Eski Yakın Doğu Mitolojisi Sözlüğü

14.12.
2021 17:04 Eski Yakın Doğu Mitolojisi Sözlüğü
Sayfa 1
Sayfa 2
bir Sözlük
ANTİK
YAKIN DOĞU
MİTOLOJİ
https://translate.googleusercontent.com/translate_f 1/219
14.12.2021 17:04 Eski Yakın Doğu Mitolojisi Sözlüğü
Sayfa 4
3
bir Sözlük
ANTİK
YAKIN DOĞU
MİTOLOJİ
Gwendolyn Leick
Londra ve New York
Sayfa 5
İlk yayınlanan 1991

Routledge tarafından
11 New Fetter Lane, Londra EC4P 4EE
Bu basım, 2003 yılında Taylor & Francis e-Library'de yayınlanmıştır.
ABD ve Kanada'da aynı anda yayınlandı

Routledge tarafından
29 Batı 35. Cadde, New York, NY 10001
İlk olarak ciltsiz 1998'de yayınlandı
© Gwendolyn Leick 1991
Her hakkı saklıdır. Bu kitabın hiçbir bölümü yeniden basılamaz

veya herhangi bir biçimde veya herhangi bir elektronik ortamda çoğaltılamaz veya kullanılamaz,
şimdi veya bundan sonra bilinen mekanik veya diğer araçlar
fotokopi ve kayıt dahil olmak üzere icat edilmiş veya herhangi bir
bilgi depolama veya geri alma sistemi olmadan
yayıncılardan yazılı izin.
Yayın Verilerinde British Library Kataloglama

Bu kitap için bir katalog kaydı British Library'den temin edilebilir.
Kongre Kütüphanesi Yayın Verilerinde Kataloglama

Leick, Gwendolyn, 1951–
Eski Yakın Doğu mitolojisi sözlüğü/
Gwendolyn Leick. P. santimetre.
Bibliyografik referanslar ve dizin içerir.
1. Mitoloji, Oryantal—Sözlükler. 2. Mitoloji,
Asur—Babil—Sözlükler. I. Başlık.
BL1060.L44 1991
299´.2–dc20 90–39713
ISBN 0-203-02852-X Ana e-kitap ISBN
ISBN 0-203-19960-X (Adobe eOkuyucu Biçimi)

ISBN 0-415-00762-3 (hbk)
ISBN 0-415-19811-9 (pbk)
Sayfa 6
İÇİNDEKİLER
Çizimler listesi vi
Teşekkür viii
Tanıtım ix
kronolojik tablo xiii
Eski Yakın Doğu Mitolojisi Sözlüğü 1
Sözlük 168
bibliyografya 176
dizin 189
İllüstrasyonlar 200
Sayfa 7
RESİMLER
1 Suriye tanrıçası Anat'ın Mısır dikilitaşı

2 Suriye tanrıçası, muhtemelen Astarte ile fildişi atın baş parçası
3 Shamshi-Adad V Stela
4 Asur ulusal tanrısı Aššur
5 Muhtemelen Suriye hava tanrısı Baal-Hadad'a ait taş dikilitaş
6 Oturan bir tanrıçanın pişmiş toprak
7 Tanımlanamayan bir Babil tanrısının pişmiş toprak
8 Babil tanrısı Marduk
Savaşçı bir görünüme sahip Babil tanrılarının 9 Pişmiş toprak kabartmaları
10 Nebukadrezzar I'in sınır taşı
11 İblis Humbaba'nın Babil pişmiş toprak maskesi
12 İki aslan yüzlü cin
13 İblis Pazuzu'nun Babil pişmiş toprak parçası
14 Hitit kraliçesinin İştar'a içkiler sunan ortostat kabartması
15 Tanımlanamayan bir kadın tanrının fildişi heykelciği
16 Hitit tanrısının bronz heykelciği
17 Hitit savaşçı-tanrı alayının kabartması
18 Bir ayin yapan kraliyet çiftinin ortostat kabartması
19 Tanrıça Kubaba'nın taş kabartması
20 Geleneksel şefaat pozunda bir tanrıçanın pişmiş toprak kabartması
ve selamlama
21 Pişmiş topraktan bir çocuğu kucaklayan oturan bir kadın heykelciği
22 Oturan bir kadının pişmiş toprak heykelciği
Çıplak bir kadının 23 Babil pişmiş toprak kabartması
24 Libation fincan steatit, tanrı Ningišzida'ya adanmış
25 Oturanlara içki ikram eden bir rahibin Sümer kireçtaşı levhası
tanrıça, muhtemelen Ninhursag
26 Güneş tanrısına tapan Babil kralı Nabû-Polassar'ın tableti
Šamaš Sippar'daki tapınağında
Güneş tanrısı Nuhhunte'nin Susa'sından 27 Elam dikilitaşı ve bir Elam
Kral
vi
Sayfa 8
RESİMLER
27'ye benzer ikonografiye sahip 28 Babil dikilitaşı

29 Tanımlanamayan bir Sümer tanrıçasının pişmiş toprak kabartması
Kucaklayan ilahi bir çiftin 30 Pişmiş toprak kabartması
31 Pişmiş topraktan bir tanrıçanın kabartması, tahtta oturan
bir tapınağın cephesi
32 Akan bir vazo ile bir 'çıplak kahraman'ın pişmiş toprak kabartması
33 Oturan bir tanrıçanın bronz heykelciği
34 Anadolu fırtına tanrısı boğasının üzerinde
35 Hitit savaşçı tanrısının anıtsal taş kabartması
36 Etana'nın göğe yükselen mühür baskısının çizimi
bir kartalın arkası
37 İblis Humbaba'nın öldürülmesini temsil eden mühür
38 İştar'a tapınmayı temsil eden mühür
39 Su tanrısını (Enki/Ea) diğer tanrılarla betimleyen mühür
40 Güneş tanrısı Samaš'ı tasvir eden mühür
41 Tapınan bir tanrıyı tanrılaştırılmış krala takdim eden bir tanrıçayı betimleyen mühür
Ur-nammu
42 Birkaç tanrıdan oluşan bir topluluğun mühür baskısı
43 Kur'dan çıkan Güneş tanrısını gösteren mühür
44 Bir savaş sahnesini betimleyen mühür
vii
Sayfa 9
TEŞEKKÜRLER
Çoğaltmaları için nazik izinleri için aşağıdakilerin her birine

fotoğraflar, belirtildiği gibi: British Museum Mütevelli Heyeti (2, 3, 6,
7, 9, 11-13, 19, 20, 23, 26, 29-32, 37-44); Louvre Müzesi (5,
24, 25, 27, 28, 33); ve Anadolu Medeniyetleri Müzesi, Ankara
(14-18, 21, 22, 35).
Çizimleri (1, 4, 8, 34, 36) ürettiği için Francis J.Kirk'e.
viii
Sayfa 10
GİRİŞ
Neredeyse iki bin yıldır sadece dini görebildik.

parlaklığının oluşturduğu karanlık bir gölge olarak eski Doğu'nun
İbranice Tanrı. Olimposlular ve Yunanistan'ın kahramanları
kültürümüzün hayal gücü, Kenan ve Babil tanrıları kaldı
'iğrençler'
Nineveh'inve tamamenkeşfi,
muhteşem yabancı. Amakazı
sayısız sonyapıldı.
150 yıldır,
Eski Yakın Doğu'nun kayıp uygarlıklarını aramak. harika
Avrupa ve Amerika müzeleri dev kanatlı
boğalar, damgalı tuğlalar, taş heykeller, milyonlarca çanak çömlek parçası ve
incelikle oyulmuş silindir contalar. Raflarda ve çekmecelerde onlarca
Her biri özenle numaralandırılmış binlerce kil tableti. Sırasında
arkeologlar köylerin ve şehirlerin somut kalıntılarını bir araya getiriyor,
epigrafistler, ölen insanlara gönderilen mesajların
3000 yıl; soyu tükenmiş idari ayrıntıları yeniden okudular
bürokrasiler ve kayıp bir edebiyatı yeniden inşa etmek. artık isimlerini biliyoruz
binlerce tanrı ve tanrıçanın, ilahilerin ve ayinlerin sözleri,
Babil kültünün günlük prosedürlerinin yanı sıra artan sayıda
mitolojik hikayelerden. anlayışımızdaki ilerlemeye rağmen
bu kadim dinde, bütün resmin sadece bir kısmını görebiliyoruz.
Neolitik tapınaklarda gerçekleştirilen ritüellerden asla emin olmayacağız;
ve görkemli katedral benzeri tapınaklarda tapılan tanrılar
dördüncü binyıl bir sır olarak kalacaktır. hakkında hiçbir şey bilmiyoruz
nehir vadilerinin çevresinde göçebe halkların tanrıları ve
diğer tüm bölgelerin yerli dinleri hakkında çok az şey
okuryazarlık geliştirmemiş eski Yakın Doğu.
Eski okuryazar uygarlıkların yazılı tanıklığı ana
bilgimizin kaynağı. Birkaç antik dil (Sümer, Hurri,
Hitit, Elam ve Babil dahil çeşitli Sami lehçeleri)
şimdi okunacak; binlerce tabletin sadece küçük bir miktarı olsa da
müze koleksiyonlarında yer alan yayınlanmış ve daha fazlası
her mevsim kazı ile ortaya çıkarılmıştır. Ayrıca, metinler tarafından
hiçbir şekilde zaman ve mekanda eşit olarak dağılmamıştır. Her ölçekte okuryazarlık
ix
Sayfa 11
GİRİŞ
istikrarlı bir siyasi ve ekonomik iklime bağlıdır. Sadece gelişebilir

büyük bir "orta sınıf" ile son derece gelişmiş kentsel toplumlarda
profesyonel bürokratlar. Bu koşullar şiddetli hale geldiğinde
herhangi bir süre boyunca kesintiye uğrarsa, yazıcı üretkenliği düşer veya gelir
durma noktasına.
Mezopotamya tarihinde birkaç 'Karanlık Çağ' vardı.
sosyal ve politik çalkantılar ve Mezopotamya dışında bürokratik
şehircilik daha yavaş bir hızda ve yalnızca aralıklı olarak gelişti. itici güç
yazının icadı için güvenilir defter tutma talebi vardı;
metinlerin büyük kısmı her zaman ekonomik ve idari olarak kalır.
Edebi türlerin büyümesi, aslında yazarlığın bir yan ürünüydü.
eğitim: birçok şiirsel, tarihi ve mitolojik kompozisyon sadece
okul kopyalarından bilinmektedir. Sonunda, öğrenme merkezleri
başta sihir olmak üzere birçok farklı türden metinlerin birikmiş koleksiyonları
karakter olarak dini. Mitlerin, destanların, ilahilerin ve
büyüler, eskilere bağlı bu yazıcı merkezlerinden kaynaklandı.
kutsal alanlar (Nippur, Sippar, Ur, Šuruppak, Babylon, Nineveh, Assur...).
Bu kurumlar
kendi dillerinibir
kilMezopotamya
üzerine yazmakicadıydı; diğer
için çivi insanlar
yazısı ne zaman
ortamını benimsediler,
yazıcı eğitim sistemi Sümer veya Babil'den ithal edildi.
Hitit, Mısırlı, Kenanlı veya Hurri öğrenciler aynı şeyi kullandılar.
Mezopotamyalı meslektaşları olarak eğitim araçları; aynısını kullandı
işaret listelerinde, aynı kraliyet yazıtlarını, ilahileri, destanları ve mitleri kopyaladı.
Mezopotamya'nın edebi kültürü bu şekilde yaygınlaştırılmıştır.
Yakın Doğu'nun okuryazar olmayı arzulayan bölgeleri boyunca
şehircilik (dolayısıyla Hititlerin başkentindeki Gılgamış kopyaları,
Amarna'da Adapa vb.). Buna karşılık, yerli yazıcı merkezleri,
kendi geleneklerinin toplanması (bu sürecin iyi bir örneği
Hitit Anadolu'da Hattuşa tablet koleksiyonu). önemli miktarda
Bu ciltte tartışılan metinlerin çoğu bu tür arşivlerden alınmıştır.
Yazma merkezleri ve prosedürler arasındaki ilişki
metinlerin düzenlenmesi ve iletilmesi konusunda çok az şey bilinmektedir. eşit derecede sorunlu
edebî geleneğin sözlü geleneklerle nasıl bir ilişkisi olduğu sorusudur. o
halk masallarının ve şarkıların, âşıklığın her zaman olduğu gibi kabul edilmiştir.
ve diğer saray şiirleri var olmuş olmalı ve bazı
yazılı kompozisyonlar üzerindeki etkisi. Ama biz sadece yazılı
eserler ve şiirsel eserler hakkındaki bilgimiz çok ilerlemedi.
her türde edebi ve sözlü bir 'üslup' arasında ayrım yapmak için yeterli
kompozisyonlar. Ancak halk hikâyesi unsurlarını izole etmek için girişimlerde bulunuldu.
edebî metinler içinde yer alır ve artık birçok mitolojik metnin
çok katmanlı geleneklerden oluşur. Ünlü bir halk masalı olabilir
Sayfa 12
GİRİŞ
özellikler kazanabilecek tarihsel bir figüre bağlanmak

mitolojik geleneklerini birleştiren bir veya birkaç tanrının
bağlantı. Bu zaten bileşik metin daha sonra yeniden yorumlanabilir.
ideolojik nedenler ve diğer masal unsurları tarafından daha da süslenmiş
(bkz. Gılgamış).
Mitler, çok geniş anlamda ilahi ya da kahramanlık içeren anlatılar olarak tanımlanır.
kahramanlar, paradigmatik bir işleve sahiptir. Bağlantı kurarlar
bilinen ve bilinmeyen arasında; geçmiş ve şimdiki zaman; en
tanrıların dünyası ve insanların dünyası. Bir efsane ne kadar başarılı olursa,
daha fazla 'anlam' düzeyi ima edebilir. Sanat eserleri gibi,
mitler yaşanabilir; onların gerçeği hissedilebilir. Bir yokluğunda
Bir Yunan icadı olan 'rasyonel' referans çerçevesi, mitler de bir
bilinçdışının bir dil olarak yapılandırılması anlamında dil,
Lacan'a göre. Bu mit dili, kendi ağını genişletir.
edebi kültürün tüm alanlarına dernekler; kraliyet yazıtlarından ve
ilahiler, büyülü sözler, ritüeller ve astronomik
gözlemler. Tüm dillerde olduğu gibi mitolojik yapılar da
muhafazakar ve sıvı; gibi görünüşte çelişkili kavramlara izin vermek
yanı sıra kavramsal süreklilik. Açıklamaya çalışılsa da
Bu çelişkiler karşısında, idrakimizin sınırlarını kabul etmek gerekir.
dilin ilk etapta.
Tanrı ve tanrıçalara gelince, onlar kültün 'gerçek' dünyasında var olmuşlardır.
ve tapınmanın yanı sıra edebiyatta da vardır, ancak ikincisi hakkında daha çok şey biliyoruz.
Mitolojik olaylarda belli bir düzenlilik içinde bir takım tanrılar belirir.
metinler, esas olarak önemli bir role sahip olan eski tanrılar
Dünyanın oluşumunda ve organizasyonunda. Onların karakteri iyi
gibi olan diğer birçok tanrının aksine belgelenmiştir.
popüler, ya da daha çok, ama yine de asla mitolojik dünyanın "öznesi" olmadı.
repertuar. Bir tanrının varlığının kapsamını değerlendirmek için çeşitli kaynaklar kullanılabilir.
popüler çekicilik: türbeler, tapınaklar ve adak gibi maddi kanıtlar
kurbanların, adakların ana listelerindeki adaklar ve metinsel kanıtlar,
özel belgelerde ve kişisel adlarda referanslar.
Antik çağın bir araştırmasını sunan bir dizi kitap yazılmıştır.
kültler ve dinler (Dhorme 1949; Gese, Höfner, Rudolph 1970; Labat,
Caquot, Snyzer 1970; Ringgren 1973; Jacobsen 1976; Fritöz-Kensky
1992). Yeni ufuklar açan Wörterbuch der Mythologie, Cilt. içinde göründüm
1965. Bu arada başta olmak üzere birçok yeni metin yayınlandı.
uzman süreli yayınlarda. Mevcut cilt, genel bir
dini çalışmalar, antropoloji ve öğrenciler için referans çalışması
oryantal çalışmalar ve konuyu daha geniş kitlelere ulaştırmaya yönelik girişimler
akademik izleyici Yayın sayısının çokluğu göz önüne alındığında,
xi
Sayfa 13
GİRİŞ
kapsamlı olduğunu iddia etmez, ancak daha iyisine odaklanır

belgelenmiş tanrılar ve anlatılar. Yayınlanmamış metinlere yapılan atıflar
içermez. Girişler, ayarlanacak şekilde düzenlenmiştir.
konuyu geniş bir tarihsel bağlamda ele alır. Bazı durumlarda izini sürmek mümkündür.
mitolojik bir anlatının veya ilahi kişiliğin gelişimi. Fakat
çok sık olarak, mevcut bilgimizin geçici durumu nedeniyle,
yalnızca belirli bir dönemde veya yerde belgelenir. Çoğu giriş
çapraz referansları işaret eden içerikten ziyade kahramanlara dayalı
benzer anlatılar çıkar. Metinlerin kendileri hakkındaki anlayışımız hala
büyük ölçüde 'gerçek' anlamlarıyla sınırlıdır; onların sosyal ve politik
arka plan belirsiz kalır ve bu nedenle 'anlam'ın herhangi bir analizi
efsaneler çevirmenlerin kişisel tercih meselesi olacak ve
yorumcular. Sonuç olarak, mitlerin yorumlanması sadece
özet olarak ima edildi: okuyucu mevcut duruma referanslar bulacaktır
Her girişin sonundaki bibliyografik notlarda tartışma konusu.
Not: Metin boyunca kalın harflerle gösterilen kelimeler çapraz referanslara atıfta bulunur,
küçük harflerle yazılanlar ise alt başlıklara atıfta bulunur.
xii
Sayfa 14
KRONOLOJİK TABLO
xiii
Sayfa 16
15
A
abba
(a) Muhtemelen Amorit kökenli Babil tanrıçası. O bahsedilmiştir

Mari'den ve oradaki birkaç kişiden gelen metinler onun adını taşıyordu.
Eski Babil döneminde İsin'de bir tapınağı vardı. Ona
kişilik ve ilahi işlevler bilinmemektedir.
(b) Sümer mitinde Enki ve Ninhursag Abba tarafından yaratılan bir tanrıdır.
Ninhursag .
İçiro 1979, 13
Adad ayrıca Adda, Anda, Hadad, Addu— Semitik Hava Tanrısı . (bkz. şekiller
3 ve 10)
Adı muhtemelen etimolojik olarak Arapça hadda ile bağlantılıdır .

mola' ve haddat, 'gök gürültüsü'.
Adının genellikle logografik olarak yazıldığı Mezopotamya'da
olarak d IM, o itibaren ön Sargonic dönemden ispatlanmıştır. Onun ana
Kuzey Babil ve Suriye halkları arasında şunlar vardı,
Mari gibi şehirlerden onomastik kanıtların önerdiği gibi ve
Ebla. MÖ 2. binyılda Adad, Halep'in şehir tanrısıydı.
(Halep) ancak Suriye'nin diğer bölgelerinde, özellikle batıda birleşti.
Baal ve Dagan gibi diğer hava tanrılarıyla birlikte .
Adad, Asur'da önemli bir tanrıydı. Tiglath-Pilesar ben bir çift-
onun ve Anu için başkent Ashur'da bir sığınak . Birkaç kral da
birçok özel kişi gibi, adları Adad ile yazılmıştı (örn. Adad-
nirari). bütünleşmiş büyük Babil tanrılarının aksine

Asur'un resmi kültü olan Adad, yerel bir tanrı olarak kabul edildi.
Aššur ile birlikte kraliyet yazıtlarında belirgin bir şekilde yer aldı.
Adad, resmi olarak da sonuçlandırılan lanetlerde sık sık çağrılır.
özel belgeler olarak. olumsuz yönlerini vurgularlar.
hava tanrısı. 'Ina beriq limuti matsu libriq' - ' şeytani bir yıldırımla o
ülkesini vuracak' tipiktir. Ayrıca yıkıcı göndermesi istendi
Sayfa 17
ADAMMA
ülkeyi çorak araziye çevirecek sel ve fırtınalar veya

aksi takdirde kuraklığa neden olmak için suları geri tutun. Onun kapasitesinde bir
savaşçı-tanrı 'düşmanın silahlarını kırar' ve 'takip ederdi'
onu kötü bir iblis gibi.
Bazı geç Asur metinlerinde Adad, bir kehanet olarak Şamaş ile bağlantılıdır.
Tanrı.
Edzard, WdM 1965, 135; Roberts 1972, 13; Wyatt 1980, 375ff
Adamma
İlk önce Ebla'da Adamtum adında bir eşin yanında bir erkek tanrı olarak görünür
ama henüz tanrının işlevi ve kişiliğine dair hiçbir ipucu yok.
Hurriler, Adamma'yı kendi panteonlarına dahil ettiklerinde,
onu Kubaba ile ilişkilendirdi (Adamma-Kubaba ve bazen de
Hašintarhi de dahil olmak üzere üçlü bir form). Bu kimlik yüzünden
Görünüşe göre bu aşamada tanrı kadındı. Böyle de öne çıktı
Ugarit'ten bir tanrı listesinde. Bununla birlikte, ana kült merkezi muhtemelen M.Ö.
Halep.
Laroche, Bonnefoy'da 1981, I, 97
Adapa
Amarna ve Ninova'da bulunan tabletlerde korunan Mezopotamya efsanesi

(Orta ve Geç Babil). İki versiyon bazı noktalarda farklılık gösterir,
ama tanrıların gerçek niyetlerine ilişkin mitin belirsizliği Ea
ve Anu her ikisinde de bulunur.
Yedi Bilge'den biri olan Adapa, tanrı Ea tarafından bir
insanüstü bilgelikle donatılmış örnek insan. olarak Ea'ya hizmet eder.
Eridu'da tanrıya sunulan yiyecek sunularından sorumlu olduğu rahip.
Ayrıca, genellikle sakin bir su olan lagünde balık tutmaya gitmesi gerekir.
ne dümene ne de direksiyon direğine ihtiyaç duyar. Ancak bir gün güney
rüzgar teknesini devirir. Öfkelenen Adapa, rüzgara bir küfür savurur.
'kanatlarını kırmalı'. Sözlerinin gücü öyledir ki, rüzgar
hareketsiz hale gelir ve 'yedi gün boyunca' üfleyemez (bu,
uzun zaman). Rüzgarın (nem ve serinlik getiren) başarısızlığı
iç kısımdaki hava akımları) büyük tanrı Anu tarafından farkedilmeden gitmez. Onun
vezir ona Adapa'nın sorumlu olduğunu bildirir ve Anu bunu talep eder.
suçlu yargılanmak üzere kendisine gönderilir. Ea, 'cennetin kim bilir

yolu', Adapa'yı cennete yaptığı yolculuğa hazırlamaya karar verir. ona söyler
yas koymak ve iki tanrılarını anlatmak için Dumuzi ve (Nin) gišzida,
Sayfa 18
ALLATUM
Anu'nun kapısının önünde kiminle buluşacağını,

iki tanrının yeryüzünden kaybolması. Bu davranış şu anlama gelir
iki bitki tanrısının öfkesini yatıştırmak için
Adapa'nın eyleminden etkilenir. Adapa cennete taşınır ve orada
Ea'nın tavsiyesine harfiyen uyar. Dumuzi ve Ningišzida
onun için iyi bir sözle ve gerçekten de, Ea'nın öngördüğü gibi, Anu'nun gazabı
onların şefaati ile yatıştırıldı. Adapa'nın nerede olduğunu bilmek istiyor.
bilgeliğini elde etti ve bunun arkasında Ea'nın olduğunu keşfettiğinde,
Adapa yağını, giysilerini ve 'Yaşamın Suyu ve Besini'ni sunar.
bilgenin 'tanrılar gibi olmasına' neden olacağını söyler. Ancak Ea,
Adapa'yı 'Ölümün Suyu ve Yemeği'ni kabul etmemesi konusunda uyardı ve
Cezadan kurtulma umuduyla Adapa onları reddeder. Bu görünürde
insan aptallığı, Anu 'ilahi kahkahaya' girer ve Adapa'yı geri gönderir.
Dünya. Hikayenin geri kalanı kayıp (Kramer, Picchioni, Dalley).
Kramer, Pritchard'da (ed.) 1950, 101–3; Böhl 1959, 416–31; Roux 1961, 13–33;
Komoroczy 1964, 31-50; Bucellati 1973, 61–6; Kienast 1973; Soden 1976, 427–
33; Müller 1983/4, 75–89; Picchioni 1981; Bing 1984; Dalley 1989, 182–8
Admu
(a) MÖ üçüncü binyılda, Admu esas olarak Akad dilinde görünür

Sargon döneminden itibaren kişisel isimler. Onun doğası kalır
belirsizdir ve adı, bir d Nin-admu meydana geldiği için tanrılaştırılabilir toponym
Ur III panteon listesinde.
(b) Mari metinlerinde (MÖ 18. yüzyıl), Admu esas olarak Akadca'da bulunur.
kadın isimleri ve kadın isimleri genellikle kadın isimleri ile kullanıldığından
tanrılar burada bir tanrıçaya atıfta bulunabilir.
Roberts 1972, 14; İçiro 1979, 44
Allanzu - Hurri kökenli Anadolu tanrıçası
Esas olarak Kizzuwatna'da ibadet edildi. Kaya kabartmalarında

Yazılıkaya o kızı olarak görünen TESUP ve hebat ve
genç tanrı Sarruma'nın kadın karşılığı . O da olarak anılır
dişi ikili Hebat-Allanzu'nun (anne ve kızı) bir parçası.
alatum
Anadolu tanrıçası; genellikle d EREŠKIGAL olarak yazılır. O bir

Hurri kökenli ve İmparatorluk döneminde oluşan yeraltı tanrısı
Hitit panteonunun bir parçası.
Sayfa 19
AMURRU
Amurru - Akad tanrısı
İsim hece olarak veya logogram d MAR olarak yazılabilir . TU hangisi

Sümer okumasını temsil eder.
Amurru halkından Mezopotamya yazıtlarında sıklıkla bahsedilir.
topraklardan inecek olan göçebe 'bozkır halkı' olarak
yamaçlarında ve yerleşik sakinlerinin tarım ürünlerine baskın düzenledi.
Sümer ve Babil. Tanrı Amurru, Akad metinlerinden şu şekilde bilinir:
Sargon döneminden beri kişisel isimlerden olduğu gibi. Onun ana sıfatı
Sümerce olduğunu lu hur.sag.ga, 'Bozkırın adamın. Ur III döneminde onun
kült daha büyük Babil şehirlerinde (Larsa, Işın,
Dilbat, Babil ve Nippur). aksine olduğu gözlemlenmiştir.
Mezopotamya'nın kalbindeki bu yaygın saygı, o yok
Suriye sitelerinden metinlerde (Roberts), bazı bilgileri olmasına rağmen
fırtına tanrısının özellikleri. Bu nedenle o bir tanrılaştırma olabilir
sosyal ve etnik grup, göçebe Amurru, özgün bir
Batı Sami tanrısı. Bu insanlar giderek daha fazla sayıda yerleştikçe,
onun Babil panteonuna kabulü bir
sosyal bütünleşmelerinin tanınması. Akrabalık modeli yankılanıyor
Bu süreç: Amurru Büyük tanrının oğlu olduğu söylenir , Anu iken
karısı ya Batı Sami Ašratum ya da Babil B-elet- ÿ Seri ,
'Vahşi Doğanın Hanımı'.
Kısa bir mitolojik metin olan MARTU'NUN EVLİLİKLERİ şöyle anlatır:
'romantik' bir evlilik yoluyla tipik bir entegrasyon prosedürü. Martu
"uygarlaşmamış" bir göçebenin standart sıfatlarıyla betimlenir.
'çiğ et yiyor, evi yok ve düzgün bir cenaze töreni olmayacak'. Karşın
İyi bir aileden olduğu söylenen kız, ailesinin itirazları üzerine,
Kazallu şehir tanrısı Numušda'nın kızı, onun tekliflerini kabul eder.
ve nikahlar devam ediyor.
Falkenstein 1951, 16-17; Kupper 1961; Roberts 1972, 15f; Ichiro, 1979, 53–6;
Edzard, RLA VII 1989, 433-8; Römer 1989
Anu (bkz. şekil 10)
Bu önemli Mezopotamya tanrısının adı şu işaretle yazılmıştır.

'cennet' anlamına gelen dingir. Aynı zamanda belirleyici anlamına gelir
Sümerce, Akadca ve Hititçe'de tanrıyı belirtmek. Babil dilinde
bağlamda tanrının adı Anu'dur .
An'ın ilahi bir kişilik olarak antikliği tartışmalıdır.
Onun kültünün, tanrıça İnanna'nınki gibi geliştiği düşünülmektedir.
Uruk'ta. Şu anda hangi tanrıya tapıldığına karar verilemez.
Sayfa 20
ANU
orada tarih öncesi Uruk IV döneminde. olup olmadığı da kesin değildir.

'Anu-Ziggurat' (Uruk V) olarak bilinen yapı ilişkilendirilmelidir.
bu tanrı ile.
Eski Sümer döneminde An , birkaç kraliyet ailesinin bir bileşenidir.
Uruk ve Ur'dan gelen isimler. Ancak bu işaretin polivalansı nedeniyle bu
her zaman tanrı An'ı temsil ettiğini kanıtlamaz. Ancak,
MÖ 2. binyılın ortalarında Fara'da adı geçmektedir.
tanrı listeleri, Urukian krallarının (Lugalzaggesi) dualarında ve ayrıca kraliyet
Kiš'ten (Lugaltarsi) yazıtlar. Sümerce unvanı ( lugal kur.kur.ra,
'toprakların kralı'), panteondaki üstün otoritesine işaret eder.
'An'ın atanmış rahibi' Sargon'dan beri kraliyet unvanlarının bir parçasını oluşturuyordu.
hanedan. Ur III ve Işın-Larsa döneminde
Bir kült, sayısız ilahi ve dua ile iyi belgelenmiştir. o
özellikle Akadlar arasında birçok kişisel isimde de görülür.
nüfus.
Eski Babil döneminden itibaren Anu genellikle
panteonun en kıdemli üç tanrısından biri olarak kabul edildi
( Enlil, Ea ve Ištar ile birlikte ), özellikle resmi kraliyet yazıtlarında ve
panteon listeleri. Ama giderek o bir oldu otiosus deus görmeyen
çok fazla dini şevk uyandırmak; Babil veya Asur ilahileri ve
Anu'ya dualar bu nedenle son derece nadirdir. Anu'nun geç bir versiyonu-
kült, ilahiyatçıların gökyüzünü tanımladığı Seleukos Uruk'ta meydana geldi.
gibi chthonic tanrıları ile tanrı Enmešarra ve Dumuzi .
Metinler, An'ın birkaç eşinden bahseder. Uras ile birleşti
veya Ki, 'Dünya', kozmik bir ilişkide ve ayrıca
Anne-tanrıça (Nammu, Ninmah) ya da daha fazla, şematik olan
Antum, 'dişi gökyüzü'. Sargon döneminden birkaç kraliyet metni
İnanna'nın An'ın eşi rütbesine yükselmesini anlat. İçinde
Enuma eliš An, Anšar ve Kišar'ın çocuklarıdır.
Jacobsen'e göre ufuk); babası olduğu söylenir.
tanrıların yanı sıra Demonların ev sahibi .
Mitolojik ve teolojik metinlerde An'ın işlevi öncelikle
otoriteden biri (Sümer klasik sıfatı bir gal, 'büyük An').
O, ilahi hiyerarşinin zirvesi olarak temsil edilir. Onun emri
yerin ve göğün temelidir." Birkaç metin (örneğin Lahar
ve Ašnan ) özellikle An'ı ilahi zekaya borçludur .
evreni tasarlamış ve sürdürmüştür. O 'ilahi' sorumluydu
emirler', Ben ve kaderleri belirler. An nihai kaynaktı
yetki; başka tanrılar (özellikle İnanna, ama aynı zamanda
diğer birçok tanrı) daha yüksek pozisyonlara. Yeryüzünde verdi
krallık. Nippur'un artan önemiyle birlikte, dünyanın kült merkezi
Sayfa 21
ANAT
tanrı Enlil, başlangıçta gücü ortaya koyan bu ' An'ın ilk doğan oğlu'
otoriteden ziyade, yavaş yavaş kendi statüsüne eşit bir statü elde etti.
baba ve otoriteyi ve kaderi ya onunla ya da onunla birlikte dağıttığı söylendi.
adına, gök tanrısı. Her ikisinin işlevleri arasındaki fark
tanrılar bulanıklaştı, özellikle An aynı zamanda bir
Genellikle Enlil ile daha çok ilişkilendirilen hava tanrısı . o
doğurganlığı ima eden 'Fecund Bull' olarak adlandırılan; yağmurun kaynağı olarak gökyüzü
'toprağı emer (böylece) bitki örtüsü bol olur'.
Son olarak, gökyüzü takımyıldızların ve gezegenlerin krallığıydı. astral
gözlem, eski uygarlıkların içsel bir parçasıydı ve
'Yukarıda nasılsa aşağıda da öyle' ifadesi tüm kehanetlerin temelini oluşturur. Bu konuda
an.gal 'yukarıdaki büyük', ki.gal'in kozmik karşılığıdır ,
yeraltı dünyası. Bu, (astral) mitsel gerçekliğin senaryosudur.
tanrılar evrensel dramayı ebediyen canlandırırlar.
Ebeling, R1A I 1932, 155–7; Jean 1950, 127–33; Edzard, WdM 1965, 40–1;
Wohlstein 1976
Anat— (bkz. şekil 1)
Batı Sami tanrıçası; adı Ugarit metinlerinde 'nt olarak geçmektedir.

Etimolojik olarak Akkad ile bağlantılı olabilir. ettu, 'aktif irade'.
Anat, dünyanın batı bölgelerinde popüler bir tanrıçaydı.
Yakın Doğu, Mısır dahil, ikinci binyılın ortasından
Helenistik çağa kadar M.Ö.
Tanrıça en iyi Ugarit'te bulunan çivi yazılı metinlerden tanınır.
ve Mısır anıtları üzerindeki temsiller. Onun sıfatları blt 'nt, 'Bakire
Anat' ve 'nt hbly, 'yıkıcı' (devastratix),
Babil tanrıçası İştar'a yakınlık . Onun gibi güzel,
kadınlığın özü, tutkulu bir aşık, aynı zamanda vahşi ve
kana susamış savaşçı, 'erkek gibi giyinmiş ve kadın gibi giyinmiş'. bu dövüşte
rolü firavunu düşmanlarından korur. Ugarit Baal-
Efsaneler onun büyük tanrı El'in kızı ve onunla olan ilişkisi
babasının Ištar'ın saygısız ve zorbalık yaklaşımıyla paralellikleri var.
Anu, Gılgamış Destanında anlatıldığı gibi . Yazarken,
Baal-mitleri, belirli karakteristik özellikleri hicivsel olarak vurgulamış olabilir.
aceleci Anat'ın kahraman Baal lehine,
tanrıçanın çeşitli işlevleri. 'Bakire' unvanının ima ettiği gibi
metinler ile yakın ilişkiler ima etse de, gizli kalır.
Baal, sevgili 'kardeşi' (burada bir sevgi ifadesi). O daima
yanında, onunla ve bazen onun için savaşır ( Mot'u alır ,
Baal'ın ölümünden sonra baş düşmanı), isteklerini destekler ve
Sayfa 22
ANUNNA(KI)
onun adınaLOVES
Genellikle yalvar. Cinsel
olarakilişkileri bir sayının
bilinen Ugarit konusudur
metinlerinin (KTU 1.96, 10, 11)
BAAL VE ANAT (de Moor). Dikkat çekicidir ki, erotik iken
iki tanrı arasındaki çekim uzun uzadıya anlatılır, gerçek
çiftleşme sadece dolaylı olarak gerçekleşir. Anat kendini dönüştürmek zorunda
'Boğa' Baal'ın tutkuyla bindiği bir düveye dönüşür. Sadece inek olarak
içeri girip Baal'ın 'genç boğa' olan yavrularını doğurabilir mi?
Anat, aksi takdirde açıkça üreme ile ilişkili değildir ve
annelik. Ancak Mısır anıtlarında,
doğurganlık tanrısı Min. Baal-Mitleri de onun doğurganlık yönlerine atıfta bulunabilir
Baal'ın Sarayı'nın geçitlerinde, büyük kan banyosundan sonra
yıkanır ve böylece çiy ve yumuşak yağmur üretir - açık bir tamamlayıcı
Baal'ın daha şiddetli kış fırtınalarına. Anat'ın başka bir sıfatı daha var, ybmt
genellikle 'ulusun dulu' olarak tercüme edilen limm . Baal sırasında
yokluğunda dul rolünü üstlenir. Bir ritüel olabilir
Anat ve cenaze törenleri arasındaki bağlantı. Sadece performans göstermiyor
Baal'in ölümünden sonraki yas törenlerinde, Aqhat'a da yas tutar, çünkü
kimin ölümünden sorumluydu. Bu metinde o intikamcı ve
genç kahramanı teslim etmeyi reddettiğinde öldüren korkunç tanrıça
sihirli yay ve dahası onun ilahi gücünü yalanladı. Gibi
Gılgamış destanında İştar'ı reddetti, küstah ölümlüleri cezalandırdı.
Dussaud 1938, 133–69; Aistleitner 1939; Albright 1941, 14-17; Cassuto 1953;
Lipinski 1965, 45-73; Papa, Röllig WdM 1965, 235–41; Kapelrud 1969; Del Olmo
Lete 1981, 49-63; de Moor 1987, 109-16; Colpe 1969, 37-43
Annunitum - Akad tanrıçası
İsim orijinal bir bileşik d INANNA-an-nu-ni-'ye geri dönebilir.

tum =Ištar-annunitum, 'Skirmiser İştar'. O genellikle tarafından çağrılır
Kraliyet yazıtlarının lanet formüllerinde Sargon kralları. bu
eski sıfat sonunda bağımsız bir tanrı haline geldi. olarak görünür
Eski Babil Naramsin destanında bir savaşçı tanrıça. Bu sırada
O dönemde Kisurra'da bir tapınağı vardı ama kültü M.Ö.
Sippar, Nippur, Uruk ve Ur. Ur'da onun tapınağı É-ulmaš idi ve o
bu nedenle Ulmašitum olarak biliniyordu.
Sauren 1969, 19; Robert 1972, 147
Anunna(ki)— Mezopotamya tanrılar topluluğu
Adı d a-nuna olarak yazılmıştır ; d a-nuna-ke 4 -ne; d a-nun-na . Terim vardır

'soylu kanından olanlar'ın genel anlamı; kraliyet çocuğu'. o
Sayfa 23
ANUNNA(KI)
farklılaşmamış ancak kıdemli tanrılardan oluşan bir topluluğa işaret ediyor gibi görünüyor, genellikle
elli olarak sayılır (daha eski bir gelenekte yedi olarak ve Enuma eliš'te
altmış). Bir noktada, yerel toplamın toplamını belirlemiş olabilir.
bir şehrin numinası ( a-nun-na-eridu ki -ninnu-bi, 'Eridu'nun Elli Anunnası',
Drehem'den bir ilahide).
Anunna ilk olarak Ur III döneminde Sümer metinlerinde şu şekilde geçmektedir:

koruyucu ve aracı tanrılar. Gudea 'onları kurduğunu' kaydeder
É-.ninnu, tapınağında Ningirsu Lagaş at: 'zayıf erkekler
Senin tarafından ayakta tutulursan, kendisine bakan dindarların ömrünü uzatırsın.
sen'. Ayrıca dualarını Ningirsu'ya iletmelerini istedi. Ondan başka
bir tarikat için çok az kanıt olduğunu ve kişisel olarak öne çıkmadıklarını
isimler. Öte yandan, edebiyatta çok sık görülürler.
sonraki tüm besteler, ilahiler ve dualar, mitler ve destanlar
dönemler. Bu metinlerdeki işlevleri belirsizdir. onlar söylenir
yavruları olmuş An, ya da büyük tanrıların sonra herhangi bir oranda ve
farklılaşmada aracı olan küçük tanrıların önünde
yaratılmış dünyanın ve insanların (örneğin Enki ve
Ninmah veya Lahar ve Ašnan'da ). Daha önce büyük mahrumiyetler yaşadılar
dünya tamamen organize oldu, ot yemek zorunda kaldılar ve her zaman
aç (Lahar ve Ashnan) ve ağır el ile yüklendiler
emek (Enki ve Ninmah, Atra-hasis; in Enuma Elis inşa ettikleri
Marduk için Babil şehri, çalışmaktan kurtulduğu için
insanı yaratır). Enki ve Dünya Düzeni'nin bahsettiği kompozisyon
Anunnaki birkaç kez, onlar için 'saygı yapmaya' Enki ve şarkı onun
övgü, Sümer halkının ortasında 'konutlarını alırlar',
şehirlerde ve kırsalda ve iki kez 'karar verdikleri' söylenir.
insanlığın kaderi" Anunnaki ayrıca Yeraltı Dünyasında da görünür .
İnanna'nın İnişi, "yargıyı ilan ettikleri" yer. Geç Erra'da -
efsaneye Nergal'in kardeşleri denir ve onlara karşı sıralanırlar.
insanlık. Marduk ayrıca Anunnaki'yi üç yüze böldü.
'göksel' ve üç yüz 'yeraltı dünyası' Anunnaki (Enuma eliš) . İçinde
diğer kompozisyonlar, çok daha az net tanımlanmış rollere sahiptirler. Onlar
genellikle genel olarak tanrıların hakim ruh halini veya eylemini vurgular;
yani, örneğin, önce yıkıcı öfkeye katılırlar ve daha sonra
Gılgamış Destanı'nın onbirinci tabletinde tufanda tövbe eder . İçinde
benzer şekilde şiirsel bir yan yana hizmet edebilirler - kolektif
Anunnaki ve bireysel tanrı veya kahraman.
Anunnaki, genel olarak İgigi ile eş anlamlıdır .
Falkenstein 1965, 127ff; Kienast 1965, 14–158; Soden 1966, 102–11; Kinnier-Wilson
1979, 178
Sayfa 24
ANZU
Anzu
Mezopotamya mitolojisinde ve ikonografisinde bir yaratık

aslan başlı kartal. İsim d .IM.DUGUD.MUŠEN şeklinde yazılabilir.
veya an-zu-u .
Kombine hayvanlar, Mezopotamya sanatında M.Ö.
olan şeytani güçlerin tezahürleri olarak en erken dönem
tehlikeli ama mutlaka kötü değil. Aslan başlı kartal bulundu
Saldırgan olarak Eski Sümer döneminden çok sayıda eser
ama daha yaygın olarak iki zıt arasındaki merkezi figür olarak
koruyucu veya önleyici bir tutum öneren vahşi hayvanlar yerleştirdi.
Jacobsen'e (1970) göre, Anzu 'muazzam gücü temsil ediyordu.
Mezopotamya dininin varsayımsal bir aşamasında gök gürültülü fırtınalarda,
ilahi olanın theriomorfik olarak temsil edildiği zaman. Eski Zamanda
Sümer dönemi Anzu insanlaşmış (yarı kuş, yarı insan) ve
sonunda hayvan formu antropomorfik tezahürden ayrıldı
(Ningirsu) ve sonunda kötü olarak kabul edildi.
Anzu, Eski Sümerceden kişisel isimlerde oldukça düzenli bir şekilde geçmektedir.
ancak bir 'kült' söz konusu olduğunda, öyle görünüyor ki Lagaš ve onun
bağımlılık Girsu, tanrısı Ningirsu ile en güçlü bağlara sahipti,
Jacobsen'in önerdiği gibi ilişkilerini kanıtlamak zor olsa da.
Louvre'daki ünlü 'Akbaba Stela'sında Ningirsu'nun bir tasviri vardır.
yumruğundaki kuş ve Gudea yazıtlarında süslediğini bildiriyor
yaratığın heykelleri ile tapınak É-ninnu.
Anzu birkaç edebi metinde yer alır. Lugalbanda destanında
ve Enmerkar'ın 'carneol'ün erişilmez doruklarında yaşadığı söylenir.
dağlar'. Kocamandır, akşam yemeği için vahşi boğaları güder. Lugalbanda,
kahraman, bu güçlü varlığa birlikte yaklaşması gerektiğini anlar.
büyük bir dikkat ve yavrularını beslemeye ve gerçekten saygı duymaya devam eder. o
ayrıca Sümer'de bir Anzu kültü başlatmayı vaat ediyor. Karşılığında kuş
Lugalbanda'yı doğaüstü güçlerle ödüllendirir. Benzer bir tema oluşur
tanrının yönlendirildiği NINURTA'NIN ERIDU YOLCULUĞU'nda
Apsu arkadaşlığını sunar ve onun buyurur genç Anzu tarafından,
bir heykel ve tarikat yapma vaadine karşılık kader. Diğer
Geleneklerde Anzu'nun şeytani yönü baskındır, özellikle de
Akad kaynakları. Bu, Eski Akad ikonografisinde açıkça görülmektedir.
Anzu'nun 'çıplak kahraman'a karşı saldırganlığını vurgulayan mühürler. İçinde
edebiyat, kötü Anzu (veya Zû) Eski, Orta ve Geç'in konusudur.
Babil mitolojik metinleri, özellikle (AN)ZU mitinde
VE KADER TABLETLERİ (Grayson, Dalley)
başlangıç ve sonun parçaları olarak kısmen korunmuş
Sayfa 25
APLADAD
sonuç eksik (metinler Orta ve Geç

Babil ve Yeni Asur kaynakları). Anzu'nun nasıl ihanet ettiğini anlatıyor.
Enlil'in güvenini kazandı ve tanrı iken Kader Tabletlerini çaldı.
banyo için hazırlanıyor. Artık kült kurumları onun kontrolünde
ve İgigi . Kozmik düzenin bu ani değişimi dramatik
Sonuçlar. Geç Babil B versiyonunda nehirler kaynağında kurur
ve tanrılar tamamen çaresizdir. An(u) birini atamaya çalışır
dağlara uçmuş olan Anzu'yu yendi, ama ne Adad, ne de Adad,
ne de Girra veya sara, başarılıdır. Bilge Ea, tanrılara yardım etmeye çağrılır
onların sıkıntısı içinde. O çağırıyor , Anne-tanrıça onu verir BeletIlî
mecliste yer almaktan gurur duyuyor ve oğlunu teklif etmesi için ona yalvarıyor
Ninurta, 'adı bu topraklarda yüce kılınsın'. Tanrıça
Ninurta'ya ebeveynlerinin kötü durumunun intikamını almayı kabul eder ve emreder ve
yedi rüzgar ve zorlu (şeytani) bir görevle yola çıkar.

ev sahibi ve dağlarda Anzu ile yüzleşir. İlk kullanma girişimi
'ölüm bulutları', yayları ve okları etkisiz kalır ve
sihirli bir büyü Anzu 'kamış frenine, tahtaya giden oku geri çevirir.
ağaca yay'. Ninurta ikinci bir karşılaşma için geri döndü, silahlı
bu sefer karanlık, ateş ve onun 'ilahi ihtişamı' ile. Ea tavsiye etti
bir ok alıp mızrak yerine
Anzu ve büyük kuş onları yapmak için bir büyü telaffuz etmeden önce
geri büyür, Ninurta onu öldürür. Kaos güçleri artık yenildiler
tanrıların temsilcisi tarafından. Bu eylem için Ninurta ödüllendirilir
panteonda önemli bir yere sahiptir.
Aslan başlı kartalın bir güneş olarak astronomik yorumu için...
sembolü, bkz. Hartner.
Jacobsen 1952, 167–27; Hartner 1965, 10; Jacobsen 1970, 3-5; Hruska 1975;
Grayson, Pritchard 1975, 17-26; Hallo ve Moran 1979, 65-115; sallar 1986,
1–19; Dalley 1989, 203–32
Apladad - Batı Sami tanrısı
Adı ayrıca d DUMU.UŠ d IM veya 'oğlunun oğlu' anlamına gelen d A d IM şeklinde de yazılır .
Ada '. 8. yüzyıldan beri sadece Yeni Asur metinlerinden bilinmektedir.
M.Ö. Genç bir Hava Tanrısı olarak özellikle Kuzey'de popülerdi.
Mezopotamya ve Suriye - bunun kanıtı birçok Asur ve
Aramice kişisel isimler. Kannu'da kültü için tapınaklar vardı.
(Dicle'nin doğusunda yer aldığı sanılmaktadır) ve Suhi (Orta
Fırat), daha sonra Dura-Europos'ta da.
Lipinski 1976, 53–74
10
Sayfa 26
APSU
uygulama
Parça parça bir Hitit metninde kayıtlı bir Hurri masalının kahramanı.
Appu zengin bir adamdır ama mutsuzdur çünkü çocuğu yoktur. Bu
muhtemelen cinsel konulardaki anlayış eksikliğinden kaynaklanmaktadır.
kendisinin ve karısının tamamen giyinik ve 'çizmelerle' yattıklarını söyledi.
Appu tanrılardan yardım istemeye karar verir ve güneşe bir kuzu kurban eder.
hemen genç bir adam şeklinde görünen tanrı. Tanrı
Appu'ya sarhoş olmasını tavsiye eder. O zaman karısına gidip seks yapmalı
onunla. Güneş tanrısı daha sonra Hava Tanrısını ziyaret eder ve muhtemelen
ona bir oğul için Appu'nun dileği. [metindeki boşluk] Kısa süre sonra Appu'nun
karısı, açık bir sebep olmadan adını verdiği ilk çocuğunu doğurur.
'Kötü'. İkinci bir oğula 'İyi' denir. Çocuklar büyüyor ve Kötü talepler
baba mirasındaki payı. Öyle olur ki İyi bir
kısır inek ve Kötü iyi bir tane. Ancak güneş tanrısı Good'un
inek ve doğurganlığını geri yükler. Başka bir parça bir dava ile ilgilidir
kardeşler arasında.
Friedrich 1949, 213ff; Schuler, WdM 1965, 158
apsu
Yeraltındaki 'tatlı su okyanusunu' ifade eden Sümer Abzu'dan

veya yeraltı suyu, ayrıca genellikle güney Mezopotamya'nın bataklıkları.
Yağışların az olduğu ve yarı yüzen sazlıkların bulunduğu bu bölgede
adalar çok çeşitli vahşi yaşamı destekler, verimli bataklıklar
bolluğun kaynağı olarak kabul edilir. Mitolojik terimlerle Apsu
yerin yüzeyinin altında, sulu bir derinliğe kadar uzanır.
Birkaç edebi metin, Apsu'nun çamurunun yaratıcı potansiyelini ifade eder.
nem. Sümer mitinde Enki ve Ninmah ,
Nammu ilk insanı oluşturur. Tanrı Kullu da yapıldı
orada, enuma Anu ritüeline göre. Ayrıca, bir
antropomorfik Apsu'ya "büyük tanrıların yaratıcısı" denir.
Enuma eliš'in kozmogonik başlangıcı (I, 59-78). Bu kompozisyonda
Apsu hareketsiz ve uykuludur, ancak huzurunun huzursuzluk tarafından bozulduğunu fark eder.
daha genç tanrıların yolları ve yaygaraları, onunla birliğinin ürünü olan
başka bir sulu vücut, Tiamat. Onları yok etmeye karar verir. Tanrılar
Ea'yı şampiyonları olarak seçer ve Apsu'ya bir büyü yapar, onu kullanır
derin bir uykuya dalmak ve 'onu öldürmek'. Ancak bu ölüm,
Apsu'nun özünü yok eder, sadece onu iradesiz kılar.
kendisinin. Böylece Apsu yeraltında tutulur ve
'Apsu'nun efendisi' Ea Enku'nun konutu.
11
Sayfa 27
AQHAT
Mezopotamya'nın en eski tapınaklarından biri güneydeydi.

görünüşe göre bir tepenin üzerinde yer alan Eridu şehri
bir lagün. Tarihsel zamanlarda, tapınak É-abzu olarak biliniyordu.
Apsu Evi' ve Enki'ye adanmış. Görünüşe göre diğer kült merkezleri
temsil eden doğal veya yapay göletler veya havzalara sahip olmuştur.
Apsu.
Burrows 1932, 231–56; Ebeling, RLA I 1932, 122–4; Jacobsen 1946, 139–41
Aqhat
'Aqht, kısmen korunmuş olan bir Ugaritik hikayenin kahramanı

kökenli katip Elimelek tarafından yazılmış tabletler (KTU 1, 17–22).
Ras Shamra'nın arşivlerinden.
Kral Danel, oğlu olmadığı için kaderine yas tutar. Baal'a sorar .
büyük tanrı El ile aracılık eden yardım . El kralın hakkını verir
dilek ve Aqhat adında bir oğul doğar. Bir süre sonra usta
tanrıların, Kothar-ve-Hasis, güzel moda bir yay ile gelir.
Danel, misafirperverliği karşılığında yayı alır ve ona sunar.
oğul. Bir aradan sonra hikaye Aqhat'ın karşılaşmasıyla devam eder.
ve mücadeleci genç tanrıça Anat . Anat yayı kendisi için istiyor
ve gerçekten de, Kothar bunu aslında onun için tasarlamıştı. ona teklif ediyor
altın ve gümüş ve nihayet ölümsüzlük. Aqhat bunu yapacağını söyler.
daha ziyade insanların ortak kaderini, ölümü ve dahası
sonsuz yaşam bahşetme yeteneğinden şüphe. O alay ile sona eriyor
Böyle bir yay sadece bir kadına yakışmaz der ve gider. Anat
intikam almakla tehdit eder ve hemen babası El'e gider.
onun planlarına rızasına zorbalık eder. (Büyük bir boşluk var
metin.) Anat intikamını almak için Yatpan'dan yardım ister. o uçar
Akhat'ın oturduğu yere akbaba şeklinde Yatpan
onun yemeğini ye. Yatpan onu yere serer ve Aqhat ölür. Yay,
Ancak kırılır ve denize düşer.
Anat, Aqhat'ın ölüsü ve başarısızlığı üzerine ağıt yakmaya başlar.
Aqhat'ın dökülen kanının kefareti olan ekinler. Danel
sadece tarlaların verimliliğini geri getirmek için ritüeller geçiriyor
oğlunun ölüm haberini alır. kanatlarını kırmak için Baal'a seslenir.
akbabalar tepelerinde dönüyor ve usulüne uygun olarak Aqhat'ın kalıntılarını denizde buluyor.
anne kuş. Danel cinayet mahalline yakın üç şehri lanetler.
ve yedi yıl oğlunun yasını tutmak için sarayına döner. Pugat, Danel'in
kızı, kardeşinin intikamını almak için yola koyulur ve Anat kılığına girer.
ve elbisesinin üzerinde bir kılıçla - Yatpan'ı göçebeler arasında bulur.
12
Sayfa 28
ASAG
Yatpan sarhoşluğuyla Aqhat'ın öldürülmesiyle övünür; sonra metin

kopar ve bu da sonucu belirsiz bırakır. Muhtemelen Puga öldürüldü
o. Hikayenin geri kalanı sadece çeşitli fragmanlar olduğu için tam olarak net değil.
sonraki tablet korunur. Danel yine Baal'dan yardım ister.
oğlunu unutamaz. Baal, çağırmak için manevi bir seans öneriyor
'kurtarıcılar' (ölülerin ruhları için bir örtmece), onları
Aqhat'ı kral yaparlarsa büyük bir ziyafet vaat ederler.
Amurru'. Ardından ritüel bir ziyafetin açıklaması gelir. en çok
Aqhat'ın gerçek bir "canlanmasının", törensel geleneklerden kaynaklanmış olması pek olası değildir.
metnin bağlamı. 'Kutsalınızın koruyucusu' olduğu söylenir.
yer'. Baal'ın son sözleri ve yas tutanlara verdiği teselli
Daniel kayıp.
Gordon 1955; Sürücü 1956; Gibson 1978; Papa, Röllig, WdM 1965, 241–4; Hillers
1973, 71-80; Gaster 1950, 257-313; Dressler 1975, 217–21; Dijkstra 1979, 199–
210; de Moor 1987, 224–73; 1987
Arali
Sümerce "bozkır" anlamına gelir, ayrıca özellikle

Babtibira ve Uruk. Mitolojik geleneğe göre
alan, burası çoban-tanrı Dumuzi'nin söylendiği yerdi.
koyunlarını otlattı ve yalnız ölümüyle tanıştığı yer. Bu nedenle
olay Yeraltı Dünyası ile eş anlamlı hale geldi . Genelde şehir-
Güney Mezopotamya'nın yerleşik nüfusu açık yarı-
çöl kırsalının tehlikeli ve kanunsuz bir yer olması, ıssız ve
hayaletler tarafından perili. Ölüler alemi ile bağlantı olabilir

bu nedenle bağımsız olarak veya Dumuzi ile birlikte gelişmiştir.
gelenek.
Aruru bkz. Ana tanrıça
Asag
Mezopotamya iblisi; Akadca As/šakku, '

kol'—acıya ve hastalığa neden olan bir iblis. Mitolojide o
düşmanı Ninurta metninde ud melambi Nergal, Lugal asağ nerede
An ve Ki'nin oğlu olarak tanımlanır . Şiddetli bir adalet kanun kaçağıdır,
dağ diyarının katili' (Akad. daik šadî ). O görünebilir
Anzu ile bağlantı ve yedi başlı yılanla aynı olabilir
(Sümer. muš.sag.inim ).
13
Sayfa 29
AŞARLUHİ
Asarluhhi - Sümer tanrısı
Şu ana kadar isminin anlamını açıklamak mümkün olmamıştır. o

Fara dönemi metinlerinde zaten bahsedilen eski bir tanrıdır. İçinde
Eski ve Neo-Sümer döneminin bir parçasını oluşturdu.
Lagash panteonu. Ayrıca Eridu yakınlarındaki Kuar(a)'da bir tapınağı vardı.
bir Tapınak İlahisinin konusudur (Sjöberg, Bergmann, No. 10). Bu metin
Asarluhhi'den genel olarak askeri terimlerle bahseder; o bir 'şampiyon' (ur.
sark ) 'isyan diyarını kim yakar' ve 'üzerine zehirli köpük döker'
eğer itaatkar değilse. O, ya dumu-abzu, 'oğlunun oğlu' olarak bilinir .
Abzu ' ya dumu.sag. d tr. ki. ke 4 , ' Enki'nin ilk doğan oğlu '.
MÖ 2. binyılın Babil metinlerinde sık sık ona başvurulur.
büyülerde 'büyük tanrıların büyülü rahibi' olarak, genellikle
Enki ile birlikte. Eski Babil döneminde asimile edildi.
için Marduk, daha sonra nispeten yeni bir tanrı.
Zimmern 1930, 255–6; Edzard, WdM 1965, 43; Sjöberg-Bergmann 1969, 25, 80–1
Asimbabbar bkz Nanna
Ašnan— Sümer tahıl tanrıçası
Adı d ŠE.TIR yazıyordu. O zamandan beri bilinen eski bir tanrıçadır.

Eski Sümer dönemi, ancak herhangi bir kült hakkında çok az şey biliniyor. o en iyisi
açıklanan Enki ve Dünya Düzeni (325-333): 'Her kimin kafası
ve vücudu benekli, yüzü bal olan hanımefendi
çiftleşmeyi, toprağın gücünü,
kara başlı insanlar, Ašnan, iyi ekmek, herkesin ekmeği, Enki
onların sorumluluğuna verildi.' Başarılı mahsullerle bariz bağlantısı
ayrıca bir lanet-tanrı olarak görünüşünün arkasında duruyor; Mari'li Yahdunlim

ondan ve Sumukkan'dan düşmanının ülkesini aç bırakmalarını ister . (Ayrıca bkz.
efsane Lahar ve Ašnan .)
Ebeling, RLA I 1932, 168
Ašratu— Batı Sami tanrıçası
Eski Babil döneminde 'Meryem Hanım' olarak biliniyordu.

bolluk ve bereket', hem de Amurru'nun karısı . O entegre edildi
'kızı-in-law itibaren Babil panteonunun içine Anu '. Bu
tanrıça muhtemelen Suriye'deki Ašart ile aynıdır .
14
Sayfa 30
ÿ
AŞTAR/ATTAR
Aššur (bkz. şekil 3 ve 4)
Asur tanrısı, başkent Aššur'un kendi adını taşıyan tanrısı.

Asur'un ulusal tanrısı.
İsmin kökeni bilinmiyor. O bir yerel gibi görünüyor
Kuzey Mezopotamya'nın (bel) Sami nüfusunun dağ tanrısı
šadu abeh) ve Ur III döneminden beri metinlerden bu şekilde bilinir. İle
Asur'un siyasi gücünün yükselmesiyle, Aššur üstün bir makama terfi etti.
diğer birçok kişinin özelliklerini alarak tanrılar arasında yer almak
Enlil, Anu ve Šamaš gibi tanrılar . Bu süreç, yüksekliğini hatırlatır.
Babil'de Marduk . Enuma Eliš'in bir Asur versiyonu, yerini alıyor
Aššur tarafından Marduk'un adı, aynı zamanda
Anşar . Aššur ibadeti kuzey Mezopotamya'da günümüze kadar sürmüştür.
MS üçüncü yüzyıl.
Asur hükümdarının bu tanrıyla özel bir ilişkisi vardı.
Aššur'un ilk rahibi olarak görev yaptı ve
Anu ve Enlil'in Babil'deki rolüne benzer şekilde krallık uygulaması.
Aššur'un saltanatından önce resmi bir eşi yok gibi görünüyor.
Sennacherib (MÖ 7. yüzyıl ), Ninlil karısı olarak göründüğünde. Diğer taraftan, başka bir açıdan
El, Aššur'lu veya Nineveh'li Ištar'ın da eşleri olarak bahsedilir.
büyük Asur tanrısı.
Çeşitli Asur kabartmalarında görülen ikonografik görüntüsü
ve dikilitaşlar, sakallı bir tanrı tutan kanatlı bir güneş diskini gösterir.
bir yay.
Tallqvist 1932; Ebeling, RLA I 1932, 196–8; Dhorme 1969; Mayer 1997
Astar/A ÿ ttar —Ugarit. 't ÿ tr, Batı Sami tanrısı
Sabah olarak Venüs'ün erkek yönünün kişileşmesiydi.

Yıldız. Güney Arabistan'da da ona tapıldı, orada hem
sabah ve akşam yıldızı yönü.
Suriye'de Aštart'ın oğludur . İsmin etimolojik bağlantıları var
Arap ile 'ard 'atur, 'sulanan arazi'. Bu onun hesabını verebilir
tarıma dayalı bir kültürü yansıtan Baal-Mitlerinde ikincil bir rol
yağış üzerine. Baal'in yokluğunda tahtını dolduramaz (Baal'da

ve Mot, ben, 46f) ve Baal ve Yam o anlattığı Šapaš o yapamaz
evli ve nişanlı olmadığı için diğer tanrılar gibi bir sarayı vardır.
Ugarit'te bir Aštar kültü olduğuna dair bir kanıt yoktur, ancak Aštar'ın Yunanca bir metni vardır.
MS 5. MS, Aštar'dan çocuk kurban etme ile bağlantılı olarak bahseder.
Sina'daki Bedevi kabileleri.
Caquot 1958, 46-60; Gri 1949, 46-60; Röllig, WdM 1965, 249–50
15
Sayfa 31
BAŞLANGIÇ/ASTARTE
Aštart/Astarte— Ugar. 'Bir ÿ ttrt; Batı Sami tanrıçası (bkz. şekil 2)
Ayrıca 'Denizin Leydi Aşera'sı olarak biliniyordu. Astart iyiydi

Yakın Doğu'da (Mısır dahil) bilinen ve tapılan
MÖ 2. binyılın ortalarından itibaren. Babil dilinde
metinlerde Ašratu olarak görünür ve göçebe tanrı Amurru ile evlidir .
Mezopotamya panteonuna kızı olarak entegre edildi.
Anu'nun kayınvalidesi .
Güney Arabistan'da güneş özelliklerine sahip olabilir.
Eski Ahit'te Astoret, Saydalıların bir tanrıçasıdır ve
Fenikeliler. Onun kült sembolü Aşera'ya duyulan saygı,
peygamberler tarafından kınanmıştır.
Ugarit'te adak listelerinde, kurban metinlerinde, ritüellerde adı geçmektedir.
ve tanrı listeleri, görünüşe göre kişisel isimlerde olmasa da. Bu öne çıkan
rolü, Ugarit mitlerinde daha az belirgindir;
Baal'ın sevgilisi Anat'ın lütfu . Astart eşidir El Sarayı'nda
Baal hakkında (bkz. Baal Mitleri ). Ancak kocasından ayrı yaşıyor.
'Deniz yoluyla'. Baal da dahil olmak üzere 'bütün tanrıların annesi'dir.
Baal ve
Mot, Baal'ın ölümüne sevindiğinde. Başka bir sıfat 'ıslak hemşire'dir.
Bu da onun bir Ana-tanrıça kapasitesine işaret eder .
Perlman 1978; Hermann 1969, 6-55; Lipinski 1972, 101–19; Patai 1965, 35–52;
Papa-Röllig, WdM 1965, 245–7; de Moor 1986, 225–31
Atra-hasis bkz. Sel-mitleri
A ÿ tart-šem-Baal —Kenan tanrıçası
Adı 'Baal'ın Astart Adı' anlamına gelir. In Baal-mitler o görünür

Baal'ın bir tezahürü ve eşi olarak. Karakteri şuna benziyor
Anat, savaş ve kovalamaca tanrıçası olarak. Onun doğurganlık yönü daha
Ashtoreth olarak adlandırıldığı Eski Ahit'te telaffuz edilir. içinde
XIX Hanedanlığı'ndan Mısır papirüsleri o, 'tarafından talep edilen gelin'dir.
zalim deniz'
Gibson 1978, 4n.6; Gardiner 1932, 74–85
Ayya
dA-A olarak yazılmış olan Ayya, eski bir Semitik tanrıçadır.
Eski Sümer döneminden beri sayısız kişisel isim. o görünüyor
16
Sayfa 32
AYYA
Sümer sıfatlarına göre, öncelikle astral bir tanrı olmuştur:

d sud-aga 2 =nur šamê, 'göksel ışık', ama aynı zamanda
cinsellik ve doğurganlık, başka bir sıfat olarak da Akad'dır. kallatum, 'gelin',

ve be-let-uls.azu unat, ' Şehvetle süslenmiş Hanım'. olarak
güneş tanrısı Šamaš'ın karısı, Sippar'da büyük saygı gördü ve
Eski ve Neo-Babil dönemlerinde, kendi başına daha az
kocasına şefaat etme yetkisine sahiptir. O da arasında bulunur
Hatti'nin antlaşma tanrıları.
Ebeling RLAI 1932, 196–8; Roberts 1972, 14f
17
Sayfa 33
B
Baal (bkz. şekil 5)
Birkaç Batı Sami tanrısının adı; b'l 'efendim, efendi' anlamına gelir. Çoğu
Bu adı taşıyan tanrılar Hava-tanrılarıydı ve çok benzer özelliklere sahiplerdi.
özellikler. özellikleriyle birbirlerinden ayırt edilebilirler.
tek tek şehirlere veya dağlara atıfta bulunan sıfatlar, geleneksel
hava tanrılarının konutları. Örneğin Baal-Zephon Jebel'de yaşadı
Suriye'deki el-Akra. Ugarit'te tapınakları vardı ve
XlX hanedanı Mısır. Baal-Karmelos , Karmel Dağı'nın tanrısıydı.
Filistin ve Eski Ahit'te bahsedilir (1 Kral 18, 19-40).
Fenikeliler Akdeniz'i kolonileştirdiklerinde, kendi topraklarını getirdiler.
Onlarla Baal-kült - en önemlisi , büyük bir lider olan Baal-Hammon
Kuzey Afrika'daki tanrı (bkz. Hannibal!). En iyi bilinen mitolojik
metinler, Baal-Hadad veya Hadad olarak da bilinen Ugarit Baal'dır.
Mezopotamyalı Adad ile özdeşleşti . O merkezdi
Ugarit tanrısı; çoğu Ugaritik kişisel ad, gerçek adı içeriyordu
Baal veya onun sıfatlarından biri ve en az iki tapınak
o. Bir hava tanrısı olarak Baal, insanlar için en önemli tanrılardan biridir.
Yakın Doğu'nun batı bölgeleri. As RKB 'RPT, 'bulutların binici' o
sonbahar mevsimini gök gürültüsüyle müjdeleyen fırtınalarda kendini gösterir
ve şimşek, yağmurla şişmiş bulutlar ve kıyı esintisi. o
ekinlerde, hayvanlarda ve hayvanlarda hayat veren doğurganlık ilkesini sembolize eder.
insanlar. Baal, denizin asi sularına karşı yiğitçe savaşır ve
yazın kavurucu sıcağı. Baal-Zephon gibi onun meskeni var
Jebel el-Aqra'nın bulutlu zirveleri. Başka bir sıfat zbl, 'prens',
Eski Ahit'teki bozulmuş 'Baalzebub'un kökeni. Babası
Baal başka bir hava tanrısı Dagan'dı, ancak bazen
El'e 'babam' diye hitap eder. Bunun sadece bir durum olup olmadığı kesin değildir.
onurlu hitap veya farklı bir geleneğin yansıması. İlişki
Baal-mitlerinde Baal ve El arasında çok fazla yorum yapılmasına neden oldu. o
Görünüşe göre El, ataerkil bir panteonun şefini temsil ediyor.
yüce otorite ilkesidir, oysa Baal temelde bir
18
Sayfa 34
BAAL-MİTLER
kozmik tanrı. Temsil ettiği doğal fenomenler gibi, o da bir

zor olan temel ancak öngörülemeyen ve istikrarsız güç
yapılandırılmış bir hiyerarşiye entegre edin.
Kapelrud 1953; Cassuto 1962; Schmidt 1963, 1-13; Papa, WDM 1965, 253–64; de
Moor 1971; Ziyl 1972; Clifford 1990; Fleming 1993
Baal-Mitleri —Ugarit İb'l
tarafından Ugarit çivi yazısı 'alfabesi' ile kil tabletlere kaydedilmiştir.

katip Elimelek (metinler KTU 1.101, 1, 1–6) (MÖ 1500 civarı). metinler formu
hepsi doğayı ve doğayı gösteren birbiriyle ilişkili anlatılar döngüsü.
Baal'ın, özellikle Baal-Hadad'ın eylemleri ve bir
normal tarım ve kült yılının mitolojik prototipidir.
Ugarit halkı' (de Moor 1987, 1). Tabletler çok değil
iyi durumda, korunmuş, başlangıçlar ve bitişler eksik. Tam
çeşitli tabletlerin dizisi bu nedenle hala bir dereceye kadar
varsayımsaldır ve birçok pasajın çevirisi belirsizdir (ayrıca bkz.
Ugarit mitolojisi ). Aşağıdaki özet son durumu takip eder
de Moor (1987) tarafından tercüme edilmiştir.
Döngü, Baal'ın zaferini kutlamak için düzenlediği bir ziyafetle başlar.
Mot üzerinden , 'Ölüm' (KTU 1.101, 1, 3). Baal, kızlarıyla çevrilidir.
'Çiylerin kızı' Pidray ve 'sisin kızı' Tallay,
bir ozan zil sesiyle şarkı söylerken. [40 satırlık boşluk]
Ardından BAAL SARAYI olarak da bilinen bir bölüm gelir.
süsleyen ve süsleyen tanrıça Anat'ın tasviriyle başlar.
arasında savaşmak için vadilere inmeden önce kokusunu alır.
deniz kıyısının insanlarını dövdüğü iki şehir. o neden olur
nüfus arasında kargaşa yaratır ve kendini kafalarla süsler ve
öldürülen kurbanların elleri. Bu şiddetli eylemlerden memnun değil, döner
ev eşyaları bir orduya dönüşüyor ve diz boyu kana bulanıyor
ve kanlı. Savaş şehvetini tatmin ettikten sonra, statükoyu eski haline getirir.
ve 'suyu aldı ve kendini göklerin çiyiyle, yağla yıkadı.
yeryüzünün, Bulutların Süvarisinin yağmuru. [boşluk] Baal gönderir
Anat'a haberciler gönderir, onu Zafon Dağı'na çağırır.
ağaçların sözünü ve taşların bir fısıltısını,
gökler yere, Tufandan yıldızlara. Anat endişeleniyor
Baal ve endişeyle hangi düşmanın onu tehdit edebileceğini sorar.
tüm düşmanlarıyla uğraştı. Haberciler ona Baal'in
güvenli ve onu efendilerine katılmaya davet edin. Uzaktaki mağarasından,
hızla Baal'ın onu konuksever bir şekilde karşıladığı Zaphon'a doğru yola çıkar. [açıklık]
Baal, Anat'a, tanrılar arasında yalnız kendisinin bir evi ya da evi olmadığını söyler.
19
Sayfa 35
BAAL-MİTLER
mahkeme. Anat davasını alır ve babası El'e koşar. O talep ediyor

Baal artık 'kralımız' olduğu için Baal'ın evi hakkında bir şeyler yaptığını,
bizim yargıç, kimse onun üzerinde değil'. El [boşluğu] geçersiz kılıyor gibi görünüyor ve
biri, belki El'in karısı Aštart, Kothar'ı çağırmaya karar verir -ve-
Hasis, Mısır'da yaşayan Zeki Zanaatkar. [boşluk] göre
sütun. İkinci tablet KTU 1.1'in II'si, Anat'ın başı dertte çünkü diğer,
kıskanç tanrılar onu taciz ediyor gibi görünüyor. El onlara büyü yapmayı vaat ediyor ve
ona bir 'lapislazuli listesi, bir altın listesi' ile gelmesini söyler. [boşluk] Parça
III, derhal ayrılan Kothar-and-Hasis komisyonunu içerir.
Mısır'dan. [boşluk] IV. sütunda Baal zor durumda. Birisi (Başlangıç?)
ona karşı komplo kuruyor ve şimdi El onun yerine Yam'ı desteklemeye karar veriyor.
Baal'a verir ve ona sarayı sunar. [boşluk] Sütun V ağır hasar görmüş,
Baal'ın bağlayacağına dair bir vizyon veya önsezi içeriyor gibi görünüyor.
'taşların arasında, dere yatağının taşlarının arasında'. Üçüncü
tablet (KTU 1.2) genellikle BAAL AND YAM olarak adlandırılır ve
iki tanrı arasındaki savaş. Yam, tanrılaştırılmış fırtınalı sular, aynı zamanda
zbl jm, 'Prens Denizi', cennetin yüce tanrısı El'e elçiler gönderir,
şu mesajı iletecekleri yere: 'Kimden vazgeç
koruyorsun (…), Baal'ı ve Dagan'ın oğlu olan hizmetçilerini bırak,
kimin altınını miras alacağım'. El, Baal'ı teslim etmeye oldukça hazırdır, ancak Baal
habercilere saldırmak için silahlarını ele geçirir ve yalnızca
Astart'ın müdahalesi. [boşluk] Yam, Baal'ı yenerek alır
düşmanının Zaphon Dağı'ndaki bitmemiş konutuna sahip olmak.
Ancak III. sütunun geri kalanına göre, ona uymuyor (o
çok büyük) ve Kothar-ve-Hasis'e ona yeni bir saray inşa etmesi söylenir. bu
tanrı Aštar , Yam'ın saray hakkına meydan okur ve aralarında bir tartışma başlar.
[boşluk] Kothar-ve-Hasis kaçmayı ve Baal ile konuşmayı başarır.
perişan bir halde, 'Prens Yam'ın koltuğuna sinmiş'. o
Yam'la savaşma ve "ebedi hakkını" talep etme zamanının geldiğini duyurur.
krallık'. ( s.mdm: club?) adında iki sihirli silah getirdi.
'Sürücü' (Igrš) ve 'Chaser' (aymr). Baal, Yam'ın omzuna vurur ve
'Chaser' kafasına vurur. Yam yenilir ve Baal
onu sonsuza dek öldürün, ancak Aštart tarafından durdurulur. Yam esir alınır.
[boşluk] Bir sonraki tablet (KTU 1.4), yeniden yapılanmanın hesabını alıyor
Baal'ın sarayından. Baal, Astart'ın desteğini almak için Anat ile birlikte yola çıkar.
Denizin Leydi Aşera'sı, El'i binaya izin vermeye ikna etmek için
devam etmek için Baal'ın sarayının. Kothar-ve-Hasis'ten üretmelerini istiyorlar.
ruh halini yumuşatmak için uygun şekilde cömert hediyeler. Uzaklarda yaşayan Astart
'deniz kenarında' yer, sadece kıyıda bir ritüelle meşgulken, Anat
ve Baal gelir. göründüklerini varsayarsak, o korkar.
intikam için oğullarını öldürmeye geldi. Ancak zenginler tarafından teselli edilir.
20
Sayfa 36
BAAL-MİTLER
getirdikleri hediyeler. [boşluk] Baal ve Anat, Aštart'ı

bir eşek eyerlemek ve kocası El'i ziyaret etmek için, Baal'e yalvarmak için
adına. El onu gördüğüne hoş bir şekilde şaşırır ve sonunda rıza gösterir.
Baal'ın sarayının inşası için. Astart ona şimdi
Baal'ın yağmurları için doğru zaman, 'sesini bulutlarda çalacak, izin ver
yeryüzünün yıldırımlarını gevşetin'. Anat iyi haberi Baal'a getiriyor
Kothar-ve-Hasis'e sarayın tasarımı konusunda talimat veren
pencereleri olmaması gerektiğini söyledi. İnşaat malzemeleri buradan getiriliyor.
Lübnan, gümüş, altın ve sedir ağacı ile inşaat başlar.
Sihirli bir ateş, değerli metalleri tuğla ve taşa dönüştürür.
saray bitti. Baal sevinir ve kutlamak için bir ziyafet hazırlar.
akrabaları ile evinin tamamlanması. [boşluk] Baal geri döner
doksan şehri yağmaladı ve Kothar-ve Hasis'e bir pencere takmasını emretti.
ev ve 'bulutlardaki bir yarıktan kutsal sesini verdi'
yer sarsılana kadar. Baal sarayında tahta çıkar ve onun huzurunda sevinir.
güç. Ama gücünün bu zirvesinde bile, gücünün farkındadır.
kader 'Mot Boğazı'na inmektir. Düşmanlarını görür (
bitki örtüsünün solmasına neden olan kuru toz fırtınaları) ve gönderir
Yeraltı dünyasına haberciler, 'Ölüm'ü sarayına davet ediyor. Mot'un
cevap düşmanca; asla davet edilmediği gerçeğine içerliyor.
tanrıların ziyafetleri ve Baal'ı tehdit eder. Bir sonraki tablet (KTU 1.5)
BAAL ve MOT arasındaki karşılaşmaları anlatır. Gapan ve Uğur,
Baal'ın habercileri, yeraltı dünyasından Mot'un mesajıyla dönerler: 'Ben
seni iki karış kırmızı yumaklar halinde yiyecek, iki arşın içinde batacaksın.
parçalar, El'in oğlu Mot'un boğazına, sevgilinin boğazına
El, kahraman. [boşluk] Mot'un aralıklı çeneleri şöyle tanımlanır: 'bir dudak
yeryüzü, bir dudak gökyüzüne'. Baal mesajını geri göndererek kabul eder.
kader: 'Benimle tanışmak için acele et, ey Mot, ben senin kölenim, sonsuza kadar senin'. [açıklık]
Biri, belki de güneş tanrıçası Šapaš, Baal'a şu konuda gizli tavsiyeler veriyor:
yeraltı dünyasına yaptığı yolculuk. [boşluk] Saraylarda bir ziyafet sırasında
El ve Baal'ın yokluğu fark edilir ve yakınmalar başlar. [açıklık]
Sütun V'de, Baal'dan nasıl kaçılacağına dair daha fazla talimat var.
yeraltı. Tallay ve Pidray'i alacak ve
batıda güneşin battığı tünelin iki dağı
yeraltı. Yolda bozkırda bir düve görür ve çiftleşir.
'yetmiş yedi kez, seksen sekiz kez' ile. Bu, aşağıdakilerle sonuçlanır:
'ikiz kardeşinin' doğumu, bir öküz. [boşluk] El'den önce iki haberci varır
ve Baal'ın cesedini bulduklarını bildir. (Muhtemelen
Baal yerine Mot'un yuttuğu bu 'ikiz'in bedeni.)
Baal gökte duyurulur. El ağıt yakmak için tahtından iner
o. Anat da yas ayinleri yapar, kendini yaralar ve sonra
21
Sayfa 37
BAAL-MİTLER
Baal, Tablet VI'yı (KTU 1.6) aramaya gider. Ne olduğunu bulduğunda

sevgilisinin cansız bedeni olduğunu düşünür, güneş tanrıçası Šapaš'a seslenir,
Baal'in cesedini onunla birlikte gömmek için omzuna almak
Zaphon'a adaklar. Sonra acı bir şekilde haykırarak El'e gider.
Astart ve oğulları Baal öldüğü için şimdi sevinecekler. El yapar

gerçekten de Aštart'ı çağırır ve oğullarından birini yönetici olarak atamasını ister.
Baal'ın halefi. Astart, 'yapabilecek' birinin olması gerektiğini söyler.
nemlendirir ve Baal'ın tahtına oturan Aštar'ı önerir. Ancak, 'onun
ayakları tabureye ulaşmadı, başı koltuk başlığına ulaşmadı'. o
Baal'ın yerini dolduramadan tahttan inmek zorundadır. [boşluk] Anat
Baal'ı aramaya gider ('bir ineğin buzağı için kalbi gibi, kalbi gibi
kuzusu için bir koyun, Baal'den sonra Anat'ın kalbi de öyleydi.) o iner
yeraltı dünyasına, Ölüm'ün tam alanına. Mot sahip olduğunu itiraf ediyor
Baal'ı yemiş ve Anat uzun süre onunla yalvarır. Sonunda o yakalar
Mot, 'bıçakla yarıyor, eliyor, yakar, öğütür ve öğütür'
ve nihayet 'kuşların etini yediği bir tarlaya eker'. [boşluk]
bir rüya kahini yapması istenir; 'göklerin olduğunu hayal etmeli mi?
yağmur yağı ve bal ile akan vadiler', Baal'ın hala olduğu açık olacak
canlı. El gerçekten bu şekilde rüya görür ve sevinir ve gönderir
Anat'tan Šapaš'a, işbirliğini daha fazla araştırmaya dahil etmek için
Baal için. El, Šapaš'a gönderdiği mesajında kavrulmuş ve çatlamış
Baal tarafından tırmıklanmayı (ıslatmayı) bekleyen tarlalar. güneş tanrıçası
Anat'a 'şarap tulumlarına köpüklü şarap' dökmesini ve
çelenkler. [boşluk] Birisi Baal'ın dönüşünden sonra yapacaklarını tahmin ediyor,
Aštart'ın oğullarını nasıl öldürecek (ölmesine sevinenleri)
ve egemenliğinin tahtındaki koltuğuna nasıl devam edeceğini. Yedi
yıllar sorunsuz geçer, sonra Mot (şimdi yeniden canlanan) gönderir
Baal için bir meydan okuma. Baal'ın kardeşlerinden birine kefaretini ödemesini emreder.
Anat'ın ona yaptığı yanlışlar. Baal söyleneni yapıyormuş gibi yapar, ama o
Mot'a 'Mot'un kardeşleri' (aynı zamanda
El ve Aštart—belki yaban domuzları, antik tanrılara yapılan olağan kurbanlar.
Ugarit). Mot kendi akrabasını yediğini öğrendiğinde geri döner.
Zaphon'a ve onlar ciddi, acı bir şekilde savaşmaya başlarlar, ancak ikisi de yapamaz.
diğerini yen. Šapaš sonunda araya girer ve Mot'u El'in geleceği konusunda uyarır.
savaşmaya devam ederse, krallığını yeraltı dünyasından al
Baal. Mot geri çekilir. [boşluk] Metnin son bölümleri bir ilahi içerir.
sonuç gibi, Baal'e 'ebedi krallık' emanet etmek, diğerini davet etmek
tanrılar ve Šapaš bir ziyafete katılıyor. Güneş tanrıçasının yönetmesi istenir
Kothar ve Hasis'in yardımıyla ölülerin ruhları üzerine.
Ginsberg 1935, 327–33; Montgomery 1935, 268–77; Gaster 1937, 21–32; Gordon
22
Sayfa 38
BABİL MİTOLOJİSİ
1949; Sürücü 1956; Aistleitner 1959; Papa, WDM 1965, 258–69; Ginsberg, içinde
Pritchard, 1955, 129-55; Caquot, Szyncer, Herder 1974; Grabbe 1976, 57–63;
Gibson 1978; Margalit 1980; Caquot, Sznycer 1981; Stolz, Assmann, Burkert'te,
Stolz 1982, 83–118; de Moor 1987, 1-101
Baba —Sümer tanrıçası (bkz. şekil 6)
Adı d ba-ba s , d ba-ba, daha sonra d ba-bu şeklinde yazılabilirdi .
O, çok eski Sümer tanrıçalarından biridir;

Fara döneminden bu yana metinler, özellikle kişisel isimlerle. krallar söz
onun kraliyet yazıtlarında (Uruinimgina, Entemena). Olarak
Ana tanrıçanın tezahürü , doğurganlıktan sorumluydu
insan ve hayvanların 'Bolluk Hanımı ' (SAL šág.ga) .
Ningirsu'nun karısı olarak Lagaš panteonunun bir parçasını oluşturdu; ona
tapınak orada É-urukuga idi. Yeni Yıl festivalinde şehir
Bir kutladı Kutsal Evlilik onu ve Ningirsu arasında. Ama oradaydı
ayrıca Uruk'ta bir Baba tapınağı, en azından Uruinimgina zamanından beri
ileriye. O, özellikle çok sayıda adak sunusunun alıcısıdır.
Neo-Sümer döneminde (Gudea). Bu sırada Baba oldu
An ve Venüs gezegeninin kızı olarak bilinir . Eski Zamanda
Babil döneminde şifa tanrıçası ile özdeşleşmiş,
Ninisinna ve İnanna ile birlikte . İkinci bin yılın sonlarına doğru
M.Ö. ayrıca Ningirim ile eşit olarak sihirle bağlantılı olarak ortaya çıktı ,
büyülerin tanrıçası.
Jean 1931, 81–5; Ebeling RLAI 1932, 432–3; Edzard, WdM 1965, 45
Babil mitolojisi (bkz. şekil 7 ve 9)
Burada Babil mitleri olarak tanımladığımız şeyler, bir takım metinlerdir.

