Nummer 24 | 21 juni 2007 | Uitgave Directie Voorlichting en Communicatie Ministerie van Defensie

Pagina 4 Pagina 6 Pagina 9 Pagina 10

Turkish Stars Logistieke Realistisch Beheerders-
triomferen op ondersteuning in optimisme van echtpaar PMT
Volkel Uruzgan belicht Gijs Scholtens niet te stoppen

RAPPORTEN ONDERZOEKSCOMMISSIES PLEITEN MILITAIREN IRAK VRIJ

Geen martelingen,
geen doofpotcultuur
DEN HAAG - Minister Eimert van Middelkoop reageerde duidelijk op de uitkom-
sten van de rapporten van de commissies Van den Berg en voor het Toezicht be-
treffende de Inlichtingen- en Veiligheidsdiensten. “De gecreëerde helderheid is
belangrijk voor de krijgsmacht, vooral voor de mariniers van het eerste detache-
ment van de Stabilization Force Iraq. Op hen rust geen verdenking van martelin-
gen meer. Ze kunnen iedereen recht in de ogen kijken. De goede reputatie van de
krijgsmacht is nationaal en internationaal bevestigd.”
Afscheid van een gevallen kameraad. Foto: Gerben van Es
De commissies Van den Berg en die voor het Volgens de commissie heerst er binnen Defensie
Toezicht betreffende de Inlichtingen- en Veilig-
heidsdiensten (CTIVD), onderzochten de afgelopen
maanden de betrokkenheid van Nederlandse mili-
evenmin een doofpotcultuur. Toen de eerste ge-
ruchten over mogelijke onregelmatigheden de kop
opstaken, werd daarvan melding gemaakt. Ook
OPNIEUW MILITAIREN
tairen bij mogelijke misstanden tijdens de verho-
ren van gedetineerden in Irak. Het betrof de peri-
ode augustus - november 2003. Daarin droeg het
lichtte Defensie de Marechaussee in, die op haar
beurt het Openbaar Ministerie informeerde.
Ondanks de positieve conclusies liepen er zaken
OMGEKOMEN IN URUZGAN
eerste marinierscontingent van de Stabilization mis. Zo spreekt de Commissie Van den Berg van TARIN KOWT - De 44-jarige moordaanslag op het eerste te helpen. De bewindsman be-
Force Iraq (SFIR 1) in de provincie Al Muthanna tekortkomingen in de gesprekken met gedetineer- sergeant-majoor Jos Leunissen is voertuig, een YPR-765, van een nadrukte dat het kabinet en het
zijn steentje bij aan veiligheid en stabiliteit, na de den. Ook was de communicatie binnen Defensie tijdens zware gevechten rond konvooi dat door het centrum parlement wisten dat deze ope-
val van dictator Saddam Hoessein. Aanleiding niet optimaal. Op dit vlak heeft het ministerie in- Chora, ten noorden van Tarin van Tarin Kowt reed. Bij deze ratie veel risico’s met zich mee-
voor het onderzoek vormden de publiciteit, afge- tussen maatregelen genomen, reageerde Van Kowt, om het leven gekomen. terreurdaad werden ook zeven brengt. “De Afghaanse bevol-
lopen najaar, over mogelijke martelpraktijken door Middelkoop. Om eraan toe te voegen, dat hij de Dat gebeurde afgelopen maan- Afghaanse kinderen gedood en king kon en kan rekenen op
Nederlandse militairen. De rapporten stellen het conclusies en aanbevelingen van de rapporten in dag tijdens een ongeval met een raakten drie Nederlandse mili- onze steun.”
onomwonden: de militairen hebben zich daaraan grote lijnen overneemt. mortier. Leunissen was afkom- tairen gewond, evenals dertien Het stoffelijk overschot van
niet schuldig gemaakt. Wel kan de behandeling in stig van 13 Infanteriebataljon burgers. In een reactie zei mi- Smeehuijzen arriveerde maan-
één geval als vernederend worden aangemerkt. Meer op pagina 3 Luchtmobiel in Assen. Tijdens nister van Defensie Eimert van dag op vliegbasis Eindhoven.
het incident raakten ook drie, van Middelkoop dat de aanslag aan- Zondag hadden zijn wapen-
dezelfde eenheid afkomstige, geeft met welke tegenstander broeders tijdens een ceremonie
landmachtcollega’s gewond. ISAF in Afghanistan te maken op Kamp Holland (zie foto) af-
ARBEIDSVOORWAARDEN SECTOR DEFENSIE Drie dagen eerder sneuvelde
de 20-jarige Timo Smeehuijzen
heeft. “Ze zijn erop uit om
slachtoffers te maken.”
scheid van hem genomen. De
crematie vindt zaterdag in be-
DEN HAAG - Staatssecretaris zijn: de salarissen van al het de- Het onderhandelingsresultaat van 42 Pantserinfanteriebataljon Toch doet het volgens hem sloten kring plaats, de dienst
Van der Knaap en de centrales fensiepersoneel gaan in totaal bevat verder onder meer afspra- Limburgse Jagers uit Oirschot. niets af aan de vastberadenheid voorafgaand is met beperkte
van overheidspersoneel hebben omhoog met 7,65 procent. Bur- ken over de uitgangspunten van Hij liet het leven bij een zelf- van Nederland om Afghanistan militaire eer.●
op 14 juni een onderhandelings- gerpersoneel ontvangt daarbo- het “Flexibel Personeels-
resultaat bereikt voor het defen- venop 0,8 procent salarisverho- systeem”, waaronder het verbe-
siepersoneel. Dit wordt door de ging. In de opbouw naar een teren van de loopbaanbegelei-
centrales voorgelegd aan de dertiende maand wordt een sub- ding en het combineren van ar-
achterban. De looptijd van het stantiële stap gezet. De einde- beid en zorg voor militairen in
akkoord omvat twee jaar, met in- jaarsuitkering loopt gedurende uitzendgebieden.
gang van 1 maart 2007. de contractperiode op tot 3,5 pro-
De belangrijkste afspraken cent. Lees verder op pagina 8

VADERSCHAPSVERLOF BRUG TE VER

DEN HAAG - De kans dat vaders van jonge kin-
deren gevrijwaard blijven van uitzending naar bui-
tenlandse missies is klein. Hoewel nog niet alle
cijfers uit een onderzoek op tafel liggen, noemde
staatssecretaris Cees van der Knaap tijdens het de-
bat in de Tweede Kamer een motie van vorig jaar
oktober “dramatisch voor Defensie.”
Na de zomer komt de bewindsman met een defi-
nitief standpunt op basis van het volledige onder-
zoek. Duidelijk is dat er veel extra personeel en
geld voor nodig zou zijn. De PvdA en SP hebben
vorig jaar gevraagd het verlof voor mannen gelijk
te trekken met dat voor vrouwen voor en na een
bevalling. “Mocht het er op neerkomen dat we
door de uitvoering van deze motie het ambitieni-
veau moeten schrappen, dan gaan we maar snel
uit Afghanistan”, riep Krista van Velzen (SP) direct.
In oktober werd de motie breed gedeeld, maar
vooral de VVD heeft nu toch ernstige bedenkingen.
“Wereldvreemd”, was het oordeel van woordvoer-
der Arend-Jan Boekestijn. “We kennen al een ge-
weldig probleem met personeel en financiën. Dit
is hoogst onverstandig en brengt de inzet van de
krijgsmacht in gevaar. Dat weegt voor ons zwaar
en heeft mij tot een andere afweging gebracht.”
Lees verder op pagina 3 Het stoffelijk overschot van soldaat 1 Timo Smeehuijzen arriveert op vaderlandse bodem. Foto: Rob Gieling
 21 juni | Pagina 2

IN HET KORT

DIPLOMA’S VLIEGTUIGMONTEUR
SCHIPHOL - De eerste zestig leerlingen van het Vaktechnisch Opleidingscen-
trum ‘Fokker’ (VTOC) op Schiphol Oost hebben hun diploma vliegtuigmonteur met
specialisatie helikopteronderhoud behaald. Staatssecretaris Van der Knaap reikte
maandag de eerste certificaten uit. De kersverse gediplomeerden gaan bij de Ko-
ninklijke Luchtmacht werken. De door de Europese luchtvaartautoriteit gecertifi-
ceerde opleiding en de daaropvolgende bij de KLu opgedane arbeidservaring ma-
ken hen straks uitermate geschikt voor een baan in de civiele luchtvaartbranche.
Defensie draagt hierdoor bij aan de instroom van ervaren vliegtuigonderhoud-
smonteurs in de civiele sector. De KLu heeft zelf een continue behoefte aan tech-
nisch personeel, jaarlijks tweehonderd, voor haar vliegtuigen en helikopters. VTOC
‘Fokker’ leidt al sinds 1999 leerlingen op.●
NIEUWE MELDKAMER MINISTERIE
DEN HAAG - Op het Plein/Kalvermarktcomplex van het ministerie is op 12
juni een nieuwe meldkamer geopend. Bij die gelegenheid overhandigde plaatsver-
vangend secretaris-generaal Paul de la Chambre aan de medewerkers een atoom-
klok. Hiermee wilde hij onderstrepen dat hij waarde hecht aan een moderne be-
veiligingsorganisatie die bij de tijd is. De nieuwe meldkamer werd ingericht door
de Directie Beveiliging Vastgoed, in samenwerking met het Haags Facilitair Bedrijf.
Zij is in de Haagse regio begonnen met het op peil brengen van de veiligheids-
voorzieningen van het vastgoed binnen Defensie.●
DCIVB-ERS WINNEN MASTERS PRIJS
GOUDA - Het team van het Diensten Centrum IV-beheer heeft onlangs de eer-
ste prijs gewonnen tijdens de laatste Masterclass Business IT Alignment van de
Hogeschool Utrecht. De negen teams streden gedurende zes maanden tegen el-
kaar om de best werkende IT-organisatie te creëren. De Business Consultants van
DCIVB wisten al vanaf ronde twee de teams uit het bedrijfsleven achter zich te la-
ten. De Masterclasses stellen zich de vraag hoe de IT het beste een bedrijf kan
ondersteunen.●
ter Poema hield het zeilschip ‘Blue Moon’ (zie foto) met vier opvarenden, afkom-
stig van St. Vincent en de Grenadine eilanden, aan. De verdovende middelen za-
ten verpakt in zes balen.●
MARINIERS GRIJPEN IN BIJ ZINLOOS GEWELD
ROTTERDAM - Na een avond uit op de Rotterdamse lijnbaan hebben vier
mariniers in de nacht van 14 juni ingegrepen bij zinloos geweld. Toen ze zagen
hoe twee mannen twee anderen met een fietsketting sloegen, spraken ze hen
daar op aan. De daders gooiden hen vervolgens de ketting naar het hoofd en
trachtten te ontkomen in een gereedstaande auto met een vrouw achter het
stuur. Die sprong eruit en liep met een schroevendraaier op een van de mariniers
af, terwijl ze stekende bewegingen maakte. Het gereedschap werd haar snel af-
handig gemaakt en zijzelf geïmmobiliseerd. De mariniers zetten de motor af en
namen de sleutels in beslag. Op dat moment arriveerde de politie, die het inci-
dent via de vaste beveiligingscamera’s had gevolgd, en arresteerde het trio.●

