ชื่อ นางสาวณัฐวรา คาลอย รหัส 601010045

ใบงานวิชาเภสัชระบาดวิทยา 464441 ภาคการศึกษาที่ 1/2563

ให#นักศึกษาใช#เอกสารวิจัยเรื่อง Effectiveness of pharmacist-participated warfarin therapy
management: a systematic review and meta-analysis ตอบคำถามตTอไปนี้

1. ที่มาของการศึกษาเป]นอยTางไร มีความเหมาะสมหรือไมT มีข#อมูลสนับสนุนมากน#อยเพียงไร (2

คะแนน)
ตอบ ที่มาของการศึกษามีความเหมาะสมและมีข#อมูลที่สนับสนุนเพียงพอโดยมีการอ#างถึงหลาย
การศึกษา วTาการมีเภสัชให#คําแนะนําเรื่องการใช#ยา warfarin จะสามารถชTวยลดความเสี่ยงของ
อาการไมTพึงประสงคkจากยา warfarin ได#

2. ผู#วิจัยระบุวัตถุประสงคkชัดเจนหรือไมT อยTางไร (1 คะแนน)

ตอบ ชัดเจน โดยวัตถุประสงคkของงานวิจัยนี้ยังขาดข#อสรุปที่ชัดเจนระหวTางการใช#ยา warfarin แบบมี
เภสัชกรให#คําแนะนําและไมTได#มีการให#คําแนะนําโดยเภสัชกร ผู#วิจัยจึงได#จัดทําการวิจัยขึ้นมา เพื่อหา
ข#อสรุป

3. วิพากษkความเหมาะสมของแหลTงข#อมูลรวมถึงวิธีการเลือกงานวิจัยวTาทำอยTางไร และเหมาะสมหรือไมT
(3 คะแนน)
ตอบ มีความเหมาะสมของแหลTงข#อมูลรวมถึงวิธีเลือกงานวิจัย เนื่องจากผู#วิจัยมีการค#นหาข#อมูล
งานวิจยั จากหลากหลายฐานข#อมูล ได#แกT MEDLINE, SCOPUS, EMBASE, IPA, Cochrane, Thai
index Medicus and Thai Medical Index นอกจากนี้ยังได#สอบถามจากผู#เขียนงานวิจัยและ
ผู#เชีย่ วชาญ และมีการค#นหาเอกสารงานวิจัยทั้งภาษาไทยและภาษาอังกฤษในการค#นหาแบบวิธีตTางๆ

4. อธิบายประชากร กลุTมตัวอยTาง สิ่งทดลอง ผลลัพธk วTามีความชัดเจนหรือไมTอยTางไร (3 คะแนน)

ตอบ มีการระบุถึงกลุTมประชากร กลุTมตัวอยTาง สิ่งทดลอง และผลลัพธkไว#อยTางชัดเจน ใน Table S1วTา
เป]นผู#ป…วยอายุเฉลี่ย 62.5 ป‰, เพศชาย, เก็บข#อมูลจาก ambulatory care, เป]นผู#ใช# warfarin ใหมT, มี
การระบุหน#าที่ของเภสัชและความเกี่ยวข#องกับยา warfarin สTวนผลลัพธkก็ได#มีการระบุไว#ชัดเจนวTา
เป]นอาการ bleeding ที่เกิดจากการใช#ยา warfarin, Thromboembolic events และ mortality
5. อธิบายการประเมินคุณภาพการศึกษาวTาเป]นอยTางไร มีความเหมาะสมหรือไมT (2 คะแนน)
ตอบ มีการประเมินคุณภาพจาก Jadad scale และ mean Dowms score โดยระบุวTาหลังจาก
ประเมินคุณภาพการศึกษาแล#วพบวTา งานวิจัย RCTs ทั้ง 5 งานวิจัยจัดอยูTในคุณภาพสูง เนื่องจากได#
คะแนน Jadad scale 3 คะแนน และ mean Dowms score 24.2 คะแนน จึงมีความเหมาะสม

6. วิพากษkการวิเคราะหkวTามีอะไรบ#างและความเหมาะสม (3 คะแนน)
ตอบ มีความเหมาะสม โดยทำการวิเคราะหkจาก
- Meta-analysis : ดูbleeding ที่เกิดจากการใช#ยา warfarin, Thromboembolic events และ
mortality ทั้งงานวิจัยที่เป]นรูปแบบ RCTs และ non-RCTs
- Heterogeneity : ประเมินโดยใช# Q-statistic โดยกําหนดคTา P-value < 0.10 ไว#เป]น
heterogeneity และมีการใช# Percentage of inconsistency index (I2) ประเมินดัชนีความ
ไมTสอดคล#องของผลการศึกษา
- Publication bias : ใช# Begg’s test ทํา funnel plot และใช# Egger’s regression asymmetry
test โดยระบุ P-value < 0.05 วTามี publication bias

7. อธิบายทุกตาราง และรูป วิพากษkความเหมาะสมของการนำเสนอผลการศึกษา (4 คะแนน)

