แผนการจัดการเรียนรู้

กลุ่มสาระการเรียนรู้คณิตศาสตร์ ชัน
้
ประถมศึกษาปี ที่ 6

หน่วยการเรียนรู้ที่ 4 เรื่อง ร้อยละและอัตราส่วน

เวลา 1 คาบ
แผนการจัดการเรียนรู้ที่ 7 เรื่อง โจทย์ปัญหาเกี่ยวกับร้อยละและ
เปอร์เซ็นต์

1.มาตรฐานการเรียนรู้

มาตรฐาน ค 1.1 เข้าใจความหลากหลายของการแสดงจำนวนระบบ

จำนวนการดำเนินการของจำนวนผลที่เกิดขึน
้ จากการดำเนินการสมบัติ
ของการดำเนินการและนำไปใช้

2.ตัวชีว
้ ัด
ค 1.1 ป.6/11 แสดงวิธีหาคำตอบของโจทย์ปัญหาร้อยละเกี่ยวกับการซื้อ
ขาย (ขาดทุน)

3.สาระสำคัญ
1. การแก้โจทย์ปัญหาเกี่ยวกับร้อยละเกี่ยวกับการซื้อ ขาย (ขาดทุน) เริ่ม
จากทำความเข้าใจปั ญหา วางแผนแก้ปัญหา ดำเนินการตามแผน และ
ตรวจสอบ

4.สาระการเรียนรู้
 1.โจทย์ปัญหาเกี่ยวกับร้อยละเกี่ยวกับการซื้อ ขาย (ขาดทุน)

5.สมรรถนะสำคัญ
1. แก้โจทย์ปัญหา
2. การสื่อสารและการสื่อความหมายทางคณิตศาสตร์
3. การให้เหตุผล

6.จุดประสงค์การเรียนรู้
1. นักเรียนสามารถแก้โจทย์ปัญหาเกี่ยวกับร้อยละเกี่ยวกับการซื้อ ขาย
(ขาดทุน)ได้

7.ชิน
้ งาน/ภาระงาน

1. หนังสือเรียน วิชาคณิตศาสตร์พ้น
ื ฐาน ชัน
้ ประถมศึกษาปี ที่ 6 บทที่ 4

เรื่องร้อยละและอัตราส่วน หน่วยย่อย 4.3 โจทย์ปัญหาเกี่ยวกับอัตราส่วน

และร้อยละ

8.กระบวนการจัดการเรียนรู้

ขัน
้ นำเข้าสู่บทเรียน
เรื่อง ร้อยละเปอร์เซ็นต์เกี่ยวกับการซื้อ ขาย (ขาดทุน)

การสอนโจทย์ปัญหาเกี่ยวกับการหาร้อยละหรือเปอร์เซ็นต์
ควรเริ่มจากโจทย์ปัญหา 1 ขัน
้ ตอน ครูอาจจัดกิจกรรม โดยนำ
สนทนาเกี่ยวกับสถานการณ์หน้า 127 ซึ่งเป็ นการหาจำนวนของ
ของสิง่ หนึ่ง เมื่อเทียบกับจำนวนทัง้ หมดเป็ น 100 ให้นักเรียนร่วม
 กันวิเคราะห์โจทย์ปัญหาทำความเข้าใจในสิ่งที่โจทย์ถาม และสิ่งที่
โจทย์บอกให้ชัดเจน ครูใช้การถาม-ตอบ ประกอบการอธิบาย โดย
เน้นความหมายของร้อยละ เพื่อนำไปสู่การหาคำตอบอย่างเป็ นขัน
้
ตอน จากนัน
้ ครูแนะนำให้ นักเรียนเรียบเรียงความสัมพันธ์ระหว่าง
จำนวนที่โจทย์กำหนด กับสิ่งที่โจทย์ต้องการเพื่อเชื่อมโยงไปสู่การ
หาคำตอบโดยการ ใช้บัญญัติไตรยางศ์ครูใช้การถาม-ตอบ ประกอบ
การอธิบายตัวอย่างหน้า 129-130 พร้อมให้นักเรียนตรวจสอบ
ความถูกต้องของคำตอบโดยใช้เครื่องคิดเลข แล้วร่วมกันทำ
กิจกรรม หน้า 130 และให้ทำ แบบฝึ กหัดเป็ นรายบุคคล

