Ky thuat
BONSAI
hungdesign@caycanhvietnam.com
SAIGON - 2005KY THUAT BONSAT hungdesign@cayeanhvienam.com
LOLTUA
Bonsai 14 mt loai hinh nghé thudt cay cdnh ¢6 tir lau dai
trong nén vin hod cila thé gidi, O Viét Nam logi hinh nay méi
du nhap trong vai chuc nim gan day. Tuy nhién cue s6ng kinh
(€ cia dit midc ngdy cdng khdi sc, d&i sOng van hod tinh than
cha \gay cing cao han, thé vui nudi trong Bonsai da dan
phat trién rong khdp trong xa h6i, 5 dai bé phan cia nhitng
ngudi yéu thfch thé gidi ty nhién,
Bonsai khOng chi 18 m6t thet vui don thudn dé ther nhin, Iam
phong phii thém cho cudc séng, Lim thod man niém vui séng
tao, Lim dep méi truéng ma théng qua 46 né con rén Tuyén cho.
gui ta dife tinh kién nhiin, biét hod minh vao véi thé gidi we
nhién, biét you thyong va tran trong ty nhién.
Déi vdi nhiéu ngudi yéu thich cay cd, thé gidi ty nhién khi
bude du dén vai cay cin thutdng thich thi: véi mau sic rye 13,
huong thom eta hoa, 1d; edn v6i Bonsai, vé dep cia né thudng
din tang vao bén trong, phai c6 nhifng cdm nhin sau sdc vé thé
gidi sOng xung quanh méi that su cdm thu dude hét vé dep nay.
Bonsai 14 mt két qua cila ky thudt chuyén mén trong nghé fam
vuiin cOng vdi nghé thuat va tiét hoc. Chinh vi thé ma Bonsai
phan nao dé cho dén nay vin cdn [a diéu bi dn déi voi nhiéu
ngudi khi tim hiéu vé n6.
Bonsai nhiim muc dich tai hién lai vé dep cla wf nhién,
nhung thong qua tac phim, bing cOng phu va sy sang tao ca
minh, nghé nhin di tgo ra m6t san phim c6 mét cudc séng
riéng, ¢6 site manh tinh than riéng, do d6 né 1oi cudn va am
dam mé nhiéu ngudi.
‘THALVAN-THIEN| —————
KY THUAT BONSAT hungdesign@caycanhvietnam.com
Voi diéu kién khong gian ciia cac d6 thi 16n dién hinh nbv
thanh pho H6 Chi Minh, dat chat, ngudi dong, ti 1¢ thim thye
vat xanh trén ddu ngudi thap, thi viéc nudi trng Bonsai dé
thung ngoan 12 mot vige Tam thye t& va cé hiéu qua 6 nhieu
mat, bén canh d6 n6 cdn gitip cho nguisi ta gan lai v6i thé gidi
tu nhién hon
Ban than (i c6 diéu kién may min tiép can voi nghé thug
Bonsai ti rat sém va c6 diéu kign trao déi, hoe héi vdi cdc nghé
nhan wén cd nuéc vé kinh nghiém nuGi wong, dinh gid tinh
thm mf cia mét téc phim ... Sau nbiéu nam bo vi nghé
‘va da true tiép hudng dan cho rat nhiéu ngudi di dén véi tinh
vue Bonsai, 161 manh dan viét ra cuén sach nay, vdi mye
4€ cho nhiéu ngudi hon nifa cing di dén véi niém vui cha su
sing tao, trong nghé thugt Bonsai.
Trong cudn sach nay tdi c6 ging t6m luge lai nhing kien
thife, nhiing kinh nghiém that eg bin ma wi di tich luy duge
trong m6t thsi gian dai, thOng qua syf hoc hoi lién tye va su cong
dc, gitip 40 cla cic ban be ding nghiép.
NOi dung cuGn sch nay chi mang tinh chat co bin, nhing nét
‘Khdi quai vé ky thudt nudi tréng, va nghé thudt cla Bonsai, voi
mue dich bude dau gitip cho ban doc dé dang di dén v6i Bonsai
Néu c6 diéu kién, thi wong quyén sich sau sé di su hon vio
ac kg thugt chuyén biét trong qué tinh nudi wong va kién tao
Bonsai.
‘TOi xin cim on nhitng ban be, dong nghiép da dong vién tinh
thin va giip 40 i rit nhiéu dé hoan thanh dude cudn sich
nay.
THAI VAN THIEN
2 _ mis van nnhungdesign@caycanhvietnam.com
Muc luc
Phan 1: Nhiing kién thife ed ban vé Bonsai 6
I. Khai niém vé Bonsai 7
I, Nghé thuat Bonsai 10
IHL. Ngudn géc va luge sit qué tinh
phat trién Bonsai 0
Phan 2: Nhiing nguyén tic co ban dé
xfy dying m6t téc phdm Bonsai 2
L._Nhiing bude dau tién vé Bons 2
II. Nhiing quy wée thm my dé xay
dung tac phiim Bonsai 2
A. Cy 28
B. Chau 47
C. Sy hai hda cia tic phdm 54
Phan 3: Kiéu dang cia Bonsai 58.
1. Dang cd ban cia Bonsai 59
Il. Cae kiéu dang ca Bonsai 60
A, Nh6m mot than 60
B. Nh6m nhiéu than tiv mét gée 80
C. Nhém nhiéu than khée g6e 83
D. Nhém phong canh 85
IIL Kich thuée ctia Bonsai 86
Phan 4: Ky thuat tao dang 87
1 Dung cu 88
A. Dung cy cat tia 88
B, Dung cu uén sta 89
C. Dung cu thay dat 90
D, Céc dung cu khie 90
IL, Ky thudt to ding 92
A. Cit tla 94
‘THALVAN THIEN 3KY THUAT BON:
B. U6n sia
Phin 5: Kj thuat lio hoa
1. Tao dinh chét
Tl. Lots
IIL, Bong thin
Phin 6: Kj thudt tréng ey bam dé
1. Chon di
TI. Chon city
Phan 7: Tiéu cénh
Phan 8; Dat tréng cho Bonsai
A, Dit trong va suf sinh tung cba cay
B. Ty tao dat ing cho Bonsai
C. Thay dat
D. Ky thuat thay dat, thay chau
E, Thdi diém thay dat
F, Dau higu cén thay dat
Phin 9: Réu
A. Céch trong réu
B, Céch bao quan réu
Phin 10: Nuéc tuéi
A. Céch tu6i
B, Nguén nuéc
Phan 11: B6n phan
A. Phan v6 og
B. Phan hu co
C. Céch sit dung phan bon
D. Phuong phap bon phan
E. Nhiing diéu cfin luu ¥ khi b6n phin
F. Xi ly cy pham phan
Phan 12: Phong trif sau bénh
a THA! VAN THIE!
1 hungdesign@caycanhvietnam.com
108
121
122
125
127
130
131
132
136
142
146
147
148
151
187
158
160
161
162
163,
165
167
169
171
172
173
175
17
178
179
hungdesign@caycanhvietnam.com.
én thc sit dung thudc
C. Con tring chich hat
D. Nam, vi khudn, virdt
Phan 13: Cham séc hang ngay
A, Diéu kién thoi tiét
B. Dén ké cho Bonsai
C. Tudi nude
D. C&t tia
E. Phong tri sau bénh
F. Thay dit, bon phan
G. Cie vide khéc
Phan 14: Nhan giéng Bonsai
A. Gieo hat
canh
D. Chigt eanh
E. Ghép cay
E. Khai thc trong uf nhién
Phan 15: Trung bay Bonsai
A. Trmg bay ngodi vutin
B. Trung bay t
C. Trung bay t
Phin 16: Cach thim dinh ya thing thite
Bonsai
L Tinh thm my ca Bonsai
I. Thang diém dnb gid Bonsai
Phy lye: Mgt s6 loai cay duge sit dung
1am Bonsai
180
181
133
184
186
187
189
190
192
193
194
194
195
196
198
200
201
204
208
212
213
215
215
218
219
221
224
‘THALVAN THIB? =TRUONG NGHE
THUAT BONSAI THANH TAM
THAI VAN TH.
hungdesign@caycanhvietnam.com
KY THUAT
BONSAI
LUE ee es
(ak van Sen
San Lou T
NHA XUAT BAN TONG HOP TP. HO CHi MINH
MN
Lh Ce
D
\\
Va
}
aSK h-ipen ob Tamang
KYTHUAT BONSAL
Phant
NHUNG KIEN THUC CO
BAN VE BONSAI
hungdesign@eaycanhvietnam.com
7
KHAI NIEM VE BONSAI
Bonsai la gi?
