Professional Documents
Culture Documents
1438010US-สื่อแม่บทมาตราฐานวิทยาศาสตร์ ป.4cut
1438010US-สื่อแม่บทมาตราฐานวิทยาศาสตร์ ป.4cut
1438010US-สื่อแม่บทมาตราฐานวิทยาศาสตร์ ป.4cut
ชุด แม่บทมาตรฐาน
ÇÔ·ÂÒÈÒʵà ป.1- 6
Active Learning
เนื้อหาครบถวน
ตามมาตรฐานการเรียนรูและตัวชี้วัด
กลุมสาระการเรียนรูวิทยาศาสตร
กิจกรรม
Active Learning
หลากหลาย
วิทยาศาสตร์
เพื่อสรางองคความรู ตามมาตรฐานการเรียนรูและตัวชี้วัด
( ฉบับปรับปรุง พ.ศ. 2560 ) และพัฒนากระบวนการคิด กลุมสาระการเรียนรูวิทยาศาสตร ( ฉบับปรับปรุง พ.ศ. 2560 )
ตามหลักสูตรแกนกลางการศึกษาขั้นพื้นฐาน พุทธศักราช 2551
ÇÔ·ÂÒÈÒʵà ป.4
้ ประถมศึกษาปีท่ี 4
ชัน
กิจกรรม
การฝกปฏิบัติ
เพื่อฝกทักษะกระบวนการ
ทางวิทยาศาสตร
และการแกปญหา
แบบทดสอบ
เนนการคิด
เครื่องมือวัดผลสัมฤทธิ์
ทางการเรียน
ป.4
ที่หลากหลาย ที่เนนทักษะการคิด
“สะดวกที่สุด ได้ผลสัมฤทธิ์สูงสุด”
ดร. พลอยทราย โอฮาม่า และคณะ
àÃ×èͧ·Õè 1 àÃÕ¹ÃÙŒ¡Ãкǹ¡Ò÷ҧÇÔ·ÂÒÈÒʵà 3
1. วิธีการทางวิทยาศาสตร์ 4
2. ทักษะกระบวนการทางวิทยาศาสตร์ 8
3. จิตวิทยาศาสตร์ 15
สรุปสาระสําคัญประจําเรื่องที่ 1 17
˹‹Ç¡ÒÃàÃÕ¹ÃÙŒ·Õè 2 ¤ÇÒÁËÅÒ¡ËÅÒ¢ͧÊÔè§ÁÕªÕÇÔµ 18
àÃ×èͧ·Õè 1 ÊÔè§ÁÕªÕÇÔµÃͺµÑÇàÃÒ 19
1. การจัดกลุ่มสิ�งมีชีวิต 20
2. ความหลากหลายของพืช 26
K
3. ความหลากหลายของสัตว์ 36
E
Y กิจกรรมพัฒนาทักษะการคิดประจําเรื่องที่ 1 53
กิจกรรมพัฒนาทักษะแห่งศตวรรษที่ 21 58
àÃ×èͧ·Õè 2 ʋǹµ‹Ò§ æ ¢Í§¾×ª´Í¡ 59
หน้าที่ส่วนต่าง ๆ ของพืชดอก 60
กิจกรรมพัฒนาทักษะการคิดประจําเรื่องที่ 2 89
กิจกรรมพัฒนาทักษะแห่งศตวรรษที่ 21 91
แบบวัดผลสัมฤทธิ์ตามตัวชี้วัดประจําหน่วยการเรียนรู้ที่ 2 92
˹‹Ç¡ÒÃàÃÕ¹ÃÙŒ·Õè 3 áç⹌Á¶‹Ç§¢Í§âÅ¡áÅеÑÇ¡ÅÒ§¢Í§áʧ 98
àÃ×èͧ·Õè 1 áç⹌Á¶‹Ç§¢Í§âÅ¡ 99
แรงโน้มถ่วงของโลก 100
กิจกรรมพัฒนาทักษะการคิดประจําเรื่องที่ 1 114
กิจกรรมพัฒนาทักษะแห่งศตวรรษที่ 21 116
àÃ×èͧ·Õè 2 µÑÇ¡ÅÒ§¢Í§áʧ 117
ตัวกลางของแสง A
118