OTCRIJ OP 3DE PLAATS IN ROPARUN VETERANENDAG VOL

OIRSCHOT - Het Opleidings- en Trainingscentrum Rijden heeft in het Pinkster-
weekeinde voor de tweede achtereenvolgende keer de derde plaats behaald tij-
dens de Roparun. Dit is de langste (533 km) non-stop estafetteloop ter wereld,
BRUISENDE ACTIVITEITEN
die start in Parijs en eindigt op de Coolsingel te Rotterdam. Het betreft een unieke DEN HAAG - Het Malieveld, imposant defilé aan, gevormd
hardloopwedstrijd met een even uniek doel: “trachten leven toe te voegen aan de de Ridderzaal en een deel van door 3200 veteranen, duizend
dagen, waar geen dagen meer kunnen worden toegevoegd aan het leven”. Naast de Haagse binnenstad zijn op actief dienende militairen, ze-
de sportieve prestatie is het doel zoveel mogelijk geld inzamelen voor de kanker- vrijdag 29 juni het toneel van de ventien muziekkorpsen en
bestrijding. veteranendagen. Het thema ruim vijftig voertuigen. Prins
In 2006 leek de derde plek nog een toevalstreffer, maar dit jaar werd dezelfde ‘Praat ook eens met een vete- Willem Alexander neemt het
score behaald in een ijzersterk deelnemersveld. De eerste twee plaatsen waren raan’ wordt dit jaar praktisch in- defilé af aan de Kneuterdijk.
voor semi-professionele wedstrijdteams met gemiddelden van bijna 17 km/u, op gevuld. Dat gebeurt vooral door
de voet gevolgd door het OTCRij met net boven de 15. Team 153 van het OTCRij veteranen nadrukkelijk aan het PUBLIEKSMANIFESTATIE
liet tijdens de Roparun 7 andere militaire ploegen achter zich, waaronder de favo- woord te laten bij een speciale Het Malieveld, waar om 8.30
rieten van het OTCManoevre en KMA.● persconferentie voor school- uur de gratis toegankelijke pu-
kranten, bij podiumdebatten blieksmanifestatie begint, is
met schoolkinderen en tijdens opgedeeld in vier grote vakken
lessen. met elk een grote ontvangst-
Met een plechtigheid in de tent. Elk vak vertegenwoordigt
Ridderzaal voor genodigden, een van de regio’s Amerika &
onder wie de kroonprins, wordt Afrika, Midden- en Nabije
de Veteranendag officieel Oosten, Europa en Azië-Pacific
geopend. De minister-president, waar veteranen acties en mis-
generaal-majoor b.d. Patrick sies uitvoerden. Op het buiten-
Cammaert en een oude en terras van elke tent worden (in-
jonge veteraan, geven een toe- heemse) hapjes aangeboden.
spraak. Die zijn via een scherm Rondom staan historische en
te volgen op het Malieveld. Daar hedendaagse voertuigen opge-
ontvangen ruim tweehonderd steld. Er is een foto-expositie en
COMMANDO-OVERDRACHT 1 LOGBRIG militairen om 11.30 uur een her- Tante Lien, Erik Hulzebosch en
APELDOORN - Op de Frank van Bijnenkazerne in Apeldoorn heeft brigadege- inneringsmedaille. Daaraan Trijntje Oosterhuis treden op.
neraal Rob Knol donderdag 14 juni het bevel over 1 Logistieke Brigade overgedra- voorafgaand krijgen enkele mi- Pim Veth (Nickelodeon) leidt
gen aan brigadegeneraal Jan Broeks. In zijn afscheidstoespraak vergeleek Knol 1 litairen en een veteraan een kinderen over het terrein. Be-
Logbrig met een rijdende trein die voortdurend doordendert en waarbij je snel draaginsigne gewonden. Boven zoekers kunnen zich uitleven
moet aanhaken. Hij refereerde hiermee aan de turbulente periode die de eenheid de Hofvijver voeren 33 vliegtui- op onder meer een klimtoren,
doormaakt. Na de overdracht van de vlag was het woord aan de nieuwe com- gen en helikopters van lucht- een parasprongsimulator, een
mandant. “Soms komen wensen uit, en vandaag is dat voor mij het geval”, zei MARIHUANA ONDERSCHEPT macht en marine, alsmede ou- F-16 cockpitsimulator, een
hij. Ook Broeks benadrukte dat de brigade heel wat heeft doorstaan. “In onder SINT MAARTEN - De Kustwacht voor de Nederlandse Antillen en Aruba heeft dere toestellen zoals een B-25 scheepsbrugsimulator en gun-
meer Bosnië, Irak en Afghanistan was 1 Logbrig erbij. Gedurende deze uitzendin- vorige week donderdag ongeveer 12 mijl ten noordwesten van Montserrat, 92 Mitchell en een Spitfire, een fly trainers. Ook kan iedereen voe-
gen werd de brigade ook nog eens ingrijpend verbouwd, maar ze was geen mo- kilo marihuana onderschept. Dit gebeurde in een gezamenlijke actie met het RST, past uit. Paradecommandant ge- len hoe het is met een stan-
ment gesloten.”● (Foto: Hasan Yilmaz) ondersteund door het Korps Politie St. Maarten en de Douane. De kustwachtcut- neraal-majoor b.d. Bert Dedden daard rugzak van 45 kilo te
meldt vervolgens 13.15 uur een sjouwen. Op het Malieveld kan
het publiek veteranen persoon-
lijk ontmoeten en met hen pra-
KANSRIJK
MELDPUNT ONGEWENST ten over hun ervaringen, lessen
uit het verleden, actuele mis-
Meer Kansrijkinfo op intranet: Defensie Por-
taal / Startpagina Personeel en internet:
www.kansrijk.info.
zijn of dat gaan worden. U kunt zich inschrij-
ven tot 22 juni 2007 via het aanmeldformu-
lier www.kansrijk.info. De voorlichting gaat
Dus jij weet risico’s goed in te schatten?
De Dienst Koninklijke en Diplomatieke Bevei-
liging (DKDB) zoekt ook voor 2007 persoons-
GEDRAG Rutgers Nisso Groep
sies en over wat ze nu doen.
Nieuw dit jaar zijn de speciale
programma’s met veteranen als
door mits er voldoende aanmeldingen zijn! beveiligers. Ken jij het evenwicht tussen vei- deelnemer. Zoals ‘Missie en
Voorlichtingsbijeenkomsten zelfstandig Tijdens de bijeenkomst komt o.m. het onder- ligheid en privacy? Kijk voor de eisen op de BEREIKBAAR OP WERKDAGEN VAN 08.00 UUR Media’; een arenadiscussie met
ondernemersschap nemerschap aan de orde, de begeleiding websites van Kansrijk. TOT 20.00 UUR journalisten en veteranen over
Kansrijk organiseert weer een voorlichtings- vanuit Kansrijk en de consequenties voor de (OOK VANUIT HET BUITENLAND BEREIKBAAR) vredesmissies, beeldvorming
bijeenkomst op 27 juni 2007 om 14:00 uur in wachtgeldregeling. Vrijblijvend oriënteren op een baan buiten 0800-3333673 (GRATIS) en de media onder leiding van
Utrecht. Deze bijeenkomst voor defensieme- Defensie? +31 (0)71-8807118 Rocky Tuhuteru (tv- en radio-
dewerkers die geïnteresseerd zijn in het zelf- Actuele vacatures Kansrijk Doe dan eerst de loopbaanscan SBK Defen- presentator).
standig ondernemerschap en behoren tot een Kijk voor een actueel overzicht en voor- sie! Voor meer informatie:
knelpuntcategorie of herplaatsingskandidaat waarden op de websites van Kansrijk. WWW.RNG.NL/MELDPUNT www.veteranendag.nl.●

