Professional Documents
Culture Documents
Mustafa Aydogan - Pêlên Bêrı̂kirinê
Mustafa Aydogan - Pêlên Bêrı̂kirinê
'f'
■iV
> 'i j-
l \,
^* = \-rr.^ -
^.t
'î^
PÊLÊN BÊRIKIRINÊ
Mustafa Aydogan
Weşanên NÛDEM
WeşanênN0DEM:a8
Pêlên Bêrîkirinê
Adres: Nûdem
Termov. 52
176 77 Jarfölla-Sweden
PELEN BERIKIRINÊ
Mustafa Aydogan
We;anên NÛDEM
Ji nişka ve rabû ser piyan û li wê tahta ku ew li ser rûnişti-
bû, nihêrî'. Li karê xwezayê ecêbmayî ma. Şopên salan û
tesîrên derbên ji her deverî yên ku taht ji formekê xistibû ye-
ke din, li ber çavên wî mezin bûn û mîna ku dixwazin di
derheq'a rêya ber bi şikefta ku hemû rastiya vê tahtê tê de
veşartîye diçe de, li xwe mukur bên, çavên wî di xwe de hefs
kirin. Ew li hemû bûyerên ku ev taht ji halekî xistibCm hale-
kî din fikirî. Li ser paraleHyeke muhtemel ponijî. Tu tişt ji
hevdu dernexistin. Dîsa berê xwe da vê tahta ku çaven we ji
serma zivistana direj î dijwar û berehm tirsiyabûn. Tev H ha-
tina havînê jî hîn bi ser hişê xwe de nehatibÛ. Tahta ku hise-
ke mîna diricife û ji bo ku neqefile, xwe civandibû ser hev-
du, bi mirovî re çêdikir, îcar bi ruye xwe yê kortik kortikî Û
xir'amokî H ber çavên wî biçCik ku bêhêvîtî jê diza, xuya kir.
Çavên bi kortçûyî û murCizekî tirş, êrîşî wê piça hêviya ku
mabû jî dikir.
Tew piştî kevza ku di qeHştekên wê de ji xwe re cîh peyda
kiribû dît, mîna ku bibeje: "Ka ew tahtên bi tavê re dikeni-
yan? Ka ew tahtên mirovî dikarîbu xwe lê bigirta? Ka ew
tahtên ku hêvî jê difûriya?" H ber xwe nihêrî Û serê xwe bi
kerb kil kir. Hiseke ecêb ew girt û berneda. Li gel hiseke nîv-
nefretî jî ji ber tunebûna şiyana xwenuhkirinê, H ber tahtê
ket. Tev H ku di warê lêkoHnên genên ku dê muhtemelen ji-
yanê dirêj bikin de, ji bo pêşerojê xwediyê hêviyeke xurt bÛ
jî xwe ji fikra ku paraleHyek di navbera vê xusÛsiyete Û qe-
dera mirovatiyê de datanî, xelas nekir. Qelsî û bêçaretiya di
pirsî:
seke xurt ku hertiştî têxe bin tesîra xwe, H rêyên zCi jibîrkiri-
Dîsa pirsî:
- Gelo ji bo çi ev taht naşibe yên din?
Veciniqî.
gurpe gurpa dilê wî bia. îcar bi qoziya çavên xwe H tahtê ni-
re got:
vê tahtê dane.
- Bi ser heqê min de, dînîtî jî bi dia min biketa, min ê H ba-
kirin?
Bi xemgînî lê fikirî.
dengî H dora xwe guhdarî kir. Lê dia re hilma xwe berda, kir
8
xwe de da û wek hercar, vê carê jî destiir neda bêhêvîtiyê.
Piştî qewirandina sirra bê, kir niçe niç û got:
bandin.
Serê xwe kil kir, zor da hişê xwe ii tiştên li ser helbestan
lO
şên edebiyatê ne raste rast pijaka rastiya ku ji dervayî îrada
ket.
dinivîsînin?
II
rin, fikirî.
da. Divê di vî warî de jî serê xwe zelal bikira. Her ku serê vvî
re kir.
sandinê de, hîn hêdî hêdî fêrî bikaranîna zimanê xwe dibim,
iz
didim xwe. Ji xwe em di wan warên ku zanebiina me têrê
reke negatîv bike û ev tesîr di jiyanê de, xwe hêdî hêdî eşke-
re dike.
iigot:
maniyek e jî.
13
Li dora xwe çii ii hat.
hebiin?
14
zêrî hatibû binavkirin ii çavên wî yên keskê zeytiinî ku di se-
tîne.
