start

Mei 2001 nr 5

ELECTRON
Maandblad voor de Nederlandse radioamateur
INHOUD

17 mei
VHF-conferentie en Antennemeetdag bij De Lichtmis
ELECTRON In dit nummer...
Jaargang 56. Nummer 4 2001
Redactie
G.J. Huijsman, PA0GJH, hoofdredacteur
Eindredactie: vacature
A. Nijveld, PA0XAB, redacteur
A.N. van der Molen, PA3GCO, redacteur Officialsdag 2001
G.J. Hekkert, PA3HCD, redacteur
Op 11 maart vond weer een officialsdag
Redactiesecretaris: plaats. Dit jaar was de opzet ge-
W.J. van de Laar, PD2WLA
Fazantstraat 4 heel gewijd aan de toekomst.

175
2941 RB Lekkerkerk
Tel. (0180) 66 50 16
Fax (0180) 66 50 52 Technische Notities
E–mail electron@tref.nl

Vaste medewerkers (techniek)

van PA1ARE
J.A.J.M. Disselhorst, PA3ACJ; A. Dogterom, PA0EZ;
A. Harteveld, PA1ARE; J.F.M. v.d. List, PA0JOZ; Arend vergelijkt
D.W. Rollema, PA0SE; M.J.H. Simons, PE1RRT. deze keer onder
Overige medewerkers
meer de coax en
W.J. v.d. Broek, PA0JEB; A. Butselaar, PE1AAP; de open lijn
J. Evers, PA0CX; F.J.N. de Vroom, PA3FDC; als voedingslijn
A.B.M. Hüsken, PE1KEH; G.J.H. van Kleef,
PA0GVK; M.B.L.F. Kolb-van de Ven, PA3GMK; met bijbehorende
J.N. de Lange, PA3GQP; M.C.P. Mandos, PA0MPM; aanpassingen.
P.M.H. Meijers, PA2PME; W.B. Mudde, PA3GGM;
B. Munneke, PA0MUN; C.H. Murre, PA2CHM;
T. den Ouden, PA5TT; E. de Ruiter, PA0OKA;
T. Sprenger, PA3AVV; W.H. de Vries, PA0ME;
F.W. van Wijk, PA3BVD; P. van der Zalm,
176
PE1AHQ.
Overname van artikelen en schema’s is slechts
toegestaan met schriftelijke toestemming van de
redactie. Aanbieders van artikelen en schema’s
ter publicatie worden uitdrukkelijk gewezen op Meten aan
bepalingen van de Auteurswet.
Electret-microfoons
Electron (ISSN: 0013-4767) kristallen
De verschijningsdatum is ± de 28e van de Herbert bespreekt
maand.
Sluitingsdatum voor alle kopij elke 28e van de
Er zijn allerhande kristallen die alle ins en outs
maand. Berichten bestemd voor de vaste rubrie- je als amateur kunt gebruiken te betreffende de
ken sturen naar het adres van de daarbij vermel- koop. PA0LQ doet metingen om electret-microfoon.
de medewerkers.

183
de juiste gegevens boven tafel te
VERON krijgen.
Vereniging voor Experimenteel Radio
Onderzoek in Nederland. Opgericht
21 oktober 1945. In de VERON werden
de oude amateurradioverenigingen
NVVR, NVIR en VUKA opgenomen. De
181
VERON is de Nederlandse sectie van de
International Amateur Radio Union
(IARU). Website: www.veron.nl
DATV-Live
Toegangscode: 86767
Dit wordt een belangrijk thema op de
Contributie komende VHF-conferentie op 17 mei.
De contributie is met inbegrip van het vereni-
gingsorgaan Electron en de bijdrage aan de plaat-
selijke afdeling voor het jaar 2001 ƒ 70,00.
Juniorleden (t/m 17 jaar): ƒ 50,00 en gezinsleden
(zonder Electron) ƒ 25,00. Bij aanmelding als
186
nieuw lid, voor de 15e van de maand, ontvangt
men Electron van dezelfde maand.
Contributiebetaling s.v.p. na ontvangst van een
acceptgirokaart.
Statuten kunnen gratis worden aangevraagd bij Antennes
de afdelingssecretarissen of het Centraal Bureau
van de VERON.
in alle EMC-commissie
Aanmelding nieuwe leden, adreswijzigingen etc.: soorten
VERON, Centraal Bureau, en maten PA3AVV behandelt de (grote)
Postbus 1166, 6801 BD Arnhem, op de problemen bij de mogelijke
tel. (026) 442 67 60. invoering van PLC.
E-mail: veroncb@worldonline.nl Antenne-
Giro 365900 t.n.v. VERON, Arnhem.
DRINGEND VERZOEK
Wilt u bij onjuiste adressering of tenaamstelling
meetdag
192
adressticker met verbeterd adres a.u.b. zenden
aan: Centraal Bureau VERON – Postbus 1166 –
6801 BD Arnhem – Holland.
Stoomtrein Mobiel Dag ..197 VERON Servicebureau.....214
Uitgave:
Koninklijke BDU Uitgeverij B.V.
en verder... 23e Friese Radio Jubileum...............................215
Marconistraat 33, 3771 AM Barne- Markt.....................................198 De VERON ...........................216
veld, Postbus 67, 3770 AB Barne- Boekbespreking ................189 Grote Elektronica Electron manifestatie
veld. Tel. (0342) 49 49 11
Fax. (0342) 49 42 99 Electron feliciteert Vlooienmarkt op ’De hobby en techniek ...........217
Elektuur ................................189 Knobbel’ bij ’t Harde ........198 In memoriam .....................218
Advertenties:
Advertenties dienen de 5e van de maand in ons Bibliotheeknieuws ............190 VHF en Hoger ....................199 Nieuwe Leden....................218
bezit te zijn om in aanmerking te komen voor Van de HB tafel .................191 Radioclub Gouden speld voor
plaatsing in het nummer dat dezelfde maand Radio AA een extra Militair Depot .....................203 – Otto Simmelinck,
wordt verzonden.
Opdrachten voor commerciële advertenties en/of VERON-service ...................191 Amateursatellieten ...........204 PE1BVB............................218
advertentiemateriaal voor ’Electron’ zenden aan: VPK-nieuws .........................193 Traffic Nieuws ....................205 – Jan Vriends,
Koninklijke BDU Uitgeverij B.V. Speciale Media NL-Post .................................194 Vossenjagen .......................210 PA0NDS...........................218
Produkties. t.a.v. Arjan v.d. Bosch, Postbus 67,
3770 AB Barneveld. De Torn ................................196 YL-Nieuws............................212 Wie helpt mij......................219
Tel. (0342) 49 42 66. Fax. (0342) 49 42 99 IARU.......................................197 Komt u ook?.......................213 Adverteerdersindex..........219

Electron mei 2001 174

 Officialsdag 2001 men. Men wordt verdeeld in vier groepen die ieder een woord-
voerder moeten aanwijzen. Voorafgaand aan deze discussie
Ieder jaar vindt er in maart een bijeenkomst geven Tom Sprenger, PA3AVV en Guido van der Berg,
plaats waarbij alle VERON-officials worden uitge- PA0GMM, een korte, heldere en indringende uiteenzetting over
nodigd om ervaringen van het afgelopen jaar te de problematiek van:
bespreken en plannen voor het komende jaar – gezondheidsaspecten van radiosignalen en
te ontvouwen. Dit jaar gebeurde dat op zaterdag – antenneplaatsing.
11 maart in restaurant de Soesterduinen te De vier groepen krijgen vervolgens een uur de tijd en moeten
Soestduinen. 55 officials waren aanwezig. Naast voor de lunch klaar zijn.
alle HB-leden inclusief de kandidaat-leden waren Na de lunch komen de samenvattingen van de woordvoerders
er onder meer vertegenwoordigers van EMC- aan de orde. Het blijkt dat men voortvarend en enthousiast
Commissie, Redactiecommissie, Examencommis- aan het werk is gegaan. Wel wordt ervaren dat de tijd te kort
sie, Vossenjachtcommissie, VHF-Commissie, Traf- was. De samenvattingen en conclusies worden vastgelegd en
fic-commissie, NL-Commissie, PR-Commissie, zullen door het Hoofdbestuur worden uitgewerkt. In een vol-
Commissie Gehandicapte radioamateurs, Biblio- gende Electron zal hierover worden gerapporteerd.
theekcommissie, WIJ, PI4AA, YL-commissie, VE- De algemene opvatting van de aanwezigen is dat men deze
RON-Website. Om 11 uur heet algemeen voor- nieuwe opzet als zeer positief heeft ervaren. Om 15.30 sluit
zitter Jan Hordijk, PA0AJE, alle aanwezigen har- Frank de officialsdag en wenst ieder een goede thuisreis.
telijk welkom en geeft vervolgens het woord PA0GJH
aan Frank van Dijk, PA7FF, 1e alge-
meen vice voorzitter, die de dag ver-
der zal leiden. Frank legt uit dat beslo-
ten is een andere opzet uit te proberen
De inleider, en dat enkele HB-leden dit hebben
Dick Harms, voorbereid. Dan volgt een deskundige
PA2DWH, uitleg van Dick Harms, PA2DWH. Aan-
aan het woord. wezigen moeten een poging doen de
positie van de VERON in kaart te bren-
gen en adviezen uit te brengen voor
de toekomst langs de volgende lijnen:
– ontwikkelingen,
– bedreigingen,
– uitdagingen,
– sterkte/zwakte van de vereniging.
Hij vraagt de aanwezigen hierover een gedachtewis-
seling te voeren en met ideeën en voorstellen te ko- Een aandachtig gehoor.

Gouden Speld voor....

Otto Simmelinck, PE1BBV
V.l.n.r. Frank van Dijk, PA7FF (HB), Otto Simmelinck, PE1BBV
(secretaris), Dennis Bosheck PE1NOB (voorzitter)
Op dinsdag 16 januari heeft Otto, PE1BBV
uit handen van de 1e vice-voorzitter van
de VERON, Frank van Dijk, PA7FF, de
Gouden Speld mogen ontvangen. Het be-
stuur van de VERON afdeling ’t Gooi had
deze voor Otto aangevraagd. Otto, die al
zo’n 20 jaar lid is van onze afdeling is de
initiatiefnemer van het clubhuis geweest.
Zonder hem hadden we waarschijnlijk nu
geen eigen clubhuis (wij zijn een van de
weinige afdelingen met een clubhuis in
eigen beheer). Otto heeft zich jarenlang
ingezet voor het beheer van het clubhuis
en het onderhoud. Mede door hem heb-
ben we gas, water, telefoon en C.V. in
ons clubgebouw. Hij heeft er voor ge-
zorgd dat het clubgebouw verhuurd
wordt, wat weer inkomsten voor de club
genereert. Hij zit al jaren in het be-
stuur, waarvan alweer zo’n zeven jaar
als penningmeester, hij is voorzitter
van de barcommissie, hij bedient de
frituurpan (ook op avonden dat hij
geen bardienst heeft), verzorgt al jaren
de verkoping, was auteur van de
”Gooipraat” en heeft al diverse excur-
sies geregeld.Natuurlijk zijn we blij en
dankbaar dat Otto al deze taken heeft
uitgevoerd en deze ook nog steeds
doet. Wij hebben met name een Gou-
den Speld voor hem aangevraagd
omdat Otto dit alles heeft mogelijk ge-
maakt en dat door zijn inzet de club
zeer veel bereikt heeft. Wij zijn een
van de grotere afdelingen geworden
die wekelijks een druk bezochte club-
avond kan houden. Dit is uniek in (ra-
dio)amateurland. Otto kreeg van het
bestuur ook nog een dinerbon. Na het
uitreiken van de speld waren er hapjes
en drankjes geregeld. Hierbij willen we ie-
dereen die meegewerkt heeft aan de aan-
vraag van de gouden speld, de organisa-
tie van de avond zelf, maar ook diegenen
die hun best hebben moeten doen om
het (voor Otto) stil te houden bedanken.
PE1PPQ
Jan Vriends PA0NDS
Het 20-jarig bestaan van de afdeling Hel-
mond op 20 maart kreeg een onver-
wachte wending toen Jan Hordijk onze
algemeen voorzitter in zijn felicitatietoe-
spraak inzoomde op de zo noodzakelijke
medewerking en inzet van de afdelingsle-
den. In Helmond heeft men daarover niet
over te klagen. Eén afdelingslid echter
werd in dit kader speciaal naar voren ge-
haald: Jan Vriends PA0NDS loopt al zo’n
veertig jaar in de VERON mee en heeft in
al die jaren van alles gedaan. Jan is lid
van het Hoofdbestuur geweest en is al
vele jaren lid van het afdelingsbestuur, hij
is cursusleider, begeleider van de zelf-
bouwstands en ook zelf als zelfbouwer ac-
tief, hij is organisator van vossenjachten,
rondeleider, geeft voordrachten voor af-
delingen en niet te vergeten is hij ook
nog redacteur van het Vademecum. Het is
ongelofelijk wat één mens aan activiteiten
voor onze vereniging kan ontplooien. Na
deze opsomming was het dan ook geen
verrassing meer dat de Gouden Speld van
de VERON werd opgespeld bij Jan
Vriends, PA0NDS. Jan Hordijk merkte op
dat als de kwalificatie “met lof” zou heb-
ben bestaan, dit voor deze gouden speld
zeer zeker van toepassing zou zijn ge-
weest.
Hans PA7BT

175 Electron mei 2001

4
Technische Notities van PA1ARE
Coax of open lijn?
In Electron december 2000 en januari
2001 beschreef Bob, ON9CVD zijn zoek-
tocht naar een ideale W3DZZ antenne.
Zijn uitgangspunt was een simpele an-
tenne bruikbaar voor zoveel mogelijk
HF-banden. Verder moest de antenne
met coax worden gevoed en eventueel
aangepast met een automatische anten-
netuner, zoals die tegenwoordig in veel
HF-sets is ingebouwd. Zowel de keuze
voor coax als het gebruik van een ’be-
perkte’ tuner maken het ontwerpen van
een multiband-dipoolantenne tot een
lastig karwei, zoals ook uit Bobs uitste-
kende verhandeling kan worden afge-
leid. Een alternatief is een recht-toe-recht-
aan dipool, gevoed met open lijn. Nu
zullen beginnende HF amateurs niet snel
grijpen naar open lijn als voedingslijn
voor de antenne, deels door onbekend-
heid en deels omdat de benodigde ’ech-
te’ symmetrische antennetuners nauwe-
lijks in de handel verkrijgbaar zijn en
men zich niet aan zelfbouw durft te wa-
gen. Dat is jammer, want open lijn (ik
noem alles wat ook maar in de verte lijkt
op een symmetrische voedingslijn voor
het gemak open lijn) heeft, zeker in com-
binatie met een simpele dipool voor mul-
tiband gebruik, grote voordelen. Ouwe
koek? Jazeker! Maar het kan geen
kwaad om die ouwe koek zo nu en dan
weer eens uit te serveren, temeer daar er
met betrekking tot dit onderwerp tal van
hardnekkige misverstanden blijken te be-
staan.
Waarom geen open lijn?
In zijn inleiding geeft Bob een aantal ar-
gumenten waarom hij de voorkeur geeft
aan het gebruik van coax. Coaxkabel
zou ongevoeliger zijn voor externe in-
vloeden. En in zekere zin is dat waar,
maar ik wil daar toch een paar kantteke-
ningen bij plaatsen. Wanneer de anten-
nekabel door allerlei spleten en kieren in
de woning moet worden geregen tenein-
de de shack te bereiken is coax zonder
meer de beste keus. Maar in veel geval-
len is dat helemaal niet nodig en kan
open lijn zonder veel problemen worden
toegepast. De invloed van vocht, met
name regen, valt erg mee, maar sneeuw
en ijs kunnen inderdaad voor de nodige
problemen zorgen. Hetzelfde geldt, naar
ik vermoed, voor de traps van een
W3DZZ.
Inspraak
Ten aanzien van het oppikken van sig-
nalen uit nabije stoorvelden gedraagt
een coax kabel zich principieel niet an-
ders dan een open lijn. Externe velden
kunnen spanningen en stromen induce-
ren in de buitengeleider van een coax.
Zolang we geen signaal injecteren in de
coax zelf, zal het potentiaal op de bin-
nengeleider op iedere plaats langs de
coax gelijk zijn aan dat van de buitenge-
leider.
Dit betekent dat de binnengeleider en de
buitengeleider gelijke spanningen voe-
Electron mei 2001
Fig. 1. Voorbeelden van 300 Ω en 450 Ω lintlijn
ren. We spreken in zo’n geval van ’com-
mon mode’-signalen op beide geleiders
van de coax. Bij een open lijn gebeurt in
feite exact hetzelfde. Doordat de afstand
tussen de twee geleiders zeer klein is ten
opzichte van de golflengte (op HF) wor-
den beide geleiders in gelijke mate beïn-
vloed door een extern stoorveld.
Ook hier ontstaan pure ’common mode’-
signalen. Het enige voordeel van een co-
axiale constructie is dat het veld dat
zorgt voor signaaltransport zich niet uit-
strekt tot buiten de kabel zelf, zodat we
coax zonder bezwaar tegen een muur of
een metalen pijp kunnen bevestigen. Bij
open lijn moet wel enige afstand worden
gehouden tot muren, masten, goten en
andere obstakels. Over het algemeen is
een afstand van een paar keer de tus-
senruimte tussen de geleiders zelf vol-
doende. Voor kortere stukjes mag daar
overigens best tegen gezondigd worden.
Bij mij loopt de lijn, eigenlijk meer een
luxe uitvoering van het bekende TV lint,
door hetzelfde gat in het kozijn waar
ook alle coax doorheen gaat. Enig effect
daarvan heb ik nooit kunnen meten. Het
is overigens wel belangrijk om de eerder
genoemde common mode signalen te
isoleren van het antennesysteem. Niet
voor de sier, of omdat het zo hoort,
maar omdat we niet gestoord willen
worden door het geratel en gereutel van
buurman’s computer!
Bij coax wordt de mate waarin dit soort
signalen worden onderdrukt vooral be-
paald door de kwaliteit (symmetrie) van
de toegepaste balun en gedeeltelijk ook
door de kwaliteit van de aarding van het
systeem. Bij open lijn is het vooral zaak
om de koppeling via parasitaire capaci-
teiten in de antennetuner klein te hou-
den, maar daarover later meer. In prak-
tijk blijken symmetrische voedingssyste-
men vaak aanzienlijk beter bestand te-
gen stoorvelden dan coax gevoede
systemen.
Voordelen
Maar open lijn heeft meer voordelen in
vergelijking met coax. Om er een paar te
noemen: er is geen balun nodig, open
lijn is licht in gewicht, geeft veel minder
verliezen en is daarbij ook nog eens rela-
5
tief goedkoop. Maar de echte voordelen
worden pas duidelijk als we kijken naar
de verliezen die in een antennesysteem
optreden. Het probleem van een simpele
dipool van onbestemde lengte is dat de
impedantie in het voedingspunt van
band tot band sterk kan variëren. Impe-
dantieniveaus in de ordegrootte van en-
kele tientallen ohm tot een paar kilo-
ohm zijn heel normaal. Aan het inzetten
van een antennetuner valt derhalve niet
te ontkomen. Het is goed om de rol die
zo’n tuner speelt nog eens nader te be-
lichten.
Reflectie
Signaaltransport op een voedingslijn
vindt altijd plaats door middel van lopen-
de golven. Zo’n lopende golf is in feite
een gecombineerde spanning en stroom-
golf waarbij spanning en stroom in fase
zijn en waarbij de verhouding tussen
spanning en stroom altijd gelijk is aan de
karakteristieke impedantie van de lijn.
Sluiten we de lijn af met een impedantie
die niet gelijk is aan de karakteristieke
impedantie van de lijn, dan zal slechts
een gedeelte van het toegevoerde ver-
mogen worden opgenomen en het ove-
rige deel zal, ook weer in de vorm van
een lopende golf, worden gereflecteerd.
De functie van een antennetuner onder-
aan de voedingslijn is simpel gezegd om
de reflectie van de antenne de nek om
te draaien. We doen dit door de tuner zo
in te stellen dat op de overgang van tu-
ner naar voedingslijn een reflectie ont-
staat die even groot is als de reflectie af-
komstig van de antenne, maar tegenge-
steld van fase.
Hierdoor heffen ze elkaar op, krijgt de
zender geen vermogen terug geleverd en
ziet bijgevolg netjes 50 ohm. Heen- en
teruggaande golven interfereren met el-
kaar en zorgen zo voor een patroon van
spannings- en stroomminima en -maxi-
ma. We noemen dit staande golven om-
dat de minima en maxima op vaste pun-
ten langs de kabel optreden. De verhou-
ding tussen maximum en minimum noe-
men we de staandegolfverhouding; in
het Engels, Standing Wave Ratio, of kort-
weg SWR. Bij een zuiver ohmse afsluitim-
pedantie is de SWR heel simpel uit te re-
176

kenen: SWR=Rb/Zk voor Rb>Zk en
SWR=Zk/Rb voor Rb<Zk.
Kassie belazer?
Vaak wordt gedacht dat het door de
antenne terug gereflecteerde vermo-
gen hoe dan ook verloren gaat, maar
dit is beslist niet waar! De term ’kassie
belazer’ suggereert dat de tuner er al-
leen maar voor zorgt dat het vermo-
gen van de zender niet wordt terug
geregeld, maar dat de antenne even
’slecht’ blijft, en dat het door de zen-
der geleverde vermogen niet volledig
wordt uitgezonden. Dit is onjuist! Een
simpel proefje laat zien wat er werke-
lijk gebeurt. Stel dat de antenne 20%
van het toegevoerde vermogen reflec-
teert. We stemmen de tuner onder
aan de lijn zo af dat de staandegolf-
meter tussen zender en tuner geen ge-
reflecteerd vermogen meer aangeeft.
Veronderstel nu eens dat we de staan-
degolfmeter vervolgens verplaatsen
en tussen de tuner en de antenneka-
bel opnemen. Wat zal deze dan aan
voorwaarts en gereflecteerd vermogen
aangeven als de zender b.v. 100 W le-
vert? Op het eerste gezicht zou je zeg-
gen: 100 W heen en 20 W terug,
maar de werkelijkheid is anders. Wan-
neer we zowel de voedingslijn als de
tuner in eerste instantie verliesvrij be-
schouwen vinden we 125 W heen en
25 W terug.... Hoe kan dat? Waar
komt die extra 25 W vandaan en
waar blijft het gereflecteerde vermo-
gen? De vraag stellen is ze eigenlijk ook
al beantwoorden. Het door de antenne
gereflecteerde vermogen kan niet terug
naar de zender. De enige uitweg is dan
terug naar de antenne. Hierdoor stijgt
het voorwaarts vermogen. Bij de anten-
ne arriveert dus 125 W. Trekken we daar
20% (gereflecteerd vermogen) vanaf dan
houden we 100 W uitgezonden vermo-
gen over, precies datgene wat de zender
levert! Hieruit blijkt dat zolang we er in
slagen om de antenne verliesvrij aan te
passen de impedantie van de antenne,
of de SWR op de lijn van geen enkel be-
Toegestane SWR bij 10 m kabel op 30 MHz voor
een totaal verlies op de lijn van 3 dB
RG58, 0,8 dB/10 m @ 30 MHz 1:10
RG213 0,4 dB/10 m @ 30 MHz 1:20
Wireman 450 Ω 0,08 dB/10 m @ 30 MHz > 1:100
Tabel 1
Fig. 2. Voorwaarts vermogen, links voor en rechts achter de tuner
177
Afleiding
De reflectiefactor is gelijk aan
Zb–Zk
ρ= ––––––
Zb+Zk
Waarin Zb de belastingsimpedantie en Zk
de karakteristieke impedantie van de lijn
De Staandegolfverhouding:
1+ρ
SWR= ––––
1– ρ
Omgekeerd is de reflectiefactor gelijk aan:
SWR–1
ρ= ––––––
SWR+1
Het gereflecteerde vermogen:
Pref=Pfor ρ
* 2
Voor een verliesvrije lijn is het voorwaarts
vermogen evenredig met
1 is P= I2Zk (Zk is de karakteristieke impe-
–––––
1–ρ2
Bij een lijn met verliezen is dit
1 ook uit de gegevens in tabel 1. In verge-
––––––
1–ρ2α2
Het voorwaarts vermogen bij de antenne:
α
––––––
1–ρ2α2
Het door de antenne opgenomen vermogen
(1–ρ )α
2
––––––
1–ρ2α2
en tevens het totale verlies van de voedingslijn.
lang zijn. Ook het feit of de antenne al of
niet in resonantie is doet er weinig toe.
We leven helaas niet in een ideale we-
reld en in praktijk moeten we wel dege-
lijk rekening houden met verliezen. Door
goede keuzes te maken kunnen we de
verliesvrije situatie echter wel benaderen
(fig. 2).
Demping en SWR
De verliezen in de voedingslijn nemen
toe naarmate de SWR stijgt. De totale
demping bij een gegeven SWR kan wor-
den berekend uit formule [8] (zie aflei-
ding). Hierin is ρ de reflectiefactor en
α de lijndemping bij een karakteristie-
ke afsluiting, gedefinieerd als de ver-
houding tussen uitgangs- en ingangs-
vermogen (demping in dB =
-10*log(α)). Ter illustratie van het ver-
schil tussen open lijn en coax is in ta-
bel 1 weergegeven hoe hoog de SWR
6
[1] mag worden voordat de helft van het
toegevoerde vermogen in warmte in de
lijn wordt omgezet.
Dat de toelaatbare SWR voor open lijn
veel hoger ligt wordt veroorzaakt door
[2] de veel lagere demping. En die lage
demping hebben we vooral te danken
aan de hogere karakteristieke impedan-
tie. De verliezen in een kabel bestaan uit
[3] koperverliezen en diëlektrische verliezen.
Op HF zijn de diëlektrische verliezen in
eerste instantie verwaarloosbaar. De ko-
perverliezen, dat wil zeggen de verliezen
[4]
tengevolge van de ohmse weerstand
van de geleiders, zijn gelijk aan I2R,
waarbij I de stroom en R de geleider-
weerstand voorstelt. Het vermogen dat
[5] een lopende golf op de lijn transporteert
dantie van de lijn). Dit betekent dat de
demping omgekeerd evenredig is met de
[6] karakteristieke impedantie. En dat blijkt
lijking met coax geeft de pakweg tien
keer hogere impedantie van 450 ohm
[7] lint een ongeveer tien keer lagere dem-
ping. Overigens moet worden opgemerkt
dat de in de afleiding gehanteerde for-
mules niet helemaal de werkelijkheid
[8] juist weergeven. De formules suggereren
dat het niet uitmaakt of de reflectiefactor
positief of negatief is (een afsluitimped-
antie hoger of lager dan de karakteristie-
ke impedantie), maar in werkelijkheid
maakt dat wel uit. Vooral bij een geringe
kabellengte en een lage frequentie zullen
de verliezen bij een lage impedantie aan-
zienlijk groter zijn dan uit [8] kan worden
berekend. Een beter beeld geeft het pro-
gramma TL (Transmission Lines) van
Dean Straw, N6BV waarvan de internet
variant is te vinden op:
http://fermi.la.asu.edu/w9cf/tran/index.html .
Dit doet echter niets af aan de strekking
van het verhaal, temeer daar de hogere
karakteristieke impedantie van open lijn
nog een tweede voordeel heeft. Bij een
antenne-impedantie die kan variëren
van enkele tientallen ohm tot een paar
kilo-ohm, laten we zeggen tussen 45 Ω
en 4,5 kΩ, blijft de SWR op een 450 Ω
lijn onder de 1:10. In het geval van een
50 Ω coax kabel komt de maximale SWR
voor het zelfde impedantiebereik uit op
1:90! Dit is gezien de daarbij optredende
verliezen absoluut onacceptabel. We zul-
len dus altijd maatregelen moeten ne-
men om de SWR op een coax binnen de
perken te houden, hetzij door het toe-
passen van traps, hetzij door middel van
andere trucs. Bij een open lijn is dat niet
nodig. De relatief lage SWR en de gerin-
ge verliezen zorgen ervoor dat we met
een gerust hart een “ongetemde” dipool
kunnen gebruiken. Tenminste, wanneer
we ook de verliezen in de antennetuner
binnen de perken weten te houden!
De tuner
Voor het aanpassen van een symmetri-
sche lijn zijn talloze bruikbare concepten
te bedenken. Een asymmetrische (coax)
tuner met een ringkernbalun aan de uit-
gang behoort daar niet toe. Een balun
aan de ingang van de tuner kan wel, in
TN van januari 2000 staat een aantal
voorbeelden afgebeeld. De meest ge-
Electron mei 2001

Fig. 3. Paralleltuner
bruikte en waarschijnlijk ook populairste
tuner is de parallel- of Johnsontuner.
Deze bestaat, zoals bekend, uit een pa-
rallelkring waarop de feeders zijn aange-
sloten en die inductief is gekoppeld met
de transceiver (zie fig. 3). Het voordeel
van zo’n inductieve koppeling is dat
common mode signalen in principe wor-
den onderdrukt. Alleen de parasitaire ca-
paciteit tussen koppelwikkeling en an-
tennespoel kan dan nog voor problemen
zorgen (TN van jan. 2000). In TN van ja-
nuari 2001 beschreef ik de mogelijkheid
om de koppelspoel te maken van coax,
zodat de buitengeleider als afscherming
tussen beide spoelen zou kunnen die-
nen. Ik had die afscherming aan een
kant geaard. Een aantal amateurs heeft
me erop gewezen dat dit niet kan wer-
ken en ze hebben gelijk! Waarvan acte.
De afscherming vormt namelijk ook een
wikkeling en gedraagt zich samen met
de binnengeleider als een 1:1 trafo. Hier-
door staat ook op de afscherming een
HF-spanning en dat was uiteraard niet de
bedoeling. Dat het bij mij wel werkte (ik
heb een extra common mode onder-
drukking gemeten van 10 tot 15 dB) is
achteraf gezien te wijten geweest aan
een samenloop van omstandigheden.
Een betere manier is om de afscherming
in het midden van de koppelspoel te on-
derbreken en vervolgens de twee zijden
allebei te aarden. Een andere mogelijk-
heid zou zijn om de koppelspoel via een
1:1 balun aan te sturen. In praktijk blijkt
dat wanneer we een afstand van zo’n 5
of 6 mm tussen de wikkelingen van bei-
de spoelen aanhouden de onderdruk-
king van common mode signalen meest-
al wel voldoende is. De werking van de
tuner is het best te doorgronden aan de
hand van de formule voor de ingangs-
impedantie aan de koppelspoel:
[9]
k2*XK*RB
ZIN=XK+ –––––––
XA
Hierin is Xk de reactantie van de koppel-
spoel, Xa de reactantie van de antenne-
spoel, k de koppelfactor tussen de twee
spoelen en Rb de belastingsweerstand.
We mogen uitgaan van een ohmse be-
lasting, omdat de parallelkring samen
met een eventuele reactieve component
in de belastingsimpedantie op de werk-
frequentie wordt afgestemd. Teneinde de
ingangsimpedantie gelijk te maken aan
50 Ω moet eerst de reactantie Xk worden
gecompenseerd. We doen dit met behulp
van de serie capaciteit C1. Vervolgens
moeten we het tweede deel van uitdruk-
king [9] gelijk maken aan 50 Ω. Als we
even uitgaan van een vaste koppelspoel,
dan kan dat door of de koppelfactor k of
Xa of beiden te variëren. Het veranderen
van k vergt een verschuiving of een kan-
teling van de koppelspoel ten opzichte
Electron mei 2001
van de antennespoel en daarmee een
mechanische voorziening. Daarom wordt
er over het algemeen voor gekozen om
de koppelfactor constant te houden en
alleen de reactantie van de antennespoel
instelbaar te maken. We kunnen dat
doen door op de spoel een aantal aftak-
kingen te maken die dan worden omge-
schakeld. Hiermee is de gewenste impe-
dantie echter alleen vrij grof en in stap-
pen in te stellen. Toch is dat geen be-
zwaar. Door namelijk de kring iets naast
de werkfrequentie af te stemmen kan de
impedantie wel exact op de gewenste
waarde worden ingesteld. De consequen-
tie hiervan is dat in de ingangsimpedan-
tie een extra reactieve component ont-
staat. Die component kan echter ook
weer met C1 worden weggewerkt. Vaak
wordt gedacht dat het verdraaien van C1
hetzelfde effect heeft als het veranderen
van de koppelfactor, maar dat is niet het
geval. De functie van C1 is uitsluitend
om reactieve (inductieve) componenten
in de ingangsimpedantie weg te regelen.
Tappen
Wanneer de belastingsweerstand te laag
wordt lukt het niet meer om de tuner af
te stemmen. De oplossing is dan om de
feeders meer naar het midden van de
spoel af te tappen. Hierdoor wordt de
koppeling met de kring lager en stijgt de
vervangingsweerstand over de parallel-
kring, met het gevolg dat het geheel
weer kan worden afgestemd. Vooral op
de hogere banden kan dit een probleem
geven. Het gebruikte aantal windingen
op de spoel is daar al klein en er zijn
niet zoveel aftakkingen meer voorhan-
den. Een elegant alternatief voor het in-
ductief tappen is dan om dit capacitief te
doen. Deze techniek werd o.a. toegepast
in de Annecke tuners (zie fig. 4). Er wordt
gebruik gemaakt van twee differentiaal-
condensatoren. Deze bestaan ieder uit
twee secties, waarvan de capaciteit van
de ene sectie toeneemt als de ander af-
neemt. Het voordeel is dat het impedan-
tieniveau traploos kan worden geva-
rieerd en dat ook op de hogere banden
soepel kan worden afgestemd. Helaas
zijn de benodigde differentiaalcondensa-
toren moeilijk verkrijgbaar. Het is echter
mogelijk om ze te vervangen door een
draaischakelaar en een aantal in serie
geschakelde vaste condensatoren (zie
fig. 5). Ook dit werkt heel goed en maakt
het afstemmen van lagere impedanties
op de hogere banden aanzienlijk gemak-
kelijker dan bij inductief tappen.
Verliezen
De verliezen in de tuner worden voorna-
Fig. 4. Principe
Annecke tuner
7
Fig. 5. Capacitief tappen met vaste C’s
melijk veroorzaakt door de ohmse weer-
stand van de antennespoel. Deze verlies-
weerstand Rs is om te rekenen naar een
equivalente parallel weerstand Rp over
de kring (Xl is de reactantie van de spoel).
[10]
X2L
Rp= ––
Rs
Rp staat niet alleen parallel met de kring,
maar ook met de belasting. Hierdoor ver-
deelt de kringstroom zich over beide
weerstanden. Om ervoor te zorgen dat er
zoveel mogelijk stroom in de belasting
loopt, moet Rp aanzienlijk hoger zijn dan
de belastingsweerstand. Dit betekent dat
we voor een gegeven belasting de zelfin-
ductie van de antennespoel zo groot mo-
gelijk moeten kiezen. Verder is het zaak
om de feeders over een zo groot moge-
lijk deel van de spoel af te takken. En
daarmee stuiten we meteen op een min-
puntje. De afstemming van een parallel-
tuner is namelijk niet eenduidig. Bij ver-
schillende instellingen kan een SWR van
1:1 worden bereikt. Maar dat betekent
niet dat al die instellingen ook goed zijn.
In bepaalde gevallen kunnen de verlie-
zen in de tuner behoorlijk oplopen. Het is
dan ook aan te raden om altijd een me-
tertje in te bouwen, waarop b.v. de stro-
men in de feeder kunnen worden afgele-
zen. Een maximale stroom bij een gege-
ven impedantie komt overeen met een
maximaal vermogen en dus minimale
verliezen. Zo’n stroomsensor bestaat uit
een ringkerntje met 10 windingen waar
de feederdraad doorheen wordt gesto-
ken. Parallel met het spoeltje is een weer-
stand van 330 Ω geschakeld om het ge-
heel minder frequentie-afhankelijk te ma-
ken. Het met behulp van een diode en
een C gelijkgerichte en afgevlakte signaal
kan vervolgens via een geschikte serie-
weerstand aan een metertje worden aan-
geboden. Om capacitieve beïnvloeding te
voorkomen heb ik nog een stukje af-
scherming aangebracht (zie afbeelding 6).
Constructie
In de literatuur wordt aanbevolen om de
niet gebruikte windingen van de antenne-
spoel kort te sluiten. De beide helften van
de spoel zijn nooit helemaal precies gelijk
en als we de ongebruikte windingen open
laten hangen dan bestaat de kans dat er
ten gevolge van parasitaire- en strooi-ca-
paciteiten een ongewenste asymmetrie
ontstaat. Dit effect doet zich vooral voor
op de hogere banden. De vraag is echter
of dat kortsluiten geen nadelig effect heeft
op de verliezen. Voor zover ik heb kun-
nen nagaan blijkt dat mee te vallen. Een
178

Fig. 6. Stroomsensor
meting van de Q-factor van een spoel met
en zonder kortgesloten windingen leverde
nauwelijks enig verschil op. Wel is het na-
tuurlijk van belang om voor de spoelen
stevig draad te gebruiken en de verbin-
dingen naar de schakelaar zo kort moge-
lijk te houden. Een ander punt dat in de li-
teratuur wordt genoemd is de impedantie
van de koppelspoel. Deze zou voor een
goed rendement ongeveer gelijk moeten
zijn aan de gewenste ingangsimpedantie,
in ons geval 50 Ω.
Dit betekent dat we ook het aantal win-
dingen van de koppelspoel omschakel-
baar zouden moeten maken. In praktijk
blijkt dat een vaste koppelspoel ook vol-
doet. Het is misschien niet optimaal,
maar ook zonder zo’n voorziening is het
geheel al complex genoeg. En dat is ei-
genlijk ook een beetje het bezwaar van
de parallel tuner. Hoewel de tuner over
een groot impedantiegebied aanpast en
dat, mits goed geconstrueerd, ook nog
doet zonder al te veel verliezen, blijft het
afstemmen wat lastig. Er zijn teveel
knoppen om aan te draaien en je moet
er ook nog bij nadenken.
Z-Match
Een andere inductief gekoppelde tuner is
de Z-match. Het circuit is afgebeeld in
fig.7. De tuner is opgebouwd rond twee
spoelen met ieder een koppelspoel voor
het aansluiten van de antenne. De com-
binatie van L3 en L4 wordt gebruikt voor
80, 40 en eventueel 30 m, terwijl L1 en
L2 de hogere banden, vanaf 20 m voor
hun rekening nemen. L1 en L3 mogen
elkaar niet zien. Dit kan worden bereikt
door een flinke afstand tussen de spoe-
len aan te houden en ze in hun lengteas
90 graden verdraaid op te stellen. De
wikkelgegevens zijn weergegeven in ta-
bel 2. De spatie tussen de wikkelingen is
zo gekozen dat de betreffende spoel en
de bijbehorende koppelspoel ongeveer
even lang zijn. Uiteraard kunnen de dia-
meters naar believen worden veranderd,
waarbij de gegeven zelfinducties in ieder
geval als richtwaarde kunnen worden
Fig. 7. Z-Match
179
aangehouden. De Z-match laat
zich aanzienlijk eenvoudiger be-
dienen dan een paralleltuner.
Wanneer eenmaal het gewenste
golflengtebereik is gekozen, dit
kan middels een dubbelpolige
wisselschakelaar, dan hoeven
we alleen nog aan de condensa-
toren te draaien om de juiste af-
stemming te vinden. De Z-Match
is door het ontbreken van aller-
lei schakelaars constructief een-
voudiger dan een parallel tuner
en leent zich ook beter voor zelf-
bouw. Het afstembereik is wel
wat kleiner en in voorkomende
gevallen zal er wat geëxperimen-
teerd moeten worden om alle
banden binnen boord te krijgen.
Dit geldt overigens niet alleen voor een
Z-Match. Iedere tuner heeft zijn beperkin-
gen en niet iedere willekeurige impedan-
tie kan altijd worden aangepast (ook de
spreekwoordelijke breinaald niet). Die
beperking ligt niet zo zeer in de maxima-
le SWR die zo’n tuner aan kan, maar
meer in de combinatie van ohms en re-
actief deel van de impedantie die aan de
tuner wordt aangeboden. De samenstel-
ling van de impedantie is afhankelijk van
de lengte van de antennekabel. Daarom
is het zinvol om wanneer de tuner op
een bepaalde band niet goed kan wor-
den afgestemd, de lengte van de kabel
wat te verkorten of te verlengen. Hier-
mee kunnen we ook voorkomen dat de
tuner te extreme impedanties krijgt aan-
geboden, waardoor de verliezen behoor-
lijk kunnen oplopen. In praktijk voldoet
de Z-Match uitstekend. De tuner laat zich
op alle banden heel soepel afstemmen.
Fig.8 geeft een kijkje in het binnenste.
Links zijn de afstem C’s te zien, daarach-
ter zit de spoel voor de hogere banden
en rechts die voor het laagste bereik.
Metingen
Het meten van verliezen in een tuner is
geen sinecure. In het algemeen hebben
Spoel L in µH
L1 1,5
L2 1,8
L3 3,2
L4 2,5
Tabel 2
Fig. 8. Het inwendige van de Z-Match tuner
8
we te maken met complexe impedanties
onder aan de voedingslijn. Om het uit-
gangsvermogen nauwkeurig genoeg te
kunnen bepalen moet de afsluitimpedan-
tie exact bekend zijn. Helaas beschik ik
niet over de benodigde apparatuur om
de impedantie voldoende nauwkeurig te
meten. Om toch een indruk te krijgen
van de prestaties van de beide tuner ty-
pen heb ik de metingen verricht met een
drietal zuiver ohmse afsluitimpedanties,
te weten: 47 Ω, 330 Ω en 2200 Ω. Als
bron gebruik ik een MFJ-259 antenne
analyser. Het voordeel hiervan is dat de
SWR direct kan worden afgelezen en op
1:1 kan worden afgeregeld. Bovendien
biedt de analyser een gestabiliseerde
output. Het uitgangsvermogen is echter
laag: zo’n 4 mW. Om ook bij dit soort
lage signaalniveaus nauwkeurig genoeg
te kunnen meten heb ik gebruik ge-
maakt van een gecompenseerde diode-
detector, zoals ook Kees, PA0CJH toepast
in zijn Power/SWR meter (Electron maart
2001, zie ook fig. 9). De gevonden resul-
taten zijn weergegeven in Tabel 3 en 4.
Daar waar een meetwaarde ontbreekt
kon geen goede aanpassing worden ver-
kregen.
De gevonden resultaten zijn zeker niet
representatief. Vooral de paralleltuner
zou ik nu anders maken. Toch geeft het
een aardig beeld. Opvallend is bijvoor-
beeld dat de paralleltuner bij lage imped-
anties niet geweldig presteert. Dit komt
overeen met het beeld wat ook in de li-
teratuur wordt gegeven: voor lage im-
pedanties kan beter gekozen worden
voor een ander tuner type. De verliezen
van de Z-match zijn hier ook wel wat ho-
ger, maar er is geen sprake van extreme
uitschieters. De Z-Match had wel wat
moeite met 2200 Ω. Op 80 en 40 was
de afstemming bijzonder kritisch en de
verliezen zijn hier ook relatief hoog. De
vraag is natuurlijk in hoeverre deze ge-
tallen iets zeggen over de verliezen die
in de praktijk, bij complexe impedanties,
optreden. De verliezen in een tuner ne-
Wikkelgegevens Z-Match
Diameter in mm Aantal windingen Spatie in mm
34 10 6
45 8 7
34 17 5
45 11 7
Electron mei 2001
Gemeten verliezen Parallel tuner in dB Gemeten verliezen Z-Match in dB
Rb @ f [MHz] 47Ω 330Ω 2200Ω Rb @ f [MHz] 47 Ω 330 Ω 2200 Ω
3,7 1,2 0,1 0,3 3,7 0,3 0,1 2,3
7 0,7 0,2 0,1 7 0,5 0,1 0,9
10 0,8 0,2 0,3 10 0,6 – –
14 1,1 0,1 0,2 14 0,6 0,1 0,3
18 1,7 0,2 – 18 0,7 0,4 0,4
21 – 0,4 – 21 0,7 0,1 0,3
24 4,1 – – 24 0,6 0,1 –
29 1,9 0,3 1 29 0,7 0,1 –

Tabel 3 Tabel 4

men vooral toe wanneer de belaste Q ging op de condensato-

factor van het circuit te hoog wordt. Dit
komt, zoals gezegd, tot uiting in een kriti-
sche afstemming. Je hoeft maar een
klein beetje aan de knoppen te draaien
en de SWR schiet omhoog. In praktijk
heb ik daar, zeker bij de Z-Match geen
last van. De tuner laat zich, ondanks het
ontbreken van een mechanische vertra-
Rectificatie
ren, uiterst soepel afstem-
men. Daarom denk ik dat het ook in
praktijk met die verliezen wel meevalt.
Kort samengevat
Bij een antennekabel denken we al snel
aan coax. Toch is coax niet altijd de beste
of zelfs de meest voor de hand liggende
Fig. 9. Gecompenseerde diode-detector op gaatjesprint
keus. Niettemin vinden we in antenne-
handboeken talloze antenne-ontwerpen
die speciaal zijn bedacht om de nadelen
van coax te omzeilen. Bij veel toepassin-
gen en dat geldt zeker voor eenvoudige
multiband antennes, is open lijn een veel
betere optie. De lagere verliezen en over
het algemeen lagere SWR zorgen ervoor
dat we nauwelijks eisen hoeven te stellen
aan de impedantie van de antenne.
Hoog- of laag-ohmig, al of niet resonant,
het maakt eigenlijk niet zo veel uit. En
dat maakt het construeren van een an-
tenne wel zo gemakkelijk. Je hangt ge-
woon op wat je kwijt kunt, knoopt er een
stuk open lijn aan, experimenteert wat
met de lengte van de kabel en laat de tu-
ner zijn werk doen en voila.... kan het
eenvoudiger?
Arend Harteveld, PA1ARE
pa1are@amsat.org

Technische Notities van PE1RRT

In het aprilnummer is bij de Techni- Hobby-idiotisme is ...
sche Notities van PE1RRT in figuur 1
op pagina 131 een fout geslopen: de ... drie maanden verwoed
pindiodes staan antiparallel en dan
werkt het natuurlijk niet. Hierbij de knutselen om de SWR van de
correcte tekening. Onze excuses. HF-antenne terug te brengen van
Redactie
1,1 tot 1,05.