”Afwezigheid juridisch adviseur bij de verhoren onverstandig”
Vervolg van pagina 1
DEN HAAG - De Commissie
Van den Berg en de Commissie
van Toezicht betreffende de In-
lichtingen- en Veiligheidsdien-
sten (CTIVD), spraken met tal van
betrokkenen en deskundigen.
Daarbij richtte de laatste zich op
de Militaire Inlichtingen en Vei-
ligheidsdienst (MIVD). Conclusie:
de ondervragingen pasten
binnen de taken van de dienst.
De CTIVD vindt het niet aanne-
melijk dat er bij het gebruik van
water, geluid (white noise) en ski-
brillen door de Contra Inlichtin-
gen en Veiligheidsdienst sprake
was van marteling.
Volgens de commissie valt het
evenmin aannemelijk te maken
als zou het gebruik van water
door het team van de MIVD een
vorm van pijn en of geestelijk
letsel hebben veroorzaakt. Laat
staan ernstige pijn en/of geeste-
lijk lijden. De commissie noemt
het gebruik van water wel on-
juist. Zij beschouwt dit echter
niet als onrechtmatig.
De CTIVD vindt het gebruik van
een ski- of stofbril met zwartge-
maakte, dan wel afgeplakte gla-
zen om herkenning te voorko-
men, onder de gegeven omstan-
digheden proportioneel. Er be-
staan geen aanwijzingen voor
het gebruik van geluid of white
noise bij ondervragingen door
medewerkers van de Militaire
Inlichtingen- en Veiligheids-
dienst. Evenmin was er sprake
een te vergaande druk op gedeti-
neerden. Wel kenschetst de
CTIVD de afwezigheid van de ju-
ridische adviseur bij de verhoren
als onverstandig.
Slechts in één geval behandel-
den de Nederlandse militairen
een ondervraagde (een Saoediër)
op een vernederende wijze, al-
dus de commissie Van den Berg.
Een rol daarbij spelen de duur
van de detentie en het aantal ge-
voerde gesprekken. Omdat er
tegenstrijdige verklaringen zijn
afgegeven over het eventuele ge-
bruik van een elektrische wa-
penstok, is dit door de commis-
sie gemeld aan het Openbaar
Ministerie. De CTIVD kon geen
aanwijzingen vinden voor het
gebruik door leden van het
contra-inlichtingen en veilig-
heidsteam (CIV) van een elektri-
sche wapen- of stroomstok bij
ondervragingen van gedetineer-
den. Hetzelfde geldt voor
elektroden. Volgens de leider
van het Britse ondervragings-
team, antwoordde de Saoediër
ontkennend op zijn vraag of hij
een officiële aanklacht wilde in-
dienen. Naar het oordeel van
Van den Berg is soms druk op
gevangenen uitgeoefend. Voor
zover daar sprake van was, vindt
hij dit strijdig met het vierde
Verdrag van Genéve. Het betrof
echter geen ernstige inbreuk.
INBREUK
Minister Van Middelkoop gaf
aan dat Defensie intussen be-
schikt over een zogeheten ISTAR
Bataljon en een Defensie Inlich-
tingen en Veiligheidsinstituut.
“Tijdens de opleiding komen
zeer nadrukkelijk de regels voor
de omgang met gedetineerden
en ondervragingstechnieken aan
de orde. Gebruik van geweld is
te allen tijde verboden.”
De commissie Van den Berg
tekende aan dat een deel van het
in Irak aanwezige marechaus-
seedetachement voor het eerst
onder militaire leiding optrad
voor het trainen en begeleiden
van de lokale politie. Volgens
haar echter vormden de ‘eigen
operationele aanwijzingen’ een
inbreuk op het beginsel van een
eenhoofdige leiding. In SFIR 3
verbeterde dit overigens.
Ook de MIVD heeft lessen ge-
trokken. De commissie noemde
de inlichtingenstructuur van de
dienst in Irak complex en ver-
brokkeld. Op haar beurt consta-
teerde de CTIVD, dat in de voor-
bereiding van de missie is nage-
NETWERKDAG VAN STAFADJUDANTEN SNIJDT VEEL THEMA’S AAN
Uitzending, nazorg en
militaire basisvaardigheden
GARDEREN - Ongeveer
honderd stafadjudanten
van de Nederlandse
Krijgsmacht hebben on-
langs in Garderen een
Ontmoetingsdag gehou-
den. Het draaide daarbij
om het opbouwen van
een krijgsmachtbreed
stafadjudantennetwerk,
waartoe het programma
veel gelegenheid bood.
Met de groeiende samenwer-
king binnen de krijgsmachtde-
len, het Commando Diensten-
laten duidelijke afspraken te ma-
ken over de aansturing van het
CIV. De commissie Van den Berg
beveelt aan dit in de toekomst
bij internationale operaties wel
te doen.
Volgens haar zijn de berichten
over mogelijke misstanden bij
gesprekken met gedetineerden
snel aan Defensie doorgegeven.
Waarna passende stappen volg-
den om de minister te informe-
ren en de zaak via de mare-
chaussee te melden bij het
Openbaar Ministerie. In deze
zin bestaan er geen aankno-
pingspunten om de situatie
binnen Defensie te karakterise-
ren als ‘doofpotcultuur’.
Evenmin kwamen aanwijzin-
gen op tafel over het mogelijk
achterhouden van informatie aan
de Tweede Kamer door de toen-
malige minister van Defensie
Henk Kamp. Wel bleef die op één
punt verstoken van voor hem en
de Kamer vitale gegevens. Van
den Berg verwees naar de nota
van de directeur Juridische Zaken
aan de plaatsvervangend Chef
Defensiestaf (eind maart 2004).
Daarin stond dat de MIVD een
aanzienlijk ruimere invulling aan
zijn bevoegdheden tot het hou-
den van gesprekken had gegeven,
dan de bedoeling was. Doordat
Kamp van de nota gespeend
bleef, kon hij de politieke afwe-
ging om de Tweede Kamer te in-
formeren niet maken.
TEVREDEN
Volgens Van Middelkoop her-
stellen de rapporten van de com-
missies de reputatieschade voor
de krijgsmacht naar aanleiding
van de perspublicaties. “Er is
niet onrechtmatig gehandeld, al
hadden er zaken verstandiger en
beter gekund. De woorden ‘mar-
telen’ en ‘doofpotcultuur’ kun-
nen van tafel. Dat stemt mij te-
vreden.”●
De volledige rapporten staan op
www.mindef.nl.
21 juni | Pagina 3
Centra en de Defensie Materieel Het is dus erg belangrijk hoe de verlening mogelijk snel in actie
Organisatie kan het geen kwaad mensen tegen de ISAF-militair te komen. Een van de instru-
kennis uit te wisselen, methodes aankijken.” menten daarvoor is de Nazorg-
van elkaar te leren en te praten vragenlijst Militairen Defensie,
over problemen en hoe het is KRACHTENVELD die een psychosociale en medi-
een commandant te adviseren. In Zuid-Afghanistan kreeg sche screening vormt.
Dit met het oog op bijvoorbeeld Odenkirchen te maken met het
gezamenlijke militaire basis- interne krachtenveld tussen de MINIMUM EISEN
vaardigheden, opleidingen, uit- Amerikanen, Canadezen en Iedere militair, van soldaat tot
zendingen en nazorg. Krijgs- Nederlanders. “We hebben het generaal moet, volgens generaal-
machtadjudant Erik Nieuwen- goed voor elkaar, weten het al- majoor Hans Wehren, directeur
huis weet inmiddels dat het ge- leen nog niet altijd even goed te Directie Aansturen Operationele
ven van adviezen alleen lukt verkopen. We moeten nog beter Gereedstelling (D-DAOG), mini-
wanneer er een goed beeld be- laten zien waartoe we in staat maal de militaire basisvaardig-
staat van wat er in de organisatie zijn. Onze werkelijke kracht ligt heden beheersen om voldoende
leeft. Iets dat bij de diverse in de uitvoering van operatione- voorbereid op uitzending te
krijgsmachtdelen nogal uiteen- le taken waar we ons absoluut gaan. Dit geldt ook voor perso-
loopt. Één ding hebben ze alle kunnen meten met de coalitie- neel dat binnen 48 uur beschik-
vier gemeen: werken voor vrede partners, we doen dat ook steeds baar is voor de Nederlandse
en veiligheid. Samen op patrou- beter en zijn daarmee in aan- samenleving, maar tevens voor
ille betekent echter wel dat men zien gestegen. mensen met een bureaufunctie
moet kunnen vertrouwen op el- Overigens zijn de Amerikanen waar dan ook in de organisatie.
kaars kennis van zaken. Ook het verrukt van de Fennek die zij Wehren: “Het toenemende joint
optreden als stafadjudant, bij- zien als een kruising tussen een optreden vraagt om eenduidige
voorbeeld op een internationale Lamborghini en een Hummer. minimumeisen van militaire
staf, vraagt om een breed inzicht Ook de Nederlandse trekkero- kennis en vaardigheden, gericht
in de taken en werkwijzen van pleggers leveren menig jaloerse op persoonlijke veiligheid.”
het eigen krijgsmachtdeel. Dat blik op, maar dit terzijde.”
kan het verschil bepalen tussen In aansluiting op het onder- GEREED
succes en falen. werp uitzending kwam ook ‘Na- Het is overigens niet zo dat mi-
Zo vormt in Afghanistan het zorgonderzoek binnen Defensie’ litairen die voldoen aan de mili-
verzamelen van informatie een aan de orde. Nederland telt on- taire basisvaardigheden ook ge-
belangrijke taak van het RC geveer 140.000 veteranen. Te- reed zijn voor het militaire op-
South. Dan is het handig te we- vens zijn er veel uitgezonden ac- treden. Wehren: “Natuurlijk ko-
ten dat Afghanen overlevers tief dienenden die deze status men op de basisvaardigheden
zijn. Zij sluiten zich van nature nog niet hebben. Defensie nog de eisen van het operatio-
aan bij de overwinnaar. Het streeft naar een goed georgani- nele commando en de missiege-
maakt daarbij volgens adjudant seerd nazorgsysteem voor beide richte opleidingen.”●
Adri Odenkirchen niet uit of dat groepen. Het tijdig signaleren
ISAF is of de Taliban. “Ze willen van mensen die ‘vast’ dreigen te (Door de redactie ingekorte bij-
gewoon bij de sterkste horen. lopen, maakt het voor de hulp- drage van Aoo Ad van Gog)
COMBINEREN ARBEID EN ZORG
Vervolg van pagina 1 schuwde hij. Staatssecretaris Van der Knaap viel
zowat van zijn stoel. “Ik heb het gevoel dat ik
DEN HAAG - Boekestijn vindt in zijn kritiek op terug bij af ben. Er kan niet genoeg worden
het vaderschapsverlof de Partij voor de Vrijheid onderstreept dat we een achterstand hebben bij
(PVV) aan zijn kant. “Een militair kiest voor dit be- Defensie. Een goede organisatie bestaat uit de
roep en je weet dan dat je kunt worden uitgezon- juiste mix van vrouwen, mannen, autochtonen
den. Het is een asociale maatregel, want je belast en allochtonen. Het draagt ertoe bij om een ple-
mensen die geen kinderen hebben hiermee zierige en veilige werkkring te creëren.”
extra”, opperde Hero Brinkman. Overigens is in het onderhandelingsakkoord
De PVV’er had overigens commentaar op het ge- voor de nieuwe arbeidsvoorwaarden bij Defensie
hele zogenoemde genderbeleid. Vrouwen en een paragraaf opgenomen over de zorg voor
allochtonen dienen geen voorrang te krijgen. Wat jonge kinderen tijdens uitzendingen en inzet.
de vrouwen betreft kan Raymond Knops (CDA) Per 1 januari 2008 ontvangen defensiemedewer-
zich, op andere gronden, wel vinden. “We moeten kers een vergoeding van maximaal 150 euro als
oppassen dat het niet te wordt, want dan verlies je tegemoetkoming in noodzakelijke extra kosten
het draagvlak bij de mannelijke militairen”, waar- voor de opvang van kinderen jonger dan 5 jaar.●
 21 juni | Pagina 4
NIEUWKOMER BLIJKT PUBLIEKSLIEVERDJE
TURKISH STARS TRIOMFEREN OP VOLKEL
VOLKEL - Wie de kwaliteiten van de Turkse luchtmacht nog in twijfel trok,
weet na het optreden van de Turkish Stars wel beter. Tijdens de vorige
week gehouden Open Dagen KLu gaf het demonstratieteam een visitekaar-
tje af dat grote indruk maakte. Vooral toen de twee solotoestellen elkaar
met hoge snelheid rakelings leken te passeren, kon menigeen zijn emoties
niet meer de baas. Mooi. Heel mooi, luidde het commentaar.
TEKST: ANDRÉ TWIGT/FOTO’S: MONIQUE VAN RIJEN-BOS / HENRY WESTENDORP / FABIENNE BRUYS
Hulde aan Ed de Bruijn van het bureau Air Dis-
play. Samen met rechterhand, sergeant-majoor
John van Benten slaagde hij erin de Turkish Stars
naar Nederland te halen. Daarmee trakteerden ze
de in totaal 240.000 toeschouwers op iets nieuws.
Tot grote vreugde van velen, zo bleek. Toen de toe-
stellen na afloop langs het publieksterrein taxie-
den, werden de vliegers onthaald op een langdurig
applaus. Dat hadden ze verdiend, want hun show
mocht er wezen. De manoeuvres in hoger sferen
waren gewaagd en elegant. Waar bijkwam dat alles
zich boven of op korte afstand van het publieksge-
bied afspeelde. Daardoor vielen er nauwelijks ga-
ten in het optreden. Opmerkelijk was ook het
commentaar van de spreekstalmeester. Hij
roemde één van de vliegers om zowel zijn vlieg-
kwaliteiten als zijn goede voorkomen.
ONWEER
Al met al waren de Turken de helden van de dag,
een status die ze op de zaterdag niet hoefden te
delen met de Patrouille de France. Het optreden
daarvan verviel als gevolg van enkele felle regen-
buien, gepaard met onweer. Eveneens een spelbre-
 2 3 21 juni | Pagina 5
4 mende show op vrijdag van de
5 het vliegfeest van ‘s Rijkswege.
8 9
ker waren de vogels rondom de vliegbasis. Tijdens
10 de voorbereidingen voor de luchtaanval op de
vliegbasis kwamen er op vrijdag enkele in de mo-
tor van een opstijgende F-16 terecht. De onfortuin-
lijke vlieger zette onmiddellijk de noodlanding in
en bracht de machine op de landingsbaan tot stil-
stand. Omgeven door enkele crashtenders bleef het
toestel hier langere tijd staan. Helaas kwam door
dit incident de aanval met vijftien F-16’s te verval-
len, evenals de demonstratie van de Tactisch Heli-
kopter Groep. Gelukkig ging de dag niet zonder
wentelwieken voorbij, want het programma voor-
zag in een optreden van een Britse Chinook. De
bemanning van deze machine gaf een demo weg
die op sommige momenten surrealistisch leek.
“Ongelooflijk wat die mannen uit die heli halen”,
vond een toeschouwer.
PARTICULIER BEZIT
Van een heel andere orde was het optreden van
de Nederlandse F-16 Solo Display. Kapitein-vlieger
Ralph Aarts deed feilloos datgene waarin hij goed
1. Een moment uit de adembene-
Patrouille de France.
Diezelfde show werd op zater-
dag halverwege afgelast van-
wege noodweer.
2. De Turkish Stars vliegen met
voormalige Nederlandse
Northrop NF-5’s.
3. De show van de Nederlandse
F-16 Solo Display mocht er
zeker zijn.
6
4. Heden en verleden komen sa-
men tijdens het voorvliegen
van de Nederlandse Hawker
Hunter en de F-16 van demo-
vlieger kapitein Ralph Aarts.
5. Met hun gewaagde en opval-
lend soepele show deden de
Turkish Stars niet onder voor
de grote internationale demo-
teams.
6. Een Britse Chinook vervangt de
Nederlandse tijdens de Open
Dagen KLu. In verband met de
uitzending in Zuid-Afghanistan
had de Tactische Helikopter
Groep geen machine over voor
De demonstratie van de Britten
is perfect.
7. Op beide dagen was het een
gezellige boel op het demoter-
rein.
8. De Open Dagen KLu zijn een
perfecte gelegenheid om lang
gekoesterde wensen in vervul-
ling te laten gaan.
9. Ooit een F-16 aangeraakt?
10. Ook de kleintjes kwamen tij-
dens het vliegfeest op Volkel
vol aan hun trekken.
is: tactische vliegbewegingen samensmelten tot
een vloeiende show. Op beide middagen koos
Aarts nog een keer het luchtruim om samen met
de Nederlandse Hawker Hunter te ‘showen’. Na
de Gloster Meteor vormde dit toestel het tweede
straalvliegtuig waarover de Koninklijke Lucht-
macht beschikte.
Eveneens uit de oude doos gekropen was de
Fouga Magister van de Belgische luchtmacht.
Voor de laatste keer haalde dit soepele, speelse
toestelletje zijn capriolen uit. Dit jaar valt name-
lijk het doek. Misschien dat in 2008 de Fouga in
Nederlands particulier bezit de honneurs waar-
neemt.
Tijdens de Open Dagen KLu werd eveneens
stilgestaan bij het overlijden van de afgelopen
vrijdag gesneuvelde soldaat 1 Timo Smeehuijzen.
Ondanks het lawaai was het op de vrijdag en za-
terdag opvallend stil. Volgend jaar wordt het
open huis van ’s Rijkswege naar verwachting ge-
houden op de vliegbasis Leeuwarden.●

