aoe C Pp ‘> Ewa Lipinska UMIESZ? = IDASZ! & Materiaty przygotowujace do egzaminu certyfikatowego 7 jezyka polskiego jako obcego na poziomie srednim ogdlnym B2 universitasCertyfikacja jezyka polskiego jako obcego Podstawy urzedowego poswiadczaria znajomosci jezyka polskiego jako obcego tworzy «stave z dria 11 kwietnia 2008 r. 0 zmianie ustawy © jgzyku polskim’” (Dziennik Ustaw RP 11-73 230 kvitnia 2008). Istotne uzupelrieniapreynosza dvs rozpoczadzenia Minst Edukach [Narodowe) i Sportuz dna 15 pazdiernka 2008 r. w sprawie Parstwewej Komisj PoSwiedozania Znajomose’ Jezyk Polskiego jako Obcego oraz w sprawie egzamindw jezyka polekieg jako ob cago (Driennik Ustaw RP rr 191 2 12 listopada 2003 1). Z tych aktow prewnych wynike, it Patatwowa Komisja Poswiadczaria Znejomosci Jezyka Polskiego jako Oboego jst najvyzszym Cialem preyimujacym wniosk’ dotyczace potraeb w zakresie preeprowadzania egzarin6, nadzo rujgeym ich preeprowadzanie i vydojacym poswiadczenia anejomode! jezyke polskiego, zvane certyfkatemi znajomosc’ezyka polskiegonetrzech poziomech: podstewewym (B1), éedrim (82) i zaqwansowanym (C2). (Gytowane akty pravne tworza polski system poswiadczana anejomotei naszegojezyka.Nalezy Jedhnak dodec, 2 od roku 2000 Polska jest clonkiem Assocation of Language Testers in Europe ALTE] |e testy do sprandearia znajomoss’ polzczyany,stosowane przez Peitwowa Komisie Poéwiadczanio, cdpowacaja stardardom europejekim. Oaislariatweragce posh system cert faci jezykazoataly podjete 2 mya owejscu Polski do Uni Europeske| azo nauczani | sprav ‘ani znajomocjezyka poskiegozgodnie 20 standardamieuropeiskimi ‘Adres sekreteriatu Paristwowe] Komisii Poswiadczania: Biuro Uznawainosci Wyaksztlcenia i Wymiany Migdaynarodowe) Sekretariat Patstwowe} Komisi Poswiadezonia Znajomose! “Jezyka Podskiogo jako Oboag0 ul. Ogrodowe 28/30, 00-898 Werszawe tel 48 22 826-74-34 fx: +48 22 826-28.23 email certyfkacia@buvinmedu.p! ‘wen. buwiwr pi/certyfikarja Nauczanie jezyka polskiego wedtug standardéw migdzynarodowych: | Poziom Oznakowanie Nazwa SS (ALTE: Breakthrough; Council ae eee ca =a ALTE: Wass Us ae eae ana Waystage Level) Poziom (ALTE: Threshold User; ; Bt Council of Europe: Bi, oe Threshold) coon (ALTE: dependent Uso a | eee Seay Vantage) = TALTE: Compan Uo | Beton aoe cr | Gamcact Ear Oo Erte See teosa tion | Cnaee ee | Poziom (ALTE: Good User; Council of | aawansowany C2 | Europe: C2, Mastery] ' ‘UMIESZ? IDAS! Materialy przygotowujace do egzaminu certyfikatowego 1 jezyka polskiego jako obcego na poziomie srednim ogélnym B2JEZYK POLSKI DLA CUDZOZIEMCOW. SERIA POD REDAKCJA WEADYSLAWA MIODUNKI KATEDRA JEZYKA POLSKIEGO JAKO OBCEGO UNIWERSYTETU JAGIELLONSKIEGOEwa Lipifiska UMIESZ? LDASZ! Materialy przygotowujace do egzaminu certyfikatowego 1 jezyka polskiego jako obcego a poziomie srednim ogdInym B2 poziom B2 Krakow© Copyright by Ewa Lipitska and Towarzystwo Autoréw i Wydawcow Prac Naukowych UNIVERSITAS, Krakéw 2009 ISBN 97883-242-0991-0 TAWPN UNIVERSITAS. Opracowanie redakcyjne Izabella Sariusz-Skapske Projekt oktadki i stron tytulowych Sepielak Pray nagrywaniu plyty CD swoich glos6w uzyczyli Anna Bugajska, Wojciech Kowalski, Krzysztof Kramarz, Hanna Marczynska, Gabriela Oberbek, Przemyslaw Strzatkowski, Adrian Wisniewski Realizagja déwieku Krzysztof Kramarz Nagrania dokonano w Studio Fonowizja w Krakowie Podzi¢kowania dla Radio Krakéw S.A. za udostepnienie fragmentu audyoji GLOBTROTER www.universitas.com.p|SPIS TRESCI Witgp .eessesseeseeseetanenes SV SUBSE? alae ee I, GRAMATYKA. Wprowadzenie . Z ee Rozwigzania zadai Il. CZYTANIE Wprowadzenie Zawartosé caesci I. Teksty i zadania . Rozwigzania zadah Ill. SLUCHANIE Wprowadzenie . Zawartosé cagsci II « “Teksty i zadania Rozwiggania zadat ‘Transkrypcje IV. PISANIE Wprowadzenie Preykladowe zestawy zadarh 3 Praykladowe wypowiedzi pisemne . V. MOWIENIE Wprowadzenie Przykladowe zestawy zadari 13 14 Is 1 141 143 145 167 174 187 189 196 203 204WSTEP Decyzja 0 preystapicnit do egzaminu biegtoSci na poziomie srednim ogélnym (B2) nie moie sig opieraé jedynie na preckonaniu kandydatéw 0 tym, ze yznaja jezyk polski”. Musi byé ona poparta dowodami, 2e rzecrywikcie posiadaja juz dostateczrta wiedze i umiejgtno- Sci przewidziane dla tego poziomu. Takich dowodéw dostarezy poprawne wykonanie za- dati zawartych w materialach przygotowujacych do zdania egzaminu certyfikarowego Umiesz? Zdasz! Sq one adresowane do potencjalnych zdajacych, ktérzy moga je czescio- wo wykonywaé samodzielnie — szczegélnie dotyczy to zadari zamieszczonych w cx I (gramatyka), II (caytanie) oraz III (stuchanie), poniewaz na koficu katdej czgSci zostaly zamieszczone ich rozwigzania, Jednak glownym preeznaczeniem Umiess? Zdasal sq kur- sy praygorowaweze, gdzie zadania powinny byé wykonywane pod kontrola nauczyciela ~ zwlaszcza w przypadku pisania (czgSé IV) i méwienia (cxgSé V). Prowadzacy kursy pray- gotowaweze moga traktowaé ten zbiér jako podstawow pomoc dydaktyczna, ale takie ‘moga sami ukladaé na ich podstawie inne zadania, testujace stopiett opanowania kompe- tengjilingwistycznej oraz sprawnoSet jezykowych. Niniejsze materialy* umoiliwia kandydatom: @ powtsrzenie, ugruntowanie i posegregowanie materialu gramatycznego, pracwi- dzianego dla poziomu B2, przypomnienie sobie réinych technik stosowanych w rozwijaniu sprawnosci recep- tywnych (czytania i stuchania) lub zapoznanie sig z nimi, zapoznanic sig z wymaganiami dotyczacymi sprawnosci produktywnych (pisania i méwienia), i poprawna ocene wlasnych mozliwosei (w tym upewnienie sig, 2e wszystkie czgSci egzaminu potrafig zalicayé na tym samym poziomie™), * Zadania powstawaly na przestrzeni ostatnich kilku lat, stanowigc uzupelnienie pod- recenika Kiedyé wrécisa tu... Cz. I pracy 2 grupami srednio zaawansowanymi. CzgSé nich 20- stala preygotowana specjalnie dla potrzeb kurséw praygotowawczych i tego zbioru w eelu zilu- strowania réznorodnosci technik testujacych oraz treéci katalogu tematycznego praewidzianego dla poziomu B2, ** Aby zdaé egzamin, nalciy zaliczyé z wynikiem pozytywnym wszystkie jego czgSci, a wigc uzyskaé minimum 60% 2 kaidej z nich.