Electron mei 2001 180

9
Meten aan kristallen
Kristallen die je van oude computerborden of inter- op de dipper snel reageert. Hoe ”luier” de
meter des te langzamer moet de dipper
facekaarten kan slopen zijn meestal van de goedkoop- verstemd worden, anders vindt je de dip
ste klasse. Dat houdt in dat de eigenlijke frequentie nooit.
Zelf gebruik ik voor dit doel een meer
soms meer dan 500 ppm (aantal delen per miljoen) af- dan 40 jaar oude griddipper met EC92
oscillatorbuis en EM84 ”schuifdeuren” af-
wijkt van de opgedrukte waarde. Daarom is er een be- stemindicator. Die reageert traagheids-
hoefte om op een eenvoudige manier te achterhalen loos en werkt daardoor erg prettig. Ook
een systeem met een rijtje LED’s zoals bij
wat die afwijking ongeveer is. Bovendien is die afwij- de S-meter op sommige VHF portofoons,
werkt snel.
king dan te corrigeren met een serietrimmer of Soms vind je rondom de ”hoofd-dip” nog
een of meerdere zwakkere dipjes. Dat
-spoel? Wil zo’n kristal ook in overtone werken, welke zijn spurious frequenties. Bij sommige
frequentie levert het op en wat is dan de mogelijkheid kristallen blijkt ook bij verstemmen van
de dipper van lagere naar hogere fre-
van verstemming? Op deze vragen moest een ant- quentie een kristaldip gevonden te wor-
den. Er worden dan twee onderling en-
woord komen. kele kHz verschillende frequenties ge-
vonden. Ik heb daar geen verklaring
voor. Bij gebruik van zo’n kristal in een
oscillatorschakeling blijkt echter, dat
Harry Grimbergen, PA0LQ

Draai van een hogere

Meten met de dipmeter
Om een en ander te meten gebruik ik op
eenvoudige wijze de grid- of FET-diposcil-
lator. De meetopstelling maak ik zoals fi-
guur 1 het principe laat zien. Voor ons
doel is de frequentieschaal van de dipos-
cillator lang niet nauwkeurig genoeg.
Daarom moet je de frequentiemeting
met een digitale frequentieteller doen.
Het ingangssignaal voor de teller wordt
afgenomen van een koppellus die rond
de spoel van de diposcillator wordt aan-
gebracht.
De aangegeven serieweerstand van on-
geveer 50 Ω dient om ongewenste
staande golven op de kabel naar de tel-
ler bij hogere frequenties te onderdruk-
ken.
Bij weglating van deze weerstand kan
het soms gebeuren dat de teller bij een
bepaalde frequentie, afhankelijk van de
kabellengte, te weinig signaal krijgt. In
mijn geval heb ik de koppellus, weer-
stand en coaxiaalaansluiting op een beu-
geltje aan de diposcillator gemonteerd.
Bij het wisselen van de dipperspoelen
kan deze lus gewoon blijven zitten om-
dat de diameter daarvan iets groter is.
Ook zou men een plankje met daarop
een paar aanslagen kunnen nemen, de
dipper kan dan in een vaste positie wor-
Fig. 1. De meetopstelling
den geplaatst. Het voornoemde beugeltje
kan vervolgens op dit plankje worden
vastgeschroefd. Voorts maakte ik van
een stukje PVC snoer een tweede kop-
pellus van twee windingen, voorzien van
twee krokodilklemmen, om het te testen
kristal aan te sluiten.
Deze koppelspoel wordt over de dipper-
spoel geschoven.
De meting
Die verloopt als volgt:
1. Prik de spoel voor het frequentiege-
bied waarin de kristalfrequentie valt in
de dipper.
2. Stem de dipper af op een frequentie
die 10 à 20 kHz hoger is dan de te
verwachten kristalfrequentie. Dit moet
je uiteraard aflezen op de frequentie-
teller.
3. Draai nu heel langzaam de frequentie
omlaag. De aanwijzing van het meter-
tje loopt op een gegeven moment te-
rug. Bij verder draaien wordt de meter-
uitslag steeds minder, totdat deze plot-
seling terugspringt naar de oude hoge
waarde.
4. Herhaal de handeling opnieuw, maar
ga dan niet verder dan de helft van de
maximale dip.
5. Overtuig je ervan, dat de dipper aan
het kristal is ”gelocked”. Dit doe je door
een vinger op ongeveer 1 cm van de
dipperspoel te houden. De aanwijzing
van de teller mag dan niet veranderen.
Zou de dipper vrij van het kristal gene-
reren dan zal bij nadering de frequen-
tie vele kHz veranderen.
6. De frequentieteller geeft nu
op een paar honderd Hz
nauwkeurig de seriereso-
nantie-frequentie van het
kristal aan.
Enkele opmerkingen hierover:
Het is belangrijk dat de meter
frequentie
naar een lagere
deze op de eerst gemeten frequentie os-
cilleert.
Verdere mogelijke metingen
Je kunt nu in serie met het kristal een
trimmer opnemen en de bovenstaande
meting opnieuw uitvoeren. Denk er wel
om, dat bij verdraaien van de trimmer de
”lock” uitvalt, zodat dan de handeling in
zijn geheel opnieuw moet worden ver-
richt. Hetzelfde kunnen we ook met een
seriespoeltje doen. Wees er wel op be-
dacht, dat er dan twee genereervoor-
waarden kunnen optreden. Bij een te
grote seriespoel treedt serieresonantie op
met seriespoel en kristalhoudercapaciteit
en ”ziet” de schakeling de eigenlijke kris-
talfrequentie niet meer.
Overtone
Je kunt ook constateren of het kristal in
overtone wil oscilleren.
De 3e overtone doet het bijna altijd en
bij sommige kristallen lukt het zelfs om
tot de 9e overtone te gaan. Merk hierbij
op, dat overtonebedrijf alleen mogelijk is
met oneven factoren, dus 3e, 5e, 7e, enz.
De verschuiving van de kristalfrequentie
kan weer met een serietrimmer of -spoel
bekeken worden, waarbij zal je kunnen
constateren, dat in overtonebedrijf het
kristal veel moeilijker is te verstemmen.
De achtergrond belicht
Om een beter inzicht te krijgen van wat
er allemaal gebeurt halen we het ver-
vangschema van een kwartskristal erbij,
zie figuur 2.
Ch is de houdercapaciteit, geschat op
4 tot 8 pF, welke gevormd wordt door

181 Electron mei 2001

10

Fig. 2. Het elektrisch
vervangschema van
een kristal.
het kristalplaatje met de opgedampte
electroden en de eigencapaciteit van de
behuizing.
Rser is een maat voor de activiteit of wel
de Q van het kristal. Waarde is zo’n 10
tot 70 Ω voor kristallen waarvan de
grondfrequentie 1 tot 20 MHz is.
De serie weerstand
is frequentieafhankelijk
Lmot en Cmot zijn resp.de ”motional”
zelfinductie en de -capaciteit van het kris-
tal.
Schat Lmot op enige tientallen mH en
Cmot op 10 tot 40 fF (1fF =1 femtofarad
= 0,001 pF).
De verhouding Cmot / Ch bepaalt de
mate van de mogelijke frequentie ver-
schuiving. Het blijkt, dat in overtonebe-
drijf Lmot ongeveer even groot blijft en
dat Cmot afneemt met nagenoeg het
kwadraat van het overtone getal. Van-
Fig. 3. Meetopstelling voor het bepalen van de serieresonantie
Electron mei 2001
daar de veel geringere frequentiever-
schuiving in overtonebedrijf.
Gegevens bepalen met behulp
van een scoop
Wanneer je een HF-generator, die onge-
veer 1 Veff kan afgeven en een oscillo-
scoop die tot 30 MHz of hoger gaat, ter
beschikking hebt, dan kan je nog wat
meer aan het kristal meten. In figuur 3 is
de meetopstelling getekend. Bij seriere-
sonantie vormen Lmot en Cmot een se-
riekring en blijft Rser over. Deze is zeer
laag t.o.v. de impedantie van Ch, zodat
maximaal signaal op de scope te zien is,
wanneer de HF generator op deze fre-
quentie wordt afgestemd. Door de ver-
houding van de spanning voor en achter
het kristal te berekenen kan rechtstreeks
de Rser bepaald worden. Iets boven de
serieresonantiefrequentie vinden een mi-
nimale spanning met de scope. In de
”mot” tak blijft dan een geringe resulte-
rende zelfinductie over, die met Ch een
parallelkring vormt. Die frequentie is de
parallelresonantiefrequentie van het kris-
tal. Vervolgens kan Ch met een gewone
capaciteitsmeter bepaald worden.
Hierbij hebben we dan alle gegevens om
de componenten in het kristalvervan-
gingsschema uit te rekenen.
Praktisch voorbeeld
Hierbij volgt dan nog als voorbeeld de
11
resultaten van een experiment gedaan
met een 21.900 kHz 3e overtone kristal.
Dit kristal vertoonde 2 overtone frequen-
ties die zich als dip manifesteerden af-
hankelijk of in frequentie van hoog naar
laag of van laag naar hoog gedraaid
werd. In de meting met de opstelling vol-
gens figuur 3 werd voor de ”foute” over-
tone frequentie de dubbele waarde van
Rser gevonden, zodat dit kristal in de
1 2 3 4
10 pF 7309,0 21900,9 21952,9
30 pF 7306,0 21900,2 21952,7
0 µH 7304,2 21899,6 21952,6
10 µH 7302,4 – –
33 µH 7294,5 – –
praktijk toch wel op de goede overtone-
frequentie zal oscilleren.
In kolom 1 staat de waarde van de trim-
mer-L of -C, de 2e kolom geeft de gevon-
den grondfrequentie, de 3e kolom de
”goede” 3e overtonefrequentie en de 4e
kolom de ”foute” overtonefrequentie.
Goed is te zien, dat de verschuiving van
de grondfrequentie veel groter is dan bij
overtone en dat de ”foute overtone” veel
minder te verschuiven is. Dit is ook ka-
rakteristiek voor andere optredende spu-
rious frequenties.
Ook is te zien, dat de 3e overtone fre-
quentie niet precies 3x de grondfrequen-
tie is, doch daar enige tientallen kHz van
afwijkt.
In overtone zijn geen metingen met se-
riespoel gedaan. Daar bleken de spoel-
tjes voor stabiel bedrijf veel te groot te
zijn. Eigenlijk bepaalt de reactantie van
de trimmer de verschuiving. In dit geval
kan de frequentieverschuiving t.g.v.
30 pF op de grondfrequentie vergeleken
worden met die van 10 pF op de overto-
ne en verandert de frequentie 1,8 kHz
op de grondfrequentie tegen 1,3 kHz op
de overtone. Uitgedrukt in relatieve ver-
schuiving wordt dat dan 240 ppm resp.
60 ppm.
Succes met je metingen,
Harry, PA0LQ
182
 Electret-microfoons
Tegenwoordig gebruikt bijna iedere zendamateur een Waarom willen we dan een condensator-
microfoon? Wel, het is de eenvoudigste
electret-microfoon. Bij het kapsel is een FETje inge- manier om een vlakke frequentiekarak-
bouwd. Soms is niet duidelijk hoe zo’n ding aange- teristiek te krijgen. Daarvoor namen
onze voorvaderen een aantal nadelen
sloten moet worden en is er verwarring over de op de koop toe. Deze nadelen zijn:
– de noodzaak van een externe (polari-
geluidskwaliteit bij dichtbij bespreken. Toch hebben satie)spanning,
– de kleine uitgangsspanning en
deze microfoons een zeer goede kwaliteit en zijn ze – de zeer hoge inwendige impedantie.
zelfs geschikt voor het opnemen van muziek, als de Voor spraak, zeker als dat door een SSB-
zender moet, stel je nauwelijks eisen aan
ingebouwde FET goed ingesteld en afgesloten wordt. de frequentiekarakteristiek van een mi-
crofoon. Waarom zou je dan naar een
condensatormicrofoon kijken? Bedenk,
dat condensatormicrofoons absoluut on-
de aangelegde spanning 60 volt is, dan gevoelig zijn voor magneetvelden. Zo’n
H.L. Rutgers, PA0SU, Eindhoven zal de lading op de microfoon zijn: Q = C ding kun je direct naast de voedingstrafo
V = 50.10-12*60 = 3 nC (nanocoulomb) van de lineair zetten. En er zijn mogelijk-
en dat is maar een miezerig klein beetje. heden om de nadelen te omzeilen.
Als het membraan door geluid in bewe-
ging wordt gebracht, verandert de capa- De electret-microfoon
Inleiding citeit van de condensator met de geluids- De electret-microfoon is in feite een con-
Er zijn drie hoofdsoorten microfoons: de druk. Doordat de weerstand naar de densatormicrofoon zonder de bovenge-
dynamische, de condensator- en de elec- voedingsspanning zo ontzettend groot is, noemde nadelen:
tret-microfoon (spreek uit: elektreet). Ik zal de lading van de microfoon niet ver- – de externe polarisatiespanning is niet
wil het hier niet hebben over exotische anderen, ook al is zijn eigen capaciteit meer nodig omdat de lading ’vast in
zaken als de bandmicrofoon en ook de maar klein. De capaciteitsvariatie is in de de microfoon gebakken zit’ (ik kom
dynamische microfoon blijft verder bui- orde van 0,01 pF. De spanningsvariatie daar nog op terug);
ten beschouwing. die daardoor over de microfoon ontstaat, – de zeer hoge inwendige impedantie,
De condensatormicrofoon is schematisch is een paar millivolt. De versterker waar- waardoor de versterker er achter ook
weergegeven in figuur 1. In feite is zo’n op de microfoon wordt aangesloten een hoge impedantie moet hebben
microfoon niets anders dan een conden- moet een zeer hoge ingangsweerstand wil je nog enige spanning overhou-
sator van ongeveer 50 pF met een vaste hebben, in dezelfde orde als de weer- den, is geen probleem meer sinds we
plaat en een dunne beweegbare plaat: stand naar de voeding. ruisarme FETs hebben en
het membraan. Dat membraan
wordt via een zeer grote weerstand
van spanning voorzien zodat de
condensator een lading Q heeft. Als

Fig.1. De condensatormicrofoon

Discussies over wijn en

microfoons hebben
gemeen dat men gebruik
maakt van bloemrijke,
soms dichterlijke, maar
meestal niet- of nauwelijks
gedefinieerde maatstaven
om de kwaliteit aan te
geven.
PdB Achterzijde van een electret-microfoon (MC 2000) met tweepuntsaansluiting. Voor meetdoeleinden is de
verbinding met het huis doorgekrast.

183 Electron mei 2001

12

– de lage uitgangsspanning is met zo’n
FET uitstekend op te krikken tot enke-
le tientallen millivolt.
Bovendien is met de huidige fabricage-
technieken zo’n microfoon voor een gul-
den te maken in, zo men wil, zeer kleine
afmetingen. Het hele spul zit in een pille-
tje. Bij zo’n electret microfoon zit het FET-
je ingebakken: het microfoonelement
hangt rechtstreeks aan de gate. Deze
verbinding is niet naar buiten uitgevoerd
zodat de impedantie zeer hoog gehou-
den kan worden. Wat wordt er dan naar
buiten uitgevoerd? Hoe moet ik hem
aansluiten? Daar gaan we het over heb-
ben.
De impedantie-omzetter
Als de FET als sourcefollower geschakeld
is (figuur 2a) zullen er altijd drie aansluit-
punten moeten zijn: aarde, de voedings-
spanning (aan de drain) en de signaal-
aansluiting aan de source van de FET. Zo
gebruikt, versterkt de FET niet in span-
ning.
De impedantie aan de source (100 Ω) is
echter een miljoen keer lager dan die
aan het element, zodat die eenvoudig op
elke microfoonversterker kan worden
aangesloten.
De versterkerconfiguratie
Als het signaal van de drain wordt afge-
nomen (figuur 2b) dan versterkt de FET
het signaal dat op de gate staat. Hoeveel
die versterking is, hangt af van de weer-
stand in de drain en de ingebouwde
weerstand in de source: Rs. In dit geval
hoeft het kapsel maar twee aansluitin-
gen te hebben: aarde en drain. Tussen
drain en voeding wordt een weerstand
van ongeveer 2 kΩ aangesloten. Van de
drain wordt het signaal afgenomen.
Het uitgangssignaal kan wel honderd
keer zo groot zijn als dat van de impe-
dantie-omzetterconfiguratie van hierbo-
ven. De uitgangsimpedantie van de scha-
keling is gelijk aan de drainweerstand.
Die is voldoende laag om elke ordentelij-
ke versterker te sturen.
N.B.: Een microfoon hoeft niet ’aange-
past’ te worden zoals nog vaak wordt
gedacht (ook een dynamische microfoon
niet). De ingangsweerstand van de mi-
crofoonversterker moet minstens tien
keer zo groot zijn als de inwendige weer-
stand van de microfoon.
N.B.: De schakeling van figuur 2a kan
natuurlijk ook als versterker geschakeld
worden: de source-aansluiting laten we
los hangen en we beschouwen de ande-
re aansluitingen alsof het een tweepunts-
microfoon is.
Electron mei 2001
Fig.2. Drie mogelijke schakelingen
van electret-microfoons:
a. Impedantie-omzetter, met drie
aansluitingen.
b. Versterker, met twee aanslui-
tingen. Rs is niet altijd aanwezig.
c. Versterker in oudere driepunts-
electreten.
De schakeling binnen de stippellij-
nen zit in het microfoonkapsel.
In de tekst wordt uitgelegd hoe de
schakelingen a en c van elkaar te
onderscheiden zijn.
Wat zit er in het kapsel?
De oudere electret-kapsels hebben een
driepuntsaansluiting. Zit daar een impe-
dantie-omzetter in? Niet altijd. Het kan
ook zijn dat de schakeling van figuur 2c
is toegepast. Of we te maken hebben
met de schakeling uit figuur 2a of die
van figuur 2c is na te gaan met een goe-
de ohmmeter.
Met een goede ohmmeter bedoel ik een
meter die op het kilo-ohmbereik met een
spanning kleiner dan 0,5 volt werkt. Met
zo’n meter meet een siliciumdiode altijd
oneindig, ongeacht hoe je de meter aan-
sluit. De tegenwoordige felgekleurde di-
gitale meters doen dat. De meterspan-
ning is te klein om de diode open te krij-
gen. In dat geval kun je weerstanden in
spanningsloze schakelingen meten. De
halfgeleiders blijven dicht!
Welke aansluiting aarde is, zal onmiddel-
lijk duidelijk zijn: het pootje dat ’aan het
huisje ligt’ (minder dan 2 Ω tussen huis
en aansluiting) is de aardaansluiting.
Vaak is er zelfs een verbinding te zien
tussen die aansluiting en de rand van de
behuizing.
Als er een aansluiting is die naar aarde
een weerstand van minder dan 2 kΩ
meet, ongeacht hoe je de ohmmeter
aansluit, dan is dat het pootje aan de
source van figuur 2a. De andere aanslui-
ting zal naar aarde een willekeurige
waarde aangeven, die verandert als de
draden naar de ohmmeter verwisseld
worden. Dat is dan de drain van de FET.
We hebben hier te doen met de schake-
ling van figuur 2a.
Als tussen beide aansluitingen en aarde
een willekeurige weerstand gemeten
wordt die anders is bij het verwisselen
van de draden naar de ohmmeter en de
weerstand tussen de aansluitingen die
Fig.3. Twee soorten vervorming van een electret-microfoon bij oversturing.
a. Scherp afgetekende vervorming, die bij normaal gebruik geen problemen hoeft te geven.
b. Minder scherpe, maar veel moeilijker te verhelpen vervorming.
Nadere uitleg in de tekst.
13
niet aan aarde liggen is in de buurt van
2 kΩ, ongeacht hoe je de ohmmeter
aansluit, dan hebben we te maken met
de schakeling van figuur 2c. Welke van
de twee de drain is en welke de aanslui-
ting naar de voedingsspanning, is dan
nog de vraag. Gewoon proberen! Bij een
voedingsspanning van drie volt gaat er
niets kapot.
De tweepuntsaansluiting is veel eenvou-
diger. Daar zit de schakeling van figuur
2b in. De aardaansluiting is eenvoudig te
vinden zoals boven aangegeven.
Grote geluidsdruk en electrets
Een van dichtbij besproken microfoon
krijgt grote geluidsdrukken te verwerken.
Er is dus alle kans dat de FET in de mi-
crofoon het signaal zal vervormen. Dat
moeten we nagaan. We sluiten de micro-
foon (in de versterkerconfiguratie) aan
op een oscilloscoop. De voedingsspan-
ning maken we minstens vijf volt. We
kunnen dan in de microfoon Aaaaaaa...
roepen (van dichtbij) en kijken of er ver-
vorming optreedt. Dat is een erg grove
manier en er komen waarschijnlijk ge-
zinsleden informeren of alles goed met
je gaat als je zo een kwartiertje bezig
bent.
Beter is het om een kleine communica-
tieluidspreker te gebruiken die we met
een toongenerator sturen. Zoek de reso-
nantiefrequentie van de luidspreker op.
Die zal in de buurt van 250 Hz liggen. Bij
deze frequentie geeft de luidspreker de
minste vervorming (even goed luisteren!)
en is de akoestische golflengte groot ge-
noeg om niet allerlei rare effecten te krij-
gen als de afstand tussen de luidspreker
en de microfoon een beetje verandert.
Houd de microfoon zo dicht mogelijk bij
de luidspreker en draai het niveau op tot
de sinus op de oscilloscoop duidelijk
gaat vervormen. Als de vervorming er
uitziet als in figuur 3a, met een scherpe
afplatting en de sinus op de scoop is dui-
delijk groter dan je met dichtbij bespre-
ken kunt halen dan is alles in orde.
Vervelender wordt het wanneer de ver-
vorming er uit ziet als in figuur 3b. Als
we bovendien met dichtbij bespreken
dat niveau vlot halen dan moeten we
daar iets aan doen!
Wat te doen bij vervorming?
We gaan eens kijken of we de verbin-
ding tussen huis en de aardaansluiting
184
kunnen vinden. Als we die van buitenaf
niet ’door kunnen krassen’, is het typisch
een geval van jammer.
Als we daar wel bij kunnen, gaan we
eerst de stroom door de FET eens meten
bij een voedingsspanning van vijf volt.
Als de drainstroom kleiner is dan zo’n
150 µA dan wordt de zaak vrij hopeloos.
Bij zo’n 300 µA of meer zit het er dik in
dat we de microfoon met succes kunnen
modificeren. Kijk eerst nog even tot hoe
ver je de voedingsspanning kunt laten
dalen voordat de stroom door de FET
scherp afneemt. Gebeurt dat pas bij
spanningen kleiner dan 0,5 volt dan is
de kans op succes nog groter.
Om de vervorming de baas te worden
gaan we een source-weerstand aanbren-
gen of de bestaande source-weerstand
vergroten. In figuur 2 heb ik steeds een
source-weerstand Rs getekend. Die hoeft
er echter niet te zitten of die kan te klein
zijn.
Dat vergroten van de source-weerstand
kan alleen als we bij de verbinding tus-
sen de aardaansluiting en het huis kun-
nen. Die moeten we ’doorkrassen’. De
oorspronkelijke aardaansluiting is nu de
source-aansluiting geworden (eventueel
via een te kleine source-weerstand). Nu
kunnen we een source-weerstand aan-
brengen van 500 Ω tot 2 kΩ over de
doorgekraste baan. Hoe groot die moet
zijn, bepalen we experimenteel. Gewoon
naar de vervorming kijken. Het zal blij-
ken dat bij de beste instelling de stroom
door de FET tussen de 150 en de 300 µA
uit zal komen. Hoe de uitwendige sour-
ce-weerstand aan het (meestal alumini-
um) huisje bevestigd wordt, laat ik aan
de fantasie van de lezer over.
De duurdere electret-
microfoons
Bij de duurdere electrets is de FET niet
samengebouwd in ’het pilletje’. De FET-
schakeling is met wat moeite bereikbaar.
Hier kunnen we naar hartelust experi-
menteren. Vaak vinden we bij deze mi-
crofoons ook een discrete gateweerstand
van zo’n 50 MΩ. Die moet tussen gate
en aarde zitten.
Vaak is hij aangesloten tussen gate en
source. Dat is verkeerd! Veranderen dus.
Wees zuinig op die hoogohmige weer-
standen; er is nauwelijks aan te komen.
Ik houd mij aanbevolen bij degene die
mij die kan leveren in een kleine afme-
ting!
Electrets en HiFi
De kwaliteit van electret microfoons is in
principe zo goed dat ze uitstekend ge-
schikt zijn om muziek op te nemen. Ver-
gis je dan niet in de geluidsdruk die in de
pieken kan optreden! Voor kleine en-
sembles die klassieke muziek spelen, is
die net zo groot als bij dichtbij bespre-
ken. Voor zaalversterking, een microfoon
vlak voor bv. een trompet of een
jazz/popzanger die direct in de micro-
foon zingt, zijn electrets absoluut onge-
schikt. Neem daar maar een dynamische
microfoon voor.
De kwaliteit van de electret microfoon
met een ingebouwde FET verbetert on-
waarschijnlijk veel door de drain zeer
185
Fig. 4. De FET in het
microfoonkapsel is hier
met een zeer lage
weerstand afgesloten.
Dat geeft een onge-
looflijk veel betere
kwaliteit, zeker voor
HiFi-toepassingen.
laagohmig af te sluiten. Ik heb daar al
eens eerder over geschreven in het arti-
kel: ’FET in geaarde source schakeling
met hoog IP3’ in Electron van augustus
1999, blz 332.
Daar duid ik op de Ten Pierick-versterker
met virtuele aarde. Op die schakeling ligt
een embargo. Er is echter de mogelijk-
heid die ik aangeef in de hoogfrequent-
schakeling: een transistor in geaarde ba-
sisschakeling bovenop de FET in de mi-
crofoon (zie figuur 4). De emitter van de
gebruikte transistor laat aan de FET een
weerstand zien die kleiner is dan een
ohm. Het signaal wordt van de collector
afgenomen.
De totale versterking blijft hetzelfde.
De voedingsspanning moet in dit ge-
val toch minstens 12 volt zijn. We
zorgen er met de deelweerstanden
aan de basis voor dat de emitter-
spanning en dus de drainspanning,
minstens 5 volt is. Verder gelden de-
zelfde maatregelen om de vervor-
ming te bestrijden als hierboven be-
schreven.
Deze schakeling geeft ook voor
spraak een enorme verbetering, zelfs
voor een SSB-zender!
De back-electret-microfoon
Wat is een ’back-electret’? Zoals aan het
begin verteld, wordt de lading die nodig
is om de microfoon te laten werken ’in
de microfoon gebakken’. Dat kan op
twee manieren: de lading in het mem-
braan aanbrengen of de lading in de
vaste elektrode aanbrengen (wat in de
dertiger jaren al gedaan werd). In dat ge-
val spreken we van een back-electret-mi-
crofoon.
De ’gewone’ electret is goedkoper. Het
30 µm dikke membraan is van teflon
(zeer kwetsbaar) met een opgedampt
laagje aluminium. In dat membraan is de
lading geschoten. Die loopt niet weg.
Bij een back-electret zit de lading in een
laagje op de vaste (er achterliggende,
vandaar het woord ’back’) electrode. Het
membraan kan nu veel dunner zijn,
soms zelfs maar 4 µm! Zo’n membraan
volgt de luchttrillingen nog beter en zal
in het hoog meer transparant klinken.
De vorm van de vaste elektrode spreekt
daar ook een belangrijke rol, dus niet
elke back-electret is per definitie beter
dan een ’gewone’ electret-microfoon.
14
Richtingsgevoelige versus
rondomgevoelige microfoons
Tot besluit nog een paar algemene op-
merkingen over het gebruik van micro-
foons. Er zijn allerlei (condensator)micro-
foons met meer dan een membraan die
naar keuze verschillende richtingskarak-
teristieken hebben. Daartoe zijn schake-
laars op de microfoon aangebracht. Daar
zullen we het hier niet over hebben. We
beperken ons tot een microfoon met één
element.
De twee meest gangbare richtingskarak-
teristieken zijn geschetst in figuur 5. Fi-
guur 5a geeft een rondomgevoelige mi-
crofoon weer, figuur 5b is een cardioide-
karakteristiek. Deze niervorm geeft weer
dat de microfoon naar achteren toe on-
geveer 20 dB minder gevoelig is dan
naar voren. Deze microfoon is geschikt
voor zaalversterking, ook ’public address’
genoemd. Bij zaalversterking mag het
geluid dat van de achterwand van de
zaal terugkomt geen rondzingen van de
installatie veroorzaken. Er zijn echter drie
nadelen aan deze microfoon:
– hij is handgevoelig (ook tikken tegen
een statief met zo’n microfoon geeft
een hoop kabaal als er geen verende
ophanging is gebruikt),de lage tonen
worden te sterk weergegeven wan-
neer hij binnen een halve meter wordt
besproken (’boost’ in het laag) enhij is
plopgevoelig: medeklinkers, vooral de
’p’, oversturen de microfoon.
Fig.5. De twee meest voorkomende richtings-
karakteristieken van microfoons.
a. De karakteristiek van een rondomgevoelige
microfoon.
b. De cardioide- of nierkarakteristiek. Een micro-
foon met deze karakteristiek is naar achteren
wel 20 dB minder gevoelig dan naar voren.
De rondomgevoelige microfoon heeft die
nadelen niet, doch die is weer erg gevoe-
lig voor hele lage frequenties tot in het
subsone gebied. (Doe maar eens voor-
zichtig een deur in de kamer open of
dicht).
Neem voor het gebruik met een zender
altijd een rondomgevoelige microfoon.
Hij is niet handgevoelig, geeft geen extra
lage tonen bij het dichtbij bespreken en
de zeer lage frequenties zijn te bedwin-
gen met een hoogdoorlaatfilter direct
achter de microfoon. De plopgevoelig-
heid, die electrets meer hebben dan dy-
namische microfoons, moet bedwongen
worden met akoustische filters voor de
microfoon en het bespreken van de zij-
of achterkant.
Succes en 73,
Herbert, PA0SU
Electron mei 2001
DATV-Live
Op de komende VHF-dag op 17 mei 2001 in de Licht-
mis zal Uwe Kraus een lezing verzorgen (met demon-
stratie) over digitale ATV. Paul Veldkamp, PA0SON,
bewerkte en vertaalde dit artikel voor Electron. Tij-
dens de HAMRADIO 2000 in Friedrichshafen werd
voor de eerste keer ’live’ digitale ATV (DATV) gede-
monstreerd. Deze korte bijdrage geeft een indruk van
de door de Duitse DATV-Arbeitsgruppe opgebouwde
apparatuur en geeft een overzicht van de ontwikkelin-
gen op het gebied van DATV tot op heden en in de
toekomst.
Uwe Kraus, PA3ACY/DJ8DW
Bewerkt en vertaald door Paul Veldkamp, PA0SON
Vanuit de stand van ’Distrikte’ in hal 9
werd elke dag van HAMRADIO 2000
continu digitale ATV gemaakt met een
camera en een zender van 10 mW. Het
2 MHz brede signaal op 434 MHz ging in
een 11 elements yagi. Herrmann
(DF2DS), Rudolf (DJ3DY) en Willi (DC5QC)
waren verantwoordelijk voor de zendin-
stallatie en beantwoordden vragen van
talrijke geïnteresseerden. Het ontvangsta-
tion bevond zich ook in hal 9 op de
stand van de Arbeitsgemeinschaft Ama-
teurfunkfernsehen (AGAF) op ongeveer
20 meter afstand van de zendlocatie.
Fig. 1. Blokschema opstelling digitale ATV in Friedrichshafen
Electron mei 2001
Hier werd de apparatuur door Hans-Juer-
gen (DJ8VR), Volker (DJ1CU), Klaus
(DL4KCK), Heinz (DC6MR) en Uwe
(DJ8DW) bediend. Natuurlijk werden ook
hier vragen beantwoord. Naast Duitse
amateurs bleken ook veel andere Euro-
pese en zelfs niet-Europese amateurs bij-
zonder geïnteresseerd.
De huidige DATV-techniek
De zend- en ontvangapparatuur van de
tweede generatie wordt in figuur 1 in
een blokschema getoond. Aan de zend-
kant levert de camcorder een PAL sig-
15
naal (van de camera of de player). In de
aangesloten PAL/MPEG omzetter wordt
daaruit een MPEG2 signaal met een da-
tatransportstroom van 2 Mb/s gemaakt.
Dit is de maximaal haalbare overdraag-
bare informatiestroom met gebruikma-
king van de foutcorrectiecodering FEC.
De gebruikte datatransportstroom is va-
riabel en op een gemiddelde waarde van
1,2 Mb/s ingesteld. Het verschil bepaalt
de FEC en de extra toegevoegde NUL-
pakketten. Deze toepassing is onbevredi-
gend, maar de toegepaste éénchip MPEG
encoder voorziet niet in een betere op-
lossing zonder een grote hoeveelheid ex-
tra hardware. Het IC zelf produceert
slechts de basisdatastroom met variabele
data-rate en ondersteunt de MPEG stan-
daard niet volledig (geen B-beelden).
De volgende (al gestarte) ontwikkelings-
stappen kunnen slechts leiden tot een
betere beeldkwaliteit met dezelfde da-
tastroom. De GMSK-encoder bevat een
digitaal deel dat uit tabellen de I- en
Q-signalen samenstelt, afhankelijk van
de ingangsbitstroom. Daarnaast bevat de
encoder een nog analoog werkende I/Q
modulator die een GMSK-signaal op
36,2 MHz produceert. Deze middenfre-
quentie is gekozen om de mogelijkheid
te hebben in de hieropvolgende band-
doorlaatversterker goed verkrijgbare op-
pervlaktegolffilters (SAW) van 2 MHz toe
te passen. Deze worden bij DAB (Digital
Audio Broadcasting) gebruikt. Ter verbe-
tering van de flanksteilheid en de veraf-
selectiviteit zijn twee filters met schei-
dingsversterkers in cascade geschakeld.
De mixer (SBL1-X) zet met een local oscil-
latorsignaal van 470,2 MHz het MF-sig-
186
naal om naar 434 MHz. De hierop
aangesloten banddoorlaatverster-
ker met helicalfilter levert 10 mW
bij 50 ohm. Een 30 dB powermodu-
le maakt daar vervolgens 10 W
van. Met dit vermogen kunnen
over middelgrote afstanden verbin-
dingen worden gemaakt, of er kan
een grote eindtrap mee worden
aangestuurd.
In de ontvanger worden kwart-
lambda-Lecherlijnen toegepast: een
bij de ingang en een dubbele als
bandfilter tussen voorversterker en
mixer (SBL1-X). In de middenfre-
quentversterker worden twee in
cascade geschakelde begrenzings-
versterkers met ingebouwde FM-de-
modulator gebruikt. Aan de ingang
bevindt zich een oppervlaktegolffil-
ter, een tweede zit tussen de ver-
sterker-IC’s. Uit het gedemoduleer-
de signaal wordt in een comparator
(slicer) de seriële datastroom ge-
haald. Vervolgens wordt uit die se-
riële datastroom met een 16 MHz
kristal-PLL en deler het bijbehoren-
de 2 MHz kloksignaal gehaald.
Voor de foutcorrectie, de MPEG-decode-
ring en het maken van het analoge RGB
en PAL signaal wordt een normaal in de
handel verkrijgbare Set-Top box gebruikt.
Deze werkt volgens de digitale satelliet-
standaard. Hiervoor wordt de ontvangen
seriële MPEG2 transportstroom in een re-
modulator als een smalbandig QPSK-sig-
naal gemoduleerd op een draaggolf van
1152 MHz. De box zelf moet op een
symbolrate van 1 megasymbol/s inge-
steld worden. Veel boxen hebben moei-
lijkheden met deze geringe symbolrate,
terwijl de faseruis van de local oscillators
zeer storend wordt bij de smalbandige
ingangssignalen; andere boxen werken
pas bij een ingestelde symbolrate van
minimaal 2 megasymbol/s. Zender en
ontvanger zijn modulair opgebouwd op
een printplaat in Euro-formaat. De digita-
le signaalverwerking is voornamelijk in
programmeerbare logica ondergebracht.
Voorafgaande werkzaam-
heden en de eerste tests
De eerste experimenten met DATV zijn
vijf jaar geleden begonnen. De belang-
rijkste vraag was toen welke modulatie-
soort gekozen zou worden. De keuze viel
op Gaussian Minimum Shift Keying
(GMSK). GMSK heeft zich bewezen bij de
mobiele telefonie (GSM), het geeft een
compact frequentiespectrum en een con-
stante amplitude, ook na bandpass-filte-
ring. Vermogensversterking is net als bij
FM met een klasse C versterker mogelijk.
Demodulatie in de ontvanger is net zo
eenvoudig met een aan de bandbreedte
aangepaste FM-demodulator; een meer
ingewikkelde coherente demodulator
geeft een verbetering van bijna 3 dB.
Een nadeel van GMSK is de relatief gerin-
ge overdraagbare datastroom van iets
minder dan 1 bit/s per Hz bandbreedte.
De experimenten die tot op heden wer-
den uitgevoerd gebeurden alleen in de
70 cm band (433 – 435 MHz). De 70 cm
band is uitermate geschikt voor deze eer-
187
Fig. 2. Uwe Kraus, de auteur van dit artikel, heeft over gebrek aan belangstelling niet te klagen.
ste experimenten: de overbrugbare af-
standen (zonder relais) zijn zeer behoor-
lijk en men kan eenvoudig een redelijk
vermogen maken. Zeker bij deze eerste
experimenten is dit van belang aange-
zien het aantal tegenstations beperkt zal
zijn. In de 70 cm band is ruimte voor een
2 MHz breed DATV signaal, tijdens afge-
lopen IARU bijeenkomst is daar speciaal
ruimte voor gemaakt. De analoge
ATV-mode die bijna 6 MHz van de 70 cm
band beslaat heeft door de sterk toege-
nomen activiteit van andere modes in
deze band geen toekomst meer.
Voor de datacompressie werden MPEG1
en MPEG2 gekozen. Redenen hiervoor
zijn de wereldwijde standaardisering en
de verwachting dat de IC’s voor codering
en decodering goedkoper worden door
het uitgebreide gebruik in de consumen-
tenelectronica. De eerste generatie DATV
werd niet ontwikkeld om meteen live-
beelden uit te zenden maar voor het on-
derzoek van de digitale modulatie en de
bruikbaarheid binnen onze banden.
MPEG1 data werd via een speciaal ont-
wikkelde PC-insteekkaart van een video-
CD naar de digitale modulator gestuurd.
Aan de ontvangzijde werd de data via
een vergelijkbare PC-insteekkaart op de
harde schijf van een PC opgeslagen. Ver-
volgens werd het via een MPEG1 soft-
ware-decoder op de PC-monitor zicht-
baar gemaakt. Deze opstelling werd op
de HAMRADIO in 1999 gedemonstreerd
en in een lezing besproken. De eerste
geslaagde overdrachtsproeven werden
lokaal uitgevoerd. Daarna werd dat on-
geveer 50 km, tenslotte 100 km: van
JO31NF met 80 W in een 2 maal 19 ele-
ments yagi naar JO21UJ met 4 maal 19
elements yagi.
De derde generatie DATV
Hoe de derde generatie DATV er uit zal
zien wordt steeds duidelijker. Het idee
16
van het modulaire concept is verlaten
ten gunste van een compacte, gunstig
geprijsde en voor de nabouw beter ge-
schikte bouwwijze. Er is naar gestreefd
een Euro-kaart te maken met een ingang
voor de MPEG2 datastroom en een uit-
gang die 10 mW HF op 434 MHz afgeeft.
Uit discussies bleek dat een ingebouwde
testbeeldgenerator gewenst was. Na een
eerste analyse bleek het mogelijk op de
zenderkaart nog een programmeerbaar
geheugen te plaatsen. Dit geheugen kan
10 seconden bewegende beelden met
geluid in MPEG2 opslaan, ideaal te ge-
bruiken als callgever. De compacte
bouwwijze met functionele uitbreidings-
mogelijkheden wordt verkregen door ge-
bruik te maken van grote programmeer-
bare IC’s zoals een digitale I/Q modula-
tor. Met digitale filtering wordt het GMSK
spectrum gemaakt. Hierdoor kunnen het
SAW-filter en de bijbehorende aansturing
vervallen. De PAL/MPEG-transcoder is
volledig opnieuw ontwikkeld. Er wordt
nu een encoder-IC gebruikt dat in tegen-
stelling tot de tweede generatie ook het
geluid codeert, B-beelden genereert,
MPEG1 en MPEG2 ondersteunt en uitein-
delijk een complete datastroom levert.
De ontvanger van de derde generatie zal
zijn modulaire opbouw voorlopig behou-
den. De mixer-oscillator wordt kristalge-
stuurd met frequentievermenigvuldiging,
geen synthesizer meer. Samen met de
convertor zal dit een compacte eenheid
vormen. Middenfrequentversterker, slicer
en klok-regenerator blijven voorlopig on-
veranderd. De uit nood geboren en op
het eerste gezicht elegant lijkende MPEG
decodering met Set-Top box en QPSK re-
modulator blijkt bij nader inzien toch
problematisch voor toekomstig gebruik.
De boxen worden wel steeds goedkoper
maar de goedkope boxen kunnen de
lage datarate niet of slechts ten dele ver-
werken. Een aanpassing van de box is
Electron mei 2001
Fig. 3. Derde generatie zender, van onderdelen voorzien t/m het 36,2 MHz MF. De print is inclusief geheugen voor 24 seconden bewegend beeld.
niet veelbelovend omdat technische ge-
gevens ontbreken. Het is mogelijk de
ontvangen datastroom van de re-modu-
lator door pakketten met nullen kunst-
matig ’op te blazen’ zodat een breedban-
diger en voor de box beter te verwerken
QPSK ontstaat. Daarvoor moet echter
veel gebeuren: eerst moet de datastroom
op een ingewikkelde manier foutcorrec-
tie-gedecodeerd worden. Na het ’opbla-
zen’ moet een norm foutcorrectiecode
worden aangebracht omdat de box an-
ders niet werkt. Er wordt onderzocht of
de zelfbouw van een MPEG decoder niet
voordeliger is. De kern zou een meer
modern MPEG-decoder IC zijn dat de da-
tastroom verwerkt en RGB of zelfs al di-
rect PAL/NTSC levert. Zulke decoder IC’s
hebben grotere ingebouwde geheugens
waardoor de totale schakeling kleiner
wordt. Voor de MPEG-decodering moet
weliswaar de foutcorrectie-decodering
gebeuren. Aangezien men zich nu niet
meer aan de norm hoeft te houden kan
de gehele foutcorrectie vereenvoudigd
worden zodat een simpeler decodeer-
schakeling ontstaat.
Hogere banden, verdere
modulatie-experimenten
De hogere amateurbanden geven de
mogelijkheid grotere datastromen over
te sturen, wat leidt tot een betere beeld-
kwaliteit. Een datastroom van 5 tot 6
Electron mei 2001
Mb/s geeft een vergelijkbare kwaliteit als
die we gewend zijn van digitale satelliet-
televisie of digitale kabeltelevisie. Een to-
tale datastroom van 7 Mb/s geeft bij
GMSK een bandbreedte van ongeveer 8
MHz. Afhankelijk van de technische ont-
wikkelingen zou op de hogere banden
FM langzaam door de digitale mode ver-
vangen kunnen worden, waarbij een
overgangsperiode met beide modes
voorstelbaar is.
De digitale mode zou meer parallelle ka-
nalen, zelfs duplex, in hetzelfde ATV-seg-
ment mogelijk maken. De apparatuur
van de tweede en derde generatie is in
principe voor hogere datarates bedoeld.
In de GMSK-encoder kan de klokfrequen-
tie verhoogd worden. De filters in de
zendmixer en de versterker zijn breed
genoeg, net als die in de convertor voor
ontvangst. Alleen moeten de huidige
SAW-filters door 8 MHz brede filters met
een middenfrequentie van ongeveer 36
MHz vervangen worden. Verder moet
het breedbandige 70 cm GMSK signaal
naar hogere banden worden geconver-
teerd. Voor ontvangst kan de 70 cm ont-
vanger als breedbandige achterzet die-
nen.
In de toekomst wordt ook de modulatie-
soort QPSK mogelijk. Op 23 cm zou dan
directe ontvangst met een Set-Top box
mogelijk zijn, als men tenminste een bij-
17
passend normsignaal uitzendt. Verder
zou ook de bij digitale kabel-tv gebruikte
QAM mogelijk worden en in het bijzon-
der de voor digitale aardse modulatie be-
doelde OFDM. Bij OFDM kunnen proble-
men door reflecties binnen bepaalde
grenzen opgelost worden. Bij nieuwere
modulatiesoorten is het mogelijk een
aantal Mb/s in 2 MHz bandbreedte te
verzenden, afhankelijk van de codering.
Daarvoor zijn lineaire versterkers en gro-
tere stoorafstanden bij de ontvanger
noodzakelijk.
Frequenties
Frequentieruimte is kostbaar. Weinig ge-
bruikte frequentiesegmenten trekken
commercieel geïnteresseerden aan. Voor
de moderne digitale breedbandmodes
zoals DATV zijn passende segmenten in
alle amateurbanden van 70 cm en hoger
erg belangrijk. Het zou goed zijn als bin-
nen Europa in IARU-verband afspraken
gemaakt zouden kunnen worden om
ruimte voor deze nieuwe modulatie-soor-
ten vrij te maken. Gelukkig wordt het
voor velen steeds duidelijker dat breed-
bandige digitale modes onontbeerlijk zijn
binnen de toekomstige amateurdienst.
Ze zijn bijzonder geschikt voor de vele
(jonge) mensen die geïnteresseerd zijn in
moderne multimediatechnieken.
Uwe Kraus, PA3ACY/DJ8DW
188
Boekbespreking
Marconi’s Atlantic Leap
door Gordon Bussey. 96 Pagina’s van
16,5 x 24,5 cm. Prijs £ 6.99 + £ 2.00 ver-
zendkosten. Uitgave van RSGB, Lambda
House, Cranborne Road, Potters Bar, Her-
ts EN6 3JE, Engeland, tel. 00 44 870 904
7373, fax 00 44 870 904 7374, website
www.rsgb.org/shop, e-post
sales@rsgb.org.uk.
Het is dit jaar honderd jaar geleden dat
Marconi zijn historische radioverbinding
over de Atlantische Oceaan maakte. Dat
is de oorzaak dat er een aantal boeken
op de markt is verschenen die daarover
gaan. Marconi’s Atlantic Leap is er één
van. Het is zeer onderhoudend geschre-
ven. Met niet veel technische bijzonder-
heden maar wel vele foto’s, waarvan ik
de meeste nooit eerder had gezien. Au-
teur besteedt ook nogal wat aandacht
aan de medewerkers van Marconi en
hun soms bizarre belevenissen. Leuk is
een rekening dd. 8 maart 1901 van het
Haven Hotel te Poole, waar Marconi en
zijn medewerkers logeerden; het geeft
een aardig beeld wat er toen zoal werd
gegeten en gedronken. Interessant zijn
ook afdrukken van vele brieven, bijvoor-
beeld van Kemp, medewerker van Mar-
coni, aan zijn baas. De eerste antenne te
Poldhu, het zendstation voor de transat-
lantische proef, ging in een storm verlo-
ren. Er werd een nieuwe antenne ont-
worpen en het boek bevat een afschrift
van de handgeschreven bestellijst aan
houtwaren voor de antenne. Na de ge-
slaagde radioverbinding werd Marconi in
New Foundland, waar de radio-ontvangst
plaatsvond, en in de Verenigde Staten
als een vorst gefêteerd. Daarvan geeft
Bussey een levendige beschrijving, geïllu-
streerd met afdrukken van brieven en
krantenartikelen. Juist de beschrijving
van dit soort gebeurtenissen rondom de
technische prestatie geven daaraan extra
kleur en maken het boekje zo leesbaar
en boeiend. Voor de uitvoering met een
harde kaft niets dan lof. Ik bestelde het
per e-post en betaalde met een credit-
card; dat kwam in februari op ƒ 31,24.
Dick Rollema, PA0SE
189
The ARRL Antennabook
uitgever: ARRL
samengesteld door: R. Dean Straw, N6BV
ISBN: 0-87259-804-7
19th edition, Aug.2000
Formaat: A4, ca 810 blz. inclusief CD-Rom
No. 15 of the Radio Amateur’s Library.
Nuenen, april 2001
Voor mij ligt een 4§ cm dik boek met
vermoedelijk 810 blz. Het is de 19e uit-
voering van het ARRL ANTENNABOOK.
Wanneer ik door de inhoudsopgave kijk
zie ik 28 hoofdstukken waarin de myste-
ries van het antenne-ontwerpen en ge-
bruik ervan worden beschreven.
Aangezien de technieken wel niet zo
snel veranderen als de uitgaven (de 1e
editie was van september 1939 en de
17e editie verscheen in 1994) worden
vernieuwd, betekent dit dat een aantal
onderwerpen opnieuw verschijnt, even-
tueel met een verbeterde inhoud. Ik ga
niet de oude 18e editie met de nieuwe
uitgaven vergelijken.
Traditioneel krijgt u van mij de inhouds-
opgave van dit boek. Het geeft u een
idee aan welke gebieden aandacht
wordt besteed.
1. Safety First
2. Antenna Fundamentals
3. The Effect of the Earth
4. Antenna System Planning and Practical
Considerations
5. Loop Antennas
6. Low-Frequency Antennas
7. Multiband Antennas
8. Multielement Arrays
9. Broadband Antenna Matching
10. Log Periodic Arrays
11. HF Yagi Arrays
12. Quad Arrays
13. Long Wire and Traveling Wave Anten-
nas
14. Direction Finding Antennas
15. Portable Antennas
16. Mobile and Maritime Antennas
17. Repeater Antenna Systems
18. VHF and UHF Antenna Systems
19. Antenna Systems for Space Communica-
tions
20. Antenna Materials and Accessories
21. Antenna Products Supplies
22. Antenna Supports
23. Radio Wave Propagation
24. Transmission Lines
25. Coupling the Transmitter to the Line
26. Coupling the Line to the Antenna
27. Transmission-Line and Antenna
Measurements
28. Smith Chart Calculations
A-1 Appendix
789 Index
In het antenneontwerp is steeds meer de
computer in gebruik als een medium
waarmee ontzettend veel en snel gere-
kend kan worden. Dit resulteert dan in
meer geoptimaliseerde ontwerpen welke
de zendamateur meer mogelijkheden ge-
ven tot communicatie. In dit boek is van
deze mogelijkheid ruim gebruik ge-
maakt.
18
Het boek bevat ook een CD-rom met
vele geavanceerde programma’s zowel
DOS-based als voor Windows. Speciaal
wordt aanbevolen YW (Yagi for Window)
en TLW (Transmission line for Window).
Beide bezitten features die onder DOS
operating system niet mogelijk waren.
Wat betreft bijzondere antennes, dit
boek geeft zoveel voorbeelden, construc-
ties inclusief berekeningsmethode. Ook
voor de mechanische stabiliteitsinvloe-
den van de antenne-torens. Als je aan dit
boek begint ben je vele avonden zoet.
Alles is interessant, aangepast aan de
nieuwe inzichten voor zowel terrestial als
space communicatie.
Ook wordt regelmatig vermeld dat onze
“veld-ruimte” om antennes te plaatsen te
klein worden. Zelf kamp ik daar ook
mee. Desalniettemin worden ook de gro-
te antennes (Beverage etc) in dit boek
behandeld. Dit met de opmerking je
buurman permissie te vragen antenne
ophangpunten op zijn terrein toe te
staan!
Ook de “loop-antennes”, voor HF-gebied
en drukke woonwijken, zijn eigenlijk hier
zeer geschikt voor. Deze worden in vele
versies beschreven. Helaas zijn deze an-
tennes wel erg smalbandig en vereisen
voor een goed gebruik een ingewikkelde
afregelprocedure van de antenne.
Conclusie: Het is een waardevol boek,
goed ingedeeld met alle ontwerpen die
gangbaar zijn in deze tijd. Ook de theo-
rie is niet vergeten zodat die altijd hand-
zaam dichtbij is.
De vele constructietekeningen kunnen er
toe leiden dat gemakkelijk tot een ont-
werp overgegaan kan worden.
Let wel: een boek is leuk, maar groene
vingers, sorry, antennevingers zijn beslist
nodig om iets fatsoenlijks in de tuin of
op het dak te krijgen. Dat wil niet zeggen
dat beginners dit niet lukt, maar dat tijd
geïnvesteerd moet worden om deze ont-
werpen “levend” te krijgen. Het blijft fas-
cinerend.
Maar toch het is en blijft het oor van
onze hobby en dus hard nodig.
Dit boek is opgenomen in het pakket
van het VERON Servicebureau onder arti-
kelnummer 222. De prijs van dit boek
vindt u in de advertentie van het Service-
bureau, kolom 1 onder ARRL-uitgaven.
Veel succes ermee.
Koos Holleboom, PA3CVJ@PI8ZAA
Email K.G.Holleboom@tue.nl
Electron mei 2001
Bibliotheeknieuws
Andere tijdschriften bieden
CQ Amateur Radio
January 2001
– A Coaxial Inverted-L Antenna for Top-
band [3].
– Multi-turn Loop Antennas [2].
– Cave Radio in Britain [6].
– The Care and Feeding of Analog Me-
ters [5].
– CQ Reviews: the Icom IC-718 HF
Transceiver [5].
– The Tripole Antenna [3].
CQ DL
2/2001
– Gerätetest: AOR AR-7030DX/Euro [3].
– Der Universalempfänger “UNIRX”, erster
Teil [7].
– Steilflankige NF-Filter mit Festindukti-
vitäten, zweiter Teil [5].
– QRV mit der Soundkarte, zweiter Teil
[3].
Funk
2/2001
– Praxistest: Yaesu FT-817 [7].
– Praxistest: 2-Meter-Bandpaßfilter “In-
termod Fighter” von MFJ [2].
– Einfaches Dipmeter für 2,2-60 MHz [3].
– Ein Stationsmonitor für Kurzwelle [3].
– Doppler-Funkpeiler [2].
– Leitungen unter der Lupe, erster
Teil [4].
– MMTTY - für RTTY in Baudot nach
dem Stand der Technik [3].
– Verkürzte Antennen, Erfahrungen und
Ergebnisse [4].
– Marktübersicht Teil VIII: Kurzwellen-
Endstufen [5].
Kopieën van deze artikelen kunt u aanvragen bij:
VERON Bibliotheek, Postbus 748, 3800 AS Amers-
Funkamateur foort of via ons E-mailadres veronbib@xs4all.nl.
1/01 De titels van artikelen die een complete bouw-
– Nun schlägt’s 13! Erste beschrijving bevatten zijn cursief afgedrukt. Het
Eindrücke von Ken- getal tussen vierkante haken [] geeft het aantal
woods TS-2000 [2]. fotokopieën per artikel weer. Tegelijk met de ko-
– DFD-4: Bausatz für ein pieën ontvangt u van ons een rekening voor
2,8-GHz-Frequenzdis- kopie- en verzendkosten. Bij uw aanvraag dus
play [2]. geen geld of betaalcheques meesturen! De cata-
– Ein ZF-Nachsetzer, wie logus met uit te lenen boeken kunt u bestellen
ihn die Industrie nicht door acht gulden over te maken op girorekening
baut, vierter Teil [4]. 2919735 onder vermelding van ”catalogus”.
– Außer Rauschen nichts
zu lauschen [2]?
– Wirkungsgradmessung an einer T2FD- – Simulating Circuits and Systems with
Antenne [2]. Serenade SV [7].
– The HF Digital “Tower of Babel” [4].
Practical Wireless – Product Review: Alinco DR-135TP
February 2001 2-Meter FM Mobile Transceiver [4].
– The 7OGN 8-for-6, a DX Antenna for – Product Review: AOR DDS-2A External
50 MHz [3]. Local Generator for the Collins KWM-2
– Warbling Wonder PSK31, the Exciting and S/Line [4].
New Data Mode [4].
RADio COMmunication
QEX January 2001
January/February 2001 – The Glen Forrest Marconi: a ’fat’ trap-
– Wave Mechanics of Transmission Li- less semi-vertical antenna [3].
nes, Part One: Equivalence of Wave – PicATUne - the intelligent ATU, part
Reflection Analysis and the Transmis- five [6].
sion-Line Equation [6].
– Class-E RF Power Amplifiers [12]. 73 Amateur Radio Today
– A Keyed Power Supply for Class-E Am- December 2000
plifiers [7]. – Announcing the Yingling ET-1, a new
– More on Atmospheric Ozone and Low- QRP classic [5].
Frequency Propagation [9]. – More than a Modem Monitor [9].
– Understanding Circular Waveguide – – Inside Digital TV/VCR Tuners, Part
Experimentally [12]. Four [5].
– Skinflint Lightning Arrestors [5].
QST – Introducing the Perfective 1 Current
January 2001 Meter [7].
– A Ground-Coupled Portable Antenna
[5]. Dolf PE1AAP
– MFSK for the New Millennium [4].