IS
zehmet dihat. Ger simbêlên wî jî hebiina, dê kalitiya wî pirr
na xwe kir:
germ bû ii tew hinekan jî xwe dabii ber tavê. Min digot qey,
i6
Şensa wî baş bii ku welatê ew lê bii, dar lê pirr biin. Yan
tin wek teyrên ku nêçîra xwe tesbît kiribin, xwe bera xwarê
17
ser çonga wî ye, soza ku ew ê jî wek herkesî di Noelê de ça-
kin.
vên xwe girt ii devê xwe vekir û hem ji havîna xapînok re,
i8
çilapekan de, dest bi haziriyê kiribûn, xwe yek bi yek dan
alî.
Hewa vebii.
par ve bike.
wan dageranda.
19
şilbiin, fatiira vê xweşbiinê bCi. Bi destên xwe, rûyê xwe yê
Dilerize
Dinaze
Dixeyide.
20
Beşa dawiyê ya vê helbestê, li ser wan halên ku pêwistiya
xwe, ji mala xwe" bi dûr ketiye ii "di ser qehra hemû hesre-
je; "Ma te îro xêr e?" jî bi dest nexist îi xwe mecbiirî lezan-
ii
piştî talîike berteref bîi, xuya bii.
Ma ev hal e?
rov biçûk didîtin, pirr aciz bîi. Ji ber vê yekê, qunika di des-
XX
- Ma gelo li tu deverên din yên dinyayê hewa weha paqij
heye?
lê têra xwe baran xwar. Xuya ye, wê êşa qirikê, wî êvarî re-
het nehêle.
û got:
ribCiya.
Ew taht...
kira...
Gera xwînê bi leztir, lêdana dil xurttir bîi. Çavên wî tije bii-
23
bii û destûr neda xumamê.
şaş dibe. Mirov xwe pirr qels ii belengaz his dike. Ji xwe ev
xwe nihêrî, xwe bi tenê his kir. Berê mîna ku li sitarekê dige-
nas his kir. Qelsiya muweqet, teslîm biibîi. Wî xwe hêdî hê-
24
hertim li ser piyan bim.
hêdî hêdî tê guhertin. Gellek tişt pirr bi lez tên guhertin. Mê-
bê xusîisiyet?
Lê xwe zîi bi zîi ji vê taswasê xelas kir îi dîsa enî mîna bin-
2-5
jî gellek zehmet xuya dikir. Ger qermîçokên eniyê bihatina
x6
derbas kir îi berê xwe da pêlikên ku dadiketin jêr. Hemîi ke-
biin aliyê çepê, lê gava li xwe hay biin, wek ku sîicek kiri-
Destê xwe danî ser qayişa pêlikan. Gava li pêşiya xwe ni-
2.7
xwe dinihêrîn. Hinekan jî li lîsteya wexta hatina trênê dini-
rîkirin.
muzîkê ye.
wan î li erdê raxistî dît, nefretekê pêl bi pêl, serê xwe bilind
28
yê xwe bera ser laşê wê yê bertavkîbiiyî dida, wek xemla di
lekî weha de, rêya xwe bi carekê wenda dike. Çîpên wê yên
ku heta bihustekê di ser çongê re, xuya dibîin, mîna du sitîi-
nan biin. Nava wê ya zirav, bi saya wî qutikê pemboyî sipî
ku bi qasî du tiliyan di ser navikê re bii, bi hemîi comerdiya
xwe ve çav ber bi seha manyetîk ve dikşand. Vê jî di navbe-
29
Belkî tabloyên, Vinci, Goya, Munch an ên Picasso bû. Kî di-
mam dikin, pêk dihat, bû. Belkî ne yek ji van bîi jî. Belkî ji
bÛ.
pê dikir, bii.
Belkî deryaya bê ser îi bin bû. Belkî ezmanê şîn bii. Belkî jî
kişîne.
30
ia xistibîi bêrîka xwe. Xwedê giravî, gava lê biqewimiya, di-
nebiibii. Nuha pirr meşgîil bii û tew pakêt nedihat bîrê jî.
31
ber wê, pê li firênan kir. Jinik şil ii pil biibû. Ew ji erebeyê
ber da.
32
cîhanîna daxwazekê ye.
33
Di tunela tarî de, hiseke fetisandinê ew girt. Hiseke weha
bîi ku mirovî digot qey, hinekan destên xwe dabûn ser devê
kiribîi.
vên wê yên reş î gir, ew bi hesreta bîst sal berê ve, ber bi xwe
ve dikşand.
bi nerîna xwe re li wir dima, lê laşê wî, bêyî his îi çavên wî.
34
bi destpelînkê, li ber pencereyê li cîhê xwe yê rîiniştinê dige-
dizî, agir bi dilê wan xistibîi. Agir her çiibii gûrtir bûbii îi di
kiribii.
çirîisîn, di navbera herdu dilên pak de, pirek ava kiribii. Pira
35
dest bi nameya xwe ya yekem kiribû fi hisên xwe nivîsandi-
ve hilmiştî jê re nenivîsandibûn.
nê de hebîi, nekiribii.