6 nguén géc tif Nhat Ban va vé sau
trén khdp thé gidi
Bonsai 1a mét thuat
nay n6 duge sit dung rong r
Thyc ra, loai hinh ngbé thuat nay da 6 tit Iau doi 6 Trung
‘Quéc, c6 Ie céch day khodng 15 thé kj, ho goi dé la Bén tai
(doc theo ting Vit), ngudi Nhat goi 1a Bonsai do phién 4m tir
chit Bén Tai (theo 16i La Tinh).
Chit “Bén” tudng dvong véi chit “Bon” c6 nghia la c4i chau,
vat chita cAy.
Char “Tai” tuong dung véi chif “Sai” e6 ng!
hay 1a ky thudt trong cay trong chau.
da 1a wong cay,
Nhu vay, néw hiéu mét céch ddn gin tif Bonsai c6 nghia 1a
m6t cay dude trang trong chau,
Tuy nhién, néu chi hiéu Bonsai theo nghia den hw trén thi
ching ta chufa that suv cim nhan hétn6i hm cia hai tif ny. Khi
ching két hop lai véi nhau, tit Bonsai con mang mét ¥ nghia
khée, khé ¢6 kha ning dién dat mdt cich him sic va cu thé,
theo cdch don gidn duge.
D6 la Unb chat ham y biéu thi sy mong quan giifa cay va
chi; gitfa edi dep nghé thuat va ky thudt tao tic, gitfa cay va
con ngudi d6i v6i thé gidi ty mhien, ben canh d6 n6 con an ting
ci wiGt 1y sng trong vé dep cia téc phim.
TuALWANTHIEN >—————x—— l—ti—‘“O
:
i
hungdesign@cayeanhvietnam.com
KY THUAT BONSAL
Khéng phai bit ctf cy nao khi tréng vao chau,
1h Bonsai.
Cay 6 day duc trong va duge
0 ra mét hinh anh ma Khi
ar 6 ae gide nhu dang quan sit mot c6 thy 6 thy trong
tw nhién. N6 mang day di cic yéu 16 thim my, cing nhiing an
tung vé mot thé gidi wy nbién dang van dng, nhung lai c6
kkfch thuide dude thu nhé.
Chiu cia céy Bonsai 6 day khong don thudn chi 1a mot
vatchifa, ma gitfa chiu va cay cbn c6 mot méi quan hé thm
ing dic biét, No Im béc 16 duge vé dep va suf dung ¥ cia
tée phém, biéu dat dude khong gian tf nhién trong cdi nhin
nghé thudt va t6n tao duige gid tri cla chil thé 1a cdy mot
cach hiéu qua.
fing dugc goi
ct sita mot cdch rit de biet
diing trude nd, ngudsi thydng
Nét dic trung rit oo bin 6 chdu ciia Bonsai, dé 1a chau can.
Vé dep ininh thitc cia cay e6 duge, ld do su tac dOng khéo 160
cia nghé nhén, qua mot thi gian rit dai va lién tuc. Bang ky
thuat lim vu@in, ky thuat tao thc, edy duge cat sita dé thu nho
Jai vé mat kich thuéc, nhumg kiéu thifc, phong cach ciia cay vn
gidng nhu mot c6 thu c6 thie dang séng ngoai ty nhién.
Nhu vay, trudic mot tic phim Bonsai chiing ta c6 thé thdy
duige si dung cBng tinh té, lau dai, lién tue, cla nguBi tao ra n6,
vé mat nghé thuét cong nhv ky thujt. Lam ggi len cho ngutsi
xem nhifng xtic cm ve thé gidi ty nhién, cm gidc nay cé due
théng qua King kinh nghé thud.
‘Chinh vi cde diéu én, mi mot tée phdm Bonsai hoan toan
Khéc xa véi m6t cay kiéng dugc ting trong chau binh thudng.
2 mavinratn
Ki mite ob Bonin
Nhu vay, chting ta 06 thé hiéu ring: “Bonsai la thudt ng
nham dién td vé dep cita mét cay dutge thu nhd lai vé mét kick
thidc, nhung tinh chdt cha né gidng nhu mot c6 thy 66 thie
trong wi nhién, va dugc tréng trong chdu can.”
Nhiing yéu t6 can ban can dude xem xét va d4nh gid 6 tac
phdm Bonsai 46 1a: Tinh c6 thy - Tinh nf nbién - Sy thu gon -
Chau can.
Minh 01
Ani cia mot o6 thy tong ty nhién 6 ding thing, tin a phét wign ne
do, manh mé. TEE tin li vast thi so voi efi tric chung cia cy. Tin
cay tron d8u do sing Qc lap git mot khOng gian tring ti,
‘Day 10 hinh nh md nghg thugt Bonsai musa thé hig & Kfch tude
thu nhd vA 8 dong.KY THUAT BONSAT
ll. NGHE THUAT BONSAI
Bonsai Ia mot nghé thuat biéu dat an tong.
Nehé thuft 6 Bonsai Ta nhilim tao ra mot cay 06 kich thude
ue thu nhé, nhung van thé hién dude hinh Anh cia mot 6 thy,
hy 6 trong tut nbién that song dng.
Trong ty nhién, suf sinh trudng va phit wién cia cay uén chiu
Anh hudng me tip cia nhiing ie dong mua, nang, gid, diéu
ign khic nghiét, ... Chinh nbiing téc €9ng ndy da lam cho cay
66 duge nhitng hinh anh, ding vé day an trong, doc dao trong
mat cia ngu@i quan sat. Cu tric dic biét cita b6 ré, ki€u than,
dang canh, di 6 lai dau din manh mé vé sy sinh ton, vé sy dau
‘tranh vuot qua moi tré lye, dé t6n tai va tao ra mét hinh tugng
sOng dep de, ding dé cho ching ta chiém nghi¢m.
Thién nhién di ta0 ra nhiing cdy c6 hinh tong doc dio,
‘mang tinh my thudt cao. Nehé thuat Bonsai muén tai hién lai
hing hinh Anh nay mOt c4ch c6 dong va sang tao.
- Tréc hét, c6 thé khdng dinh ring Bonsai 1& m6t loai hinh
nghé thuat d6c dio.
N6 dc dio 6 ch6, chat liéu diing dé tao ra tac pham; 46 1a
cay xanh - mdt ca thé séng hodn chinh. Diéu nay sé chi phéi rit
16n dén qua trinh tgo téc khi tao ra t4c phim, Chit li@u nay dac
‘bigt khic hin v6i céc chit ligu d nhting loai hinh nghé thuat
_ Kae, d6 1a chat liéu s6ng. Do 46 can phai c6 nhing hiéu biét
-vé quy luft sOng va cn cé nhiing ky thudt tac d6ng hgp ly trong
hungdesign@ca}
qué trinh ché t4c, mdi mong c6 due mot tac phdm sing au bén
va mang 4n tung tham mY w nhién.
- Céch thé hién 4 hinh thie cia c4y, c4ch nhin va sf cim
nhdn n6i dung téc phdm, sé khong ding ditng lai 3 mit chd, ma
lun bién thién theo su phat trién cia cay.
