Οδηγός για την Ασφαλή

Διαχείριση Πετρελαιοειδών σε
Πρατήρια Καυσίμων
ΠΡΩΤΟΚΟΛΛΟ PROTEAS ΓΙΑ ΕΚΠΟΜΠΕΣ ΚΑΙ
ΣΕΝΑΡΙΑ ΑΤΥΧΗΜΑΤΩΝ ΚΑΤΑ ΤΗΝ ΤΡΟΦΟΔΟΣΙΑ ΚΑΙ
ΔΙΑΚΙΝΗΣΗ ΚΑΥΣΙΜΩΝ ΚΑΙ ΠΕΤΡΟΧΗΜΙΚΩΝ ΠΡΟΪΟΝΤΩΝ
ÐÅÑÉÅ×ÏÌÅÍÁ

ΕΙΣΑΓΩΓΗ 05

ΝΟΜΟΘΕΤΙΚΟ ΠΛΑΙΣΙΟ ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΣΦΑΛΗ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗ

ΠΕΤΡΕΛΑΙΟΕΙΔΩΝ ΣΕ ΠΡΑΤΗΡΙΑ ΚΑΥΣΙΜΩΝ 10

ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΕΣ/ ΕΓΧΕΙΡΙΔΙΑ ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΣΦΑΛΗ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗ

ΠΕΤΡΕΛΑΙΟΕΙΔΩΝ ΣΕ ΠΡΑΤΗΡΙΑ ΚΑΥΣΙΜΩΝ 13

ΕΠΙΘΕΩΡΗΣΕΙΣ ΚΑΙ ΕΛΕΓΧΟΙ ΣΤΑ ΠΡΑΤΗΡΙΑ ΚΑΥΣΙΜΩΝ 24

ΓΕΝΙΚΕΥΜΕΝΑ ΔΕΛΤΙΑ ΔΕΔΟΜΕΝΩΝ ΑΣΦΑΛΕΙΑΣ 28

ΣΥΣΤΗΜΑΤΑ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗΣ ΑΣΦΑΛΕΙΑΣ ΓΙΑ ΤΗ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗ

ΠΕΤΡΕΛΑΙΟΕΙΔΩΝ ΣΕ ΠΡΑΤΗΡΙΑ ΚΑΥΣΙΜΩΝ 30

ΟΔΗΓΙΕΣ ΕΚΤΑΚΤΗΣ ΑΝΑΓΚΗΣ ΓΙΑ ΤΑ ΠΡΑΤΗΡΙΑ ΚΑΥΣΙΜΩΝ 32

 PROTOCOL FOR EMISSIONS & ACCIDENT SCENARIOS

Ο Τεχνικός αυτός Οδηγός συντάχθηκε από την Oμάδα Eργασίας του Προγράμματος PROTEAS
λαμβάνοντας υπόψη τα αποτελέσματα και μελέτες του Προγράμματος, όπως και τις προτάσεις
των Ομάδων Εργασίας του Προγράμματος.

Όλες οι επιμέρους οδηγίες και πληροφορίες του παρόντος Οδηγού περιλαμβάνονται στην
ηλεκτρονική έκδοση του Πρωτοκόλλου καλών πρακτικών PROTEAS του Προγράμματος
www.kartes.proteas-reach.gr.

ΔΗΛΩΣΗ

Όλα τα δικαιώματα είναι κατοχυρωμένα στο Πρόγραμμα PROTEAS. Το Πολυτεχνείο Κρήτης και
οποιοσδήποτε άλλος που ενεργεί εκ μέρους του δεν είναι υπεύθυνος για την χρήση που μπορεί
να γίνει στα στοιχεία που περιέχονται στον Τεχνικό Οδηγό. Η ευθύνη της χρήσης των στοιχείων
που παρέχονται και οποιαδήποτε ζημία πιθανόν προκληθεί ως αποτέλεσμα αποφάσεων ή
ενεργειών βασισμένων σε πληροφορίες που περιλαμβάνονται στον Τεχνικό Οδηγό δεν βαρύνει
το Πολυτεχνείο Κρήτης και τους εταίρους του Προγράμματος PROTEAS.

ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΕΚΔΟΣΗΣ ΚΑΙ ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑΣ

Για περισσότερες πληροφορίες για το Πρόγραμμα PROTEAS, μπορείτε να επισκεφτείτε την

ιστοσελίδα του προγράμματος www.proteas-reach.gr ή να επικοινωνήσετε με τον επιστημονικό
υπεύθυνο του Προγράμματος: Δρ. Γ.Α. Παπαδάκης, Πολυτεχνείο Κρήτης, +30 28210 37316,
proteas-tools@safety.tuc.gr.

Copyright © 2015 Ευρωπαϊκό Πρόγραμμα PROTEAS

Το Πρόγραμμα PROTEAS LIFE+09 ENV/GR/291 συγχρηματοδοτείται

κατά 50% από το Πρόγραμμα «LIFE+ Περιβαλλοντική Πολιτική
και Διακυβέρνηση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής».
ÅÉÓÁÃÙÃH
Σκοπός του Τεχνικού Οδηγού

Ο Τεχνικός αυτός Οδηγός αποτελεί μέρος μίας σειράς από

τεχνικές εκδόσεις που αναπτύχθηκαν στα πλαίσια του
Ευρωπαϊκού Προγράμματος PROTEAS LIFE+09 ENV/GR/291
“Πρωτόκολλο “REACH” για εκπομπές και σενάρια
ατυχημάτων κατά την τροφοδοσία και διακίνηση
καυσίμων και πετροχημικών προϊόντων”.

Σκοπός των ειδικών εκδόσεων είναι η διάχυση των

αποτελεσμάτων του προγράμματος στις ομάδες στόχους
αναφορικά στις καλές πρακτικές του Πρωτοκόλλου PROTEAS
για την ασφαλή διακίνηση πετρελαιοειδών και άλλων
επικίνδυνων χημικών ουσιών και την αντιμετώπιση
καταστάσεων έκτακτης ανάγκης.

Ο Οδηγός αυτός απευθύνεται στα πρατήρια καυσίμων και

στους οδηγούς βυτιοφόρων οχημάτων (μεταφορείς υγρών
καυσίμων).

05
Τεχνικός Οδηγός
για την Ασφαλή Διαχείριση Πετρελαιοειδών σε
Πρατήρια Καυσίμων
Το Πρόγραμμα PROTEAS

Το Ευρωπαϊκό Πρόγραμμα ΡROTEAS υλοποιείται στα πλαίσια των

προγραμμάτων LIFE+ Περιβαλλοντική Πολιτική και Διακυβέρνηση και έχει
διάρκεια 5 χρόνια (2011-2015). Σκοπός του Προγράμματος είναι η ανάπτυξη
ενός Πρωτοκόλλου καλών πρακτικών με τις απαραίτητες προβλέψεις
Συστημάτων Διαχείρισης Υγιεινής Ασφάλειας & Περιβάλλοντος (ΥΑΠΕ) για
την πρόληψη επιπτώσεων στον άνθρωπο και το περιβάλλον από εκπομπές
και ατυχηματικές διαρροές σε όλα τα στάδια του κύκλου μεταφοράς και
διακίνησης πετρελαιοειδών και άλλων επικίνδυνων ουσιών.

Οι εταίροι του Προγράμματος είναι το Πολυτεχνείο Κρήτης (Συντονιστής

Προγράμματος), η ΜΟΤΟΡ ΟΪΛ (ΕΛΛΑΣ) και η ΑVINOIL ΑΒΕΝΕΠ.