36
rek di heyfekê de daqurtandibîi, hejmara zilamên malbata
37
benda te rawestim. Ger tu ya hatinê bî, piştî ku ev nivîs ket
Ew wek li ser êgir bîi. Ders bi qasî salekê dirêj hatibû his-
xemla bajêr xuya dibîi. Holika nav rezî hîn jî nehatibii xera-
38
ber bi lehiya evînê ketibîin û di geliyekî kûr de, bi heybet he-
wî firkandibû.
bfi xwe biavêje himbêza wî, lê dîsa li xwe hay bîibîa fi hisên
xwe xistibfin bin kontrolê.
39
Li gor agahdariyên ku keçikê di derheqa wî de wergirti-
nê vekiribfin.
40
danîn. Li wira qedexe nedihat naskirin. Li wira sînorên ku
wê re weha gotibû:
41
bikin, dikin. Belkî tu ê bibêjî ku ev fedekarî ye, lê li gor lêne-
ha gotibîi:
van H gor van adetan tên danîn, nikarim bi awayekî din he-
ciddî bî, divê tu rojekê beriya rojekê, min ji mala bavê min
ne.
awayî, zorê nedî min. Gelo xweha te, bi yekî re di nav rezî
de bê dîtin, dê çi biqewime?
42
xwe nekiribû, dê çi tesîr li statuya wî ya di civakê de hebii,
nê ser pirsê.
hêrs kiribii:
43
- Adet, adet, adet! Ma em ê teslîmî mirovên cahîl bibin?
Keçikê goribû:
44
Lê ma tu dibêjî qey ez xwe weha dibînim?
bii qêrîn:
45
danên xwe yên ji bo îqnakirinê bernedabîi:
46
ku fatîiraya wê, wendakirina hemû têkiliyên min yên ku li
ber dilê min hêja ne, be. Ger fatfira dê ev be, divê ez ji nuha
47
Di nava xir îi cira salên 70-yî de, xwe wenda kiribîi.
Hêdî hêdî bi ser xwe de dihat îi hîn nuh ferq kir ku li ser
hekî vala geriya. Qhek li kêleka zilamekî kal peyda kir. Hîn
- Kî bîra Azad...
Nema dihat bîra wî, bê cara dawî kengî Azad dîtibîi. Porê
48
bCin rîitbîina serê wî veşartana. Çavên wî baş bi kort çfibfin.
Gava Azad rabCi ser xwe Ci lawikê xwe derbasî aliyê pence-
nas nekiriba...
warî de, li gel hinek faktorên din, hersê faktor jî xwedî role-
49
bîin, lê tu tişt jê dernexisribiin.
- Mehemmed EIî!
Pirr hêrs dibfi. Ji hêrsa hingî ewqas sor dibû, nema dizanî-
got:
hemed Eliyê ku bavê min kiriye bela serê min, xelas bibim,
kiribCin.
bîin.
50
çend caran xwêdana sar dabûn; bê çend tayên porê wan ji
Wek îro dihat bîra wî. Wexta dihat bîra wî, hingî weha
kîn:
ber destê sibehê derketa. Ger heyv zîi biçuya ava, mirovî di-
fika tava heyvê dCir îi di tarîtiya şevê de derbasî aliyê din î sî-
nor dibCin.
52-
guherrin çêbiibii? Gelo liberketinê çiqas tesîr li dê ii bavê wî
nav porê wî de, çend tayên sipî xuya dibCin, lê piştî sal Ci ni-
bikeve?
Diya wî kitana xwe dabCi ber devê xwe fi gotibfi qey xewn
goribfi:
53
bfin. Herkesî baş dizanîbfi ku gava lêwik paşê xwe bida
Bi ku de diçfi, dê li ku raketa?
pirsîbîin.
ribfin.
54
veşartibfi. Hem wê îi hem jî rebenê mêrê wê pirr dixwestin,
derî xistibfi, xwediyê malê, keça xalê wî, xar biribfi derî îi
hîn nuh dixist pê. Hew diviyabû ji xwediyê malê, ji wan ke-
goribfi:
- Rêya we vekirîbe.
55
taxa bakur a bajêr. Li wira jî du hevalên ku diviyabfi heval-
kesan dabii.
rî dabfi alî. Gorina "xwe dabCi alî" aîdî Azadî ye. Pişrî Du-
Li gor wî, ger Azadî xwe dabe alî, ya jî reviyabe, netîce ne-
56
xwe îi keça xwe, ji ba wan dabû rê îi bi şev, li deriyê malê
xwe bCi. Erebe ketibCi nav bajêr û berê xwe dabîi taxa Aza-
57
handibfin hevdu, xatir ji wan xwestibiin û di cîh de vegeri-
yabîin.
kê.