Vi cay 14 mot cd thé sOng, n6 sé khong ngitng phat wién ve
kich thuéc trong sudt qué trinh sng. Diéu nay lam cho cay lu6n
thay hinh di dang. Dé cho cay gift nguyén dude hinb dang nbut
¥ mu6n, ma van sOng tuoi tt trong chau can, 14 cd mot van dé
nghé thudt, thong qua nhifng ky thudt Gac biét cia nghé am
vudn, téc dong lién tc lén x thé eda cay
- Bang su s4ng tao, 6c thdm mY, nguéi ta thu nhé kich thuée
cia cay, dé bién né thanh mt cé thu thu gon trong chau can_
Trong qué trinh tao téc nay. vé mat nghé thuat can phdi biét
cdch chon loc, loai bé bét nhitng chi tiét nfm ra, chi gid Iai
nhimg yéu t6 can thiét, dé cho cay béc 16 dude vé dep métcich
hoan hao va don gidn.
D6 chinh 1d thuge tinh dan gidn cia nghé thudt néi chung.
- Tuy nhién, trong viéc edt tia ré, thn, canh tao ding cho
cay, dé cAy béc 16 dude tinh chat nhu cda mét cé thy trong ur
nhién, can phai hiéu ro tap tinh, dac tinh sinh ly oda cay. Néw
kh6ng nim vitng dic diém nay, ma chi toan tinh thyc hién ¥ dd
mot cach duy ¥ chi, vi va, sé din dén két qua cay sinh trudng
bat thudng va 6 thé chét.
Nhu vay, di hdi trong qué tinh tao ra tic phim, phai 06 su
kién ti, nhdn nai lau dii, cing véi nhimng kin thife nhat dinh
ciia nghé im vudn méi dat duige muc dich cudi ching.
THALVAN THIEN
hvietnam.comNghe that Bonsai
ees
- Ci dep va gid tri cla Bonsai mot phan duge thé hién é tinh
chat ligu va Minh thie thé hién, qua d6 ndi dung dn tang ciia n6
vé nr tudng, trigt IY s6ng, dude cim nhan m9t eich sau sic
Bén canh dé, mf cdm cila con ngudi cting c6 thé thay d6i
theo tin trinh cia thi gian, Cho nén, trén mét céy Bonsai,
cling cé sy thay d6i céch nhin nhin vé dep cia caly ve kiéu thie,
fing nhurn6i dung, Do d6, ngay trén m6t téc phdm Bonsai ngudi
ta ciing cé thé tao ra duge nhiéu kiéu thtfc kh4e nhau, theo thii
gian, va thy theo sit cdm thu riéng cia timg ngudi.
Diy cling 1a mot diéu dic biét nifa ciia nghé thuat Bonsai ma
cfc logi hinh nghé thugt khdc khong thé c6 dugc.
- Cy Bonsai khi da hon thanh, thi chia hin d4 hoan chinh
hodn toan, Newdi ta van c6 thé uén sifa, c&t tia lai va lam thay
Gi cd kiéu déng, hinh thifc trvéc 46, Dac tinh cla chit liéu, cho
phép ngudi ta Jam duge diéu nay.
G ning loai hinh nghé thugt khéc, t4c phd s& duge hoan
chinh trong mt thdi gian nhat dinh nao 46, Con 6 Bonsai, do
cay sé dn lén, ting trng theo nam thang, né sé phd vo bé
cue, eau tric ban dau. Do d6, ngu&i tao tac cAn phai theo doi,
udh stta, chim séc lién tye trong suét qué trinh s6ng cilia cay,
mGi e6 duige m6t 4c phim tam dc. Nhu vay, tren mgt tac phdm
Bonsai su téc dOng va séng tao sé khng ngiing dién ra trong
sudt qué trinh t6n tai cila cay.
~ Nhung su tam dic, sir hoan ho 46 cling chi mang tinh chat
‘théi diém. Vi theo tién tinh phat trién ciia cy, sy hon thién dé
SE bj thay d6i di,
C6 thé mét adi cay, bang cé may d8i ngudi; sy hoan thién
i a esteem se KhOng ngiing duyc thuc hién tiép tue 6 cac thé
THAI VAN
hungdesign@cayeanhvietnam.com
KY THUAT BONSAL
Cay efing c6 thé bi hu hai theo thei gian va chét di. Cho nén,
cling c6 thé xem Bonsai la mot nghé thuat khong bao gid hoan
thanh. N6 cif 16i cuén nguéi ta di theo, tim kiém mot vé dep
hoan hao 4 tong lai. Chinh diéu nay hp din va 16i cudn rat
nhiéu ngudi
Gia tri cha né 1a Iuén bién thién va khong c6 dinh diém:
“M6i cay Bonsai la mét téc phéim déc dao, khéng cé hai te
phdm Bonsai ndo giéng nhau. Ban cing khéng bao gid hoan tit
hog chéim ditt cong viéc tao ra mét ide phéim Bonsai, ma van
tiép tuc mai mai” (KYUZO MURATA).
- Bonsai khéng d¢n thudn chi la phién ban hay mot nh chup
glia cay ¢6 thyc trong ty nhién. Khi difng truéc mot téc phim
Bonsai, ngudi thudng ngoan c6 thé cdm nh4n dude hdi thé cba
ty nhién. NO ggi lén xtic cdm vé suf van dong tiém tang cia thé
gidi sOng,
Sy thay d6i sic théi, phong cdch cia cy theo céc mia trong
nim: Xuan cay ra Ic non, Ha dom bong két tri, Thu Id vane
toi rung, Béng canh khing khiu tro troi, dem lai cho ngudi xem
dugc nhéing cdm nhan vé sy dich chuyén cia théi gian, vé suv
van dOng ctia thé gidi séng mét cach an twong.
Chi cn mot cay Bonsai riéng 1é thi, cling dit gai cho ngudi
thudng ngoan vé mot khéng gian Gy hinh tong, tao ra dude
nhiing xic cm vé phong vi ciia dat tdi, xy dung duge mot
cdm gidc ludn vé van vat.
- Vé dep cila Bonsai cling khéng chi la thinh qua rigng biét,
do sy khéo léo, 6c thdm my ciia con ngu@i tao ra mOt cdch hoan
toan, ma dé cOn 1a két qua cia su phéi hgp giifa ban tay, Khoi
6c con ngutsi, véi ban tay cia ty nhién mot ech hodn hao,
Dutdi tac dong cia ty nhién nhu: ning, mua, gid... len ed thé
THALVANTHIEN 73ON phi that Bonsat
Ee
4 @ chiu nhiing anh
céy, Qué tinh sinh tung cia Bonsai s ing
con as tip va ldu dai; Cay cdn phai thich nghi dé ton tai.
Vé dep, suf sng, hinh thé ciia cay bi chi phoi dai cde yEu 16 nay.
Nhut vay, két qua cui cing cia nghé thut Bonsai la mot ket
qua song hanh gitta con nguvi va tyt nhién.
= Cang mét tae phim, nhung khi ding tude n6, mdi ngudi
thudng aoe sé cr mot xtic riéng khéc nhau. piéu nay
pphu thngec vao sycAm thy eta méi ngu®i. Oi voi ngutdi nay, nd
‘201 len m6t hinh &inh, m6t khung canh nao 46 trong ty nhién ca
kky tfe, Nhung d6i vdi ngu’i kia, n6 c6 thé 1a cd mot triétly s6ng,
4n tang bén trong dang vé cia cay.
B@i thé Bonsai rt thich hgp va lam mé say nhiéu ngudi.
- Vie chim s6c cay Bonsai dugc thyc hién qua mét thdi gian
rat dai. Neudi ta tim kiém, theo dudi c4i dep 4 tuong lai. Su yeu
thich, sy déng cdm sé ting dan theo théji gian. Ty dé, dan hinh
thanh mt cdm gide g&n bd v6i mt vat quen thudc, lau nim,
thn thiét. Bs la m6t phan cd tinh than trong nghé thudt Bonsai
Déi v6i nhing ngubi s
nhifng ngudi ban than thi
thoi gian.
mé Bonsai ho xem Bonsai nhu
mot vat sd hifu cha day phong vi
~ Bonsai khOng chi don gidn Ia phién bin m6 phdng tw nhién
‘hu m@t anh chup, ma ban than n6 14i hién Jai duge hinh anh
iia thién nhién mt céch tinh t€ va don gidn.