MÖ 2. binyılda Akadca yazılmıştır (bazıları
daha yaşlı olun ve Erra-Epic birinci binyıla aittir). Bunların çoğu
Bununla birlikte, bileşimler, içinde bulunan tabletlerde korunur.
büyük Yeni Asur ve Yeni Babil arşivleri, özellikle
Ninova, Uruk, Ur ve Babil. Kolofon girişlerinden biliyoruz ve
diğer raporlar, metinlerin çoğunluğunun daha eski materyallerin kopyaları olduğunu bildiriyor.
MÖ 2. binyılın ortalarından itibaren periferik alanlar, örneğin
Mısır'da Amarna, Anadolu'da Boğazköy ve Suriye'de Sultantepe
diğerlerinin yanı sıra Babil mitolojik materyalinin versiyonlarını verdi.
çivi yazısı kaynakları. Bazı metinlerin en eski basımları Eski M.Ö.
Babil dönemi. Kassit yönetimi sırasında (Orta Babil dönemi),
23
Sayfa 39
-
B EL(UM)
yeni besteler yapılırken, çivi yazısının diğer türleri

edebiyat bir 'kanonizasyon' sürecinden geçmiştir. Çoğunluğu
Sümer mitleri, görünüşe göre "ayıklanmış" görünüyor.
bu sürenin ötesine geçmedi. Diğer metinler 'standart
önemli ölçüde metinsel homojenlik gerektiren versiyonlar
birkaç yüz yıl boyunca iletim. Neo-Asur döneminde
ve Neo-Babil dönemleri, kraliyet arşivleri için koleksiyonlar
yapılmakta, farklı yazı merkezlerinden edebi metinler kopyalanmaktadır.
ve zaman zaman çağdaş tutumları yansıtacak şekilde değiştirilmiştir (bkz.
örneğin ekleme ile yeni bir son verilen Gılgamış Destanı
başka bir tabletin).
Babilliler, bölgenin kültürünü ve dini yapılarını miras aldılar.
Sümerler. Eski Babil döneminin yazıcıları kopyaladı ve

(bkz Sümer mitolojik metinler bir dizi tercüme iStar en Alçalış
Sel-mitler ve Gilgameg destanı parçaları). Ama aynı zamanda çok var
Sümer geleneğinden çok Suriye veya Amorit kavramlarına borçlu olan
(bkz. Harab efsanesi , Marduk ve Nabû'nun yükselişi ). ilahiler sırasında
ve dualar ve geliştirilen diğer 'proto-felsefi' kompozisyonlar
ahlak, adalet ve kişisel dindarlık kavramları, 'mitografi',
Mezopotamya'da kesinlikle yeni bir tür olmasa da yeni mitlerin yazılması
edebiyatın modifikasyonunu açıklamak ve dramatize etmek için kullanılmıştır.
resmi panteon ( Nergal ve Ereškigal; bir dereceye kadar Enuma eliš ).
Babil mitleri de siyasi ve ekonomik istikrarsızlığı yansıtır.
MÖ 2. binyılın çoğunda semptomatik olan. farklı
Temelde sağlam ve optimal bir şekilde inşa eden Sümer mitleri
organize evren, daha öngörülemeyen bir dünyada kurulurlar ve poz verirler.
cevaplanamayan sorular: insan, zorluklarla nasıl başa çıkabilir?
tanrıların açıklanamaz ruh halleri ( Tufan efsaneleri: Atra-hasis, Adapa ), nasıl
ölüm ve acıyla yüzleşmek (Gılgamış) . öneren tek metin
Kusursuz bir şekilde düzenlenmiş bir evrende eski güvenin yeniden canlanması Enuma eliš'tir .
Marduk'un ilahi kişiliğinde ve onun göksel monarşisinde, otorite
ve güç, dünyanın nihai yararı için birleşir.
Jacobsen 1976, 145–221; Bottero 1985, 1989; 1990
be- l(um)
Akad. 'Lord', bir kişinin durumunu tanımlayan Sümerce En ile bağlantılıdır.

şehrin efendisi olarak şehir tanrısı. Uzantı olarak bu başlık kullanılabilir
kozmik tanrılar için; böylece Enlil Evrenin 'efendisi' oldu; öyle oldu
Marduk . İkinci durumda temyiz, şu ifadeyle eşanlamlı hale geldi:
24
Sayfa 40
BEROSSUS
Marduk adını, özellikle Yeni Babil döneminde. Bayan

eşdeğeri Belet (Sümer Nin ) idi.
Be- let-e- kallim —Babil tanrıçası
Adı genellikle d NIN.É.GAL (lim) , 'Büyük Hanımefendi' olarak yazılırdı .

Ev'. Kişisel isimlerden ve selamlama formüllerinden tanınır.
Özellikle Mari'de, Eski Babil döneminden kalma
be-let hat.ti sıfatıyla kraliyet ailesinin hamisi olarak ortaya çıktı ,
'Asanın Hanımı'. Larsa, Ur ve Qatna'da da tapınakları vardı. Ona
kocası Dilbat'ın şehir tanrısı Uras'tı.
Ichiro 1979, 103ff
B-elet-s.eri —Babil tanrıçası
Adı 'Bozkırın Hanımı' anlamına geliyor. O göçebenin karısıydı.

tanrı Amurru . Kavramsal bağlantı göz önüne alındığında, Babilliler

bozkır ve Yeraltı dünyası arasında yapılan tanrıça aynı zamanda
katip olarak görev yaptığı ölüler diyarıyla bağlantılıydı.
B- elet-seri , Sümer tanrıçası Geštinanna ile özdeşleştirildi .
Edzard, WdM 1965, 46
Berossus
Seleukos kralının hükümdarlığı altında yaşayan bir Babil rahibi

Antiokhos I (MÖ 3. yüzyıl). adlı bir cildin yazarı olarak bilinir.
Babyloniaca . Yunanca yazılmıştır. Sadece bazılarının parçaları
mitolojik hesaplar, çoğunlukla alıntılar şeklinde korunur
Daha sonra Yunan yazarlar tarafından.
Schnabel 1923; Burstein 1978
25
Sayfa 41
C
Kenan mitolojisi bkz. Ugarit mitolojisi
kozmogoniler
Bu konuyla ilgili önemli miktarda ikincil literatür olmasına rağmen

aksini ima ediyor gibi görünüyor, kozmogoni kendi içinde bir edebi tür değildi.
Çoğu 'kozmogoni' Mezopotamya kaynaklarında bulunur.
büyüler, ritüeller veya
diğer edebi kompozisyonlar. İlkel bir duruma gönderme
metne ağırlık ve yetki verdi ve aynı zamanda
dünyanın gelişen yapısına büyü, ritüel veya kurum. İçinde
En ünlü 'Yaratılış Destanı', Babil Enuma Elis,

tanrı Marduk'un yüksek konumu, kararlı eylemleriyle haklı çıkar.
in illo tempore .
Anlatı sekanslarında büyük çeşitlilik vardır, hatta ilahi
ilgili kişilikler. Ancak görünen o ki bir kavram var.
çoğu kozmogonik metnin temelini oluşturur. dinamik olduğu fikridir.
kaos ve düzen arasındaki gerilim. Kaos biçimsiz, isimsiz, hareketsizdir.
Yine de düzen olasılığına gebedir ve doğurmak zorundadır.
nihayet oluşturan ardışık olarak daha farklılaşmış bir sistem
'medeniyet'. Kadim döngüsel zaman kavramına göre, bu süreç
tek çizgili olmayıp tekrara tabidir. Bu nedenle şaşırtıcı değil
Bu pasajların 'tehlikeli' tarihlerde okunduğunu bulun, örneğin
yeni bir tapınağın açılışı veya Yeni Yıl festivalleri. Ayrıca açıklıyor
örneğin Kenanlıların neden 'kozmogonileri yoktur'—onların
mitolojik metinler zaten aynı endişeleri dile getiriyor.
Sümer Kozmogonik referansları bir dizi Sümer dilinde bulunur.

büyüler, tartışmalı metinler, mitler, ritüeller ve tanrı listeleri. içinde
'Eridu-teolojisi' olarak adlandırılan 'ilk madde',
Apsu ve Tiamat'ın tatlı ve tuzlu sularını karıştırdı . birlikte onlar
26
Sayfa 42
KOZMOGONİLER
An ve Ki'nin içinden çıktığı üçüncü bir yaratıcı öğe olan Mummu'yu üretir.
(Gök ve Yer) ortaya çıkar. Onlar da büyük tanrıları doğururlar.
'Nippur teolojisi' embriyonik, androjen bir
An (an.en.né) tarafından yönetilen evren , tam teşekküllü bir uygar
An ve Ki'nin ayrılmasıyla başlayan Enlil liderliğindeki dünya
(Gök ve Yer), ardından gök cisimlerinin yaratılması,
Anunnaki vb
Emrinin gücüyle çağrılan 'yaratıcı'nın rolü
dünyanın verili fenomenlerinin varoluşu,
farklı tanrılar, en belirgin olarak mevcut metinlerde An, Enlil ve
Enki (Eridu). Anne-tanrıça bazen ile yatırılmaktadır
insanların ve hayvanların yaratılması. Metinler genellikle açıklamaya devam eder
Sümer uygarlığının daha ayrıntılı organizasyonu; Enki'yi görmek
ve Dünya Düzeni, Enki ve Ninhursag, Enki ve Ninmah, Lahar
ve Asnan .
Kramer 1944, 52f; van Dijk 1964, 39ff; Pettinato 1971; van Dijk 1976, 125–33;
Cassin, Bonnefoy'da 1981, 228ff
Babil Çeşitli geç Babil tapınak ritüelleri ve büyülü sözler

kozmogonik bölümler Sümer emsallerini takip eder. büyüler
dizi enuma Anu, örneğin, 'Anu
Nudimmud (Enki) Apsu'yu, onun meskeni Ea'yı yarattı.
Apsu kil aldı ve restorasyon için Kulla'yı (tuğla tanrısı) şekillendirdi.
tapınakların'. Okunması amaçlanan çok daha uzun bir metin daha.
Borsippa'daki bir tapınağın arındırılması, yaratıcı Marduk'a atfedilir.
şimdiye kadar Enki ile ilişkilendirilen ve gerçekten de Eridu'ya dayanan eylemler

sistem: 'Kutsal ev, kutsal bir yerde tanrıların evi yoktu.
inşa edilmiş, kamış yok, tuğla yok, tuğla kalıp yok, ev yok, şehir yok, yok
canlı yaratık'—(…) 'sadece deniz vardı ve ortası bir kaynaktı.'
Orada Eridu inşa edildi ve tapınağı tapınağın prototipi oldu.
Babil'de É-sağil. Apsu'da Marduk kamıştan bir tepecik yarattı.
çerçeveleyip onu insanlarla ve hayvanlarla doldurmuş ve döllenmiş
Dicle ve Fırat'ın suları olan kuru topraklar
özellikle bu amaç için yaratılmıştır (Heidel). En uzun ve en
Tutarlı bir yaratılış hikayesi Enuma eliš'te geçer . yine Marduk
yaratma sürecinde belirleyici rolü oynayan ve
arkaik, hareketsiz, yaratıcı güçlere karşı açılan aktif düzen ilkesi
Tiamat, Mummu ve Apsu tarafından kişileştirildi. Şiir aynı zamanda dramatize eder.
yaşlı ve genç tanrıların 'nesilleri' arasındaki ikilik. Marduk
evreni bir düzen içinde yaratma ve düzenleme sürecini harekete geçirir.
insanlığın deneyimlediği tarz (yani gök ve yerin ayrılması)
27
Sayfa 43
KOZMOGONİLER
Tiamat'ın katledilmiş bedeninden, uzay ve zamanın tanımlanması, yaratılış

insanın tanrılara hizmet etme amacıyla vb.).
Heidel 1942; Labat 1959; Brandon 1963; Edzard 1965, WdM, 121–4; Labat, içinde
Labat, Caquot, Scnyzer 1970, 75–7; Cassin, Bonnefoy'da 1981, 228–35; bottero
1985, 112-62; Clifford 1994
Anadolu Eski metinlerde çok az kozmogonik referans bulunabilir

Anadolu'dan. Kumarbi mitinde yer alan Hurri fikirleri,
Mezopotamya düşüncesinden etkilenmiştir. Cennet ve dünya bir bütün oluşturdu
daha önce metal bir aletle ayrılması gereken
nesiller tanrısı.
İnsanın yaratılışı Bakınız Lahar ve Ašnan, Enki ve Ninmah, Enuma

eliš, Atra-hasis (Tufan-mitleri) .
28
Sayfa 44
D
Dagan/Dagon —Batı Sami tanrısı
Adı (Ugarit. dgn, Akkad. d dagan ) 'yağmurlu' gibi bir anlama gelir .
bir', ancak kesin etimoloji belirsizliğini koruyor.
Dagon, Hava Tanrısının birçok tezahüründen biriydi ve
özellikle Orta Fırat bölgesinde tapınılırdı. o yöneldi
Ebla panteonu ve Tuttul ve Mari'de çok belirgindi. bu
Sargon kralları da Dagon'un ilahi yardımını kabul ettiler. Sırasında
Ur III döneminde resmi külte dahil oldu ve bir
Nippur'un hayvancılık merkezi olan Puzriš-Dagon'da önemli bir sığınak.
Eski Babil döneminde İsin'de de bir tapınağı vardı. Sırasında
MÖ ikinci binyılın ikinci yarısında, Dagan kültü
Batı Suriye ve Filistin. Ugarit'te tapınakları vardı ve insanlar
peşinden seslendi. Ancak mitolojik metinlerde yer almaz.
Baal'ın "Dagan'ın oğlu" ünvanı dışında, bu şehrin Demir sırasında
Filistliler arasında çok popüler olduğu yaş (bkz.
Beth-Dagon). Aynı zamanda diğer hava koşullarına asimile oldu.
Adad ve Baal gibi tanrılar . Bu tanrının kökeni belirsizdir. Olabilir
Amorite (Caquot, Sznycer) yerine Akadlı olun.
Dagan'ın kthonik çağrışımları da vardır; ve bel pagrê olarak, 'efendisi
cesetler', Mari ve Ugarit'te ölüler için kurbanlar aldı.
Schmöckel 1928; Forterose 1957, 277–9; Edzard 1965, WdM, 49–50; Ichiro 1979,
111-51; Wyatt 1980, 375–9; Caquot, Scnyzer 1981, 13ff; Lebrun 1984, 35; Clifford
1990; Fleming 1993
Damkina
Sümer tanrıçası, 'gerçek eş'; o da d dam.gal, 'harika

yüce (in) eşi'. Muhtemelen tezahürlerinden biriydi.
Ana tanrıça , adı Ninhursag ile eşanlamlı olarak kullanılır .
Enki ve Ninhursag . Eski Sümer döneminden beri bilinmektedir.
Nippur ve Adab'da tapınaklar kurdular ve Umma ve Lagash'ta adaklar aldılar.
29
Sayfa 45
DAMU
Eski Babil zamanlarında, o, öncelikle

Enki, onunla birlikte yaşayan Apsu, onun Akad sıfat buna göre olduğunu
Šarrat apsu, 'Apsu'nun kraliçesi'. Enuma'ya göre burası
eliš o Marduk'u doğurdu.
Edzard 1965, WdM, 50
Damu — Sümer tanrısı
Ur döneminden beri belgelenmiştir ve İsin'de bir kültü vardır.

yerel vesayet tanrıçası Ninisina'nın oğlu olarak adlandırıldı . onun gibi
şifa veren bir tanrıydı.
Bir dizi litürjik metinde Damu, benzer ağıtların konusudur.
olanların Dumuzi . Bu ağıtlarda annesi tarafından yas tutulur ve
ablası (hekim Gunuru), 'ortalıkta kaybolan çocuk' olarak
bataklıklar veya nehir'. Jacobsen, Damu'da özsuyun tanrısını gördü.
ağaçlarda ve bitki örtüsünde yükselir'.
Kramer 1969, 158n.15; Jacobsen 1975, 67, 85–6; Kramer 1982, 141–6; Alster, içinde
Hecker, Sommerfeld 1986, 19-29
Şeytanlar (bkz. şekil 11, 12 ve 13)
muhtemelen tanrılardan daha yaşlıdır ve birçok totemist toplum

bahşedilmiş insan olmayan varlıkların ('ruhlar') varlığını kabul eder.
insanların ve hayvanların yaşamlarını etkileyen bir güç. Bu kaçınılmazdır
canlandırmak ve canlandırmak arasında ayrım yapmayan bir dünya görüşü
cansız, insan ve 'doğaüstü' vicdan arasında. Özellikleri
manzara, hava olayları, yırtıcı hayvanlar ve
av, insanlar gibi, hepsi birbirine bağlı bir bütünün parçalarıdır.
'muhteşem' güç sistemi. Psikolojik ve fiziksel iyilik hali
insanların sürekli kontrolleri dışındaki güçler tarafından tehdit edilmesi; hastalık
ve kavgalar, talihsizlik ve ölüm, kötü niyetli güçlerin eseridir.
Bu nedenle, yalnızca gönderen büyüye katılarak önlenebilirler.
kötülük geri.
Antik Yakın Doğu, bazen korku dolu olarak tanımlanmıştır.
ve şeytanlara ve kötü ruhlara takıntılı. çok sayıda
apotropik nesneler ve büyünün uzun ve karmaşık ritüelleri
rahipler (ašipus) bu varsayımı destekler görünmektedir. Ancak, bir gerekir

zaten ortaya çıkan çok tanrılı dinin
en eski metinlerde formüle edilmiştir (MÖ üçüncü binyılın başı)
ve insan arasındaki ilişkiyi bir dereceye kadar yeniden yorumlamıştı.
30
Sayfa 46
DUMUZİ
'numen', şimdi 'tanrılar' olarak deneyimleniyor. rahibin görevi haline geldi

gelecek üç bin yıl için ilahiyatçılar,
ilahi etki alanı her zamankinden daha ayrıntılı. Ancak, güç
iblislere ve ruhlara atfedilenler dalgalanıyor gibi görünüyor; onlar iken
bazen tanrıların etkisinin ötesinde olarak tanımlanan,
ikinci binyıl Babil duaları, onları boyun eğdirmek için tanrılara güvenir.
Bu tür spekülasyonlar kesinlikle profesyonel ilahiyatçılarla sınırlıydı; için
nüfusun çoğunluğunun (bugün bile) sahip olması gerekir.
özel apotropaik yöntemlerle iblislerin kötü etkisini savuşturmak daha güvenliydi
muska ve diğer önleyici tedbirler.
Dost, koruyucu ruh kavramı (çapraz başvuru deha; melek).
bireye bağlıdır, "büyük tanrılar" ile tanrılar arasında durur.
insan (bkz. Lama ).
Ayrıca bkz. Asag, Galla, Lamassu .
Ebeling, RLA I 1932, 113–15; Edzard, WDM 1965, 46–9; Siyah, Yeşil 1990;
Wiggermann 1992; Cunningham 1997
Dingir -Mah meš
Bir grup Hitit tanrıçası, bazen üçlü olarak tasavvur edilir.

tanrıçalar Allinalli ve Iyaya veya Zukki ve Anzilli. Onlar ayrıca
Gülşeş tanrıçalarıyla bağlantılı olarak anılır . bazılarına göre
metinler insanı yarattılar (Siegelová) ve nehirler, kuyular veya nehir kıyısında oturuyorlar.
sahil. Her insanın kaderini belirlerler ve oradadırlar.
doğumda. Dingir-Mah tekil olarak ana tanrıça anlamına gelir.
Hannahanna.
Siegelová, Otten 1970, 32-8; Haas, 1977, 54
Dumuzi -Sumerian tanrı
Genellikle d dumu.zi olarak yazılan adı, kelimenin tam anlamıyla ' meşru oğul' anlamına gelir;
Jacobsen, 'Gençlerin [Annenin Rahmindeki] Hızlandırıcısını' tercih ediyor.
İbranice ve Aramice: TAMMUZ
Dumuzi, ilk olarak ekonomik metinlerde bu ad altında geçmektedir.
Şuruppak (Eski Sümer dönemi). Tanrı listelerinde ve kişisel isimlerde
aynı zamanda, ancak o, d ama olarak bilinir . usum.gal. (an. na),
'anne (göksel) bir ejderhadır'. Sümer kral listesinden bahseder
iki Dumuzis, biri tufandan önce kral olan 'çoban'
Babtibira, diğeri sonunda Uruk'a hükmeden 'bir balıkçı'.
Ne yazık ki, bu krallara başka tarihsel referans yoktur.
31
Sayfa 47
DUMUZİ
İlahi bir figür olarak Dumuzi, Babtibira ile ilişkilendirildiği gibi,

Kullaba (Uruk ilçesi içinde). Bu, Tapınak tarafından belgelenmiştir.
Uruk'tan ilahiler ve diğer kült metinler. Neo-Sümer döneminde
dönemde adak yazıtlarında, ilahilerde tanrıdan sıkça bahsedilir.
ve diğer edebi ve dini metinler. Üçüncü Hanedanlık kralları
Ur, dini ve edebi gelenekleri için bir tercih gösterdi.
Uruk ve Dumuzi rolünde kendilerini özdeşleştirmiş görünüyorlar.
İnanna'nın kocası (aşağıya bakınız). Eski Babil döneminden sonra Dumuzi
Mezopotamya metinlerinde sihir dışında nadiren görülür ve
Ersemmas . Ancak tarikatı hatırı sayılır bir popülerlik kazandı.
Helenistik zamana ve ötesine kadar Antik Yakın Doğu boyunca,
Tammuz , Adonis gibi diğer Ölen Tanrılarla birleştiğinde . İçin
Dumuzi'nin hastalık ve hastalık alan bir tanrı olarak Neo-Asur yorumu.
onunla yeraltı dünyasına girmek, bkz. Farber (1977).
Mitolojik metinlerde Dumuzi, öncelikle
bozkır (Sümer edin ) ve tanrıça İnanna ile. DUMUZİ'de
VE ENKİMDU, çoban Dumuzi ile Çoban arasında bir karar vermek zorundadır.
çiftçi Enkimdu. Her ikisi de mesleklerinin ürünlerini övüyor,
'tatlı süt' ve 'bol tahıl'. İnanna, koruyucu tanrıça olarak
bir Sümer şehrinin, çiftçiyi tercih eder, ancak sonunda Dumuzi'yi kabul eder.
kardeşi güneş tanrısı Utu'nun onun için aracılık etmesinden sonra (Jacobsen 1946,
14-15; Falkenstein 1950, 325–7).
Çeşitli besteler, İnanna'nın Dumuzi'ye olan aşkını kutlar:
İnsanlar bereketli yatağımı kuracaklar, onu bitkilerle kaplayacaklar.
rengi) lapis-lazuli, oraya getireceğim tatlım, getireceğim
orada Amaušumgalanna, elini benim elime koyacak, elini
kalp kalbime, elini ele tutuşu - uykusu(?) öyle
canlandırıcı, yürekten kalbe baskı yapması - zevki çok tatlı'...
'Efendim, tanrıların “bal-adamı”, rahimdeki kayınvalidem(?)'
(Kramer, Pritchard 1975, 195-204). Bu metinlerin ritüel bağlamı
parçası oldukları ileri sürülmesine rağmen, hala belirsizdir.
sözde Kutsal Evlilik törenleri. Diğer metinlere göre Hz.
İnanna ve Dumuzi'nin mutluluğu sona erdi. Çoban Dumuzi,
kentsel Sümer panteonuna entegre olmadı. o kaldı
'çoban' ve bozkırda sürüleriyle birlikte yaşamaya devam etti. orada
ölür ve ortadan kaybolur. Birkaç Sümer kompozisyonu açıklar
ölümünün nasıl gerçekleştiği (ayrıca bkz . İnanna ve Belili ). In Inanna en
İniş, tanrıça tarafından onun yerini almak için bir yedek olarak seçilir.
yeraltı dünyası çünkü tek başına onun yasını tutamadı. İnanna noktaları
onu kurbanlarını takip eden Galla iblislerine gönder . rağmen
İnanna'nın kardeşinin yardımıyla geçirdiği çeşitli metamorfozlar,
32
Sayfa 48
DUMUZİ
Güneş tanrısı, iblisler sonunda onu 'kutsal ahırında' bulur.

bozkır ve onu yakalayın. Kız kardeşi Geštinanna kardeşini kurtarmaya çalışır.
yerine kendini sunuyor. Birisi (İnanna'nın
ya da yeraltı dünyasının kraliçesi Ereškigal konuşuyor) bunun üzerine karar verir:
'Sen yarım yıl, kardeşin yarım yıl
yeraltı dünyası.'
Modern başlığı olan bir başka Sümer metni, DUMUZİ'NİN RÜYASI
(Alster), mahkumun psikolojik durumuna odaklanır.
kahraman. Dumuzi şehri terk etti ve ıssız bozkırda dolaşıyor,
kanunsuz Arali . Önsezilere kapılır ve en çok
annesine ölümünü bildirmek için tüm sakinleriyle birlikte manzara,
çünkü geleneksel cenaze törenleri olmadan ruhu asla huzur bulamayacaktı.
Metnin ikinci bölümünde, Dumuzi'yi onun ağılında buluyoruz.
kardeş Geštinanna. Orada uyumak için yatar. Panik içinde uyanır,
ayrıntılı olarak anlattığı dört ürkütücü rüya görmüş olması
kız kardeşine. Rüyalar, bir dizi yıkımı içerir.
sazlıklar, ağaçlar ve sazlıklar gibi ekilmemiş bitkiler ve yaşamsal araçlar
koyun ağılı. Ayrıca dört kötü alamet kuşu gördü. Geštinanna açıklıyor
yıkımın iblisler tarafından gerçekleştirileceğini ve
Dumuzi'nin kendisini ilgilendiriyor. Korkmuş kardeşine saklanmasını tavsiye eder.
bazı bitkiler arasında ve saklandığı yere ihanet etmemeye söz verir. bu
iblisler Dumuzi'ye saldırmak için gelir ve sadece Geštinanna'yı bulur. onlar ele geçirmek
ona ve ona 'su dolu bir nehir ve dolu bir tarla' teklif etmelerine rağmen
tahıl', onları Dumuzi'ye götürmeyi reddediyor. Şeytanlar daha sonra onun yanına gider.
(bir çoban) arkadaş olur ve Dumuzi'ye ihanet etmesi için ona rüşvet vermeyi başarır. Onlar
takip ederek ve ağlayarak onu vahşi bir hayvan gibi yakalamaya devam edin.
Kollarını ve bacaklarını bağlıyorlar ama İnanna'nın İnişi'nde olduğu gibi (yukarıya bakın),
Dumuzi çaresizlik içinde, dileğini yerine getiren Utu'ya dua eder.
ceylana dönüştürülebilir. Dumuzi kaçar ama iblisler yine yakalar
onunla birlikte. Bu sefer Utu'dan 'eskiye kaçmasına yardım etmesini ister.
Kadın Belili'nin evinde yemek ister. şeytanlar bulduğunda
kız kardeşinin yerinde olmak istiyor. Geštinanna kardeşini görür,
şeytanlar tarafından takip edilir. Çığlık atıyor ve çaresizlik içinde vücudunu kaşıyor.
İblisler daha sonra ağıla girer ve rüyayı gerçekleştirerek onu mahveder.
tamamen. Ağıl yıkılır ve Dumuzi ölür. Rağmen
bu kompozisyon şimdiye kadarki en uzun, çeşitli diğerleri var, özellikle
ölümü çevreleyen olayları anlatan Ersemma metinleri arasında
Dumuzi'nin. Defin törenlerine ve diğer konulara uzun göndermeler içerirler.
ritüeller, ayrıca ağıtlar. Olayların sırası değişebilir ve
Dumuzi'nin annesi ÿSirtur, aramaya ve yas tutmaya katılır.
Bir eršemma (Cohen) etiyolojik bir "mini-mit" içerir.
33
Sayfa 49
DUMUZİ
sinekler neden meyhanelerde, meyve kaplarında ve sığırların çevresinde bulunur.

İnanna ve Geštinanna, kaybolan Dumuzi'yi, İnanna'yı arıyorlardı.
çünkü onu iblislere ve sadık kız kardeşine teslim etmek istiyor.
çünkü onu kurtarmak istiyor. Her iki tanrıça da sineğe yaklaşır ve
ödüllerini sunar ve Geštinanna 'mükemmel buzağıları' da sunabildiğinden
(bir sürü tanrısı olarak), çeşitli şifalı bitkiler getirebilir ve
kardeşine yemek. (Alster 1972; Kramer 1980, 5-13; Cohen 1981,
71-92).
Dumuzi, Sümer mitolojisindeki en karmaşık figürlerden biridir.
Ölümlü bir varlık ("çoban") olarak kaderi ölümdür, yalnız ve
bozkırda vahşi hayvanlar ve kötü ruhlar tarafından yutulan korkunç ölüm.
Bu, Dumuzi'nin temel edilgenliğini açıklayabilir; sadece kaçmayı deneyebilir
ve duaya yönel. İnanna'ya kur yaparak ve onu kazanarak,
büyük tanrılarla yakın ilişkiler ve neşeli tamamlanma
onların birliği Sümer dininin benzersiz özelliklerinden biriydi.
Dumuzi, pasifliğine rağmen, büyük bir dramatik figürdür, çünkü o
Alster'in yaptığı gibi, bir dizi gerilimi ifade etmenin aracıdır.
kayıt edilmiş. Tanrılaştırılmış, insanla tanrılar arasında, yaşamla tanrılar arasında durur.
ölüm, çölle şehir arasında bile. Başka bir düzeyde ve
muhtemelen en kalıcı şekilde, Dumuzi arketipik Ölen Tanrı'dır . Onun
kader, bitki örtüsünün yıllık ölümü ve dirilişi ile tanımlanır
sulanan arazinin dışında. Birkaç ay boyunca çöl çiçek açar,
kavurucu güneş kuruyana kadar ekinler gelişir ve hayvanlar çoğalır.
hepsi yeniden. Bu mevsimsel bağlantı astronomik verilerle doğrulanır.
Dumuzi'nin konumu. Gök Boğası (=Dumuzi, =Boğa) ortadan kaybolur
Sümer ufkunun altında altı hafta boyunca (Ocak-Mart arası,
Sümer yılı başlangıcı). Çeşitli tarikatlardan bildiğimiz gibi
Dumuzi'nin kısmen ortadan kaybolması da bir takvimde kutlandı.
yarım yıl sürmüş gibi görünen ritüel yolculuk. Dumuzi başladı
Elam dağlarından Lagaş'a ve Apisala üzerinden
Enlil, Nippur'da. Umma'da bir mola verdikten sonra Ur'a gitti ve
muhtemelen Eridu, Zabalam'daki Geštinanna tapınağına ulaşana kadar
(Sauren).
Falkenstein 1954, 41-65; Hartner 1965, 1-16; Sauren 1969, 230f; Alster 1972, 14;
Jacobsen, Frankfort ve ark. 1977, 198–9; Alster, Hecker'da, Sommerfeld 1986, 1-13
Dumuziabzu -Sümer tanrıçası
Adı ' Apsu'nun gerçek çocuğu' anlamına gelir . Gudea, ünlü hükümdar
Neo-Sümer döneminde Lagash, ona Kinirsha'nın Leydisi adını verdi,
topraklarının bir bölgesi. Jacobsen'e göre o, "
34
Sayfa 50
ölen tanrılar
bataklıklarda doğurganlığın gücü ve yeni yaşam. Çevredeki bölgelerde

Ancak Eridu, erkek bir tanrı olarak görülüyordu ve Tanrı'nın bir parçasıydı.
Enki'nin çevresi . Tanrı Dumuzi ile herhangi bir bağlantı, bunun dışında
ismin ilk unsuru, sahtedir.
Edzard, WdM 1965, 53; Falkenstein 1954, 45; Jacobsen 1970, 23
ölmekte olan tanrılar
Tanrılar genellikle insanlardan ölümsüzlükleriyle ayrıldığından, bu

kategori mantıksal bir çelişki gibi görünüyor. Ancak akılda tutulması gereken
tam bir yok oluş olarak ölümün modern bir kavram olduğunu ve her şeyin
eski ve 'ilkel' halklar, dünyanın devam eden varlığına inanırlar.
'ruh' (Mısır'da ka ). Bir 'ruh' veya 'gölge' olarak dünyada yaşayacaktır.
yeraltı dünyası . İki alan arasındaki iletişim tek taraflıydı;
Yeraltı dünyasına giren kişi sonsuza kadar orada kalmak zorundaydı ('The Land of
İade yok'). Tüm kuralların istisnaları olduğu için,
yeraltı dünyasının eski mahkumları çıkmayı başardılar -
geçici olarak (kısa bir çıkış için Gılgamış arasındaki diyaloğa bakınız).
ve Gılgamış Destanının onikinci tabletinde Enkidu, ayrıca Odysseus
ve Saul). Sümer mitolojisinde birbiriyle ilişkili birkaç hesap vardır.
ölen tanrılar:
(a) İnanna'nın İnişi ve kocası Dumuzi'nin kaderi . İnanna,
'cennetin büyük kraliçesi', yeraltı dünyasına gitmeye karar verir ve kazanır
kocasının yasına katılma bahanesiyle kabul
Ereškigal . Ama Ereškigal daha sonra 'ölümün gözünü ona diker' ve o
cansız bir ceset haline gelir, yeraltı dünyasına yakalanır ve ulaşılamaz hale gelir.
gömülü. Sonunda, bir hileyle, bu süreç tersine çevrilir ve serpilir.
'Yaşam suyu' ile tanrıça canlanır. tek vaka bu
Antik Yakın Doğu'da tam ve geri dönüşü olmayan bir diriliş
Edebiyat. Bununla birlikte, yeraltı dünyasından çıkışı yalnızca
bir ikame sağlama sözü verdi. Galla -demons ona eşlik
ve sonunda İnanna'nın kocası Dumuzi ile kaçarlar. Bir ölümlü olarak veya
Her halükarda, İnanna'dan çok daha az ilahi, ölüm cezası ancak
kendini feda eden kız kardeşiyle yarı zamanlı bir anlaşmaya vardı
Geštinanna . Aynı masalın Akad versiyonunda,
İnanna/İştar'ın ortadan kaybolması canlı bir şekilde anlatılıyor: ' İştar gittiğinden beri
Dönüşü Olmayan Ülkeye kadar boğa ineğin üzerine gelmez,
eşek jenny değil, sokakta adam hamile değil
bakire.'—hayvanlar ve insanlar arasındaki doğurganlık ciddi şekilde bozuldu
ve sadece İnanna'nın dönüşü üzerine restore edildi. Diğer kompozisyonlar tarif eder
35
Sayfa 51
ölen tanrılar
Dumuzi'nin yokluğunun süt üretimine etkileri. ikame

teması , Enlil'in yasaklandığı Enlil ve Ninlil mitinde de yer alır.
Ninlil'in tecavüzünün cezası olarak yeraltı dünyasına. bir dizide
daha
onun fazla
yerinecinsel karşılaşmada,
geçenler üçü dünyasında
olarak yeraltı başka dört tanrıyı doğurur.
sona erer. (Ayrıca bkz . Damu ve Nergal .)
(b) Ugarit'te Baal (bkz. Baal-Mitleri ) Mot tarafından ve onunla birlikte yenir.
çiyi, yağmuru ve fırtınayı yok et. O da herkesin yasını tutuyor
boş yere onun yerini alacak birini bulmaya çalışan tanrılar
cennet (ikame güdüsünün bir çeşidi?). Anat yapsa da
Mot ile savaş, Baal belli bir süre sonra doğal olarak yeniden ortaya çıkıyor.
zaman.
Hitit mitolojisinde tanrıların gerçekten öldükleri söylenmez, tanrıların
geçici devamsızlık aynı sonuçlara yol açar. Telepinu'nun hikayesi
bu tanrının ortadan kaybolmasının genel bir felakete nasıl yol açtığını kaydeder
ve kıtlık. Öfkelenerek kendini uzaklaştırdı ve bulununca,
ritüellerle sakinleştirilmelidir. Yeniden ortaya çıkması doğurganlığı geri getiriyor.
Ölmekte olan tanrıları konu alan mitlerin çoğu,
Mevsimsel ritüeller. Bunlar eski çağlar için büyük önem taşıyordu.
tarımsal topluluklar, yıllık gelirin bir bölümünden transfer olarak
Bir sonraki döngü her zaman beklenti ve belirsizlikle doluydu.
Ölüm yoluyla kurtuluşun eskatolojik bir boyutu olmasına rağmen
tanrı efsanede önemli bir yer oluşturmuyor gibi görünüyor, mesajı
güven verici: yıllık veya ücretli izin dönemindeki dalgalanmayı anlamlı kılar.
doğurganlık, mevsimlerin değişmesi ve nihai olarak inançları doğrular.
kozmik denge.
Colpe 1969, 23–44; Söden 1955; 1952
36
Sayfa 52
E
Ea — ayrıca 'Ay(y)a; Akad tanrısı (bkz. şekil 10, 32 ve 39)
Bu tanrının adı muhtemelen Sami kökenlidir, ancak güvenilir bir etimoloji yoktur.
henüz bulundu. Eski Babil yazıcıları onu Sümerceden türetmiştir.
E.a, 'suyun evi'.
Eski Sümer ve Sargon dönemlerine ait metinlerde Ea/Ayya
çoğunlukla Akad kişisel adlarında bulunur. Telaffuz Ea (Ay-
a) Ur III döneminden beri kanıtlanmıştır.
Bu tanrının orijinal karakterini değerlendirmek imkansız çünkü
muhtemelen meydana gelen Sümer tanrısı Enki ile olan bağdaştırıcılığı
Sargon dönemi kadar erken. Ea'nın Babil'deki işlevleri ve
Asur geleneği bu nedenle özünde Enki'ninkiyle aynıdır. O bir
su tanrısı ( Bel naqbi, ' Baharın efendisi'), bir yaratıcı ( bãn kullati,
'her şeyin yaratıcısı'), bir bilgelik tanrısı ( bel uzni, 'bilgeliğin efendisi'),
sihrin yüce ustası ( maš.maš ilani, 'büyü uzmanı
tanrılar), zanaatkarların ve zanaatkarların koruyucusu. o kaldı
çivi yazısının sonuna kadar Mezopotamya'nın 'büyük tanrıları' arasında
kaynaklar, resmi yazıtlar, yasal belgeler, dini metinler ve
kişisel isimler tanıklık ediyor.
Akad mitlerinde Ea, zor durumlarda kendisine başvurulan tanrıdır.
kurnazlığı ve bilgeliği nedeniyle durumlar (Atra- hasis'te olduğu gibi ( Tufan-
mitler, Gilgameg epik, 11; Nergal ve Ereškigal ). O hiç hazır
zor durumda olanlara yardım etmek ve zulüm görenleri korumak için. hikayesinde
Adapa, Ea'nın kahramana yönelik gerçek niyeti belirsizdir ve
Enuma Elis Ea daha az yetenekli olduğu görülen Marduk ile ilişkilerde
Tiamat ve ev sahibi.
Orta ve Geç Babil döneminde, Ea sıklıkla çağrıldı.
oluşan bir üçlünün parçası olarak, kötü alametlere karşı özel dualarda
Ea, Şamaş ve Marduk ( Seux , passim ).
Roberts 1972; Seux 1976; 1981
37
Sayfa 53
EL/ILU
El/Ilu
el veya il(u) hemen hemen tüm Sami dillerinde 'tanrı' için kullanılan genel sıfatlardır.
diller (bkz. Allah!). Bu terimin etimolojisi hala çok tartışılıyor;
Albright *'wl, ' ilk olmayı önerdi ; Önder'. İlk olarak arasında ortaya çıktı
Eski Sümer döneminin Sami kişisel isimleri ve nihayet
El'in Cronos ile tanımlandığı Helenistik zamanlar.
Ebla metinlerinde d BE olarak yazılan tanrı El'in yerine geçerse ,
tarikatı Suriye'de MÖ üçüncü binyılın ortalarında kuruldu.
Ugarit'te en önemli tanrılardan biri olan Baal ile birlikteydi ve
Ugarit mitlerinin çoğunda , özellikle
Aqhat, Keret ve Šahar ve Šalim . El, Mezopotamya An gibi ,
ilahi otoriteyi ve dünyanın yaratıcısını temsil eder. O temsil eder

kozmik ve politik düzeyde düzen ilkesi. Onun sıfatları ortaya çıkıyor
yeterlilik aralığı: 'ab šnm ' , 'yılların babası (veya
yüce mi?)', o tüm tanrıların babası, patriğidir (istisna hariç).
Sürekli olarak ' Dagan'ın Oğlu' olarak adlandırılan Baal'ın ). Gibi mlk, 'kral', diye
tanrıların yanı sıra insanların dünyasına da hükmeder. O kraliyet kaynağıdır
güç ve bu nedenle dünyadaki krala 'El'in Oğlu' denir (örn.
Keret). Tr 'el, 'Bull El', onun üreme gücüne ve işlevine atıfta bulunur.
doğurganlık dağıtma—Baal'a kıyasla 'buzağı' denir. bu
El'in cinsel gücü, çok akademik ilginin konusu olmuştur.
bazı mitler onun gücü hakkında belirsiz görünüyor (Şahar ve Šalim). bu
sıfat 'b' adm, 'Men babası', muhtemelen fiziksel hem kucaklayan
ve bu ilişkinin sosyal sonuçları. Bunda ilginç
Erken dönem sözlü cümle adlarının çoğunun El ile oluşturduğu bağlam
doğum ve bebeklik ile ilgili imalar var gibi görünüyor. l ÿ tpn il dpid, 'merhametli
ve nazik El', onun soğukkanlılığını ifade eder; Baal'in aksine pasiftir
ve kolayca öfkeye kapılmaz.
İkonografi, tanrıyı uzun sakallı ve oturmuş olarak gösterirken,
Baal adım atar ve bir şimşek çakar. El'in Baal ile ilişkisi
çeşitli mitolojik metinler gibi birçok bilim adamı tarafından araştırılmıştır.
iki tanrı arasında bir gerilim olduğunu düşündürür. Bu nedeniyle olabilir
yaşlı El ile genç Baal arasındaki kuşak farkı, farklı
veya L'Heureux tarafından belirtildiği gibi, dini gelişim katmanları nedeniyle
El'in bulunduğu Ugaritik toplumdaki farklı sosyolojik gruplar
kabile yapısı, pastoral Amoritler ve Baal için kentsel
Nüfus ve mahkeme.
Eissfeldt 1951; Papa 1953; Lokkegard 1953, 219–35; Gri 1957, 115ff; Papa,
Röllig, WdM 1965, 279–83; Oldenberg 1969; Roberts 1972, 31-43; gibson 1978,
52; L'Heureux 1979; Clifford 1990; Kottsieper 1997
38
Sayfa 54
ENBILULU
Elimelek/İlümilku
iletilmesinden sorumlu olan yazıcının adıdır.

Ugarit mitolojisinin üç ana metni , Baal Mitleri, Aqhat ve
Keret . Birkaç kolofonda kendisine "Şubani,
Attanu, binbaşı, yüksek rahip, yüksek çoban, Niqmepa'nın memuru,
Ugarit kralı. Elimelek'in okuryazar ve
yüksek eğitimli rahip, sözlü olarak iletilen herhangi bir ayinle aşinaydı.
ve mitolojik malzeme, mutlaka onun sadece
bunları yazmaya karar verdi. Her ne kadar mevcut poetika anlayışı
Ugaritik'teki yapaylıklar hala düzensizdir, ayrıca onun bir
kendine has bir üslubu ve dili olan özgün yazar. Bir kaç tane var
bütün eserlerinde yapısal benzerliklerin yanı sıra tutarlı bir teoloji
farklı anlatıları, çapraz referansları ve bir
aynı zamanda tipik olan karakterizasyon ve sıfatların standardizasyonu
Homeros destanlarından.
De Moor 1987, geçmiş
(El)qunirša —Batı Sami tanrısı
Adı Semitik qn'rs., 'dünyanın yaratıcısı' türetilmiştir . A

Bir Hitit metninde kısmen korunan Kenan miti Elqunirša'nın
Ašertu (= Aštart ) ile sorunlu evlilik ilişkileri . Tanrıça, cinsel
hayal kırıklığı, aksini kanıtlayan hava tanrısını (Baal) baştan çıkarmaya çalışır.
sadece isteksiz ama kocasına haber verir. Elqunirša 'küçük düşürmeye' karar verdi
karısı hava tanrısından onunla yatmasını isteyerek. Baal görünüyor
ancak Ašertu'ya çocuklarının ölümünü anlatarak onu üzer,
bir şekilde sorumlu olduğu şey. Tanrıça uzun bir döneme başlar
tüm ülkeyi etkisi altına alan yas. Kayıp bir geçişten sonra,
evli çift görünüşte barışırlar ve birlikte
hava tanrısının cezası. Tanrıça İştar onların sözlerine kulak misafiri olur.
bir fincan ve bir kuş şeklinde söylem. Aşağıdaki pasajlar
hala belirsiz, ama görünüşe göre hava tanrısı zor durumda ya da
ortadan kayboldu. Ištar daha sonra onu bulmak ve iyileştirmek için yola çıkar.
Schuler, WdM 1965, 162
Enbilulu —Sümer tarım tanrısı
In Enki ve Dünya Düzeni, o kanallarından müfettişi 'olarak adlandırılır

(1.272–3) ve Dicle ve
39
Sayfa 55
ENKI
Fırat. Babil tanrı listesi An= Anum'da ,

Babil'in hava tanrıları . Ayrıca Ea'nın oğlu olarak kabul edildi .
Enki —Sümer tanrısı (bkz. şekil 39 ve 43)
Adı 'Lord Earth' anlamına gelebilir, ancak KI aynı zamanda

AN (Cennet) ile iki katmanlı bir kozmik yapı ile ilgili olarak 'Aşağı' için
'Yukarı' olarak. Kesinlikle Enki'nin karakteri en eski zamanlardan beri
Eski Sümer dönemine ait belgeler derneği tarafından oluşturulmuştur.
su ile, özellikle de yeraltı suyunda veya Apsu'da . Apsu onun
mesken ve Enki figüründe,
gübreleme nemine dramatik bir ifade verilir (bkz. Enki ve
Ninhursag, Enki ve Ninmah, Enki ve Dünya Düzeni ). Onun biri
edebi sıfatlar nudimmud - 'kim yaratır', temyiz nagbu ise
doğrudan 'kaynak, yeraltı suyu' anlamına gelir.
Enki aynı zamanda pratik bilgiyi kapsayan bir terim olan 'bilgelik' tanrısıdır.
beceriler (Enki aynı zamanda bir zanaat ve sanat tanrısıdır), entelektüel yetiler,
'kader tayin etme' yeteneği (en çok Enki ve
Ninmah) ve sihirli güçlerin emri (o en

büyüler için önemli tanrı ve büyü rahiplerinin hamisi).
(Sümer) uygarlığının farklılaşmasıyla yakından bağlantılıdır.
(bkz. Enki ve Dünya Düzeni, Enmerkar ve Aratta Lordu ). İçinde
bazı Sümer mitleri (aşağıya bakınız) hem işbirliği yapıyor hem de rekabet ediyor
kadın tanrılarla. Görünüşe göre Enki'nin yaratıcı potansiyeli,
Apsu, eylemsizdir ve tanrıçalar tarafından etkinleştirilmelidir. o
entelektüel kibri nedeniyle Ninmah kadar Ninhursag tarafından da lanetlendi.
ve İnanna tarafından doğrudan meydan okundu (ayrıca bkz. İnanna ve Enki ), kime
aksi halde iyi niyetlidir.
Enki, Mezopotamya'nın en büyük tanrılarından biriydi ve bu aynı zamanda
panteondaki resmi konumuyla yansıtılır. Çoğu tanrı listesinde o
Tek rakibi An ve Enlil'den sonra üçüncü sırada yer alır .
Ana tanrıça .
Enki'den bu yana, kişisel adlarında ve mühür yazıtlarında iyi bir şekilde onaylanmıştır.
'büyük tanrılar' arasında en ulaşılabilir olarak kabul edildi.
Başlıca kült merkezi, lagün temelli Eridu'ydu.
É-engura tapınağında ibadet edildi, ancak Mezopotamya'nın en
önde gelen tanrıların başka yerlerde de sayısız tapınağı vardı (Assur,
Babylon, Işın, Kisurru, Lagash, Larsa, Mari, Nippur, Ur, Uruk vb.). A
uzun şiirsel metin, É-engura'nın Enki tarafından inşa edilmesini anlatır,
40
Sayfa 56
ENKİ VE NİNHÜRSAĞ
tanrılar tarafından büyük bir şölenle kutlanan (Falkenstein ve

Soden 1953, 136). Birçok yıl adı yenilemeye atıfta bulunur ve
Tapınakların, özellikle Ur III ve Eski Çağda Enki'ye adanması
Babil dönemleri. Enki, Semitik tanrı Ea ile özdeşleştirildi .
İlahi soykütüğünde Enki/Ea, An ve Nammu'nun çocuğudur;
eşi Damkina ve çocukları arasında en önde gelenleri
Marduk ve Nanşe .
Sembolleri arasında keçi balığı, kaplumbağa, koç başlı bir asa, bir
gemi ve taşan su ile bir gemi.
Ebeling, RLA 2 1932, 374–9; 1981
Enki ve Ninhursag
Sümer miti; UR III ve Eski Babil tabletlerinde korunmuştur. Bu bir

son derece karmaşık metin ve çeşitli farklı çeviriler ve yorumlar
önerilmiştir. Konunun bu özeti Rosengarten'ın
Fransızca çeviri.
Hikaye, Dilmun (gerçek Dilmun) adlı efsanevi bir yerde geçmektedir.
Basra Körfezi'nde yoğun bir ticaret merkeziydi). Bu bir potansiyel, henüz değil
Olumsuz ifadelerle tanımlanan 'gerçek' dünya: kızlar performans göstermedi
aklanmalar, hastalık yoktu, aslanlar ve kurtlar davranmadı
aslanlar ve kurtlar gibi ve en önemlisi tatlı su yoktu. bu
Anne-tanrıça, farklı isimler altında veya hikaye görünür
itirazlar, Enki'den biraz su temin etmesini ister. Enki ilk önce

nehirler ve kanallar. Tanrı Ud'un yardımıyla denizden su getirir.
yerin derinliklerine iner ve bunların depolanması için leğen ve sarnıçlar yapar. bu
tarlalar böylece 'bolluk suyu' ile tahıl üretebilir.
Karlı ticaret için gerekli olan rıhtımlar ve su yolları da inşa edilir;
Dilmun artık arzu edilen bir yer. Denilen tanrıça Nin-tud, ama
kalam.ma, 'toprağın anası' belirir ve Enki bataklığı yaratır
kendini bu andan itibaren Damgalnunna ile birleştirdiği yer
üzerinde gebe kalan Ninsikil, 'saf kadın' denir. Uzun süren bir hamilelikten sonra
dokuz gün sonra Ninmu'yu doğurur. Enki de kendini Ninmu ile birleştirir,
Kim ona Ninkurra'yı taşıyor, 'toprağın hanımı' = yeraltı dünyası?
dönüş Enki tarafından döllenir ve Uttu'ya "bitki örtüsü" verir.
Ninhursag şimdi müdahale eder. Uttu'ya ilerlemelerinden kaçınmasını tavsiye eder.
Enki. Uttu ile bir birliğe ulaşmak için Enki, şimdi
bahçıvanın büyük zevkine, kuru bölgelere iyi su verin. Ne zaman
Enki, bahçe ürünleriyle dolu olarak Uttu'nun evine gelir.
henüz ortaya çıkmış olan elmalar, salatalıklar ve
41
Sayfa 57
ENKI VE NINMAH
üzüm—Uttu sevinir ve Enki'nin onunla yatmasına izin verir. Ancak Ninhursag,

sekiz bitki oluşturmak için Enki'nin tohumunu kaldırır veya sadece dönüştürür
(sekiz temel bitki grubuna karşılık gelir). Yine Enki arzular
bitkiler, onların doğasını 'bilmek' istiyor. Onun feribot gerekiyor
etki alanı, Apsu (burada muhtemelen bataklıklar),
bitkiler büyür ve onları birer birer yemeye devam eder. Bu öfkeye neden olur
Ninhursag'ın, onları 'bilmesi' ya da karar vermesi gereken yalnızca odur.
kader. Dünyanın sekiz farklı bölgesinden rahatsız olan Enki'yi lanetler.
onun vücudu. Ayrıca 'ona erkek gözüyle bakmamakla' tehdit ediyor.
Yaşamı', bu onun ölümünü gerektirir. Bu sadece şefaatinde
Tilki, Enki'nin esenliğini geri kazanmaya razı olur. Bu amaçla o
hasta tanrıyı kucağına alıyor gibi görünüyor (ya da kucağına; geçit hala
belirsiz) ve onunla 'kardeş gibi' konuş. Onu iyileştirmek için verir
etkilenen her parça için bir tane olmak üzere sekiz ilahi varlığın doğumu (bu, bir
Sümer kelime oyunları sayısı) ve onların kaderini belirler. Abba olur
bitkilerin efendisi, Ninsikila, Magan'ın efendisi, Ninkirutu'nun eşi
Ninazu, Ninkasi 'arzuları yerine getiren', Nazi, UmunDara'nın kocası,
ve Dilmun efendisi Ensag.
Kramer 1945; Lambert, Turnuva 1949, 105-36; Rosengarten 1971; Alster 1978,
15–27; Attinger 1985, 1-52
Enki ve Ninmah —Sümer miti
Metin tam olarak korunmamıştır; bazılarının temelinde yeniden inşa edildi

Ur III tabletleri ve bir Yeni Asur iki dilli kopyası.
Bir prolog in illo tempore ile başlıyor gibi görünüyor . Anunnaki var
doğdu ve diğer tanrı nesillerini yaratma süreci
tanrılar ve tanrıçalar arasındaki evliliklerle harekete geçirilmiştir. Her

tanrının araziyi iyi bakılmış ve sulanmış halde tutmak için atanmış bir görevi vardır;
bazıları sepet taşıyıcıdır ve 'büyük tanrılar' denetçilerdir. bu
Ancak ağır iş onlara hiç yakışmıyor ve yüksek sesle şikayet ediyorlar.
Bilgeliğiyle onları kurtarmaya gelmesi gereken Enki'ye. Enki
çalışmayan tek kişi gibi görünüyor, Apsu'sunda derin bir uykuda . Nammu,
Ana tanrıça, Enki'yi uyandırmaya karar verir ve ona uyanması gerektiğini söyler.
kalkıp insan yaratmak için. Enki uyanır ama işi Nammu'ya devreder.
Apsu'nun verimli kilinin bir kısmını almasını, koparmasını ve
bazı yardımcıların yardımıyla şekillendirin. Ninmah bu yoldaşlardan biridir,
insanlığa sıkı çalışmayı empoze etmek onun görevidir. aradaki bir boşluktan sonra
metinde, tanrıları, Enki'nin övüldüğü bir ziyafetin tadını çıkarırken buluyoruz.
İnsanlığın nasıl yaratılacağının bilgisi. Enki ve Ninmah daha çok içerler
42
Sayfa 58
ENKI VE DÜNYA DÜZENİ
diğerlerinden daha fazla sarhoş olmak; Ninmah rekabet içinde

ruh hali ve diğer bazı yaratıkları şekillendirmeyi önerir. Enki uyuyor ama
kaderine kendisi karar vermekte ısrar ediyor. Ninmah işe koyulur ve yapar
hepsi bazı kusurlardan muzdarip altı insan yaratığı. onların doğası
deformasyonları anlamak zordur. İlkinde bir şey var gibi görünüyor
kolunda sorun var, bu yüzden Enki onu belirli bir tür mahkeme olarak atadı.
resmi. İkinci varlığın bir 'tik'i vardır - gözleri sürekli yanıp söner;
o bir şarkıcı olmaktır. Üçüncüsü sakat, ama Enki aynı zamanda "iyi bir
Kader' onun için, ne olduğunu anlamasak da. dördüncü adam
kontrol edilemeyen boşalmaları var ve Enki onu ritüel bir banyo ile iyileştiriyor.
Beşincisi kısır bir kadındır ve kendisine 'harem'de yer verilmiştir.
(muhtemelen bir rahip işlevi). Son yaratık cinsellikten yoksun görünüyor
Enki onu mahkeme görevlisi olarak atar. Enki
şimdi Ninmah ile rolleri değiştiriyor; o insanları yaratacak ve o
'kaderlerini ilan edecek'. Metin şu anda neredeyse anlaşılmaz hale geliyor
bu nokta. Enki iki yaratık yaratır; biri doğurgan bir kadın gibi görünüyor
(?), diğerine Umul denir (Sümerce u 4 -mu-ul, 'benim günüm uzak').
Çok hasta, baş ağrısı çekiyor, gözleri, boynu, kalbi,
akciğerler ve bağırsaklar etkilenir. Kendini, kollarını ve
bacaklar zayıf. Yürüyemiyor. Enki şimdi Ninmah'a yaklaşıyor ve
Umul için iyi bir kader tayin etmesini ister. Ninmah onu sorgular ama o
cevap veremez. Ekmek getiriyor ve elini uzatamıyor.
almak için eller. Bu yaratığa faydalı hiçbir şey yapamıyor, Ninmah
şöyle duyurur: 'Yarattığın adam diri değil, ölü değil, ben
onu ayağa kaldıramaz.' Enki başarısıyla Ninmah'la alay eder.
yarattığı insanlar için iyi bir kader tayin ediyor ve - işte metin
tekrar hasar gördü—görünüşe göre Ninmah'ın öfkesini uyandırdı. Onu lanetliyor:
'Yeryüzünde oturmayacaksın', böylece onu yeraltına hapsedecek
Apsu'nun bölgeleri. [boşluk] Enki, Ninmah'ın sözünün "olamayacağını" kabul eder.
değişti' ve sonra ona daha fazla tavsiye veriyor. Umal'i (kim
muhtemelen ilk bebek) kucağında, penisi övülmeli (?),
kendi eylemleri daha kısıtlı, onun evi (Enki'nin tapınağı?) inşa edilmelidir.
Bu son pasaj, insanın yaratılışını özetliyor gibi görünüyor,

ve tanrılara karşı neotanilerini, üremelerini ve görevlerini açıklar.
Benito 1969; Alster 1978; Draffkorn-Kilmer 1976, 265–71
Enki ve Dünya Düzeni
Eski Babil tabletlerinde korunmuş Sümer metni. Yapı

belirli bir büyü türüne benzer ve dörde bölünür.
43
Sayfa 59
ENKIDU
bölümler. İlk bölüm, bir öz eleştiri de dahil olmak üzere Enki'nin övgüsünü içerir.
yüceltilmesi, Anunnaki'ye saygı gösterilmesi ve
rahipler tarafından gerçekleştirilen çeşitli ritüeller (satır 1-160). Sonra takip eder
Enki'nin kutsamaları. Bu teknede tüm Sümer'i ve onu dolaşıyor.
komşular ve şehirleri ve ülkeleri kutsar (161–249). doldurduktan
Dicle ve Fırat nehirlerini taşan sularla atar
çeşitli tanrıların bu alanlardan sorumlu olması (251-385). son ve
En uzun bölüm (386-466) ile ilgilidir Inanna fazla güç için ‘ın isteği.
Tanrıça, diğerlerinin aksine gözden kaçırıldığından şikayet eder.
tanrıçalar, bir ofis ve uygun Mes almamıştı . uzun bir süre
konuşma Enki ona zaten önemli miktarda Mes'e sahip olduğunu söyler .
Enki ayrıca İnanna'yı barışı ve uyumu bozmakla suçluyor gibi görünüyor.
onun savaş sevgisine teslim olarak kendi dünyasının Son yirmi satır olarak
kaybedilir, bu diyaloğun sonucu belirsizdir.
Benito 1969; Alster 1973, 107-8
Enkidu (bkz. şekil 37)
Mezopotamya mitolojisinde Gılgamış'ın yoldaşı . İsim

'İyi Yerin Efendisi' anlamına gelir. Sümer öncülerinde
Akad destanı, Gılgamış ve Huwawa'da ve daha fazlasında yer alır.
belirgin bir şekilde, Gılgamış, Enkidu ve Netherworld'de . Bu metinlerde
o Gılgamış'ın kölesidir (Sum. ir ). Akad versiyonlarında onların
ilişki daha açık bir şekilde tanımlanmıştır. 1. tablette Ninsun, anne
Gılgamışlı, Enkidu'nun gelişini oğluna eşit olarak duyurur,
kim 'güçlü bir arkadaş, ihtiyacı olan bir arkadaşa yardım eden' olacak. İçinde
Aslında, Enkidu'nun özel olarak yaratıldığı metinde daha önce belirtilmiştir.
Ana-tanrıça Aruru tarafından dualara cevaben
Gılgamış kasabası olan Uruk'un bastırılmış halkı. O en çok biridir
Mezopotamya mitolojisinin ilgi çekici figürleri—arketipsel olmayan
bozkır hayvanlarıyla koşan uygar vahşi adam. onun vücudu
tüylü saçlarla kaplı, 'ceylanlarla ot yer, oynadığı oyunla
içme yerine bastırır' (1, sütun ii, 40–41). bu samimi
hayvanlarla olan ilişkisi, hayvanlarla karşılaşmasıyla paramparça olur.
'fahişe'. Önce seksin, sonra ekmek ve biranın tadına varır ve kadın onu aldığında
kasabaya
Uruk halkıgelince, canavarlarınneşelenirler:
onu gördüklerinde gözünde bir 'Gılgamış
insan, bir için
düşman oldu. bu
bir dengi, tıpkı
bir tanrı doğdu'. Gılgamış ile yüz yüze görüşür ve kapı direkleri
çarpışmalarının etkisi altında titrerler. Birbirlerini test ettikten
güçlenirler, arkadaş olurlar ve bu dostluk efsaneleşir. o
44
sayfa 60
ENLİL
şimdi kahramanca macera arayışını ilerleten Enkidu,

genç kralı tehlikeli maceralara teşvik eder. Ve cezalandırılan odur
onun aceleciliği için; Enkidu'nun ölmesi gerekiyor. Gılgamış kendisi birinciyi alır
Bozkırda dolaşan ve hayvanlarla koşan Enkidu'nun varlığı.
Ölen arkadaş için duyduğu ağıtlar ve ıstıraplar, daha sonraki bir paralellik bulur.
Aşil'in öldürülen Patroclus için yası. Her iki durumda da bu onların reddetmesidir.
kendi hayatlarının temelini oluşturan arkadaşlarının ölümünü kabul etmek
ölümsüz 'şöhret'.
wolff 1969
Enkimdu —Sümer tarım tanrısı
O başarısız talip olan Inanna'ya bir metnin -in nereye Dumuzi,

çoban ve çiftçi Enki(m)du, onun eli için rekabet eder. In Enki
ve Dünya Düzeni, ona 'hendek adamı Enlil'in çiftçisi' denir.
ve dike' (satır 322-324), sulamanın önemini vurgular.
Güney Mezopotamya tarımında teknikler.
Enlil —Sümer tanrısı, Akad dilinde: Ellil
Mezopotamya'nın 'büyük tanrılarından' biri. Adı (genellikle

'Lord Air' olarak, ancak aşağıya bakın) en eski Sümer metinlerinde görünür
(Jemdet-Nasr dönemi) ve zaten Eski Çağ'da önemli bir yerde
Sümer panteon listeleri (Fara). Bu muhtemelen aşağıdakilerle bağlantılıdır:
Erken Hanedanlık döneminde Enlil'in şehri Nippur'un siyasi önemi
dönem. Bu şehir hiçbir zaman yönetici bir hanedanın asıl merkezi olmamasına rağmen,
daha önceki uygulamaları kaydedebilen bazı Ur III metinlerine göre,
Sümer kralı 'ilahi meclis' tarafından ilan edildi veya onaylandı.
Nippur. Enlil'in kendisine Tanrı tarafından verilen ilahi otoriteyi bahşettiği söylendi.
babası Anu, ülkenin meşru liderine. Bu işlev
birçok kraliyet yazıtlarında kabul edilmiştir. Akad metinlerinde (M.Ö.
Eski Babil döneminden itibaren), Enlil'in otorite kavramı,
ellilu'tu, 'Ellil-gemisi' olarak bilinir . Anu gibi Enlil de diğer
tanrılara Ellil gemisi vererek (böylece
Marduk ve Aššur gibi 'yeni' tanrıların yükselişi ).
Enlil (ya da sıfatları ya da tapınakları) kraliyet yazıtlarının yanı sıra
Mezopotamya'nın tüm dönemlerine ait kişi adlarında belirgin bir şekilde
Tarih. Çok sayıda Sümer litürjik ilahisine konu olmuştur (örn.
Falkenstein-Soden 1953, 76, 77, 87) ve Babil duaları (örneğin Seux
1976, 145, 147, 149, 271, 274).
45
Sayfa 61
ENLİL
Enlil'in ana tapınağı Nippur'daki É-kur idi. biri olarak

büyük tanrılar, ancak diğer birçok şehirde ona ibadet edildi, hatta
Mezopotamya'nın (Elam) dışında ve birkaç önemli tapınağı daha vardı.
(Assur, Babylon, Uruk-Kullaba vb.)
Enlil'in kişiliği çok karmaşıktır. ne olduğu belli değil
Sümer elementi lil orijinal olarak; sonraki iki dilli listeler bir
ile ilişki er ÿ Setu, 'ülke, yeryüzü', ÿ seru, 'bozkır, çöl' ve zâqîqu,
'rüzgar, toz fırtınası'. Bazı sıfatları bir Hava Durumunun özelliklerini ortaya koyuyor.
Tanrı; Sum gibi. kur.gal, 'büyük dağ' (tapınağının adına bakın,
É-kur 'Ev ((a) Dağdır )' ve lugal a.ma.ru, 'kral
fırtına'.
Ab.ba dingir.re.ne, 'tanrıların babası', eski bir unvandır.
Lagaşlı Entemena tarafından kullanılmıştır. Sık sık nun.a.mir, 'kuyu' olarak adlandırılır.
saygı duyulan" ve Larsa'nın 1. Hanedanından beri, Enlil "tek
kaderi kim belirler' (na. me nam. tar. ri), paylaştığı bir işlev
Enki, ana tanrıça veya İnanna . Anzu efsanesinde o
Kader Tabletlerine sahip olmak. Adı da yazılabilir
elli sayısının işaretiyle (Sümer ninnu ). Kozmik düzeyde,
Enlil'in alanı, dünya ve rüzgarların ve havanın küresidir.
yukarıda (Sum. kur ), Enki'nin krallığı 'aşağıda' ( Apsu ) ve An kuralları
'yukarıda', cennette. Enlil yaşamın tüm yönlerinden, doğurganlıktan ve
refah, ayrıca kıtlık ve felaketler. bir yandan o
'bolluğun efendisi', 'kinin sözü - bitkilerdir, tahıldır', kim
toprağın refahını, barışını ve verimliliğini korur; diğer taraftan, başka bir açıdan
önemli sayıda mit ve dini kompozisyon
olumsuz etkisine odaklanın. Ağıtlarda ve diğerlerinde
kült şarkılar, felaketler her zaman nihayetinde onun eseridir. O görünüyor
her türlü felaketi getiren 'kızgın sözünü' söylemeye her zaman hazır
arazi üzerinde. Gazabının sık sık geri çevrilmesi istense de
Sümer veya Babil'in düşmanlarına karşı güvenilir bir taraftar değildir.
ülkesi. Sel-mitler hep kızgın rolü Enlil döküm
insanlığı yok etmek isteyen tanrı. Diğer tarafta dualar ve ilahiler
El ayrıca Enlil'i bilge ve nazik bir tanrı olarak tasvir eder.
insanlar (bu yön aynı zamanda Akad kişisel metinlerinde de çokça görülüyordu.)
isimler).
Enlil, An'ın ilk doğan oğludur.
Uruk'lu Lugalzaggesi), ancak diğer metinler Enki'den ve
Ninki, hatta dağdan kendi kendine yayılma (Tallqvist 1938, 296f).
An ile olan ilişkisi pek çok yoruma neden oldu, çünkü öyle görünüyor ki
tipik kuşak gerilimlerini yansıtmak için. Bazı metinler çok dikkatli bir şekilde tasvir ediyor
Enlil'in eylemlerinin babası adına ya da anlaşmaya göre yürütüldüğü
46
Sayfa 62
ENLİL VE NİNLİL
onunla birlikte, diğerleri özgürce Enlil'e yetki ve işlevler atfederken

An'ın (kaderlerin belirlenmesi, diğer tanrıların yüceltilmesi,
yargı vb.). Konu, içsel önyargı nedeniyle daha da karmaşıktır.
ve her zaman şeffaf olmayan bu metinlerin amacı. Enlil'in oğlu
Ninurta'nın cesur işlerini kendi emriyle yerine getirdiği de söylenir.
baba ve Ninurta'yı yücelten çeşitli şiirsel kompozisyonlar
An ve Enlil arasındaki baba-oğul ilişkisi.
Enlil'in karısı, Eski Çağ'dan beri ilk ana tanrıçalardan biriydi.
Babil dönemi, Ninlil . Diğer oğulları Sîn, Nergal ve Namtar'dır .
Nötscher 1927; Edzard 1965, WdM, 59–61
Enlil ve Ninlil
Nippur'dan kaynaklanan Sümer efsanesi. Yaklaşık 150 satırlık metin

Eski ve Orta Çağ'dan kalma tabletlerden yeniden inşa edilmiştir.
Babil dönemi artı bir Neo-Asur kopyası. Sümer kataloğu-
başlık uru na.am, 'Bir kasaba vardı/vardı'.
Hikaye Nippur kasabasının, nehirlerinin ve
rıhtımlar, kuyular ve kanallar. Ardından önde gelen karakterler tanıtılır:
'Enlil onun genç adamı, Ninlil onun genç kızı, Nunbaršegunu onun
bilge yaşlı kadın' (satır 1-12). Ninlil annesininkini sorarak başlar
tavsiye; evlilik durumuna ulaşmış görünüyor. Nunbaršegunu
kızına Nippur kadınlarının kendilerini saflaştırdıklarını söyler.
nehir. Ancak onu İnunbirdu kanalına yaklaşmaması konusunda uyarır.
Enlil'in onu görüp hamile bırakacağı ve onu terk edeceği yere. Ninlil görünüyor
Enlil'in onu gördüğü ve istediği yere doğru bu kanala git.
onu öpmek için. Ninlil, onun çok genç olduğunu söyleyerek ona karşı direnir.
ve öpüşme konusunda tecrübesiz. O da onu uyarır, eğer annesi
öğrenirse onu cezalandırırdı ve babası öğrenirse onu cezalandırırdı.
Enlil'i cezalandır. Bir sonraki pasajda (35-43) Enlil durumu tartışıyor.
Enlil için bir tekne satın alan veziri Nusku ile . Bu teknede o
Belli bir yere yelken açmış gibi görünüyor (anlaşılmaz) ve orada cinsel ilişkiye giriyor
Ninlil ile birlikte ve 'Suen-Ašimbabbar'ın tohumunu döker' (ay tanrısı,
bakınız Nanna ) rahmine. Enlil daha sonra evinin avlusunda dolaşır.
tapınak E. kur, 'elli büyük tanrı ve kaderi belirleyen yedi tanrı
tanrılar onu yakalar ve kovar , çünkü o 'saf olmayan' hale gelmiştir (Sum. ú.zug x ).
Kasabayı terk eder ama Ninlil onu takip eder. Enlil şehir kapısında durur ve
kapı bekçisine nerede olduğunu Ninlil'e açıklamamasını emreder.
Tanrıça gelip bu bilgiyi istediğinde Enlil,
kapı bekçisi kılığında, kaçamak cevap verir. Ninlil sonra bir
47
Sayfa 63
ENLİL VE SÜD
mevcut durumunu vurgulayan önerme. Enlil bir

bir sonrakinin sonucunu öngören 'kaderin ilanı'
hareket: 'Kraliyet tohumum cennete gitsin, kraliyet tohumum düşsün
yeryüzüne/yeraltına' (satır 85-86). Bunun üzerine Ninlil ile birlikte gider.
bir odaya koyar ve onu Nergal -Meslamta'ea ile hamile bırakır. Bu
Enlil'in kapı bekçisiyle diyaloğuyla başlayan tüm sahne,
iki kez daha tekrarlandı, bu da iki başka tanrı kavramıyla sonuçlandı,
Ninazu ve Enbilulu . Metin daha sonra efendi olarak Enlil için bir nida ile sona erer.
'kararları değiştirilemeyen' bolluk ve övgü dolu bir doksoloji
'Ninlil ana' ve 'Enlil baba'.
Bu mitin mesajı ve bağlamı bazı tartışmalara tabidir.
Behrens ritüel bir arka plan önermektedir:
É.kur, Nippur'daki Tummal tapınağına
dramatik pasajlar rol aldı. Diğerleri (Cooper) buna karşı çıktı.
ve Enlil'in tecavüzünün yaptırımı olan sosyolojik bir yorumu tercih eder.
Ninlil, onu yeraltı dünyasına sürgün eden büyük tanrılar tarafından.
Tecavüzün meyvesi ay tanrısı ve müteakip üç eylemdir.
ilişki, Enlil'in yerine geçenleri sağlar ("kraliyet tohumumun
dünya/yeraltı'). Her iki görüş de Ninlil'in rolünü ihmal eder.
pasif bir kurban olmaktan uzak görünüyor. Çekici bir kızdan
Enlil'in birçok çocuğu olan ünlü 'anne Ninlil' figürü.
Ardışık bölümlerin herhangi birinde durumunun farkında görünüyor ve
her bakımdan Enlil'e denktir. Öfkeye neden olan safsızlığı
tanrının arınması, ritüel arınmayı ihmal etmesinden dolayı olabilir.
ahlaki olmaktan öte.
Behrens 1978; 1980
Enlil ve Sud
Eski Babil versiyonundan yeniden inşa edilen Sümer efsanesi

Nippur, ayrıca bir Orta Babil parçası ve iki dilli bir metin
Neo-Asur Ninova. Evlenmemiş Enlil her yerde arıyor
uygun bir eş. Ereš'te genç ve güzel tanrıça Sud ile tanışır.
yol ve ona ilerlemeler yapar. O öfkeyle reddedilir. Bunun üzerine
Enlil onunla evlenmeye söz verir ve bir öpücük ister. Sud kaybolur
ailesinin evi ve Enlil Nippur'a döner. göndermeye devam ediyor
Veziri Nusku, Sud'un annesi Nanibgal'e resmen onu istemesi için
kızının eli. Her zamanki hediyeler ve zengin bir çeyiz vaat ediyor.
gelecekteki karısı. Aynı zamanda, hükümdar olarak onun yüce konumunu paylaşacaktır.
tanrılar. Anneye de etkili bir pozisyon verilecek,
48
Sayfa 64
ENMERKAR VE ENŞUHKEŠDANNA
'insanların hayatı üzerinde' kontrol sahibi olmak. Ayrıca Nusku'ya

Sud'a Enlil'in kişisel bir hediyesini gizlice kaydır. Nusku başarır
görev, Enlil'in teklifi kabul edilir ve Nanibgal, Enlil'den silahını göndermesini ister.
kız kardeş Aruru 'genç gelini evi açıklamak için'. Aruru'yu gönderir.
(şimdi adı Ninmah olsa da ) devasa bir kervanla
hediyeleri (vahşi ve evcil hayvanlar, süt ürünleri, bal,
meyve, metaller ve mücevherler). Metinde bir boşluktan sonra Sud, Enlil'in
Nippur'daki tapınak. Enlil'in hayatında bulacağı mutluluk anlatılır.
Aşk. Varışında, biri (Aruru?) Sud'un yüzüne yağ döker, sonra
evliliği 'parlayan yatakta' tamamlar. Daha sonra Enlil
kaderini belirler ve ona çeşitli ilahi işlevler verir. onu arar
Nintu, ' Doğuran Hanım', Ašnan, 'Tahıl' ve sonunda o
Ninlil, Nippur kraliçesi Enlil'in büyük karısı.
Civil, Sasson'da, 1984 43-64; Lambert, Sasson 1984, 64-6'da; Wilcke 1987, 179ff
Enmerkar ve Enšuhkešdanna
Enmerkar'ı içeren III. Ur döneminden Sümer edebi kompozisyonu,

Uruk'un tarihi bir kralı, tanrıça İnanna ve Uruk'un efendisi
büyük rakip şehir, Aratta. Sözde 'Geste d'Uruk'un bir parçasını oluşturur,
Enmerkar'ı ve Aratta Lordu'nu da içeren ,
Lugalbanda ve Gılgamış ve Kiš'in Akka'sı .
Metin, Uruk'un zenginliği ve güzelliğinin bir açıklamasıyla başlar.
Aratta'nınkinden çok daha üstün olduğu söyleniyor. Aratta'nın efendisi,
Ancak Enmerkar'ı kendisine teslim olmaya zorlar. kendini ilan ediyor
tanrıça İnanna'nın 'gerçek damadı' olmak. mesaj geldiğinde
Enmerkar'a getirildiğinde öfkelenir ve kral olarak sadece kendisinin olduğuna yemin eder.
Uruk, İnanna üzerinde meşru bir hakka sahiptir. Enšuhkešdanna duyduğunda
bu cevap, nasıl ilerleyeceğine karar vermek için bir konsey toplar.
Enmerkar'a karşı. Bir 'büyücü' (maš.maš) gönüllü olur ve gönderilir
Ereš'e (Uruk yakınlarında), 'kutsal'daki süt tedarikini kurutuyor.
Nisaba'nın ahırları . Sonuç olarak, süt üretimi durur ve
perişan çobanlar ağılları terk eder ve güneş tanrısı Utu'dan yardım ister.
Maš.maš sonra nehre iner. Ama bilge yaşlı bir kadın
Sagburru adındaki Ereš gelir ve büyü sanatlarında iki uzman
bir dönüşüm yarışması başlatın. Her biri içine metal bir nesne atar.
nehir. Büyücü bir sazan çıkarır, bunun üzerine kadın bir sazan çıkarır.
sazan yakalayan kartal. Sonra bir koyun ve kuzusunu doğurur.
ikisini de yutan bir kurt üretir. Bu desen üç kez tekrarlanır.
daha fazla kez, Sagburru'nun yırtıcıları evcil hayvanları alıp götürürken
49
Sayfa 65
ENMERKAR VE ARATTA RABBİ
maš.maš tarafından üretilmiştir . Sihirbaz yenilgiyi kabul ediyor. Yaşlı kadın

tanrıçanın süt tedarikine müdahalesinden dolayı onu azarlar ve
öldürmek için onu nehre atar. Enšuhkešdanna duyduğunda
yarışmanın sonucunu Enmerkar'a bildiren bir mesaj gönderir.