58
ser de jî heyşt çixareyên ji mecbûriyetê, serê herçar hevalan,
kê nemîztibû nemabCi.
bas bibin.
kin, gotibû:
çfiyin qedexe bfi. Mirovî diviyabii bida nava erdan. Piştî ba-
ranê jî meşa li ser erdê cotkirî, gellek zehmet bfi. Gava ga-
59
ser de jî barekî giran li pişta wî bii.
- Haho, em dîrin!
60
- Hişşş kuro! Ma qey tu dixwazî ku ew bi me bihesin?
derbas bCi.
bas bCibCin:
ta? Ger şer derketa wê çi bihata serê wan? Gelo di şer de, dê
6i
bii tesbîtkirin. Rêber hêdîka rfiniştibû, berê xwe bi bakur ve
yên qirêj daniya ser devên wan. Nefesa mirinê, pirr ji nêzîk
da dibe...
xwe pirsîbfi:
62
Li benda bersivê nesekinîbCi. Ji ber ku li wira rastî hatibii
- Gelo di rewşa ku tirsê laş dabe ber xwe de, cîh ji mêrxa-
siyê re dima?
fikirîbû.
tirsê ve rapêçayî.
xwe.
fikirîbîi.
dest bû?
63
wek pelê çilo lerizîbfi bi heyecan gotibii:
xwe di cîh xe, bi destên xwe ve, qCima hîir ya li ser rê, rast
kiribfi.
bû:
yê.
64
Dengê rêberê ku têla dawiyê jî li dîi xwe hiştibii, hatibfi
normal bCibCin.
wî.
tin ii wî bêrîkên xwe tije nok his kiribii. Gava destê xwe
65
rincê ku ser wê tije goşt îi tirşika li ber, ew ber bi xwe ve ki-
bikî?
tibii:
66
- Bavo heyran, tu ji min re nên bîne ii dû re tu çi difikirî,
tu serbest î.
dabCin ser hevdu. Ji xwe çavên wî, ji xweber çCibCin ser hev-
du.
dibîne, dibêje:
got, qey mirov dikare pişta xwe pê ve girê bide, lê li gor hê-
67
nekiribfi.
Azadî got:
yaye.
68
va hîn keça wan Dîlberê sal û nîva xwe baş rije nekiribîi, ji-
xwe pirr rehet his kiribCi. Lê di hundurê wextê de, hinek he-
dehsaliya xwe de bûbû dê, hîn nozdeh salên xwe bi zorê qe-
dikir.
69
dan avêtin, çavên wî dikira birijiyana.
70
Azad û pîreka xwe, li welêt çar salan zewicî mabfin, lê ji
dê ne şaş be.
71
Azad îi Zînê haribfin wergirrin, dabîin ser hevdu.
- Mal êdî mîna dojehê ye. Vê jinikê mala min li ber çavên
re goribfl:
tuneye.
şiyar mabCi, lê Azadê me, xwedê bide. Gava jinikê destê xwe
wî razam.
72^
hevdu rûnin. Wê dizanîbii ku Azad telefonê nede malê jî
xwe bera ber xwe dabCi Ci dengê xwe nekiribîi. Hew carekê
jina wî jê pirsîbîi:
73
Wî weha bersiv dabîi:
goribfi:
74
ra. Mîna ku jinikê sucek kiribe, bi ser wê de rabîibfi fi goti-
bÛ:
wek çareya herî baş hatibCi dîtin. Li gor wî, ya baş ew bîi ku
deba jinikê.
bCi. Azadî xwe di civata Kurd a li welatî de, hetikî his dikir
dana wê ma.
75
Pişrî ku herkes pê hisiyabû, êdî Azadî jî di ser qehran re,
76
gor xwe dixist rê. Azad bi vêya hisiyabû, lê devê wî H ber
daxwazan jî nedigeriya.
ya xwe dakeve.
vin carinan jî bilind dibin. Gava xwe pirr bi tenê his dike,
77
- Zfi ji min re yekê pêyde bikin.
78
guvêşe himbêz nekiribîiya, dê hilma wî qet derneketibiiya.
l')
zorê fahm kiribîi. Ancax piştî ku mêrikî gorîna xwe dubare
kiribîi ii gotibîi:
negeriyabîi.
bû:
bin malê.
80
vala xwe Annayê rakevim? Anna îşev bi tenê ye. Diya wê ii
mîinaqeşeyan, jê re gotibîin:
8i
rêj î nav zirav î porzer berê bi çavên xwe yên şîn lê nihêrîbû
riyê bi me bike?
rawestiyabCi:
82
zin.
hertim vekiriye.
manxwestinê heye.
83
nişka ve ii bi qasî ku yên li dora xwe ecêbmayî bihêlin, gorî-
bû:
axavtinê kiribîi.
fahm bikin.
