የመስክ ዘዴዎች

በሥነተፈጥሮ አቀማመጦች ወይም በመስክ ላይ ምርምር የሚያደርጉ አንትሮፖሎጂስቶች

የተለያዩ መንገዶች የመስክ ዘዴዎች ተብለው ይጠራሉ። ከእነዚህም መካከል በማህበራዊ ኑሮ ና
በተለያዩ የምልከታ ዓይነቶች መሳተፍ ይገኙበታል። አንትሮፖሎጂ ዋነኛ የመረጃ ምንጭ የሆነው
በመስክ ላይ በሚጠቀሙ ዘዴዎች ላይ ነው። የመስክ ሥራ በመባል የሚታወቀው በዚህ መስክ ላይ
ምርምር ማድረግ ስለ ሰዎች ፣ ስለ ሌሎች ፕሪሚቶችእንዲሁም ከሕይወታቸው ጋር ተያያዥነት
ባላቸው ነገሮችና ሂደቶች ላይ ዋና ዋና መረጃዎችን ማሰባሰብን ይጨምራል ። ተመራማሪዎች
በቤተ መጻሕፍት፣ በቤተ ሙከራ ወይም በቢሮ አሠራር ላይ ተጨማሪ ምርምር በማድረግ፣
በመገምገምና በማነጻጸር የዲሲፕሊን አጠቃላይ መርሆች እና የንድፈ ሐሳብ እድገቶችን
ያዘጋጃሉ።

የተመረጠውን ችግር ለማብራት እንደ መረጃው የተለያዩ የመስክ ዘዴዎች ይጠቀማሉ።

በአንትሮፖሎጂ ውስጥ ያለው የተለያየ ዓይነት ፍላጎት በአብዛኛው በሰሜን አሜሪካ ወግ
የሚወከለው በአራቱ ንዑስ መስኮች ማለትም በአካላዊ ወይም ባዮሎጂያዊ አንትሮፖሎጂ
በመጠቀሱ ነው፤ ሥነ-ቅርስ፤ ማህበራዊ ባህላዊ አንትሮፖሎጂ( cultural or social anthropology or
ethnology) በመባልም ይታወቃል፤ እንዲሁም የቋንቋአንትሮፖሎጂ ። ይሁን እንጂ የመረጃ
ውጤቶቹ እርስ በርስ ይጣበቃሉ፤ በመሆኑም በእያንዳንዱ ንዑስ መስክ ላይ የሚጠቀመው የመስክ
ዘዴ ነው።

የአራቱ ንዑስ መስኮች ዘዴዎች

ባዮሎጂካል አንትሮፖሎጂ

አካላዊ ወይም ባዮሎጂያዊ አንትሮፖሎጂ የሰው ልጆችን ገጽታዎች እንደ ባዮሎጂያዊ ዝርያ
ለመረዳት ከቤተ ሙከራ ሥራዎች ጋር ተዳምሮ የመስክ ዘዴዎችን ይጠቀማል። የሰው ልጆች
በተፈጥሮ ውስጥ ያላቸው ቦታ፣ አናቲማቸው፣ ፊዚዮሎጂያቸው፣ ዝግመተ ለውጥ፣ ተዛማጅ
ከሆኑ ዝርያዎች ጋር ያላቸው ተመሳሳይነትና ልዩነት፣ ከተለያዩ አከባቢዎች ጋር አካላዊ መላመድ፣
እና የባዮሎጂ ልዩነት ለባዮሎጂ አንትሮፖሎጂ ትኩረት የሚስቡ ርዕሰ ጉዳዮች ሲሆኑ በመስክ ላይ
ጥናት ይደረጋል።

በሟች ግለሰቦችና ቀደም ባሉት ቡድኖች ላይ የተደረጉ ባዮሎጂያዊ ጥናቶች ቅሪተ አካላትን፣
አጥንቶችንና ሌሎች ሕብረ ሕዋሳትን ናሙናዎች ለማግኘትና የተገኙበትን ሁኔታ ለመመዝገብ
አርኪኦሎጂያዊ ዘዴዎችን ይጠቀማሉ። በጀነቲካዊና በህክምና ላይ የተደረጉ ጥናቶች ደምን፣
ሌሎች አካላዊ ናሙናዎችን እንዲሁም እንደ ክብደትና ቁመት ያሉ አንትሮፖሜትሪክ መረጃዎችን
ይጠቀማሉ። ሰብዓዊ ባልሆኑ እንስሳት ላይ የተደረጉ የሥነ ምግባር ወይም የእንስሳት ባሕርይ
ጥናቶች ማኅበራዊ አስተያየቶችን ና በእንስሳት ቡድኖች ውስጥ ያላቸው ተሳትፎ ውስን ነው።

አርኪኦሎጂ

አርኪኦሎጂያዊ አንትሮፖሎጂ የሰው ልጆችን የቀድሞ ገጽታ በሙሉ ለመረዳት የመስክ ዘዴዎችን
ይጠቀማል። በተለይ ደግሞ ከሥነ ጽሑፍ ሥራዎችና ከመልክዓ ምድራዊ አቀማመጥ ጋር በተያያዘ
ከቀሩት ቁሳዊ ባሕሎች ምን ትምህርት ማግኘት እንደሚቻል ጎላ አድርጎ ይገልጸዋል። የመስክ
አርኪኦሎጂስቶች ቀደም ሲል የሰዎች እንቅስቃሴ የተከናወነባቸውን ቦታዎች ለማወቅና የመልክዓ
ምድርን አሠራር ለይተው ለማወቅ የመልክዓ ምድር ጥናትና ናሙና ያካሂዳሉ። አንዳንድ ቦታዎችን
በተመለከተ ዝርዝር መረጃዎችን ለማሰባሰብ የተለያዩ ነገሮችንና የሰው ንቅሳቶችን ለመሰብሰብ
የቁጠባ ቁፋሮዎችን ያካሂዳሉ።

በኤትኖአርኬኦሎጂ ውስጥ ሕያዋን ሰዎች ዕቃዎች እንዴት እንደሚሰሩና እንደሚወገዱ ለማወቅ

ሲሉ ተሳታፊዎችን በመመልከትና በመወያየት ይተያያሉ እንዲሁም ይተባበሯቸው ነበር።
በተጨማሪም የተጣሉ ዕቃዎችና አርኪኦሎጂያዊ ቦታዎችን ወይም ታፕኖሚዎችን ከመሥራት
ጋር በተያያዘ የሚከናወነው ሂደት አርኪኦሎጂያዊውን ታሪክ እንዴት መተርጎም እንደሚቻል
ለማወቅ ሲረዳ ይስተዋላል።

ማህበረሰብ ባህላዊ አንትሮፖሎጂ

ሶሺዮ ባህላዊ አንትሮፖሎጂ የሰው ቡድኖች የሚያሳዩትን የተለያዩ ማህበራዊ ግንኙነቶችና

ድርጅቶች እንዲሁም ባህሪውን የሚመሩትን የተማሩ እምነቶችና እሴቶች ለመረዳት በዘመኑ
የነበሩ ሰብዓዊ ቡድኖች በመስኩ ላይ ጥናት ያካሂዳሉ። በዚህ ንዑስ መስክ የተሰማሩ አብዛኞቹ
የመስክ ሥራዎች የሚያተኩሩት የጎሣ ዝርያዎችን ወይም በጽሑፍ የሰፈሩ መግለጫዎችን
ለማዘጋጀት ነው። በመሆኑም የመስክ መስክ ዘዴዎች ብዙውን ጊዜ የዘረመል ዘዴ ተብለው
የሚጠሩ ናቸው።

በጥናት ላይ ካሉት ሰዎች መካከል የሚኖሩ ብሔረሰቦች ሰዎች የሚኖሩበትን ሁኔታ፣ በማህበራዊ
እንቅስቃሴዎች ተሳታፊ-ትዕዛዝ፣ የተለያዩ የቃለ መጠይቅ ዓይነቶችን እና የትኩረት ቡድኖችን
በታዛቢነትና በመግለጫ ይጠቀማሉ። ተሳታፊ-ትዕዛዝ ባህላዊ አንትሮፖሎጂ ማህበራዊ ሳይንስ
ዘዴ ዋና አስተዋፅኦ ነው.