ตอบ รูปที่ 1 : Flow diagram อธิบายการคัดเลือกงานวิจัยศึกษาที่จะใช#ในการทํา meta-analysis
โดยระบุชัดเจนทั้ง excluded และ included criteria จึงมีความเหมาะสม
- รูปทTี 2 : Forest plot ของการเปรียบเทียบอาการไมTพึงประสงคk total bleeding ระหวTางการมี
เภสัชกรให#คําแนะนําดูแลการใช#ยาwarfarin และ การไมTมีเภสัชกรให#คําแนะนําดูแลการใช#ยา
warfarin ผลการวิเคราะหkจะแบTงเป]น 2 การศึกษา คือ ผลการวิเคราะหkการศึกษาแบบ RCTs ได#ผล
คือ Risk ratio=0.51, 95%CI = 0.28-0.94 หมายความวTา การมีเภสัชกรให#คําแนะนําดูแลการใช# ยา
warfarin มีผลทําให#เกิดอาการไมTพึงประสงคk total bleeding เป]น 0.51 เทTาของการไมTมเี ภสัชกรให#
คําแนะนําดูแลการใช#ยา warfarin อยTางมีนัยสําคัญทางสถิติ, I2=0.0%, P=0.431 หมายถึงความวTา
การศึกษานี้ไมTมี heterogeneity และผลการวิเคราะหkการศึกษาแบบ non-RCTs ได#ผลคือRisk
ratio=0.71, 95%CI = 0.52-0.96 หมายความวTาการมีเภสัชกรให#คําแนะนําดูแลการใช#ยา warfarin
มีผลทําให#เกิดอาการไมTพึงประสงคk total bleeding เป]น 0.71 เทTาของการไมTมีเภสัชกรให#คําแนะนํา
ดูแลการใช#ยา warfarin อยTางมีนัยสําคัญทางสถิติ, I2=76.9%, P=0.000 หมายความวTา การศึกษานี้มี
heterogeneity และมีดัชนีความไมTสอดคล#องกันสูง ซึ่งก็แสดงออกมาได#เหมาะสม
- รูปที่ 3 : Forest plot ของการเปรียบเทียบอาการไมTพึงประสงคk Major bleeding ระหวTางการมี
เภสัชกรให#คําแนะนําดูแลการใช#ยาwarfarin และ การไมTมีเภสัชกรให#คําแนะนําดูแลการใช#ยา
warfarin โดยผลการวิเคราะหkจะแบTงเป]น 2 การศึกษา คือ ผลการวิเคราะหkการศึกษาแบบ RCTs
ได#ผลคือ Risk ratio=0.64, 95%CI=0.18-2.36 หมายความวTาไมTความแตกตTางกันระหวTางการมี
เภสัชกรให#คําแนะนําดูแลการใช#ยาwarfarin และการไมTมีเภสัชกรให#คําแนะนําดูแลการใช#ยา
warfarin ตTอผลการเกิดอาการไมพTึงประสงคk Major bleeding อยTางมีนัยสำคัญทางสถิติ ,
I2=12.2%,P=0.332 หมายความวTา การศึกษานี้ไมTมี heterogeneity และมีดัชนีความไมTสอดคล#อง
กันต่ำ และ ผลการวิเคราะหkการศึกษาแบบ non-RCTs ได#ผลคือ Risk ratio=0.49, 95%CI=0.26-
0.93 หมายความวTา การมีเภสัชกรให#คําแนะนําดูแลการใช#ยา warfarin มีผลทําให#เกิด Major
bleeding เป]น 0.49 เทTาของการไมTมเี ภสัชกรให#คําแนะนําดูแลการใช#ยา warfarin อยTางมีนัยสําคัญ
ทางสถิติ, I2=46.7%, P=0.044 หมายความวTา การศึกษานีม้ ี heterogeneity และมีดัชนีความไมT
สอดคล#องกันปานกลาง ซึ่งถือวTาแสดงผลออกมาได#อยTางเหมาะสม
- รูปที่ 4 : Forest plot เป]นการเปรียบเทียบ Thromboembolic events ระหวTางการมีเภสัชกรให#
คําแนะนําดูแลการใช#ยา warfarin และ การไมTมีเภสัชกรให#คําแนะนําดูแลการใช#ยา warfarin โดยผล
การวิเคราะหkจะแบTงเป]น 2 การศึกษา คือ ผลการวิเคราะหkการศึกษาแบบ RCTs ได#ผลคือ Risk
ratio=0.79, 95%CI=0.33-1.93 หมายความวTาไมTความแตกตTางกันระหวTางการมีเภสัชกรให#
คําแนะนําดูแลการใช#ยา warfarin และการไมTมีเภสัชกรให#คําแนะนําดูแลการใช#ยา warfarin ตTอผล
การเกิด Thromboembolic events อยTางมีนัยสําคัญทางสถิติ, I2=0.0%, P=0.975 หมายถึงวTา
การศึกษานี้ไมTมี heterogeneity และ ผลการวิเคราะหkการศึกษาแบบ non-RCTs ได#ผลคือ Risk
ratio=0.37, 95%CI=0.26-0.53 หมายความวTาการมีเภสัชกรให#คําแนะนําดูแลการใช#ยา warfarin มี
ผลทําให# Thromboembolic events เป]น 0.37 เทTาของการไมTมีเภสัชกรให#คําแนะนําดูแลการใช#ยา
warfarin อยTางมีนัยสําคัญทางสถิติ, I2=3.7%, P=0.410 หมายถึงวTาการศึกษานี้ไมTมี heterogeneity
และมีดัชนีความไมTสอดคล#องกันต่ำ ซึ่งถือวTาแสดงผลออกมาได#อยTางเหมาะสม
- ตารางที่1: การเปรียบเทียบ bleeding ระหวTางการมีเภสัชกรให#คําแนะนําดูแลการใช#ยา warfarin
และการไมTมีเภสัชกรให#คําแนะนําดูแลการใช#ยา warfarin โดยระบุยTอยจาก outcomes ของ
การศึกษา เชTน major bleeding, Thromboembolic events, Warfarin-related mortality เป]น
ต#น มีการระบุผลข#อสรุปไว#ตTาง ๆ ทั้งคTา Risk ratio, 95%CI, I2 , P-value และ P-value สําหรับ
heterogeneity ซึ่งถือวTาแสดงผลออกมาได#อยTางเหมาะสม
 - ตารางที่ 2 : sensitivity และการทํา subgroup analyze โดยแยก outcomes เป]นยTอย ๆ ตาม
รูปแบบการศึกษาและ guideline ที่ใช#ในการอ#างอิง โดยมีการรายงานคTาเป]น Risk ratio และ
95%Cl ซึ่งถือวTาแสดงผลออกมาได#อยTางเหมาะสม