De Australische C-17 doet een hoop stof opwaaien tijdens het opstijgen van de onverharde startbaan van Kamp Holland.
TASK FORCE URUZGAN EN ZIJN LOGISTIEKE KETEN
De Task Force Uruzgan wordt
via drie aanvoerlijnen gevoed;
deze leiden respectievelijk via
lucht, land en zee. De hoofd-
stroom bestaat uit luchtverkeer.
Viermaal per week brengen de
KDC-10, Antonov, ‘Illusion’ en
sporadisch een C-17 Klassen 1
(voeding verzorgd door de firma
Supreme), 2 en 4 (kleine artike-
len zoals kantoorspullen, was-
poeder en papier) naar Kaboel of
Kandahar. Zwaardere spullen
vinden hun weg over water en
land. Deze vervoerswijze kan
maanden in beslag nemen. Het
transport is van vele factoren af-
hankelijk. Één truck met pech
volstaat om de hele colonne stil
te zetten.
De logistiekelingen van het
Joint Support Detachement in
Kandahar maken een verdeelslag
voor de Kampen Holland in Ta-
rin Kowt en Hadrian in Deh Ra-
wod. Klasse 1 gaat via jingletrucks
naar haar eindbestemming. Voor
de overige goederen is de Russi-
sche ‘firma PANH’ en incidenteel
ook de Antonov aan zet. Op de
airstrip van Kamp Holland ne-
men de mensen van Movecontrol
de spullen in ontvangst waarna
ze met een Wissellaadsysteem
(WLS) naar de expeditietent ver-
huizen. Per land (tot de afnemers
behoren ook Australiërs en Ame-
Onder: Driemaal per week doet de
HALO Nederlands tweede kamp aan.
21 juni | Pagina 6
Jingle trucks uit Baluchstan, Pakistan komen over de weg naar Kamp Holland
om daar de "bladders" bij te vullen met diesel of kerosine.
rikanen) en elconummer vindt
een sortering plaats, waarna de
foeriers van de verschillende een-
heden de bestellingen komen op-
halen. Goederen voor Camp Ha-
drian worden naar Deh Rawod
doorgevlogen.
Een olieraffinaderij van Shell
in Pakistan is verantwoordelijk
voor de levering van Klasse III
(brandstof). Die komt via jingle-
trucks binnen op ‘Holland’ en
‘Hadrian’. De aanlevertijd vari-
eert van enkele weken tot maan-
den. Factoren van invloed zijn
de strenge grenscontroles, hin-
derlagen en de warlords die geld
voor doorgang vragen. Eenmaal
in de kampen blijven de trucks
24 uur lang op de plaat. Een ser-
geant van het Logistiek Support
Detachement controleert alle pa-
pieren. Pas wanneer alle gege-
vens kloppen en de brandstof in
gebruik wordt genomen, vindt
de betaling plaats. De mannen
en vrouwen in het veld worden
via het FD (Fysieke Distributie)-
principe, bevoorraad.
Inclusief het logistiek perso-
neel van het Joint Support Deta-
chement op het vliegveld Kanda-
har telt het Logistieke Support
Detachement zestig mensen die
continu bezig zijn de logistieke
trein draaiende te houden.●
HET LOGISTIEKE SUPPORT DETACHEMENT IN URUZGAN
KLANTVRIENDELIJK
DEH RAWOD - Bijna
nergens doet de onge-
schreven wet ’zonder lo-
gistiek staat alles stil’
meer opgeld dan in Uruz-
gan. Een ‘kijkje in de keu-
ken’ bij de Forward Lo-
gistic Base op Camp Ha-
drian: de laatste halte in
de logistieke Task Force-
keten. “De grootste druk
is er nu wel vanaf.”
TEKST: GIAN SANTEGOEDS
Het stof op de landingsstrip bij
Camp Hadrian in Deh Rawod
stuift honderden meters weg op
het moment dat de gigantische
HALO-helikopter de landing in-
zet. De verschijning van dit Rus-
sische bakbeest - met zijn 33,5
meter lengte, 8 meter hoogte en
een maximum laadvermogen
van 18 ton - de grootste (vracht)-
helikopter ter wereld, doet ook
in figuurlijke zin veel stof op-
waaien. De wachten van de Afg-
han Security Guards kijken ver-
dwaasd op vanuit hun toren, een
passerende Afghaan heeft de
grootste moeite om zijn brom-
mer recht te houden. “Wat een
ding, hè”, zegt foerier Sander vol
bewondering. Hij is meegeko-
men naar de airstrip om Jeroen,
Ronald en Daniel van de over-
slaggroep een handje te helpen
bij het lossen van de heli. Dit
drietal kijkt nauwelijks meer op
van deze imposante verschij-
ning. Driemaal per week doet de
HALO Nederlands tweede kamp
aan en dan zijn de Tropco-chauf-
feurs van 140 Zware Transport-
compagnie verantwoordelijk
voor het legen van de kolossale
wentelwiek. “We zouden natuur-
lijk het liefst ritjes in het WLS rij-
den”, zegt Daniel. “Maar we heb-
ben er slechts één aan de praat.
Daarmee doen we de bevoorra-
ding voor ‘Volendam’ tijdens de
RIP (Relief in Place).”
HANGEN EN WURGEN
Vandaag is de lading ‘beperkt’:
enkele pallets post en een kist
met losse onderdelen worden
door Jeroen behoedzaam met de
verreikertruck uit het enorme
laadruim getild. De vriendelijke
Russische bemanning probeert
uit alle macht een vervaarlijke en
loodzware kist met Patria-onder-
delen via de takel uit de helikop-
ter te manoeuvreren. Plaatsver-
vangend groepscommandant Ro-
nald controleert intussen of de
lading strookt met zijn vracht-
brieven. “Alles klopt”, conclu-
deert hij tevreden. Na veel han-
gen en wurgen, wordt de kist op
de tientonner gehesen. De Rus-
sen slaken een zucht van verlich-
ting. Ronald en zijn collega’s van
140 Zware Transport glimlachen
ontspannen.
“De HALO vormt onze levens-
lijn”, vertelt kapitein Bas, com-
mandant van de vooruitgescho-
ven logistieke basis, later die
dag. “De route van Tarin Kowt
naar Deh Rawod is pittig. Er
loopt onder meer een moeilijk
begaanbare bergpas doorheen.
Tijdens de Deployment Task Force
zijn er wel onderdelen via de
weg vanaf TK afgeleverd, maar
dan moet je flink wat infanterie-
beveiliging meenemen.”
KOELCONTAINER
Een afhankelijkheid die niet
geldt voor de Klassen 1 (voedsel)
en III (brandstof). Deze worden
respectievelijk per jingle truck en
tankwagen vanuit Kaboel/Kanda-
har en Pakistan opgevoerd. Aan-
dachtspunt bij vooral het voedsel
is de temperatuur. “Bederfelijke
waar die langer dan twee uur bo-
ven zeven graden bewaard wordt,
kun je in feite weggooien.”
Dat speelde nog wel eens toen
de etenswaren per viertonner

Links: Een C-130 van de Koninklijke Luchtmacht staat met draaiende motoren
op de airstrip van Tarin Kowt.
Rechts: Monteurs van de Herstelgroep zitten niet stil op Deh Rawod.
Eens in de zoveel tijd worden alle voertuigen grondig nagelopen.
Rechtsonder: De Genie voert een zorgenoemde ‘search’ uit op de voertuigen en
vracht die afgeleverd gaat worden op Kamp ‘Ripley’ te Deh Rawod.
KHEID TROEF
naar buitenpost Volendam ge-
bracht werden. Dit gebeurt in-
middels met een koelcontainer
op een wissellaadsysteem.
“Hiermee slaan we twee vliegen
in één klap”, zegt Bas, “want
naast het feit dat onze klant
verse producten krijgt, is dit een
extra motivatie voor mijn chauf-
feurs, die nu ook de poort uit
kunnen.”
Een ander heikel punt vormt
de temperatuur in de keuken,
die door een defecte airconditio-
ning kan oplopen tot 35 à 40
graden. Het euvel is tijdelijk op-
gelost door het plaatsen van een
koelcontainer waar het keuken-
personeel de ‘extraatjes’ (de
hoofdmaaltijden zijn bereid in
Nederland - G.S.) klaarmaakt.
“We doen er alles aan om het de
klant naar de zin te maken”, zegt
Bas. “Dat zit hem niet alleen in
die supplementen bij de
(brood)maaltijden, maar ook in
het opengooien van de eetzaal
wanneer de situatie daar om
vraagt. De mannen en vrouwen
in het veld moeten onder opti-
male omstandigheden hun werk
kunnen doen. Daarvoor doet ons
keukenpersoneel (zie kader) zijn
stinkende best.”
Bas’ woorden kregen onlangs
bijval van een auditteam van Pa-
resto dat Uruzgan aandeed om
het cateringcontract met de
firma Supreme onder de loep te
nemen. ‘Het keukenpersoneel
op Deh Rawod verricht uitste-
kend werk onder moeilijke om-
standigheden’, viel in het eind-
rapport te lezen.
Het uit twee lokale oerbronnen
gewonnen water dat de keuken
verbruikt, wordt overigens ge-
zuiverd door de MDI (mobiele
drinkwater installatie).
GERUCHTEN
Deh Rawod zit als laatste in de
logistieke keten (zie kader). Kapi-
tein Bas onderkent de problema-
tiek die dat met zich meebrengt.
“Een gevoel van ‘wij tegen zij’
probeer ik te allen tijde te vermij-
den door geruchten als zouden
ze in TK de logistieke stroom op-
houden, te onderdrukken”, zegt
hij. “De majoor (commandant
Logistiek Support Detachment
van de TFU) is langs geweest en
sindsdien is de verstandhouding
met Tarin Kowt perfect.”
Een pijnpunt blijft het beperk-
te aantal reserveonderdelen, spe-
ciaal gereedschap en boekwer-
ken. Dat alles moet veelal uit
Nederland worden opgevoerd en
kan nog wel eens op zich laten
wachten. Bas: “Op zulke mo-
menten dreigt het gevaar dat
voertuigen stil komen te staan
en dat levert frustraties op onder
de gebruikers. Bij het Herstelde-
tachement doen ze hun uiterste
best om deze toestand beheers-
baar te houden door veel te im-
proviseren.”
De voertuigen hebben extra te
lijden onder de moeilijke ter-
reinomstandigheden, het kli-
maat, de extra bepantsering en
de zware belading. Veel meer
dan in Tarin Kowt doet uitval
zich hier voelen, doordat be-
paalde typen voertuigen schaar-
ser zijn. Als voorbeelden binnen
zijn eigen vakgebied noemt de
kapitein de BDM (tankwagen) en
de verreiker. “Alleen al de aggre-
gaten verbruiken 3000 liter die-
sel per dag: dat zijn 150
jerrycans. Dat geeft aan dat je
echt niet zonder een BDM kunt.
Stel je eens voor wat de gevolgen
zouden zijn als dat ding het be-
geeft. En voor wat betreft de ver-
reiker: één artilleriegranaat
weegt 45 kilo. Als je die stuk
voor stuk handmatig moet over-
laden...”
KEIHARD:
Buiten de uitdagingen (of mis-
schien wel dankzij) waarvoor
Bas en zijn mensen zich gesteld
zien, voelt de kapitein van 110
Transportcompagnie zich als
een vis in het water. Hij geeft lei-
21 juni | Pagina 7
BERICHT VANUIT DE KEUKEN:
IMPROVISEREN!
“Ik denk dat onze klanten wel tevreden zijn”, zegt sergeant 1 Er-
win, catering manager op Camp Hadrian. “Je hoort een enkeling
wel eens klagen maar dat is standaard denk ik.” Erwin is als com-
mandant van de keukengroep samen met collega’s van 240 Cluster-
compagnie (“prima gasten!”) verantwoordelijk voor de voeding op ‘Ha-
drian’. Waar de Kamp Hollandpopulatie op zijn wenken bediend wordt
door een dertig man sterk cateringteam van de firma Supreme, heeft
de kleine keukengroep van Deh Rawod de zware taak om de ruim 300
mannen en vrouwen op Camp Hadrian op culinair gebied tevreden te
houden. Een taakstelling die aan de nodige beperkingen onderhevig is:
zo krijgen de militairen voor de warme maaltijden zogenoemde single
portions pakketten voorgeschoteld. Als geen ander kent Erwin de bete-
kenis van het woord ‘improviseren’. De keuken waarin hij en zijn col-
lega’s werken, is feitelijk afgekeurd. De airconditioning laat het afwe-
ten, evenals de diepvries en de vaatwasser. Ook beschikken ze maar
over één grote koelkast. Binnenkort komt een team van monteurs
naar Deh Rawod om de keuken te modificeren. Tot die tijd vormt im-
provisatie het toverwoord. Onder meer door in een koelcontainer pro-
ducten te bereiden. De geschetste situatie doet niets af aan de wil
om er wat van te maken. “Met drie beperkte maaltijden per dag
moet je de mensen wat extra’s bieden”, zegt Erwin. “Zo maken we
salades en zorgen we dat altijd vers fruit klaar ligt.” Daarnaast laat
Erwin voor bijzondere gelegenheden het kleine frituurtje pruttelen.
“Dan kunnen we af en toe ook eens met minisnackjes rondgaan.”
Intussen zoekt de catering manager naar wegen om de service te
verbeteren. “Binnenkort wordt de vaatwasser gerepareerd en tegen
die tijd hoop ik ook dienbladen binnen te krijgen. Misschien kunnen
we hier in de toekomst ook - zoals in TK - een buffetsituatie creëren.
We doen er alles aan om het Klasse 1 niveau omhoog te krikken.”●
ding aan een combinatie van 26
logistiekelingen van zes verschil-
lende eenheden (240 Diensten-
compagnie, 140 Zware Trans-
portcompagnie, 130 Clustercie,
Paresto en Herstelpeloton 42
Painfbat van 13 Herstelcompag-
nie). “Machtig interessant om
daar een goed functionerend
team van te maken.”
Elk individueel lid is volgens
de kapitein hard nodig om de
boel draaiende houden. “Wan-
neer ik iemand af moet geven
aan bijvoorbeeld de wacht, valt
dat direct te merken in onze
service.”
Officieel is Bas commandant
Forward Logistic Base, maar “ei-
genlijk ben ik gewoon pelotons-
commandant logistiek plus”,
zegt hij. “Het werk komt over-
een, al heb ik natuurlijk met
meer mensen en disciplines te
maken.”
Het leven op Camp Hadrian
bevalt hem prima. “De commu-
nicatielijnen zijn hier korter, de
saamhorigheid is een stuk gro-
ter. Met een ‘ons kent ons’-sfeer-
tje waarbinnen iedereen perfect
weet wat hij of zij moet doen.
Onze majoor trok tijdens zijn
bezoek de vergelijking met Tarin
Kowt en noemde Camp Hadrian
een compleet andere wereld. Ge-
lijk heeft hij.”●
Boven: Militairen
van de Konink- ‘ZWARE WISSEL’
lijke Luchtmacht
begeleiden het “Zolang ze niet merken dat er iets verandert,
aan- en afkoppe- zullen onze klanten zich niet laten horen”, stelt
len van slangen kapitein Annemieke van het Logistiek Support
en het open en Detachement realistisch vast. Zij is onder meer
dicht draaien van verantwoordelijk voor de Planning en Control van
diverse kranen en de logistieke clusters en de lucht- en landmacht-
kleppen. Daarna voorraden. “Veel collega’s hebben totaal geen
worden de bijbe- beeld wat op logistiek gebied nodig is om de ope-
horende papieren raties draaiende te houden”, zegt ze. “Wanneer
gecontroleerd en bijvoorbeeld op last minute basis een container
afgedaan. met munitie naar Chora moet, staan onze men-
sen midden in de nacht de heli te beladen. Nu
hebben we ook nog de hele wacht overgenomen.
Dat trekt een zware wissel op onze capaciteit.
Hierdoor moet je prio’s gaan stellen en verdwij-
nen bepaalde zaken gedwongen naar het tweede
plan, zoals de post.”
Links: Kamp ‘Rip- Annemieke vindt het een feest om binnen dit
ley’ gezien vanuit LSD te werken. “Dit is een perfecte club! Iedereen
de ten westen ge- toont de bereidheid om er ook echt wat moois van
legen wachtpost te maken.”●
‘Java’.