የቋንቋ አንትሮፖሎጂ

የቋንቋ አንትሮፖሎጂ ስለ ቋንቋና ከሰው ልጅ ባሕልና ሥነ ሕይወት ጋር ያለው ዝምድና ያሳስበዋል

። የቋንቋ አንትሮፖሎጂ የመስክ ዘዴዎች የቋንቋ ተናጋሪዎችን ቃለ መጠይቅ ማድረግን
ያካትታሉ፤ በአካባቢው አስፈላጊ የሆኑ ማህበራዊ አቀማመጦች እና ተመጣጣኝ የቋንቋ
አጠቃቀምን ለማወቅ ተሳታፊ-ታዛቢ በማድረግ ላይ መሳተፍ፤ የተፈጥሮ ቃላትንና ንግግሮችን
መቅረጽ፤ እንዲሁም በግዑዝ መገናኛ ዘዴዎች ላይ መጻፍና በምልክት ቋንቋ መፈረምን የመሳሰሉ
ያልተነገሩ የቋንቋ ዓይነቶችን ይገልፃሉ።

በዚህ መስክ የተሰማሩ አንትሮፖሎጂስቶች በጽሑፍ የሰፈሩ ጽሑፎችን ወይም የሠለጠኑ

አስተማሪዎችን ሳይታዘዙ የአካባቢውን ቋንቋ በተፈጥሯዊ ሁኔታ መማር ያስፈልጋቸዋል። የቋንቋ
አወቃቀር፣ ፎኖሎጂ (sound systems)፣ የሞርፎሎጂ (የቃል መዋቅር)፣ እና syntax (የዓረፍተ ነገር
መዋቅር) ጨምሮ፣ ለንጽጽርና ለትንታኔ በርካታ ጽሁፎችን በመሰብሰብ በመስክ ላይ መስራት
ይቻላል። ቋንቋ በተለይ ሁኔታዎች ላይ ጥቅም ላይ የዋለባቸውን የቋንቋ ቅጾችና የባህል
ትርጉሞች ጨምሮ ማህበራዊና ባህላዊ ስብሰባዎችን የሚያገናኛቸውን መንገዶች በመስክ ላይ
በተሻለ ሁኔታ ማጥናት ይቻላል።

አንትሮፖሎጂካል መስክ ዘዴዎች

ሁሉም አንትሮፖሎጂያዊ የመስክ ዘዴዎች በአምስት መሰረታዊ ምድቦች ሊከፈሉ ይችላሉ።
እነርሱም (1) ቁሳዊ ምልከታ፣ (2) ባዮሎጂካል ምልከታ፣ (3) የባሕርይ ምልከታ፣ (4) ቀጥተኛ
የሐሳብ ልውውጥ እና (5) ተሳታፊ-ትዕዛዝ ናቸው። አምስቱም የመስክ ዘዴዎች ስለ አካባቢው
መረጃ ለማግኘት ከአምስቱ የሰው ልጅ የስሜት ሕዋሳት መካከል አንዳቸውንም መጠቀምን
ይጨምራሉ።

የመስክ ተመራማሪው የጥናት ርዕሰ ጉዳዮችን የሚያጠናባቸው ሁለት መሠረታዊ ዘዴዎች አሉ፤
እነርሱም ርዕሰ ጉዳዮችን የሚቃወሙና ከርዕሰ ጉዳዩ ጋር የሚዛመዱ ናቸው። ከርዕሰ ጉዳይ ጋር
ዝምድና መመሥረት አንድን ርዕሰ ጉዳይ (የታዛቢውን አንትሮፖሎጂስት) እና አንድን ነገር
(የተመለከተውን ነገር፣ አቀማመጥ ወይም ሰው) የሚመለከት ንጹህ አስተያየት ነው። የንዑስ-
ነገሮች ግንኙነት አንድ-መንገድ ነው, ንቁ ተመልካች ስለ አንድ passive, ራሱን, ወይም የማይዛባ
ነገር መረጃ ይሰበስባል. ይህ የሰውንም ሆነ ሰብዓዊ ያልሆነን የፕሪሚቶች እንቅስቃሴ
የሚያንጸባርቁ ዕቃዎችን ጨምሮ ስለ ግዑዝ ነገሮች ለማወቅ የሚያስችል ተስማሚ ዘዴ ነው ።
በተጨማሪም ሰዎች ከሚናገሩት በተቃራኒ ምን እንደሚሰሩ ወይም በጥናት ላይ ያሉት ሰዎች ያለ
ዓላማ የባዮሎጂና የባሕርይ ለውጥ ሲታዩ መረጃዎችን ሲሰበስቡ ተስማሚ ነው ።

በሌላ በኩል ደግሞ የርዕሰ ጉዳይ ግንኙነት በሁለት አስተሳሰብ ፍልሚያዎች መካከል የጋራ፣
ዲያሎጂያዊ ግንኙነትን ያካትታል። ይህ ዝምድና የተጠኑት ሰዎች ስለ ውስጣዊ ሁኔታቸው ወይም
እምነታቸው መረጃ ለመስጠት የሚያስችል ና ፈቃደኛ ለሆኑባቸው የምርምር ሁኔታዎች
ተስማሚ ነው ። ተጫራቾች የሚግባቡበት መንገድ መረጃ ሰጪዎቹ ትርጉሞች፣ ረቂቅ ና
የአእምሮ ሞዴሎች በቀጥታ መልእክት እንዲያስተላልፉ ያስችላቸዋል። እነዚህ መረጃዎች በጣም
አስደሳችና የበለጸጉ ሰብአዊ ዕውቀቶች ናቸው። በሁሉም የመስክ ዘዴዎች ላይ አስተያየት
መስጠትን የሚጠይቅ ቢሆንም በርዕሰ ጉዳዩ ወይም በርዕሰ ጉዳዩ ላይ ከምንኛቸው ነገሮች ጋር
መተጫጨት ምን ያህል እንደሆነ ይለያያል።

ቁሳዊ ትውውቅ

አካላዊ ሁኔታዎችን በተመለከተ የሚሰጠው አስተያየት ሥነ ምህዳራዊና ኢኮኖሚያዊ

ግንኙነቶችን ጨምሮ በማኅበራዊ ሕይወት ውስጥ ስለሚገኙት ቁሳዊ ነገሮች የተሻለ መረጃ
ይሰጣል። በተጨማሪም በአካላዊ ሁኔታዎች ላይ ጥናት ማድረግ ከትክክለኛ ባሕርይ በተቃራኒ
እነዚህን ባሕርያት የሚጨቁኑ ወይም የሚከለክሏቸው ንጽጽሮች የሚፈጥሩበት አስተማማኝ ዘዴ
ነው። የቤተሰብ፣ የማኅበራዊ ድርጅትና ሌላው ቀርቶ ርዕዮተ ዓለም እንኳ ለአካባቢ ሁኔታዎች
ምላሽ በመስጠት አካላዊ ጉዳት ያስከትባሉ።