___ Tren cfu tric, kiéu ding cia cay, thé hién dude suf chit loc
titcd eee dep tinh ty, von ¢6 ciia cy trong ty nhién mot
MOt téc phim dep khong c6 chd cho su rum ra celia cée chi
‘Hét. NO hoan BD dén mite, chi thém vao mot chi tiét 12 thita,
KY THUAT BONSAI mee
Céi dep & nghé thut Bonsai cn thé hién due chan 1g: don
gidn va ton thién. Bd cing 1a mOt thudc tinh nita cia nghé
thuat n6i chung
> Bonsai 1a hinh anh, minh ching cho qué trinh van d6ng ca
thé gidi ty ni .
sdng tao Bonsai gitip cho con ngu@i xay dung duoc dite tinh kién
nhin, biét chép nhan sy thay d6i ciia tao héa, chap nban Ie hoa
sinh. Diéu nay thé hién su hda diéu cia con ngu®i ydi te nhién
that ro nét.
Khi ngdm nhin mOt téc phdm Bonsai thuting dem Iai cho
ching ta ciim gidc an binh, thanh tinh, cm gide duve hoa diéu
yao céii ménh m6ng, tich ling ciia vii tru.
* Nhu vay: Tinh d6c do cia chat liéu - Su ddn gidn, hai hda
cia hinh thite thé hién - Sy ho&n thién eda vé dep hinh thife va
nOi dung, di tao ra cai dep d nghé thuat Bonsai.
Bonsai 14 m6t chit ligu s6ng va luén thay déi theo tién tinh
cia théi gian. Lam cho né séng va phat tién tuoi t6t rong chau
can, 18 cd mét qué tinh hiéu biét cing nhing téc dong vé ky
thugt. Con vige bién ddi, sifa chifa cho né boc 16 hét vé dep theo
§ nim 46 1a vain dé nghé thuat.
Nghé thudt d day cdn c6 sv phi hop gitta ban tay thién
nhién véi con ngudi,
Tai hoa ciia ngudi tao tie chi 1A lam tng thém cdi dep ma
ty than eiia c@y e6 duge.
C6 thé xem Bonsai 1d mOt tée phim nghé thuat song.
hungdesign@cayeanhvieinam.com
‘THAI VAN THIE! 1soO
Night thuve Bi
Neguin pic ob Lo ut yu tink pit hin Bm
lL NGUON GOC VA LUC
SU QUA TRINH PHAT TRIEN
hungdesign@eaycanhvietnam.com BONSAI
Trong rit nhiéu gid thiét vé sy hinh thanh cia Bonsai, thi o6
mot gid thiét ding chd ¥ nhdt, gidi thich vé nguén géc cila
Bonsai. Chinh 1 viée nudi trong c4c loai dude thao tir lau dBi,
cho mye dich tri liéu.
Cac nay duc tong va cét tia lién tuc, qua mét thoi gian
dai. Diéu my v6 hinh chung tao ra due mét dang vé kj Ta cho
: cay, kich thuée edy bi thu nhé so véi tf nhién, né tao ra dude
inh 02 mt dang vé bat ngd va rat dn twéng khi quan sat. Do d6, ching
Anh cia m@t ring cay trong ty nhién duge sit dung dé lim canh va thuéng ngoan.
Cé le vé dep ciia chting, ma hién nay chiing ta thudng thife,
duidi edi nhin cla nghé thuat Bonsai 1a cd mt qué trinh ti€n ha,
theo thdi gian. N6 da trdi qua nhiéu su thay déi vé nhan thie
theo lich sif phat trién, va nghé thuat Bonsai Ia mét khéi niém
duge hinh thinh vé sau nay.
Dat nvéc Nhat Ban, tir lau duge xem IA ci n6i khai sinh ra
loai hinh nghé thuat Bonsai. Ho da diic két thanh cde kiéu ding
co ban, xay dung dude quy tfc, tiéu chudn thm my cho nghé
thuat Bonsai, dua nghé thudt Bonsai téi mifc hoan thién nhat.
Tuy nhién, vé nguén géc, thi cdi ndi cia loai hinh Bonsai
xudt phat dau tién 6 Trung Quéc.
Bing chting xua nhit vé su tén tai cla Bonsai 6 Trung Qu .
: duye cdc nha khdo cé tim ra tinh Thiém Tay vao nim 1971 -
‘Tée phim Bonsai ti fign la tinh anh cla ring cdy te nhién, nhumg eo sco dgng ‘1972. Khi Khai quat khu Can Lang, noi c6 ngoi mo. cia Thai’
4 A. fe
‘vA luge gidn bat e&c chi
marvin rine j THALANAKY_THUAT BONSAL
Chuiong Hoai, sng yao doi Du net vi
nguyén. Neudi ta quan sat thay tren véeh |
a mot thi ni, trén tay bung i <
rea end a, Dieu nay ching t, lai hinh ey trOng trong,
Ane aé lam cdnh 44 phét trién manh 6 thoi ky 6. Nhu vay, 06
thé ngudi Trung Quoc da biét nudi trong, Va thudng thife nghé
thuat Bonsai céch diy khong 14 - 15 the
6e 1A mot nén van minh Ién, c6 &nh
‘Van minh cia Trung quéc 1a m@t nén vin minh Ién,
hu@ng dén cd khu vue va trén the gidi. Qua viée giao thyfong,
gitta hai nuéc, ma loai binh Bonsai duge du nhp vao Nhat Ban,
png cdc hoat dng cia gidi thuong gia, vien chute, tu st 6 trong
thai ky nay.
Cé bite hoa, vé vé dé tai cay Bonsai 6 nhat 4 Nhit Ban yao
thé ky) 13. Bufe tranh cho thay cay c6 dang dip ty nhién, trong
trong chau nho ya tring bay trén ke. Nhu vay, ¢6 1é loai hinh
Bonsai da xudt hién truiéc d6 khé Iau. Cho thay ngudi Nhat lic
46 xem Bonsai la mt nghé thudt,va dude tung bay trong phdng
4€ thudng ngoan.
i Dudng, chét vo nim 706 sau cong
re a ngdi m6, c6 bite
la
Sau mot thdi gian dai, cdc ky thudt vé Bonsai da c6 rt nhiéu
su thay d6i, cdi in, Cay tong va chiu déu tré nén tinh
hon. Hinh anh cia cay thé hién gan giéng v6i ty nhién, 06 suv
don gidn trong kiéu thifc, bét cau ky va ngay cing c6 din tong
hon vé thé gidi ty nhién. C6 1é do su Anh huéng cia Thién Dao
trong thd ky nay.
Vao thé ky 17 - 18 vudin Nhat phat wién cue thinh. Triét ly
cia dao Phat cng c6 nhiéu anh hudng vio phong cach
Bonsai, né thé hién sw hda diéu vdi thé gidi tu nhién. Kiéu thi
Phong céch Bonsai tic nay mang 4n tuong cila cay trong wt
hién rétr6, hinh an cay biéu dat siic sng manh mé ctia mot
thu viing chai, mét cy gié lia, mét ring cay .v.v... Tinh
chit cila cay da khac din véi wuéc a6. Trong thvi ky dau cla
Bonsai, mét cay duge xem la dep, thuding c6 su khuyét tt va di
= wavannnen
hungdesign@cayeanhvietnam.com
|
Ngubm phe
Loar st gu tinh pet trim Boman
dang bat thudng.
, Vao thé ky 19, Bonsai c6 m6t bude phét trién rét manh me
vé mat ky thuat tao hinh. G giai doan nay, ngu®i Nhat da ding
day kim loai dé uén sifa than, canh. Viéc tao dang thuan Idi hdn
trudc nhiéu.