8. งานวิจัยนี้มี bias ที่นTาจะเกิดขึ้นได#บ#างหรือไมT ชนิดใดบ#าง ให#ระบุเหตุผลประกอบ (3 คะแนน)

ตอบ - Publication bias เพราะผู#ทําการวิจัยอาจจะคัดเลือกมาแคTงานวิจัยที่ได#รบั การตีพิมพk
- Investigation bias เพราะผู#ทําการวิจัยอาจตั้งใจเลือกแคTบางงานวิจัยให#วิเคราะหkผลได#

9. ผูว# ิจัยได#ทำกระบวนการใดๆเพื่อลด bias ในงานวิจัยนี้หรือไมTอยTางไร (2 คะแนน)

ตอบ มีการแยกข#อมูลและวิเคราะหkข#อมูลจํานวน 2 คน ซึ่งเป]นการลด Investigation bias

10. ผู#วิจัยได#ระบุการทำ sensitivity หรือไมT เหมาะสมหรือไมT ถ#าไมTมีการทำควรจะทำ และทำในเรื่องใด

(2 คะแนน)
ตอบ ผู#ทำการวิจัยได#มีการระบุการทํา sensitivity ไว#ในตารางที่ 2 ของการวิจัยนี้ ซึ่งมีความเหมาะสม
เนื่องจากมีการวิเคราะหkแยกเปรียบเทียบผลของข#อสรุปออกเป]นยTอย ๆ ตาม outcomes คุณภาพ
ของงานวิจัยที่นํามา pooled estimate

11. การศึกษานี้มีจุดแข็งอะไรบ#าง ในความคิดเห็นของนักศึกษา (2 คะแนน)

ตอบ มีการรายงานผลการวิเคราะหk pool estimate ละเอียด โดยแยกเป]นหัวข#อยTอย ๆ ของ
outcomes และทำการเปรียบเทียบระหวTางงานวิจัยที่ศึกษาในรูปแบบของ RCTs และ non-RCTs
รวมถึงการทํา sensitivity และ subgroup analyze อีกด#วย

12. วิพากษkความนTาเชื่อถือของผลการศึกษา (2 คะแนน)

ตอบ มีความนTาเชื่อถือ เพราะได#มีการทําการ pool estimate ผลการวิเคราะหkแยกยTอยตาม
outcomes ตTาง ๆ และมีการตัดบางการศึกษาที่มี heterogeneity ออก และวิเคราะหk sensitivity
ทํา subgroup analyze และทํา Begg’s test and Egger’s test แล#วไมTพบ publication bias

13. นักศึกษาจะแนะนำการใช#การศึกษานี้ในทางปฏิบัติอยTางไรบ#าง (2 คะแนน)

ตอบ ค#นหาข#อมูลของงานวิจัยศึกษาที่ไมTได#รับการตีพิมพkหรืองานวิจัยของภาษาอื่นๆ ด#วย หรือมีการ
เข#ารTวมการประชุมสัมมนาวิชาการเพื่อให#ได#ข#อมูลที่จะนำมาวิเคราะหkได#มากขึ้น