Το Πρωτόκολλο PROTEAS (Ηλεκτρονική πλατφόρμα)

Το Πρωτόκολλο PROTEAS είναι ένα καινοτόμο διαδικτυακό εργαλείο το

οποίο έχει συστηματοποιήσει τις Βέλτιστες Διαθέσιμες Τεχνικές και
Βιομηχανικές Πρακτικές, που αφορούν στην ασφαλή Μεταφορά και
Διακίνηση Επικίνδυνων Χημικών Ουσιών, σε τέσσερις τύπους μεταφοράς:
ΟΔΙΚΗ με Βυτιοφόρα οχήματα, ΣΙΔΗΡΟΔΡΟΜΙΚΗ με βαγόνια, ΘΑΛΑΣΣΙΑ με
πλοία και μέσω ΑΓΩΓΩΝ.

www.proteas-reach.gr
Περιλαμβάνει:

Κατηγοριοποιημένες πληροφορίες ΥΑΠΕ σε 12 διακριτές θεματικές

ενότητες:

Έκτακτη ανάγκη

Νομοθετικές υποχρεώσεις

Εγχειρίδια/ Οδηγοί

Σήμανση

Έγγραφα

Εξοπλισμός ασφάλειας

Επιθεωρήσεις/ Έλεγχοι

Δελτία Δεδομένων Ασφάλειας

Περιβαλλοντικές επιπτώσεις

Συστήματα Διαχείρισης Ασφάλειας

Εκπαίδευση/Ενημέρωση και

Γενικό Υλικό

Οδηγίες Αντιμετώπισης Καταστάσεων Έκτακτης Ανάγκης στον κύκλο

μεταφοράς σύμφωνα με το Διεθνή Κατευθυντήριο Οδηγό Emergency
Response Guidebook 2012 (ERG 2012) του U.S. Department of
Transportation (U.S. DOT) για περισσότερες από 2000 επικίνδυνες χημικές
ουσίες και για όλες τις κλάσεις κινδύνου και μέσα μεταφοράς ανά:

Πινακίδα κινδύνου

Τύπο Οχήματος

Τύπο Βαγονιού

07
Τεχνικός Οδηγός
για την Ασφαλή Διαχείριση Πετρελαιοειδών σε
Πρατήρια Καυσίμων
 Η επιλογή της επιθυμητής πληροφορίας από το χρήστη υποστηρίζεται
από μηχανή πλοήγησης που επιτρέπει μεγάλο αριθμό επιλογών ανά:

Μέσο Μεταφοράς (4 Μέσα Μεταφοράς)

Στάδιο Κύκλου Ζωής ( 7 Στάδια Διακίνησης)

Κλάση Κινδύνου (9 Κλάσεις Κινδύνου)

Ομάδα Ουσιών (46 Ομάδες Ουσιών)

Αριθμό Αναγνώρισης Κινδύνου - ΗΙΝ (96 Αριθμοί Αναγνώρισης

Κινδύνου)

Επικίνδυνη Χημική Ουσία (2000 Ουσίες)

Έμφαση δίνεται στα Πετρελαιοειδή και εξετάζονται οι Κλάσεις Κινδύνου:

Εύφλεκτα Αέρια (Κλάση 2.1)

Μη Εύφλεκτα, Μη-τοξικά Αέρια (Κλάση 2.2)

Τοξικά Αέρια (Κλάση 2.3)

Εύφλεκτα Υγρά (Κλάση 3)

Οξειδωτικές Ουσίες (Κλάση 5.1)

Τοξικές Ουσίες (Κλάση 6.1)

Διαβρωτικές Ουσίες (Κλάση 8)

Διάφορες επικίνδυνες ουσίες και είδη (Κλάση 9)

www.proteas-reach.gr
Οι πληροφορίες του Πρωτοκόλλου σε ηλεκτρονική μορφή Τεχνικών
Εγχειριδίων, Οδηγών και Πληροφοριακών Καρτών είναι συγκεντρωμένες σε
“Κάρτες του Πρωτοκόλλου” και στις σχετικές θεματικές ενότητες. Οι
χρήστες σύμφωνα με την επιλογή τους ανάμεσα στους χιλιάδες
συνδυασμούς έχουν ελεύθερη πρόσβαση σε όλες τις Κάρτες του
Πρωτοκόλλου.

Παρακάτω παρουσιάζονται ενδεικτικά παραδείγματα που αφορούν σε

διαδικασίες λειτουργίας και ασφάλειας σε πρατήρια καυσίμων.

09
Τεχνικός Οδηγός
για την Ασφαλή Διαχείριση Πετρελαιοειδών σε
Πρατήρια Καυσίμων
ÍÏÌÏÈÅÔÉÊÏ
ÐËÁÉÓÉÏ ÃÉÁ ÔÇÍ
ÁÓÖÁËÇ ÄÉÁ×ÅÉÑÉÓÇ
ÐÅÔÑÅËÁÉÏÅÉÄÙÍ
ÓÅ ÐÑÁÔÇÑÉÁ
ÊÁÕÓÉÌÙÍ

www.proteas-reach.gr
Σύμφωνα με το Π.Δ. 118/2006, «Πρατήριο υγρών καυσίμων» νοείται η
εγκατάσταση στην οποία: α) ανεφοδιάζονται με υγρά καύσιμα οδικά οχήματα
(αυτοκίνητα, δίκυκλα, κλπ.), ειδικά μηχανήματα, ελαφρά σκάφη κ.α. και β)
αποθηκεύεται και διακινείται πετρέλαιο θέρμανσης ή και οποιουδήποτε
εγκεκριμένου τύπου πετρέλαιο. Στα πρατήρια υγρών καυσίμων είναι
δυνατόν να ασκούνται επιπλέον και άλλες δραστηριότητες όπως παροχή
υπηρεσιών πλύσης/ λίπανσης στα οχήματα και μηχανήματα, εμπορικές
δραστηριότητες και παροχή υπηρεσιών στους διακινούμενους (εστιατόρια,
συνεργεία οχημάτων, στάθμευση οχημάτων, κ.α.).

Η ασφαλής διαχείριση πετρελαιοειδών σε πρατήρια καυσίμων διέπεται από

μία σειρά Ευρωπαϊκών Οδηγιών, Νόμων, Προεδρικών Διαταγμάτων και
Υπουργικών Αποφάσεων που αφορούν ενδεικτικά στα κάτωθι θέματα:

Ίδρυση και Λειτουργία Πρατηρίων Καυσίμων (Π.Δ. 118/2006, Ν.

3710/2008, κλπ.)

Επιθεωρήσεις/ έλεγχοι Πρατηρίων (Υ.Α. 24841/1144/2001)

Ατμοσφαιρική Ρύπανση (Οδηγία 2009/126/ΕΚ, Υ.Α. 10245/713/97,

κλπ.)

Υγρά Απόβλητα - Προστασία Υδάτινων Πόρων (Π.Δ. 118/2006, Υ.Α.

20155/1268/2009, κλπ.)

Επικίνδυνα Απόβλητα (Π.Δ. 82/2004, κλπ.)

Πυροπροστασία (Αποφ.Φ15/1589/104/2006, Π.Δ. 118/2006, Ν.

2801/2000, κλπ.)