üstünlüğünü kabul etmesidir. Metin doxology ile kapanır
'Nisaba övülsün'.
Alster 1973, 101-10; Berlin 1979
Enmerkar ve Aratta Lordu
Eski Çağ'dan kalma yaklaşık yirmi tablette korunmuş Sümer 'destanı'

Nippur'dan kaynaklanan Babil dönemi. Zor bir metin ve
birbirinden oldukça farklı olan çeşitli yorumlar mevcuttur.
Aşağıdaki özet Alster'ı takip eder.
İlk otuz satır çok bozuk; bir önsöz içeriyor gibi görünüyorlar
Uruk'un kökeni hakkında. 30-32. satırlar sonucu özetliyor gibi görünüyor
hikayenin; '(Fakat) (İnanna) onu, tıpkı onun (tercih ettiği) gibi kayırmadı.
Kullab'ın efendisi./ halkı) Aratta É-anna için taş [indirdi],
/saf İnanna için… inşa etti.' Gerçek anlatı bir ile başlar
Enmerkar tarafından konuşma, Uruk kralı (o da bir oğlu denir Utu
ve ' İnanna'nın kardeşi '). Aratta halkının gelmesini istiyor.
lapis lazuli, mücevherler ve 'dağlardan gelen taşlar' ile şehri ve
Ona tapınakları ve şapel Uruk, hem de inşa Apsu -temple içinde
Eridu. İnanna nezaketle ona yardım etmeyi kabul eder ve her şeyin
istediği gibi olacaktır. Ona bir haberci göndermesini tavsiye eder.
Aratta'ya dağlar ve çöller. Orada secdeye kapanacak ve
kısmen açık bir tehdit olan bir mesaj iletin (1. 120, 'Kesinlikle
burayı hiç yıkılmamış gibi yok et'), kısmen bir büyü (
'Enki'nin büyüsü'; 135–150). [boşluk] 'Kelime bilge' habercisi usulüne uygun olarak geçiyor
yedi dağ ve mesajını Aratta Lordu'nun önünde iletir.
Bu metinde herhangi bir adla anılmayan bu hükümdar, celbi reddeder.
Tanrıça ile kendisinin de özel bir ilişkisi olduğunu söyleyerek Uruk'a
İnanna. Müjdeci, durum böyle olsa da İnanna'nın yanıtını verir.
Uruk'ta 'É-anna'nın kraliçesi' yapılmış ve kralına söz vermişti.
Aratta'nın teslim edeceği Enmerkar. Bu, bazı şoklara neden olur
Aratta Lordu, ancak savaş kullanımından kaçınılması gerektiğini beyan ediyor.
ve iki rakibin bir yarışmaya başvurması gerekir. onu ayarlar
gerçekleştirilmesi imkansız görünen bazı görevler. Enmerkar olmalı
onları çözmeyi başarırsa, hemen ona boyun eğecekti.
İnanna'nın onu gerçekten terk ettiğini kanıtla. Önce Enmerkar'dan şunu ister:
50
Sayfa 66
ENMEŞ VE ENTEN
ona sadece eşekler üzerinde çuvallar içinde taşınan büyük miktarda tahıl gönder
büyük ağlarla. Enmerkar bu sorunu delikler açarak çözer.
hasır işiyle daha küçük ve habercisini tahılla Aratta'ya gönderir.
Ayrıca ona bir alâmet olarak Rab'be sunması gereken bir asa verir.
vassallık. Aratta'nın aç halkı tahıldan memnun
ve Uruk'a gitmeye hazır, ancak Aratta Lordu,
carnelian ona teslim edildi ve 'tahtadan yapılmayan bir asa ve
bir asa olarak adlandırılmaz'. Haberci Uruk ve Enmerkar'a geri döner

kehanetlere danışır. Sonra kestiği bir kamış ekiyor.
'beş, on yıl' geçti. Daha sonra habercisini tekrar gönderir.
kamıştan yapıldığı tahmin edilen bir asa. Aratta'da bir kez,
haberci onu sadece havada tutar ve görünüşü korku uyandırır,
Tanrım, İnanna Uruk'tan yana. Yine de, teslim olmaya hazır değil,
çünkü Enmerkar'a bir dövüş köpeği (ya da insan?)
herhangi bir doğal renk, kendi renklerinden biriyle savaşmak için. onun gelişi üzerine
Uruk'ta Enmerkar meydan okumayı kabul eder ve habercisini geri gönderir.
bir kil tablete yazdığı üç katlı bir mesaj,
haberci onu hatırlayamıyor (Enmerkar burada
yazının icadı!). İlk olarak, mesaj devam ediyor, o kabul ediyor
muharebe davası, ikincisi, gümüş, altın, değerli taşları tekrar talep ediyor
ve Uruk'taki tanrıça için lapis lazuli ve üçüncü olarak,
Aratta'nın uymaması ve adamlarını göndermesi durumunda tamamen yok olma tehdidi
onun türbelerini inşa etmek için. Müjdeci tableti güvenle teslim eder. Sonra bir şey
beklenmedik olur; yağmur tanrısı Iškur 'buğday yetiştirmek
kendisi Aratta'nın avlusunda. Bu, Aratta Lordu'nu çok sevindirir.
ve bunun tanrıça İnanna'nın olmadığının kanıtı olduğunu haykırıyor.
onu ve şehrini tamamen terk etti. Hikayenin geri kalanı belirsiz
tabletlerin hasarlı durumu nedeniyle. Bir şampiyon (veya köpek) belirir
doğal renkler içermeyen bir bezle kaplanmıştır. Adetleri Dumuzi vardır
söz edilir ve beyazlar içinde genç bir hizmetçi getirilir. Geri kalan
daha da parçalıdır, ancak başlangıçtaki sonuca göre sonuç
'sinopsis', Aratta halkının arzu edileni getirecek gibi görünüyor.
taşlar ve değerli taşlar ve Uruk ve Eridu'da tapınaklar inşa edin, böylece
iki şehir arasında verimli mal alışverişini kurmak.
Kramer 1952; Alster 1973, 101-9; Berlin, Sasson 1984, 17-24
Enmeş ve Enten
'Yaz ve Kış', bir 'tartışma' biçimindeki Sümer miti.

Metin, kötü korunma durumundan dolayı yalnızca parça parçadır.
Ur III tabletleri.
51
Sayfa 67
ENUMA ELIŞ
Büyük tanrı Enlil , tanrıyı yaratma "fikrini" tasarladığında.

bitkiler ve hayvanlarla verimli toprak, iki erkek kardeş yarattı, Enmeš
ve Enten, onu tamamlamak için. Enten koyunun doğurmasına neden oldu
kuzuya, oğlak doğurmak için keçiye, çoğalmak için inek ve buzağıya,
artırmak için yağ ve süt'. Bozkırı yaban eşekleriyle doldurdu,
koyunlar ve keçiler, gökyüzünü kuşlarla ve nehirleri balıklarla doldurdu. o
hurma bahçeleri, meyve ağaçları ve düzenlenmiş bahçeler dikti. Enmeš devraldı
oradan, 'ahırları ve ağılları genişletti', 'bol
evlere getirilecek hasat' ve nihayet kurulan 'şehirler ve
meskenler' ve evlerin yanı sıra 'tapınaklar inşa ettirdi'
dağlar'. Görevlerini tamamlayan kardeşler,
Nippur ve Enlil'e başarılarını simgeleyen hediyeler sunar.

Enmeš vahşi ve evcil hayvanlar ve bitkiler getiriyor, Enten değerli teklifler sunuyor
metaller ve taşlar, ağaçlar ve balıklar. Kavga etmeye başlarlar ve
Enlil'e dava. Nihai karar, olaydan sorumlu Enten'in
Sümer tarımının temeli olan sulama, kendisine haklı olarak "çiftçi" diyebilir.
tanrıların'. Kardeşler bu kararı kabul ediyor, Enmeš başını eğiyor.
Enten'e diz çökerler ve sonra hediye alışverişinde bulunurlar ve
Enlil.
Kramer 1961, 49-51; 1963, 218–20
Enuma eliš, Akad. 'Yukarıdayken'.
Uzun bir Babil metninin ilk satırı ve başlığı (bkz. Kozmogoniler ). Modern
enuma eliš'in çevirileri Neo-Asur ve Neo-
Aššur, Nineveh, Kiš ve Uruk'ta bulunan Babil tabletleri, ancak metin
muhtemelen Isin'in İkinci Hanedanlığı'na (c. MÖ 12. yüzyıla) kadar uzanır.
Enuma eliš'in okunuşu Yeni Kitabın ayrılmaz bir parçasını oluşturdu.
Babil'de ve buna bağlı olarak Asur'da yıl törenleri
tanrı Aššur baş kahramandı. 'A' olarak adlandırılsa da
Babylonian Genesis' (Heidel), kompozisyonun ana kısmı
Marduk'un ve şehrinin eylemleri ve yüceltilmesi ile meşgul ,
Babil. Metnin teolojik amacı, Marduk'un
büyük tanrılar arasında 'en büyük' olarak konumlanır. geleneksel mitolojik
Başlangıçta diğer tanrıları ilgilendiren kavramlar ve anlatılar (çoğu
özellikle Enlil ve Ninurta ) tutarlı bir dizi oluşturmak için yeniden çalışıldı.
Marduk'un öncesi için ilahi yaptırımla sonuçlanan olayların
itibar.
İlk satırlar, "cennetin üstündeyken" ilkel zamanı tanımlar.
(henüz) adlandırılmamış/yerin altında (henüz) çağrılmamıştı
isim, ilkel Apsi, onların yaratıcısı/MUMMU (ve) Tiamat, kim
52
Sayfa 68
ENUMA ELIŞ
hepsini doğurdu/(hala) sularını karıştırdı'. Kombinasyonu

tatlı ve tuzlu sular, sonraki her şey için yaratıcı 'malzeme'dir.
art arda güçlenen ve daha fazla hale gelen tanrıların nesilleri
farklılaştırılmış (lahmu ve Lahamu-Ensar'dan Kišar-o Anu olan
Enki/Ea'yı yaratır ). Genç tanrılar huzursuz, 'hareket ediyor ve dolaşıyorlar'
durmadan. Bu, özellikle atalarının pasif sessizliğini bozar.
Tiamat ise gürültücü yavrularını yok etmeye karar veren Apsu'nun
daha hoşgörülü olmasını öğütler. Ancak Apsu'nun 'veziri' Mummu,
fikri destekler ve yok etmesi gereken bir plan geliştirmeye devam eder.
zahmetli tanrılar. Ama 'bilge' olan Ea, onların niyetlerini sezer. o
hepsinin etrafına sihirli bir daire çizer ve çok güçlü bir büyü okur
Apsu üzerinde derin ve sonsuz bir uykuya dalar. Ea kaldırır
tacı ve düşmüş düşmanının 'ilahi ihtişamı' ve boyun eğdirmeye dönüşüyor
Direnç göstermeyen Mummu. Ea daha sonra kendini su birikintisine yerleştirir.
Apsu'nun geldiği derinlik ve karısı Damkina'nın verdiği yer burasıdır.
"tanrıların en bilgesi" Marduk'un doğumu . O sadece bilge değil, aynı zamanda

son derece güçlü, devasa uzuvları, dört başı ve
güneş ışınları'. Ancak 'dalgalara neden olur ve Tiamat'ı rahatsız eder'.
Diğer ilkel tanrılar, ona parmağını bile kaldırmadığı için sitem ederler.
Apsu'ya yardım eder ve kendisi de gençlerin huzursuzluğundan şikayet eder.
uykularını bölen tanrılar. Tiamat bu sefer savaşmayı kabul ediyor
ve canavarlar, yılanlar ve ejderhalar yaratarak buna hazırlanırlar.
'hayret uyandıran bir ihtişamla taçlandırılmıştır'. İlk oğlu Kingu'yu tayin eder.
onların lideri ol. Tiamat'ın faaliyetleri Ea'nın dikkatinden kaçmaz ve
Ea'yı bu konuda bir şeyler yapması için görevlendiren Anşar'a bildirir.
Metin burada çeviriye izin vermeyecek kadar hasarlı, ancak Ea
Anšar, şimdi Anu'yu Tiamat ile konuşması için görevlendirdiğinden beri başarılı olur. Anu yapar
kızgın tanrıçaya ve toplananlara yeterince yaklaşmayı başaramamak
tanrılar üzülür: 'Hiçbir tanrı ne olursa olsun savaşabilir/ve ondan kaçamaz.
Tiamat'ın varlığından hayat. Ea şimdi oğluna Marduk diyor ve
düşmanlarını yenmenin kaderi olduğunu özel olarak ona açıklar.
Marduk sevinçle rıza gösterir, ancak bunun karşılığında bunu şart koşar.
tapu, tanrıların en yüksek emrine sahip olacak, onun sözünün
bundan böyle kaderleri belirleyecek ve yarattıklarının
değiştirilmemiş. Onun yüceltilmesi, ilk nesil tarafından kabul edilmelidir.
tanrılar. Lahmu ve Lahamu, yaklaşan yıkım karşısında rıza gösteriyorlar.
Tiamat ve ev sahibi tarafından. Marduk komutasının gücünü dener
sözüyle dirilttiği bir giysi parçası üzerinde yok eder.
bir komutla ve tekrar geri yükler. Tanrılar daha sonra ona karşı konulmaz
silahlar: bir yay ve oklar, bir sopa, bir ağ ve yedi rüzgar. İle
bu rüzgarlar korkunç bir fırtına ve sel çıkarır. Daha sonra koşum takımı
53
Sayfa 69
ENUMA ELIŞ
dört kişilik bir ekiple arabası, 'keskin dişli, zehir taşıyan' ve

azgın Tiamat'a yaklaşır. İlk başta o da onun harikası tarafından dehşete düşüyor
görünüş ve yardımcıları bu manzara karşısında hayrete düşerler. Ama sonra yükseltir
yağmur seli ve Tiamat'a seslenir ve onu tek bir savaşa davet eder.
Öfkeyle çığlık atıyor, bir büyü okuyor ve sonra birbirlerine yaklaşıyorlar.
herbiri. 'Marduk ağını yayar ve onu kötü rüzgara yakalar,
yüzünü saldıktan sonra takip etti./ Tiamat ağzını açtığında
onu yiyip bitirmek için, kötü rüzgarda sürdü, ki (yapmasın)
(yapabilmek) dudaklarını kapatabilir./Kiddetli rüzgarlar karnını doldurdu.' Daha sonra o
kalbine saplanan bir ok kaybeder, leşini yere atar ve
üzerinde duruyor. Canavar ordusu dağılır ama Marduk yakalar.
Kingu da dahil olmak üzere hepsini kendi ağında. Ondan 'tabletlerini' alır.
kaderini belirler ve mührü ile meşrulaştırarak onları kendi göğsüne sabitler. O zamanlar
mağlup ettiği düşmanı Tiamat'a sırtını döner. Kafatasını kafasıyla eziyor
sopa, atardamarlarını kesiyor ve sonra vücudunu ayırıyor, 'yarısını yerleştirdi
yerine koydu ve (bununla) bir çatı olarak göğü oluşturdu'. Muhafızları görevlendirir,
sularının kaçmasına izin vermemelerini emreder. Apsu'yu ölçer
ve onun göksel karşılığı olan ešarra'yı kurar .
Anu, Enlil ve Ea. Marduk ayrıca yıldızları ve evrenin işaretlerini de yaratır.
Zodyak,
gökyüzününböylece yılı on ikive
zirvesindedir aya böler.
aylık Ay'ı düzeltir
döngüsünü buna göre belirler.
Güneş. Sonra dikkatini topraktan yaptığı toprağa çevirir.
Tiamat'ın alt gövdesi ve Anu'nun yarattığı toz. o moda
başının büyük bir dağı ve gözlerinden Dicle akıyor ve
Fırat. Burun delikleri rezervuar haline gelir ve göğüsleri bir dizi
tepeler. Tiamat'ın kuyruğunu bir düğüme dönüştürür, bu da bir tıkaç görevi görür.
Apsu, böylece derinlerin sularının
Dünya. Gök ile yer arasına sağlam direkler diker ve sonra döner.
Anu, saklaması için 'kader tabletlerini' ona teslim edecek. bu
tanrılar, kralları olarak Marduk'u selamlar ve resmi tören bunu takip eder.
Kısa bir aradan sonra anlatım devam ediyor. Suçlu tanrıyı çağırıyor
ona teslim edilir ve tanrılar, görevlendirdikleri Kingu'yu üretir.
Tiamat'ı isyana teşvik ederek. Onu bağlayıp kestiler
atardamarlar ve Ea, insanlığı toprakla karıştırılmış kanından yaratır ve
"tanrıları özgür kılmak için tanrıların hizmetlerini (onlara) empoze eder".
Marduk daha sonra Anunnaki'yi üç yüz atayarak bölmeye devam eder.
cennette Anu'ya ve yeryüzünde üç yüze (yani yeraltı dünyasına). İçinde
Anunnaki, ağır işlerinden kurtuldukları için minnettar
Marduk'a uygun bir sığınak inşa etmeyi teklif eder ve bunu nezaketle kabul eder.
kabul eder ve ona 'Babil' adını verir. Anunnaki hemen işe koyuldu
ve bir yıl içinde É-.sagila tapınağını ve zigguratı tamamlarlar.
54
Sayfa 70
EREŞKIGAL
ayrıca kendileri için türbeler. Tanrılar daha sonra kutlamak için otururlar ve
Kaderleri ve kehanetleri ciddiyetle kararlaştırın. Metnin geri kalanı bir
kuran 'Marduk'un elli isminin' okunuşu
tanrının kapsamlı sorumlulukları.
Çeviriler: Heidel 1942; Speiser, Pritchard 1955, 60-72; Dalley 1989, 288–77;
makaleler: Lambert 1965; Labat, Labat'ta, Caquot, Scnyzer 1970, 36-70; Cassin, içinde
Bonnefoy 1981, 230–4; Bottero 1985, 113–63; WGLambert, Hecker, Sommerfeld'de
1985, 65f
Ereškigal ait -Sumerian tanrıça Yeraltı
Adı 'Harika yerin hanımı' anlamına gelir (bölge için bir örtmece.
ölülerden). Eski Sümer adak listelerinde zaten bahsedilmektedir ve
Ona adanan tapınaklar III. Ur döneminden bilinmektedir.
ki d babbar.è ve ki.nam.tar.ri.da, Ur'daki 'kaderin yeri'.
Tanrıçaya ilahiler ve dualar nadir olmakla birlikte, onun kültü
muhtemelen chthonic tanrı Nergal'inki kadar önemli değil (kesinlikle
ikinci binyılda), birkaç önemli rol oynar.
mitolojik anlatılar. In Gilgameg, Enkidu ve Netherworld,
Ereškigal, yaratılışın ardından yeraltı dünyasını payı olarak alır.
Dünya. Efsanesinin de İnanna'nın Descent o tek ve ürkütücü
kendisine girenlere 'ölüm gözünü' bağlayan ölülerin hükümdarı
alan
Sümeradı. O isetanrıçasının
üreme Inanna bireyin
aynakardeş ve meslektaşı
görüntüsü. bazı açılardan olumsuz
O bu nedenle
hüsrana uğrayabilir—kocası Gugalanna ölmüş gibi görünüyor ve
Enki'nin şekillendirdiği özel yaratıklar onunla uzlaşmak zorundadır.
onun 'emek-ağrıları' üzerine. Cinsel yoksunluğu daha da belirgin
Akad versiyonunda, Ištar'ın İnişi , hadım için düşüyor
Böylece İnanna'nın bedenini elde eden Asušunamir, "onu
mutlu'.
Eski Babil döneminde Ereškigal,
Nergal'in karısı; birkaç dini metin çiftten ' Enlil ' olarak bahseder.
ve Ninlil Netherworld'a arasında'.
NERGAL VE EREŠKIGAL efsanesi Orta Çağ'da korunmuştur.
Babil tabletleri (Amarna'dan) ve bazı Neo-Asur tabletleri
Sultantepe'de bulundu. Nergal'in nasıl krallığın efendisi olduğunu anlatıyor.
yeraltı dünyası. Bu mit de Ereškigal'in cinsel ve duygusal
güvenlik açığı; otoritesini kaybetmesinin bir nedeni olur.
Başlangıç kayıp, ancak muhtemelen bir ziyafette verilen bir ziyafeti anlatıyor.
cennet. Anu , Ereškigal'i davet etmek istiyor, ancak yasalara göre
55
Sayfa 71
EREŞKIGAL
yeraltı dünyasından, krallığını terk edemez, Kaku'yu gönderir.

haberci, ona biraz yiyecek getirmek için. Kaku uzun iner
yeraltı dünyasına giden merdiven ve Ereškigal tarafından iyi karşılandı. o
dönüş veziri Namtar'ı gönderir. Metinde bir eksiklik daha var,
bu, Ea'nın yeterince göstermediği için Nergal'i uyarmasıyla devam eder.
Namtar'a saygılar. Görünüşe göre Nergal, Ereškigal'e çağrıldı.
bu medeniyet eksikliği. Ea, yolculuğa hazırlanmasına yardım eder; o verir
ona sihirli bir asa ve ayrıca herhangi bir şey vermekten kaçınması konusunda uyarılır.
daha fazla suç (yeraltı dünyasının tabuları için bkz. Enkidu, Gılgamış
ve Yeraltı Dünyası ). Hepsinden önemlisi, 'kendisi için normal olanı yapmak' değildir.
erkek ve kadın', tanrıça ile karşı karşıya kaldıklarında. Nergal iner
ve yedi yoldan geçtiği yeraltı dünyasına kabul edilir.
kapılar. Nergal, Ea'nın tavsiye ettiği dinlenme ve yemek tekliflerini geri çevirir,
ama Ereškigal banyodan sonra vücudunu ona gösterdiğinde, Ereškigal yenik düşer;
'tutkuyla yatağa girerler' ve 'yedi gün ve gece' geçirirler
bir arada. Nergal cennete dönmek için bahane arar ve başarır.
Ereškigal'in iznini almak için. Cennete vardığında Ea,
olan biteni ve Ereškigal'in Nergal'i arayacağını öngörür.
Bu nedenle, tanrının görünüşünü yaşlı bir adamınkiyle değiştirir.
Gerçekten de Ereškigal aşkın sancıları içindedir ("Onunla doymadım"
büyüler ve beni terk etti') ve Namtar'a yükselmesini emreder.
sevgilisini geri getirmek için tekrar cennete. Ona iletmesi için bir mesaj verir
Anu'ya: 'Ben, senin kızın genç olduğundan,
(…) Gönderdiğin ve cinsel ilişkide bulunduğun [o tanrı]
benimle, benimle yatmasına izin ver'. Büyük tanrılara yalvarmaya devam ediyor
Nergal'i ona geri döndürmek için cennetin
yeraltı dünyasının büyük tanrılarının yargıları' onun cinsel durumunda
kirlilik. Ve bir tehdit olarak, teslim edemezlerse şunu da ekliyor.
Tanrım, 'ölüleri gönderecek, yaşayanları yutacaklar'. Ne zaman

Namtar önce cennete çıkar, Nergal'i hayatında tanımaz.
şekil değiştirdi, ama Ereškigal Ea'nın hilesini anladı ve eskisini istedi
ve topal tanrı gönderilecek. Sonunda Nergal itaat etmek zorunda kalır. O aşağı yönlendirilir ve
kıyafetlerinin bir parçasını yatırması gereken yeraltı dünyasında
her kapıda (bkz. Innana'nın İnişi ). Avluya girdiğinde,
gülüyor, otoritesini savunmaya kararlı. Ereškigal'i yerden kaldırıyor.
onunla tutkuyla sevişmeden önce saçından taht
yedi gün. Bu arada Anu kararını vermiştir. Kaka'yı gönderiyor.
Nergal'in sonsuza kadar onunla kalması kararnamesi ile tekrar aşağı indi.
(Speiser, Dalley).
Akadlar kendi Sami yeraltı tanrıçalarını asimile ettiler.
Allatum, Ereškigal'e (ilk olarak Eski Babil tanrı listesinde adı geçen). İçinde
56
Sayfa 72
HATA
MÖ ilk binyılda tanrıça bazen Laz olarak anılır ( d

la-az) .
Speiser, Pritchard 1975, 5-17; Lambert, Alster'de (ed.) 1980, 62f; Dalley 1989,
165–81
Erra Akad tanrısı
Sargon döneminden beri tanınmaktadır ve adı muhtemelen M.Ö.

Akad ile ilgili. ereru 'kuru olmak, kurumak '. böyle o
aslen ilişkili çeşitli fenomenlerin bir kişileşmesi gibi görünüyor
kavurucu güneşle - kavrulmuş tarlalar, bozkırda kendiliğinden çıkan yangınlar,
kuraklık vs. gibi sebeplerden kaynaklanan kıtlık. O aynı zamanda bir savaşçı tanrıdır.
en yaygın sıfatlar karrâd ilî -'tanrıların savaşçısı'dır), ancak
yan ürünü olarak vebayı getiren anarşi ve isyana doğru
savaş. Öte yandan, bir Hava Tanrısının bazı özelliklerine sahiptir , çünkü
sel ve dağ nehirlerini kontrol etti ve bu nedenle
toprağın verimliliği; özellikle bozkır. Tüm bu işlevler aynı zamanda
chthonic tanrılar için tipiktir ve gerçekten de Erra, ilk olarak
Sümer Šulpa'e ve ardından Nergal ile . O'nda ibadet edildi
Yeraltı kültünün büyük merkezi Kutha. Babil tanrı listeleri
alıntı An babası gibi ve onun yoldaş yeraltı tanrıçasıdır Ereškigal
veya Mamit .
Akad Erra efsanesi MÖ 8. yüzyılda kaydedildi (tabletler).
ağırlıklı olarak Ninova, Assur ve Sultantepe'den gelmektedir). kolofon
tanrı olduğunu bildiren Kabti-ili-Marduk adında bir katipten bahseder.
Išum rüyasında ona metni yazdırmıştı . Metin de tutuldu
Babil, Ur ve Tell Haddad'da bulunan tabletlerde; özler vardı
ayrıca kötülükten korunmak için tılsımlar üzerine yazılmıştır. Bu bir örnektir
bir efsanenin yapısını bir şeyi iletmek için kullanan edebi kompozisyon.
feci tarihsel olaylar için teolojik açıklama (muhtemelen
MÖ birinci binyılın başındaki 'karanlık çağ') (Lambert 1984).
Bununla birlikte, dramatik gerilimin olmaması ve

temelde bir dizi monolog, sözlü performansa işaret edebilir.
(Dalley). Tanrıların karakterizasyonu, özellikle Erra ve hatta
Marduk, satirik abartı özelliklerine sahiptir.
Metin şiirsel bir girişle, Erra'yı ve onun
maiyeti, 'kaptanı' Išum ve tehlikeli 'Yedi' (Sibitti) . O zamanlar
Bu Yediler konuşur ve rahat yaşayan emekli Erra'ya hitap eder.
karısıyla birlikte yeraltında. Onlar hakkında nostaljik bir şekilde mumlanıyorlar
askerin hayatının yoldaşlığı, ona silahlarının sahip olduğunu hatırlatan
57
Sayfa 73
HATA
paslı hale gelmek. Savaş tanrısı olarak doğasına sadık olmalı,

yoksa herkes onunla dalga geçer. Kısacası, onun başlama zamanı
yeniden savaşmak için, çünkü insanlık çok gürültülü ve rahatsız edici hale geliyor.
Anunnaki'nin barışı . Erra onların isteklerine uymaya karar verir ve
Išum'un moderatörlük taleplerini dikkate almaz. o uzun konuşmasında
gidip sözünü yerine getiren Marduk'u bulmaya karar verir.
istediği gibi'. Erra, Marduk'tan önce, tapınağı É-sagila'da şunları ifade eder:
büyük tanrının heykelinin cansız durumuna şaşkınlık ve
taç. Marduk, çeşitli nadir ve
onları uygun görkemlerine kavuşturmak için değerli malzemeler,
ancak ikametgâhını terk edemediğini söyledi. Geçen sefer böyle yapmıştı.
yokluğu bir sele yol açmış ve her türden korkunç felaketler yaşanmıştı.
yeryüzüne düştü. Erra kurnazca evrende düzeni korumayı teklif ediyor
Marduk'un gidişi sırasında ve Marduk güvenle ayrılır. Metin
burada kırılır, ancak görünüşe göre Marduk artık
'parlaklık', yani onun ilahi güçleri ve şeylerin olağan düzeni bozulur
('karanlık günü örter' vb.). Erra görmeye gider Ea içinde Apsu ve
yine metnin parçalı durumu karar vermeyi imkansız kılıyor
orada tam olarak ne oluyor; Erra, işi yapan ustaları engelliyor gibi görünüyor.
Marduk'un kıyafetini restore etmeye çalışıyorlar. [boşluk] Bozukluk aynı zamanda
gökler; Erra'nın yıldızı (Fox Star) parlıyor, kötülüğün habercisi
insanlık. Ištar , Erra'yı yatıştırmaya çalışır ama 'öfkesinde' ısrar eder. hata
kötü bir büyü gibi okunan başka bir monoloğa başlar:
'…Gecenin ortasında Ay'ın yüzünü örteceğim (…)
araziyi bitirip harabe sayacağım (…) Dağları yok edeceğim
ve sığırları düşürdüm (…) İnsanları düşüreceğim ve hayat bırakmayacağım (…) İzin vereceğim
bir [barbar] kötü insanların gitmemesi gereken bir tanrının tapınağına girer (…) Ben
bir şehri (vb.) harap etmek için kötü bir alamet meydana gelmesine izin verir'. Her şey bir
tam tersi olarak savaşın dehşetinin kapsamlı açıklaması
barış ve refah zamanlarında arzu edilen durum. İşum,
Erra'nın konuşmasını dinlemiş olan, merhamet duyar: 'Vay canına insanlara
Erra kime karşı öfkelenir ve tanrıya seslenir. o özetliyor
Erra'nın kuralının feci sonuçları, ama aynı zamanda
tanrının kibri: büyük tanrılar bile ondan korkardı ve Babil'de
'kanunsuz kalabalığı' şiddete ve kan dökmeye teşvik eden iç savaşa neden oldu,
nehri cesetlerle doldurmak. (Konuşma birkaç pasaj içerir:
doğrudan konuşma, Yunan tiyatrosundaki koro tepkilerine çok benzer.)

Uruk, Sippar ve Dêr gibi diğer Babil şehirlerini de benzer şekilde harap etti.
bir şekilde, kültü ciddi şekilde bozuyor. Išum'un 'övgü' işe yarıyor gibi görünüyor,
Erra artık 'Akad'dan (güney Mezopotamya) uzaklaştığından ve
Išum'un yıkıcı gücünü ülkenin sayısız ordusuna yönlendirmesine izin verin.
58
Sayfa 74
İSTAN
düşmanlar. Sonunda öfkesi yatışıyor ve büyüklerin eşliğinde

tanrılar, yaptığı gibi davranmanın doğasında olduğunu söyleyerek kendini haklı çıkarıyor
("Öfkelendiğimde, insanları mahvediyorum"). Onun için Išum'u övüyor
sakinleşir ve vezirinin artık dinlenmesi önerisini kabul eder.
Daha sonra harap olmuş topraklar üzerinde bir kutsama dileyen Išum'dur.
onları yeniden kalabalık ve bereketli hale getirmenin yanı sıra,
Babylon (Bottero, Cagni, Dalley).
Lambert 1957/58, 395-401; Cagni 1969; Roberts 1972, 21–9; Edzard, RLA IV
1976, 166–70; Çağı 1977; Bottéro 1977/78, Bottéro 1985, 163–221; Lambert,
Sasson 1984, 211-16'da; Makinist, Sasson 1984, 221–6; Dalley 1989, 282–316
ersemma
Birçok örneği bilinen bir Sümer dini metni türü

Eski Sümer'den Yeni Asur dönemine kadar.
Eršemma kompozisyonları emesalde yazılmıştır , 'kadının
Sümerce'nin dil lehçesi, belki de orijinal olarak okundukları için
kadın kült personel tarafından. Eski Babil döneminden itibaren,
gala -rahipler onları ayın belirli günlerinde 'sabit olarak
Tanrıların bilmeden yapılan eylemlere öfkelenmesini önlemek için nöbet
kral tarafından' (Cohen 1981, 6). Metinler bir litürjinin parçasıydı ve
bu nedenle Babillilerin kült geleneğine gömüldü,
Sümer dini metinlerinin diğer türlerinin modası geçtiğinde.
Ersemmalar , yıkım gibi felaketler üzerine ağıtlar olabilir.
tapınaklar ve ardından gelen ulusal felaketler veya övgü ilahileri ve
bazıları mitolojik anlatıları içerir. Bunlar esas olarak
Dumuzi ve İnanna, Nergal, Ninisina'yı içeren metinler olmasına rağmen ,
Geštinanna ve Iskur da bilinmektedir.
Cohen 1981, 1988; Alster ve Vanstiphout 1989
Estan
Hatti güneş tanrısı; Hitit Ištan: logografik olarak (Sümerce) olarak yazılmıştır..
d utu . Hitit kralı kendisinden 'güneşim' diye söz eder ( d UTU šI ) ve üzerinde
Eski Hitit başkenti Hattuşaş yakınlarındaki Yazılıkaya kaya kabartması, güneş-
gökyüzünün tanrısı kanatlı bir başlık ile temsil edilir. Ancak çeşitli metinlerde
Eštan/Ištan, dişil sıfatlar veya temyizlerle birlikte görünür, örneğin, d UTU-
i SAL.LUGAL, 'Ey güneş tanrıçası, kraliçe'. Bu nedenle belirsiz olup olmadığı
bu tanrı ayrı bir tanrıydı ya da büyük Güneş'in başka bir adıydı.
Arinna'nın tanrıçası . Hurri güneş tanrısı Šimigi erkekti ve ortaya çıkıyor.
59
Sayfa 75
ETANA
gibi çeşitli mitolojik bileşimlerde, Kumarbi'yi, Appu ve

Güneş tanrısı, İnek ve Balıkçı (bkz. Telepinu ).
Schuler, WdM 1965, 196–201; Neu 1974, 126ff; Fauth 1979, 227–63
Etana (bkz. şekil 36)
Sümer kral listesine göre Etana, tufan sonrası on ikinci kraldı.

Kiš kralı, 'Cennete Yükselen Çoban'. bu görünüyor
Eski çağlardan aktarılan bir Akad mitine atıfta bulunur.
Babil dönemi sonrası. Ayrıca bir Orta ve Neo-
En eksiksiz olan Asur versiyonu. Aşağıdaki özet
Dalley tarafından yapılan son çeviriye dayanmaktadır.
Bir prolog in illo tempore , yaratılışın bir hesabını içerir.
Igigi ve Anunnaki tarafından Kish . Ama şehirde hâlâ bir kral yok. bu
tanrıça İştar 'her yerde bir kral arıyor'. Enlil bir
Etana için taht kürsüsü'. [yaklaşık 120 satırlık boşluk]. Bir nehrin kaynağında
büyük bir ağacın yanında, bir yılan ve bir kartal yuvalarını yaptılar. Kartal
dostluk teklif eder ve yılan kartala güvenmediği için
Šamaš'ın önünde sadakat yemini etmeleri konusunda ısrar ediyor . nesnesi
ortaklıkları, avlanma yoluyla elde edilen yiyeceklerin eşit dağılımıdır.
Her şey yolunda gider, kendi gençleri gelişir, ta ki bir gün kartal
yılanın yavrusunu yemek için düzenler. Kendi zürriyeti onu uyarıyor
böyle bir saygısızlık karşısında, ama kartal o sadece tutacağını yanıtlar
gökyüzü ve ağaç tepeleri ve genç yılanları yemeye devam ediyor. Ne zaman
yılan akşam döner ve boş yuvayı bulur.
Šamaš'a haykırır. Tanrı onun feryadını duyar ve yılana bir
kartalı tuzağa düşürme hilesi. Dağ yamacında bir boğa öldürecek ve
kadavranın içine saklan. Açgözlü kartal konduğunda, onu seçmek için
favori parçaları, bağırsakları, yılan onu yakalayabilecek, koparacak
tüylerini alıp derin bir çukura atın. Kartal baştan çıkarıcıyı görür
Zeki oğlunun uyarılarına rağmen leşi yemek için aşağı uçar.
kim hile ile görür. Kartal yakalandı ve hiçbirine itiraz yok
yılan veya Šamaš herhangi bir fayda sağlar. Güneş tanrısı sadece şunu beyan eder:
kartal yaptığı kötülüğün cezasını çekmeli, ama aynı zamanda
yardım edecek bir adam göndereceğini söyler. Etana (şimdi kral
Kish) hala varisi yok. Her gün Şamaş'a dua ediyor,
Tanrım, fedakarlık ve ritüel görevlerini her zaman ne kadar iyi yerine getirdi. o
Ona Doğum Bitkisini göstermesi için yalvarır. Šamaš ona şunları söyler:
hapsedilen kartal, kuşun kendisine yardım edebilmesi gerektiğini ilan etti.
Etana yola koyulur ve çukurunda çürüyen kartalı keşfeder. 'yedi için
60
Sayfa 76
YÜKSELTME
aylarca yaratığı gücünü geri kazanıncaya kadar sabırla besler ve

çukurdan çıkabilir. Ama o zamana kadar kartal muhtemelen büyümüştür.
yeni kanatlar ve tekrar uçabilir. [boşluk] Kuş Etana'ya ne olduğunu sorar
arkadaşına yardım edebilirdi. Etana, Doğum Bitkisinden ve
kartal onu dağlarda aramaya koyulur. Bulunmadığı için
o danışmak, cennete uçmak için orada gönüllü iStar, metresi
doğum. Etana kartalın tüylerine tutunarak sırtına biniyor.
kanatlar ve yukarı giderler. Sürekli azalan kırsalın görünümü
aşağıda Etana'yı sersemletiyor ve üç kez arabanın arkasından kayıyor.
düşmeden hemen önce onu her zaman yakalamayı başaran kartal
zemin. [boşluk] İlk deneme açıkça başarısız oldu. Kish'e geri dön, Etana as
Karısı da Doğum Bitkisini hayal ediyor. Kral nasıl olduğunu anlatıyor
rüyasında o ve kartal büyük tanrıların kapılarından geçtiler.
Pencereleri açık bir evde taçlı bir kız gördüler ve
tahtının altında hırlayan aslanlar üzerine atladı ve uyandı. (kız
açıkça İştar'dır.) Kartal, bu rüyanın önemini ilan eder.
onun için açıktır ve Etana'yı tekrar cennete götürmeyi teklif eder. Bu zaman
onu güvenli bir şekilde bağlar ve yükselmeye başlarlar. İçeri girdiklerinde
kapısı SIN, Samas, Adad ve iStar, kapalı metin sonları. muhtemel görünüyor
Doğum Bitkisini tanrıçadan aldıklarını. olarak var
Etana'nın karısını ve onların akrabalarını ilgilendiren henüz bağlantısız parçalar
Kral listesinde adı da geçen oğlu Balih'in vefatı
Etana, belki bir suçun cezasını çekmek için.
Kinnier-Wilson 1985; Dalley 1989, 189-202; Farber 1989, 155
yüceltme
Bir tanrıyı diğerlerinden üstün tutan bir tür teolojik metin. bu

En erken edebi örnek Nin bana šar.ra veya Coşkunluk Inanna'ya
(Merhaba ve van Dijk). Enheduanna tarafından yazıldığı söylenir,
Ur'da başrahibe olan Akkadeli Sargon'un kızı (MÖ 24. M.Ö.), ancak
çok daha sonraki Işın-Larsa dönemine ait olabilir. Tanrıça söylenir
'An'dan üstün' oldular. Nergal adlı diğer metinler (van Dijk 1966)
egzersiz olarak ellilutu (bkz Enlil Uruk de,) Ninurta içinde lugal.e ud
me.lam.bi nir.gal (Lambert 1961) ve en önemlisi Marduk (Enuma
eliš) . Bu tür yüceltmelerin arkasında tarihi olayları görmek cezbedicidir. bu
Bir şehrin siyasi başarısı genellikle onun çabalarına atfedilirdi.
yerel tanrılar. Aynı şekilde, yeni bir hanedanın kurucusu da
kendi krallığının en yüksek tanrısı/tanrısı olarak kişisel, koruyucu tanrı
liderlik etmek için seçildiğine dair kendi iddialarını doğruladı. bu şekilde
61
Sayfa 77
YÜKSELTME
Örneğin Akadlı Sargon, Sami İştar'ı bir

yeni ailesinin hamisi olarak Sümer İnanna ile bağdaştırmacılık
imparatorluğu kurdu ve eğitimli kızı
bazı teolojik özürler .
van Dijk 1966, 61f; Lambert, M. 1961, 185; Lambert, ÇG 1971, 3-13; merhaba ve
van Dijk 1968
62
Sayfa 78
F
sel-mitler
birçok kültürün folklor ve mitolojik repertuarının bir parçasıdır.

dünyada. En eski yazılı versiyonlar M.Ö.
Antik Yakın Doğu, tüm tufan mitlerinin
orada ortaya çıktı.
Muhtemelen yer sarsıntılarını izleyen felaketli seller kesinlikle
sözde 'sel birikintilerinden' bildiğimiz gibi Mezopotamya'da bir gerçek
Ur gibi antik kentlerin kalıntılarında. Sümer kral listesi
tufan öncesi ve sonrası aşamalara ayrılmıştır; selden sonra krallık
yine gökten indi' Diğer tüm felaketler arasında,
kuraklık, yabancı istilası ve salgın hastalık olarak değerlendirilen tufan
en yıkıcı. Bu, emredilen nihai yıkım yöntemiydi.
Tanrılar tarafından.
SÜMER TUTUĞU MİT'i, bir dizi
Daha sonra Akad hikayeleri. Ana metin geç Eski Babil'den kalmadır.
dönem ve parça parçadır, başlangıç kaybolur. içermiş olabilir
kozmogonik bir başlangıç ve insanlığın yaratılışının bir açıklaması. Enki
insanlığın yok olma tehdidinden bahsediyor, ama o planlıyor
bunun gerçeğe dönüşmesini engellemek için. İnsanları geri istiyor
meskenler, bana bahşedilmiş şehirler 1 , huzur veren gölgeleriyle. [boşluk] Sütun
II, Sümer uygarlığı, krallık, şehir devletleri kurumunu tanımlar
ve sulama. [boşluk] Nintu ve Inanna insanlar için ağlamak söylenmektedir
ve Enki durumu kurtarmaya karar verir, ancak tanrılar resmen
Anu ve Enlil'e bir yeminle bağlı . Ziusudra mütevazi biri olarak tanımlanır
ve dindar kral. Enki tarafından gizli bir vahiy alması için seçilir.
tanrıların bir tufan göndermek için 'değiştirilemez kararlarını' duyuruyor. A
daha fazla boşluk muhtemelen denize elverişli bir bina inşa etme talimatlarını içeriyordu
zanaat. Metin, 'altı gün ve yedi gün boyunca şiddetli bir sel ile devam ediyor.
geceler'. Ama sonra güneş tanrısı Utu teknesinde Ziusudra'ya görünür.
secdeye kapanır ve kurbanlar sunar. [boşluk] Tanrılar görünüşe göre yeniden-
dünyayı doldurur ve Ziusadra, 'tohumunu koruyan
63
Sayfa 79
SEL-MİTLER
insanlık… yıkım', An ve Enlil'e saygılarını sunarlar, ona bağışlarlar

'bir tanrı gibi sonsuz yaşam' ve onu Dilmun'a nakletmek, 'yer
güneş doğar'. Metnin

1969, 138-45; Kramergeri kalanı
1983, eksik. (Sivil, Lambert, Millard'da
115-21.)
Sümer metninin bozuk hali, gönderilme nedenini gizlemektedir.
sel. Bu, Atra-hasis Mitinde uzun uzadıya açıklanır. Bu
Eski ve Neo-
Babil döneminin yanı sıra Yeni Assur tabletlerinden de yazılmıştır.
Akadca. Eski Babil versiyonunun bir
Sipparlı Nur-Aya adlı katip. Hikaye illo tempore ile başlar
ne zaman 'tanrıların zahmet büyük' ve Igigi için işin vardı
büyük tanrılar, 'yedi Anunnaki '. Enlil, "tanrıların danışmanı",
ağır iş yüklerini protesto eden İgigiler tarafından ciddi bir isyanla karşı karşıya
onları öldürüyor. Enki araya girer ve Ana Tanrıça Belit-Ilî'ye sorar:
bir adam ( lullû denilen ) yapmak, böylece 'boyunduruğu taşıyacak' ve 'taşıyabilecek'
tanrıların yükü. Tanrıça yapamadığı yanıtını verir.
yarat, çünkü sadece Enki doğru becerilere sahip. Enki büyük tanrılara seslenir
belirli günlerde arınma ayinleri düzenleyeceğini bildirmektedir.
ay. 'Bütün tanrıların öldürülmesi için bir tanrının katledilmesini emreder.
bir daldırmada temizlenebilir. Nintu, etinden ve kanından kil karıştırsın,
tanrı ve insan çamura iyice karışsın' (208-213). bu
ana tanrıça daha sonra o özel kili ve büyük balı yoğurmaya başlar.
tanrılar iyi bir ölçü için içine tükürür. Sonra başarılı olduğunu duyurdu
görevinin tamamlanması ve Enki ve bir araya getirilen doğum-
Tanrıçalar, büyüler okur ve yedi çift yaratır, erkek ve
dişi. Hamilelik, doğum ve doğum için doğru prosedürleri belirler.
evlilik ve insanlık böylece kendini yeniden üretebilir ve
tanrılar için yiyecek ve emek sağlama görevleri. sel hikayesi
uygun bir aradan sonra başlar. 'On iki yüz yıl daha geçmedi'
ve insanlık o kadar hızlı çoğalmıştı ki, onların "gürültü ve telaşları"
büyük tanrıların huzurunu bozar (birincisinde de aynı motif kullanılmıştır).
tablet Enuma Elis ). Enlil önce bir veba, sonra kıtlık gönderir.
insan sayısını azaltmaya çalışın. Ama planları suya düşer
Enlil'in niyetini himayesindeki Atra-
hasis, 'son derece bilge'. O da ona yolları hakkında bilgi verir.
Tehdide uygun önlemlerle (esas olarak
belirli tanrılara özel teklifler). Öfkelenen Enlil buna bir son vermeye karar verir.
öldürecek büyük ve yıkıcı bir sel göndererek hepsine
her bir insan. Tanrılara ciddi bir yemin ettirir
ancak 'yarattığı'nın hayatta kalması için endişelenen Enki,
Atra-hasis, bir kamış duvara konuştuğu bir rüyada,
64
Sayfa 80
SEL-MİTLER
Enlil'in yasağını bir numarayla atlatmak. Atra-hasis'e inşa etmesini söyler.

kendisi bir tekne ve ailesi ve çeşitli hayvan türleri ile yükleyin.
Sel serbest bırakılır, ancak Atrahasis teknesinde güvendedir. tanrılar içeride
sıkıntı, özellikle de kaderinden yakınan ana tanrıça
yaratıklar. [boşluk] Düşüşten sonra Ziusudra'nın ilk sunusunun kokusu
sel onun hayatta kaldığını ilan eder. Enlil bu ihanete çok kızıyor, ama
Enki
bundankonuşur
böyle ve Enlil'in çok
suçlulardan ileri gitmiş
intikam olacağına işaret
alma eylemlerini eder vegerektiğini
sınırlaması
emirlerine uymayanlar. Bununla birlikte, bazı önlemler önermektedir.
nüfusu sınırlayın. Yine yarattığı ana tanrıçanın yardımıyla,
daha doğrusu kısır kadınların varlığına, özel sınıflara ait 'kararnameler'
rahibelerin döl sahibi olmaları ve bebek ölümleri yasaklandı
çocuk kapma iblisi pašittu tarafından kişileştirildi . Atra-hasis gibi
Ziusudra'ya sonsuz yaşam ve 'tanrılar arasında' bir yer verilir. (Lambert
ve Millard 1969; Moran 1971, 51-61; Draffkorn-Kilmer 1972, 160–
77; Oden, 1981, 21–37; Moran 1987, 245–56; Dalley 1989, 1-38.)
GILGAMEŠ DESTANSI'NIN ONBİRİNCİ TABLETİ
Ninivite yayın), en uzun ve en iyi bilinen versiyonunu içerir.
İncil'deki Yaratılış hesabında birkaç paralelliği olan sel hikayesi.
Hikâye, tufan kahramanı Utnapištim tarafından birinci tekil şahıs olarak anlatılır. o
Gılgamış'a Šuruppak vatandaşı olduğunu söyler.
Ea'dan tuğla duvarından tanrıların gelmek üzere olduğu mesajı
bir tufan getir. Tanrılar ona teknenin tam ölçüsünü söylediler.
inşa edecekti ve hatta meraklısı için hangi bahaneyi kullanacaktı?
yurttaşlar, yani o, Ea'ya gitmeyi ve 'Ea ile birlikte yaşamayı amaçladı.
Apsu '. Gemiyi bitirince altın ve gümüşle doldurdu,
ailesi ve tüm canlıların türleri. atanan zaman
geldi, yağmur yağmaya başladı, barajlar patladı, yeraltı suları
kabardı ve ' Adad'ın korku bulutu gökleri aştı',
tüm ışığı yok eden. Fırtına o kadar şiddetliydi ki tanrılar bile ürktüler.
köpekler gibi ve Anu'nun cennetinin dış savunmasında çömeldiler. Sonra
yedinci gün, sel yatıştı ve Utnapištim bakmak için bir havalandırma açtı.
dıştan. Gemisinin Nisir Dağı'nda karaya oturduğunu fark etti ve
Bir hafta sonra bir güvercini uçurdu, o da barınacak yer bulamayınca geri döndü.
gemiye. Kırlangıç daha iyi olmadı, ama serbest bıraktığında
kuzgun, 'yedi, uçtu ve geri dönmedi'. o zaman Utnapištim
bol sunular getirdi, içkiler döktü ve tatlı buhur yaktı.
'Tanrılar tadın, tatlı tadın kokusunu aldılar, tanrılar
rahip ve sunusu hakkında uçar.' Anne-tanrıça geldi
büyük bir sıkıntı yaşadı ve olanları asla unutmamaya yemin etti. suçladı
Enlil, 'halkının' neredeyse tamamen yok edilmesi için. Enlil öfkeliydi
65
Sayfa 81
SEL-MİTLER
bir insan kaçtı ama Ea onu yatıştırmayı başardı, azarladı.

büyük tanrı aynı zamanda 'kurt ya da
aslan insanlığı küçültmek için'. Kendisi olduğunu da açıkladı
tanrıların planını Utnapištim'e ileten ve
kaçışını planladı. Enlil, yatıştırıldı, tufan kahramanını kutsadı ve onun
karısı ve onlara sonsuz yaşam verdi.
Heidel 1954; Papağan 1955; Simons 1974, 17–35; 1990
66
Sayfa 82
G
Galla —Sümer yeraltı şeytanları
Galla görünen İnanna'nın Descent ve hesapları Dumuzi en

Hiçbir şeye sahip olmayan acımasız varlıklar olarak tanımlandıkları ölüm,
yaşayan insanların takıntıları ve alışkanlıkları ve bunu sağlayan
kaderinde yer altı dünyası olan hiç kimse kaçamaz.
Geštinanna —Sümer tanrıçası
Adı 'Üzüm Asmasının Hanımı' anlamına geliyor. O şehir panteonunun bir parçası
İlk olarak Eannatum tarafından, daha sonra Ur- tarafından da bahsedildiği Lagash'ın
bau ve ona ' Ningišzida'nın karısı ' diyen Gudea . O yapmaz
bilinen herhangi bir kişisel isimde özellik. Işın'ın İlk Hanedanlığı'ndan beri,
tanrıça aynı zamanda ga.ša.an dub.sar olarak da bilinirdi .
yeraltı dünyası', muhtemelen Akad B-elet- ÿ Se ri'ye asimilasyon yoluyla . Orası
Eski Babil döneminde onun
Karana'nın baş tanrıları (Tell al Rimah).
Mitolojik metinlerde, Geštinanna kız kardeşi olarak görünür Dumuzi içinde
Dumuzi'nin Rüyası, İnanna'nın İnişi ve ilgili besteler. O
koyun ahırının olduğu bozkırda yaşadığı söylenir. kardeşi ne zaman
yeraltı iblisleri tarafından takip ediliyor, onu barındırıyor ve koruyor
orada. En sonunda, nihayet yakalandığında, kendini
onun yerine alınır. Bu bencil olmayan sevgi eylemi, Dumuzi'nin
ölüm cezası, yeraltı dünyasında yarım yıllık bir süreliğine,
Geštinanna diğer yarısına hizmet ediyor. Dumuzi ile olan ilişkisi
Geštinanna, Babil'de olduğu kadar Sümer'de de çok önemli bir şahsiyettir.
yas tutanlar arasında önemli bir rol oynadığı kült-edebiyat.
Ona Belili deniyordu ve bu bağlamdaki en yaygın sıfatı 'o'dur.
kim sürekli ağlar'.
Carroué 1981, 121–36; Alster 1985, 219–28
67
Sayfa 83
GIBIL
Gibil —Sümer ateş tanrısı, Akad dilinde Girra/u
Çok eski bir tanrı, zaten Fara'nın tanrı listelerinde yer alıyor. Daha sonra
O esas olarak sihirlerde ve sihir ritüellerinde arındırıcı olarak çağrılır.
ateşin gücü. Kendisinin büyük bir tanrı olan Enki'nin oğlu olarak adlandırıldı .
şeytan çıkarma. Eski bir Babil efsanesi GIRRA VE ELAMATUM anlatıyor
tanrıların yüce bir savunucusu olarak ateş tanrısı. onların üzerinde savaşır
'Elamlı kadın' adına (bir cadı için ortak bir isim),
bir kıtlıktan ve sürülerin kısırlığından kim sorumlu tutulur.
Girra onu yener ve Enlil , Elamatum'un bedeninin
göksel bir özellik. Olayı anmak için bir festival var.
Edzard 1965, 68–9; Amiet 1980; Walker 1983, 145-52
Gılgamış (bkz. şekil 44)
Erken Hanedan Uruk'un bir Sümer kralı; daha sonra tanrılaştırıldı ve oldu
Mezopotamya'nın kendi adını taşıyan destanının kahramanı. Adı (olarak yazılır
d giš.bíl.gín.meš, d giš.bíl.ga.meš, d giš.bíl ) 'eski
adam (hala) genç bir adamdır, ancak bu, geç bir etimolojiye atıfta bulunabilir.
Gençlik Tesisi'ne (aşağıya bakınız). Sümer kral listesi ona

tanrıça Ninsun'un oğlu ve babasının lillu (bir
'bilinmeyen ölümlü'?) kim daha sonra 'Kullab'ın yüksek rahibi' oldu. İçinde
epik, Lugalbanda babasıdır.
Gılgamış, Eski Sümer dilinde ritüel adakların alıcısı olarak görünür
Lagaš'tan metinler. III. Ur döneminde bir "kral" olarak tanındı.
Yeraltı dünyasının ', 'yargıları bildiren ve nihai kararları veren'
güneş tanrısı Šamaš adına . Gılgamış arasındaki yakın ilişki
ve güneş tanrısı nihai bir güneş yorumuna yol açmış olabilir.
kahramanın kendisi. Nippur, Umma ve
Drehem.
Gılgamış ile ilgili günümüze ulaşan beş Sümer kompozisyonu vardır.
Bunlar muhtemelen İsin krallarının saltanatı sırasında yazılmıştır.
Uruk ile hanedan bağları vardı ve kahramanlıkla ilgileniyorlardı.
o şehrin geçmişi. Çeşitli hikayelerin farklı versiyonları onların
sözlü geleneklerden kaynaklandığına dair bazı göstergeler olmakla birlikte,
versiyonları, Fara dönemi (Biggs 1977), 1-4 kadar erken bir tarihte vardı.
Gılgamış ve Agga
Sümer başlığı: lú,kin.gi 4 ra, 'Sümer'in adamı'. arsa olduğu sürece

söz konusu olduğunda, bu metin diğer Gılgamış masallarından ayrılıyor.
68
Sayfa 84
GILGAMEŠ VE YAŞAYANLAR ÜLKEYİ
sözde 'Geste d'Uruk' ile yakınlık (bkz .

Aratta, Enmerkar ve Ensuhkešdana, Lugalbanda ). Bu kompozisyonlar
esas olarak mitolojik konulardan ziyade politik konularla ilgilenirler.
konu: savaş, uluslararası ticaret ve diplomatik müzakereler. bu
metin, Uruk kralı olarak Gılgamış'ın saldırganlarla nasıl başa çıktığını anlatıyor.
Şehrinde onu kuşatmaya gelen Kişli Agga. Öyle görünüyor ki
Kishites başlangıçta avantaja sahipti, ancak bir hile veya hile ile,
kuşatanların dikkatini dağıtan adamlarından biri olan Girishhurduru'yu içeriyordu.
dikkat, Gılgamış Agga'yı ele geçirmeyi başarır. Ancak sonunda o
düşmanını affeder ve geri döndüğünü bildirerek onu eve gönderir.
Agga tarafından bir kez alınan bir iyilik.
Römer 1980; Cooper 1981, 224–41; Heimpel 1981, 242–3; Klein, Sasson 1984'te,
201-4; Katz 1987, 105–14; Katz 1993
Gılgamış ve Yaşayanlar Ülkesi
Sümer başlığını çevirir : en.e.kur.lú.ti.la.šè, buna Gılgamış da denir

ve Huwawa ve Gılgamış ve Sedir Ormanı . Metin korunur
başta Nippur ve Uruk olmak üzere farklı kaynaklardan tabletlerde
önemli varyasyonlar.
Özet, van Dijk'in çevirisini ve yorumunu takip ediyor.
Uşağı eşliğinde Gilgameg, Enkidu elli savaşçı
Uruk, sonraki destanda geçen 'Yaşayanlar Ülkesi'ne doğru yola çıkar.

Sedir Ormanı olarak anılır. Bu maddede belirtilmemiş olsa da
Metin, bu büyük tanrıya bir dehşet yer ve kutsaldır Enlil vardır
yaratığı Huwawa'yı onun başına geçirdi. Bunun için verilen motifler
keşif, şöhret kazanma arzusudur ('kendime bir isim yapmak') ve
'tanrılara' bağlılığı ilan etmek. Gilgameg' tanrı güneş tanrısı Utu
ve yol göstermesini istediği kişidir. 'Yedi dağı' geçiyorlar
ve ormana ulaşın. Enkidu girmekte tereddüt ediyor ama Gılgamış baskıya devam ediyor.
Adamlarına korkunç ışınlara rağmen ağaçları kesmelerini emrediyor.
Huwawa'nın karşı gönderdiği yedi katlı 'ilahi ihtişamın' (melam)
onlara. Sonunda canı için yalvaran Huwawa'yı yakalarlar.
cömert kalbine hitap eden kişisel ve hareketli bir tavırla
Onu kurtarmaya hazırlanan Gılgamış. Bununla birlikte, Enkidu tavsiyede bulunur
Gılgamış Huwawa'ya güvenmemeli ve tutsak ondan söz ettiğinde
küçümseyici bir ses tonuyla, o kadar öfkeye kapılmıştır ki sözünü keser.
yaratığın başı. İki kahramanın yapacağı bir sonraki şey Enlil'e gitmektir.
Nippur muhtemelen). Meydan okurcasına ona kopmuş kafayı sunarlar.
ve öfkeli Enlil suçluları lanetler. o moda
69
Sayfa 85
GILGAMEŠ VE CENNETİN BOĞASI
öldürülen Huwawa'nın intikam ve tehlike ajanlarına yedi melam

Gılgamış ve Enkidu'ya zulmetmek için.
van Dijk, Garelli 1960, 69-81; de Jong Ellis 1982/83, 123ff; Shaffer, Sasson'da
1984, 307–13
Gılgamış ve Cennetin Boğası
Metin hala sadece bazı küçük parçalardan biliniyor ve öyle görünüyor ki

Destanın VI. Tabletinde daha sonra tam olarak anlatılan hikayenin çoğunu içerir (bkz.
altında). Tanrıça İnanna , Gılgamış'a doğru ilerler, ama oldukça
gibi Uruk diğer epik kralları, aksine Enmerkar veya Lugalbanda, o
tekliflerini hakaretlerle reddeder. Reddedilen tanrıça dev Boğayı gönderir
Bu bariz saygısızlığın intikamını almak için cennetten, ama Gılgamış
Boğa. ( Cennetin Boğası gu 4 .an.na olduğundan,
Boğa takımyıldızı, bu burçların etiyolojik bir açıklaması olabilir.
işareti ve konumu.)
Kramer 1944, 15
Gılgamış, Enkidu ve Cehennem
Ayrıca 'Gılgamış ve Huluppu ağacı' olarak da adlandırılır. İnanna ile ilişkiler

bu hikayede çok farklı. Metin atıfta bulunan bir önsöz ile başlar
ışığın ve diğer her şeyin ilk yaratıldığı 'uzak günlere'. A
huluppu -ağacı Fırat'ın kıyısında büyüdü, ancak güney rüzgarı gibi
dallarını sürekli yırtıyordu, tanrıça İnanna onu aldı
Uruk'taki tapınağının bahçelerine dikmek için. İyi ilgilendi
çünkü onun ağacından yapılmış bir yatağı ve sandalyesi olmasını istiyordu.

Ağaç olgunlaşınca İnanna onu kesmek ister ama kendini bulur.
ağaçta artık üç şeytani yaratık yaşadığı için bunu yapamıyor.
Tabanda 'büyü bilmeyen' bir yılan yaşar, Anzu -kuşunun kendine has özellikleri vardır.
taçta yuva ve 'ıssızlığın hizmetçisi' Lilit, ortada yaşıyor.
İnanna büyük bir hayal kırıklığına uğrar ve yardım için kardeşi Utu'ya gider .
Ancak Utu onun için hiçbir şey yapamayacağını söyler ve tanrıça
hikayesini tekrar İnanna'ya yardım etmeyi kabul eden Gılgamış'a anlatır. o derhal
ağır zırhını kuşanır ve güçlü savaş baltasıyla yılanı öldürür,
bunun üzerine Lilit ve Anzu kuşu uçar. Ağaç kesilir ve
ritüel mobilyaları için İnanna'ya sunuldu. Temelinin huluppu-
ağaç tanrıça pukku denilen bir nesne ve tacı başka bir şey yapar
mukku denir . Aşağıdaki on iki satır Gılgamış'ın ne yaptığını anlatıyor
bu araçlarla, ancak çevirileri kesin olmaktan uzak. Olabilir
70
Sayfa 86
The GILGAMEŠ EPIC
metin durumları için, ölüler veya onların ruhları ile bir ilgisi var
pukku ve mukku 'genç bakirelerin ağlaması yüzünden'
yeraltı dünyasına düşmek. Gılgamış onların kaybından dolayı teselli buluyor ve
Efendisinin ağıtlarını duyan uşak Enkidu, onu getirmeyi teklif eder.
onlara. Gılgamış çok sevinir ama Enkidu'yu olası tehlikeler konusunda uyarır,
ve ona bir yerde nasıl davranması gerektiği konusunda ayrıntılı talimatlar verir.
canlıların dünyasına uygulanan tüm kurallar, kendi hallerine
tam zıtlar. Ancak Enkidu bu tavsiyeye kulak asmaz ve
yeraltı dünyasının tüm tabularını yıkmak için. Sonuç olarak o var
sonsuza kadar orada kalmak. Gılgamış, çok dertli, Nippur'a gider.
danışmak Enlil, sırayla onu üzerinde atıfta Enki Eridu içinde. Enki siparişleri
Utu yerde bir delik açar ve Enkidu'nun gölgesi ortaya çıkar,
Gılgamış'a yeraltı dünyasını anlatan kişi. Tek oğlu olanlar
kötü muamele görüyor, üç 'içecek suyu var' ve olanlar
yedisi 'tanrılara yakındır', cesetleri gömülmeden yatanlar ise 'tanrılara yakındır'.
dinlenmek yok'.
Kramer 1944, 33–7; Schott, Soden 1958, 101–6; Kramer, Garelli 1960, 66-7;
Liagre-Böhl, içinde Oberhuber 1977, 254
Gılgamış'ın Ölümü
Kramer tarafından çok parçalı birkaç metin için tasarlanmış bir başlıktır.
450 satırlık çok kapsamlı bir metne ait olabilir. Hala şüpheli
aslında ölümü kastedilen; Enkidu'nun olabilir.
Kramer, Pritchard 1950'de, 50-2
Gılgamış Destanı (bkz. şekil 37)
Modern çevirilerde sunulduğu gibi (Pritchard, Penguin Classics,

Soden vb.), destan çeşitli kaynaklardan oluşmaktadır. en
kapsamlı metin (yaklaşık 1.500 satır), sözde Ninivite alıntıdır.

Asurbanipal'in on iki tablete bölünmüş 'kütüphanesi'. Gider
genellikle yazıcı Sinleqqe'ye atfedilen bir Orta Babil metnine geri döner.
unnini, yalnızca Ninivite'de bulunan onikinci tablet hariç
sürüm.
İkinci en önemli baskı ve aynı zamanda yazılmış en eski
Akadca, Eski Babilcedir (c. 470 satır). Sonra bir Neo-
Çeşitli parçalar üzerinde korunmuş Babil versiyonu (yaklaşık 40-50 satır),
ve Ninivite metinden biraz daha eski bir Neo-Asur
birkaç fragman. gelen bu metinlere ek olarak
71
Sayfa 87
The GILGAMEŠ EPIC
Mezopotamya, bazı küçük metin bölümlerine sahip birkaç tablet bilinmektedir.