ขัน
้ สอน

โจทย์ปัญหาร้อยละเกี่ยวกับการซื้อ ขาย (ขาดทุน)

ตัวอย่างที่ 1 ออมสินขายหมวกให้ขุน 900 บาท ถ้าออมสินซื้อหมวกใบนี ้

ราคา 1,200 บาท ออมสินขาดทุนกี่เปอร์เซ็นต์
ขัน
้ ที่ 1 ทำความเขาใจปญหา
โจทย์ต้องการอะไร
(ออมสินขาดทุนกี่เปอร์เซ็นต์)
ขัน
้ ที่ 2 วางแผนแกปัญหา
จากโจทย์ที่กำหนดให้ ราคาหมวกสามารถคิดเป็ นเปอร์เซ็นต์ได้
โดยตรงหรือไม่
(ไม่ได้ เพราะราคาหมวกจำนวนเกิน 100 บาท จึงไม่สามารถเปรียบ
เทียบเป็ นเปอร์เซ็นต์ได้ ดังนัน
้ จะหาคำตอบโดยใช้การเทียบ
บัญญัติไตรยางศ์)
ขัน
้ ที่ 3 การดำเนินการตามแผน
สามารถเขียนเป็ นเปอร์เซ็นต์ได้อย่างไร
จะหาคำตอบโดยใช้การเทียบบัญญัติไตรยางศ์ได้อย่างไร
ออมสินขายหมวกขาดทุน 1,200 – 900 = 300 บาท
ทุน 1,200 บาท ขายขาดทุน 300 บาท
ขาดทุน 300
=
ทุน 1200
300÷ 12
¿
1200÷ 12
25
¿
100

ดังนัน
้ ออมสินขายหมวกขาดทุน 25%
ขัน
้ ที่ 4 ตรวจสอบ
แน่ใจได้อย่างไรว่า คำตอบที่ได้ถูกต้อง
ต้องหาว่า ออมสินขายหมวกขาดทุน 25%
ซึง่ หาได้จาก ขายหมวกขาดทุน 25% ของหมวกราคา 1,200 บาท
25
คิดเป็ น 1,200× 100 = 300 บาท
พบว่าสอดคล้องกับโจทย์ แสดงว่า 300% เป็ นคำตอบที่ถูกต้อง

ตัวอย่างที่ 2 ภีมม์ขายเก้าอีใ้ ห้ต้าราคา 2,660 บาท ขาดทุน 24% ภีมม์

ซื้อเก้าอีต
้ ัวนีม
้ าราคาเท่าใด
ขัน
้ ที่ 1 ทำความเขาใจปญหา
โจทย์ต้องการอะไร
(ภีมม์ซ้อ
ื เก้าอีต
้ ัวนีม
้ าราคาเท่าใด)
ขัน
้ ที่ 2 วางแผนแกปัญหา

จากโจทย์ที่กำหนดให้ เปอร์เซ็นต์ขาดทุนของเก้าอีส
้ ามารถคิดราคา
เก้าอีไ้ ด้โดยตรงหรือไม่
(ไม่ได้ เพราะ)
ราคาเก้าอีท
้ ี่ขายมีจำนวนเกิน 100 บาท จึงไม่สามารถเปรียบเทียบ
ได้ ดังนัน
้ จะหาคำตอบโดยใช้การเทียบบัญญัติไตรยางศ์