Electron feliciteert Elektuur

In april 1961 verscheen het eerste
nummer van Electronica Wereld; een
blad dat onder de naam Elektuur
een begrip zou worden voor ieder-
een die ook maar een beetje be-
langstelling heeft voor elektronica.
Oorspronkelijk onder leiding van
wijlen Bob W. van der Horst, ont-
wikkelde de redactie in de loop der
jaren een formule waarop menig
tijdschrift jaloers kan zijn. De artike-
lenmix omvat vrijwel alle aspecten
van de elektronica. Voor de begin-
nende hobbyist zijn er eenvoudige
schakelingen, terwijl de gevorderde
amateur wordt bediend met bouw-
projecten waarin vooruitstrevende
techniek en technologie worden
toegepast.
Doordat bij dit alles de theorie niet
wordt vergeten, heeft Elektuur in de
afgelopen veertig jaar veel bijgedra-
gen aan de vorming van generaties
elektronici. Menigeen vond hier-
door de weg van een boeiende
hobby naar een interessante werk-
kring.
De redactie van Electron feliciteert
redactie en uitgever van Elektuur
van harte met dit jubileum en
wenst hen nog veel succesvolle ja-
ren!

Electron mei 2001 190

19
 Bibliotheeknieuws
Sluiting CB, SB en DQB
In verband met de Arbeidsduurverkorting
(ADV) zullen het Centraal Bureau van de
VERON, het VERON Servicebureau en het
Dutch QSL Bureau in 2001 gesloten zijn op
de volgende dagen: 25/5, 29/6, 7/9, 5/10,
2/11, 24/12, 27/12, 28/12 en 31/12.
De VERON
De pagina met de namen en adressen van
onze HB-leden, de officials en de afdelings-
secretarissen verschijnt 4x per jaar in Elec-
tron. Dit is altijd in het nummer van maart,
juni, september en december. Door onop-
lettendheid van uw algemeen secretaris is
de publicatie in het maart- en aprilnummer
achterwege gebleven. Daarom alsnog in
deze Electron de complete lijst. Deze geeft
de situatie na de 62e VR vergadering weer.
Voor de gestelde kandidaten waren geen
tegenkandidaten gesteld. Daarom kon
deze lijst al begin april worden opgesteld.
De volgende publicatie van de “De VERON”
zal zijn in het septembernummer.
Hoofdbestuursvergadering
Op 5 maart jl. heeft te Breukelen een
Hoofdbestuursvergadering plaats gevon-
den. Daarbij waren alle HB-leden aanwezig
m.u.v. PA1HC en PA3BXL (ziek) en PA3DUA
(verhinderd). Verder waren aanwezig
PA0GJH (hoofdredacteur Electron) en de
kandidaat HB-leden PA3CWS, PA0SHY,
PA0WJG en PA3BWK.
Tijdens de HB-vergadering werden onder
meer de volgende zaken besproken.
Gouden spelden
Op voorstel van twee afdelingen heeft het
HB besloten om aan drie leden van deze
afdelingen de Gouden Speld van de VE-
RON toe te kennen. Dit voor hun inzet
voor deze afdelingen. De spelden zullen
t.z.t. door een HB-lid worden uitgereikt.
62e VR
Voor de laatste vacature in het HB heeft
het hoofdbestuur Wilko Hollemans,
PA3BWK, bereid gevonden deze in te vul-
len. Tijdens de HB-vergadering is kennis
gemaakt met hem. Wilko is 37 jaar en be-
stuurslid van de afdeling ’t Gooi.
Servicebureau
PA0DIN, HB-lid en voorzitter van de stich-
ting Servicebureau VERON, bericht dat het
bestuur van het Servicebureau heeft geke-
ken naar de prijzen van de “buitenlandse”
en de “eigen” artikelen. Besloten is de bui-
tenlandse artikelen goedkoper te maken en
de eigen artikelen iets duurder. Zie de publi-
catie in Electron (april 2001, pagina 157).
WRC 2003
PA0EZ zal namens de Nederlandse radio-
zendamateurs deel uitmaken van de Natio-
nale Voorbereidingscommissie (NVC) voor
de komende Wereld Radio Conferentie. Zie
de publicatie in Electron (april 2001, pagina
146). Binnen het HB is L. Kusters, PA1LK,
belast met de coördinatie van de WRC-za-
ken. Hij doet dit in samenwerking met
onze IARU liaison officer PA2CHM.
Afdeling Almere
Binnen de afdeling Almere (A68) is vastge-
steld dat er geen interesse meer is om de
afdeling verder voort te zetten. Dit is geble-
ken toen de zittende bestuursleden hun
functies wilden neerleggen en er geen kan-
didaten gevonden konden worden voor
het afdelingsbestuur. Het is de afgelopen
jaren al moeilijk gebleken om activiteiten
met de leden te organiseren en de afde-
lingsbijeenkomsten werden slecht bezocht.
De afdeling werd in 1990 opgericht.
Eind 2000 is door het afdelingsbestuur aan
alle leden van de afdeling gevraagd bij
welke andere afdeling ze willen worden in-
gedeeld. Naar de afdeling A41 IJsselmeer-
polders zijn inmiddels 41 leden overge-
schreven. De overige 12 leden zijn naar
andere afdelingen overgeschreven. De op-
heffing zal t.z.t. formeel door de VR dienen
te geschieden.
Verslagen van Bureaus en Commissies
Diverse verslagen zijn besproken en goed-
gekeurd.
Namens het Hoofdbestuur van de VERON,
J. Hoek, PA0JNH
Algemeen secretaris

Radio AA een extra

VERON-service
Belangrijk voor iedereen is
wordt het een koude of een
warme zomer?
Belangrijk voor ons radioama-
teurs is: wordt het een goed
zomerseizoen?
De eerste ”cq sporadic” zullen
binnenkort over de VHF-ban-
den te horen zijn.
De eindtrappen worden weer
van het stof ontdaan, vermo-
gen moeten we hebben.
De QRP’er gruwelt daarvan.
Hiervoor is een enkele simpe-
le watt al ruim voldoende om
de verbinding te maken.
Het verschil is uit te drukken
in watt’s en in de gebruiker.
De een heeft alle geduld en
de ander heeft dat niet en wil
direct de verbinding leggen.
Waarom doen we dat? Voor
de kick? Voor de competitie?
Voor de status? Of toch voor
het experiment? Welnu, de
een heeft nu eenmaal veel
plezier in het QRP’en, de an-
der in QRO. Ieder zijn hobby-
plezier toch?
Wij van Radio AA proberen
deze amateurs te voorzien
van informatie en motivatie.
Zowel de QRP’er als de qro’er
of de DX-er of de contester of
de award jager of de experi-
menteerder of de CW’er of al-
leen de luisteraar of de ....
Er zijn vele onderwerpen dit
jaar ’in de lucht’ gebracht. Alle
up’s en down’s van de VR in-
clusief exclusieve interviews
met de nieuwe penningmees-
ter en voorzitter. Zo kan ie-
dereen op de hoogte blijven
van het wel en wee van de
Veron, van de nieuwste ont-
wikkelingen en van hoe an-
dere amateurs de problemen
aanpakken. En het wordt
voor iedereen ook makkelijk
gemaakt. Gewoon de set af-
stemmen op 3,603 MHz op
de maandagavond of op een
ander tijdstip waarop de afde-
lingsronde via de lokale re-
peater wordt gehouden.
Of gewoon afspelen op de
computer. Elke week staat de
nieuwste uitzending op het in-
ternet. Via de VERON-site zo
op te halen als een bestand.
Oh ja, als je toch vakantie dx-
plannen maakt, vergeet niet
op het lijstje te zetten Radio
AA maandagavond vanaf
20.30 uur LT op 14,120 MHz
voor het laatste nieuws van
het thuisfront. In een groot
deel van Europa te ontvangen.
Als je dan toch bezig bent we er beiden plezier van. Daar
druk na afloop nog even de doen we het toch voor?
PTT-schakelaar in om AA een Radio AA een extra service
rapport te geven. Dan hebben van de Veron.
Uitzendingen van het VERON Verenigingsstation PI4AA:
Elke maandagavond.
20.30 – 21.05 Radio AA 3.603 – 14.120 – 145.787.5 kHz
21.05 – Crew is QRV
– 21.30 CW bulletin 12 wpm 3.603 – 430.050 kHz
21.30 – 22.05 Radio AA 3.603 – 430.050 kHz
22.05 Crew is QRV.
Uitzendingen Radio AA:
Meppel: Zondagmiddag rep. Meppel 145.650 om 13.00 uur.
Groningen: Woensdagavond rep. Groningen 145.750 om 18.30 uur.
Doetinchem: Donderdagavond rep. Doetinchem 145.687,5 om
20.00 uur.
Rotterdam: Zondagavond rep. Rotterdam 145.612,5 om 21.00 uur.
Goes: Zondagochtend rep. PI3ZVL 145.600 om 10.45 uur.
(Wijzigingen voorbehouden)
Informatie bij de first operator:
Evert Beitler, PA3AYQ
Calabrie 3
3831 EB LEUSDEN Tel/fax 033 – 494 22 39

191 Electron mei 2001

20
EMC-commissie
Power Line Ethervervuiling
PLC
Wij hebben in deze rubriek al eens eer-
der over PLC of Power Line Communica-
tions geschreven (ook bekend als PLT).
Kort samengevat is PLC een onzalig sys-
teem waarbij snelle Internetdatastromen
getransporteerd worden via het lichtnet,
zowel in, als buiten kantoren en huizen.
Onzalig, omdat het elektriciteitsnet, dat
aangelegd is om onze huizen te voorzien
van elektrisch vermogen – technisch ge-
zien – ongeschikt is voor snelle data-
transmissie. Het is niet hoogfrequent-af-
geschermd en de demping, die bij de
hoogste frequenties van een snelle da-
tastroom optreedt, is zo groot, dat PLC
alleen kan functioneren met signaal-
sterkten die een ernstige vervuiling van
een deel van het kortegolfspectrum ver-
oorzaken.
Dus weg met die handel, zou je zeggen!
Akkoord.... maar wij hebben te maken
met de realiteit, dat het net er ligt, dat
het vrijwel iedereen bereikt en dat het
daardoor een aantrekkelijke medium
lijkt, voor de distributie van (interactieve)
informatie naar de consument. Dat het
technisch gezien niet geschikt is voor
snelle datatransmissie, is voor de aanbie-
ders een vervelende bijkomstigheid.
Maar dat kan volgens de industrie ge-
woon worden opgelost. Dat daarbij in de
praktijk blijkt, dat de straling van het net-
werk wat aan de hoge kant is, moet ge-
accepteerd worden. Daar moeten de
kortegolffreaks niet over zeuren. PLC is
moderne technologie met een groot
maatschappelijk belang en de gebruikers
van het kortegolfspectrum, die er last
van hebben, zijn hobbyisten als radio-
amateurs en verder wat kortegolf om-
roepstations. Ja die zullen dan met hun
verouderde techniek hiervoor moeten
wijken. Dat is jammer, maar onvermijde-
lijk. Zo, ongeveer, redeneert een aantal
van de partijen, dat PLC er probeert door
te drukken.
PLC is niet van de baan
Ondanks de weerstand die er vanuit de
kortegolfomroep en vanuit de radioama-
teurverenigingen geboden wordt en on-
danks het feit dat een aantal aanvanke-
lijk geïnteresseerde ondernemers afge-
haakt heeft, is PLC niet van de baan. Een
persbericht in verscheidene dagbladen,
dat Siemens stopt met internet via de
stroomkabel, zou de indruk kunnen wek-
ken dat daarmee de dreiging verminderd
of zelfs verdwenen zou zijn. Helaas is dat
niet juist. PLC wordt door veel meer fa-
brikanten ondersteund dan Siemens en
er zijn geen tekenen dat die afhaken.
Wie daarvan een indruk wil krijgen,
moet eens kijken op de website van Ho-
mePlug: http://homeplug.com.
De situatie in Nederland
In Nederland heeft EDON een aantal ja-
ren geleden overwogen om een proef
met PLC op te zetten. Zij waren bereid
Electron mei 2001
Postbus 1166,
6801 BD Arnhem
om radioamateurs bij het experiment te
betrekken en de EMC commissie is daar
ook op ingegaan. Maar de proef is niet
van de grond gekomen, omdat er teveel
twijfel was over de rentabiliteit van het
project. Nederland bevindt zich in de bij-
zondere situatie, dat de graad van beka-
beling tot de hoogste in Europa behoort.
PLC moet hier concurreren met interne-
taansluitingen op het TV-kabelnet en
met XDSL via het telefoonkoper. In de
grote Europese landen is dat anders.
Na EDON is het in Nederland een tijd-
lang stil geweest tot nu NUON zich aan
het oriënteren blijkt, over PLC. De EMC
commissie zal zijn diensten voor het eva-
lueren van het project aan NUON aan-
bieden, zoals wij dat ook bij EDON heb-
ben gedaan.
PLC ethervervuiling stopt niet
aan de grens
Als wij in Nederland van PLC verschoond
mogen blijven, betekent dat nog niet dat
de PLC ethervervuiling hier niet te mer-
ken zal zijn. De grond- en ruimtegolven,
die in het kortegolfspectrum optreden,
zijn niet gebonden aan landsgrenzen en
zeker de amateurs in de grensgebieden
kunnen last krijgen van PLC ethervervui-
ling in Duitsland.
Hoe ernstig is de Power Line
Ethervervuiling?
Ernstig! PLC schijnt alleen goed te kun-
nen functioneren met signaalsterkten die
een onverantwoord ruime limiet voor de
straling van de kabels vergen. Dat wordt
bevestigd in een recent voorstel voor
een Europese stralingsnorm voor PLC [1].
In dit voorstel wordt een toelaatbare
veldsterkte voorgesteld van 50 dB
(µV/m) op 10 meter afstand buitenshuis
en 40 dB (µV/m) op 3 meter afstand,
binnenshuis. Dat niveau is exorbitant
hoog; het ligt 20 dB of ca 4 S-punten ho-
ger dan de stralingslimiet in de Europe-
se norm voor IT apparatuur, EN 55022.
Het ligt ook beduidend hoger dan de
stralingseis voor de TV kabels en die is
eigenlijk al marginaal, zoals ons uit erva-
ring met storing door kabelstraling in de
2 meter amateurband in Amsterdam en
in het Roergebied is gebleken.
Notchfilters voor de
amateurbanden
Daar de amateurwereld, in het bijzonder
de RSGB, al jaren stelling neemt tegen
PLC, is er in het voorstel een tegemoet-
koming aan de amateurs opgenomen,
namelijk “notches”, die het stralingsni-
veau met ca 20 dB verlagen over de
kortegolf-amateurbanden. Zie hiervoor fi-
guur 1.
De figuur is gebaseerd op een grafiek uit
het PLC normvoorstel [1].
Notches zijn ingetekend voor de banden
1,6 MHz t/m 28/29 MHz. Het stoorni-
veau dat na de demping van de notches
overblijft, is gegeven door de gestippelde
21
kromme, die overgenomen is uit een
Duits voorstel: NB30. Het niveau loopt
van 40 dB (µV/m) bij 1 MHz tot 26 dB
(µV/m) bij 30 MHz [2].
De notch-oplossing mag op het eerste
gezicht redelijk lijken, hij heeft toch een
aantal ernstige bezwaren:
1. Een fundamenteel bezwaar is, dat af-
geweken wordt van het uitgangspunt
dat het radiospectrum er is voor draad-
loze communicatie. Er zijn, naast de
draadloze communicatie, ook toepas-
singen die gebruik maken van HF ener-
gie voor andere doeleinden, zoals HF
verhitting, HF verlichting en medische
toepassingen. Die toepassingen veroor-
zaken, als ongewenst bijeffect, storing in
het radiospectrum en zijn daarom aan-
gewezen op de speciaal hiervoor gere-
serveerde banden, de zgn. ISM ban-
den [3].
PLT is formeel geen spectrumgebruiker,
maar straalt wel breedbandig buiten de
ISM banden. Het voorstel komt erop
neer dat de wettelijke gebruikers van
door de ITU toegewezen banden, mo-
gen werken in speciaal, door een PLT
exploitant geregelde “beschermde” ge-
bieden en dat PLT het kortegolfspec-
trum mag verzieken met breedbandige
achtergrondstoring, zonder over een
frequentietoewijzing te beschikken.
Een woordvoerder van de BBC drukte
het onlangs als volgt uit: “The HF proper-
ty of creating usable skywaves is a uni-
que property. This is a valuable asset for
national and for international broadcas-
ting without third party gatekeepers”.
2. Een tweede bezwaar is, dat het reste-
rende stoorniveau o.i. in het lagere deel
van het spectrum nog steeds te hoog is.
Neem als voorbeeld het toegelaten veld-
De maximum toegestane veldsterkte van PLC, ge-
meten op 10 m afstand, volgens het CENELEC
voorstel “Power Line Communications on Low Vol-
tage Installations in the range 1,6 to 30 MHz”.
De straling buiten de amateurbanden is 50 dB
(µV/m). Dit is exorbitant hoog; de gebruikelijke eis
is 30 dB (µV/m). In de banden is de straling ver-
minderd door “notches”, die de straling begrenzen
tot 40-8.8*log(f/MHz) dB (µV/m). Zie de tekst voor
ons bezwaar hiertegen.
192
sterkteniveau in de 80 m band. De gra-
fiek geeft hier 35 dB (µV/m) op 10 meter
afstand. Zo’n veldsterkte wekt een span-
ning van ca 45 dB µV aan de ingang van
een SSB ontvanger, die gevoed wordt uit
een halve-golf dipoolantenne [4]. Dat
komt globaal overeen met een S-meter-
uitslag van 10 dB over S-9. Bij zo’n ach-
tergrondstoring kan je nauwelijks nog
amateurstations ontvangen! Nu is 10
meter afstand tussen een elektriciteitska-
bel en een antenne wel erg kort, maar
deze eenvoudige omslagberekening
geeft wel aan hoe ernstig de storing in
dichtbebouwde gebieden kan zijn.
Het huidige voorstel is voor de
amateurwereld
onaanvaardbaar!
Je kan niet anders concluderen dan dat
het huidige PLC-voorstel onvoldoende
bescherming geeft aan radioamateurs en
kortegolfomroepstations, die als spec-
trumgebruikers een aantal kortegolf-ban-
den door de ITU toegewezen hebben ge-
kregen. De VERON heeft dan ook als lid
van de EMC normalisatie-commissie van
het NNI [5], een negatief advies uitge-
bracht. Daar er ook van andere zijden
bezwaar tegen het voorstel is gekomen,
is aan te nemen dat het Nederlands Co-
mité het voorstel zal afwijzen. Het voor-
stel zal ook internationaal bij de CENE-
LEC-vergadering van 28 maart vermoe-
delijk onvoldoende steun hebben gekre-
gen en dan is het voor de tweede keer
afgewezen.
De PLC-Lobby
Maar daarmee is het niet van de baan. Er
is een sterke lobby van de industrie, bij
zowel de nationale overheden, als bij de
EU, om PLC ingevoerd te krijgen. De par-
tijen, die met PLC geld menen te kunnen
verdienen, oefenen een enorme druk uit
op CENELEC, om de stralingslimieten zo
sterk op te rekken, dat PLC praktisch een
spectrumgebruiker zonder vergunning
wordt. Dat gaat ten koste van de spec-
trumgebruikers met vergunning.
De radioamateurs moeten zich weer
schrap zetten tegen een ernstige aan-
slag op het domein dat hen door de ITU
is toegewezen. Gelukkig zijn wij met ve-
len, zijn wij redelijk internationaal geor-
ganiseerd en hebben onze voorgangers
meerdere aanslagen gepareerd. Op na-
tionaal niveau kan de EMC commissie
weinig doen, zolang er nog geen concre-
te plannen voor PLC zijn. Maatgevend
zal uiteindelijk zijn wat voor eisen er in
Europese normen aan PLC zullen worden
gesteld. De eerste voorstellen zijn niet
erg hoopgevend, maar het laatste woord
is hierover nog niet gezegd. Wij blijven
alert via ons lidmaatschap van de NNI
EMC commissie en via EUROCOM, dat de
belangen van de EU staten in de IARU
Regio1, behartigt.
Zend- en luisteramateurs kunnen hel-
pen tegenstand tegen PLC op te bou-
wen, door, waar dat zin heeft, uit te dra-
gen dat PLC een ernstige ethervervuiler
is, omdat het geen afgesloten systeem
is. Het is kwalijk dat serieus overwogen
wordt dit systeem toe te laten. Per slot
van rekening staan wij ook niet toe, dat
een geluidsnorm met 20 dB wordt opge-
rekt omdat een nieuwe, snelle trein zo
nodig over een oude, niet geschikte
spoorlijn moet lopen.
PA3AVV
Noten
[1] Proposal for a CENELEC ES: Power
Line Communications on Low Voltage
Installations in the range 1,6 to 30
MHz – Radiation and Power Spectral
Density Levels. SC205A(Sec)75, Janu-
ary 2001.
[2] De kromme wordt in het voorstel ge-
definieerd met de formule: 40 –
8.8*log(f/MHz)
[3] ISM is een acroniem voor Industrial,
Scientific en Medical.
[4] Er is bij de berekening rekening ge-
houden met het feit dat een amateur
SSB ontvanger een bandbreedte heeft
van slechts 2,2 kHz terwijl de veld-
sterkten in figuur 1 bedoeld zijn als
referentiewaarden voor een meet-
ontvanger met een bandbreedte van
9 kHz.
[5] NNI = Nederlands Normalisatie
Instituut.

VPK-nieuws
Het gebruik van een barbecue
is toegestaan. Wel moet er
opgelet worden dat bij het
leeg maken van de barbecue
het vuur goed uit is. We heb-
ben vorig jaar enkele smoren-
de resten moeten uitmaken,
Dus gaarne uw attentie.
Ook is het weer mogelijk uw
spullen te koop aan te bie-
den. U kunt daarvoor terecht
bij Hans Veldkamp, PA3GMX,
onder tel.nr. (0570) 65 41 78.
Voor reservering van een
kraam op de Veron Onderde-
len Markt, gaarne zo spoedig
mogelijk contact opnemen
met Hans i.v.m. de huur van
de kramen. De prijs per
kraam bedraagt ƒ 35,– per
dag of voor twee dagen
ƒ 55,–. Ook kunt U kofferbak-
verkoop doen, de prijs hier-
voor is ƒ 15,– per dag. De
markt is er op zaterdag en op
zondag van 09.00 uur tot
17.00 uur. Natuurlijk vergeet
u niet de kleurpotloden voor
de kinderen i.v.m. de kleur-
wedstrijd. De kleurplaat
wordt u uitgereikt bij aanmel-
ding als u binnenkomt.
Hoe bereikt u Odoorn?
Vanuit het westen via de A28
tot Hoogeveen, daar bij de
afslag naar Groningen, niet
afslaan maar rechtdoor rich-
ting Meppen / Emmen op de
N37, deze blijven volgen tot
de kruising met de N34, dan
de N34 oprijden en volgen
tot Odoorn. U neemt dan de
2e afslag Odoorn, dan oplet- We hebben ook dit jaar geen radio kom dan gerust er is al-
ten en uitkijken naar de bor- catering, maar het is zeer tijd plaats voor uw inbreng.
den Camping ’t Vlintenholt goed mogelijk de boodschap- Dit is het dan weer voor deze
deze volgen en u komt na pen in het dorp te doen. Wel keer. Ik hoop u weer voldoen-
2 km op de camping. kunt u de koelelementen bij de op de hoogte gehouden te
Vanuit het noorden komt u de receptie laten koelen. hebben. Een deel van deze
over de N34 dan de eerste af- mededelingen zal als herha-
slag Odoorn en weer de bor- Het programma voor dit VPK ling in het juninummer afge-
den camping volgen. Voor de zal u bij aankomst worden drukt worden. Ik wens u al-
duidelijkheid nog even het aangereikt.Er is weinig ver- vast een voorspoedige reis en
adres van de camping: schil in de volgorde, de zie u op het kamp.
CAMPING ’t VLINTENHOLT Kampradio zal u op de hoog-
BORGERDERWEG 17 te houden van eventuele wij- Vriendelijke groet namens
ODOORN zigingen of aanvullingen. de werkgroep VPK,
TEL (0591) 54 91 55 Heeft u iets voor de Kamp- Koos Sportel, PA3BJV

Kijk op de VERON-website (www.veron.nl) voor het laatste nieuws!

193 Electron mei 2001

22
NL-Post
Variatie op een thema
Zijn wij wel “goede amateurs”? Kastjesko-
pers, prutsers, communicatie amateurs,
beterweters en nog veel meer opmerkin-
gen hoor ik over amateurs. Hele discus-
sies wanneer iemand wel of geen goede
amateur is krijg je te horen. Voor mij is
een “goede amateur” iemand die plezier
heeft aan zijn hobby, van beginner tot
professional.
Als luisteramateur ben je dus evenveel
radioamateur als die amateur die met
zelfbouw apparatuur super DX werkt. Ze
zijn immers beide op hun amateuris-
tische manier met radio bezig.
Zelf ben ik amateur uit nieuwsgierigheid.
In al die onbekende en nieuwe dingen
die radiotechniek biedt zie ik een uitda-
ging. Je kunt ook amateur zijn, omdat je
eenvoudig geen scholing in techniek
hebt gehad. Als amateur kun je je zelf
uitstekend bekwamen in techniek, zo
goed dat er volop werk voor je is. Er zijn
ook amateurs die van niets iets weten te
maken. Door hun zuinigheid en creativi-
teit leveren ze een flinke milieubijdrage.
Elektronica in de vuilbak is immers een
flinke vervuiling (en zonde van de onder-
delen).
Er zijn ook knoeiers onder de amateurs.
Ze rommelen ontspannen met radio en
maken nog al eens brokken. Als je maar
plezier hebt.
Voor de ander is radioamateur zijn een
soort noodzaak. Op die manier kan hij
zijn gewilde satellieten volgen, meteoren
opsporen, modellen besturen of weerge-
gevens krijgen. Heel wat amateurs heb-
ben een gezonde dosis eigenwijsheid. Ze
proberen alles te verbeteren. Vaak lukt
dat ook nog, maar pas op de knoeiers.
Het radioamateurisme kan ook aangebo-
ren zijn zoals bij Gosse Gerben Hylke,
NL-13201, de zoon van Joukje en Theo
die, zoals je raad het al, geboren werd
op 13-2-01.
Met de paplepel krijgt hij het radiovirus
toegediend. Ook ik kom uit een gezin
met drie broers als luisteramateur. Dat
helpt veel want samen leer je veel van
elkaar. Dat brengt me bij een niet te ver-
geten aspect van het amateurisme, de
sociale contacten. Samen in een vereni-
ging, elkaar beluisteren, activeren en sti-
muleren.
Wat zou je als NL moeten zonder ama-
teurs die reageren. Zo ook met NL-post,
je hebt lezers en schrijvers. Mogen we
als lezers ook een keer jouw ervaringen
en experimenten eens lezen?
Wat hoorde Marconi?
Een vroege DX-er als Marconi had ook al
problemen met zijn rapporten en de be-
vestiging ervan. Het was wereldnieuws
toen Marconi honderd jaar geleden in
december 1901 de eerste transatlanti-
sche signalen hoorde. Een vonkenzender
in Poldhu, Cornwall in Engeland verzond
morsesignalen.
De antenne was een gordijn van draden
Electron mei 2001
Redacteur, secretariaat: M.C.P. Mandos, NL-199,
bij voorkeur tussen 20.00 en 21.00 uur.
dat tussen twee 50 meter hoge masten
hing. Eigenlijk was een nog veel om-
vangrijkere antenne gepland, maar die
was tijdens een storm omgewaaid. Als
ontvanger gebruikte Marconi een breed-
bandige ontvanger met coherers als de-
tector.
Zijn ontvangstantenne op Signal Hill,
St John’s Newfoundland was een draad
aan een vlieger van zo’n 150 meter lang.
Na lang geconcentreerd luisteren hoor-
den Marconi en zijn assistent enkele ma-
len drie korte kraken die de letter S zou-
den zijn, afkomstig van over de oceaan.
Hij had veel moeite gestoken in dit expe-
riment en is misschien misleid door zijn
geloof in het succes.
De gebruikte golflengte, ergens op de
langegolf, het moment van de uitzen-
ding, tussen 3 en 6 uur ’s middags en de
propagatie maken de verbinding erg on-
waarschijnlijk. Als hij wat gehoord heeft,
dan is het een van de harmonischen ge-
weest die de krachtige maar breedbandi-
ge vonkenzender produceerde. Een beter
bewijs is de tape uit de morseschrijver
van het schip SS Philadelphia.
Met zijn claim heeft hij wel veel mensen
overtuigd dat radio de moeite waard is.
De stekker eruit voor PLC
Power line communication, PLC, is een
van de experimentele manieren om snel
internet in huis te krijgen. Bij PLC worden
de internetsignalen gemoduleerd als ra-
diogolven via de 220 volt leidingen ver-
zonden.
Lekker handig want je hebt overal een
aansluiting bij de hand en van de centra-
le naar de huizen ligt de draad er ook al.
Als radioamateur moeten we PLC vrezen,
want het brengt veel storing op de korte-
golf met zich mee. Zoveel dat het wette-
lijk niet toegestaan is.
Afgelopen maand heeft Siemens zijn ex-
perimenten met PLC gestopt, de stekker
eruit getrokken. Ze verwachten dat het
te duur wordt, de voorschriften voor wat
betreft storingen te streng zijn en toepas-
sing in verschillende landen teveel ver-
schillen. Ook voor de luisteramateur
moet de stekker eruit bij PLC, want met
een ontvanger los van het net heb je
veel minder last. Misschien wordt het tijd
om een filter in de meterkast te monte-
ren om dergelijke signalen buiten te hou-
den.
RRRU, Rapid Response
Radio Units
RRRU zijn zenders en ontvangers die tij-
dens rampen de omroepuitzendingen
aan de gang moeten houden. Informatie
is in die tijden erg belangrijk voor de ge-
troffenen.
Als radioamateur kunnen we tijdens
23
Wezel 21, 5508 MC Veldhoven,
tel. (040) 242 51 61
E-mail nl199@amsat.org
rampen wel helpen de informatiestroom
op gang te helpen voor instanties en in-
dividuen, maar niet als omroep. De zen-
ders moeten goed te transporteren zijn
en snel op te bouwen, ook waar geen
elektriciteit is. Ontvangers zijn er in ver-
schillende vormen ontwikkeld. Vooral de
energie is een probleem, want batterijen
vind je maar weinig in rampgebieden.
De zon schijnt er ook niet altijd, zodat je
dan naar opdraaibare radio’s moet kij-
ken.
Ook de radio die werkt op de warmte
van een olielantaarn behoort tot de bij-
zondere ontwerpen. Vooral de universi-
teit van Perth houdt zich met RRRU be-
zig.
Contestnieuws voor
de luisteramateur
Volgende week hebben we weer een
leuke uitdaging voor jullie. Op 5 en
6 mei organiseren we weer een luister-
wedstrijd, de SLP-contest, voor alle
luisteramateurs. Tijdens dat weekend
mag je gedurende 3 uren je kunnen la-
ten zien. Probeer in die drie uren zoveel
mogelijk verschillende landen en pre-
fixen (beginletters van een roepnaam) te
horen.
De drie uren mag je verdelen in drie
blokken van een uur, bijvoorbeeld zater-
dagnacht en zondagnacht tijdens de DX
uren. Per band moet je het aantal ver-
schillende prefixen vermenigvuldigen
met het aantal landen. Op de 80 en
40 meter band tellen de punten ook nog
eens dubbel.
De details vind je in het januarinummer
van Electron of we sturen ze je graag toe
(ook per e-mail). Doe gerust eens mee,
we zien graag een paar nieuwkomers.
Het log moet je sturen naar onze NL-con-
test manager, Joukje van Stralen
NL-11971, Roswinkelerstraat 117,
7895 AR Roswinkel of via e-mailadres:
nl11971@amsat.org.
We rekenen op een grote deelname, laat
dus zien dat je actief bent.
Het tiende wereldontvanger-
testboek
Bij Siebel Verlag is zojuist de tiende uit-
gave van het boek ”WeltempfangerTest-
buch” verschenen. In ruim 320 pagina’s
worden tientallen kortegolfontvangers
beschreven en van commentaar voor-
zien.
Het Duitstalige boek kost DM 35 en is di-
rect via de uitgever te verkrijgen:
Auf dem Steinbuchel 6, D-53340
Meckenheim Telf 0049-2225-8808200,
Fax 0049-2225-8808150 of via
Leserservice@siebel-verlag.de
Het boek begint met uit te leggen waar
je op moet letten bij de keuze van een
194
 zijn. Het zijn de duurdere apparaten die
hun kwaliteit en gevoeligheid behouden
in de nabijheid van extreem sterke zen-
ders. Wat denk je van een ontvanger op
een schip die de zwakke signalen hoor-
baar moet laten terwijl er tegelijkertijd op
een andere frequentie gezonden wordt.
Niets zend-ontvangrelais en ruimte voor
antennes.
De professionele apparaten zijn nieuw
onbereikbaar met hun prijzen tot
100.000 gulden. Gelukkig kom je oudere
modellen tweedehands wel tegen. Mooi
voor wie het neusje van de zalm wil.
Ook bekende en minder bekende ama-
teur ontvangers staan beschreven. Icom,
JRC, Yeasu, ze komen allemaal ter spra-
ke. Er wordt geen oordeel geveld welke
ontvanger het beste is, wel worden ze al-
lemaal vergeleken met een paar beken-
de modellen. Er is sinds de vorige uitga-
ve in 1996 veel veranderd. De oudere
modellen worden ook nog even kort be-
sproken. Ook wordt er een aantal pro-
gramma’s in het kort besproken, mis-
schien is dat wel de toekomst.