Boğazköy'de bulunan çivi yazısı arşivlerinden (antik Hitit
Başkent Hattuşa), Suriye'deki Sultantepe bölgesi ve İsrail'deki Megiddo—
bunların hepsi MÖ 2. binyılın ortasından.
Metin hala büyük zorluklar sunuyor ve olay örgüsü bile
birçok açıdan kesin. Antik Çağ'ın diğer tüm edebi metinlerinden daha fazla
Yakın Doğu'da, Gılgamış'ın hikâyesi, aynı zamanda bazı
yazıcıları motive eden dini ve proto-felsefi kaygılar
Destanın aktarımının çeşitli dönemlerinden. Daha da değiştirildi
bağımsız bir sözlü gelenek içinde anlatının yeniden anlatılmasıyla
çeşitli modifikasyonlar üretmiş olmalıdır. Her versiyonun tenoru,
eski çağların farklı yerlerinde ve çağlarında yazıldığı veya söylendiği gibi
Yakın Doğu dünyası bu nedenle oldukça farklıydı ve herhangi bir modern
'bileşik' çeviri, metnin orijinal amacını ve 'tatını' gizler.
bireysel kompozisyonlar.
Garelli 1960; tigay 1982
Aşağıdaki özet Ninivite uyarlamasına dayanmaktadır, ardından aşağıdaki gibidir:

Eski Babil'in kısa bir açıklaması.
Tablet 1. Giriş (1–12) Gılgamış'ın misyonunu anlatır,
'her şeyi gören, her şeyi yaşayan' olarak tanımlanan,
uzun bir yolculuğa çıkan ve tüm 'zahmetini' bir tablete kazıyan. o
Uruk'ta É-anna'nın 'geleceğin hiçbir erkeğin rakip olamayacağı' duvarını inşa etti. bu
hikaye uygun col.II başlar. Gılgamış, 'üçte iki tanrı ve
üçte bir insan', Uruk'un efendisidir. Vatandaşlarına baskı yapıyor
'genç hizmetçiler ve
genç adam'. Halkın şikayetleri, talimat veren Anu tarafından duyulur.
Anne-tanrıça, Aruru, Gilgameg ve she için bir maç moda
hakkında hiçbir şey bilmeyen bozkırın vahşi adamı Enkidu'yu yaratır .
insanlar veya toprak'. Bir avcı saçlarla kaplı garip adamı gözlemler,
hayvanlarla birlikte ot yiyen ve kapana kısılan hayvanları serbest bırakan. o
kendisini bir mesajla Gılgamış'a gönderen babasından tavsiye ister.
Enkidu'nun gücü ve cesareti hakkında. Ayrıca ona nasıl davranacağını da söyler.
Šamhat adında bir fahişe göndererek vahşi adamla
Şehvetli', onu cezbetmek için. Avcı emredileni yapar ve ilişki kurar
hepsi onu fahişeyle birlikte gönderen Uruk kralına. Onlar

sulama yerine ulaşır, kıyafetlerini çıkarır ve Enkidu
yaklaşır, onu kucaklar ve altı kişi için tutkulu sevişirler
gün ve yedi gece. Bu cinsel karşılaşmanın etkisi tahmin edildiği gibidir.
avcının babası tarafından: öncekinden yabancılaştı
yoldaşlar, vahşi hayvanlar. Fahişe anlatarak onu teselli eder.
72
Sayfa 88
The GILGAMEŠ EPIC
Şu anda onu rüyasında gören Gılgamışlı Enkidu. Sahne

Gılgamış'ın rüyalarını annesiyle ilişkilendirdiği Uruk'a geçer,
Ninsun . İlk rüyasında Gılgamış, ağır bir cismin yerden düştüğünü görür.
kaldıramadığı gökyüzü. Güçlü bir cinsel çekim yaşar
ona doğru. İkinci rüya, bir rüya olması dışında hemen hemen aynıdır.
balta (bu nesnelerin cinaslı bir referans olarak önemi için
eşcinsellik, bkz. Draffkorn-Kilmer 1982). Ninsun ne olduğunu açıklıyor
en iyi arkadaşı ve yoldaşı olacak bir adam gördü
muhtaç.
2, 3 ve 4 numaralı tabletler çok parçalıdır. hikayesini içeriyorlardı.
Humbaba'ya karşı sefer (Huwawa—ayrıca bkz. Sümerce 'Gılgamış
ve Yaşayanlar Ülkesi', yukarıda). Gılgamış ve Enkidu gitmeye karar verirler.
sedir ormanına, denildiği söylenen 'vahşi Humbaba'yı öldürmek için'
daha önce Ellil'in özel koruması altındaydı. Yaşlılar dikkatli olmayı tavsiye ediyor
ve iki arkadaş, Ninsun'dan
yolculuklarının amacı, oğlunun adına Šamaš'a aracılık etmek.
'Samaš'ın tiksindiği tüm kötülükleri topraktan yok etmek' için. ninsun
tütsü vb sunar ve sonra metin tekrar kesilir. (Bir Geç Babil
fragman uzun yolculuğu anlatıyor.)
4. tablette kahramanlar sedir ormanının kapılarına geldiler.
Kapılar bir büyü tarafından korunuyor ve Enkidu'nun eli,
onlara dokunur.
Tablet 5. 'Sedir dağını, sedir dağını gördüler.
tanrılar, Irini'nin tahtı (İştar?)'. Yine metin sakatlandı. muhtemelen
Enkidu'nun yorumladığı Gılgamış'ın üç rüyasını içeriyordu (bazıları
bu rüyalar ve Humbaba ile karşılaşma tabletlerde saklanıyor
Hitit arşivlerinden). Şamaş'ın ve rüzgarların yardımıyla,
iki kahraman Humbaba'yı yener. Enkidu kafasını keser, ancak
Sümer versiyonunda savunmasız Humbaba hayatı için yalvarır
ve Gılgamış onu bağışlamaya meyillidir. Humbaba Enkidu'yu lanetler ve
Kahramanların Uruk'a getirdiği kafası kesildi.
Tablet 6. Muzaffer arkadaşlar Uruk'a geri döndüler. Gılgamış giyer
bayram cübbesi , tacı ve tanrıça İştar belirir. ona sorar
onun eşi ol ve ona savaşta başarı ve onun için doğurganlık vaat ediyor.
sürüler. Olağanüstü bir karşılıkla Gılgamış, bir
uygun atasözlerinin sayısı ve son olarak çeşitli ünlülerin sıralanması
trajik bir acı çekmek zorunda kalan tanrıçanın insan ve hayvan severler
kader. Elbette ona onlar gibi davranacaktı, diye bitiriyor. Öfkeli
tanrıça babası Anu'ya koşar ve kapıyı kırmakla tehdit eder
Onun
sonrakiiçin Cennetin
yedi kişi içinBoğasını yaratmadığı
yeterli yiyecek sürece
ve tahıl yeraltı dünyasının
sağlamasını anu
talep ediyor
73
Sayfa 89
The GILGAMEŠ EPIC
yıl ve sonunda kızının talebini kabul eder. güçlü Boğa

Cennet iner, her nefesinde yüzlerce insanı öldürür.
burun delikleri. Ancak Enkidu ve Gılgamış büyük canavarı yener; onlar
Šamaš'a sundukları kalbini sök. Istar tekrar görünür
Boğa'yı öldüren iki adamı lanetleyin. Enkidu sağdan çekiyor
ölü canavarın 'uyluğu' ve onu önüne atarak,
yapabilseydi aynı şekilde ona hizmet ederdi. Ištar ve hizmetçileri
ağıtlar, iki arkadaş Uruk sakinleri tarafından alkışlanır ve
kutlamak için emekli ol.
Tablet 7. Enkidu'nun uğursuz bir rüyası vardır. O olacağını ortaya koyuyor
öldürülmesindeki rolü nedeniyle büyük tanrılar tarafından ölüme mahkum edildi.
Humbaba ve Gök Boğası (sadece Hitit versiyonunda korunmuştur).
Her halükarda Enkidu hastalanır ve hayatının kader aşamalarını gözden geçirir.
Šamaš'ı şu anki sonunun ajanlarına lanet etmesi için çağırır.
fahişenin elini sıkan sedir ormanının kapısındaki kapı
ve onu bozkırda ilk gören avcı. Šamaš dikkat çekiyor
Gılgamış ile olan dostluğunun şanlı yönlerini anlatır ve ona
arkadaşı aslan postu giyip denizde dolaşarak onun yasını tutacak.
bozkır. Rahatlayan Enkidu, lanetlerini kutsamaya dönüştürür.
Tablet 8. Ama hala rüyalar onu rahatsız ediyor, onun vizyonları var.
Gılgamış'a anlattığı yeraltı dünyası ve sakinleri. Ne zaman o
ölür, Gılgamış üzüntüye kapılır ve büyüklerine seslenir.
Uruk, ağıtlarıyla birlikte geçirdiği mutlu günleri anlatırken
Enkidu ve ortak maceraları. (Yas töreni ve cenaze töreni
kaybolur.) Gılgamış, Enkidu'nun rüyasında olduğu gibi, prens cübbesini üzerinden atar.
ve bir aslan postu giyer ve güneş tanrısına sunular getirir.
tabletin geri kalanı yok edilir).
Tablet 9, Gılgamış'ın birkaç aynı konuşmasından ilkiyle başlar,
yalnızlığı boyunca çeşitli insanlara hitap edeceği
dolaşıp, yolculuğunun nedenini ve sıra dışı görünümünü veriyor.
"Öleceğim zaman Enkidu gibi olmayacak mıyım?" 'Ölümden korkuyorum ve
ünlü Utnapištim'e ulaşmak için çölde dolaşın.
Tanrıların sonsuz yaşam bahşettiği Babil tufan kahramanı.
Ay tanrısı Sîn'in yardımıyla korkularını yenmeyi başarır.
aslanlar ve birçok garip ülkeyi dolaşıyor. Mašu-dağları
İlk ulaştığı yer, korkunç akrepler tarafından izlenir.
Ama arayışını duyduklarında, geçmesine izin verdiler ve
mutlak karanlıkta iniş, belki bir tür tünelde. Sonunda ortaya çıkıyor
'Bira karısı' Siduri'nin, değerli taşlardan oluşan güzel bir bahçede,
deniz kenarında yaşıyor. Gılgamış ve barların yaklaşmasından korkar
kapılar. Sonra ona hikayesini uzun uzun anlatır, endişesini dile getirir.
74
sayfa 90
The GILGAMEŠ EPIC
ölüm hakkında konuşur ve ondan Utnapištim'e giden yolu sorar. onu uyarır
karşı karşıya olduğu tehlikeler hakkında bilgi verir ve yalnızca Šamaš'ın bunu yapabileceğine işaret eder.
ölümün sularını geç. Ama ona bazı tavsiyeler veriyor, ancak
tam olarak hangisi, metindeki bir kesinti nedeniyle belirsizdir.
Tablet 10, denizin kayıkçısı Uršanabi arasında geçen bir diyalogla başlar.
ölümcül sular ve arayışının nedenini bir kez daha anlatan Gılgamış.
Uršanabi ondan 120 kadar "kumpas direği" ve benzerini kesmesini ister.
teçhizat. Gemiye binerler ve Gılgamış gemiyi ilerletir
punting direkleriyle, birbiri ardına kullanarak. Utnapištim
geldiklerini görür ve tekneyi taşıyan yabancıya şaşırır.
İndikten sonra Gılgamış hikayesini bir kez daha anlatmak zorunda kalır ve Utnapištim
her şeyin geçiciliğini ifade eden bir dizi atasözüyle cevap verir.
hayattaki şeyler. Gılgamış'a tanrıların yaşam ve ölüm paylaştırdığını ve
'ölüm gününü ifşa etme'.
Tablet 11. Gılgamış, Utnapištim'in diğerleri gibi bir adam olmasına şaşırıyor
ve sonsuz yaşama nasıl kavuştuğunu sorar. Cevap olarak, Utnapištim
eşiyle birlikte yaşadığı Tufan'ın hikayesini anlatır (bkz. Tufan efsaneleri ).
tek başına hayatta kalmıştı, çünkü Ea onlara yardım etti. içinde olduğu sonucuna varıyor.
kendisine sonsuz yaşam verilen bu önemli yıkımın yüzü
Kimin, Gılgamış'ın kendisine bahşetmesi için tanrıları tekrar bir araya getireceğini sorar.
aynısı. Ama bir test olarak Gılgamış'a altı gün boyunca uyumamasını söyler.
ve yedi gece. Gılgamış hemen uykuya dalar ve Utnapištim'in karısı
yanına taze pişmiş bir somun ekmek koyar; her gün için bir tane
uyur. Sonunda uyandığında ilk somun küflendi. Keyifsiz,
Gılgamış, arayışının başarısız olduğunu fark eder ve Utnapištim sürgünden sonra
Uršanabi bir ölümlü getirdiği için ona kendini yıkamasını söyler.
nehir ve ona eski aslan postları yerine yeni giysiler verir, giysiler
sonuna ulaşana kadar herhangi bir aşınma belirtisi göstermeyecektir.
seyahat. İkisi gemileriyle yola çıkmak üzereyken, Utnapištim'in
Gılgamış için üzülen karısı kocasından ona son bir tane vermesini ister.
iyilik. Buna karşılık, Gılgamış'a sihirli bir bitkinin sırrını açıklar.
bu da onun 'yeni bir hayat bulmasına' yardım edecekti. Gılgamış ağırlık olarak taş koyuyor
ayağa kalkar ve geri getirmeyi planladığı bitkiyi almak için dalar.
Uruk'a, çünkü 'yaşlıyı yeniden gençleştirecek'. eve giderken, ne zaman
Gılgamış serin bir gölette banyo yapmak için durur, bir yılan bitkinin kokusunu alır
ve eski derisini geride bırakarak onu kapar. Gılgamış oturur ve
'toprak solucanının' elindeki tek nimeti çaldığını anlayınca ağlar.
kendine almayı başardı. Gemiyi orada bırakmaya karar verir ve sonra
ve birkaç gün sonra Uršanabi ile Uruk'a varır. Gılgamış ona söyler
Uruk'un duvarına tırmanın ve etrafa bakın, yanmış tuğlaları kontrol edin.
tuğla ve kentinin ekili ve ekilmemiş toprakları.
75
Sayfa 91
The GILGAMEŠ EPIC
Tablet 12 geç bir eklemedir (yalnızca Ninivite uyarlamasında bulunur) ve

Gılgamış, Enkidu ve
Zaman Netherworld, hikaye kaplıyor pukku ve Mukku var
yeraltı dünyasına düştü. Bir açıklama içeren anlatı
yeraltı dünyasındaki çeşitli ruh sınıflarından biri, ölümden sonra aniden sona erer.
Cesedi gömülmeden bırakılan birinin sefil kaderinin hesabı
bozkır anlatılmıştır.
Speiser, Pritchard 1950, 72-99; Heidel 1954; Soden ve Schott 1958 ve 1982;
Draffkorn-Kilmer 1982, 128–32; Lambert 1987, 37-52; Dalley 1989, 50-135; Kovaçlar
1989
Birleşik bir ESKİ BABİLİN'in olup olmadığı konusunda bazı şüpheler var.
GILGAMEŠ hikayesi her zaman yazılı olarak var olmuştur. Hayatta kalan parçalar,
Ishchali'den gelen metinlerle desteklenen Pennsylvania ve Yale tabletleri
(Greengus 1979) ve Sippar (Millard 1964), neredeyse tarif edilebilir.
Enkidu'nun destanı olarak , olayların çoğu ona odaklanır. Onun gelişi
Gılgamış'ın ( burada giš olarak anılır ) iki rüyası tarafından duyurulur.
Asur versiyonunun 2. Tabletindekilerle aynıdır. fahişe
onu medeni bir hayata başlatır, yarısını giydirir
giydirir ve onu ağıllara götürür, orada ona ekmek verir.
yemek ve içmek için şarap. Tüylerini traş eden berberi ziyaret ettikten sonra
yele, silah alır ve aslanları öldürür, şimdi sıkıca
çobanların tarafı, onların koruyucusu olarak. Tamamen insan oldu
ve Uruk'ta aradığı Gılgamış için uygun bir eşleşme. bu
insanlar onu görüp sevinirler, o Gılgamış gibidir ve onun rakibidir. O zamanlar
Gılgamış'ın kazandığı anlaşılan iki kahraman arasındaki savaşı takip eder,
ama Enkidu'yu dengi olarak övüyor. Yale tableti bir
hazırlıklarının uzun ve bazen belirsiz açıklaması
sedir ormanına kampanya. Bir diğer önemli kısım ise konuşmadır.
Siduri tarafından (bkz. Asur versiyonunun Tablet 10), so-
Meissner-fragmanı olarak adlandırılır (Millard 1964). Bira karısı Gılgamış'a söyler
'tanrılar insanlığı yarattığında, ölümü insanlığa tahsis ettiler,
yaşamlarını sürdürdüler'. Ona neşeli olmasını tavsiye eder ve
insanların basit yaşamından, şarkı ve danstan, temiz giysilerden,
ebeveynlik ve evlilik sevinçleri.
Jastrow 1920; Dalley 1989, 136-53
Hitit metinleri, belki daha dolu bir versiyonun fragmanlarını sunar; onlar
sedir dağına yolculuğun bölümlerini kapsar,
Ellil'in Šamaš'ı onunla ittifak yapmakla suçladığı Humbaba'nın öldürülmesi
Gılgamış. Gök Boğası hikayesinde (bkz. Tablet 7), diyalog
Ištar ile belirgin bir şekilde farklıdır. Tanrıça tahmin ediyor gibi görünüyor
76
Sayfa 92
GÜLŞEŞ
Eski Babil versiyonunda Siduri tarafından verilen carpe diem tavsiyesi. Bu

Hititlerde de rüyaların belirgin bir şekilde yer aldığı dikkat çekicidir.
Boğazköy'den Akad parçaları gibi.
Friedrich 1930; Stefanini 1969, 40–7
Gugalanna -Sümer tanrısı
Adı " Anu'nun vahşi boğası" anlamına gelir . O, bazı tanrı listelerinde şu şekilde alıntılanmıştır:
Ereškigal'in kocası . Aynı sıfatla İnanna'nın kitabında da bahsedilmiştir.
İniş , İnanna o yeraltında geldiğini söylüyor
kayınbiraderi Gugalanna için yas tutmak için. o teşhis edildi
Eski Babil döneminde Nergal ile .
Gula - Babil şifa tanrıçası. Ninisina'ya bakın (bkz. şekil 10)
Gulšeš — Hitit kader tanrıçaları.
Adlarının yorumlanması ve okunması Hititlerle ilgilidir.

"yazmak" kelimesi. Onlar yeraltı tanrılarıdır ve
ya hayırsever ya da düşmanca bir karaktere sahip oldukları büyüler.
Ayrıca doğuma yakınlıkları vardır. yok gibi görünüyor
Gulšeš için yerel bir kült olmuştur. Yazılıkaya kaya kabartmasında ise
Hutena ve Hutellura olarak tanımlanır . Bu isim Hurri diline karşılık gelmektedir.
hut, 'yazmak'.
Laroche 1948, 113–36; Otten, RLA 4
77
Sayfa 93
H
Halmašuit —Anadolu tanrıçası
adı d. CBS Halmašuit / Hanuašuit / DAG elde görünüyor

Hattice kelime ha-nua(š), 'oturmak'.
Hitit yazıtlarında, bilhassa Hz.
sarayın arınması, sarayın kişileşmesi olarak ortaya çıkar.
kraliyet tahtı. Kralı dağlara çıkmaya davet eder,
Hava-tanrının geleneksel koltuğu ve onların bölgelerini böler.
ilgili etki, krala 'toprak üzerindeki' kuralı emanet etmek.
Szabo 1971; RLA 4 (1972), 62
hannahanna
Anadolu, muhtemelen proto-Hattian tanrıçasının Hititçe adı. hanna

'büyükanne' anlamına gelen isim, 'Büyükanne-büyükanne' olarak çevrilebilir.
Logografik versiyon d MAH/NIN.TU'dur . Telepinu efsanesinde o
tanrılar arasında kaybolan doğurganlığı bulabilen tek kişidir.
tanrı, geleneksel bir ilişkiye sahip bir hayvan olan arıyı göndererek
ana tanrıçalarla.
von Schuler, WdM 1965, 170; Beckman 1983
Harab veya Dunnu'nun Teogonisi
Sadece kısmen korunmuş olan Babil efsanesi. Muhtemelen çıkıyor

MÖ 2. binyılın başından itibaren.
Merkezi bir Babil kasabası olan Dunnu'nun kuruluşuyla ilgilidir.
tanrılarının soyağacı. Tanrılar bir dizi ensest ve
giderek daha normal hale gelen ataerkil ilişkiler. Ayrıca
tarım yılının sırasını takip eder ve muhtemelen
mevsimlik festivallere özel etkinlikler.
78
Sayfa 94
HATTI TANRILARI
Harab ('Saban') ve Ki ('Toprak') ilk ebeveynlerdir. onlar yetiştiriyor

toprak, Dunnu'yu kurun ve Sığır tanrısı Šakkan'ı doğurun . Dünya
oğlunu arzular ve babası Harab'ı öldürerek onunla evlenir. şakkan
Dunnu'da gömdüğü babasından devralır. Daha sonra evlenir
kızkardeşi Tiamat, daha önceki karısı olan annesini öldürür.
Sakkan. Onların çocukları da birbirleriyle evlenir ve anneyi öldürürler.
Gelecek nesil Gaiu?Lahar? ve Nehir tanrıçası;

her iki ebeveyni de öldürürler ve tekrar Dunnu'ya gömerler. Çocukları, bir
Sürü tanrısı ve tanrıçası, meraların verimliliğini arttırır. o yükler
bazı tarikat ve ailesini ortadan kaldırarak egemenliği ele geçirir.
kendini toprakla. Oğulları Harhanum, kızları B-elet- ÿ Se ri ile evlenir ;
ebeveynler öldürülür ve gömülür. Yılbaşında Hayyašum, onun
oğlu, kız kardeşiyle evlenir, hükümdarlığı devralır ama oğlunu öldürmez.
baba, o sadece onu hapseder. Kompozisyonun geri kalanı, hangi
Ayrıca bahseder Nusku, Ninurta ve Enlil, çok parçalara bölünmüş olarak sadece
korunmuş.
Lambert, Walcot 1965, 64ff; Jacobsen 1984; Dalley 1989, 277–81
Hatti tanrıları
'Hatti' terimi Hint-Avrupa Hititleri tarafından Hz.

kabaca bir bölge olan Orta Anadolu platosunun dili ve insanları
Kızıl Irmak (eski Halys) nehri ile çevrilidir. Hattiler
kendi az bilinen dinleri ve bazı mitolojileri vardı.
Hititler bir dereceye kadar devraldı. Kesinlikle Hattian'ı tercüme ettiler
arşivlerde kısmen kalmış ritüeller ve mitolojik metinler
Boğazköy'ün. Hitit yazarlarının resmileştirme eğilimleri nedeniyle,
yerel tanrıları 'aileler' ve 'mahkemeler' (kaluti) olarak organize ettiler ve
onlara işlevsel kategoriler. Orjinalini belirlemek zor
Hatti tanrılarının karakteri ve ilişkisi. Anadolu'nun her yerinde olduğu gibi,
Dişi tanrılar, her şeyden önce Güneş tanrıçası, çokça kanıttır.
Wurunšemu, ardından kızı Mezulla ve Inara . Savaşçı-
tanrı Wurunkatte , Hava Tanrısı çemberine ait olabilir .
Bir başka iyi bilinen tanrı, Hitit sıfatı olan Tahattanuitiš'tir.
Wattarašannaš 'kaynakların anası' anlamına gelir. O efsanede görünür
arasında Telepinyu . Wašizzil ayrıca UR.MAH.LUGAL.aš, 'Aslan Kral' olarak da adlandırıldı ;
Tašimetiš SAL.LUGAL.aš, 'kraliçe' olarak biliniyordu ; o metresi
arasında Tešub efsanesinin de Kumarbi .
Laroche 1947, 187–215
79
Sayfa 95
HATTI EFSANESİ
Hatti mitleri
Sadece Hitit kaynaklarından bilinmekte ve genel olarak M.Ö.

ritüellerle bağlantı. Ortak bir tema, bir
önemli tanrı, ardından gelen kriz ve keşfetme ve yatıştırma girişimleri
gizli tanrı, genellikle bir ölümlü ve başka bir tanrının yardımıyla
belirli ayinlerle (bkz. Telepinu ve Illuyanka ).
Hoffner, jr., içinde Goedicke, Roberts 1973, 136ff
Havran/Hawran/Horon —Batı Sami tanrısı

Adı Arapça hôr, 'bir kuyunun dibi,

mağara' ve 'derin olan' olarak okunabilir. Kişisel olarak görünür
ikinci binyılın başından yaklaşık
MÖ 600, özellikle Suriye ve Filistin'de ve ayrıca Mari'de. O da oldu
Mısır'da ibadet edildi (XVIII ve XIX hanedanları).
Horon, Mezopotamya'daki Nergal gibi, öncelikle chthonic bir tanrıdır.
ve Kenanlı Rešef . Sihirli bir metinde kendisinden bahsedilmiştir.
Arslan-Taş. Ugaritik Keret -mitinde kral, oğlunu şu sözlerle lanetler:
Horon'dan kafatasını parçalamasını istiyor. Bir de ritüel anlatısı var,
görünüşte bir yılan ısırığının etkilerine karşı (KTU 1.100), bu
Horon ve at biçiminde bir tanrıça tarafından tehdit edilen bir tanrıçayı içerir.
zehirli yılan. On bir tanrıdan yardım istedi ve sadece
Horon kaldı. Onu kurtarmayı kabul eder ve önce bir
bir tarih kümesi ile ritüel. Arzuyla alevlendi, kabul edilmek istiyor
önce (bastırılmış?) bir yılan talep eden tanrıçanın huzuruna
düğün hediyesi olarak. Son eksik ama onun tamamlanması
tutku ima edilebilir.
Horon, popülerliği nedeniyle ürkütücü tanrılardan biridir.
düşmanlarına verebilecekleri zararın derecesi; dolayısıyla bağlam
büyüler.
Albright 1936, 1–12; Pope, WdM'de, 288; KTU 1.100 için: Young 1979, 839–48;
Bowman ve Coote 1980, 135-9; Dietrich ve Lorenz 1980, 153–70
Hebat/Hepat— Hititlerin ve Hititlerin taptığı Anadolu tanrıçası.

Hurriler.
İlk önce Ebla'dan Sargon öncesi metinlerde, daha sonra çok sayıda
Boğazköy, Alalakh ve Ugarit arşivlerinden kadın isimleri
MÖ ikinci binyıl boyunca. Adının etimolojisi şimdiye kadar
80
Sayfa 96
HEDAMMU
Bilinmeyen; Hitit yazıtlarında ona NIN.SAL.LUGAL.šamê, 'The

Leydi, Cennetin Kraliçesi'.
Hebat ilk olarak Mitanni döneminde Hurri panteonunda belirir.
Halep (Halep) şehir tanrıçası olarak bilinir. Alalakh'ta o oluşturur
Tešub, Hebat ve Ištar üçlüsünün bir parçası . Anadolu'nun güney bölgeleri
Hurri kültüründen güçlü bir şekilde etkilenmişlerdir. Hebat ile birlikte
hava tanrısı Tešub ve oğlu Sarruma , yaygın olarak tapılan
birçok yerde kutsal alanları olan tanrı (Kummanni, Kapadokya, Uda,
Lawazzantiya vb.). MÖ 13. yüzyılda Hurriler
panteon resmi Hitit devlet dinine dahil oldu.
Hebat, geleneksel güneş tanrıçası Arinna'nın Güneş tanrıçası ile özdeşleştirildi.
kraliyet çiftinin koruyucusu. Bu haliyle o kayanın üzerinde tasvir edilmiştir-
Leopar benzeri bir hayvanın üzerinde durduğu Yazılıkaya'nın kabartmaları. Ona
maiyet, Sarruma, Allanzu, Takiti ve Gulšeš dışında,
Hutena ve Hutellura.
Hebat'ın mitolojideki rolü, Tešub'un görünüşüyle sınırlıdır.
Kumarbi'de endişeli karısı .
Hebat'ın doğası bir Ana-tanrıçadır ve kökeni
tapınması pekala eski Neolitik kadın tanrılarına kadar gidebilir,
ÿÇatal Hüyük ve Hacılar'dan bilinmektedir.
Laroche 1948, 113–36; Danmanville, RLA IV 1975, 326-9; Laroche, Bonnefoy'da

(1981) II, 487
Hedammu
Arasında bulunan bir Hitit çevirisinde kısmen korunmuş Hurri efsanesi

Boğazköy arşivleri. Kumarbi döngüsüne ait gibi görünüyor
Bu, Kumarbi ve Hava Tanrısı arasındaki çatışmayı anlatır .
Başlangıç kaybolur; Kumarbi'nin kızını istediğini görüyoruz.
evlilikte deniz tanrısı. Onların çocukları muhtemelen Hedammu'dur.
denizde yaşayan ve her gün enginleri yutan ejderha benzeri canavar
miktarda evcil hayvan ve insan. Tanrıça İştar keşfeder
Hedammu ve gözyaşları döken hava tanrısına rapor verir.
Haberler. Metinde bir boşluktan sonra tanrıça karşılaşmaya hazırlanır.
Hedammu ile. Yıkanır ve kendini mesheder, mücevherlerini takar
ve suya iner. Hedammu tanrıçayı gördüğünde,
onu da yemek istiyor. [boşluk] Tekrar suya iner ve bu
büyüye başvurduğu ve deniz suyunu uykuya çevirdiği zaman
iksir. Hedammu yenik düşer ve onun cazibesinin cazibesine kapılarak ülkeyi terk eder.
Su. Parçalı doğası nedeniyle hikayenin sonu belirsizdir.
81
Sayfa 97
HENDURSANGA
ama görünüşe göre hava tanrısı sonunda zafere ulaşıyor.

düşmanının üzerinde.
Güterbock 1946; Friedrich 1949, 230–54; Siegelová 1971, 35ff
Hendursanga - Sümer tanrısı
Ayrıca logografik olarak d PA.sag.(ga); etimoloji hala belirsizdir.

Tanrı önce Fara tanrı listelerinde, daha sonra çeşitli kurban törenlerinde görünür.
ve Eski ve Neo-Sümer dönemlerine ait ritüel metinler. Gudea aramaları
ona nimgir kalam.ma, 'Toprağın (Sümer) habercisi' ve
Hendursanga ilahi (Edzard ve Wilcke) o danışman olarak görev yapar Utu .
'Kötü iblisler' büyülü dizisinde, nagir suqi šaqummi olarak adlandırılır ,
'sessiz sokağın habercisi'. Görünüşe göre öncelikle bir hayırseverdi.
ve küçük de olsa destekleyici, tanrı.
Hendursanga'nın soyağacı oldukça belirsizdir; bir metinde o
Utu ve Ninlil'in (gayrimeşru?) oğlu olduğu söylenir . Karısı küçük-
bilinen antik Sümer tanrıçası Ninmuga. Eski Babil tarafından
dönem Hendursanga, Semitik Išum ile özdeşleştirildi .
Edzard, RLA IV (1975), 324'te; Edzard ve Wilcke 1976, 142-76
Hitit tanrıları (bkz. şekil 16 ve 17)
Çivi yazısı veya hiyeroglif ile yazılmış çok sayıda metin vardır.
Hititçe'nin dini meselelerle ilgilenen versiyonları. kült var
takvimler, ritüellerin açıklamaları, büyüler, tanrı listeleri ve ayrıca politik
atıflar içeren antlaşmalar ve bildiriler gibi belgeler,
toprağın tanrıları. Bu belgelerdeki ilahi isimlerin çok çeşitli
Mezopotamya veya Ugarit kaynaklarıyla karşılaştırıldığında dikkat çekicidir. bu
Hititler onları özetlemek için 'Hatti'nin Bin Tanrısı' olarak adlandırdı.
ilahi numinanın bütünlüğü. Bu çoğalma şu şekilde açıklanabilir:
Hititlerin Anadolu'daki birçok halktan sadece biri olduğu gerçeği,
hepsinin kendi dini gelenekleri ve yerel tanrıları vardı. Ancak
Hititlerin siyasi etkisi genişlemiş, bu kültler
Hitit sistemine dahil edilmiş, genellikle orijinallerini koruyarak
dilim. Dini hoşgörünün bu tutumu, entegrasyonu daha da ileriye taşıdı.
ve aynı zamanda ilahi güçlerin korunmasına katkıda bulunmuştur.
eyalet. Sadece ender durumlarda herhangi bir müdahale oldu.
genel olarak değişmeden kalan yerel veya ulusal kültler ve
Anadolu'nun eski çağlardan kalma ilahi güce tapınma geleneğini takip etti
doğada (dağlar, nehirler, pınarlar) ve her yerde kendini gösteren
82
Sayfa 98
HİTİT mitleri
Ana tanrıça ve eşi, Hava Tanrısı . 'Devlet-din'

Bununla birlikte, Hitit İmparatorluğu'nun yerel sınırları aşma girişimlerinde
kültler, karşılaştırıldığında oldukça karmaşıktır ve çeşitli nedenlerle değişebilir.
tarihsel gelişim. Hitit kralları başlangıçta Hint-
Avrupa gök tanrısı Siu (Yunan Zeus, Latince Iu(piter)). konsept görünüyor
Hitit hükümdarının 'güneşim' olarak adlandırmasıyla korunmuştur. O zamanlar
Hatti hava-tanrısı önemli kült ile göze çarptı
Kuzey Anadolu'da Nerik'in merkezi. Memurun en büyük genişlemesi
Panteon, MÖ 1400'den sonra Hurri ve Luvi tanrıları olduğunda ortaya çıktı.
tanıtıldı. İmparatorluk başkentinin yazıcıları,
bu kafa karıştırıcı ilahi isimler dizisine bir düzen ve onlar ilerledi
çeşitli tanrı listelerinde fark edilebilen belirli kalıplarla
devlet belgelerinde bulunur. Genellikle birkaç tanrıyı gruplandırdılar.
Sümer logogramıyla gevşek bir şekilde tanımlanan işlevsel kategoriler, örneğin
'koruyucu tanrılar' için d KAL olarak , vb.
kaluti olarak bilinen ve aşağıdakileri içerebilen genişletilmiş gruplar halinde birleştirilir.
ebeveyn ve evlilik ilişkileri. Hitit ilahi isimleri bazen
yerine tanrıların işlevsel yönüne olası bir referans olarak dahil edilmiştir.
basit bir senkretizm denemesinden (Laroche). Ek olarak,
listeler, en önemli tanrılarla hiyerarşik olarak yapılandırılmıştır.
başlangıç. Tipik bir geç antlaşma listesi bu nedenle şunları içerecektir,
önce kraliyet ve ulusal tanrılar, Cennetin güneş tanrısı ve güneş-
Arinna'nın
çeşitli havatanrıçası
tanrıları -(kült
'Toprakların Kralı
merkezleri ve Kraliçesi'.
tarafından sonrad gel
belirlenir), Kal tanrıları,
bazı önemli Babil tanrıları ( Allatum, Ea ve Damkina gibi,
Marduk vs), tarımsal tanrıları (Telepinyu), İştar , -goddesses
savaş tanrıları (Zababa), sözleşme taraflarının önde gelen yerel tanrıları,
yeraltı tanrıları, İlkel tanrılar ve son olarak tüm numinalar
dağlar, nehirler, pınarlar, gök ve yer.
Diğer önemli tanrılar yalnızca dualardan veya ritüel metinlerden bilinir.
Bunlar arasında Ana Tanrıçalar (Mah), Mezulla, Halmasuit ve
Sarruma .
Macqueen 1959, 171–88; Haas 1970, 1977; Moore 1975; Gurney 1977; Lebrun
1980; Laroche, Bonnefoy'da 1981, II, 235–9; Yoshida 1996
Hitit mitleri
Hitit tanrıları gibi onlar da çeşitli kaynaklardan alınmıştır.

( Telepinu ve Illuyanka ), Hurri ( Appu ve Kumarbi ), Ugarit
(Elqunirša) ve Babil (Gılgamış) .
83
Sayfa 99
HUMBAN
Humban —Elam tanrısı
Adı muhtemelen huba, 'emir vermek' kelimesiyle bağlantılıdır.

MÖ ikinci binyılda, yerini general aldı.
cins DINGIR.GAL, Elam napiriša, 'Büyük tanrı'. O ilk
Naram-Sin ve Susa (23. yüzyıl) arasında bir Akad antlaşmasında bahsedilen
BC), büyük Elam tanrıçası Pinenkir'in eşi olarak . Sırasında
MÖ ikinci binyıl, en yüksek rütbeye yükseldi ve ona tapıldı.
tüm Elam'da. Onun kültü Ahameniş dönemi için bile kanıtlanmıştır,
kurban listelerinden elde edilen kanıtlara göre.
Hinz, RLA IV (1975), 492
Hurri tanrıları
Hurriler, muhtemelen sondan eklemeli konuşan bir halktı.

önemli katkılarda bulunan kuzeydoğu Kafkas dili,
Eski Yakın Doğu'nun tarihi ve uygarlıkları. onlar muhtemelen
MÖ üçüncü binyılda bir süre kuzey Mezopotamya'ya yerleşti
İkinci ve ikinci dönemde önemli bir siyasi faktör haline geldi.
MÖ birinci binyılın başlangıcı. Suriye'nin kuzeyinde yaşadılar ve
Mezopotamya ve etkileri Ugarit, Asur ve
Hitit İmparatorluğu. Hurrilerin orijinal tanrıları, olabildiğince
hava-tanrısı Tešub, dış kaynak-materyal aracılığıyla ayırt edildi ,
güneş tanrısı Şimegi, ay tanrısı Kusuh, savaşçı tanrı Astabi,
Kumarbi ve tanrıça Šaušga ( Ištar ile eşittir ). yakınlık
Mezopotamya, Babil tanrılarının ( Anu, Ea,
Kısmen
MÖ 14. yerli tanrılarla
yüzyılda birçoközdeşleştirilen Enlil, Ningal,
Hurri tanrısı, efsanesi Ninurta vb.)
ve kültü
Kizzuwatna aracılığıyla Anadolu'ya tanıtılmış ve Hititçe'ye çevrilmiştir.
Güterbock 1954, 383–94; von Schuler, WdM 1965, 176–7
84
Sayfa 100
Bence
Igigi tanrıların -Akkadian kolektif
Terimi, ( d i-gi 4 -ği 4 -Ne) henüz tatmin edici bir şekilde izah edilmemiştir. bazılarında
iki dilli Sümer-Akad metinlerinde tanrılara d nun-
gal-e-ne, 'büyük efendiler'. Eski Babil'den önce görünmüyorlar
dönem ve sadece edebi metinlerde bahsedilmektedir. hiçbir belirti yok
İgigi bazen kişisel isimlerde ortaya çıksa da, gerçek bir kültün.
Mitolojik metinlerde İgigilerin kökeni ve hatta işlevi,
hala belirsiz ve Anunnaki ile ilişkileri de öyle . iken
iki terim genellikle eşanlamlı olarak kullanıldı, İgigi aynı zamanda
Anunnaki ile karşıtlık içindedir - örneğin Atra- hasis'te olduğu gibi (bkz .
efsaneler ), Igigi'nin emekle yüklendiği söylenen
Anunnaki tarafından tanrılar . Kırk gün sonra ateşe vererek isyan ettiler.
onların işlerini devralmak için insanın yaratılmasına yol açan araçları. A
Chthonic Igigi ve göksel Anunnaki arasındaki genel ayrım,
bazı metinlerde fark edilebilir ama kesinlikle tutarlı değildi.
Kienast 1965, 142–58; Soden 1966, 140-5; Kienast, RLA V 1976, 40–4
İlluyanka
Hatti efsanesinde görünen dev, ejderha benzeri bir deniz canavarı. bu

hikaye, Hatti Yeni Yılı ayinlerinin efsanevi girişini oluşturdu
Nerik, ana kült-merkezde kutlanan hangi hava şartlarına

tanrı Zaliyanu. Metin (KBo III 7) efsanenin iki versiyonunu içerir
ve son zamanlarda (Gonnet) birbirini izleyen iki
hesaplar, Hititler (temsil edilenler) arasındaki tarihsel çatışmayı yansıtır.
hava tanrısı tarafından) ve Gašgaeans (Illuyanka).
İlk hikaye hava tanrısının bir kavgada yenilmesiyle başlar.
Illuyanka'ya karşı. Diğer tanrılardan yardım ister. tanrıça Inara
bir ziyafet hazırlar, birçok büyük kabı çeşitli çeşitlerle doldurur.
alkollü içki. Daha sonra bir insanın yardımını almaya gider,
Hupašiya denir. Gelmeyi kabul eder, ancak önce onun gelmesi şartıyla.
85
Sayfa 101
INANNA/INNIN/NINNI(N)
onunla seks yapar. Inara istediğini yapar ve ardından adamı yanına alır.
ejderhayı ve tüm çocuklarını davet ettiği ziyafet. bu
ejderha ailesi o kadar sarhoş olur ki gidemezler. Hupašiya bağları
onları iplerle emniyete alır ve onları hava-tanrısına hazır tutar,
Illuyanka'yı hemen öldüren. Inara daha sonra adamı 'uzaklara' götürür.
onunla yaşa. Ancak, açık bir şekilde dışarı bakmasını yasaklıyor.
karısını ve ailesini algılayacağı pencere. yirmi gün sonra
artık dayanamaz ve pencereyi açar. Özlemle doldu,
dönen tanrıçadan eve gitmesine izin vermesini ister. Nın sonu
hikaye sadece parça parçadır; ama tanrıçanın öldürmesi muhtemel görünüyor
Hupašiya itaatsizliği için. Mit ayrıca kendi etiyolojisini de içerir.
İnara'nın evini krala verdiğini söyleyerek
purulliya (Yeni Yıl) festivalinin kutlanması .
Illuyanka ve hava tanrısının ikinci öyküsü aynı zamanda
bir insanın işbirliği. Illuyanka yine almayı başardı
hava-tanrının gücünü elinden alarak, bu kez onu
kalbi ve gözleri. Savunmasız tanrı daha sonra bir kızın kızıyla evlenir.
'fakir adam' ve ona bir erkek çocuk doğurur, bu da sırayla kızına kur yapar.
İlluyanka. Gelinlik ödülü olarak babasının çalınan organlarını talep eder.
Onları babasına geri verir ve hava tanrısı artık
mücadeleyi yeniden başlat. Sadece düşmanını değil, oğlu olan oğlunu da öldürür.
şimdi karısının klanının bir parçası ve bağışlanmamasını istiyor.
Goetze, Pritchard 1955, 124f; Haas 1977, 109ff; Beckman 1982, 11-25; gonnet
1987, 88–100; 1991
İnanna/Innin/Ninni(n) —Sümer tanrıçası (bkz. şekil 29, 42 ve 43)
Adının etimolojisi şüphelidir; üçüncünün sonunda

binyıl d nin.an.na, 'Cennetin Hanımı'ndan türetildiği için alındı.
(Emesal lehçesinde, gašan.an.na ). çivi yazısı işareti mùš ile
adı genellikle yazılır, eski bir resim yazısına kadar gider
kıvrılmış bir kamış sapını temsil ediyor. En eski yazılı eserler arasında bulunur.
Uruk'tan kayıtlar. Fara tanrısı listesi arkasında İnanna bahseder An
ve Enlil ve daha önce Enki . Aksi takdirde Sargon öncesi kaynaklar
dönem tanrıçaya çok yaygın bir hürmet göstermez. O

sadece birkaç kişisel isimle çağrılır ve bir
sık tekliflerin alıcısı. İnanna'nın rolüne dair hiçbir belirti yok
ya belirli bir aşk tanrıçası ya da savaş tanrıçası olarak. ortalarına doğru
üçüncü binyıl, Kiş hanedanlarının kralları (Enannatum I,
Lugalatarsi) ve Uruklu Lugalzaggesi, kendi yazılarında İnanna'dan bahsederler.
86
Sayfa 102
kraliyet yazıtları. İnanna'ya adanmış en eski edebi metinler şunlardır:

genellikle kızı Agade döneminden bugüne kadar alınmıştır.
Kral Sargon, Enheduanna, Tanrı'yı öven bazı uzun ilahiler besteledi.
tanrıça. (Enheduanna'ya atfedilen tüm kompozisyonlar
Sadece daha sonraki Neo-Sümer kopyalarında korunmuş, metinlerin tarihlendirilmesi
varsayımsal kalır.) Hanedanlığın koruyucu tanrısının olması muhtemeldir.
aslında Sami tanrıçası Eštar/ Ištar'dı .
Sümer halkı tarafından kabul edilebilir hale getirilen Venüs yıldızı.
yerel İnanna ile senkretizm. İlahiler, tanrıçanın
Karmaşık kişilik ve onun ilahi güç arayışı,
Sargon hükümdarlarının siyasi yükselişi (Hallo, van Dijk). Onun sıfatları
Bu metinler vardır , nin.me.šar.ra 'Kraliçesi bana ' bir başlık hangi markaları
tanrılar ve insanlar dünyasındaki en etkili tanrıdır. O
aynı zamanda nu (u 8 ) .gig.an.na, (ve / veya Cennetin hierodule ' Anu a)
erotik işlevlerinin kozmik ölçeğe yansıması. O munus.zi,
' Kadın', ù.sún.zi.an.na, sağlar 'Cennetin yüce İnek',
hayat ve rızık. İnanna cinsel üreme gücünü temsil ediyordu,
'Koyun gibi bütün ülkelerin insanlarını çoğaltan'. ona denir
Ušumgalanna'nın ( Dumuzi ) sevgili karısı ve dövüşçü yönü
bir ur.sag, bir 'kahraman şampiyon', 'yabancı toprakların yok edicisi, her şeyden önce
savaşta'.
Neo-Sümer döneminde, kültü iyice yerleşmiş ve
Eannatum ve Ur-Ninurta gibi bazı hükümdarlar kendilerine
'Ninnin'in sevgili kocaları'. Başlıca kült merkezi É-anna idi.
Uruk. Diğer önemli tapınaklar Nippur, Lagash, Shuruppak,
Zabalam ve Ur. Onun onuruna düzenli olarak aylık festivaller kutlandı.
Işın-Larsa döneminde kültü doruğa ulaşmış görünüyor;
İsin'in şehir tanrıçası Ninisina ile özdeşleştirildi .
diğer birçok kadın tanrı. Birkaç önemli mitik dışında
besteler (aşağıya bakınız), çok sayıda ilahiler ve ayinle ilgili şarkılar
tanrıçaya adanan eserler bu dönemde derlenmiştir. astral
İnanna'nın Venüs gezegeni olarak karakteri , birçok konunun önemli bir konusudur.
bu metinlerden. Kendini övücü bir ilahide (Römer), İnanna,
gökyüzünü bir şapka olarak koyan Enlil'den özel ayrıcalıklar aldı .
başım, ayaklarımda sandalet gibi toprak' - onun için şiirsel bir metafor
kozmik hakimiyet. Özel bir kategori, so- için yazılan şarkılardır.
" Cennetin Kraliçesi" olarak adlandırılan Kutsal Evlilik ritüelleri
yaşamı yenilemek için sembolik olarak kendisini kralla birleştirdi ve
toprakta bereket.
Mezopotamya'da İnanna'yı çevreleyen kavramların karmaşıklığı

kaynaklar, onun çelişkili soykütüğü ve astral
87
Sayfa 103
bakış açıları. An karşısındaki rolü tipik olarak belirsizdir. Uruk'ta eski bir
An'ın kült merkezi olduğu kadar İnanna'nın da kızı olarak biliniyordu.
Bir. nu.gig.an.na, ' AN hierodule of AN ' başlığının ,
Tanrı An'a atıfta bulunur ve dolayısıyla erotik bir ilişkiyi ima eder veya
daha genel olarak AN gökyüzü (yukarıya bakınız). Enlil de, muhtemelen onun
panteonun lideri rolüne İnanna/İştar'ın babası denir. (İçinde
Daha sonraki bir gelenek olan İnanna/İştar, aynı zamanda An veya
Enlil.) Onun astral karakterini vurgulayan Işin geleneği,
Ay tanrısı Nanna'nın kızı ve güneşin ikiz kız kardeşi İnanna-
tanrı Utu . Bazı edebi bestelerde (aşağıya bakınız), İnanna'nın annesi
Ningal olarak belirtilmiştir .
İnanna'nın astronomik yönü biraz belirsizdir. Binaen
III. Ur dönemindeki mevsimsel festivallerin kanıtlarına göre, İnanna
öncelikle ay ile ilişkilendirildi (Nanna'nın kızı olarak) ve
Ayın evreleri onun onuruna kutlanırken, helyum
Venüs gezegeninin yerleşimleri Nanaya festivalleri ve
Anunnitum ( Sauren ). Diğer yandan edebi metinlerin çoğu
el ( İnanna'nın İnişi, İnanna ve Ebih, ilahiler vb.)
tanrıçanın ay yorumundan ziyade astral yorumu.
Mitlerde İnanna huzursuz ve hırslı olarak tanımlanır. Dener
etki ve güç alanlarını genişletmek, aralarında arabuluculuk yapmak
cennet ve yeraltı dünyası. Bilgi edinmek için kur'u ziyaret eder (bkz.
İlettiği İnanna ve Utu ve İnanna ve Šukalletuda )
'onun halkı'. Son derece güçlü olmasına rağmen, otoriteye erişimi
kadınlığı nedeniyle temelde sınırlandırılmıştır; ve onun girişimleri
konumunu aşmak bir suistimal, bunun için bir melez
cezalandırılır (İnanna'nın İnişi). Öte yandan, orada da olabilir
kaybolmalarıyla ilgili anlatıların ardındaki etiyolojik motifler olabilir,
Periyodik yayınlara konu olan bir gezegen olan Venüs ile ilişkisini göz önünde bulundurarak
görünmezlik.
İnanna'nın kadınlığı atasözü ama aynı zamanda çelişkilidir. o iken
şüphesiz çeşitli farklı yerel kadın numinaları, kalıntıları dahil
eski Ana-tanrıça, bir anne gibi davranmaz. O
evlilik aşkından çok cinsellik tanrıçası olarak kaldı (bkz.
onun sıfatı nu.gig ). O, doğurganlığın gücünü temsil eder.
doğum sürecinin kendisi. İnanna, yalnızca Sümer sonrası dönemde
insanın sefaletiyle empati kurabilen bir tanrı haline
aşağılanmaya ve eziyete maruz kaldı. bir dizi var
onun ölümünden yakındığı balag ve eršemma litürjik metinleri
sevgilisi (Dumuzi), şehirlerinin yıkımı ve onun zalim kaderi
88
Sayfa 104
İNANA VE EBİH
insanlar. Büyük tanrılarla (özellikle Enlil) alçakgönüllülükle aracılık eder.

kendisi, şehri ve insanlık adına tersine çevir.
Merhaba, van Dijk 1968; Hruska 1969; Römer 1969, 97-114; Sjöberg 1976, 161–253;
Wilcke, RLA IV 1976, 74-87; Sauren 1979, 21–7; Cohen 1981; Wolkstein 1984;
Kramer 1987, 171–89; Sjöberg 1988; Bruschweiler 1989; Balz-Cochois 1992
Şairlere ve şarkıcılara diğer tüm Mezopotamya tanrılarından daha fazla ilham verdi;
en güzel ilahiler ve ağıtlar onun içinde bestelendi
Onur. Hayatta kalan bir dizi mitolojik metin de var:
İnanna ve Bilulu
Nippur tabletleri arasında bulunan, kötü şekilde tahrip edilmiş bir metindir.
Sümerce adı edin.na d dumu.zi.mu'dur . içinde yorumlanmıştır
merkezli bir Dumuzi metinleri döngüsüne ait olarak çok farklı şekillerde
Babtibira (Kramer), bir 'doğa efsanesi' (Jacobsen) veya bir
çölde ölen bir Neo-Sümer kralı için ayin (Cohen).
Başlangıç çok yıpranmış, ağıt şeklinde görünüyor.
Metin anlaşılır hale gelince İnanna kocasına hasret kalır.
Sürüleriyle bozkırda dolaşan Dumuzi. bahanesiyle
annesi Ningal için bir ayak işi yaparken ona katılmaya karar verir. Geniş bir
boşluk takip eder. Sonra birisi İnanna'ya Dumuzi'nin öldürüldüğünü bildirir.
"Nöbet tutan" kocası için şefkatli bir övgü şarkısına daldı
koyunlarının üzerinde'. Sahne daha sonra şehrin çiftliğine (edin.líl.lá) geçer .
Oğlu Girgirre'nin kalemlerini doldurmakla meşgul olduğu 'yaşlı kadın' Bilulu
ve tahılını depolamak, SIR.RU adında başka bir adamla sohbet etmek . İnanna
intikam düşünür. Edinlila yolunu tutar ve bir hana girer,
haklı olarak kurbanlarını orada bulmayı bekliyordu. Bir koltuğa geçer ve
hemen etkili olan bir lanet okur: 'Defol! Sahibim
seni öldürdüm (…) ve seninle birlikte adını yok ediyorum. olabilir misin
çölde (erkeklerin taşıdığı) su tulumu!' Girgirre dönüştü
çölün dolaşan kötü ruhları ve SIR.RU'nun göz kulak olması gerekiyor
dökülen un. Onları suyun libasyonunu sunmaya zorlar ve
Dumuzi (ruhu) için un armağanı.
Jacobsen 1953, 160–87; Kramer 1953, 187; Jacobsen 1970, 52–71; Alster 1975;
Cohen 1981, 72
İnanna ve Ebih (in.nin.me.huš.a)
herkesin kıvanç duyduğu İnanna'ya bir ilahi döngüsündeki mitolojik bir fragmandır.
89
Sayfa 105
INANNA VE ENKI
tanrıça. Enheduanna'nın şarkılarına benzer hatlarda bestelenmiştir.

ve Sargon'un saltanatının sonraki bölümündeki siyasi olayları yansıtabilir,
geçici olanı açıklayacak bir astral yorum olsa da
Venüs'ün 'dağın arkasında' kaybolması da önerildi
(Alster).
Tanrıçanın 'isyankar' kur'u (dağ,
ülke) üstünlüğünü kabul etmeyi reddeden Ebih. o yükselir
An'ın onayını istemek için cennete gider, ancak tanrıçayı gitmemesi için uyarır.
orada. Ancak, tavsiyesine kulak asmaz ve başarılı bir şekilde geri püskürtür.
Ebih'i tamamen yok eder.
van Dijk, Hallo 1968, 3; Limet 1971, 11–28; Alster 1975, 106
İnanna ve Enki
şüpheli tarih ve menşe uzun bir kompozisyondur (Ur III ?). açıklıyor
İnanna ve şehri Uruk'un bir numarayla Sümer'de üstünlük kazanması
tanrıçanın. O yaşıyor Enki, ziyaret etmeye karar verir Apsu içinde
bana sahip olmak . Enki onun geleceğine dair bir önseziye sahiptir ve
resepsiyonuna hazırlanır. Veziri Išum'a bunları sağlaması için talimat verir.
bol yiyecek ve içecekle gelirler ve tanrıça gelince otururlar.
birlikte aşağı ve bayram. Şarap ve biranın etkisi altında kalan Enki,
dışarı eller beni İnanna birer birer. Tanrıça daha sonra onları sayar.
dışarı, her maddede 'bana verdiğini' ilan ederek. Enki ne zaman
(bir aradan sonra) Išum'dan beni ister , ona İnanna'nın çoktan
onları gemisine yükledi ve yola çıktı. Enki, Išum'u ve bazılarını gönderir.
peşinden şeytanlar, gemiyi benimle birlikte götürmesini emrediyor ama
Ninšubur'un yardım ettiği İnanna, onları sihirli büyülerle püskürtmeyi başarır.
Bu, farklı yerlerde birkaç kez tekrarlanır ve sonunda
tanrıça Uruk'a iner ve beni indirir, hepsini bir kez sayar
daha fazla. Daha sonra bir ziyafet hazırlar. Sonu belirsiz ama
Üçüncü bir tanrının şefaatiyle Enki, İnanna ile uzlaşmış gibi görünüyor.
Farber-Flügge 1973; Alster 1973, 20–34
İnanna ve Şukalletuda
hala yayımlanmayı bekleyen parçalı bir efsanedir. İnanna bırakır

gizemli kur'u (genellikle 'dağ,
yabancı ülke'; ancak bu kavramın yeni bir yorumu için bkz.
Bruschweiler 1987, passim) doğru ayırt etmeyi öğrenmek için
yanlıştan. Tekrar ortaya çıktığında bir bahçeye uzanır ve
90
Sayfa 106
INANNA'NIN YERALTI DÜNYAYA İNİŞİ
uykuya dalar. Yorgunluğundan yararlanan Šukalletuda yaklaşır.

tanrıça ve ona tecavüz. İnanna ne olduğunu keşfedene kadar
oldu, adam kendini yurttaşları arasında gizledi (
Sümerler). Onu orada bulamadığı için İnanna üç bela gönderir.
tüm ülke üzerinde. Sonunda o içinde Enki gider Apsu, kim
ona yardım ediyor gibi görünüyor. Çıktığında gökkuşağı gibi göz kamaştırıyor ve
görünüşe göre saldırganın cezasını onu bir
çoban.
Kramer 1949, 399-405; Alster 1973, 30ff; Volk 1995
İnanna ve Utu
bir Sümer ilahisindeki (BM 23631) efsanevi bir olaydır.

İnanna nasıl cinsel aşk tanrıçası oldu? Tanrıça sorar
Onu aşağı gitmeye yardımına kardeşi Utu kur (Inanna, yukarıya bakınız
ve Šukalletuda), çeşitli bitki ve ağaçların büyüdüğü yerler. O ister
olduğu cinsellik sırlarını bilmek için onları yemek
henüz yoksun: 'Kadınları, (yani) erkeği ilgilendiren nedir, bilmiyorum.
Kadınları ilgilendiren şey: sevişmek bilmiyorum.' Utu uyumlu görünüyor
ve İnanna'nın meyvenin tadı (aynı motif Enki'de de kullanılmıştır).
ve Ninhursag ve tabii ki onun bilgisini getiren Genesis I'de.
Kramer 1985, 117–32
İnanna'nın Yeraltı Dünyasına İnişi
Sümer başlığı: an.gal.ta ki.gal.šè, 'Büyük Yukarılardan Büyüklere

Aşağıda' ('İnanna kararını verdi', kompozisyonun ilk satırıdır). Bu
uzun metin (c. 410 satır korunmuş) iki hikaye satırı içerir: ilk olarak
İnanna'nın egemenliğini dünyaya genişletmek için yaptığı beyhude girişimin
ölümüyle sonuçlanan yeraltı dünyasının alanı ve ardından
yeraltı dünyasından kaçış ve ikincisi, kocasının hikayesi
Kaderinde ölmek ya da en iyi ihtimalle yaşamının yarısını denizin altında geçirmek olan Dumuzi,
Dünya.
Metin, İnanna'nın 'Büyük Tanrı'ya yönelme kararıyla başlar.
Altında'. Cenneti ve dünyayı ve kraliçeliğini geçici olarak terk eder.
üzerlerinde ve Sümer'deki tapınaklarında olduğu gibi. Ama o beni alır ve
tüm regalia içinde elbiseler. O da nihai için düzenlemeler yapar
veziri Ninšubur'a acil durum talimatı vererek seferinin başarısızlığı
önlemler geri dönmemelidir. Ninšubur yas tutmaktır ve
tüm tapınaklarında metresi için ağıtlar dikti. Enlil'e gidecek
91
Sayfa 107
INANNA'NIN YERALTI DÜNYAYA İNİŞİ
yardımını istemek ve bu başarısız olursa, Nanna'ya . Son başvuruda o
bilge ve 'hayat veren' bitkileri bilen Enki'ye gitmeli ve

Su.
İnanna, ölüler diyarının girişi olan Ganzir sarayına gelir.
kapıya çarptığı yerde, koruyucu Neti'ye izin vermesi için bağırıyor
Onu, eşi benzeri görülmemiş bir şey için güdülerini sorguladığında
rica ederse, ona adını ve toplantıya katılmak için geldiğini söyler.
kayınbiraderi Gugalanna'nın cenazesi . Neti onu kapıda bırakır.
ve hükümdar olan metresi Ereškigal'den daha fazla talimat almaya gider.
yeraltı dünyası ve İnanna'nın kız kardeşi. Ona İnanna'nın gelişini haber verir.
ve görünüşünü ve tüm bana sahip olduğunu anlatıyor . Ereškigal
öfkelenir ve Neti'ye yeraltı dünyasının yedi kapısının hepsini kilitlemesini söyler. o
O zaman İnanna'nın girmesine izin verecek, ama her kapıda bir tane çıkarmak zorunda kalacak.
kıyafetinin bir parçası. Tüm bu Neti komuta edildiği gibi yürütülür ve ne zaman
İnanna bu kararın nedenini öğrenmek istiyor, Neti basitçe yanıtlıyor
'bunlar yeraltı dünyasının yollarıdır'. Yedinci kapı ne zaman
geçer, İnanna sadece giysilerini değil,
sembolize ettikleri tüm güçleri. Ereškigal görür görmez
kız kardeşi, öfkeyle tahtından kalkar. bir arbede çıkar
İnanna, tahtı ele geçirmeyi umarak umutsuzca tahtı ele geçirmeye çalışır.
yeraltı dünyası üzerinde kontrol. Ama o otururken, yedi Anunnaki,
burada yeraltı dünyasının yargıçları olarak görev yapıyor, onu ölüme mahkûm ediyorum.
Bir ceset olarak duvardaki bir çiviye asılır.
Üç gün üç gece sonra İnanna tekrar ortaya çıkmadığında,
Ninšubur korkunç bir şey olduğu sonucuna varır ve
metresinin talimatlarını yerine getirin. Yas tutuyor, kuruyor
ıssız tapınaklarda ağıt yakıyor ve önce Enlil'e sonra da oraya gidiyor.
Nanna. Metresinin ayrılmasına izin vermemeleri için onlara yalvarır ve
bir düşman tarafından bir kült imajı gibi yok edildi. Ama ikisi de yardımı reddederek
Başını belaya sokan İnanna'nın aşırı hırsıydı ve
o sadece kendini suçluyor. Ninšubur Enki'ye geldiğinde,
İnanna'ya acımak ve tırnaklarının kirinden iki varlık yaratır,
kur.gar.ra ve gala.tur.ra (bir parçasını oluşturduğu kişiler Inanna en
kült personel, belki bir çeşit travesti). Enki bundan emin
bir kaçamakla yeraltı dünyasına giriş yapacaklar ve o
onlara Yaşam Bitkisini ve Suyunu verir. Bir kadın görecekler, Ereškigal,
acı içinde (emek?) ve onun acısını tazmin edecekler, 'yankı
onun çığlıkları' İlgilerinden gurur duyarak onlara bir ödül sunacak—bir
kaderi, içmek için bir nehir, yemek için bir buğday tarlası -
reddetmek, onun yerine İnanna'nın hareketsiz bedenini talep etmek. O zaman onlar sadece
üzerine hayat veren su, kutsal bitki ve İnanna serpmek için
92
Sayfa 108
INAR(A)
yükselecek. Gala.tur.ra ve kur.gar.ra Enki'nin talimatlarına itaat ve

'sinekler gibi uçarlar', kapı menteşelerinin çatlaklarından süzülürler
yeraltı dünyasına. Ereškigal'i acı içinde kıvranırken bulurlar ve
sempatilerine karşılık İnanna'nın cesedini alırlar. usulüne uygun olarak canlanırlar
o ve Ereškigal onları gönderir, ama Anunnakiler İnanna'yı yakalar ve
kendisinin yerine
galla -iblisler, bir yedek
küçük sunmasını
ve büyük, yanına talep edin.
yapışır. Hemenobir ev sahibi
çıkarken
kıyafetlerini ve nişanlarını almak için her kapıda durur. İnanna ne zaman
yeraltı dünyasından çıktığında, sadık Ninšubur tarafından karşılanır.
paçavralar içinde, kendini İnanna'nın ayaklarına atar. şeytanlar haykırıyor
tanrıça Ninšubur'u alacakları için şehrine geri dönecek, ama
İnanna buna izin vermeyecek çünkü '(Ninšubur)
Beni hayata döndür, onu sana nasıl teslim edebilirim'. Belli ki o
seçim ve iblislerin yerine kimin geçeceği değil. devam ederler
Šara'nın da yas tuttuğu Umma . İnanna yine şeytanları yasaklıyor
'manikürcüsü ve kuaförüne' el koymak için. Babtibira'ya giderler, burada
Ulul da bariz bir sıkıntı içindedir ve o da kurtulmuştur. Sonunda onlar
Kullaba ulaşmak ve kocası orada oturur Dumuzi, paçavra değil hiç ama
'muhteşem bir tahtta muhteşem bir giysi içinde'. İnanna gördüğünde
ona ölüm bakışıyla bakar, onunla konuşur
öfkeyle konuşuyor, suçluluk çığlığıyla ona bağırıyor' ve emirler
Onu götürmek için iblisler. Dumuzi sırayla 'bir inilti çıkarır, döner
çok solgun ve elini eniştesi Utu'ya kaldırarak
iblislerden kaçmasına izin vermek için onu bir sürüngen haline getirin. Utu uyuyor,
ama iblisler onu takip eder. (Metinde yaklaşık yirmi satır eksik,
muhtemelen Dumuzi'nin daha sonraki kaçma girişimlerini içeriyordu.
Dumuzi'nin Rüyasında anlatılmaktadır .) Son kısım bir konuşma içermektedir.
(muhtemelen İnanna tarafından), burada Dumuzi'nin yarısını harcayacağını ilan ediyor.
bir yıl ve kız kardeşi Geštinanna, diğer yarısı yeraltında. bu
son doksoloji 'tatlı, saf Ereškigal'in övgüsüdür'.
Kramer 1951, 1-17; Falkenstein 1968, 96-110; Draffkorn-Kilmer 1971, 299–309;

Sladek 1974; Buccellati 1982, 53–7
Inar(a)
Anadolu tanrıçası, muhtemelen bir Hatti tezahürü Ana Çocuk

tanrıça . Kanish'ten 19. yüzyıl metinlerinde zaten bahsedilmektedir.
Eski Hitit Krallığı döneminde Hattuşa'nın şehir tanrıçasıydı.
MÖ 14. yüzyıldan sonra popülaritesi azaldı.
Hurri tanrıları ulusal Hitit panteonuna tanıtıldı.
93
Sayfa 109
İNŞUŞİNAK
ile oluşturulan kişi adlarının azalan sayısından görülebilir.

Inar(a).
INAR (a) efsanesinin görünen İlluyanka, o aşmak için yardımcı olur
Hava tanrısının düşmanı . Onun üzerinde on üçüncü yüzyıldan itibaren
isim genellikle koruyucu tanrılar olan jenerik d KAL ile değiştirildi .
d KAL aynı zamanda geyikle temsil edilen bir tanrıyla da ilişkilidir (Luwian
Kurunta).
Kammenhuber 1975, 68-88
Inšušinak —Elam tanrısı
Susa'nın şehir tanrısı, Sümerce adı d nin.šušin.ak 'efendisi' anlamına gelir.

Susa'. Üçüncü yüzyılın sonlarından kalma kraliyet yazıtlarında bahsedilir.
binyıl, ancak çok yüksek rütbeli bir tanrı olarak değil. Ancak, o görünüyor
"Baba" sıfatlarından biri olarak halk arasında popüler olmuştur.
Zayıfın ', anlamına gelir. Eski Babil döneminde genellikle
'tanrıların kralı' olarak anılır ve Elam büyük bir siyasi güç haline geldiğinde
MÖ ikinci binyılın sonlarına doğru, o üçlüye aitti.
Humban ve Kirisha ile Elam panteonunun başındaki tanrılar .
Her Elam hükümdarı kendisini 'İnšušinak'ın sevgili kulu' olarak adlandırırdı.
Kültü Ahameniş dönemine kadar gelişti.
MÖ 1. binyıl mezar tabletlerine göre, keşfedilen
Susa'da Inšušinak, dünyadaki ölü ruhlar hakkında 'yargı' konuşur.
yeraltı dünyasında ve yasal belgelerde de sık sık
güneş tanrısı, 'aydınlığın ve karanlığın efendilerinden' biri olarak.
Hinz 1972, 45–7; RLA V 1976, 117–18
İşhara/Eşhara (bkz. şekil 10)
Menşei bilinmeyen Mezopotamya tanrıçası. Adının etimolojisi yok

bulunmuş.
Išhara önce Ebla'dan Sargon öncesi metinlerde ve daha sonra
Eski Akadca güç-büyülerde (Biggs) bir aşk tanrıçası. Sırasında
Ur III döneminde Drehem'de ve Eski'den bir tapınağı vardı.
Babil zamanından itibaren Sippar, Larsa ve
Harbidum. Mari'de çok popüler ve pek çok kişi gibi görünüyor.
kadınlar ondan sonra çağrıldı, ancak kişisel isimlerde iyi kanıtlandı
Babil'de genellikle geç Kassit dönemine kadar. Onun ana sıfatı
oldu Belet rame, ayrıca uygulandı 'Love Lady', iStar . İçinde
94
Sayfa 110
İŞKUR
Gılgamış Destanı (Tablet II, sütun V, 28) şöyle der: 'İşhara için yatak
yapılmış' ve Atra-hasis'te (bkz. Tufan efsaneleri ) (I 301–304) ona
balayında çifti kutsamak için.
Astronomik düzenlemesi Akrep takımyıldızıdır ve o
Sibittu'nun (Yedi Yıldız) annesi de denir ( Seux , 343). İşhara
üçüncü binyıldan itibaren Suriye'de iyi biliniyordu (Ebla!). O
Hurri halkının büyük bir tanrıçası oldu. O ibadet edildi
ile Tešub ve Simegi Alalakh de ve ayrıca Ugarit, Emar'ın ve Chagar de
Çarşı. O maiyetinde ait olduğu kabul edildi ederken iStar, o
hastaları iyileştirmek için de çağrıldı (Lebrun).
İşhara muhtemelen Hitit panteonuna
Hurriler ve ana kült merkezi Kizzuwatna idi. O bir olarak bilinir
Kral Arnuwanda'nın saltanatından beri yeminli tanrı. Mevcut duruma göre
metinlerde, onun iyileştirici özellikleri, gücünden daha az çağrıştırıldı.
zarar verir ve hastalıklara neden olur. Kral Muršiliš II'nin ailesinin

Išhara'yı çağırarak büyülendi ve lanetlerde istendi
yalan söyleyenleri cezalandırın.
Biggs 1967; Frantz ve Szabo, RLA V 1976, 177–8; Seux 1974; Ichiro 1979, 284f;
Lebrun 1984, 41
işkur
Sümer Hava Tanrısı; genellikle logogram d IM ile yazılır . o

Fara tanrı listesinde zaten bahsedildi. Sargon döneminde
Sami Adad ile özdeşleştirildi , ancak tapınılmaya devam edildi
güney Babil'de Iškur olarak. Kült merkezi Karkar ve tapınağıydı.
É.karkara, Sümer Tapınak İlahilerinde (Sjöberg,
Bergmann, No.27).
İşkur ya oğlu denir Enlil veya An; o ikiz kardeşi
Enki . Çeşitli edebi ve mitolojik metinlerde yer alır. bir ersemma
(Römer 1972), Iškur'un "fırtınaya bindiğini", "kükreyen bir rüzgar" olduğunu belirtir.
'bol efendi' (bel hegallim). Bir diğeri (Cohen, 51), ona 'büyük
parıldayan öküz, fırtınaya binen efendi, büyük bir
aslan, tahıl üretiyor'. In Enki ve Dünya Düzeni (308-316), Enki
'gök ve yerin kanal müfettişi' İşkur'u 'yağmur'dan sorumlu tutar.
ve bulutlar, fırtınalar ve şimşek'. 'Kanal müfettişi' unvanı (Sum. gu.gal )
bir hava durumu tanrısının asimilasyonunun ilginç bir örneğidir - genellikle
güney Mezopotamya'dan daha fazla yağış alan bölgelerde ev
Sümer'in sulamaya dayalı ekonomisi. Cennetin kanal müfettişi olarak
95
Sayfa 111
İSTANU
ve dünya', göksel savakları manipüle ederek kozmik bir düzlemde hareket eder.
yeryüzünde yağmur üretir.
Vanel 1965; Cohen 1981, 51f; Römer 1982, 298-317
Ištanu bkz . Arinna'nın Güneş tanrıçası
Ištar/Eštar —Babil tanrıçası (bkz. şekil 3, 10, 14, 26, 29, 38,
42 ve 43)
Adı muhtemelen Batı-Semitik A-ttar/A-tart ile bağlantılıdır.

Ugarit, Eski Ahit, Güney Arabistan'dan metinde onaylanan
ve Sargon öncesi Mari. Terim başlangıçta belirlenmiş gibi görünüyor
sabah yıldızı (erkek) ve akşam olmak üzere iki yönü altında Venüs gezegeni
yıldız (dişi) (bkz. Astar ve Astart ). Doğuda, iki tezahür
özelliklerini koruyan tek bir tanrıda birleştirildi
her iki cinsiyetten; İştar, seks kadar savaş tanrıçasıdır.
üreme.
Tanrıça ilk olarak Sargon döneminde kişisel isimlerle ortaya çıkar.
(Mari, Ebla vb.) ve önemli ölçüde, hem kadın hem de erkek isimlerinde.
Agade krallarının İştar'a özel bir yakınlığı varmış gibi görünüyor.
onların yaptıklarını anlatan ikinci bin yılın "tarihi efsaneleri"ne.
Tanrıçalarını daha kabul edilebilir kılmak için önerilmiştir.
Sümer nüfusu için Sargon kralları bir
İnanna ile bağdaşıklık (Hallo ve van Dijk). Bundan böyle adı
of Ištar neredeyse her zaman d INANNA olarak yazılmıştır . Ama çok az olduğundan
İnanna'nın orijinal karakteri hakkında bilinen, ayırt etmek imkansız
'Semitik' İştar ve 'Sümer' arasında anlamlı bir fark
İnanna. Akadca ve İnanna'da geleneksel olarak Ištar olarak anılır.
Sümer bağlamında.
Eski Babil döneminden itibaren birçok ilahi yazılmıştır.
Akad dili tanrıçanın övgülerini söyler. Böyle bir kompozisyon,
Ammiditana (c. 1683-1647 BC) zamanı, güzellik üzerinde durur ve
İştar'ın cazibesi, 'tatlı dudakları' ve 'parlayan gözleri'. o seviyor
erkeklere ve kadınlara yardım eder, mutluluk ve neşe yayar. Bütün tanrılar eğilir
dizlerini hanımlarına; kocası Anu ile birlikte hüküm sürer
Uruk'taki tapınağından (Falkenstein ve Soden 1953, 235). (İçin
İştar'ın soyağacı, bkz. İnanna .)
Babil panteonu. İŞTAR'IN YÜKSELİŞİNDE (Hruška), bir
Kassite döneminden bir metin, Anu da onu karısı olarak kabul eder.
Antum'un adını taşıyor ve 'Yıldız İştar' olarak
Güneş (Šamaš) ve Ay (Sîn) ile aynı rütbe . Enlil ona izin verir.
96
Sayfa 112
İŞTAR/ESTAR
istediği gibi hareket eder ve ona Nippur'da bir tapınak verir. muhtemelen
NİPPUR KRALİÇESİNE (Lambert) çağdaş BÜYÜK İLAHİ
uzun bir teolojik açıklamadır (yaklaşık 300 satır). Önce düzeltmeye çalışır
İştar'ın soyunu Anu, Enlil ve Sîn'den alarak çıkar. o
sonra onu 'kutsal yargıda bulunma' becerilerinden ötürü övmeye devam eder.
'krallık bahşetmek' ve 'öfkelenip sonra yumuşamak', 'cezalandırmak'
sonra şefkat göster'. O şiddetli savaşçı, 'cennetin kraliçesi'.
Bütün bunlar İnanna'ya geleneksel olarak uygulanan sıfatlardır, ama o
aynı zamanda 'insan ırkının yaratıcısı' olarak da adlandırılır (Aruru,
Anne-tanrıça ) ve kadınlar içine erkekleri etkiler biri' ve
kadınlar erkeklere. Metnin önemli bir kısmı,
tanrıçanın ilmini gösteren isimleri ve unvanları
yazar. Ištar, saygı ve sevgiye ilham verebilen büyük bir tanrı olarak ortaya çıkıyor
hem de korku. Sonuçta, o sadece bir aşk tanrıçası değil, üreme,
adalet, merhamet ve merhamet değil, savaş ve savaş, çatışma ve
ağıt. Düşmanlarına ve 'ona karşı günah işleyenlere' zulmeder
amansız bir öfkeyle, onlara her türlü kötülüğü ve musibeti tattırır. A
bu nedenle çok sayıda dua Ištar'a yöneltildi (Seux 1973,
passim) kızgın kalbini yatıştırmak, kehanetleri etkilemek için
ve uyruklarına barış ve koruma sağlamak.
Bu bireysel dindarlık ve dinsel şevk ifadelerinin dışında,
Eski Babil sonrası dönemin bazı mitolojik kompozisyonları vardır.
tanrıçaya daha az açık bir şekilde yaklaşan dönem. bu

sözde AGUŠAYA-HYMN (Foster, Groneweg) muhtemelen
belirli bir festivalin kurumu. Şiirin ironik tonu,
dikkat çekici. Koşan savaşçı İştar'ın övgüsüyle açılıyor.
düşmanları 'hareket eden bir araç' gibi. Savaş için açgözlü, görünür
'vahşi bir boğa gibi böğürmek'. Onun yaygarası Ea'yı çileden çıkarır .
saldırgan davranışlarına bir son verin. 'Tırnaklarının kiri' ile (olduğu gibi
İnanna'nın Descent !) Diye ÿSaltu yaratır 'şeklinde güçlü onda canavarca
orantı', aslında Ištar'ın abartılı bir versiyonu. ÿSaltu'yu kışkırtır
şiddetli bir öfkeye kapılır ve ona Ištar'a kaba bir şekilde kavga etmesini söyler. bu
Bu virago ile karşı karşıya kalan tanrıça dehşete düşer ve Ea'dan bunu yapmasını ister.
korkunç canavarı çıkarın. Ea bunu yapmaktan mutlu, Ištar olduğu sürece
kendi davranışını değiştirmeyi kabul eder. Ea'nın planına göre,
yüzleşme istenen etkiye sahiptir: aralıksız hayatından vazgeçmeye karar verir.
ve savaş için onursuz bir yaygara. Ea bir festival düzenler.
insanlar sokaklarda çılgınca dans edebilir, savaşın anısına
Ištar-Agušaya'nın görünümü.
Groneberg 1985; Colbow 1991; Groneberg 1997
97
Sayfa 113
İŞTAR'IN İNİŞİ
İştar'ın İnişi (Sladek, 35ff)
Sümer İnanna'nın İnişinin kısaltılmış bir versiyonudur (138 satır

410 satıra karşı), Neo-Asur tabletlerinde korunmuştur.
Ninova. Ištar, 'Aklını Dönüşü Olmayan Ülke'ye,
Uzun uzadıya kasvetli bir yer olarak tanımlanan Ereškigal krallığı ,
ışıktan yoksun, 'Toz onların yiyecekleri ve kil yiyecekleridir'. O gider
doğrudan kapılara (Sümer versiyonunda olduğu gibi,
vezirine talimat verme tedbiri) ve emredilmesini talep eder.
'kapıyı kırmakla' ve 'ölüleri diriltmekle, yemek yemekle' tehdit etti.
yaşam'. Kapı bekçisi onun içeri girmesine izin verir ve İnanna'nın İnişi'nde olduğu gibi, o
yedi kapının her birinde tanrısallığın tüm donanımlarını çıkarmak zorundadır.
İki kız kardeş arasında çıkan arbedede Ereškigal onu lanetler
Veziri Namtar tarafından telaffuz edilen altmış hastalık. Istar'ın etkisi
yeryüzünde ölüm şiddetlidir: 'Boğa ineğin üzerine değil eşek üzerine atlar.
jenny'yi hamile bırakmaz, sokakta adam hamile bırakmaz
bakire'. İnanna'nın Vezir mafya liderleri yas ve gider Ea, yaratır
Asušunamir, yakışıklı, heteroseksüel olarak iktidarsız bir "hadım". sahip olmak
varlığından memnun olan Ereškigal, 'su tulumunun' asılmasını talep edecek
duvarda, Ištar'ın cesedi için bir metafor. Ereškigal çok kızıyor
bu istek ve Asusunamir'i lanetleyerek onu toplumdan dışlanmış biri yapar. O
sonra Anunnaki'nin ortaya çıkmasını emreder ve İştar'ın vücuduna su serpiştirir.
Hayat Suyu. Her kapıda tanrıça kendi elbiselerinden birini giyer.
Bitiş kafa karıştırıcı ve bir ritüelden alıntı gibi görünüyor.
Tammuz (Dumuzi) .
Ištar'ın karalanmasının en iyi bilinen anlatımı VI.
Gılgamış Destanı tableti , kahramanın tekliflerini şiddetle reddettiği zaman

evlilik ve önceki sevgililerinin mutsuz kaderini sayar. o
onu kararsız ve sadakatsiz, yalancı ve sonuçsuz olarak nitelendiriyor,
Anu'dan Gök Boğasını talep ederek bunu çürütmeye çalışır.
Gibi bu manevra da başarısız Enkidu ve Gilgameg yaratık ve enkidu öldürmek
'uyluğu' fırlattığında yaralanma üzerine hakaret ediyor (muhtemelen bir örtmece
testisler için) boğanın yüzüne. Başkaları da var, hala
'Aşk Sözleri' olarak bilinen çok belirsiz Babil metinleri
Ištar ve Sarpanitum arasındaki rekabetin hicivli tasvirleri ,
Marduk'un karısı (Lambert, Goedicke, Roberts 1975). nedeni
İştar'a yönelik bu olumsuz yaklaşım, en azından bazı edebiyat çevrelerinde,
bilinmeyen.
Sümerce yazılmış Eski Babil sonrası ayin metinlerinde
(çoğunlukla eršemmas ) çoğunlukla acı çeken bir tanrıça olarak görünür.
kocasından, oğlundan ve mal varlığından yoksun olarak çölde ve alçakgönüllülükle dolaşmaktadır.
98
Sayfa 114
NİNEVE İŞTAR
büyük tanrılara, kendisinin ve kendisinin iyi talihlerini geri getirmesini rica eder.
insanlar.
Teolojik olmayan diğer belgelere göre, bu tür kraliyet
yazıtlar, yasal metinler, mektuplar ve tabii ki kişisel isimler,
Babil ve Asur, İştar, Mezopotamya'nın
en önde gelen tanrıça, geleneksel ikili savaş tanrıçası görünümünde
ve cinsellik.
İştar'ın ikili kişiliği de kültte ifadesini buldu. O
ya erkek kılığında ibadet edilebilir ('sakallı İştar'),
bir savaşçı ya da güzel bir kadın olarak işlevine odaklanarak
onun aşk tanrıçası kapasitesi. Görünüşe göre ilk binyılda
M.Ö., erkek İştar kuzeyle ve dişil İştar ile ilişkilendirildi.
Güney Mezopotamya ile 'Şehvetli' İştar (ra'imat) kültü
'ahlaksızlığı ve taşkınlığı seven' kuzbi u rišati onu vurguladı
tüm cinsellik biçimleriyle bağlantı; kült personeli, özellikle
Uruk, sadece her iki cinsiyetten fahişeleri değil, aynı zamanda travestileri de içeriyordu.
ve transseksüeller. Metinlerde sıklıkla alıntılanan İştar'ın fakültelerinden biri,
'erkekliği kadınlığa dönüştürme', insanların kafasını karıştırma gücü
cinselliğin yanı sıra meşru kanallarını tanıtın.
Tallqvist 1938, 330–8; van Driel 1969; Sladek 1974; Kramer, Pritchard 1955'te,
52–7; Foster 1977, 79-84; Groneweg 1981, 127, 129; Lambert 1982, 173–218
Kuzeyde Ištar'ın çok sayıda yerel tezahürü vardı.