# nabycie technicznych umiejgtnosci rozwigzywania test6w, przygotowanie psychiczne. Wazne jest, aby kandydaci mieli swiadomosé, ze przystepujac do sprawdzenia swoich sil na egzaminie na poziomie dla Srednio zaawansowanych, powinni startowaé z ,wyisze- go pulapu”, co oznacza, ze przeszli juz na poziom C1, a wigc opanowali zakres wiedzy i umiejetnosci przewidzianych dla poziomu B2. Stad wiele zamieszczonych w niniejszych materialach zadari wykracza ~ zwlaszcza pod wzgledem leksykalnym — poza poziom sred- ni ogélny, Zaprezentowano tu takie wigcej technik testujacych poszczegdlne sprawnosci, niz obecnie przewiduje sie na egzaminie bieglosci, ale w ten sposdb potencjalni zdajacy nabeda szeroko pojete kompetencje oraz — potrzebna podezas egraminu — rutyng i pew= nosé siebie. 3 Praca z Umiess? Zdase! powinna byé poprzedzona zapoznaniem sig ze Standardami twymagari egzaminacyjnych, gdzie zawarte sq wymagania ogélne i szcregélowe dla poziomu, B2, wykar. funkgji i pojgé jezykowych oraz, sytuacji komunikacyjnych, a takée wykaz e- matycany i gramatyczny. Informacje dotyczace budowy testu i wymagat egeaminacyjnych moina znaleéé w Preewodniku po egzaminach certyfikatouych, w kxorym znajduja sig row- nicé prayklady zadast, Warto ted rozwigza€ testy 2 Preykdadowych testéw dla poziomu sred- niego ogélnego, 2 ksigaki Z Wrockawiem w tle oraz te 2amieszczone w Internecie (zob. Bibliografia ponitej). Umiese? Zdasa! rgodnie 2 budowa testu zawiera pige czgSci, keére sq jednak ulozone ‘Najpierw sprawdza sie umiejetnosci gramatyczne (I), a potem stopien ‘opanowania sprawnosci receptywnych ~ czytania (II) oraz stuchania (III), Poprawnosé od- powiedzi moina sprawdzié w klucau. Zamieszczenie czesci gramatycznej jako pierwsze} mana celu przygotowanie kandydatsw— zaréwno pod wzgledem leksykalnym, jak i struk- turalnym — do odbioru tekstéw, zawartych w dwu kolejnych komponentach, Poprzedze- nie stuchania ezytaniem jest zgodne z zasadq stopniowania trudnosci dydaktycznej: rozu- mienie tekstéw pisanych oparte na percepcji wzrokowej uwazane jest bowiem za latwi nid rozumienie ze stuchu. Pozostate czesci egeaminu, ktére kontroluja stopiert opanowania sprawnosci produk- tywnych ~ pisania (IV) i méwienia (V), zostaly oméwione i zilustrowane przyktadami ze- stawéw zadan oraz wypowiedzi pisemnych. Kaida czesé jest zaopatrzona w odrebny wstep oraz spis tresci. Zagadnienia gramatyczne umieszccone w Umiess? Zdase! odawierciedlaja program zawarty w podreczniku do nauki jezyka polskiego dla srednio zaawansowanych Kiedyé wré- cisz tu... Ce, I: Gdzie nadwislariski breeg, a radania sprawdzajace stopiett opanowania czy- tania i stuchania powstaly w oparciu 0 zamieszczone w ABC metodyki nauczania jezyka polskiego jako obcego rozdziaty: ,Techniki nauczania rozumienia ze shuchu’ i ,Praykladowe techniki pracy z tekstem” (s. 146-159) oraz ,,Techniki nauczania czytania w jezyku ob- cym” i ,Przykladowe techniki pracy z tekstem” (s. 200-226), a takée artykut Téchniki roz- wijajqce rozumienie tekstu. w inne) kolejno: iszePoniiiej znajduje sie wykaz publikacji (Biblingnafia), 0 keérych byla dotychczas mowa, x pelnymi danymi oraz inne pozycje (Literatura zalecana), x kxérymi warto sig zapoznat. Zbi6r vadati Umiess? Zdasa! moze rwniez pelnié funkeje uzupetniajgca w stosun- ku do podrgcanika kursowego na poriomie B2. Niniejszym materialom towarzysza dwie plyty CD nagranymi tekstami x czgSei II] — stuchanie, Autorka sklada serdeczne podzickowania Recenzentce — Pani Profesor Annie Dabrowskiej — za przychylnosé oraz cenne rady i wskazéwki, a takée Panu Profesorowi ‘Whadystawowi Miodunce za wsparcie oraz. wszelkie sugestie i uwagi. BIBLIOGRAFIA Dabrowska A., Burzyiiska-Kamieniecka A., Dobesr U., Pasicka M, (2005) Z Wroclawiem w tle. Za- dania testowe 2 jezyka polskiego dla cudzoziemcdu. Poziom podstawowy, sredni i zaawansowany, Wroclaw. Lipitiska E., Dambska E.G. (2003), Kieds wrécisz tu... Ce. I: Gasie nadwislaiski braeg. Podrecanik do nahi jezyea polskiego dla Srednio zaawansowanych, Universitas, Krakéw. Lipitiska E., Seretny A. (2006), Techniki rozwijajgce rozumienie tekst, .Jeryki Obce w Szkole” nr 4, 8. 45-57, Praewodnik po egzaminach certyfikatouych, red. i oprac. A. Seretny, E. Lipiriska, Universitas, Krakéw, 2005. Prayhladowe testy dla pociomun sredniego ogélnego, Passtwowa Komisja Poswiadezania Znajomosci Jezyka Polskiego jako Obcego, MENIS, 2003. Praykladowe testy dla pozioms sredniego ogélnego (2007) herpil/www.buwiwm .edu.pl/certyfikacjal Secetny A., Lipisiska E. (2005), ABC metodyki nauczania jezyha polskiego jako obcego, Universitas, Krakéw. Standardy wymagaregzaminacyjnych, Pasisewowa Kor {go jako Obcego, MENS, 2003. sia Poswiadezania Znajomosci Jezyka Polskic~ LITERATURA ZALECANA Europejski system opisu hsztaleenia jezyhowego: uceenie sig, nauceanie, ocenianie (ESOK]), CODN, War- szawa, 2003. Lipitiska E. (2006), Pisanie od podszewki, w: Polityka jezykowa a certyfikacja. Materialy « polsko-nie- micckiej konferencji, Lipsk, 6-8 grudnia 2005, pod red. J. Tambor i D. Rytel-Kue, Wyd. Gno- me, Katowice-Leipzig, s. 105~110.Marcyniuk W. (2004), Prabme testy certyfikatowe z jezyka polskiego jako obcego, w: Wrockawska dyskusja ‘0 jeayku polikimn jako obcym. Materialy 2 Migdzynarodowe) Konferencji Stowarzyszenia Bristol”, pod red. A. Dabrowskie) (s. 533-545). Miodunka W. (2006), Certyikacja znajomotc jeayka polkiego jako obcego w latach 2004-2005. Ocze- iswania i reaultary, Jeayki Obce w Srkole”, nr 6, s. 117-122. Miodunka W., Lipiriska E. (2004), Cereyfkarowe testy bieglosci w jezyku polskim jako obcym na pozio- mie srednio zaawwansowanym w Szkole Polckiej w Chicago, w: Wroclawska dyskusjao jezyku polskim jako oboym. Materialy x Migdzynarodowej Konferencji Stowarzyszenia Bristol”, pod red. ‘A. Dabrowskie),s. 527-531. Miodunka W. (2006), Wartoi¢jezyka polskiego na miedzynarodowym rynku edukacyjnym i rynku pracy. Uwagi po pierwszym roku cernyfikacji, w: Z zagadnien dydaktyki jezyka polskiego jako obcego, pod red. E, Lipitiskie) iA. Seretny, s. 323-334. Morcinek B. (2006) Sekrety méwienia (w:] Politykajezykowa a certyfikacja. Materialy z polsko-niemiee- sie) honferencj, Lipsk, 6-8 grudnia 2005, pod red. J. Tambor iD. Rytel-Kue, Wyd. Gnome, Ka- towiceLeipzig, s. 111-116. Opisywanie, ozwijanie i testowanie znajomoscijezyka polskiego jako obcego, pod red. A. Seretny, W. Mar- tyniuka iB. Lipitiskiej, Universitas, Krakéw, 2004. Polityka jezykowa a certyfikacja. Materiaty z polsko-niemieckie) konferencj, Lipsk, 6-8 grudnia 2005, pod red. J. Tambor i D. Rytel-Kuc, Wyd. Gnome, Katowice-Leipzig, 2006. Sererny A., Lipitiska E. (2003), Jeayk polski jezykiem Unii Europejsiej — certyfikatowe testy znajomoscé “jezyka polskiego jako obcego, w: Polonia a Unia Europejska ~ nowa jakosé wspépnacy. Materialy