G thoi ky nay, ngudi phuong Tay cing da bat ddu hm tim
én loai hinh nghé thuat Bonsai. Tuy nhién, gitta phuong Dong
va phuong Tay c6 su di biét vé quan diém va tiét If song. Cho
nén ho van chyfa hoan toan cdm nhan hét chiéu sau gid tr cla
tac phim Bonsai. Dau tién ho chi chiém nguOng vé dep hinh thé
ciia Bonsai, dan da vé sau ho mdi cdm nhan due gid tri ndi
ham ciia Bons
Nam 1878 Bonsai dude gidi thiéu dau tién 6 Paris. Nhung
cudc trién lm nay khéng gay dude tiéng vang Idn, do nguti
phuong Tay cho ring, day chi 1a mét cay nhé dude trong trong
nhé, bing ky thuat Jam vutn binh thudng.
nim 1889 ngudi Nhat 4 c6 rat nhiéu thay déi vé
kiéu thttc cia cdy Bonsai; ho tao ra nhiing cay c6 hinh anh va
tinh chat nhy m6t ¢@ thy gid nua, c6 kinh vugt qua bao khé khan
thit thdch dé tén tai; mOt cdnh rig nhv that; mot céy nhw dang
6 suf chuyén d9ng ciia gié qua kh6ng gian s6ng cia né ... Biéu
nay, da dé lai dn tudng In, cho ngudi thiGng ngoan vé vé dep
ctia Bonsai, tao ra dufge stf thfch tht, than phuc 6 ngudi phung
Tay va ho bit diu quan tam, tim hiéu Bonsai sau sic hon.
Nam 1909 cuéc trién lim Bonsai 6 Anh Quée duge dén tiép
ndng nhiét. Sau cudc trién lim nay, di khoi day mét phong trio
nudi trong Bonsai, xem n6 nh mot vat gia bao, rong khip &
nhiing ngudi yéu thich thién nhién.
‘Tir d6, Bonsai lan rong ra khiip thé gidi, Do da téc déng I6n
dén nguvi phuong Tay.
THALVAN THIBN 9KY THUAT BONSAL
Neay nay, loai hinh
nhimg noi ma ede thi
thign nhién,
h Bonsai da ph bién rong khap, nhat 1
dan 6 ft dieu
kién tiép xtic vdi thé gidi
Hinh 0s:
Ba tranh of abi Dutng, m6 td mot cung nit tay cung kinh nang chu
‘cy cinh thu nbd. Nhu viy ching 6 loai hinh Bonsai 44 ¢6 nguén g6c
Wau Gai 8 Trung Qué.
—. Fongdesl elem ol vietiar ene ere -
Phan 2 ‘
NHUNG NGUYEN TAC
CO BAN DE XAY DUNG
MOT TAC PHAM
BONSAIPesci coksil in Nhang bate dia titm vt Bowsai
G mt s6 loai cay, 14 c6 thé thu nhé dude, nhug kich thude
i thi khong thé. Diéu nay rat quan trong trén cay
|, NHUNG BUGC BAU TIEN ist. khng nen nog un ty
VE BONSAI thu nhé vé kich thude.
M6t s6 cAy trong tr nhién c6 thé duge chon lam Bonsai,
Vige chon Iya mét cay dé tao thinh cy Bonsai theo ¥ riéng, nhung qua thuc té va kinh nghiém, cdn rit nhiéu ly do khdc
thoat nhin c6 vé niu don gidn, nhung thy ra cling tong i kh nha dé khong chon n6, vic6 thé ching phat nem khOoe ten
Khan cho nhiing ngudi méi bat div. Bude dau tién dén véi nhu dy dinh, hodc sé khong s6ng dugc mét c4ch lau bén tong
46 nudi trong Bonsai ... Nén chon nhifng cAy o6 sife song.
bi, thich nghi dugc v6i qué tinh tao t4c lau dai cia qué trinh
nudi tréng Bonsai.
Bonsai, nén tim hiéu ky hodc tham khao ¥ kin cia nhitng ngudi
tréng Bonsai c6 kinh nghiém, dé tranh b6t nhitng sai lam khong
dang 6.
e were a : = Hay quan sat va ghi nhan thé gidi ty nhién xung quanh ching
Cay nao cing 6 thé duge tréng trong chau 4€ thuéng im, 4 mot céch ti mi, vi hinh anh Bonsai ld su tdi hién lai céc hinh
hung cin phdi biét ring khOng phai cdy nao cling c6 40 diéu nh oiia cay trong tur mhien.
kién dé tré thanh mot cy Bonsai. : ; 4
Bén canh d6 cn hoc héi qua nbling dot tng bay, trién Jam
M6t cay Bonsai cdn c6 nhiing pham chat dic trung ctia n6. Bonsai, qua sdch béo hodc trao d6i 6 cdc nha vudn Bonsai... sé
Néu chon mét cfy dé lam Bonsai ma khéng cé sit chon loc, 4 __gitip ich rat nhiéu trong viée chon Iva mdt cay, d& tao ra cay
nhiéu yéu t6 nh: Gée - Than - Canh - La theo tiéu chuan, thi Bonsai theo y thich.
| rfii kh6 c6 thé sng tao dutge mt téc phdm Bonsai cé gid tr Ciing nén chi ¥ chon nhiing loai cay gan giti v6i moi trudng
thiim mY cao, ngay ca nhitng nghé nhiin c6 tay nghé cao. sOng xtng quanh. N6 sé thich nghi mét c4ch dé ding véi moi
trung va ché 49 nudi trng Bonsai.
Khi chon Iva cay dé tao Bonsai, nén thu tha, khong néng v
Quan sit cay mot céch cin than vé moi mat, cing vi nhitng nét Nhiing pham chat can thiét cho mOt cAy Bonsai
dc trung cia cdc yEu 16. nguyén li¢u
Khi quyét dinh, nén cn nhéic cay duce chon c6 aii nhting dae 1.89 re
‘inh cn tit d€ tw thanh mot efy Bonsai dep hay khong? Nen chon cay c6 b6 18 dep, khoé. Phin ré pho bay trén mat
Truse hét, hy tim chon nhiing cay cé dng vé bén ngodi doe dat diy dn tigng, ré toa déu ra cdc hudng mét céich ty nhién.
440, cu tric cba Ié - hoa - tréi nén ¢6 kich thuéc thu nhd. Biéu Civ tnic, hinh thai cda r& o6 thé bit kY, hinh anh bén ngodi
nay sé tao thuan Igi, d® ding cho ede bude sau nay trong viée ea ré tao ra cam gide nhutré mot o6 thu trong ty nbién.
go tée.
sii hungdesign@caycanhvieinam.com THALVAN TIEN 28
z2. Gie cay
Ge cay 1a phiin chuyén tiép ti DO ré lén than,
Phin e6e cay nén né rong trong tim nhin, hinh Anh nhu mot
g6¢ 6 thy, g6c thudn déu cdm gide nhur mot e@y non tre,
Chon bo géc ré dep 1a phn quan trong nhat, vi ky thuat tao
duige bS g6c ré dep 1a rat khé va Tau dai.
3. Than cay
Hinh ding thin va céc dung nét cia thin khong nén thai
qua, dé mat ty nhién, Than thuén dan ty g6c 1én ngon hay cOn
‘201 1a “du voi dudi chudt”. Than la phin duigc pho dién cho
ngudi xem, do dé cin chi ¥ 4 phia tide khéng nén ¢6 nhiing
seo xdu, vét cit tho, dé lai an trgng khéng dep khi quan sat.
* Néu chon duge mét cy c6 b6 r&, g6c va thin dep 1a c6 thé
dat dude mot nita sy thinh cOng trong viée tao-ra mot tac phiim
Bonsai.
4, V6 cay
Vo cay nén chon c6 mau séc dep, cu tric dic biét cia v6
‘cy cling gop phan tao ra an tugng vé tudi tac ciia cay.
5. Ngon cay
Ngon cay nén hung nhe vé phia ngudi xem. Néu ngon qua
a0, 06 thé thu ngin né Jai bling c4ch ct tia va dung canh ké
ti€p lén dé thay ngon cay.
6. Camh cay
‘Cay Bonsai duge quan sét 6 ba chiéu, cho nén cay cAnc6 cau
mic canh dep va hgp lf. Canh 16n 6 phia du6i, céc canh khéc
2 svar
hungdesign@eaycanhvieinam.com
xPTHUATBONSAE C+
Ndang bute dhe tte ub Bansat
moe xoay tron lén dan tdi ngon, cc canh trén ngon nén nhé din
yé kich thuée va khodng cach. Canh phat trién déu vé moi
huGng trong khong gian.