11
Τεχνικός Οδηγός
για την Ασφαλή Διαχείριση Πετρελαιοειδών σε
Πρατήρια Καυσίμων
Πληροφορίες σχετικά με το κείμενο νομοθετικό πλαίσιο για την ασφαλή
διαχείριση πετρελαιοειδών σε πρατήρια καυσίμων είναι διαθέσιμες στην
υπό-πλατφόρμα “ΟΔΗΓΙΕΣ PROTEAS” της ηλεκτρονικής έκδοσης του
Πρωτοκόλλου PROTEAS, μέσα από το πεδίο (επιλογή) ΣΤΑΔΙΟ ΔΙΑΚΙΝΗΣΗΣ
“Πρατήριο καυσίμων (σταθμός ανεφοδιασμού)”, και την ενότητα
“Νομοθετικές υποχρεώσεις”. Τα πλήρη κείμενα της νομοθεσίας είναι
διαθέσιμα μέσω της Διαδικτυακής Υπηρεσίας “Proteas Legislation Search
Engine” (http://proteas-reach.gr/el/find-your-legislation).

www.proteas-reach.gr
ÄÉÁÄÉÊÁÓÉÅÓ /
ÅÃ×ÅÉÑÉÄÉÁ ÃÉÁ ÔÇÍ
ÁÓÖÁËÇ ÄÉÁ×ÅÉÑÉÓÇ
ÐÅÔÑÅËÁÉÏÅÉÄÙÍ
ÓÅ ÐÑÁÔÇÑÉÁ
ÊÁÕÓÉÌÙÍ

13
Τεχνικός Οδηγός
για την Ασφαλή Διαχείριση Πετρελαιοειδών σε
Πρατήρια Καυσίμων
Στα πλαίσια της ασφαλούς διαχείρισης πετρελαιοειδών στα πρατήρια
καυσίμων θα πρέπει να εφαρμόζονται κατάλληλες διαδικασίες ασφάλειας
κα ι π ρ ο σ τ α σ ί α ς π ε ρ ι β ά λ λον τ ο ς . Ε ν δ ε ι κ τ ι κ έ ς δ ι α δ ι κα σ ί ε ς π ο υ
περιλαμβάνονται στην ηλεκτρονική έκδοση του Πρωτοκόλλου PROTEAS
(υπό-πλατφόρμα “ΟΔΗΓΙΕΣ PROTEAS”), μέσω των επιλογών ΣΤΑΔΙΟ
ΔΙΑΚΙΝΗΣΗΣ “Πρατήριο καυσίμων (σταθμός ανεφοδιασμού)” και ενότητα
“Εγχειρίδια/ Οδηγοί” είναι:

Οδηγός Λειτουργίας Πρατηρίου - Διαχείριση Υγείας και Ασφάλειας

στο Πρατήριο

Δελτίο Επιθεώρησης Υγείας και Ασφάλειας Πρατηρίου Καυσίμων

(Safety Checklist)

Διαδικασία Παράδοσης - Παραλαβής Καυσίμων σε Πρατήρια από

Βυτιοφόρα Οχήματα

Οδηγίες έκτακτης ανάγκης σε περίπτωση διαρροής κατά την

εκφόρτωση καυσίμου από το Βυτιοφόρο στο Πρατήριο

Οδηγίες έκτακτης ανάγκης σε περίπτωση εκδήλωσης φωτιάς/

έκρηξης κατά τη διάρκεια παραλαβής καυσίμου στο Πρατήριο

Διαδικασία αναγγελίας, αναφοράς και διερεύνησης ατυχημάτων και

παρ' ολίγον ατυχημάτων

Διαδικασία κλεισίματος Πρατηρίου

Σύστημα - διαδικασία αξιολόγησης εργολάβων κατασκευής -

συντήρησης Πρατηρίων Καυσίμων

www.proteas-reach.gr
Σημειώνεται ότι οι διαδικασίες ασφάλειας στα πρατήρια καυσίμων θα πρέπει
να σχεδιάζονται και να παρέχονται λαμβάνοντας υπόψη τους διαφορετικούς
τύπους και χαρακτηριστικά των πρατηρίων. Ενδεικτικά σημαντικά κριτήρια
όπως αναγνωρίστηκαν από το Πρόγραμμα PROTEAS για το σχεδιασμό των
κατάλληλων διαδικασιών ασφάλειας αλλά και τη συμμόρφωση με τις
ελάχιστες νομοθετικές απαιτήσεις ασφάλειας περιλαμβάνουν τα παρακάτω:

Πρατήρια εντός οικιστικής περιοχής: Σε ισόγειο κτιρίων με ορόφους

στους οποίους στεγάζονται ευαίσθητα κτίρια, κατοικίες και γραφεία
ή Χωριστό κτίριο

Πρατήρια εκτός οικιστικής περιοχής

Συνδυασμένη χρήση: Συνεργείο - Βουλκανιζατέρ - Λιπαντήριο,

Πλυντήριο, Σταθμός ανάπαυσης - εστίασης - αναψυκτήριο (σημείο
συνάθροισης)

Κύρια προϊόντα: Βενζίνες/ Πετρέλαιο Κίνησης, Πετρέλαιο

Θέρμανσης, Υγραέριο

Επισκεψιμότητα (διακινούμενος όγκος ανά προϊόν)

Ιδιοκτησιακό καθεστώς: Πρατήριο εταιρίας εμπορίας

(ιδιολειτουργούμενα πρατήρια), Πρατήριο ιδιοκτησίας τρίτων (με
σήμα-συνεργαζόμενο, ανεξάρτητο πρατήριο)

Θέση (γεωγραφική) - απόσταση από τροφοδοσία: Κλίμακα

αποστάσεων (από τροφοδοσία), Τύπος δρόμου (π.χ. επαρχιακός
δρόμος, ταχείας κυκλοφορίας, υψηλής/ χαμηλής κυκλοφορίας, κλπ.)

Αναλυτική αναφορά στις διαδικασίες ασφαλούς διαχείρισης και παράδοσης

π ε τ ρ ε λα ι ο ε ι δ ώ ν σ τ α π ρ α τ ή ρ ι α κα υ σ ί μ ω ν π ε ρ ι λα μ β ά ν ε τ α ι σ τ ο
εκπαιδευτικό DVD του Προγράμματος PROTEAS “10 Χρυσοί Κανόνες - Η
Ασφάλεια στην Εργασία του Οδηγού Βυτιοφόρου” μέσω της ενότητας
“Εγχειρίδια/ Οδηγοί”.

15
Τεχνικός Οδηγός
για την Ασφαλή Διαχείριση Πετρελαιοειδών σε
Πρατήρια Καυσίμων
Διαδικασία Παράδοσης - Παραλαβής Καυσίμων σε
Πρατήρια από Βυτιοφόρα Οχήματα

Για την ασφαλή παράδοση-παραλαβή καυσίμων σε πρατήρια από

βυτιοφόρα οχήματα, θα πρέπει να εφαρμόζονται κατάλληλες διαδικασίες με
αναλυτική αναφορά στα κάτωθι θέματα για το πρατήριο και τον οδηγό
βυτίου:

Γενικά θέματα και ενέργειες πριν την άφιξη του βυτίου στο πρατήριο

Ενέργειες πριν από την εκφόρτωση

Ευθύνες και υποχρεώσεις κατά την εκφόρτωση και μετά την

εκφόρτωση

Απαραίτητος εξοπλισμός παράδοσης-παραλαβής καυσίμων που

πρέπει να διαθέτει το βυτίο και το πρατήριο

Γενικοί κανόνες ασφάλειας

www.proteas-reach.gr
Αναλυτική περιγραφή των παραπάνω θεμάτων για την ασφαλή παράδοση-
παραλαβή καυσίμων σε πρατήρια περιλαμβάνονται στην υπό-πλατφόρμα
“ΟΔΗΓΙΕΣ PROTEAS”, επιλέγοντας το πεδίο ΣΤΑΔΙΟ ΔΙΑΚΙΝΗΣΗΣ “Πρατήριο
καυσίμων (σταθμός ανεφοδιασμού)”, την ενότητα “Εγχειρίδια/ Οδηγοί” και
την κάρτα “Διαδικασίες/ Εγχειρίδια για την ασφαλή διαχείριση
καυσίμων σε Πρατήρια Καυσίμων”.