İkinci yüzyılın ikinci yarısında Mezopotamya, Suriye ve Anadolu
ve MÖ ilk binyıl.
Arbela İştar
yoluyla tavsiye vermek için genellikle Yeni Asur hükümdarları tarafından çağrılırdı.
önemli siyasi veya askeri kararlardan önce kahinler. onun astronomik
korelasyon, Sirius'un görünmezliği sırasında Venüs olarak alınan Sirius olabilir.
1965, 274
Istar Aššuritum, eşi Asur, Asur ulusal tanrısı.
Ninova İştar (İştar kakkabu), '(Venüs) Yıldızının Leydisi'
Tapınağının temeli MÖ 3. binyıla kadar uzanır ve

geleneksel olarak Maništusu'ya atfedilmiştir. O da çok popülerdi
99
Sayfa 115
IŞUM
Hurri nüfusu arasında (Ištar- Šaušga olarak adlandırılır ) ve sıklıkla

Nuzi metinlerinde bahsedilir. Amarna yazışmalarına göre,
Mitanni kralı bir keresinde bu İştar'ın heykelini Mısır'a gönderdi.
hasta firavun Amenophis III'ü iyileştirmeye çalışın. kuzey İştar
ikinci yüzyılın başlarında Asurlu tüccarlar tarafından Anadolu'ya tanıtıldı.
binyıl ve sonraki Hitit döneminde önemli bir yer işgal etmiştir.
panteon, muhtemelen diğer kadın tanrılarla birleşti, ancak
logogram IŠTAR .
Vieyra 1957, 83–102; 1962
Išum —Babil tanrısı
Adının kökeni şüphelidir. Sümerlerle özdeşleştirildi.

tanrı Hendursanga, muhtemelen MÖ üçüncü binyılda. işum
çok sayıda teoforik olduğuna bakılırsa, çok popüler bir tanrıydı.
Ur döneminden sonraki isimler, ancak hiçbir zaman 'büyük' olmadı.
ulusal bir kültü olan tanrı. Mitolojik metinlerde Išum'un biraz
esas olarak bir hayırsever olan Hendursanga'dan daha belirsiz bir doğa,
merhametli tanrı. O ise sukallu ait ( 'teğmen') An bazen ve
'insanları ve vatanı yiyip bitiren' olarak anılır. In Erra-Epic diye oluşturur
dürtüsel veba tanrısına bir folyo ve ılımlılığı savunuyor, ancak gösteriyor
gücü düşmanlarına karşı yöneltildiğinde dikkate değer bir hüner
ülke. Efendisinin aksine, 'adil' olanı ayırt edebilir.
ve haksız bir savaş. Yeraltı Dünyası adlı geç bir Neo-Asur metninde
Bir Asur Taç-prensi' diye yalvarır Vizyonu Nergal'in adına
kurban ve böylece onun serbest bırakılmasını sağlar. Gibi Ea, Išum yatırılmaktadır
üstün zeka ile ve başarıyla psikolojik kullanır
Amaçlarına ulaşmak için manipülasyon.
Römer 1966; Edzard ve Wilcke 1976, 142f
Itur-Mer - Babil tanrısı
Adı, bir Babil hipostazı olan başka bir tanrının adıyla oluşturulmuştur.
arasında hava-Tanrı Mer ve anlamına (Sümer. 'Mer döndü' mer /

wer 'yağmur, yağmur fırtınası' anlamına gelir). Tanrı esas olarak Mari'den bilinir,
onun adını taşıyan koruyucu tanrı olduğu yer.
Ichiro 1979
100
Sayfa 116
J
tanrıların yolculukları
Mezopotamya'da (Mısır'da olduğu gibi) tanrılar diğer tanrıları ziyaret edebilirdi.

kendi alanlarının dışında, çoğunlukla tekneyle sayısız nehir boyunca seyahat ederek
kanallar ve nehir kolları. Bu gelenek sadece edebi eserlerle belgelenmemiştir.
Bu ziyaretlere efsanevi öncülü açıklayan metinler (bkz İnanna ve
Enki, Nanna-Suen'in Nippur'a Yolculuğu; Dönüşü Ninurta için
Nippur), ilahiler ve litürjik şarkılar, aynı zamanda
tapınakların "hesaplarının" bir parçasını oluşturan kurbanlar. Bunlarda
ilahi yolculuklara kalıplaşmış ifadelerle atıfta bulunulur. onlar donatır
edebi malzemenin eksik olduğu kanıt. Ur III döneminde,
İnanna Uruk'tan Eridu'ya , Ningirsu da Lagaš'tan Eridu'ya gitti.
Uruk, olarak Enki için Enlil vb Nippur olarak, sefer zamanlaması
çeşitlidir, ancak esas olarak büyük festivallerle ( akîtu veya
Yeni Yıl festivali) yarım yıllık aralıklarla. Bazı yolculuklar gerçekti
Sümer turları; İnanna ve Dumuzi tarafından üstlenilen, birkaç yıl sürdü.
aylar ve birçok şehir ve kutsal alanı içeriyordu. bu mümkün
Mitolojik metinlerden bilinen çeşitli olaylar bunlarla bağlantılıdır.
ritüel yolculuklar, ancak ritüelin ilham alıp almadığına karar vermek imkansızdır.
yolculuk veya tam tersi.
Edzard, WdM, 1965, 75–7; Sauren 1969, 214–36
101
Sayfa 117
K
d KAL bkz. Inar(a) ve Koruyucu tanrılar
Kamoš/Kamiš —Antik Sami tanrısı.
Adının etimolojisi belirsizdir. İkinci binyıl boyunca

M.Ö., Suriye'de, özellikle Ebla ve Karkamış'ta yaygın olarak ibadet edildi.
MÖ birinci binyıl boyunca, dünyanın ulusal tanrısı olarak görünür.
Mesha stelinde Moabitler. Süleyman'ın kendisini tanıttığı söylenir.
Kudüs'e kült (1 Krallar 11, 7.33). Yunan geleneği tanımladığından beri
Ares ile birlikteyse, muhtemelen bir savaşçı-tanrıydı.
van Ziyl 1960, 197-202; Ponponio 1978, 237
Kamruşepa
Kataÿh -zip/ olarak da bilinen bir Luvi tanrıçasının Hititçe adı

wuri. O önemli bir sihir ve şifa tanrısıydı ve bu nedenle o
genellikle arınma törenlerinde çağrılırdı. Aynı sıfatla görev yapıyor
mitinde Telepinyu, onun kötü huylu için Tanrıya davranır
çeşitli ritüeller ve büyüler ile.
Frantz-Szabo, RLA V 1976, 351–2
Keret
Kendi adını taşıyan parçalı bir Ugarit metninin kahramanı ( lkrt; KTU 114,
15, 16), katip Elimelek tarafından yazılmıştır . Aşağıdaki özet
de Moor'un çevirisini takip eder.
Khubur kralı Keret derinden mutsuzdur. Sadece hepsini kaybetmekle kalmadı
erkek akrabaları, ancak art arda evlendiği yedi karısından hiçbiri
ona çocuk verecek kadar uzun yaşadı. Tanrı El Keret'e görünür.
102
Sayfa 118
KERET
bir rüya. üstesinden nasıl geleceği konusunda ayrıntılı talimatlar verir.

sorunlar. Önce kral yüksek bir kuleye çıkmalı ve ona bir boğa sunmalıdır.
El. Daha sonra, orduya karşı uzun bir askeri sefere hazırlanmak zorundadır.
Udum'un komşu krallığı. Kuşatılmış kral ona zengin teklif edecek
haraç, altın, savaş arabaları, köleler ve diğer hazineler, ancak Keret reddedecek
her şeyi ve onun yerine kızı Hariya'yı evlenmesini talep et. Keret
tam olarak teklif edildiği gibi yapar. Hatta heybetli bir ordu kurduktan
yeni evli erkekleri de dahil ederek Udum'a gider. Yolda, o
tanrıça Aštart'ın tapınağında durur . Ona üç katını vermeyi vaat ediyor
görevi gerekiyorsa karısının ağırlığını altın ve iki kez gümüş olarak
başarılı ol. Udum'a vardığında her şey plana göre gider ve o kazanır.
güzel gelin. Bütün tanrılar düğüne gelir ve çifti kutsar.
El, Hariya'nın sekiz oğlu ve sekiz kızı olacağını ilan eder, ancak
en küçük kızı Tatmanat, 'Sekizinci', 'ilk kızı' olacak.
doğdu' (onun varisi). Hariya gerçekten de on altı çocuk doğurur ve hepsi
Astart, görünüşe göre hiç olmamış olan yemini hatırlayana kadar
onur. Sesini yükseltiyor ve ağlıyor: 'Vay, iki yeminin var.
bozulursa, ben de yükümlülüklerimi bozarım'. [boşluk] Bunu duyurdu
Keret hastalanacak ve ona işini ayarlamasını tavsiye edecek.
cenaze. Karısına kurbanı hazırlaması için talimat verecek.
ziyafetler ve yaslara öncülük eder. [boşluk] Aštart'ın komutları yapılıyor
itaat edilir ve insanlar "sadece bir" olan Keret için ağlamak için toplanır.
parmak genişliği ölümden uzakta'. Kral alaycı bir tavırla onlara sataşıyor
ve sonunda misafirler gider ve geriye sadece çocukları kalır.
'evde köpek yavruları gibi sinsi sinsi dolaşan' hasta babalarının yasını tutuyorlar. Keret
tutkusu olan en küçük kızının gönderilmesini talep ediyor.
en güçlüsü', onun için ağlasın ve kişisel fedakarlıklar sunsun.
babasının adına tanrı. Keret'in tehlikeli hastalığını duyduğunda,
hemen ağlamaya ve ağıt yakmaya başlar. [boşluk] Sonuç olarak
kralın sağlığı bozulur, bitki örtüsü kuraklıktan muzdariptir. denemeler
Sihirli ritüellerle yağmurları çağırmak için yapılmıştır. [boşluk] Birisi, muhtemelen
Baal, Keret'in sorunuyla ilgilenmek için ilahi bir meclis toplar.
rahatsızlık ve sonuçları. [boşluk] Aštart durumunu ve tanrıları belirtir
Aralarından kimin hastalığı çıkarabileceği sorulur. hepsi gibi
sessiz kal, El'in kendisi 'sihir yapacağını (ve)
hastalığı kovabilecek bir dişi yarat. Avucunu doldurur
kil ve Šatiqtu adını verdiği kanatlı bir kadın yaratır, 'o-kim-
geçmek için nedenler'. Ona bir çiçek verir ve 'dudaklarına bir çekicilik' koyar.
[boşluk] Šatiqtu şehre uçar ve Keret'i iyileştirir, onu yıkar
terini giderir ve iştahını geri kazandırır. Hemen yanına seslenir
karısı ona şişman bir kuzu hazırlar ve iki gün sonra devam edebilir
103
Sayfa 119
KI
onun tahtı. Bununla birlikte, etkileri üzerinde kafa yoran oğlu Yassub,
babasının krallık performansı üzerine hastalığı, kraliyet salonuna girer
ve Keret'i kendi lehinde tahttan feragat etmesi için zorlar. Kralın sadece küçümsemesi var
oğlu ve küfürler için soracağını Horon kafatasını parçalamak. burada
metin kopuyor, ancak en azından bir tablet daha eksik. nihai
sonuç bilinmiyor, ancak korunan birkaç ipucuna göre
Metin, Keret en küçük kızı hariç tüm çocuklarını kaybeder.
Ginsberg 1946; Gri 1964; Astour 1973, 29–39; Gibson 1978; Loewenstamm 1979,
505ff; de Moor 1987, 191–223
Ki —Sümer tanrıçası
Adı 'toprak, toprak' anlamına gelir. Bunun olduğuna dair henüz bir kanıt yok
bu isim altında bir kültü olan 'gerçek' bir tanrı. Daha fazlası olabilir
Bir teolojik bir kavram, bir meslektaşı An, sadece listelerinde meydana geldiği gibi
kozmogonik bir bağlamda ilahi isimler. Birkaç farklı olduğu için
Yaratılmış dünyanın kökenine ilişkin gelenekler, Ki'nin farklı
çağrışımlar. Bunların hangi noktada ve nerede olduğuna karar vermek imkansızdır.
kavramlar değişti. İlk versiyonda korunan bir gelenek,
Liste bir = Anum (yazı 10 TRS) tanricanin bildiren Nammu oldu
sırayla doğuran Cennet ve Yer'in annesi ( d ama-ù.tu.an.ki)
Enlil gibi tanrıların ilk nesline . Aynı durumdan geç kurtulan
Fikir bulunan Enuma Elis nerede ilkel çifti Apsu ve
Tiamat, sırayla Anşar'ı üreten Lahmu ve Lahamu'yu doğurdu.
ve Kişar. TRS 10'un sonraki versiyonu Enlil'in soyağacının izini sürüyor
En.ki çifti de dahil olmak üzere on beş erkek-kadın çifti ve
Nin.ki, bu bağlamda Lord ve Lady Earth olarak yorumlanmalıdır. Sırasında
Enki büyük Sümer tanrılarından biridir, Nin.ki yapay olarak
listenin amacı için oluşturulmuş muadili. giriş
Gılgamış, Enkidu and the Netherworld, "Enlil,
Dünya'. Kramer (1976), "teologların bir kadından memnun olmadığı" sonucuna varmıştır.
toprak gibi çok önemli bir kozmik varlığın hükümdarı olarak tanrı, onu
gücü ondan uzaklaştırdı ve onu bir erkek tanrıya devretti'.
Kramer 1976, 14
Kiriša/Kiririša —Elam tanrıçası
Adı (kiri.riša) 'büyük tanrıça' anlamına gelir. O aslen bir yereldi

Liyan (SEİran) tanrıçası ve ikinci binyıl boyunca
Büyük ana tanrıça Pin(en)kir ile en azından M.Ö.
104
sayfa 120
KÜBABA
18. M.Ö. Hinz, Kiriša'nın ikincisi için bir "tabu adı" olduğunu savundu.
sonunda ayrı bir ilahi kişiliğe dönüşen tanrıça.
Hinz 1972, 42–4; RLA V 1976–80, 605–6
Kothar/Kothar-ve-Hasis
Batı Sami tanrısı; adı (Ug. k-tr.w.hss ) 'Yetenekli-' olarak tercüme edilebilir.
ve-Bilge'. Sunchiaton'a göre tanrıların zanaatkarıdır.
.
Hephais tos ve Mısırlılar tarafından Ptah ile. Ugaritik'te görünür
bir demirci ve gümüşçü, bir mimar ve bir
silahlar. In Baal-Mitleri Baal için o modası saray, hediyeler
Ašera (Aštart) ve Baal'ın Yam'ı yenmek için kullandığı silahlar için. O da
Aqhat'a verilen yayı yaptı . Uzak bir yerde yaşadığı söylenir; herhangi biri
denilen kptr (Girit?) ya da hkpt (Mısır?). Mitolojik metnin dışında bu
tanrı az bilinir.
Papa, WdM 1965, 295f
Kotharat
Kenanlı tanrıçalar, genellikle sayıları 'yedi'dir, adları şöyledir:

Kothar, k- tr'den türetilmiştir , 'usta olmak'. Efsanede görünürler
arasında Yarik ve Nikkal, onlar kırlangıç karşılaştırılır süpürme
iksirleri ile aşağı. Onlar aynı zamanda 'Yeni'nin kızları' olarak da adlandırılırlar.
Ay' (bnt hll snnt), doğumla olan bağlantılarına bir gönderme
ve doğurganlık. Ugarit'te uzantı profesyonel şarkıcılar tarafından ifade edilen terim,
doğum, evlilik gibi önemli günlerde çağrılan
ölüm.
Lökkegaard 1956, 53–64; Margulis 1972, 52–61
Kubaba (bkz. şekil 19)
Anadolu tanrıçası, belki Suriye veya Kuzey Mezopotamya kökenli.

İlk önce Karkamış'ın büyük bir tanrısı olarak görünür (Hitit veya Luvi dilinde olduğu gibi).
yazıtlar). Geç Hitit imparatorluğu sırasında, kültü dışa doğru yayıldı.
Suriye ve Anadolu'da. O bilinen hiçbir özelliği yok
mitolojik metinler. Kubaba, Helenistik dönemin antik prototipidir.
tanrı Kybebe, kendinden geçmiş bir kültü olan bir ana tanrıça.
Laroche 1960, 113–28; Hawkins 1981, 147-75
105
Sayfa 121
KUMARBİ
Kumarbi
Hurri tanrı oğlu Anu ve babası Hava-tanrı . Hurriler

onu Enlil ile, Ugarityalılar ise El ile özdeşleştirdi . Onun kült merkezlerinden biri
Urkiš Suriye'de Habur'daydı. ziraatçı olabilir
(tahıl) tanrı. Çeşitli mitler ve mit parçaları geliştirildi
Kumarbi çevresinde. arasında en iyi bilinen endişe hanedanı zorluklar
sonraki nesiller. KRALLIK IN olarak da bilinen ilk
HEAVEN, bir Hurri mitinin Hitit versiyonudur. İlkini anlatıyor
hegemonya için savaşan ilahi varlıkların nesilleri. Alalu oluyor
Anu, oğlu ve "bardak taşıyıcısı" tarafından tahttan indirildi ve kendisi de saldırıya uğradı.
oğlu Kumarbi tarafından. Anu kaçmaya çalıştığında Ullikummi onu ısırır.
cinsel organlar. Anu ona artık hamile kalacağını söyler.
Kumarbi'yi tükürmeye sevk eden hava tanrısı, Dicle ve Tašmišu
sperm dışarı. Bir kısmı yere düşer ve
iki çocuklu toprak. Metin şu andan itibaren parça parçadır, ancak
Görünüşe göre Kumarbi hamile kalmış ve vermede sorun yaşıyor.
hava durumu tanrısının doğumu. Ama idare eder ve sonunda Anu ve
hava tanrısı Kumarbi'yi devirir ve hava tanrısı
krallık.
ULLIKUMMI MİT'i bir devam oyunu olabilir. Kumarbi planlar
fırtına tanrısını devirmek. Büyük bir kayayı emprenye eder ve bir
Ullikummi adlı taş canavar. Kumarbi onu sağa yerleştiriyor
dev Upelluri'nin omzu, büyüyebileceği uzak bir yerde
hava-tanrısı tarafından görünmeden yukarı. Enlil, Ullikummi'den şüphelenir ama şüphelenmez.
Kumarbi'nin planını sezmesine rağmen ona ihanet eder. Güneş tanrısı
On beş yaşında zaten endişe verici bir şekilde büyüyen Ullikummi'yi ilk fark eden
günler. Birkaç başka tanrıyı da yanına alan hava tanrısını bilgilendirir.
ve canavarı inceleyin. Ištar cazibesiyle onu baştan çıkarmaya çalışır (bkz.
Hedammu ), ancak Ullikummi hala göremediği veya duyamadığı için bu plan
sendeler. Hava tanrısı şimdi tüm güçlerini kullanmaya karar verir; o emreder
onun boğaları, fırtına ve şimşekler getirilecek. Sonunda hepsi
tanrılar, savaş tanrısı Astabi dahil, Ullikummi'ye karşı savaşıyorlar,
ama o kadar büyümüş ki ona zarar veremezler. Hava-
tanrı , savaşa katılmayan Ea'ya danışmaya karar verir . Ea gider
Upelluri'yi bulmak ve Ullikummi'yi sorgulamak için. Dev cevaplıyor
sağ omzunda bir miktar ağrı dışında hiçbir şey fark etmemiştir. adet
sonra İlkel tanrılardan onlara kesici aleti ödünç vermelerini ister.
başlangıçta dünyayı gökten ayırmak için kullanılırdı. kesmeyi başarır
Ullikummi Upelluri'yi kapatır, bu da gücünü hemen azaltır. bu
tanrılar Ea'nın haberleriyle cesaretlenir ve saldırılarını yeniler.
106
Sayfa 122
KUMARBİ
Ullikummi'nin göksel krallığı ele geçirmeye yönelik tehditleri devam etti. bu

efsanenin sonu korunmamıştır, ancak muhtemelen sonunu içermektedir.
hava tanrısının zaferi.
Güterbock 1946; 1951, 135-61; Otten 1950; von Schuler, WdM 1965, 185, 204–
6; Hawkins 1981, 16f
107
Sayfa 123
L
labbu
Aslan ve yılan özelliklerine sahip canavarca bir yaratık. Gerçek
isminin okunuşu ( KAL.bu olarak yazılmıştır ) halen belirsizdir. öldürülmesi
Bu yaratık, sadece kısmen bilinen bir efsanede anlatılmaktadır.
Neo-Asur tabletleri. Tanrılar kadar insanlar da canavardan korkarlar,
görünüşe göre Enlil tarafından gürültülü insanı yok etmek için yaratılmıştı.
ırk (aşırı gürültü, Akk. rigmu, diğerlerine de gönderme sebebidir)
vebalar ve tufan. Bakınız Sel efsaneleri ). Labbu 'elli çift saattir
uzun' ve doymak bilmez bir iştahı var, kuşları gökten kapıyor
ve karada insanları ve hayvanları yemek (ayrıca bkz. Hedammu efsanesi ).
Tanrılar, Tišpak'a Labbu'yla kendi adlarına savaşması için yalvarır ve ilk başta
itirazlar getirir. Metin bozuk ama tekrar okunaklı hale geldiğinde
savaş tüm hızıyla devam ediyor. Muzaffer tanrı, muhtemelen Tišpak, ancak
adı korunmaz, 'hayatının mührünü' tuttuktan sonra Labbu'yu öldürür
gözlerinin önünde.
Heidel 1942, 141–3; Lambert, içinde Hecker, Sommerfeld 1986, 55f
Lahar ve Asnan/Sığır ve Tahıl
Bir "tartışma" biçimindeki Sümer miti.

Giriş illo geçici başkan açıklamaktadır Bir yarattı
Anunnaki 'gök ve yerin dağlarında'. Ama çünkü dünya
Henüz tam olarak organize değildi, çünkü ne tahıl tanrıçası Ašnan ,
ne sığır tanrıçası Lahar ne de bitki tanrıçası Uttu vardı.
daha doğmadan, Anunnaki ağızlarıyla ot yemek zorundaydı.
koyun ve hendekten su içmek. Gelen du 6 Ku, 'saf yeri', '
tanrıların yaratılış yeri, Lahar ve Ašnan yaratılır. onlar şimdi
özellikle süt olmak üzere daha fazla yiyecek üretebilir, ancak Anunnaki hala
doymuş. 'Onların saf ağılları uğruna, iyi adama verildi
nefes' ve Enki ve Enlil tanrıçayı yeryüzüne göndermeye karar verirler. 'İçin
Lahar ağıl kurdular, bol bol bitki ve otlar
108
Sayfa 124
LAMA, LAMMA, LAMASSU
onu takdim et. Ašnan için bir ev, saban ve boyunduruk kurarlar.
onu takdim et.' Böylece tarım ve hayvancılığı tanıtıyorlar ve
insanlar tanrılara bol rızık sağlayabilirler. bu
metin, türe özgü bir tarzda devam eder.
tartışmalar; iki tanrıça tartışmaya başlar, her biri
hediyelerinin avantajlarından yararlanır ve diğerinin başarılarını karalar.
Sonunda Enki ve Enlil araya girer ve Ašnan galip ilan edilir.
Falkenstein 1948, 165; Kramer 1963, 220–2
Lahmu/Lahamu/(Toplam Lahama)
Mezopotamya tanrıları; adlarının etimolojisi açıklanamamaktadır. Bu

ilahi varlık grupları için ortak bir unvan (bkz. Anunnaki ve Igigi )
Bazı Sümer ve Babil mitolojik metinleri. Sümer metinleri

onları tanrı Enki ile ilişkilendirin ; denize veya Apsu'ya ait görünüyorlar
elli (böylece örneğin saymak Enki ve Dünya Düzeni, nerede
'denizin' elli Lahama'sı Enki'ye hürmet eder). In Inanna ve Enki mekanizma aşağıdakiler
tanrı onları İnanna'yı takip etmeleri için gönderir. Başka bir metin onları şöyle tanımlar:
bileşik, yarı balık, yarı antropomorfik yaratıklar. Babil dilinde
Enuma eliš bir çift olarak görünürler, Lahmu ve Lahamu ve onların sulu
Apsu'nun çocukları olmaları gerçeğiyle doğayı ima eder ve
Tiamat.
Aynı terim aynı zamanda dünyanın koruyucu ruhlarını da temsil ediyor gibi görünüyor.
Ur III döneminde binaların girişlerini koruyan kapı direkleri
ve Eski Babil dönemi.
Edzard, WDM 1965; 93-4; Lambert 1985, 189-202
Lama, Lamma, Lamassu (bkz. şekil 26)
Sümer koruyucu küçük tanrı veya iblis, ağırlıklı olarak

aracı rolü. Lagash panteonundan beri iyi bilinmektedir.
Erken Hanedanlık dönemi. Onun kültü, Eski zamanlarda en popüler olanıydı.
Babil dönemi; yazıtlar bize bir veya daha fazla Lama'nın yaşadığını söylüyor
büyük tapınaklarda. Silindir contalarda da temsil edilebilir,
tapan kişiyi büyük bir tanrının (Spycket) varlığıyla tanıştırmak.
Bu zamandan sonra Lamassu, genel olarak koruyucu ruhlar için bir terim haline geldi.
Asur'da, insan başlı dev kanatlı boğalar veya aslanlar,
Tapınakların ve sarayların kapılarının iki yanında, Šedu olarak biliniyordu ve
Lamassu.
Bu tanrı kavramı Suriye'ye de yayıldı. Hurriler muhtemelen
109
sayfa 125
LAMAŞTU
Anadolu ile tanıştırdı. Hitit metinlerinde d KAL= d LAMA=annaris

birçok farklı tanrı ve tanrıçadan oluşan bir grup oluşturdu ve bu zor
hepsine öncelikli olarak koruyucu bir işlev atamak.
Spycket 1960, 73-84; Foxvog, Heimpel ve diğerleri, RLA VI 1980–83, 446–89
Lamaştu
Bir Babil dişi iblisi; Anu'nun kızı . O bahsedilmiştir

birçok ritüel ve büyü. Böyle bir metin canlı bir açıklama sunar
görünüşü ve aktivitesi hakkında; o korkunç bir tanrıça, 'bir leopar gibi,
ayakları Anzu'nunkiler gibi , elleri kirli, yüzü bir
Aslan; bataklıklardan çıkıyor, saçları dağınık, göğüsleri
çıplak, sığırları ve koyunları takip ediyor, elleri et ve
kan. Pencerelerden bir yılan gibi süzülür,
ev, “Çocuklarınızı emzirmem için bana getirin, onların bakıcısı olacağım” (o mu?
ara)' (Thureau-Dangin). Bebek tehlikesini temsil etti ve
çocuk ölümleri; birçok tılsım ve maske kazılmıştır.
umuduyla kapılarına asılan antik kentler

onu uzak tutmak.
Thureau-Dangin 1921, 13ff; Farber, RLA VI 1980-83'te; 439; Fauth 1981
Lelwani/Leluwani
Anadolu khthonic tanrısı, Hitit metinlerinde d EREŠ.KI.GAL olarak yazılmıştır .

Eski Hitit krallığı sırasında yeraltı tanrısı erkekti.
unvanlar 'lord' veya 'kral' idi. Hurrilerin etkisinde kalan Lelwani
kadın oldu ve Allani ve Mezopotamya ile özdeşleştirildi
Ereškigal . Bu nedenle önemli bir tanrıça oldu ve sık sık
kraliçe Puduhepa tarafından çağrılır. Daha sonra, Lelwani güneş enerjisi elde etti.
yönleri, belki de daha ileri bir asimilasyon süreci nedeniyle
Arinna'nın Hatti Güneş tanrıçası, o da khthonic
özellikler.
Otten 1950, 119–36; Lebrun 1980, 59; von Schuler, RLA VI 1980–83; 595–8
Lugalbanda -tanrılaştırılmış Sümer kralı ve kahramanı
Kral listesinde Birinci Hanedanlığın üçüncü kralı olarak bahsedilir.

Enmerkar'ın oğlu Uruk'tan. Ayrıca Fara tanrı listelerinde şu şekilde yer alır:
Ninsun'un kocası . Bir tanrı olarak, Eski zamanlarda ona tapıldı.
110
Sayfa 126
LUGALBANDA VE HURRUM/LUGALBANDA I
Nippur ve Uruk'ta Babil dönemi. In Gilgameg ve Huwawa o

tanrıça Ninsun'un kocası ve Gılgamış'ın babası olarak adlandırılır .
O, bilinen iki Sümer bestesinin kahramanıdır.
Nippur, Kish, Uruk ve Nineveh'de bulunan ve Ur III'e kadar uzanan tabletler
ve Eski Babil basımları. Metinlerin oluşturduğu teklif için
tutarlı bir bütün, bkz. Falkowitz.
Jacobsen 1989
Lugalbanda ve Hurrum/Lugalbanda I
Giriş, cennetin ayrılmasına kısa bir referanstan oluşur

ve yeryüzü ve medeni dünyanın müteakip organizasyonu,
özellikle sulamaya dayalı, arpa üreten Sümer. Enmerkar olduğunu
Uruk-Kullaba'nın efendisi. Diğer mitlerde anlatıldığı gibi (Enmerkar ve
Enšukešdana, Enmerkar ve Aratta Lordu), ana rakibi Aratta'dır,
Mezopotamya'nın doğusunda uzak bir şehir. Bu hikayede Enmerkar,
Aratta'yı kuşatmak için birliklerini tekrar dağların ötesine götürdü.
Lugalbanda onlarla birlikte. Yolda aniden 'felç' olur.
Yoldaşları onu geride bırakmak zorunda kalıyor. Ona silahlarını verirler,
bir miktar erzak bırakın ve isterse onu veya cesedini toplamaya söz verin.
o zamana kadar eve dönerken öldüler. Kendi başına bırakılan Lugalbanda dua ediyor
astral tanrılara, Utu, İnanna ve Su'en'e (bkz. Nanna ). Sonuç olarak, iyi
iblisler hastalığı kovalar ve o ayağa kalkar. Onlar da yardım ediyor

tükettiği Yaşam Bitkisini ve Yaşam Suyunu bulmasını ister.
Enerjisi şimdi tamamen geri yüklendi ve sevinçle dağın üzerinden koşuyor.
arkadaşlarının yediği yiyeceklerle kendine yiyecek bir şeyler almak için eğimli
onu terk etti. Onu pişirecek ateşi olmadığını keşfeder, ancak bir süre sonra
deney yaparak iki taşla bir kıvılcım çıkarmayı başarır. o ışıklar
küçük bir ateş ve hurma ile yediği küllerde biraz ekmek pişirir-
şurup. Sonra kahverengi bir yaban boğası ve birkaç dağ keçisi yakalar. o
uykuya dalar ve rüyasında rüya tanrısı ona bundan sonra ne yapacağını tavsiye eder.
Yakalanan hayvanları öldürecek ve kalpleri güneş tanrısına sunacak.
ve bozkır yılanlarına kan. Lugalbanda uyandığında,
dediğini yapar ve ayrıca muhteşem bir kızartma ziyafeti hazırlar.
büyük tanrıları davet ettiği etler ve kendi erzakları ( An,
Enlil ve Ninhursag ). Astral tanrılar için ayrı bir sunak diker,
Su'en, İnanna ve Utu. Birer birer kendilerini akşam olarak gösterirler.
düşer ve ay belirir. Sonra sabah yıldızı parlıyor ve
nihayet güneş doğar. Gecenin şeytanları yenildi. Son
metnin pasajları korunmaz.
Alster 1976, 15; Wilcke, RLA VI 1980–83, 121–5; Merhaba 1984, 165-80
111
Sayfa 127
LUGALBANDA VE ANZU/LUGALBANDA VE ENMERKAR/LUGALBANDA II
Lugalbanda ve Anzu/Lugalbanda ve Enmerkar/Lugalbanda II
Lugalbanda kendini Zabu'nun vahşi dağlarında yapayalnız bulur.

yoldaşları Aratta'ya doğru yola çıktılar. aramaya karar verir
muhteşem Anzu -kuşu, ona doğru yolu göstersin. Anzu'nun yuvası
'İnanna'nın karneol dağının tepesindeki kartal ağacı' üzerindedir. Ne zaman
Lugalbanda, içinde genç kuşların oturduğu bu yuvayı keşfeder.
beslemek için kurbanın bir kısmını bir kenara bırakarak onlara gereken saygıyı gösterir.
yavru kuşları ve ayrıca onları sürme ve beyaz tüylerle (bir
genellikle kült heykeller üzerinde gerçekleştirilen iyi bilinen ritüel eylem).
Bu arada yaşlı kuş, kartalların akşam yemeği için boğa gütmekteydi.
Yuvasına vardığında genç kuşlar iştahsızlık belirtisi göstermezler.
bu da Anzu'yu çok endişelendiriyor. Ama onların olduğunu öğrendiğinde
beslenmiş ve dekore edilmiş, kendini övmek için bir şarkıya daldı,
Enlil'den büyük güçler aldı ve sonunda bir
hayırsever için olumlu kader. Kendini gizleyen Lugalbanda
kuşun gelişinde, şimdi yaklaşır ve Anzu'nun önünde secde eder.
Kuş sırayla kaderini ilan eder. Diğer daha belirsiz arasında
kutsama, Lugalbanda şaşmaz oklara sahip olmaktır, savaşta yiğitlik gibi
Ninurta, bol süt ve yağ. Ancak Lugalbanda,
'güneş ışığının hızı, fırtınaların gücü', istediği yere gitmek ve
gelişiyle bir tartışmaya neden olmamak için. Karşılığında Anzu'ya söz verir.
ona tahtadan bir heykel ada. Kuş bu istekleri yerine getirir ve
Lugalbanda'ya yeni yeteneklerini veya nasıl yapılacağını kimseye söylememesini emreder.
onları elde etti. Sonra Uruk'un birliklerini aramak için yukarı uçar.
(görünüşe göre Enmerkar tarafından yönetilir ) ve Lugalbanda'ya onlara katılmasını söyler. Onun
yoldaşlar, kayıp arkadaşlarını birdenbire evlerinde bulunca çok şaşırırlar.

ortasında ve onu 'genç bir kuş gibi' besleyin. Ordu hızla ilerliyor
Aratta ve onlar şehri kuşatmaya başlarlar. Ancak, sakinleri
kendilerini başarılı bir şekilde savunurlar ve Urukyalılar bir yılı boşuna harcarlar.
dirençlerini aşmaya çalışıyor. Birisi geri dönmek zorunda kalacak
Uruk, şehir tanrıçası İnanna'ya yalvarır . Lugalbanda gönüllü
yalnız gider ve Enmerkar'dan ayrıntılı bir mesaj alır. O hatırlatmak içindir
İnanna, tanrıçanın kendisinin sulak ve kuru toprakları organize ettiğini söyledi.
o onun olmasını Enmerkar seçmişti, Uruk topraklarda , tr onu inşa
tapınaklar ve tecavüz eden göçebelerle savaşın. Ama şimdi döndü
tebaasından uzaktadır ve hükümdarlığı tehlikededir. Belli ki
Aratta Lordu'nu tercih eder ve Enmerkar'ı sevmekten vazgeçer. Lugalbanda
ayrılır ve bir anda İnanna'nın tapınağına ulaşır. tanrıça alır
onu zarafetle ve mesajı iletir. Yanıt olarak İnanna şöyle anlatıyor:
Lugalbanda'ya askerlerini canlandıracak bir ritüel. O da hatırlatıyor
112
sayfa 128
LUVİ TANRILARI
Enmerkar, sadece değerli metal ve mineralleri ele geçirmek için değil,

Aratta ünlüdür ama zanaatkarları ve aletlerini de getirmesiyle ünlüdür. bu
şiir daha sonra Lugalbanda'yı öven bir doksoloji ile sona erer.
Wilcke 1969; Kramer 1971, 363–78; Wilcke, RLA VI (1980–83), 126–30; Falkowitz
Sasson'da 1984, 103–14
Luvi tanrıları
Luviler, aynı zamanda Hintçe konuşan bir SWAnatolia halkıydı.

Avrupa dili. Hitit İmparatorluğu döneminde tanrıları
Hitit panteonuna dahil edilmiştir. Bir Hava Tanrısı içerirler
Ay tanrısı Arma olan Tarhunta ve Sanda (olarak yazılmıştır)
Marduk veba her iki tanrıları vardı) ve Yarri. Tanrıça
şifa ve büyü ait kamrusepa, efsanesine görünür Telepinyu .
113
Sayfa 129
m
Malik - Semitik tanrı
Adı 'kral' anlamına gelir. Görünüşe göre Ebla'da önemli bir tanrıydı.
birçok insanın onun peşinden çağrıldığı yer. Ancak o sadece görünür
nadiren resmi kült metinlerinde veya kurban listelerinde. Belki o bile değildi
başlı başına bir tanrı, ancak başka bir tanrının eş anlamlısı veya sıfatı
olarak El .
Lebrun 1984, 38
Mamitu -Akad tanrıçası
Adı Akk.mamitum, 'yemin' kelimesinden türemiştir ve

başlangıçta, peşinde koşan ve cezalandıran yeminin kişileştirilmiş haliydi.
yalancı. Daha sonra kthonik yönler kazandı ve
Nergal veya Erra'nın karısı olun . In Gilgameg Destanı (Tablet 10,6) o olduğunu
'kader creatress', arayanın kim ile Anunnaki 'ayırdıktan yaşam ve
ölüm'.
İsmin kısa versiyonu Mami veya Mame'dir, ki bu kolayca
ile karıştırılmamalıdır Annemden .
Mamma/Mama/Mami —Akad tanrıçası

Adı 'anne' için bebek kelimesidir. En yaygın sıfatları

vardır , Ümmi 'anne' ya ASU, 'ebe'. Mamma sıklıkla görülür
Sargon öncesi dönemden beri Mezopotamya kadın kişisel isimleri,
ama asla Sümer isimleriyle.
Roberts 1972, 43f; Krebernik, RLA VII 1989, 330
114
sayfa 130
MARDUK
Marduk— Babil tanrısı (bkz. şekil 8, 10 ve 37)
Adı genellikle logografik olarak d amar.UD olarak yazılırdı, daha nadiren

olarak d MES, d ŠÀ.ZU veya d Su, . Çeşitli dönemlerdeki hece versiyonları,
Marduk'un fonetik okuması. En yaygın logogram ise,
d amar.UD, genel bir yapı olarak okunabilir, 'Genç Boğa
of the Sun', ya da 'oğul, güneş' gibi bir anlam ifade eden bir apozisyon,
Marduk'un bir Sümer adı olduğu kesin değildir. etimoloji gibi
şehri Babil'in, Sami olmayan bir proto-Sümer'e ait olabilir.
Henüz bilinmeyen dil katmanı. tam bilinmezliği
ilahi isim, etimolojik spekülasyonlarda sayısız girişimi kışkırttı
tanrılara yansıyan eski Mezopotamya bilginleri arasında
listeler ve Enuma eliš (Bottéro). Bahsedilen izole örnekler
Marduk, örneğin bir tanrı listesinde olduğu gibi, Eski Sümer döneminden beri mevcuttur.
Ebu Salabikh'ten. Bununla birlikte, ulusal öneme sahip yükselişi doğrudan
Babil'in Birinci Hanedanlığının siyasi başarısıyla bağlantılı ve
özellikle en ünlü kralı Hammurabi. Onun yükseltilerinden birine
Hammurabi imparatorluğunun büyük tanrıları, önsözde ifadesini buldu.
onun 'yasa kodu' (I, 1–15): ' Anunnaki'nin kralı olan yüce Anu
ve Ellil (Enlil), göğün ve yerin efendisi, …ilahi efendiliği tahsis etti
(ellilutu) halk kalabalığının ilk doğan oğlu Marduk'a
arasında Ea, o aralarında onu büyütülmüş Igigi az kanıt vardır '...
Eski Babil Hanedanlığı'nın kraliyet yazıtlarının dışında, kültün
Marduk, Babil'in kutsal alanının çok ötesine ulaştı. Var
Ayrıca bu döneme ait tanrıyı ilgilendiren çok az sayıda dini metin vardır. Onun
halk arasında artan popülaritesi, bununla birlikte,
gerçeği, 'kariyerinin' başında bile önemli bir
kişisel isimlerin listesi (Lambert 1984). Marduk'un popüler başarısı
ikinci yüzyılın en ilginç dini gelişmelerinden biridir.
siyasi veya teolojik olarak indirgenemeyeceği için milenyum M.Ö.
promosyon yalnız. Kişisel dindarlığın önemli bir unsur olduğu bir çağda
Marduk, tapınmayla ilgilenen, cana yakın bir tanrı olarak görülüyordu.
insan ve acıları. Güneş tanrısı Šamaš ile birlikte ve
diğer 'dost' tanrı Ea, en önemli üçlüden biriydi.
kötü etkileri önleyen büyülü tanrılar. olmamasına rağmen
Šamaš ve Marduk arasında soy bağı, çok şey vardı.
iki tanrının ortak noktası, özellikle adalet, tarafsızlık
ve şefkat. Ea, Marduk'un babası olarak kabul edildi (bkz.
önsöz).
Kassit döneminde, Marduk kültü yavaş yavaş Avrupa'nın ötesine yayıldı.
orta Mezopotamya. Muhtemelen tarihlenen büyük tanrı listesi An=anum
115
Sayfa 131
MARDUK
bu dönemden itibaren, kutsal sayı elliyi Marduk'a atfeder.

şimdiye kadar tanınan olmuştu Enlil . Babilliler zamanında
'restorasyon', Işın'ın ikinci Hanedanı, Marduk resmen
"tanrıların efendisi" olarak kabul edilir. En kapsamlı metin
Bu üstünlüğü savunan Enuma eliš, muhtemelen
bu dönemde. Marduk aynı zamanda Asur'la da tanıştırıldı.
resmi yazıtlarda büyük tanrılardan biri olarak
oğlu Nabû'nun popülaritesine ulaşıyor . Neo-Babil döneminde
Marduk, ulusal tanrı, panteonun şefi ve 'insanların babası'
insanoğlunun rakibi yoktu. Ana mabedi, É-sagil tapınağı ve
zigurat, É-temenanki, evrenin eksenini oluşturdu; onların serveti
ve Herodot şehri birkaç kez ziyaret ettiğinde ihtişamı hâlâ meşhurdu.
yıkılmasından yüz yıl sonra.
Marduk'un doğası giderek karmaşıklaştı.
diğer birçok tanrının işlevlerini ve özelliklerini özümsedi. Bu
çok sayıda ilahi ve dua ile iyi belgelenmiştir (Seux
1973, passim), Marduk'a adanmış teolojik eserlerin yanı sıra
özel ve resmi belgelerde çok sayıda referans, kişisel isimler
vb. (Resmi sıfatlar için bkz. Tallqvist 1938, 362–72). Olarak
Ea'nın oğlu Marduk, bilgelik, şifa, büyü sanatları tanrısıydı.
ve bir dereceye kadar, sulama ve doğurganlık. Büyü ile bağlantı
Sümerlilerle özdeşleşmesiyle daha da güçlendi.
büyü tanrısı Asarluhi . Enuma Elis kutladı Marduk'un zafer
elli ismini ve fonksiyonunu sayarak. Mitolojik bir görünüm sağladı
kurtarıcı olarak panteondaki üstün konumu için gerekçe
ilkel kaosun güçlerinden ve bilinenin düzenleyicisinden
Evren. Bu çoklu kapasitelerde Anu, Ellil ve
geleneksel olarak savaşan enerjik genç savaşçı tanrılardan bazıları
şeytani güçlere karşı (örneğin Ninurta ). Šamaš ile olan ilişkisi için,
yukarıyı görmek. In Erra-Epic o barış ve refah garantisidir;
savaş ve isyan, onun yokluğunun doğrudan sonucudur; yeni değil
kötülüğün varlığı için teolojik açıklama, ancak dramatik
Neo-Babil döneminin tarihi olaylarına uygun olarak ifade edilmiştir.
Marduk'un karısı Sarpanitum, oğlu Nabû idi ve İştar onun oldu.
kardeş. Çok sayıda başka küçük tanrı onun 'sarayında' görevlendirildi.
Marduk'un simgesel hayvanı Mušhuššu'dur.
yılan ve ejderha, sembolü çapa biçimli bir alettir .
Lambert 1964; van Dijk 1966, 61f; Edzard, WdM 1965, 96–7; Borger 1971; Lambert
1975, 193–4; Bottero 1977, 5-18; Sommerfeld 1982; RLA VII 1989, 360–70;
Lambert 1984, 1-9
116
Sayfa 132
BEN
Martu bkz Amurru
Ben
Sümerce kelime, muhtemelen 'olmak' fiilinden türetilmiştir. yeterli değil

tercümesi henüz teklif edilmedi. Akadca çeviri par ÿ su,
'düzenleme, kural', aynı zamanda Sümer'in
çağrışımlar. Sümer metinlerinin modern baskılarında genellikle ben
çevrilmemiştir, ancak diğerleri arasında 'ilahi güç' olarak çevrilmiştir.
(Kramer), 'ilahi karar' (Landsberger), 'modus operandi', 'norm'
(Jacobsen) ve 'reçeteler' (Rosengarten).
Tanrıların bana sahip olduğu söylenir , ne kadar çok olursa o kadar iyi. ilahi sıfatlar
Bu gerçeği hesaba katın : Örneğin İnanna'ya 'Kraliçe' denir.
hepsi ben ' Görünüşe göre An ve Enlil ihsan eden tek tanrılar ama
almazlar beni diğerlerinden. Şehirlere, tapınaklara da verebilirler.
krallar ve ülkeler. Benim nakli birçok Sümercenin konusudur.
Enki ve Dünya Düzeni gibi besteler ve en önemlisi
İnanna ve Enki, nerede yüzden fazla bir listesi bana numaralandırılan
birkaç defa. Bunlar arasında krallık, rahiplik makamları, tören aletleri,
el sanatları ve müziğin yanı sıra cinsel ilişki, fuhuş, yaşlılık, kahramanlık,
güç, adalet, dalkavukluk, gökten inen ve yükselen
ölüler diyarı (İnanna'ya özgü ben ?), barış ve savaş. Diğer me , yalancı şahitlik vardır
asi şehirler, sıkı çalışma, sessizlik, zeka, yazı sanatları ve
önemi zayıf olan çok çeşitli ritüel araçlar
anlaşıldı. Liste, herhangi bir fark edilebilir yapı boyunca oluşturulmamıştır.
ve muhtemelen sadece mümkün 'bütünlüğü' bir örnek olarak kastedilmektedir bana .
Kolektif rakamlarla ifade edildiği gibi , benden çok sayıda var.
7, 50 ve 3.000. Ben'in bütünlüğüne sahip olmak (me.nig.nam.ma)
sadece mutlak güç değil, aynı zamanda mutlak sorumluluk da gerektirir.
dünyada gerçekleştirilmesi veya uygulanması. Beni bağışıklık değildir
yıkıma veya en azından geçici olarak ortadan kaybolmaya. ağıtlarda
ve dualar, beni kaybetmek her türlü felaketle sonuçlanır, doğal
politik olduğu kadar politiktir ve buradaki kavram, bir teoloji sağlar.
aksi takdirde ideal olarak yaratılmış bir şekilde talihsizliği ve felaketleri açıklamak
Dünya. Rosengarten ait protoplatonic yönünü vurgulamıştır bana . O
onları ideal bir toplumun önceden belirlenmiş matrisleri olarak tanımladı.
medeni dünyada içkin ve tam olarak gerçekleştirilmiştir.
Landsberger 1926, 369; Oberhuber 1963; Jacobsen 1970, 359, n.20; Farber-Flügge
1973; Alster 1975, 20–34; Rosengarten 1977
117
Sayfa 133
MELQART
Melqart - Batı Sami tanrısı
Adı 'şehrin kralı' anlamına gelir. Fenike döneminde o

Tire'nin ve daha sonra kolonisi Kartaca olarak anılan Kartaca'nın ana tanrısı
tanrıdan sonra. İlk olarak Esarhaddon arasında yapılan bir antlaşmada bahsedilmiştir.
Asur ve Surlu Baal. Yunanlılar ve Romalılar onu
Herakles ve kendisi aslan postuyla gösterildi.
Röllig, WdM 1965, 297; 1990
Meslamta'ea -Sümer tanrısı
Adı, Kutha'daki Meslam adlı tapınağından türemiştir ve şu anlama gelir:

"Meslam'dan çıkan" gibi bir şey. o zaten
Fara metinlerinde yeraltı tanrısı olarak bahsedilir. III. Ur döneminde
Nergal ile özdeşleşti .
Mezulla - Anadolu tanrıçası
Kızı Hava-tanrı ve Arinna Sun-tanrıçası . O

Hitit metinlerinde genellikle annesiyle birlikte bir aracı olarak anılır.
insanlık ve büyük tanrılar arasında.
Lebrun 1980, 46
Milkom - Batı Sami tanrısı
Adı muhtemelen mlk, 'kral' kelimesinden türetilmiştir .

MÖ ilk binyılda ulusal tanrı olarak biliniyordu.
Ammon'a ait olan ve Eski Ahit'te birkaç kez adı geçen ("the
Ammonluların iğrençliği), Solomo kültünü
Yahuda (1 Kral, 11, 5, 7, 33).
Röllig, WdM 1965, 299
ay tanrıları
Anadolu: genellikle d XXX ile yazılır (=30;

ay) veya d EN.ZU . Luvi ay tanrısı Arma, Hurri
Kušuh ve proto-Hattian Kašku. Parçalı bir efsane
(Kammenhuber) Kašku'nun bir fırtınada gökten nasıl düştüğünü anlatıyor.
Neyse ki şifa ve sihir tanrıçası Kamrušepa ona yardım ediyor.
118
Sayfa 134
ANNE-TANRIÇA/BÜYÜK TANRIÇA
hava tanrısının öfkesine dayanacak bir büyüyle ve

cennete geri dön.
Laroche 1955, 13ff; Kammenhuber 1955, 130ff

Sümerce: bkz. Nanna; Akadca: bkz. Suen/Sin; Batı Semitik: bkz Nikkal
ve Yarih .
Mot - Batı Sami tanrısı
Adının etimolojisi Semitik *mwt, 'ölmek' kelimesinden gelmektedir; Akad.

mutum, "ölüm". O, ölümün tanrılaştırılmasıdır; ölmek 'yemiş olmaktır'
Mot'. Esas olarak Ugarit'in mitolojik metinlerinden tanınır.
Baal'ın büyük düşmanı . Onun sıfatları bn ilm mt'dir, 'Mot bir oğludur.
tanrılar' ve ydd il gzr, onun bir parçası olduğunu kanıtlayan 'El'in sevgilisi'
ilahi düzen. Mitlerdeki alanı, 'dünyanın en içteki kısmı'dır.
toprak', bir 'çürüme, pislik, tükürük ve balçık' diyarı. O olarak görünebilir
ancak Ugarit şiirine özgü metaforların zenginliği de
başka görüntüleri çağrıştırır. En karakteristik özelliği, muazzam iştahıdır:
balinanın denizdeki iştahı (…) Bak, yeşillik benim geçimimdir
hayat, iştahım balçık ve yeşillik için, (o) tüm ölülerden yerim'
(Margalit, 14). Baal, Mot tarafından alt edilir ama tekrar yükselir ve aynı şekilde
Mot, Anat tarafından alt edilir ve daha sonra kendini yeniden bir araya getirir .
Baal'ın yönlerinden birinin yeşillendirme olduğu öne sürülmüştür.
kış yağmurlarını takip eden bitki örtüsü, Mot çorak anlamına gelir
kuru yazın sert pişmiş toprağı, ama muhtemelen olgunlaşma için de
mısırın. Her iki tanrı da tarım yılında birbirinin yerine geçer; bir
diğerine asla tam olarak galip gelemez.
Papa, WdM 1965, 390-402; Watson 1971; Loewenstamm 1972; Margalit 1980;
Stolz, Assmann, Burkert, Stolz 1982'de
Ana-tanrıça/Büyük Tanrıça (bkz. şekil 21)
Dini faaliyetlerin en erken tezahürleri, yalnızca M.Ö.

tarih öncesi sitelerin eserleri, tapınma ile bağlantılı görünüyor.
dişi bir tanrı.
Avrupa taşından sayısız tanrıça heykelciği bilinmektedir.
Anadolu'da 7. ve 6. binyıllara (ÿÇatal Hüyük, Hacılar) aittir.
Bu heykellerin çoğu kadının fiziksel özelliklerini vurgular.
doğurganlık—büyük kalçalar, şiş karınlar ve sarkık göğüsler. Rakamlar
çıplak kadınlar daha sonraki tüm dönemlerde ve dünyanın her alanında görünmeye devam etti.
Yakın Doğu, Mısır'dan İran'a. Bununla birlikte, genel olarak, Neolitik sonrası
119
Sayfa 135
ANNE-TANRIÇA/BÜYÜK TANRIÇA
rakamlar hamilelikten çok cinsel özelliklerin altını çiziyor.

Ana-tanrıça evrensel kültü ne zaman azaldı?
toplumsal koşulların derin değişimi ile kentsel uygarlıklar gelişti
ve karmaşık olduğu kadar ataerkil olarak yapılandırılmış bir panteon. Var
Bununla birlikte, bir 'popüler din' olarak birçok resmi makamda varlığını sürdürdüğüne dair göstergeler
yerel ve ulusal kültler - örneğin Mısır'da yeniden ortaya çıkışına bakın.
siyasi istikrarsızlık zamanlarında Hathor/Isis kültü (Rundle Clark, 29, 87).
Ancak şehir devletlerinin okuryazar çevreleri 'halk' ile çok az ilgilendiğinden,
Dinlerin zamanına göre, metinsel kaynaklar çok fazla bilgi vermemektedir.
bu konuda.
In Anadolu, anne-tanrıçanın muhtemelen eski merkez üssü,
farklı dönemler boyunca en güçlü ilahi figür olarak kaldı.
tarihsel dönemler. ÿÇatal Hüyük'ün Neolitik tabakalarında ortaya çıkmıştır.
öncelikle doğurganlık ile bağlantılı olarak, verme sürecinde gösterilen
doğum, emme ve cinsel bir kucaklama. Onun görüntüleri bulundu
tahıl kutuları. Ancak ölüm ve yeraltı dünyası ile olan ilişki aynı zamanda
sembollerinin yer aldığı şehrin tuhaf boyalı 'mabetlerinde' belirgindir.
tanrıça (duvara yerleştirilmiş göğüsler modellenmiştir) bulunmuştur.
cenaze sahnelerinin yanında (başsız cesetlerin üzerine çullanan akbabalar).
Tanrıça ayrıca kedigiller, leoparlar veya aslanlarla da gösterilmiştir ve bunlar
hayvanlar tarih boyunca ona bağlı kaldı. erkek partneri
ve/veya oğul boğa tarafından temsil edilmiştir. Tarihi zamanlarda, o
olarak Hattilerin tapılan Wurunšemu, ', yer ya da Inara, koruyucu
toprağın tanrısı. Hurriler ona basitçe 'Leydi' (Allani) derlerdi.
Hititler Hannahanna, 'büyükanne' veya Hebat. Muhtemelen birçoğunun
isimleri basitçe logogram ile yazılmış yerel tanrıçalar
için ISTAR, anne-tanrıça izharlarıdır.
Gelen Mezopotamya, çıplak ucuz ve seri üretilen kil figürler
geniş kalçalı ve açıkça tanımlanmış pudendalı dişiler keşfedildi
hemen hemen tüm arkeolojik seviyeler. Bu durum için kanıt olabilir
tanrıçanın devam eden saygısı. ilginçtir ki çoğunluk
Sümer ilahi isimlerinin çoğu erkektir ve öyle gözükmemektedir.
ana tanrıça için gerçek bir Sümer adı. Bunun yerine bir
en eskileri Ninhursaga, 'Leydi of the Lady' olan çeşitli temyizler
dağ', Ninmah, 'Yüce Hanım' ve Damgalnunna, 'büyük karısı
Allah'. Kült merkezleri Tell Obeid, Adab ve Kesh'teydi. Lambert
(s. 126) 'Kesh'in düşüşünün anne için suç olup olmadığı-
tanrıçanın Babil tanrılarının en üst grubundaki tereddütlü konumu. Birkaç
erkek tanrıların , aslen 'Leydi' olan dişil nin ile oluşan isimleri vardır.
örneğin Ninurta, Ningirsu, Ningišzida vb.
tanrılar, erkeksi nitelikleri (savaşçı
120
Sayfa 136
DAĞ-TANRILARI
tanrılar!) genellikle vurgulanır. önerilmiştir (Kienast),

Sümer'in orijinal tarımsal nüfusu bir kadın tanrıçaya tapıyordu,
her topluluk kendi, zamanla yerini erkeklere bırakan
ya 'evlilik' yoluyla ( Eridu'da Enki ve Damgalnunna gibi ,
en eski Sümer dini yerleri) veya bastırma yoluyla. Bu durum

bazen mitolojik metinler veya tanrı-listeleri (bkz yansıyan kozmogonilerde ),
ana tanrıçanın genellikle üçüncü veya dördüncü sırada yer aldığı yer
An'ın, Enlil'in (ve Enki'nin ) arkasında , ama asla önce gelmez. Büyük tanrı listesinde
An= d Anum farklı ana tanrıçaların kimliği (Ninhursaga,
Ninmah, Nintu, Ninmenna, Aruru, Dingirmah, Mamma, Belet-ilî)
neredeyse tamamen birleşti ve Işın-Larsa döneminde o
neredeyse listelerden kayboldu. Mitolojik metinlerde anne-
tanrıça insanlığın yaratılışında yer alır ( Enki ve Ninmah,
Atra-hasis (bkz. Tufan efsaneleri ), Gılgamış Destanı ). Ayrıca çok sayıda var,
diğer mitlerde ve dini metinlerde neredeyse bilinçaltı referanslar
hayvan ve insan yaşamının sürdürülmesi olarak temel rolünün altını çizer.
Eski Babil döneminde, eskiden bağımsız olan birçok anne-
tanrıçalar tanrıların eşleri oldular ve giderek
ve aracılık işlevi. Merhamet gibi 'kadınsı' nitelikler,
Bu tanrıçalara bağışlama ve alçakgönüllülük atfedildi ve hatta
Mezopotamya tanrıçalarının en bağımsızı olan İştar ele alınmaktadır.
ilk binyılda merhametli bir ana tanrıça olarak, belki altında
Hurri etkisi.
In Ugarit ve Suriye, anne-tanrıça (bkz ASTART ) nispeten sahiptir
Mitolojik açıdan Hava-tanrısı ile karşılaştırıldığında daha düşük bir rol
metinler söz konusudur. Her yerde bulunan arkeolojik kanıtlar
çıplak tanrıça ve kişisel ve coğrafi isimlerin kanıtları,
ancak, başka yerlerde olduğu gibi benzer bir popülerliğe işaret ediyor gibi görünüyor.
Yakın Doğu.
Helck 1971; Urbin-Choffray 1983, 380–1; Kienast 1985, 106-16; Lambert 1986,
125–30; Frymer-Kensky 1992
dağ tanrıları
Anadolu'da dağlara, nehirlere ve pınarlara tapılırdı.

ilahi güçler olarak. Dinsel deneyimin başka bir düzeyinde, bulut-
çelenkli dağlar, özellikle tanrıların meskenleri olarak kabul edildi.
arasında Anne-tanrıça ve Hava-tanrı . Son bağlantı şuydu:
Küçük Asya, Suriye ve Yunanistan'da çok yaygın (ayrıca bkz Baal'ı ve onun
dağlar ve Olympos'un Yunanistan'daki rolü). Hitit ikonografisi
121
Sayfa 137
DAĞ-TANRILARI
hava tanrısını iki dağın üzerinde dururken gösterir, ama aynı zamanda bir
'dağ tanrısı' anlamına gelen hiyeroglif. Görünüşe göre bir 'dişi dağ'
Orta Anadolu'da Zashapuna. Birkaç Hitit kralının adı verilmiştir.
ilahi dağlar: Tuthalia, Arnuwanda ve Ammuna. Ayrıca bir
dağ tanrısı Pišaysa hakkında parçalı efsane . o algılar
(uyuyor?) tanrıça İştar ve ona tecavüz ediyor. Tanrıça uyandığında,
önünde alçakgönüllülükle eğilir ve hayatını bağışlaması için ona yalvarır. Sırayla
onu yatıştırmak için hava tanrısının
düşman, deniz (Otten).

von Schuler, WdM 1965, 160; van Buren 1943, 76–84; Otten 1953, 27ff
122
Sayfa 138
n
Nabû —Babil tanrısı (bkz. şekil 10 ve 37)
Adı hecesel olarak d na-bi-um veya logografik olarak yazılabilir.
AK duyur',
ara,
d veya d PA . Etimoloji
'Arayan' tartışmalıdır;
gibi bir anlam ifadenb',
eder'den türetilebilir
veya
den olabilir , ne / abu oldukça veya (Dhorme) 'parlak parlayan'
farklı, bilinmeyen eski Suriye kökü (Pomponio).
Tanrı başlangıçta bir Batı Sami tanrısıydı; arasında anılır
Ebla tanrıları. MÖ 2. binyılın başlarında M.Ö.
Amoritler onu Mezopotamya ile tanıştırmıştı, muhtemelen aynı zamanda.
Marduk olarak zaman . İki tanrı yakın ilişkilere sahip olmaya devam etti
tarihleri boyunca (Pers dönemi ve ötesine kadar).
Marduk, Babil'in şehir tanrısı olurken, Nabû yakınlarda oturuyordu.
Borsippa tapınağı É-zida'da. İlk önce 'katip ve bakan' olarak adlandırıldı
Marduk'un ve Marduk'un resmi olarak asimile edildiğinde
panteon Ea'nın oğlu , Nabû ise Ea'nın oğlu olarak tanındı.
Marduk, karısı Sarpanitum'dan . makamına da atanmıştır.
yazıcıların hamisi, yerini Sümer tanrıçası Nisaba'dan devraldı . A
Bu kutsal alana çok sayıda güzel yazılmış tablet yerleştirildi
eski oylama teklifleri olarak, ancak şimdiye kadar eylemleri öven hiçbir edebi metin ve
tanrının işlevleri bulunmuştur. Nabû'ya da ibadet edilirdi.
Asur; Shalmaneser, Assur'da (13. yüzyıl) ilk Nabû tapınağını inşa ettim.
BC) ve diğerleri Nineveh, Kalah ve Khorsabad'da izledi. Takip etme
Sargon II'den itibaren Asur imparatorluğunun genişlemesi, o oldu
krallığın en büyük tanrılarından biridir ve kraliyet törenlerinde sık sık çağrılırdı.
yazıtlar. Asur halkı arasındaki popülaritesi de iyi
çok sayıda özel isim, mektup ve dua ile belgelenmiştir.
ikincisi bkz. Seux 1976, passim). Bu bakımdan onun yerine geçmiş olabilir.
Babillerin ulusal tanrısı olan babası Marduk,
oğlu kadar Asurlular için kabul edilebilir. Yazıcının hamisi olmak
sanatlarının yanı sıra Güney'in kültürel geleneklerini de temsil ediyordu.
büyük beğeni topladı. Asur'un düşüşünden sonra Nabû yüksek bir seviyeye yükseldi.
123
Sayfa 139
NAHHUNTE/NAHUNDI
Yeni Babil panteonunda, Marduk'un sıfatıyla ilk sırada yer aldı.

oğlu ve sonra kendi başına. Onun kültü aslında uzun süre dayandı.
Part dönemi.
Nabû, büyük tanrıların saflarına yükselmesiyle
Kader Tabletleri ile emanet edilen kozmik tanrı,
İnsanlığın kaderi. Metinler onu Ninurta ile eşitler . O da oldu
bazen su tanrısı ve tarlaların bereketi olarak anılır, belki
Ea'dan inişiyle ; aynı zamanda 'tanrı tanrısı' sıfatını da paylaşıyor.
bilgelik'.
ponponi 1978
Nahhunte/Nahundi —Elam tanrısı
Adı nan-hunde 'günün yaratıcısı' anlamına gelir. pek bilinmiyor

onun güneş tanrısı olması ve bu sıfatla yüce tanrı olması dışında bu ilah hakkında
erkeklerin hakimi.
Hinz 1972, 47f
Nammu -Sümer tanrıçası
Adı genellikle engur işaretiyle yazılır .

yazma Apsu . Antik çağda Apsu'yu yaşamın kaynağı olarak kişileştirdi.
Aşağı Mezopotamya'da su ve dolayısıyla doğurganlık. O iyi olabilir
Eridu'da onun çoğunu ele geçiren Enki'den önce tapılırdı .
ayrıcalıklar ve işlevler. Anlamlı bir şekilde Nammu'nun oğlu olarak adlandırıldı.
Enki'nin üstünlüğünün ardından düşüşüne rağmen, Neo-
Sümer döneminde, en azından Ur'da, hâlâ yeterince önemli kabul ediliyordu.
onuruna heykellerin yaptırılması ve ayrıca
ünlü kral Urnammu'nun adı.
Mitolojide Nammu, Mısır'da ilkel Ana-tanrıça olarak görünür .
'Büyük tanrıları doğuran' Enki ve Ninmah . o var
tanrılara bir yardım olarak insanlığı yaratma fikri ve giden odur
Apsu'da uykuda olan oğlu Enki'yi uyandırmak için, süreci ayarlayabilmesi için
gidiyor.
Nana -Sümer tanrıçası
Eski Akad döneminden beri kadın isimlerinde yer almaktadır. Sırasında

Ur III döneminde Drehem ve Umma'da ve Eski'de tapınakları vardı.
Uruk'ta da Babil dönemi. Larsa kralı Rimsin için
124
Sayfa 140
ANNA(R)
koruyucu tanrı ve bir yazıtta onu 'çocuk,

Büyük yaşam gücü, taşan An '. Bir tarih formülünde
bu sefer Uruk'un bir parçası olarak An ve İnanna ile anılır .
üçlü. Tanrıça olarak İnanna ve Baba ile yakınlıkları var gibi görünüyor .
doğurganlık.
Wohlstein 1976; İçiro 1979, 371–2
Nanaya — III. Ur döneminden beri bilinen Sümer tanrıçası
Gibi Inanna'ya o kızı denir An ve kardeş Utu ve

ayrıca Venüs gezegeni olarak da hürmet edilmiş görünüyor . O idi,
ancak, Uruk'un adak listelerinde yer aldığından, başlı başına bir tanrıdır.
İnanna ile birlikte anılır. İki dilli bir Sümer-Akad ilahisinde
(Reiner), tanrıça kendini 'ağır göğüslere sahip' olarak tanımlıyor.
Dadumu' ve 'Babil'de sakal' - her ikisi de iki cinsiyete atıfta bulunur
Ištar'a ibadet edilebileceğini söyledi - ama şöyle diyor: 'yine de ben hala
Nanaya'. Herhangi bir mitolojik metinde yer almaz, ancak genellikle
d Na-na- olarak adlandırıldığı daha sonraki bir tarihteki aşk büyülerinde çağrılır.
bir belet kuzbu, 'Nanaya, cinsel çekiciliğin leydisi' (Biggs). O değil

her zaman mümkün gelen Nanaya ayırt etmek Nana .
Biggs 1967; Edzard, WdM 1965, 108; Reiner 1974, 221–6; 1995
Nanna(r) —Sümer ay tanrısı
Adı muhtemelen bağlantısından dolayı genellikle d ŠEŠ.KI şeklinde yazılırdı .

Ur şehri ile (Sum. ŠEŠ.AB.KI ); alternatif bir yazım d 30 idi,
ayın sembolik numarası.
Nanna, Fara'dan gelen Eski Sümer tanrı listesinde zaten belirtilmiştir.
En azından yüzyılın ortalarından beri Ur'da tapınıldığı görülüyor.
MÖ ikinci binyıl. Oradaki tapınağı É-kišnugal'dı.
Sümer Tapınağı İlahi No. 8 (Sjöberg, Bergmann). ofisi
Ur'daki yüksek rahibe, geleneksel olarak bir kraliyet prensesi tarafından doldurulurdu.
tahta çıkma ulusal öneme sahip bir olaydı ve usulüne uygun olarak kaydedildi
yıl adlarında. Nanna ile oluşturulmuş referanslar ve teoforik isimler
Ur III döneminden itibaren özellikle sıktır. Bu sırada diğer birçok
Başta ünlüler olmak üzere onun için mabetler ve türbeler inşa edildi veya restore edildi.
Urnammu tarafından Ur'da ziggurat.
Nanna, Ninlil'in oğlu ve Enlil'in "ilk doğan oğlu" dur . o verir
Kaderleri belirlerken babasıyla birlikte. Karısı Ningal ve çeşitli
şiirsel kompozisyonlar, flörtlerini ve coşkulu
125
Sayfa 141
ANNA(R)
aşklarının tamamlanması (Jacobsen, 124f). Birleşmelerinin bir sonucu

Utu, güneş tanrısı. Sümer düşüncesinde gece gündüzü doğurur; en
karanlığın zamanı, ifade bulan yaratıcı bir potansiyele sahiptir.
Nanna'nın doğurganlık yönleri (aşağıya bakınız). Buna karşılık Güneş, doğrudan
yaşamın kaynağı ile ilişkilidir.
Nanna'nın sıfatları ašimbabbar, 'ışıklı',
ayın parlak ışığı; amar, 'buzağı', ayrıca amar.ban.da. d en.lil.a, 'genç
Enlil'in buzağı', má.gur 8 , 'tekne'. Her iki referans da hilalle ilgili imalardır.
genç ayın şekli, ya hatırlatan boynuzları ya da ince kamış-
bataklık tekneleri.
Birçok kültürde ay tanrısının doğurganlıkla ilişkileri vardır;
muhtemelen adet döngüsünden esinlenmiştir. Sümer'de o yakından
hayvanların, özellikle de sığırların doğurganlığıyla bağlantılıdır.
Hilal boynuza benzetilir). Bir ilahi (ISET 1, 96–97 Ni 2781)
'(sen) cins boğayı ve iyi boğa binicisini (inek) yaparsın
sizin için iyi tohum akışını sağlar. Birinci sınıf süt ve yağ
o artıyor.' Başka bir kompozisyon, NANNA'NIN YOLCULUĞU
NIPPUR (Kramer), doğurganlıkla olan bağlantıyı tüm
Sümer tarımının yönleri. Nippur'un bir tanımıyla başlar,
hazır yapılı, hayvan ve bitki yaşamı açısından zengin, ancak insandan yoksun.
Nanna, babasının şehrini tekneyle ziyaret etmeye karar verir. Onu ağaçlarla yüklüyor,
bitkiler ve hayvanlar. Yolda birkaç kez durur ve kendisini karşılar.
yerel tanrılar. Sonunda, hepsini sıraladığı Nippur'a ulaşır.
onun hediyeleri kapı bekçisine. Memnun Enlil bir ziyafet hazırlar ve
beraber otururlar. Sonunda Nanna konuya gelir ve sorar:
Karşılığında iyilikler: 'Nehirde bana taşma ver, tarlada bana ver.

çok tahıl, bataklıkta bana ot(?) ve saz (…) ver.
hurmalık ve bağ bana bal ve şarap ver, sarayda bana ver
uzun yaşam.' Enlil tüm bu dilekleri yerine getirdiğinde Ur'a geri döner. Bu
efsane muhtemelen Ur arasındaki yıllık bir ritüel Yolculuk ile bağlantılıdır.
ve ritüel bir mandıra alışverişini gerektirmiş olabilecek Nippur ve
Tarım ürünleri.
Yeni ay sırasında Nanna, 'uyku günlerini'
Ölülerin kaderine karar verdiği yeraltı dünyası .
Nanna'ya Su'en de deniyordu (daha sonra Sîn ile sözleşmeli ). Bazı metinlerde,
Su'en hilal, Nanna dolunay ve Asimbabbar'a atıfta bulundu.
genç ağda aya, ama buna tutarlı bir şekilde bağlı değildi.
Ay döngüsünün çeşitli aşamaları düzenli festivallerde kutlandı.
Yeni Ay'da ay için arınma ritüelleri de yapıldı.
Yıl. Gezegenin görünmezliği sırasında özel dikkat gösterilmesi gerekiyordu.
özellikle tutulmalar sırasında. Bir ritüele mitolojik bir girişte
126
Sayfa 142
NERGAL/NERJAL
(Jacobsen, 123), bu olayın şeytanın işi olduğu söylenir.

Nanna'ya saldıran ve çocukları İnanna'yı ve
İşkur . Sonunda kurtarılır ve müdahale ile geri yüklenir.
Marduk .
Kramer 1944, 47–9; Sjöberg 1960; Jacobsen 1976, 121–7; Salon 1986, 152-66
Nanše —Sümer tanrıçası
Adı 'ev' ve 'balık' için bileşik bir işaretle yazılmıştır. .