กิจกรรมพัฒนาทักษะการคิดประจําเรื่องที่ 2 127
กิจกรรมพัฒนาทักษะแห่งศตวรรษที่ 21 128
แบบวัดผลสัมฤทธิ์ตามตัวชี้วัดประจําหน่วยการเรียนรู้ที่ 3 129
˹‹Ç¡ÒÃàÃÕ¹ÃÙŒ·Õè 4 ÇÑÊ´ØáÅÐÊÊÒà 134
ºÃóҹءÃÁ 252
˹‹Ç¡ÒÃàÃÕ¹ÃÙŒ·Õè
2 ¤ÇÒÁËÅÒ¡ËÅÒ¢ͧÊÔ è § ÁÕ ª Õ Ç Ô µ
ÊÔè§ÁÕªÕÇԵᵋÅЪ¹Ô´
µÑǪÕÇÑ´ ÁÕÅѡɳÐᵡµ‹Ò§¡Ñ¹
1. บรรยายหน้าที่ของราก ล�าต้น ใบ และดอกของพืชดอก Í‹ҧäúŒÒ§
โดยใช้ข้อมูลที่รวบรวมได้ (มฐ. ว 1.2 ป.4 1)
2. จ�าแนกสิ่งมีชีวิตโดยใช้ความเหมือนและความแตกต่าง
ÊÔè§ÁÕªÕÇÔµã¹ÀÒ¾
ของลักษณะของสิง่ มีชวี ติ ออกเป็นกลุม่ พืช กลุม่ สัตว์ และ ÁÕÍÐäúŒÒ§
กลุ่มที่ไม่ใช่พืชและสัตว์ (มฐ. ว 1.3 ป.4 1)
3. จ�าแนกพืชออกเป็นพืชดอกและพืชไม่มีดอก โดยใช้การมีดอกเป็นเกณ ์
โดยใช้ขอ้ มูลทีร่ วบรวมได้ (มฐ. ว 1.3 ป.4 2)
4. จ�าแนกสัตว์ออกเป็นสัตว์มีกระดูกสันหลังและสัตว์ ไม่มีกระดูกสันหลัง โดยใช้
การมีกระดูกสันหลังเป็นเกณ ์ โดยใช้ข้อมูลที่รวบรวมได้ (มฐ. ว 1.3 ป.4 3)
5. บรรยายลักษณะเฉพาะที่สังเกตได้ของสัตว์มีกระดูกสันหลังในกลุ่มปลา กลุ่ม
สัตว์สะเทินน�้าสะเทินบก กลุ่มสัตว์เลื้อยคลาน กลุ่มนก และกลุ่มสัตว์เลี้ยงลูก
ด้วยน�้านม และยกตัวอย่างสิ่งมีชีวิตในแต่ละกลุ่ม (มฐ. ว 1.3 ป.4 4)
àÃ×èͧ·Õè 1 ÊÔè§ÁÕªÕÇÔµÃͺµÑÇàÃÒ
໇ÒËÁÒ¡ÒÃàÃÕ¹ÃÙŒ
จ�าแนกสิ่งมีชีวิตออกเป็นกลุ่ม โดยใช้ความเหมือนหรือความแตกต่างของลักษณะต่าง ๆ ของสิ่งมีชีวิตเป็นเกณ ์ได้
จ�าแนกพืชออกเป็นพืชดอกและพืชไม่มีดอก โดยใช้การมีดอกเป็นเกณ ์ได้
จ�าแนกสัตว์ออกเป็นสัตว์มีกระดูกสันหลังและสัตว์ไม่มีกระดูกสันหลัง โดยใช้การมีกระดูกสันหลังเป็นเกณ ์ได้
บรรยายลักษณะเฉพาะที่สังเกตได้ของสัตว์มีกระดูกสันหลังในกลุ่มต่าง ๆ ได้
ยกตัวอย่างสัตว์มีกระดูกสันหลังในแต่ละกลุ่มได้
ชวนอานชวนคิด
ศัพทนารู
พืช
(พลานท)
สัตว
( แอ็นนิมัล)
เห็ด
( มัชรูม) Ãͺ æ µÑÇàÃÒ
ÁÕÊÔè§ÁÕªÕÇÔµÍÐäúŒÒ§¹Ð
ความหลากหลายของสิ่งมีชีวิต 19
1 ¡ÒèѴ¡ÅØ‹ÁÊÔè§ÁÕªÕÇÔµ
สิ่งมีชีวิตต่าง ๆ ในโลกของเรา
มีมากมาย เพื่อให้ง่ายและสะดวกใน