AKKOORD BESLUIT ONDERHANDELINGSTRAJECT VAN VIER MAANDEN
WOORD IS AAN DE ACHTERBAN
DEN HAAG - De salaris-
sen van het defensieper-
soneel worden per 1
maart 2007 verhoogd met
2,05% en per 1 juli 2008
met 2%. Het streven is
om op termijn te komen
tot een volledige der-
tiende maand. In dit ka-
der gaat de jaarlijkse op-
bouw van de structurele
eindejaarsuitkering per 1
maart omhoog met 1,1%
tot een niveau van1,9%
en per 1 januari 2008 met
1,6% tot een niveau van
3,5%. Dit werkt door naar
de ontslaguitkeringen
(wachtgelden, FLO en
UKW) van voormalig de-
fensiepersoneel.
Om inzicht te krijgen in even-
tuele verschillen in beloning tus-
sen reservisten en beroepsmili-
tairen gaat een onderzoek van
start dat voor 1 maart 2008 moet
zijn afgerond. Daarbij kijkt men
ook naar regelingen welke gel-
den voor de reservist die ziek of
arbeidsongeschikt raakt.
Per 1 januari 2008 wordt voor
militairen het Flexibel Perso-
neelssysteem (FPS) ingevoerd.
Dit verdeelt de loopbaan in drie
stadia. Fase 1: de start van de car-
rière tot en met de duur van de
dienverplichting. Fase 2: de peri-
ode na afloop daarvan tot en met
het besluit over het al dan niet
doorstromen naar hogere func-
tieniveaus. Wie zijn of haar loop-
21 juni | Pagina 8
baan niet bij Defensie kan of wil
voortzetten, krijgt begeleiding
en bemiddeling met het oog op
het vinden van werk op de ci-
viele arbeidsmarkt. Fase 3: de pe-
riode na het doorstroombesluit
waarbij de militair zijn of haar
loopbaan continueert bij Defen-
sie.
Afspraken in het kader van de
loopbaanontwikkeling van de
militair, hebben een bindend ka-
rakter. Als het wegens zwaarwe-
gende omstandigheden onmo-
gelijk is om ze na te komen,
wordt een gelijkwaardig alterna-
tief geboden.
Momenteel bestaat er op be-
paalde onderdelen nog een ver-
schil in rechtspositie tussen de
BBT- en BOT-militair. Na de intro-
ductie wordt vooralsnog de
rechtspositie die geldt voor de
BBT-militair tevens van toepas-
sing op FPS-militairen geplaatst
in de eerste en tweede fase van
FPS en de rechtspositie van de
BOT-militair tevens toegepast op
de FPS-militair in de derde fase
van FPS. Op termijn streeft men
naar harmonisatie van de rechts-
positie.
WERVING EN BEHOUD
De gevolgen van een sterk aan-
trekkende economie nopen De-
fensie tot het verder versterken
van de aandacht voor werving en
behoud van zowel militair als
burgerpersoneel. Uit een onder-
zoek naar redenen om te ver-
trekken, komen financiële ar-
beidsvoorwaarden niet promi-
nent naar voren. In het kader
van werving en behoud wordt
dan ook het accent gelegd op an-
dere dan arbeidsvoorwaardelijke
maatregelen. Het gaat daarbij
om het streven naar een opti-
maal evenwicht tussen de inzet-
baarheid van de krijgsmacht en
de wensen en behoeften van de
medewerker, bijvoorbeeld door
verbetering van loopbaanper-
spectief en intensivering van de
loopbaanbegeleiding. Defensie
zal de bindingspremie gerichter
inzetten ten behoeve van hen
die behoren tot categorieën
schaars personeel. Voor bijzon-
dere groepen waarvoor door de
aard van het functiegebied het
carrièreperspectief beperkt is,
worden loopbaanpaden gecre-
ëerd om de vooruitzichten te
vergroten. Daarbij worden in ie-
der geval degenen die op dit mo-
ment werkzaam zijn in een
technisch en medisch functiege-
bied meegenomen.
UITZENDING
De grote uitzenddruk vergt
veel van het individu. Daarom
zijn Defensie en de bonden
overeengekomen dat wie in de
derde fase van FPS zich door een
intensief uitzendverleden niet
meer gemotiveerd voelt om als
militair te blijven werken, op in-
dicatie van het Dienstencentrum
Bedrijfsmaatschappelijk Werk
gebruik kan maken van een uit-
tredingsregeling. Dat betekent
dat hij of zij gedurende één jaar
wordt bemiddeld naar ander
werk buiten Defensie dan wel
naar een burgerfunctie. Tijdens
die periode blijft de militair op
functie en zal hij niet in een si-
tuatie van vliegen, varen, oefe-
nen en inzet worden gebracht.
Hij of zij krijgt intussen de gele-
genheid ander werk te zoeken.
Wie een baan accepteert met
een lager salaris maakt gedu-
rende drie jaar aanspraak op een
suppletie-uitkering als het loon
minimaal 80% bedraagt van het
laatstverdiende inkomen bij De-
fensie. Mocht de betrokkene tij-
dens de duur van de suppletie-
uitkering weer militair willen
worden, dan kan hij of zij op-
nieuw instromen in een functie
op het oude rangsniveau.
TOELAGE BUITENLAND
Defensie is met de bonden
overeengekomen dat het huidige
systeem van vaststellen van de
toelage buitenland op de helling
gaat, waarbij het voorzieningen-
stelsel buitenland defensieperso-
neel onverkort in stand blijft. In
de nieuwe systematiek is een
nominaal bedrag opgenomen als
compensatie in de kosten die
onafhankelijk zijn van het land
van plaatsing en de rang/schaal
van de uitgezonden Defensieme-
dewerker. Voor hen die op 1 au-
gustus 2007 in het buitenland
zijn geplaatst of die daarvoor zijn
aangewezen, wordt per peilda-
tum van 1 augustus eenmalig be-
paald of zij te maken hebben
met een lagere of een hogere toe-
lage buitenland.
Personeel dat binnen de nieuwe
systematiek te maken krijgt met
een verhoging van de toelage,
ontvangt deze met ingang van de
invoering van het nieuwe
systeem en met terugwerkende
kracht tot 1 augustus 2007.
Defensiemedewerkers die
door de invoering van het
nieuwe systeem voor de toelage
buitenland te maken krijgen
met een verlaging, behouden
vanaf datum invoering gedu-
rende maximaal drie jaar de be-
staande aanspraken volgens de
oude systematiek. Personeel
met een vanaf datum invoering
resterende plaatsingsduur lan-
ger dan drie jaar, krijgt drie
maanden de tijd om te kiezen
of hij of zij terug wil keren naar
Nederland.
HARMONISATIE
Afgesproken is dat een aantal
toelagen uit de militaire rechts-
positie ook toegekend kan wor-
den aan burgerambtenaren als
zij dezelfde werkzaamheden
onder vergelijkbare omstandig-
heden uitvoeren. Het betreft:
vlieggeld, toelage parachute-
springen, verblijf onderwaterla-
boratorium en duiktoelage. Ook
vindt een inventarisatie plaats
naar de noodzaak en haalbaar-
heid van harmonisatie tussen de
krijgsmachtdelen op onder meer
het vlak van rangen, belonings-
niveau en verlof; verplaatsings-
kosten (tussen burgerambtena-
ren en militairen) en vaar- en oe-
fentoelage.
De Algemene Centrale van
Overheidspersoneel, het Ambte-
narencentrum, de Centrale van
Middelbare en Hogere Functio-
narissen bij Overheid, Onder-
wijs, Bedrijven en Instellingen
en de Christelijke Centrale voor
Overheids-en Onderwijsperso-
neel hebben sinds februari met
Defensie onderhandeld over een
nieuwe CAO. Zij vinden het ak-
koord te verdedigen. Het woord
is nu aan de leden.●
Voor de volledige overeen-
komst zie: intranet (Startpagina
Personeel en Defensie Portaal).
 21 juni | Pagina 9

TARIN KOWT - De Task Force

Uruzgan kent vele kostgan-
gers. Neem bijvoorbeeld het
Provinciaal Reconstructie
Team dat een aantal Functio-
neel Specialisten herbergt.
Burgers die zich tijdelijk in
het militaire pak laten hijsen
om hun specifieke kennis in
dienst te stellen van deze op-
bouwmissie. Zoals mr. Gijs
Scholtens, juridisch adviseur.
TEKST: GIAN SANTEGOEDS
FOTO’S: SJOERD HILCKMANN - AVDD

“Voor je goede contacten hebt opgebouwd,

ben je al weer even verder.”

HET REALISTISCHE OPTIMISME VAN MR. GIJS SCHOLTENS

“Wanneer je vanaf nul begint, is alles winst”