Gibi Nammu o halde özellikle birlikte, su ile ilişkilidir
pek çoğu onun adını taşıyan nehirler ve kanallar. In Enki
ve Dünya Düzeni (417-420) ona 'balıkçılık müfettişi' denir.
Deniz"; balıklar, güzel şeyler, tatlı şeyler, babasına sunar
Enlil , Nippur'da. Nanše, Eski ve Neo-
Sümer döneminde ve şahıs isimlerinde sıkça yer almıştır (örn.
Urnanše), teklif listeleri ve kraliyet yazıtları. Birkaç kutsal alanı vardı
Lagaš'ta. Gudea ona Ningirsu'nun kız kardeşi Enki'nin kızı diyor.
ve Nisaba, hem de nin.kur.kur.ra, 'Lands Lady', kim
Ningirsu'nun savaşta Gudea'nın düşmanlarını yenmesine yardım eder. bu dönemde
aynı zamanda 'tanrıların kadın falcısı' ve Gudea olarak da tanındı.
birkaç kez kahinlerine danıştı. Aynı kapasitede o
'Evil Demons' (utukki lemnuti) sihir serisinde çağrılır .
Jean 1931, 49–53; 1981
Nergal/Nerigal —Babil tanrısı
Adı d GÌR.UNU.GAL veya d U.GAR olarak yazılmış gibi görünmüyor.

aslen Sümer; Babil ilahiyatçılar bir türetme inşa ettiler
dan nè.eri.gal, 'yeraltı dünyasının efendisi'. Lambert (Alster 1980, 60f'de)

ayrı bir isim olarak değerlendirilmemesi gerektiğini öne sürmüştür.
ilahi kişilik değil, daha ziyade bir Yeraltı tanrısının genel bir terimi olarak ,
bunlardan birkaçına Mezopotamya'da tapınılırdı (bkz. Ereškigal,
Ninazu, Girra, Erra ve özellikle Meslamta'ea ).
Nergal ilahi bir isim olarak sadece Eski Akad döneminden beri bilinmektedir.
ve neredeyse sadece zamanın Akad yazıtlarında bulunur. o
ile birlikte Sargon kralları tarafından terfi ettirilmiş gibi görünüyor.
Sümer Tapınak İlahilerinde bahsedilen kült merkezi Kutha
(Sjöberg, Bergmann, No. 36). Eski Babil dönemine göre
birkaç rakip Sümer chthonic tanrısını asimile ettiler (Ninazu,
Meslamta'ea) ve MÖ 2. binyıl boyunca,
127
Sayfa 143
NIKKAL
Ülke genelinde tapınaklar. Adı sık sık kişisel olarak geçiyor

Orta ve Neo-'nun isimleri, selamlama formülleri ve silindir mühürleri
Babil dönemi. Çok sayıda dua ve ilahi okundu.
tanrı, tehlikeli etkisini önlemeye çalışır (Seux 1976, passim).
Asur'da Nergal'e özellikle II. Sargon ve onun
torunları.
Nergal, sayısız edebi kompozisyona konu olmuştur. bir dizi
Bunlar, Nergal'den kendisini bir yerde bulan bir astral tanrı olarak bahseder.
eğilimlerine karşı yeraltı dünyası. Onun hükümdarlığına yükselmesi
Örneğin yeraltı dünyası, NERGAL VE mitinde anlatılır.
ERESKIGAL (bkz. Ereškigal). Başlangıçta cennet tarafından oraya gönderilir.
ilahi yasalara uymamanın bir kefareti olarak tanrılar
cennet ve yeraltı dünyası arasındaki ilişkilerle ilgili. Ne zaman o
yeraltı dünyasının başka bir tabusuna, cinsel
ilişki, sonsuza kadar kalmaya mahkumdur. Ezoterik bir metinde
Kassite dönemi, Nergal'in yeraltı dünyasında kalması ile ilişkilidir.
karanlık kış ayları; yanan güneş gibi o ölüler diyarına iner
ve orada 160 gün (Langdon) kalır. Ama aynı zamanda çağrıldı
nur d nergal, 'Nergal' (ışık tanrısı)' ve gezegenle ilişkilendirildi
Mars ( mu ι SAL.BAY.a.nu ). Bu sıfatla hem cennette hem de
ölüler diyarındadır ve 'korkunç bir ihtişama bürünmüştür' (labiš namurrat),
yıldızın aralıklı ve hayranlık uyandıran ışıldamasını yansıtır.
İlahiler, Nergal'den bir savaşçı, bir veba tanrısı olarak bahseder.
hastalık, aynı zamanda doğurganlık ve bitki örtüsü.
Langdon 1919, 330ff; Weiher 1971; Lambert 1973, 355–63; Steinkeller 1987, 161–8
Nikkal bkz. Ningal
Ninazu -Sümer tanrısı
Adı 'Lord şifacı' anlamına gelir. Ninazu çivi yazısı literatüründe görünür
birkaç, bazen oldukça çelişkili yönler altında. Onun tipik bir

farklı geleneklerin tek bir kavram etrafında kaynaşması ve karıştırılması durumu
zaman içinde ilahi isim.
Ninazu, Eski Sümer döneminden beri şehir tanrısı olarak bilinir.
Eshnunna, É-sikil tapınağında yaşıyor. Bu tapınağa bir ilahide
(Sjöberg, Bergmann, No. 34), bir savaşçı, bir ur-sag olarak tanımlanır
'şampiyon' Ninazu, 'asi toprakların' şehirlerini yok ediyor ve
Enlil ve Ninlil'in oğlu . Akad zamanlarında o değiştirildi
128
Sayfa 144
NINGAL
Tarafından Eshnunna Tišpak . Aynı tapınak ilahileri koleksiyonu da

Ninazu, şehir Enegi ile (No. 14). Bu yer olarak tarif edilir
'Sümerli Kutha'—Kutha (Sümerce'de Gudua) genellikle
Yeraltı dünyasının eş anlamlısı . Bu khthonic kapasitede Ninazu,
Ereškigal'in oğlu ve 'Büyük Lord' (Nergal?) . Efsane Enlil ve
Ninlil, ilahi 34'teki gibi ebeveynliklerini onaylarken,
Ninazu'nun yeraltı dünyasıyla olan bağları için bir açıklama. Birlikte
O engendered diğer iki tanrı için bir yedek olarak hizmet etmek Enlil, kim
görünüşe göre oraya kendisi gitmeye karar verildi. Ancak aynı metinde,
Ninazu'ya lugal.eš.ganá.gíd.da, ' ölçüleri uzatan efendi' denir.
alanların üzerinde çizgi ', onun daha yaygın sıfatının uzun bir versiyonu
yeniden kurulması ile ilgisi olan lugal.é.gid.da
sel sonrası alan sınırları. Bu onu bir tarım tanrısı yapar. bu
aynı işlev başka bir efsanede anlatılır, NINAZU VE NINMADU
veya TAHILIN YARATILIŞI. Başlangıçta, hikaye şöyle anlatır:
insanlar koyun gibi ot yerdi, ne tahıl ne de fasulye biliyorlardı. bir ve
Enlil şimdi tahılın kur'da görünmesine izin verdi , burada ilkel bir kırsal bölge ve
sonra Enlil kur'u kilitler ve girişini engeller . Ninazu ona önerir
kardeş Ninmada, tahılı Sümer'e getirdiklerini ve
yardım için güneş tanrısı Utu . Kompozisyon burada biter, ancak başarı
seferlerine uygun olarak kabul edilebilir.
bu tür metinlerin olağan modeli (bkz. İnanna ve Utu, Lahar ve Ašnan )
(Bruschweiler, 54ff).
III. Ur döneminde Ninazu, tanrı Nanna(r) ile bağlantılıydı .
Ur ve Enki ile birlikte bir Şulgi ilahisinde (Klein, 156f). Ur sonrası
III dönemi Ninazu'ya öncelikle bir şifa kaynağı olarak saygı duyulmuş gibi görünüyor.
Tanrı; arınma ritüellerinde çağrıldı ve babası olarak adlandırıldı.
Ningişzida . Öte yandan 'Weidner' tanrı listesi onu hâlâ Tanrı olarak adlandırıyor.
be-l er ÿ seti, 'yeraltı dünyasının efendisi'.
Sjöberg-Bergmann 1969, 27-8; 42–3; Edzard 1965, WdM, 110; Lambert, Alster'de
1980, 61f; Klein 1981; Bruschweiler 1987, 55
Ningal —Sümer tanrıçası; Adı 'Büyük Hanımefendi' anlamına geliyor
Ay-tanrının eşi olarak Ningal'i Nanna onunla tapılırdı

kocası Ur'da, özellikle Ur III döneminde. Bunun kralları
hanedan ona bir tapınak, É-karzida inşa etti ve özel heykeller ve dikilitaşlar yaptı
ona. Belki Dumuzi-İnanna Kutsal Evliliğine benzeterek
metinlerde, Ur şairleri, tanrıların flörtünü anlatan şarkılar yazdılar.
genç çift. Dumuzi gibi Nanna da eve süt ürünleri getiriyor
129
Sayfa 145
NINGIRIN
müstakbel kayınvalidesi Ningikuga'nın, "saf kamışın hanımı",

kızıyla bataklıkta yaşayan. Ningal evlenme sözü verdi
bütün ülkeye bereket ve bolluk getirdikten sonra,
ve Ur'daki tapınağında onunla birlikte yaşamak (Jacobsen, 124f). bayan olarak
Bu şehrin çöküşüne ve yıkımına ağıt yakmak Ningal'in üzücü kaderidir.
ünlü 'Ur'un Yıkımına Ağıt'ta. boşuna o
büyük tanrılar An ve Enlil'i kararlarını değiştirmeleri için harekete geçirmeye çalışır ; onun şehri
ve halkı geri dönülmez bir şekilde mahkumdur (Jacobsen, 87-91).
İnanna'nın annesi olarak Ningal, Sümer 'aşk--
şarkı sözleri'. İnanna annesini aldatacakmış gibi yaparak onu aldatmaya çalışır.
bir kız arkadaşla çıkmak, onun yerine sevgilisiyle olacaksa
(Kramer, ANET 1969, 639-40).
Ningal aynı zamanda bir rüya tabiri tanrıçasıydı.
MÖ ikinci binyılda, daha önce değilse de, onunla tanıştırıldı.
Suriye, muhtemelen Harran üzerinden, antik aya tapınma merkezi (bkz.
Sin ). Ugarit'te Nikkal olarak biliniyordu . O bir ilahide görünür
ay tanrısı Yarih ile evliliğini övüyor .
Edzard, Pope, WdM 1965, 111, 302; Jacobsen 1973
Ningirin -Sümer tanrıçası
dNin.A.HA.KUD.DU olarak yazılan adı, 'hanımefendi' anlamına geliyor.

Büyüler'. Fara metinlerinde zaten görünüyor. Sümerce
Temple Hymn koleksiyonu, Murum'daki bir kutsal alanla ilişkilidir.
(Sjöberg, Bergmann, No. 19). Tapınağın "sihirleri ezberden okuduğu" söylenir.
gökten ve yerden'. Daha sonraki dönemlerde de kendisinden esas olarak şu eserlerde bahsedilmiştir.
büyü metinleri.
Ningirsu -Sümer tanrısı
Adı, Lagaş ilçesine bağlı bir şehir olan 'Girsu'nun efendisi' anlamına gelir.
Ningirsu eski bir yerel tanrıydı; ilk olarak Fara tanrı listesinde görünür
ve tüm Lagaş kralları tarafından tapınıldı. Tipik olarak, Eannatum
ve Uruinimgina, kendi bölgelerinin sınırlarını "sınırları" olarak adlandırır.
Ningirsu' ve topraklarının herhangi bir yıkımı, tanrısına karşı bir günahtı.
Uruinimgina'nın politik başarısıyla, tanrı daha yaygın olarak bilinir hale geldi.
Sümer'de. Bir şehir tanrısı olarak Ningirsu yalnızca bir savaşçı değildir.
hükümdar sınırlarını savunmakla kalmaz, aynı zamanda topraklarının doğurganlığından da sorumludur.
'sevgili alanlar'. Topuz başları, heykeller, vazolar gibi çok sayıda eser
vb. Ningirsu'ya ithaf edilmiştir; birkaç kanal ve su yolu
130
Sayfa 146
NINGIIZIDA
adını taşıyordu. Elbette onuruna birçok festival yapıldı ve

kişisel isimler için seçilen tanrılar arasında iyi temsil edilir. Onun
tapınak, yeniden inşası sırasında ünlü É-ninnu idi.
Neo-Sümer dönemi Gudea tarafından anlatılmıştır. tanrı göründü
Gudea bir rüyada, korkunç derecede iriydi, kanatları ve 'kafa gibi
bir tanrı', alt bedeni bir fırtınada sona eriyor ve aslanlarla çevrili
(Falkenstein, Soden, 137–82).
Lagaş panteonunda Ningirsu'yu çok sayıda tanrıça çevreler.
eşi Baba, kız kardeşleri Nisaba ve Nanše ve annesi Gatumdug (onun
babası Anu'dur . Amblemi veya alter egosu aslan başlı kartal Anzu'ydu /
Imdugud.
Ningirsu kişiliği o kadar yakındı Ninurta değiştirenlere
Eski Babil döneminin Akad metinlerinde Ningirsu (bkz. efsane
Anzu'nun). Genellikle tanrı listelerinde birlikte anılırlar.
Jean 1931, 71–81; Falkenstein, Söden 1953
Ningišzida —Sümer tanrısı (bkz. şekil 24)
Adının anlamı d nin.giš.zid.da, 'İyi ağacın efendisi',

müstehcen (her ne kadar Jacobsen 1973, 7, "ağacın gücü" olarak okursa da)
kökleri aracılığıyla rızık çekmek için').
O bir Yeraltı tanrısıydı; Sümer Tapınak İlahisi (Sjöberg,
Bergmann, No. 15) Gišbanda'daki 'evini' 'karanlık bir mahzen olarak tanımlar,
(an) hayranlık uyandıran yer'; belki bir yeraltı sığınağı vardı.
Ningišzida'nın kendisi 'saf elini ona uzatan prens'tir.
sırtı gür ve bol saçları olan cennet. İçinde
Neo-Sümer döneminde, Gudea onu Lagaş'la tanıştırdı.
panteon, 'herkesten çok' sevdiği kişisel tanrısı olarak. o
Şuruppak, Ur, Umma, Larsa, Nippur ve Uruk'ta da tapınılırdı.
Ningišzida'nın chthonian yönleri tanrı listesi tarafından onaylandı
An=Anum . Amblemi boynuzlu yılandı ve Gılgamış onu görüyor
yeraltı dünyasında görev yapmak (Gılgamış, Enkidu ve Netherworld) .
Bazen ölmekte olan tanrı Damu ile özdeşleştirildi ve
kardeşleri tarafından yas tutuldu. Şirkette (geçici olarak) olmayan bir tanrı olarak
Dumuzi, o tarafından bulundu ADAPA de bir cennette bireyin kapısı. Bu yakın
Dumuzi ve doğurganlık ile bağlantı, gerçeğin daha da altını çizmektedir.
karısının Dumuzi'nin kız kardeşi Geštinanna olduğunu . Onun astronomik bağıntısı
Hydra idi.
van Buren 1934, 166–71; Roux 1961, 22-4
131
Sayfa 147
NINHURSANGA/NINHURSAG
Ninhursanga/Ninhursag (bkz. şekil 25)
Sümer tanrıçası: ' Hursag'ın Hanımı ' (taşlı çöl toprağı;

Jacobsen 1970, 118). Lugal.e efsanesi (bkz. Ninurta ) onun nasıl olduğunu açıklar.
bu ünvanı oğlu Ninurta düşmanlarını yendikten sonra almıştır.
ve hursağın kayalarını yığdı .
Ninhursag, kadim Ana'nın birçok temyizinden biridir.
tanrıça . İlk olarak Fara tanrı listesinde bahsedilir. Onun sıfatları şunları içerir:
"tanrıların annesi" ve "tüm çocukların annesi". Tapınakları vardı
Kesh, Lagash ve Tell Obeid. Kesh tapınağı, bir
Eski Sümer ilahisi (Sjöberg, Bergmann, 157ff). merkeziydi
Erken Hanedanlık döneminden Eski Babil dönemine kadar tanrıçanın kültü
hanedan; bu süreden sonra yakın çevreler lehine önemini yitirmiştir.
Adab. Birçok Mezopotamya kralı (Eski Sümer döneminden
Nebukadzrezzar I) kendilerini 'Ninhursag'ın sevgilileri' olarak adlandırdılar ve
onun için tapınaklar ve şapeller inşa ettirdi. Eannatum, Entemena ve
Uruinimgina, yazıtlarında, anne tarafından emzirildiklerini söyler.
tanrıça.
Edebi metinlerde Ninhursag, kadın yaratıcının karşılığıdır.
Enki ve Ninhursag'da Enki . Birkaç erkek tanrı ile ilişkilidir.
Enki'nin dışında; Ninurta'nın annesi olarak Enlil'in karısıydı.
Başka bir gelenek o Enlil kardeşi ve karısı Šulpa'e, 'efendisi
vahşi hayvanlardan. Birkaç şarkı onun özel işlevini şu şekilde tanımlar:
lady Karsak, Orhangazi, ekilmemiş tepeler. Yakalanmasının yasını tutuyor
vahşi yaratıklar, özellikle eşekler, ama o aynı zamanda
sürü hayvanları.
Jacobsen 1973, 104–6
Ninisina/Nin'insina —Sümer tanrıçası
Adının 'İşin Hanımı'ndan da anlaşılacağı gibi, o bunun koruyucu tanrıçasıydı.

Kent. Onun tapınağı É-galmah, bir kitapta anlatılan 'büyük tapınak' idi.
Tapınak İlahisi (Sjöberg, Bergmann, No. 30); tanrıça denir
ama nu.gig, 'kelime cenneti dolduran' 'ana hierodule'. Ne zaman
Işın, Ishbi'erra döneminde Sümer ve Akad'ın başkenti oldu
ve Lipit-Ištar, 'büyük tanrıça' rütbesine terfi etti ve
Askeri yönleri de dahil olmak üzere İnanna'nın bazı işlevlerini üstlendi .
Aslında, Enki ve Dünya Düzeni'nde (402f) İnanna şundan şikayet eder:
Ninisina, "An'ın hierodule" konumunu gasp etmişti ve
onun ' šuba- taş mücevherlerini' aldı.
Ninisina, An ve dünya tanrısı Uras'ın kızıydı; onun kocası
132
Sayfa 148
NINLIL
olduğu Pabilsag, her ne kadar Damu aksi bilinir ve Gunura,

onun soyundan da bazı Ur III metinlerinde eşi olarak bahsedilmektedir.
İyileştirici bir tanrıça olarak en yaygın sıfatı a.zu.gal.kalam.ma'dır.
"ülkenin büyük şifacısı/doktoru"dur ve bu sıfatla
çeşitli ilahiler ve 'mektuplar'; onun tedavisinin şekli ifade edildi
doğru büyüden. Aynı zamanda bir ebeydi. sonuna doğru
Eski Babil döneminde Semitik tanrıça ile özdeşleştirildi
Gula . Ünlü bir eršemma'da (Cohen, No. 171) büyük sıkıntı içindedir ,
Görünüşe göre Arali'de geziniyor, tapınağı harabeye dönmüş durumda. diye bağırıyor
Ona bir girişi olan Kader Tabletlerini gösteren Enlil
talihsizlik. Annesinin bir başka çağrısı da boşunadır, çünkü kendisi
çocuğunun öldüğünü haykırır. Başka bir kompozisyon (ibid, No. 159)
daha iyimser bir notla biter ve Ninisina sevinçle ona döner
tapınak.
Römer 1969, 279-305; Cohen 1981
Ninlil -Sumerian tanrıça
Onun adı, 'Lady Hava', tamamlayacak bir yüceltici başlıktır Enlil . Ona
Orijinal adı Sud'du. Enlil ve Sud efsanesi , yeni
unvan genç tanrıçaya düğün gününde verildi.
Enlil'in karısı olarak, Eski Sümer'den beri Nippur'da biliniyordu.
dönem. Kendisine, özellikle Hz.
Ur'un Üçüncü Hanedanlığı zamanı.
Yukarıda bahsedilen mit aynı zamanda onun geçmişini ve
işlev. Sud'un annesi, eski bir tanrı olan Ereš'in tanrıçası Ninšebargunu'ydu.
tarım tanrısı ve babası dükkânların tanrısı Haia'ydı. Ninlil
açık tohum-tanrıçayla tanımlanan Ašnan olarak Nintu,
doğum tanrıçası. Oğulları Ninurta ve Nanna idi .
ilahiler ve bu tanrıları öven diğer metinler. Ancak çoğu metin,
Enlil ile olan ilişkisine konsantre ol. İken de Enlil ve Ninlil she
Birliklerini meşrulaştırmakla ilgilenirken, birçok kompozisyon,
tanrıçanın yüksek derecede etkisi ve gücü. İki tanrı hareket
hep birlikte, yönetmek Me, onlar getirdi söyleniyor
birlikte ileri; Tanrıça İnanna'ya en yüksek ayrıcalıkları vermek
(SRT 36) ve tanrıların ve insanların 'kaderlerini' belirlemek. Eski Zamanda
Babil dönemine ait çeşitli ilahiler ve dualar yazılmıştır.
yalvaran, kocasını etkilemek amacıyla Ninlil'e hitap eder.
Asur'da Ninlil, ulusal tanrı Aššur'un karısı oldu .
133
Sayfa 149
NINMAH
Ninmah -Sümer tanrıçası
Onun adı 'Büyük Leydi', temyiz amaçlı bir atamanın başka bir örneğidir.
için Anne-tanrıça . Ninlil ve Ninhursag , Ninmah olarak adlandırıldı.
belirli bağlamlarda (bkz. Enlil ve Sud ve Ninurta, Lugal.e ).
Lagaşlı Uruinimgina, Ninmah'tan, onun aleyhine yazdığı hicivde bahseder.
düşman, Umma şehri. Ayrıca bulunduğu Adab'dan da tanınır.
bir tapınak, É-mah. Efsanemizde Enki ve Ninmah, o anne olduğunu
Enki'yi yaratıcılığın yarışmasına davet eden tanrıça
kazanır.
Ninsianna -Sümer tanrıçası
Venüs gezegeninin kişileştirilmesi ; 'ša nu-ur-šu ša-me-e u KI ma-lu-

ú', 'Işığı göğü ve yeri dolduran', bir Akad metninin dediği gibi. O
İştar ile özdeşleştirildi (İddin-Dagan'ın iki dilli büyük ilahisinde olduğu gibi;
Römer, IV).
Kraus 1971, 30–1; Römer 1965
Ninšubur —Sümer tanrısı/tanrıçası; 'Doğu'nun Leydisi/Lord'
Bu tanrının cinsiyeti değişir. Eski Sümer zamanında o olarak bilinir.

Lagaşlı Uruinimgina'nın koruyucu tanrısı; ile birkaç özel isim
Ninšubur da Neo-Sümer döneminden korunmuştur. Binaen
Sümer tapınak ilahilerine (Sjöberg, Bergmann, No. 18)
Akkil'deki tapınak.
Mitolojik metinlerde, Ninšubur olduğunu sukkal 'Vezir' ya An veya
İnanna . Bu işleve en erken referans, Erken Hanedanlık dönemine aittir.
adak sunusu. Erkek tanrının hizmetinde erkektir; hizmetinde
Tanrıça, en belirgin olarak İnanna'nın İnişi'nde kadındır. İşlev
bir sukkal farklı ofisler, haberci ve haberci bir kombinasyonudur,
efendinin yokluğunda yürütme yetkilerine sahip bakan. In kutsal
Işın'ın evlilik metinleri, Ninšubur damadı sevgilisine götürür. İçinde
bu bağlamda o, 'E-anna'nın kutsal hizmetçisidir (Jacobsen, 41).
Bergmann, ZA 56; Jacobsen 1973
Ninsun -Sümer tanrıçası
Adı 'vahşi ineklerin hanımı' anlamına geliyor. Kullab'da bir mabedi vardı,
134
Sayfa 150
NINURTA
Uruk'un bir ilçesi ve Dumuzi çevresindeki hayvan sürülerine aitti ;

o aslında onun annesidir ve dolayısıyla İnanna'nın kayınvalidesidir .
Gılgamış'ın da Ninsun'un oğlu olduğu söylenir ve destanda
rüyalarını yorumlar. Neo-Sümer döneminde birkaç kral,
Lagaşlı Gudea gibi tanrıçaların 'çocukları' olmak,

Urnammu ve Ur'lu Shulgi gibi.
Nintu/Nintur —Sümer tanrıçası
Adı 'Doğum Yapan Kadın' anlamına gelir; arkaik formu

çivi yazısı işareti olabilecek türden bir kamış barınağı tasvir ediyor.
kuzulama ahırı olarak kullanılır. Tanrı listesinde An=A-num ile tanımlanır
Akadca Šassurum (= šag 4 -tùr ), 'Leydi Rahmi'. O biri
Fara listesinde zaten mevcut olan antik Ana-tanrıçalar . onun sıfatı
olduğunu ama DUMU dumu.ne, 'bütün küçük olanlar anası'. Neo-Sümer'den
dönemden sonra, genellikle Ninhursag ile özdeşleştirildi , ancak en azından
Ur kendi adına teklifler aldı. Mitolojik bir bağlamda
Sümer Tufan efsanesinde bahsedilir ve ayrıca Enki'de de görülür.
ve 'göbek bağı' olarak adlandırılan Dünya Düzeni (395)
kesici', 'toprağın ebesi'.
Jacobsen 1973, 274–98
Ninurta -Sümer tanrısı
Onun adı 'Lord Earth' muhtemelen eski bitki tanrısından türemiştir.

Uraš (Jacobsen 1973, 127, 'Lord Plough'u önerdi).
Eski Sümer döneminden beri iyi bilinir ve ona çok benzer.
sonunda özdeşleştiği Lagashite tanrısı Ningirsu .
Bazılarının Akad versiyonlarında Ningirsu yerine Ninurta özellikleri
mitler ( Eski Babil döneminden Anzu'nunki gibi ). Nippur'da
E-šumeša tapınağında ibadet edildi. Bu şehirde (ve Lagaş'ta)
o bir ilk doğan oğul olarak adlandırıldı , Enlil üzerinde tercih Nanna, kim
da bu unvan verildi. Eski Babil döneminden sonra, Ninurta'nın
Marduk onun bazı özelliklerini üstlendiğinden beri popülaritesi azaldı .
( Ninurta'nın Enuma eliš için Anzu ile savaşmadaki rolünün emsali için,
bkz. Lambert, Hecker, Sommerfeld, 55-60). Ancak Asur'da,
Geç Orta Asur zamanlarında, korkunç bir savaşçı olarak çok terfi ettirildi.
Adından da anlaşılacağı gibi, Ninurta aslen tarım ve yağmur
Tanrı. Sözde 'Çiftçi Almanak', yıllık bir derleme
arpanın yetiştirilmesiyle ilgili görevlere 'Talimatlar' adı verildi.
135
Sayfa 151
NINURTA
Ninurta'. "Enlil'in çiftçisi" olarak adlandırıldı ve "hayat-" olarak övüldü.

boyunca doğurganlığın ve bolluğun kaynağı olan meni vermek
kara: 'kanalı doldurursun, arpa yetiştirirsin, göleti sazanla doldurursun,
Vinç freninde sazlık ve çimen büyüsün, ormanı oyunla doldurursunuz,
bozkırda ılgın(?) büyüsün, meyve bahçesini ve bahçeyi doldurursun
bal ve şarapla sarayda uzun ömrün filizlenmesine neden olur' (Falkenstein,
Soden, 59f). Nedense Ninurta bir tarım tanrısından
arketipsel 'genç tanrı' veya 'gazap tanrısı'. Birkaç kompozisyon,
esas olarak Neo-Sümer ve Ur III döneminden bu savaşçı

"şampiyon" un (ur.sag) karakteri Ninurta: "ebedi savaşçı, büyük ölçüde
saygı duyulan, geniş bir göğüsle, içine adım atan bir aslanın (…) gücüne
savaş (…) kahraman savaşçı, Enlil'in sağ kolu' (Sjöberg 1976).
Gücünün bir kısmı, baharın şiddetli selinden geliyor; içinde
Atra-hasis efsanesi bentleri açan odur (bkz. Tufan efsaneleri ). A
uzun ve karmaşık iki dilli kompozisyona LUGAL UD denir
ME.LAM.BI NIR.GÁL, 'kral, ihtişamı ezici olan fırtına'
( lugal.e olarak da bilinir ). Metin hem doğurganlığı uzlaştırmayı başarır
ve tanrının savaşçı yönleri. Efsane, ne zaman
Sümer'de henüz sulama bilinmiyordu ve dolayısıyla
Nüfusu beslemek için tarım. Şeytana karşı kazandığı zaferden sonra,
Ninurta nehrin sularını tutmak için taştan bir duvar, devasa bir set yapar.
Dicle doğuya doğru akıyor. Bu emeğin sonucu meyve dolu
tarlalar ve bahçeler ve krallar ve tanrılar sevinirler. annesi ne zaman
Ninlil oğlunu şahsen tebrik etmek için sabırsızlanıyor ve
Onu bulmak için tepeler, ona biriktirdiği geniş bir yelpazeyi sunar.
düşmanının kalıntıları üzerinde. Ancak önce, çorak taşları sağlar
bitki örtüsü ve yaban hayatı ile ve buna hursag diyor; Ninlil kendini
şimdi Ninhursag olur . Sonunda Ninurta, insanların kaderine karar verir.
Taşlar, Asag'ın eski askerleri. Bazıları sahip oldukları için ödüllendirilir
terbiyeli davrandı ve yönetiminde bazı görevlere verildi, diğerleri
küfürler tarafından cezalandırılır; özelliklerin ilginç bir etiyolojik analizi
bazı minerallerin (van Dijk 1983). Benzer, ayrıca iki dilli bir kompozisyon
NINURTA'NIN NIPPUR'A DÖNÜŞÜ (veya Sum. an-gim dim.ma,
'An gibi yaratıldı'). Ninurta'nın karakterinin uzun bir açıklamasıyla başlar.
ve özellikle savaş alanında başarılar. Nippur'a dönüyor
Her tarafı hayranlık uyandıran kupalarla süslenmiş arabasında,
büyük ve ürkütücü bir maiyetle çevriliydi. Onun momentumu
Süvari alayı ülkenin ve Nusku'nun refahını tehdit ediyor , Enlil'in
vezir, genç tanrıyı yavaşlamaya ve gözlerini karartmaya ikna etmeye çalışır.
korkunç parlaklık. Ayrıca Enlil'in onu büyük ölçüde ödüllendireceğine dikkat çeker.
dönüşünde, ancak mevcut ilerleme tarzını bulduğunu
136
Sayfa 152
NİSABA/NİDABA
sakıncalı. Ninurta kamçısını ve gürzünü bir kenara koyar ama

kalan kupalar Nippur'a. Tanrılar çok etkilenir ve hatta
ganimet gösterisinden korkar ve annesi Ninlil onu selamlar.
sevgiyle. Metin, Ninurta'nın kendini yücelttiği bir konuşmayla sona erer.
ayrıca lugal.e'de açıklanan taşlarla yaptığı savaşa atıfta bulunur.
(Cooper). Ninurta'nın tek hatası kibirmiş gibi görünüyor. Bu
NIPPUR'A DÖNÜŞ'te değinilen ve başka bir mitolojik
fragman, Kader Tabletlerinin geri alınmasındaki bir kazayı anlatıyor
(bkz. Anzu-miti). Kartal yavrusu (amar-anzu) Ninurta'ya hitap eder ve
tanrı kendisine saldırdığı için tabletleri düşürdüğünden şikayet eder.
Kaderin Apsu'ya girmesi . Bu onların Ninurta'ya kaybettikleri anlamına gelir.
çökmüş. Kartal, ona Enki'nin yaşadığı eve kadar eşlik eder .
Onları dostane bir şekilde alan ama vermeyi teklif etmeyen Apsu
tabletleri geri alın. Ninurta onlarsız gitmeyi reddettiğinde ve hatta
veziere saldırır, Enki Apsu kilinden dev bir kaplumbağa yaratır.
ayak parmaklarını ısırarak ilahi kahramana saldırır. Ninurta savunmaya başlar
kendisi ve Enki çabucak hem tanrının hem de onun
işkenceci düşer. Sadece Ninurta'nın annesi Ninmena'nın ( Ninlil ) ricaları
Ona borçlu olduğunu hatırlatarak Enki'yi onu serbest bırakmaya ikna edin.
iyilik (Kramer).
Falkenstein, Soden 1953, 59f; van Dijk 1962, 19–32; Sjöberg 1976, 411–26; Cooper
1978; van Dijk 1983; Kramer 1984, 231–7
Nisaba/ Nidaba —Sümer tanrıçası
Adı kullanılan çivi yazısı NAGA ile yazılmıştır.

farklı tahıl türleri için belirleyici olarak; onun ikonografik sembolü
mısır başağıydı. Telaffuz Ni-is-sa-bi
*Ninsaba, 'Sab(a)'nın Hanımı' anlamına gelen en eski yazılı belgeler
(Lambert, 64). İlk olarak Fara listelerinde Tanrı'nın Leydisi olarak bahsedilir.
Eresh (bkz. Tapınak İlahisi, Sjöberg, Bergmann, No. 42). O da
Umma'da tapınılan; Lugalzagesi ona 'annesi' diyor. onun altında
saltanatı ve sonraki Akad hanedanının saltanatı, kültü çoğaldı
Diğer Sümer kasabalarında. Gudea'ya göre, kız kardeşiydi.
Ningirsu ve Nanše ve Lagash panteonunun bir parçası. Gudea'dır
ayrıca Nisaba'nın katiplerin hamisi olduğu yönüne yapılan ilk referans; o
'saf kalemi' tutar; arazi yasaları 'yasalar' olarak bilinir.
Nisaba' ve 'numaraları biliyor'. sırasında çok popülerdi.
ikinci binyılın ilk yarısı, belki de Babilliler kadar uzun
yazar 'okulları', é.dub.bas gelişti. Çok sayıda ilahi vardı
137
Sayfa 153
NUNGAL
işlevlerinin bütününü tanımlayan onuruna bestelenmiştir: 'O

Lapis lazuli tabletini tutan cennetin yıldızları gibi renkli bayan,
ilahi Dünya tarafından büyük koyun ağılında doğmuş (…)
Büyük Dağ (Enlil), dürüst kadın, Cennetin baş katibi,
Enlil'in kayıt sahibi, tanrıların her şeyi bilen bilgesi bitki yapar
büyütür, abdest alır ve baş rahibi (Hallo) atar.
Isin kralı Ishbi-Erra'nın bir başka ilahisi annesini anlatıyor
nitelikler: '(…) iyi meniyi rahme koyarsın,
annenin oğlunu sevebilmesi için anne karnındaki cenini...'
(Reisman, 1, 49f). sırasında Nabû'nun artan popülaritesi ile
Kassite ve Neo-Babil döneminde Nisaba önemini yitirmiş ve
karısı olmakla yetinmek zorundaydı.
Hitit kaynaklarında çeşitli tahıl tanrıları
logogramdır d Nisaba, örneğin Telepinu, Halki ve Hurri Kumarbi .
van Dijk 1953; Merhaba 1969, 123–34; Reisman 1976, 357–65; Lambert, Hecker'da,
Sommerfeld 1986, 55-60; Kammenhuber 1991
Nungal -Sümer tanrıçası
Adı kelimenin tam anlamıyla 'büyük prens' anlamına gelir. Nungal daha önce belgelenmemiş
Nippur panteonunda göründüğü Neo-Sümer dönemi
' Enlil'in gelini', An ve Ereškigal'in kızı ve
Birtum adında bir tanrının karısı. Eski Babil döneminde bir
tanrıçaya çok sayıda ilahi ve dua okunmuştur.
onu 'kötülerin peşinden koşan' bir chthonic tanrı olarak tasvir edin, ancak
bir Ana-tanrıça imaları . Epitetleri arasında agrig zi var. d en.lil.la,
'Enlil'in gerçek hostesi' ve ša ÿ sibitte ša ma ÿ s ÿ sarte ša habalata, 'tanrıça
hapis cezası, tutukluluk, ipler', muhtemelen ona bir ima
büyüde önemli olan yeraltı yönü.
Sjöberg 1973, 19–46
Nusku -Sümer tanrısı
Babilliler tarafından da aynı adla bilinir. Biri olarak Enlil ‘s

Oğulları, Nippur'da É-sušihušria tapınağında ibadet edildi. İçinde
Enlil'in kitabında genellikle üst düzey bir memur olarak tanımlandığı mitolojik metinler
hizmet (örneğin bkz. Atra-hasis— Flood-mitler ). kendi başına
o bir ışık ve ateş tanrısıydı. Bu nedenle sık sık adından söz ettirdi
138
Sayfa 154
NUSKÜ
kötü cadıları yakmasının istendiği sihirli büyüler ve

büyücüler (Seux). Neo-Asur döneminde o olarak biliniyordu.
ay tanrısı Sîn'in oğlu ve ana kült merkezi Suriye Harran'daydı
babası gibi. Onun sembolü lambadır.
Edzard, WdM 1965, 116; Seux 1976, 318, 340, 373, 377, 388; Wiggermann 1987
139
Sayfa 155
P
Pabilsag -Sümer tanrısı
Larag'ın tanrısı olduğu iyi bilinmektedir, ancak onun hakkında çok az şey bilinmektedir.
kişilik. Daha sonraki metinlerde Ninurta ile savaşçı yönü ile birleşti .
Astronomik metinlerde Yay takımyıldızını temsil eder.
Alster ve Geller 1990, 15
kazma efsanesi
En çok kullanılanlardan biri olarak kazma veya çapanın icadı (Sum. giš al )
bahçecilik ve inşaatta önemli araçlar, bir Sümer'in konusudur,
etiyolojik kompozisyon. Başlangıçta Enlil göğü ayırdı ve
Dünya. Sonra kazmayı yarattı veya icat etti ve denedi. o olarak
yer kabuğunu kırar, ilk insanlar genç gibi fırlar
bitkiler. Tanrılar, insanoğlunu derhal Tanrı'yı kullanma görevine havale eder.
onların yararına bir araçtır. Bir Ana-tanrıça ( Damkina veya Ninmenna),

ilk kraliyet çiftini doğurur ve böylece krallığı kurar.
Jacobsen 1949, 134–7
Pinenkir/Pinkir —Elam tanrıçası
Bir Ana-tanrıça olarak, Elam panteonunun en yüksek tanrısıydı.

MÖ üçüncü binyıl boyunca. İkinci binyıl boyunca o
genellikle Kiriša olarak anılır . Aynı zamanda tanrı Humban yerini
onu baş tanrı olarak. Sadece Neo-Elam döneminde (MÖ 7. yüzyıl) yapıldı.
tanrıça eski öneminin bir kısmını yeniden kazanır.
Hinz 1972, 42
Pirwa - Anadolu tanrısı
Adı Hitit na4 peru, 'rock' ile bağlantılıdır. O eski bir
140
Sayfa 156
KORUYUCU TANRILAR
Kaniş tanrısı ve Asurlu tüccarlar zamanında yaşayanlar

koloniler onun adını taşıyordu. Açık hava rock'ıyla yakınlıkları olabilir...
Hititler tarafından önemli mezar yerleri olarak çok tercih edilen kutsal alanlar
kişiler. Tanrının orijinal cinsiyetini belirlemek zordur, ancak
bazı metinler dişidir (ilişki 'kraliçe' veya Istar ). ikincisi sırasında
ikinci binyılın bir parçası ve daha sonra, Pirwa ile bağlantıları vardı.
atlar.
Lebrun, Donceel'de, Lebrun 1984, 145
İlkel tanrılar
Hitit mitolojisinde bunlara siuneš karuiles denir ve bazen

Nara, Napsara, Minki, Ammunki, Tuhusi, Ammizadu vb.
Hitit yazarları tarafından bazen Babillilerle eşit tutulmuşlardır.
Anunnaki'dir, ancak aynı zamanda daha önceki nesil tanrıları temsil ederler.
emekli olmuş ya da şimdi görevde olan genç tanrılar tarafından sürgüne gönderilmişti. Bunlar
Antlaşmalarda genellikle yeminli yeminleri garanti altına almak için tanrılara başvurulur. İçinde
Ullikummi efsanesi (cf. Kumarbi )
yeryüzünü gökten ayırmak için kullanıldı.
von Schuler, WdM 1965, 167; laroche 1984
koruyucu tanrılar
Hitit metinlerinde özet olarak d KAL olarak yazılmıştır . böyle onlar

resmi Hitit panteonunun işlevsel kategorilerinden birini oluşturdu
çeşitli etnik grupların birçok farklı tanrı ve tanrıçasını içeren
Anadolu'nun dil toplulukları. Eskilerin en önemlisi
tanrılar muhtemelen
geyik tanrısı Hitit-Luwilerin koruyucu tanrısı Innara idi.
d KAL ile karıştırılır . Ayırt edici ilahi yanı sıra
kişilikler, bir dizi daha az ilahi varlık veya iblis vardı, daha ziyade
Roma 'genii' gibi. Tapınakları, geçitleri, ocakları ve
sürüler.
141
Sayfa 157
Q
Neša Kraliçesi ve Çocukları
Anadolu efsanesi; muhtemelen Hatti kökenli, Hititçe'ye çevrilmiş.

Bir yıl, adından söz edilmeyen Neşa'nın (Kaneş) kraliçesi,
otuz oğul doğurdu. Ancak bu konuda endişeli
olağanüstü sayıda yavrular ve bunu halka açıklamamaya karar verir.
Bebeklerini dışkıyla doldurulmuş kamış sepetlere koyar ve
onları nehre. Mucizevi bir şekilde korunmuş olarak deniz kıyısına ulaşırlar ve
orada tanrılar çocuklara acır ve onları büyütür. biraz sonra
yıl, kraliçe tekrar çoklu doğum yaşar. bu sefer o
otuz kız çocuğu doğurur ve onları tutar. Çocuklar geri dönmeye karar verirler.
geldikleri yere git ve tanımayan annelerini bul
kızlarını oğullarıyla evlendirir. En genç
kardeşler onları ensest suçu işlememeleri konusunda uyarır, ancak
kardeşler evlenir. Tabletlerin arka yüzündeki metin, bazı
şehir Zalpa ile bağlantı. Belki efsane bir sebep sunar
Hititler tarafından bu şehrin yıkımı için.
Otten 1973, kapalı; Ünal, içinde Hecker, Sommerfeld 1986, 129-36
142
Sayfa 158
r
Rephaim
' Kurtarıcılar ' olarak tercüme edilen Ugaritik rp'm'den bazı tabletlerde bahsedilmektedir.
Eski Ahit'te olduğu gibi Ugarit şehrinde de bulunur. olarak var
henüz terimin tutarlı bir şekilde uygulanıp uygulanmadığına dair genel bir anlaşma yok.
bir anlam. Bazıları onları chthonic tanrılar ve diğerleri olarak yorumlar.
ölü kralların ve kahramanların ruhları (Spronk). Bu şekilde çağrılırlar
bir Ugaritik büyü (de Moor 187).
Caquot-Sznycer 1981, 19; Spronk 1986, 145ff; de Moor 1987
yeniden
Batı Sami tanrısı; adı ršp, 'ateş' ile bağlantılıdır. O eski bir
tanrı ve zaten Ebla panteonunda görünüyor. Ugarit'te olmasına rağmen
mitlerde neredeyse hiç yer almıyor, düzenli olarak alacak kadar popülerdi.
teklifler ve kişisel isimlerde belirgin bir şekilde yer alır. o
Babil chthonic tanrısı Nergal ile özdeşleşmiştir . Mısırlılar
onu da benimsedi; bir veba tanrısı olarak savaşmak için çağrıldı
kötülüğün güçleri. Fenikeliler bu tanrının birkaç oymasını Kıbrıs'ta bırakmışlar.
Anadolu ve Suriye.
Papa, Röllig, WdM 1965, 305
nehirler, tanrılaştırılmış
Su kaynağı olarak nehirler, kurak iklimlerde doğurganlığın temelidir (bkz.

Nil, Ganj, Bramaputhra vb.). Çok erken yaşlardan itibaren
kutsal kabul ediliyorlardı. Ebla metinlerinde yerel nehirler yazılmıştır.
ilahi belirleyici ile ( d Ba-li-ha, d Ba-ru=du-ma-du', Fırat).

Babil metinlerinde d ID=nâru tanrılaştırılmış nehirdi ; dönem
Herhangi bir su yoluna uygulandı. Bu tanrı suçluluğu veya masumiyeti belirledi
belirli suçları işlemekle suçlanan bireylerin
143
Sayfa 159
IRMAKLAR, TANIMLANMIŞ
nehir çilesi aracılığıyla tanık yoktu (bkz.

Hammurabi, 2, 132, 133). Birkaç efsane Dicle'nin kökenini açıklıyor
ve tanrılar tarafından yaratılan Fırat (bkz. Enki ve Dünya
Sipariş, Enuma eliš ). Anadolu'da nehirler ve kaynaklar normalde
tanrıçalarla bağlantılıdır.
144
sayfa 160
S
kutsal evlilik
Antropolojik literatürde bu terim çok çeşitli

için önkoşul olarak cinsel eylemi kutlayan ritüel uygulamaların
topluluktaki tüm yaşamın gelişmesi (Frazer, James). Kavram
cinselliğin ilahi kökenli olduğu (Sümerce'de bir Ben ) iyi belgelenmiştir.
Antik Yakın Doğu'da. In ISTAR en İniş, tanrıçanın ölümü
ciddi şekilde tehlikeye sokan ilişkinin ortadan kalkmasını gerektirir.
hayatın devamlılığı. Tanrılar ve tanrıçalar arasındaki evlilikler var gibi görünüyor.
Erken Hanedanlık döneminden itibaren Mezopotamya'da periyodik olarak kutlanmıştır.
sonrası dönem. Erken silindir mühürlerin, vazoların ve
bayram günlerini ve hediyelerin getirilmesini tasvir eden diğer eserler
bir kadın kişiliğine, bu tür kutlamalara atıfta bulunabilir (van Buren,
Moortgat).
arasında muhtemelen yaygın olan 'kutsal evlilik' fikrinin dışında,
tanrılar ve tanrıçalar arasında bir birlikteliğin özel bir durumu vardır.
tanrıça ve kral. 'Kutsal Evliliğin' bu yönü,
en çok yorum yapılan ve en hararetli tartışılan. Bazı bilim adamları varsayar
Böyle bir ayin çok eskidir ve muhtemelen Eski Çağ'da ortaya çıkmıştır.
Uruk'ta Sümer dönemi (Kramer, Jacobsen). Ancak hemen hemen tüm
ilgili metinler Ur III ve Isin-Larsa döneminden kalmadır.
krallar ilahi statüye yükseltildi. Tanınmış epik kompozisyonlarda
Enmerkar ve Aratta Efendisi ve Enmerkar ve Enšuhkešdana
Uruk'un kralları olan kahramanlar, tanrıçanın lütfu için yarışırlar.
İnanna . Ayrıca tutkulu aşk şarkıları da vardır.
İnanna ve tarikatı ile bir şekilde bağlantılı, bazıları
Dumuzi ortağı olarak.
Ur III/Isin'in karakteristiği olan özel bir metinler grubu.
Larsa dönemi, sözde kraliyet ilahileri, çok işlenmiş şiirsel
kralı ve onun evrensel sorumluluğunu öven kompozisyonlar
ülkenin refahı. Shulgi X metni (bkz. Klein 1981)
kralın kocası Dumuzi'nin kişiliğini üstlendiği bir ritüel
145
Sayfa 161
ŞAHR VE ŞALİM
İnanna ve tanrıçayı gelin odasında ziyaret eder. Sonra

ayin tamamlanması tanrıça için 'iyi kaderi' ilan eder
kral ve ülke. Işın'da törenler ayrıntıda farklılık gösterir ve
tanrıça Ninisina'dır (Römer 1965). Bu kralların gerçeği göz önüne alındığında
kendilerini ölümlülerden ziyade tanrılar olarak gördüler, ilahi olarak uygunlukları
damatlar temsillerinden daha önemli görünmektedir.
sık sık vurgulanan insanlık.
Jacobsen (1973), erotik kompozisyonlara dikkat çekmiştir.
ay tanrısı Nanna ve karısı Ningal ile ilgili . o sonuca vardı
Ur'da da Kutsal Evlilik törenleri olmuş olabilir,
sembolik olarak Ningal'i temsil eden yüksek rahibe (Sum. entum ) ile
ayin.
Babil'de Amorite hanedanının kurulmasından sonra, kavram
krallığın değişti ve Kutsal'a yapılan tek iyi bilinen referans
Bu tarihten sonra yapılan evlilik ayini, Gılgamış tarafından M.Ö.
Gılgamış Destanının 6. tableti .
D.van Buren 1944, 1ff; Moortgat 1949; Frazer 1964; James 1965; Römer 1965;
Kramer 1969; Kramer 1970, 135–41; Jacobsen 1973, 125f; Jacobsen, Goedicke'de,
Roberts 1975, 65-97; Renger, RLA IV, 251–69; 1981
Šahr ve Šalim
Ugaritik tanrılar, šhr w slm, muhtemelen 'Şafak' ve 'Alacakaranlık' olarak da bilinir.

ilm n'mm wjsmm, ' Rahmetli ve Merhametli Tanrılar' olarak sıfatları . Değil
onlar hakkında çok şey biliniyor; bazı teklif metinlerinde bulunurlar ve
mitolojik pasajları olan bir ritüel metinde olduğu kadar kişisel isimler de,
genellikle Merhametli Tanrıların Doğuşu veya sadece SS (KTU 1, 23) olarak adlandırılır.
Metin iyi korunmuş olmasına rağmen, metin olduğu için anlaşılması zordur.
ritüel anlatıldığında veya hikaye anlatıldığında her zaman açık değildir. El olduğu
öne çıkan figür. gördüğü iki kadın (ya da tanrıça?)
arzular ve kızarmış kuşları içeren bazı ayinler(?) yaptıktan sonra,
kadınlara onu baba olarak mı yoksa koca olarak mı istedikleri sorulur.
İkincisini seçerler ve ikisiyle de ilişkiye girer. her biri verir
sırasıyla Šahr ve Šalim adlı bir tanrının doğması. El haberi duyunca,
Šapaš ve yıldızlar için adak sunuları emreder , ancak, The Gracious Gods,
muazzam bir iştahları vardır, ağızları yerden yere uzanır.
gökyüzü. Yollarına çıkan her şeyi, kuşları ve balıkları yutarlar. El gönderir
onları yıllarca yiyecek avladıkları çöle
'ekilen toprağın koruyucusunu', belki bir vaha bulun. Onlar yalvarır
146
Sayfa 162
ŞAMAŞ
onları içeri aldı ve içeri girmelerine izin verdi, halka şarap ikram etti.
tanrılar. Sonu korunmamıştır.
Papa, WdM 288; Gibson 1978, 29f; de Moor, 116-28
Şakan/Şakkan
Sümer tanrısı; Akad metinlerinde Emesal varyantı Šumuqan kullanılır.

Etimoloji şüphelidir, ancak isim bazı dört-
bacaklı hayvan. O, Erken Hanedanlık döneminden beri bilinen eski bir tanrıdır.
dönem (Ebla, Mari). In Enki ve Dünya Düzeni (348-356) o
yüksek ovanın tacı olan kahraman,
ovanın efendisi, yüksek ovanın aslanı, güçlü olan, yüce
yüksek ova, an.edin'den sorumlu olan Enlil'in eli , bir
'çimen, otlar ve bolluk ile dolu iyi bir yer'
sığırlar ve 'meranın yabani koçları'.
In Gilgameg Ölümü, Enkidu Altdünya'da onu görür. Belki
gibi Dumuzi, is.also ilişkili edin, o esnasında yoktur
yazın sıcak ayları.
Albright 1926, 181–3; Lambert 1986, 152–8
d SAL.LUGAL
Hitit tanrı listelerinde 'ilahi kraliçe' anlamına gelen bu Sümerogram duruyor

büyük ibadet edilen birçok farklı kadın tanrı için
kasabalar.
Şamaş (bkz. şekil 3, 10, 26 ve 40)
Babil güneş tanrısı; šmš 'güneş' için ortak Sami köküdür. bu

Bu tanrının adı ilk olarak Akad kişisel adlarında geçmektedir.
Sargon öncesi dönem, ancak vakaların çoğunda yazılmış olmasına rağmen
logografik olarak d UTU olarak . Bu isimlerden bazıları (örn. Ummi-Šamaš —
'Annem Šamaš') Güneş'in aslen bir
kadın tanrı, daha sonra Kenanlılar ve Araplar için olduğu gibi (Roberts).
Sümer güneş tanrısı etkisi olmuş olabilir Utu hangi
Šamaš'ı mühürlerde ve dikilitaşlarda tasvir edilen erkek tanrıya dönüştürdü. farklı
Bununla birlikte, çok belirgin bir başarıya ulaşamayan Sümer tanrısı
panteondaki konumu, Akad Šamaš, bir adalet tanrısı olarak,
kozmik ve ulusal öneme sahip bir tanrı, 'göklerin efendisi ve
147
Sayfa 163
ŞAMAŞ
Dünya'. Ancak mevcut tanrı listelerinde ona asla en yüksek rütbe verilmedi.
rütbe. Ana kült merkezi, ikinci yüzyılda büyük bir kasaba olan Sippar'dı.
ve MÖ birinci binyıl. Šamaš'ın popülaritesinin kapsamı ölçülebilir
birçok kişisel isimden, silindir mühürlerden ve hatırı sayılır sayıda
anısına ilahiler ve dualar okudu. Bu ilahilerden bazıları,
gezegenin hareketini taklit eden maharetli şiirsel yapı,
Babilliler tarafından geliştirilen güneş teolojisinin en iyi temsilcisi. A
iki dilli ilahi, her şeyi kapsayan uyanıklığı ve merhameti kutlar.
güneş tanrısı. Sabah dirilişi tüm yaşamı yeniler; o yükselirken
yüksek cennete, nerede olurlarsa olsunlar canlıları inceler,
en alçaktan en yükseğe. Bütün denizleri aşar ve bütün ülkeleri görür;
evrensel bilgisinde tüm dilleri anlar. Boyunca
yolculuğunda yolcuların yoldaşıdır. Zirvede o ortaya çıkarır
kendini kötüleri yok eden ve onları ödüllendiren adalet tanrısı olarak
sadece. Sosyal olarak yoksun bırakılanların çıkarlarını gözetir ve sır saklamaz.
ondan gizlidir. Ayrıca, kehanet vermek için övülür ve
mevsimlerin düzenlenmesi (Lambert, Castellino). Başka bir kompozisyon
güneş tanrısının gece faaliyetlerini anlatır. batıyı açtıktan sonra
cennetin kapısından geçer cennetin içinden (
yeraltı dünyası), ölüleri yargıladığı yer. Sonra akşam yemeğini yer
ve odasında uyur. Sabah doğu kapısını açar
cennet ve yolculuğu yeniden başlar (Heimpel). Çok sayıda
büyüler ayrıca Šamaš'a kişisel olarak hitap eder. yapması isteniyor
olumlu alamet, tüm kötü etkileri kovmak ve mutluluk ve
uzun ömür (Seux).
Şamaş da özellikle Yeni Assur metinlerinde bir savaşçıdır ve
'göklerin ve yerin ve tüm insanların efendisi' (Tallqvist) olarak adlandırılır.
Mitolojik metinlerde Šamaš genellikle çok belirgin bir rol oynamaz.
rol. Etana efsanesinde kartal arasındaki anlaşmayı gözetler.
ve yılan ve aynı zamanda Etana'nın kişisel tanrısıdır. O aynı zamanda
god en yakın Gilgameg içinde Gilgameg Epic, ve sadece zaman
kral vahşi doğada dolaşmaya başlar. Gılgamış kral olmasına rağmen
Uruk, İnanna ve An şehri, ikisine de bağlı değil,
onu sıkıntılarından kurtarmak için tamamen güneş tanrısına. onun doğrudan
dua yoluyla yaklaşma ve tanrının rüyalarla cevabı
bu kişisel dindarlık çağının özelliği ve güneş teolojisinin yükselişi
(Liagre-Böhl).
Tallqvist 1938, 457f; Lambert 1960, 121–38; Roberts 1972, 51f; Alster 1974;
Castellino 1976, 71-4; Seux 1976, geçmiş; Liagre-Böhl, Oberhuber 1977, 37–
276; Heimpel 1986, 127-51
148
Sayfa 164
ÿsarpanitum
Şapaş
Ugaritik güneş tanrıçası; adı šmš, 'güneş' ile ilişkilidir . ön-

İslam Arapları ve Hurriler, Ugarit'teki güneş tanrısı kadındı. O
Onun için belirli bir önemi ifade eden teklif listelerinde bahsedilir.
kült. Ayrıca Ugarit'ten bazı mitolojik metinlerde yer alır.
Onun sıfatı nrt ilm, 'tanrıların meşalesi'. Onun sürekli yolculuğu
gökyüzü aracılığıyla onu El'in elçisi yapar . Diğer güneş tanrıları gibi
yeryüzünde olan her şeyi görebiliyor, bu yüzden Anat ondan
ölü Baal'ın cesedini bulun . In Baal ve Mot o travers söylenir
geceleri yeraltı dünyası, dolayısıyla Mot üzerindeki etkisi. Son
bu kompozisyonun doksolojisi, onu
yeraltı dünyasında gölgeler.
unsuru ile güçlü bir güneş teolojisi olduğuna dair hiçbir kanıt yoktur.
adalet, MÖ ikinci binyılda olduğu gibi Mezopotamya'da (ve Mısır'da!), her zaman
Ugarit'te geliştirildi.
Ebla'da güneş tanrısı d ZI.KIR ve d UTU olarak yazılabilir , ancak
Sipiš (krş. bir kral) gibi bir şeyi temsil ettiği varsayılmıştır.
Ibbi-Sipiš) (Lebrun).
Caquot 1959, 90-101; Lebrun 1984, 36
Šara —Sümer tanrısı
O, en azından Yeni Dönem boyunca, Umma'nın şehir tanrısı olarak bilinir.

Sümer dönemi. Tapınağı É-mah bir Sümer tapınağında övülür
ilahi (Sjöberg, Bergmann, No. 25). Düzenli teklifler aldı ve
çok sayıda kişinin onun adını taşıdığı bilinmektedir (Jean). İçinde
Mitolojik metinlerde göründüğü, ancak nadiren, genellikle
İnanna (Lugalbanda ve Hurrum, İnanna'nın İnişi) .
Jean 1931, 94f; Sjöberg, Bergmann 1967, 34 111f
ÿ Sarpanitum —Babil tanrıçası
Adı 'Zarpalı' anlamına gelse de Babil ilahiyatçıları

Zêr-banitu, 'tohumu yaratan' olarak okumayı tercih etti .
MÖ ikinci binyılın sonlarında ve MÖ birinci binyılda
Marduk'un karısı olarak ibadet etti ve ana tapınağını
Babil. Bu sıfatla diğer birçok işlevi üstlendi.
149
Sayfa 165
ŞARRUMA
yaratma, vatanın korunması, şefaat gibi tanrıçalar

sadık, soy veren vb.
Seux 1976, 329
Šarruma - Anadolu tanrısı
Adı genellikle d LUGAL-ma olarak yazılır . İmparatorlukta görünür

Shuppiluliuma I'den beri Hitit panteonu, ancak sadece önemli bir seviyeye ulaştı
Kral Tuthalia IV'ün koruyucu tanrısı olarak konum. Böyle temsil edilir
Yazılıkaya'da bir kaya kabartmasında, kollarını krala dolamış. bu
Hitit ilahiyatçıları ona Teşup ve Hebat'ın oğlu , 'güçlü
Boğa buzağı'. Başta çeşitli festival ve ritüellerde Hebat ile ilişkilendirildi.
Kizzuwatna'da. İlginçtir ki, onun adını taşıyan insanların çoğu
Halep veya Ugarit gibi Suriye kasabalarında yaşayan yabancılar olmak.
Šarruma'nın çok güçlü olduğu için genellikle bir Hurri tanrısı olduğu düşünülür.
Hebat ile ilişkilidir. Ancak hiçbirinde yer almıyor.
Hurri mitleri ve Hurri kültünde adı geçmeyen Hurrilerden etkilenmiştir.
alanlar. Bu nedenle onun (Laroche) biri olduğu öne sürülmüştür.
kutsal bir boğa kılığında ortaya çıkan antik Anadolu dağ tanrıları
buzağı, nihayetinde başka bir eski Anadolu tanrısı ile ilişkilendirilecek,
Hava tanrısı, küçük oğlu olarak.
Laroche 1963, 277-303
Šaušga - Hurri kökenli Anadolu tanrıçası
Adı genellikle d IŠTAR LÍL ('Tarlanın İştar'ı') olarak yazılır.

Hitit yazıtları. Nineveh'li Ištar'ın Hurrideki karşılığıdır .
Kültünün merkezi, özellikle Güney Anadolu ve Kuzey Suriye idi.
Samuha. yılları arasında Hititler arasında çok popülerdi.
Eski Krallık ve İmparatorluk (ikinci binyılın ilk yarısı
BC) ve kral Hattuşili III onu vesayet tanrıçası yaptı. Istar gibi,
Šaušga biseksüel bir karaktere sahiptir. Bir erkek gibi giyinmiş görünebilir ve
bir savaşçı olarak silahlı. Kadın formunda aşk tanrıçasıdır.
Buna göre Yazılıkaya kabartmalarında bir kez savaşçı olarak iki kez yer alır.
erkek tanrılar arasında ve sonra yine tanrıçalarla bir kadın olarak.
Bir ilahi, androjen tanrının çelişkili taraflarını tanımlar. O
ailede uyum ve anlaşmazlıkları teşvik ettiği söylenir, ilham verir
evlilik sevgisi ve nefret; onun karakteri temelde
tahmin edilemez (Güterbock). Šaušga'ya geleneksel olarak iki
hizmetkar 'hierodules', müzik tanrıçaları Ninatta ve Kulitta. Anlaşılan
150
Sayfa 166
YEDİ BİLGE
Helenistik dönemde kültünün bir canlanma yaşadığını

Afrodit ile ilişki.
Haas 1979, 397-401; Lebrun 1980, 49f; Wegner 1981; Güterbock, Sasson 1984'te,
155–64
Šeri ve Hurri —Anadolu ilahi boğaları
İsimleri Hurri kökenlidir ve 'Gündüz ve Gece' anlamına gelir. İçinde

Hitit imparatorluk panteonu onlar büyük Hava Tanrısının boğalarıdır
ve arabasını çek. Yıkılmış şehirlerde otladıkları söylendi.
İkonografik olarak onlar hava durumu tanrısının trabantlarıdır; o duruyor
kabartmalar ve mühür tasarımları üzerinde onları. Antlaşmalarda çağrıldılar ve

yeminlerinde değil, aynı zamanda dualarında da şefaat etmeleri istendi.
usta ve diğer tanrılarla birlikte.
von Schuler, WdM 1965, 195f
Yedi Bilge
Mezopotamya mitolojisinde uygarlık süreci,

yavaş yavaş çeşitli tanrılar tarafından uygulanmaktadır (bkz. Lahar ve Ašnan, Ninazu
ve Ninmadu, İnanna ve Utu vb.). Başka bir gelenekte, görev
İnsanlığa kültürün kazanımlarını öğretmek Yedi'ye atfedildi.
Bilgeler (Akk. apkallu ). Bu Bilgelere yapılan atıflar çeşitli kaynaklarda bulunur.
mitler. In Erra-Destanı, Marduk Yedi Bilgeler Nerede' sorar
Apsu, saf puradu sadece kendi efendisi olarak balık, Ea, bahşedilmiş edilmiş
yüce bir bilgelikle mi?' Nineveh'den (Reiner) iki dilli bir ritüel başlıyor
Yedi Bilge'ye atıfta bulunan mitolojik bir girişle. Onlar
' Nehirde yetişen yedi apkallu ' olarak adlandırılan , doğru olanı sağlayan
cennet ve yeryüzü planının işleyişi, Nunpiriggaldim, apkallu
arasında Enmerkar, aşağı getirdi Istar É-anna gökten,
Piriggalnungal kızdırdı Kiş gelen ADAD ... bu yüzden hayır izin vermenizi
bitki örtüsü üç yıldır ülkede, Eridu'dan Piriggalabzu,
Ea'yı kızdıran […], LU-adı sadece 2/3 apkallu, o sürdü
ušumgallu - É-ninkarnunna'dan ejderha, Shulgi'nin İştar tapınağı…'
(diğer üç Bilgenin isimleri kaybolur). Hikayenin özü şu
tüm bu Bilgeler tanrıları kızdırdı ve bu nedenle Apsu'ya yasaklandı.
Berossus ayrıca selden önce balık benzeri canavarların gönderildiğini de bildiriyor.
Ea tarafından insanlığa öğretmek için. Bilgelerin isimleri farklı şekillerde değişir.
metinler; bazıları Adapa'yı da içerir (Berossus'un Oannes dediği).
1961, 1-11
151
Sayfa 167
SIBITTU
Sibittu
'Yedi' (Sümer imina.bi. ) olarak adlandırılan Babil iblis grubu .

İyi ve kötü olmak üzere iki grup Sibittu vardır. Metinler esas olarak
ikinci kategoriye bakın. Göre Erra destanı, bunlar
yavruları Anu ve Dünya. kaderini (ve işlevini) ilan eder.
her biri; birincisi gazap çekmek, ikincisi ateş, üçüncüsü silah sallamak
vb. Erra onların lideridir ve isyanını başlatan Yedi'dir.
Aksi takdirde, utukki gibi çeşitli büyülerde bahsedilir.
lemnuti . Astronomik bağıntıları Ülker'dir.
Siduri -Babil tanrıçası
Adı 'O benim duvarım/koruma' gibi bir anlama geliyor. o ilk
Eski Akadİştar'a
dönemde yazıtlarında
asimilebulunur. Orta Babil tarafından
olmuş görünmektedir . Geç Babil'de
Gılgamış Destanı'nın (tablet 10) versiyonuna sabitum, 'bira karısı' denir ,
kim dünyanın ucunda yaşıyor. Yorgun kahramana yaşamasını tavsiye eder.
gün ve sürerken zevkin tadını çıkarın, çünkü tanrılar tahsis etti
insanların kaderi olarak ölüm. Efsanenin diğer versiyonlarında bu Ištar'dır.
bu tavsiyeyi kim veriyor.
Günah; Su'en —Babil ay tanrısı (bkz. şekil 3, 10 ve 37)
İsim, Sum'un bir daralmasının sonucudur. en.zu, 'bilgeliğin efendisi'—

Su'en. Akad kaynaklarında Sîn'in kişiliği şu şekildedir:
genellikle Nanna(r)'nınkiyle . Boynuzlu boğa (karnu) olarak görüldü ,
'kendi kendine büyüyen bir meyve' (enbu ša ina ramanišu ibbanu) (bir referans
Ay'ın her düşüşten sonra kendini ürettiğine dair eski inanışa göre),
'ekinlere bolluğu teşvik eden' biri (nadin hegalli ana mašre),
zamanı düzenleyen, hikmet sahibi, kadere hükmeden ve merhametli olandır. Sîn bir
önemli bir kehanet tanrısı ve aynı zamanda bir şifacı, hatta bir 'ebe'. Bir Orta
Asur tıp metni, Sîn'in içinde bulunduğu bir efsanenin bir parçasını tanımlar.
bir ineğin buzağısını doğurmasına yardım etmek; aşağıdaki metin tanrıya sorar
doğum sancılarında olan annelere de yardım etmek için (Lambert, van
Dijk). Ur'daki Eski Sümer kült merkezinin yanı sıra Sîn'e de tapılırdı.
Harran'da, É-hulhul tapınağında. Çoğu tanrı listesinde, Sîn grubu,
Şamaş, Adad ve İştar , üç büyük tanrı olan Anu, Enlil ve
Ea, bazen Ea'yı takip eden Ana-tanrıça ile . Karşın
onun yüksek rütbesi, Sîn kültü ulusal olarak kabul edilmedi.
152
Sayfa 168
SÜMER MİTOLOJİSİ
ailesi olan Nabonidus'un saltanatı hariç

özellikle Harran tanrısına adanmıştır. İyi bilinmektedir ki bu
tercih Babil kurumu tarafından paylaşılmadı. Arasında
astral tanrılar, ay tanrısı en nazik ve en nazik olarak kabul edildi.
güvenilir, insanın doğurganlığı ve üretkenliği ile yakından bağlantılı
ve canavar. Bu nedenle o her zaman popüler bir tanrıydı;
şahıs isimlerinde, özel belgelerde ve mühür yazılarında meydana gelen olaylar
kanıtlamak. Sîn'e (Seux) birçok dua yapıldı ve ondan
olumlu alametler, ancak Babil mitolojisinde neredeyse hiç rol oynamaz.
Edzard, WdM 1965, 101f; Lambert 1969, 28ff; van Dijk 1975, 52ff; seux 1976,
geçmiş; 1991
Šukalletuda bkz. İnanna ve Šukalletuda
Šulpa'e -Sümer tanrısı
Adı 'parlak görünen gençlik' gibi bir anlama geliyor. o zaten

Fara tabletlerinde iyi kanıtlanmıştır. Nippur geleneğine göre o
Enlil'in kayınbiraderi Ninhursag'ın kocasıydı . Beğenmek

Ninhursag, bozkırın vahşi hayvanlarıyla ilişkilendirildi, ancak
bu karmaşık tanrısallığın hem askeri hem de şeytani yönleri vardır.
kişilik. Neo-'nun onomastikonunda iyi temsil edilir.
Sümer dönemi. Eski Babil döneminden itibaren
Jüpiter gezegeni ile özdeşleşmiş ve karısı Akad idi.
eşdeğer Anne-tanrıça, B-elet-Ili .
Falkenstein 1963, 33ff; Edzard, WdM 1965, 128
Sümer mitolojisi
çoğunlukla III. Ur döneminde yazılan metinlerden bilinmektedir.

ve Eski Babil dönemleri. Ancak bazı kompozisyonlar var.
kökeni kesin olarak Sümerlerin başlangıcına kadar izlenebilir
Ebu Salabikh'in tablet buluntularıyla temsil edilen edebi etkinlik, bazıları
700 yıl önce (örneğin Enlil ve Ninhursag ). Genel olarak varsayılır ki
Mitolojik metinlerin çoğu daha önceki dönemlere kadar gider, ancak
tarihi ve bulaşma şekli bilinmemektedir. düzenleme süreci
Ur III yazıcılarının ne ölçüde dönüştüğünü veya yalnızca
korunmuş mevcut anlatılar bu nedenle bir spekülasyon meselesidir. bu
metinlerin kendilerinin anlaşılması sorunludur. Çeviriler kaldı
153
Sayfa 169
SÜMÜKAN
Sümercenin şiirsel yapısından bu yana, edebi ve belirsiz

sözlü tekniklere olası referanslar ve aynı zamanda
en yaygın olarak kullanılan bazı kelimeler ve deyimler hala tartışılmaktadır.
Nippur kütüphanesinde (M.Lambert) bulunan metinlerin bir analizi
Nippur, Uruk gibi büyük dini merkezlerin
ve Eridu, tanrılarını içeren bağımsız mit döngüleri geliştirdiler.
ya da ana kahramanlar olarak tanrıçalar - Enki ve Dünya Düzeni,
Enki ve Ninmah, Enki ve Eridu; İnanna ve Enki, İnanna ve Ebih,
İnanna İniş, hem de Enmerkar, Lugalbanda ve Gilgameg -
Uruk; Enlil ve Ninlil, ve Ninurta mitler-Nippur, Dumuzi -
Babtibira(?). Bu nedenle, bir
bilinçli edebi çaba. Öte yandan gösterilmiştir (Alster)
şiirsel yapı açısından, Sümer edebiyatının çoğu türünün
sözlü geleneklere ve 'popüler' dini uygulamalara yakın bir yakınlığa sahiptir.
Mitolojik metinler ile kült arasındaki bağ da hâlâ
tartışma konusu. Bazı kompozisyonlar bir doksoloji ile bitmesine rağmen
Ana tanrıyı bir ilahiyle aynı terimlerle 'öven', bu
bunların hepsinin tapınak ritüellerinden kaynaklandığı anlamına gelmeyebilir. bu
tarihsel argüman da benzer sorunlar doğurur. Bazı metinler atıfta bulunsa da
belirli bir noktada siyasi bir duruma veya tarihsel bir kişiliğe
zaman, efsanede bu tür gerçekler bir açıklama için hammadde haline gelir.
bu nihayetinde gerçeğin ötesine geçer.
Modern çağın birçok farklı teorik tepkisine rağmen
Sümerologlara göre, metinler dikkate değer bir entelektüel homojenliğe sahiptir.
Bu, Ben ve 'Kader' kavramı ile karakterize edilir . Her biri

efsanevi kahramanı, kahraman, tanrı veya tanrıça, bazı önemli rolleri yerine getirir.
evrende veya dünyada ilahi düzenin gerçekleşmesi. o ya da o
ebediyen kararlaştırılan fenomenlerin bütünlüğüne katkıda bulunur.
Sümer uygarlığını içeren evreni oluşturur. bu
vurgu, dünyanın nihai olarak uyumlu düzeni üzerindedir.
yaşam ve ölüm döngüsel olarak dengelidir.
Kramer 1944; M.Lambert 1961, 177–96; Kirk 1970; Alster 1972; selam 1974,
181-203; Sauern, Ries ve ark. (eds) 1978, 110ff; Bruschweiler 1987, 187–90;
Jacobsen 1987; Finkel, Geller 1995
Sumukan bkz. Sakkan
Güneş tanrıları bkz. Eštan, Nahhunte, Šamaš, Šapaš, Utu
154
sayfa 170
ARINNA'NIN GÜNEŞ TANRIÇASI
Arinna'nın güneş tanrıçası - Anadolu tanrısı
Hitit kitabelerinde o genellikle olarak görünür d UTU URU Arinna sonra

ana kült merkezi Arinna; o da sadece olarak anılabilir
doğrusu için 'Ninivite' gibi 'Arinna biri', iStar . Hatti adı
Wurunšemu idi, ancak bu sadece sonraki metinlerde göründüğü için net değil
Bu onun orijinal adı olup olmadığı. Arinna'nın Güneş tanrıçası olarak
İlk olarak kendisine Hattuşili diyen I. Hattuşili'nin yıllıklarında bahsedilmiştir.
'sevgili' ve onu savaşa götürdüğünü bildiriyor. Daha sonra bir oldu
Hitit imparatorluğunun ulusal tanrısı, genellikle
Hava tanrısı . MÖ 14. yüzyıldan sonra giderek daha fazla tanımlanmaya başladı.
Hurri tanrıçası Hebat ile .
Anadolu'da güneşe tapınma tarihöncesine kadar uzanıyor gibi görünüyor.
Alaÿca Hüyük'teki güneş disklerinin de kanıtladığı gibi bir dönem. ne de sınırlıydı
tek bir tanrı. Biz denilen bir erkek Hatti güneş tanrısının da biliyoruz Están (
Hatti dilinde 'güneş' kelimesi) ve Luvice Tiwat'taki karşılık gelen versiyonu,
Palaic Tivaz ve Hurrian Šimegi. Hint-Avrupalılar getirdikleri
kendi tanrısı Siu. Görünen o ki, bu farklı geleneklerin bir sonucu olarak,
Hitit mitolojisinde güneşin birçok yönden iki ana yönü vardı.
Semitik halklar için Venüs yıldızının ikili doğasına benzer.
'Cennetin güneşi' (nepišaš d UTU) ile
'dünyanın güneşi' (taknaš d UTU) . İkincisi, gece konaklamasına atıfta bulunur.
güneşin yeraltı dünyasındaki durumu (aynı kavram için bkz. Nahhunte, Šamaš,
Şapaş, Utu ). Bu nedenle o aynı zamanda güçlü bir büyüye sahip bir chthonic tanrıçadır.
ritüellerde çokça başvurulan bağlantılar. Diğer tarafta cennetin güneşi
elin erkeksi olduğu düşünülür ve diğer ellerin birçok özelliğine sahiptir.
adalet, cesaret, her şeyi bilme vb. gibi güneş tanrıları.
von Schuler, WdM 1965, 196–200; Lebrun 1980, 48f; Yoshida 1996
155
Sayfa 171
T
Tammuz bkz Dumuzi
Tašmetum —Babil tanrıçası
Akadca šamû'dan türeyen adı, şu anlama geliyor:

'(taleplerin) verilmesi'. O eşi oldu Nabu ve tapınılan
Onunla birlikte Borsippa'da. Nabû ile birlikte Geç Babil dilinde sık sık çağrılır.
ve Merhametli bir arabulucu olarak Geç Asur duaları ve ritüel metinleri,
kötülükten koruyucu ve aşk ve güç tanrıçası. astronomik olarak
Oğlak ile özdeşleştirildi.
Seux 1976, 351, 334
Telepinu - Anadolu tanrısı, muhtemelen Hatti kökenli
Bazı Hitit tanrı listelerine göre, başlıca kült merkezleri Tawinya,

Durmitta ve Hanhana, tümü Orta Anadolu platosunda. O da
ritüellerin ve festivallerin açıklamalarında görünür. çağrılmasına rağmen
Hava-tanrının oğlu olarak , öncelikle bir tarım tanrısıydı. İçinde
hava tanrısının Telepinu'ya gönderdiği bir metin (VBoT 58, 29ff)
"tahıl yetiştirir, saban sürer, sular ve sertleştirir" (Laroche 127). o
bir parçası olan d KAL, koruyucu tanrılar bütün canlıların; onların arasında
kaluti'si veya ilgili tanrılar grubuyla bir alt bölüm oluşturur.
tanrı Suwaliyat'ın yanı sıra Miyantanzipa ve Halki'yi ('tahıl') içerir,

iki antik bitki tanrıçası.
TELEPINU MİT'i, amaçlanan bir ritüelin parçası olarak korunur.
ulusal bir acil durumda tanrıların öfkesini yatıştırmak için. En azından
metnin içinde olduğunu ima eden üç farklı versiyon mevcuttur.
Eski Hititlerden İmparatorluk Dönemine kadar sürekli kullanım. Başlangıç
kaybolur ancak Telepinu'nun ortadan kaybolduğu açıktır. Bu korkunç
tüm ülke için sonuçları. Ocaklarda ateşler söner,
tanrılar ve insanlar boğuluyor, koyunlar ve inekler yavrularını ihmal ediyor, tahıl
156
Sayfa 172
TEŞUP
olgunlaşmaz, hayvanlar ve insanlar artık çiftleşmezler; yaylar ve

meralar kuru. Güneş tanrısı kartala elçiler gönderir ve sonra da
Hava tanrısına, Telepinu'yu arayabilirler, ama arayışları
boşuna. Sonunda ana tanrıça Hannahanna bir arı gönderir.
Arı tanrıyı uyurken bulur ve iğnesiyle onu uyandırır. telepinu
öfkelenir ve öfkesiyle daha nice belâlar getirir.
tanrıları bile korkutur. Ancak ilahi büyücü Kamrušepa bilir
tanrı nasıl sakinleştirilir. Sihirli formüller ve özel ayinlerle arındırır
onu kötü huylarından kurtarır ve iyi niteliklerini ve iyi niyetini geri getirir.
insanlığa doğru. Telepinu eve döner ve dünyadaki doğurganlığı canlandırır.
ülke. Ayrıca, yeryüzünün tüm zenginliğini dünyaya verir.
Hitit kralı (Goetze, Kellerman).
Bir başka parçalı mit, GÜNEŞ-TANRISI, İNEK VE
FISHERMAN, Telepinu'nun müstakbel eşi Hatepinu'ya nasıl kur yaptığını anlatıyor.
deniz kızı. Aynı zamanda güneş tanrısını serbest bırakmayı başarır.
Deniz ona tazminat ödeyerek hapse atmıştı (Hoffner).
von Schuler, WdM 1965, 201f; Goetze, Pritchard 1950, 126-8; Hoffner, içinde
Morrison, Owen 1981, 189-94; Laroche 1984, 127–33; Kellerman 1986, 115-23;
1991
Tešup —Hurri tanrısı
Adının etimolojisi belirsizdir (belki tašbi'den, 'saldırmak'?).

Kültürel temasa geçen tüm alanlarda çokça ibadet edildi.
MÖ 2. binyılın ikinci yarısında Hurrilerle birlikte.
Nuzi, Chagar gibi yerlerin onomastikonunda çok fazla kanıt var.
Bazar, Mari, Ugarit, Halep, Karkamış, Alalakh ve Boğazköy. Olarak
Hava tanrısı , çeşitli yerel tezahürlere asimile edildi.
bu tür tanrı. Tešup, mitteki kahraman rolünde yer alır.
Kumarbi, diğer tanrılar üzerindeki otoritesini şu şekilde onaylar:
taş devi Ullikummi'yi başarıyla yendi. Onun sıfatı 'kral
cennet' ilahi hiyerarşideki üstün konumunu ifade eder. Tešub'un
karısı Hebat, kız kardeşi Šaušga ve oğlu Sarruma idi . Hepsi oldu
MÖ 14. yüzyıldan sonra Hitit imparatorluk panteonunda önemli tanrılar.
Laroche, Bonnefoy 1981, cilt. II, 486
157
Sayfa 173
sen
Ugarit mitolojisi
Ugarit mitolojisi hakkındaki mevcut bilgimiz bir dizi temele dayanmaktadır.