การศึกษาสิ่งมีชีวิต นักวิทยาศาสตร์
จึงใช้วิธีการส�ารวจและเก็บรวบรวม
ข้อมูลเพือ่ จ�าแนก หรือจัดกลุม่ สิง่ มีชวี ติ
ออกเป็นกลุ่มใหญ่ ๆ โดยใช้ลักษณะ
ส� า คั ญ บางประการที่ เ หมื อ นกั น หรื อ
แตกต่ า งกั น เป็ น เกณ ์ จากนั้ น จึ ง
จ�าแนกสิ่งมีชีวิตที่มีลักษณะเหมือนกัน
หรือคล้ายคลึงกันให้อยูใ่ นกลุม่ เดียวกัน àÃÒÊÒÁÒö
จําแนกสิ่งมีชีวิต
䴌͋ҧäúŒÒ§
กิจกรรม ลองทําดู
ดูภาพ แล้วตอบค�าถาม
8 1. หมายเลขใด เป็นพืช
2 ………………………………………………………..
1 10 ………………………………………………………..
9
3 2. หมายเลขใด เป็นสัตว์
………………………………………………………..
6 ………………………………………………………..
7 3. หมายเลขใด ไม่ใช่พืช
5 4 และสัตว์
………………………………………………………..
………………………………………………………..
20
สิ่งมีชีวิต ที่อยู่รอบตัวเรามีมากมาย ซึ่งสิ่งที่เราน�ามาพิจารณาในการ
จ�าแนกสิ่งมีชีวิตออกเป็นกลุ่ม เรียกว่า เกณฑ โดยเราสามารถใช้เกณ ์
ความเหมือนหรือความแตกต่างจากลักษณะของสิ่งมีชีวิต เช่น การเคลื่อนที่
การสร้างอาหาร เป็นต้น มาจ�าแนก ลักษณะเฉพาะของ
สิ่งมีชีวิตออกเป็นกลุ่มได้ 3 กลุ่มใหญ่ สิ่งมีชีวิตในแตละกลุม
ได้แก่ สิ่งมีชีวิตกลุ่มพืช กลุ่มสัตว์ และ มีอะไรบาง àÃÒÊÒÁÒöÈÖ¡ÉÒä´Œ
¨Ò¡¡Ô¨¡ÃÃÁµ‹Í仹Õé
กลุ่มที่ไม่ใช่พืชและสัตว์
กิจกรรมพัฒนาทักษะ
กระบวนการทางวิทยาศาสตรท่ี 1 ทักษะกระบวนการ
ทางวิทยาศาสตรที่ใช
¡ÒèÒṡ¡ÅØ‹ÁÊÔè§ÁÕªÕÇÔµ การสังเกต
การจ�าแนกประเภท
การลงความเห็นจากข้อมูล
จุดประสงค : สังเกต ส�ารวจ และจ�าแนกประเภทของสิ่งมีชีวิต โดยใช้ลักษณะความเหมือน
หรือความแตกต่างของสิง่ มีชวี ติ เป็นเกณ ไ์ ด้
ระบุปญหา : เราสามารถจ�าแนกสิ่งมีชีวิตออกเป็นกลุ่มได้อย่างไร
สมมติฐาน : ...............................................................................................................................................................................................................................................................