kon- _ferencyjne pod red. K. Gasowskiej i M. Maritishij, s. 75-83, Seretny A. (2006), Certyfikacja znajomosci jezyka polskiego jako obcego — polskie testy biegloéci, ws Z zagadnien dydaktyki jezyka polskiego jako obcego, pod red. E. Lipitiskie| i A. Seretny. Seretny A. (2006), Testowanie sprawnosei receptywnych w polskich tetach cernyfikatowyeb. W poszukioa- nite nowych roswigzart, w: Polityka jezykowa a certyfkacja. Materialy z polsko-niemieckiej konfe- rengji, Lipsk, 6-8 geudnia 2005, pod red. J. Tambor i D. Rytel-Kue, Wyd. Gnome, Katowice Leipzig, s. 95-104. Sprawnoici preede wszystkim. Materialy = konferencji Sekeji Glottodydaktycene} Stowarzyszenia » Bristol” pod red. A. Seretny i E. Lipitiskiej, Universitas, Krakow; 2006. Wroclawska dyskusja 6 jezyku polskim jako obcym. Macerialy 2 Migdzynarodowej Konfetencji Stowa- rayszenia ,Bristol”, pod red. A. Dabrowskiej, Wroclawskie Towarzystwo Naukowe, Wroclaw, 2004. Z zagadnier dydaktyki jezyka polhiego jako obcego, pod red. E. Liptiski kéw; 2006. ‘Zydek-Bednarcauk U. (2006), Opis pozioméw kompetenji w polskim sstemie certyfikatowyym, w: Poli- tka jezyhowa a certfikacja. Materialy « polsko-niemieckiej konferenci, Lipsk, 6-8 grudnia 2005, pod red. J. Tambor i D. Rytel-Kue, Wyd. Gnome, Katowice-Leipzig, s. 67-85. iA. Seretny, Universitas, Kra-|. GRAMATYKAWPROWADZENIE Umiejgtnos¢ rozpoznawania i eworzenia poprawnych form gramatycznych stano- wi drug czesé egzaminu bieglosci (poprawnosé gramatyczna — czeéé B)*, w ktbre} moina zdobyé 40 punktéw. Na wykonanie 8-11 zadaf przeznacza sig 60 minut. Zda- jacy wykonuja zadania w dowolne} (wybranej przez siebic) kolejnosci. ‘Wymagane operacje: wybér wielokrotny, transformacje i wypetnianie luk maja byé wykonywane gléwnie na tekstach cigglych ~ autentycanych i opracowanych. Musza cone odpowiadaé wymogom katalogéw: gramatyczno-syntaktycznego, tematycznego, funkeji i pojeé oraz wykazu sytuacji komunikacyjnych zawartych w Standardach wy- magan egzaminacyjnych. = W testach certyfikatowych stosuje sig punktacjg: 0,25 / 0,5 / 0,75 / 1 p. za popraw- nie wykonana operacje. W czeéci I niniejszych materiatéw znajduje sig blisko 80 zadari z gramaty! de z nich jest punktowane, ale dla uproszczenia zastosowano w wiekszosci przypad- kéw 1 punkt za operacje (rzadzij 0,5 p.). Kandydaci moga wige sami sprawdzi€ swo- je wyniki (w posaczegélnych zadaniach, zestawach 7 danego zagadnienia gramatycznego i / lub calosci); moze take dokonaé tego nauczyciel przygotowujacy kandydatéw do egeaminu. Mimo ia w testach egzaminacyjnych zdajacy dokonuja wigkszosci operacji na teks- tach ciaglych, w podrgceniku Unmiese? Zdase! cxesé radainalety wykonaé na pojedyn- czych zdaniach, Stanowig one odmiang ,tekstéw specjalnie opracowanych” (ESOKI], s. 127). Powodem zamieszczenia takich typéw zadari byta chgé zaprezentowania mod- liwie duzego zasobu leksykalnego, wypelniajacego obszary cemarycane przewidziane dla B2, a takie rééne fankcje i pojecia, wehodzace w sklad poszczegélnych kaalogéw. * Stopieti opanowania kompetencji lingwistyczne} jest takie testowany w ezeSciach D — pi- sanie oraz E ~ méwienie. Poprawnos gramatyczna stanowi w nich bowiem jeden z elementéw ryteridw oceny wypowied2i pisemnych i ustnych. mj1 Teksty opracowywane (najczeSciej krétkic historyjki), stanowigce podstawe wykonania zadat gramatycznych, zazwyczaj je zawezaja, a teksty autentyczne jeszcze bardzic} uszcauplaja, Na koricu (Varia) znajduja sig réine zadania, ktére pojawiaja sig na eg- zaminach bieglosci, a nie wchodza w zakres programu gramatycanego B2 jako odrgb- ne zagadnienia. Moie sig zdarzyé, #e kandydaci beda musieli zajrzeé do stownika lub do podrgce- nikéw, ale taki wlasnie jest cel przygotowat do egzamindéw: powrarzanie, uzupelnia- nie oraz poszerzanie wiedzy i umiejgtnosci. Jesli wystapia trudnosci w rozwigzywaniu zamieszczonych tu zadasi, nalezy siggnaé do proponowanego we wstepnie podreczni- ka Kiedys wrécisz tm... Cz. [lub innych pomocy dydaktycenych. Nauczyciel prowadzacy kurs prygotowawezy mote wybra€ okolo 9-10 zadat z ca- ej czgSci gramatyczne| i polecié kandydatom ich wykonanie w ciggu 60 minut. Po- moze mu to zorientowaé si¢ w poziomie i motliwosciach porencjalnych zdajacych. Zabieg taki mote byé takie zastosowany preez samego kandydata, gdyz na koficu znajduja sig rozwigzania zadah. ZAWARTOSC CZESCI | Zadania 1. Nazwy deminutywne (zdrobnienia) ....... 2. Nazwy czynnosci 3. Nazwy deriskie..... 4. ,Paristwo” 5. Nazwiska(patistwo, nazwiska, oe penile), 6. Nazwy abstrakcyjnych cech (nazwy wlasciwosci) .... 7. Przymiotniki odrzeczownikowe 8. Zaimek sw. 9. Imiestow: eee czynny.. 10. Wyrazy zlozone 11. Deklinacja i sktadnia liczebnik6w glownych. 12. Negacja wielokrotna me... 13. Imiestow przymiotnikowy bierny 14, Strona bierna ...... 15, Tryb warunkowy (preypusecrajacy) aie 16. Czasowniki prefksalne; czasowniiki ruchus; formy mgskoosobowe i niemeskoosobowe czasownika aa 17. Formy bezosobowe; trzeba, mozna, warto; powinicn 18. Imieslowy przyslowkowe — wspélezesny i uprzedni 19, Aspekt czasownikow 20, Tryb od 2 arenes: ¥ v Rozwigzaniazadai ............eeeeeeees 15 7 19 24 24 26 29 30 33 35 38 39 41 44 47 51 53 56 58 nZADANIA 1. Nazwy deminutywne (zdrobnienia) I. Prosze zamienié wyrazy podane w nawiasach na formy deminutywne (zdrobniatel. 15 p. Dorota: Czesé, co tu robisz? Urszula: Cae8é, Dororal Szukam prezentu dla mojego siostrzetica. Dz Dla (Pawla) ...Pawelka...2 He on juz ma lac? U: Jutto koriczy trzy (lata)! D: Jak ten czas szybko leci! Co mu cheese kupié? U; Whasnie miatam ogladaé (talerze)* D:O, ten zestaw jest ladny! U: Ktéry — w (slimaki)* D: Nie, ten obok ~ w (slovica)* U: Reeceywiscie jest slicany! Wezme go! Jeszcze kupig mu (pizamg)’ Ds Ojej! Jaki wybsr! Ja bym pewnie waigha w (éaby)* U; tadna, ale waham sig migdzy tq w (krowy)? .. w (kaczki D; Popatre na te w (jeze)" i cama jest cudna! U: Jest precudnal Biorg! Chetnie kupitabym taka dla siebie! A ty co kupujesz? D; Prezent dla Radka, On zbiera male Swieczniki. U: Moie ten w (paski)"®..... w ksztalcie (stonia)!? D: Jui taki ma, O, ale ten w (kratke)"* U; Dokup do tego swieceke w ksztatcie (jabtka)"*Il, Prosze zamienié podane w nawiasach wyrazy na formy deminutywne [zdrob- niate) i uzyé ich w odpowiedniej formie 12 p. Sabina: Jestem juz tak zmeczona ta podréia, de marze 0 moim wygodnym (l6zko) Abéecehu..