ขัน
้ ที่ 3 การดำเนินการตามแผน

สามารถเขียนเป็ นราคาเต็มได้อย่างไร

จะหาคำตอบโดยใช้การเทียบบัญญัติไตรยางศ์ได้อย่างไร

ทุนของเก้าอี ้ 100 บาท ขายขาดทุน 24 บาท

แสดงว่าขายเก้าอีร้ าคา 100 - 24 = 76 บาท
ถ้าขายเก้าอีร้ าคา 76 บาท จากทุน 100 บาท
100
ถ้าขายเก้าอี ้ 1 บาท จากทุน 76 บาท
100
ขายเก้าอีร้ าคา 2,660 บาท จากทุน 2,660 × 76 = 3,500 บาท
ดังนัน
้ ภีมภ์ซ้อ
ื เก้าอีต
้ ัวนีม
้ าราคา 3,500 บาท
ขัน
้ ที่ 4 ตรวจสอบ
 แน่ใจได้อย่างไรว่า คำตอบที่ได้ถูกต้อง

ต้องหาว่า ถ้าทุนของเก้าอีเ้ ป็ น 3,500 บาท ขายขาดทุน 24% จะ

ขายราคาเท่าใด
ซึง่ หาได้จาก ขายขาดทุน 24% ของ 3,500 บาท คิดเป็ น 3,500×
= 840 บาท
24
100

จะได้ว่า ภีมภ์ขายเก้าอีร้ าคา 3,500 - 840 = 2,660 บาท

พบว่าสอดคล้องกับโจทย์ แสดงว่า 3,500 บาท เป็ นคำตอบที่ถูก
ต้อง

แบบฝึ กหัด

ข้อที่ 1) บูมขายลำโพงคูห
่ นึ่งให้ป้างราคา 3,400 บาท ขายขาดทุน 20%
บูมซื้อลำโพงคู่นรี ้ าคาเท่าใด
ชัน
้ ที่ 1 ทำความเขาใจปญหา
โจทย์ต้องการอะไร
(บูมซื้อลำโพงคู่นรี ้ าคาเท่าใด)
ชัน
้ ที่ 2 วางแผนแกปัญหา

จากโจทย์ที่กำหนดให้ เปอร์เซ็นต์ขายขาดขุนของลำโพงสามารถคิด
ราคาซื้อลำโพงได้โดยตรงหรือไม่
(ไม่ได้ เพราะ)
ราคาขายลำโพงมีจำนวนเกิน 100 บาท จึงไม่สามารถเปรียบเทียบ
ได้ ดังนัน
้ จะหาคำตอบโดยใช้การเทียบบัญญัติไตรยางศ์)
ขัน
้ ที่ 3 การดำเนินการตามแผน

สามารถเขียนเป็ นราคาเต็มได้อย่างไร

จะหาคำตอบโดยใช้การเทียบบัญญัติไตรยางศ์ได้อย่างไร

ถ้าบูมซื้อลำโพงมา 100 บาท ขายขาดทุน 20 บาท

แสดงว่า บูมขายลำโพงราคา 100 - 20 = 80 บาท
ถ้าบูมขายลำโพงราคา 80 บาท ซื้อมา 100 บาท
100
ถ้าบูมขายลำโพลงราคา 1 บาท ซื้อมา 80 บาท
100
บูมขายลำโพงราคา 3,400 บาท ซื้อมา 3,400 × 80 = 4,250 บาท
ดังนัน
้ บูมซื้อลำโพงคู่นรี ้ าคา 4,250 บาท
ชัน
้ ที่ 4 ตรวจสอบ

แน่ใจได้อย่างไรว่า คำตอบที่ได้ถูกต้อง

ต้องหาว่า บูมซื้อลำโพงคู่นม
ี ้ าราคา 4,250 บาท ขายขาดทุน 20%
บูมขายลำโพงราคาเท่าใด
ซึง่ หาได้จาก ขายขาดทุน 20% ของ 4,250 บาท คิดเป็ น 4,250×
= 850 บาท
20
100