Er ontstaat de laatste jaren duidelijk een

Het tiende wereldontvanger test- nieuwe generatie ontvangers. Preselec-
boek geeft je op ontspannen wijze tor, lage middenfrequent en analoge af-
inzicht in de mogelijkheden van stemming en meters zijn uit. Wat opvalt
zowat alle nieuwe kortegolf- is dat steeds meer ontvangers een DSP
ontvangers. ingebouwd krijgen. Dat is een handige
schakeling, maar zeker niet de oplossing
voor alles. Het gaat nogal eens ten koste
ontvanger. Wat is goed, slecht of nog In de beschrijvingen worden de ontvan- van goede filters.
goed genoeg. Zo worden praktische tips gers met elkaar vergeleken tijdens prak- Zowat alle bedieningsorganen worden
gegeven hoe je bijvoorbeeld het groot tijkproeven. Daarbij krijg je veel DX-tips met de ingebouwde computer bestuurd.
signaal gedrag, stabiliteit of oscillator-rui- te lezen op allerlei frequenties. Dan reali- Bediening met een externe computer
sen kunt beoordelen. Dat zijn geen me- seer je je pas dat de ontvangers tegen- wordt ook steeds beter mogelijk. Dat
tingen, maar heel buikbare praktische woordig weinig van elkaar verschillen biedt weer leuke mogelijkheden voor het
tips, iets waar het boek mee volstaat. Het wat betreft gevoeligheid en stabiliteit. De experimenteren. De mogelijkheid om be-
boek is geen wetenschappelijke verhan- beschikbare functies zijn heel uitgebreid, halve de kortegolf ook de VHF en UHF te
deling of tabellen boek. Het is meer een meer dan je meestal nodig hebt. De ver- kunnen ontvangen opent nieuwe kan-
leuk (Duitstalig) leesboek voor wie ont- schillen komen pas te voorschijn als je sen. Wat je daar hoort is wel even wat
vangers en techniek interesseert. De vele de ontvanger in moeilijke omstandighe- anders dan de kortegolf. Veelal is het
foto’s geven een goede indruk van al die den brengt, veel storing, sterke zenders een scanner, maar DX-en op VHF en UHF
ontvangers, zowel van binnen als van in de buurt en lange antennes. Dan blijkt kan ook. Vooral de propagatie invloeden
buiten. dat de nieuwe technieken ons van dienst maken van het luisteren boven de 30
MHz iets bijzonders. Je moet er wel een
goede antenne voor gebruiken, want op
een discone antenne kun je aardig scan-
NL-ers van 15 februari t/m 15 maart. 2001 nen maar weinig DX-en.
NL-ers Regio Naam Adres Postcode Woonplaats
9436 03 B.Berger F.C.Kuyperstraat 7 3761 EG Soest Na het lezen van dit boek ben je weer
12839 12 A. Blom Singel 63 3311 SJ Dordrecht
12845 37 C.L. Bregonje Boerhaavelaan 14-A 3112 LJ Schiedam
heel wat wijzer op het gebied van mo-
12846 42 T. Jonker Moerbeistraat 46 3235 EH Rokanje derne ontvangers en wat er te koop is.
12847 26 E. Kohl Kochstraat 12 7909 AK Hoogeveen Van de beschreven ontvangers worden
12848 18 F. van Loon Dedemsvaart 712 2545 AW ‘s-Gravenhage de technische details, belangrijkste func-
12849 23 C.J. Lubbers Kruiszwin 3919 1788 PA Den Helder tie, prijs en verkoopinformatie in een ka-
12850 31 W.H.M. Tobben Nachtegaalstraat 20 5953 AV Reuver
12851 26 E.P.A. Voogt Zuiderkruis 35 7904 HR Hoogeveen
der samengevat. Wie meer wil weten
12852 09 G.J.J. de Wilde Kon. Beatrixstraat 4 2678 EG De Lier van moderne ontvangers is dit boek een
12853 19 H. Woddema Plataanlaan 7 9991 ED Middelstum aanrader.
12854 30 T.O.J. Woortman Sont 83 9933 TC Delfzijl
Thieu, NL-199

195 Electron mei 2001

24
De Torn
Het principe van een spectrumanalyser is
niet veel anders dan dat van een radio
waarmee je een frequentieband kunt af-
zoeken. Wat hij aanwijst hoeft niet altijd
een lichtpuntje op een beeldscherm te
zijn; met een meter of gewoon de ge-
luidssterkte gaat het ook. Je zou daarom
best kunnen zeggen dat iedere radio-ont-
vanger die je kunt afstemmen eigenlijk
een spectrumanalyser is.
Zo wordt er bij ons radioamateurs heel
wat geanalyseerd. Vlak na de oorlog, in
die dagen toen de enkele zijband de gro-
te uitdaging werd, waren we zelfs al be-
zig met iets wat je nu met recht een ana-
lyse zou kunnen noemen. Dat deed je
dan door bij je ontvanger parallel aan de
hoofdtelefoon een millivoltmeter aan te
sluiten. Zo kun je de sterkte van de
’beat’-toontjes van alle ontvangen signa-
len meten, een maat voor de sterkte van
het hoogfrequent. Je krijgt een selectieve
HF-meter.
De spectrumontleding bestond daaruit
dat je met de ontvangerafstemming, met
het telegrafiefilter ingeschakeld, lang-
zaam over de band draaide en tegelijk
de uitslag van de meter noteerde. Op die
manier kon je meten hoe goed je erin
was geslaagd, de draaggolf en de ver-
keerde zijband te onderdrukken, of hoe
sterk die parasiet in je lineaire versterker
was.
Ik heb indertijd veel plezier gehad aan
zo’n armeluis spectrumaftaster met hand-
bediening. Alleen en dat was jammer, de
mijne had zijn uiterlijk niet mee. Hij zag
er niet uit als een meetapparaat en
maakte daarom niet veel indruk op de
radiokenners. Want die zagen onmidde-
lijk wat nu alleen nog kenners van an-
tiek zien: een Duitse Wehrmacht-ontvan-
ger. Merkwaardig eigenlijk die Torn.E.b
met zijn toen al vroeg-ouwelijke indruk,
die zich tien jaar lang nooit iets had aan-
getrokken van de stormachtige ontwik-
keling in radiotechniek en massaproduc-
tie. Hij was praktisch zonder verdere mo-
dificaties gefabriceerd tot aan, naar men
zegt, de laatste dag van de oorlog. Om-
streeks 1935 werd hij ontworpen door
Telefunken om als ransel, inclusief lood-
accu en anodebatterij, op een soldaten-
rug naar het slagveld te worden ge-
sjouwd. Jazeker, zo ging dat toen nog.
De militairen moesten lopend naar hun
werk.
De populariteit van de ”Tornister
Empfänger Bertha” bij het Duitse leger en
later ook bij de radio-amateurs, had
waarschijnlijk te doen met de betrouw-
bare en robuste constructie en misschien
ook wel met de bijna aandoenlijke een-
voud van de rechtuitschakeling. En om-
dat het met zijn vier batterijbuisjes alle-
maal zo rechtuit ging, waren ook de re-
sultaten als je het ding als meetinstru-
ment gebruikte, betrouwbaar. Er was
geen AVC, het niveau van de telefoonuit-
gang was daarom precies evenredig met
Electron mei 2001
het inkomende HF-signaal, al
vanaf een paar microvolt. Spie-
gelsignaaltjes waren er niet,
tenminste niet in de gebruikelij-
ke zin. Als je wat hoorde of zag
hoefde je niet te twijfelen; je
kon er zeker van zijn dat het er
echt was.
Toegegeven, het waren geen
micro- of millivolt die je meette,
het waren uitsluitend de relatie-
ve verhoudingen tussen de sig-
nalen; de term ’dB’ was in de
radiowereld nog niet zo in de
mode. En eveneens toegege-
ven, zo’n ontleding van een
spectrum duurde misschien wat lang.
Verder moest je oppassen dat je het
goed deed. De meter wees altijd twee
vlak bij elkaar gelegen signalen aan,
waarvan bij de ene de toon omhoog
ging als de afstemming veranderde en
bij de andere omlaag. Je moest altijd aan
dezelfde kant zitten, anders zat je er
naast. Ook varieerde met het afstemmen
de calibratie, vooral als de grote spoel-
trommel met zijn luide ”klonk!”, weer een
stap verder moest. Dat moest je dan
weer compenseren door het signaal een
keer over te nemen en met de ’Lautstär-
ke’-knop (in feite de HF-versterking) weer
het juiste punt te vinden.
Ingewikkeld allemaal. Maar wat je pas
veel later zou gaan waarderen: juist door
al dat moeten improviseren en klungelen
deed je een onschatbare ervaring op. Je
kreeg gevoel voor radiotechniek en voor
je het wist had je je verslingerd aan de
mooiste hobby die je je kunt voorstellen.
Het was een spectrumanalyser die liet
horen wat je zag, want hij kon worden
stilgezet. Laten we eerlijk zijn, dat moest
wel, want iedere keer moest er wat wor-
den gemeten en opgeschreven. En om-
dat je doorlopend luisterde, bleef je ook
wel eens ergens hangen omdat de aan-
gesloten bedrading wat anders oppikte
dan waar je mee bezig was. Dan was het
opeens weer een radio-ontvanger, een
communicatiekastje, een muziekdoos.
Maar ja, het moest toch beter kunnen. Er
was een gerucht over een Duitse
’Wellenanzeiger’ die moest hebben be-
staan om korte signalen van clandestie-
ne zenders op te sporen en je las over
een Amerikaans apparaat dat niet tel-
kens stilgezet hoefde te worden en dat
een hele frequentieband tegelijk op een
schermpje zichtbaar maakte. Bovendien
zag je in de dump leuke kleine kathode-
straalbuisjes waarvan niemand de gloei-
spanning of de aansluitingen wist, maar
waarop, toen je er eindelijk zelf achter
was gekomen, met het beetje anode-
spanning uit een gewone voedingstrans-
formator al een lichtgevend lijntje kon
worden getoverd. Zo ontstond weldra
het visioen van de afstemknop met mo-
tor. Die kon dan tegelijk een potmeter
ronddraaien die de lichtstip op het
25
schermpje heen en weer deed schuiven.
Een echte spectrumanalyser waarmee je
met losse handen langs de hele frequen-
tieband kon fietsen!
De ’Uitvinding van het Jaar’ is aan de
Torn.E.b voorbij gegaan. De soldeerbout
en de schroevendraaier mogen griezelig
dicht in de buurt zijn geweest, hij kon
nog net op tijd de dans ontspringen. Hij
werd gered door zijn mooie afstemcon-
densatoren. Het waren er maar liefst drie
op één as, maar ze bleken geen halfron-
de platen te hebben en waren daarom
met geen mogelijkheid verder dan een
halve slag te draaien. Zeker, je had na-
tuurlijk met meccano iets slims kunnen
bedenken met een continu draaiende
motor die ergens een heen-en-weer be-
weging veroorzaakte die dan weer werd
omgezet in een links-en-rechts draaiende
afstemming. Het soort mechaniek dat nu
wellicht nog een begrijpend knikje kan
oogsten van iemand die zich weet te
herinneren wat een vliegende hollander
was. Maar het is er nooit van gekomen,
de hele gemotoriseerde analyse werd
omgebogen in de richting van een ande-
re dumpontvanger die op het toneel ver-
scheen. Eentje die niet zo moeilijk deed
met die dubbele signalen iedere keer.
Die niet de oorlog had verloren.
Zo komt het dat de goeie ouwe Torn
nog steeds ergens staat. Ik haal hem een
heel enkele maal wel eens voor de dag,
zó maar en zet hem dan aan om te ho-
ren of hij nog leeft en hoe hij het maakt.
Het is maar goed dat het vredige nostal-
gische geruis van de RV2P800-tjes me
dan niet meer kan laten merken hoe het
moet zijn geweest voor de ongelukkige
die vóór mijn tijd aan zijn knoppen moet
hebben gezeten. Tijdens het Ardennen-
offensief misschien, de slag bij Smolensk,
of de hemel weet wat het ding allemaal
heeft meegemaakt. En op wie zijn rug.
Nee, als ik er nu mee luister – mijn hand
aan de afstemming, de andere aan de
terugkoppeling – dan denk ik aan pretti-
ge dingen. Zoals bijvoorbeeld aan dat
geweldige geluk dat ik heb gehad om,
juist op het goede moment, volkomen
hodel de bodel te kunnen worden van
radio.
PA0CX
196
IARU
CEPT
T/R 61-02 (HAREC)
Met ingang van 6 maart is de
CEPT Recommendation T/R
61-01 gewijzigd. T/R 61-02
maakt het voor zendamateurs
mogelijk dat bij het (tijdelijk)
gaan wonen in een andere
CEPT land niet opnieuw exa-
men behoeft te worden afge-
legd. Tot voor kort was het zo
dat voor toegang tot alle
amateur-banden behalve een
examen in techniek en voor-
schriften ook een proeve van
bekwaamheid in het seinen
en opnemen van morse met
een snelheid van 12 wpm
moest worden afgelegd. Deze
laatste snelheidseis is nu ver-
laagd tot 5 wpm.
Redacteur: C.H. Murre, PA2CHM,
De morseproef duurt nu nog
3 minuten waarbinnen maxi-
maal 4 fouten gemaakt mo-
genworden in het opnemen
en maximaal 1ongecorrigeer-
de fout en 4 gecorrigeerde
fouten bij het zenden. Daarbij
moet bij het zenden gebruik
Schepenenlaan 306,
4336 AP Middelburg.
worden gemaakt van een
niet-automatische seinsleutel.
Bron: European Radiocommu-
nications Committee (ERC)
(www.ero.dk )
Kees Murre, PA2CHM

Stoomtrein Mobiel Dag

Op zondag, 13 mei 2001 or-
ganiseert de RANS (Vereni-
ging van Radio Amateurs
Nederlandse Spoorwegen)
een Stoomtrein Mobiel Dag
voor zend- en luisterama-
teurs. Het doel is, naast de
sociale aspecten, experi-
menteren met verbindingen
vanuit een stoomtram van
de Museum stoomtram
Hoorn-Medemblik (SHM).

Dienstregeling
We zullen vanaf circa 10.30 in de lucht
zijn en doen dit vanuit een voormalig
SBB-rijtuig. Als antennewagon wordt een
NS-rongenwagen gebruikt die gekoppeld
wordt aan de normale diensttram. De
laatste rit vertrekt om 16.15 uit Hoorn
waarna sluiting van het zendstation
volgt.
Bij grote deelname van de zend- en luis-
teramateurs aan de ritten overweegt de
SHM een extra rit in te zetten.
Deelname
Leden van VERON, VRZA, FIRAC-groe-
pen en buitenlandse zusterverenigingen
kunnen op vertoon van hun geldige lid-
maatschapsbewijs tegen gereduceerd
tarief twee vervoerbewijzen in het tram-
station HOORN kopen. Dit vervoerbe-
wijs is gedurende al onze ritten op
13 mei geldig en kost ƒ 16,–.
Vooraanmelding is dringend gewenst!
Dit kan als volgt geschieden:
Per post aan:
Museumstoomtram Hoorn-Medemblik,
Postbus 137, 1620 AC Hoorn.
Per e-mail:
bello@museumstoomtram.myweb.nl
Per fax: (0229) 21 66 53
Per telefoon: (0229) 21 48 62
Roepnaam en frequenties terrein: ”Transferium”, aangegeven op
Men werkt vanuit de trein met de roep- ANWB-borden.
naam PI4RNS op de volgende frequen-
ties: Informatie
Nadere informatie kan verkregen worden
bij de RANS-bestuursleden: Wil, PA0WBS
20 m: 14,335 MHz phone, 14,030 MHz (CW) awbrinkman@freeler.nl; tel. (010)
15 m: 21,385 MHz phone, 21,030 MHz (CW) 501 34 78, Niek, PA3CXM
10 m: 28,810 MHz phone, 28,030 MHz (CW) n.van.omme@hccnet.nl; tel. (0348)
40 m: 7,060 MHz phone, 7,030 MHz (CW)
2 m: 145,475 en/of 145,575 MHz
41 35 55 en Arnold, PD0KGA
70 cm: 432,250 MHz direct azand@worldonline.nl; tel. (023) 527 05 45.
Kortom
De RANS verwacht met dit initiatief een
en via de bekende repeaters. stimulans te leveren voor niet alleen de
De verbindingen worden desgewenst be- RANS en SHM, maar speciaal voor het
vestigd met een speciaal ontworpen QSL. zendamateurisme in het algemeen zodat
deze dag voor vele zend- en luisterama-
Bereikbaarheid teurs leerzaam zal zijn. SHM is een bedrijf
Voor nadere informatie wordt verwezen waar men veel historisch interessante ob-
naar de website: jecten ziet. Men wordt van harte uitgeno-
http://www.museumstoomtram.nl/. digd naar Hoorn te komen of op de ban-
Bij het tramstation is een groot parkeer- den mee te doen.

197 Electron mei 2001

28
 23e Friese Radio Markt
Zaterdag 26 mei 2001 vindt van 9.00 tot
16.00 voor de 23e maal de Friese Radio
Markt plaats in en rondom het dorpshuis
’De Buorskip’, Vlaslaan 26 te Beetster-
zwaag. De organisatie van dit evene-
ment is in handen van de VERON-afde-
ling De Friese Wouden.
Beetsterzwaag is gelegen in een prachti-
ge bosrijke omgeving en in het dorp zijn
diverse leuke winkeltjes en goede restau-
rants te vinden. Dit kan dus en reden zijn
om met het gehele gezin er een dagje op
uit te trekken...voor iedereen wat wils!
Ongeveer honderd handelaren en parti-
culieren zijn op de Friese Radio Markt
aanwezig, die zowel nieuwe als tweede-
hands (radio)apparatuur, elektronica on-
derdelen en computer (accessoires) voor
aantrekkelijke prijzen verkopen. Hier-
naast verzorgen enkele personen en be-
drijven/instellingen op deze dag diverse
demonstraties met radio-, packetradio-,
computer-, satelliet- en telexapparatuur.
Onder het genot van een hapje en een
drankje kunt u weer gezellig bijpraten
met de vele (circa 2500) radiozendama-
teurs, die aanwezig zijn. Het restaurant is
de gehele dag geopend, waar u de kof-
fie, frisdrank en de diverse snacks tegen
de geldende lage prijzen kunt verkrijgen.
Op het podium in de grote zaal wordt de
stand van de VERON afdeling De Friese
Wouden weer opgebouwd met diverse
interessante informatie over de VERON
en het radio- zend en luister amateuris-
me. Bij de Friese QSL-manager kunt u uw
postzaken met betrekking tot de QSL-
kaarten afhandelen. De nieuwste editie
van CQ Friese Wouden (juni-editie) ligt
voor de abonnees klaar, tevens kunt u
hier uw abonnementsgeld voor het nieu-
we jaargang van CQ Friese Wouden vol-
doen. Voor het podium treft, het VERON
servicebureau. Hier kunt u natuurlijk
weer terecht voor de nieuwste (leer)boe-
ken, cassettes, bouwpakketten, etc.
Bij de kassa’s ontvangt u een lot, waar-
mee u leuke geldprijzen (ƒ 250,00,
ƒ 150,00, ƒ 100,00, ƒ 75,00 en ƒ 25,00)
kunt winnen. Dit lot dient u volledig in-
gevuld te deponeren in de daarvoor be-
stemde bussen. De trekking van de ver-
loting vindt plaats om 15.45 uur in de
grote zaal, alwaar de prijswinnaars de
prijzen dan direct kunnen incasseren. In-
dien u niet aanwezig bent, wordt de
geldprijs in een later stadium toegezon-
den!
Beetsterzwaag is gelegen aan de auto-
snelweg A7 (Heerenveen-Groningen). U
verlaat de autosnelweg bij afslag (28)
Beetsterzwaag – Nij Beets. Hierna rijdt u
in de richting Beetsterzwaag, waarna met
gele borden duidelijk wordt aangegeven
hoe u in het dorp moet rijden. Er zijn rui-
me gratis parkeermogelijkheden.
Komt u met het openbaar vervoer dan
neemt u vanaf NS station Heerenveen de
ARIVA buslijn 10 Heerenveen – Drachten
– Leeuwarden.
Een bushalte is op loopafstand (200 me-
ter) van de radiomarkt.
Vorig jaar kreeg de organisatie vragen
over overnachtingsmogelijkheden. Er zijn
in de buurt goed en betaalbare mogelijk-
heden:
Op slechts 2 kilometer afstand:
Restaurant hotel het Witte Huis
v. Harinxmaweg 20
9246 TL Olterterp
(0512) 38 22 22
Op ± 8 km in Drachten.
Hotel Marathon
Eikesingel 64
9203 PA Drachten
(0512) 54 35 55
Voor diegenen onder u, die de weg naar
Beetsterzwaag nog nooit hebben onder-
vonden, kunnen gebruik maken van ons
inpraatstation PI4EME dat actief is via de
repeater PI3FRL (145,700 MHz). Voor
overige inlichtingen kunt u contact opne-
men met: Weit Lap (PA3ESF), Bouekers
40, 9247 AR, URETERP, telefoon (0512)
30 27 02 (dagelijks tussen 19:00 en
20:00 uur) of pa3esf@amsat.org
U komt dit jaar toch ook?
Tot ziens op de FRM 2001
Weit, PA3ESF

Grote Elektronica Vlooienmarkt op ’de Knobbel’ bij ’t Harde

Zaterdag 9 juni aanstaande
organiseert de Vereniging Ex-
perimenteel Radio Onderzoek
Nederland, kortweg VERON,
afdeling Noord-Oost-Veluwe
voor de 6e maal een grote
Elektronica vlooienmarkt.
Op deze vlooienmarkt wor-
den allerlei nieuwe of ge-
bruikte spullen aangeboden
die op de een of andere ma-
nier met elektronica te maken
hebben. Zo zijn er voor de
computerliefhebbers allerlei
componenten verkrijgbaar
om hun systemen te updaten
en voor de aspirantcompute-
raar zijn er goedkope gebruik-
te PC’s te koop om de eerste
schreden in het digitale tijd-
perk te zetten. Ook is het mo-
gelijk om nieuwe systemen te
kopen.
Voor de 27 MC-hobbyisten is
er allerlei apparatuur verkrijg-
baar variërend van antennes,
staandegolfmeters, voedingen
tot allerlei soorten ’bakkies’.
Ook de gemachtigde zend-
amateur komt hier aan zijn
trekken door het grote aan-
bod van portofoons, transcei-
vers en antennes die door de
handelaren aangeboden wor-
den.
En natuurlijk wordt de echte
elektronicahobbyist niet ver-
geten door de keur van on-
derdelen en apparaten die er
te koop zijn om zo hun eigen
apparatuur te bouwen of te
repareren.
Dus mocht u op zoek zijn
naar een moeilijk verkrijgbaar
onderdeel, verzamelt u oude
radio’s, oude legerapparatuur
of wat anders op het gebied
van elektronica kom dan za-
terdag 12 juni a.s naar de
Elektronica Vlooienmarkt.
De elektronicamarkt wordt
gehouden bij het Protestants
Militair Tehuis (PMT) de
’Knobbel’ aan de Eperweg
140 nabij ’t Harde. De markt
begint om 09.00 uur en duurt
tot 15.00 uur.
De entree bedraagt slechts
ƒ 3,00 en uw entreebiljet is te-
vens een lot voor de loterij.
Er is voldoende gratis par- – Ook zijn wij per trein te be-
keerruimte. reiken: stoptrein Zwolle -
Amersfoort tot station ’t Har-
Het PMT ’de Knobbel’ is op de de; daarvandaan is het on-
volgende manieren te berei- geveer 2 km lopen naar de
ken: ’Woldberg’ (vanaf station
– A28Zwolle - Amersfoort: af- linksaf grote weg volgen).
slag ’t Harde, einde afrit
richting Epe, na 2,5 km rijdt Mochten er vragen zijn dan
u de ’Woldberg’ op. kunt u op de volgende manier
– A50 Arnhem - Zwolle: af- informatie inwinnen:
slag Epe / Nunspeet weg
volgen tot aan de rotonde telefonisch: H.C. Klein, (0525)
(5 km), op de rotonde 68 55 58
rechtsaf richting ’t Harde na
3 km rijdt u de ’Woldberg’ E-mail: radiomarkt@pi4nov.org
op. Internet: HTTP://www.pi4nov.org
Hobby-snobisme is ...
... door Mr. Motorola persoonlijk
gesigneerde transistoren in de eindtrap.
... een welgestelde radioamateur, die
een telegrafist in vaste dienst heeft.
PdB

Electron mei 2001 198

29

VHF en Hoger
Van de VHF-commissie
VHF-conferentie en antennemeetdag
op 19 mei a.s.
Zoals in het vorige nummer van Electron
reeds is aangekondigd, zal er op 19 mei
a.s. weer een VHF-conferentie met een
antennemeetdag voor 23 en 13 cm an-
tennes worden georganiseerd. De happe-
ning vindt plaats in en bij het wegrestau-
rant “De Lichtmis” gelegen aan de A28
afslag Nieuwleusen/Hasselt. De activitei-
ten beginnen om 10.00 uur. Verder de
gehele dag antennemetingen 13 en
23 cm door VERON afdeling Meppel, ruis-
metingen door PA3BPC en diverse ande-
re metingen (vermogen, frequentie etc.)
door PA3ACJ.
N.B. In het aprilnummer van ons zuster-
blad van de RSGB, RadCom, staat een
beschrijving hoe de antennemetingen in
Meppel worden verricht (0ME).
Het programma voor de VHF-conferentie
is als volgt:
10.00 Opening en VHF-forum
11.00 Lezing digitale ATV, door Prof Uwe Kraus
DJ8DW (tevens PA3ACY)
12.30 Pauze
14.00 Lezing over 48 en 76 GHz en aanvullend over
TWT-technieken door PA0EHG en PA0HRK
16.00 Sluiting met uitslag ruismetingen
Nadere mededelingen over de
antennemetingen 23 en 13 cm
Aanvang van het meten zal zijn om
10.00 uur, te beginnen met het meten
op 13 cm. Bij onvoldoende deelname
gaat de meting niet door en krijgt dege-
ne die een antenne opgegeven heeft
persoonlijk bericht.
Om voldoende tijd over te houden om
nog wat te experimenteren met de aan-
geboden antennes is het maximum te
meten aantal antennes gesteld op in to-
taal 30. Geef je dus zo snel mogelijk op,
want vol is vol. Opgave van de te meten
antennes is verplicht vóór 6 mei bij: Frits
van Schubert, PA3FYS, Pilotenlaan 17,
8017 GG ZWOLLE, tel. 038 465 23 28, of
via de site op Internet van de VHF-com-
missie (zie voor details Electron
april 2001).
Radioverkeer
50 MHz
Zoals wellicht bekend, was het de bedoe-
ling dat de 6 m band zoals we die in ons
land mogen gebruiken een stuk zou wor-
den uitgebreid. Het was een kwestie van
tijd. Inmiddels hebben we de uitbreiding
van 50 MHz toegewezen gekregen en
mogen we sinds 10 maart jl. uitkomen in
het gehele gebied tussen 50,0 en
52,0 MHz. Uiteraard zijn er voorwaarden
verbonden aan de uitbreiding. In het
bandgedeelte dat reeds was toegewezen,
50 - 50,450 mogen we maximaal 120 W
199
Redactie: Wim de Vries, PA0ME, Singel 89,
3984 NW Odijk, 030 656 35 91,
50 MHz:
e-mail pa0me@amsat.org
Dennis Robbemond, PA7FM, Iependaal 155,
3181 AJ Rozenburg, 0181 – 21 29 44,
e-mail pa7fm@amsat.org
144 MHz
en hoger: Adriaan Koopman, PE2KP, Marie Koenen-
straat 7, 7321 JA Apeldoorn, 06 - 547 784 00,
e-mail pe2kp@amsat.org
Contesten: Gert Doodeman. PA0NZH, Braak 122,
5501 DM Veldhoven, BBS PI8ZAA,
e-mail pa0nzh@amsat.org
uitgangsvermogen in de modes CW dan een nieuwe functie binnen het bedrijf
wel SSB toepassen. waar hij voor werkt heeft geaccepteerd
Voor de andere modes in dit oude band- en na zo’n twee jaar het land nu heeft
segment en alle modes in het gehele verlaten.
nieuwe bandsegment geldt een maxi- In februari was het al niet veel beter.
mum van 30 W. TR8XX was op 11 februari even hoor-
In het hieronder afgebeelde bandplan baar en op de 13e was er weer in de
staan o.a. ook relais in- en uitgangen ge- vooravond een korte opening naar ZS.
pland. Op dit moment is het nog zo dat Juist voor z’n vertrek heeft Alan 3C5I
er geen toestemming zal worden gege- aangekondigd nog zo veel mogelijk ac-
ven voor het in de lucht brengen van tief te zijn. Z’n baken heb ik ook regel-
een relais in ons land. Wat er in de toe- matig gehoord. Als het kon was hij zelf
komst gebeurt is natuurlijk afwachten. actief, zo ook dus op 21, 22, 24 en 28 fe-
Wel is het zo dat er in bijvoorbeeld Enge- bruari. Tegelijkertijd was er al die tijd
land een aantal relaiszenders actief is dat ook wel andere DX te werken, met een
zich vervolgens dan alweer niet aan het opleving in de activiteit op de 28e. Som-
IARU region 1 (daar hoort Nederland ook migen konden zowel C56/DL2OE (Gam-
bij) bandplan houdt. Daar zitten de bia,) als 5U2K (Niger, JK13) als een nieuw
ingangen van de omzetters tussen land werken. Helaas is het in de maand
51,210 en 51,410 terwijl de uit- maart tot nu toe nog erg stil gebleven.
gangen zich tussen 50,710 en Behoudens de regelmatige openingen
50,910 MHz bevinden. Probeer waar naar ZS op de 14e en 19e t/m de
mogelijk dit bandplan te volgen. Het 23e maart (steeds naar ZS6), was er niet
kan een heleboel ergernis besparen veel te beleven. Er is wel activiteit op het
bij jezelf of je medeamateur. Afrikaanse continent, maar blijkbaar niet
op de tijden dat die openingen er zijn.
De DX in de eerste 3 maanden van Vermeldenswaardig is nog een aurorao-
dit jaar was het erg mager. Het enige pening op de 19e maart. Helaas was er
lichtpuntje, in de maand januari, was de niet heel veel activiteit. Hopelijk is de
korte opening naar Zuid Afrika (ZS) en propagatie inmiddels een stuk beter en
3C5I rond het middaguur op de 27e. kunnen we uit gaan kijken naar een
Mocht je 3C5I (Equatoriaal Guinee, JJ43) nieuw sporadisch E-seizoen.
nog niet in het log hebben, dan moet ik
je helaas mededelen dat Alan inmiddels 73 Dennis, PA7FM
50 - 52 MHz Bandplan
IARU Region 1 bandplan Gebruik
50,000 50,020 - 50,080 Bakens
CW (a)
50,100 50,090 CW centrum van activiteiten
50,100 50,100 - 50,130 Intercontinentale CW/SSB
ALLE SMALBAND MODES 50,110 DX oproepfrequentie (c)
(CW, SSB, AM, RTTY, SSTV, 50,150 SSB centrum van activiteiten
etc.) (b) 50,185 Crossband centrum van activiteiten
50,500 50,200 MS centrum van activiteiten
50,500 50,510 SSTV (AFSK)
50,550 FAX werkfrequentie
50,600 RTTY (FSK)
ALLE MODES 50,620 - 50,750 Digitale communicatie
51,210 - 51,390 FM relaisingangen, 20 kHz raster (d)
51,410 - 51,590 FM
51,510 FM oproepfrequentie
52,000 51,810 - 51,990 FM relaisuitgangen, 20 kHz raster (d)
Voetnoten
a. CW is over de gehele band toegestaan; CW exclusief tussen 50,000 - 50,100 MHz
b. met de aanduiding “SMALBAND” wordt verwezen naar een bandbreedte van niet meer dan
6 kHz
c. De internationale oproepfrequentie 50,110 MHz is niet bedoeld voor oproepen binnen het
Europese deel van Region 1.
d. Gekanaliseerde apparatuur: Op deze band is de NBFM kanaalafstand 20/10 kHz.
Voor de nummering van de NBFM kanalen zie paragraaf 8.6.5 van het Vademecum voor
de Nederlandse radio-amateur (12e druk 2000).
Electron mei 2001
30
 Activiteitenkalender
Maandelijkse activiteitencontesten
Eerste dinsdag
1700 - 2100 144 MHz Scandinavië
Tweede dinsdag
1700 - 2100 432 MHz Scandinavië
1800 - 2100 50 MHz en hoger VRZA regio
Derde dinsdag
1700 - 2100 1,2 GHz & hoger Scandinavië
Vierde dinsdag
1700 - 2100 50 MHz Scandinavië
Derde zondag
0800 - 1100 144 MHz – 10 GHz Tsjechië
0700 - 1200 432 MHz - 10 GHz Oostenrijk
432 MHz en hoger Duitsland
Wekelijkse activiteitencontesten.
Elke dinsdag
1900 - 2100 144 MHz – 10 GHz Berlijn
Elk weekend
za 1300-1700 50 MHz Italië ARI
zo 0600-1000 50 MHz Italië ARI
Alle tijden in UTC. Informatie voor deze ka-
lender aan PA0WYS.
144 MHz
Voordat we aan de tweede contest van
het seizoen 2001 gaan beginnen, blik-
ken we terug naar de vorige. De weer-
somstandigheden waren veel beter dan
een jaar geleden. Toen stonden de
meeste stations in een laagje sneeuw, in
de kou.
Dit jaar was het droog, maar nog wel
koud. Daardoor hadden we dan ook be-
tere condities voor twee meter. Er valt al- drie de stations een verbetering in hun
tijd nog wel wat te klagen, op de hogere
banden ging het wat minder. Maar voor
de maartcontest was het beter dan voor-
heen het geval was.
Maartcontest
In het weekend van 2 en 3 maart was
het dan zover. Na een winterstop kon-
den de /p stations weer opgebouwd wor- was even de gedachte bij PA6NL.
den. Bij de meeste stations lukte dat zon- PA3AWJ en PA5DD waren op die band
der al te veel problemen.
Alleen PA1TK had enige problemen om
op zijn stek te komen. Hij had gekozen
voor Luxemburg. Daar lag nog een aar-
dig pak sneeuw van ongeveer 20 cm.
Via een omweg lukte het hem toch nog
om zijn auto met caravan te stallen op
de contestlocatie. De vrijdagnacht viel er dacht dat het signaal van het EHG-baken
weer een gigantisch pak sneeuw van ze-
ker 40 cm. Hij begon zich toen zorgen te
maken over de terugreis. Het opbouwen
ging verder zonder al te veel pro-
blemen. Anderen bleven gewoon
thuis, om vanuit hun vertrouwde
shack actief te worden. En toen
was het 1400 UTC, let wel 1500 LT.
PA1WM echter stond nog met de
stofzuiger al fluitend zijn werk te
doen, totdat hij zich realiseerde dat
de wintertijd slechts één uur tijds-
verschil is met UTC. PA1WM bena-
dert het contesten op een gelijke
manier als ik dat ook doe (PE2KP).
Niet roepen en hopen op een aan-
roep van een tegen station, maar
de band afzoeken naar de leuke
stations.
Op de zaterdagmiddag noteerde hij
dan ook zijn beste DX in het log
Electron mei 2001
Korte berichten
Rectificatie datum
VHF-UHF-SHF velddag
Per abuis is in het vorige
nummer van Electron ver-
meld dat de komende veld-
dag op 3 en 4 juni is, maar
het eerste weekend valt op
2 en 3 juni, dus is de veld-
dag op 2 en 3 juni 2001.
met DF0TEC/p (JO73CF) net aan de
Duits/Poolse grens. Goed voor 581
km op twee meter. Zelf kwam ik
niet verder dan DK0ES (JN48TN)
480 km, maar dat had een reden.
De voeding wilde geen stroom
meer leveren, waardoor de reserve-
voeding werd ingeschakeld. Hier-
door kon de set echter maar 5 watt
afleveren aan de antenne, QRP-ver-
mogen dus. Maar dan is het geheel
nog niet eens zo slecht. Hoe later
op de avond, hoe stiller het werd
op de twee meterband. Je hoorde alleen
nog de grote stations roepen met CQ
contest. PA6C logde in totaal 664 verbin-
dingen met als ODX SP2DDX (JO82VE)
goed voor 770 km. PI4GN had in totaal
618 verbindingen en SM1LPU (JO97CK)
met 840 km, opgegeven als hun verst
behaalde afstand.
Bij PI4AJS was dat 600 QSO’s. Hun ODX
was OM3KEE (JN88) 848 km. Voor alle
totale score, vergeleken met vorig jaar
voor tweemeter.
De hogere banden
Maar ook op de hogere banden werden
nog leuke verbindingen gemaakt.
Zo was daar de eerste randomverbinding
op 24 GHz voor ons land. Althans dat
in QSO. De schakelaar voor bandselectie
van PA6NL was op het schakelkastje
blijkbaar te ver doorgedraaid, want in
plaats van op 10 GHz te luisteren werd
door PA6NL op 24 GHz de band afge-
zocht en kwam dit tweetal tegen. Met
CW werd PA5DD aangeroepen (die eerst
op Schiphol afkomstig was) en zo was
het QSO PA5DD – PA6NL een feit. Hans
PA0EHG reageerde echter op dit berichtje
QSL-kaart GM4VVX
31
en meldde dat in de afgelopen drie
IJsselmeercontesten al diverse keren op
24 GHz een random QSO is ontstaan.
Mogelijk al tijdens de eerste in 1997.
Echter het blijft een prestatie.
Gelijk maar even doorgeven dat de vier-
de IJsselmeercontest gehouden wordt
op 12 mei a.s.
De verste afstand die gemaakt werd op
24 GHz was deze keer de verbinding tus-
sen PA0EZ en PA6C, goed voor 125 km.
Op 10 GHz was het PA6NL, die een ver-
binding had met G4PBP (IO82WO) en dat
leverde een ODX op van 431 km. Vanuit
Engeland was het bijzonder rustig, mede
doordat een aantal conteststations niet
het veld in kon trekken in verband met
het MKZ-epidemie. Buiten dat om was
het anders ook rustig gebleven vanuit
dat land. Op 23 cm maakte PA5DD
57 verbindingen met als ODX SK7MW
(JO65MJ) 659 km. Voor PA6NL was dit
hetzelfde ODX-station, alleen voor hen
was de afstand 699 km. Ook op 70 cm
werden geen slechte resultaten behaald.
PA6NL maakte 303 verbindingen met als
ODX OK1MDK (JN79NU) 806 km. PI4GN
met 244 en OE75D (JN68PC) 745 km.
Dan PA6C met 221 verbindingen, ook
OE75D als ODX, met 732 km. Ook hier
weer met een betere score dan in het vo-
rige jaar met de maartcontest. Het was
dus nog niet zo slecht toeven op de
band, wat men gelijk na de contest zei.
Tropo
Tijdens de NAC van maart waren er ste-
vige condities naar het noorden. Dit vlak
na de maartcontest. De voeding werkte
weer en ik kon met 50 watt vermogen
weer signaal in de lucht zetten. Voor ve-
len nog steeds QRP vermogen. Deze
avond (6 maart) maakte ik een geslaag-
de verbinding met OZ6ABA (JO57)
643 km, SK7CY (JO66) 619 km, SK7MW
(JO65) 586 km, OZ7TOM (JO46) 562 km,
OZ8ZS (JO55) 540 km, OZ1TF (JO46)
495 km, OZ9KY (JO45), OZ1DLD/p
(JO45), OZ1ALS (JO45) en DL3TW (JO44).
Genoeg om ook maar eens een keer het
contestlog in te sturen naar de Deense
organisatoren. PD4HDB, Jan uit Harden-
berg (JO32HN), deed ook mee aan de
NAC hij werkte ook nog een Noors sta-
tion, LA2CFA, goed voor 700 km.
Aurora
In week 12 hadden we te maken op de
VHF banden met twee Auroraopeningen.
De eerste was op 19 maart in de avond,
waar vooral in CW nog een aan-
tal leuke verbindingen gemaakt
kon worden. Wat dacht je van
G7RAU (IO90) met 55A,
SM4BDQ (JO53) 56A, LA6OJ met
53A en zo hoorde ik ON4AMX
werken met SM6ENG 57A. Maar
de dag erna, ik was nog thuis
en opeens, op 144,3 MHz, CQ
Aurora GM4VVX. En niet zo
zachtjes ook, 58A vanuit (IO78),
goed voor 924 km. Hij stond al
snel in het log om 1430. Via
PI3APD melding gemaakt voor
deze regio van de opening.
Via SMS nog een paar waar-
schuwingen verzonden en daar-
200
Overzicht meetopstelling
Bram van de Berg bij de knoppen

na was het DM1CG werken, (JO31) 55A,

slechts een afstand van 131 km, om in
het log bij te schrijven. Dat werk je elke
dag zonder enige propagatie. Maar via
Aurora wordt het weer leuk. OZ1BEF
volgde (JO46) met 493 km.
Zo hoorde ik ook PA3GKY via de reflec-
tielaag terugkomen, maar ook er net iets
onder via het normale pad. Dan toch
maar even naar het CW-bandje draaien.
Daar hoorde ik G4ASR op 144,061 MHz
werken met HA8CE (IO81MX – KN06EN).
Maar ook LA2PHA (JO38) was hier 59A
en dat om 1500. Later hoorde ik dat
PA0PVW een verbinding had in SSB rond
die tijd met 9A2RD 52A. Wat later hoor-
de hij IK2EAE met 52A (JN45LL) en niet
veel later was ook deze verbinding ge-
maakt. In CW was ook te horen YL3AG
met 55A, HB9QQ (JN47). Toen was het
even tijd om bakens te checken en op
144,412 MHz was SK4MPI te horen met
579A. Een heerlijk middagje DX-en.
Doordat velen nog aan het werk waren Close up meetplaats
kon je op je gemak verbinding maken.
Ook deze keer hoorde ik weer een novi-
cestation uit ons land een LA werken keus maken voor een DX-expeditie. Men ze actief te worden op 144,291 MHz.
buiten zijn toegestane bandsegment. Het weet dan zeker dat er aan tegenstations Vanuit dit QTH hebben ze ook toegang
is een volhouder. Zou hij dat ook tijdens geen gebrek zal ontstaan. Chris bedankt tot het DX-clusternetwerk, zo ook tot in-
de contesten doen? Niet echt eerlijk dan. voor het maken van de lijst. ternet. Voor skeds EME moet men zich
wenden tot Lionel, VE7BQH.
# Prefix DXCC aantal percentage DX-peditie SV5 en 3A ve7bqh@WIMSEY.com. Voor MS kan men
1 ZA Albania 49 65%
2 7X Algeria 42 56% Jurgen PE1LWT en Chris PA2CHR een e-mail sturen aan Chris, PA2CHR.
3 1A Sov. Mil. Order of Malta 41 55% zullen actief worden vanaf Rhodos c.ploeger@planet.nl.
4 SV2A / SY Mount Athos 35 49%
5 SV5 Dodecanese Rhodos 34 49% Island. Zij maakten hun keuze uit de
6 3A Monaco 33 44% lijst van meest gevraagde landen. Monaco, slechts drie dagen zal het vak
7 5A Libya 29 39%
8 HV Vatican city 28 37% Vanaf 5 mei tot 7 juni zullen ze JN33RR actief gemaakt worden en wel
9 Ojo Market Reef 25 33%
10 CN8 Marocco 23 31% daar vooral actief worden op twee op 1-2 en 3 juni. Dan vooral voor 6 me-
meter, via EME, MS, Tropo en Es. Dit ter, maar de groep heeft ook spullen
laatste zou best wel eens kunnen voor twee meter bij zich. Onder de vol-
Tijdens de aurora was de A-index 19 en gebeuren, want het is er de goede perio- gende roepnamen zal men actief zijn:
de K-index 6. de voor. Ook hopen zij actief te worden 3A/IK5GQK, 3A/IK5YOJ, 3A/IW5BZQ en
op zes meter en zelfs via de satellieten. 3A/IW5EDQ. Op 6 meter. 50,210 SSB,
Gewilde landen Dit met hulp van SV5BYR en leden van 50,600 RTTY, 50,620 PSK31 met een
PA2CHR heeft geïnventariseerd wat de het SV5RDS clubstation. Van dit station Icom IC-706MKIIG, 6 elements Yagi en
meest gevraagde landen op 2 meter zijn. kunnen ze spullen lenen voor hun eigen een HQ50 Halo Loop. Op twee meter
We geven hier alleen de top 10 weer. station. De locator zal zijn KM46CF. Ze 144,290 SSB met ook een Icom IC-706
mogen gebruik maken van de speciale en een 9 elements Yagi. Ook op de
Aan top staat Albanië met 49 stemmen. call J45M. Voor EME willen ze gaan ge- HF-banden zullen ze actief worden. Voor
Een land waar ik niet graag zelf op va- bruiken 144,062 MHz, daarbij zenden zij skeds kun je een e-mail sturen naar
kantie naar toe zou gaan voor mijn hob- altijd de eerste periode. Voor meteorscat- 3a@mannelli.com.
by. Maar anderen zullen er vast anders ter gaan zij gebruiken 144,191 MHz dit
over denken. Men kan uit deze lijst een voor HSCW. Voor tropo en Es proberen Voor het laatste nieuws surf je naar

