Kondensatory:

Obliczanie pojemności elektrycznej

Zadanie 1
Kondensator płaski ma kołowe okładki o promieniu 8,2 cm umieszczone w odległości 1,3 mm od siebie, a) Oblicz jego
pojemność, b) Jaki ładunek znajdzie się na okładkach, jeśli przyłożymy do nich różnice potencjałów 120 V?
Zadanie 2
W kondensatorze płaskim pole powierzchni okładzin S = 6 cm2, a odległość między okładzinami d = 0,5 mm. Przestrzeń
między okładzinami wypełniona jest papierem nasyconym, którego względna przenikalność elektryczna ɛr = 3,7.
Obliczyć pojemność kondensatora.
Zadanie 3
W kondensatorze płaskim pole powierzchni okładzin S = 10 cm2, a odległość między okładzinami d = 0,4 mm. Papier
nasycony, umieszczony pomiędzy okładzinami, zajmuje połowę odległości między nimi. Względna przenikalność
elektryczna papieru nasyconego ɛr = 3,7. Obliczyć pojemność kondensatora.
Zadanie 4
Dwa kondensatory płaskie o takich samych wymiarach mają być naładowane. W jednym kondensatorze dielektrykiem
jest powietrze, a w drugim papier nasycony o względnej przenikalności elektrycznej ɛr = 3,7. Wytrzymałość elektryczna
powietrza wynosi K1 = 3,2·106 V/m, a papieru nasyconego K2 = 2,5·107 V/m. Wyjaśnić, który kondensator można
naładować do wyższego napięcia. Obliczyć wartości dopuszczalne napięć na kondensatorach, gdy odległość między
okładzinami d = 0,5 mm.
Zadanie 5
W kondensatorze płaskim dielektrykiem jest polichlorek winylu o względnej przenikalności elektrycznej ɛr = 3,3 i
wytrzymałości elektrycznej K = 5·107 V/m. Pole powierzchni okładzin kondensatora wynosi S = 20 cm , a odległość
pomiędzy okładzinami d = 0,4 mm. Obliczyć pojemność kondensatora. Obliczyć największą wartość napięcia, do
którego może być naładowany kondensator. Obliczyć największą wartość ładunku, który może być zgromadzony w
kondensatorze.
Zadanie 6
Kondensator o pojemności C=2 mF jest naładowany do napięcia U = 350 V. Obliczyć ładunek zgromadzony w
kondensatorze. Obliczyć energię zgromadzoną w kondensatorze.
Zadanie 7
Masz dwie płaskie okładki metalowe, każda o polu powierzchni 1 m2 i chcesz zbudować z nich kondensator płaski. a)
Jeśli pojemność kondensalura ma wynosić 1 F, to jaka musi być odległość między okładkami? b) Czy taki kondensator
można w rzeczywistości zbudować?
Zadanie 8
Kondensator o pojemności C = 30 µF naładowany jest do napięcia U = 300 V. Po odłączeniu kondensatora od źródła
napięcia, do kondensatora został dołączony równolegle kondensator nienaładowany, również o pojemności C = 30 µF.
Narysować schemat połączenia. Obliczyć pojemność układu kondensatorów. Obliczyć ładunek elektryczny
zgromadzony w układzie kondensatorów. Obliczyć napięcie na każdym kondensatorze układu.

Zadanie 9 Rys.1
W układach na rysunku 1, przy symbolach kondensatorów
podane są wartości liczbowe pojemności, wyrażone w
mikrofaradach (µF). Napięcie stałe pomiędzy zaciskami
AB, w obu przypadkach, wynosi UAB=1000 V. Obliczyć
pojemność zastępczą układów (pojemność widzianą z
zacisków AB). Wynik podać w faradach. Obliczyć energię
zgromadzoną w każdym układzie.