°, (koe)! Agnieszka: Ja bym sig napita goracej (herbata)* (aki)? ns S: Aco byS powiedziala na (twardg) ze (Smietana)? i dobrej ksigice. izjadlabym A: Caly miesigc tesknitam za kiszonymi ogérkami i wiejska (kiclbasa) i (galareta) (Sledzie)* .. zcielecych (nogi)? Ciekawe, czy moja (papuga)"” mnie pozna? A kto sig niq opiekowat przez ten caly miesigc? Moja kuzynka (Tetesa)"" Stesknilam sig za moim przyculnym (miesekanie)"* hohe II Prosze zamienié podane w nawiasach wyrazy na formy deminutywne (zdrobniatel i uzyé ich w odpowiedniej formic. 10p. Prayktad: Gdzie tw} (szalik) ..sealiczek...? Chodé, (syn)! (Mama)? ... ubierzemy sig i péjdziemy na (spacer)’ wloiy ci nowe (buty)* (czapka)®.. od babci. Nie, (kox')” na biegunach zostanie w domu. Bedzie tu na nas czekal. Weémiemy » Cheesz? Tak, wybierzemy sig do parku i bedziemy Po powrocie zjemy (obiad)"” .»tw6j ulubiony (plaszc)’... (rower). karmié (ptaki)? .2. Nazwy czynnosci I. Prosze zamienié podane bezokoliczniki na nazwy czynnosci wedtug wzoru. 10p. Prayktad: Nie nakleja¢ ogloszes! Zakaz....naklejania... ogtoszes! . Nie wehodzié z lodamil Zakaz... Nie deptaé trawnikéw! Zakaz .. . Nie wychylaé sig! Zakaz . Nie parkowae! Zakax... . Nie dorykaé eksponatéw! Zakaz .. . Nie spozywaé alkoholu! Zakaz . Nie praechodzié przez tory! Zakaz . Nie wnosié duiych toreb i plecakéw! Zakaz i plecakow! 9, Nie robié 2djgé! Zakaz 10. Nie jeédzié na rolkach! Zakaz .. zlodamit trawnikéw! eI AW Awe Il. Prosze zamienié podane czasowniki na nazwy czynnosci wedtug wzoru. Sp. Zaldad fryzjerski ,Lucja’ oferuje tanio, modnie i fachowo: (Czeszemy)® — ...czesanie... ye (Strzyzemy)! Farbujemy)’ —. (Modelujemy)*. Prostujemy)* « « a ( a a Praedhuiamy)®— onIll, Prosze zamienié podane czasowniki na nazwy czynnosci wedtug wzoru, Uwaga! Nalezy réwnied zmienié przypadek rzeczownikéw 10p. ‘Az Nasza firma oferuje: 0. Naprawiamy dachy — ...naprawiani 1. Wywozimy émieci — 2, Remontujemy poddasza — 3. Porzadkujemy piwnice — 4, Instalujemy domofony — 5. Uszczelniamy okna — 10p. B: Oferuje: 0. Maluje ogrodzenia — ...malowanie ogrodzeri... 1. Koszg trawe 2. Zakladam ogrody — 3. Wycinam drzewa - 4, Podlewam rosliny — 5. Dostarczam sadzonki — IV. Prosze uzupetnié zdania nazwami czynnosci [w odpowiedniej formie grama- tycznej)_utworzonymi od podanych czasownikéw 10p. Prayktad: (pali ..palenie... skodzi! = No i co ci powiedziatlekarz? — Muszg unika€ (jes) 4. thustych potraw i (pig)®..ssnnereene alkoholu. Powinienem tez pomagaé ci w (spreataé)’. , . bo taki ruch podobno odchudza, = Nic wiem, czy odchudza, ale na pewno nie powoduje tycia, jak ciagle (leéed)* gazet i (gotowaé)* nna kanapie, (czytaé)® albo (spaé = Lekarz prosil ted 0 jak najszybsze (exobi badati krwi, (preswietli€)’ ....... mu wynikéw.3. Nazwy zens! I. Od podanych rzeczownikéw rodzaju meskiego prosze utworzyé nazwy zeriskie. 20p. 0. Suwed —...Szwedka... 1, Wegier — 11. Bialorusin— 2, Amerykanin ~ ... 12. Belg — 3. Stowak — 13. Duriczyk — 4, Norweg ~ 14, Austealijcayk — Sy 15. Anglik — 6 y 16, Ukrainiec 7. Estoriczyk — 8. Austriak — 9. Wioch - ... 10. Czech ~ 20. Sloweniec — Il. Prosze utworzyé nazwy zen'skie (o ile jest to mozliwe) od podanych rzeczowni- kéw rodzaju meskiego i uzyé ich w odpowiedniej formie. 10 p. Prayktad: Proszg tu zawolaé te nowa (sekretarz) ...cekretarke.... duiadka. Kowal jest dzisiaj nieobecna. 1. Kaja jest (ulubieniec) 2. (Doktor)... 3. (Zdobywea) 4, Proszg wymienié nazwisko slawnej (pisarz) . . drugiej nagrody pojedzie do Paryia. rodziny Kossakéw. i musise byé dla niej graecany. 5. Ona jest naszym (gos) . 6. Chociaz urodzila sig w Debicy, cauje sig (krakowianin) 7. (Lew) 8, Podejdé lepiej do tamtej (spriedawca) 9. Ela zostala (kierownik) .. w naszym ZOO urodzita dwa Iwiatka. — ta jest nieuprzejma, . naszego daiatu. 10. Wszyscy strasznie plockujg o tej nowej (pracownik)I, Wyrazy w nawiasach prosze zamienié na formy zeriskie (o ile jest to mozliwe) i uzyé ich w odpowiedniej formie. 10p. Prayktad: Moja zona jest (nauczyciel) ...nauceycielhg... Moja prayjaciétka, Beata, kréra byla (éwiadek)! na naszym slubie, jest deiennikar2) je) siostra, okropna (gadu- hy = (lekare) . Moja dru- ga przyjacidtka, Helena, wybrata sobie nicbezpieceny zawéd, bo jest (policjant)> , mimo 4e jej rodzice bardzo jq namawiali, aby studiowala farma- je. Ja zostatam (dentysta)® (naukowiec)” ne czasy, Smiejemy sig zawsze z naszych dziecigcych pragnieri: Beata chciala byé (krawiec)® » Helena ~ (pielegniarz)? . choé moja babcia marzyla, ze bedg Kiedy sig spotykamy i wspominamy daw- (zakonnik)'"4. ,,Panstwo” I. Prosze podkreglié odpowiedni zaimek wskazujacy. 8p. A Prayktad: Gdzie mieszkaja (to / oJ tym) paistwo? 1. Nike juz nie chce siedzieé przy stoliku z (tym / temu / tymi)! paiistwem. To straszni plotkarze! 2. Rozmawialigmy whasnie o (tym / temu / tych)? parisowu — wygladaja na cudzoriemedw, 3. Radzg ci — nie zapraszaj do sicbie (tego / temu / tych)* paristwa. Sq bardzo niegrzeceni. 4, Powiedz (temu / tym / tych) parisewu, zeby dzig wieczorem poseli do kina. Br Prayktad: Wiele czytalem o (tym / ty¢h I temu) paristwach. 1. Wigkszosé krajéw wprowadzila embargo na komputery produkowane przez (tych / to 1 ci)! patistwo. 2. Niewiele wiem o (tym / temu / tych)? patstwie, jednak nie chcialabym pojechaé do (tych / tego / to)? parisewa. 3, Na pewno jednak zainteresuje sig (tego / tymi / tym)! paristwem. Il, Prosze uzyé podanego czasownika w odpowiedniej formie. 8p. Prayktad: Byé: Pasisewo Romaiscy ...sg.. bardzo nowoczesni. To nowo powstale pasistwo ...jest... bardzo nowoczesne. 1, Pomagaé: — Patistwo Romatiscy chetnie ... . sqsiadom. Nasze paiistwo chetnie . krajom ssiednim. 2. Leéets Oboje paristwo Romatiscy ww sspitalu 7 powodu zatrucia pokarmowego. To paristwo nad oceanem. 3. Miec: Paristwo Romaiiscy «. Nasze paristwo .. wa samochody. mato bogactw naturalnych. 4, Wydaes Paristwo Romariscy wspaniale prayjecie. To patistwo sons zakaz sprowadzania dywnosci 7 Europy.5. Nazwiska (pafstwo, nazwiska, formy zenskie) 1. Wyrazéw w nawiasach prosze uzyé w odpowiedniej formie. 