Op zijn 23ste ging Scholtens -
grijze haardos, dito baardje en
klassieke bril - de advocatuur in
en jarenlang was hij partner in
’s lands grootste advocatenkan-
toor, NautaDutilh. Met als spe-
cialiteit het arbeidsrecht. Hij
was betrokken bij diverse grote
zaken en werd wel de Koning
van de Gouden Handdruk ge-
noemd. De vraag lijkt gerecht-
vaardigd hoe uitgerekend hij als
pensionado in Uruzgan is be-
land, en dan ook nog in het
woestijntenue van het Neder-
landse leger. “Ik heb van ouds-
her een gezonde interesse in de
krijgsmacht gehad”, zegt Schol-
tens. “Vanwege broederdienst
ben ik weliswaar vrijgesteld van
de dienstplicht, maar dat weer-
hield me er niet van om me via
de Studenten Weerbaarheid mi-
litair te engageren.” Lachend:
“Van exercitie weet ik alles af.”
PARALLEL
Volgens Scholtens bestaan er
diverse parallellen tussen de ad-
vocatuur en de Krijgsmacht.
“Net als in de krijgskunst heb je
te maken met een tegenstander
die verslagen moet worden.
Ook hier is een goede voorbe-
reiding het halve werk. Je door-
loopt vooraf alle noodzakelijke
stappen om toeval zoveel moge-
lijk uit te sluiten en de aanval
succesvol af te ronden.”
Als voorzitter van de Stichting
Vrienden van het Koninklijk
Nederlands Legermuseum in
Delft bezit Scholtens bergen
vakliteratuur over de krijgs-
macht. Niet geheel verrassend
dus liet hij zich vlak na zijn
pensionering in 2005 inschrij-
ven in het CIMIC-bestand voor
reserveofficieren. Opvallend ge-
noeg niet als juridisch specia-
list, maar als deskundige op het
gebied van Social Affairs. “Van-
wege de vele bestuurlijke func-
ties die ik heb bekleed”, ver-
klaart hij. Scholtens ging naar
de KMA voor een tweeweekse
kennismakingscursus met
grensverleggende activiteiten.
“Ik kwam als grenadier der
derde klasse binnen en ik moet
met plaatsvervangende
schaamte toegeven dat ik als ma-
joor naar buiten stapte”, zegt hij
enigszins besmuikt. Afgelopen
jaar november hoorde Scholtens
van de vacature voor Juridisch
Specialist voor de TFU-missie.
Hij reageerde meteen. “Ik heb
35 jaar ervaring in de advocatuur
en wilde die graag in dienst van
deze missie stellen.”
INVENTARISATIE
Dinsdag 2 januari belde rit-
meester Leen den Hollander
hem met de mededeling dat hij
zich klaar kon gaan maken. Een
maand later zat hij in het vlieg-
tuig met in zijn bagage een
tweeledige opdracht: a) Breng de
situatie van het juridische
systeem in Urzugan in kaart en
b) Rol in overleg met de ambas-
sade en de politiek adviseur pro-
jecten uit ter verbetering van de
bestaande situatie.
Hij begon met de balans op te
maken van het aantal rechters en
officieren van justitie. De eerste
koude douche. “Afghanistan
kent een prachtige grondwet met
alles erop en eraan, daterend uit
2004. Om die te handhaven, heb
je in Uruzgan achttien rechters
nodig, er zijn er vier. Officieren
van justitie? Drie in plaats van de
benodigde vijftien. Rechtbank-
klerken twee, terwijl we behoefte
hebben aan veertig.”
Na de inventarisatie ging
Scholtens met zo veel mogelijk
schakels uit het gerechtelijke
systeem praten: rechters, officie-
ren van justitie, politiecommis-
sarissen, gevangenisdirecteuren.
Hij bezocht rechtbanken, politie-
bureaus en gevangenissen. Zijn
‘vooronderzoek’ leidde tot twee
voorlopige conclusies: 1) Uruz-
gan ligt ver van Kaboel en 2) On-
der de Taliban was sprake van
een enorm streng regime waar-
binnen iedereen wist waar hij of
zij aan toe was. Er heerste orde
en tucht. “Nu is er democratie
en volstrekte rechteloosheid.”
Geduldig legt Scholtens uit dat
het Afghaanse recht van ouds-
her rust op twee poten: het over-
heids- en het informele recht: de
sharia en de Pashtunwali. Er
wordt via shura’s recht gespro-
ken. “Op zichzelf een goed
systeem, ware het niet dat ele-
mentaire mensenrechten met
voeten worden getreden. Neem
bijvoorbeeld het fenomeen
bloedwraak: jouw broer ver-
moordt mijn broer. Dus geef jij
jouw zus aan mij om de schuld
af te betalen. Ieder weldenkend
mens zal snappen dat het recht
hier niet zegeviert.”
Vandaar dat we volgens Schol-
tens ook in Uruzgan terug moe-
ten naar de rechtstaat. “Je dient
er een overheidsaangelegenheid
van te maken. Recht is niet iets
wat en petit comité besloten
wordt.”
NORMEN EN WAARDEN
Het is overigens geenszins de
bedoeling om westerse ideeën te
pushen. “We willen het Af-
ghaanse rechtssysteem naar
Afghaanse normen en waarden
implementeren. De Democrati-
sche Islamitische Republiek
Afghanistan zou ook in Uruz-
gan moeten werken.”
Om dat te bewerkstelligen,
dien je het vertrouwen van de
mensen in de overheid te her-
stellen. Waarmee Scholtens
terugkomt bij punt 1 van zijn
conclusies. “Ik merkte al vrij
snel dat Uruzgan helemaal on-
der aan de politieke agenda
staat. Dat bleek ook tijdens een
bijeenkomst met de ANDS, een
raad waarin alle donorlanden
vertegenwoordigd zijn, be-
staande uit dertig Afghanen en
vijftig diplomaten. Daar werd
gesproken over targets, bench-
marks en nog een hoop meer
blabla. Die bijeenkomst leidde
tot niets.”
Voor de (weder)opbouw van
het Uruzgaanse rechtsstelsel
zijn volgens Scholtens - mits Ka-
boel over de brug komt - drie
factoren van belang: ‘gebouwen,
mensen, en gevoel voor recht’.
“Neem de infrastructuur: die
laat zeker naar Nederlandse
maatstaven te wensen over. Een
lemen nederzetting met een to-
rentje, een binnenplaats met
een poort die leidt naar een kel-
der waar de gevangenen zitten.”
In feite is het probleem van de
erbarmelijke infrastructuur sim-
pel op te lossen. “Via investerin-
gen en het tekenen van contrac-
ten kan van alles in beweging
worden gezet.”
Bij het aspect ‘mensen’ wordt
het volgens hem al een stuk
moeilijker. “Vanuit Kaboel zou-
den onlangs vier nieuwe rech-
ters in Uruzgan zijn aangesteld.
De rechtbankpresident zegt van
niets te weten. Hij heeft er nooit
van gehoord of ze zijn nooit aan-
gekomen.”
GEVOEL VAN RECHT
Het gebrek aan animo van de
magistratuur zit hem voor een
belangrijk deel in de veiligheids-
situatie en de slechte betalingen.
Vanwege de Taliban, corruptie
en drugsbelangen zijn rechters
hun leven niet zeker. Daarnaast
zijn de lonen dramatisch laag.
“Een rechter in Uruzgan ver-
dient zestig dollar per maand,
waar hij minstens 130 zou moe-
ten krijgen om alleen al veilig te
kunnen wonen.”
Dat probleem speelt op alle ni-
veaus binnen de rechtshandha-
ving. “Een politieman die een
schamel loon verdient, zal bij
een checkpoint eerder geld vra-
gen voor het doorlaten van een
voorbijganger. Wil je hier iets
van de grond krijgen dat lijkt op
een juridische rechtstaat, dan
moet de salariëring van rechts-
ambtenaren rigoureus omhoog.
Anders heb je niets aan de ont-
wikkeling van allerlei mooie trai-
ningsprogramma’s.”
Na dit laatste voorbeeld belan-
den we bij de derde pilaar: ge-
voel voor recht; volgens Schol-
…grijze haardos,
dito baardje en
klassieke bril…
tens de belangrijkste en moei-
lijkst realiseerbare factor. “Op
alle niveaus zal fatsoenlijk han-
delen ingang moeten vinden.
Dat betekent: geen corruptie,
geen discriminatie, geen vrien-
dendiensten et cetera. Een hels
karwei binnen een samenle-
ving waar die zaken ingebak-
ken zijn en overleven een
tweede natuur is geworden.”
De oplossing ligt volgens
hem in het opvoeden van de
mensen en ze normen en
waarden mee te geven. Ook
hier geldt: gemakkelijker ge-
zegd dan gedaan. Het begint
met scholing, zodat kinderen
leren lezen en schrijven.
ENTHOUSIASME
Zijn drie maanden in Uruz-
gan beschouwt Scholtens zelf
als veel te kort om fatsoenlijk
werk te kunnen afleveren.
“Voordat je goede contacten
hebt opgebouwd, enig vertrou-
wen gewonnen en gevoel voor
de mensen en hun cultuur ont-
wikkeld, ben je alweer even ver-
der. Een periode van twee à drie
maanden is prima voor een ad
hoc klus, maar niet voor het
strategische werk van dit kali-
ber.”
De oud-advocaat noemt zelf
een periode van een half jaar
als ideale uitzendtermijn. Be-
perkende factor is de CIMIC-for-
mule. “De meesten van mijn
collega’s werken nog allemaal
en kunnen zich niet voor zo’n
lange tijd vrijmaken. Ik prijs
me gelukkig dat ik hier dage-
lijks met enthousiasme en op-
gewektheid mijn taak mag ver-
vullen. In deze provincie kun je
zichtbaar dingen doen die ver-
schil maken”, zegt hij.
De valkuil die ‘ongeduld’ heet,
omzeilt hij met een grote boog.
“Mijn vingers jeuken niet. Daar
schiet je zo weinig mee op. Je
moet gewoon bekijken wat je
realistischerwijs kunt bereiken.
Wanneer je vanaf nul begint, is
alles winst.”●
 21 juni | Pagina 10

Het echtpaar Schuring gaat geen zee te hoog om het hun clientèle naar de zin te maken. “Wij creëren graag omstandigheden waarin mensen zich gelukkig voelen.”

ECHTPAAR SCHURING NA BIJNA 35 JAAR VERGROEID MET PMT-ORGANISATIE

”WE HEBBEN JONGE LUITENANTS

GENERAAL ZIEN WORDEN”
HAVELTE - “We vinden dit werk zeer de moeite om klaar te staan voor mensen. dorf (2x), Ermelo, Blomberg, Ap- Rick: “De mensen maken bij het televisiekijken mag. Maar
Zonder deze instelling kun je dit pingendam, ’t Harde, Nunspeet, tegenwoordig nauwelijks nog dan schoenen uit. Harde vecht-
waard en moeten niet aan stoppen denken”, la- werk niet doen”, weet Jan. Keizersveer, Oirschot, Zagreb. tijd voor elkaar. Terwijl dat op of pornofilms? Daarop rust een
chen Jan en Rick Schuring huiskamerbreed. Het “Iedereen moet zich bij ons Hele volksstammen zagen ze een of andere manier toch moet taboe. Tenslotte vervullen de
vertrouwd voelen en stoom kun- daarbij aan zich voorbijtrekken. kunnen. Jan en ik informeren Schurings tevens een voorbeeld-
echtpaar fungeert al bijna 35 jaar als leider van nen afblazen,” vult zijn echtge- “We hebben jonge luitenants ge- regelmatig hoe iemands dag functie. De meeste gasten hou-
een protestants militair tehuis (PMT) van Konink- note aan. neraal zien worden en soldaten was.” den zich echter keurig aan de
Die filosofie vormde ook pre- luitenants.” Soms echter houdt het paar de huisregels, leert de ervaring.
lijke Nederlandse Militaire Bond Pro Rege, cies de reden waarom de Schu- boot af, vooral als hun gespreks- “Niemand heeft bij ons ooit rot-
tegenwoordig trefpunt geheten. Na vele om- rings in 1973 op de advertentie ZWAAR WEER partner psychisch in zwaar weer zooi getrapt. In al die jaren wei-
van Pro Rege in het dagblad In al die jaren dat de Schu- verkeert. Ze zijn immers geen gerden we slechts één bezoeker,
zwervingen bestieren ze sinds drie jaar de fraaie Trouw reageerden. “Wij creëren rings bij Pro Rege werken, bleef geschoolde hulpverleners. In die omdat hij te veel had gedronken.
vestiging bij de Johannes Postkazerne in het graag omstandigheden waarin het oogmerk van de PMT-organi- gevallen brengen ze de persoon De mensen houden kennelijk
mensen zich gelukkig voelen”, satie, het vervullen van een huis- in kwestie in contact met de ook rekening met ons.”
Drentse Havelte ‘Loyalisten’ als de Schurings: ze gebaart Rick. “Bij mij als chris- kamerfunctie, altijd kaarsecht geestelijk verzorger, arts of an- Of er in de ‘huiskamer’ actuele
behoren tot een uitstervend ras. ten is iedereen welkom, van sol- overeind. Jan: “Het gaat om het dere hulpverlener op de dichtst- kwesties als de gedragscode en
daat tot en met generaal”, voegt verhaal achter de kop koffie. bijzijnde kazerne. de nieuwe bezuinigingen wor-
TEKST JACK OOSTHOEK gingsmanagers’. De oude term Jan daaraan toe. “Ik zal nooit op Soms krijgen we daarbij ie- Het oogmerk van het PMT den besproken? Weinig. Wel
FOTO’S: HARRY BONTEKOE ‘beheerdersechtpaar’ nodigt vol- rang of afkomst selecteren.” mands hele levenswandel te ho- houdt ook weer niet in dat de wordt over het eerste af en toe
gens hen eerder uit tot een visite Sinds hun aantreden bij Pro ren. Zo zat ik ooit een uur aan gasten zich mogen gedragen gein gemaakt, glimlacht Jan.
Als de Schurings ergens een aan een PMT. “Een manager doet Rege leidden de Schurings bijna tafel te luisteren naar de schei- alsof ze thuis zijn. Vanzelfspre- “Na lezing hebben we de ge-
afkeer van hebben, dan is het aan een bedrijfsleider denken, alle protestantse militaire tehui- dingsperikelen van een mij to- kend genieten ze evenmin volle- dragscode opzij geschoven. Het
de titel van hun functie, ‘vesti- terwijl wij het als onze taak zien zen. Het lijstje imponeert: See- taal onbekende man.” dige privacy. Benen op de bank merendeel van de militairen ge-

Geheel links: Ach-

ter de ‘huiskamer’
van het PMT in
Havelte liggen
ruimten voor het
geven van onder
meer cursussen.

Links: Volgens de
Schurings houden
hun gasten zich
zonder uitzonde-
ring aan de huis-
regels. “Niemand
heeft bij ons ooit
rotzooi getrapt.”

Rechts: Links ach-

ter het hart van
een PMT, de ‘huis-
kamer’. Benen op
de bank bij het
televisiekijken
mag, maar dan
wel schoenen uit.