จะได้ว่า ร้านค้าขายชุดรับแขกราคา 4,250 - 850 = 3,400 บาท

พบว่าสอดคล้องกับโจทย์ แสดงว่า 4,250 บาท เป็ นคำตอบที่ถูก
ต้อง

ขัน
้ สรุป
1. ครูและนักเรียนร่วมกันอภิปรายสรุปเกี่ยวกับการหากำไร ขาดทุน
และการหาเปอร์เซ็นต์ของสิ่งที่ต้องการหาจากโจทย์ที่ทำมา ได้ว่า
นักเรียนเรียบเรียงความสัมพันธ์ระหว่างจำนวนที่โจทย์กำหนด กับ
 สิ่งที่โจทย์ต้องการเพื่อเชื่อมโยงไปสู่การหาคำตอบโดยการ ใช้
บัญญัติไตรยางศ์ครูใช้การถาม-ตอบ
2. นักเรียนทำแบบฝึ กเสริมทักษะ เรื่อง ร้อยละเปอร์เซ็นต์เกี่ยวกับ
การซื้อ ขาย (ขาดทุน) เป็ นการบ้านเพื่อทบทวนความรู้

การบ้าน

ข้อที่ 1) ขุนซื้อหมวกราคา 1,250 บาท ขายให้เพื่อน 850 บาท ขุนขาย

หมวกขาดทุนกี่เปอร์เซ็นต์
ขัน
้ ที่ 1 ทำความเขาใจปญหา
โจทย์ต้องการอะไร
(ขุนขายหมวกขาดทุนกี่เปอร์เซ็นต์)
ขัน
้ ที่ 2 วางแผนแกปัญหา

จากโจทย์ที่กำหนดให้ ราคาหมวกสามารถคิดเป็ นเปอร์เซ็นต์ได้

โดยตรงหรือไม่
(ไม่ได้ เพราะ)
ราคาหมวกจำนวนเกิน 100 บาท จึงไม่สามารถเปรียบเทียบเป็ น
เปอร์เซ็นต์ได้ ดังนัน
้ จะหาคำตอบโดยใช้การเทียบบัญญัติไตรยางศ์
ขัน
้ ที่ 3 การดำเนินการตามแผน

สามารถเขียนเป็ นเปอร์เซ็นต์ได้อย่างไร

จะหาคำตอบโดยใช้การเทียบบัญญัติไตรยางศ์ได้อย่างไร

ขุนขายหมวกขาดทุน 1,250 – 850 = 400 บาท

ทุน 1,250 บาท ขายขาดทุน 400 บาท
 400
ถ้าทุน 1 บาท ขายขาดทุน 1,250 บาท
400
ถ้าทุน 100 บาท ขายขาดทุน 100 × 1,250 = 32 บาท
ดังนัน
้ ขุนขายหมวกขาดทุน 32%
ขัน
้ ที่ 4 ตรวจสอบ

แน่ใจได้อย่างไรว่า คำตอบที่ได้ถูกต้อง

ต้องหาว่า ขุนขายหมวกขาดทุน 32%

ซึง่ หาได้จาก ขายหมวกขาดทุน 32% ของหมวกราคา 1,250 บาท
32
คิดเป็ น 1,250× 100 = 400 บาท
พบว่าสอดคล้องกับโจทย์ แสดงว่า 32% เป็ นคำตอบที่ถูกต้อง

ข้อที่ 2) ออมสินขายเสื้อยืดให้ใบบัวราคา 270 บาท โดยขายขาดทุน

40% ออมสินซื้อเสื้อยืดตัวนีร้ าคาเท่าใด
ขัน
้ ที่ 1 ทำความเขาใจปญหา
โจทย์ต้องการอะไร

(ออมสินซื้อเสื้อยืดตัวนีร้ าคาเท่าใด)

ขัน
้ ที่ 2 วางแผนแกปัญหา

จากโจทย์ที่กำหนดให้ เปอร์เซ็นต์ขาดทุนของเสื้อยืดสามารถคิด
ราคาเสื้อยืดได้โดยตรงหรือไม่
 (ไม่ได้ เพราะ)
ราคาเสื้อยืดที่ขายมีจำนวนเกิน 100 บาท จึงไม่สามารถเปรียบ
เทียบได้ ดังนัน
้ จะหาคำตอบโดยใช้การเทียบบัญญัติไตรยางศ์
ขัน
้ ที่ 3 การดำเนินการตามแผน