ነገሮችንና ሁኔታዎችን መመልከት የተለያዩ አካላዊ ገጽታዎችን ለመግለጽና ለመገለፅ ያስችላል።

በመስክ ላይ የሚገኙ አንትሮፖሎጂስቶች መልክዓ ምድራዊ አቀማመጥን፣ የተፈጥሮ ዕቃዎችን፣
የተገነቡ አካባቢዎችን፣ የሥነ ሕንፃ ገጽታዎችንና ዕቃዎችን መዝግበዋል።

በዘመናችን ያሉ ቦታዎች በግልጽ የሚታዩና ጥቅም ላይ የሚውሉ ከመሆናቸውም በላይ

አብዛኛውን ጊዜ በቀላሉ ማግኘት ይቻላል፤ ይሁን እንጂ ይህን አጋጣሚ ለማግኘት ከአካባቢው
ሰዎች ጋር ውይይት ማድረግ ሊያስፈልግ ይችላል። ይሁን እንጂ ቀደም ሲል የኖሩ ትርጉሞች
የነበሩባቸው ቁሳዊ ነገሮች ብዙውን ጊዜ ይቀበራሉ እንዲሁም እየተበላሹ ስለሚሄድ ግኝታቸው፣
ማገገማቸውና ትንተናው በሌሎች መንገዶች ተፈታታኝ እንዲሆንባቸው ያደርጋል። አብዛኛውን
ጊዜ የአርኪኦሎጂ ባለሙያዎች ቀደም ሲል የኖሩትን ባሕርያት የሚያሳዩ ብቸኛ ማስረጃዎች ቁስ
አካል በመሆናቸው በእርሻው ላይ በቁሳዊ ባሕል ላይ ጥናት በመከታተል ረገድ ከፍተኛ እድገትና ልዩ
ችሎታ አላቸው።

ዕቃዎችንና አቀማመጦች ለማግኘት የሚረዱ አርኪኦሎጂያዊ ዘዴዎች ከፍተኛ መጠን ያለው

መረጃ ለማግኘት፣ ተጠብቆ ለማቆየትና መልእክት ለማስተላለፍ ታስበው የተዘጋጁ ናቸው።
የጥናት ዘዴዎች እንደ መሬት ስፋትእና ባህሪ ይለያያሉ. እነዚህ ዘዴዎች ብዙውን ጊዜ የወኪል
ሽፋን ለማረጋገጥ የስታቲስቲክ ዘዴዎችን ይጠቀማሉ. የቅየሳ ዘዴዎች በቁስ አካል መዝገብ ላይ
ምንም ዓይነት ተጽዕኖ የሌለባቸው ቢሆንም የቁፋሮ ውጤቶቹ አንዳቸው ከሌላው ጋር በተያያዘ
የት እንደሚገኙ የሚገልጹ መረጃዎችን በዘዴ ያጠፋሉ። በመሆኑም የቁፋሮ ሥራ የሚከናወነው
በትክክል ጥናት በተደረገበትና ባለ ሦስት ማዕዘን ቅርጽ ባለው የመስመር ሥርዓት አማካኝነት
ነው። እያንዳንዱ የአፈር ንብር በቀስታና በጥንቃቄ ይወገዳል፤ እንዲሁም ከእያንዳንዱ ሽመላ
የተሠራ ና ማንኛውም ነገር የሚገኝበትን መንገድ በጥንቃቄ ይመዘግባል።
አንዳንድ የባሕርይ ርዝራዦች በአንጻራዊ ሁኔታ ሲታይ የተረጋጉ በመሆናቸው ነገሮችን መመልከት
በጊዜ መስኮት በኩል እንዲከናውን ያደርጋል። እነዚህ ዘዴዎች መረጃዎችን የሚያመነጩት ከሰዎች
ይልቅ ከእቃዎች ነው። ነገር ግን ከሌሎቹ የአንትሮፖሎጂ ዘዴዎች ጋር ተቀናጅቶ፣ ሰዎች
ቁሳቁሳትን እንዴት እንደሚሰሩ፣ እንደሚጠቀሙና እንደሚረዱ ግንዛቤ ይሰጣሉ።

ባዮሎጂካል ኦብዘርቬሽን

የሰው ልጆችና ተዛማጅ የሆኑ ፕሪሚቶች በእርሻው ውስጥ በግለሰብም ሆነ በሕዝብ ብዛት ሊጠኑ
የሚችሉ ባዮሎጂያዊ ዝርያዎች ናቸው። እንዲህ ያለው ጥናት የሕይወትን ቅርጽ፣ ተግባርና
ዝግመተ ለውጥ በተመለከተ አስተያየትን የሚያሠለጥኑ ዘዴዎችን ሊጠቀም ይችላል። ይህ ዘዴ
የሰዎችን ፣ የሆሚኒድ ቅድመ አያቶችንና ሌሎች ፕሪሚቶችን ስለ አናቶሚና ፊዚኦሎጂ መረጃ
ማሰባሰብን ይጨምራል ።

ከእነዚህ መረጃዎች መካከል አንዳንዶቹ በካሊፐር ፣ በቴፕ መለኪያ ፣ በሚዛንና በሌሎች

መሣሪያዎች በመጠቀም በመስክ ላይ ተመዝግበዋል ። ይህ ባዮሎጂያዊ መለኪያ ተብሎ
የሚጠራው አንትሮፖሜትሪ በመስክ ወይም በቤተ ሙከራ ውስጥ ሊከናወን የሚችል ከመሆኑም
በላይ እንደ ቁመት፣ እድገትና የህዝብ አመጋገብ ሁኔታ ስላሉት ተለዋዋጭ ሁኔታዎች መረጃ
ይሰጣል። በተጨማሪም በሰውነት ውስጥ የሚገኙ ፈሳሾችን ናሙናዎች በእርሻው ውስጥ
በመውሰድ ለደም ቡድን፣ ለበሽታ፣ ለጄኔቲክ ባህሪያትና ውህደቶች በቤተ ሙከራ ውስጥ ምርመራ
ማድረግ ይቻላል። በተጨማሪም በአካባቢው ውስጥ የትኞቹ እንስሳትና ዕፅዋት እንዳሉ እንዲሁም
በእነዚህና በሕዝቡ መካከል ያለውን ሥነ ምህዳራዊ ግንኙነት ለማወቅ ባዮሎጂያዊ አስተያየቶችን
መስጠት ይቻላል ።

በቤተ ሙከራው ውስጥ የተጣራ አካላዊ ምልከታ ይደረጋሉ፤ ይሁን እንጂ የአስከሬናቸው ንፅህና
ከሌላውና ከዙሪያው ካሉ ነገሮች ጋር በተያያዘ በዙሪያው ያለው መረጃ በእርሻው ውስጥ ተገኝቶ
ለረቀቀ ትርጓሜ መሠረት ይሆናቸዋል። በመሆኑም በአርኪኦሎጂያዊ ስፍራዎች ውስጥ የሚገኙ
የአርኪኦሎጂ ግኝቶች ምን ያህል ጥንቃቄ የተሞላበትና ዝርዝር ጥንቃቄ ማድረግ
እንደሚጠበቅባቸው የመስክ ምርምር ዘዴዎች ይገልጹልናል። እንደ አጥንት ቁራጮች እና
የተቃጠሉ እህሎች ያሉ ጥቃቅን ስነ-ህይወታዊ ናሙናዎች ንጥልን በስክሪን በኩል በማናወጥ እና
በሽቅብ አማካኝነት ማግኘት ይቻላል። በዚህም አፈር በውሃ ውስጥ ይቀመጣል። ይህም ቀላል
ካርቦናይዝድ ቁሶች ወደ ላይ እንዲንሳፈፉ ያስችላል። በዚህም ለመለየት ና ለጥናት ሊወጡ
ይችላሉ።