Zadanie 10
W układach na rysunku 2, przy symbolach Rys.2

kondensatorów podane są wartości liczbowe

pojemności, wyrażone w mikro faradach (µF). Napięcie
stałe pomiędzy zaciskami AB, w obu przypadkach,
wynosi UAB=120V. Obliczyć pojemność zastępczą
układów (pojemność widzianą z zacisków AB). Wynik
podać w faradach. Obliczyć napięcie na każdym
kondensatorze w układach.
Zadanie 11
W układach na rysunku 3, przy symbolach kondensatorów, podane
są wartości liczbowe pojemności, wyrażone w mikrofaradach (µF).
Napięcie stałe pomiędzy zaciskami AB, we wszystkich trzech
przypadkach, wynosi UAB = 600 V. Obliczyć pojemność zastępczą
Rys. 3
układów (pojemność widzianą z zacisków AB). Obliczyć napięcie na
każdym kondensatorze. Obliczyć energię zgromadzoną w każdym
kondensatorze i energię zgromadzoną w całym układzie - a), b), c).
Zadanie 12
Napięcie znamionowe kondensatora Cx= 20 nF wynosi UN = 100 V.
Liczby na rysunku 4 to wartości liczbowe pojemności pozostałych
kondensatorów, wyrażone w nanofaradach (nF). Napięcie na zaciskach
AB układu wynosi U = 300 V. Sprawdzić czy napięcie na Rys. 4
kondensatorze Cx nie przekracza wartości znamionowej. Jeżeli w
układzie Ux > UN, dobrać taką wartość napięcia na zaciskach AB, aby
napięcie na kondensatorze Cx było równe wartości znamionowej UN =
100 V.
Zadanie 13
Znajdź pojemność równoważną układu kondensatorów
przedstawionego na rysunku 5. Przyjmij C1 =10µF,
C2=5µF i C3=4µF.
Rys. 5
Zadanie 14
Na rysunku 6 bateria ma różnicę potencjałów 10 V, a
każdy z pięciu kondensatorów ma pojemność 10u,F. Jaki
Rys. 6
jest ładunek na: a) kondensatorze l b) kondensatorze 2?
Zadanie 15
Na rysunku 7 przedstawiono baterię utrzymującą różnicę
potencjałów 12 V i cztery nienaładowane kondensatory
o pojemnościach C1 = l µF,
C2=2µF, C3=3µF i C4=4 µF. Znajdź ładunek na
kondensatorach: 1, 2, 3 i 4 po zamknięciu tylko klucza
S1, Znajdź ładunek na kondensatorach: 1, 2, 3 i 4 po
zamknięciu także klucza S2. Rys. 8
Rys. 7
Zadanie 16
Na rysunku 8 przedstawiono baterię dostarczającą różnicę potencjałów 10V i trzy nienaładowane kondensatory o
pojemnościach C1=4 µF, C2=6 µF i C3=3µF. Klucz S zostaje przesunięty na lewo, aż okładki kondensatora l zostają
całkowicie naładowane. N astępnie klucz zostaje przesunięty w prawo. Jakie są końcowe ładunki na: a) kondensatorze
l, b) kondensatorze 2 i c) kondensatorze 3?

Ładowanie i rozładowanie kondensatora przez opornik:

Zadanie 17
Kondensator ładowany jest w obwodzie RC ze źródła napięcia stałego. W chwili początkowej kondensator jest
nienaładowany. Dane: R=2 kΩ - rezystancja obwodu ładowania kondensatora, C=20µF- pojemność ładowanego
kondensatora, U=100 V - napięcie źródła. Narysować schemat obwodu. Narysować przybliżone przebiegi napięcia i
prądu kondensatora w czasie ładowania. Obliczyć napięcie, do którego zostanie naładowany kondensator. Obliczyć
wartość początkową prądu ładowania kondensatora.
Zadanie 18
W obwodzie RC ładowania kondensatora pojemność kondensatora C=30 µF a rezystancja R=300 Ω. Początkowa wartość
napięcia na kondensatorze Uco=0V (zero). Napięcie stałe źródła U=300 V. Narysować schemat obwodu. Narysować
przybliżone przebiegi napięcia i prądu kondensatora w czasie ładowania. Obliczyć wartość początkową prądu ładowania.
Obliczyć wartość napięcia ustalonego na kondensatorze. Obliczyć czas, po którym kondensator można uznać za
naładowany(4·τ). Wyjaśnić, jak zmieni się proces ładowania tego kondensatora, gdy rezystancja obwodu a) zmniejszy się
dwukrotnie, a pozostałe dane nie ulegną zmianie; b) zwiększy się dwukrotnie, a pozostałe dane nie ulegną zmianie.
Zadanie 19
W naładowanym kondensatorze o pojemności C = 0,05 mF zgromadzona jest energia W=49 J. Kondensator będzie
rozładowany w obwodzie RC o rezystancji R=1 kΩ. Narysować schemat obwodu. Narysować przybliżone przebiegi
napięcia i prądu kondensatora w czasie rozładowania. Obliczyć stałą czasową obwodu rozładowania kondensatora i
czas, po którym kondensator można uznać za rozładowany. Obliczyć napięcie, do jakiego naładowany jest kondensator.
Obliczyć wartość początkową prądu rozładowania.
Zadanie 20
Kondensator o pojemności C = 0,4 mF naładowany do napięcia Uco=1000 V ma być rozładowany w obwodzie RC. Czas
trwania procesu rozładowania nie powinien praktycznie przekraczać: a) troz=4 s, b) troz=2 s, c) troz=40 ms, d) troz=80 ms.
Narysować schemat obwodu. Obliczyć stałą czasową obwodu rozładowania kondensatora. Dobrać wartość rezystancji R
obwodu rozładowania. Obliczyć wartość początkową prądu rozładowania.

Zadanie 21
Kondensator rozładowuje się w obwodzie RC. Dane: C=l mF - pojemność kondensatora, R=10 kΩ- rezystancja obwodu
rozładowania kondensatora, UC0=300 V - początkowa wartość napięcia na kondensatorze. Narysować schemat obwodu.
Narysować przybliżone przebiegi napięcia i prądu kondensatora w czasie rozładowania. Obliczyć stałą czasową obwodu
(τ). Obliczyć wartość początkową prądu rozładowania. Obliczyć wartości chwilowe napięcia na kondensatorze i prądu
kondensatora po upływie czasu t1 od początku procesu rozładowania, gdy: a) t1=τ, b) t1=4τ, c) t1=20 s.

TOM 3, HALLIDAY, RESNICK, WALKER (wydanie drugie PWN, Warszawa, 2003,2015)

Z. Daszuta „Proste zadania z elektrotechniki i elektroniki” WPB, Białystok 2009