CHUYÊN ĐỀ 1.

CẤU TRÚC VÀ CHỨC NĂNG CỦA TẾ BÀO NHÂN SƠ

Câu 1. So sánh nhiễm sắc thể và plasmid?
Câu 2. Penicilin và lyzozim có thể tác động rõ rệt đến quá trình tổng hợp thành vi khuẩn Gram dương nhưng vì
sao lại ít gây tác động đến vi khuẩn Gram âm?
Câu 3. Có 2 hộp petri không có nhãn, chứa môi trường dinh dưỡng có thạch. Được biết 1 hộp cấy tụ cầu khuẩn
Staphylococcus, hộp còn lại cấy vi khuẩn Mycoplasma. Người ta tẩm penixillin vào 2 khoanh giấy rồi dán lên
mặt mỗi đĩa thạch. Đặt các hộp vào tủ ấm cho vi khuẩn mọc. Sau 24 giờ lấy ra quan sát thấy ở một hộp, xung
quanh khoanh giấy tạo vòng vô khuẩn. Hỏi hộp đó chứa vi khuẩn nào? Giải thích?
Câu 4.
Cho vào mỗi ống nghiệm A và B 5ml dịch huyền phù vi khuẩn uốn ván (Clostridium tetani) đem nuôi ở 32 –
35oC. Ống nghiệm A nuôi trong 10 ngày, ống nghiệm B nuôi trong 24 giờ. Tiêu bản nhuộm Gram dịch vi khuẩn
trong ống nghiệm A và B được mô tả theo hình sau:

- Ghi chú thích cho các số (1), (2) trên hình.

- Giải thích kết quả của thí nghiệm trên.
- Quá trình hình thành cấu trúc (2) diễn ra như thế nào?
- Đun nóng dịch A và dịch B ở 80oC trong 15 phút, sau đó để nguội rồi cấy dịch A, B vào môi trường đặc phù
hợp của 2 đĩa petri riêng rẽ và ủ trong 12 giờ. Đĩa nào có nhiều khuẩn lạc hơn? Tại sao?

Câu 5. Trong nhuộm Gram, người ta thực hiện các bước lần lượt như sau:
I. Cố định tiêu bản.
II. Nhuộm bằng tím kết tinh.
III. Xử lí tiêu bản bằng lugol.
IV. Xử lí tiêu bằng cồn hoặc axêtôn.
V. Nhuộm bổ sung bằng thuốc nhuộm phụ màu hồng.
Kết quả:
- Trường hợp 1: Một học sinh quên xử lí tiêu bản bằng lugol. Kết quả nhuộm sẽ như thế nào? Giải thích.
- Trường hợp 2: Một học sinh quên xử lí tiêu bản bằng cồn. Kết quả nhuộm sẽ như thế nào? Giải thích.
Câu 6. Có một ống hình chữ U, ở hai nhánh bổ sung hai chủng vi khuẩn kháng kháng sinh:
+ Một nhánh bổ sung chủng S. aureus kháng penixili- Chủng A
+ Một nhánh bổ sung chủng S. aureus kháng Chloramphenicol- Chủng B
Sau một thời gian nuôi cấy người ta thấy ngoài hai chủng trên còn xuất hiện một chủng mới kháng cả penixilin
và chloramphenicol- Chủng C
a. Làm thế nào để chứng minh có sự tồn tại của chủng C?
b. Chủng vi khuẩn C có thể được hình thành bằng các cơ chế nào?
c. Nếu bổ sung enzim AND - aza vào hai nhánh của bình chữ U thì chủng C có được tạo ra không? Tại sao?
Câu 7. Có hai ống nghiệm A và B đều chứa cùng một loại môi trường nuôi cấy lỏng có bổ sung glucôzơ. Người
ta đưa vào mỗi ống nghiệm nói trên một số lượng vi khuẩn E.coli bằng nhau, sau đó nâng pH trong ống A lên
mức pH = 8,0 và hạ pH trong ống B xuống mức pH = 4,0. Sau cùng một thời gian nuôi cấy, giá trị pH trong ống
A giảm nhẹ còn pH trong ống B tăng lên.
a. Tại sao có sự thay đổi pH trong hai ống nghiệm A và B nói trên?
b. Giải thích sự thay đổi số lượng E. coli trong mỗi ống nghiệm sau một thời gian nuôi cấy?
Câu 8.
Màng tế bào chất là một lớp kép phospholipid được gắn với các protein. Nó đóng vai trò như một rào cản có thể
thẩm thấu có chọn lọc giữa tế bào và môi trường xung quanh, cho phép tương đối ít chất đi qua một cách tự do.
Các phân tử đi qua lớp kép lipid di chuyển vào và ra bằng cách khuếch tán đơn giản. Thẩm thấu là sự khuếch
tán của nước qua màng. Chuỗi vận chuyển điện tử trong màng đẩy ra các proton, tạo ra động lực proton được sử
dụng để tổng hợp ATP, hệ thống vận chuyển năng lượng và một số loại vận động.
1. Giải thích mô hình khảm chất lỏng.
2. Kể tên ba phân tử chuyển động tự do qua lớp kép lipid.
3. Tại sao các proton bị đẩy ra bởi hệ thống vận chuyển điện tử lại ở gần màng, thay vì trôi đi?