201 Electron mei 2001

32
www.mannelli.com/3a. QSL-kaarten direct minuten tot een kwartier of langer, soms of men hier nog wel tijd en geld in wil
via STEFANO MANNELLI (IW5BZQ), met pauzes van een uur. In de namiddag steken. Voor ons amateurs ligt dat an-
P.O.BOX 569, 50123 FIRENZE Centro, verspreid komen dan openingen voor. ders, er ligt nog een kans voor ontdek-
ITALY Denk niet dat het na één opening afge- kingen open. De mooiste theorie (voor
lopen is. De band kan zo weer open mij dan) is nog steeds de onweersinvloe-
Nieuw 13 cm baken gaan. Zeker in die periode als er ook me- den op het ontstaan van ES. Maar vooral
Het nieuwe 13 cm baken van PA0EHG teorietzwermen langs de aarde komen, het mee-, dan wel tegenwerken van een
(in samenwerking met PE1CKK) is in de kan het gebeuren dat deze meteorieten auroraopening heeft mijn belangstelling.
lucht vanaf Schiphol. Het is bij PA0EZ een aanslinger kunnen zijn voor nog een
reuzesterk (70 dB boven ruis in 3 kHz opening. Hoe een wolk tot ontwikkeling Wanneer mogen we wat gaan verwach-
bandbreedte) en de frequentie was de kan komen is nog steeds niet bekend. ten? De meeste openingen vinden plaats
eerste dag 2320,9995 MHz. Voor commerciëlen is de vraag dan ook, in de middag van 1000 tot 1200 (UTC).
Mooie markering van het einde
van de bakenband. 2 m Sectie A 13 cm Sectie A
nr. call QSO punten best DX DX QTH QRB beker nr call QSO punten best DX DX QTH QRB beker
1 LX/PA1TK 669 212098 EA3LL/p JN02GH 963 925 1 PA0EZ 29 4884 DB6NT JO50TI 493 524
De ATV maartcontest 2 PA0WGL 259 55280 DF0TEC/p JO73CF 609 241 2 PA0WWM 22 3663 G4BRK IO91DP 428 393
Een verslag van PE1JMZ. De con- 3 PA0GSM 238 53672 SK7JM JO65TM 657 234 3 PA5DD 24 3521 DG5FEB/p JO40PL 367 378
4 PA5WT 130 34078 OL3Y JN69JJ 657 149 4 PA0BAT 18 2557 DB6NT JO50TI 403 274
dities bleken niet echt geweldig 5 PE1HWO 93 29223 F5SGT/p IN87KW 703 127 5 PA3AWJ 17 2065 DL3YEE JO42GE 275 221
en de activiteit vanuit Nederland 6 PA1XA 94 26412 HB9OCW JN47PH 657 115 6 PA0SQE 12 1483 DL3YEE JO42GE 281 159
7 PA1WM 101 21524 DF0TEC/p JO73CF 581 94 7 PE1BTL 5 341 PA6NL JO21BX 94 37
was vooral zaterdagavond be- 8 PE1CRF 70 14379 SK7JM JO65TM 574 63
droevend laag. Gelukkig was 9 PE2KP 53 11534 DK0ES JN48TN 480 50 13 cm Sectie B
10 PA3DWJ 61 11447 HB9OCW JN47PH 547 50 nr call QSO punten best DX DX QTH QRB beker
PE1LZZ ook weer van de partij. 11 PE1JAN 24 6955 DJ1SR JN48VF 570 30 1 PA6NL 35 6995 DB6NT JO50TI 554 750
Wij hebben heel veel op 12 PA0JNH 14 4091 SK7MW JO65MJ 625 18 2 PI4GN 22 4131 G6SPS/p JO01IT 454 443
13 PA5DD 2 870 SK7MW JO65MJ 659 4 3 PA6C 22 4071 SM7ECM JO65NQ 521 436
144,750 geroepen maar de acti- 4 PI4TUE 19 2490 G4BRK IO91DP 496 267
viteit was echt minimaal. De oor- 2 m Sectie B 5 PI4ZLD 10 1072 PA6C JO33FB 246 115
nr call QSO punten best DX DX QTH QRB beker
zaak was waarschijnlijk dat er di- 1 PA6C 664 229347 SP2DDX JO82VE 771 1000
9 cm Sectie A
verse mensen last hadden van 2 PI4GN 618 212625 SM1LPU JO97CK 841 927
nr call QSO punten best DX DX QTH QRB beker
3 PI4AJS 601 164601 OM3KEE JN88UU 848 718
stalpoten na een dag op de 4 PI4TUE 455 124075 OZ6ABA JO57DJ 733 541
1 PA0BAT 10 1449 DB6NT JO50TI 403 750
2 PA0EZ 12 1325 DG1KJG JO30NT 206 686
vlooienmarkt rondgesjokt te 5 PE1RLF 331 88023 OK1KCR JN79VS 729 384
3 PA5DD 12 1315 DG1KJG JO30NT 221 681
6 PI4FRG 291 81789 OE75D JN68PC 774 357
hebben? Ook de diverse ATV pa- 7 PI4ZLD 278 81135 SK7MW JO65MJ 744 354
4 PA3AWJ 9 1047 PI4GN JO33KK 230 542
5 PA0WWM 10 1043 DG1KJG JO30NT 240 540
len waren dit keer gewoon in de 8 PE1GUR 143 34874 DK0OG JN68GI 664 152
lucht. Alleen de Hoekse Waard, 2 m Sectie C 9 cm Sectie B
PI6VHW, werd zaterdagavond nr call QSO punten best DX DX QTH QRB beker nr call QSO punten best DX DX QTH QRB beker
1 PD2DB 123 27993 SK7MW JO65MJ 638 122 1 PA6NL 11 1355 DG1KJG JO30NT 246 701
keurig om zeven uur uitgezet en 2 PD1ADP 86 13777 OK1VT JN79IX 630 60 2 PA6C 10 1337 DJ6JJ JO31LG 203 692
zondag om 1 uur weer aangezet. 3 PD2BG 62 8175 HB9OCW JN47PH 626 36 3 PI4GN 5 682 PA3AWJ JO21GW 230 353
4 PD3JAG 33 6593 G0HAS IO81VH 446 29 4 PI4ZLD 3 226 PA5DD JO22IC 87 117
Hoe kunnen we dit soort toe- 5 PD0ROS 23 5045 DK0OG JN68GI 633 22
standen in de toekomst voorko- 6 cm Sectie A
70 cm Sectie A nr call QSO punten best DX DX QTH QRB beker
men? Uiteraard was het erg jam- nr call QSO punten best DX DX QTH QRB beker 1 PA0BAT 9 1328 DB6NT JO50TI 403 750
mer dat er zaterdagavond niet 1 PA0ME 59 16129 OK1VPZ JO70FD 680 164 2 PA0EZ 12 1278 PI4GN JO33KK 175 722
2 PE1JAN 58 13815 OK1VPZ JO70FD 704 141 3 PA5DD 10 1081 PI4GN JO33KK 208 611
veel stations in Nederland QRV 3 PA0GUS 62 12755 DH1NAX JO60RK 611 130 4 PA3AWJ 9 1008 PI4GN JO33KK 230 569
waren. Een aantal liet zich pas 4 PE7TWO 64 12173 DL1GBQ/p JN47RU 601 124 5 PA0WWM 10 925 DJ6JJ JO31LG 201 522
5 PA3AOH 50 10705 OE75D JN68PC 644 109
zondagmiddag zien. Vanuit 6 PE1PTQ 39 9477 DL6NAA JO50VF 579 97
6 PA0GUS 5 521 PA3AWJ JO21GW 142 294
Duitsland, Frankrijk of Engeland 7 PA0BAT 40 6740 OK1VPZ JO70FD 595 69 6 cm Sectie B
8 PE1BTL 35 5526 DL1GBQ/P JN47RU 514 56
hebben we niets vernomen, 9 PA5DD 17 4868 SK7MW JO65MJ 659 50
nr call QSO punten best DX DX QTH QRB beker
1 PA6NL 9 911 DK2MN JO32PC 218 514
deze maartcontest. België was 10 PA0JNH 26 4590 SK7MW JO65MJ 625 47 2 PI4GN 5 739 PA3AWJ JO21GW 230 417
ook zeer matig maar er was toch 11 PE1HWO 10 1403 G4ODA IO92WS 332 14 3 PA6C 5 412 PA0EZ JO22OF 126 233
12 PA3AWJ 11 1029 DL2DAO JO31PG 204 10 4 PI4ZLD 4 347 PA0EZ JO22OF 121 196
nog enige activiteit. Even wat 13 PA9RZ 5 330 DO1ET JO31CQ 130 3
ODX van het Multi-Op station 70 cm Sectie B 3 cm Sectie A
PE1JMZ, Crew PA3FNW, PA3FXY, nr call QSO punten best DX DX QTH QRB beker nr call QSO punten best DX DX QTH QRB beker
1 PA6NL 303 98160 OK1MDK JN79NU 806 1000 1 PA0EZ 24 2849 G3XDY JO02OB 274 661
PE1DCD, PE1JMZ en PE1NKP. 2 PI4GN 244 76534 OE75D JN68PC 745 780 2 PA0WWM 20 2503 DL3YEE JO42GE 279 580
Uiteraard alles vanuit Biert 3 PA6C 221 67141 OE75D JN68PC 733 684 3 PA5DD 20 2196 DL3YEE JO42GE 262 509
4 PI4AJS 120 29056 OE75D JN68PC 647 296 4 PA0BAT 18 2096 DB6NT JO50TI 403 486
JO21DU. Op 3 cm ATV PE0HHM 5 PI4ZLD 101 27126 SK7MW JO65MJ 744 276 5 PA3AWJ 17 1537 DL3YEE JO42GE 275 356
(JO21GS) 20 km, op 13 cm ATV 6 PI4TUE 76 12359 G4BRK IO91DP 496 126 6 PA0SQE 13 969 PA6C JO33FB 185 225
7 PI4FRG 43 9138 DK0NO JN59RJ 577 93 7 PA0GUS 9 767 PA6NL JO21BX 155 178
PE0BBL (JO21EU) 6 km, op 8 PE1RLF 43 6387 DL0MOL JO72BL 544 65 8 PE1JAN 6 329 PA0BAT JO31FX 109 76
24 cm ATV PE0HHM (JO21GS)
20 km en op 70 cm ATV ON6AJ 70 cm Sectie C 3 cm Sectie B
nr call QSO punten best DX DX QTH QRB beker nr call QSO punten best DX DX QTH QRB beker
(JO21MB) 103 km. 1 PD2EZ 25 2493 DL1GBQ/p JN47RU 514 25 1 PA6C 20 3235 G3XDY JO02OB 372 750
2 PD0ROS 6 1313 SK7MW JO65MJ 586 13 2 PA6NL 22 3110 G4PBP IO82WO 431 721
2 PD1ADP 15 1067 PI4GN JO33KK 167 11 3 PI4TUE 11 1025 DH8AG JO31RL 139 238
Sporadische E (ES) 4 PE1MMP 9 791 PA6C JO33FB 153 183
23 cm Sectie A
Midden mei zullen de eerste nr call QSO punten best DX DX QTH QRB beker
5 PI4ZLD 7 581 PA0EZ JO22OF 121 135
6 PI4GN 2 145 PA0GUS JO23TA 96 34
openingen op 6 meter weer 1 PA0EZ 49 10760 SK7MW JO65MJ 623 529
2 PA5DD 57 9520 SK7MW JO65MJ 659 468
gaan voorkomen. Op twee me- 3 PA0WWM 45 8144 OZ6OL JO65DJ 626 400 12 mm Sectie A
ter zal dat de laatste week van 4 PA0BAT 38 6192 G4BRK IO91DP 563 304 nr call QSO punten best DX DX QTH QRB beker
5 PA3AOH 33 5343 G4BRK IO91DP 569 263 1 PA0EZ 4 308 PA6C JO33FB 126 500
mei worden. Een van de nog 6 PA0GUS 32 4723 DH1NAX JO60RK 611 232 2 PA0BAT 4 205 PA0EZ JO22OF 90 333
steeds fascinerende propagatie 7 PA3AWJ 34 4595 DG5FEB/p JO40PL 369 226 3 PA3AOH 3 109 DK2MN JO32PC 55 177
8 PA0SQE 27 4166 DH9NBU JO40XI 423 205 4 PA3AWJ 3 107 PA0EZ JO22OF 56 174
vormen, in mijn ogen dan. ES 9 PE1JAN 25 3252 DK2XZ JO41RB 340 160 5 PA5DD 3 102 PA6NL JO21BX 43 166
ontstaat uit grotere of kleinere 10 PA0ME 21 2938 DH9NBU JO40XI 382 144
geïoniseerde wolken, die zich op 11 PA0JNH 13 1108 PI4GN JO33KK 171 54 12 mm Sectie B
12 PE1BTL 9 687 DJ6JJ JO31LG 118 34 nr call QSO punten best DX DX QTH QRB beker
een hoogte tussen de 90 en 13 PE1PTQ 2 166 PA5DD JO22JS 160 8 1 PA6C 3 239 PA0EZ JO22OF 126 388
110 kilometer in de nabijheid 2 PI4AJS 5 213 PA0BAT JO31FX 48 346
23 cm Sectie B 3 PA6NL 2 71 PA5DD JO22IC 43 115
van de E-laag. De graad van io- nr call QSO punten best DX DX QTH QRB beker
nisering kan zo groot worden, 1 PA6NL 86 20353 SK7MW JO65MJ 699 1000 6 mm Sectie B
2 PI4GN 72 16581 G4BRK IO91DP 614 815 nr call QSO punten best DX DX QTH QRB beker
dat ook frequenties hoger dan 3 PA6C 53 10992 F1PHQ/P JN19BC 534 540 1 PI4AJS 1 30 DK2MN JO32PC 30 49
150 MHz gereflecteerd worden 4 PI4AJS 56 8788 DK0ES JN48TN 454 432
5 PI4ZLD 38 5753 DL0DK JO41RB 392 283
en dan zitten we op 144 MHz 6 PI4TUE 36 4463 G4BRK IO91DP 496 219
goed. 7 PE1MMP 23 2612 DH9NBU JO40XI 337 128
8 PI4FRG 10 1112 DL5DAV JO31PG 237 55
Onvoorspelbaar blijft ES nog 9 PE1RLF 8 899 ON4CP JO20IV 178 44
steeds. Openingen van enkele

Electron mei 2001 202

33
Daarna is het vaak even rustig om weer convers via packet radio (kanaal 10368) was, gering. Diverse ATV-repeaters ble-
meer activiteit te verkrijgen vanaf 1600 en DX-cluster wordt het gemakkelijker ven tijdens de contest in de lucht. Geluk-
tot 1800. Maar ook later op de avond om op de microgolfbanden skeds af te kig niet allemaal, bijvoorbeeld PI6VHW
kan er een opening ontstaan. spreken. Omdat iedereen packet kan ge- werd tijdens de contest keurig uitgezet.
En echt! Een vermogen van 10 watt uit bruiken is dit een verrijking van het con- De repeaters zijn erg hinderlijk voor de
een zender en een doorsnee Yagi vol- testen op de hogere banden, de moge- contesters. Heren beheerders, graag de
doen altijd op 2 meter. Op 50 MHz kan lijkheden nemen op een eerlijke manier volgende contesten de ATV-palen uit de
een dipool al voldoende zijn. Eén tip wil toe. De maartcontest is meestal een con- lucht!
ik nog geven. Ga niet zitten wachten in test om te testen wat er in de winter aan Gelukkig zonden de trouwe deelnemers
een Pile-up, waar je niet doorheen kan verbeteringen is geknutseld. De komen- weer hun log in. PE1JMZ als groepssta-
komen. Maar ga op een afstand van de meicontest is traditioneel een contest tion met als operators PA3FNW, PA3FXY,
25 kHz gezien vanaf 144,300 zelf eens met regen en magere condities waarin PE1DCD, PE1JMZ en PE1NKP. Ook
roepen. Je zult verbaasd staan dat er sta- getest wordt of de kinderziektes uit de PA3DLJ, PE1LZZ en PA5082 staan weer
tions retour komen voor jou. Maar luister nieuwe knutsels zijn verdwenen. We tref- in de uitslag. Voor een echte competitie
ook in het FM-segment van band, ook fen elkaar weer in de meicontest. is het aantal inzendingen echter wel erg
daar kan je verbindingen maken over af- laag. Daarom voor de overigen die ver-
standen van 1000 km en meer. De ATV-contest van maart bindingen gemaakt of gezien hebben,
Veel DX plezier en laat eens wat van je De condities waren niet echt geweldig en stuur als kijker of als zendstation ook
resultaten lezen. de activiteit was vooral zaterdagavond eens een log in.
73, Adriaan PE2KP niet groot. Dat gold ook voor het buiten- De volgende contest is op 9/10 juni
land, ook daar was de activiteit, voor zo- 1800 tot 1200.
De maartcontest ver dat in Nederland waar te nemen 73, Gert PA0NZH
De maartcontest was geen contest waar-
in de condities veel mogelijkheden leken
te geven. Lagedrukgebieden rondom zijn 70 cm Sectie 1
niet goed voor goede tropocondities. De nr call QSO punten best DX DX QTH QRB beker
1 PE1LZZ 7 379 ON6AJ JO21MB 91 1000
activiteit in Europa was niet hoog. Met 2 PE1JMZ 7 322 ON6AJ JO21MB 103 850
name de hogere banden waren daar de
70 cm Sectie 2
dupe van, op de lagere banden staan er Geen inzendingen
toch nog verrassend aardige verbindin-
gen bij alle deelnemers, ook de deelne- 24 cm Sectie 1
1 PE1LZZ 12 1332 ON6AJ JO21MB 91 1000
mers met de kleine stations. Richting En- 2 PA3DLJ 3 320 ON6AJ JO21MB 54 240
geland was er echter weinig te werken. 3 PE1JMZ 8 286 PE0HHM JO21GS 20 215
Vanwege de uitbraak van mond- en 24 cm Sectie 2
klauwzeer in Engeland werden de Engel- 1 PA5082 4 176 PE0BBL JO21EU 43 132
se amateurs dringend verzocht niet por- 13 cm Sectie 1
table te werken op de hooggelegen wei- 1 PE1JMZ 3 110 PE0BBL JO21EU 6 1000
landen.
13 cm Sectie 2
Zoals gezegd, hoe hoger de frequentie, 1 PA5082 1 75 ON9CJX JO21CI 15 681
hoe slechter het ging. Op 24 GHz was
3 cm Sectie 1
het zelfs niet mogelijk om sommige bin- 1 PE1JMZ 2 150 PE1HHM JO21GS 20 1000
nenlandse verbindingen te maken die
3 cm Sectie 2
anders wel altijd lukken, wat overigens Geen inzendingen
geen nadelige invloed had op het aantal
logs op deze band. Of het alleen aan de
condities lag is niet helemaal zeker. Bij
PA6NL kan het ook aan de 24 GHz ap-
paratuur gelegen hebben, opstartproble-
men na de winterslaap noemen zij dat. Radioclub
Over winterslaapperikelen gesproken.
PI4ZLD had te kampen met een rotorrem Militair Depot
die niet werkte, waardoor zelfs het uit-
richten van de 13 cm antenne een ar- Ter gelegenheid van de
beidsintensieve handeling werd. 56e bevrijding van Neder-
PE1MMP met PA0JMK als coöperator land zijn amateurs QRV
werkte portabel en werd geplaagd door vanaf het defensieterrein te
slechte accu’s. PA4EME maakte na enke- Crailo.
le jaren in het buitenland een nieuwe Het volledige oefenruïne-
start met een nieuw station in een aan- dorp is dan veranderd in
hanger en ’s nachts begaf de kachel het een authentiek tweede
bij lichte vorst. LX/PA1TK moest alleen wereldoorlog kamp met
op weg – coöperator PA0ASH was door 220 deelnemers uit binnen-
de griep geveld – en kwam in een dik en buitenland.
pak sneeuw terecht. PE2KP kon slechts Er wordt gewerkt vanuit his-
5 watt maken omdat zijn voeding niet torische radiowagens in AM
deed wat die hoort te doen. Bij PA6C en ook zal de Radioclub
brandde een zekering in de eindtrap Militair Depot in SSB te wer-
door en dat kostte een uur contesten op ken zijn onder de call
2 meter. PA1WM vergat dat het winter- PI4SMD.
tijd was en begon een uur te laat. En ten- De operators zijn PA0PRT,
slotte kwam PI4TUE er na aanvang van PA0MER, PA3GFI.
de contest pas achter dat in de nieuwe Camp Bridgehead is voor
70 cm eindtrap de pre-amp ontbrak, ze bezoekers geopend op zon-
hoorden niets. dag 6 mei vanaf 11.00 uur.
Ging dan alles fout in deze contest? Ge- Het ligt direct aan de A1,
lukkig niet. Ondanks de slechte condities afslag 8, Blaricum Huizen,
is het aantal logs weer groter dan het volg de bordjes Bridgehead.
jaar ervoor. Door het gebruik van ww-

203 Electron mei 2001

34
Amateursatellieten
AMSAT OSCAR-40
Tijdens de jaarlijkse bijeenkomst in Det-
mold van AMSAT-DL, de Duitse AMSAT
groep, is naast een aantal interessante
lezingen over transverters en transpon-
ders voor diverse banden ook uitvoerig
ingegaan op de situatie waarin OSCAR-
40 is terechtgekomen. Peter Gülzow,
DB2OS, presenteerde hiervoor een uitge-
breid verhaal over het gebeuren tot en
met de lancering waar hij persoonlijk bij
aanwezig is geweest.
Aansluitend gaf Karl Meinzer, DJ4ZC,
projectleider voor OSCAR-40, een uitge-
breid verslag over de huidige toestand
van de satelliet en over wat men te we-
ten is gekomen over de oorzaak van de
problemen. Voor de eerste baanverande-
ring was de 400 N motor geprogram-
meerd voor een vuurstoot van 3 minu-
ten. In werkelijkheid heeft deze vuur-
stoot echter 8 minuten geduurd. Uit de
telemetriegegevens blijkt echter overdui-
delijk dat de computer de brandstoftoe-
voer wel degelijk na 3 minuten heeft af-
gesloten. Ook de terugmelding van de
gasklep zelf bevestigt dit.
Toch moet de gasklep niet dicht zijn ge-
gaan. Na een uitgebreid onderzoek aan
het prototype van de raketmotor en de
tekeningen blijkt dat er een ontwerpfout
in deze motor heeft gezeten. Het won-
derlijke van het verhaal is dat deze ont-
werpfout door een aantal mensen her-
kend is.
Echter ten gevolge van misverstanden in
de communicatie tussen de diverse na-
tionale groepen is deze fout niet goed
door de ontwerpers begrepen en opge-
pakt. Zo kon het gebeuren dat de com-
puter de brandstoftoevoer stopte maar
de klep niet echt dicht was. Het gevolg is
dat de motor door bleef branden totdat
de druk in een van de brandstoftanks te
laag werd en daardoor de brandstoftoe-
voer via een extra veiligheidsklep alsnog
gestopt is. Daardoor is een mengsel van
de twee brandstofcomponenten in de
toevoerleiding ontbrand.
Hierbij is in een van die toevoerleidingen
een explosie opgetreden waardoor een
hoeveelheid brandstof vrijgekomen is.
Het vrijkomen van deze zeer corrosieve
brandstof heeft vrijwel zeker een aantal
onderdelen van de satelliet aangetast.
Bovendien heeft deze uitstromende
brandstof mogelijk ook de verhoogde ro-
tatiesnelheid van de satelliet veroor-
zaakt.
Naast dit alles moet er daarna ook nog
een stroomstoring in de satelliet zijn ge-
weest. De spanning van de boordcompu-
ter is daarbij tot onder de 2 volt gedaald.
De computer heeft daardoor automatisch
een restart uitgevoerd en probeert daar-
na via de rondstralende antenne teleme-
triegegevens uit te zenden en staat rustig
op nieuwe opdrachten te wachten. De
rondstralende antenne voor 2 meter en
70 cm blijkt echter niet meer te werken.
Er is iets mis met de antenne, de anten-
nekabel of met de coaxrelais waarmee
de zenders met de rondstraalantenne
Electron mei 2001
Deze rubriek komt tot stand in nauwe
samenwerking met HAMSAT-Veldhoven.
worden verbonden. Op de grond dacht
men in eerste instantie dat de watchdog-
timer de zaak wel weer zou opstarten,
maar toen dat na lang wachten niet ge-
beurde is uiteindelijk toch maar begon-
nen met het sturen van reset-opdrachten
via diverse banden. Het resultaat is in-
middels bekend. Zoals het er nu naar uit-
ziet zal de 400 N motor zeker niet meer
gebruikt worden.
De kans op nieuwe problemen is veel te
groot. Uit tests blijkt dat alle ontvangers
goed werken. Over de toestand van de
2 m en 70 cm zender bestaat nog steeds
geen duidelijkheid omdat de rondstralen-
de antenne niet meer werkt. Later zal ze-
ker nog getest worden als de satelliet ge-
draaid is en de richtantennes naar de
aarde wijzen. Met behulp van de ATOS
motor (de plasmamotor) kan de baan
van de satelliet nog aanzienlijk worden
aangepast. Het moet zelfs mogelijk zijn
een baan te bereiken met 4000 km als
perigeum en 45000 km als apogeum.
Daarvoor moet de standregeling wel
goed werken. Het testen van de 3 vlieg-
wielen heeft dan ook een hoge prioriteit.
Het draaien van de stand van de satelliet
kost heel veel tijd (4 tot 5 graden per
omloop) als dit alleen met de magneet-
staven moet worden gedaan. Deze wer-
ken immers alleen als de satelliet in het
laagste deel van de baan de aarde pas-
seert.
Met de magneetwielen kan de stand van
de satelliet binnen veel kortere tijd wor-
den gedraaid.
Ook in de afgelopen maand zijn er weer
de nodige dingen rond OSCAR-40 ge-
beurd:
Het verlagen van de hoge rotatiesnel-
heid had eerste prioriteit. Nadat de zon-
nesensoren weer getriggerd werden kon
meteen met afremmen worden gestart.
Per omloop verminderde de rotatiesnel-
heid met ongeveer 0,7 omwenteling per
perigeum-passage.
Om van 17,6 naar 1,5 omwentelingen
terug te gaan duurt dus wel enige tijd, nl.
ongeveer 21 omlopen van 19 uur. Bij
het bereiken van 1,5 omwenteling per
seconde blijkt de stand van de rotatie-as
niet meer voldoende stabiel te zijn. De
gyroscopische werking van de satelliet is
kennelijk onvoldoende. Vooral in het pe-
rigeum is de satelliet instabiel. Mogelijk
ook als gevolg van de krachten die de
atmosfeer op die hoogte nog kan uitoe-
fenen verandert de stand van de z-as
van de satelliet veel sneller dan voorzien.
De rotatiesnelheid is opgevoerd naar on-
geveer 5 omwentelingen per minuut.
Desondanks zal de satelliet binnenkort
35
Redactie: A.B.M. Hüsken, PE1KEH,
Kampakker 24, 5625 VG Eindhoven.
E-mail: pe1keh@amsat.org
Packet: PE1KEH@PI8ZAA
de zon niet meer zien met de zonnesen-
soren. Het gevolg is dat de satelliet weer
enige tijd in een ’winterslaap’ terecht
komt.
Hoewel dan de stand van de satelliet
niet precies te bepalen is geeft de tempe-
ratuur in de satelliet toch een redelijk
idee van de stand. Het wordt in de satel-
liet warmer of kouder afhankelijk van de
stand ten opzichte van de zon.
Op 30 maart stopte de telemetrie-uitzen-
ding van OSCAR-40.
Een nieuw probleem? Meteen ontstaan
er hevige discussies op internet want te-
gelijkertijd vindt op de zon een zeer
krachtige uitbarsting plaats. Deze uitbar-
sting veroorzaakt een zeer grote zonnef-
lux die voor satellieten schadelijk kan
zijn. Men vindt echter ook aanwijzingen
voor een softwarefout die overigens wel
door de ’error detection and correction
unit’ is afgevangen en verbeterd. Dit is
de eerste softwarefout sinds lange tijd.
James Miller, G3RUH, vindt uiteindelijk
de oplossing: de computer is niet vastge-
lopen maar in een lus van de navigatier-
outine blijven hangen.
Deze navigatielus bevat nog steeds gege-
vens voor de geplande baan, de baan
waar OSCAR-40 niet in terecht is geko-
men. Als gevolg hiervan blijft de compu-
ter tijdens de navigatieberekeningen in
een lus hangen. De regeling voor de
magnetorquers en andere regelsystemen
die door dezelfde computer elke 20 ms
via een interrupt worden uitgevoerd blij-
ven ondanks deze softwarefout netjes
doorwerken. Na intensief overleg is be-
sloten om niet alle software opnieuw te
laden maar een soort ’hot restart’ uit te
voeren.
Tijdens simulaties heeft deze vorm van
reset steeds uitstekend gewerkt en ook
nu is door het verzenden van een reset
de computer weer netjes doorgestart. Het
commandostation is meteen daarna be-
loond met de eerste telemetrieblokken.
ISS
Het amateurstation in ISS begint ook ein-
delijk enige activiteit te vertonen. Met
name Susan Helms blijkt regelmatig ver-
bindingen te maken buiten de geplande
afspraken om.
Tot nog toe worden de meeste verbin-
dingen vanuit Amerika gemeld, maar het
kan geen kwaad de doorkomsttijden en
de frequentie 145,800 MHz van ISS in de
gaten te houden. Tijdens de komende
shuttlevlucht rond 19 april worden de
door Canada gemaakte robotarm en de
Italiaanse ’Raffaelo’ module naar ISS ge-
bracht.
204
 Traffic Nieuws
Activiteitenkalender
1 mei:
AGCW-DL QRP/QRP Party
1/7 mei:
DTC CW Activiteitenweek (CWAW)
5/6 mei:
ARI International DX Contest
5 mei:
IPA USA CW Contest *)
6 mei:
IPA USA SSB Contest *)
5/6 mei:
10-10 Int. Spring CW Contest *)
5/6 mei:
Deense SSTV Contest
12 mei:
Fists Spring CW Sprint
12/13 mei:
Alessandro Volta RTTY DX Contest
12/13 mei:
CQ-Mir International DX Contest
19 mei:
Europese Sprint Contest (CW)
19/20 mei:
World Telecommunication Day
Contest *)
19/20 mei: Baltic Countries Contest
26/27 mei: CQ WW WPX CW Contest
*) zie kort contestnieuws
2-3 juni: HF-Velddagen (1500-1500 UTC)
(pinksterweekend)
Van her en der
Heeft u een DXCC certificaat aange-
vraagd en bent u benieuwd of dit bij de
ARRL is aangekomen dan kunt u dit na-
kijken op de webpage:
www.arrl.org/awards/dxcc/appstatus.html
De RSGB IOTA website is door Steve,
G0UIH, gemoderniseerd en bevat het
meest actuele nieuws, o.a. over DX-pedi-
tions en QSL-informatie:
http://www.rsgbiota.org
Rod, AC6C heeft een zeer uitgebreide en
up-to-date lijst met prefixen gemaakt.
Deze lijst is op internet beschikbaar:
www.ac6v.com/prefixes.htmlDe lijst bevat
ook gegevens over door de ITU toege-
kende prefixblokken, de ITU-zones, CQ-
zones, gedetailleerde informatie over
calldistricten en meer. Wellicht te gebrui-
ken als aanvulling op hetgeen in het
VERON Vademecum staat.
DX-ing
Falklands Islands
Heeft u VP8SDX, actief vanaf de Falkland
Eilanden, al in uw log staan? Zo niet dan
heeft u nog tijd tot en met 8 mei 2001
om een QSO maken. Nederland heeft,
vanaf de Falklands gezien, een beam-
heading van 38 graden. Om zelf uw yagi
naar de Falklands te richten moet u 219
graden kiezen. Meer informatie is te vin-
den op internet www.hfdx.co.uk/vp8sdx
Wat een spektakel
Maart 2001 was weer eens een feest
voor iedereen die van DX-jagen zijn
hobby heeft gemaakt. Een hobby waar-
bij iedereen zijn eigen grenzen aan-
geeft. Hoeveel tijd aan de hobby wordt
besteed, hoeveel geld erin gestoken
wordt enz. Een aantal van ons is tevre-
den als ze een antwoord krijgen van
het DX-station, een verdere bevestiging
is niet nodig. D68C, 3G0Y en YK9A ge-
bruikten allen online QSO-checking. En
PW0S had een online check nadat de
DX-peditie was afgelopen. Simpel niet-
waar!
De 3G0Y groep was typisch gericht op
205
CW. Totaal werden 49.629 QSO’s ge-
maakt waarvan 9.586 met SSB, 1.709
met RTTY en 3 met FM. De Nederlandse
top DX’ers waren weer in staat om 3G0Y
op alle 9 HF-banden te werken. En na-
tuurlijk zijn hun calls, van bijv. Dick,
PA3FQA, ook in SSB en RTTY in het
3G0Y log te vinden. Tegenwoordig geeft
internet de mogelijkheid om, terwijl de
DX-peditie bezig is, QSO’s bevestigd te
krijgen door in het online log te kijken.
Het voorkomt een aantal dupes, QSO’s
welke voor de veiligheid gemaakt wor-
den. Het enige dat in het internet-log te
lezen is (als het goed is), is de band en
de mode van het gemaakte QSO. Op
deze manier kan, voordat er een QSL-
kaart is uitgewisseld, al ”bevestigd” zijn
dat een QSO op een bepaalde band is
gemaakt. Simpel nietwaar!
Een aantal stations is niet zo geïnteres-
seerd in uw QSL-kaart, maar willen best
het gemaakte QSO d.m.v. een QSL-kaart
bevestigen. Een e-mail naar het bewuste
station, met vermelding van alle QSO-ge-
gevens is voldoende. De e-mail is dan
uw QSL-kaart voor het tegenstation. Sim-
pel nietwaar!
Er is nog een voordeel aan het versturen
van uw aanvraag voor een QSL-kaart via
e-mail. U kunt in dezelfde e-mail het DX-
station ook nog op zijn/haar fouten wij-
zen, die het station maakte tijdens het
afwerken van de pile-up. Uw e-mail
wordt toch, na het verwerken van uw
QSL-aanvraag, in de prullenbak gegooid.
U hoeft dus uw frustraties niet op de
band te laten horen, waardoor het aan-
tal QSO’s per uur van het DX-station on-
getwijfeld stijgt. Simpel nietwaar!
Een e-mail, waarin de QSO’s bevestigd
worden, is niet geldig voor het beroemde
DXCC-certificaat!
QSL bevestiging via eQSL
Een nieuwe manier om een QSO beves-
tigd te krijgen via elektronische weg is
eQSL. Deze manier is eenvoudig. Het te-
genstation, bijv. een DX-peditie, zet alle
informatie over gemaakte QSO’s op het
internet. En u, die graag het QSO beves-
tigd wilt krijgen, ”haalt” uw QSL-kaart
van internet af, uiteraard in elektronische
vorm. U kunt daarna de QSL-kaart, met
daarop alle noodzakelijke QSO-informa-
tie, afdrukken op uw eigen printer. Sim-
pel nietwaar!
Inderdaad erg simpel. Kijk maar eens
Uittreksel uit log van 3G0Y van QSO’s gemaakt
met PA3FQA. Dick heeft dit station ”slechts” 12x
gewerkt!
36
Redacteur T. den Ouden,
PA5TT, Boeijesbosch 14,
4328 LP Burgh-Haamstede,
Tel. (0111) 65 38 33.
E-mail: pa5tt@xs4all.nl
Fraaie eQSL-kaart
van 7Z5OO
Echt of niet?
naar de eQSL van P51CQ. Je moet na-
tuurlijk wel een internet-aansluiting heb-
ben en de verbinding naar internet mag
niet al te traag zijn. Maar kijk eens naar
de voordelen van eQSL. Er is geen QSL-
bureau meer nodig en de tijdsduur waar-
binnen uw QSO bevestigd wordt is gere-
duceerd tot een fractie van de tijd welke
nodig is als de ouderwetse QSL-bureaus
zich ermee bemoeien. Er hoeft geen
SASE (enveloppe met postzegel erop ge-
plakt en voorzien van uw adres) meer
opgestuurd te worden. Een behoorlijke
kostenbesparing voor u. En de enorme
geldbedragen welke de QSL-bureaus no-
dig hebben om hun ouderwetse trage
QSL-verwerking uit te voeren kunnen
voor echt belangrijke zaken gebruikt
worden. Simpel nietwaar!
Omdat de QSL-kaart op uw printer ge-
print wordt lijkt het erop dat iedereen
een QSL-kaart kan maken van een exo-
tisch station en daardoor een QSO kan
claimen dat nooit heeft plaatsgevonden.
Er is dus een printprobleem. Er is geen
handtekening op deze computer-printout
te vinden, dus er is een handschrift pro-
bleem. En er is geen enkel bewijs dat de
oorsprong van de gegevens op de QSL-
kaart van uw QSO-partner komt. Dat is
dus een geografisch probleem.
Natuurlijk kan iedereen, die in het bezit
is van een ”image” bewerkingsprogram-
ma, een mooie QSL-kaart ontwerpen.
Een voorbeeld hiervan is de kaart van
7Z5OO. Dus hoe kan men er achter
komen dat de kaart een vervalsing is?
Het is uiteraard mogelijk om in con-
tact te treden met beide stations wel-
ke op de QSL-kaart vermeld staan,
maar dit kost veel tijd.
Ondanks al het bovenstaande is toch
een site op internet te vinden, waar
eQSL wordt toegepast:
http://www.eqsl.org/. Hier zijn tot nu
toe bijna 4 miljoen eQSLs uit 198 lan-
den online verzameld. Dave Morris,
N5UP, eigenaar en webmaster van deze
Electron mei 2001

eQSL van P51CQ (most wanted entity
Noord-Korea).
De gelukkige bezitter maakte dit QSO (blijkens
de eQSL) op 160 meter!
eQSL.cc site heeft een methode bedacht
om de echtheid van de print-QSL te con-
troleren. D.m.v. een VerifiQSO program-
maatje te starten; call, band en datum
van de te controleren QSL in te voeren
controleert de eQSL computer of het QSO
inderdaad in de eQSL database wordt
vermeld. Simpel nietwaar?
Natuurlijk kan iedereen zich bij eQSL
aanmelden en het is makkelijk de call
van een ander te misbruiken. eQSL
maakt daarom gebruik van volgende
systeem. QSO’s worden ”authentified”
verklaard, als de persoon welke zich on-
der een call heeft aangemeld, zijn mach-
tiging scant en het resultaat op de eQSL-
server achterlaat. De ontvanger van de
eQSL kan zien of het QSO ’authentified’
is of niet. Alle QSO’s welke VK0LD ge-
maakt heeft zijn enkel als eQSL bevestigd
te krijgen. Alan heeft wel voor ”authenti-
city” gezorgd. Simpel nietwaar?
Maar is het wel zo simpel? Er is geen
standaard e-mail QSO-formaat waarin
beschreven staat hoe de data op de
e-mail moet zijn ingevuld. En als een
e-mail niet wordt geaccepteerd als bewijs
voor een geldig QSO, waarom zou een
eQSL dan wel geldig zijn? Juist ja, u hebt
het al geraden, ook deze ”authentified”
printouts van eQSLs zijn niet voor een
DXCC-certificaat te gebruiken. De ARRL
accepteert deze niet. Het is blijkbaar toch
niet allemaal zo simpel.
Ik ben eigenlijk wel een beetje blij dat er
nog echte QSL-kaarten nodig zijn voor
het DXCC. Het Dutch QSL-bureau kan
dus rustig haar goede werk vervolgen.
En 3G0Y toont ons duidelijk dat CW wel
altijd een kunst zal blijven, iets wat on-
verbrekelijk is verbonden met onze hob-
by. Waarom krijg ik toch steeds een
vreemd gevoel bij het bekijken van de
eQSL van P51CQ?
Tot ziens in de pile-up.
Wino, PA0ABM
Certificatennieuws
VERON IOTA competitie maart 2001
Hartelijk welkom aan de nieuwe deelne-
mers van onze IOTA competitie. Willy,
PA0WMR en Ben, PA3GXT succes ge-
wenst met het werken van IOTA’s. Ook u
Electron mei 2001
kunt nog meedoen, het jaar is net nebouwers. Ons station, PI4KML, had
begonnen. Wie denkt dat er weinig met het gebrek aan CW operators te
IOTA’s te werken zijn heeft het mis, kampen en zo konden wij niet de hele
NL-213 heeft in de maand maart nacht doorwerken. Volgend jaar hopen
157 IOTA’s gehoord! wij op meer activiteit. Circa 30 stations
Logs kunt u sturen per e-mail: hebben van het nieuwe PACC-Log pro-
pb7cw@qsl.net of per packetradio: gramma gebruik gemaakt. Men moet
pb7cw@pi8mbq. Ook per post is deze eerste keer zien als een ”try-out”,
mogelijk: Theo Koning, PB7CW, zoals de media het zo mooi plegen te
Rosa Manusstraat 2, 1991 SZ Vel- zeggen. Enkele amateurs spraken over
serbroek. een proefkonijn zijn, maar dat zou ik niet
De actuele tussenstand is te zien durven zeggen. Jammer is dat de fout,
op: http://www.pb7cw.net of welke de datum te vroeg naar de vol-
http://www.veron.nl/cie/traffic/index.htm gende dag transporteerde, niet door mij
en ook niet door de vele OM’s die de
Stand per maart 2001 Demo-versie eerst hebben geprobeerd
opgemerkt is. Ik heb zo goed mogelijk
roepnaam score aantal
inzendingen het programma zelf getest en ben deze
PA0MIR 50 3 fout helaas niet tegengekomen. Gelukkig
PA0WMR 6 1
PA3AFF 5 1
heeft men het nogal sportief opgevat en
PA3GXT 3 1 geprobeerd het log alsnog te corrigeren.
NL-213 433 3 Van de contestmanager heb ik de garan-
NL 11553 195 3
NL-692 154 3 tie gekregen dat niemand om deze fout
op welke wijze dan ook gedupeerd zal
raken. Na de contest heb ik de gebrui-
Theo, PB7CW kers van het programma een mail ge-
stuurd met een verzoek om een reactie.
Contestcorner Verschillende reacties zijn binnengeko-
In het februarinummer van Electron kunt men, waarbij enkele handige tips tot het
u op pagina 56 de belevenissen lezen verbeteren van het programma. De
van het Low Land DX-pedition Team. grootste wens van bijna elke amateur is
Dat de groep zich ook liet gelden tijdens dat er een CW generator in het program-
menige contest is te zien bij de contestre- ma ingebouwd wordt. Er waren ook vra-
sultaten. Met, onder meer, de roepna- gen betreffende het invoeren achteraf
men V26ET, 8P9JR en V26FM waren Ro- (na de contest). Aangezien dit program-
nald (PA3EWP), Peter (PA4EA), Rob ma een ”real time” programma is kan ik
(PA5ET) en Dennis (PA7FM), zeer actief wel de gelegenheid bieden om een cor-
en werd er door de groep in meerdere rectie achteraf te doen maar de hele con-
contesten een goed resultaat behaald! test achteraf invoeren is geen optie. Hier-
Deze maand vindt op 80 meter ook voor kan ik u het programma van Evert,
weer de Baltic Countries Contest plaats. PA3AYQ aanbevelen. Dit programma
De reglementen laten nu toe dat naast werkt uitstekend en is al jaren in gebruik
de stations uit LY, YL en ES ook met an- bij vele OM’s. Het is ook een DOS pro-
dere landen een verbinding gemaakt gramma en u kunt dan met een oudere
kan worden. De contest biedt hierdoor computer uitstekend werken.
meer mogelijkheden. Voorts deze maand U zult wel begrijpen dat de vele tips
weer de ARI International DX Contest. In- soms tegenstrijdig zijn. Wat iemand hele-
dien u een uitdaging zoekt, hier zijn de maal goed vindt is voor een ander niet
contestsrecords van de afgelopen jaren: acceptabel. En dan is er natuurlijk ook
nog mijn eigen mening in deze.
PA3EYZ SO-CW 482 161 282716 1994
PA3FWP SO-SSB 538 253 930498 1995
PA3HCF SO-RTTY 98 72 33845 1999 Ik heb besloten tot de volgende wijzigin-
PA3FWP SO-MIX 538 240 709346 1996 gen:
PI4COM MO 783 272 928880 1993
NL-4276 SWL 414 206 442488 1999 Natuurlijk de datumnotatiefout corrige-
ren.
Het gebruik van de muis zo veel moge-
Ook kunt u, als het tijdens de CQ WPX lijk tijdens de contest te minimaliseren.
SSB meezit, proberen een van de Europe- De tijd in de optie ”bewerken” ook te
se records te evenaren of verbeteren: kunnen editen. Nog enkele spelfouten
verwijderen. En vooral een CW-generator
1,8 MHz LY6K (1995) 481164 303
3,5 MHz YT6A (1996) 1976436 558
inbouwen. Misschien dat er ook nog een
7 MHz 9A9A (1999) 4624188 724 fone CQ-generator aan toe gevoegd
14 MHz DJ7AA (2000) 7955224 1052 wordt. Een schakelaar voor de keuze van
21 MHz CQ1BOP (2000) 6989997 1029
28 MHz GM7V (2000) 8305756 982 direct browsing. De helpfile nog beter en
vollediger opzetten.
Aan welke verzoeken kan ik niet aan
Door Werner, PA0FLE, wordt voor onze voldoen:
PACC Contest en PA Bekerwedstrijden Niet nog meer verschillende etiketten
contestsoftware ontwikkeld. Ik trof op gaan gebruiken; Ook niet deze door u
Werner’s site: zelf te programmeren; De knoppen van
http://www.home.zonnet.nl/fleischmann28/ de bandschakelaar nog duidelijker te ma-
index.html onderstaand bericht aan: ken; De bandschakelaar met de F toetsen
De PACC Contest is al weer enkele we- te bedienen. Deze heb ik nodig voor de
ken achter de rug en wij kunnen toch CW generator; De functie van ”Al Ge-
wel van een geslaagd contest-weekend werkt” laten controleren na het enteren
spreken. De condities waren zeker niet van het roepnaamveld; De functie van
slecht te noemen. De temperatuur iets ”Al Gewerkt” te volgen met nog een veld
aan de lage kant, zeker voor de anten- voor de erkenning van een dubbel ge-
206
37
 Propagatieverwachtingen

overige landen 2 punten. Een

QSO met een station uit de
klasse A telt dubbel. Multiplier:
per band de gewerkte DXCC
entities; Score: de som van de
afzonderlijke banden. Dus
puntentotaal 80 meter maal
multipliers op 80 meter plus
puntentotaal 40 meter maal
multipliers op 40 meter; Log
naar Carsten Steinhöfel,
DL1EFD Pützstrasse 9,
D-45144 Essen, Duitsland.
E-mail: qrp-party@agcw.de

DTC CW Activiteiten week

(CWAW)
Doel: Gedurende een week
het maken van zoveel moge-
lijk CW verbindingen. Op zo-
wel HF als VHF en UHF. Het
evenement vindt twee maal
per jaar plaats, in mei en in
oktober. Elke CW-verbinding
telt, contest QSO’s en normale
QSO’s. Indien men tussen de
30 en 50 punten behaalt ont-
vangt men een CWAW
QSL-kaart. Behaalt u meer dan
60 punten dan ontvangt u het
mooie CWAW certificaat; Pe-
riode: 1 mei 0000 UTC tot 7
mei 2400 UTC; Mode: CW;
Banden: 1,8 t/m 432 MHz;
Klasse: SO; Uitwisselen: mini-
maal RST en volgnummer; Op
HF telt een contest QSO voor
1 punt de overige voor 2. Op
VHF en UHF telt een contest
Ten gevolge van de naderende zomercondities en het langzaam verminderende gemiddelde zonnevlek- QSO voor 2 punten en de ove-
kengetal zullen waarschijnlijk de mogelijkheden op 28 MHz minder worden. 24 MHz zal waarschijnlijk rige voor 3. Werkt men met QRP (max. 5
iets meer bruikbaar blijven. Volgens het SIDC (Sunspot Index Data Center) te Brussel lijkt nu geconstateerd W out) dan mag men het behaalde pun-
te kunnen worden dat het maximum van de huidige zonnevlekkencyclus (23) plaatsgevonden heeft in tentotaal met factor 1,25 vermenigvuldi-
april 2000. We bevinden ons dus nu onmiskenbaar in de afnemende fase van de cyclus, met de bijbeho- gen; Multiplier: geen; De eindscore is de
rende verlaging van de maximum bruikbare frequenties. som van de per band behaalde punten;
Coen, PA3ARR Stuur het log voor 31 mei 2001 naar An-
tonius Recker, DL1YEX, Rotdornweg 44,
D-48304 Nottuln-App, Duitsland.
werkt station. Hiervoor komt in de plaats alleen nog maar bijdragen ontvangen Een SASE (Aan uzelf geadresseerde enve-
de schakelaar voor direct browsing. van de leden van het ADXC, de Amster- lop met evt. postzegels voor het ontvan-
De wens om een convertor te maken dam DX Club. De stand is momenteel: gen van een certificaat) wordt gewaar-
van een *.dbf file naar een *.adif file kan deerd doch is niet vereist).
nog even op zich laten wachten omdat 1. ADXC 192.910 punten (ops. PA0MIR en PA3EMN)
ik niet de formatting gegevens van Log- ARI International DX Contest
ger in mijn bezit heb. Dit zijn de wel- en Doel: werken met elk conteststation;
niet veranderingen aan PACC-Log. Ook Indien u uw club of afdeling wilt promo- Data: 5 en 6 mei 2001; UTC: 2000-2000;
de helpfile zal opnieuw worden bekeken. ten stuur dan na elke contest uw resulta- Mode: CW, SSB, RTTY, of Mixed; Banden:
Door verschillende vragen die zonder ten naar mij met vermelding van club of 160 t/m 10 meter. De tien minuten rege-
meer in de helpfile zijn beantwoord heb afdeling. ling is van toepassing. Men mag dus na
ik het vermoeden dat deze file hele- een verbinding pas van band of
maal niet geraadpleegd is. U kunt, u Contest internet homepages mode wisselen indien men tenminste
mag, of beter nog, ik verzoek u te DARC: http://www.darc.de/referate/dx 10 minuten op de desbetreffende
reageren. Zijn er dingen waarop ik CQ-M: http://www.mai.ru/~crc/cq-m/cqmain_e.htm band of mode actief is geweest; Klas-
niet heb geantwoord dan kunt u mij LLDXT: http://www.qsl.net/lldxt/ se: SO CW, SSB, RTTY of Mixed,
alsnog daarop attenderen. Zij die FISTS: http://www.fists.org MOST, SWL; Uitwisselen: RS(T) en
AGCW: http://www.agcw.de/
zich hebben geregistreerd zullen, zo- CQ: http://www.cq-amateur-radio.com/infoc.html
volgnummer. De Italiaanse stations
dra gereed, het programma via e- ARI: http://www.kkn.net/~i2uiy/Rules_results.html geven de afkorting van hun provin-
mail ontvangen. Tot zover het be- CQ Mir: http://www.mai.ru/~crc/cq-m/cqmain_e.htm cie; Punten: verbindingen met Italië
richt op Werner’s site. 10 punten, met stations buiten Euro-
pa 3 en met stations in Europa
Contestclub Competitie AGCW-DL QRP/QRP Party 1 punt (Nederland telt voor ons niet mee);
In januari startte de Contestclub competi- Doel: werken met elk conteststation; Da- Multiplier: de gewerkte Italiaanse provin-
tie. Om mee te doen stuurt u de tijdens tum: 1 mei 2001; UTC: 1300-1900; cies (103) plus de gewerkte DXCC entities
de contest behaalde resultaten via e-mail Mode: CW; Banden: 80 en 40 meter; (m.u.v. I en IS0); In mixed mode telt een
naar pa3eld@amsat.org of via de post Klasse: SO-A (max. 5 W) en SO-B (max. station per band slechts eenmaal; Score:
naar PA3ELD. Vermeld uw Contestclub of 10 W) en SWL; Uitwisselen: RST, volg- puntentotaal maal multipliers; Log: voor
afdeling, de naam van de contest en de nummer en klasse (A of B); Punten: ver- elke band afzonderlijk log maken en stu-
geclaimde score. Op dit moment heb ik bindingen met Nederland 1 punt en met ren naar ARI Contestmanager, P.O.Box