20p. Sebastian jest listonoszem, Zna wsaystkich mieszkaricéw tego osiedla. Szczegélnie Iubi (pan Polak). i sympatyczni, Nie lubi natomiast (pani Broda) (pani Nowak)? ...panig Nowa .. . Sq bardzo spokojni » kx6ra jest bardzo arogancka, Sebastian przepada za (pan Slowitiski)® Jest to uroczy starszy pan, bardzo elegancki iz dobrymi manierami. Niestery, dorgczanie poczty (Robert Zablocki)* sza udrekq, poniewai jest niechlujny i cesto bywa pijany. Za to milo sig rozmawia 2 (Be- nedykt Pogoda)? czeka na listy od siostry z Brazylii. Sebastian tez bardzo chetnie widzi piekng i zawsze ele- gancka (Ewa Kalicka)® jej psal'To grotnie wygladajgcy doberman, krdry ghosno szczeka i nie pozwala listonoszo- jest dla katdego listono- , ktéry zawsze niecierpliwie wu» ale bardzo niechetnie widzi wi zamienié paru sléw ze swojq wlascicielka. Zupelnie inaczej zachowuje sig kundelek (patistwo Troczyfscy)) srrnsneennnnnnnnnnerenaen — jest prayjazny i spokojny. Sebastian z prayjemnosciq mysli o (paristwo Wrébel)* ... i kedrzy mieszkajq na koricu osiedla. Czasem czgstuja go herbata lub sokiem. Niestety, anim do nich dojdzie, musi wyplacié rente (Alicja Debiec)’... To zlostiwa i ponura kobieta, ktdra czgsto udaje, Ze je) nie ma w domu albo bardzo dhugo nie ‘ovwiera, Jeszcze pozostaje problem z (paiistwo Mrozkowie)"” kedrzy ciagle sig ktéca ~ nawet przy listonoszu.I. Wyrazéw w nawiasach prosze uzyé w odpowiedniej formie. 20p. ~ Kaziu, jak rozsadzimy gosci? — Nie mam pojecia, Janeczko. Mote u szczytu stohu usiadzie (konsul Jabloriski)® ...konsul Jablonski — Swietny pomysl! A po jego lewej rece bedzie miejsce (profesor Radwatiska)! . . Naprzeciwko posadzimy (paristwo Tarnowscy)? Botena i Bogdan zawsze chea siedzieé kolo siebie. = W takim razie przy (docent Tarnowski)? bedzie miejsce doktor Surewiczowa)* — Swietny pomyst! Gabriela i Bogdan bardzo sig lubig. A naprzecivko Gabrieli przezna- ezymy miejsce (redaktor Tyzitiska)* — Juz zapisuje. Nie zapomnijmy o (generat Paprot)® — Prawdal Jeszcze Mateusz! Bedvie siedziat migdzy (Ursaula Radwariska)” a (Réza Tyzitiska) — Kolo niej usigdziese ty, Kaziu, ja naprzeciwko (Lucjan Jabtoriski)” —A coz (inéynier Sroka)"” —Zostalo jeszcze jedno wolne miejsce. Obawiam sig, 2e Seweryn sig spoa 1. Na podstawie poprzedniego zadania prosze opisa¢ rysunek. 8p. Konsul Lucjan Jabtofiski Kazio (gospoderz)6. Nazwy abstrakcyjnych cech {nazwy wtasciwosci) 1. Podane wnawiasach przymictniki prosze przeksztatci¢ na rzeczowniki [nazwy wlagciwoéei) i uzy¢ ich w odpowiedniej formie. 10 p. Oliwka (23 IX — zréwnanie jesienne) Z reguly zxéwnowatona i spokojna, pozbawiona (agresywny)! ...agresywnoitin. nie- chetna do komplikowania sobie aycia. Jest na tyle subtelna, e laewo postawié jej zarzut (obojetny)! . chociaé weale taka nie jest. Wrecz przeciwnie, w razie (konieczny)? kaidy moie sig do niej zwrécié 0 pomoc. W iadnej sytuacji nie praestaje sig usmiechaé, co niewatpliwie jest wynikiem (umie- jetny)* panowania nad soba, ale przede wszystkim wyphywa z praekonania, Ze szarpanie sobie nerw6w jest zajeciem bersensownym. Ma dar przenosze- nia swego stanu (spokojny)*.... . i beztroski na otoczenie. Wyréinia ja wrodzone poczucie (sprawiedliwy)’ ... Jest wyrozumiala, umie wezué sig w sytuacig innych ludzi, zachowujac (bezstronny)* «Te zalety powoduija, ze jest lubiana i ceniona, chociaz sama o to nie zabiega. W milosci stara sig nie byé zazdrosna, szanuje (niezaleiny)’ partnera — nawet jesli z tego powodu cierpi w milczeniu. Wyrdinia sig duza (inteligentny)* wicle czasu poswigca na rozmyslania, lubi czytaé, uczy€ sig, poszerzaé horyzonty. Nie starajac sig 0 to, zawsze skupia na sobie uwage. Ogélne cechy urodzonych pod znakiem Oliwki: (scaly)? pogladéw, umyst analityczny, (zdolny)'° refieksji. Horoskop celtychi—o wplywie dreew na charaktery i los ludzkie(fragmenty), SB-P*, Warszawa [b.tv]Il, Podane w nawiasach wyrazy prosze przeksztatcié na nazwy wtasciwosci i uzyé ich w odpowiedniej formie. Sp. Karol jest bardzo zmienny, jesli chodzi o sporty. Gdy byt w sekole Stedniej, pasjonowat sig (tyawiarz) ..Apéwiarstwem... szybkim i (narciar2)! Na studiach jego tyciem bylo (kolarz)? .W pracy poznal Lesaka, kcéry zarazit go mitoscig do (kajakarz) ... . Potem prze- raucit sig na (deglara) .u Ostatnio slyszakam, #e uprawia (alpinista)* .. Ill. Wyrazy podane w nawiasach prosze zamienié na nazwy abstrakcyjnych cech i wpisa¢ je w puste miejsca w odpowiedniej formie. 20p. Prayktad: Po tej chorobie grozi mu (ghuchy) ...gluchota... Ten film opowiada o chorobliwej (zazdrosny)! , ktéra o mato nie stala sig prayczyna tragedii. Bohatera cechuje (uparty) . «i (sprytny)* , a takie nadmierna (ambitny)! Jué na pocaatku . Jego narzeczona, Dominika, i Gyczliwy) filmu pokazuje swojg (brutalny) . wyréinia sig (dobry)* a takée tale zwang Zyciowg (madry)* . Traktuje swojego partnera z duza (wyrozumialy)? ... ‘Wading postacia jest brat bohatera, keéry walezy z (fanatyk)"... _ rligij- nym mieszkaiicéw wioski, choé w rzeczywistosci propaguje (rasista)"" , ale w koricu zdrowieje i do i praemocy. Ulega wypadkowi i grozi mu (élepy)'.. korica dycia bedzie wystepowal preeciw (cerrorysta)? Film jest dosé mrocany ~ kolory przewatajace to (czarny)"*. i (brazowy)"* lekka nutka (zielony)'*.. rozjasniaja nieco stroje Dominiki, ktéra caly czas wystepuje w (bialy)’ = Calosé i (betowy)"* wu» ale w retrospekcjach nosi (blekitny)”” i jasny (fioletowy)”7. Przymiotniki odrzeczownikowe I. Od podanych nazw pafistw i miast prosze utworzyé przymictniki, potaczy¢ je w logiczne pary z wyrazami z ramki i utozyé z nimi zdania. Uwaga! Stow jest wigcej niz potrzeba. 0. Tarnéw — ...tarnowski. 1. Lublin - 2. Finlandia — 3. Irlandia — 4. Berlin 5. Lédé - 6. Francja — 12p. 7. Biatorus — 8. Korea — 9. Londyn 10, Paryz — 11. Sowajcaria 12. Argentyna —... ser [sery), kuchnia, zespot, tango, mur, zegarek {zegarki), whisky, zabytek (zabytki), wino {winal, artysta, jezyk, rynek, samochad, stolica, muzea, drogi, muzyka, kawiarnie, moda Prayktad: Znany ...tarnowski zespél.. jarzowy wystapi duis wieczorem w naszym klubie. 26p.I. Od podanych rzeczownikéw prosze utworzyé przymiotniki i uz wiedniej formie. Prayktad: Jaki jest ew6j kod (poceta)®...pocztowy...2 1. Ile kosztuje bilet (godzina)' — Nie wiem, ale chyba lepiej oplaca sig kupié bilet (miesiac)? 2. — Lekarz. powiedzial, ée powinnismy zmienié klimat na (morze)* — A méj radzit zamieszka¢ w klimacie (géry)* 3.—Kioskarka sprzedata mi (wezoraj)° 1 gazete zamiast (dzisiaj)® 4,—Na (niedziela)’ ale na (sobota)* obiady zawsze chodzimy do moich rodzicéw, . kolacje umawiamy sig ze znajomymi. st6t bedzie idealnie pasowal do 5.—Popatrz — ten (kwadrat)” naszej kuchni. — Reecoywidcie! A ten (okrag)””. nu pod okno. 6.— Lubig (kwiecies)" — A jak znosisz (lipiec)"* stoliczek zmiesci sie do salo- _..deszcz, bo odswieia powietrze. upaly? —Calkiem nieéle, ale na urlop jeidie 2wykle po sezonie— (wreesiet)" wakacje maja wiele uroku. 