Canh nén c6 nhiéu nhdnh phy dé tao ra cu trie canh chi tiét
va dep ty nhién.
7.La cay
Nhu b@ 4o cila cay, mau sc Ié thu hit c4i nhin cila ngudi
xem. Nén chon cy cé cau tnic lé dep, hoae mau sic cita choi
non, nu néi bat dé igo cdm gide sinh dong. Cé thé chon cay thay
d6i mau sic ld theo mia, diéu nay cang lam ting gid tri cia
cay.
Vicdy Bonsai c6 kich thuée nhé, nén chon loai cay 14 06 kich
thuée nhé tuong xting. Cay 14 hoi 1én chi phd hgp cho dang
Bonsai c6 kich thuéc Ién.
8. Hoa
C6 thé chon loai cAy c6 hoa dep, thém, mau sc néi bat wen
cay dé tao Bonsai, cht ¥ kich thuéc cia hoa tot nhat nén tong
xting véi cy. Mot cay c6 hoa ly tudng nén c6 mii thom, nd bén
va dong déu.
9. Trai
Néu cay cé trdi, nén chon loai cay c6 tri phi hgp vi kich
thiféc cy, mau sic dep, bén va lau rung 1a tot nhat.
* Trén day chi 1A mot sé nhiing khdi quét ban du dé chon ra
mét cay Bonsai c6 tiém ning.
That kh6 gidi thigu mOt cach day di nhing diéu co bin 6
phan nay, 4@ chon ra duige mét cay Bonsai dep trong tong lai,
vin6 con nhiéu yéu t6 khéc nifa cing chi phi dén vé my thugt
‘THALVAN THIEN 25KYaHUaTBONSA
cba mét cay Bonsai
iéu quan trong 18 nén tim ra cay ¢6 nhiing dic diém ed bi n
dau tién thich hop cho viée tao ac Bonsai:
= Cay 06 bd ré nhur mét cd thy vé mat cdm gid,
_ Thin o6 dang vé wy nhién hodc khée thing day &n wong
vé duting nét.
- Canh 06 nét duyén dng, dep mat.
dich 16i cuén
- Mau sic cila than, canh, 14, hoa phd dién m6
ngudi xem.
Con c6 mor digu Iau ¥ nifa, 1a nén chon nhifng Jodi cdy ban
dia rong giai doan diu méi tp cAn v6i Bonsai, sé 6 duge
nhiing thuén Idi trong qué trinh tao téc, vi chting dé dang thich
nghi v6i méi trugng va ché 4 nudi trong chu that hoan hdo
chia ngudi méi bat dau.
DOi voi ngudi mdi tp su, nén bat ddu tit cay dang thang, vi
c&e bue thyc hién don gin hon nhiéu. Day la ding cin ban
nhat cla Bonsai. Thue t€ nhit la nén bat dau vdi mot edy cd
Kich thuéc nhé tit 20 - 30cm.
Kh6ng nén qua dic biét quan tam dén hinh thai ky di cia b6
#6 hay cdiu tnic than, hoc nhiing chi tiét udn sta bat thutng
kh6ng phi hgp v6i tinh ty nbién cla b6 cdnh. Mot s6 ngudi méi
‘bat dau véi Bonsai thutng bi mé hodc bdi nhifng hinh inh nay.
Céc yéu 16 cita cfly céin phai thé hién tinh ty nhién 6 mite dO
cao nit, Hay n6i khde di céc yéu 16 a6 tu hai boc 16 dus
"4 a und phai b6c 16 duge
2 mavnraty
hungdesign@cayeanhvietnam.com
9109 the thn sy de ny cary mi the pie, Praans
|, NHUNG QUY UGC
THAM MY BE XAY DUNG
TAC PHAM BONSAI
Bonsai 14 mt téc phim nghé thuat biéu dat duve vé dep cia
ty nhién that cd dong.
An tong thm mj cia tic phim Bonsai tac dong yao my
cdm ngu&i xem, d6 1a két qua cia su ph6i hdp mot cach nghé
thudt gitfa vé dep hinh thé cia cay cing vdi suf hai hda, dn
tugng vé khéng gian ma né tao ra duge 6 wen chau.
Gitta Cay - Chau - Nghé Thuat Trinh Bay c6 méi quan hé
hifu co that mat thiét, cht ché, tao ra dn nung cho téc pham.
Méi mét yéu td déu c6 gid tri nhdt dinh cing g6p phan lm ting
gid tri tham my chung cho téng thé.
Mun dat dude diéu nay, cdn phai o6 nhiing cm nhan tot vé
su’ can xting, quan bing (khéng phai a sy d6i xitng) vé duding
nét, hinh khéi va sy phdi cin.
Tat nhién, cing cdn c6 nhiing kign thite oo ban vé ky thuat
lam yutn dé bio dim cho sy s6ng con etia cay.
Khi tién hanh kién tao mét tac phim Bonsai, can chu ¥ cae
bude phi hgp nh sau:
‘THALVAN THIEN FisKY THUAT BONSAL
LA yu t6 chi thé quan trong dau tién, cfin dude chi ¥ dac
Diet vé nhiéu mat mt cdch chi tiét, cn ke.
Cac bd phan trén cy nhu: Gée ré - Than - Canh - Tin la sé
duce phéi hgp nhip nhing v6i nhau that hai hoa, tir d6 mdi to
ra phong thdi ciia cdy mot cach riéng biét.
Chinh nhiing sai biét nhé trong yéu wa
tri thiim mj ciia cay Bonsai nay khdc han vdi cay
am cho gid
a.
Dé tao ra duge vé dep ciia cay m6t cdch hai hda can chi ¥
cde van dé sau, khi méi buéc dau bat tay vao kién tao mot cay
Bonsai
1. X4c dinh chinh dign (mat tién cha cay)
Diy la diém ma cy pho din cho ngudi thudng ngoan, cim
niin hét vé dep cia né m6t céch ho’n hdo vé nhiéu chi tit.
Mic di cliy duigc quan st $ kh6ng gian ba chiéu, nhung thyc
ra chi c6 m6t vi tri dep nhit dé cho cay pho dién hét vé dep cla
g6c ré, huéng lugn ngoan muc cla than cing vdi su sip xép dep
mat ciia canh nhdnh trong khong gian cho ngudi xem cm nhan
16t nhiit, 46 chinh 12 mat tién cla cay.
Buc du tién cho cng viée tg0 téc Bonsai, cdn phii dic
biét quan tim Gn vin dé nay. Bi xéc dinh ding mat tién, sé
gitip cho viée dinh hinh dugc dang co ban cla cay, Nhu vay, bo
cuc cila cy sé din dugc hinh thanh trong § wong.
Diy Ia tién dé cla viée thiét ké, a€ tir 46 sé xdy dung dude
2 _THAIAN THIEN
hungdesign@cayeanhvietnam.com
Nheong guy tte thm mg
‘xy dang mbt the phim Bonsat
bé cuc, phong thai cia cay mot c4ch thudn Igi va chinh xac 6
cée bude sau nay.
Khi bat tay vao tao téc mt cy Bonsai, can phai biét phéi hop
nhip nhang va hai hda céc dudng nét cha géc, ré, thin mot each
‘6i wu nhat. Lam sao chon ra duge vi tri, ma & 46 ré va thin e6
suf dung hgp t6t nhét vé dung nét dé khoe ra tru@ng nhin cho
viéc thudng ngoan. Khéng nén chon phién hoac la vé dep
ciia ré, hodc 1a vé dep ciia than dé khoe ra tam nhin mOt cach
don digu. Diéu nay sé dan tdi su sai lech bé cuc ciia cay ve sau.
G buée dau tién nay néu khong c6 suf can nhde mot each
ih xc, thi cc butéc vé sau nhu chon canh, tao phong thai cho
cay i sai Ich va phién dién, vé dep ctia cay sé khong boc
18 16 rang duge.