207 Electron mei 2001

38
14, 27043 Broni (PV), Italië. Log kan ook satelliet. De tien minuten-regeling is van (3.5 of 5.25”) met een ASCII file (de
per e-mail: ari@contesting.com of toepassing. Men mag dus na een verbin- CT.bin) voor toezending gebruiken. Wel
i2uiy@contesting.com. ding pas van band of mode wisselen in- een summary bijvoegen. Logs per e-mail:
U kunt ook gratis een op TR log geba- dien men tenminste 10 minuten op de n8bjq@erinet.com. Bij voorkeur het Cabril-
seerd logprogramma downloaden via: desbetreffende band of mode actief is lo file formaat gebruiken. Bij een andere
http://www.kkn.net/~i2uiy. geweest; Klasse: SO-CW, SO-SSB, SO-MIX, file-opmaak in elk geval een summary
SOSB-CW, SOSB-SSB, SOSB-MIX, sheet bijvoegen.
Deense SSTV Contest SOSB-SSTV, MOST (alleen Mixed) en SWL;
Doel: werken met elk conteststation; Uitwisselen: RS(T) en volgnummer; Pun- Kort contestnieuws
Data: 5 en 6 mei 2001; UTC: 0000-0000; ten: verbindingen met Nederland 1 punt, Door de IPARC USA wordt in het week-
Mode: SSTV; Banden: 80 t/m 10 plus 6 met stations elders in Europa 2 punten end van 5 en 6 mei van 0000-2400 UTC
en 2 meter; Klasse: SO; Uitwisselen: het en buiten Europa 3 punten; Multiplier: de een contest gehouden. Zaterdag in CW
volgnummer; Punten: Elk nieuw gewerk- R-150-C landen (komt nagenoeg overeen en zondag in SSB. Uitwisselen: rapport en
te DXCC entity telt eenmaal voor 2 pun- met DXCC lijst). De multiplier telt één- volgnummer. De IPARC stations geven
ten, daarna levert een verbinding met maal per band, ongeacht de mode; Sco- rapport, volgnummer en IPARC nummer,
dezelfde DXCC entity u 1 punt op. Voor re: puntentotaal maal multipliers; Log eventueel het clubstation en de staat. De
de Deense stations krijgt men tevens per voor 1 juli 2001 naar: Krenkel Central IPARC clubstations zijn 10 punten waard
QSO 1 extra bonuspunt; Multiplier: geen; Radio Club, CQ-Mir Contest Committee, en IPARC stations uit de USA 5 punten,
Score: het puntentotaal; Log naar: Carl P.O. Box 88, Moscow, Rusland. Log per overige IPARC stations 2 punten, niet
Emkjer, Soborghus Park 8, DK 2860 So- e-mail: cqm@mail.ru. IPARC stations 1 punt. Als multiplier tel-
borg, Denemarken en dit voor 6 juni len de gewerkte staten als het een Ame-
2001. Log gaarne in de volgorde: QSO, Europese Sprint Contest (CW) rikaans IPARC station betreft. Het eindre-
UTC, Call, Band, Punten, Bonus, Totaal. Doel: uitsluitend werken met stations sultaat is puntentotaal maal gewerkte
binnen Europa; Datum: 19 mei 2001; multipliers. Het log kan naar: Alexander
Fists Spring CW Contest UTC: 1500-1900; Mode: CW; Banden: Dutkeych, VE3PIG, c/o Holiday Acres,
Doel: werken met elk conteststation; Da- 80, 40 en 20 meter; Klasse: SO (men Box 188, Stroud, Ontario LOL2MO, Cana-
tum: 12 mei 2001; UTC: 1700-2100; mag tijdens de wedstrijd maar één zen- da. Per e-mail: alexdutkewych@webtv.net
Mode: CW; Banden: 80 t/m 10 meter; der gebruiken); Uitwisselen: roepnaam Ook in het weekend van 5 en 6 mei vindt
Klasse: SO QRP, SO en een sectie voor de tegenstation, eigen roepnaam, volgnum- de 10-10 Int. Spring CW Contest plaats
clubstations; Uitwisselen: de Fists stations: mer en naam; Punten: per QSO 1 punt; van 0000-2400 UTC op de tien meter-
voornaam, RST, USA staat/VE provincie of Multiplier: geen; Score: het puntentotaal; band. Geen verdere gegevens bekend.
DXCC entity (PA), Fists nummer. Overige Bijzonderheden:
stations geven voornaam, RST, USA – De naam van de operator mag niet USA QSO Parties
staat/VE provincie of DXCC entity (PA), worden afgekort en dient tenminste
Massachusetts
output; Punten: elk Fists station 5 punten 3 letters te bevatten. QSO Party op 5 en 6 mei tussen 1800 en
en de overige stations 2 punten; Multi- – Men dient beide roepnamen te mel- 0400 UTC en 1100Z-2100Z
plier: de per band gewerkte DXCC enti- den, bijvoorbeeld: PA0OI de PA0VDV Oregon
ties. Tevens kunt u eenmaal opvoeren 015 Joeke en dus niet slechts PA0OI QSO Party in het weekend van 12 en 13 mei
tussen 1400 en 0200 UTC
(dus niet per band!) de gewerkte USA sta- 015 Joeke.
ten of VE provincies; Score: puntentotaal – Na het maken van de verbinding mag
maal multipliers; Uitsluitend een log op het CQ-gevende station pas 2 kHz bo- Er is geen actuele informatie voorhanden
papier insturen! Men accepteert geen dis- ven of beneden de oorspronkelijke fre- betreffende de World Telecommunica-
kettes of e-mail log. De contestmanager quentie wederom CQ contest geven. tion Day Contest. Mogelijk vindt dit eve-
is: Alan Tanner, W8FAX, 1525 Trebein – Het station dat aanriep geeft op de nement plaats in het weekend van
Rd., Fairborn, OH 45324, USA. frequentie waarop het rapport werd 19/20 mei 2001.
uitgewisseld CQ contest.
A. Volta RTTY DX Contest Log: binnen 15 dagen naar: Bernard Rubriekbijdrage door:
Doel: werken met elk conteststation; Buettner, DL6RAI, Schmidweg 17, PA3EWP en PA0MIR bedankt voor jullie
Data: 12 en 13 mei 2001; UTC: 1200- D-85609 Dornach, Duitsland. bijdrage.
1200; Mode: RTTY; Banden: 80 t/m 10
meter; Klasse: SO, SOSB, MOST en SWL; Baltic Countries Contest Contestresultaten
Uitwisselen: RST, volgnummer en CQ- Doel: werken met elk conteststation,
zone; Punten: afhankelijk van de ge- waarbij de stations uit LY, YL of ES IOTA contest 2000
werkte zone; zone/punten: 1/21 (zone 1 meer punten opleveren (het is toege- nr. roepnaam QSO’s mult. punten locatie)
1 GM5V 2606 525 9673650 DXped EU008
is 21 punten), 2/12, 3/26, 4/19, 5/18, staan een station in meerdere modes 21 PA7FM 2329 233 2793903 DXped EU146
35 PA6TEX 1211 211 1508439 DXped EU038
6/27, 7/26, 8/22, 9/23, 10/31, 11/26, te werken); Data: 19 en 20 mei 2001; 42 PA7TS 1511 173 1311513 Permt EU038
12/35, 13/33, 14/2, 15/3, 16/6, 17/10, UTC: 2100-0200; Mode: CW, SSB of
Island 12 hours CW
18/14, 19/18, 20/7, 21/14, 22/21, Mixed; Band: 80 meter; Klasse: SO (in 1 G0IVZ 760 157 735702 Permt EU005
23/19, 24/25, 25/27, 26/27, 27/30, de secties CW, SSB en MIX ), MOST en 18 PA5TT 422 48 135888 Permt EU146
28/32, 29/42, 30/49, 31/34, 32/55, SWL; Uitwisselen: RS(T) en volgnum-
33/5, 34/10, 35/15, 36/19, 37/21, mer; Punten: QSO’s met LY, YL of ES 10
38/26, 39/26, 40/6. QSO’s op 160 en punten de overige stations 1 punt; Multi- World 24 hours World 12 hours
80 meter tellen dubbel; Multiplier: de ge- plier: geen; Score: het behaalde punten- Mixed SSB
werkte DXCC-entities plus de call- totaal. Log voor 1 juli 2001 naar: LRSF, nr. roepnaam punten 1 UT5UGR 1446009
1 UU2JQ 5103737 2 IK2UCK 1109328
districten uit Japan, Amerika en Canada. P.O. Box 210, LT 3000 Kaunas, Litouwen. 2 HA1AG 4394250 3 PY2KC 969984
Men verkrijgt 1 bonuspunt indien men e-mail: kturc@rc.ktu.lt 3 YU7BW 4273044 39 PA0RBS 159528
61 PA2JJB 238680 124 PA0JNH 16896
een station op minstens 4 banden werkt; 77 PA3HDP 114678
Score: puntentotaal maal multipliers; Log CQ WW WPX CW Contest SWL24 hours SSB
World 24 hours 1 NL-4276 1586880
naar: F. di Michele, I2DMI, P.O. Box 55, Het volledige reglement treft u aan in CW 2 F-15452 1302720
I-22063 Cantu, Italië. Electron van maart. Deze maand vindt 1 HA8VK 2023120 12 PA-520-S 22631
de CW-contest plaats in het weekend 2 RA1ACJ 1689405
3 HA1CW 1620830 SWL12 hours SSB
CQ-Mir International DX Contest van 26 en 27 mei 2001 tussen 0000 en 31 PA0RRS 286452 1 ONL-383 887052
6 NL-290 92049
Doel: werken met elk conteststation (het 2400 UTC. Het log dient u voor 1 juli
World 24 hours
is toegestaan een station op één band in 2001 te sturen naar CQ Magazine WPX SSB Checklogs: PA0PIG,
PA3AFF, PA3FFM, PA7XG
meerdere modes te werken); Data: 12 en Contest, 25 Newbridgde Road, Hicksville, 1 DL8UD/P 2809560
2 UA4LCH 2574936
13 mei 2001; UTC: 2100-2100; Mode: NY 11801, USA. Men dient wel een alfa- 3 YU1JW 2196990
CW, SSB of Mixed en op 20 meter ook in betische lijst van de gewerkte multipliers 67 PA3DDP 29070
SSTV; Banden: 160 t/m 10 meter en via mee te sturen. Men kan ook een diskette

Electron mei 2001 208

39
 SARTG WW 2000 grafie, oude seinsleutels, lectuur, foto’s
WAE CONTEST 2000
roepnaam punten QSO’s QTC’s mult. sectie enz. Sinds enige jaren vervaardigt hij zelf
roepnaam sectie QSO’s punten score)
PA0RRS 7074 60 71 54 CW SO PA3HCF SO AB 437 5180 958300 seinsleutels en fraaie paddles die veelal
PA3CAL 1680 40 0 42 CW SO PA0WRS SO AB 115 1965 225975 worden gemonteerd op een basis van
PA7RCE SO AB 105 1155 72765
PA0MIR 101010 202 575 130 SSB SO hout of natuursteen. Alle (fijn)mechani-
PA0IJM 77184 402 0 192 SSB SO DJ7AA MO 979 12100 4222900 sche delen worden met de hand gepolijst
PA0RRS 30600 112 228 90 SSB SO V26ET MO 1134 15445 4123815
PA0KDM 4745 73 0 65 SSB SO en zijn creaties zien er professioneel uit.
PA3CAL 2684 61 0 44 SSB SO V26ET: PA3EWP, PA4EA, PA5ET en PA7FM Hij maakt de seinsleutels en paddles ook
PA9RZ *) 1116 31 0 36 SSB SO
PA0EHF 81982 217 141 229 RTTY SO Checklog: PA0ABE
voor vrienden en kennissen o.a. in Duits-
PI4EUR 208728 442 227 312 RTTY MO land en Finland. Voor geïnteresseerden,
*) QRP zijn adres is: Valery Pavlov, RA1AOM, P.O.
Operators PI4EUR: PA3HCF, PA7FM, PA3GZR, PA7HM, HSC - Marathon 2000: Box 98, St. Petersburg 197022, Rusland.
PA7PTT, Joop.
Checklogs: PA0JED, PA3BFH, PA5TT, PA0FEI, PA3GZC
nr. roepnaam punten
1 LZ1JZ 1513
2 I2CZQ 539
Vanuit Antigua was in deze contest actie 3 S51WO 486
4 DL1BUG 470
van de Low Land Crazy Contest groep 9 PA0DIN 334
met de roepnaam V26FM. 10 PA3AFF 254
De groep was behoorlijk actief en niet
zonder resultaat. Jan, PA3ELD, pa3eld@amsat.org
De sectie Top CW Multi Operator Non-
Europe zag er als volgt uit: Seinsleutels en paddles van
Valery Pavlov, RA1AOM
Onlangs (naar aanleiding van een eerder
roepnaam totaalscore QSO’s QTC’s mult. QSO) ontvingen wij een brief van Valery
RW9C 1668444 1641 1605 514
RF9C 1554456 1632 1620 478 waarbij een foto van een door hem ver-
V26FM 1363194 1748 1393 434 vaardigde paddle. Valery is werkzaam ge-
De operators van V26FM waren: PA3EWP, PA4EA weest bij de Russische koopvaardij als ra-
en PA5ET dio operator, voorts heeft hij les gegeven
op het St. Petersburg Koopvaardij College.
Hij verzamelt alles op het gebied van tele- Paddle, gemaakt door RA1AOM.
Worked All Germany Contest 2000

roepnaam score QSO’s punten mult.

PA0RRS 17442 119 342 51 CW
PA5TT 8400 77 210 40 CW
PA3ELD 1632 41 102 16 CW
PA5AX 726 23 66 11 CW

PA0MIR 109854 375 1077 102 MIXED

PA0IJM 5589 70 207 27 MIXED
PA0FEI 1890 31 90 21 MIXED
PA3GZC 570 19 57 10 MIXED

NL-290 8771 179 179 40

Checklog: PA0JR

SCC RTTY Championship 2000

roepnaam QSO’s punten mult. score sectie

RD4M 542 1233 186 229338 SO AB LP
UY8IF 449 1039 176 182864 SO AB LP
PA7RCE 59 129 44 5676 SO AB LP

8P9JR 965 2678 179 479362 MO AB HP

PI4EUR 593 1447 180 260460 MO AB HP
UZ4E 429 1001 147 147147 MO AB HP

8P9JU: PA3EWP, PA4EA, PA5ET en PA7FM

CCCC PSK 2000 Contest

Tijdens hun laatste DX-peditie van de
Low Land Crazy Contesters groep in het
Caribische gebied was men ook in ge-
noemde PSK contest actief.

Met de roepnaam 8P9JR werd een to-

taalscore behaald van 887515.

SCC RTTY Championship 2000

roepnaam QSO’s punten mult. score sectie

RD4M 542 1233 186 229338 SO AB LP
UY8IF 449 1039 176 182864 SO AB LP
PA7RCE 59 129 44 5676 SO AB LP

8P9JR 965 2678 179 479362 MO AB HP

PI4EUR 593 1447 180 260460 MO AB HP
UZ4E 429 1001 147 147147 MO AB HP

8P9JU: PA3EWP, PA4EA, PA5ET en PA7FM

209 Electron mei 2001

40
Vossenjagen
Noordelijke Bekerjacht
afgelast in verband met de
MKZ
De voor 24 mei (Hemelvaartsdag) ge-
plande Noordelijke bekerjacht gaat in
verband met het gevaar voor MKZ-be-
smetting niet door.
Deze traditionele jacht, waarbij gebruik
wordt gemaakt van bakens en vossen
op de 2 meterband, zou dit jaar bij het
Lauwersmeergebied worden gehouden.
Namens de organisatie, Peter PE1CDA
Aankondigingen in Electron
De maatregelen ter voorkoming van be-
smetting met mond- en klauwzeer gaan
ook aan ons vossenjagers niet onge-
merkt voorbij.
Ten tijde van dit schrijven hebben de or-
ganisatoren van een aantal jachten deze
daarom moeten annuleren. Door deze
maatregelen zijn o.a. in vijf provincies de
bossen en natuurgebieden gesloten voor
het publiek. Ook de bossen in België ten
zuiden van de Nederlandse grens zijn ge-
sloten verklaard.
Omdat het onbekend is hoelang deze si-
tuatie nog gaat duren is het niet zeker of
de in Electron aangekondigde vossen-
jachten ook daadwerkelijk gehouden
kunnen worden.
Kijk daarom indien mogelijk op internet
voor actuele informatie. Voor Nederland:
http://home.introweb.nl/~pa3fdc
Voor België: http://www.qsl.net/pa0som.
Bellen kan natuurlijk ook: 0593-552333.
VERON Pinksterkamp
Van vrijdag 1 t/m maandag 4 juni wordt
weer het VERON Pinksterkamp gehou-
den.
Ook dit jaar zal er weer veel voor de
vossenjager worden georganiseerd. In
het volgende nummer een uitgebreide
agenda door Ewout PA0OKA.
Vossenjagen op 70 cm
Enthousiast gemaakt door Leo, PA0LEZ
heb ik een ARDF-set geschikt gemaakt
voor 70cm. Het lijkt me interessant om
eens op deze band proeven te gaan
doen, hoe misleidend(?) reflecties op
deze korte golflengte mogelijk zijn. Wan-
neer je op 144 MHz in de bergen peilt
heb je rekening te houden met een veel-
heid aan gereflecteerde signalen. Dit is
niet te vergelijken met peilen op 2 meter
in ons vlakke land. Het is dan in een
berggebied ook verstandig om eerst naar
de top te gaan om je een indruk te vor-
men, vanwaar de signalen werkelijk van-
daan komen. We denken op 70 cm in
ons vlakke land iets ”dergelijks” te kun-
nen simuleren. Oefenen in het omgaan
met reflecties.
De zenders hebben een output van on-
geveer 1 watt. Als antenne wordt geëx-
perimenteerd met een haloantenne en
een kruisdipool. De vossen zenden hun
morsecode op 432,002 MHz. Voor de
thuisvos zoek ik nog een geschikte fre-
Electron mei 2001
Redactie: Ferry de Vroom, PA3FDC en
Ewout de Ruiter PA0OKA,
Mantingerdijk 2, 9436 PN Mantinge
quentie op enige honderden kHz hoger.
Je kunt op deze frequentie mooi experi-
menteren met antennes met wat meer
richteffect en versterking, terwijl de afme-
tingen nog hanteerbaar blijven. Tijdens
het VPK willen we wat experimenten
doen met een ARDF-jacht op 70 cm.
Voor degenen, die snel een eenvoudige
70 cm converter met uitgang naar hun
2m-ontvanger willen maken is een ont-
werp van Leo PA0LEZ, te bekijken op de
homepage van de VERON, afd Meppel:
http://veron-meppel.atvrepeater.com, of de
ARDF Homepage van PA3FDC:
http://home.introweb.nl/~pa3fdc
Dick, PA0DFN
Een misverstand de wereld uit
Het valt me telkens weer op dat veel
mensen denken wanneer je het over
ARDF hebt, dat dit onmiddellijk geasso-
cieerd wordt met ”hardlopers in snelle
pakken”.
Niets is minder waar. ARDF betekent
”amateur radio richting zoeken” en is dus
vossenjagen. Omdat deze term interna-
tionaal gangbaar is en deze kreet ook
gebruikt wordt voor de wedstrijdvorm,
werkt dit het misverstand waarschijnlijk
in de hand. In Nederland willen we de
term ARDF gewoon gebruiken voor vos-
senjachten, die zowel voor recrean-
ten/niet-hardlopers, als hardlopers aan-
trekkelijk zijn. In het achter de Gelderse
Achterhoek over de grens gelegen Hal-
tern worden, van februari t/m november,
maandelijks ARDF-jachten georganiseerd
waar 80-100 deelnemers per keer eerder
regel dan uitzondering zijn.
De helft van de deelnemers bestaat uit
wandelaars, die al vossenjagend genie-
ten van de prachtige natuur. Ook alle
ARDF-jachten, die de VERON af-
deling Meppel organiseert
wordt door de helft gelopen
door mensen, die niet van hard-
lopen houden, maar wandelend
naar keuze drie tot vijf vossen
gaan zoeken. Het gebruik van
de term ARDF is voor ons veel
meer de organisatievorm van
de jacht. Het verschil met het
”andere” vossenjagen is, dat we
bij een ARDF-jacht internationa-
le regels hanteren. Dit betekent
dat er in principe 5 vossen in
het veld staan. Alle vossen wer-
ken op dezelfde frequentie en
zijn afwisselend 1 minuut actief
en vier minuten stil. Bij de ”fi-
nish” staat een thuisbaken op
”enige afstand” van de vos-fre-
quentie. Het thuisbaken is onaf-
gebroken in de lucht en dient
om altijd weer de weg terug te
kunnen vinden. De looptijd van
de jacht is in principe 120 minu-
41
ten. De loopafstand bedraagt meestal
een 7,5 km.
De eerste vos bevindt zich >750 m van
het startpunt, terwijl de vos die het dicht-
ste bij de finish staat altijd 450 m hier-
van verwijderd is. De afstand tussen de
vossen bedraagt hemelsbreed minimaal
400 m. Een ARDF-jacht heeft het grote
voordeel dat niet iedereen achter elkaar
aan loopt naar dezelfde vos. Je moet zelf
de keuze maken in welke volgorde je de
vossen gaat opzoeken. Een goede kaart
van het gebied is onontbeerlijk. Je moet
je goed oriënteren en in de tijd dat de
zender, waar je naar op zoek bent ”uit
de lucht is”, moet je de koers naar de
vos toe goed aanhouden. Een kompas
kan in dit geval erg handig zijn.
De vossen zijn herkenbaar aan een mor-
se code:
Allen zenden: twee strepen......drie stre-
pen. Bij vos 1 volgt hierop een punt, bij
vos twee...twee punten, bij vos drie ...drie
punten etc. Wanneer vos 5 klaar is met
zijn actieve minuut, begint de cyclus op-
nieuw en komt vos 1 weer terug. Een
goede gewoonte is de vossen te synch-
roniseren met een DCF-klok. Doe eens
mee met een ARDF-jacht en ervaar dat
het niet exclusief voor hardlopers is!
Meppen, 18 maart..
Een keuzejacht op 80, of op 2
Zondag 18 maart was het de beurt aan
Ferry PA3FDC, om in de drie-wekelijkse
cyclus, waarin we hier in de regio van de
herfst t/m het voorjaar de vossenjachten
organiseren, de tocht uit te zetten.
Plaats van handeling was de boswach-
terij Gees, gelegen aan de verbindings-
weg tussen Mantinge en Meppen in de
provincie Drenthe.
Dat er veel aandacht aan de jacht was
besteed, was te zien aan het goed uitge-
Leo, PA0LEZ en familie die helemaal uit
Noord-Holland waren gekomen.
210
kiende parcours en de plaatsen waar de zen-
ders verstopt waren.
Aanvankelijk zou de jacht op 80 meter plaats
vinden. Ferry had veel aandacht besteed aan
de PR bij de naburige afdelingen. Vanwege
het feit, dat de jagers in de regio meer over
2 meter apparatuur dan over 80 meter ont-
vangers beschikken, werd besloten om de
jacht tegelijkertijd op 80 meter, als op 2 me-
ter te houden. Mijn duo-band zenders, die we
ook voor de Otterjacht gebruiken, kwamen
nu goed van pas. Daags tevoren had Ferry
de ruim 10 m lange draadantennes met een
als gewicht dienend met-water-gevuld-plastic-
colaflesje in de bomen geslingerd.
Het saaie grijze, miezerige en te koude weer,
dat al bijna de hele maand maart duurde,
verhinderde niet, dat er vierentwintig jagers
aan de start verschenen.
Een tiental jagers meldde zich aan om vijf
zenders op te sporen, terwijl veertien voor
drie vossen gingen. Naast de vaste vossenja-
gers uit de regio Deventer, Meppel was Alex
uit Hengelo ook weer van de partij. Plezierig
was dat de afdeling Hoogeveen ditmaal zeer
goed vertegenwoordigd was. V.l.n.r.: Sharon, Leo, PA3ELQ, Yvonne en Gerard, PE1OTK
En Leo, PA0LEZ met XYL, Marka en QRP kwa-
men zelfs helemaal uit Assendelft om hun
nieuwe 80 meter ontvanger eens in de prak- Uitslag Meppen:
tijk te beproeven. klasse 3 zenders:
Alle signalen waren bij de start prima te ho- Plaats Naam/Call Finish Start Tijd zenders
1 Gerard PE1OTK 14:29:19 13:10:00 1:19:19 3
ren en de jacht liep op ”rolletjes”. We kijken 2 Ilse Visser 14:25:28 13:05:00 1:20:28 3
er met plezier op terug! Het gebied is zeker 3 Bart Visser 14:26:20 13:05:00 1:21:20 3
4 Anneke Visser 14:26:35 13:05:00 1:21:35 3
geschikt om er nog eens terug te komen. 5 Jacco PA3EQR 14:27:01 13:05:00 1:22:01 3
6 Andre NL12831 14:29:20 13:00:00 1:29:20 3
7 Gerard NL11255 14:33:42 13:00:00 1:33:42 3
Dick, PA0DFN 8 Jan Riemeyer 14:33:43 13:00:00 1:33:43 3
9 Engelbert Kohl 14:33:47 13:00:00 1:33:47 3
10 Hilda Lowijs 14:33:52 13:00:00 1:33:52 3
Schoonoord 1 april 11 Marietje Jonkers 14:33:55 13:00:00 1:33:55 3
Geen uitslag. Door de situatie m.b.t. mond- 12 Sharon 15:10:11 13:10:00 2:00:11 3
13 Yvonne 15:10:12 13:10:00 2:00:12 3
en klauwzeer in Nederland heeft de organisa- 14 Leo PA3ELQ 15:10:13 13:10:00 2:00:13 3
tie moeten besluiten om deze jacht af te ge-
lasten. klasse 5 zenders:
Plaats Naam/Call Finish Start Tijd zenders
1 Alex PA1FOX 14:10:57 13:10:00 1:00:57 5
2 Jenny NL12125 14:23:51 13:15:00 1:08:51 5
3 Dick PA0DFN 14:45:37 13:25:00 1:20:37 5
4 Dolf PE1PFP 14:38:15 13:15:00 1:23:15 5
5 Harm PA0HCZ 14:52:30 13:05:00 1:47:30 5
6 Anneke Corporaal 14:53:19 13:05:00 1:48:19 5
7 Leo PA0LEZ 15:09:00 13:15:00 1:54:00 5
8 Janneke PA3BFA 14:37:52 13:10:00 1:27:52 4
9 Hans PA0HRX 14:38:10 13:10:00 1:28:10 4
10 Marka PD0HSN 15:05:20 13:15:00 1:50:20 4

Agenda
ARDF
datum plaats/opmerkingen band tijd info
za 28 april Lommel-de Kolonie (B) 2m 14.00 ON7HD
25-29 april Kiev spring 2001(Ukr) 80m/2m US0VA@
hotmail.com
za 5 mei Haltern, Uhlenhof (D) 80m/2m 14.30 DL3YDJ
za 5 mei Zevergem (B) Initiatie ARDF 80 m 14.00 ON6SV
za 12 mei Lembeke TLS (B) 2e ON-PA 2m 14.00 ON6SV
za 26 mei Beernem TRA (B) 80 m 14.00 ON4ANE
za 2 juni Haltern, Uhlenhof (D) 80m/2m 14.30 DL3YDJ
2-4 juni Odoorn, Veron pinksterkamp 80m/2m PA0OKA
za 9 juni Staphorsterbos 2m PA0DFN
za 9 juni Arlon, int. wedstrijd ON-PA 2m ON7YD
zo 10 juni Staphorsterbos 80 m PA0DFN
zo 10 juni Arlon, int. wedstrijd ON-PA 80 m ON7YD
za 30 juni Nunspeet, Zandenbos NK + 6e ON-PA 80 m 10.30 PA3EQR
za 30 juni Nunspeet, Zandenbos NK + 7e ON-PA 2m 13.00 PA3EQR

Recreatief
datum plaats/opmerkingen band tijd info
zo 29 april Hilversum, Aardjesberg, oefenjacht 80 m 13.30 PE1IYR
zo 6 mei Odoorn-Poolshoogte 80 m 14.00 PA3CVR
do 24 mei Lauwersmeergebied Noordelijke Bekerjacht 2m 13.00 PE1CDA
ma 28 mei Amersfoort, autojacht PI4RMN 2m 20.15 PE1HFJ
zo 1 juli Kalenberg, ”Otterjacht” 2/80 m 10.00 PA0WSO

Voor actuele informatie:

http://home.introweb.nl/~pa3fdc/kalender.htm
Jan, NL-12567

211 Electron mei 2001

42
YL-Nieuws
Rubriek door en voor vrouwelijke
zend- en ontvangstamateurs.
Redacteur:
M. Kolb-van de Ven, Limburgiastraat 2,
6415 VT Heerlen, tel. (045) 570 80 29
E-mail: genmkolb@hetnet.nl

kom! Hopelijk tot werkens of tot ziens

op de YL-velddag 2001!

Chantal, PA3GQG

Omdat er de laatste tijd nogal wat nieu-

we aanvragen zijn geweest, hebben wij
besloten de ledenlijst eens in Electron te
zetten. Ook zijn misschien sommige YL’s
vergeten welk nummer zij hebben, dus
vandaar deze publicatie. Dit is de leden-
lijst van DYLC zoals die per 1 maart
2001 bekend is. Mochten hier fouten in
zijn geslopen (andere call, geen lid meer,
YL-Ronde 22. Het is nog niet exact bekend hoeveel verkeerde call etc.) laat het ons dan we-
Twee enthousiaste YL’s uit de regio Rijn- YL’s er die dag aanwezig zullen zijn om ten, dan kunnen wij de lijst aanpassen.
mond e.o. (PA9JAM, Anneke en PE4ELF, PI4YLC vanaf 08.00 UTC (10.00 lt) te acti- Reacties gaarne naar:
Elvira) hebben onlangs een YL-Ronde op- veren. De activiteiten zullen om uiterlijk
gezet. Elke vrijdagavond is de ronde te 15.00 UTC (17.00 lt) afgerond worden. Chantal Koekkoek – PA3GQG
beluisteren op 145,425 MHz vanaf PI4YLC zal te horen zijn op twee meter Olmenplein 3
21.00 uur (20.00 u. UTC). Elke eerste vrij- en op korte golf. En als u ons ’live’ in ac- 6463 EV Kerkrade
dag van de maand maken deze dames tie wil zien, komt u toch gewoon even 045-5457093
gebruik van de clubcall PI4YLC. Deze kijken, alle bezoekers zijn van harte wel- Email: jkoekkoek@freeler.nl
ronde is zeker niet alleen voor vrouwelij-
ke inmelders bedoeld, dus hierbij ook
een oproep voor OM’s, meld jullie in, Ledenlijst DYLC
dan maken we er met z’n allen een leu-
ke ronde van. De QSL voor PI4YLC gaat Maart 2001
via Chantal, PA3GQG (regio 22). 001 PA3ADR 037 PE1HJH 079 PA3EKY 112 PA3FDF 136 PA3FVX
Voor YL-nieuwtjes kunt u ook terecht op (VK2GWI) 043 PD0MFV 082 PA3EGV 114 PA3GMK 137 NL10945
de website van Anneke (PA9JAM): 004 PE1DMB 045 PA3DGF 083 PD0NLA 115 PA1YL 138 PA3GKB
005 PA3DKA 046 PA3DJE 085 PA3EDD 116 NL10600 139 PA3FZZ
www.qsl.net/pa9jam 006 PE1OEM 051 PE1JXQ 086 PA3ELE 119 PE1LZL 141 PA3GQG
007 PA3AED 052 PA3DJA 088 PB0AHP 120 PE1MRW 142 PA3GVS
009 PA1ULA 061 PA3FOH 093 PE1IWI 122 PA3FIQ 143 NL12128
YL-fieldday 2001 011 PA3DST 063 PA3DGK 096 NL09813 123 NL10334 145 PD1AIY
Dit jaar is er, na een jaar pauze, weer 020 VE3MRS 064 NL05251 098 PE1MOY 124 PE1NDH 146 PA3DJW
024 PA1ANS 065 NL08818 101 PA5YL 125 NL10768 147 ?
een YL-velddag gepland en wel op zater- 027 PA3DCA 068 PA3ENL 102 PE1NBL 126 NL10844 148 PA9JAM
dag 23 juni. Als vanouds vindt het hele 029 PA3BKP 071 PA3DWK 105 PD0PVQ 130 NL10995 149 PA3HBZ
031 PE1HQX 072 PD0NZI 107 NL10002 132 PA3FUR 150 PE4ELF
gebeuren plaats bij het terrein van de 032 PA3BLA 075 PA3DYE 108 NL10388 133 PE1LRW 151 PD2WLM
Sterrenwacht Schrieversheide, aan de 034 PD0LKD 078 PA3EQW 111 PD0NTB 134 PA3FWN
Schaapskooiweg 95 te Heerlen, Regio

Voorjaars-
examen 2001
Op 11 april werden weer de voor-
jaarsexamens radiozendamateur
gehouden in Nieuwegein. Dit zijn
de resultaten:
– voor het C-examen: aangemeld
173, van deze zijn er 56 ge-
slaagd. Dat is 35,4%.
– Voor het N-examen: aangemeld
130, van deze zijn er 67 ge-
slaagd. Dat is 57,8%.

In totaal deze keer slechts 123

nieuwe collega zendamateurs op
de banden er bij.

Eric Jan, PA1EJ, bekijkt met veel interesse de

resultaten van zijn pupil Mike van Galen
(14 jaar) na afloop van het N-examen

Electron mei 2001 212

43
Komt U Ook?
Afd. Alkmaar
In mei hebben we onze bijeenkomst op vrijdag
11 mei. We draaien een film over een DX-peditie op
initiatief van Ron, PA3GBY, om 20.00 uur in de kan-
tine van de fa. Buigstaal, Herculesstraat te Alkmaar.
Verder is er zeker tijd voor onderling QSO bij een
drankje voor amateur prijzen. Kijk voor het laatste
nieuws op onze webpagina http://veron.alkmaar.net.
Afd. Amersfoort
De afdeling komt iedere 2e vrijdag van de maand bij-
een in het Burg. van Randwijckhuis, Diamantweg 22
te Amersfoort (11 mei – verkoping van courante arti-
kelen; 8 juni – lezing). Zaal open 19.30 uur, aanvang
20.00 uur. Elke maandag is er een VAM-avond (on-
derling QSO, met de mogelijkheid om na de uitzen-
ding van Radio AA verbindingen te maken) en iedere
dinsdag is er de VAD-avond (alleen zelfbouw) bij Ra-
dio AA, Bedrijfsweg 11 te Leusden (industrieterrein
de Ambachtsweg), aanvang 20.00 uur. Ook is er dins-
dagavond om 20.30 uur een RTTY-bulletin op
145,7875 MHz (inmelden in phone op 430,050 of
145,7875 MHz). U probeert toch ook het AMMA-
award te verwerven? Zie voor info en het laatste af-
delingsnieuws: http://www.veron.nl/afdeling/amersfoort.
Afd. Amstelveen
Voor de maand mei is er een onderling QSO zoals
gebruikelijkop de 2e maandag van de maand in
wijkcentrum Alleman, Den Bloeyenden Wyngaerdt 1
te Amstelveen, aanvang 20.00 uur. Deze maand
eindelijk weer eens en ’ouderwetse’ bouwavond.
Neem mee dat project waarbij je hulp nodig hebt of
leer de fijne kneepjes van het solderen dan wel de-
solderen. Wellicht kom je nog op een goed idee om
de soldeerbout op vakantie mee te nemen. Binnen
de afdeling zijn al verschillende goed werkende ver-
ticale dipoolantennes voor 6 en 2 meter gemaakt
volgens het KISS-principe; dus simpel en lage kosten.
Ook deze zijn op de bouwavond te bekijken of na te
bouwen. Voor maten en materialen zie onze home-
page. Tenslotte zij vermeld dat onze QSL-manager
met de bekende koffer aanwezig is op de clubavond.
Graag verwijzen we ook voor andere afdelingsactivi-
teiten, zoals een eventuele excursie en ander nieuws
naar onze homepage www.qsl.net/pi4asv die wordt
bijgehouden door Dick, PA1DR. Ons clubstation
PI4ASV is QRV op maandag om 21.00 uur op
145,400 MHz behalve op onze clubavond. Op vrij-
dagavond zijn we QRV in packet mode ook om
21.00 uur op 144,850 en 430,825 MHz. Tenslotte
hebben we op zondagavond eveneens om 21.00 uur
een 6 m-net in de lucht. Dat was tot nu toe op
50,400 MHz. Echter de uitbreiding van de 6 m-band
geeft ons de mogelijkheid om op een meer geschikt
deel van de band te gaan werken. Vanaf 1 mei gaan
we QSY naar 51,500 MHz. Verschillende inmelders
werken met surplus apparatuur wat altijd boeiend is
mede door de andere eigenschappen van de
6 m-band. Inmelden ook van buiten de afdeling
wordt zeer op prijs gesteld.
Afd. Amsterdam
Op donderdag 10 mei komt Cor Buijs, ex-PA9COR,
een lezing houden met als titel ’Hoe deel je een ge-
heim? deel 2: over huidige toepassingen van de cryp-
tografie’. Dit is een vervolg op de zeer succesvolle le-
zing die Cor vorig jaar heeft gegeven. Een spannende
avond waarin geheimhouding en verbindingen cen-
traal staan. Zoals altijd is ook de QSL-manager aan-
wezig. Op Internet kunt u zien of er kaarten voor u
klaar liggen http://www.xs4all.nl/~pb0anx/qsl2001.htm.
De bijeenkomst wordt gehouden in de Conducteurs-
ruimte aan de achterzijde van het Haarlemmermeer-
station, Amstelveenseweg 264. De ingang ligt aan
het begin van de Havenstraat direct linksaf door het
hek en begint om 20.00 uur. Op de 1e en 3e donder-
dag van de maand zijn er uitzendingen van het club-
station PI4RCA op 145,350 MHz. Aanvang 20.30 uur.
Luister hiernaar voor de laatste actuele informatie,
DX-news etc. inmelders zijn van harte welkom.
Afd. Apeldoorn
De avond van 18 mei zal gevuld worden met een
zelfbouw tentoonstelling. Laat uw zelfbouwactivitei-
ten eens aan mede amateurs zien en breng ze die
avond mee. Ook als u problemen heeft met een zelf-
bouwproject, neem het mee. Er is altijd wel een me-
deamateur die kan helpen. Wat de invulling van de
avond op 15 juni zal zijn is nog onduidelijk. In de
maand juli houdt de afdeling vakantie zodat 17 au-
gustus de 1e afdelingsavond na de vakantie is. Heeft
u ideeën voor de invulling van een afdelingsavond
laat dit dan even aan een van de bestuursleden we-
ten. Kijk voor actuele informatie op de Internet site
van onze afdeling of luister naar PI4APD. Onze acti-
viteiten op de verenigingsavond vinden steeds plaats
213
Aankondigingen moeten altijd voor de 28e van elke maand in
het bezit zijn van de redacteur van deze rubriek:
Piet van der Zalm, PE1AHQ, Alk 61, 2201 XL Noordwijk.
Geef wijzigingen door aan onze verenigingszender PI4AA.
Aankondigingen kunnen op verschillende manieren worden
ingediend: Schriftelijk, via packet (PE1AHQ @ PI8ZAA of
PE1AHQ @ PI8WNO) of via E-mail (SALMON@XS4ALL.NL).
vanaf 20.00 uur in de Kayersheerdt, Eerste Wormen-
seweg te Apeldoorn. Langs deze weg bent u uitge-
nodigd en natuurlijk van harte welkom. De vereni-
gingszender PI4APD is elke zondagavond in de lucht
om 20.00 uur op de frequentie 145,725 MHz. De In-
ternet site van onze afdeling is te vinden via
http://www.veron.nl/afdeling/apeldoorn. Veel plezier
met de hobby.
Afd. ARAC
De Achterhoekse Radio Amateur Club houdt elke
laatste dinsdag van de maand haar bijeenkomst in
café-restaurant de Olde Mölle te Neede. De eerstvol-
gende bijeenkomst is dus op 29 mei en begint om
20.00 uur. De QSL-manager zal uiteraard ook weer
aanwezig zijn. Hij verzoekt een ieder om tenminste
eenmaal per jaar zijn QSL’s af te (laten) halen.
Op 2 en 3 juni vindt de velddag plaats, als gebruike-
lijk weer in/bij de blokhut van Scouting Neede, gele-
gen aan de Bergweg. Zaterdag 2 juni houdt de ARAC
aldaar tevens ”open huis”, waarbij iedere belangstel-
lende van harte welkom is! Zoekt u contact met of
informatie over de ARAC, kijk dan eens op de home
page van de ARAC (www.veron.nl/afdeling/arac) of
stuur een mailtje naar de afdelingssecretaris
(pi4ajs@amsat.org). Op de homepage is tevens het
programma voor de afdelingsbijeenkomsten te vin-
den. Graag tot ziens!
Afd. Arnhem
Iedere vrijdagavond is er bijeenkomst in het club-
honk in de Nassaustraat 4a te Arnhem. Als er geen
vast programma is, kan de avond best gezellig zijn
door het onderlinge QSO. De laatste vrijdagavond
van de maand is in ieder geval onze QSL-manager
Bert, NL11889, aanwezig. Heb je wat gemist? Berry,
PA3FEO, geeft iedere donderdagavond om 21.30 uur
op 145,425 MHz via de verenigingszender PI4ANH
de laatste nieuwtjes door. Meld je eens in, of kom
eens naar de verenigingsavond.
Afd. Assen
Als regel is er iedere 1e donderdag van de maanden
sept. t/m juni een bijeenkomst in zalencentrum de
Aanleg te Deurze. Aanvang 20.00 uur. De huisfre-
quentie voor de regio is 145,275 MHz.
Afd. Bergen Op Zoom
Op woensdag 16 mei wordt weer onze maandelijkse
bijeenkomst gehouden. De avond begint om
20.00 uur in de Geerhoek in Wouw. Deze is gelegen
achter de Rabobank. Op deze avond zal een video-
film worden vertoond van het bezoek aan radio
Luxemburg door PA3ATW en PD2MAC. De QSL-ma-
nager zal ook aanwezig zijn. Alle belangstellenden
zijn van harte welkom.
Afd. Noord en Zuid Beveland
Op de laatste vrijdag van de maand is de afdelings-
bijeenkomst in de Radioclub. De Radioclub is iedere
vrijdagavond en zaterdagmiddag geopend. Aanvul-
lende informatie wordt gegeven tijdens de ronde op
zondag om 12.00 uur op 145,725 MHz (PI3GOE). De
Radioclub ligt t.h.v. km paal 4,0 aan de Langeweg te
Wilhelminadorp. Internet http://welcome.to/pi4zld.
Afd. Breda
De afdeling houdt iedere 1e dinsdag van de maand,
met uitzondering van augustus, bijeenkomst in de
Dorpsherberg, W. Alexanderplein 4 te Teteringen.
Telefoon (076) 571 32 02. Aanvang 20.00 uur,
QSL-bureau en Servicebureau aanwezig. Voor verde-
re informatie: kijk in het afdelingsblad de Sleutel (bel
(0162) 316 005 voor een abonnement) of in de
mailbox van PI8HWB, directory ’regio07’, subdir
Sleutel.
Afd. Delft
De afdeling houdt elke 3e dinsdag van de maand
bijeenkomst in Ecast, Michiel de Ruyterweg 31 te
Delft. Aanvang 20.00 uur, zaal open vanaf
19.30 uur. Het QSL-bureau en de leesmappen zijn
dan aanwezig, evenals de bestelformulieren van het
Servicebureau. Voor het programma verwijzen wij u
naar Delfts Blauw. Delft ontmoet elkaar elke zondag
rond 11.30 uur op 28,700 MHz.
Afd. Deventer
De afdelingsbijeenkomsten worden gehouden op
elke 2e donderdag van de maand, met uitzondering
44
van de maanden juli en augustus, in het clubgebouw
van Scoutinggroep Titus Brandsma, Doornen-
burg 530 te Colmschate-Deventer (vlak achter het
station Colmschate). De aanvang is 20.00 uur. Het
QSL-bureau is dan ook aanwezig. Onze huisfrequen-
tie is 145,275 MHz. Iedere vrijdagavond begint op
deze frequentie de ronde van Deventer geleid door
PI4DEV. Aanvang 20.30 uur. Dus meldt u eens in of
kom eens langs.
Afd. Doetinchem
De maandelijkse clubavonden worden gehouden op
de 2e dinsdag van de maand. Locatie clubgebouw
postduivenvereniging Eureka, sportpark de Bezel-
horst te Doetinchem. Aanvang 20.00 uur. Op dins-
dag 8 mei verslag van de Veron Verenigingsraad, ge-
volgd door een demonstratie van digitale communi-
catietechnieken door Sjef, PA7SJ. Tevens kan men
zich dan opgeven voor het Pinkster kampeerweek-
einde (2 t/m 4 juni) en de BBQ, waarschijnlijk op een
andere locatie dan voorgaande jaren, maar hierover
meer in het juninummer van Electron. Webside
www.qsl.net/pi4dtc.
Afd. Dordrecht
Op vrijdag 11 mei wordt er op het terras van ons
clubgebouw de voorjaarsbarbecue gehouden. Geeft
u zich tijdig op bij Ernst, PE1PLZ, zodat er inkopen
gedaan kunnen worden! Elke vrijdagavond vanaf
20.00 uur bent u welkom in ons clubgebouw, Touw-
slagerstraat 6 te Dordrecht. U kunt dan gebruik ma-
ken van ons clubstation PI4VAD, zowel de 2 meter
als de HF-zender staan dan voor u klaar. Uiteraard
kunt u onder het genot van een consumptie gezellig
bijpraten en ervaringen uitwisselen met de aanwezi-
ge radioamateurs. Het laatste afdelingsnieuws kunt u
vinden op de packet-bbs PI8VAD en elke zondag ho-
ren tijdens de Dordtse ronde om 21.00 uur op
145,275 MHz. Een bezoek aan onze internet-website
http://www.qsl.net/pi4vad geeft een beeld van de acti-
viteiten van de afdeling in de afgelopen maanden
en is zeker het bezoeken waard. Tot ziens in ons
clubgebouw in Dordrecht!
Afd. Zuid Oost Drenthe
De afdelingsbijeenkomsten worden gehouden op de
1e vrijdag van de maand om 20.00 uur in het Nivon
gebouw aan de Panstraat 16a te Emmen. Voor afde-
lingsnieuws kunt u luisteren naar de uitzendingen
van PI4ZOD op zondagmorgen om 10.30 uur en
woensdagavond om 20.30 uur op 145,625 MHz of
kunt u vinden op het bulletinboard van onze ATV-re-
peater PI6ZOD.
Afd. Eemsmond
De afdeling houdt iedere 2e vrijdag van de maand
haar bijeenkomsten, behalve in de maanden juli en
augustus. Aanvang 20.00 uur in café zaal Koster,
Hoofdstraat 27 te Meedhuizen.
Afd. Eindhoven
In de regel is er elke maandag een activiteit in
de zaal van het wijkgebouw de Ketting, Tinel-
straat 3a te Eindhoven. Op 7 mei veiling, verkoop
en onderling QSO. Op 9 mei bijeenkomst van
de digitale commissie op de Technische
Universiteit te Eindhoven, aanvang 20.00 uur. Op
14 mei ’Storingen’, een lezing door Piet van der Post,
PA0POS. Op 18 mei excursie naar het kortegolfzend-
station ’die Deutsche Welle’ te Julich bij Aken. Aan-
melden door ƒ 25,00 over te maken op giro
3360303 t.n.v. penningmeester Veron, afd. Eind-
hoven. Vergeet niet uw roepletters te vermelden.
Op 21 mei onderling QSO, QSL-bureau en info-com-
missie. Op 28 mei overzicht van packet-radio en
de linken. Een lezing/uitleg door de Digitale Commis-
sie van de afdeling. Voor wijzigingen en eventuele
nieuw geplande activiteiten raadpleeg voor de laat-
ste informatie onze afdelings BBS PI8ZAA te bereiken
via PI1PAC op 144,850 MHz (1k2), 430,750 MHz
(1k2-4k8) en via PI1EHV op 430,9125 MHz (4k8-
9k6). Type het woord ”CONVO” of ”VERON” of kijk in
de directorie ”EHVINFO” voor meer detail informatie
(let op: horizontale antennepolarisatie met uitzonde-
ring van PI1PAC op 430,750 MHz (1k2-4k8) deze
werkt met verticale polarisatie). Linux gebruikers
kunnen de experimentele homepage van PI8ZAA
ophalen door middel van het cmd Lynx PI8ZAA
Electron mei 2001
 VERON Servicebureau
POSTBUS 1166 6801 BD ARNHEM. VOOR AL UW BESTELLINGEN. Tel.: (026) 442 67 60 tijdens kantooruren.
Fax.: (026) 368 58 99
Levering uitsluitend d.m.v. storting giro 235000. Alle prijzen onder voorbehoud van tussentijdse prijswijzigingen en zetfouten. E-Mail: veroncb@worldonline.nl
Porto- en administratiekosten bij binnenlandse bestellingen ƒ 7,50 per zending. Inclusief BTW. Bestellingen: Postbus 1166, 6801 BD Arnhem.
Bestelnr............................................................................................ Prijs ƒ 581 G. QRP Club Circuit Handbook.................................. 40,00 Kantoor: Simon Stevinweg 12, 6827 BT Arnhem.
582 G. QRP Club Circuit Antenna Handbook............... 42,50 Geopend Ma. t/m Vr. van 8.00 uur tot 12.45 uur en
VERON Uitgaven 622 Practical Wire Antennas. ............................................. 45,00 van 13.15 uur tot 16.30 uur.
261 Vademecum voor de Nederlanse Radio Amateur 632 Radio Auroras.................................................................. 36,00
238 Losse nrs. Electron uitsluitend via Centraal Bureau.
Nieuwe ed. 2000............................................................. 15,00 637 Space Radio Handbook................................................ 60,00
255 VERON: Logboek form. A4 inh. 70 pag. ................ 11,00
578 F. Coen ON4ACN RTTY ervaringen en 638 Microwave Handbook Volume 1............................. 50,00
256 NL-kaarten, ca. 250 stuks. .......................................... 20,00
beschouwingen. ............................................................ 7,00 639 Microwave Handbook Volume 2............................. 75,00
257 P-kaarten, ca. 250 stuks.............................................. 20,00
545 Immuniseren.................................................................... 9,00 647 HF Antenna Collection ................................................. 42,50
299 QSL-kaarten Eigen Ontwerp, evt. formulier
575 Roepnamenlijst 1999/2000 incl. CD-ROM .......... 15,00 654 Microwave Handbook Volume 3............................. 75,00
aanvragen, bijv. 1000 stuks zwart/wit.................... 275,00
576 Rollema, D. (PA0SE), De ontvanger met directe 662 Practical Antenna’s for novices ................................ 35,00
580 VERON sticker, per 10 stuks. ..................................... 3,00
conversie. ........................................................................... 1,00 668 Technical Topics Scrapbook ...................................... 60,00
465 QTH locator kaart Nederland, (oude + nieuwe) gev. 3,50
616 TCP/IP Introduction to internet protocols ........... 12,00 683 Test Equipment for the radio amateur .................. 55,00
466 Idem, op rol. ..................................................................... 8,50
675 VERON Jubileumboek, Vijftig jaar VERON 684 Amateur Radio Direction Finding............................ 30,00
514 QTH locator kaart Europa, 4 kleurendruk (DARC)
Honderd jaar Radio ........................................................ 45,00 686 Packet Radio Primer..................................................... 35,00
geplastificeerd op rol. .................................................... 17,50
689 VERON Lijst houders NL-Nummer 1996 .............. 5,00 687 Amateur Radio Operating Manual.......................... 50,00
283 Azimuthale Radiokaart v.d. wereld gev. ............... 5,00
695 Ferriet Info ........................................................................ 15,00 703 The Antenna Experimenter’s Guide....................... 70,00
284 Idem, op rol. ..................................................................... 10,00
808 Reflecties voor PA0SE .................................................. 25,00 705 Pract. Receivers for Beginners.................................. 60,00
605 Rad. Amt. World Atlas cont. all 32499 Maidenhead
809 Electron uitg. 1997 en Pubblic Domain 804 Practical Transmitters for Novices.......................... 67,50
Loc. Squares. ..................................................................... 8,00
Diskettes op CD-ROM ................................................... 15,00 807 VHF/UHF Handbook. .................................................... 80,00
674 Radd Amt. World Atlas DARC in kleur. .................. 27,50
810 Electron 1998 op CD-ROM ......................................... 15,00
665 Azimuthale kaart, 5 kleurendruk op rol (DARC)
812 Electron 1999 op CD-ROM (Nieuw)......................... 15,00 Engelstalig
formaat 54 x 50 cm. ...................................................... 13,00
813 Electron 2000 op CD-ROM (Nieuw)......................... 17,50 513 CD-ROM Foreign and North. America 2000........... 100,00
666 Idem, formaat 30 x 28 cm. ......................................... 11,00
670 VERON Luxe stropdas. ................................................. 22,50
Opleiding Duitstalig
672 TRAXEL QTH Locator kaart Europa, ed. juni ’97 12,50
480 Handleiding morsecursus A + B behoren bij 506 Weiner, UHF Unterlage, 1 + 2. ................................. 55,00
673 TRAXEL World Prefix Map, ed. 2000
cassettes.............................................................................. 9,00 547 Weiner, UHF Unterlage, teil 3. .................................. 50,00
gevouwen, in plastic hoesje ........................................ 12,50
481 Morsecursus op cassettes (1-4), beginners (B). .... 35,00 503 Weiner, UHF Unterlage, teil 4. .................................. 45,00
696 VERON Badge. Geweven t.b.v. b.v. colbert............ 5,00
482 Morsecursus op cassettes (5-8), gevorderden (A). 35,00 290 Rothammel, Das Antennenbuch.............................. herdruk
697 VERON videoband. Radio zendamateurisme op weg
483 Morsecursus oefenbandjes ........................................ 35,00 610 Weiner, UHF Unterlage, teil 5. .................................. 52,50
naar 2000 .......................................................................... 29,95
507 Examens C-Zendvergunning, (RDR) 648 Packet Radio, Funk Technik Berator...................... 40,00
Voorj. ’95 t/m Voorjaar. 2000 (Nieuw) ................... 22,50 661 Das DARC Antennenbuch (DARC). 3e ed. ............. 50,00.
Radio & Computer (inhoudsopgave op aanvraag)
525 Cursusboek voor de C-Zendvergunning, 680 Funkempfanger-Schaltungstechnik
633 Public Domain Disk PC-001 V01. ............................. 7,50
(A-C techniek). (Nieuwe Uigave) ................................ 55,00 Praxisorientiert ............................................................... 30,00
641 Public Domain Disk PC-002 V01. ............................. 7,50
596 Wiskunde voor zendamateurs.................................. 9,00 681 DUBUS Technik V (Nieuwe uitgave) ....................... 45,00
642 Public Domain Disk PC-003 V01. ............................. 7,50
702 Cursusboek voor de N-Zendvergunning .............. 40,00 685 Das Fax/SSTV Praxisbuch für Funkamateure. ... 35,00
643 Public Domain Disk PC-004 V00. ............................. 7,50
805 400 Examenvragen N-Zendvergunning, (RDR) . 15,00 688 WEINER, UHF Applikations IV ................................... 42,50
644 Public Domain Disk PC-005 V00. ............................. 7,50
811 Cursusboek voor C en N Zendvergunning, 692 Grundlagen und software für die
645 Public Domain Disk PC-006 V00. ............................. 7,50
voorschriften (Nieuw)................................................... 12,50 bahnberechnung von satelliten ............................... 30,00
646 Public Domain Disk PC-007 V00. ............................. 7,50
700 Internet Radio Guide First ed. (Klingenfuss). ....... 35,00
649 Public Domain Disk PC-008 V00. ............................. 7,50
ARRL (Amerikaanse) Uitgaven 701 Guide to Worldwide Weatherfax Service
652 Public Domain Disk PC-009 V00. ............................. 7,50
219 Solid State Design........................................................... 50,00 Sixteenth. (Klingenfuss). .............................................. 40,00
653 Public Domain Disk PC-010 V00. ............................. 7,50
221 Radio Amateurs Handbook (nieuwe ed. 2001) .. 80,00 704 Kurzwellen-Amateurfunktechnik. .......................... 45,00
660 Public Domain Disk PC-011 V00. ............................. 7,50
222 Antennabook, (Nieuw 19th edition) ....................... 75,00 803 Amateurfunk im VHF/UHF-Bereich
671 Public Domain Disk PC-012 V00. ............................. 7,50
223 The ARRL Antennabook 18th op CD-ROM. ........ 90,00 Nieuwe uitgave ............................................................... 42,50
583 Satellite Experimenters Handbook......................... 60,00
601 QRP Notebook, 2th edition. ....................................... 40,00 Bouwpakketten e.d.
620 Operating Manual ARRL. 522 Morsepieper, (PA0KLS) compleet.............................. 17,50
Nieuwe Uitgave 6 th. edition ...................................... 70,00 593 Bouwbeschrijving voorversterker EZ85. .............. 3,00
226 Hints en Kinks. 15 th edition Nieuwe Uitgave..... 45,00 565 Voorversterker voor de 144 MHz (DJ7VY)
629 UHF/Microwave Experimenter’s Manual............. 60,00 bouwpakket ...................................................................... 37,50 Porto- en
636 Weather Satellite Handbook. 5e edition ............... 60,00 555 Bouwbeschrijving NL 99 ontvanger....................... 1,00 administratiekosten
640 The ARRL spread spectrum source book ............. 60,00 588 Bouwbeschrijving FET-Dipper. ................................. 3,00
657 Radio Frequency Interference.................................. 60,00 200 Antennemateriaal t.b.v. zelf bouwen en ƒ 7,50 per zending
659 Physical Design of Yagi Antenna’s.......................... 57,00 ontwerpen van Antennes. binnenland
667 Antenna Compendium volume 3 ............................ 50,00 Dipool 70 cm incl. aansluitdoos. ............................... 16,00
677 UHF/Microwave Projects Manual............................ 60,00 Dipool 2 meter incl. aansluitdoos DL6WU. ........... 19,00
678 Antenna Compendium vol. IV incl. software ....... 60,00 Vracht hiervoor. ............................................................... 10,00
679 Speed, more Speed and Applications. 2101 Jubileum ontvanger, hoofdprint etc. ...................... 102,50
Nieuwe uitgave ................................................................
682 Understanding Basic Electronics..............................
45,00
50,00
2102 Jubileum ontvanger, VFO Print................................. 38,50
2103 Jubileum ontvanger, Jackson vertraging. ............. 75,00
POSTBUS 1166,
693 Your Ham Antenna Companion. .............................
694 Practical Packet Radio..................................................
35,00
55,00
2104 Jubileum ontvanger, Kast. .......................................... 64,00
2105 Jubileum ontvanger, S meter. ................................... 40,50
6801 BD ARNHEM
698 QRP-Power....................................................................... 45,00 558 DTNC 1 Manual............................................................... 25,00
800 Antenna Compendium vol. V .................................... 60,00 560 VHF-HF Convertor (2 meter afd. Leiden) Betaalt u via een giro-overschrijving dan niet de achterzijde
801 Satellite Anthology ........................................................ 42,50 bouwpakket excl. Xtal................................................... 75,00 gebruiken voor mededelingen.
806 Personel Computers in the Ham Shack ................ 55,00 Betaling via Girotel, vergeet dan niet uw adres en postcode
Onderdelen e.d. te vermelden. Dit gebeurt niet automatisch. Bestellingen
Diverse: 258 Ferroxcube ringkern 4C6 (violet) 36x23x15 mm. 11,00 uitsluitend via gironr. 235000 t.n.v. VERON Servicebureau.
691 CQ-Europe......................................................................... 45,00 528 Idem 9x6x3 mm 5 st..................................................... 4,00 Bij buitenlandse bestellingen uitsluitend postwissels of
538 Idem 3E1 (groen) 36x23x15 mm. ............................ 10,00 Eurocheques gebruiken. Porto- en administratiekosten
RSGB (Engelse) Uitgaven bedragen bij buitenlandse bestellingen ƒ 12,50.
542 Moxon HF Antennas for all locations..................... 35,00 Operationele hulpmiddelen e.d. Bij binnenlandse bestellingen mag men ook gebruik maken
541 Radio Communication Handbook paperback, 254 VERON Speld.................................................................... 7,00 van Eurocheques en girobetaalkaarten.
6 th edition. ....................................................................... 80,00 252 Pennenband Electron................................................... 12,50
1
) Zetfouten voorbehouden.