Σήμανση

Η Ευρωπαϊκή Συμφωνία ADR, για την οδική μεταφορά επικινδύνων

εμπορευμάτων (European Agreement concerning the International Carriage
of Dangerous Goods by Road), επιβάλλει τη σήμανση των επικίνδυνων
εμπορευμάτων και των οχημάτων που μεταφέρουν τα εμπορεύματα αυτά.
Στην ενότητα “Σήμανση” περιλαμβάνονται οδηγίες σήμανσης επικίνδυνων
εμπορευμάτων και μονάδων μεταφοράς φορτίου σύμφωνα με την
Ευρωπαϊκή Συμφωνία ADR για όλες τις κλάσεις κινδύνου και επιλεγμένες
ουσίες που εξετάζονται στο Πρόγραμμα. Τα μεγέθη των σημάτων είναι στην
ελάχιστη διάσταση σε τυπογραφική/ διανυσματική μορφή και μπορούν να
προσαρμοσθούν σύμφωνα με τις οδηγίες σε κάθε μέγεθος.

Ενδεικτικά στην υπό-πλατφόρμα “ΟΔΗΓΙΕΣ PROTEAS”, επιλέγοντας το πεδίο

ΣΤΑΔΙΟ ΔΙΑΚΙΝΗΣΗΣ “Πρατήριο καυσίμων (σταθμός ανεφοδιασμού)” και την
ενότητα “Σήμανση”, εμφανίζονται κάρτες με οδηγίες σήμανσης για τα
βυτιοφόρα οχήματα και τα πρατήρια καυσίμων και τις κλάσεις/ προϊόντα:

Εύφλεκτα αέρια (Κλάση 2.1)

Εύφλεκτα υγρά (Κλάση 3)

Νάφθα ή Βενζίνη (UN 1203)

Γκαζόιλ (αεριέλαιο) ή Καύσιμο πετρέλαιο ή Πετρέλαιο θέρμανσης

ελαφρύ (UN 1202)

17
Τεχνικός Οδηγός
για την Ασφαλή Διαχείριση Πετρελαιοειδών σε
Πρατήρια Καυσίμων
Σήμανση Βυτιοφόρων Οχημάτων Υγρών Καυσίμων

Πορτοκαλί πινακίδες

Πινακίδες κινδύνου για τα μεταφερόμενα προϊόντα

Σήμα LONG VEHICLE

Σήμανση στομίων παράδοσης (αρίθμηση, χωρητικότητα και προϊόν

διαμερίσματος)

Σήματα “ΑΠΑΓΟΡΕΥΕΤΑΙ ΤΟ ΚΑΠΝΙΣΜΑ”

Έγγραφα Πρατηρίου

Απαραίτητα έγγραφα πρατηρίου (ενδεικτικά):

Άδεια Λειτουργίας Πρατηρίου

Μελέτη Πυροπροστασίας

Πιστοποιητικό Πυρασφάλειας

Διαδικασίες/ εγχειρίδια ασφαλούς λειτουργίας Πρατηρίου/ Οδηγίες

εργασίας / Κατάλογοι οπτικού ελέγχου - επιθεώρησης Πρατηρίου

Τεκμηρίωση Συντήρησης Συστήματος Πυρανίχνευσης και

Πυρόσβεσης

Τεκμηρίωση Ελέγχου και Αναγόμωσης Πυροσβεστήρων

Τεκμηρίωση Συντήρησης Εξοπλισμού

Βιβλίο Συντήρησης Εξοπλισμού

Σχέδια Έκτακτης Ανάγκης

Τεκμηρίωση Εκπαίδευσης Εργαζομένων (αρχείο εκπαίδευσης)

Δελτία Δεδομένων Ασφάλειας (Safety Data Sheets -SDS) όλων των

προϊόντων σύμφωνα με τον Κανονισμό REACH (παρέχονται από τον
προμηθευτή)

Βιβλίο Υποδείξεων Τεχνικού Ασφαλείας

Βιβλίο Εργατικών Ατυχημάτων

Γραπτή Εκτίμηση Επαγγελματικού Κινδύνου

Τεκμηρίωση διάθεσης Καμένων Λαδιών

Τεκμηρίωση παραλαβής & διάθεσης Μέσων Ατομικής Προστασίας

(ΜΑΠ)

19
Τεχνικός Οδηγός
για την Ασφαλή Διαχείριση Πετρελαιοειδών σε
Πρατήρια Καυσίμων
Εξοπλισμός ασφάλειας

Στα πλαίσια της ασφαλούς διαχείρισης των πετρελαιοειδών στα πρατήρια

καυσίμων, θα πρέπει τόσο τα βυτιοφόρα οχήματα όσο και τα πρατήρια
καυσίμων να είναι εφοδιασμένα με κατάλληλο εξοπλισμό και συστήματα
ασφάλειας. Σχετικές πληροφορίες περιλαμβάνονται στην ηλεκτρονική
πλατφόρμα επιλέγοντας το πεδίο ΣΤΑΔΙΟ ΔΙΑΚΙΝΗΣΗΣ “Πρατήριο καυσίμων
(σταθμός ανεφοδιασμού)” και την ενότητα “Εξοπλισμός ασφάλειας”. Πιο
συγκεκριμένα, ο εξοπλισμός αυτός αφορά στα εξής:

1) Εξοπλισμός ασφάλειας Βυτιοφόρου Οχήματος Υγρών Καυσίμων και

Οδηγού για χρήση σε περίπτωση ατυχήματος ή επείγουσας ανάγκης

Γενικός εξοπλισμός ασφάλειας (Τμήμα 8.1.5.2 της ADR): σφήνα

αναστολής κίνησης, προειδοποιητικά σήματα, αντανακλαστικό
γιλέκο προειδοποίησης κινδύνου, φορητή συσκευή φωτισμού, υγρό
πλυσίματος οφθαλμών, προστατευτικά γάντια, μέσα προστασίας
ματιών.

Επιπρόσθετος εξοπλισμός που απαιτείται για ορισμένες κλάσεις

(Τμήμα 8.1.5.3 της ADR): φτυάρι, υλικό κάλυψης αποχέτευσης, δοχείο
συλλογής.

Λοιπός ειδικός εξοπλισμός σύμφωνα με τη Στήλη 19 "Ειδικές

διατάξεις μεταφοράς - Λειτουργία" του Πίνακα Α, Κεφ. 3.2 της ADR (Για
Υγρά Καύσιμα βλ. Τμήμα 8.5, S2-Πρόσθετες απαιτήσεις που αφορούν
στη μεταφορά εύφλεκτων υγρών ή αερίων: (1) Φορητός φανός, (2)
Λειτουργία των συσκευών θέρμανσης με καύση κατά τη διάρκεια της
φόρτωσης ή εκφόρτωσης, (3) Προφυλάξεις έναντι ηλεκτροστατικών
φορτίων).