‘Th6ng thudng, nhitng nguei méi bat diu dén véi Bonsai
thuting hay mic phai 16i nay. Nén biét ring néu khong x4c dinh
ding mat tién ciia cay, van c6 thé tao ra dude mt cay Bonsai,
nhung b6 cuc cia né sé khong hgp ly; nét dep, sy duyén ding,
vé dep din tang ciia cdy sé khong duge pho dién mot cach hoin
hdo cho ngudi thudng thife. Sy cam nhan vé dep cla cay sé bi
gidi han di rift nhiéu
2. Chon goe, ré
G6c, ré 18 tiéu chudn dau tién va quan trong nhét dé xéc dinh
vé dep va gid tri cilia mot cy Bonsai.
BO ré 1a dau higu ca tuéi t4e, né go ra An tugng vé thi
gian, 1am cho cay biéu dat duge tinh chat c6 thy vé mat cam
gide khi quan sAt.
Khi chon cay Bonsai, nén chon cay c6 b> 1 dep, pho
THALVAN THIEN 23KY THUAT BO!
dién 16 trong tam nhin. Bd 1a mot
hung mot cach ngdu nhién, bat ky vi
18 c6 edu triic uén lugn, va tinh chat et
b6 ré lan toa d
a khong d6i xting. MOt bo
a.né trong that uf nhién.
RG c6 thé moc lan ta bat quy tc, nhung n dinh, e6 kich
thuée tong xting véi g6c cay.
diém
“Gée
Phin gée cay nén né rong ra trong tam nbiin. Bay 1a
ed bin cita mot cé thu. Tiéu chuan dep cia Bonsai phat 1a
nd, ngon thus
RE nén 10 ra trén mat dat vita di dé tao ra cdm gic bam
viing chic vio dat cia cay. KhOng nén pho dién ré lén cao trong
tim nhin mt cdch thai qué, trong khéng that ty nhién.
Cling khéng nén chon cay cé g6c thubn déu, bd ré chon
séu vao long dat nhu mét ré coc. Day 14 hinh anh cia mét
cAy cdn non.
Chi ¥ khong nén b6 cuc nhitng ré I6n, thd kéch, moc thang
vé phia chinh dién. Cac ré cing khong nén dan cai, bat chéo
nhau trén bé mat dat sé khong c6 tinh thm my cao trong nghé
thuat Bonsai.
Cac vét seo thd, khong dep mit cling khong nén bé tri 6 phia
mat tién. ee
Hinh 0s:
RE Jan ta déu vé céc hung trong
Khong gian, bay ra tren mat dit 1 ring,
bie 18 duce hinh anh 8 cia mot c6 thy
Bay fa mot bo #8 dep.
C4y Mai Vang - Ochna intergerrima - Tie gid Thai Van Thign
hungdesign@caycanhvietnam.comWikong yy win thiim mg db xty dang mit the phim Bonses
rae
Hinh 06;
Trong tring hp ny, bo r8 phat wid
manh léch vé m6t bén cia gée, nhung
vin tg0 dug fa twang eta mot bo
dep.
Hinh 07;
Trong fink may, 26¢ bi teo & 68 r8, 120
ra cim giée khong dep trong cdm nahin
hi quan sét
Biiy I bo g0e r8 x
Bonsai
trong nghé thudt
Hinh 08:
RE bi xodn, chdng chéo khOng dep
int. Bay la mt wong ahitng 16: KY thus
6 bd r8, Nén edt bd nhimg r€ xodn, hos c
théo 10i ching ra riéng r@.
‘fly Mai Chi€u Thiry - Wrightia religiosa
Tic gid NeuyénVain Gia
hungdesign@caycanhvietnam.com
THALVAN‘THIEN 34KY THUAT BONSAL
vaio cy ho Ficus 6x8 bang phat wién manh me, eng ue nhien
Céc 8 khi sinh 6m sét vio bo g0c, tao nén cau tric chung eda phan g6e va
vé Gnh thoi gian. 5 e
sx baking depen nh m ng Caf Bonsai mu i in,
an
Hinh 10:
BO eé clla chy Gd 48, ede ré bang phét trién ty nhién, manh mé, bim chife vao be
mit dit.
Phin thin 6 sit g6e 06 nhing ve, banh phat wién manh, io ra ou tnic than de
G40, boc 18 1B du fin cba tudi tic,
‘MOtb} g6c, rE dién hinh cho tinh ¢6 thu.
32 THALVAN THIEN
hungdesign@caycanhvietnam.com
Nhing ny whe thim mg de viy dang mit lite phim Bominé
3. Chon thin
Mac di than la yéu té duge xem xét va d4nh gid sau b6
ré, nhung cau tric than sé 1a trung t4m iia c4i nhin. Né the
hut su chi ¥ cia nguéi xem bing dung nét, hinh déng thin
va mau sdc cia v6 cay
Trong qué trinh chon Iva than, nén chd ¥ hudng hid, dung
nétciia than o6 hai hoa véi cdu tric ciia ré hay khong? Can ch
¥ su hai hoa ciia than va bd ré dé chon mat tién cho chinh x4c_
Vi vige nay sé gidp ching ta xc dinh duge kiéu ding cia cay
trong tung lai m@t c4ch dé dang theo dy kién ban dau.
‘Ti dang than da duge x4c dinh 46, ¢6 thé vach ra dutsc bo
cuc cia cinh nhdnh trong khong gian mot c4ch cu thé.
Nhu vay, khi chon dting phuong vi va nét than ciia cay trong
khong gian, n6 sé gitp cho viéc hinh thinh phong thai cia cay
mOt céch dé dang, thuan lgi.
Khi xéc lp kiéu than cho Bonsai cdn luu ¥ céc tiéu chudn:
Hinh 11:
(Cau trie than phi thudn din wy g6e lén
4én ngon, cdn goi 18 tiéu chun “du voi,
u6i chu”
‘Than c6 thé thing, hay nghi€ng, hode
bat ky. Tren thin nén co nhitng dutng
cong bat quy le nhumg that tw nhién,
Khong nén tao ra nét cia thin qué ahin
‘ao trong edi nin,
Hinh dang than e6 tée dng ton trong
vé dep tng thé, Mot thin dep nén 6
nhiing dutng cong Idn va dung cong nhd
hoi bgp vdi nau mot edch hai da.giswuarmonsat
Hinh 12:
Gita dufong kinh ge va chiév cao city
nnén 6 mot ti I€ tung A6i hop ly Ta 16.
Toy nhin, i may 06 thé sé sai khéc
i rit mhigu trén timg cy cu thé. Tren
chy £6 cfiu tie 6 phn g6e tome Ai 16m
th chi cao 06 th€ thap hon
Diy chi li mou ti Ie eo ban vé su hai
hod, mang tinh chét tha khiio
‘inh 13;
Khong nén chon phn thin cong
hia doi thi, hung ve phia mat
{ién(aen bung) a€ cho trong tim nhin
hong 6 cdim pide we mdt, kh6 chiv
'Nén ebon goc d Khe, 06 thé la phin
tom, hay phing cha thin efy lim mat
tien. Nén chon 8 g6e 48 ma thin khoe
ede ung Ivon 1 nhiit trong tm nhin.
‘Trong hinh minh hoa thi hydng trvdc.
sau va bén phi abu o6 thé li mat tid,
nung hifdng ti KhOng due chon Hm
smtt tibn,
* Nhitng kiéu thén bj loi
Hinhi4
Thin c6 dung cong nh cénh cung.
‘Barong nét, hinh thdi cay rit don did,
Khong tao uve Sn tagng chim my trong
nghé thus cia Bonsai
x THAI VAN THIEN
‘i
|
|
7
WN
feng guy wie thiim my dé uty ding mit le Phin Bonsai
—S— 00608
Hin 15:
‘Than udn lun dich dfe, kigu ding
gia ely b6e 16 th niin 0 qu 18 ret
An wrong vé duting nét cia than fa phi ty
mien.