De fraaie vestiging in Havelte ligt in de ‘voortuin’ van de Johannes Postkazerne.
draagt zich namelijk prima,
hoor. Er wordt trouwens wel
vaak de nadruk op gelegd, als
die bij een incident betrokken
zijn. Haalt bijvoorbeeld een elek-
tricien wat uit, dan hoor je er
niets over.”
Rick: “Gedrag heeft vooral met
opvoeding thuis te maken. Als
normen en waarden daar al met
voeten worden getreden, hoe
moet het dan in het werk?”
Jan en Rick vinden het jammer
dat de aanpalende ‘Johannes
Post’ een Schoolbataljon ont-
beert. Dan zouden ze nog meer
jongelui een alternatief thuis
kunnen bieden. Zo ontfermden
ze zich ooit over een vrouwelijke
militair uit Noord-Groningen
die (nog) geen flauwe notie had
van de manier waarop het spel
in deze wereld wordt gespeeld.
Overigens komt deze situatie
nog steeds voor.
Het afschaffen van de dienst-
plicht betreuren de Schurings
eveneens. “Die jonge soldaten
zorgden voor een grote verschei-
denheid aan mensen. Sommi-
gen hadden zelfs een strafblad.
Tegen een vent met een stiletto
op zak zei ik: ‘Je bent welkom,
maar dan zonder mes’. We heb-
ben nooit last van hem gehad.
Kennelijk voelde hij zich bij ons
gerespecteerd. De groep BBT’ers
is heel anders samengesteld. Ve-
len van hen brengen het tot kor-
poraal; anderen gaan naar de
Koninklijke Militaire Academie
of de Koninklijke Militaire
School. Daar tussenin zit wei-
nig meer. Overigens zitten er
onder de soldaten veel slimme
jongens.”
AANGRIJPENDE VERHALEN
Terugblikkend op een bewo-
gen leven met talloze verhui-
zingen, bewaren de Schurings
de beste herinneringen aan
hun ‘uitzending’, begin jaren
negentig, naar het VN-kamp
Pleso in de Kroatische hoofd-
stad Zagreb. Vooral het inter-
nationale karakter ervan boeide
hen. “We hebben heel wat aan-
grijpende verhalen van chauf-
feurs aangehoord over de ver-
schrikkelijke dingen die ze in
het oorlogsgebied meemaak-
ten”, zegt Rick.
Minder aangenaam vonden
ze hun tijd in Ermelo. Het gros
van hun clientèle bestond uit
burgerpersoneel, terwijl ze
zich juist meer verbonden voe-
len met militairen. “Het liep al-
lemaal stroef.”
In Havelte voelen ze zich
echter helemaal thuis. De niet
meer piepjonge Schurings
bruisen zichtbaar van de ener-
gie en maken zich over de toe-
komst allerminst zorgen. “Zo-
lang er een leger is, genieten
de protestantse militaire tehui-
zen bestaansrecht.”●
VREEMDE EEND IN BIJT WINT TRIATLONTITEL BIJ DE DAMES
Een opmerkelijk scenario
Het NMK triatlon bestaat uit anderhalve kilometer zwem-
men, veertig kilometer (race)fietsen en tien kilometer
hardlopen.
DRONTEN - “Dit had ik nooit verwacht.
Misschien heb ik de overige deelnemers
kunnen prikkelen”, glimlacht Mirjam
Weerd bescheiden. De triatlete staat er
wat bedremmeld bij. Begrijpelijk, want
tot haar verwondering is ze zoëven
moeiteloos naar de nationale militaire ti-
tel op de Olympische afstand gesneld.
En dat voor een vreemde eend in de bijt,
die ‘buiten mededinging’ meedraaide.
Ze kwam, zag en overwon op haar slof-
fen. De vrouwelijke triatleten van Defen-
sie weten wat hen voor de volgende edi-
tie van het NMK te doen staat.
TEKST: JACK OOSTHOEK / FOTO’S: BUDDY FREETH
Weerd was in het kielzog van haar partner, kapi-
tein Rick Nijhoving, naar de traditionele NMK-arena
in Dronten gereisd. (Overigens zou hij met een
plek op het ereschavot nauwelijks onderdoen voor
zijn vriendin.) Nadat de organisatie haar verzoek te
mogen deelnemen had gehonoreerd, wierp zij zich
in de strijd, zonder echter te weten waaraan ze be-
gon. Dat ze met kop en schouders boven de con-
currentie zou uitsteken, verraste haar volkomen.
Uiteindelijk bleef Weerd haar achtervolger, de door-
trainde Irene Kinnegim van de Defensie Materieel
Organisatie, circa drie minuten voor. Vanzelfspre-
kend maakte de winnares geen aanspraak op de ti-
tel. Hetzelfde gold voor Kinnegim, omdat een de-
fensieburger volgens de regels van het Bureau
Internationale Militaire Sport evenmin militair
kampioen kan worden. En zo voltrok zich een op-
merkelijk scenario: de titel viel toe aan de als derde
geëindigde wachtmeester 1 (Marechaussee) Ellen
van de Maagdenburg. Kinnegim, nationaal een
‘subtopper’, zei na afloop met de gang van zaken te
kunnen leven. Wel wierp ze de vraag op waarom de
De winnaars van het NMK Triatlon. V.l.n.r. Rick Nijhoving,
Bas Borreman en Mathijs van Scheijen.
21 juni | Pagina 11
Klapwiekend met de armen, worstelen de deelnemers aan
de Olympische afstand zich door het kanaal bij Dronten.
wedstrijd niet wordt omgevormd tot een defensie-
kampioenschap. “Dan ben je van dit gedonder af.
Maar ik heb lekker gesport en was sneller dan twee
jaar geleden. Ik boek nog steeds progressie.”
TANDVLEES
Vooruitgang boekte ook sergeant 1 Bas Borre-
man. Na een tweede plek vorig jaar, worstelde hij
zich in de open klasse naar de zege. Daarmee ont-
troonde de landmachtmilitair de ster van 2006,
tweede luitenant Mathijs van Scheijen, die zich te-
vreden moest stellen met brons. Borreman sprak
van een soepele koers. “Maar omdat ik tussen
twee belangrijke triatlonevenementen inzat, moest
ik het fysiek slim aanpakken. Als ik alle registers
had opengetrokken, zou ik nu waarschijnlijk met
spierschade zitten. Toch waren mijn concurrenten
kennelijk niet bij machte me in te halen.”
De ‘zilveren’ Rick Nijhoving erkende de alleen-
heerschappij van Borreman volmondig. Voor het
goud gekomen, zag hij gaandeweg de strijd het
onmogelijke van zijn missie in. “Ik heb naar de
taal van mijn lichaam geluisterd.”
Wilde het lijf van Nijhoving wel meewerken, Van
Scheijen ontmoette snel na het begin de man met
de hamer, voor hem allesbehalve een verrassing.
De afgelopen weken trainde hij keihard voor be-
langrijke civiele wedstrijden en kreeg daarvoor op
het NMK klaarblijkelijk de rekening gepresenteerd.
“Ik wist vooraf dat het heel moeilijk zou worden.
Inderdaad, op elk onderdeel liep ik op mijn tand-
vlees.”
Dat de altijd goedlachse luitenant drie à vier mi-
nuten langzamer liep dan vorig jaar, vermocht
hem evenmin in een betere stemming te brengen.
Het NMK, dat normaliter in augustus plaatsgrijpt,
viel simpel op een ongunstig moment, conclu-
deerde hij. “Op de komende militaire wereldspe-
len hoop ik wel te vlammen.”
Die wens heeft de ‘nestor’ van de triatlon, ser-
geant 1 Sjako Kramer, eveneens. Op basis van zijn
goede prestatie verdiende hij een ticket voor India.
Kramer werd eerste in de categorie 36 jaar en ou-
der en reikte in het open klassement tot de vijfde
plek. Een prima prestatie, want de jaren beginnen
voor de luchtmachtman te tellen. Vergeleken met
hem zijn Borreman, Nijhoving en Van Scheijen
jonkies. Zelf echter leek Kramer na afloop een tikje
teleurgesteld. Ondanks een goede vorm, weigerden
de benen dienst, anders had hij meegedaan voor
een podiumplaats, stelde hij vast. “Ik mag de
nestor van het veld zijn, ik koester nog steeds de
ambitie om mee te doen met de jongeren.”●
UITSLAGEN OP
http://intranet.mindef.nl/kl/lo_sport/actueel/
nieuws/Nieuws_2007/06_jun_2007/
Uitslagen_triatlon.aspx
Daags na het NMK maakte de leiding van de mili-
taire ploeg, chef d’equipe majoor John Knijnenburg en
trainer-coach adjudant Rick van Trigt , de selectie be-
kend voor de militaire wereldspelen in oktober in India.
Heren: sergeant 1 Bas Borreman (KL), kapitein Rick
Nijhoving (KL), eerste luitenant Mathijs van Scheijen
(KL), tweede luitenant Henk Elbertsen (KLu), ser-
geant-majoor Sjaco Kramer (KLu). Dames: wacht-
meester 1 Ellen v/d Maagdenburg (KMAR), majoor
Danielle Krijgsman (KMAR), cadet-sergeant Karin v/d
Sangen (KLu), sergeant 1 Angelique v/d Linden (KL).
DEKAATJES
heten de gratis advertenties in de
Defensiekrant. De tekst van een De-
kaatje mag niet langer zijn dan veertig
woorden en kan alleen schriftelijk of
per e-mail worden ingediend. Plaat-
sing geschiedt zo spoedig mogelijk.
De redactie is niet verantwoordelijk
voor de inhoud, noch voor de ge-
volgen van de plaatsing. Op de en-
velop of in de e-mail graag ‘Dekaatje’
vermelden. Dekaatjes kunnen worden
ingestuurd naar de Defensiekrant,
postbus 20701, 2500 ES Den Haag of
defensiekrant@mindef.nl, onder ver-
melding van naam, adres, woonplaats
eventueel telefoonnummer, onderdeel
en registratienummer.
DIVERSEN
Gezocht: lange, sympathieke militair uit
trein Zwolle-Utrecht, vrijdag 8 juni, op
weg naar neusoperatie. Ik wil je graag nog
eens zien om te kijken of het is gelukt!
postvoorlaurianne@hotmail.com
Gezocht: vrijwilligers (ook veteranen) die
bij opbouw van een non-profit willen hel-
pen. We werken met jeugd op internatio-
nal gebied om projecten te ontwikkelen en
uitvoeren daar waar opbouw nodig is. Wij
zoeken: projectmanager(s), boekhouder/
accountant, manager vrijwilligersopbouw,
fondsenwerver, website developer/master.
Goede kennis engelse taal nodig. Contact:
Herma-Joze Blaauwgeers, The Peace-
Brokers Inc/Stichting ThePeaceBrokers
Netherlands, CBD Den Haag, 070-316
6720/06 2223 1426, HJBM. Blauwgeers-
@mindef.nl .
Gevraagd: Oude en nieuwe schouderem-
blemen van de koninklijke landmacht,
oude emblemen van de EOD. J. Ringel-
berg, tel.: 0111-692 056.
Te koop: Motor Yahama R1,bjr 2000, km
stand 23500, bevindt zich in zeer goede
staat, met alle originele onderdelen en toe-
behoren. Voor meer info kunt u contact op
nemen met 06-46074281, of mailen naar
tireko@live.nl
Te koop: Nieuwe schietjas (door verkeerd
advies slechts 2x gedragen) Confectie jas
heren maat 56/58 (mouwen zijn 2 cm in-
gekort). Binnenkant 100% katoen/kanvas.
Buitenzijde leer blauw/wit. Vr.pr. 1 179,-.
Info 06-53347546.
RECREATIE
Te huur: Op camping ‘Boomhiemke’,
Ameland, een 4/5 persoons stacaravan,
compleet ingericht met aparte slaapka-
mers. Incl. toegang tot zwembad. Tel.:
0511-474 013.
Te huur: Texel, knus 4-pers.vakantiehuisje
met zonnige tuin. V.v. 2 slpkmrs (1 met 2
1-pers.bedden, 1 met stapelbed), toilet,
CV, keuken, ktv. Huisdieren tegen 1 10,-
vergoeding welkom. Prijs voor week 33,
1 375,-. In juni en sept midweek of lang-
weekend 1 139,-, week 1 249,-. Inl.: 0222
312 671 of 06 2397 8885.
Verhuur: 6 persoons Doerak 780 AK mo-
torjacht aan defensiemedewerkers v.a.
1 350.- per week. Borg en eigen risico,
1 150,- . Voor verhuur vanuit Sassenheim
(Kagerplassen) Ben Leijerweert, tel.: 0252-
375 230 of 06-5228 1117. Zie
www.deboet.info of defensie intranet on-
der DMO/Service/ontspanning.
Verhuur: 6 persoons Doerak 780 AK mo-
torjacht aan defensiemedewerkers v.a.
1 350.- per week. Borg en eigen risico,
1 150,-. Voor verhuur vanuit Brabant Pieter
Schenk , tel.: 0162-432 841 of 06-5189
8764. Zie www.deboet.info of defensie in-
tranet onder DMO/Service/ontspanning.
Te koop: Demirtas, Turkije, klein rustig
dorpje 20 km oostwaarts van Alanya, villa
met 3 slpkmrs, voll.inger. Op vakantie-
park (30 woningen vnl Nederlanders).
Zwembad aanw., 350 m van zee. Geen
massa-toerisme! Vr.pr. 1 115.000,-. Inf.:
trutoro@quicknet.nl of 06-4530 8355.
Te koop: Kajuitzeilboot Vecteur 22, bjr
1986 goed onderhouden. Met 9,9 pk Ya-
maha bb (1991). 6.60 x 2,45 x 1,1. Incl. 1
jaar ligplaats IJsselmeer (Lelystad). Vr.pr.
1 5.000,-. Tel 06-2891 5906 of
jong52@zonnet.nl
 21 juni | Pagina 12