สามารถเขียนเป็ นราคาเต็มได้อย่างไร

จะหาคำตอบโดยใช้การเทียบบัญญัติไตรยางศ์ได้อย่างไร

ถ้าออมสินซื้อเสื้อยืด 100 บาท ขายขาดทุน 40 บาท

แสดงว่า ออมสินขายเสื้อยืดราคา 100 - 40 = 60 บาท
ถ้าออมสินขายเสื้อยืดราคา 60 บาท จากที่ซ้อ
ื มา 100 บาท
100
ถ้าออมสินขายเสื้อยืดราคา 1 บาท จากที่ซ้อ
ื มา 60 บาท
100
ออมสินขายเสื้อยืดราคา 270 บาท จากที่ซ้อ
ื มา 270 × 60 = 450
บาท
ดังนัน
้ ออมสินซื้อเสื้อยืดตัวนีร้ าคา 450 บาท
ขัน
้ ที่ 4 ตรวจสอบ

แน่ใจได้อย่างไรว่า คำตอบที่ได้ถูกต้อง

ต้องหาว่า ซื้อเสื้อยืดตัวนีร้ าคา 450 บาท ขายขาดทุน 40% จะขาย

ราคาเท่าใด
40
ซึง่ หาได้จาก ขายขาดทุน 40% ของ 450 บาท คิดเป็ น 450× 100 =
180 บาท
จะได้ว่า ออมสินขายเสื้อยืดราคา 450 - 180 = 270 บาท
พบว่าสอดคล้องกับโจทย์ แสดงว่า 450 บาท เป็ นคำตอบที่ถูกต้อง
ข้อที่ 3) น้ำตาลขายกระโปรงไปในราคา 400 บาท ขาดทุน 20% น้ำตาล
ซื้อกระโปรงมาราคากี่บาท

ขัน
้ ที่ 1 ทำความเขาใจปญหา
โจทย์ต้องการอะไร

(น้ำตาลซื้อกระโปรงมาราคากี่บาท)

ขัน
้ ที่ 2 วางแผนแกปัญหา

จากโจทย์ที่กำหนดให้ เปอร์เซ็นต์ขายขาดขุนของกระโปรงสามารถ
คิดราคาซื้อกระโปรงได้โดยตรงหรือไม่
(ไม่ได้ เพราะ)
ราคาขายกระโปรงมีจำนวนเกิน 100 บาท จึงไม่สามารถเปรียบ
เทียบได้ ดังนัน
้ จะหาคำตอบโดยใช้การเทียบบัญญัติไตรยางศ์
ขัน
้ ที่ 3 การดำเนินการตามแผน

สามารถเขียนเป็ นราคาเต็มได้อย่างไร

จะหาคำตอบโดยใช้การเทียบบัญญัติไตรยางศ์ได้อย่างไร

ถ้าน้ำตาลซื้อกระโปรงมา 100 บาท ขายขาดทุน 20 บาท

แสดงว่า น้ำตาลขายกระโปรงราคา 100 - 20 = 80 บาท
ถ้าน้ำตาลขายกระโปรงราคา 80 บาท ซื้อมา 100 บาท
100
ถ้าน้ำตาลขายกระโปรงราคา 1 บาท ซื้อมา 80 บาท
100
น้ำตาลขายกระโปรงราคา 400 บาท ซื้อมา 400 × 80 = 500 บาท
 ดังนัน
้ น้ำตาลซื้อกระโปรงนีร้ าคา 500 บาท
ขัน
้ ที่ 4 ตรวจสอบ