በተጨማሪም ከቅሪተ አካላት የተገኙ የቅሪተ አካል ቅሪተ አካላትና የሌሎች ዝርያዎች ቅሪተ
አካላት የተገኙ ሲሆን በዚህ ረገድ የቅሪተ አካል ጥናት ዘዴዎች ምርምራ ናቸው። ብዙውን ጊዜ
ቅሪተ አካላት በረግረጋማ ቋጥኝ ውስጥ የሚሰረቱ ሲሆን ተስማሚ ዕድሜ ያላቸው አካባቢዎች
እየተሸረሸሩ ባሉባቸው አካባቢዎች ላይ በተደረገ ጥናት የተገኙ ናቸው። አንድ ተስማሚ ቦታ
ከታወቀ በኋላ ቁፋሮ ውስጡ ተጨማሪ ቁሳቁሶችን ሊገልጥ የሚችል ከመሆኑም በላይ የዕፅዋትንና
የእንስሳትን ቅሪተ አካላት ጂኦሎጂያዊ ናሙና ሊያቀርብ ይችላል። ይህ ቅሪተ አካል ቅሪተ አካላቱ
ምን ያህል ዕድሜ ላይ እንደሚገኙ እንዲሁም የአየር ንብረት፣ የአበባና የእንስሳት ዝርያ ቅሪተ አካል
የኖረበትን ጊዜ ለማወቅ በቤተ ሙከራዎች ውስጥ ሊፈተን ይችላል።

በሥነ ሕይወትና በቁሳዊ ነገሮች ላይ የተመከሩ ነገሮች ናቸዉ ። በዚህም ምክንያት ብዙውን ጊዜ
ሁለቱ ዘዴዎች አንድ ላይ ይጣመራሉ ። ለምሳሌ ያህል፣ ከመቃብር ዕቃዎች ጋር የተያያዙ አፅሞች
የመቃብር ሥነ ሥርዓትንና ማኅበራዊ ደረጃን በተመለከተ መረጃ ይዘዋል።

ፊዚካል አንትሮፖሎጂ አብዛኛውን ጊዜ ለሕክምና ጥናት የሚተወውን የፊዚዮሎጂ ሳይሆን

የአናቶሚ አስተያየት ጎላ አድርጎ ይገልጻል። ይሁን እንጂ አንደኛው የፊዚዮሎጂ ዘርፍ ማለትም
ጠባይ ለሰው ዘር ጥናት ከፍተኛ ትኩረት የሚሰጠው ከመሆኑም በላይ በአብዛኛው በመስክ ላይ
የተሻለ ትኩረት መስጠት ነው።

የባሕርይ ክትትል

ሁሉም ፕሪሚቶች በእርሻው ላይ በቀጥታ ሊታዩ የሚችሉ በፈቃደኝነት የሚደረጉ

እንቅስቃሴዎችን የሚያሳዩ ናቸው። ከእነዚህ ባሕርያት መካከል ኪኒሲኮች፣ ጭፈራዎችና
ንግግሮች እንዲሁም የአምልኮ ሥርዓቶችና የምግብ እቃዎች ይገኙበታል። ባህሪ ማለት ደግሞ
ቢያንስ በከፊል ሆን ተብሎ ከሚወሰዱ ድርጊቶች የሚመነጩ ድርጊቶችን ነው። እነዚህ ድርጊቶች
እንደ መራመድ ወይም መናገር ያሉ ከባድ እንቅስቃሴዎችን ያካትታሉ፤ ይሁን እንጂ እንደ ልብ
ምት ያሉ የፊዚዮሎጂያዊ እርምጃዎች አይደሉም።

አንትሮፖሎጂስቶች ከተመለከቱት ግለሰቦች ጋር ሳይግባቡ ጠባያቸውን በመመልከት እርስ በርስ

ያላቸውን ግንኙነት ምንም ዓይነት ተጽዕኖ ሳያሳዩ በጽሑፍ ማስፈር ይችላሉ። ለምሳሌ ያህል
ፕሪማቶሎጂስቱ የጦጣ ዎችን ከርቀት ሆኖ በመነጽረ መነጽር መመልከት ይችላል። እንደነዚህ
ያሉት ዘዴዎች በቋንቋ መግባባት በማይቻልባቸው ሁኔታዎችም ጠቃሚ ናቸው። ለምሳሌ
በአንዳንድ የባህል አንትሮፖሎጂ መስክ የመጀመሪያ ደረጃ ላይ ይገኛሉ።

ብዙ የዕለት ተዕለት ሕይወት ጠባይ ንጹህና ታጋሽ ለሆነ ሰው ይገለጻል ። አንድ ሰው በእነዚህ
አስተያየቶች አማካኝነት ምን ያህል ጊዜና በምን ዓይነት ሁኔታ ላይ እንደሚገኙ የሚዘግብ
የባሕርይ ዓይነቶችን ሊዘግብ ይችላል ። ለምሳሌ ያህል፣ አንድ ሰው ጥሩ አስተያየት በመስጠት
የአጋጌጥ፣ የሰላምታ ና የአምልኮ ሥርዓት የሚከናወንበትን መንገድ በአንጻራዊ ሁኔታ ሲታይ
ትክክለኛ በሆነ መንገድ መግለጽ ይችላል። መጀመሪያ ላይ ቋንቋ መማር ምናምን የሚሉ ቀለል
ያሉ ነገሮችን በማየትም ይጠቅማል። አንዳንድ ድምፆችና ቃላት ብዙውን ጊዜ ይደጋገማሉ፤
ይህም መጀመሪያ ላይ ወደማያውቀው የቋንቋ ቋንቋ ዓለም ለመግባት ያስችላል።

አንድ ሰው በቋንቋ ውይይት ማድረግ ሲቻል የሌሎችን ንግግር ሳያነጋግር ማዳመጥ ይችላል። እዚህ
ላይ የታዘቡት ባህሪያት የቋንቋ ቋንቋ በመሆናቸው ትርጉሞችና ውስጣዊ ሀገራት መረጃን ያካተቱ
ናቸው። ይሁን እንጂ እንደነዚህ ያሉት የመገናኛ ዘዴዎች እንደ ቀጥተኛ የሐሳብ ልውውጥ
በእውነት ዲያግዚክ አይደሉም።

የቀጥታ የሐሳብ ልውውጥ

ይህ የመስክ ዘዴ በቋንቋ ፣ በፓራቋንቋና በሌሎች ምሁራዊ ዘዴዎች አማካኝነት

በአንትሮፖሎጂስትና በምርምር ላይ በሚሰሩ ርዕሰ ጉዳዮች መካከል ያለውን ግንኙነት በሙሉ
ያጠቃልላል ። እነዚህ ዘዴዎች አንድን ሕያው ሰው ወይም እንስሳ ከመመልከት ወይም አንድን ነገር
በማስታወሻ ደብተር ከመያዝ ይልቅ በሁለት መንገድ የሐሳብ ልውውጥ ማድረግን የሚጨምሩ
ከመሆኑም በላይ በሁለት አእምሮ መካከል ስለ አእምሮ ሁኔታ ጥልቅ የሆነ የሐሳብ ልውውጥ
ማድረግ ይችላሉ። በሌላ አነጋገር ቀጥተኛ የሐሳብ ልውውጥ ማድረግ ከርዕሰ ጉዳይ ጋር የሚገናኝ
እንጂ የሚገናኝበት መንገድ አይደለም።

ቀጥተኛ የሐሳብ ልውውጥ ማድረግ በጣም ደካማ የሆነው ጥናቱ ነው፤ ይህ ጥናት ብዙውን ጊዜ
በቁጥር ወይም በትክክል የተቀመጠ መልስ የሚጠይቅ ሲሆን ለብዙ ሰዎች ይሰራጫል። ጥናቶች
በተለይ በሠንጠረዦች እና ግራፍ, ስለ መላው ህዝብ መረጃ ለማቅረብ ጠቃሚ ናቸው. የቅየሳ
ውጤቶች በጣም ብዙ ቡድኖችን የሚወክሉ መሆናቸውን ለማረጋገጥ, የተሟላ ሽፋን ተግባራዊ
አይደለም, ጥናቶቹ ለህዝብ ናሙና ማሰራጨት አለባቸው.