DUIZEND SCHITTERENDE ZONNEN Colofon

DEN HAAG - Ook zo genoten
van ‘De Vliegeraar’ van Khaled
Hosseini? Dan is er verheugend
nieuws. Dit bijna niet te over-
treffen mooie, voor een deel
autobiografische boek, heeft
sinds afgelopen maand een op-
volger: ‘Duizend Schitterende
zonnen’. Daarmee is Hosseini er
wederom in geslaagd een aan-
grijpende, meeslepende roman
te schijven. En ook dit keer is
het absoluut een aanrader.
Hosseini neemt de lezer in eer-
ste instantie mee naar het Afgha-
nistan van 1959, waarin Mariam
wordt geboren. Onder zeer pri-
mitieve omstandigheden leeft ze
alleen met haar moeder net bui-
Het Turkse fregat Barbaros in actie. ten Herat in een piepklein hutje.
Het meisje wordt gekleineerd tot
poging naar Pakistan mislukt. De Defensiekrant is een wekelijkse
Het leven voor Mariam en Laila uitgave van de directie Voorlichting &
lijkt niet beroerder te kunnen Communicatie van het Ministerie van
worden, totdat de Taliban in 1996 Defensie bestemd voor het gehele
Kaboel binnentrekt. Het islamiti- Defensiepersoneel.
sche terreurbewind van deze fun-
damentalistische beweging houdt Hoofdredacteur a.i.:
aan tot 9 september 2001 wan- Wiebren Tabak
neer gekaapte vliegtuigen het (070 - 318 66 77)
World Trade Center in New York
binnenvliegen. De beschuldi- Redactie:
gende vingers wijzen al snel naar Evert Brouwer
Al-Qaida voorman Osama bin La- (070 - 318 83 30)
den en zijn gastheren, de Taliban. Jack Oosthoek
Kort daarna verdrijven de Ameri- (070 - 318 83 41)
kanen met een militaire actie het Monique van Rijen-Bos
bewind in Kaboel. Een coalitie- (070 - 318 83 74)
macht van westerse landen pro- André Twigt
beert vervolgens het land te pacifi- (070 - 318 83 36)
ceren en op te bouwen. Voor de
bevolking in Kaboel breken einde- Redactiesecretariaat en

EOV-beproeving in Noorwegen en met, maar achteraf gezien wa-

ren het niet eens haar slechtste
jaren. Die dienden zich pas aan
lijk betere tijden aan.
De herinneringen aan vroeger
van Laila en Mariam, het dage-
administratie: Marianne Beck

Telefoon: (070) 318 83 26, via het

STAVANGER - Deze maand
zijn in Noorwegen de jaarlijkse
EOV beproevingen van maritime
capability group 8 gehouden. De
omgeving van Stavanger en het
zuidelijker gelegen Farsund
vormden het strijdtoneel van
luchteenheden met gesimu-
leerde dreigingen en oorlogs-
schepen met een arsenaal aan
EOV-middelen. Dit jaar waren er
tien landen betrokken bij de be-
proevingen. De organisatie be-
rustte bij Nederland en Noorwe-
gen.
De maritime capability group 8
(MCG/8) houdt zich bezig met
het organiseren van EOV*-be-
proevingen, is verantwoordelijk
voor de planning en de uitvoe-
ring, stelt de doelstellingen vast
en zorgt dat de deelnemers bij
toerbeurt de organisatie op zich
nemen. De opzet is om de EOV-
behoeften op elkaar af te stem-
men, zodat een mate van stan-
daardisatie van apparatuur ont-
staat, wat de samenwerking ver-
betert en dus de beheersing van
Concentratie bij de deelnemers.
MILITAIR HISTORICI ONTVANGEN
GERENOMMEERDE SCHOUWENBURGPRIJS
SOESTERBERG - Drs. Ben
Schoenmaker en drs. Herman
Roozenbeek hebben onlangs in
het Evenementencentrum Ca-
sino Soesterberg uit handen van
prof.dr. J.R. Bruijn, voorzitter
van de Stichting Schouwenburg
Fonds, de driejaarlijkse prijs
voor een wetenschappelijke mili-
tair-historische studie ontvan-
gen. De laureaten, beiden werk-
zaam bij het Nederlands Insti-
tuut voor Militaire Historie
(NIMH), kregen deze door het
Fonds ingestelde prijs vanwege
hun redactie en auteurschap van
de uitgave Vredesmacht in Liba-
non. De Nederlandse deelname
het elektromagnetische spec-
trum.
Het gebruik van vliegtuigen
met dreigingsimulators vormt
een belangrijk onderdeel van de
jaarlijkse EOV-beproevingen van
MCG8. De toestellen vliegen tus-
sen 100 en 2500 voet en voeren
dan runs uit op de schepen. Lig-
gen de vliegtuigen eenmaal op
koers, dan worden op tien tot
twaalf mijl afstand de simulators
geactiveerd en in staat gesteld
een doelschip in hoek en afstand
te zoeken. Zodra een lock-on
wordt gemeld, kan het aangeval-
len schip beginnen met het uit-
voeren van verdedigingsmaatre-
gelen. Aan het eind van iedere
run volgt een kort verslag van
het resultaat.
Tijdens de voorbereiding van
de oefening benadrukte de com-
mandant van NATO taakgroep
SNMG1, de Amerikaanse com-
mandeur Michael Mahon, het
belang van dergelijke beproevin-
gen voor de NAVO. Het is een
unieke gelegenheid om tactie-
aan UNIFIL 1979-1985 (2004).
De jury, onder leiding van
prof.dr. Duco Hellema van de
Universiteit Utrecht, oordeelde
unaniem dat het boek een ge-
slaagd voorbeeld is van modern
militair-historisch onderzoek:
ruim opgezet, goed in de bre-
dere maatschappelijke ontwikke-
lingen ingekaderd, analytisch
sterk, vlot geschreven en aan-
trekkelijk uitgegeven.
Vredesmacht in Libanon, ISBN
9789053529867, kan tot 15 sep-
tember 2007 voor de prijs van
e 34,- (normale prijs e 42,50)
besteld worden bij Uitgeverij
Boom: www.boomsun.nl.●
ken te valideren en te demon-
streren. Dat dit nog steeds
noodzakelijk is, illustreerde hij
met het tragische incident van
enkele maanden geleden waar-
bij een Israëlisch fregat voor de
kust van Libanon werd getrof-
fen door een vijandelijke raket.
Mahon besloot met te zeggen
dat de beproevingen alleen suc-
cesvol kunnen zijn als alle deel-
nemers serieus werk maken
van het registreren van data.
Pas dan is een zinvolle analyse
achteraf mogelijk.
Na die wijze woorden gingen
schepen en vliegtuigen een
week lang met elkaar aan het
sparren. Een van de eerste
testen - calibratie van de EOV-
systemen - werd uitgevoerd met
Excalibur, als opwarmertje voor
het grotere werk in het zuiden.
Daar hadden de experimenten
met de vliegtuigen en simula-
tors plaats en werden profielen
van de schepen gemaakt. Som-
mige meetteams deden aan de
hand van radiofrequenties, an-
dere bematen de infrarood sig-
natuur van de schepen. TNO
legde hun contouren vast door
middel van laserapparatuur.
In de tweede helft van dit jaar
moet duidelijk worden of ieder-
een zich heeft gehouden aan
het advies van COM SNMG1. In
die periode vindt namelijk de
gedetailleerde analyse van data
plaats.● (Ingekorte tekstbijdrage en
foto’s: Harry Mühren, wetenschappelijk
medewerker bij TNO)
* Elektronische Oorlogvoering
in Kaboel nadat Mariam als vijf- militaire net: 501, tst. 88326
tienjarige is uitgehuwelijkt aan Fax (070) 318 74 32
de dertig jaar oudere Rasheed. In
het begin schenkt hij haar nog Defensiesite: www.mindef.nl
enige aandacht, maar verplicht
haar wel op straat een burka te E-mail: defensiekrant@mindef.nl
dragen. Hij ontpopt zich echter
tot een ware tiran wanneer Ma- Bezoekadres: Kalvermarkt 38,
riam niet in staat blijkt hem een 2511 CB Den Haag
zoon te schenken.
Inmiddels bereidt krijgsheer Postadres: Postbus 20701, 2500 ES
Ahmad Shah Masud zich voor Den Haag, MPC 58B
op een jihad tegen de Sovjets,
die in 1979 Afghanistan zijn De inhoud van de artikelen in de
binnengevallen. In Kaboel hoopt Defensiekrant hoeft niet nood-
men dat de Mujahedin snel als zakelijkerwijs de mening van de
overwinnaars de stad binnen- minister van Defensie of de
trekken. Het duurt echter nog krijgsmachtleiding weer te geven.
tot 1989 voordat de laatste Rus- Ingezonden brieven dienen
sen de Afghaanse hoofdstad ver- betrekking te hebben op eerder in de
laten. Nog eens drie jaar verder lijkse lijden, het verlies van ge- Defensiekrant geplaatste artikelen.
zijn eindelijk alle communisten liefden en vrienden door oor- Zij geven uitsluitend de mening van
het land uit. Dan raken de Muja- logsgeweld, grijpen de lezer on- de inzender weer en kunnen door de
hedin onderling slaags. Hevige herroepelijk bij de keel. Het kan redactie worden bekort.
gevechten breken uit in Kaboel. niet anders dan dat die ervan Overname van artikelen of delen
Op een dag treft een raket het overtuigd raakt dat vrouwen als daarvan is alleen toegestaan met
huis van tienermeisje Laila en Laila en Miriam een beter leven toestemming van de redactie.
haar ouders. Rasheed, die op verdienen. De toekomst zal uit- Aan rechtspositionele informatie kan
een steenworp afstand woont, wijzen of ISAF dit kan bewerk- geen recht worden ontleend. Deze
graaft haar uit het puin en vangt stelligen. informatie wordt in algemene
haar op. Laila is helemaal alleen De gebonden versie van ‘Dui- bewoordingen en met terzijde lating
op de wereld. Uiteindelijk heeft zend schitterende zonnen’, uit- van details weergegeven.
ze geen andere keus dan te trou- gegeven door De Bezige Bij, be- Voor volledige informatie wordt
wen met Rasheed en zijn tweede vat de nodige foto’s en ligt voor verwezen naar de officiële stukken.
vrouw te worden. e 24,90 in de boekhandel.
Niet alleen Mariam krijgt nu ISBN: 978.90.234.2576.2. De Abonnementen:
met enige regelmaat alle hoeken paperback met ISBN: Per jaar N 13,61. Voor het buitenland
van het huis zien, ook Laila als zij 978.90.234.2606.6 kost N 15,88. Opgave schriftelijk bij admi-
een dochtertje baart in plaats van e 19,90.● nistratie Defensiekrant (zie boven), in
de felbegeerde zoon. Een vlucht- Tekst: Monique van Rijen het geval van een dienstabonnement.
Particuliere abonnees kunnen zich op-
geven bij: Abonnementenland, postbus
20, 1910 AA Uitgeest, tel. 0251-31 39
Defensie Evenementenkalender 39, waarna een acceptgirokaart wordt
toegezonden.
De verkorte versie van de Defensie Evenementenkalender vermeldt
voor de komende tijd de volgende evenementen: Adreswijziging:
22 juni Orkest van de Koninklijke Luchtmacht “On Broadway”; Het verdient aanbeveling adres-
Dussen wijzigingen vroegtijdig en uitsluitend
23 juni Openluchtconcert Fanfarekorps Koninklijke Landmacht schriftelijk op te geven; het kost enkele
“Bereden Wapens”; Roosendaal weken voor het nieuwe adres in het
23 juni Open Dag brandweer Leeuwarden m.m.v. de Koninklijke verzendbestand is opgenomen.
Landmacht; leeuwarden
24 juni “Veldkeukens van het leger” in het Legermuseum; Delft Layout:
26 juni Rondleiding op landgoed Bronbeek; Arnhem Theo Olsthoorn (UnitedGraphics,
29 juni Nationale Veteranendag; Den Haag postbus 659, 2700 AR Zoetermeer)
1 juli Historische en moderne soldaten in het Legermuseum; Delft
1 juli Theatervoorstelling “Vlucht van de eeuw” in het Militaire Druk:
Luchtvaartmuseum; Soesterberg DeltaHage, Den Haag
3 juli Kinderworkshop “vliegen” in het Militaire Luchtvaartmu- ISSN: 0167-0808
seum; Soesterberg
4 juli Theatervoorstelling “Vlucht van de eeuw” in het Militaire
Luchtvaartmuseum; Soesterberg
5 juli Kinderworkshop “straalmotor” in het Militaire Luchtvaart-
museum; Soesterberg
8 juli Theatervoorstelling “Vlucht van de eeuw” in het Militaire
Luchtvaartmuseum; Soesterberg
8 juli “Verhalen van Bronbeek”; Arnhem
8 juli Historische en moderne soldaten in het Legermuseum; Delft
Surf voor meer informatie naar www.defensie.nl en klik via ‘Actueel’
op de link Evenementen. Voor veel medewerkers van Defensie ook
bereikbaar via intranet.●