84
wê ya dirêj ragire, xûz bfibii, bi çavên xwe yên şîn î di bin
bCin.
Pirs li dfi pirsê hatibîi pirsîn îi Azadî îi jina xwe jî li gor tiş-
85
Heta wê gavê Beybîin neharibîi hundurê odeyê. Ancax
ye tesbîtkirin.
86
nihêrîbfi, xwar kiribîi ii bi dengekî nizim jê re gotibii:
me?
87
heşîşê, donê heşîşê îi esrarê qedexe ye. Cezayên di vî warî de
goribûn, qey çavên wan dikin ji serê wan baz bidin. Li şaş-
88
de hene, ji çarsedî zêderîr e Ci ji vana bi qasî deh madeyan jî
89
- Bo numiine, di laşê mirovê an mirova ku heşîşê bikişîne
çi dibe?
90
wan îi jiyanê. Pêlên hisên ji şik, taswas îi tirseke zêde pêkha-
tî, hemîi kesên ku heşîşê dikişînin didin ber xwe. Haletên
panîk û psîkozê jî netîceyên manrîqî yên vê pêvajoyê ne.
91
di hemii tahlîlên din de, cannabis hatibfi tesbîtkirin. Piştî ku
gotibîi:
weşxaneya me bimîne.
biçfiya wê derê.
92
tedbîrên pêwîst bike, dawe hewaleyî dadgehê bûbîi. Komîs-
yona KarCibarên Civakî xwestibCi ku dadgeh li ser bingehê
93
bi çavên bê mahne îi bi meraq H wan nihêrîn.
dest bi hin pirsan kir. Wî jî bêyî dilê xwe serê xwe rakir Ci
bersivên kurt dan. Xuya bîi, Azad dixwest hinek pirsên ak-
94
wan ên ku gellek kesan ji destan pirr kişandibû. Lê nuha
herrîşt li bin guhê hevdu kerîbîin û xwedêgiravî ew sertbfina
berê neina bCi.
95
vek e ku di bin tesîra balana hêzan a îro de hatiye avakirin,
rayî êdî nema dikarîbfi xwe bigirta. Tew gava ku Şerîfî goti-
96
çi uslîibxweş xuya dikir. Li hember lênerînên xwe, çi bi tole-
rans bfi, çi demokrat bfi û çi bêhnfireh bîi. Ev çi paradoks
bû?
^
- Heta ku bayê tolerans ii hevdu tehamulkirinê, ji aliyê
vê.
- Qoz çi ye?
- Kîipa ye.
- Saxên te çawa ne? Ger saxên te baş bin, berê saxên xwe
bikişîne.
- Bi usiil bimeşe.
98
- Ger saxên te neman, destê wan bide wan.
dim wan...
pinîkêrê bi çar kesan ê her yek ji xwe re, pinîkêrê bi çar ke-
99
pinîkêr dikin, dibêjin:
rê wî de pirrtir dikirin.
lOO
lê tiştê ku dizanîbCi, ev bû; pinîkêr hîn jî bi nivîskî pêşkêşî ci-
vakê nebûbCi.
gelê Kurd, bi dCi hemCi gelên cîran re, dest bi jiyana bajar-
welatên cuda yên Ewrûpayê jî, leyizrîka herî sereke bii. Go-
ne lê digirtin ii digotin:
lOI
- Tu hemfi wextê xwe, bi pinîkêr derbas dikî îi tu tiştekî
bibe.
I02
yekî pinîkêr de ji her rengekî bîst kaxiz hene. Di pinîkêr
de
Hevalê wî gotibCi:
şandin" çi ye?
qoz.
ev qozkişandin, çi ye?
103
jî ev e; di desteyê pinîkêr de ji her rengekî çar beg hene, ger
kar bînin. Eyne jî gava mirov dest dişkenîne, kaxiza herî bi-
104
îngilîz bû û ne jî dişibiya tu danûstendinên din. Hobiyek e
ku ji berdêla mirov jê şerm bikira, divê pê bipesiniya bîi.
- Ya H mala filankes?
hundur.
105
baş ba.
wî nihêrîbû.
yên xwe yên gfirr li bi laşê xwe qelew girdo mirdo xuya di-
io6
ew jê vegeranda.
- Ez dizanim bê ez çi dikim.
digotin:
ber te be.
sîbCin:
- Destê kê ye?
tê xwe jî bidî.
107
dikî, ma li me jî lawo. Çavên xwe veke!
Zîwer hatibfi girtin, lê ez heyrana wî kesî biin ku bikaribe
vê wî bê girrîn.
mîne:
nin.
io8
SimaîH bi ken Ci bi inahne gotibfi:
bCi.
hatibii, pirsîbCi:
-Pratîk?
ye?
tike.
yê min rehet e.