ጥናቶች በሶሺዮሎጂያዊ ምርምር ረገድ ተቀባይነት ያገኙ ቢሆንም ተመራማሪውን ከርዕሰ ጉዳዮቹ
የማራቅ አዝማሚያ ስላላቸውና መሃይምነት ባላቸው ሕዝቦች ዘንድ መጠቀም
ስለሚያስቸግራቸው በአንትሮፖሎጂ ውስጥ በቀላሉ ጥቅም ላይ ይውላሉ። አንትሮፖሎጂስቱ
ወደ መስክ መግባት ሳያስፈልጋቸው በአንዳንድ ሁኔታዎች በደብዳቤ ጥናት ማድረግ ይቻላል።
ይሁን እንጂ አንትሮፖሎጂስቶች በጽሑፍም ሆነ በቃል ሊሰጧቸው አሊያም በመስክ ላይ እያሉ
በቀጥታ ሊያሰራጩት ይችላሉ።

በአንትሮፖሎጂ መስክ ከፍተኛ ግምት ከሚሰጣቸው ዘዴዎች መካከል ቃለ መጠይቅ ይገኙበታል።

ቃለ ምልልሶቹ በአንትሮፖሎጂስቱና መረጃ ሰጪዎቹ መካከል የሚደረጉ ውይይቶች ሲሆኑ
የተወሰነ ዓይነት መረጃ ለማግኘት ታስበው የተዘጋጁ ናቸው። በመደበኛ ወይም በተደራጀ ቃለ
ምልልስ ላይ, አንትሮፖሎጂስቱ መደበኛ የሆኑ ጥያቄዎችን ዝርዝር ያቀርባል. እነዚህ መረጃዎች
በንድፈ ሐሳብና በሐሳብ ላይ የተመሰረተ ችግር ለመፍታት የሚያስችሉ መረጃዎችን ለማቅረብ
በጥንቃቄ የታቀዱ ናቸው። መደበኛ ቃለ መጠይቅ በተለይ በአንድ ርዕሰ ጉዳይ ላይ ተመሳሳሪ,
ሊለካ የሚችል መረጃ ለማዘጋጀት በጣም ጠቃሚ ዘዴ ነው. ጉዳቱ መረጃ ሰጪዎችን ዕውቀት
አስቀድሞ ወደ ተወሰኑ መደቦች ማስገደድ ይችላል። የንድፈ-ሃሳብ ሞዴሎችን ከማበልጸግና
ከማረም ይልቅ ማጽደቅ ይችላል። ከዚህም በላይ ሰው ሠራሽ የመገናኛ ዘዴ እንደመሆኑ መጠን
መደበኛ ባልሆነ ጭውውት ውስጥ የሚገኘውን ይበልጥ ተፈጥሯዊና እውነተኛ የሆነ የሐሳብ
ልውውጥ የማድረግ ችሎታ አለው።

መደበኛ ባልሆነ ወይም ባልተደራጀ ቃለ መጠይቅ ላይ ስለ አንድ ርዕሰ ጉዳይ አንትሮፖሎጂስት እና

መረጃ ሰጪ ውይይት. አንትሮፖሎጂስቱ የተለያዩ ጥያቄዎችንና የተለያዩ ጉዳዮችን በአእምሮው
ይዞ ቢቆይም የውይይቱ አጋር በውይይቱ ውስጥ ያለውን ሐሳብ ናፍቆት እንዲያድርበት እንዲሁም
በውይይቱ ይዘት ላይ ከፍተኛ ቁጥጥር እንዲያደርግ ይፈቅዳል። መደበኛ ባልሆነ ቃለ ምልልስ
አማካኝነት የሚዘጋጁት መረጃዎች በአንጻራዊ ሁኔታ ሲታይ በአኃዛዊ መረጃዎች ላይ የተመሠረቱ
አይደሉም። ይሁን እንጂ አንድን መላ ምት ለመመርመርና የአካባቢውን አመለካከት ለማስተዋል
የሚያስችል መረጃ በማግኘት መካከል ያለውን ከሁሉ የተሻለ አቋም ሊያመለክቱ ይችላሉ።

ተመራማሪው በቡድን ደረጃ ለእውቀታቸው ወይም ለማኅበራዊ ድርሻቸው የተመረጡ በርካታ

ሰዎችን አንድ ላይ ሰብስቦ ትኩረት በሚስብ ርዕሰ ጉዳይ ላይ በመካከላቸው ውይይት እንዲከናውን
ያደርጋል። የትኩረት ቡድኖች ጥቅም ተሳታፊዎቹ አንዳቸው የሌላውን ትዝታ በማንሸራሸር፣
እርስ በርስ በመበረታታት፣ እና አንድ ላይ ሆነው አንድ ግለሰብ ቃለ መጠይቅ ሊያደርግለት
ከሚችለው በላይ ስለ ጉዳዩ የተሟላ፣ ያልተወሳሰበና በሕዝብ ፊት ተቀባይነት ያለው ዘገባ
ማቅረብ ይችላሉ።

ከዚህም በላይ በጣም ቀላል ሆኖም በጣም የተቀራረበና የሐሳብ ልውውጥ ማድረግ
በአንትሮፖሎጂስቱና በመረጃ ሰጪው መካከል የሚደረግ ድንገተኛ ጭውውት ነው ። የሐሳብ
ልውውጥ የሚያደርጉ ሰዎች ለእነሱ በጣም አስፈላጊ የሆኑትን ነገሮች በመግለጥ ከራስ ወዳድነት
በራቀ መንገድ የመናገር አጋጣሚያቸው ሰፊ ነው ።

በመጨረሻም ቀጥተኛ የሆነ የሐሳብ ልውውጥ ማድረግ ከቋንቋ ውጪ ቢሆንም ብዙውን ጊዜ

ጥልቅ የሆነ የሐሳብ ልውውጥ ማድረግ ይቻላል ። በመጀመሪያ ደረጃ በውይይትና ቃለ ምልልስ
ወቅት ከፍተኛ ጠቀሜታ ያለው መረጃ በድምጽ ቃና፣ በፊቱ ላይ በሚነበበው መግለጫና በምልክት
በመሳሰሉት ቃላት በተጋላጭ መንገድ ይስተላልፋል፤ ምንም እንኳ እነዚህ የሐሳብ ልውውጥ
ዘዴዎች የታዘቡ ጠባዮች ተደርገው ሊቆጠቡ ቢችሉም ከሰዎች ጋር በሚነጋገሩበት ጊዜ ግን
አብዛኛውን ጊዜ የሐሳብ ልውውጥ ለማድረግ ያገለግላሉ።