7. Poproszg szampon o zapachu (las)"*. 8.~Taka (encyklopedia)"® ww praktyce. Musisz zdobyé wigce) doswiadezenia, .. wiedza niezbyt praydaje sig 9.— Preepraszam, jak mam dojsé do dworca? — Prosze i&€ prosto i skrecié w lewo kolo sklepu (Fotograf)"® przejgé na druga strong ulicy, koto zaktadu (fryzjer)! skrecié w prawo i za punktem (krawiec)" skreci€ jeszeze raz w prawo, a potem prosze isé prosto. 10. — Zréb zdjgcie tamtej wiezy (kosciét)” okna. tego (erdjkqe)”IIL. Od podanych rzeczownikéw prosze utworzyé przymiotniki i uZyé ich w odpo- wiedniej formie. 15p. Pani Konstancja szla powoli ulica (fabryka)® ..Fabrycang... i rozkoszowata sig (wiecz6r)* .suu chlodem po goracym dniu, Wracala z koncertu (gi- tara)’, Jej maz. miat (noc)? .. dyiur, wige praedhuiala powrét do pustego mieszkania. No, nie calkiem pustego ~ czekal przecieé na niq kot Faust. Pani Konstancja najpierw otworzyla okno, zmienila wodg (herbara) . kalendarza. Napelnita miseczkg Fausta ciasteczkami i od razu ustyszata (kot) . mruczenie, Nalala sobie soku (jablko)* .. i schowala do szafki robot (kuchnia)? i usiadla wygodnie w (sk6ra)"” réiom, potem zerwala kartke ze (éciana)* .. (metal)®. » Whezyla telewizor . fotelu. Od razu dowie- diala sig, Ze zagingl samochéd (policja)" ie chuliganie bramg, ze na skutek (blgd)"® .. deeyzji lekarza pacjent zapadl w Spigczke, ie ukradziono zdewastowali (cmentar2)". x muzeum (6redniowiecze)"* byto wlamanie... Pani Konstancja szybko wstala sprawdzié, cry zamknela drawi (wejécie)"* . riedby, a prey je) ulicy8. Zaimek swoj 1. Prosze wybraé odpowiednia forme zaimka swéj. ; p. Znam Zbyszka od dawna. Czgsto przychodzi do mnie ze (jego J swag) siostra i gramy w karty. (jego / sw6j)! ojciec jest nauczycielem geografii w liceum. Caly (jego / sw6)? czas poswigca pracy z mtodzieig i praygotowywaniu (jego / swoich)? najzdolniejszych uczniéw do olimpiady z geografii. Rozmawialem 7 Robertem i Markiem z II klasy, ktérzy uwaéa- ja. de (ich / swéj)* nauczyciel jest wyjatkowy. Czgsto opowiadaja o nim (ich / swoim)$ ro- dzicom i kolegom 2 innych sak6t. Mama Zbyszka jest garderobiang w teatrze. (jej / swo- ja)® praca jest bardzo cickawa. Lubig stuchaé (jej / swoich)’ opowiesci o znanych aktorach i innych slawnych Iudziach, o (ich / swoich)* kaprysach, przygodach i sukcesach. Il, Prosze wstawi¢ odpowiednig forme zaimka swéj. Bp. Prayktad: Proszg mi pokaraé ...swoje.. peace. Gratyna ma .. * ulubiony sklep odzietowy. Czesto chodzi tam po .2 prayjaciétka. Kupuje ubrania nie tylko dla siebie, ale “ meta, Nie zapomina tet .? dzieci .? siostrze, kt6ra nosi ten sam rozmiar i — podobnie jak ona — lubi pastelowe kolory. Ostatnio kupila .. $ bratu pigkny swe- rodzicom eleganckie re- ter na imieniny po okazyjnejcenie, kawiczki na wyprzedaiy. Grazyna weale nie kupuje duzo, bo ma .. wymagania i jest dose wybredna.9. Imiestow przymiotnikowy czynny 1. Zamiast podkreslonych stéw prosze uzyé imiestowéw przymiotnikowych czyn- nych w odpowiedniej formie. 10 p. Prayktad: Czekam na kolezanke, ke6ra tutaj pracuje. Czekam na ...pracijgcg... tutaj ko- Iezanke. 1. Prom, ktéry plynat do Szwecji, ulegt awarii i wrécit do Swinoujécia. 2. Cay anasz tego chtopaka, ktéry gra na gitarze? 3, Whasnie rozmawialysmy 0 tej studentce, ktdra wietnie méwi po arabsku. 4, Pasazerowie, ktérzy leca do Whoch, sq proszeni o zgtoszenie sig do kontroli paszpor- tows) 5. Piotrus z ciekawoscia praygladat sig kotu, keéry sie myk. 6. Robotnicy, krérzy pracuja przy naprawie drég, domagaja sig podwyzki. 7. W castingu biorg udziat kobiety, ktére maja 170 cm wzrostu, szczupla sylwetke i jas- ne whosy. 8. Kierowea, ktéry jechat z niedozwolong szybkoscia, spowodowat grotny wypadek. 9. Ten obraz przedstawia kobiety, ktére placza. 10. Widzisz tych meacayzn, ktdrzy tam biegajg? To nasi maratofczycy.Il, Zamiast podkreslonych stéw prosze uzyé imiestowéw przymiotnikowych czyn- nych w odpowiedniej formie. 5p. Henryk Bereska (kéry jest)” ..bedgcy... wybitnym chumaczem i poeta, na pytanie ,Kim jest thumacz”, udzielittakie) odpowiedzi: ‘Thimacz.~ to catowiek (ke6ry czuj)! sig bardzo dobre proy- najmniej w dwéch jeaykach. To takie cztowiek (ktéry lubi)? .» ie jego dzialanie ma jakis sens. literature i (ktéry uwada)? Thaumace ~ to osoba (ktéra wierey}* nem .» 2e ma do spetnienia misjg, zadanie. To take kos (ko chce)® to, co jest w dane) liceraturze i kulturze najwainiejsze. preckazaé komus innemu. Na podstawie fragment artykulu Migia thimacea, »Daiennik Polski”, 16 V 2005 IIL, Prosze zamienié bezokoliczniki na imiestowy przymiotnikowe czynne i uayé ich w odpowiedniej formie. 10p. Prayktad: Obserwowat (lataé) ...latajgce... niespokojnie golebie. 1, Patrzyl 2 podziwem na (taficzy€) .n pare. 2. Driennikarze preeprowadzili wywiad z praedstawicielami (readzié) parti. 3. Osoby (spedzaé) wepaniala pogode. 4, Lekarz skierowal pacjenta (waiyé) i gimnastyke. 5. Spedzilam wezoraj wieczér 2. moja ciagle i na wszystko (narzekaé) .. sasiadka. 6. Slyszala za Sciang (kaszle¢) 7. (Wehodzi) .. 8, WickszoSé (prayjezdiaé) ... najpierw Wawel 9. Cheiala adaiyé praed (nadchodzié) .. 10, Zazdroécita apetytu (siedzieg) . teraz urlop nad morzem trafity na . 120 kilo na diete dziecko, hae ludzie otrzepywali énieg 2 ubras. do nas curystéw zwiedza bur.IV. Prosze zamieni¢ bezokoliczniki na imiestowy przymiotnikowe czynne i uzyé ich w odpowiedniej formie. 8p. Na tym adjgciu jest grapka osdb (byé)” ...bedaca... moja rodzina: (siedzieé)! w Srodku meéczyzna to Wladystaw — brat mojej babci Stani- obok niego kobieta, Anastazja, jest jego Zona, czyli cio- stawy, a (stad). _ciq mojej mamy. Za bratem babci wida¢ starszego pana (palié) «»fajkg— to wuj Anatol, Patrzy na (uémiechaé sig)* biete - swoja Zong, czyli ciocie eS kt6ra stoi kolo Anastazji i trayma na rekach (zastaniac)* ria. Wladyslaw, u kedrego stép widaé (leie¢)® psa, méwi cos do (znajdowa€ sig)’ .... kolo wuja Anatola babci, Na zdjgciu nie ma mojego dziadka Antoniego, najprawdopodobnie| (Fotografowae)* . te scenke. _ twarz dziewczynkg, To jest moja mama, Wikto- V.W schemat fotografi prosze wpisa€ imiona oséb z tekstu powyzej.10. Wyrazy ztozone I. Prosze utworzyé wyrazy ztozone i uzyé ich w odpowiedniej formie. 12p. Prayktad: Zenck pracuje jako (listy — nosié) ...istonosz.. 1. W (p6t — final). 2. M6j (10 — lat 3. Zgubitem (reka — 4, Cheialbym zarezerwowaé (dwa— osoby) spotkaja sie dwaj amerykatiscy tenisisci. syn bardzo interesuje sig kosrykéwka, . mojego artykulu. .. pok6j zhavienka, 5. Cay dostang slownik (szwedzki — polski 6. Marzg o (ciemny — czerwony) 7. Mieszkam w (crzy — pokoje) . sukni. mieszkaniu w centrum. 