109
- Min nehesibînin. Ger hinek betiHn, ez dikarim ji berdêla
Û ji bo Hesoyî jî gotibCi:
ran binivîsînim.
kim.
Wî gotibCi:
- Bi pêncsedî, ji me re.
- Pêncsed û sî.
bû:
-Vekin!
IIO
na hundur. Yanî hem dê hejmarên wan ên wê leyiztikê hati-
pirsîbCi:
- Erê.
bû:
hildabû îi gotibCi:
III
Hevalê wî bi awayekî bê hevî gorîbii:
kirrînê tê leyizrîn.
mîne, lo!
SimaîH ji wî re gotibii:
ku ew bi hevdu ketine?
bû:
- Tu çi xwedanxêr î, lawo!
112
Simaîlî disa qerfê xwe kiribîi:
-Eyna te çi bCi?
ranebe.
xwe pirsîbCi:
pirr xurt e?
113
Dengên leyiztikvanan tev H hevdu bfibfin. Herkes ji aliyê
bû:
gotibfi:
min digerî.
114
ketibîi tev, tew qedeha çayê ya ku kevaniya malê danîbfi ber
bû. Yekî got; "rest", yê din hîn difikirî. Yekî din got, terp ii
wan pirsî, got; "Em çawa bikin?" Tew tu kes li termê li ser
Azadî jê pirsî:
"5
- Welleh, sipas. Bila bimîne rojeke din. Zîwerî hîn du roj
da. Heta carekê kaxiz ji destên xwe avêt Ci got ; "Ez nema
ya Hemoyî neke.
gere.
wam kir:
ii6
Ew tu carî qebCil nake ku kesek dikare jê başrîr bileyize. Ev
117
xwe ve, ji nişka ve rabîi ser xwe îi cîh da yê seqet. Li rekla-
kişiya.
qîr xuya dikirin. Xwe li erdekî nas his kir, hilma wî hat ber
ii8
ser cadeyê, lezand.
teinaşe kir.
119
hiyê zîvirî jî hîn devên wan ji hevdu derneketibii.
kollektîv bfibiin.
I20
xwe ya ber bi cadeyê ve domand.
121
qatê wê sekinîbîi, ziq li ber xwe nihêrîbîi.
diêşand.
din îi da pê wan.
gorîbii:
122
- Ma qey ez dîn im? Ma mirov bi vê pasaportê tê vê derê?
Ma ez ji bo çi harîm vê derê?
ya, lêdana dilê wî normal dibû û xwe li ser piştê, li ser nivî-
123
hefsê ku di eynî wextî de pismamê wî bîi, qet ji bîr nediki-
min, hêvî. Bifikire delala min, ger rojekê li vî welatî jî roj hi-
em ê...
124
Hersiyan bi ewrên reş î tarî, êş îi kul fi bi çavên şil yên di
Tablo hat ber çavên wî, çavên wî hingî tije bfibfi, tablo jî
beşan re jî anî.
125
bêyî ku xwediyê dikanê pê re bigihêje, devê xwe veke ii jê re
qesasnediyar...
du de hatibîin qetilkirin.
mosfera xwe.
Hewa vekiribii.
126
Teqînên bêhejmar dinya bi derbeke reş û tarî kiribûn. Sê
Heta jinekê got "kesk e, divê tu derbas bî", hîn nuh li xwe
hay bû. Derbasî aliyê din bû. Germahî nema dihat îdareki-
rin. Serê xwe ber bi tavê ve bilind kir, ji şewqê çavên wî ha-
diçîin fi diharîn, temaşe kir. Dest bi meşê kir. Xwe dîsa ji bîr
randin.
127
bi xwe digeriyan, dadikerîn qatê binî. Li aliyê çepê, tam H
didan.
128
ku du havînan li ser hevdu çîibu Kurdistanê û her havînekê
bCin de, herrîm tev jina xwe û zarokên xwe amade dibîi. Ev
dan.
hesteyê li ber dilê wî delaH bii derxîst danî ser maseyê, ji Ser-
hêt re got:
129
bfin biryar dan. Serhêt bi îşaretekê bangî xortê ku riya xwe
bikî.
hat danîn.
130
Serhêt jê pirsî:
jî bi sewiye bii.
131
navê Oblomovî çi ye, xwend, ez bêtir ketim nav taswasan.
reketê".
Tablo berê weha nêzîkî xwe kir, ji xwe bi dfir xist, hebekî
weha got:
132
tana kevin tev zarokê ku di himbêzê de sembola aşitiyê bîi.
xemgînî got:
yê.
vê vî welatî ji her alî ve baş belav bii. Ya din jî her dehê Çile-
133
Meraqa wî ew li bîiyerê bêtir sor kin Pirsên ji meraqê di-
nin.
birrî.
vereke din wefat kiriye? Nobel di taliya einrê xwe de, li ba-
bîi ii hem jî li ser pirsa Nobel serê xwe baş êşandibîi. Ji ber
134
vê yekê di bersivdayinê de zêde zehmetî nekişand ii wek mi-
e.
ye?
re got:
bibî.