አንድ ሰው በተመራማሪውና ሰው በማይገኝለት ሰው መካከል ያለው ግንኙነት ከቋንቋ ውጪ የሆነ

ባሕርይ ቀጥተኛ የሐሳብ ልውውጥ ለማድረግ የሚያስችል ጠቃሚ ዘዴ ነው። ስልክ መደወል፣
አካላዊ መግለጫ መስጠትና ማየት በእንስሳት መካከል ያለውን ስሜትና ፍላጎት ሊያስተላልፍ
ይችላል። ይሁን እንጂ አንትሮፖሎጂስቶች ከዝርያቸውና ከባሕላቸው ጋር የሚመሳሰሉ አገላለጾች
ለሌላ ዝርያ ተመሳሳይ ትርጉም አላቸው ብለው ከማሰብ መቆጠብ አለባቸው ። ይሁን እንጂ
ሰብዓዊ ያልሆኑ ፕሪሚቶች ተመራማሪዎች ከሌሎች ዝርያዎች ጋር ተመሳሳይ የሆነ የቋንቋ
ወይም የአእምሮ መሣሪያ ሳይኖራቸው ከምርምር ርዕሰ ጉዳዮቹ ጋር ቀጥተኛ የሐሳብ ልውውጥ
ማድረግ ይችላሉ።

በቀጥታ የሐሳብ ልውውጥ ማድረግ በተመራማሪዎችና ስለ ውስጣዊ ግዛቶች መረጃ

በሚያስተላልፍ ርዕሰ ጉዳይ መካከል ሆን ተብሎ እንዲተላለፍ ያስችላል። ይሁን እንጂ የአካባቢው
ቋንቋና ፈሊጣዊ አገላለጽ ጥቅም ላይ ካልዋለ በስተቀር ቀጥተኛ የሐሳብ ልውውጥ የሚጠቀሙ
ተመራማሪዎች ወደ መረጃ ሰጪዎቻቸው ዓለም መግባት አያስፈልጋቸውም። ይህን ደፍ ማቋረጥ
የመጨረሻው የሰብአዊ መስክ ዘዴ ተለይቶ ይታወቃል።

ተሳታፊ-ታዛቢ

ተሳታፊ-ታዛቢ በሌላ ማህበራዊ አለም ውስጥ የተመራማሪውን ጥምቀት ያጠቃልላል.

ተመራማሪው የርዕሰ ጉዳዮቹን ባሕርይና የአስተሳሰብ ንድፍ በመኮረጅ የእነርሱን አመለካከት
በርኅራኄ ለመረዳት ጥረት ያደርጋል።

የአካባቢውን የአኗኗር መንገድ ለመምሰል የሚደረገው ሙከራ ተመራማሪው ምን ዓይነት መልክ

እንዳላቸው በገዛ ዓይኗ እንዲመለከት ያስችዋል። ተመራማሪው የአካባቢውን ባሕል
እንደሚያከብር ያሳያል፤ ይህ ደግሞ ግንኙነቱን ሊያሻሽል ይችላል። ይሁን እንጂ አንድ
አንትሮፖሎጂስት የሚኖረው በአካባቢው በሚኖርበት አካባቢ ቢሆንም ባሕላዊ ምግቦችን
ቢበላም፣ በአገሬው በሚከናወኑ ሃይማኖታዊ ሥርዓቶች ላይ ቢገኝም እንኳ አንትሮፖሎጂስቱ
በአካባቢው ሰዎች ላይ ከሚደርሰው እንቅስቃሴ ጋር ተመሳሳይ የሆነ ልምድ እንደሌለው ጠበቅ
አድርጎ መግለፅ አለበት። ይህ የመጀመሪያው ምክንያት አንትሮፖሎጂስቱ በዕለት ተዕለት
እንቅስቃሴዎች ብቻ ሳይሆን ከፍተኛ ጥንቃቄና አስተዋይ በመሆኑ ፣ ምንም ነገር አቅልሎ
ስለማይመለከትና ያጋጠመውን ሁኔታ በዝርዝር ስለሚያስተውል ነው ። በሁለተኛ ደረጃ፣
አንትሮፖሎጂስቱ ከሌላ ባሕል የመጡ ከሆነ፣ እነዚህ አዳዲስ ተሞክሮዎች ቀደም ሲል ከአካባቢው
ሰዎች የተለዩና እንግዳ አልፎ ተርፎም ሥነ ምግባር የጎደላቸው ሊመስሉ የሚችሉ ተሞክሮዎች
ይመዘግባሉ።

ተሳታፊዎች-አስተያየት በሕያዋን ሰብአዊ ማህበረሰቦች ጥናት ላይ ብቻ የሚስማማ ነው ለማለት

ይቻላል። አንትሮፖሎጂስቱ ቃለ መጠይቅ ከማድረግ ይልቅ አንድ ሰው ከእነርሱ ጋር በሚስማማ
መንገድ መኖር ስለሚኖርበት የአካባቢውን አመለካከት ፣ ባሕላዊ ግምትና ማኅበራዊ ትልልቅ
ስብሰባዎች እንዲገነዘብ ያስችለዋል ። መጀመሪያ ላይ ማኅበራዊ ስህተቶች በተደጋጋሚ
የሚከናወኑ ቢሆንም አብዛኛውን ጊዜ እንግዳ የሆነ አንትሮፖሎጂስት እንደ ልጅ ባለማወቅ ሁኔታ
ውስጥ እንዳለ ቢገነዘቡም በተሰጣቸው መመሪያ መሠረት ግን በእርጋታ እንደሚያድጉ በሚቀበሉ
ጋባዦች በቀላሉ ይቅርታ ይደረግላቸዋል። በተሳታፊ-ታዛቢነት እያንዳንዱ ማህበራዊ ስህተት
በአንትሮፖሎጂስቱ እና በአስተናጋጆቹ ባህሎች መካከል ያለውን የባህል ልዩነት የሚያመላክት
የመማር ልምድ ነው። ጊዜ እያለፈ ሲሄድ ስህተቶቹ እየቀዘቀዙና ብቃት እያሻቀቡ ይሄዳሉ።

አብዛኛውን ጊዜ ቢያንስ አንድ ዓመት የሚፈጀው የመስክ አገልግሎት ተሳታፊዎችን ለማየት

የቀጠረው ረጅም ጊዜ መጀመሪያ ላይ የነበራቸው አመለካከት እንዲቀዘቅዝ፣ እንዲበለጽግና
ከአካባቢው አኗኗር ጋር መተዋወቁ እየጠነከረ ሲሄድ እንዲታረም ያስችላል። በተጨማሪም
አንትሮፖሎጂስቱ መገኘት በሰዎች ዘንድ በጣም በሚታወቁበትና በተፈጥሯቸው በሚመገቡበት
ሁኔታ ውስጥ እንዲያድግ የሚያስችል ከጊዜ ወደ ጊዜ እየጨመረ የሚሄድ ግንኙነቱ እንዲኖር
ያስችላል። በዚህም ምክንያት የሌሎችን ችግር እንደራስ የመመልከት ስሜት በአንጻራዊ ሁኔታ
ሲታይ ከፍተኛ ትምክህት ያለው ቢሆንም ተሳታፊዎች ሌላውን ባሕል በትክክል ለመረዳት
የሚያስችል ትክክለኛ መንገድ እንደሆነ ግልጽ ነው።

