a Huling Oras ni

Rizal
 


 
Alas sais ng umaga
Disyembre
29,1896,binasa
kay Rizal ni
Kapitan Rafael
Dominguez
angsentensiyang
kamatayan.


 
Alas siyete ng
umaga, dinala si
Rizal sa kapilya ng
preso. Ang
mga una niyang
panauhin aysina
Padre Miguel
Saderra Mata at
Padre Luis Viza.


 
7:15 ng umaga,
umalis na si
Rektor Saderra.
Masayang
ipinaalala ni Rizal
kay Padre Vizaang
istatwa ng
Sagradong Puso ni
Hesus na inukit
niya noong siyay
estudyante ng
Ateneo.


 
8:00 ng umaga,
dumating si Padre
Antonio Rosell
para palitan si
Padre Viza.
Inanyayahansiya ni
Rizal na saluhan
siya sa agahan, at
kanya namang
pinaunlakan.
Pagkatapos ng
agahandumating si
Ten. Luis Taviel de
Andrade
(Tagapagtanggol ni
Rizal)


 
9:00 ng umaga,
dumating si Padre
Federico Faura.


 
10:00 ng umaga,
dinalaw si Rizal
nina Padre
Jose Vilaclara at
Vicente Balaguer.
Pag-alisnila,
Kinapanayam
naman siya ng
Espanyol na
mamahayag, si
Santiago Mataix,
para sapahayagang
El Heraldo de Madrid.
 


 
Mula alas dose ng
tanghali hanggang
3:30 ng hapon,
naiwang mag-isa si
Rizal
sa kanyangselda.
Marahil ay sa mga
oras na ito niya
isinulat ang
kanyang tula
ng pamamaalam na
itinagoniya sa
kanyang Alkohol na
lutuan (hindi sa
lampara gaya
ng sinabi ng ilang
mananalambuhay).


 
3:30 ng hapon,
bumalik si Padre
Balaguer sa
Fuerza Santiago
para talakayin kay
Rizal angpagbawi
niya sa mga
ideyang anti-
Katoliko sa
kanyang sulatin at
pagsapi sa
masonerya.


 
4:00 ng hapon,
dumating ang ina
ni Rizal. Lumohod
si Rizal sa harap
niya at hinagkan
ang mgakamay ng
ina, humingi ng
tawad. Pagkaraay
pumasok sa selda
si Trinitad para
sunduin ang
ina.Habang
papalabas sila,
ibinigay ni
Rizal ang alkohol
na lutuan.


 
6:00 ng gabi,
tinanggap ni Rizal
ang isang bagong
panauhin, si Don
Silvino Lopez
Tuñon,ang
Dominikano ng
katedral ng
Maynila.


 
8:00 ng gabi,
dinalaw si Rizal ni
Don Gaspar
Cestaño, ang piskal
ng Royal Audiencia
deManila.


 
10:00 ng gabi ng
Disyembre 29, ang
burador ng
pagbawi na
ipinadala ng
arsobisponganti-
pilipino na si
Bernardino
Nozaleda (1890-
1903) ay isinumite
ni Padre Balaguer
kay Rizal
paralagdaan ,
ngunit hindi ito
ginawa ng bayani
dahil napakahaba
at di niya ito
gusto. Ayon
satestimonya ni
Padre Badre
Balaguer, ipinakita
niya kay Rizal
ang mas maikling
burador na
hinanda ni Padre
Pio Pi, superior ng
mga Heswita sa
Pilipinas, at
ito’y nagustuhan ni
Rizal.
 

 
3:00 ng umaga ng
Disyembre
30, 1896, nakinig
ng misa si Rizal,
nangumpisal at
nangumunyun  


 
5:00 ng umaga,
ang huli niyang
agahan sa lupa,
pagkatapus
nito sumulat ng
dalawang
liham si Rizal, ang
una ay para
sa kanyang pamilya
, at ang ikalawa’y
para sa kanyang
nakakatandang
kapatid na si
Pasiano.
Pagmartsa sa
Bagumbayan


 
Mga 6:30 ng
umaga, nag simula
ang pagmartsa
sa Bagumbayan,
Kung saan
bibitayin si Rizal.


 
Eleganting tingnan
si Rizal sa suot
niyang itim na
terno, itim
na sombrero, itim
na sapatos,
putingpolo, at itim
na kurbata.


 
Dumaan ang mga
nagmamartsa sa
makitid na
tarangkahan ng
Postigo, isa sa
mgatarangkahan
ng lungsod na may
pader, at narating
nila ang
Maleson(ngayon ay
Bonifacio Drive)na
walang ka-tao tao.


 
Nang maraanan
nila ang harap ng
Ateneo, nakita ni
Rizal ang mga tore
ng kolehiyo na
nangibabaw sa mga
pader. Tinanong
niya “Iyon po ba
ang Ateneo,
Padre?” “Oo”,
sagot ng pari.
 


 
Narating nila ang
bagumbayan.
Payapa parin ang
paglakad ni Rizal
patungo sa
katatayuanniya.
Pagiging Martier
ng Isang Bayani
 


 
Nag paalam si
Rizal kina Padre
March at
Padre Vilaclara at
sa kanyang
magiting
natagapagtanggol
si Ten.Luis Tariel
de Andrade.
Binasbasan siya ng
isa sa pari at
pinahalikan sa
kanya ang
krusipino.
Pagkaraa’y hiniling
niya sa
komandante ng
iskwad na barilin
siya ng
nakaharap sa
kanila. Hindi
pinagbigyan ang
kanyang
kahilingan.


 
Masama man ang
loob,tinilikuran ni
Rizal ang mga
babaril sa kanya at
humarap siya
sadagat.

 
DR. Felipe Ruiz
Castillo
 –
humiling at
payagan siyang
damhin ang pulso
ni Rizal.


 
Tumunog ang mga
tambol, sa gitna ng
pagtatambol may
sumigaw
na Magpaputok,
atnaguunahan sa
pagputok ang mga
baril na nakaumang
kay Rizal.


 
Eksaktong 7:03 ng
umaga ng mamatay
siya sa kasibulan
ng kanyang
kahustuhang
gulang-edad35,
limang buwan, at
11 na araw