135
- Kuro, nuha tu bi rastî dibêjî ku Churchil xelata edebiya-
Ma ev ne siyaset e, le çi ye?
hat dayin ku xelatê bidin wî, xelat red kin Di dîroka xelatên
bû.
derbekê re got:
tên bîra min weha digot: "Gava mirov xelatê dide yekî, mi-
136
bê Stockholmê îi xelata xwe werbigre.
hat.
li ser wan fikirîbfi îi li gor xwe, hin tiştên rast tesbît kiribiin.
kire. Gava tu dipeyivî, min jî xwe sax kin Min meraq kir, bê
137
tîvbîinê, divê mirov aliyê din jî bibine. Tu bala xwe bidê,
138
destê xwe ji mêrik re kil kir îi heta ew dawetî hundur kir,
ku ser maseyê baş paqij kir jî çii, Serhêt xwe bi destê mera-
Lê piştî cîh li wan teng dibe, ji welêt baz didin. Heta xwe gî-
xwe ziyaret kiribii, xwe li wira pirr xerîb his kiribfi. Ji ber vê
Ew.....
139
Wî hey dewam kir, lê deng qet nediçCi Serhêt. Serhat bi
piştî kesereke kîir, Serhêt serê xwe bilind kir, bi hiseke nos-
hêvî bibe.
140
- Tu bîrayeke din venaxwî?
dim.
- Welleh, nabe!
141
leya xwe ya li Stockholma rengîn. Stockholma ku mozaîka
ji mirovên ji heftê welatên cuda yên dinyayê pêkharî. Bajarê
142
Li Komeleyê herdu komputur jî meşgCil biin. Yekî ku wî
danîn.
143
metreyekê hebekî kêmtir hatibîi raxistin. Bi saya vê xalîçeyê
hesreta tayê reş mabfi. Yekî kinik î esmer bîi. Gava rCmiştî
ba, mirovî tam hesab jê dikin Lê gava radibfi ser xwe, bejna
vilê û lêvê dadigirt, heta gellek caran jî xwe bera ser lêva jê-
144
valêrt xwe bi tenê nehiştibîirt. Hevalê rojên teng bfi. Çavên
yan bfi, Sînoyê Cizîrî rfiniştîbfl. Sîno piştî hefsê pirr hatibfi
dida den Gava diçfi mala hevalên xwe yên kevin, zehmetiya
145
çend salan jî ji ber jana zirav pirr kişandibii. Bi îmkanên vî
pirsîbfin:
liyat kirine?
bfi. Gava hinekan digot "Va cîh heye, were li vira rûne", bi
qerf digot:
146
riye ii Libnartê îi dîi re jî li başiirê welêt, li ser hevdu heft sa-
Ji xwe wî digot:
dizanirt.
diiyê çixaran zer xuya dikirin, bCi. Her ji çend deqîqeyan ca-
yê.
147
bfirt, jê re digorîrt; "Ger tu dixwazî bibî Dêrikî, ne problem
148
yên Kurdî jî ders dida zarokan. Serçavê wî wek lepekî bîi. Ji
diçîi. Ewqas tîij bîi ku gellek caran serê hevalên xwe jî xisrî-
149
ew xwe dibuxudîne, bilind biibîi. Bi laşê xwe mîna atletekî
150
dest bi kar kiribîi û îsal jî bûbîi şêfê wê hêlînê. Wê çertd roj
qet qut ne biibîi. Ji ber vê yekê, mîna hevalên xwe yên din,
151
li yê ku bi komputura biçfik dixebitî kir, daweta yê ku herî
- Berê berê bîi. Berê gellek rîşt zelal xuya dikirin, lê nuha
Mehemed:
bÛ.
rin.
152
- Sosyalîzm dîktatorî ye. Burokratîzm e. Birçîbfin e, herb
tênê ketiye?
tiştan bibêjim.
re gotibCi:
- Kerein bike!