Câu 9.
Sự khuếch tán tăng cường không cần năng lượng. Một số hệ thống vận chuyển tích cực sử dụng động lực proton
như một nguồn năng lượng và những hệ thống khác sử dụng ATP. Chuyển vị nhóm thay đổi về mặt hóa học
một phân tử khi nó xâm nhập vào tế bào, thường là bằng cách phosphoryl hóa. Protein được bài tiết có một
chuỗi tín hiệu đặc trưng.
1. Sinh vật nhân sơ hiếm khi dựa vào sự khuếch tán tăng cường. Tại sao cái này rất?
2. Tại sao tế bào cần tiết ra protein?
3. Bạn có thể lập luận rằng chuyển nhóm là một hình thức vận chuyển tích cực?
Câu 10.
Peptidoglycan là thành phần đặc trưng, tham gia cấu trúc thành tế bào của vi khuẩn. Thành tế bào Gram dương
được cấu tạo bởi một lớp tương đối dày của peptidoglycan và axit teichoic. Thành tế bào Gram âm có một lớp
mỏng peptidoglycan và màng ngoài chứa lipopolysaccharid.Penicillin và lysozyme đều ảnh hưởng tới thành
peptidoglycan. Vi khuẩn Mycoplasma không có thành tế bào. Các thành viên của Archaea có nhiều loại thành tế
bào khác nhau.
1. Ý nghĩa của lipid A?
2. Hoạt động của penicillin khác với tác dụng của lysozyme như thế nào?
3. Giải thích tại sao penicillin chỉ tiêu diệt các tế bào đang nhân lên, trong khi lysozyme tiêu diệt tế bào trong
bất kỳ giai đoạn phát triển nào.

Câu 11.
Màng giáp và màng nhầy cho phép sinh vật bám vào các bề mặt và đôi khi bảo vệ vi khuẩn khỏi hệ
thống phòng thủ của vật chủ.
1. Màng giáp khác với màng nhầy như thế nào?
2. Giải thích tại sao chế độ ăn uống nhiều đường có thể dẫn đến sâu răng

Câu 12.
Trùng roi là cơ chế phổ biến nhất đối với nhu động của vi khuẩn. Hoá hướng động là sự di chuyển có
hướng của các tế bào về phía chất hấp dẫn hoặc ra khỏi chất xua đuổi. Pili cung cấp một cơ chế để gắn vào các
bề mặt cụ thể.
1. Lông nhung khác với nhung mao giới tính như thế nào về chức năng của chúng?
2. Thế nào là cơ chế hoá hướng động?