የመስክ ሥራ ቴክኖሎጂዎች
አንትሮፖሎጂስቶች የተለያዩ ቴክኖሎጂዎችን በመጠቀም የስሜት ሕዋሳት ሊወስዷትና
በአእምሯቸው ውስጥ ሊቀረጹ የሚችሉትን ነገሮች ያሻሽሉ። የአርኪኦሎጂ ግኝቶችና
የአርኪኦሎጂ ግኝቶች ከገዥዎች አንስቶ እስከ ሩቅ የማስተዋል ና የመልክዓ ምድራዊ መረጃ
መሣሪያዎች ድረስ ያሉ በርካታ መሣሪያዎችን ይጠቀማሉ። በደረቅ ቦታዎች ላይ የሚንጠለጠሉ
ቀለል ያሉ መሽከርከሪያዎችና በእርጥብ ቦዮች ውስጥ የሚገኙት ቦዮች ከምድር ላይ ያሉትን
ነገሮች ለማግኘት ይረዳሉ።

ሁሉም ሰው ሰራሽ የመስክ ሥራ በወረቀት ወይም በኮምፒውተር አማካኝነት በቋሚነት የተገኙ

ግኝቶችን ወይም የመስክ ማስታወሻዎችን ለማዘጋጀት በጽሑፍ ከፍተኛ ጥቅም ላይ ይውሏል።
ጥሩ የመስክ ማስታወሻ መያዝ እንደ ሌሎቹ አንትሮፖሎጂያዊ ምርምር ሁሉ በሥነ ጽሑፍ ሥራ
ላይ ምልከታ በማድረግ ላይ የተመካ ነው ። አብዛኛውን ጊዜ የመስክ ሠራተኛው የሚከናወንበትን
ነገር ሙሉ በሙሉ በትኩረት እንዲከታተል ለማድረግ ሲባል በዕለት ተዕለት ሥራው ወቅት
አስቸጋሪ የሆኑ ማስታወሻዎችን ይዟል። ምሽት ላይ እንቅልፍ ጣልቃ ከመግባቱና ትዝታችን
ከመጥፋቱ በፊት አስቸጋሪ የሆኑ ማስታወሻዎችን በጥንቃቄ ወደ ሙሉና ዝርዝር ነገሮች
ይለወጣሉ።

የዲስክሪፕቲቭ መስክ ማስታወሻዎች መረጃዎችን በቀጥታ ለመያዝ በሚያስችሉ ቴክኖሎጂዎች

ይጨመራሉ። የድምፅ መቀረጽ ቃላትን፣ ዘፈኖችንና የቋንቋ ናሙናዎችን ለመሰብሰብ ያስችላል።
ፎቶግራፍ አቀማመጫዎችን፣ ድረ ገጾችን፣ ነገሮችንና እንቅስቃሴዎችን ለመያዝ ያስችላል።
በሲኒማ የተቀዳ ፊልም የምስል ተግባርንና ድምጽን አንድ ላይ የሚይዝ ሲሆን በተለይ ለዳንስና
የእጅ ጥበብ ዘዴዎች ጥናት ጠቃሚ ነው። እርግጥ ነው፣ በቀላሉ ሊንቀሳቀሱ የሚችሉ
ኮምፒውተሮች እነዚህን ሁሉ መገናኛ ብዙኃን ማስቀመጥ የሚችሉ ከመሆኑም በላይ መረጃዎችን
ለተጨማሪ ምርመራ የሚያስቀምጡ የመረጃ ማዕከልን የመሳሰሉ ጠቃሚ ፕሮግራሞችን
ማከናወን ይችላሉ። ለምሳሌ ያህል፣ በኮምፒዩተር የመረጃ ማዕከላት አማካኝነት የዘር ሐረግ
መረጃዎችን በቀላሉ ማግኘት ይችላሉ። የኤሌክትሪክ ማመንጫዎች በሌሉባቸው ቦታዎች
ተንቀሳቃሽ የሆኑ የፀሐይ ኤሌክትሪክ መሣሪያዎችን በመጠቀም ይህን መሣሪያ ለኃይል ማዋል
ይቻላል።

የሥነ ምግባር ጉዳዮች

በመስክ ሥራ ዙሪያ የተለያዩ የሥነ ምግባር ጉዳዮች አሉ። ለምሳሌ ያህል፣ አንትሮፖሎጂስቶች
በአስተናጋጆቻቸው ላይ ጉዳት ወይም ጉዳት ሳያደርሱ መረጃዎችን ለመሰብሰብ ጥንቃቄ ማድረግ
አለባቸው። የመስክ ሠራተኞች መረጃ ሰጪዎችን አደገኛ ወይም አስቸጋሪ ሁኔታ ውስጥ
ከማስገባት ይቆጠባሉ። ለምሳሌ ያህል፣ የመስክ አገልግሎት ሰጪዎች ከፈለጉ ስማቸው ሳይታወቅ
እንዲቀጥል ይፈቅዱ ይሆናል።

በተጨማሪም የመስክ ሠራተኞች የሚሰበስቡትን ዕቃ፣ ባዮሎጂያዊ ናሙና አልፎ ተርፎም

የብሄራዊ መረጃዎችን ባለቤትነትና ጥናት በሚመለከት ግጭት ሊገጥማቸው ይችላል። በጥናት
ላይ የተመሰረተው ሕዝብም ሆነ ዘሮቻቸው ወይም ወኪሎቻቸው ሆነው የሚሰሩ ሰዎች
ተመራማሪዎችን ሊገዳደሩ ይችላሉ። የአካባቢው ቡድኖች ተቀባይነት እንዲያገኙና እንዲከበሩ
ለማድረግ ተገቢውን ፈቃድ ማግኘትና እነዚህ ቡድኖች በምርምሩ ውስጥ እንዲመካከሩና
እንዲሳተፉ ማድረግ በጣም አስፈላጊ ነው።

ግዑዝነት, Subjectivity, እና Intersubjectivity

ሰውን በተመለከተ የተደረገ ምርምር ሁሉ የዕውቀቱ ወይም የኤፒስቲሞሎጂው ሥርዓት ወሳኝ
ክፍል እንደሆነ ተደርጎ ያለውን አመለካከት በትኩረት መከታተልን ይጠይቃል። በመስኩ ላይ ይህ
ትኩረት የተለያዩ አመለካከቶችን, የሚመሩ ግምታዊ ሃሳቦችን, እና ዓላማዎች ግንዛቤ መልክ
ይይዛል.

ከተመራማሪው አመለካከት አንጻር፣ እያንዳንዳቸው የራሳቸው ጠንካራና ደካማ ጎኖች ያሏቸው

ሦስት ሊሆኑ የሚችሉ የኤፒስቲሞሎጂ አቋሞች አሉ፤ እያንዳንዳቸውም ለተለያዩ የመስክ
ሥራዎች ተስማሚ ናቸው፤ እነርሱም ትክክለኛነት፣ ተገዢነት፣ እና እርስ በርስ የሚተሳሰሩ
ናቸው። አቃቂነት አንድን ነገር በተቻለ መጠን ገለልተኛና አድልዎ የሌለበት አመለካከት በማየትና
በመግለጽ የሰለጠነ የታዛቢዎች ማህበረሰብ ሊረጋገጡ የሚችሉ ምልከታዎችን ማዘጋጀትን
ያመለክታል። ምንም እንኳ ትክክለኛነት ፍጹም ወይም ፍጹም ሊሆን ባይችልም ነገሮችን ፣
ሕያዋን ፍጥረታትንና ባሕርያትን በትክክልና በተመሳሳይ መንገድ ለመለካት የሚያስችል
መሠረታዊ ሥርዓት ነው ። በተጨማሪም በአካል ውስጥ ምን ነገሮች እንዳሉ በሐሳብ ከተገለፀ፣
ከተጨባጭ ወይም በሜታፊካዊ አካላት በተቃራኒ ትክክለኛ መግለጫ ለመስጠት ምክኒያት
ያስፈልጋል። በተጨማሪም ትክክለኛ መመሪያ ይዟል። አንትሮፖሎጂያዊ የመስክ ሥራዎች
ትክክለኛ አመለካከት ለመያዝ ቁርጥ ውሳኔ ካላዳረጉ የመሰረታዊ አመለካከቱንም ሆነ እምነት
የሚጣልባቸው መሆናቸውን ያጣሉ።