Εξοπλισμός πυρόσβεσης σύμφωνα με τις ελάχιστες απαιτήσεις του

8.1.4 της ADR (Ένας πυροσβεστήρας πρέπει να βρίσκεται στην
καμπίνα του οχήματος και ένας στο εξωτερικό μέρος του οχήματος).

www.proteas-reach.gr
 Ελάχιστες διατάξεις για φορητούς πυροσβεστήρες
Μέγιστη Ελάχιστος Ελάχιστη Πυροσβεστήρας Επιπρόσθετη
Αποδεκτή αριθμός συνολική κατάλληλος για απαίτηση
Μάζα πυροσβεστήρων χωρητικότητα καταπολέμηση πυροσβεστήρα.
Φορτωμένου ανά μονάδα φωτιάς στον Τουλάχιστον ένας
Οχήματος μεταφοράς κινητήρα ή την πυροσβεστήρας
(ΜΑΜΦΟ) καμπίνα. με ελάχιστη
Τουλάχιστον χωρητικότητα
ένας με ελάχιστη των:
χωρητικότητα
των:

≤ 3.5 tn 2 4 kg 2 kg 2 kg
> 3.5 tn
2 8 kg 2 kg 6 kg
≤ 7.5 tn
≤ 7.5 tn 2 12 kg 2 kg 6 kg

*Οι χωρητικότητες αναφέρονται σε συσκευές ξηράς σκόνης (ή ισοδύναμης χωρητικότητας

οποιουδήποτε άλλου πυροσβεστικού μέσου)

Εξοπλισμός αντιρρύπανσης του βυτίου

Μέσα Ατομικής Προστασίας (ΜΑΠ) Οδηγών:

Κάθε οδηγός πρέπει να είναι κανονικά ντυμένος.

Xρήση βαμβακερών ρούχων τουλάχιστον κατά 75% ώστε να

είναι ηλεκτρικά αγώγιμα και βραδύκαυστα.

Aπαγορεύονται ρούχα από νάιλον ή άλλα συνθετικά υλικά

που μπορούν να δημιουργήσουν σπινθήρα από στατικό
ηλεκτρισμό.

Xρήση υποδημάτων με δερμάτινες ή ειδικές αντιστατικές

(αγώγιμες) ελαστικές σόλες, χωρίς σιδερένια καρφιά ή άλλα
μεταλλικά αντικείμενα.

Xρήση προστατευτικών γαντιών, κράνους και γυαλιών

προστασίας κατά την φορτοεκφόρτωση καυσίμου.

21
Τεχνικός Οδηγός
για την Ασφαλή Διαχείριση Πετρελαιοειδών σε
Πρατήρια Καυσίμων
2) Εξοπλισμός παράδοσης - παραλαβής καυσίμων που πρέπει να
διαθέτει το Βυτιοφόρο Όχημα και το Πρατήριο Καυσίμων

Εξοπλισμός παράδοσης - παραλαβής που πρέπει να φέρει το

βυτίο: Ογκομετρικές βέργες βυτίου, Πρακτικό ογκομέτρησης,
Ελαστικοσωλήνες εκφόρτωσης, Μάνικα ανάκτησης ατμών,
Πυροσβεστήρες βυτίου, Κουβάς αλουμινίου βυτίου και γείωση,
Εξοπλισμός αντιρρύπανσης του βυτίου, Κώνοι.

Εξοπλισμός παράδοσης-παραλαβής που πρέπει να έχει το

πρατήριο: Βέργες μέτρησης δεξαμενών παραλαβής, Αλοιφή ελέγχου
νερού, Αλοιφή μέτρησης όγκου καυσίμου, Πυροσβεστήρες
πρατηρίου, Χωνί αλουμινίου και γείωση, Πινακίδα ειδικών
διαστάσεων και ανάλογου λεκτικού περιεχομένου για το κλείσιμο του
πρατηρίου, Αλυσίδες για τον αποκλεισμό πρόσβασης στις εισόδους-
εξόδους του πρατηρίου, Αντιρρυπαντικός εξοπλισμός, πετσέτες και
λουκάνικο, Κώνοι.

3) Εξοπλισμός/ Συστήματα Ασφάλειας - Μέτρα Ασφάλειας και

Προστασίας Περιβάλλοντος Πρατηρίου Καυσίμων

Στην πλατφόρμα περιλαμβάνονται μέτρα ασφάλειας και προστασίας

περιβάλλοντος για:

τις νησίδες/ πρατήρια καυσίμων

τις δεξαμενές υγρών καυσίμων και τις σωληνώσεις μεταφοράς υγρών

καυσίμων των Πρατηρίων

τις αντλίες/ διανομείς υγρών καυσίμων

την πυροπροστασία των πρατηρίων (γενικά προληπτικά μέτρα και

ειδικά μέτρα για πρατήρια που λειτουργούν σε ισόγεια κτιρίων)

www.proteas-reach.gr
4) Εξοπλισμός - Μέτρα Προστασίας Περιβάλλοντος από Αέριες
Εκπομπές Πρατηρίου Καυσίμων

Η λειτουργία πρατηρίων καυσίμων συνοδεύεται από περιορισμένης έκτασης

διαφυγή στην ατμόσφαιρα αερίων υδρογονανθράκων. Οι εκπομπές αυτές
(απώλειες) είναι αποτέλεσμα τόσο της εξάτμισης των πιο πτητικών
προϊόντων (Evaporation Loss), όσο & πιθανών διαρροών εξοπλισμού
(fugitive emissions). Οι πηγές εκπομπής αερίων υδρογονανθράκων
περιλαμβάνουν:

Απώλειες κατά τη διαδικασία πλήρωσης των υπόγειων δεξαμενών

αποθήκευσης βενζίνης

Αναπνευστικές απώλειες από τις υπόγειες δεξαμενές αποθήκευσης

βενζίνης

Απώλειες κατά τον ανεφοδιασμό μηχανοκίνητων οχημάτων

Μικρές διαρροές - σταγόνες κατά τον ανεφοδιασμό των

μηχανοκίνητων οχημάτων

Αναφορά στη λειτουργία του συστήματος ανάκτησης ατμών σε πρατήρια

καυσίμων και την εφαρμογή της Φάσης ΙΙ της ανάκτησης ατμών βενζίνης
κατά τη διάρκεια του ανεφοδιασμού μηχανοκίνητων οχημάτων σε πρατήρια
(Οδηγία 2009/126/ΕΚ & Κ.Υ.Α. 21523/763/Ε-103/12) περιλαμβάνονται στην
κάρτα “Εξοπλισμός – Μέτρα Προστασίας Περιβάλλοντος από Αέριες
Εκπομπές Πρατηρίου Καυσίμων” (ΣΤΑΔΙΟ ΔΙΑΚΙΝΗΣΗΣ “Πρατήριο καυσίμων”
και Ενότητα “Εξοπλισμός ασφάλειας”).