of kijk op Internet http://www.veron.nl of http://go.to/veron-a63. Verdere informatie te verkrij- Afd. Gorinchem

http://sharon.esrac.ele.tue.nl/veron/veron.htm. Luister gen bij de secretaris Bé Jansen, NL10305, Telefoon Op donderdag 3 mei zal Cor, PA0VYL, een lezing
ook naar onze verenigingszender PI4ZA (zondagoch- (0512) 513 483. verzorgen over zijn werk bij de voormalige RCD als
tend 11.00 uur 145,700 MHz) en kijk op het mede- opsporingsambtenaar. Cor zal een en ander onder-
delingenbord in de Ketting, daar worden de nieuw- Afd. Noord Friesland
steunen met videobeelden. Voor de openhaven-
tjes doorgegeven. De afdeling houdt haar bijeenkomsten in het dorps-
dagen zijn wij opzoek naar amateurs welke actief zijn
huis van Goutum bij Leeuwarden. De vergadering
Afd. Etten-Leur met ATV en/of SS-TV. Diegenen die ons daarin willen
deze maand is op maandag 14 mei. Dorpshuis Ien
Bijeenkomst iedere 2e dinsdag van de maand. Aan- ondersteunen kunnen contact opnemen met de
en Mien vindt u aan de Buorren 13a, in het midden
vang 20.00 uur in café ’Biljartcentrum’, Markt 40 te afdelingssecretaris. Evenals voorgaande jaren
van het dorp. Ruime parkeergelegenheid achter het
Etten-Leur. Ronde Etten-Leur, iedere zondagavond neemt een aantal afdelingsleden deel aan het RTA
om 20.30 uur op 145,350 MHz. gebouw. Aanvang 20.00 uur. Voor meer info zie
in Limburg. Wilt u hier meer info over kijk dan op
CQ-friesland-Noord of op de afdelings homepage:
Afd. Friese Meren http://home.hetnet.nl/~groo2807/index.htm of neem con-
www.qsl.net/pi4lwd. Graag tot ziens tijdens deze laat-
Op iedere 2e vrijdag van de maand houden wij een tact op met onze afdelingssecretaris. Aspirant-zendama-
ste bijeenkomst voor de vakantieperiode op 14 mei!!
bijeenkomst in het wijkgebouw de Hen, Hugo de teurs kunnen nog steeds terecht bij de cursusleider
Grootstraat 2 te Sneek. Aanvang 20.00 uur. Voor Afd. ’t Gooi Wim Koppelaar, PA3BRP, voor de cursussen N, C en
deze bijeenkomsten zal het afdelingsbestuur interes- Op 27 februari was onze ledenvergadering. Bij de CW. Heeft u een handicap? Geen probleem, na overleg
sante lezingen organiseren. In de pauze is er een bestuursverkiezing is onze secretaris George, met de cursusleider kunnen hiervoor aanpassingen ge-
verkoping van eventueel meegebrachte spullen. Het PA0LAW, afgetreden. Hij was niet herkiesbaar. Tot regeld worden! Meer informatie hierover bij Wim Kop-
QSL-bureau en Servicebureau zijn aanwezig. zijn opvolger is benoemd Edward, PE1PPQ. Vice pelaar, telefoon (0184) 614 201. De afdelingen van de
Afd. Friese Wouden voorzitter is nu Wilko, PA3BWK. Onze wekelijkse bij- Veron en de VRZA te Gorinchem houden iedere
Ledenbijeenkomst op elke 1e woensdag van de eenkomsten zijn in de Radiohut op dinsdagavond. 1e donderdag van de maand een bijeenkomst in
maand (behalve in juni, juli en augustus) in de Rank, Aanvang 20.00 uur. Het adres is Corn. Drebbelstraat ’t Valkennest van de Scouting APV. Voor verdere info
aanvang 19.30 uur. Telefoon Rank (0512) 511 625. 56 te Hilversum. Op 20 mei is de Radiohut gesloten. kunt u contact opnemen met onze afdelingssecretaris
Afwijkingen worden vermeld in CQ Friese Wouden Meer actueel nieuws hoort u via PI4RCG op donder- Hugo, PE1GIG, telefoon/fax (0183) 636 203 of e-mail:
en op de homepage van onze afdeling dag om 21.00 uur op 145,225 en 430,450 MHz. pho@xs4all.nl. Het altijd gezellige Valkennest is gelegen

Electron mei 2001 214

45
 Jubileum
VERON-afdeling 42 ’Voorne-
Putten en Omstreken’
bestaat 25 jaar
18 januari 1976 doen 10 VERON-leden
een verzoek bij het HB een eigen afdeling
te mogen oprichten. 10 april van dat jaar
werd door de Verenigingsraad officieel
goedkeuring verleend aan de oprichting
van de afdeling Voorne-Putten en Omstre-
ken A42. Op dinsdag 11 mei 1976 werd in
Hotel-café Uitterlinden te Hellevoetsluis de
officiële oprichtingsvergadering gehouden.
Ter gelegenheid van dit jubileum stellen
we ons verenigingslokaal zaterdag 12 mei
van 10.00 uur tot 22.00 uur open, met
een gratis expositie over de afgelopen
25 jaar VERON A42. Parkeermogelijkheden
zijn er voldoende en voor u die slecht ter
been is, hebben we direct naast onze in-
gang een parkeerplaats gereserveerd. U
wordt ontvangen met een kopje koffie. Di-
verse leden van onze afdeling, herkenbaar
aan het opgespelde VERON-embleem, zijn
aanwezig om u te woord te staan. Wellicht
ontmoet u nog amateurs die u uit het oog
verloren bent! Het afdelingsbestuur van
A42 spreekt de wens uit velen van u te
mogen ontmoeten. Breng ook een QSL-
kaart mee, zodat u deze kan achter laten
op ons prikbord. Dit is leuk om te zien wie
ons bezocht heeft. Tot ziens in ons vereni-
gingsgebouw, Achterdorp 1 te Nieuwen-
hoorn, gemeente Hellevoetsluis. Ons regio
QRG is; 145,350 MHz.

aan de Sportlaan 4 (Sportpark Mollenburg) te Gorin-
chem. Graag tot ziens op donderdag 3 mei!
Afd. Gouda
Op 11 mei onderling QSO. Deze avond is er geen le-
zing, maar wel de mogelijkheid tot een gezellig on-
derling QSO. Op 25 mei videoband van de KEMA.
Laten we hopen dat de vonken en spanningsbogen
die ontstaan bij het testen van elektrische schakel-
materialen in deze video, zich niet naar onze video-
recorder gaan verplaatsen. Wij geven u een kijkje in
de keuken van de KEMA. Vuurwerk van de bovenste
plank.
Afd. Groningen
Op de 3e dinsdag van de maand houdt de afdeling
weer haar volgende bijeenkomst in buurtcentrum
de Wende, Goudlaan 555 te Groningen, telefoon:
(050) 571 34 60. De aanvang is 19.30 uur. De
QSL-manager zal tijdig aanwezig zijn. We hopen
iedereen weer te zien voor de interessante lezingen
en het onderlinge QSO. Op Internet bevat
http://www.intercon.nl/v2g het laatste afdelingsnieuws.
Agenda afdeling Groningen: Op 15 mei afdelingsver-
gadering in de Wende Goudlaan. Albert, PA0ABE,
hebben we bereid gevonden een interessante lezing
te geven. Op 19 juni afdelingsvergadering in de
Wende Goudlaan. Emile, PE1JMP, gaat ons vertellen
wat de geheimen van goede voedingen zijn. Op
18 september, nog te bepalen locatie, lezing door
PA0SSB voor de gezamenlijke afdelingen Groningen,
Hunsingo, Eemsmond, Stadskanaal en Assen. Op
16 oktober afdelingsvergadering in de Wende Goud-
laan. Geert, PE1RYJ, zal ons weer enthousiast maken
voor ATV. Op 20 november afdelingsvergadering in
de Wende Goudlaan. Onze Groningse trots, de con-
testgroep PI4GN, zal in een video laten zien waarom
contesten een prachtige hobby is. Op 18 december
afdelingsvergadering in de Wende Goudlaan. De
jaarlijkse verrassing.
Afd. Den Haag
Onze afdeling heeft een nieuwe CW-cursusleider.
Nieuwe aanmeldingen worden verwacht. Let op
onze aanstaande voorjaarsverkoping op donderdag
31 mei bij modelbouwvereniging HFCC op de werf
naast het pand van Mac Donalds. Op elke woens-
dagavond vanaf 19.30 uur staat de deur van onze
clublokaliteit aan het Catharinaland 189 voor eenie-
der uitnodigend open. Dit nieuwe jaar 2001 staat in
het teken van een voortdurende inspanning om
nieuwe leden in onze Haagse afdeling te introduce-
ren dus u moet ’uitnodigend’ dan ook letterlijk ne-
men. Er is gelegenheid voor onderling QSO aan ge-
zellig nieuw meubilair onder het genot van een goed
verzorgd hapje of drankje. Er is de mogelijkheid om
verbindingen te maken met onze afdelingsappara-
tuur op VHF en UHF en met onze nieuw aangeschaf-
te HF-zendontvanger op de kortegolf. Het is ook mo-
gelijk verbindingen te maken met ons eigen afde-
lings packet station in onze eigen computerruimte.
Ook de zelfbouwer is bij ons nog niet vergeten. Er is
altijd technische hulp en meettechnische ondersteu-
ning bij ons aanwezig. Over het algemeen is er ook
altijd wel een bestuurslid aanwezig om vragen over
de afdeling, het zendamateurisme in het algemeen
of de Veron in het bijzonder te beantwoorden. Vanaf
eind maart zijn er ook weer mogelijkheden zich op
te geven voor een CW-cursus onder leiding van ons
lid Wim Zonneveld, PA2JWZ. Aanmeldingen worden
verwacht bij onze secretaris Hans Lourens, PE1RTA.
Voor info en promotiemateriaal kunt u ons bereiken
per telefoon (070) 388 71 28 b.g.g 06 184 768 14 of
per e-mail naar PE1RTA@AMSAT.ORG.
Afd. Den Helder
Op de maandagavonden zijn er bouwavonden.
U kunt met uw (defecte) toestellen en apparaten ko-
men sleutelen. Op de donderdagen is gelegenheid
tot het halen en brengen van uw QSL-kaarten, het
kennismaken met andere leden en het nuttigen van
een natje aan onze gezellige bar, of het uitwisselen
van gegevens m.b.t. de hobby. Op de 3e donderdag
wordt getracht een lezing te organiseren. Op de ver-
enigingsavonden is er, op verzoek, meetapparatuur
aanwezig. De cursus techniek wordt regelmatig ge-
houden. Informeer hiervoor bij een van de bestuurs-
leden. Het verenigingsnieuws van onze en ook van
andere afdelingen in Noord Holland Noord wordt ie-
dere zondagmorgen om 11.00 uur op 145,225 MHz
in de kop van Noord Holland-ronde (KNH-ronde) be-
kend gemaakt. Heeft u vragen, op- of aanmerkingen
neemt u dan gerust contact op met een der
bestuursleden. Wij hopen u binnenkort ook eens
persoonlijk welkom te heten op een verenigings-
avond in ons verenigingsgebouw aan Heiligharn 5a
te Den Helder.
Afd. Helmond
De afdeling houdt in principe op elke 3e dinsdag
van de maand een bijeenkomst in zaal van Dijk, Hei-
straat 5 te Helmond, aanvang 20.00 uur. Tijdens
deze avonden zullen het QSL-bureau en de biblio-
theek aanwezig zijn. Luister verder op de overige
dinsdagavonden van de maand voor het laatste
nieuws om 20.30 uur naar de uitzending van
PI4HMD op 145,400 MHz. Dinsdag 15 mei zal in zaal
van Dijk de jaarlijkse zelfbouwtentoonstelling plaats
vinden. Verschillende radioamateurs uit onze afde-
ling zullen dan hun zelfgebouwde spullen tentoon-
stellen en meedingen naar de ’Zelfbouwtrofee 2001’
en de overige mooie prijzen. Op dinsdag 22 mei zal
de 600e ronde van PI4HMD gehouden worden. Ter
gelegenheid hiervan zal een speciale QSL-kaart uit-
gegeven worden. Luister voor actuele informatie en
de activiteiten van de afdeling Helmond naar
PI4HMD of raadpleeg via packet de ’HMDINFO’
directory in PI8ZAA of bezoek onze website:
www.qsl.net/pi4hmd. Voor informatie over de zend-
en CW-cursus kunt u contact opnemen met PA0NDS,
telefoon (0492) 537 138. Tot horens op de lokale
frequenties 433,400, 145,400 en 50,400 MHz.
Afd. Hoekse Waard
De bijeenkomsten van onze afdeling zijn altijd de
1e dinsdag van de maand. Onze locatie is het dorps-
huis Concordia, Koetsveldlaan 17 te Westmaas t.o.v.
de Witte Molen aanvang 19.30 uur. Wat er te gebeu-
ren staat zult u tijdig te weten komen (een gezellig
onderling QSO is er altijd) via een convo of door
middel van de verenigingszender. Hoekse Waardse
frequentie 145,575 MHz. Iedereen is van harte wel-
kom.
Afd. Hoogeveen
De afdeling komt elke 1e maandag van de maand
(behalve in de maand augustus) om 20.00 uur bijeen
in café Haverkort te Schuinesloot. Nadere gegevens
over lezingen en vossenjachten worden elke zon-
dagavond om 20.30 uur op het Tamboernet op
145,250 MHz bekend gemaakt. Iedereen is van har-
te welkom. Ook kunt u deze gegevens vinden op
onze homepage: http://home.worldonline.nl/~pa3aeb.
Iedereen is van harte welkom.
Afd. Hunsingo
De afdeling houdt haar bijeenkomsten iedere laatste
vrijdag van de maand (behalve juni, juli en augustus)
in het N.A. de Vriesgebouw, Nieuwstraat te Winsum
(Gn). Aanvang 20.00 uur. Leden en geïnteresseerden
zijn van harte welkom.
Afd. Kennemerland
Op vrijdagavond 11 mei houden we onderling QSO,
er wordt nog druk gezocht naar een lezing, activiteit,
discussie onderwerp en er moeten afspraken ge-
maakt worden voor de velddag. De avond begint
rond 20.00 uur. Kees, PA5WT, staat er met het afde-
lings Servicebureau en de QSL-kaarten, verzorgd
door GertJan, PA3DVA en Cor, PA3CHR, staan tot jul-
lie beschikking. U bent welkom in de zaal van de
kantine van de SV Alliance’22 te Haarlem (Zeedistel-
weg achter sporthal Life Fit Centre a/d Randweg,
t/o de Pijlslaan). Zaal open vanaf 19.30 uur. Verdere
informatie via Hot Lines Magazine en via onze
homepage op Internet http://www.pi4kml.net.
Afd. Ijsselmeerpolders
Dinsdag 8 mei is de volgende afdelingsbijeenkomst
in het gebouw van de Flevoscouts, Gildepenning-
dreef 1 te Dronten. Aanvang is 20.00 uur. Jan Lude-
kuize, PA0OKE, van de Packet Werkgroep Nederland
(PWGN) komt ons vertellen wat er allemaal met pac-
ket mogelijk is. Niet alleen de bekende BBS en het
DX-cluster, maar er kan ook geschat worden en pro-
grammatuur gedownload worden. En nog veel meer.
Kom en luister mee wat er allemaal mogelijk is en
hoe het huidige packet netwerk er uit ziet en werkt.
Tot ziens.
Afd. Leiden
De afdeling houdt haar bijeenkomsten iedere
3e dinsdag van de maand in het gebouw de Een-
dracht, Lage Morsweg 14a te Leiden. Aanvang
20.00 uur. Op dinsdag 15 mei is er verkoping. Breng
uw overbodige spullen mee. Een ander kan net dat
nodig hebben dat u over heeft.
Afd. Midden Limburg
Op vrijdag 18 mei is er een ledenbijeenkomst in de
zaal van café Bie-Tjeu, Antoniusstraat 2 te ELL. Als
voorheen is de aanvang vanaf 20.00 uur. Er zal een
lezing worden gegeven door Wim, PA3ASP, over de
diverse TCP-IP toepassingen bij onze afdelings pac-
ket node PI1RMD. Deze lezing was eerst gepland in
maart maar is verplaatst naar heden. Langs deze
weg op speciaal verzoek de vermelding dat de
A31-velddagen dit jaar weer plaats zullen vinden op
het terrein van OM PA0SAN te Kelpen-Oler en wel
op 3 en 4 juni. Er zullen uitzendingen gepleegd wor-
den onder de call PI4LIM, waarbij de HF-liefhebbers
weer zeker aan hun trekken zullen kunnen komen.
Net als vorig jaar is er de 1e avond een gezellige
barbecue waarvoor liefhebbers zich kunnen aanmel-
den bij de ’akco’ oftewel aktiviteitencommissie. Op
de laatste dag is er tevens een open dag ingepland
van de afdeling. Hiervoor nodigen we alle belang-
stellenden uit om een kijkje te komen nemen. Tot
werkens in de ronde van PI4LIM, elke donderdag
vanaf 21.00 uur op 145,250 MHz.