Khong nén chon kiéu thin nh thé
ny dé xfly dying mot cay Bonsai
Hinh 16:
Phin g6c bi teo nhd, bung thin to hon
260, kidu chin éh, Cia tric thin khong
thé hién duge tinh chit déu voi dudi
chudt trong tieu chun thim mj eta
Bonsai
Diiy la kigu thin xf khOng nén chon,
Hinh 17:
Than udn lun vOng nhut mot 1d x0
xofn, Hinh thai ota cly khong be 10
duge tinh ty nhién,
Dugg nét cla ey qué nhin tao,
khong tao duge &n wong thdm my thea
tiéu chudn cba Bonsai
hungdesign@cayeanhvietnam.com
ie
t
+
‘THALVAN THIEN 35 INKY THUAT BONSAL
inh 18:
Thin 06 hinh tru Gng, kich thuée cla
phiin g6c vA thin tyong d6i du nhau.
inh thi than khong boc 10 duge tinh
chat “géc nd ngon thudn” & mot chy gid
tuéi, lau nam
Cu tric thin khOng dep mit
An tufdng nhu mot eay cdn non we.
Chi i cde ung hgp c6 tinh tao ra kiéu cay bong thn, cay
c6 thin kh6, theo k¥ thuat tao Jin (Dinh chét) - Shari (Lét vd)
hay Sabamiki (Béng thin) cht ¥ nén tranh cdc vét hy muc, vét
c&t hay seo xdu & phid mat tién.
4. Chon canh
B@ canh tao ra bé cuc cho cay, né g6p phan hinh thinh nén
dang dac hitu va phong cach cila cfy. Cho nén, cn phii tao ra
m6t b6 canh c6 cfu tric hgp ly vé mat thm my va tuén theo
c4c quy luat cila tu nhién.
Céu tic cia cinh phai phi hgp véi cu tric cla gée va
than. Sy sip x€p va cach thé hién cia b6 canh nén phu thudc
vao kiéu dang cay. Nhiing cAnh Ién 6 phia duéi, cing lén trén
cao canh cing nhé dan, cho dén ngon. Day 1A quy luat ciia wf
nhién,
hungdesign@caycanhvietnam.com
Y yy we thhim mg dé uty deny mil te phim Bromsas
Khi cy gia di, cAnh sé khon
huéng nim nga
cdm gidc nh
cia théi gian,
2 vudn cao lén nifa. Canh 6 xu
ng hay nghiéng xudng thdp, vi cu trie nay 6
Ay da nbiéu tu6i, gia di rat nhiéu du6i ste nang
6 cay con non canh mdi moc huéng len.
Nhifng 66 canh dep can phdi c6 nhiéu nhanh phy thit cp,
mang xudng canh day, chi ti€t, cde 46t canh ngdn, khéc
khuyu ty nhién.
- Canh thé nh4t, 4 canh thap nbat tren cay, n6 nén 6 kich thuée
16n nhit so vi cdc cdnh khdc. Huéng cia n6 6 thé vé phid
trai hay phdi, so véi thin cay. Diéu nay cdn thy thude vao
hung lugn ciia than trong khéng gian.
- Canh thif hai, moc vé phid ngude lai v6i canh th nbét, tao ra
thé quan bang, hinh thanh nét d6i trong trong bé cuc cia
khéng gian.
- Canh thif ba, moc huéng ra phid sau, canh nay tao ra chiéu sau
cho tan cay.
D6 1A ba canh co ban dau tién cila cay.
- Céc canh Khe, ké tiép xép Inan phién, xen ké, tao ra khdi
hinh chép lén dén ngon. Cang lén dén ngon, canh cang xép gan
lai vé khoang cach va kich thude cing nhé dan di.
Nhin chung vé bé cue, cdc canh due bé tri theo dudng xody
trOn 6c, tit g6c lén dén ngon, hung ra cdc phid ciia khdng gian
khdc nhau.
Vigc sp xép b6 canh nhu thé sé gitip cho né khong che chin
ln nhau trong tim nhin, cling nhu bao dim viée nhan anh séng
ctia tan 14 mét cach day di 6 moi vi tri trong kh6ng gian.KY THUAT BONSAL
* Thit ty sp x€p cia cdc canh co ban o6 thé 8
onlichaas ons
Hin 19
Hung oa cinh trong Hinh 21 | |
hong gian.
“Can 36 1,5,9, 13: Hung Theo thi wy tt dudi len | re oad
hii ca cay h $6 1 hsdng vé ben phd dice,
= Canh s6 2, 6, 10: Huong + Canh s6°2 hudng vé pha sau,
sau etia cy. Canh s6 3 hudng qua bén tdi |
= Camh s6 3, 7, 11; Huéng se |
wai ola ely. |
- Cin 96 4, 8, 12: Hudng
imide cia ely.
=e
Hinh 2: |
come
‘Theo thi tir dui len =
Z ~ CAmh sO | hung vé bén phai.
= Camh s6 2 hung qua bén tri |
~ Canh 6 3 trén enh $62 ia |
Hinh 20; sau. —
Clie trde ox bin cia 69 ctnh:
1.-Canb thi 1, 18 canh thép vi
6n mba. Huong phai
‘2.- Camh thi 2, canh phia sav.
3.- Camb thit 3, canh 46i trong
cchnh tht 1. Hung ti,
4 Canh phia rude hudng
phi. Hinh 23
5~ Cinh hung sau.
FE keadeote vaoneaai: Bé rOng ciia tin cay nén bing 12 chidu
SAGE pie acca AE. cod cao ciia ely, hay nb6 hdn mot it Bhi
ong. ha nat, (tuy nbien ty 18 nay KhOng sp
8-Neon. dung cho cay ¢6 duding Kfah thin 18n,
chigu cao thip).
hungdesign@caycanhvietnam.comKY THUAT BONSAL
Khi thiét ké b6 canh cin chi ¥ cdc quy we thm my sau:
¥ Cac cinh khong duge moc déi xing nhau qua tryc thin
nhif xuidng cA.
v Che einh 8 du6i thi’p cba thin khong duige moc hung ve
phid mat tién Iam han ché trang nhin.
¥ Cée canh phid trutéc khOng che khudt cdc canh phid sau,
méi cdm nhan duige chiéu sdu cila cAy.
v Ciic canh xép ludin phién xen ké vé cdc huéng, khéng che
sing lan nhau.
v Canh khéng duge moc vong qua than chinh (mugn canh).
v Canh khong dug moc tit chd 16m ciia thin cay.
v CAnh khdng dé qué nhiéu sé gay ra sy rudm ra, che khuat
vé dep cia thin. Nhung ciing khéng dé qué it dé gay ra cam
gide trd troi.
Céc quy tic nay, ching nhiing hop vdi quy luat thm my, ma
cdn phd hgp yéi quy luat wy nhién trong su phat trién cia cAy.
D6 la quy luat tt yu cia su hoan hdo trong mét chinh thé. Néu
KhOng tan thi céc nguyén tfc trén, khong dam cdt bd nhiing
2 moc sai vj tri, thi khéng bao gi’ cé dude mét cAy Bonsai
P.
Nhifng canh moc sai vi tri, nhitng canh 16i, canh sai a
1 tri, a guy tac
néu khong thé sita chifa duc, thi nén c&t bé hoan toan, khong
‘nén gift ching lai trén cay.
Nhing yey wie thin my dé xaiy ang mit tde phim Bonsns
* Nhéing canh Idi.
Hin 24:
1.- Canh moc song song,
2.- CAnh moe d6i xing.
3.- Canh mge vong qua thin.
4.- Canh u6in vong cung.
5.- Canh moe hudng len,
6. Céc nhanh nhd dan cai nhau r6i rim
7.- Can thi’p moe dim vao huéng nkin
hungdesign@caycanhvietnam.com
2 mwwwmnen
8.- Canh moe mét bén.
9.- Canh moe xen & gilfa.
10.- Canh moe chum tgi mot vi tf.
1.- Canh moc dan xen v6i nhau.
12. Canh gap Khuju tay batt chuding,
13.- CAnh moe chd 16m ba than,
14.- Canh moc huéng xudng phia dudi_