23
Τεχνικός Οδηγός
για την Ασφαλή Διαχείριση Πετρελαιοειδών σε
Πρατήρια Καυσίμων
ÅÐÉÈÅÙÑÇÓÅÉÓ
ÊÁÉ ÅËÅÃ×ÏÉ
ÓÔÁ ÐÑÁÔÇÑÉÁ
ÊÁÕÓÉÌÙÍ

www.proteas-reach.gr
Η διενέργεια ελέγχων και επιθεωρήσεων στα πρατήρια καυσίμων αποσκοπεί
στη διασφάλιση της πρόληψης κινδύνων και ατυχημάτων. Κρίσιμος
εξοπλισμός και συστήματα ασφάλειας στα πρατήρια καυσίμων που θα
πρέπει να ελέγχονται σε τακτική βάση είναι:

Εξοπλισμός αντλιών και διανομέων

Υπόγειες δεξαμενές αποθήκευσης καυσίμων

Ανθρωποθυρίδες

Διατάξεις εξαερισμού των δεξαμενών (σύστημα εξαέρωσης)

Φρεάτια δεξαμενών

Σωληνογραμμές μεταφοράς καυσίμου

Συμπιεστές/ παροχές αέρα

Εξοπλισμός λιπαντηρίου (π.χ. εξοπλισμός ανύψωσης)

Εξοπλισμός πλυντήριου αυτοκινήτων

Μηχανισμοί αυτόματης διακοπής καυσίμου στα ακροσωλήνια

Διακόπτες αντλιών, διακόπτες κυκλώματος και κουμπιά άμεσης

διακοπής ρεύματος για τον έλεγχο του εξοπλισμού της πλατφόρμας

Σύστημα διαχείρισης αποθεμάτων (σύστημα ελέγχου εισροών -

εκροών) για την παρακολούθηση της στάθμης των δεξαμενών, τον
έλεγχο των παροχών των αντλιών ή των διανομέων και την ανίχνευση
τυχόν διαρροών καυσίμων από τις δεξαμενές ή τις σωληνογραμμές

Συστήματα ελέγχου διαρροών από τις δεξαμενές και τις σωληνώσεις

(π.χ. συστήματα ελέγχου στάθμης δεξαμενής - Auto Tank Gauging,
φρεάτια ελέγχου διαρροών - monitoring wells, σύστημα ανίχνευσης
διαρροής στο διάκενο δεξαμενών)

25
Τεχνικός Οδηγός
για την Ασφαλή Διαχείριση Πετρελαιοειδών σε
Πρατήρια Καυσίμων
 Αποσπώμενοι σύνδεσμοι ή σύνδεσμοι ταχείας αποκοπής (breakaway
connectors or breakaway coupling) στις μάνικες των αντλιών και των
διανομέων καυσίμων

Σύστημα ανάκτησης ατμών για τις δεξαμενές βενζίνης

Ενδεικτικά σημεία ελέγχου στα πρατήρια κατά τη διενέργεια

επιθεώρησης εγκαταστάσεων των πρατηρίων από τις αρμόδιες αρχές
είναι τα εξής:

Χωροθέτηση πρατηρίου (π.χ. εγκεκριμένα σχέδια, κυκλοφοριακή

σύνδεση και γειτνίαση με απαγορευτικές εγκαταστάσεις)

Αντλίες καυσίμων/ διανομείς (π.χ. συμφωνία με εγκεκριμένα σχέδια

και ύπαρξη εξοπλισμού ασφαλείας)

Νησίδες αντλιών/ διανομέων (π.χ. συμφωνία με εγκεκριμένα σχέδια

και παροχή αέρα/νερού)

Δεξαμενές καυσίμων

Κτίρια

Πλυντήρια-Λιπαντήρια (π.χ. χωροθέτηση, επικάλυψη εσωτερικών

τοίχων, σύστημα διάθεσης αποβλήτων)

Ανυψωτικά μηχανήματα

Σήματα (σταθερή τοποθέτηση χωρίς κίνδυνο αποκόλλησης)

Φωτεινή σήμανση κτιρίων (επιγραφές καταστήματος, πλυντηρίων

και λιπαντηρίων)

Χώρος διακίνησης οχημάτων (πλατεία)

Λοιπά θέματα ασφάλειας (πινακίδες ασφάλειας, κιβώτιο πρώτων

βοηθειών, κλπ.)

www.proteas-reach.gr
Περισσότερες πληροφορίες σχετικά με τη διενέργεια ελέγχων και
επιθεωρήσεων, τις ελάχιστες προδιαγραφές και την προτεινόμενη
συχνότητα ελέγχου ανά περιοχή - κλειδί στα πρατήρια περιλαμβάνονται
στην υπό-πλατφόρμα “ΟΔΗΓΙΕΣ PROTEAS”, επιλέγοντας το πεδίο ΣΤΑΔΙΟ
ΔΙΑΚΙΝΗΣΗΣ “Πρατήριο καυσίμων (σταθμός ανεφοδιασμού)” και την ενότητα
“Επιθεωρήσεις/ Έλεγχοι”.

27
Τεχνικός Οδηγός
για την Ασφαλή Διαχείριση Πετρελαιοειδών σε
Πρατήρια Καυσίμων
ÃÅÍÉÊÅÕÌÅÍÁ
ÄÅËÔÉÁ ÄÅÄÏÌÅÍÙÍ
ÁÓÖÁËÅÉÁÓ

www.proteas-reach.gr
Τα πρατήρια θα πρέπει να λαμβάνουν από τον προμηθευτή(ές) Δελτία
Δεδομένων Ασφάλειας (Safety Data Sheets - SDS) για όλα τα επικίνδυνα
προϊόντα (καύσιμα) που διαχειρίζονται και να είναι στη διάθεση του
προσωπικού με σκοπό την εκπαίδευση και ενημέρωσή του για την ασφαλή
διαχείριση των καυσίμων.

Στα πλαίσια του Προγράμματος PROTEAS αναπτύχθηκαν Γενικευμένα Δελτία

Δεδομένων Ασφάλειας (ΔΔΑ) για όλες τις εξεταζόμενες κλάσεις κινδύνου:
Εύφλεκτα Αέρια (Κλάση 2.1), Τοξικά Αέρια (2.3), Εύφλεκτα Υγρά (Κλάση 3), κλπ.
Τα Γενικευμένα ΔΔΑ περιλαμβάνουν πληροφορίες σχετικά με τον
προσδιορισμό επικινδυνότητας σύμφωνα με τον Κανονισμό (ΕΚ) αριθ.
1272/2008 (Classification, Labelling and Packaging - CLP), μέτρα πρώτων
βοηθειών, μέτρα για την καταπολέμηση της πυρκαγιάς και την αντιμετώπιση
τυχαίας έκλυσης, το χειρισμό και την αποθήκευση, την ατομική προστασία,
τοξικολογικές πληροφορίες και οικολογικές πληροφορίες, κλπ. για κάθε
εξεταζόμενη κλάση κινδύνου σύμφωνα με τις απαιτήσεις του Κανονισμού
REACH (ΕΚ) αριθ. 1907/2006.

Τα Γενικευμένα ΔΔΑ για τα προϊόντα των πρατηρίων περιλαμβάνονται στην

ενότητα “Δελτία Δεδομένων Ασφάλειας” επιλέγοντας το πεδίο ΣΤΑΔΙΟ
ΔΙΑΚΙΝΗΣΗΣ “Πρατήριο καυσίμων (σταθμός ανεφοδιασμού)” και τη ΧΗΜΙΚΗ
ΟΝΟΜΑΣΙΑ του αντίστοιχου προϊόντος π.χ. “1203 ΝΑΦΘΑ ή ΒΕΝΖΙΝΗ”.