153
tê jiyandin ii bayekî ein hemîi dane ber xwe. Hela bê ka kî
rêze.
sal in, eynî çîrok e! Hasil gîhaşt Mûsil, lo! Hîin li kî derê
154
ya me xera kin Ma hfin ê bi vî aqiH bigihêjin kî derê? Ma ne
Voltaire bînin bîra xwe. Bi qasî ku tê bîra min, weha bîi ' Ez
îşaretê herdu biruyên xwe rast kirin. Eniya xwe hebekî fir-
155
heq e. Ancax îslam dikare pirsên me ji binî de çareser bike.
xwe bera ser eniya wê da. Piştî bi destê xwe porê ku ketibû
ser eniyê da aH, bêyî ku firseta peyvê bide hinin din, peyva
xwe domand.
hêl got. Sîno li cîhê xwe sar ma. Bi derbekê zer bfi. Lêvên wî
xwe rast kirin. Eniya xwe jî bi dfi wan re firkartd. Bêrê mîna
156
dû re di hundurê xwe de got "Nalet li çavên şeytên bê!" û
tenê his kin Sor bîibîi û tizbiya xwe hîn bi lezrîr dikişand.
157
mirov nikare pencereyeke din jî veke" li Ardayî nihêrîbû.
kin Behsa başfir hat kirin. Ardayî xar bir bişkoka dengbi-
158
lindkirinê. Munaqeşeya civatê jî bi derbekê rawestiya.
bê ser ber de, bi rîkî tenê his kin Piçeke sirra bê jî nemabii.
Dertg hew jê derket. Li cîhê xwe mat ma. Dinya li ber ça-
159
Li dora xwe nihêrî. Bi nefreteke bê hed û hidCid rîje bûbfi.
îi got:
du re şer nakin.
Ardayî pirsî:
i6o
kirî ku ji bo çîiyirtê xwe amade bike.
kim. Ma te ji bo çi pirsî?
bîi pêş. DCi re serê xwe bilind kiribCi, li dora xwe nihêrîbCi û
i6i
vê wê "Ew rêya dirêj a ber bi Azadiyê ve" bii, ji ser maseya
fahm kir ku êdî nikare ji destê xewê bifilite, serê xwe li ser
162
Li daîreyeke qata heyştan a ku berê balkona Vvê bi darista-
kin
ve tu çare namîne.
kulîlk kulîlkî bii, bi hêrs ji ser xwe avêt, çavên xwe firkand
ii herdu lingên xwe ji qeryoleyê bera xwarê dan. Şimikên Ii
binya qeryoleyê xistin lingên xwe Ci çû ba pencereyê. Berê
jalfizîya ku nedihişt tîrêjên tavê bidin odeyê, da aH. Tîrêjan
bi derbekê re êrîşî odeyê kirin. Çavêrt wî ji ber şewqa rîrê-
jan, bi temamî harîn girrîn, lê tîna tîrêjan xwe da laşê wî û
ew bi hemii dostaniya xwe ve himbêz kin Pişrî wê bela sa-
eta ku ew ji xew şiyar kiribîi, germahiya tîrêjên ku ode da-
girrîbîin, kêfxweşiyek pê re peyda kin
Dîi re ji bo guherrirta hewa odeyê, pencere piçekî vekin
163
Xwe li ser piyan vezeland. Bi vezelandinê re bawişkek hatê.
gî weha wextekî dirêj ajot, inirovî digot qey devê vvî dê ne-
ma bê girtin.
dê qediyanin.
teng bfi. Ji bo dilê xwe rehet bike, çend xeber dart. Aqileke
hatê ku biçe li deriyê cîrên bixe ii bibêje 'êdî bes e!'. Lê diire
164
ji bo bi benda wî nekeve, vê carê jî ev neheqî daqurtand.
yek pêxist. Xar bir qahweyê fi fîncanek heta ber dev dagirt.
165
weha bihata peydakirirt...
- Dema min dest bi jiyana surgîinê kir, min weha hêvî di-
du dinihêrin.
i66
lavkek diviyabîi. Surgîirta wî jî rtedişibiya ya xelkêrt din. Ji
rin.
167
zêrt dorê dide, dike û bi vî awayî dikeve dorê. Piştî hevdudî-
Gava rewşa bazara kar a vê demê, anî ber çavên xwe, serê
ve, çertg bii ser xwe. Lê çertd saniyeyan, li ser piyan, sar se-
i68
kortê. Bi ambulartsê re, erebeya doktor îi ya polîsart jî dora
nekin
de weha got:
169
Dfi re di ber xwe de got:
ji me pê rtehisiyaye.
bii dîtin.
Gava li vêya fikirî, rîrsek ket dilê wî ii wek pelên çilo ricifî.
wasa ruhê xwe. Mirovî digot qey, mirirt li dora wî diçîi û di-
hat.
170
derxist. Hilma xwe bi lez stend îi berda. Li dora xwe neni-
hêrî. Çavên xwe hişk girrîn. Dîi re hema xwe bi lez ji vê fik-
171
WEŞANÊN NÛDEMÊ
♦ XEZALSîmaSemend /Çîrok
PÊLÊN BÊRÎKIRINÊMustafoAydogan
>^-
"\.
ra Nûdeint de dibînin.
kêf bixwînin.
Wejanên NÛDEM