ይሁን እንጂ በተመራማሪዎችና በምርምር መካከል ያለውን ርቀት ስለሚያስከብር የሌሎችን ችግር
እንደ ራስ የመመልከት ችሎታ እንቅፋት ሆኖ ያገለግላል ። ተመራማሪዎች ራሳቸውን በራሳቸው
ላይ በማተኮር የራሳቸውን አስተዳደግና ፍላጎት በመሳብ ይበልጥ ስሜታዊና ዋጋማ በሆነ መንገድ
መተጫጨት ይችላሉ። አንድ ሰው በመስክ ላይ ያለውን አመለካከት በመጠቀም አስተያየቶችን
የሚተረጉመው በግል ስሜቶች ወይም አስተያየቶች በመታገዝ ነው፤ ይህ ደግሞ ምርምር
ከሚደረግባቸው ነገሮችና ርዕሰ ጉዳዮች ጋር ይበልጥ ትርጉም ያለውና በሥነ ጥበብ ረገድ ግልጽ
የሆነ ግንኙነት እንዲኖር ያስችሉታል። ምንም እንኳ ያልተገራ ርዕሰ ጉዳይ ተመልካቾች ከፊታቸው
ያለውን እውነታ እንዲያጡ የሚያስችላቸው ቢሆንም የተለካና በራስ የመመራት ዝንባሌ
ተመራማሪዎች በዚህ ርዕሰ ጉዳይ ወይም በጥናት ላይ ባሉ ሰዎች ላይ ያላቸውን ሰብዓዊ
አመለካከት በእጅጉ ሊያጠናክራቸው ይችላል። እርግጥ ነው፣ ከሁሉ ይበልጥ ትክክለኛ የሆነ
አስተያየት በራስ የማስገዛት ስሜት የተጠናወተው በመሆኑ የመስክ ሠራተኞች የራሳቸውን
አመለካከት ለማወቅ ይጥራሉ።

በሁሉም የመስክ ዘዴዎች ውስጥ የግብይት ምክኒያትእና ተገዥነት ንጥረ ነገሮች ቢካተቱም,
ሦስተኛው የመተጫጨት ዘዴ ግን ቀጥተኛ የሐሳብ ልውውጥ እና ተሳታፊ-ትዕዛዝ መለያ ነው.
ይህ ዘዴ እርስ በርስ መግባባት, ወይም በውይይት ወይም እንቅስቃሴ ውስጥ ሁለት ወይም ከዚያ
በላይ በራስ አመለካከት እርስ በርስ መተሳሰር ነው. እርስ በርስ የተሳሰሩ ሰዎች እንደ
ተመራማሪዎቹ ሁሉ ለእነርሱ ትርጉም ካለው ልዩ አመለካከት አንጻር ዓለማቸውን የሚገነዘቡ
መሆናቸውን ተመራማሪዎችን ለማስታወስ ራስን በራስ የመወሰን ዘዴ ሆኖ ያገለግላል። እርስ
በርስ መተሳሰር የትዳር ጓደኛሞች ስሜታቸውን ጠብቀው ለማቆየት በሚረዳ መንገድ
ትርጉማቸውን ለመግለጽ የሚያስችል ጠቃሚ ዘዴ ነው ።

ስለ አንድ ተመራማሪ ያለው ንድፈ ሐሳብ በየትኞቹ ጥያቄዎች ና በየትኞቹ የመስክ ዘዴዎች ላይ
ከፍተኛ ተጽዕኖ ያሳድራል። የአካባቢ ሁኔታዎች በባሕርይ ላይ ምን ተጽዕኖ እንደሚያሳድሩ
ለማወቅ የሚገፋፋው ንድፈ ሐሳብ የመስክ ሠራተኛው እነዚህን ነገሮች በጥራትና በመጠን
እንዲመለከትና እንዲለካ ያደርጋል። በሌላ በኩል ደግሞ የአካባቢው ዋጋማነት ሥርዓቶች
በምርጫዎች ላይ ምን ተጽዕኖ እንደሚያሳድሩ የማወቅ ፍላጎት ሰዎች ውስጣዊ ሁኔታቸውን
ለማግኘት፣ ለመግባባትና ለመግለጽ ከሰዎች ጋር ግንኙነት ማድረግ ያስፈልጋቸዋል።
በአንትሮፖሎጂ አማካኝነት ከሌሎች ጋር እንዴት እንደምንነጻፀር በመማር እራሳችንን እናጠናለን፤
ቅድመ አያቶቻችን፣ ሌሎች ህዝቦች እና ባህሎች፣ እና በእንስሳት አለም ያሉ የአጎቶቻችን ልጆች።
የመስክ ዘዴዎች ብዛት የሰው ልጆችን ከውስጥም ሆነ ከውስጥ ለመረዳት የሚያደርገውን ጥረት፣
ሰፊ አስተዋጽኦዎቹንም ሆነ ልዩ መገለጫዎቹን ያንጸባርቃል።

ማጣቀሻዎች

1. እገዳ, E.B. (2002). አርኪኦሎጂያዊ ጥናት። ኒው ዮርክ ክሉወር አካዳሚ/ፕሌነም።

2. በርናርድ ፣ ኤች አር አር (2001) የምርምር ዘዴዎች አንትሮፖሎጂ- ኳሊትእና የመጠን
አቀራረቦች (3 ኛ ed.) Walnut Creek, CA AltaMira.
3. ዳዊት ፣ ኤን ፣ ክ. Ethnoarchaology በተግባር ላይ... ካምብሪጅ, ዩናይትድ ኪንግደም
ካምብሪጅ ዩኒቨርሲቲ ፕሬስ.
4. DeWalt, K.M, & DeWalt, B. R. (2001) ተሳታፊ አስተያየት ለመስክ ሰራተኞች መመሪያ.
Walnut Creek, CA AltaMira.
5. ኤመርሰን ፣ አር.M ፣ ፍሬትዝ ፣ አር አይ ፣ ሾ ፣ ኤል ኤል ኤል ( 1995) የ ethnographic
የመስክ ኖቶችን መጻፍ። ቺካጎ- ዩኒቨርሲቲ ኦፍ ቺካጎ ፕሬስ።
6. ሄስተር፣ ቲ አር፣ ሻፈር፣ ኤች ጄ፣ _ ፌዴር፣ ኬ. ሊ. (1997) በአርኪኦሎጂ መስክ የመስክ
ዘዴዎች. ማውንቴን ቪው, CA ሜይፊልድ.
7. Newman, P., & Ratlif, M. (Eds.) (2001). የቋንቋ መስክ ስራ. ካምብሪጅ, ዩናይትድ ኪንግደም
ካምብሪጅ ዩኒቨርሲቲ ፕሬስ.
8. Setchell, J.M. (2003) የመስክ እና የላብራቶሪ ዘዴዎች በ primatology ተግባራዊ መመሪያ.
ካምብሪጅ, ዩናይትድ ኪንግደም ካምብሪጅ ዩኒቨርሲቲ ፕሬስ.
9. ስፕራድሊ ጄ ፒ (1980) የተሳታፊዎች አስተያየት። ኒው ዮርክ Holt, Rinehart &Winston.