29
Τεχνικός Οδηγός
για την Ασφαλή Διαχείριση Πετρελαιοειδών σε
Πρατήρια Καυσίμων
ÓÕÓÔÇÌÁÔÁ
ÄÉÁ×ÅÉÑÉÓÇÓ ÁÓÖÁËÅÉÁÓ
ÃÉÁ ÔÇ ÄÉÁ×ÅÉÑÉÓÇ
ÐÅÔÑÅËÁÉÏÅÉÄÙÍ ÓÅ
ÐÑÁÔÇÑÉÁ ÊÁÕÓÉÌÙÍ

www.proteas-reach.gr
Στα πλαίσια του Προγράμματος PROTEAS πραγματοποιήθηκε ανάλυση των
Αυστηρά Ελεγχόμενων Συνθηκών (Strictly Controlled Conditions-SCC) στα
πρατήρια καυσίμων σύμφωνα με τις απαιτήσεις των Συστημάτων
Διαχείρισης Ασφάλειας (ΣΔΑ, SEVESO). Ο όρος SCC χρησιμοποιείται από τον
Κανονισμό REACH και αφορά στους μηχανισμούς ελέγχου ενδιάμεσων
προϊόντων. Στο Πρόγραμμα εξετάστηκαν όλα τα θέματα και στοιχεία που
περιλαμβάνονται στα ΣΔΑ για τον έλεγχο των κινδύνων μεγάλων
ατυχημάτων με σκοπό την εφαρμογή τους στα πρατήρια καυσίμων.

Στην ανάλυση αναγνωρίστηκαν και καταγράφηκαν ενδεικτικές

διαδικασίες ασφάλειας και λειτουργίας, μέτρα ασφαλείας και
προστασίας περιβάλλοντος, νομοθετικές απαιτήσεις και καλές
πρακτικές στη διαχείριση πετρελαιοειδών στα πρατήρια καυσίμων.

Αναλυτικές πληροφορίες σχετικά με την ανάλυση των απαιτήσεων ΣΔΑ για τα

πρατήρια περιλαμβάνονται στην υπό-πλατφόρμα “ΟΔΗΓΙΕΣ PROTEAS”,
επιλέγοντας το πεδίο ΣΤΑΔΙΟ ΔΙΑΚΙΝΗΣΗΣ “Πρατήριο καυσίμων (σταθμός
ανεφοδιασμού)” και την ενότητα “Συστήματα Διαχείρισης Ασφάλειας”.

31
Τεχνικός Οδηγός
για την Ασφαλή Διαχείριση Πετρελαιοειδών σε
Πρατήρια Καυσίμων
ÏÄÇÃÉÅÓ ÅÊÔÁKÔÇÓ
ÁÍÁÃÊÇÓ ÃÉÁ ÔÁ
ÐÑÁÔÇÑÉÁ ÊÁÕÓÉÌÙÍ

www.proteas-reach.gr
Στην υπό-πλατφόρμα “ΟΔΗΓΙΕΣ ΕΚΤΑΚΤΗΣ ΑΝΑΓΚΗΣ ERG” διατίθενται
οδηγίες αντιμετώπισης έκτακτων καταστάσεων για περισσότερες από 2000
ουσίες, σύμφωνα με τον Οδηγό ERG 2012 του U.S. DOT. Οι πληροφορίες
αυτές είναι διαθέσιμες μέσω του πεδίου “ΧΗΜΙΚΗ ΟΝΟΜΑΣΙΑ” επιλέγοντας
τα πετρελαιοειδή που διακινούνται στα πρατήρια καυσίμων:

UN 1075 Αέρια Πετρελαίου Υγροποιημένα

UN 1202 Γκαζόιλ (Αεριέλαιο) ή Καύσιμο πετρέλαιο ή Πετρέλαιο

Θέρμανσης Ελαφρύ

UN 1203 Νάφθα ή Βενζίνη

UN 1223 Κηροζίνη

Οι οδηγίες αντιμετώπισης έκτακτων καταστάσεων του Οδηγού ERG 2012

είναι διαθέσιμες και μέσω της υπό-πλατφόρμας “ΟΔΗΓΙΕΣ PROTEAS” του
Πρωτοκόλλου PROTEAS, επιλέγοντας το πεδίο ΣΤΑΔΙΟ ΔΙΑΚΙΝΗΣΗΣ
“Πρατήριο καυσίμων (σταθμός ανεφοδιασμού)” και την ενότητα “Έκτακτη
Ανάγκη”.

Στην Ενότητα “Έκτακτη Ανάγκη” γίνεται αναλυτική αναφορά και σε οδηγίες

έκτακτης ανάγκης στην περίπτωση διαρροής καυσίμου και εκδήλωσης
φωτιάς/ έκρηξης κατά την παραλαβή καυσίμων από το βυτιοφόρο στο
πρατήριο. Περιλαμβάνονται επίσης πληροφορίες για τα μέτρα πρώτων
βοηθειών σε περίπτωση τραυματισμού ή φωτιάς στο ρουχισμό ανθρώπου
σε πρατήριο καυσίμων.

33
Τεχνικός Οδηγός
για την Ασφαλή Διαχείριση Πετρελαιοειδών σε
Πρατήρια Καυσίμων
Άμεσος Οδηγός Αντιμετώπισης Συμβάντων Έκτακτης Ανάγκης για τη
Βενζίνη και το Πετρέλαιο (Diesel) (σύμφωνα με την Οδηγία αντιμετώπισης
έκτακτων καταστάσεων του Οδηγού ERG 2012 Εύφλεκτα Υγρά - Μη Πολικά / Μη
αναμείξιμα με Νερό)

ΠΙΘΑΝΟΙ ΚΙΝΔΥΝΟΙ

ΠΥΡΚΑΓΙΑ Ή EΚΡΗΞΗ

ΕΞΑΙΡΕΤΙΚΑ ΕΥΦΛΕΚΤΟ. Θα αναφλεγεί εύκολα από θερμότητα, σπινθήρες ή

φλόγες.

Οι ατμοί μπορεί να σχηματίσουν εκρηκτικά μίγματα με τον αέρα.

Οι ατμοί μπορεί να κινηθούν προς την πηγή ανάφλεξης με αποτέλεσμα να

εμφανιστεί επιστροφή φλόγας (flash back).

Οι περισσότεροι ατμοί είναι βαρύτεροι από τον αέρα. Θα εξαπλωθούν σε όλη

την έκταση του εδάφους και θα συγκεντρωθούν σε περίκλειστους χώρους ή
χώρους που βρίσκονται χαμηλά (υπόγεια, αποχετευτικό δίκτυο, δεξαμενές).

Κίνδυνος έκρηξης των ατμών σε εσωτερικούς, εξωτερικούς χώρους ή στο

αποχετευτικό δίκτυο.

Η απορροή του καυσίμου στο αποχετευτικό δίκτυο μπορεί να προκαλέσει

κίνδυνο πυρκαγιάς ή έκρηξης.

Τα δοχεία συσκευασίας μπορεί να εκραγούν αν θερμανθούν.

Τα υγρά είναι ελαφρύτερα από το νερό.

Η ουσία μπορεί να μεταφέρεται θερμή.

ΥΓΕΙΑ

Εισπνοή ή επαφή με το υλικό μπορεί να προκαλέσει ερεθισμό ή εγκαύματα στο

δέρμα και τα μάτια.

Η πυρκαγιά μπορεί να παράγει ερεθιστικά, διαβρωτικά και/ ή τοξικά αέρια.

Οι ατμοί μπορεί να προκαλέσουν ζάλη ή ασφυξία.

Το νερό κατάσβεσης ή αραίωσης που διαρρέει, μπορεί να προκαλέσει ρύπανση.

www.proteas-reach.gr
 ΔΗΜΟΣΙΑ ΑΣΦΑΛΕΙΑ

Άμεση κλήση στην Πυροσβεστική Υπηρεσία (199).