Ugarit'teki (Ras Shamra) Baal tapınağında ve çevresinde bulunan tabletler .
Batı Sami lehçesinde çivi yazısı versiyonunda yazılmıştır.
c arasındaki Kenan 'alfabesi'. 1425 ve 1350 M.Ö. rağmen
tabletler deşifre edildi ve keşfedildikten kısa bir süre sonra yayınlandı.
1930'larda Fransız bilim adamları Virroleaud ve Dhorme, metinler hala
parçalı koruma durumuyla artan ciddi sorunlar ortaya çıkarmaktadır.
birçok tabletten. Birçok anahtar pasajın yorumlanması genellikle
tartışma konusu. Bu nedenle günümüze ulaşan çeviriler birbirinden farklıdır.
oldukça önemli ölçüde.
Mitlerin çoğu Baal ile ilgilidir; sonuçta onlar bulundu
Tapınağının arşivleri. Diğer önemli kutsal alanların kendi
mitolojik metinlerin kendi koleksiyonları. örneğin şuradan biliyoruz
Ugarit'te Dagan ve Astarte'nin çokça tapıldığı kurban listeleri
ama hiçbiri Baal döngüsünde önemli bir rol oynamaz. bazı parçalar var
El'i ilgilendiren ve Baal'den bahsetmeyen.
Şu anda mevcut olan materyalde, Ugaritic'in kapsamı ve içeriği
mitoloji yereldir, bir orta sınıfın ihtiyaçlarını ve koşullarını yansıtır.
MÖ 2. binyıl Suriye sahil kasabası. Sürekli çatışma
hava tanrısı Baal ile Kuraklık ve Ölüm güçleri arasında
(Mot) ve fırtınalı sular (Yam), umut için bir paradigma sunar
güvencesiz bir varoluşta, sonsuza kadar güvenilmez havanın insafına
koşulları, büyük siyasi güçlerin dış politikası ve istikrarsızlık
göçebe nüfuslarla çevrili yerel şehir devletleri. Işığında
Bu düşünceler, mitsel durumun yansıttığı şaşırtıcı değildir.
sürekli bir mücadele; Baal, Mot veya Yam'ı asla kesin olarak yenemez ve
mutlak üstünlük.
Ugarit mitlerinin birçok farklı yorumu vardır; bazı
bilginler, bunların esas olarak, M.Ö.
periyodik aralıklarla (Gaster, de Moor), diğerleri gibi tarihi olayları görür
158
Sayfa 174
YERALTI
Bazıları arkalarında Deniz halklarının yükselişini fark edebilirken,

bütün bir insan yelpazesiyle ilgili mitsel paradigmaların karmaşıklığı
psikoloji (Hillers, Margalit).
1950; Hillers 1973, Margalit 1980; Caquot, Sznycer 1980; de Moor 1987
Ullikummi bkz. Kumarbi
yeraltı dünyası
(a) Mezopotamya'da yeraltı dünyası çeşitli kişiler tarafından biliniyordu.

Sümerce kur, 'dağlık ülke' veya
'yurtdışı', kigal, 'harika yer', edin, 'bozkır', aralı,
kur.nu.gi 4 ,='dönüşü olmayan ülke'
Akadca. Yeraltı dünyası ve cennet birbirine bağlıydı ve birbirini tamamlıyordu.
ve yaşayanlar ile ölüler arasında olması gereken bir denge vardı.
üzülmeyin (bkz. atasözünün 'kapılarını kırmak' tehdidi
yer altı dünyası' İnanna'nın Descent veya Gilgameg Destanı da görüşürüz Nergal
ve her iki kürenin tanrıları arasındaki ilişkiler üzerine Ereškigal ).
Yerin topografyası hakkında çok az şey biliniyor; yedi kapısı vardır,
biri 'iner' veya Gılgamış Destanının onuncu tabletine göre,
ulaşmak için Ölüm Nehri'ni geçer. Tüm insanların ruhları
öldükten sonra yeraltı dünyasına gitmek zorunda kalırlar; hiçbir fikri yok
Mısır veya Yunan anlamında bir cennet veya Elysium. bu
koşullar kasvetli ve Gılgamış, Enkidu'da ayrıntılı olarak açıklanıyor
ve Netherworld ve Ištar'ın İnişi (4-11):
Ereškigal 'karanlık bir evdir...' girenlerin ışıktan yoksun olduğu,
yiyeceklerinin toz olduğu, yiyeceklerinin balçık olduğu yerde…(nerede) giydirilirler
kuşlar gibi, giysiler için kanatlı, kapı ve sürgü üzerinde (ve nerede)
toz yaymak'. Ancak güneş teolojisine göre güneş tanrısı
Utu veya Akad Šamaš, geceleri yeraltında seyahat eder,
ışığıyla biraz neşe getiriyor. Güneş ilahileri de bundan bahseder.
rızık verir, içirir ve ölüleri yargılar. Gılgamış
hesap raporları, yeraltı dünyasında bir hiyerarşi olduğunu; Bir kim
birçok oğlu olması, hiç ve en kötü kaderi olmayan birinden daha iyidir
uyarınca gömülmemiş mutsuz ölümlüleri bekliyor.
cenaze uygulamaları; o bir e ÿ timmu, bir gezgin olmaya mahkûmdur
ruh. Yeraltı dünyasının organizasyonu Mezopotamya'yı yansıtır
kurumlar. Genel komutanlıkta bir hükümdar var (önce Ereškigal,
Daha sonra Nergal ). Anunnaki adlı çeşitli görevliler tarafından çevrilidirler.
159
Sayfa 175
YERALTI
ölüm cezasını onaylayan ve

Bir sicile kayıtlı ölen kişinin adı. Namtar sukkaldır,
'vezir', komiser Ningišzida, büyük hamal Nedu. İçinde
ek olarak, bir dizi başka khtonian tanrısı vardır.
tanrı listelerinde ve diğer metinlerde yeraltı dünyasıyla ilişkilendirilir.
Eski Tanrılar (Lahmu ve Lahamu ), Alala-Belili, vb., Ninazu,
Meslamta'ea, Der'li İştaran ve diğerleri. Biri girdikten sonra
ve ölüm cezası verildi, sonsuza kadar kalmak zorunda.
Bu kural, İnanna'nın İnişi efsanesi olarak tanrılar için de geçerlidir.
açıklar. Tanrı Ea'nın aracılığıyla diriltilmesine rağmen ,
Yeraltı dünyasının kuralları, onun yerini alacak bir şey bulması gerektiğini belirtir.
onun yerini al. Aynı düşünce muhtemelen Enlil'de de ifade edilmiştir.
ve Ninlil . Yeni Assur döneminde büyük bir ilgi vardı.
ölüm ve yeraltı dünyasıyla ilgili konularda. Genellikle denilen bir metin
"Bir Asur Veliaht Prensi'nin (Soden) yeraltı dünyası vizyonu"
tipik örnek. Korkunç şeytanların ayrıntılı açıklamalarını içerir
ve ölüm aleminde koruyucular.
Soden 1936, 1-39; Kramer 1960; Alster (ed.) 1980; Afanasieva 1981, 161–9;
1985
(b) Anadolu Hititçe yeraltı dünyasının adı dankuis'dir.

daganzipas, 'karanlık dünya' ve Hurrian turi'de 'derin'. Konum
yerin altındadır ve kuraklık sırasında kuruyan su yollarının birçoğu
Yazın yeraltında olduğu söylenir. Kaynaklar ve yaylar
doğal girişler ve bunların bir kısmı belirli
kaybolan tanrılar ve ritüelleri. kavramı da vardı.
'çayır', 'batı'da bir yerde (bkz. Yunan asphodel?). tüm insan
varlıklar ölümden sonra karanlık bir yaşam sürerler ve düzenli beslenmeye ihtiyaç duyarlar.
yaşayanlara musallat olmalarını engellemek için teklifler. Kötülerin kaderi
diğerlerinden daha kötüydü, dışkı yemek zorunda kaldılar. Ölü
Hitit kralları tanrılaştırıldı ve kral oldukları düşünülüyordu.
'çiftçiler' ve sığır yetiştiricileri; olmalarının nedeni bu olabilir
Mezarlarında tarım aletleri verildi. yeraltı tanrıları
yerine taknas siunes, yani "dünyanın tanrıları" olarak adlandırıldılar .
siunes kattares, 'üst tanrılar' (cennetin). Eski tanrılar yaşar
orada ve chthonic tanrıçaların krallığı: Hattian
Wurunšemu, Hurrian Allani ve ayrıca taknas d UTU, ' Güneş-
yeryüzü tanrıçası'. Görünüşe göre cehennem tanrıçaları doğrudan
yeryüzünün doğurganlığı ile bağlantılar ve genellikle bunun için çağrılır
büyülerde ve ritüellerde amaç. Bu bağlamda da görüyoruz ki,
160
Sayfa 176
UTU
tek önemli erkek tanrı, eski Hurri tahıl tanrısı Kumarbi,

yeraltı dünyasında yaşadığı düşünülüyor.
Haas 1976, 197–212; Lebrun 1980, 57ff
(c) Suriye Baal-mitler Ugarit'in çok sayıda hesaplarını içeren

Yeraltı dünyası, adı 'ölüm' anlamına gelen Mot'un alanı . o
canlılara olan iştahının doyumsuz olduğunu söyler; o da muhtaç
tatlı su (ölüler gibi) ve bu onun nedenlerinden biri olabilir
diğer şeylerin yanı sıra yağışı kişileştiren Baal'ı ele geçirmek istiyor.
Mot'un dünyanın dışında bir tanrı olarak ne ölçüde kabul edildiği açık değildir.
kültü için hiçbir kanıt olmadığı için mitler. Arkeolojik kanıtlar var
en azından kraliyet ailesine ait mezarların birbirine bağlı olduğunu gösterdi.
libasyon odaları ile; su içeren cenaze törenleri bu nedenle
yerleşik uygulama.
(d) İran Aynı tür libasyon tesisleri
Elam mezarlıkları. Aksi takdirde ilgili birkaç metin vardır.
yeraltı dünyası hakkında fikirler. Ayrılan dualar var
iyi karşılanmayı ister; tanrı Inšušinak'ın önünde secdeye varır
kaderini kim belirleyecek ve ruhunu kim tartacak. Tüm ölümlüler var
hem fakir hem de güçlü yargıya maruz kalmak. O da isteniyor
ölüye su verin.
Hinz 1972, 65ff
Utu —Sümer tanrısı (bkz. şekil 43)
Adı 'güneş' anlamına gelir ve piktografik işareti en erken dönemde ortaya çıkar.
yazılı çivi yazısı kayıtları. Birkaç Eski Sümer kralı Utu'dan şöyle bahseder:
kralları ve Lugalzaggesi, Utu tarafından kendisine
Sîn'in yüksek bakanı . Ana tapınağı Larsa'daydı.
tapınağa É-babbar, 'parlayan ev' deniyordu. Neo-Sümer dilinde
döneminde Gudea oğlu diye bahsediyor Nanna, Ay-Tanrım-
gündüzün geceden doğduğu fikrini tekrarlamak. Bu sırada
Utu kültü Sippar gibi diğer Sümer şehirlerine yayıldı.
ve iyi donanımlı tapınaklara sahip olduğu Eridu. Utu veya onun sıfatı
babbar, 'parlak, parlak', genellikle kişisel isimlerde geçer. Onun karakteri
Enki ve Dünya Düzeni'nde (11, 374-379) şöyle anlatılır : 'Yiğit
Utu, güvende duran, gücünü gururla sergileyen boğa,
büyük şehrin babası, güneşin doğduğu yer, büyük müjdeci
kutsal An bir lapislazuli giyen tanrıların karar vericisi, yargıç
kutsal cennetten gelen sakal (…), oğlu Utu,
161
Sayfa 177
UTU
Ningal, Enki tüm evrenin sorumluluğunu üstlendi.' mitolojik olarak

metinlerde Utu, başı belada ve büyük tehlikede olanlar için bir yardımcı olarak görünmektedir.
içinde İnanna'nın Descent, o izin verdiğinde Dumuzi kaçmak için
yeraltı iblisleri, sadece geçici olarak. Aynı şekilde Lugalbanda ve
Hurrum, Utu, muhtemelen Akad Šamaš ile özdeşleştirilmiştir.
Sargon öncesi dönem olarak.
Jean 1931, 59ff
162
Sayfa 178
V
Venüs
Venüs gezegeni, gökyüzünün en büyük ışıklarından biridir.

akşamın ilk yıldızı ve sonuncusu şafakta, parlaklığı olduğunda
tek başına gökyüzünü aydınlatır. Bu tezahürlerden biri veya diğeri
özel bir saygı için seçilebiliyordu. Görünüşe göre Sümerler
genellikle dişi olan akşam yıldızını tercih etti.
nitelikler. İki tanrıçaya Venüs olarak tapılırdı: İnanna (bkz.
gezegenin batıdan yolculuğunu tanımlayabilecek mitler
aşağı kavşakta doğu sabah gökyüzüne ufuk; İnanna'nın
iniş; İnanna ve Ebih ) ve Ninisina (özellikle III.
dönem). Samiler başlangıçta sabah yıldızını tercih ediyorlardı.
erkek özellikleri (bkz. Astar ). Sümer etkisi altında bir
kadın tezahürü; MÖ üçüncü binyılda, Astar'ın yanı sıra
İnanna'ya Ebla ve Mari'de tapılırdı. Sonunda bir tanrı ortaya çıktı
dişi akşam yıldızından oluşan 'bölünmüş bir kişiliğe' sahip olan ve
erkek sabah yıldızı. Babil İştar en iyi örnektir. İçinde
gelişimin açıkça ifade edildiği ilk binyıl belgeleri;
dövüş sabah yıldızı, Babil'in ünlü sakallı İştar'ı oldu
(ülkenin kuzey kısmı), kadınsı İştar ise aşk-
güney tanrıçası. Arami Venüs tanrıçası Nanaya, oldu
MÖ ilk binyılda çok önemli bir tanrı, aynı zamanda erkek ve
kadın özellikleri.
Heimpel 1982, 9-22
163
Sayfa 179
W
hava tanrısı
Kuzey ve güneyde hava ve fırtına tanrılarına yaygın olarak tapılırdı.

Eski Yakın Doğu'nun dağlık bölgeleri, yıllık
ekinlerin verimliliği için yağış. Tamamen kozmik ve tarımsal bir
tanrı, hava tanrısı hiyerarşik olarak en yüksek güce dönüştü.
Mitanni'nin siyasi genişlemesi sırasında yapılandırılmış panteon ve
Hititler. Hava tanrısının birçok yerel tezahürü vardı ve
onu çeşitli isimler altında tanıyoruz (bkz. Adad, Baal, Dagan,
İştaran, Tešup, Tišpak ). Ana özelliği ve sembolü boğadır ve
o yıldırım cıvataları ile donatılmıştır. Onun eşi genellikle
eski Ana tanrıçalar ve boğa kombinasyonuna bakılırsa
ve Neolitik sanatta oturan dişiler, bu ilişkilendirme M.Ö.
tarımın başlangıcı veya en azından MÖ 7. binyıl Anadolu
Yerleşmeler.
Hititler, çeşitli hava tanrılarını d IM logogramıyla yazdılar .
Hava tanrısının Hititçe adı Tarhunda idi. Sonunda gidebilir
farklı şekillerde tapılan bir orijinal pan-Anadolu tanrısına geri dönelim.
kült merkezleri. Bu tür kutsal alanların bir kısmı yaylarla bağlantılıydı.
veya yeraltı su yolları. GÖKYÜZÜNÜN HAVA TANRILARI
Başkent Hattuşa'nın başlıca tanrısı. Genellikle onunla özdeşleşmişti
HATTI'NİN HAVA TANRILARI ulusal tanrı. hava tanrısı
Eski Hatti tapınağı Nerik, TARU'ydu. o kabul edildi
Göklerin hava durumu tanrısının ve Arinna'nın Güneş tanrıçasının oğlu ol ,
bazen yeraltı tanrıçası Lelwani'den bahsedilse de
onun annesi. Kral III. Hattuşili'nin kişisel tanrısıydı. gibi Telepinyu
bazen çok sinirlenir ve bir mağara veya pınarın içinden kaybolur
yeraltı dünyasında. Onu geri getirmeye çalışan çeşitli ritüeller var.
Hava durumu tanrısının onuruna düzenlenen en önemli bayram,
baharda purulli festivali (bkz. Illuyanka ).
von Schuler, WdM 1965, 209–13; 1970; Macqueen 1980, 179-87; Deighton
1982; Gonnet 1987, 89–100; 1997
164
sayfa 180
WURUNŞEMU
ağlayan tanrıçalar
Sümer ağıtlarında ve ersemmalarında özel bir konudur

kompozisyonlar. Görünüşe göre erkek ağlayan tanrılar yok. bu
Tanrıçalar kederlerinin nedenini anlatırlar, kaderlerinden yas tutarlar ve sık sık
hitap Enlil onların sefalet sorumlu tanrı olarak. sanılıyor ki
bu tür ağıtlar, 'Elleri Kaldırma' gibi ritüellerin bir parçasını oluşturuyordu.
ya da kızgın tanrıları uzlaştırmayı amaçlayan 'Kalbin Yatıştırıcısı'.
Bazıları yenilenmiş tapınakların yeniden adanması sırasında okundu. Var
şehir tanrıçalarının yıkılan şehirleri için bir takım ağıtlar (çünkü
örneğin ünlü "Ur'un Yıkımına Ağıt" metni,
Tanrıça Ninlil tarafındanNippur'un

tanrıça Damgalnunna, konuşulanbaşya da Eridu
tanrısı ve onunla
Enlil'in ilgili benzer bir metin
karısı).
Ağıt metinlerinin ikinci bir kategorisi vardır ve bunlar şunları içerir:
eşleri, anneleri veya kız kardeşleri tarafından söylenen ölü veya kaybolan tanrılar.
Bunların çoğu Dumuzi'yi ilgilendiriyor ve karısı İnanna da onun gözdesi.
kahramanı, kız kardeşi tarafından da onun için ağıtlar olmasına rağmen
Geštinanna . Nergal'in annesi oğlu için ağlar, kız kardeşler de öyle
arasında Damu . Ağlayan tanrıçalar için genel bir adlandırma,
LİSIN.
Cohen 1981; Kramer 1982, 133ff
wurunkatte
Anadolu tanrısı, genellikle d ZABABA olarak yazılır , Hititlerin savaşçı tanrısı

imparatorluk panteonu.
Wurunšemu bkz . Arinna'nın Güneş tanrıçası
165
Sayfa 181
Y
Yam —Ugaritik tanrı, (jm)
Onun sıfatı zbl jm, 'lord sea' ve ÿ t nhr, 'prens nehir', açıklığa kavuşturun
-tp
Ugarityalıların tatlı sular ve tatlı sular arasında ayrım yapmadıkları
Deniz. Mot'un aksine tarikatta bir yeri vardı ve düzenli olarak
teklifler. O kuşkusuz denizci bir ulus için önemli bir tanrıydı ve
kişiliği çok farklı iki
deniz seferlerinin mevsimi
mümkün yansıtıyor
olduğu yaz vegibi görünüyor,
fırtınalı kış, sakin
rüzgarlar çok ters olduğunda.
Yam, Baal-Mitlerinde genç tanrının düşmanlarından biri olarak yer alır.
Baal'a meydan okur ve sonunda sihirli silahlar tarafından yenilir.
Kothar-ve-Hasis tarafından getirildi .
Papa, WdM 1965, 289
Yarik ve Nikkal —Ugaritik ay tanrıları
Nikkal, Sümer Ningal'in yerel çeşididir ve Yarik bir Batı'dır.

Semitik ay tanrısı. Parça parça bir mit, Nikkal'ın nasıl evli olduğunu anlatır.
Yarik, 'yaz meyvesinin kralı' olan babası Hrhb tarafından. Kotharat
kızı kutsamaya ve ona bir oğul bahşetmeye çağrılır. Evlilik
tören biraz detaylı anlatılmış ve metin kullanılmış olabilir.
insan düğünlerinin kutlanması için.
Hermann 1968; de Moor, 141ff
166
Sayfa 182
Z
Zababa —Sümer ve Akad tanrısı (bkz. şekil 10)
Adının etimolojisi belirsizdir. O, Eski'de tasdik edilmiştir.

Sümer dönemi ve Sargon öncesi kişi adlarındaki özellikler. o
bir savaşçı olan ve daha sonra Ningirsu ile özdeşleşen Kiş tanrısının şehri ve
Ninurta . İnanna'nın savaşçı yönü ile onun karısı olduğu söylenirdi ve diğer
metinler Baba'dan bahseder . Hitit yazıtlarında Sümerogram d ZABABA
Hattian Wurunkatte gibi yerel savaş tanrılarını temsil edebilir .
Hurri Astabi, Hešui ve Nubadig ve Hitit-Luwian Hašamili,
Iyarri ve Zappana.
167
Sayfa 183
SÖZLÜK
Abu Salabikh , Nippur civarında eski bir Sümer şehrinin eski bölgesi.
Fırat'ın seyri. 3. binyılın ortalarına kadar işgal altında kaldı.
M.Ö. Arşivler, çok sayıda arkaik edebi metin ortaya çıkardı (MÖ 2500 dolayları).
Akkad (Agade) Kuzey Babil'de henüz bulunamayan bir şehir.

Sargon tarafından kurulan 'imparatorluğun' başkentiydi (c. 2334–2279). Ur tarafından
III döneminde güneyin aksine kuzey bölgesinin de adıydı,
Sümer denirdi.
Akadca Aslen Akkad dilidir—Sümerce'den farklı olarak. İçinde

modern kullanım, eski Doğu Sami dilinin çeşitli lehçelerini temsil eder.
Babil ve Asur belgelerinin yazılı olduğu. Eski Akad
Sargon Dönemi'nde (İ.Ö. 24.–22. M.Ö.) yazılan metinlere atıfta bulunur.
Alalakh Modern Tell Atchana, Türkiye'nin güneyinde (Antakya yakınlarında). Oldu bir
MÖ 2. binyılın ortalarında önemli bir şehir. ile büyük bir arşiv
Ağırlıklı olarak Akadca yazılmış çivi yazılı tabletler, çoğunlukla idari bilgiler içeriyordu.
malzeme artı bazı skolastik metinler.
Orta Mısır'daki Amarna Şehri, antik Akhetaten, Amenophis IV'ün başkenti,

Akhenaten (c. 1369-1353 BC). Bulunan çok sayıda çivi yazılı tablet
eski devlet arşivleri, eski devlet arşivleri ile diplomatik yazışmaları oluşturuyordu.
Babil, Asur, Mitanni, Suriye ve Hititlerin hükümdarları. Bu bağlamda,
Amarna dönemi terimi, firavunun selefinin saltanatını da içerir.
Amenophis III (c. 1398-1361 BC), arşivler adreslenmiş mektuplar içerdiğinden
bu krala.
Amor Akad Amurru (Sümer mar.tu ) oldukça yaygın kullanıldı

Mezopotamya'nın batısında yaşayan çeşitli Sami kabilelerini belirtir. Çünkü
Bu insanlar göçebe ya da yarı göçebe yaşam tarzlarından
"Tahıl bilmeyen, ev yapmayan" barbarlar
Babil ve Sümer şehirlerini ve köylerini yağmaladı. çöküşünün ardından
Ur III 'imparatorluğu', Amoritler tarımsal ve
kentsel alanlar, birbirine bağlı siyasi birimler oluşturdu ve sonunda liderlerinden biri,
Hammurabi (c. 1794-1750 BC), Amorite veya İlk Babil'i başlattı
hanedan.
168
Sayfa 184
SÖZLÜK
Asur Modern Qalat Sherqat, Asur'un eski başkenti, Dicle üzerinde, MÖ 883'e kadar.
Asur Kuzey Mezopotamya'nın (Jezirah) tepelik bölgesine Asur denirdi.

başkenti Assur'dan sonra. MÖ ikinci ve birinci binyıl boyunca, terim aynı zamanda
Orta ve Yeni Asur imparatorluklarının siyasi konfigürasyonlarına uygulanan
MÖ 612'de sona erdi.
Babtibira Sümer kral listesine göre Sümer'de antik bir şehir

tufan öncesi dönemde, yani "çoban" Dumuzi'nin politik önemi vardı.
36.000 yıl hüküm sürdü.
Babylon Fırat üzerindeki eski ve ünlü metropol ilk olarak

18. yüzyılda Hammurabi'nin başkenti yaptığı önemli bir şehir. Öyleydi
Nebukadrezzar II ve onun soyundan gelenlerin saltanatları sırasında çok genişledi.
MÖ birinci binyılın ortalarında ve Büyük İskender tarafından yok edildi. adı
Eski Babil döneminden bu ülkeye de uygulandı,
Asur'dan farklı olarak Sümer ve Akad'ın eski isimleri.
Hitit başkenti Hattuşa'nın bulunduğu yerin Boğazköy Modern adı, c. 300 km

Ankara'nın batısında. Hititçe olarak yazılmış büyük çivi yazılı tablet arşivi
Akadca ve diğer Anadolu dillerinin yanı sıra, günümüze ulaşan dillerin çoğunu içeriyordu.
eski Anadolu mitolojik edebiyatı.
Borsippa Ur III'ten Seleukos dönemine kadar bilinen, Babil yakınlarında bir şehir. o
siyasi olarak Babil'e bağımlı olduğu ve hiçbir zaman koltuğu oluşturmadığı görülüyor.
bir hükümetin. Önemli olan, kayda değer miktarda yasal ve
şehirden kaynaklanan edebi tabletler.
Yakın Doğu'nun en batısındaki Kenanlılar Sami sakinleri,

Akdeniz kıyıları (şimdi modern Lübnan, Batı Suriye tarafından kapsanan bir alan)
ve İsrail). Medeniyetleri Mısır'dan güçlü bir şekilde etkilenmişti.
MÖ 2. binyılın çoğu boyunca ülkenin kıyı bölgeleri.
ÿ Anadolu'da (Konya'nın güneyinde) bir neolitik kentin bulunduğu Çatal Hüyük Alanı. Yaygın
gibi kentsel tesisler, evler, tahıl ambarları ve 'tapınaklar' keşfedilmiştir.
art arda gelen duvar resimleri ve küçük heykel katmanlarının yanı sıra (c. 6500–
5650 M.Ö.).
Habur vadisindeki Chagar Bazar Suriye kasabası, M.Ö.

Asur Kralı I. Shamshi-Adad (c. 1831-1781 M.Ö.) zamanı.
Dêr Şehri, Doğu Dicle bölgesinde, Eski Sümer'den günümüze kadar iskân görmüştür.
Seleukos zamanları.
Orta Mezopotamya'da, Işın ve Larsa arasında Dunnu Şehri; sırasında önemli

Eski Babil dönemi.
Eanatum Sümer kralı; Lagaş hükümdarı (ensi) , Urnanşe'nin torunu (25.

yüzyıl). Sümer'in üstünlüğü için başarılı bir teklifte bulundu ve
169
Sayfa 185
SÖZLÜK
kendisi 'Kish kralı'. En ünlü anıtı olan Akbabalar Steli'nde

(Louvre), tanrısı Ningirsu, kralın tüm düşmanlarını büyük bir ağda yakaladı.
Geç dönemde Tell Mardikh höyüğünde kazılan Ebla Antik Suriye kenti
1960'lar. Site yaklaşık MÖ 3500'den işgal edildi ve MÖ 1600'de yıkıldı.
Ebla için en önemli dönem arkeolojik seviye IIB'ye karşılık gelir.
(MÖ 2400 ile 2250 yılları arasında) güçlü bir Suriye'nin başkenti olduğu zaman
krallık. Ebla, Sümer ile siyasi olduğu kadar kültürel ilişkilerini de sürdürdü.
ve çivi yazısı sistemi Mezopotamya'dan ödünç alınmıştır. bu
dil, eski bir Batı Sami lehçesidir ('Eblaite').
Elam Sümer'in doğusundaki ülke (modern güneybatı İran'da) güçlü

Mezopotamya ile tarihi boyunca kültürel bağlar. sık sık vardı
birbirlerinin topraklarını istila ettiler ve Elam, üzerinde siyasi hegemonya kurdu.
Babil, ikinci ve birincinin başlangıcında birkaç dönem boyunca
binyıl M.Ö. Bilinen hiçbir dile ait olmayan Elam dili
grup, çivi yazısı ile yazılmıştır; henüz böyle bir mitolojik metin yok
keşfetti.
emesal Sümerce 'kadının dili'—yazılı Sümercenin bir 'lehçesi'

tanrıçaların doğrudan konuşmaları ve eršemmas gibi belirli ayin metinleri için .
Agadeli Sargon'un Enheduanna Kızı (c. 2334-2279 MÖ). o oldu

Ur'daki ay tanrısı Nanna'nın yüksek rahibesi. Prenses ayrıca ünlüydü
edebi çabaları; bir besteci olarak birkaç kolofonda alıntılanmıştır.
Tapınak İlahileri koleksiyonunun yanı sıra onuruna bir dizi övgü
İnanna-İştar, bazıları aslında çok daha sonraki dönemlere ait olabilir.
Eski sahilde güney Sümer'deki (modern Abu Shahrein) Eridu antik kenti
Pers denizinden. Tanrı Enki'nin şehriydi. Sümerlere göre
kral listesi, Eridu toprak ve arkeolojik kazılardaki ilk hanedandı
sitenin ve ana tapınağının büyük antikliğini doğruladılar. Binbaşı olarak
dini merkez olan Eridu, Mezopotamya boyunca önemli bir şehir olarak kaldı.
Tarih.
Eshnunna (modern Tell Asmar) Doğu Dicle'de küçük bir krallığın başkenti
Eski Babil döneminde gelişen bölge.
Nippur yakınlarındaki Shuruppak antik kentinin bulunduğu yer için Fara Modern adı
Fırat'ın eski rotasında. kabaca çağdaş olan arşivler,
Ebu Salabikh'inkilerle birlikte önemli Eski Sümer metinleri ve
özellikle tanrıların kulak listelerinin günümüze ulaşan listeleri (c. MÖ 2500).
Gudea Cetvel (ENSI) Neo-Sümer döneminde Lagaş (c. 2199-2180 BC).

Lagaş, hükümdarlığı altında güçlü ve müreffehti. Gudea çok şey adadı
kamu yapı işlerine (tapınaklar, rıhtımlar) yönelik çabalar, sanatı teşvik etti (bazıları
yirmi heykeli tapınak avlularını süsledi - çoğu şimdi
Louvre) ve bir dizi ayrıntılı edebi ve dini metin oluşturdu.
170
Sayfa 186
SÖZLÜK
Harran Kuzey Mezopotamya'da (şimdi Suriye) Fırat Nehri yakınında bir şehir. Öyleydi
Sami ay tanrısı Sîn'e tapınmak için eski bir merkez.
Haiti terimi, Anadolu'nun yerli halkını tanımlamak için kullanılırdı.

Hititlerin istilası (MÖ 18. M.Ö.). Hint-Avrupa Hititlerinin hakimiyeti ele geçirmesinden bu yana
Kendilerine atıfta bulunmak için kullanılan terim, genellikle Hattilerin kültürü ve dilidir.
karışıklığı önlemek için Proto-Hattian olarak anılır.
Hattuşa bkz. Boğazköy.
MÖ 18. yüzyılda Anadolu'ya yerleşen Hititler Hint-Avrupalılar ve çok geçmeden

Başkentleri Hattuşa çevresinde bağımsız bir krallık kurdu. Ortada
MÖ 2. binyılda Hititler, Kral II. Tuthalia'dan sonra bir imparatorluk kurdular.
Anadolu'nun tamamını, Yukarı Mezopotamya'yı kontrol eden ve başarılı bir şekilde meydan okuyan
Mısır'ın Suriye ve Filistin'deki üstünlüğü. Sonunda yıkıldı
12. M.Ö.
Hurriler Yukarı Mezopotamya'ya kuzeydoğudan girdiler.

MÖ üçüncü binyılın ortaları. Hurri isimleri Sargon döneminden beri onaylanmıştır.
Bilinen herhangi bir gruba ait olmayan dilleri,
çivi yazısı. Eski Babil zamanlarında, Hurriler kuzeye doğru yayılmışlardı.
Mezopotamya, doğuda Şusara'dan batıda Alalakh'a kadar. Sonunda onlar
Anadolu'yu, özellikle Hititlerin Kizzuwatna dediği Kilikya'yı da işgal etti.
MÖ 1500 civarında, bir Hintliler tarafından yönetilen Mitanni krallığını kurdular.
Avrupa aristokrasisi. En güçlü siyasi konfigürasyonlardan biri haline geldi.
Akdeniz'den Dicle'nin doğusuna uzanan, zamanının
Başkent (henüz keşfedilmemiş) Washukanni. Hurriler pek çok
Yakın Doğu boyunca aktardıkları Babil kültürel özellikleri. İçinde
Dini ve edebî terimlerin etkisi en açık şekilde Hititler üzerinde görülmektedir.
Hititlerin resmi panteonu, Hurri ve Hitit kelimelerinin senkretik bir karışımıdır.
ve proto-Hattian unsurları.
Işın (modern Bahriyat) Antik Sümer şehri. dağılmasının ardından

Ishbi-Erra tarafından kurulan İsin hanedanı olan III. Ur imparatorluğu Sümer'e egemen oldu
ve Akad (c. 2017–1924 BC). Lipit-İştar'ın saltanatından sonra Işın fethedildi.
Larsa'lı Rimsin tarafından. Takip eden dönem sürekli bir kavga ile karakterize edildi
iki devlet arasındaki üstünlük ve Amorite'nin artan önemi için
kabileler. Hammurabi'nin yükselişiyle (1794) sona erdi. rağmen
Bu dönemde Güney Mezopotamya'nın nüfusu çok sayıda
Akadlar, Sümerce resmi dil olarak kaldılar ve Sümer kültürel ve
Ur döneminde olduğu gibi dini uygulamalar devam etti. Çok sayıda kraliyet
çeşitli
1050), tanrılara ilahiler bestelendi.
Babil'in Dördüncü HanedanıIsin'in
olarakİkinci Hanedanı (c. 1158–
da bilinir,
Babil'de Kassit krallarının uzun hükümdarlığı (1158). Onların en önemli hükümdarı
Nebukadrezzar I. Bu dönem edebiyat ve edebiyat alanında büyük ilgi görmektedir.
din, Babil kültürel geleneklerinin yeni bir bilincini müjdelediğinden ve
özellikle Marduk'un panteondaki en yüksek rütbeye yükselmesi.
171
Sayfa 187
SÖZLÜK
Karkamış (modern Cerablus) Kuzey Suriye'de, Halep yakınlarında antik şehir. Öyleydi
Neolitik dönemden Helenistik döneme kadar işgal edilmiştir. MÖ ikinci binyılda
önce bağımsız bir krallığın başkentiydi, daha sonra
Hititler ve daha sonra Mitanni imparatorluğuna dahil edildi. önemli bir kısmı
Nüfusun büyük kısmı Hurrilerdi.
Kassitler Kassitler, Orta Fırat'a yerleşen bir kabile halkıydı .

MÖ 2. binyılın başlarında bölge; onların dili ait değil
bilinen herhangi bir grup Kassite küçük kralları kendilerini ilk olarak Orta
Mezopotamya ve sonunda Babil'i neredeyse yarım bin yıl yönetti (M.Ö.
1740–1158). Nispeten barışçıl bir zamandı ve Kassit hükümdarları
Babil geleneklerini canlı tutmakla çok ilgiliydi. birçok eseri
Akad edebiyatı ve bilimi derlenip toplanmış ve bazı besteler yapılmıştır.
yaratıldı. Amarna döneminde, Kassit kralları düzenli olarak
Mısır firavunları.
Kral listesi Bir dizi hanedanlığı kaydeden bu tür birkaç liste vardır. bu
listenin doğası kesinlikle tek boyutludur ve eşzamanlı değildir. En iyisi
Sümer kral listesinin bilinen versiyonu Isin-Larsa döneminde derlenmiştir.
dönem. Tufan öncesi yedi kralla başlar, ardından tufanı takip eder.
hangi 'krallık gökten indi' yine. şematik bir değişiklik var
sonuna kadar Sümer üzerinde kuzeyden güneye ve tam tersi hegemonya
Işın hanedanı. Benzer bir modeli takip eden Babil kralları da vardır.
Babil ve Asur hanedanlarına odaklanan listeler. Onlar
ilk binyılda derlenmiştir.
Babil yakınlarındaki Kish Sümer kasabası (modern Tell el Oheimir). Kiş bir
MÖ üçüncü binyılda birkaç hanedanlığın merkezi olan önemli şehir.
'Kish Kralı' unvanı, Sümer ve Akad üzerindeki hegemonyayı ima ediyordu. İçinde
MÖ ikinci binyıl, komşu Babil Kish'in statüsünü neredeyse gölgede bıraktı.
Kizzuwatna Güney Anadolu'da, kabaca klasik Kilikya'ya eşdeğer bir bölge.

MÖ 2. binyılda büyük bir Hurri nüfusu vardı. Rağmen
Başlangıçta bağımsız bir krallık, giderek daha fazla egemenlik altına girdi.
Hititler. Kizzuwatna bir 'büyü ülkesi' olarak meşhur oldu; harika oldu
farklı kültlerin ve ünlü kutsal alanların sayısı.
Lagash Sümer şehir devleti (Dicle ile Fırat arasında yarı yolda),
diğerleri arasında Tello (antik Girsu) ve Tell al-Hibba sitelerini içeren
(eski Uruku). Kazılar, çok sayıda tarihi eser ortaya çıkardı ve
Bu sitelerden yazıtlar. Metinsel materyalin zenginliği nedeniyle,
siyasi servetleri ve kültürel kurumları hakkında alışılmadık derecede iyi bilgilendirilmiş
bu Sümer devleti. Lagash üçüncü binyılda çok önemli bir rol oynadı.
M.Ö. ve Erken Hanedanlık döneminde baskın hanedanların koltuğuydu.
Neo-Sümer dönemi. Olağanüstü yöneticileri arasında Eannatum, Entemena,
Uruinimgina ve Gudea.
Larsa Güney Babil şehri (modern Senkereh). Ur'un çöküşünden sonra
172
Sayfa 188
SÖZLÜK
III imparatorluk, yabancı adlara sahip krallar tarafından yönetilen küçük Larsa krallığı,
Ur şehrini yok etti ve müreffeh ticaretinin çoğunu devraldı. iddia etti
Zaferin son aşamasına ulaşana kadar ülke üzerindeki üstünlüğü için Isin ile
Hammurabi'nin fethine kadar süren Rimsin (MÖ 1822-1763) döneminde
Babil'in. Larsa, güneş tanrısı Utu'nun eski bir kült merkeziydi.
Orta Fırat bölgesindeki Mari Antik Mezopotamya şehri (şimdi Tell

Suriye'de Hariri). Eski Sümer döneminden beri yerleşim görmüş, çiçek açmış.
Işın-Larsa zamanında yerli ve Asurlu hükümdarlar altında ve nihayet
c Hammurabi tarafından yok edildi. 1759 M.Ö. Mari'nin geniş arşivleri esas olarak
MÖ 2. binyılın başlangıcından kalma, ancak çok sayıda yazılı
Sargon öncesi döneme ait adak teklifleri bulunmuştur.
Ninova Dicle kıyısındaki Antik Asur kasabası (modern Irak'ta Mussul yakınlarında),
beşinci binyıldan itibaren işgal edilmiştir. Tanrıça İştar'ın ünlü tapınağı
geleneksel olarak Agadeli Sargon'un halefi olan Manishtusu ile ilişkilendirilmiştir.
Ninova, Sanherib (8.
yüzyıl) ve yine Ashubanipal (MÖ 7. yüzyıl) döneminde. son kral oldu
çivi yazısı belgelerinin kapsamlı bir şekilde toplanmasından sorumluydu.
Kuyunjik höyüğünde bulundu. Birçok mitolojik ve diğer edebi metinler
bu 'kütüphanede' keşfedildi. Çoğu durumda bunlar eski metinlerin kopyalarıdır.
Babil arşivlerinden.
Nippur Merkezi Babil'deki (modern Nuffar) Antik Sümer şehri. Öyleydi

Part dönemine kadar üç bin yıldan fazla bir süre işgal edildi. bu
şehir hiçbir zaman yönetici bir hanedanın merkezi olmadı, ancak üçüncü ve birinci hanedanların çoğu için
ikinci binyılın yarısında yüksek bir siyasi statüye sahipti.
'Krallık bahşeden' tanrı Enlil'in koltuğu. Nippur da ünlüydü
entelektüel merkez; çok sayıda çivi yazılı tablet keşfedildi ve
Aslında, Sümerce'deki çoğu edebi metin bu siteden geliyor.
Nuzi (Irak'ta modern Yorgan Tepe, Dicle'nin doğusunda, Kerkük yakınlarında). çivi yazısı
Bu şehrin belgeleri esas olarak ikinci binyılın ortalarından kalmadır.
M.Ö. Nüfusunun Hurri etkisi, hayatta kalanlarda açıkça kanıtlanmıştır.
yasal ve idari metinler.
Kişisel adlar Adlandırma, yaratmakla eş anlamlı olduğundan, bir kişinin adı

bir tanımlama aracından daha fazlasıydı. Kişiliğinin kaynağı buydu
ve canlılık—birinin adının yok edilmesi, onun için tamamen yok olma tehdidini
durmadan. Bu nedenle çoğu eski ad, ilahi bir çağrışım biçimini alır.
belirli bir tanrıya bağlılık ve var olma umudunu dile getiren güçler
onun özel koruması altında (örneğin İştar-benim-sevgilimdir; Adad-verdi-
varis; Korumam-Marduk'tur, vb.). Çok sayıda idari
ve özellikle Mezopotamya'dan gelen yasal belgeler, binlerce
kişisel isimler. Kişisel olarak alıntılanan tanrı ve tanrıçaların isimleri
isimleri popüler dini tutumların araştırılması için tek kaynaktır ve
resmi bir tarikatın gerçek popülaritesi hakkında çok şey.
173
Sayfa 189
SÖZLÜK
Agadeli Sargon (c. 2334-2279 MÖ) Sargon hanedanının kurucusudur.

gelen ilk geniş Mezopotamya imparatorluğunu kurdu.
Yukarı, Aşağı Deniz'e. Uzun saltanatı, erken dönemlerinin belirsiz koşulları
kariyeri ve hırsının olağanüstü başarısı, sonunda Sargon'u
efsanevi bir figür haline geldi.
Kuzey Babil'deki (modern Abu Habba) Sippar antik kenti, sürekli olarak
MÖ üçüncü binyıldan birinci binyıla kadar işgal. Güneşin oturduğu yerdi...
tanrı Şamaş. Çok sayıda tablet esas olarak Eski ve Yeni Babil dönemine aittir.
dönemler.
Susiana'daki Susa Antik kenti (İran'ın güneybatısındaki Ulai nehri üzerinde). bu

site 5.000 yıldan fazla bir süredir işgal edildi. Üçüncü ve ikinci bin yılda
M.Ö. Elam'ın başkentiydi. Susa'da bulunan metinler sadece
neredeyse tüm mevcut Elam kaynakları, ancak birçok Sümer ve Eski Babil
malzeme de.
Tapınak İlahileri Tapınaklar birçok Sümer edebi kompozisyonunun konusuydu.

Bu tür ilahilerin en eski koleksiyonu, Tanrı'nın kızı Enheduanna ile ilişkilidir.
Agadeli Sargon.
Ugarit Modern Ras Shamra, Akdeniz'in güney Suriye kıyısında. Sırasında

MÖ 2. binyılın ortalarında Ugarit, M.Ö.
çivi yazısının 'alfabetik' bir versiyonunu yazmak için kil ortamının kullanılması. bu
dil (Ugaritik) bir batı Sami lehçesidir. Bu sitenin tapınak arşivleri
bir dizi mitolojik ve ritüel kompozisyon içeriyordu.
Umma Sümer şehir devleti, baş düşmanı Lagaş yakınlarında.
Ur Modern Tell Muqqayir, güney Irak'ta

Arap denizi); Mezopotamya'nın tamamını kapsayan antik Sümer şehri
Tarih. Ur, ay tanrısının şehriydi; aynı zamanda birkaç hanedanın da oturduğu yerdi.
ve en önemli Mezopotamya sitelerinden biri ve çok sayıda
Orada, dünyanın tüm seviyelerine ait Sümer ve Babil metinleri bulunmuştur.
şehrin işgali.
Ur III Üçüncü Ur Hanedanlığı (c. 2113–2004), ikinci büyük imparatorluğu M.Ö.

Mezopotamya (Sargon döneminden sonra).
Uuinimgina (eski adıyla Urukagina ) Lagaš'ın Sümer hükümdarı (c. 25. yüzyıl)
BC), en iyi sosyal reformlarıyla tanınır.
Uruk (modern Warka, Güney Irak) Antik Mezopotamya şehri, sürekli

dördüncü yüzyıldan birinci binyılın ortasına kadar işgal edildi, ilişkili
tanrılar Anu ve İnanna ile. Uruk'tan gelen belgeler, en eski
Seleukos dönemine ait arkaik metinler. Şehir birkaç kişinin oturduğu yerdi
Eski Sümer döneminde önemli hanedanlar. Daha sonraki zamanlarda esas olarak
dini bir merkez ve öğrenim yeri olarak bilinir.
174
Sayfa 190
SÖZLÜK
Yazılıkaya Hitit başkenti Hattuşaş Bogýazköy yakınlarında. ile bir kaya-kutsal

Hitit tanrı ve tanrıçalarının oyulmuş görüntüleri (MÖ 14. M.Ö.).
Basamaklı piramit şeklindeki Ziggurat Mezopotamya kutsal alanları; muhtemelen

tepesinde bir şapel ile.
175
Sayfa 191
KAYNAKÇA
Afanasieva, V. (1974) 'Mündlich überlieferte Dichtung ('Sözlü Şiir') und schriftliche

Mezopotamya'da Literatur', Acta Antiqua 22, 121-35
Afanasieva, V. (1980) 'Vom Gleichgewicht der Toten und Lebenden', Zeitschrift für
Asuroloji 70
Aisleitner, J. (1939) 'Die Anat-texte aus Ras Shamra', Zeitschrift der
alttestamentarischen Wissenschaft 57
Aistleitner, J. (1959) Die mitologischen und kultischen Texte aus Ras Schamra
(Budapeşte)
Albright, B. (1936) 'Kenan Tanrısı Haurôn' (Hôrôn), American Journal of
Sami Dilleri 53
Albright, WF (1926) 'Babil Ceylan-Tanrı Arwium-Sumukan', Archiv für
Orientforschung 3
Albright, WF (1941) 'Anat ve Ejderha', Amerikan Okulları Bülteni
Doğu Araştırmaları 84
Alster, B. (1972) Dumuzi'nin Rüyası (Mezopotamya 1) (Kopenhag)
Alster, B. (1973) 'Enmerkar ve Aratta Lordu'nun Bir Yönü', Revue
d'Assyriologie 67
Alster, B. (1973) 'Sümer Miti “İnanna ve Enki”nin Yorumlanması Üzerine',
Ugarit Forschungen 10, 15–27
Alster, B. (1974) 'Mezopotamya Kahramanlarının Paradigmatik Karakteri', Revue
d'Assyriologie 68
Alster, B. (1975) Sümer Atasözleri Çalışmaları (Mezopotamya 3) (Kopenhag)
Alster, B. (1976) 'Mezopotamya Edebiyatında Erken Kalıplar', Kramer Yıldönümünde
Cilt (Alter Orient und Altes Ahit 25) (Neukirchen-Vluyn)
Alster, B. (ed.) (1980) Mezopotamya'da Ölüm, 26ième Rencontre Assyriologique
Internationale (Mezopotamya 8) (Kopenhag)
Alster, B. (1985) 'Şarkıcı olarak Geštinanna ve Uruk ve Zabalam Korosu:
UET6ii/ 22', Çivi Yazısı Araştırmaları Dergisi 37/2
Alster, B. ve Geller, M. (1990) Babil'den Çivi Yazılı Metinler, Çin'deki Tabletler
British Museum (Londra)
Alster, B. ve Vanstiphout, H. (1989) The Lamentations on the Destruction of the Destruction
Sümer ve Ur (Winona Gölü)
Amiet, P. (1980) 'Agade Dönemi Silindir Mühürlerinde Mitolojik Repertuar',
Porada'da, E. (ed.) Mühürlerde Antik Sanat (Princeton)
Assmann, J., Burkert, W., Stolz F. (1982) Funktionen ve Leistungen des Mythos
(Freiburg/Göttingen)
Astour, MC (1973) 'Keret Destanının Kuzey Mezopotamya Bölgesi?', Ugarit
Forschengen 5
Attinger, P. (1985) 'Enki ve Ninhursaga', Zeitschrift für Assyriologie 74
176
Sayfa 192
KAYNAKÇA
Balz-Cochois, H. (1992) İnanna: Wesensbild und Kult einer unmütterlichen Göttin

(Gütersloh)
Beckman, G. (1982) 'İlluyanka'nın Anadolu Efsanesi', Antik Çağ Dergisi
Yakın Doğu Toplumları 14
Beckman, G. (1983) Hitit Doğum Ritüelleri (rev.PhD diss., Yale 1977) (Wiesbaden)
Behrens, H. (1978) Enlil und Ninlil, Studia Pohl: Seri Maior 8 (Roma)
Benito, CA (1969) 'Enki ve Ninmah' ve 'Enki ve Dünya Düzeni' (Tez.,
Üniv. Pennsylvania, Ann Arbor)
Berlin, A. (1979) Enmerkar ve Ensuhkešdanna (Philadelphia)
Biggs, RD (1967) SA.ZI.GA. Eski Mezopotamya Potansiyel Büyüleri (Yeni
York)
Biggs, RD (1977) 'Fara Döneminde Gılgamış ve Lugalbanda', Journal of
Antik Yakın Doğu Toplulukları 9
Bing, JD (1984) 'Adapa ve Ölümsüzlük', Ugarit Forschungen 16
Black, J. and Green, A. (1992) Tanrılar, Şeytanlar ve Antik Mezopotamya Sembolleri:
Resimli Sözlük (Londra)
Böhl, FHT. (1959) Welt des Orients 2
Bonnefoy, I. (ed.) (1981) Dictionnaire des mitolojiler, 2 cilt (Paris)
Borger, R. (1971) 'Gott Marduk und Gottkönig Sulgi als Propheten', Bibliotheca
Oryantalizm 38, 3-24
Bottéro, J. (1975) 'Les noms de Marduk, l'écriture et la logique en Mezopotamya
ancienne', içinde de Jong-Ellis (ed.) Anısına Antik Yakın Doğu Üzerine Denemeler
J.Finkelstein (Hamden)
Bottéro, J. (1985) Mythes et rites de Babylone (Paris)
Bottéro, J. (1989) Lorsque les dieux faisient l'homme: mitologie mésopotamienne
(Paris)
Bowman, CH ve Coote, RB (1980) 'Yılan Isırığı için Anlatı Büyüsü',
Ugarit Forschungen 12
Brandon, SGE (1963) Eski Yakın Doğu'nun Yaratılış Efsaneleri (Londra)
Bruschweiler, F. (1989) İnanna la déesse triomphante et vaincue dans la cosmologie
sumérienne (Leuven)
Buccellati, G. (1973) 'Adapa, Genesis ve İnanç Kavramı', Ugarit Forschungen
5
Buccellati, G. (1982) 'Kutha'ya Ritüel Bir Yolculuk Olarak İnanna'nın İnişi?' Suriye
Mezopotamya Çalışmaları 4
Burrows, E. (1932) 'Abzu Sorunları', Orientalia, Neue Serie 1
Burstein SM (1978) Babyloniaca Berossus'un bölgesinin (Malibu)
Cagni, L. (1969) L'epopea di Erra (Roma)
Cagni, L. (1977) The Poem of Erra Sources and Monographs, Sources and
Antik Yakın Doğu Monografları 1/3 (Malibu)
Caquot, A. (1958) 'Le dieu 'Athtar et les textes de Ras Shamra', Suriye 35
Caquot, A. (1959) 'La divinité solaire ougaritique', Suriye 36
Caquot, A., Scnyzer, M., Herdner, A. (1974) Textes ougritiques, I. Mythes et légendes,
Littératures anciennes du Proche-Orient, Cilt. 7 (Paris)
Caquot, A., Scnyzer, M. (1981) Ugaritic Religion (Leiden)
Carroué, F. (1981) 'Geštinanna à Lagaš', Orientalia 50
Cassuto, M. (1962) 'Ugaritik Metinlerde Baal ve Mot', İsrail Keşif Dergisi 12
Cassuto, V. (1951) Tanrıça Anat. Ataerkil Çağın Kenan Destanları
(Kudüs)
177
Sayfa 193
KAYNAKÇA
Castellino, GR (1976) 'Samaš İlahi: Yapısı Üzerine Bir Not', Kramer'de

Yıldönümü Cilt (Alter Orient und Altes Ahit 25) (Neukirchen-Vluyn)
Clifford, RJ (1990) 'Fenike Dini', Amerikan Doğu Derneği Bülteni
279
Clifford, RJ (1994) Antik Yakın Doğu ve İncil'de Yaratılış Hesapları
(Washington)
Cohen, ME (1981) Sümer İlahi Bilimi: Ersemma (Cincinnati)
Cohen, M. (1988) Eski Mezopotamya'nın Kanonik Ağıtları (Potomac)
Colbow, G. (1991) Die kriegerische Ištar. Zu den Erscheinungsformen bewaffneter
Gottheiten zwischen der Mitte des 3. und der Mitte des 2.Jahrtausends (Münih)
Colpe, C. (1969) 'Zur mitolojisti Struktur der Adonis, Attis- und
Osirisüberlieferungen', W.Röllig'de (ed.) Lišan mithurti, (Alte Orient und Altes
Ahit 1) (Neukirchen-Vluyn)
Cooper, JC (1977) 'Enkidu'nun Gılgamış Düşleri:
Anlatı', Essays of the Ancient Near East in Memory of JJFinkelstein'da,
Anılar (Connecticut Sanat ve Bilim Akademisi, cilt 19)
Cooper, JC (1978) Ninurta'nın Nippur'a Dönüşü (Roma)
Cooper, JS (1980) Behrens, Enlil ve Ninlil'in inceleme makalesi, Journal of Cuneiform
Çalışmalar 32
Cooper, JS (1981) Journal of Römer'in Gilgameš und Akka'sının inceleme makalesi ,
Çivi Yazısı Çalışmaları 33
Cunningham, G. (1997) Beni Kötülükten Kurtar: Mezopotamya Büyüleri (Roma)
Dalley, S. (1989) Mezopotamya'dan Mitler, Yaratılış, Tufan, Gılgamış ve
Diğerleri (Oxford, New York)
Danmanville, J. (1962) 'L'iconographie d'Ištar-Šaušga en Anatolie ancienne', Revue
d'Assyriologie 56
De Jong Ellis, M. (1982/83) 'Gılgamış'ın Huwawa'ya Yaklaşımı: Yeni Bir Metin',
Orientforschung için Arşiv 28
Deighton, HJ (1982) Hitit Anadolu'sunda Hava Tanrısı (Oxford)
Del Olmo Lete, G. (1981) 'Le mythe de la Vièrge-Mère 'Anatu', Ugarit Forschungen 13
Dhorme, PE (1949) Les dinleri de Babylonie et de l'Assyrie (Paris)
Dietrich, M. ve Lorentz, O. (1980) 'Die Bannung von Schlangengift', Ugarit
Forschungen 12
Dijkstra, M. (1979) 'Aqhat Efsanesi Üzerine Bazı Düşünceler', Ugarit Forschungen
11
Dossin, G. (1934) 'Le dieu Gibil et les incendies de la végétation', yeniden basılmıştır
Receuils Georges Dossin, Akadica Ek 1 (1983)
Draffkorn-Kilmer, A. (1971) 'Kraliçe Ereškigal nasıl kandırıldı?', Ugarit Forschungen
3
Draffkorn-Kilmer, A. (1972) 'Mezopotamya Aşırı Nüfus Kavramı ve
Mitolojide Yansıyan Çözümü', Orientalia 41
Draffkorn-Kilmer, AD (1976) Kramer'de 'İlk Bebek Umul Üzerine Spekülasyonlar'
Draffkorn-Kilmer, A. (1982) 'Gılgamış'ta Kelime Oyunu', Veenhof'ta, KR (ed.) Zikir
Šumim, Festschrift für FRKraus (Lieden)
Draffkorn-Kilmer, A. (1987) 'Mezopotamya Selinde Sineklerin Sembolizmi
Mitler ve bazı ek çıkarımlar', Rochberg, F. ve Halton (eds), Language,
Edebiyat ve Tarih: E.Reiner'a sunulan Filolojik ve Tarihsel Çalışmalar
(Yeni Cennet)
178
Sayfa 194
KAYNAKÇA
Dressler, HHP (1979) 'Aqhat'ın Yayı Erkeğin Sembolü müdür?', Ugarit

Forschengen 7
Driel, van G. (1969) The Cult of Aššur (Van Gorcum Assen)
Sürücü, GR (1956) Kenan Mitleri ve Efsaneleri (Edinburgh)
Dussaud, R. (1938) 'Les, sanglants d'Anat et le pouvoir Universel de El ile savaşır',
Revü Hitit 118
Edzard DO ve Wilcke, C. (1976) 'Die Hendursanga İlahisi', Kramer Yıldönümü
Cilt (Alter Orient und Altes Ahit 25) (Neukirchen-Vluyn)
Eissfeldt, O. (1951) El im ugaritischen Pantheon (Berlin)
Falkenstein, A. (1948) Kramer'in Sümer Mitolojisi, Bibliotheca Orientalis incelemesi
5
Falkenstein, A. (1951) Comptes rendus de la Deuxième Rencontre Assyriologique
Uluslararası (Paris)
Falkenstein, A. 'Tammuz', Comptes rendus de la Troisième Rencontre Assyriologique

Uluslararası (Leiden)
Falkenstein, A. (1963) 'Sümerische religiöse Texte. Ein Lied auf Šulpa'e', Zeitschrift
için Assyriologie 55
Falkenstein, A. (1965) 'Die Anunna in der sumerischen Uberlieferung', Çalışmalarda
Honor of B.Landsberger, Assyriological Studies 16 (Chicago)
Falkenstein, A. (1966) Inschriften Gudeas von Lagasch Die (Roma) ( Analecta
Doğu Anadolu 30)
Falkenstein, A. (1968) Der sumerische und akkadische Mythos von İnanna'nın Çetesi
zur Unterwelt (Leiden)
Falkenstein, A. ve Soden, W. von (1953) Sumerische ve akkadische Hymnen ve
Gebete (Zürih, Stuttgart)
Farber, W. (1989) Kinnier-Wilson'ın Etana'sının incelemesi, Journal of Near Eastern Studies
48/2
Farber-Flügge, G. (1973) Der Mythos 'İnanna und Enki'
Berücksichtigung der Liste der me, Studia Pohl 10 (Roma)
Fauth, W. (1981) 'Ištar als Löwengöttin und die löwenköpfige Lamaštu', Welt des
Yönler 12, 21–36
Fleming, DE (1993) 'Eski Suriye'de Baal und Dagan', Zeitschrift für Assyriologie
83, 88–98
Foster, BR (1977) 'Ea ve 'Saltu' de Jong Ellis, M. (ed.), Essays on the Ancient
JJFinkelstein Anısına Yakın Doğu (New Haven)
Frazer, Sir J. (1964) Yeni Altın Dal (ed. Th. Gaster)
Friedrich, J. (1930) 'Die hethitischen Bruchstücke des Gilgameš-Epos', Zeitschrift
için Assyriologie 39
Friedrich, J. (1949) 'Der churritische Mythos vom Schlangendämon Hedammu in
het. Sprache', Arşiv Orientalin 17/1
Friedrich, J. (1949) 'Churritische Märchen in hethitischer Sprache', Zeitschrift für
Assyriologie, Neue Folge 15
Frymer-Kensky, T. (1992) Tanrıçaların Uyanışında: Kadınlar, Kültür ve
Pagan Mitlerinin İncil'deki Dönüşümü (New York)
Galter, HD (1981) Der Gott Ea/Enki in der akkadischen Überlieferung (Graz)
Gardiner, AH (1932) 'Astarte Papirüsü', FHGriffiths'e sunulan Çalışmalarda
Garelli , P. (1960) Gılgamış et sa efsane (Paris)
Gaster, TH (1939) 'Baal Yükseldi: Ras'tan Eski Bir İbranice Tutku Oyunu
Shamra-Ugarit', Irak 6
179
Sayfa 195
KAYNAKÇA
Gaster, TH (1950) Thespis: Antik Yakın Doğu'da Ritüel, Mit ve Drama

(New York)
Gese, H., Höfner, M., Rudolph, K. (1970) Die Religionen Altsyriens, Altarabiens
und der Mandäer (Stuttgart)
Gibson, JCL (1978) Kenan Mitleri ve Efsaneleri (2. baskı, Edinburgh)
Ginsberg, HL (1946) Kral Keret Efsanesi: Bir Kenanlı Bronz Destanı
Yaş (New Haven)
Glockner, J. (1997) Das Ritual für den Wettergott von Kuliwisna (Floransa)
Goedicke, H. ve Roberts, JJM (eds) (1975) Unity and Diversity (Baltimore,
Londra)
Gonnet, H. (1987) 'Institution d'un culte chez les Hittites', Anatolica 14
Gordon, CH (1949) Ugaritik Edebiyat: Şiirin Kapsamlı Bir Çevirisi
ve Düzyazı Metinleri (Roma)
Grabbe, LL (1976) 'Ba'lu Efsanesinde Mevsimsel Kalıp', Ugarit Forschungen 8
Gray, J. (1949) Canaan Edebiyatı ve Dinlerinde 'Çöl Tanrısı' Aÿttr',
Yakın Doğu Araştırmaları Dergisi 8
Gray, J. (1957) The Legacy of Canaan Supplements to Vetus Testamentum V; tekrar-
1965'te
Gray, düzenlendi
J. (1964) (Leiden)
Ras Shamra Edebiyatında KRT Metni: Bir Sosyal Mit
Antik Mezopotamya (2. baskı, Leiden)
Gray, J. (1969) Yakın Doğu Mitolojisi (Londra, New York, Sidney, Toronto)
Greengus, S. (1979) Ishchali'den Eski Babil Tabletleri (İstanbul)
Groneberg, B. (1985) 'Die sumerisch-akkadische Inanna/Ištar—Hermaphrodit?', Welt
des Orients 16, 25–46
Groneberg, B. (1997) Lob der Ištar: Gebet und Ritual an die altbabylonische
Venusgöttin Tanatti-Ištar (Groningen)
Groneweg, B. (1981) 'Philologische Bearbeitung des Agušaya Hymnus', Revue
d'Assyriologie 75
Gurney, O. (1977) Hitit Dininin Bazı Yönleri (Oxford)
Güterbock, HG (1946) Kimarbi, Mythen vom churritischen Kronos
Güterbock, HG (1951, 52) 'Ullikummi'nin Şarkısı, Hititlerin Gözden Geçirilmiş Metni
Hurrian Mitinin Versiyonu', Journal of Cuneiform Studies 5, 6
Güterbock, HG (1954) 'Hitit İmparatorluğunda Hurri Unsur', Cahiers
d'Histoire Mondiale 2
Haas, V. (1970) Der Kult vou Nerik (Roma)
Haas, V. (1976) 'Die Unterwelts- und Jenseitsvorstellungen im hethitischen Kleinasien',
Doğu 45
Haas, V. (1977) Magie und Mythen im Reiche der Hethiter (Hamburg)
Haas, V. (1979) 'İkinci Yüzyılda Nineveh'li Hurri Ištar-Sawuska Üzerine Açıklamalar
binyıl', Sümer 35
Hall, MG (1986) 'Ay Tanrısına Bir İlahi, Nanna', Çivi Yazısı Dergisi
Çalışmalar 38
Hallo, WW (1969) 'Sümer Şiirinin Kült Ortamı ', 17ième Rencontre
Assyriologique Internationale
Hallo, WW (1975) 'Sümer Edebiyatı Tarihine Doğru', Sümerolojide
Thorkild Jacobsen Onuruna Yapılan Çalışmalar, Assyriological Studies 20 (Chicago,
Londra)
Hallo, WW (1984) 'Lugalbanda Kazılmış', Antik Çağdan Edebiyat Çalışmaları'nda
Yakın Doğu, SNKramer'a adanmış, American Oriental Series 65 (New Haven)
180
Sayfa 196
KAYNAKÇA
Hallo, WW ve van Dijk, JJA (1968) The Exaltation of Inanna, (Yale Near
Doğu Araştırmaları 3) (New Haven, Londra)
Hallo, WW ve Moran, WL (1979) 'The First Tablet of the SB Recension of the the SB
Anzu Efsanesi', Çivi Yazısı Stüdyoları Dergisi 31/2
Hartner, W. (1965) 'Yakın Doğu'daki Takımyıldızların En Eski Tarihi ve
Motif of the Lion-Bull', Journal of Near Eastern Studies 24
Hawkins, JD (1981) 'Kubaba at Karkamiš ve Elsewhere', Anatolian Studies 31
Hecker, K. ve Sommerfeld, W. (ed.) Keilschriftliche Literatür, Ausgewählte
Vorträge der 32. Rencontre Assyriologique Internationale, Münster 1985 (Berlin)
Heidel, A. (1942) The Babylonian Genesis (Chicago)
Heidel, A. (1954) Gılgamış Destanı ve Eski Ahit Paralellikleri (2. baskı, Chicago)
Heimpel, W. (1981) 'Gılgamış ve Agga Üzerine Bir Not', Çivi Yazısı Dergisi
Çalışmalar 33
Heimpel, W. (1981) 'Nanshe İlahi', Çivi Yazısı Çalışmaları Dergisi 33
Heimpel, W. (1982) 'Yakın Doğu Venüs Tanrıları Kataloğu', Suriye-Mezopotamya
Çalışmalar 4/3
Heimpel, W. (1986) 'Geceleri Güneş ve Babil'de Cennetin Kapıları
Metinler', Çivi Yazısı Araştırmaları Dergisi 38/2
Helck, W. (1971) Betrachtungen zur grossen Göttin und den ihr verbundenen
Gottheiten (Münih, Viyana)
Hermann, W. (1968) Yarih und der Preis der Kutarat-Göttinnen (Berlin)
Hermann, W. (1969) 'Astart', Mitteilungen des Instituts für Orientforschung 15
Hillers, DROrient
(Alter (1973)ve'Aqhat'ın Yayı:
Altes Ahit 22)Mitolojik Bir Hikayenin Anlamı',
(Neukirchen-Vluyn)
Hinz, W. (1972) Elam'ın Kayıp Dünyası (Londra)
Hruška, B. (1969) 'Das spätbabylonische Lehrgedicht “Inanna's Erhöhung”', Arşiv
oryantalni 37
Hruška, B. (1975) Der Mythenadler Anzu in Literatur und Vorstellung des alten
Mezopotamya (Assyriologica II) (Budapeşte)
Hutter, M. (1985) Altorientalische Vorstellungen von der Unterwelt (Göttingen)
Ichiro, K. (1979) Mari Metinlerindeki Tanrılar (Ann Arbor)
Jacobsen, Th. (1946) 'Sümer Mitolojisi: Bir inceleme makalesi', Journal of Near Eastern
Çalışmalar 5
Jacobsen, Th. (1953) 'İnanna ve Bilulu Miti', Yakın Doğu Dergisi
Çalışmalar 12
Jacobsen, Th. (1970) Tammuz İmgesine Doğru (Cambridge, Mass.)
Jacobsen, Th. (1973) 'Nintur Üzerine Notlar', Orientalia 42
Jacobsen, Th. (1975) 'Eski Mezopotamya'da Dini Drama', Goedicke, H.
ve Roberts, JJM (eds) Unity and Diversity (Baltimore, Londra)
Jacobsen, Th. (1976) Karanlığın Hazineleri (New Haven, Londra)
Jacobsen, Th. (1984) 'Harab Miti', Eski Yakın Doğu Toplumlarında Çalışmalar
2/3
Jacobsen, Th. (1987) Bir zamanlar… Çeviride Sümer şiiri olan Arps (Yeni
Haven, Londra)
Jacobsen, Th. (1989) 'Lugalbanda ve Ninsuna', Çivi Yazısı Çalışmaları Dergisi 41/1
James, EO (1965) Ana Tanrıça Kültü
Jastrow, M. ve Clay, AT (1920) Gılgamış'ın Eski Babil Versiyonu
Yeni Bulunan Metinlere Dayalı Destan (Yale Oriental Researches IV, 3),
(Yeni Cennet)
181
Sayfa 197
KAYNAKÇA
Jean, CF (1931) La dini Sumérienne (Paris)

Jean, CF (1950) 'Le dieu An à Lagash', Revue d'Assyriologie 44
Kammenhuber, A. (1955) 'Die protohattische Bilingue vom Mond der vom Himmel
gefallen ist', Zeitschrift für Assyriologie 17
Kammenhuber, A. (1975) 'Die hethische Göttin Inar', Zeitschrift für Assyriologie 65
Kammenhuber, A. (1991) 'Die Hethitische Getreidegöttin Halki/Nisaba', Mori'de,
Metal. (eds) HIHPrince Takahito Mikasa'ya Adanmış Yakın Doğu Çalışmaları
Yetmiş Beşinci Doğum Günü Münasebetiyle (Wiesbaden), 143-60
Kapelrud, AS (1969) Şiddet Tanrıçası. Ras Shamra Metinlerinde Anat (Oslo)
Katz, D. (1987) 'Gılgamış ve Akka: Uruk İki Meclis tarafından mı yönetildi?' Revü
d'Assyriologie 81
Katz, D. (1993) Gılgamış ve Akka (Groningen)
Kienast, B. (1965) 'Igigu ve Anunnakku nach den akkadischen Quellen', Çalışmalar
Honor of B.Landsberger, Assyriological Studies 16 (Chicago)
Kienast, B. (1973) 'Die Weisheit des Adapa von Eridu', Beek, MA, Kaufman,
AA et al. Symbolae Bibliae et Mezopotamya, Francisco Mario Theodora de
Liagre Böhl Dedicatae (Leiden)
Kienast, B. (1985) 'Überlegungen zum “Pantheon Babylonicum”', Orientalia 54
Kinnier-Wilson, JV (1979) The Rebel Lands. Cambridge Doğu Yayınları 20
Kinnier-Wilson, JV (1985) Etana Efsanesi: Yeni Bir Baskı (Warminster)
Kinnier-Wilson, JV ve Landsberger, B. (1961) 'Enuma Elish'in Beşinci Tableti',
Yakın Doğu Araştırmaları Dergisi 20
Klein, J. (1981) Üç Šulgi İlahi (Ramat-Gan)
Komoroczy, G. (1964) 'Zur Deutung der altbabylonischen Epen Adapa und Etana',
Neue Beiträge zur Geschichte der Alten Welt I
Kottsieper, I. (1997) 'El-ferner oder naher Gott', Albertz, R. ve Otto, S. (ed.)
Din ve Gesellschaft. Studien zu ihrer Wechselbeziehung in den Kulturen
des antiken vorderen Orients Bd.I (Münster), 25–74
Kovacs, MG (1989) Gılgamış Destanı (Stanford, CA)
Kramer, SN (1944) Sümer Mitolojisi (New York)
Kramer, SN (1945) 'Enki ve Ninhursag: Bir Sümer Cennet Miti', Bülteni
Amerikan Doğu Araştırmaları Okulları Ek. Çalışmalar 1
Kramer, SN (1949) 'Sümer Mitolojisinde Kan Vebası Motifi', Arşiv
Doğulu 17/1
Kramer, SN (1951) 'İnanna'nın Cehenneme İnişi', Çivi Yazısı Dergisi
Çalışmalar 12
Kramer, SN (1952) Enmerkar ve Aratta Lordu (Philadelphia)
Kramer, SN (1953) 'İnanna ve Bilulu', Yakın Doğu Araştırmaları Dergisi 12
Kramer, SN (1960) 'Sümer Edebi Metinlerine Göre Ölüm ve Cehennem',
Irak 22
Kramer, SN (1963) Sümerler (Şikago)
Kramer, SN (1969) Kutsal Evlilik Ayini (Londra)
Kramer, SN (1969) 'Dumuzi-İnanna Kutsal Evlilik Ayini: Kökeni, Gelişimi,
Karakter', 17ième Rencontre Assyriologique Internationale (Leiden)
Kramer, SN (1971) Wilcke'nin Lugalbanda, Acta Orientalia 33'ünün incelemesi
Kramer, SN (1976) 'Şairler ve Mezmurlar', içinde Schmandt-Besserat, D. (ed.) The Legacy
Sümer (Malibu)
Kramer, SN (1980) 'Dumuzi'nin Ölümü: Yeni Bir Sümer Versiyonu', Anadolu
Çalışmalar 30
182
Sayfa 198
KAYNAKÇA
Kramer, SN (1982) 'Mater Dolorosa'nın Sümer Prototipi', Eretz İsrail 16

Kramer, SN (1982) 'Lisin, Ağlayan Ana Tanrıça. Yeni Bir Sümer
Fragment', Zikir Šumim'de. FRKraus'a Sunulan Asurolojik Çalışmalar (Leiden)
Kramer, SN (1983) 'Sümer Tufan Efsanesi. İncelendi ve Revize Edildi', Anadolu
Çalışmalar 33
Kramer, SN (1984) 'Ninurta'nın Gururu ve Cezası', Aula Orientalis 2
Kramer, SN (1985) 'Enlil için Ekmek, İnanna için Seks', Orientalia, Nova Seria 54
Kramer, SN (1987) 'Babil Nehirlerinin Yanında: İnanna'nın Bir Balag Ayini', Aula
oryantalizm 5
Kupper, JR (1961) L'iconographie du dieu Amurru (Brüksel)
Labat, R. (1959) 'Les Origines de la formasyon de la Terre dans le poème babylonien
de la Création', Analecta Biblica 12
Labat, R., Caquot, A. ve Scnyzer, M. (1970) Les Religions du Proche-Orient asiatique
(Paris)
Lambert, M. (1961) 'La littérature sumerienne à propos d'ouvrages récents', Revue
d'Assyriologie 55
Lambert, M. ve Tournay, R. (1969) 'Enki ve Ninhursag: Bir teklifin sunumu
son', Revue d'Assyriologie 43
Lambert, WG (1957/8) 'Tukulti-Ninurta Destanının Yayınlanmamış Bir Parçası',
Orientforschung için Arşiv 18
Lambert, WG (1960) Babil Bilgeliği Edebiyatı (Oxford)
Lambert, WG (1965) 'Yaratılış'ın Babil Arka Planına Yeni Bir Bakış',
İlahiyat Araştırmaları Dergisi 16
Lambert, WG (1967) 'Bulluÿtsa-rabi'nin Gula İlahisi', Orientalia, Nova Seria
36
Lambert, WG (1969) 'Orta Asur Tıbbi Metni', Irak 31
Lambert, WG (1971) Weiher incelemesi, Der babylonische Gott Nergal, Bibliotheca
oryantalizm 30
Lambert, WG (1971) 'Nebukadnezar I Hükümdarlığı: Bir Dönüm Noktası
Mezopotamya Dininin Tarihi', içinde McCullogh, WS (ed.) The Seed of Wisdom
(Toronto), 3-13
Lambert, WG (1975) 'Mezopotamya Panteonunun Tarihsel Gelişimi.
A Study in Sophisticated Polytheism', Goedicke, Roberts (eds) Unity and
Çeşitlilik (Baltimore)
Lambert, WG (1982) 'Nippur Kraliçesine İlahi', Zikir šumim'de,
FRKraus'a (Leiden) sunulan Asurolojik Çalışmalar
Lambert, WG (1984) 'Marduk'ta Çalışmalar', Bülten of the School of the Oriental and
Afrika Çalışmaları 47
Lambert, WG (1985) 'Kozmolojide Lahmu-Lahamu Çifti', Orientalia 54
Lambert, WG (1986) 'İlahi İsim Šakkan'ın Okunması', Orientalia 55
Lambert, WG (1987) 'Edebiyat ve Sanatta Gılgamış: İkinci ve Birinci
Millennia', Farhas'ta, A. (ed.) Antik ve Ortaçağ'da Canavarlar ve Şeytanlar
Dünyalar (Mainz)
Lambert, WG (1987) 'Pantheon'daki Tanrıçalar', Comptes rendus de la 33ième
Rencontre Assyriologique Internationale, Paris 1986 (Paris)
Lambert, WG ve Millard, AR (1969) Atra-hasîs, The Babylonian Story of the
Sel (Oxford)
Lambert, WG ve Walcot, P. (1965) 'Yeni Babil Teogonisi ve Hesiod',
Kadmos 4
183
Sayfa 199
KAYNAKÇA
Landsberger, B. (1926) İslamia 2

Laroche, E. (1947) 'Hattic Tanrıları ve Epitetleri', Journal of Cuneiform Studies 1
Laroche, E. (1948) 'Tešub, Hebat et leur cour', Journal of Cuneiform Studies 2
Laroche, E. (1960) 'Koubaba, déesse anatolienne, et le probleme des Origines de
Cybèle', Elements orientaux dans la din grecque'de. Kol. Strazburg (Paris)
Laroche, E. (1963) 'Le dieu anatolien Sarruma', Suriye 40
Laroche, E. (1984) 'Les dieux du paysan Hittite', Douceel, R. ve Lebrun, R.
(eds) Archéologie et Religions de l'Anatolie Ancienne (Homo Religiosus 10)
(Louvain-la-Neuve)
Laroche, E. (1986) içinde Hoffner, HA ve Beckman, G. (eds) Kaniššawar, A Tribute
Hans G.Güterbock'a ( Assyriological Studies 20) (Chicago)
Lebrun, R. (1980) Hymnes et prières hittites (Louvain)
Lebrun, R. (1984) Ebla et les medeniyetler du Proche-Orient Ancien (Louvain)
Lewy, H. (1965) 'İştar ve Yay Yıldızı', B. Landsberger Onuruna Çalışmalar
( Asurolojik Çalışmalar 16)
L'Heureux, CE Kenan Tanrıları Arasında Derecesi (Ann Arbor)
Limet, H. (1971) 'Le poème epique “Inanna et Ebih”, Une version des lignes 123–
182', Orientalia, Nova Seria 40
Lipinski, E. (1965) 'Les concepts et couches merveilleuses de Anat', Suriye 42
Lipinski, E. (1972) 'Eski Arabistan'da, Babil'de ve Ugarit'te tanrıça Atirat',
Orientalia Lovaniensa Periodica 3
Loewenstamm, S. (1972) 'Ugaritik Mitte Mot'un Öldürülmesi', Orientalia 41
Loewenstamm, S. (1979) 'Zur Götterlehre des Epos von Keret', Ugarit Forschungen
11
Lokkegaard, F. (1953) 'El the Bull ve diğer Ugaritic Miscellania için Bir Savunma', Studia
Orientalia Pedersen dikata
Lokkegaard, F. (1956) 'Kenan ilahi Islak-hemşireler', Studia Theologica 10
McCall, H. (1990) Mezopotamya Mitleri (Londra)
Macqueen, JG (1959) 'Hattian Mitolojisi ve Hitit Monarşisi', Anadolu Araştırmaları
9
Macqueen, JG (1980) 'Nerik ve “Hava Tanrısı”', Anadolu Araştırmaları 30
Margalit, B. (1980) A Matter of 'Life' and 'Death' (Neukirchen-Vluyn)
Margulis, B. (1972) 'Kôšarôt/ktrt: Kadınların Patroness-azizleri', Journal of the
Eski Yakın Doğu Toplulukları 4
Masson, E. (1991) Le battle pour l'immortalité (Paris)
Mayer, W. (1997) 'Der Gott Assur und die Erben Assyriens', Albertz, R. ve
Otto, S. (eds) Religion und Gesellschaft. Studien zu ihrer Wechselbeziehung in
den Kulturen des antikken vorderen Orients Bd.I (Münster), 15–24
Millard, AR (1964) 'Gılgamış X: Yeni Bir Parça', Irak 26
Montgomery, JA 'Baal ve Sular Arasındaki Çatışma', Journal of the
Amerikan Doğu Derneği 55
Moran, W. (1971) Lambert'in ve Millard adlı Atra-Hasis gözden geçirilmesi, Biblica 52
Moran, W. (1987) 'Atrahasis'te Biçim ve Yoruma İlişkin Bazı Düşünceler',
Rochberg, F. ve Halton (eds) Dil, Edebiyat ve Tarih, Filoloji
ve Erica Reiner'e sunulan Tarihsel Çalışmalar, American Oriental Series 67
(Yeni Cennet)
Moor, JC de (1971) Göre Ugaritik Ba,lu Mitindeki Mevsimsel Model
Illumilku Versiyonuna (Neukirchen-Vluyn)
Moor, JC de (1986) 'Athtartu the Huntress', Ugarit Forschungen 17
184
Sayfa 200
KAYNAKÇA
Moor, JC de (1987) Ugarit'ten Dini Metinler Antolojisi (Leiden, New