แน่ใจได้อย่างไรว่า คำตอบที่ได้ถูกต้อง

ต้องหาว่า น้ำตาลซื้อกระโปรงนีม
้ าราคา 500 บาท ขายขาดทุน
20% บูมขายลำโพงราคาเท่าใด
20
ซึง่ หาได้จาก ขายขาดทุน 20% ของ 500 บาท คิดเป็ น 500× 100 =
100 บาท
จะได้ว่า ร้านค้าขายชุดรับแขกราคา 500 - 100 = 400 บาท
พบว่าสอดคล้องกับโจทย์ แสดงว่า 500 บาท เป็ นคำตอบที่ถูกต้อง

9. สื่อและแหล่งเรียนรู้

เอกสารประกอบการเรียน คู่มือครูรายวิชาพื้นฐานคณิตศาสตร์ เล่ม

1 ชัน
้ ประถมศึกษาปี ที่ 6 เรื่อง ร้อยละและอัตราส่วน

10. การวัดและประเมินผล

รายการ วิธีการวัดและ เครื่องมือ เกณฑ์การ

ประเมิน ประเมินผล ประเมิน

นักเรียนสามรถ สังเกตโดยภาพรวม สังเกตจากการ นักเรียนตอบ

บอก ตอบคำถาม ได้
คำตอบจาก ระหว่างเรียน ร้อยละ 70
การเทียบ ขึน
้ ไป
บัญญัติไตรยาง
ศ์จาก
โจทย์ร้อยละ
เปอร์เซ็นต์
เกี่ยวกับการ
ซื้อขาย
(ขาดทุน)ได้(
K)

นักเรียนสามรถ การตรวจแบบฝึ กหัด แบบฝึ กหัดใน นักเรียนมี

หา ในเอกสาร เอกสาร ส่วนร่วม
คำตอบจาก ประกอบการเรียน ประกอบการ สนใจทำงาน
การเทียบ วิชาพื้นฐาน เรียน วิชา และส่ง
บัญญัติไตรยาง คณิตศาสตร์ เล่ม 1 พื้นฐาน ชิน
้ งานได้
ศ์จาก ชัน
้ คณิตศาสตร์ ตาม
โจทย์ร้อยละ ประถมศึกษาปี ที่ 6 เล่ม 1 กำหนด
เปอร์เซ็นต์ เรื่อง ร้อยละและ ชัน
้ ประถมศึกษา
เกี่ยวกับการ อัตราส่วน ปี ที่ 6
ซื้อขาย เรื่อง ร้อยละและ
(ขาดทุน)ได้( อัตราส่วน
P)

1. มีวินัย สังเกตพฤติกรรม แบบประเมินการ ผ่านเกณฑ์

2. ใฝ่ เรียนรู้ นักเรียน สังเกต ร้อยละ
3. มุ่งมั่นในการ พฤติกรรม 70 ขึน
้ ไป
ทำงาน นักเรียน
(A)

กิจกรรมเสนอแนะ
………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
บันทึกนิเทศจากด้านบริหาร/ความคิดเห็นของครูพี่เลีย
้ ง
………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………

ลงชื่อ.................................................

( )

ครูผู้พี่เลีย
้ ง

บันทึกผลการจัดกิจกรรมการเรียนรู้

1. ด้านความรู้ (K)
………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………
2. ด้านทักษะกระบวนการ (P)
………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………

3. ด้านคุณลักษณะอันพึงประสงค์ (A)
………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………

4. ปั ญหาและอุปสรรค
………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………

5. แนวทางการพัฒนา
………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………

ลงชื่อ...............................................

( )

ครูผู้สอน

ใบงาน

1) พี่ซ้อ
ื โทรศัพท์มาราคา 14,000 บาท ขายขาดทุนไป 15% พี่ขาย
โทรศัพท์ไปในราคากี่บาท
2) น้ำขิงซื้อโทรทัศน์มาในราคา 20,000 บาท แล้วขายต่อไปใน
ราคา 16,000 บาท น้ำขิงขายโทรทัศน์ไปขาดทุนร้อยละเท่าใด