Ένα πρώτο μέτρο ασφάλειας είναι η απομόνωση της περιοχής της διαρροής σε
ακτίνα τουλάχιστον 50 μέτρα.

Κρατήστε το μη αρμόδιο προσωπικό μακριά.

Παραμείνετε σε προσήνεμη πλευρά.

Αποφύγετε χαμηλές περιοχές.

Πριν εισέλθετε σε κλειστούς χώρους, εξαερίστε τους καλά.

ΠΡΟΣΤΑΤΕΥΤΙΚΑ ΕΝΔΥΜΑΤΑ

Χρησιμοποιήστε αναπνευστικές συσκευές θετικής πίεσης (SCBA).

Η βασική προστατευτική στολή πυρόσβεσης παρέχει περιορισμένη προστασία.

ΕΚΚΕΝΩΣΗ ΠΕΡΙΟΧΗΣ

Μεγάλη Κηλίδα
Θεωρείστε αρχική εκκένωση της περιοχής προς την περιοχή που πνέει ο άνεμος
για τουλάχιστον 300 μέτρα.

Πυρκαγιά σε Δεξαμενή ή Βυτιοφόρο

Εάν εμπλέκονται στη φωτιά δεξαμενές ή βυτιοφόρα, αποκλείστε την περιοχή σε
ακτίνα 800 μέτρων. Εξετάστε επίσης, εκκένωση της περιοχής σε ακτίνα 800
μέτρων.

35
Τεχνικός Οδηγός
για την Ασφαλή Διαχείριση Πετρελαιοειδών σε
Πρατήρια Καυσίμων
 ΑΜΕΣΕΣ ΕΝΕΡΓΕΙΕΣ

ΠΥΡΚΑΓΙΑ

ΠΡΟΣΟΧΗ: Αυτά τα υλικά έχουν πολύ χαμηλό σημείο ανάφλεξης. Η χρήση

νερού με διασκορπισμένη βολή κατά την κατάσβεση της πυρκαγιάς
μπορεί να είναι ανεπαρκής για τον έλεγχο των ατμών.

Μικρές Πυρκαγιές
Ξηρή σκόνη, CO2, νερό ή αφρός χαμηλής διόγκωσης.

Μεγάλες Πυρκαγιές
Διασκορπισμένη βολή νερού, ομίχλη ή αφρός χαμηλής διόγκωσης.

Χρησιμοποιήστε διασκορπισμένη βολή ή βολή ομίχλης. ΜΗΝ χρησιμοποιήσετε

συμπαγή βολή νερού.

Απομακρύνετε τα δοχεία συσκευασίας από την περιοχή της πυρκαγιάς, αν αυτό

μπορεί να γίνει με ασφάλεια.

Πυρκαγιές στις οποίες εμπλέκονται Δεξαμενές ή Φορτία Οχημάτων

Καταπολεμήστε την πυρκαγιά από τη μεγαλύτερη δυνατή απόσταση ή
χρησιμοποιήστε μη επανδρωμένους φορητούς επιδαπέδιους ή/ και
τηλεκατευθυνόμενους αυλούς.

Ψύξτε τα δοχεία συσκευασίας με μεγάλες ποσότητες νερού για αρκετή ώρα και
μετά την κατάσβεση της πυρκαγιάς.

Απομακρυνθείτε αμέσως σε περίπτωση εντεινόμενου ήχου από τα εξαεριστικά

ασφάλειας ή σε περίπτωση αλλοίωσης του χρώματος της δεξαμενής.

ΠΑΝΤΑ να μένετε μακριά από δεξαμενές που έχουν τυλιχθεί στις φλόγες.

Σε μεγά λες πυρκαγιές χρησιμοποιήστε μη επανδρωμένους ή/και

τηλεκατευθυνόμενους αυλούς. Ειδάλλως, απομακρυνθείτε από την περιοχή και
αφήστε την πυρκαγιά να εξελιχθεί.

ΚΗΛΙΔΑ Ή ΔΙΑΡΡΟΗ

ΕΞΑΛΕΙΨΤΕ όλες τις πηγές ανάφλεξης (απαγόρευση καπνίσματος, λάμψεις,

σπινθήρες ή φλόγες στη γειτονική περιοχή).

Όλος ο εξοπλισμός που χρησιμοποιείται στον χειρισμό του προϊόντος πρέπει

να είναι γειωμένος.

www.proteas-reach.gr
 Μην αγγίζετε και μην περπατάτε πάνω στο υλικό που έχει χυθεί.

Σταματήστε τη διαρροή αν αυτό μπορεί να γίνει με ασφάλεια.

Εμποδίστε την είσοδο σε κανάλια νερού, υπονόμους, υπόγεια ή περίκλειστες

περιοχές.

Αφρός που περιορίζει τους ατμούς, μπορεί να χρησιμοποιηθεί για να ελαττώσει

τους ατμούς.

Απορροφήστε ή καλύψτε με ξηρό χώμα, άμμο ή άλλο άκαυστο υλικό και

μεταφέρετέ το σε δοχεία.

Χρησιμοποιήστε καθαρά εργαλεία που δεν παράγουν σπινθήρες για να

περισυλλέξετε το απορροφημένο υλικό.

Μεγάλες Κηλίδες
Δημιουργήστε ανάχωμα μπροστά από την κηλίδα του υγρού για να αποτεθεί με
ασφάλεια αργότερα.

Η διασκορπισμένη βολή νερού μπορεί να ελαττώσει τους ατμούς, αλλά μπορεί

να μην είναι επαρκής να εμποδίσει την ανάφλεξη σε κλειστούς χώρους.

ΠΡΩΤΕΣ ΒΟΗΘΕΙΕΣ

Μεταφέρετε τον παθόντα σε χώρο με καθαρό αέρα.

Καλέστε το 166 ή ζητήστε επείγουσα ιατρική βοήθεια.

Προσφέρετε τεχνητή αναπνοή εάν το θύμα δεν αναπνέει.

Παρέχετε οξυγόνο εάν η αναπνοή είναι δύσκολη.

Αφαιρέστε και απομονώστε τα μολυσμένα ενδύματα και υποδήματα.

Σε περίπτωση επαφής με την ουσία, ξεπλύνετε αμέσως το δέρμα ή τα μάτια με

τρεχούμενο νερό για τουλάχιστον 20 λεπτά.

Πλύνετε το δέρμα με σαπούνι και νερό.

Σε περίπτωση εγκαυμάτων, δροσίστε αμέσως το σημείο του δέρματος που έχει

προσβληθεί για όσο διάστημα είναι δυνατόν με κρύο νερό. Μην απομακρύνετε
τα ρούχα εάν έχουν κολλήσει πάνω στο δέρμα.

Διατηρείστε τον παθόντα ζεστό και ήρεμο.

Βεβαιωθείτε ότι το ιατρικό προσωπικό γνωρίζει για την επικινδυνότητα του

υλικού που εμπλέκεται στο συμβάν και λαμβάνει τις απαραίτητες προφυλάξεις
για να προστατευτεί.

37
Τεχνικός Οδηγός
για την Ασφαλή Διαχείριση Πετρελαιοειδών σε
Πρατήρια Καυσίμων
www.proteas-reach.gr
 www.proteas-reach.gr
www.kartes.proteas-reach.gr
e-mail: proteas-tools@safety.tuc.gr

ΕΥΡΩΠΑΪΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ LIFE +

ENVIRONMENT POLICY & GOVERNANCE 09/ENV/GR/000291