York, Kopenhag, Köln)
Moore, G. (1975) Hitit Metinlerinde Kaybolan Tanrı Motifi. Din Çalışması
Tarih (Oxford)
Morrison, MA ve Owen, DI (eds) (1981) Medeniyet ve Kültür Çalışmaları
ERLacheman Onuruna Nuzi ve Hurriler
Müller, H.-P. (1983/4) 'Mythos als Gattung des archaischen Erzählens und die
Geschichte von Adapa', Archiv für Orientforschung 29
Neu, E. (1974) Studien zu den Boğazköy Texten 18
Oberhuber, K. (1963) Der numinose Begriff ME im Sümerischen (Innsbrucker Beiträge)
zur Kulturwissenschaft, Sonderheft 17)
Oberhuber, K. (ed.) (1977) Das Gılgamış Destanı (Darmstadt)
Oden, RA (1981) 'Yakın Doğu Mitlerinde Dönüşümler: Cpn. 1-11 ve
Babil Atrahasis Destanı, Din 11
Oldenburg, V. (1969) Kenan Dininde El ve Ba'al Arasındaki Çatışma
(Leiden)
Otten, F. (1953) 'Ein kanaanäischer Mythos aus Boğazköy, Mitteilungen des Instituts
Orientforschung için 1
Otten, F. (1953) 'Kanaanäische Mythen aus Hattuşa-Boğazköy', Mitteilungen der
Deutschen Orientgesellschaft 85
Otten, F. (1973) Eine althethitische Erzählung um die Stadt Zalpa (Wiesbaden)
Otten, H. (1942) Die Überlieferung des Telepinu Mythos (Leipzig)
Otten, H. (1950) 'Die Gottheit Lelwani der Boghazköy Texte', Çivi Yazısı Dergisi
Çalışmalar 4
Otten, H. (1950) Mythen vom Gotte Kummarbi (Berlin)
Parker, SB (1987) 'Ölüm ve Adanmışlık: Aqht'ın Kompozisyonu ve Teması', içinde
Marks, JH ve Good, RM (eds) Antik Yakın Doğu'da Aşk ve Ölüm
(Guildford, Conn.)
Patai, R. (1965) 'Tanrıça Aşera', Journal of Cuneiform Studies 24
Perlman, AL (1978) Eski Ahit'te ve Ugaritçe'de Aşera ve Astarte
Edebiyat, Berkeley Üniversitesi Ph.D. Diss.
Pettinato, G. (1971) Das altorientalische Menschenbild und die sumerischen ve
akkadischen Schöpfungsmythen (Heidelberg)
Picchioni, JA (1981) Il poetetto di Adapa (Budapeşte)
Pomponio, F. (1978) Nabû ( Studi Semitici 51) (Roma)
Papa, MH (1953) Ugaritik Metinlerde El
Pritchard, JB (1950) (ed.) Eski Ahit ile İlgili Eski Yakın Doğu Metinleri
(Prenston)
Pritchard, JB (ed.) (1975) The Ancient Near East II (Princeton)
Reiner, E. (1961) 'Yedi Bilge'nin Etiyolojik Miti', Orientalia, Nova
Seri 30
Reiner, R. (1974) 'Nanâ'ya Sümer-Akad İlahisi', Yakın Doğu Dergisi
Çalışmalar 33
Reisman, D. (1976) 'İšbi-Erra'nın Tanrıça Nisaba'ya “Kraliyet İlahisi” (Alter
Orient ve Altes Ahit 25) (Neukirchen-Vluyn)
Ringgren, H. (1973) Eski Yakın Doğu Dinleri (Londra)
Roberts, JJM (1972) En Erken Semitik Panteon (Londra, Baltimore)
Römer, WHPh. (1965) Sümerische Königshymnen der Isinzeit (Leiden)
185
Sayfa 201
KAYNAKÇA
Römer, WHPh. (1966) 'Studien zu altbabylonischen hymnisch-epischen Texten (2)',

Amerikan Doğu Dernekleri Dergisi 86
Römer, WHPh. (1969) 'Eine Hymne mit Selbstlob İnanna's', Orientalia 38
Römer, WHPh. (1969) 'Einige Beobachtungen zur Göttin Nini(n)sinna auf Grund
von Quellen der Ur II Zeit und der altbabylonischen Periode' (Alter Orient und
Altes Ahit 1) (Neukirchen-Vluyn)
Römer, WHPh. (1980) Das sumerische Kurzepos Gılgamış ve Akka (Alter Orient
und Altes Ahit 209) (Neukirchen-Vluyn)
Römer, WHPh. (1982) 'de, Ein Iskŭr (CT 15, 15-16) für Eršemma-Lied' Zikir
šumin, Asurolojik Çalışmalar FRKraus'a sunuldu (Leiden)
Römer, WHPh. (1989) 'Heirat des Gottes Mardu', Ugarit Forschungen 21
Rosengarten, Y. (1971) Trois Aspects de la Pensée Religieuse Sumerienne (Paris)
Rosengarten, Y. (1977) Sümer ve le Sacré. Le jeu des reçeteler (ben) des dieux,
et des destins (Paris)
Roux, G. (1961) 'Adapa et le vent', Revue d'Assyriologie 55
Rundle Clark, RT (1959) Eski Mısır'da Mitler ve Semboller (Londra)
Saggs, HWF (1986) ' Anzu'ya Ekler ', Arşiv für Orientforschung 33
Sasson, JM (ed.) (1984) Antik Yakın Doğu'dan Edebiyat Çalışmaları
SN Kramer'e (Amerikan Doğu Serisi 65) (New Haven)
Sauren H. (1969) 'Besuchsfahrten der Götter in Sümer', Orientalia 38
Sauren, H. (1970) 'Les fètes néo-sumeriennes et leurs periodicité', Comptes rendus
de la XVIIième Rencontre Internationale Assyriologique (Brüksel)
Sauren, H. (1978) 'Le sacré dans les textes sumériennes', Ries, H. et al. (ed)
L'expression du sacré dans les grandes dinler. Cilt Ben (Louvain-la-Neuve)
Schmidt, W (1963) 'Baal's Tod und Auferstehung', Zeitschrift für Religion und
Geisteswissenschaften 15
Schnabel, P. (1923) Berossus und die babylonisch-hellenistische Litteratur (Leipzig,
Berlin)
Schott, A. ve Soden, W. von (1958) Das Gilgamesch-Epos neu übersetzt und mit
Anmerkungen, A.Schott von A.Schott, Durchgesehen ve ergänzt von W. von
Soden (Reclam's Universalbibliothek, 7235/35a; Stuttgart); son baskı 1982
Seux, MJ (1976) Hymnes ve prières aux dieux de Babylone ve d'Assyrie (Paris)
Siegelovà, J. (1971) Appu-Märchen ve Hedammu-Mythos (StBoT 14)
Siegelovà, J. ve Otten, H. (1970) 'Die Hethitischen Gulš-Gottheiten und die
Erschaffung der Menschen', Arşiv für Orientforschung 23
Simoons, RE (1974) 'Mezopotamya sel hikayeleri, bir karşılaştırma ve
yorumlama', Numen 21
Sjöberg, AW (1960) Der Mondgott Nanna-Suen in der sumerischen Überlieferung
(Uppsala)
Sjöberg, AW (1973) 'Nungal in the Ekur', Archiv für Orientforschung 24
Sjöberg, AW (1976) 'In.nin.ša.gur .ra: En-
4
Rahibe Enheduanna', Zeitschrift für Assyriologie 65
Sjöberg, AW (1976) 'Urlu Šusîn ve Bursînli Bursîn için Dualarla Ninurta'ya İlahiler
Isin', (Alter Orient und Altes Ahit 25) (Neukirchen-Vluyn)
Sjöberg, AW (1988) 'İnanna'ya Bir İlahi ve kendini övmesi', Çivi Yazısı Dergisi
Çalışmalar 40/2, 165ff
Sjöberg, AW ve Bergmann, SJ (1969) Sümer Tapınağı Koleksiyonu
ilahiler (New York)
Sladek, W. (1974) Netherworld'a için İnanna'nın İniş (Ann Arbor)
186
Sayfa 202
KAYNAKÇA
Soden, W. (1936) 'Die Unterweltsvision eines assyrischen Kronprinzen', Zeitschrift

Assyriology için 43
Soden, W. (1955) 'Gibt es Zeichen dafür daß die Babylonier an die Wiederauferstehung
Marduks geglaubt haben?', Zeitschrift für Assyriologie 51
Soden, W. (1966) 'Babylonische Göttergruppen: Igigu und Anunnaku, Zum
Bedeutungswandel teologischer Begriffe', Comptes redus de la onzième
Rencontre Assyriologique Internationale
Soden, W. (1966) 'Die Igigu Götter in der altbabylonischen Zeit', Irak 28
Soden, W. (1976) 'Bemerkungen zum Adapa-Mythos', (Alter Orient und Altes
Soden, W. (1985) Einführung in die Altorientalistik (Darmstadt)
Sommerfeld, W. (1982) Der Aufstieg Marduks. Die Stellung Marduk
babylonischen Din des zweiten Jahrtausends v.Chr. (Alter Orient ve Altes
Spronk, K. (1986) Beatific Afterlife (Neukirchen-Vluyn)
Spycket, A. (1960) 'La déesse Lama', Revue Assyriologique 54
Stefanni, R. (1969) 'Enkidu'nun Hitit “Gılgamış”taki Rüyası', Journal of Near
Doğu Çalışmaları 28
Steinkeller, P. (1987) 'Nergal'in Adı', Zeitschrift für Assyriologie 77
Szabo, G. (1971) Ein hethitisches Entsühnungsritual für das Königspaar Tuthalia
IV, und Nikkalmati, Texte der Hethiter (Heidelberg)
Tallqvist, K. (1932) Der Assyrische Gott, Studia Orientalia 4/3
Tallqvist, K. Akkadische Götterepitheta (Helsinki)
Thureau-Dangin, F. (1921) 'Rituel et Amulettes contre Labartu', Revue d' Assyriologie
18
Tigay, JH (1982) Gılgamış Destanının Evrimi (Philadelphia)
Urbin-Choffray, T. (1983) 'Déesse-mère', Dictionnaire des Religions'da (Paris)
van Buren, ED (1934) 'Tanrı Ningizzida', Irak
van Buren, ED (1943) 'Dağ Tanrıları', Orientalia, Nova Seria 12
van Dijk, J. (1953) La sagesse suméro-accadienne (Leiden)
van Dijk, J. (1966) 'L'hymne à Marduk avec şefaat dökün le roi Abi'ešuh',
Mitteilungen des Instituts für Orientforschung 12
van Dijk, J. (1975) 'Incantation accompagnant la naissance de l'homme', Orientalia,
Yeni Seri 44
van Dijk, J. (1976) 'Le Motif Cosmique dans la pensée sumérienne', Acta Orientalia
28
van Dijk, J. (1976) 'Existe-t-il un “Poème de la Création” Sumérien?', Kramer
van Dijk, J. (1983) Lugal ud me-lám.bi.nir.gál. Le récit épique et didactique des
Travaux de Ninurta, du deluge et de la Nouvelle Création I–II (Leiden)
Vanel, A. (1965) L' iconographie du dieu de l'orage dans le Proche Orient ancien
jusqu'au VIIe siècle avant JC (Paris)
Veldhuis, N. (1991) Günahın İneği (Groningen)
Vieyra, M. (1957) 'Ištar de Ninive', Revue d'Assyriologle 51, 2
Volk, K. (1995) İnanna ve Šukalletuda. Zur historisch-politischen Deutung eines
sumerischen Literaturwerkes (Wiesbaden)
Walker, CB (1983) 'Girra ve Elamatum Efsanesi', Anadolu Araştırmaları 33
Watson, PL (1971) Mot, Ölüm Tanrısı, Ugarit'te ve Eski Ahit'te, Yale
Üniversite Doktora Diss. 1970 (Ann Arbor Mikrofilmleri)
187
Sayfa 203
KAYNAKÇA
Wegner, I. (1981) Gestalt und Kult der Ištar-Sawuška in Kleinasien (Alter Orient)
und Altes Ahit 36) (Neukirchen-Vluyn)
Weiher, F. von (1971) Der babylonische Gott Nergal (Alter Orient ve Altes Testament)
2) (Neukirchen-Vluyn)
Weiher, F. von (1972) 'Ein Fragment des Gilgameš-Epos aus Uruk', Zeitschrift für
Asuroloji 62
Wiggermann, FAM (1987) 'Ninsuburra'nın Personeli', Jaarbericht van het
Vooraziatash-Mısır Genootschap 'Ex Oriente Lux' 29 [1985–6]
Wiggermann, FAM (1992) Mezopotamya Koruyucu Ruhları (Broomall, PA)
Wilcke, C. (1969) Das Lugalbandaepos (Wiesbaden)
Wilcke, C. (1987) 'Die Schwester des Ehemannes (erib)', XXXIIIième Rencontre
Assyriologie Internationale, Paris 1986 (Paris)
Wilhelm, G. (1988) 'Neue akkadische Gilgamesch-Fragmente aus Hattuşa', Zeitschrift
için Assyriologie, NF 78
Wohlstein, A. (1976) The Sky-God An-Anu (Jericho, New York)
Wolff, HN (1969) 'Gılgamış, Enkidu ve Kahramanca Yaşam', Journal of the American
Doğu Topluluğu 89
Wolkstein, D. (1984) İnanna, Cennetin ve Dünyanın Kraliçesi. Hikayeleri ve İlahileri
Sümer'den (Londra)
Wyatt, N. (1980) 'Tanrılar Dagan ve Hadad'ın İlişkisi', Ugarit
Forschungen 12
Xella, P. (1973) Il mito di ŠHR e SLM (Roma)
Yoshida, D. (1996) Untersuchungen zu den Sonnengottheiten bei den Hethitern
(Münih)
Young, DW (1979) 'Tanrı Horan ve Kısrak'ın Ugarit Miti', Ugarit
Forschengen 11
Zijl, PJ van (1972) Baal: Ugarit Destanlarında Baal ile Bağlantılı Bir İnceleme
(Alter Orient und Altes Ahit 10) (Neukirchen-Vluyn)
Kısaltmalar
RLA Reallexikon der Assyriologie (Berlin, Cilt I–VI)

SRT Chiera E, Sümer Dini Metinleri (Yayla 1924)
Vbot Götze, A. Verstreute Boğazköi-Texte (Marburg 1930)
WdM Wörterbuch der Mythologie, Cilt. Ben Götter ve Mythen im Vorderen
Orient (ed. HWHausig) (Stuttgart 1965)
188
Sayfa 204
İNDEKS
Not: İtalik olarak görünen sayılar resimlere referanstır.
42 Anat 6f, 12, 16, 19, 36, 119, 149, 1

Ebu ÿSalabikh 115, 153, 168 Anadolu VIII, 105, 119f, 141, 144,
Abzu, bkz. Apsu 150, 160, 164
Ahameniş 84, 94 kızgın tanrılar 46, 58, 157, 164, 165
Adab 29, 120, 132, 134 Anşar 5, 15, 53, 104
Adad 1, 10, 18, 29, 65, 10f Antum 5, 97
Adamma 2 Anu 1, 2, 4ff, 6, 10, 14, 63, 72, 96,
Adamtum 2 106, 115, 152, 10b
Adapa VIII, 2, 24, 37, 131, 151 Anunna(ki) 7f, 27, 42f, 54, 58, 60, 64,
Admu 3 85, 92, 98, 108, 141, 160
32 Anunnitum 7, 88
69 Anzilli 31
Agušaya ilahisi 97 Anzu 9f, 13, 70, 110, 111, 131
tarım 15, 19, 109, 126, 135, 164 Anzu efsanesi 9, 46
tanrılar, 39, 45, 83, 106, 129, 156 10
Akka, bkz. Agga 'An'ın atanan rahibi' 5
Akad 58, 132, 168 Uygulama 11
Alaÿca Hüyük 155 Apsu 9, 11, 27, 30, 34, 40, 46, 50,
Alalu 106, 160 52, 54, 58, 65, 90f, 104, 109, 124,
Alalah 80f, 95, 157, 168 137, 151
Halep 1, 2, 81, 150, 157 Aqhat 7, 12
Ale-karısı 76, 152 Arali 13, 32, 133, 159
Allani 110, 160 Aratta 49f, 111
Alanzu 3, 81 Arinna, Arinna'nın güneş tanrıçasına bakın,
Allatum 3, 57, 83 Arma 113, 118
Allınallı 31 Arnuwanda 95, 122
Amarna VIII, 1, 23, 55, 100, 168 kibir 40, 137
141 44, 49, 72, 121
141 Aşağı 13, 136
Amurru 1, 4, 14, 16, 24, 25, 38, 123, cennete yükseliş 2, 56, 60f, 36
146, 168 Asarluhhi 14, 116
4ff, 8, 13, 15f, 23, 27, 38, 41, 45, Aşera 16
56f, 63, 106, 108, 110, 117, 129, 16
131, 132, 138 Asimbabbar 14, 47, 126
An= Anum 40, 104, 115, 121, 131, Asnan 14, 49, 108, 133
135 Ašratu 4, 14, 16
189
Sayfa 205
İNDEKS
Assur VIII, 1, 46, 52, 57, 123, 169 kuşlar 33, 39, 65, 105, 112, 146, 159,
Assur 1, 15, 52, 99, 133, 4 ayrıca bkz. kartal ve Anzu
Asur 1, 15, 52, 84, 99, 116, 123, doğum 11, 21, 38, 42, 77, 124, 146,
128, 133, 135, 169 152 tanrıça 31, 64, 105, 135
Astabi 84, 167 'Zarif Tanrıların Doğuşu' 146
Astar 15, 163 Birtum 138
Başlangıç 15, 16, 20f, 39, 103, 2 biseksüel tanrılar 87, 134, 150
Astoret 16 nimetler 44, 59, 112, 166
astral yorum 10, 88 tekne 47, 63, 101, 126, 40
Asusunamir 55, 98 Boğazköy 23, 72, 79, 80, 81, 157, 169
Atra-hasis 8, 16, 24, 64 Borsippa 27, 123, 156, 169
Aÿtart-šem-Baal 16 yay 7, 12, 15
otorite, ilahi 5, 38, 45 ekmek 14, 44
Ayya 16, 37 gelin 17, 49
damat 49, 146
Baal 1, 12, 16, 18f, 29, 36, 39, 103, tuğla tanrısı 27
119, 149, 158, 5 erkek kardeş ilişkisi 6, 32
Baal Hadad 18, 19 kardeşler 52
Baal Hammon 18 Cennetin Boğası 34, 70, 73f, 76, 98
Baal Karmelos 18 'El Boğası' 38
Baal efsanesi 6, 15, 16, 19f, 161
Baal Zafon 18 Kenanlı VIIF, 26, 169, ayrıca bkz.
Baal ve Mot 21f Ugarit tanrıları 105 efsaneler 39
Baal ve Yam 20f 'Cennet ve yerin kanal müfettişi'
Baal'ın Sarayı 7, 16, 19 39, 95
Baalzebub 18 carneol dağları 9, 111
Baba 23, 125, 131, 167 ÿÇatal Hüyük 81, 119, 169
Babtibira 13, 31, 89, 93, 169 Sığır ve Tahıl, efsane 108
Babylon VIIf, 4, 23, 27, 40, 46, 52, sığır tanrısı 79, 108
54, 56, 99, 115, 123, 149, 169 sedir ormanı 69, 76
7, 9, 23, 28, 38 tanrıları 'Şampiyon' 11, 14, 68, 87, ayrıca bkz. ur.sag
Babil 25 kaos ve düzen 26, 116
Babil mitolojisi 23f doğum, bkz. doğum
tanrıların ziyafetleri 19f, 42, 55, 103 çocuksuzluk 11, 12, 102, ayrıca bkz.
kısır kadın 43 kısır kadınlar
savaş 19, 43, 53, 108, 112, 137, 155 çocuk kurban 15
sakallı tanrıça 98, 125 uygarlık 26f, 40, 63, 120, 154
tanrılar gibi olmak 3 Chagar Bazar 95, 157, 169
yatak 49, 95 tanrılar arasındaki rekabet 40, 43
'tanrıların babası' 11 yarışmalar 49, 50f
B e- l 24f çiftleşme 7, 14, 21, 157, ayrıca bkz. seks
B e- hadi 25 kozmogoniler 11, 26ff
B e -ekallim 25 tanrıların ustası 105
B e -let-ilî 10, 64, 121, 153 hayvanların yaratılması 27 tane 29 tane
B e -let-ÿseri 4, 25, 67, 70 insanlık 11, 27, 31, 42, 63, 121
Belili 67, 160 tanrıların yeri 108
25, 151 yaratıcı tanrılar/tanrıçalar 27, 37, 38, 39,
89 40, 97, 104, 124, 133
190
Sayfa 206
İNDEKS
küfürler 1, 7, 12, 14, 42, 43, 69, 73, 80, Dumuzi ve Enkimdu 32
89, 95 Dumuzi'nin Rüyası 33
Dunnu 78, 170
Dagan/Dagon 1, 18, 20, 29, 38 ölen tanrılar 32, 35f
Damgalnunna 41, 120, 165
Damkina 29f, 53, 83, 140 Ea 2, 5, 10ff, 37ff, 40f, 53f, 56f, 83,
Damu 30, 36, 131, 133 97, 106, 115, 123, 124, 10b, f, 43
Danel 12 kartal 9, 60, 157
Karanlık Çağ VIII, 57 Eannatum 67, 86f, 132, 170
kızı 12, 19, 103f, 130 toprak 5, 11, 27, 54, 64, 79, 104, 137,
gelin 14, 16, 138 152
gün 124, 151, 161 Ebla 1, 2, 29, 38, 80, 94, 96, 102,
ölüm 7, 11, 12, 13, 19f, 24, 30, 32, 114, 123, 143, 147, 149, 163, 170
39, 42, 75, 91, 119, 158, 161 ebih 90
Gılgamış'ın Ölümü 71 tutulma 127
kaderin belirlenmesi 5, 8, 9, 31, 40, 42, Mısır VIII, 6, 16, 18, 20, 23, 35, 80,
46, 48, 55, 77, 124, 133, 153 100f, 105, 119, 149
kusurlu insanlar 43 El 6, 12, 16, 20f, 38, 102ff, 106, 146,
tanrılaştırılmış sosyal grup 4 yer adı 3 149, 158
sel, bkz. sel Elam 46, 68, 94 tanrı, 84, 94, 104,
şeytanlar 2, 5, 9, 10, 13, 30f, 65, 67, 124, 170
110, 111, 136, 141, 152, 160, 12, Elimelek 12, 19, 39
13 Ellil 45ff, 115, ayrıca bkz. Enlil ellilutu
Der 58, 169 45, 61, 115
yeraltı dünyasına iniş 117, 159 Elqunirša 39
'Yok Edici' 6 Enbilulu 39f, 48
deus otiosus 5 Enheduanna 61f, 87, 90, 170
çiğ 7, 19, 36 Enki 8, 14, 30, 35, 37, 40ff, 46, 53f,
Dilbat 4, 25 63, 68, 71, 90, 92, 101, 104, 108,
41, 64 124, 127, 129, 137, 43
Dingir.mah 31, 121 Enki ve Ninhursag 1, 27, 29, 41ff
kaybolan tanrı 3, 36, 80, 156, 160, Enki ve Ninmah 8, 11, 27, 42f
164, 165 Enki ve Dünya Düzeni 8, 14, 27,
hastalık 13, 30, 32, 41, 103, 111, 128 39, 44f, 45, 147, 161
tartışmalar 26, 51, 108 Enkidu 35, 44f, 69f, 76, 98
ilahi meclis 45 hiyerarşi 5 Enkimdu 45
zeka 5 kahkaha 3 yönetmeliği, Enlil 5, 6, 10, 15, 24, 27, 34, 36, 40,
gör beni görkem 53, 69 45ff, 52, 60, 63f, 69f, 71, 87, 92,
doksoloji 48, 50, 93, 113, 149, 154 97, 101, 106, 108, 117, 125, 129,
ejderha 31, 53, 81, 84 132f, 135, 138, 140, 153, 165, 10b
rüya 32, 57, 61, 73f, 77, 103, 111, Enlil ve Ninlil 36, 147f, 128, 133
130, 135 Enlil ve Sud 48, 133
rüya kahini 22 Enmerkar 49ff, 110f
Drehem 8, 68, 94, 124 Enmerkar ve Enšuhkešdanna 49f
kuraklık 2, 57, 63, 103, 158 Enmerkar ve Aratta 50f Lordu
sarhoşluk 11, 13, 42, 86, 90 Enmeş 52
Dumuzi 2, 5, 13, 30, 31ff, 35, 45, 67, Enmeš ve Enten 51f
89, 91, 93, 101, 135, 145, 165 Enmeşarra 5
Dumuziabzu 34f Ensag 42
191
Sayfa 207
İNDEKS
Entemena 23, 46, 132 bereket tanrıları/tanrıçaları 7, 125

52 festivaller 68, 164
enumaAnu 11, 27 Marduk'un elli ismi 55
enuma eliš 52f, 115f, 135 balık 127
Ereş 48, 49 ateş 21, 57, 68, 143, 152, 156
Ereškigal 32, 35, 55f, 77, 92, 98, 110, 6, 14, 46, 113, 125'in 'ilk oğlu',
129 135
Eridu 2, 8, 12, 14, 34f, 40, 50, 71, uçar 33, 93
101, 121, 124, 154, 161, 170 sel 2, 8, 54, 57, 151
ilahiyat 26f sel efsaneleri 24, 46, 63ff
erotik şarkılar 146 halk dinleri 120
ersemma 32f , 59, 88, 95, 98, 133, 165 halk hikayeleri VIII, 63
Hata 57f, 114 kaos güçleri 10
Erra efsanesi/destanı 8, 23, 57 tilki 42
Estan 59f, 155 arkadaşlık 33, 44, 60, 73
Estar 87, bkz. İştar cenaze törenleri 7, 33, 161
Etana 60f, 148, 36
sonsuz yaşam 65 Galla iblisleri 32, 35, 67, 93
etiyoloji 33, 136, 140 Gap 21
hadım 55, 98 yeraltı dünyasının kapıları 92, 159
Fırat 27, 39, 44, 54, 70, 143f Gatumdug 131
akşam yıldızı 15, 163, ayrıca bkz. Venüs tanrıların soyları 41
'Kötü şeytanlar' 34, 82, 127 tanrıların nesilleri 53, 104 çatışma
İnanna'nın Yüceltilmesi 61 İştar 96 27, 38, 46
ölümün gözü 35 'geste d'Uruk' 49, 69
hayatın gözü 42 Geštinanna 25, 33f, 35, 67, 93, 131
sarhoş olmak, sarhoşluk görmek
kıtlık 36, 46 hayaletler 13, ölülerin ruhlarını görün
mahsullerin başarısızlığı 12 rüzgar 2 gibil 68
Fara 5, 14, 23, 45, 68, 82, 86, 95, Gılgamış VIII, 24, 35, 44, 68ff, 98,
110, 118, 125, 130, 132, 135, 137, 111, 148, 37 epik 6, 24, 35, 71ff,
153, 170 131, 135
'tanrıların çiftçisi' 52, 136 'Gılgamış ve Agga' 68f
çiftçiler 32, 45 'Gılgamış' ve Huwawa' 69
'İnsanların Babası' 38, 116 'Gılgamış ve Cennetin Boğası' 70
'Tanrıların Babası' 5, 46 'Gılgamış ve Huluppu ağacı' 70
'Yılların Babası' 38 'Gılgamış ve Yaşayanlar Ülkesi'
babalar ve kızları 6, 47, 103f 69f
babalar ve oğulları 18, 104 'Gılgamış, Enkidu ve
bayram 13, 21, 90, 111 Netherworld' 70f
'Fecund Boğa' 6 89
kadın savaşçı 6, 150, ayrıca bkz. savaşçı Girişhurduru 69
tanrıça Girra 10, 68
kadınlık 88 'Girra ve Elamatum' 68
doğurganlık 6, 16f, 35f, 38, 46, 73, 87, Girsu 9, 130
116, 119, 124, 126, 128, 130, 157 tanrı listeleri 5, 16, 26, 31, 40, 57, 77,
hayvanlardan 23, 126, 153 alan 12, 82f, 86, 95, 110, 115, 125, 129,
18, 57, 130, 136, 160, 164 132, 147f, 152, 160
insanlar 11, 23, 105, 153 tanrıça genç adamı öldürdü 13, 86
192
Sayfa 208
İNDEKS
'Rahmetli ve merhametli tanrılar' 146 Hesui 167

tahıl tanrıları/tanrıçaları 49, 106, 137f hierodule 132, 150
'büyükanne' 78 'Cennetin Hierodule' 87
büyük tanrılar 37, 111, 132 çapa, kazma baltasına bakın
'Nippur Kraliçesine Büyük İlahi' Kutsal Evlilik, bkz. Kutsal Evlilik
97 'kutsal ahır' 32, 49
'Cennetin Büyük Kraliçesi' 35 Horon, bkz. Havran
'Yücelerin Büyük Karısı' 29 misafirperverlik 12
Yunanca 15, 25 Humbaba 69, 73, 11, 37
Gudea 8, 9, 23, 34, 67, 127, 131, Humban 84, 94, 140
135, 137, 161, 171 Hupaşiya 86
Gugalanna 55, 77, 92 Hurri VIII, 2, 3 tanrı 81, 83f, 106,
Gula 133, 10e 118, 150, 157 efsaneler 11, 57
Gülşeş 31, 77, 81 Hursag 132, 136, 137
Günuru 30, 133 Hutena ve Hutellura 77, 81
Huwawa, bkz. Humbaba
Hadad, bkz. Adad melez 88
Halep, bkz Halep ilahiler VIIf, 5, 8, 24, 32, 46, 59, 87,
Halki 138, 156 89, 91, 97, 116, 125, 128, 130,
Halmasuit 78, 83 133, 137, 145, 148, 150
Hammurabi 115, 144, 168, 28
31, 78, 120, 157 ikonografi 38
Harab 24, 78f İgigi 8, 9, 60, 64, 85, 115
Harhanum 79 Ilimilku, bkz. Elimelek
Hariya 103 illuyanka 85f
fahişe 44, bkz fahişe ölümsüzlük 12, 35
Harran 130, 139, 152, 171 kirlilik, cinsel 47, 56
Haşamili 167 İnanna 4f, 23, 32, 44f, 46, 49f, 55,
Haşintarhi 2 63, 70, 77, 86ff, 96, 101, 111, 112,
Hatepınu 157 125, 132, 145, 163, 42
120 İnanna ve Bilulu 89
Hatti tanrıları 59, 79, 93, 120 efsane İnanna ve Ebih 89f
80, 141 İnanna ve Enki 90
Hattuşa VIII, 59, 93, ayrıca bkz. İnanna ve Šukalletuda 90f
Boğazköy İnanna ve Utu 91
Harran 80, 104 İnanna'nın İnişi 8, 32, 35, 55, 91f
Hayyasum 79 Inara 79, 93f, 95, 120
şifa tanrıları/tanrıçaları 23, 30, 95, büyü VIIIf, 14, 23, 26f, 30, 32,
102, 116, 129, 133, 152 37, 40, 43, 54, 64, 68, 77, 80, 82,
cennet 2, 4, 21, 27, 40, 46, 88 94, 110, 115, 118, 130, 133, 148,
Hebat 3, 80f, 120, 150, 155, 157 152, 160
81 ensest 78f, 142
82, 100 bebek ölümleri 65, 110
Herakles 118 141
'Toprağın Habercisi' 82 Inšušinak 94, 161
Hitit tanrıları 3, 31, 77, 82f, 138, 141, İran 119, 161
16, 17, 18, 35 efsane 36, 83, 141, sulama 15, 45, 52, 63, 95, 116, 136
156f yazının icadı 51
Herodot 116 İşhara 94f, 10f
193
Sayfa 209
İNDEKS
1, 4, 29, 30, 68, 87, 132, 146, 171 Kish 5, 52, 60, 111, 167, 172
120 Kişar 5, 53, 104
İşkur 51, 95, 127 Kizzuwatna 3, 84, 95, 150, 172
Ištan(u), 59 ayrıca bkz. Kothar ve Hasis 12, 20f, 105
Arinna Kotharat 105, 166
Ištar 5ff, 15, 35, 39, 60, 73, 81, 84, Kubaba2, 105, 19
87, 96ff, 106, 116, 120f, 163, 14, 151
29, 38 kulla 27
İştar'ın İnişi 24, 54, 98f, 145 Kullab(a) 32, 50, 68, 93, 134
İştar Aššuritum 99 kullu 11
Arbela İştar 99 Kumarbi 28, 81, 84, 106, 138, 161
Ninova İştar 99f, 150 kur 4, 6, 88, 90, 91, 159, 43
Išum/Isimu 57, 82, 90, 100, 43 Kuşu 84, 118
Itur-mer 100 Kütha 57, 118, 127, 129
Iyarri 167 kbebe 105
31
labbu 108
'Ninurta'nın Eridu'ya Yolculuğu' 9 tanrılar için emek 85, tanrıların 140'ı
yolculuklar 72, 101 42
yargılanan ölülerin 47'si 8, 68, 94, doğum sancıları 55, 92
148, 159, 161 Lacan IX
adalet 24, 115, 117, 148 'Bayan' 120
'Denizin Leydi Aşera' 16, 20
56 'Lady Earth' 40, 104
kaluti 79, 83, 156 'Bolluk Hanımı' 23
kamoş 102 'Cennetin Hanımı' 86
Kamruşepa 102, 113, 118, 157 'Büyülerin Leydisi' 130
Kanesh 93, 141f 'Kinirsa Hanımı' 34
kannu 10 Aşkın Hanımı 95
Karkamış 102, 105, 157, 172 'Asma Hanımı' 67
Kaşku 118 'Büyük Evin Hanımı' 25
Kassitler 23, 94, 172 'Muhteşem Yerin Hanımı' 55
Katah-zip/wuri 102 'Toprağın Leydisi' 41
Kazallu 4 'Dağın Hanımı' 120
Keret 102ff 'Asanın Hanımı' 25
120, 132 'Bozkırın Hanımı' 25
Ki 5, 13, 79, 104 'Venüs Yıldızının Hanımı' 99
ki.gal 6, 46, 159 'Vahşi Doğanın Leydisi' 4
'Dağ Ülkesinin Katili' 13 Lagaş 8, 9, 14, 23, 30, 34, 67, 87,
'Kral' 38, 114, 118 101 109, 130f, 132, 134f, 172
'Ülkenin Kralı' 5 108
'Fırtına Kralı' 46 Lahar ve Asnan 5, 8, 27, 108
Kral listesi 31, 60, 63, 68, 110, 172 Lahmu ve Lahamu 53, 104, 109
'Cennetteki Krallık' (mit) 106 Lama/Lamassu 31, 20
krallık 5, 15, 22, 63, 104 Lamaştu 110
Kral 53f ağıtlar 7, 12, 21, 30, 33, 45, 46,
Kınırsa 104f 59, 88, 89, 91f, 97, 103, 117, 130,
Kirişa 94, 140 165
194
Sayfa 210
İNDEKS
'Yıkımına Ağıt Anne 57, 114

130, 165 anne 114, 121
Dönüşü Olmayan Ülke 35, 98 Marduk 8, 14f, 24, 26f, 30, 37, 41,
Yaşayanlar Ülkesi 69 52f, 58, 61, 83, 115f, 123f, 127,
lapislazuli 20, 32, 50f, 161 135, 149, 8, 10c
Larsa 4, 25, 46, 94, 125, 131, 161, Mari 1, 3, 14, 25, 29, 80, 94, 96,
173 100, 147, 157, 163, 173
Laz 57 evlilik 4, 15, 39, 64, 81, 86, 98,
Lelwani/Leluwani 110, 164 103, 105, 130, 166 tanrı 42, 121
leopar 81, 110, 120 'Martu'nun Evliliği' 4
özgürlükler 52, 65, 89, 18 bataklıklar 11, 35, 41
yıldırım 1, 18, 95, 106, 164, 5, 10f Martu, bkz. Amurru
70 Mašu-dağları 74
'aslan kral' 79 ben 5, 43, 63, 90f, 117, 133, 154
aslanlar 41, 61, 66, 74, 76, 95, 109, 110, melam 69, 70
120, 147, 38 118
Lisin 165 100
dini metinler 30, 39, 45, 59, 87, 98, Meslamta'ea 48, 118
101 Mezopotamya 12, 84, 94, 99, 100,
'Rab' 18, 24 120, 127, 145, 159
'Bereketin Efendisi' 48 Mezulla 79, 83, 118
'Lord Hava' 45 ebe 114, 133, 135, 152
'Lord Earth' 40, 104, 135 süt temini 36, 49
'Lord Şifacı' 128 Süt 118
'Aratta Lordu' 49f 141
'Cesetlerin Efendisi' 29 âşıklar VIII, 19
'Tanrıların Efendisi' 116 'Bereket ve Bereket Hanımı'
'Bolluk Sahibi' 95 14
'Apsu'nun Efendisi' 12 Mitanni 100, 164
'İyi Yerin Efendisi' 44 Miyantanzipa 156
'Baharın Efendisi' 37 ay 88, 126, 130, 152
'Bilgeliğin Efendisi' 37, 152 ay tanrıları 118, 152f, 10a, 41
aşk 32, 49, 56, 67, 86, 94, 97, 126, sabah yıldızı 15, 163, ayrıca bkz. Venüs
156 94, 99, 150, 163 tanrıçası Mot 6, 16, 19f, 36, 119, 149
aşk büyüleri 125 anne ve kızı 3, 47
aşıklar 6, 22, 73, 89, 98, 130, 38 anne ve oğul 30, 136, 138
'Baal ve Anat'ın Aşkları' 7 'Tüm Çocukların Annesi' 132
Lugalbanda 9, 49, 68ff, 110ff 'Tanrıların Annesi' 16, 132
Lugalbanda ve Anzu 111 'Toprağın Anası' 41
Lugalbanda ve Enmerkar 9, 111 Ana Tanrıça 5, 10, 16, 23, 27, 29,
lugal ud melamb Nergal 13 40f, 44, 46, 64, 72, 81, 83, 88, 93,
Lugalzaggesi 46, 87, 137, 161 105, 119ff, 124, 132, 134, 135,
Luvi 83 tanrı 102, 113, 118 138, 140, 164, 10c, 15, 21, 22, 23
dağ tanrıları 15, 121f, 150
büyü 23, 30, 37, 49, 68, 81, 102, dağlar 10, 18, 21, 46, 69, 78, 83,
103, 116, 138', 155, 157 yazım 10, 111, 43
11, 53, 73, 90 silah 20, 53, 166 yas 12, 30, 32, 35f, 39, 131
melik 114 törenler 21, 103f
anne/anne 114 mukku 70f, 76
195
Sayfa 211
İNDEKS
Mummu 27, 52f Ninlil 15, 47, 82, 125, 128, 133, 134,
Muşhuššu 116, 8 136, 165
müzik 117, 150 Ninmah 5, 49, 120f, 134
Ninmen(n)a 121, 137, 140
Nabu 24, 116, 123f, 138, 156, 10c nin.me.šar.ra 61, 87
Nahhunte 124, 27 41
Nammu 5, 11, 41f, 104, 124, 127 ninmuga 82
Namtar 47, 56, 98, 160 Ninnin, bkz. İnanna
büyükanne 124 Ninsikkil 41
Nanaya 88, 125, 163 Ninšubur 90f, 134
Nanibgal 48 Ninsun 44, 68, 110, 134
Nanna(r) 88, 92, 125f, 133, 135, 152, Nintu 49, 63, 121, 133, 135
161 Ninurta 10, 13, 47, 61, 120, 124,
'Nanna-Suen'in Nippur'a Yolculuğu' 126 131, 133 135f, 10d, 42
Nanşe 41, 127, 131, 137 Nippur VIII, 4f, 7, 27, 29, 34, 45f,
Napsara 141 47f, 50 52, 68, 70, 87, 97, 101,
141 111, 126, 131, 133, 135, 137f,
Naram-Sîn 7, 84 153, 173
ulusal tanrılar 15, 83, 123, 155, 164 Nisaba 49, 123, 127, 131, 137f
doğa efsanesi 89 gürültü 53, 57, 64f, 108
Nazi 42 göçebe tanrı 16
160 göçebeler VII, 4, 25, 112
neolitik VII, 81, 120 Nubadig 167
Nergal 36, 47, 48, 55f, 57, 61, 100, çıplak tanrıça 119 kahraman 9, 32
114, 118, 127f, 164, 10d nu.gig.an.na 86, 88
'Nergal ve Ereškigal' 24, 54f, 128 sayı, tanrıların simgesi 46, 116,
118, 125
Nerik
net 92 83, 84, 164 parlak güç 9, 30
Yeni Yıl festivali 23, 26, 52, 85, 101, Numušda 4
126 138
130 Nunşebargunu 47
150 Nusku 47f, 136, 138f, 10f
Ninazi/u 42, 48, 128f Nuzi 100, 157, 173
'Ninazu ve Ninmadu' 129
Ninova VIIF, 2, 15, 23, 48, 52, 57, 151
98, 111, 123, 173 yemin 114
Ningal 88, 89, 125, 129f, 6 Odysseus 35
Ningirim 23, 130 teklif listeleri 16, 55, 149
Ningirsu 8, 9, 23, 101, 120, 127, eski tanrılar 30, 160
130f, 135, 137, 170 Eski Ahit 16, 18, 96, 118, 143
Ningišzida 2, 120, 129, 131, 160, 24 kehanet tanrısı 152
Ninhursaga 1, 29, 120f, 132, 134, sözlü gelenek VIII, 72, 154
135, 136, 153, 25 evrenin organizasyonu 111, 116
Ninisina 23, 30, 87, 132f, 134, 146, 163
ninkasi 42 Pabilsağ 133, 140
46 Filistin 18, 29, 80
ninkırıtu 42 panteon listesi 35, 40, 45
41 pasif tanrı 34
196
Sayfa 212
İNDEKS
ataerkil panteon 18, 120 Ras Shamra 12, 158, bkz. Ugarit
baba katili 78f asi topraklar 117, 128
barış 11, 58, 97, 116 143
yalan yere yemin etme 95, 114, 117 Resef/p 143
veba, bkz. veba diriliş 35
Fenikeliler 16, 118 'Ninurta'nın Nippur'a Dönüşü' 136f
Kazma baltası, efsane 140f intikam 12, 89
pidray 19f 'Bulutların Binicisi' 18f
dindarlık 24, 97, 115, 148 ritüel VIIf, 12, 16, 20, 26f, 30, 36, 44,
Pin(tr)kir 84, 140 78, 79, 80, 82f, 110, 112, 146,
140 151, 155f, 160, 164
Pisaya 121 ritüel yolculuk 34
veba 63f, 113 nehir 10, 31, 47, 83, 121, 127
veba tanrıları 143 nehir tanrıları 79, 143
doğum yeri 60f hayat 111 gençlik 68, 75 ölüm nehri 159
popüler kült/din 120, 154 kraliyet yazıtları VIIIf, 1, 5, 7, 23, 45,
dua 5, 8, 24, 31, 34, 37, 44f, 46, 94, 99, 115, 123
83, 97, 116f, 123, 128, 133, 138,
148, 151, 153, 161 Kutsal Evlilik 23, 32, 87, 129, 134,
hamilelik 41, 47, 64, 120 145f
ilkel tanrılar 83, 106, 141 madde kurbanlar IX, 22, 63, 112, 114
26 dünya 52 Sağburru 49f
'Prens' 18 Şahar ve Şalim 38, 146
'Prens Denizi' 20 Sakkan 14, 79, 147
üreme 7, 38, 43 SAL.LUGAL 147
hayat kadını 72, 76, 99 Ş.altu 97
koruyucu tanrılar 8, 93, 109, 141 ruhları Şamaş 15, 37, 60f, 68f, 73, 97, 115,
31, 109 147f, 159, 3, 10a, 26, 28, 40, 43
proto-platonik 119 samhat 72
121 113
pukku 69, 70 Şapaş 15, 21f, 146, 149
ceza 7, 36
'Saf Hanım' 41 Sara 10, Sargon
Agadeli 93, 14961, 87, 90, 174
arınma ayinleri 64, 102, 126, 129, ÿSarpanitum 98, 116, 123, 149f
157 kadın 47 Sarruma 3, 81, 83, 150, 157
purulli(ya) 86, 164 sasurum 135
Satiktu 103
'Kraliçesi bana ' 87, 117 hiciv 57
'Apsu Kraliçesi' 30 Šaušga 84, 150, 157
'E-anna Kraliçesi' 50 'Kurtarıcılar' 13, 143
'Cennetin Kraliçesi' 81, 87, 97 akrep insanlar 75, 10e
Neša Kraliçesi, efsane 142 'Yeraltının Katibi' 67
yazılar VIII, 12, 25, 37, 39, 57, 64,
parlaklık 58 79, 83, 123, 137, 153
yağmur 6, 7, 15, 20f, 36, 103 deniz 18, 20, 27, 157
gökkuşağı 91 mevsimlik festivaller/ritüeller 36, 78, 88,
yağmur tanrıları 51, 135, 164, ayrıca bkz. 158
hava tanrısı Sedu 109
tecavüz 36, 48, 91, 121 baştan çıkarma 39
197
Sayfa 213
İNDEKS
sperm 106, 136, 138 sukkal 134, 160

cennet ve yeryüzünün ayrılması 28, Şulgi 129, 135, 146
106, 111, 140 Šulpa'e 57, 132, 153
Şeri ve Hurri 151 Sultantepe 23, 55, 57, 72
yılan 13, 60f, 70, 75, 80, 108, 110f, Sümer VIII, 4, 8, 44, 68, 95, 101, 111,
119, 131 121, 129f, 132, 136, 168 tanrı
'Yedi' 57, 152 6, 20, 32, 42
yedi bilge 2, 151 18, 51, 119, 147, 160, 166 yaz
yedi rüzgar 10, 53 Sumuqqan, bkz. Sakkan
seks 6, 11, 17, 36, 44, 47f, 56, 72, 86, güneş 57, 147, 161
88, 91, 97, 120, 128, 141 güneş tanrısı 11, 17, 32, 68f, 94, 106, 124,
cinsel hayal kırıklığı 39, 55 147f
ağıl 52, 67, 108, 138 'Güneş tanrısı, İnek ve Balıkçı'
çoban tanrısı 13 157
çobanlar 31f, 45, 49, 76, 91, 36 güneş tanrıçası 22, 149
Shuruppak VIII, 31, 65, 87, 131 Arinna'nın güneş tanrıçası 59, 81, 83,
Sibitti 57, 95, 152, 38 110, 118, 154f, 164
Siduri 74, 76, 152 Susa 84, 94, 174
Şimegi 59, 84, 95, 155 Süvaliyat 156
Sin 47, 61, 74, 97, 111, 126, 139, senkretizm 37, 62, 83, 87, 96
152f, 3, 10a Suriye 1, 14, 18, 38, 80, 84, 95, 102,
Sippar VIII, 17, 58, 64, 76, 94, 161, 105, 106, 121, 130, 150, 161
174, 26
kız kardeş 55, 131 Kader Tabletleri 9f, 46, 54, 124,
Sirtur 33 133, 137
Siu 83, 155 tabu adı 105
'Skirmiser' 7 yeraltı dünyasının tabuları 56, 71, 128
gök tanrısı 5f, 83 Tahattanutiş 29
uyku 33, 75, 81 81
yılan görmek yılan 21
güneş teolojisi 149 Tammuz, bkz. Dumuzi
'Adad'ın Oğlu' 10 Tarhunda/Tarhunt(a) 113, 164
'Apsu'nun Oğlu' 14 164
'El'in Oğlu' 38 Taşımacılık 79
büyücü 49, 139 Taşmetum 156
Güney Arabistan 15, 96 Taşmisu 106
ölülerin ruhları 13, 71, 143, 159
maneviyat 13 Tatmanat 103f

Boğa 34, 70
reddedilen tanrıça 7, 70, 98 Telepinu 36, 83, 102, 138, 156
açlık 14 tapınak ilahisi 14, 32, 95, 125, 127,
bozkır 4, 13, 32, 44, 46, 65, 67, 76, 130f, 132, 134, 149, 174
111, 159, 189 korkunç tanrılar 7
fırtına 18, 36 Tešub 3, 79, 81, 84, 94, 150, 157
fırtına tanrısı, bkz. hava durumu tanrısı Dunnu 78f teogonisi
yedek (yeraltı dünyası için) 32, 35, 48, ilahiyatçılar 30, 127
93, 129, 160 Hatti'nin bin tanrısı 82
Sud 48 gök gürültüsü 1, 9, 18
acı çeken 24, 88 tanrılar 98 Tiamat 11, 37, 52, 79, 104, 109
Sukalletuda 90f Dicle 10, 27, 39, 44, 54, 106, 136, 144
198
Sayfa 214
İNDEKS
Tispak 108, 129 şiddetli tanrıça 19

155 'bakire' 6
Tiyaz 155
'Tanrıların Meşalesi' 149 savaş 50, 73
tanrıların hayvanlara dönüşümü 7, 33 savaşçı tanrılar/tanrıçalar 2, 6, 7f, 16,
travesti 90, 99 57, 83, 97, 102, 128, 135, 140,
'Apsu'nun Gerçek Çocuğu' 34 148, 167, 9a, b, 17
Tuhusi 141 'tanrıların savaşçısı' 57
vesayet tanrısı 60, 61, 134 Vašizzil 79
su 33, 40f, 71, 124, 161, 32, 43
41 tanrı 37 ölüm 3 yaşam 3, 35, 92,
Uğur 21 98, 111, 113
Ugarit 2, 6, 12, 15f, 18, 21, 29, 36, 38, hava tanrısı 1, 4, 6, 10, 11, 18, 29,
80, 84, 95f, 119, 121, 130, 143, 40, 46, 57, 78, 79, 81, 83, 85, 95,
149, 150, 157f, 174 tanrı 2, 33 106, 118, 121, 150f, 155, 156f,
Ullikummi 106 164, 166, 5, 34
Ulmasitum 7 evlilik 103, 133, ayrıca bkz. evlilik
Umma 30, 34, 68, 93, 124, 131, 134, ağlayan tanrıça 165
137, 149, 174 'Tanrıların Sütannesi' 16
43 'Ulusların Dul Kadını' 7
yeraltı dünyası 6, 8, 13, 21f, 25, 32, 35, vahşi adam 44
48, 56, 71, 98, 126, 127, 129, 131, rüzgar 2, 46, 70, 73, 95
149, 155, 159f kış 51, 128, 166
yeraltı tanrıları 3, 54, 74, 78, 83, bilgelik 2, 40, 42, 116, 124
88, 91, 94, 138 bilge yaşlı kadın 47, 49, 89
Bir Asurlunun Yeraltı Vizyonu cadılar 68, 138
Veliaht Prens' 100, 160 rahim 135, 138
evlenmemiş tanrı 48 kadın isimleri 3, 124
Upelluri 106 Wurunkatte 79, 165, 167, 35
Ur 5, 7, 23, 25, 34, 55, 61, 63, 87, Wurunšemu 79, 120, 155, 160
124f, 129, 131, 146, 152, 173,
Uras 5, 25, 132
Yam 20f, 158, 166
Urnammu 124, 125, 135
Yarık ve Nikkal 105, 130, 166
Urşanabi 75
Yarri 113
Uruinimgina 23, 130, 132, 134, 173
Yatpan 121
Uruk 4f, 7, 13, 23, 31, 44, 46, 49f,
Yazılıkaya 3, 59, 77, 81, 150, 175,
52, 58, 68f, 70, 86f, 90, 96, 101,
18
110f, 117, 125, 131, 145, 154, 175
'Genç Boğa' 7
Usumgalanna 87
genç tanrı 136
Utnapištim 65f, 74
utukki limnuti 127, 151
41, 108
Utu 32, 49, 63, 69, 82, 88, 91, 111, Zababa 83, 167
85
125f, 129, 147, 159, 161 142
167
bitki örtüsü 41, 119, 128 tanrı 3, 108, ziggurat 5, 15, 116, 125, 175
135, 156, 42 Ziusudra 63f
Venüs (gezegen) 15, 28, 87, 90, 96, burç 54
125, 134, 163, 3, 10a 31
199
Sayfa 216
215
1. Mısır dikilitaşı
Suriye tanrıçası Anat bir
taht. Onu vurgularken
dar bir elbise ile kadınlık, aynı zamanda
tanrıçanın şiddetli olduğunu gösterir
o bir gürz savurduğu gibi yönü,
ve onun kalkanı. Cassuto'dan sonra,
Tanrıça Anat (1950).
2. Fildişi ile at başlığı
çıplak bir Suriyelinin temsili
tanrıça, probaby Astarte. o taşır
bir papirüs bitkisi ve onun üzerinde bir
kanatlı disk. Bu tür ayrıntılar tipik
Mısırlılaştırma tarzının
dönem. Nemrut sarayından.
MÖ 8. yüzyıl. İngiliz müzesi.
Sayfa 217
3. Shamshi-Adad V (823-811 M.Ö.) Stela. Kral tanrılarına anıyor

sembolleriyle temsil edilen millettir. Boynuzlu taç, yüce ilahiyi ifade eder.
panteonun hükümdarı, bu bağlamda Asur ulusal tanrısı Aššur. kanatlı
güneş diski Šamaš anlamına gelir, diskin içindeki hilal, çatallı Sîn için
hava tanrısı Adad için yıldırım ve sekiz köşeli yıldız İştar'ın sembolüdür
Venüs gezegeni olarak astral görünümünde. İngiliz müzesi.
Sayfa 218
4. Asur ulusal tanrısı

Aššur, burada kanatlı bir güneşin içinde-
bir yay tutan bir disk. Neo-
Asur.
5. Antik Ugarit Ras Shamra'dan taş dikilitaş. Görüntü 'Baal au' olarak bilinir.
foudre' ve Suriye hava tanrısı Baal-Hadad'ı temsil ettiği düşünülüyor. O gösterilir
uzun bukleleri ve sivri sakallı, içine kısa bir etek giyen genç bir tanrı olarak
bir hançer ve boynuzlu, sivri uçlu bir başlık. Şimşekler, özellikle bir
sol eliyle tutuyor, bitkilere benziyor, belki de bağlantıyı vurgulamak için
doğurganlık ve yağmur habercisi gök gürültüsü arasında. Dalgalar Baal'ın kontrolünü gösteriyor
denizin. Arka planda bir adamın küçük görüntüsü muhtemelen adamınkidir.
stelin bilinmeyen komiseri. MÖ ikinci binyılın ortası. Louvre.
Sayfa 219
6. Oturan bir tanrıçaya ait pişmiş toprak

iki palmiye ağacının yanında. iki kuş olabilir
Kazları, Baba için kutsal hayvanları temsil eder.
Ekskavatör, Sör Leonard Woolley,
bunun gibi görüntülerin olduğunu öne sürdü
yol kenarındaki küçük şapellerde tapınılırdı ve
Ur şehrinde özel tapınaklar. Eskimiş
Babil Dönemi. İngiliz müzesi.
7. Kimliği belirsiz pişmiş toprak

Babil tanrısı. Eski Babil dönemi.
İngiliz müzesi.
8. Babil tanrısı Marduk,

sembolik hayvan, mušhuššu ejderhası, sımsıkı
çubuk ve halka. Elbisesi ve tacı dolu
gök sembolleri ile. Bir parça lapis-lazuli'den
Babylon'da bulundu. MÖ 9. yüzyıl.
Sayfa 220
9. Babil'e ait pişmiş toprak kabartmalar

dövüş yönü olan tanrılar. Ur'dan.
Eski Babil Dönemi. ingiliz
Müze.
Sayfa 222
221
10. (karşı) Nebukadrezzar I'in (MÖ 12. yy ) sınır taşı. Sınır
Kralın toprak bağışlarını alenen belgelemek için taşlar dikildi.
Yazıtlar, bağışın yanı sıra bağışı garanti etmek için bir dizi tanrıyı çağrıştırıyor.
buna karşı hareket etmeye cesaret eden herkese zulmetmek. tanrılar ayrıca aracılığıyla sunulmaktadır
sembolleri, hepsi yorumlanamaz. En üstte astral
Güneş (Şamaş), Ay (Sîn) ve Venüs (İştar) üçlüsü. 'Büyük tanrılar', Anu, Ellil ve Ea,
kaideler üzerine oturtulmuş boynuzlu taçlarla özet olarak temsil edilmektedir. Üçüncü sırada,
bu sefer sembolik nesnelerle tanımlanan başka bir sıra pedestal veya sunak var.
ve hayvanlar. Soldaki ilk kalem, bir kalem ve Mušhuššu -ejderhasını temsil eder.
Nabû, ikincisi Marduk'un amblemini (akkadian marru ) içerir, muhtemelen bir
savaş aleti yerine eski tarım aleti ve kaydırmalı üçüncü sunak
benzeri sembol (kundak bantlarını simgelediği düşünülür), Anne-
tanrıçalar. Dördüncü kayıttaki semboller, aşağıdakiler dışında oldukça belirsizdir.
bazen birbiriyle ilişkilendirilen iki zıt aslan başıyla biten topuz
Nergal ve akbaba başlı asa tipik olarak savaşçı-tanrı Zababa'yı simgeliyor.
Beşinci sırada şifa tanrısı Gula'nın mecazi bir temsili vardır.
bir köpek tarafından, onun kutsal hayvanı. Yanında bir akrep adam var, Girtablulu. İçinde
en soldaki alt kayıt, bir boğa tarafından desteklenen çatallı bir yıldırımdır, sembol
Adad, hava tanrısı. Akrep, kimliği belirli olan tanrıça İşhara'ya aittir.
bu zodyak takımyıldızı ile. Kaplumbağa genellikle Ea ile ilişkilendirilir (aynı zamanda
ikinci kayıttaki ilahi üçlüye dahil) ve sağ üst köşedeki lamba
Nusku'nun amblemidir. İngiliz müzesi.
11. Babil pişmiş toprak. Şeytan maskeleri kötülüğü kovmak için popülerdi
etkiler. Çıplak dişler ve deri kıvrımları bu iblisin karakteristiğidir.
genellikle Humbaba olarak bilinir. Ur'dan. Eski Babil Dönemi. İngiliz müzesi.
Sayfa 223
12. Asur'un kraliyet saraylarında, şeytani varlıklar veya ruhlar, genellikle

insan bedenleri ve hayvan başları tehlikeyi uzak tuttu. Bu iki aslan yüzlü cin
Asurbanipal'in Ninova'daki sarayından. 645 M.Ö. İngiliz müzesi.
Sayfa 224
13. Babil pişmiş toprak parçası

onun ile iblis Pazuzu
hırlayan namlu ve aslan pençeleri.
Ur'dan. Eski Babil Dönemi.
İngiliz müzesi.
14. Arslantepe sarayından ortostat kabartması. Bir Hitit kraliçesi içkiler sunuyor
aslanının üzerinde duran savaşçı yönü ile Ištar'a. 10-9 yüzyıl M.Ö. Müzesi
Anadolu Medeniyetleri. Ankara.
Sayfa 225
15. Tanımlanamayan bir fildişi heykelciği

dişi tanrı. Kültepe'den. 9. yüzyıl
M.Ö. Anadolu Medeniyetleri Müzesi,
Ankara.
16. Bronzdan bir Hitit tanrısı heykelciği. Dövlek'ten.

1500 M.Ö. Anadolu Medeniyetleri Müzesi,
Ankara.
Sayfa 226
17. Kılıç sallayan Hitit savaşçı tanrılarının alayı kabartması. Kayadan-

Antik Hitit başkenti Hattuşa yakınlarındaki Yazılıkaya kutsal alanı. 1250-1220 M.Ö.
18. Alaça Hüyük'te bir ayin yapan bir kraliyet çiftini gösteren ortostat kabartması
boğa şeklindeki ilahi bir görüntünün önünde. MÖ 14. yüzyıl. Anadolu Müzesi
Medeniyetler, Ankara.
Sayfa 227
19. Tanrıça Kubaba'nın ayna ve nar tutan taş kabartması, semboller

büyü ve doğurganlık. Karkamış'tan. MÖ 9. yüzyıl. İngiliz müzesi.
Sayfa 228
20. Bir tanrıçanın pişmiş toprak kabartması

geleneksel şefaat pozu ve
selamlama. Ur'dan. Eski Babil Dönemi.
İngiliz müzesi.
21. Oturan pişmiş toprak heykelcik

muhtemelen temsil eden kadın
bir çocuğu kucaklayan ana tanrıça.
Çatal Hüyük itibaren. 7-6th bin
M.Ö. Anadolu Müzesi
Sayfa 229
22. Oturan pişmiş toprak heykelcik

göğüslerini destekleyen kadın, bir jest
doğurganlıkla ilişkili tipik tanrılar;
tahılda bu tür birkaç figürin bulundu
bu neolitik dönemin tahıl ambarlarındaki çöp kutuları
şehir. Çatal Hüyük'ten. 7–6.
binyıl M.Ö. Anadolu Müzesi
23. Birçok Babil pişmiş topraktan biri

şiddetle çıplak kadın kabartmaları
vurgulanan pudenda. Ur'dan. Eskimiş
Babil Dönemi. İngiliz müzesi.
Sayfa 230
24. Hükümdar Gudea tarafından adanan steatit kadehi

Lagaş'tan tanrısı Ningişzida'ya. üzerindeki sembolizm
bu gemi, kadim uğurlu motifi birleştirir.
Apotropik şeytani bir varlıkla dolanmış yılanlar,
kartal pençeli, kanatlı ve kedi gövdelidir. bu
yaratık, anlamı olan uzun bir asa tutar
belirsiz ve boynuzlu bir şapka takıyor. muhtemelen
Ningišzida'nın kendisi ile yakından ilişkilidir. 22. yıl
yüzyıl M.Ö. Louvre.
25. Sümer kalker levhası. Arkaik ritüel çıplaklık içindeki bir rahip,
oturan bir tanrıça. Stilize ölçek benzeri 'dağlar', onun temsil edebileceğini gösteriyor.
Ninhursag, ' hursag'ın hanımı ', alüvyonların kuzeyindeki taşlı etekler
ovalar. Bu tür levhalar tanrılara sunuldu ve tapınak duvarlarına monte edildi.
merkezi delikten sürülen büyük metal çiviler vasıtasıyla. Lagash'tan. İlk yarı
üçüncü binyılın M.Ö. Louvre.
Sayfa 231
26. Babil Kralı Nabû-Polassar, Güneş tanrısı Şamaş'a

Sippar. Güneş tanrısı, küçük tanrılar tarafından desteklenen bir tahtta oturur ve tahtını elinde tutar.
yetki sancakları, çubuk ve halka. Başının üstünde Ay'ın sembolleri var,
Güneş ve Venüs. Tapınağın önünde büyük bir güneş diski olan bir sunak bulunur. Bir rahip
Güneş tanrısı krala önderlik eder ve geçit töreni aracı bir 'Lama' ile tamamlanır.
tanrıça Tür. Gerçek tablet, daha sonra Babilliler tarafından birkaç kez ele geçirildi.
orijinal sahnenin kopyalarını yapan krallar. Astral tanrıların amblemleri, ay-
hilal, güneş diski ve sekiz köşeli İştar yıldızı, tanrıları temsil ediyordu.
hem dini hem de laik işlemler. Genellikle değerli metallerden yapılmışlardı.
altın ve gümüş ve özel stantlara monte edilmiştir. Bir tapınak cephesine bağlı, onlar
kutsal alanın ilahi işgalcisini ilan etti. 9-7 yüzyıl M.Ö. ingiliz
Müze.
28. (tersi) Elamlılar Mezopotamya kültüründen büyük ölçüde etkilenmişlerdi ve

stelin ikonografisi, daha ünlü anıtınkine çok benzemektedir.
Hammurabi'nin 'Kod' olarak bilinen yasal ilkelerin koleksiyonunu içeren
Hammurabi'nin. Bu dikilitaş aslında bir Elam baskını sırasında Susa'ya götürülmüştü.
Babil. İki görüntü arasındaki temel fark, stilistik hususlar ayrı,
Babil tanrısının geleneksel ışık ışınları aygıtıyla karakterize edilmesidir.

Elam tanrısı güneş diski ile gösterilirken omuzlarından çıkıyor.
MÖ 18. yüzyıl. Louvre.
Sayfa 232
27. Susa'dan Elamit dikilitaşı,

oturan Güneş tanrısı ile
Nuhhunte ve bir Elam
Kral. İkinci binyılın ortası
M.Ö. Louvre.
Sayfa 233
29. Pişmiş toprak kabartma

tanımlanamayan Sümer tanrıçası
Ur'dan. tanrı figürü bu
altı sekiz köşeli ile çevrili
genellikle tipik olan rozetler
İnanna-İştar. o bir giyiyor
büyük başörtüsü, ayrıntılı bir
giysi ve iki şişe tutar-
şekilli nesneler. Eski Babil
Dönem. İngiliz müzesi.
30. Bir ilahinin pişmiş toprak kabartması

çift kucaklayan. Ur'dan. Eskimiş
Babil Dönemi. ingiliz
Müze.
Sayfa 234
31. Oturan bir tanrıçanın pişmiş toprak kabartması

cepheye benzeyen bir tahtta
bir tapınağın. Ur'dan. Eski Babil
32. Bir 'çıplak kahraman'ın pişmiş toprak kabartması

akan bir vazo ile. aryballos veya
akan vazo eski bir semboldür
suyun değerli armağanı, eşdeğer
kurak ikliminde yaşamın kendisine
güney Mezopotamya. tutulabilir
tanrılar veya tanrıçalar tarafından. çıplak,
burada gösterilen sakallı kahraman,
Enki/Ea ve onun altı ile ilişkili
oğullar. Ur'dan. Eski Babil Dönemi.
İngiliz müzesi.
Sayfa 235
33. Ras Shamra'dan (Ugarit) oturan bir tanrıçanın bronz heykelciği. ince ve
genç tanrıça kesin olarak tanımlanamaz. O sıkı bir elbise giyiyor
göğüslerini ortaya çıkaran ve omuzlarına bir yılan dolanmış. Başında
tanrısallığın simgesi olan boynuzlu şapkadır. MÖ 2. binyılın ortaları. Louvre.
Sayfa 236
34. Anadolu Fırtına Tanrısı boğasının üzerinde

Yıldırım. Arslan Taş'tan. MÖ 8. yüzyıl.
35. Anıtsal taş kabartma

Hitit savaşçı tanrısı.
Kral Kapısı'ndan
Boğazköy. 14–12. yüzyıl
M.Ö. Anadolu Müzesi
Sayfa 237
36. Silindir mühürler hakkında kesin olarak tanımlanabilecek birkaç efsaneden biri,
bir kartalın sırtında cennete yükselen Etana'nın hikayesi. sahne
Her iki taraftaki kamış çitlerle gösterilen bir koyun ağılı içinde yer alan pastoral. Birkaç
rakamlar hayvanlara bakmakla veya süt ürünleri hazırlamakla meşgul. Bu makul, çünkü
Etana, Uruk kralı olmadan önce çobanlık yaptığı söylenir. etana
kendisini cennete götürmek üzere olan kartalın üzerine çoktan oturmuştur. onun köpekleri
ve karısı o çıkarken yukarıya bakıyor. Akadca. Berlin Müzesi.
37. Gılgamış destanından bir bölümü temsil eden ender sahnelerden biri,
iblis Humbaba'nın öldürülmesi. Gılgamış daha özenle giyinmiş figürdür.
sol, bir taç ve uzun bir elbise giyiyor. Arkadaşı Enkidu hakkını verdi.
Huwawa'ya ayak basar ve ölümcül darbeyi indirmek için kolunu kaldırır. Bir görevli figürü,
ana sahnede yer almayan, en solda duruyor. Bir kaç tane var
semboller, içinde dolgular olarak kullanılabilir marru Marduklu, Nabu kalemi, bir hilal
Sîn ve Ülker veya Sibitti'nin yedi 'noktası'. Bunların aslen olduğu düşünülmektedir
kehanetlerde kura çekmek için taşlar olmuştur. Neo-Asur. 750-650 M.Ö. ingiliz
Müze.
Sayfa 238
38. İştar'a tapınma. Yaylar ve oklarla tamamen silahlanmış olan tanrıça, titreyerek,
topuz ve hançerler, çömelmiş bir aslan olan sembolik hayvanının üzerinde duruyor. sahne
meyveli hurma ağaçları ile çevrili ve karşıt olarak gruplandırılmış yaygın tarafından doldurulmuş
ceylanlar. Neo-Asur. 750-650 M.Ö. İngiliz müzesi.
39. Akad dönemine ait bu mührün üzerinde su tanrısı (Enki/Ea) tahtın üzerine oturmaktadır.
aşırı sağ. Omuzlarından balıkların yüzdüğü su akıntıları çıkıyor. Ondan önce
iki tanrı tarafından tutulan bir iple bağlanmış akrep kuyruklu bir 'kuş adam' duruyor.
Sahne, bir demet bitkiyi omuzlayan sakallı bir tanrı tarafından tamamlanır. Bu
bilinmeyen mitolojik konuların birçok temsilinden biridir.
Yazılı bir kaynakta paralel. İngiliz müzesi.
Sayfa 239
40. Güneş tanrısı Šamaš, değneğini ve yüzüğünü tutan, burada teknesinde oturmuş olarak görülüyor.
her pruvada ilahi figürler tarafından tahrik edilir. Güneşin göksel sembolleri ve
Ay, tanrının üzerinde süzülüyor ve sahnenin iki yanında içkiler sunan kiltli iki rahip var.
İki tanrı, mavnanın üzerinde seyahat ettiği dereyi koruyor. Eski Babil
41. Bu 'giriş sahnesinde' bir tanrıça, tanrılaştırılmış krala tapan birini sunar.
Ayrıntılı bir tahtta oturan Ur-nammu, ikinci bir tanrıça ise farklı bir
elbise türü katılıyor. Ur'un Üçüncü Hanedanı. İngiliz müzesi.
Sayfa 240
42. Bu mühür izlenimi birkaç tanrıyı bir araya getiriyor. Sunak noktalarının dahil edilmesi
bir ibadet sahnesine. Soldan ikinci şekil, bir
sağındaki savaş tanrıçasına (İnanna/İştar) ceylan. Sonra tutan bir tanrıça izler
suyla dolup taşan gemi. Diğer yöne bakan sakallı bir tanrı, pelerinli
bir aslan postu ve sağ elinde bir sopa, diğerinde bir sapan olabilir.
Omuzlarından bitki dalları çıkıyor. Karşısında bir kadın duruyor
bitki örtüsü tanrıçası, sol elinde bir bitkiyi tutuyor. Akadca. İngiliz müzesi.
43. Bir yazıcıya ait olan bu güzel mühür, Güneş tanrısının ortaya çıktığını gösteriyor.
dan kur, burada uzun boylu dağlarla temsil etti. Güneş tanrısı (Utu), alevli
arkasından ışınlar, tırtıklı bir kılıç sallar. Onun üstünde, sağında, bir
kanatlı ve dövüş tanrıçası (İnanna/İştar), omuzlarından çıkan silahlar.
Sol elinde bir demeti temsil edebilecek bir tür demet tutmaktadır.
tarih. Solunda, bir ayağı dağda olan Su-tanrısı (Enki) duruyor. Balığın yüzmesi
omuzlarından fışkıran sularda. Çömelmiş bir boğa temsil eder
Hava Tanrısı. Su tanrısının yanında iki yüzü olan veziri İsimu duruyor.
Sağda, yazıtın yanında bir aslan eşliğinde bir savaşçı tanrı duruyor.
Akadca. İngiliz müzesi.
Sayfa 241
44. Bu tür dövüş sahneleri MÖ üçüncü binyılda çok popülerdi. Onlar

eskiden Gılgamış ile ilişkilendirilirdi, ancak oldukça farklı bir geleneğe atıfta bulunabilirler.
bilinen hiçbir edebi paraleli yoktur. Çıplak bir kahraman üzerinde bir boğa adamla boğuşuyor
solda, kısmen giyinik arkadaşı sağdaki bir başkasıyla mücadele ediyor. sahne
evcil bir hayvana (burada bir aslan) saldıran bir avcı (burada bir aslan) tarafından iltifat edilir.
Boğa). Akadca. İngiliz müzesi.

Eski Yakın Doğu Mitolojisi Sözlüğü

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

You might also like

Eski Yakın Doğu Mitolojisi Sözlüğü

Uploaded by

Document Information

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

Eski Yakın Doğu Mitolojisi Sözlüğü

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

14.12.

2021 17:04 Eski Yakın Doğu Mitolojisi Sözlüğü

Londra ve New York

İlk yayınlanan 1991

Bu basım, 2003 yılında Taylor & Francis e-Library'de yayınlanmıştır.

ABD ve Kanada'da aynı anda yayınlandı

İlk olarak ciltsiz 1998'de yayınlandı

© Gwendolyn Leick 1991

Her hakkı saklıdır. Bu kitabın hiçbir bölümü yeniden basılamaz

Yayın Verilerinde British Library Kataloglama

Kongre Kütüphanesi Yayın Verilerinde Kataloglama

ISBN 0-203-02852-X Ana e-kitap ISBN

ISBN 0-203-19960-X (Adobe eOkuyucu Biçimi)

kronolojik tablo xiii

Eski Yakın Doğu Mitolojisi Sözlüğü 1

1 Suriye tanrıçası Anat'ın Mısır dikilitaşı

27'ye benzer ikonografiye sahip 28 Babil dikilitaşı

Çoğaltmaları için nazik izinleri için aşağıdakilerin her birine

Neredeyse iki bin yıldır sadece dini görebildik.

istikrarlı bir siyasi ve ekonomik iklime bağlıdır. Sadece gelişebilir

özellikler kazanabilecek tarihsel bir figüre bağlanmak

kapsamlı olduğunu iddia etmez, ancak daha iyisine odaklanır

(a) Muhtemelen Amorit kökenli Babil tanrıçası. O bahsedilmiştir

Adı muhtemelen etimolojik olarak Arapça hadda ile bağlantılıdır .

nirari). bütünleşmiş büyük Babil tanrılarının aksine

ülkeyi çorak araziye çevirecek sel ve fırtınalar veya

Laroche, Bonnefoy'da 1981, I, 97

Amarna ve Ninova'da bulunan tabletlerde korunan Mezopotamya efsanesi

suçlu yargılanmak üzere kendisine gönderilir. Ea, 'cennetin kim bilir

Anu'nun kapısının önünde kiminle buluşacağını,

(a) MÖ üçüncü binyılda, Admu esas olarak Akad dilinde görünür

Allanzu - Hurri kökenli Anadolu tanrıçası

Esas olarak Kizzuwatna'da ibadet edildi. Kaya kabartmalarında

Anadolu tanrıçası; genellikle d EREŠKIGAL olarak yazılır. O bir

Amurru - Akad tanrısı

İsim hece olarak veya logogram d MAR olarak yazılabilir . TU hangisi

Anu (bkz. şekil 10)

Bu önemli Mezopotamya tanrısının adı şu işaretle yazılmıştır.

orada tarih öncesi Uruk IV döneminde. olup olmadığı da kesin değildir.

Anat— (bkz. şekil 1)

Batı Sami tanrıçası; adı Ugarit metinlerinde 'nt olarak geçmektedir.

Annunitum - Akad tanrıçası

İsim orijinal bir bileşik d INANNA-an-nu-ni-'ye geri dönebilir.

Sauren 1969, 19; Robert 1972, 147

Anunna(ki)— Mezopotamya tanrılar topluluğu

Adı d a-nuna olarak yazılmıştır ; d a-nuna-ke 4 -ne; d a-nun-na . Terim vardır

Anunna ilk olarak Ur III döneminde Sümer metinlerinde şu şekilde geçmektedir:

Mezopotamya mitolojisinde ve ikonografisinde bir yaratık

sonuç eksik (metinler Orta ve Geç

yedi rüzgar ve zorlu (şeytani) bir görevle yola çıkar.

Apladad - Batı Sami tanrısı

Lipinski 1976, 53–74

Yeraltındaki 'tatlı su okyanusunu' ifade eden Sümer Abzu'dan

Mezopotamya'nın en eski tapınaklarından biri güneydeydi.

'Aqht, kısmen korunmuş olan bir Ugaritik hikayenin kahramanı

Yatpan sarhoşluğuyla Aqhat'ın öldürülmesiyle övünür; sonra metin

Sümerce "bozkır" anlamına gelir, ayrıca özellikle

hayaletler tarafından perili. Ölüler alemi ile bağlantı olabilir

Aruru bkz. Ana tanrıça