215 Electron mei 2001

46
De VERON
Centraal Bureau, ledenadministratie en algemeen
correspondentie adres: Postbus 1166, 6801 BD
Arnhem, tel. (026) 442 67 60 (buiten kantoor-
uren bandopname-apparaat), fax. (026) 368 58
99 (duidelijk vermelden: VERON), email ver-
oncb@worldonline.nl.
Hoofdbestuur (per 21 april 2001, behoudens goed-
keuring 62e VR)
Alg. voorzitter: F.E. van Dijk, PA7FF, Middellaan 24,
3721 PH Bilthoven, (030) 228 72 23.
Alg. 1e vice voorzitter: H.P. Blondeel Timmerman,
PA7BT, Nieuweweg 21, 4031 MN Ingen, (0344)
60 41 07.
Alg. 2e vice voorzitter: G.M.M. van den Berg,
PA0GMM, Tweeboomlaan 117, 1624 EC Hoorn,
(0229) 21 53 75.
Alg. penningmeester: P. de Bruijn, PA3CWS, De
Heerd 38, 3871 RV Hoevelaken, tel. (033) 253
71 85.
Alg. secretaris: J. Hoek, PA0JNH, Burg. Dalenberg-
straat 11, 1486 MT West Graftdijk, fax/tel. (075)
641 16 72, privé (075) 641 13 02.
2e Secretaris: W.J. van den Broek, PA0JEB,
De Steenkamp 115, 3781 VV Voorthuizen,
(0342) 47 24 05.
Leden:
W.J. van Gaalen, PA0WJG, Strawinskystraat 46,
3438 XP Nieuwegein, tel. (030) 603 79 25.
D.W. Harms, PA2DWH, De Goejestraat 29, 2313 NT
Leiden, (071) 513 17 35 (b.g.g. 06 537 636 31),
email pa2dwh@dsl.stad.nl.
W.J. Hollemans, PA3BWK, Bonifaciuslaan 149,
1216 PL Hilversum.
D.J. Hoogma, PA0DIN, Schoutstraat 15, 6525 XR
Nijmegen, (024) 356 11 29.
L. Kusters, PA1LK, ’t Rond 1, 3632 BN Loenen aan
de Vecht, (0294) 23 70 97, fax: 23 70 98,
e-mail l.kusters@hetnet.nl.
H.O.F. Molhuizen, PA3DUA, Anjervallei 86, 5237 LE
’s-Hertogenbosch, tel. (073) 611 18 33, fax (073)
611 18 85, email dx@wxs.nl.
S.H. Ypma, PA0SHY, M. de Ruyterstraat 76,
5684 BM Best.
Bureaus en Commissies (per 21 april 2001, behou-
dens goedkeuring 62e VR)
Traffic Bureau
Traffic Manager: S.H. Ypma, PA0SHY, M. de Ruyter-
straat 76, 5684 BM Best.
Algemeen: D. Grolleman, PA3FQA, Herxen 63 b,
(Postbus 48, 8130 AA) 8131 PD Wijhe, (0570)
52 41 60, M.B. Cattenstart, Berkt 7-A, 5507 LK
Veldhoven.
Redacteur Traffic Nieuws: T. den Ouden, PA5TT,
Boeyesbosch 14, 4328 LP Burgh-Haamstede,
(0111) 65 38 33.
HF Certificaten en IOTA manager: P.T. Koning,
PB7CW, Rosa Manusstraat 2, 1991 SZ Velser-
broek, (023) 549 02 22.
DX en Propagatie: C.H.F. Bulte, PA3ARR, Celsius 12,
3454 KK De Meern.
DX Press. Redacteuren: J.G. de Vos, PA3FDO, Sich-
termanmarke 64, 8016 MN Zwolle, (038)
460 04 21, A.M.M. Bellussi, PA3EZL, Heideparkse-
weg 510, 6532 TA Nijmegen, (06) 209 718 66.
DX-ing en QTH/QSL manager informatie:
W.J.M. Paas, PA0ABM, W. Druckerlaan 47,
4385 JC Vlissingen. QTH/QSL manager informa-
tie alleen schriftelijk en met retourporto.
HF-contesten: PACC: A. van Tilborg, PA0ADT, Sche-
penenveld 141, 7327 DB Apeldoorn, (055)
533 10 18. PA-Beker: H. Koster PB5DX, Van Ga-
lenstraat 25, 1971 DZ IJmuiden, (0255) 53 06 74.
Medewerkers: M. van Wijk, PA3FCD, Hadewych-
straat 70, 5216 KE Den Bosch, (073) 690 06 10.
J. Visser, PA3ELD, Weth. in ’t Veldstraat 28,
1107 BJ Amsterdam ZO, (020) 696 22 26.
VERON HF DX Honor roll: A. Roos, PA3CNK, Pau-
wenkamp 195, 3607 GP Maarssenbroek, (0346)
56 07 22.
Nederlands QSL Bureau: Postbus 330, 6800 AH
Arnhem, tel. (026) 442 67 60.
VERON vertegenwoordiger: A. van Tilborg,
PA0ADT, Schepenenveld 141, 7327 DB Apel-
doorn, (055) 533 10 18.
IARUMS (ex Intruder Watch): A. Roos, PA3CNK, Pau-
wenkamp 195, 3607 GP Maarssenbroek, (0346)
56 07 22.
VHSC secretaris: D.J. Hoogma, PA0DIN, Schout-
straat 15, 6525 XR Nijmegen, (024) 356 11 29.
VHF-UHF Commissie
Voorzitter/VHF-manager: D.W. Harms, PA2DWH,
De Goejestraat 29, 2313 NT Leiden, (071)
513 17 35 (b.g.g. 06 537 636 31),
e-mail pa2dwh@dsl.stad.nl .
VHF-UHF-SHF Contesten / Velddagcontest / Redac-
teur VHF Bulletin: G. Doodeman, PA0NZH,
Braak 122, 5501 DM Veldhoven, (040)
295 44 56.
VHF-traffic: A.V. Koopman, PE2KP, Marie Koenen-
straat 7, 7321 JA Apeldoorn, (06) 54 77 84 00,
e-mail pe2kp@planet.nl.
ATV en BT-zaken: P.F. Veldkamp, PA0SON,
W. Alexanderlaan 49, 6026 BN Maarheeze,
(0495) 59 35 99.
50 MHz: D. Robbemond, PA7FM, Iependaal 155,
3181 AJ Rozenburg, (0181) 21 29 44,
e-mail pa7fm@amsat.org .
Activiteiten kalender: H.P. Weis, PA0WYS, Arnhem-
seweg 289, 7333 NC Apeldoorn, (055)
542 26 43.
Satellieten: A.B.M. Hüsken, PE1KEH,
Kampakkerweg 24, 5625 WG Eindhoven.
IARU en V&W-zaken: A.A. Dogterom, PA0EZ, Eiken-
laan 11, 1213 SG Hilversum, (035) 624 14 08.
Techniek: A. van der Molen, PA3GCO, Maria-
straat 9, 5248 AS Rosmalen, e-mail
pa3gco@amsat.org , packet: PA3GCO@PI8SHB.
Certificaten: J.A. Breimer, PE1OTB, Oosterhof 28,
6715 CG Ede.
Redacteur VHF-rubriek Electron: W.H. de Vries,
PA0ME, Singel 89, 3984 NW Odijk.
Public Relations Commissie
Voorzitter: L. Kusters, PA1LK, ’t Rond 1, 3632 BN
Electron mei 2001
Loenen aan de
Vecht, (0294) 23 70 97, fax: 23 70 98, email
l.kusters@hetnet.nl.
Vice voorzitter: P.M.H. Meijers, PA2PME,
De Schepel 63, 8252 JN Dronten, (0321)
38 18 89.
Secretaris: W.J. van den Broek, PA0JEB, De Steen-
kamp 115, 3781 VV Voorthuizen, (0342)
47 24 05.
Internet: P.J.T. Bruinsma, PA0PHB, Kromwijker-
dijk 33, 3442 EH Woerden, tel. (0348) 48 06 16.
Internet VERON pagina:
http://www.veron.nl/veron.
Verenigingszender PI4AA: Coördinator: W.J. van
den Broek, PA0JEB, De Steenkamp 115, 3781 VV
Voorthuizen, (0342) 47 24 05. Redacteur: E. Beit-
ler, PA3AYQ, Calabrie 3, 3831 EB Leusden, (033)
494 22 39. Tijdens de uitzendingen (033)
432 39 31.
Leden: G.J. Geleick, PE0GJG, Lindenlaan 54,
8253 AA Dronten-Ketelhaven, P.P. Hazelzet,
PE1FFB, Hooglandseweg noord 116 118,
3813 VE Amersfoort.
Commissie Opleiding Zendexamen
Voorzitter: A. Nijveld, PA0XAB, W. Alexander-
straat 3, 5671 XA Nuenen, tel. (040) 283 79 87,
email a.nijveld@planet.nl.
Leden: J. Vriends, PA0NDS, Willemstraat 7A,
5707 HK Helmond. K. Tubbing, PA0KAT, Raad-
huisstraat 28, 2271 CW Voorbrug, tel. (070)
369 21 04.
Bibliotheek Commissie
Aanvragen voor fotokopieën, het lenen van boe-
ken en de bibliotheek catalogus: Postbus 748,
3800 AS Amersfoort of E-mail: veronbib@xs4all.nl.
Voorzitter: G.G. d’Arnaud, PB4GA, Sumatra-
plantsoen 9-B, 1095 HW Amsterdam, (020)
463 92 41, E-mail: gdarnaud@xs4all.nl.
Leden: R. Bartelds, PA3GXP, Oranjelaan 2, 3832 ED
Leusden, G. ten Veen, PA3FOY, Diamantweg 63,
3817 GJ Amersfoort, (033) 461 10 55.
Dump & Documentatie: A.M. Buitenhuis, PA0RTB,
Postbus 748, 3800 AS Amersfoort.
Bibliotheeknieuws Electron en penningmeester:
A. Butselaar, PE1AAP, Plataanweg 19, 3828 BT
Hoogland, (033) 480 84 16.
E.M.C. (ex. Immunisatie) Commissie
Voorzitter: J.M. Jansen, PA0JMG, Waterlelie 133,
9207 AG Drachten.
Correspondentie adres: VERON Immunisatie Com-
missie, p.a. Simon Stevinweg 12, 6827 BT Arn-
hem.
Secretaris: C.H.A. Keyer, PE1JMJ, Dijkweg 162,
1619 Andijk.
Leden: G.M.M. van den Berg, PA0GMM, J.M. Jansen,
PA0JMG, H.C. Kahlmann, PA3ELR, J. Kamer,
PA3AZX, A.J. Steenbakkers, PA0AST en
A.G.M. Verhoef, PE1CAT, Th.I. Sprenger, PA3AVV.
Commissie VERON-Fonds
Inclusief zaken t.b.v. gehandicapten en ontwikke-
lingslanden
Voorzitter: D.J. Hoogma, PA0DIN, Schoutstraat 15,
6525 XR Nijmegen, (024) 356 11 29.
Penningmeester: J. van der Kraats, PA3BXL, Aert
van Neslaan 78, 2341 HX Oegstgeest, (071)
517 57 70. Giro 4179248 t.n.v. VERON-Fonds,
Oegstgeest.
Secretaris: J. Hordijk, PA0AJE, It Far 6, 8556 AP Slo-
ten FR, tel. (0514) 53 17 01, fax (0514) 53 19 39.
Commissie voor gehandicapte radioamateurs
Voorzitter: A.G. Geertsen, PA9LUC, Postbus 2213,
2301 CE Leiden.
Leden : K.A.B. Tubbing, PA0KAT, Delflandstraat 61,
2631 HB Nootdorp, (015) 310 93 40, J. Pasveer,
PA3DNY, Kruizemuntstraat 509, 7322 PJ Apel-
doorn, (055) 360 06 81. W. Koppelaar, PA3BRP,
Ambachtstraat 16, 3371 XA Hardinxveld-Giessen-
dam, (0184) 61 42 01. R. van Dalen, PA3GQW,
Kleinpolderlaan 120, 2911 PB Nieuwerker a/d
IJssel, (0180) 31 77 51, L.C. van Ede, PA1BU,
Kwartellaan 76, 7071 JM Ulft, tel. (0315)
64 05 77, fax (0315) 64 00 49..
Gesproken Electron: M.B. Cattenstart, Berkt 7-A,
5507 LK Veldhoven. Adreswijzigingen: Centraal
Bureau, Postbus 1166, 6801 BD Arnhem.
NL-Commissie
Voorzitter/Secretaris/redactie NL Post: M.C.P. Man-
dos, NL-199, Limousinlaan 25, 5627 KH Eindho-
ven, (040) 242 51 61.
Contesten: L. Wijshake, NL-10175, Kattedoorn 6,
8265 MJ Kampen.
Certificaten: P.A. van Kruistum, NL7909, Beuken-
laan 16, 4751 JA Oud Gastel.
NL-nummer aanvragen: VERON Centraal Bureau,
Postbus 1166, 6801 BD Arnhem.
Vademecum
Redacteur: F.W. van Wijk, PA3BVD, Schieland 101,
9405 ND Assen, (06) 20 86 96 63.
Medewerkers: J. Hordijk, PA0AJE, It Far 6, 8556 AP
Sloten FR, tel. (0514) 53 17 01, fax (0514)
53 19 39. J. Vriends, PA0NDS, Willemstraat 7 A,
5707 HK Helmond, (0492) 53 71 38.
IARU
VERON-vertegenwoordiger: C.H. Murre, PA2CHM,
Schepenenlaan 306, 4336 AP Middelburg, (0118)
63 63 88.
Werkgroep V&W (vergunnings)zaken
Voorzitter: F.E. van Dijk, PA7FF, Middellaan 24,
3721 PH Bilthoven, (030) 228 72 23.
Schriftelijke stukken: Via de algemeen secretaris.
YL-Commissie
Voorzitter / Penningmeester: M.B.L.F. Kolb-van de
Ven, PA3GMK, Limburgiastraat 2, 6415 VT Heer-
len, (045) 570 80 29.
Secretaris: C.R. Koekoek, PA3GQG, Olmenplein 3,
6463 EV Kerkrade, (045) 545 70 93.
Stichting Servicebureau VERON
47
Bestellingen: Postbus 1166, 6801 BD Arnhem (026)
442 67 60.
Stichtingsbestuur. Voorzitter: D.J. Hoogma, PA0DIN,
Schoutstraat 15, 6525 XR Nijmegen, (024) 356
11 29.
Secretaris: C.H. Murre, PA2CHM, Schepenenlaan
306, 4336 AP Middelburg, (0118) 63 63 88.
Penningmeester: J. van der Kraats, PA3BXL, Aert
van Neslaan 78, 2341 HX Oegstgeest, (071)
517 57 70.
Medewerker: K.G. Holleboom, PA3CVJ, Refelingse
Erven 154, 5672 TJ Nuenen, J. Hoek, PA0JNH,
Burg. Dalenbergstraat 11, 1486 MT West Graft-
dijk.
Werkgroep Evenementen
Voorzitter: H.O.F. Molhuizen, PA3DUA, Anjer-
vallei 86, 5237 LE ’s-Hertogenbosch, tel. (073)
611 18 33, fax (073) 611 18 85,
e-mail dx@wxs.nl.
DNAT: G.H. Sibum, PA0GHS, Prins Hendrikweg 2A,
7811 KD Emmen, (0591) 61 25 52.
VERON Pinksterkamp: A.G. Sportel, PA3BJV,
A. Schweitzersingel 1367, 3822 BV Amersfoort,
tel. (033) 455 19 92.
Dag voor de Amateur: G.L.E. Versluis, PE1PBU, Mei-
doornlaan 7, 3862 HL Nijkerk. Onderdelenmarkt:
F.W. van Wijk, PA3BVD, Schieland 101, 9405 ND
Assen, (06) 20 86 96 63, e-mail:
pa3bvd@amsat.org. AMRATO: M.P. Reimsma,
PA3GWK, Colijnstraat 150, 2221 AK Katwijk aan
Zee, tel. (071) 402 92 80, fax (071) 408 21 31,
e-mail: amradio@wxs.nl.
Commissie Radio en Computer
Voorzitter: L. Kusters, PA1LK, ’t Rond 1, 3632 BN
Loenen aan de Vecht, (0294) 23 70 97, fax:
23 70 98, email l.kusters@hetnet.nl.
Secretaris: C.N. Olievier, PE1AIO, Mirtebes 1,
2318 AW Leiden, (071) 522 03 08.
Leden: G. Polder, PA3BYA, Populierenlaan 25,
3901 XB Veenendaal, (0318) 55 15 83.
Redactie Electron
Hoofdredacteur: G.J. Huijsman, PA0GJH, Fivelin-
go 169, 2716 BC Zoetermeer, (079) 321 12 57,
e-mail pa0gjh@amsat.org.
Secretaris: W.J. van de Laar, PD2WLA, Fazant-
straat 4, 2941 RB Ridderkerk, tel (0180) 66 50 16,
fax (180) 66 50 52, e-mail electron@tref.nl.
Leden: A. Nijveld, PA0XAB, W. Alexanderstraat 3,
5671 XA Nuenen, tel. (040) 283 79 87, e-mail
a.nijveld@planet.nl, A.N. van der Molen, PA3GCO,
Mariastraat 9, 5248 AS Rosmalen, e-mail
pa3gco@amsat.org, packet: PA3GCO@PI8SHB,
J. Hekkert, PA3HCD, Blokweerweg 29, 2953 AA
Alblasserdam.
Vossenjacht Commissie
Voorzitter: D.C.M. Fijlstra, PA0DFN, Zwaluwlaan 36,
7711 LN Nieuwleusen, (0529) 48 24 63.
Secretaris: H.P. Vrolijk, PA0HPV, von Weberlaan 38,
3055 HZ Rotterdam.
Leden: A. Bloeming, PA0ABE, Duindoorn 45,
7822 AK Emmen, F.J.N. de Vroom, PA3FDC, Man-
tingerdijk 2, 9436 PN Mantinge, E. de Ruiter,
PA0OKA, Korte Binnenhoek 10, 4005 DB Tiel.
Jeugd Commissie
Voorzitter: M.C.P. Mandos, NL-199/PA0MPM,
Wezel 21, 5508 MC Veldhoven, (040) 242 51 61.
Leden: C. Rodenburg, PA0CRB, Bermweg 125,
2907 LD Cappelle aan den IJssel.
Technische Commissie
Voorzitter: M.C.P. Mandos, NL-199/PA0MPM,
Wezel 21, 5508 MC Veldhoven, (040) 242 51 61.
Afdelingssecretarissen
In de afdelingen met een * is een depot van het
VERON Servicebureau
In de afdelingen met een # wordt een opleiding
voor het zendexamen gegeven.
A01 * – Alkmaar: A. de Jong, PA0XAW, C.R. Wai-
boerstraat 15, 1761 CK Anna Paulowna.
A02 – - Amstelveen: R.H. Huitema, PA3EOT, Anna
Pawlowastraat 10, 1183 CW Amstelveen, Post-
bus 2198, 1180 ED Amstelveen, (020) 643 01 05.
A03 * # Amersfoort: R. van der Velden, PA3HBI,
Sloothaak 79, 3763 ZB Soest, (035) 672 09 00.
A04 – - Amsterdam: C.J. Keessen, PA3GYG, Kare-
kietstraat 10, 1431 WP Aalsmeer, (0297)
32 77 21.
A05 – # Apeldoorn: B. Seller, PA1BS, Broeklander-
weg 9A, 7341 PJ Beemte-Broekland, (055)
312 20 83.
A06 – # Arnhem: A.J.E. Hulst, PA3FHM, Gerrit Var-
wijkplein 2, 7038 BX Zeddam, (0314) 65 33 11.
A07 * – Breda: L.H.A. Snoeren, PE1OPC, Akker-
mansstraat 39, 5104 EN Dongen, (0162)
31 60 05.
A08 – - Centrum: W.H. de Klerk, PA3FNA, Von
Weberstraat 46, 3533 EE Utrecht, Postbus 10132,
3505 AB Utrecht, (030) 293 89 63.
A09 * # Delft: E.P.M. Smid, PA3GPH, Marga Klompé-
laan 6, 2642 AB Pijnacker, (015) 364 08 86.
A10 – - Deventer: mevr. J. de Jong, PA3BFA, Mo-
zartstraat 259, 7391 XN Twello, (0571) 27 35 36.
A11 – # Z.O.-Drente: M. Hofstede, PA2MHO, Haven-
straat 88, 7887 BS Erica, (0591) 30 19 94.
A12 * # Dordrecht: J.P. de Groot, PD1AJJ, Van
Deysselstraat 8, 3333 VL Zwijndrecht, (078)
612 40 63.
A13 * # Eindhoven: C.J.C. Slegers, PA0KMS, Rauw-
brakenweg 32, 5056 EJ Berkel Enschot, (013)
533 14 91.
A14 * # Friesland Noord: K.P. Wijbenga, PE1CDA,
Kamstrastraat 19, 8801 VK Franeker, (0517)
39 67 17.
A15 – # ’t Gooi: E.A. Kleinjan, PE1PPQ, Antillen-
stroom 22, 1271 CM Huizen,(035) 628 02 36.
A16 – # Gorinchem: P.H. Ouwerkerk, PE1GIG, Vis-
sersdijk 40B, 4201 ZE Gorinchem, (0183)
63 62 03.
A17 – - Gouda: A.F.M. de Jong, PA0PSA,
Veenpluis 8, 2841 RT Moordrecht, (0182)
37 21 54.
A18 – # ’s-Gravenhage: H.B. Lourens, PE1RTA, Vail-
lantlaan 49, 2526 HB ’s Gravenhage, (070)
388 71 28.
A19 – # Groningen: J.E.J. Stiekema, PE0MOT, Noor-
dersingel 9A, 9601 CJ Hoogezand.
A20 * # Kennemerland: J.M. Hilders, PA2EAR, A. Ja-
cobslaan 13, 2104 TN Heemstede, (023)
528 97 28.
A21 – - Achterhoekse R.A.C.: J.G. Geesink, PA0BAT,
Generaalsweg 6, 7055 AC Heelweg.
A22 – # Zuid Limburg: A.C.J. Koeken, PA3DXV,
Eisenhowerstraat 190, 6135 AK Sittard, (046)
452 78 47.
A23 – # Den Helder: F.T.M. Muus, PA3HEY, Nieuwe-
sluis 24, 1766 GB Wieringerwaard, (0224)
22 33 10.
A24 – # Doetinchem: J.H. Koster, PA3DRO, Kruis-
bergseweg 140, 7009 BT Doetinchem, (0314)
34 58 54.
A25 – - ’s-Hertogenbosch: R.P. Voortwist, PA3GPX,
N.C.B.-laan 23, 5462 GA Veghel .
A26 * – Hoogeveen: H. Hilbink, PA0HTT,
Wikkepad 3, 7731 VR Ommen, (0529) 45 11 95.
A27 – - Kanaalstreek: T. Kruijer, PA9KT, Hooilands-
weg 3, 9618 PG Woudbloem, (0598) 41 63 08.
A28 – - Leiden: M.J. Vermaat, PA9MV, Roosje Vos-
straat 36, 2401 KJ Alphen aan de Ryn, (0172)
42 20 32.
A29 – - Nieuwegein: P.W.M. Oor, PA2PWM, Halster-
weide 18, 3437 XP Nieuwegein, (030) 603 22 91.
A30 – - Eemsmond: W. Tepper, PA0WTE, De Eems-
horn 17, 9931 BV Delfzijl, (0596) 61 37 00.
A31 – - Midden Limburg: H.T.A. Briels, PE1MUL,
Heiligenberg 12, 6002 XS Weert, (0495)
54 05 63.
A32 * # Meppel: R. Kreukniet, PA3EMS, Noorder-
kroon 29, 8303 AN Emmeloord, (0527) 61 69 98.
A33 – # N. en Z.-Beveland: J. van Genderen,
PE1RMN, Noordwal 1, 4318 BR Brouwershaven,
(0111) 69 17 04.
A34 * # N.O.-Veluwe: D. Balk, PD0RAA,
Pluustraat 21, 8081 ME Elburg, (0525) 68 06 02.
A35 – - Nijmegen: G. van Munster, PE1HSB, Zwan-
enveld 42-62, 6538 XJ Nijmegen, (024)
344 20 16.
A36 – - Oss: P. van Dijken, PA0PDO, Avestein 32,
5346 TV Oss, (0412) 62 86 26.
A37 * # Rotterdam: W.J.H.M. van de Laar, PD2WLA,
Fazantstraat 4, 2941 RB Lekkerkerk, (0180)
66 10 85.
A38 – # Exp. Telec. G. Drienerloo: T.J. Coenen,
PE1RCS, Bestuur ETGD A38 – ELTN 11258, Post-
bus 217, 7500 AE Enschede.
A39 * # Tilburg: A. van den Bergh, PA3DZM, Euro-
palaan 50, 5042 ZT Tilburg, (013) 455 57 95.
A40 * # Twente: A.M. Wieringa-Bennink, PA3FNB,
Krabbenbosweg 53, 7555 EC Hengelo, (074)
243 48 63.
A41 – # IJsselmeerpolders: A. Buitenhuis, PD1AJM,
Karveel 06-38, 8231 AH Lelystad, (0320)
23 19 19.
A42 – # Voorne Putten e.o.: D.F. van der Wagt,
PA0AKN, Steenhoekstraat 7, 3223 BS Hellevoet-
sluis, (0181) 31 57 91.
A43 – - Wageningen: W.F. Korver, PA3GQA, Brem-
laan 7, 3911 XH Rhenen, (0317) 61 91 94.
A44 – # Walcheren: L.D. Joziasse, PA1IJF, Prinsen-
laan 72, 4336 HM Middelburg, (0118) 62 33 28.
A45 – - West Friesland: J.H. Bakker, PE1DVW, West-
einde 81, 1601 BK Enkhuizen.
A46 – - Zaanstreek: K. Koopmans, PA3HCA, Hare-
makers 20, 1531 LC Wormer, (075) 642 65 20.
A47 – # Zeeuwsch Vlaanderen: M. van Britsom,
ON1DGV, Reijnaertdreef 7, B-9170 De Klinge
(België), Postbus 13, 4567 ZG Clinge.
A48 – # Zutphen: H.M. ten Grotenhuis, PA0TEN,
Molenbeek 21, 7245 BD Laren, (0573) 40 10 77.
A49 – - Zwolle: T. Baak, PE1NTZ, Zoom 23,
8032 EM Zwolle, (038) 453 68 26.
A50 – - MILRAC: Geen bestuur.
A51 – # Bergen op Zoom: P.A. van Kruistum,
NL7909, Beukenlaan 16, 4751 JA Oud Gastel,
(0165) 51 20 31.
A52 * # Hoekse Waard: P.A. van Kranenburg,
PE1IOX, Polaris 8, 3297 VG Puttershoek, (078)
676 29 80.
A53 – # Helmond: A.M.M.A. Winckens, PE2WGV,
David Teniersstraat 15, 5702 CG Helmond,
(0492) 54 84 53.
A54 – - Etten Leur: J.Th. Dulfer, PD0RVN, Kassel-
straat 15, 4875 BC Etten-Leur, (076) 501 36 91.
A55 – - Vlissingen: E. Vroomen, NL12469, Winkel-
manstraat 10, 4381 TJ Vlissingen, (0118)
41 67 79.
A56 * # Waterland: C. Jonkers-van Wijk, PD1ACI,
Sportlaan 34, 1442 ED Purmerend, (0299)
47 03 13.
A57 – - Schagen: G.W. Jansen, PA2GWA,
Iepenlaan 55, 1741 TB Schagen, (0224) 21 30 38.
A58 – - Rotterdam-Zuid: E. Jetten, PD0PKY, Meyen-
hage 9, 3085 CE Rotterdam, (010) 480 68 15.
A59 – - Nieuwe Waterweg: C. Rietdijk, PE1ALV,
Ph. de Goedestraat 56, 3132 XR Vlaardingen,
(010) 434 21 93.
A60 – - Hunsingo: R.A. Reitzema, PA3FXT, Fazant-
hof 29, 9791 GA Ten Boer .
A61 – - Noord Limburg: J.M.M. Simons, PA0SIM,
Prins Mauritsstraat 14, 5923 AZ Venlo, (077)
382 48 64.
A62 * # Friese Meren: J. Wilkens, PA0WJT,
de Vang 4, 8608 WH Sneek, (0515) 42 26 21.
A63 * – Friese Wouden: B.A. Jansen, NL10305,
P.K. Pelstraat 26, 9203 NL Drachten, Postbus 245,
9200 AE Drachten, (0512) 51 34 83.
A64 – # Zoetermeer: H. Neuteboom, PD1ABZ,
Waaienberg 53, 2716 PC Zoetermeer, (079)
351 11 17.
A65 * # Maastrichtse radio amateurs: M.G. Pot,
PA0MGP, Beukenhoven 43, 6225 GR Maastricht,
(043) 362 39 57.
A66 – - Woerden: J. Voges, PA0MRN, Meidoorn-
laan 8, 3471 CB Kamerik, (0348) 40 14 95.
A67 * – Assen: F.W. van Wijk, PA3BVD, Schie-
land 101, 9405 ND Assen .
A68 – - Amateur Radio Almere: R. de Joode,
PA3BNM, Panfluitstraat 20, 1312 PH Almere,
(036) 536 07 01.
216
Afd. Noord Limburg
De eerstvolgende bijeenkomst wordt gehouden op
11 mei, dus niet op de 1e vrijdag, maar op de 2e vrij-
dag van mei. Zoals iedere 1e vrijdag van de maand
wordt deze bijeenkomst gehouden, m.u.v. de maan-
den juli en augustus, in het Ald Weishoes, Grote
Kerkstraat 31 te Venlo. Aanvang 20.00 uur. De
QSL-manager is aanwezig. Voor de ronde van
Noord Limburg kunt u iedere zondagmorgen vanaf
11.30 uur terecht bij PI3RNL, via onze repeater op
145,6125 MHz. Om 12.00 uur worden afdelingsme-
dedelingen gedaan. Voor de luisteramateurs wordt
om in te loggen bij aanvang een telefoonnummer
bekend gemaakt.
Afd. Zuid Limburg
Op de laatste vrijdag van de maand (25 mei), is er de
gebruikelijke bijeenkomst. Het thema of de lezing is
nog niet bekend. Plaats: Sterrenwacht Schrievershei-
de, Schaapskooiweg 95 te Heerlen (op de grens van
Brunssum en Heerlen). Laatste nieuws om 11.00 uur
op de zondagochtendronde op 145,725 MHz.
Afd. Maastrichtse Radio Amateurs
Vrijdagavond 4 mei gaan we terug in de tijd, naar fe-
bruari 1953. Storm en springtij zetten een groot deel
van Zeeland onder water. De noodzakelijke verbin-
dingen raakten onklaar maar radiozendamateurs
stonden paraat en brachten in korte tijd een zeer ef-
fectief communicatienetwerk tot stand. Leo Unlandt,
PA0ULT, vertelt op boeiende wijze over het werk van
deze amateurs en laat historische en unieke geluids-
fragmenten horen van het berichtenverkeer op
80 meter. Alweer zo’n MRA-activiteit waarvoor u al-
les opzij zet. Plaats van handeling is ’t Gildehuis, Pas-
toor Habetsstraat 42 te Maastricht, aanvang
20.00 uur.
Afd. Meppel
De afdelingsbijeenkomsten van de afdeling worden
gehouden op elke 3e maandag van de maand in
wegrestaurant de Lichtmis, gelegen aan de A28, af-
slag Nieuwleusen. De aanvang is 20.00 uur. Op deze
avonden zijn er lezingen over de vele facetten van
onze mooie hobby. Via de Meppelronde, elke zon-
dag om 12.00 uur op onze repeaters PI3MEP en
PI2MEP en via het PI4MPL-bulletin in packet en e-
mail worden de onderwerpen en sprekers van deze
lezingen bekend gemaakt. Eens per 2 weken, op
dinsdagavond, komt de hobbyclub bijeen op hetzelf-
de adres. Aanvang 20.00 uur. Het PI4MPL-bulletin
kunt u per e-mail ontvangen. Even een e-mail aan
schaap@nlr.nl. Verder info via onze homepage te be-
reiken via www.veron.nl of via de secretaris Rob
Kreukniet, PA3EMS, telefoon (0527) 616 998, e-mail
pa3ems@amsat.org.
Afd. Nieuwegein
De afdeling houdt haar bijeenkomsten op de
2e woensdag van de maand in het Rode Kruis-
gebouw, Constructieweg 6 te Nieuwegein.
Aanvang 20.00 uur, zaal open om 19.30 uur.
Telefoon (030) 606 77 99. Bijzonderheden worden
zonodig in de uitzending van de afdelings-
zender PI4NWG, iedere 1e dinsdag van de maand
op 145,425 MHz vanaf 20.30 uur en via
http://home.wxs.nl/~ppwm/veron/verona29.htm
bekend gemaakt. Het QSL-bureau is reeds voor aan-
vang van de vergadering aanwezig.
Afd. Nijmegen
Agenda: Maandag 7 mei QSL-avond. Maandag
14 mei onderling QSO. Noteer alvast in onze agenda:
Maandag 21 mei introductie en demo APRS door
Piet, PA0PDO. Aanvang 20.30 uur. Voor de maandag
28 mei nog geen info bekend voor het ter perse
gaan van de Electron. Zie de info op ons prikbord in
ons clublokaal. Ook worden de eventuele wijzigin-
gen van onze agenda en het laatste nieuws in de
ronde van PI4NYM op de woensdagavond op de re-
peater frequentie 145,750 MHz, aanvang 20.30 uur,
bekend gemaakt. Ook op onze homepage:
http://home.hetnet.nl~veron.35/ kan men info en de
eventuele wijzigingen van onze agenda voor de
maand mei raadplegen. Info kan men ten alle tijden
verkrijgen via de 600 ohm van Gerard, PE1HSB, tele-
foon (024) 344 20 16 en 06 232 111 62.
Afd. Oss
De afdeling houdt iedere laatste maandag van de
maand haar bijeenkomst. Naast onze leden zijn alle
geïnteresseerden van harte welkom. De bijeenkomst
wordt gehouden in wijkcentrum ’t Hageltje, Hagel-
kruisstraat 13 te Oss. Aanvang 20.00 uur. PI4OSS is
er iedere donderdagavond om 22.00 uur op
145,475 MHz in de lucht om de Osse ronde te lei-
den. Het afdelingsnieuws en de rubriek
gezocht/overcompleet zijn er te horen. Hierna ko-
men de inmelders aan de beurt om hun vragen/op-
merkingen te plaatsen.
217
ELECTRON manifestatie hobby
en techniek
Vlissingen 26 mei 2001
De VERON afdeling Vlissingen
zal op zaterdag 26 mei 2001
weer een ELECTRON, manifesta-
tie hobby en techniek organise-
ren. Het thema is radioamateur-
isme en de computer. Voor die-
genen die ELECTRON niet ken-
nen: ELECTRON werd voor het
eerst georganiseerd door
VERON afdeling Vlissingen in
1982 en is een manifestatie
over hobby en techniek waarbij
vele facetten van de radio en
computerhobby werden en zul-
len worden gedemonstreerd. Te-
vens zal er tijdens de ELECTRON
2001 een verkoping worden ge-
Afd. Rotterdam
In de maand mei is er door Hemelvaart maar 1 bij-
eenkomst en wel op de 10e. We houden dan een
onderling QSO in de Alexandrijn, Lagelandsepad 47
te Rotterdam. Onze afdeling houdt de bijeenkom-
sten altijd op de donderdagavond in de oneven we-
ken. Leden en niet-leden die geïnteresseerd zijn in
de het radioamateurisme in de breedste zin van het
woord zijn van harte welkom. Noteer alvast 7 juni in
uw agenda. Dan staat een inleiding over Spectrum
Analysers op het programma. Voor het laatste
nieuws en voor de definitieve invulling van de bij-
eenkomsten luister naar onze ronde op zondag-
avond vanaf 20.30 uur en bezoek onze website;
http://www.qsl.net/pi4rtd/. Door problemen met de
bereikbaarheid van de mailinglist hebben de aange-
melde belangstellenden niets tot weinig vernomen
via die mailinglist. Onze verontschuldigingen daar-
voor. Er is een nieuwe mailinglist/webforum opgezet.
Meldt u aan via onze website.
Afd. Rotterdam Zuid
Zoals gewoonlijk houdt de afdeling elke 1e maan-
dag van de maand bijeenkomst in Parkcafé de Jacht-
hut, Kromme Zandweg 102 te Rotterdam Zuid. Op
7 mei onderling QSO. Er wordt een video getoond
van diverse activiteiten. Meer informatie over onze
afdeling kunt u vinden op Internet www.qsl.net/pi4rtz
of beluisteren in de lokale rondes. Het e-mail adres is
pi4rtz@qsl.net en de homepage
http://www.qsl.net/pi4rtz.
Afd. Schagen
Op vrijdag 18 mei houden we de voorbespreking
van de velddagen. Onze bijeenkomsten worden ge-
houden elke 3e vrijdag van de maand in een ge-
bouw van de GSG, Wilhelminalaan 4 te Schagen.
Aanvang 20.00. Luister voor het laatste nieuws naar
de KNH-ronde, elke zondag om 11.00 uur op
145,225 MHz. Of kijk op onze homepage
www.qsl.net/pi4sra.
Afd. Tilburg
De verenigingsavond van de afdeling wordt gehou-
den elke 2e dinsdag van de maand in wijkcentrum
’t Zand, Beneluxlaan 74 te Tilburg. Aanvang is
20.00 uur en iedereen, lid of geen lid, is van harte
welkom. De verenigingsavond van dinsdag 8 mei,
zal geheel in het teken staan van de voorbereidin-
gen van de velddagen in het pinksterweekend van
2 en 3 juni. Ook dit jaar zullen we weer de tenten
opslaan bij de St. Willibrordus groep in Goirle. De
grootste voorbereidingen zijn reeds getroffen, de ten-
ten, stroomvoorziening, eten en drinken etc. Echter
we willen inventariseren wie wat meebrengt. Dit jaar
willen we ook weer het karakter van een open dag
creëren, naast het CW-contesten. We proberen weer
in zoveel mogelijk modes QRV te zijn. De speciale
call PA6T proberen we dit jaar weer aan te vragen.
Gezelligheid is de primaire insteek van onze velddag
en ook zullen we weer een gezellige barbecue orga-
niseren. Deelnemen is gratis, de verzorging van de
interne mens wordt door de afdeling voor rekening
genomen, het enige wat u hoeft mee te brengen is u
zelf, gezelligheid en eventueel wat apparatuur. Opge-
ven kan op de verenigingsavond of bij het secretari-
aat (zie e-mail adres hieronder of bellen naar: Eric
48
houden. Er zal worden gepro-
beerd om de ELECTRON mani-
festatie weer een terugkerend
evenement te laten worden.
Aangezien de laatste ELECTRON
al weer een tijdje achter de rug
is, heeft de organisatie dit jaar
echter gekozen voor een be-
perkte ruimte van 200 m2. U
vindt de ELECTRON in de nieu-
we Walk-Inn aan de Bonedijke-
straat 159 te Vlissingen. De zaal
is open vanaf 10.00 uur en de
entree bedraagt ƒ 2,50. Als in-
praatfrequentie wordt 145,250
MHz FM gebruikt. Voor meer in-
formatie kunt U terecht op
www.pi4vli.org
van den Bergh, PA3DZM, telefoon (013) 468 89 02).
De Tilburgse ronde is elke zondagmorgen om
11.00 uur te beluisteren op 145,400 MHz. Berichten
en advertenties kunnen opgegeven worden via pac-
ket: PI4TIL@PI8SHB, of via e-mail: pi4til@amsat.org.
Bezoek ook eens de Internetpagina van PI4TIL, hier
vindt u ook het wekelijks bulletin terug:
http://www.qsl.net/pi4til/. Uiteraard kunt u het bulletin
ook op elke packet BBS terugvinden op het NLD net-
werk onder de rubriek ronde. U kunt zich ook abon-
neren via e-mail op het wekelijks bulletin, u ont-
vangt de directe links van de laatste nieuwsbulletins
en de laatste ronde zondags per e-mail. Tevens ont-
vangt u verenigingsnieuws van de afdeling. Abonne-
ren kan middels een e-mail naar pi4til@amsat.org of
pa3dzm@amsat.org. U kunt natuurlijk ook deze
e-mail adressen gebruiken voor al uw vragen die be-
trekking hebben op de afdeling.
Afd. Twente
De afdeling houdt op woensdag 30 mei haar afde-
lingsavond. Aanvang 20.00 uur. Zoals altijd in de
maand mei staat ook nu de veiling op het program-
ma. De bijeenkomst wordt gehouden in het Wandel-
huis, Twekkelerweg 249 te Hengelo. Voor nadere in-
formatie kunt u terecht bij uw bestuur.
Afd. Noord Oost Veluwe
De afdeling houdt elke 1e donderdag van de maand
de radiohobbyclub. Tijdens deze avonden wordt veel
aandacht besteed aan diverse bouwprojecten. Elke
3e donderdag van de maand vinden de reguliere af-
delingsbijeenkomsten plaats. Alle bijeenkomsten
worden georganiseerd in het Prot. Militair tehuis de
Knobbel, Eperweg 140 in ’t Harde. Aanvang is steeds
20.00 uur.
Afd. Vlissingen
Elke zondag is de Bunker geopend vanaf 14.00 uur.
Tegenwoordig vindt de maandelijkse vergadering
plaats op de eerste zondag van de maand in de bun-
ker. De vergadering begint om 14.30 uur. U vindt de
bunker aan de Zuidweg 2 te Biggekerke. Elke zon-
dagavond om 21.00 uur is er de Walcherse radio-
ronde op de frequentie 145,225 MHz.
Afd. Voorne Putten
Donderdag 10 mei zal in het teken staan van ons ju-
bileum, hierover wordt u geïnformeerd via onze
nieuwsbrief. Voor de QSL-post is Hans, PA3EPO, deze
avond aanwezig vanaf 19.45 tot 20.00 uur. Zaterdag
12 mei is er een jubileum instuif ter gelegenheid van
25 jaar A42. U bent van harte welkom, zie voor
meer details elders in deze Electron. U treft ons in
het clubgebouw, Achterdorp 1 te Hellevoetsluis, wijk
Nieuwenhoorn.
Afd. Wageningen
De afdeling houdt elke 1e dinsdag van de maand
haar bijeenkomst in het buurtcentrum Ons Huis,
Harnjesweg 84 te Wageningen. Wij stellen het op
prijs u daar vanaf 19.30 uur te mogen ontmoeten.
De managers van het QSL-bureau en Servicebureau
zijn dan aanwezig. Ook wordt elke maand ons club-
blad de Nieuwsbrief op de afdelingsbijeenkomst uit-
gereikt. Het laatste nieuws kunt u horen op de
maandagavond voorafgaand aan de afdelingsbijeen-
komst in de ronde PI4WAG op 145,250 MHz. De
Electron mei 2001
ronde start om 19.30 uur. Laat het niet alleen bij
luisteren, maar meldt u zich ook in. Op de clubavond
van dinsdag 1 mei houdt Ewout de Ruiter, PA0OKA,
een lezing over de ’techniek van het vossenjagen’.
Op de hobby-avond van dinsdag 8 mei verdiepen
we ons in ’meten aan apparatuur’. Welke meetappa-
raten staan tot onzer beschikking en hoe moeten we
ze gebruiken. Luister voor nadere info naar onze
ronde PI4WAG op maandagavond 30 april. Graag
tot ziens.
Afd. Walcheren
U kunt de komende afdelingsbijeenkomst van de af-
deling bezoeken op woensdag 9 mei vanaf
20.00 uur in ontmoetingscentrum Dauwendaele in
het gelijknamige winkelcentrum aan de Vrijland-
straat te Middelburg. Die avond zal Roelof Bakker,
PA0RDT, een lezing geven over o.a. morsedecoders
en het geheim van morse. Iedereen is van harte wel-
kom, graag tot ziens. Komende velddagen worden
gehouden tijdens het pinksterweekend op camping
Buitenhof te Lewedorp. Info hierover bij Rens,
PA1IJF. Of luister naar de wekelijkse Deltaronde op
zondagavond om 21.00 uur op 145,225 MHz. Gedu-
rende de bijeenkomst van 13 juni zal er, onder voor-
behoud, onderling QSO zijn.
Afd. Nieuwe Waterweg
Iedere 1e dinsdagavond van de maand is er vanaf
19.30 uur afdelingsbijeenkomst in wijkcentrum
’t Nieuwlant, Rotterdamseweg 180 te Vlaardingen.
Tevens kunnen QSL-kaarten afgehaald worden. Elke
zondagochtend wordt er vanaf 11.00 uur een Water-
wegronde gehouden op 145,525 MHz. Hier worden
ook de afdelingsberichten bekend gemaakt.
Afd. Woerden
Onze afdelingsbijeenkomsten worden elke
3e woensdag van de maand gehouden in gebouw
Concordia, Kerkplein 7 te Woerden, met uitzonde-
ring van de maanden juli en augustus. De aanvang
is 20.00 uur en ons inpraatstation, PI4WNO, is aan-
wezig om eventueel te assisteren bij het zoeken naar
een parkeerruimte en de locatie. Het onderwerp van
de lezingen cq activiteiten wordt iedere zondag door
ons clubstation PI4WNO op 145,575 MHz bekend
gemaakt. Het uitzendschema voor PI4WNO is als
volgt: 10.30 uur RTTY bulletin gevolgd door de
phone-ronde om 11.15 uur. Om 12.30 uur vindt de
herhaling van het bulletin plaats in de Amtor-Fec
mode, USB op 3,575 MHz. Elke maandagavond op
28,700 MHz een regioronde met individuele calls.
Onze huisfrequentie is de gehele week 145,575 MHz.
Afd. Zaanstreek
De afdeling houdt iedere 2e woensdag van de
maand de verenigingsavond vanaf ongeveer
20.00 uur. De avond wordt gehouden in clubhuis de
Ham, Noordersteegweg te Wormerveer (tegenover
het zwembad de Watering). Op woensdag 9 mei een
lezing over Radar door J. v. Bree, PA0JVB. QSL-kaar-
ten kunnen afgehaald worden bij onze QSL-manager
Jan, PA0VSS, op de verenigingsavonden. Iedere zon-
dag wordt de Zaanse ronde gehouden vanaf
11.30 uur op 145,325 MHz door PI4ZAZ met het
laatste nieuws. Zendamateurs kunnen zich inmelden,
terwijl luisteramateurs zich telefonisch kunnen aan-
melden bij Kees, PA3HCA, telefoon (075) 642 65 20
of Peter, PA3FBZ, telefoon (0299) 674 037. Het laat-
ste nieuws staat ook in de convo. Tevens kunt u ook
onze homepage bezoeken
www.xs4all.nl/~ivok/vz.html. Luister ook eens naar
PI4ZAZ en doe mee voor het Zaanstreek Award!
Afd. Zeeuws Vlaanderen
Iedere 4e donderdag van de maand is er een bijeen-
komst in de Graanbeurs te Axel. Zaal open om
19.30 uur en de aanvang is 20.00 uur. Mededelin-
gen over de inhoud van de bijeenkomst worden
elke zondag gedaan via PI3ZVL op 145,600 MHz

In memoriam
vanaf 11.30 uur.
Afd. Zutphen
De afdeling houdt elke 1e maandag van de maand
haar bijeenkomst in de Eekschuur te Warnsveld.
Laatste berichten over activiteiten in onze ronde op
Ons bereikte het bericht dat op 18 maart 2001 is overle- maandagavond (als er geen bijeenkomst is) om
den 20.00 uur op 145,575 MHz. Kijk eventueel ook op
onze home-page www.qsl.net/PI4ZUT. Wil je mailen
dan kan dat naar PI4ZUT@hotmail.com. Tot ziens, tot
OM JAN RELYVELD, PA3FEZ horens en tot mails.
Jan is een aantal jaren secretaris van de afdeling ge- Afd. Zwolle
weest en had belangstelling voor alle aspecten van de Elke 4e dinsdag van de maand tussen 20.00 en
21.00 uur is er gelegenheid voor het inleveren van
radiohobby, waarbij hij een voorkeur had voor het ma- QSL-kaarten. De QSL-manager is dan aanwezig in de
ken van een QSO in de morsemode. Vrolijkheid, Oude Meppelerweg 3 te Zwolle. Elke
Jan is nu silent key. Moge hij rusten in vrede. 3e dinsdag en vanaf september elke 1e en 3e dins-
dag van de maand is het verenigingsstation in de
lucht. PI4AZL zendt uit vanaf 20.30 uur op
Namens de leden en het bestuur van 145,475 MHz. Nieuws en mededelingen worden dan
de afdeling Alkmaar gemeld.
PA0XAW
PE1AHQ
pa0xaw@multiweb.nl

Op 26 maart 2001 is op 79-jarige leeftijd overleden

OM GERRIT DEKKER, PA3CIW

Naast zijn werk als zelfstandig ondernemer bleef de
elektronica hem boeien, wat zich uitte in het behalen
van zijn zendmachtiging. In zijn vrije tijd was hij vele
uren actief met zijn transceiver op HF in CW en phone.
Het contacten leggen met andere hobbygenoten dichtbij
en elders op de wereld was zijn lust en zijn leven.
Gerrit was een van de trouwste leden die de afdelingsbij-
eenkomsten heeft bezocht. Met het stijgen der jaren
werd het wat moeilijker om ’s avonds zelf achter het
stuur plaats te nemen. Er was altijd wel een ander afde-
lingslid die Gerrit dan ging ophalen om toch de afde-
lingsbijeenkomst te kunnen blijven bezoeken. Dat heeft
hij altijd zeer op prijs gesteld.
Gerrit is in het bijzijn van familieleden, kennissen en di-
verse radiozendamateurs, op de algemene begraafplaats
IJsselhof te Gouda gecremeerd.
Gerrit blijft in onze herinnering achter als een rustig en
trouw afdelingslid, die zich als het even kon in de Goud-
se ronde op 145,475 MHz inmeldde, zo ook de laatste
zondag en die er graag bij wilde zijn en daar dan ook
zijn persoonlijke invulling aangaf.
De VERON afdeling Gouda wenst zijn XYL Wil, kinderen
en kleinkinderen veel sterkte toe met dit plotselinge ver-
lies.
Namens de het bestuur en de leden van
de VERON afdeling Gouda.
Piet van der Post, PA0POS
Nieuwe leden
Bezwaren tegen toetreden
dienen binnen veertien dagen na
verschijnen van dit blad te
worden ingediend bij het
Hoofdbestuur (art. 8 lid 3 van de
statuten).
Van 16 februari t/m 15 maart 2001
Alkmaar: J. Hof, PD1ALM, Gele Prins 7, Limmen.
Centrum: E. Wijenberg, Pr. Alexanderweg 88, Huis ter Heide.
E.T.G.D.: J. Felten, PA5JF, M. Verhoevenstraat 4, Baarle Her-
tog, België.
Etten-Leur: J. Veraart, Noordeinde 9, Sprundel.
’s-Gravenhage: G.J.M. Nieuwenhuijs, PA3FSI, Romehof 22.
’s-Hertogenbosch: J. vd Boogaart, Druivelaar 11, Veghel;
L.J.M. Kasteren, Prof. Struyckenstraat 10, Veghel.
Nieuwe Waterweg: R. Jansen, Rotterdamsedijk 184-C,
Schiedam; A.L. v.d. Steen, G. v. Amstelstraat 35, Vlaardingen.
Twente: R. Bos, PD2BOS, Veluwestraat 101, Hengelo.
Voorne & Putten: W. Harte, PD0HKA, Hoogaars 50, Brielle.
West-Friesland: M.J.W. vd Berg, PD5BMW, Sluiswachter 7,
Grootebroek.
Zeeuws-Vlaanderen: F.G.M. van Dorst, PA3FHS, Brouwers-
plein 20, Hulst; J.C. de Looff, PE1BUT, Oranjestraat 44, Yzen-
dijke.
Z.O.-Drenthe: D. ter Heide, Leemskoel 37, Westerbork;
G.G.H. Pol, Roswinkelerstraat 117, Roswinkel.
Zoetermeer: J.W. Borg, PD1AJO, Kreeft 8, Bleiswijk.

Electron mei 2001 218

49
Wie Helpt Mij
Eraan
Eraan
QSL-KAARTEN MUSEUM. Gezocht
worden die QSL-kaarten welke u
heeft ontvangen van: PA0, PI,
PA6, PK en EN0-stations, dit om
de historie van Nederlandse
Hams te bewaren! Onkosten
worden vergoed. Gerard Nieboer,
PA1AT, van Speyckstraat 18,
7141VZ, Groenlo. Tel na 18.00
uur (0544) 46 59 06 of
pa1at@amsat.org
PA9CW verzamelt alles wat met
seinen te maken heeft. Dus
seinsleutels, boeken en cursus-
materiaal. Mag oud of nieuw zijn.
Heeft u iets liggen mail me even
viatonnie@box.nl
Tono communicatie computer.
Daiwa coaxschakelaar met PL-
connectors. Kenwood speaker
SP 230. PA0JRW. Tel. (015)
256 55 14
Oude ontvanger National H.R.O.
idem Hallicrafters S-27 TRX type
TS 120S (100 W out) Franse dy-
namotor voor TX BC-191. Div.
Command-Sets (AM., WO II)
ARC-5 (=SCR-274) + RX&TX
BC-453...459, FT-220, FT SS6,
BC-442, remote controls, omvor-
mers, etc. PE0RTX. Jan Wolthuis.
Tel. (0599) 61 40 51
Antenne tuner KW-Electronics
type KW-109 of Decca. Tel. (024)
663 22 44
Kenwood HF-Transceiver TS-830S
in goede en originele staat.
PA0TCD Tel. (079) 322 93 99
Klein model Video kleurenmoni-
tor. Groot model Video kleuren-
monitor. PA0SI. Tel. (0598)
39 22 20
Eraf
Eraf
DJ7PT biedt te huur aan voor
niet-rokers, vakantiewoning tus-
sen Rijn en Moezel in JO30TE.
Gezellig appartement voor 2 per-
sonen. U kunt gebruik maken
van mijn antenne-installatie en
station. Het gehele jaar. Inl.
W. Mereten, Hauptstr. 1, D-56281
Karbach. Tel/Fax. 0049 67 47 of
73 45
Icom IC-746 nw in doos ƒ4400,-;
Icom IC-2KL aut. hf-linear 500
watt ƒ 3850,-; Icom IC820H all
mode dual-bander ƒ 2150,-; Ken-
wood TS 850 + 3 cw filters nw in
doos ƒ 2750,-; Yaesu FL2100Z hf-
lin + warc ƒ 1750,-; Yaesu
FT690R2 + FL6020PA all mode
50 MHz transc. ƒ 750,-; Kenwood
TM721 dual-bander ƒ 650,-; 4 el.
hf-yagi 10/15/20/40m+ balun
ƒ 500,-; Butternut vert. HF6 V 10
t/m 80 m ƒ 500,-; Fritzel FB33
ƒ 350,-; cw-filt:YK107C ƒ 135,-; YG
455cn-1 ƒ 250,-. PA7MM tel.:
(0517) 39 76 98
219
HF/VHF transc. IC706 incl. tafel-
mike Icom SM20, mic. verloopka-
bel (western > 8 pol.) event. met
handboek ƒ 1490,-. Transc.
FT790, UHF all mode met nicads
en doc ƒ 590,-. PA0RBK. Tel.
(0591) 61 01 84 of
pa0rbk@gmx.net
Zware kantelmast met lier en ro-
torplatform, 20 meter. Kantelpunt
op 4 meter ƒ 300,-. KG beam
FB23 ƒ 225,-. 11 el 2 m beam
ƒ 75,-. Rotor CDE AR40 ƒ 175,-. In-
ruil antennetuner mogelijk.
PA1HSL. Tel. (0546) 64 11 60
QRP-transceiver SG-2020,
SSB/CW in nieuwstaat. Nieuwprijs
ƒ 1650,- nu voor ƒ 1000,-. Zie
www.sgcworld.com/2020 voor
technische info. PA3FUN, dhr. Ro-
selaar. Tel. overdag (023)
542 05 78 of na 20 u. (0226)
35 55 94
Antenne Fritzel GPA30 + schoor-
steenbeugels (5 m draad). Beide
ongebruikt. Prijs ƒ 150,-. PA3BLR.
Tel. (0264) 42 67 30
Yaesu FT-415, 2m portofoon,
nauwelijks gebruikt. 5w, DTMF,
CTCSS, Tone Burst etc. Nieuwe
accu, jasje, battery case, lader,
documentatie ƒ 250,-. Yaesu
VX1R 2m/70,mini-portofoon,
ontvanger tot 999.999 MHz,
0,5 W (1 W). Nauwelijks gebruikt.
Documentatie ƒ 400,-. Tel. (0625)
55 38 18, pa3goi@wxs.nl
Complete Kenwood-line werkend
te zien. TS-430, PS-430, SP-430
met tafelmike MC-60 en defecte
tuner AT-250 voor vaste prijs van
ƒ l000,-. Nieuw in doos Yaesu
rotor 400-RC ƒ 250,-. Tel. (036)
522 38 35
Eindtrap voor 144 MHz met
8877/3CX1500 met timers, be-
veiligingen, en alle voedingen.
Goed voor MS en/of EME. TWT
voor 10 GHz met originele voe-
ding incl. beveiligingen, Siemens
RW1125 in kast. 20 W op 3 cm.
Heeft alleen nog 24 V nodig.
Geert PA3CSG. Tel. (0475)
56 55 02
Eindtrap (transistor) voor 6 m,
output 150 watt (max. 8 watt in ),
ingebouwd in fraaie kast met
voeding, output meter en coax
relais. Prijs ƒ 395,– PA1DYK tel.
(026) 482 11 38
TS 930S HF transceiver WARC/rx
0-30 MHz, ingebouwde AT930
antennetuner, SP930 externe
speaker, YG455-CN1 500 Hz
CW-filter voor 455 kHz, YK88C-1
CW-filter voor 8.83 MHz, MC-42S
mike, instruction manual, service
manual. Van eerste eigenaar, vrij-
wel alleen als ontvanger ge-
bruikt. Hoog serienummer, schit-
terende staat. PA3CEV. Tel.
(0499) 33 01 99
Netspannings stab. in 220V +/-
20%, uit 220V/5kW ƒ 140,-. Jen-
nings vacuum C’s 7-1000pF (ker.)
50
Advertenties voor deze rubriek kunt u zenden aan
VERON Eraan/Eraf, Schieland 101, NL-9405 ND Assen,
of per E-mail naar pa3bvd@amsat.org, giro 2294115.
De prijs van 1 advertentie, per rubriek, is ƒ 5,00 (€ 2,30)
per 350 karakters. De betaling moet de laatste
zaterdag van de maand evenals de tekst bekend zijn
op bovengenoemd adres. Uw advertentie staat dan in
de eind volgende maand verschijnende editie van
ELECTRON. Voor de laatste volledige voorwaarden zie
ELECTRON april 2001.
met motorsturing, stand ind. en GAP TITAN DX 8 band vertical
eindstopschakelaar, ongebruikt, HF antenne 10M t/m 80M incl.
ƒ 325,-. Defecte IC-201, 2m trx, WARC banden. Antenne is ge-
voor onderdelen of reparatie heel compleet en in goede staat.
ƒ 50,- incl. doc. LV-80 met voe- Prijs ƒ 150,-. Evert van Belle
ding in rek. werkend ƒ 175,-.
PA3FXY tel. na 18:30 u. (078)
BC-221 met calb. boek ƒ 50,-. R&S
673 71 64 of pa3fxy@amsat.org
polyscoop 0.5-450 MHz incl. ma-
nual ƒ 175,-. Kenwood R1000 Recorder Telefunken 3000 HiFi,
met smalle filters ƒ 325,-. UHF all 3 snelheden, met banden ƒ 75,-.
mode trx FT79- met nicads en LNB, nieuw ƒ 5,- per stuk. Polaro-
doc ƒ 590,-. PA0RBK. Tel. (0591) tor 1 KU ƒ 5,- per stuk. 120 cm
61 01 84 of pa0rbk@gmx.net schotel ƒ 10,-. H.G. Koffijberg, Put-
Ontvanger Rhode & Schwarz, terweg 37, 3886 PB Garderen.
type EK-56, VLF-HF, 0,1 - 30 MHz, Tel. (0577) 46 13 69
met “low pass” filter en 2 hand-
Eindtrap Ameritron AL811-H hf-
boeken en alle schema’s ƒ 1600,-. met 4x AL811 800 watt output.
Tel. na 19 u. (0299) 64 24 10 Zo goed als nieuw (2 jr).
70 cm transverter 28-432 MHz 10/160 m incl. warcb. ƒ 1650,-.
15 watt, ontwerp DJ8ES met pre- Tel (0591) 52 18 01
amp MGF1302 ontwerp DJ9BV,
Transc. Icom IC-290 2 m all
alles is een mooi 19 inch kast
ƒ 850,-. 70cm eindtrap met1x mode 10 W ƒ 500,-. eindtrap 2 m
MRF641en 2x SD1434 60 W Tono 150 W + vv ƒ 200,-. Werk-
ƒ 75,-. Transceiver TS520SE met plaatshandboek t.b.v. Kenwood
500 Hz filter ƒ 300,-. PA7TA tel: TS440 ƒ 40,-. PA7KK. Tel. (038)
(0512) 54 06 04 of 444 52 34
pa7ta@amsat.org Basis 1000 kanalen scanner
PRO-2042 van 25 - 1300 MHz.
Parabool spiegel voor 23 en
13 cm, met gaas en roestvrij be- Van ƒ 1000,- voor ƒ 600,-; z.g.a.n.
vestigingsmateriaal, mast monta- Regelbare 40A voeding van
geklaar inclusief LPD straler 1 m ƒ 479,- voor ƒ 300,-; z.g.a.n. Tel.
doorsnede ƒ 445,-. Idem maar (030) 232 27 63
dan 1,2 m doorsnede ƒ499,-. LPD
Tektronix Scope 545A met plug-
straler los (900 tot 2500 MHz)
ƒ 175,-. PA4FP Tel.: (0512) in-units: Type L (Fast Rise) en
53 07 83 of e-mail: Type 1A4 (4 Channel Ampl.) met
volledige documentatie. Vraag-
pa4fp@amsat.org
Yaesu F221RD 2mtr all mode
prijs ƒ 395,-. Philips 160 Mc zen-
der met QQE 06/40, incl. separa-
transceiver met dig. uitlezing
YC221 en mutek frontend output te voedingsunit, ƒ 50,-. Storno
20 W. HF vr.prijs ƒ 850,-. Electron CQM 19-50, met 220 V voeding
fraai ingebonden v.a. jaargang 1 en 8 kanalen beschikbaar op
t/m 36 (1951 ontbreekt helaas), 2 meter met volledige documen-
35 jaargangen voor ƒ 300,-. tel. tatie, ƒ 50,-. PA0MA, Tel. (035)
na 18.00 uur (0347) 37 54 19 of 772 05 05 of corvl@bigfoot.com
(0610) 14 43 16 73, Frans, PA3BVD
Adverteerdersindex
AAR Aircraft Services ... II Dolstra Electronika ... III
Amcom ... III GB Antennes and Towers ... 195
Baco Electronica ... IV Jacobs Breda Electronics ... II
Barend Hendriksen ... 182 Rys Electronics ... 180
Classic International ... 189 Schaart Communications ... V
Deltron Trading B.V. ... II Track Werbeagentur
GmbH ... 209
Design & Telecom bvba ... I
Doeven Communications
& Meteo ... IV
Electron mei 2001