8. W kacie magazynu zobaczylismy pigkna (dwa / dwoje — drawi) safe. 9, Po (cala— noc) 10. Zbyszek jest (daleko — widzi . podréiy bylismy bardzo zmgczeni. 11. Jesienne ligcie tworzyly (réane— kolory) dywan. 12. Po (pot — rok) . staiu od razu dostal dobra prace. Il, Prosze utworzyé wyrazy ztozone i uzyé ich w odpowiedniej formie. : 10p. Na widok Renaty nasz (malo ~ méwié)...maloméwny... kolega nagle si¢ ozywil. W pigcek pojechalismy na dawno planowang (jeden — dzies)’ wycieczke. Od razu na parkingu zobacryliimy i uslyszcligmy (wicle — jgzykéw)? snow thum turystéw, Wozyscy robili zdjgcia i nawolywali sig glosno, Miclismy wraienie, 2e naokolo byli sami ([Iudzie 2] obcych / krajéw)? . Zwwiedzilismy palac, zobaczyliémy poké, w ktdrym 2 =a y 1. GRaMATYKAzatrzymywal sig znany (powiesci ~ pisaé)* .. .,ukradkiem do- tykalismy (stebrzysty — bialy)? ‘ku i agadywaligmy, od kogo pochodzity (nowy — rok)® ayczenia wystawione w gablotce. Po obiedzie pojechalismy do lasu, 2 sy aby malow- .. poscieli na ogromnym 16i- nicry (woda ~ spadaé)’.. i (sto — lag" dab. Niestety, w drodze powrotnej zabladziligmy, bo keos znisaczyt (droga — wskazywaé)” i nie wiedzicligmy, kcéredy jechaé. W rezultacie natrafili- smy na (pigé ~ kilometréw)"” co spowodowato awarig autobusu i do domu wréciligmy nad ranem. . odcinek dziurawej drogi,11. Deklinacja i sktadnia liczebnikow gtownych* 1. Prosze wpisaé w puste miejsca odpowiednie formy liczebnikéw. 10 p. Prayktad: Spotkam sig 2 (3) ..trzema... prayjaciéhmi. 1, Ten film jest dozwolony od (12) .. . fat, 2, Mam (3) . 3. Do finalu zakwalifikowato sig (2) 4, Drig wieczorem w filharmonii wystapi (7) .. 5. Koresponduje 2 (3) 6. Opowiadala 0 swoich (4 7.W dyktandzie jest (6) 8. Janek jest winien pienigdze (5) 9. To impreza dla (20) 10. Ta pani codziennie spaceruje z (2) .. .» braci. uczniéw z naszego liceum. . tenoréw. koleiankami ze studiéw. wnuczkach. Il, Prosze podkreslié wtagciwa forme orzeczenia. 10p. Przyktad: Do stolu (usiadzie / usigda) 9 os6b. 1. W pierwszym regdzie (usiadto / usiadly) pigé aktorek nominowanych do nagrody. 2. W debacie (bralo / brali) udziat trzej politycy. 3. Dwéch uczestnikéw wycieczki nie (wrdcito / wrécili) jeszcze do hotel. 4, Wezoraj w nocy ze schroniska dla awierzat (uciekly / ucieklo) szesé psdw. 5. (Czeka / Caekaja) na pana pigciu studentéw. * W éwiczeniach III i IV trzeba réwnicz uéyé liceebnikéw zbiorowych.6. W tej konferengji (uczestniczy/ uczestnicza) osmiu profesordw z Afiyki. 7. Anig (odwiedzito / odwiedzili) w szpitalu dwaj koledzy z pracy. 8. Czterech policjantéw (demonstrowalo / demonstrowali) nowe pasy bezpieczesistwa. j 9. Trzy konie nie (weigly / wzieli) udziatu w biegu z powodu kontuzji nég. 10, W nowym filmie (zagra / zagraja) cotery debiutantki III. Podane w nawiasie stowa prosze przeksztatci¢ na odpowiednia forme. 10p. studentéw... nie (prayjse) ...preyszlo... dzis na pierw- (2) ..divaj...— Adam i Piotr. studenci) Prayktad: (4) ..Cawor sue zajecia. Na drugie (dojsé) ...dosel (lekarze) na odprawg z 20-minutowym opéénieniem: 1. 5) (preyjse) Doktor Jankowska tlumaczyla sig korkiem na autostradzie, doktor Pawlowski twier- duil, ie byla awaria pradu i tramwaje nie jeédzity, a pozostali tylko preeprosil. 2. 3) (zolnierze) wesdli wezoraj w nocy na seczyt gory bez odpowiedniego ekwipunku. Wszystko byto w porzgdku do czasu. powrotu, kiedy pojawila sig mgla i pogubili sig. (2) meicryini (dojéé) do schroniska rano, ale jeden zaginal. 3. Po ostatnich Mistrzostwach Swiata wezoraj odbyta sig konferencja prasowa. Za- proszono na niq samych medalistéw. Jednak na pytania dziennikarzy (odpowiadaé) . tylko (4) ply- suo @ esata jest juz waczka i kolarze. Siatkarki (zachorowa¢) w drodze na inne zawody.IV. Podane w nawiasie stowa prosze przeksztatcié na odpowiednig forme. 20p. Kiedy wszedlem, w poczekalni do dentysty (czekaé ~ 6 — pacjenci)” ..czekalo seescioro i mama z (2 — dzieci) Fe +4 ijeden starszy pan. Zaraz za mung (wejé - 2 — kobiery) .. 567 Wprawdzie okazalo sig, #e (prayjmowat ~ 2 ~ dentySci) £0, ale i take zanosito sig na dhugie czekanie. Ja wole chodzié do medczyzny, ale wickseo: uwaéa, i kobiery sq delikatniejsze, wige do dentystki (coekaé ~ 5 ~ osoby) 1, Dentyste wybrat tylko starszy pan. Wkrétce zrobi- Ja sig prawie mila (zwazywszy na miejsce!) atmosfera. Wszyscy rozmawiali i opowiadali aby sig podtrzymaé na duchu. I wredy z (obydwa — gabinery) > zacagly dobiegaé straszne déwieki. W jednym ktos preeradliwie krayczat, a halas maszyny do borowania w drugim zaghuszyt wszystko. Weedy (3 ~ panowie — wyj) 51718 na zewnatra ~ (2—zapalié) . papierosy, a ja zadzwonitem do Celiny.12. Negacja wielokrotna I. Prosze zamienié zdania na forme przeczaca. 6p. Przyktad: Znam tu kaidego. ...\ie znam tu nikogo... 1, Wezyscy myslg 0 egzaminac vwszedzie byt i wszystko zalacwit. 3. Kaida dziewczyna lubi rozmawiaé o polityce. 4, Kaidemu opowiadat cof o sobic. 5. Zawsze moina cig zastaé w domu. Il. Prosze przeksztatcié ponizszy tekst tak, aby miat znaczenie przeciwne. Prosze pamigtaé o koniecznosci zmiany niektérych przypadkéw lub szyku wyrazow. 15p. Przyktad: —_ Ka‘dy dzisiaj gdzies sig spieszy. wNikt... sig dzisiaj ...nigdzie... ...nie... spieszy. Kaidy chlopak chcialby byé taki jak Tomek: wysoki, chudy, niesympatyczny i bezczelny. Tomek ciagle potycza pieniadze, ale zawsze wszystkim oddaje dhug w terminie. Twierdzi, e wszedzie mu sig wszystko podoba, ale ciagle narzcka. Wszyscy mu zazdroszcza jego psa — grubego i agresywnego buldoga, ktéry przedwczoraj ugryzl mnie w noge. Kiedys jeszcze polubie Toma.13. Imiestéw przymiotnikowy bierny |. Prosze utworzyé imiestowy przymiotnikowe bierne od czasownikéw podanych wnawiasach. 10p. Prayktad: Treeba oddaé (pozyczyé) ...podyezone... pieniadze. Moie da sig skleié ten (rozbié) Zostaw w recepcji (znaleéé) na schodach klucze! Caué byto zapach (piec) . indyka. Wreszcie oddat profesorowi (skoriczyé) . prace. ...2 pracy nauczyciel oddat sprawe do sadu. Nieprawnie (zwolni¢) Nie mogla dopraé (zafarbowaé) . recznik6w. ielazko. Patryk wresacie naprawit (zepsué) Wezoraj nasze muzeum odzyskalo (ukrase) . (wykapad) ... sense W zesztym roku obrazy. dziecko szybko zasngto. yen awa yn i (makarmié) Il. Od czasownikéw podanych w nawiasach prosze utworzyé imiestowy przymiot= nikowe bierne. 