ÍØ»¡Ã ŸµÍ§ãª
1. แว่นขยาย 1 อัน 2. แหล่งข้อมูล เช่น หนังสือ อินเทอร์เน็ต เป็นต้น
¢Ñ¹µÍ¹¡Ò÷Ò
1. แบ่งกลุม่ แล้วช่วยกันแสดงความคิดเห็นเกีย่ วกับลักษณะส�าคัญ
ของสิง่ มีชวี ติ ชนิดต่าง ๆ จากนัน้ สืบค้นข้อมูลเพิม่ เติม
2. ให้แต่ละกลุ่มส�ารวจสิ่งมีชีวิตต่าง ๆ รอบบริเวณโรงเรียน เช่น
โคนต้นไม้ สนามหญ้า เป็นต้น แล้วบันทึกผลลงในตาราง
3. สังเกตและวิเคราะห์ลักษณะของสิ่งมีชีวิตแต่ละชนิดที่สังเกตได้ แล้วบันทึกผล
4. พิจารณาลักษณะความเหมือนหรือความแตกต่างของสิ่งมีชีวิตที่สังเกตได้ แล้วก�าหนด
เป็นเกณ ์ส�าหรับใช้ในการจ�าแนกประเภทของสิ่งมีชีวิต
5. สรุปผลการจ�าแนกกลุ่มสิ่งมีชีวิต แล้วน�าเสนอหน้าชั้นเรียนเพื่อเปรียบเทียบกับกลุ่มอื่น ๆ
ความหลากหลายของสิ่งมีชีวิต 21
ºÑ¹·Ö¡¼Å
การสังเกตและจ�าแนกกลุ่มสิ�งมีชีวิต
การเคลื่อนไหว การเคลื่อนที่ การสรางอาหาร
สิ่งมีชีวิตที่พบ
ได ไมได ได ไมได สรางอาหารได สรางอาหารไมได
1. …………………………………
2. ………………………………….
3. ………………………………….
4. ………………………………….
5. ………………………………….
6. ………………………………….
ÊÃØ»¼Å
…………………………………………………….….…………….………………………………………………………………………………………………………………….…………………………………….
…………………………………………………….….…………….………………………………………………………………………………………………………………….…………………………………….
…………………………………………………….….…………….……………………………. ………………………………………………………………………………………………………………………….
…………………………………………………….….…………….………………………………………………………………………………………………………………….…………………………………….
…………………………………………………….….…………….………………………………………………………………………………………………………………….…………………………………….
เกร็ดวิทย - นารู
จุลินทรีย หรือ จุลชีพ (Microorganism) เป็นสิ่งมีชีวิต
ขนาดเล็กที่มองไม่เห็นด้วยตาเปล่า ต้องใช้กล้องจุลทรรศน์ ยีสต์
ในการส่องดู จุลินทรีย์มีหลายชนิด เช่น รา แบคทีเรีย
ยีส ต์ เป็นต้น ซึ่งจุลินทรีย์บางชนิ ดมี ป ระโยชน์ ส ามารถ
น� า ไปใช้ ผ ลิ ต ยารั ก ษาโรคหรื อ ใช้ ห มั ก อาหารต่ า ง ๆ ได้
แต่บางชนิดอาจก่อให้เกิดโรคต่าง ๆ กับคน สัตว์ และพืชได้ รา
การจัดกลุมสิ่งมีชีวิต 23
แบบฝก
พัฒนาการเรียนรูท ่ี 1
1 ดูภาพสิ่งมีชีวิตที่กําหนดให จากนั้นสืบคนขอมูลและบันทึกลงในตาราง
สิ่งมีชีวิต การเคลื่อนไหว การสรางอาหาร เปนสิง่ มีชวี ติ ในกลุม
หรือการเคลื่อนที่
24