10p. ‘Andrzej popatrayt na (poplamié) ...poplamiony.... dywan i westchnal. To niedawno (kupié)' piesek zaznacza tak swoja obecnosé. Parkiet byt (porysowaé)* ... pazurami, a wszedzie lezaly (pogryéé) . przed- mioty — w tym bury Pauliny! Pod kanapa widaé byto (podrzeé)* gavety. Na pélce leiala (preewrdcié) _. doniceka, a wseedzie wo- koto ~ (rozsypag) ziemia. Kuchnia wygladala jak po kataklizmie ... mieko, (rozbi¢) ... _ butel- ‘makaron! Kupno Reksia decyzja. = (rozlaé)” kaz sokiem malinowym, (polamaé)” bylo jednak nie do korica (praemysleé)"IIL Podane bezokoliczniki prosze zamienié na imiestowy przymiotnikowe bierne i uzyé ich w odpowiedniej formie. 10p. (Pokroig)’ ...pokrojone... w kostke migso wreucié na (rozgrza¢)' . oliwe. (Podsmaiyé)? miso i pieczarki preeloiyé do ronda. (Umy¢)* i (obraé)* .... w éwiartki i razem 2. (posiekaé)® .. cebula i caosnkiem smaiyé ‘krdtko i dodaé do migsa, Wsypaé ziola. (Posolié)* .w i (popieprzyé)” potrawe dusié po preykryciem, Na kosicu dodaé émietang (wy= ... 2 skérki pomidory pokroié mieszaé) maka. Gotowe danie wylodyé na pélmisek, udekoro- wa€ (UtrZe6)? sone _. serem i Swiezo (zerwat) gatgzkami bazyli. IV. Prosze zamieni¢ podkreslone fragmenty na imiestowy przymiotnikowe czynne i bierne. 10p. Prayktad: Dziewcayna, kedra sie smicje z kawahu, ktdry ustyszala, jest moja kuzynka. Deiewezyna ...imicjaca si... 2...uslszanego... kawaka jest moja kuzynka. Podziwiam ludzi, kedrey znaja si! . na muzyce. Zawsze oklas- aja Spiewakéw, kedray interpretuja’ s6b nowarorski, zachwycaja sig muzykami, ktdrzy bezblednie wykonuij atie operowe w spo- . partie solowe, a po .. concercie, ktd= ty-sig skoriczyl wymieniaja Fachowe uwagi z innymi osobami. Ja zwykle ciesze sig z biletu keéry otrzymalem’ za darmo z pracy, bo lubig spedzaé czas w fil- hharmonii, ale na muzyce—zwhaszcza tej, kt6ra skomponowano' .. wspélezesnie — komplernie sig nie znam. Ostatnio zawsze biore ze sobg lornetke, kté- 1_kupitem’ niedawno i praygladam sie pigkne} kobie- cic, keéra_gra® .. na skrzypeach, oraz. brodatemu perkusiscie, keéry_whtada’ .. bije brawo. Po powrocie do domu zawsze preegladam stare programy, ktére schowalem'” tyle energii w bebnienie, 2 najglosniej jemu w szufladzic.14, Strona bierna 1. Prosze zamienié na strone bierna. 16 p. Przyktad: Celnicy beda kontrolowaé bagaie. ...Bagaze bedg kontrolowane preez celnikéw. 1. Poprawiamy wszystkie prace. 2. Renata umyje méj samochéd. 3. Babcia zrobila te satatke. 4, Znany cukiernik dekoruje tort 5, Wstrymano wydawanie paszportéw z powodu awarii komputerow 6. Jarek juz przetlumaczyt ten artykul. 7. Sckeetarka wlasnie przepisuje ten tekst 8, Wolontariusze bedg zbieraé pieniadze na hospicjum. Il. Prosze zamienié na strone bierna. 6p. Prayktad: —_Jutro otwieramy wystawe rzeéby Pieklo czy raj”. _Jutro zostanie orwarta wystawa rzedby... »Piekto czy raj". “Te fascynujaca rzeébe bez nazwy nadeslal! anonimowy artysta. Przedstawia placzacego aniola ze zlamanym skrzydlem Wzbudzila ogromne zainteresowanie organizatoréw wy- stawy, dlatego umieszczono” jq w stodku sali gléwnej. Preewodnicy beda informowali?zwiedzajacych o niecodziennej historii tej rzeéby. Telewizja bedzie transmitowa¢* ceremo- nig otwarcia. Dziennikarze na pewno opisza° calg tg historie. Mode organizatorzy oglosza konkurs na nazwe dziela. Na razie podziwiaja’ je wszyscy pracownicy muzeum. Moie zglo- si sig autor i od jutra bedziemy znali* jego nazwisko. Il, Prosze zamienié strong bierna na czynna. 16 p. Sensacyjne wiadomosci z Mistrzostw Swiata! Wezoraj znany biegacz zostat zdyskwalifikowany", poniewaz wykryto u nie- go érodki dopingujace. W nocy jeden ze skoczk6w zostat pobity' przez agresyw- nego pseudokibica i znalazt sie w szpitalu. Na razie sq robione® badania przez spe- Galist6w i nie wiadomo jeszcze, czy bedzie brat udziat w piatkowym konkursie, Pseudokibic jest poszukiwany* przez policje, ktéra ma jego portret pamigciowy wykonany na podstawie zeznani Swiadka. W szpitalu ledy take trener hokeistow, ktory w nocy miat zawal. Zostat cudem uratowany' przez lekarza z pogotowia, Jego 2yciu juz nie zagraza niebezpieczenistwo, ale jego obowiazki zostaly przeje- te® przez drugiego trenera. Dzisiaj dowiedzielismy sie, 2e wczorajsze kwalifikacje do konkursu plywania beda zaliczane® przez sedziéw do ogélne} punktacji z po- wodu jakichs lopotéw technicznych. Martwimy sie brakiem formy naszego zapasnika ~ najwyrazniej nie byt od- powiednio przygotowywany’ i nie wytrzymat kondycyjnie. Chyba odpadnie w dru- giej rundzie. Za to nasi karatecy spisuja si znakomicie! Rywale zostali przez nich z tatwoScia pokonani’, wigc dzis liczymy na medale!j .-cdyskwalifikowano"... znanego biegacza, poniewat wykryto u niego srodki do- pingujace. W nocy agresywny pseudokibic .. UVET SEES ATAL SEUSS aS15. Tryb warunkowy (przypuszezajacy) I. Podane zdania prosze przeksztatcié wedtug wzoru. 16p. Prayktad: (Spicwam, 1.m.) ...Spiewathym... 1 radosci. zostaé moja zona? Cay (xgodzise sig, 1). (Weémiemy, 1.m.)? cichy sub i (urzadzimy, r.m.)* skromne wesele. (Zamieszkamy, r.m.)! najpierw u moich rodzicéw, a potem (kupimy, rm.) sobie maly domek poza mizstem. Ty (zajmujese sig, samo- domem, aja ogrodem. Razem (jeédzimy, r. m.)” chodem do miasta, do pracy. Ty (sporykasz sig, 2.) (Chodzicie, 12.) . zsiostra, rarem do fryzjera lub na zakupy, a ja (moge, rm.)"” ..w tym czasie poéwiczyé w silowni, Od czasu do czasu (umawiam sig, rm.)"" 2 Pawtem na kawe, a po- tem (gramy, rm.)!? .. w bilarda, Po powrocie do domu .. kolacje i ja (ogladam, nm.) Gjemy, rm)” ‘mecz, a ty (uprawiasz, r.2)'> .. ._ ksiqike. joge lub (cxytasz,Il, Podane zdania prosze przeksztatcié wedtug wzoru: 12p. Przyktad: — Skoticzylem studia. Zarabiam lepic). a Gaybym skoricaytstudia, zarabialhym lei. . 1. Zakladam dobrze oprocentowane konto w banku. Szybko si¢ wabogacam. 2. Podrézuje po calym swiecie. Poznaje nowych ludzi, nowe jezyki i nowe kultury. 3, Pracujg coraz wigce). Mam coraz mniej czasu dla siebie i dla prayjacidt. 4, Prayjaciele zapominaja o mnie. Wpadam w depresje. Il, Prosze odpowiedzieé na pytania. 10p. Prayktad: — Co bys zrobit, gdybym nie zadzwonita? «.Gdybyé nie zadzwonita, czekathym praed wyjsciem na pero} 1. Co byScie zrobili, gdyby jutro nie bylo egzaminu? 2. Co by zrobit Bartek, gdyby Helena wyjechala do Irlandii? 3. Co bys zrobila, gdybym zaproponowal ci wspélng podréi do Zairu? 4, Co paristwo by zrobili, gdybysmy nie preyszli? 5. Co byémy zrobili, gdyby oni nie pozyczyli nam tych pienigdzy?