DOĞRUNUN ANALİTİK İNCELENMESİ HAKKINDA GENEL HATIRLATMALAR

KOORDİNAT SİSTEMİ ÜÇGENİN ALANI

y Köşelerinin koordinatları A(x1, y1), B(x2, y2), C(x3, y3) olan
A(a , b) ABC üçgensel bölgesinin alanı;
II.bölge I.bölge
(+,+)
(–,+) x1 y1
b . A(a,b) apsis ordinat
x y
1 2 2
O. x koordinat Alan(ABC) = x3 y3
orijin a 2
x1 y1
Not: eksenler bölgelere
III.bölge IV.bölge 1
ait değildir. = |x .y + x2.y3 + x3.y1 – ( y1.x2 + y2.x3 + y3.x1 )|
(–, –) (+, –) 2 1 2

A, B, C noktaları doğrusal ise, A(ABC) = 0 dır.

BİR NOKTANIN EKSENLERE VE ORİJİNE
OLAN UZAKLIĞI İKİ NOKTASI BELLİ OLAN DOĞRUNUN EĞİMİ

d
x–eksenine uzaklığı = |b|
.B(x , y )
2 2

A(a, b) noktasının y–eksenine uzaklığı = |a|

.A(x , y ) y – y 2 y 2 – y1
m= 1
1 1
2 2
=
Orijine uzaklığı = a + b x1 – x 2 x 2 – x1

ORTA NOKTANIN KOORDİNATLARI DOĞRUSALLIK ŞARTI

eks TR em yayınları

A(x1, y1), B(x2, y2), C(x3, y3) noktaları doğrusal ise

A(x1, y1) B(x2, y2)
C(x0, y0)
.
C(x3, y3)
y + y2
.
x + x2 B(x2, y2)
|AC| = |CB| ise, x 0 = 1 ve y0 = 1 .
2 2 mAB= mBC= mAC
A(x1, y1)

EĞİMİ (m) VE A(x0, y0) NOKTASINDAN

ÜÇGENİN AĞIRLIK MERKEZİNİN
KOORDİNATLARI GEÇEN DOĞRUNUN DENKLEMİ
G(x0, y0): ağırlık merkezi
.A(x1, y1) d
x + x2 + x3 y − y0 = m(x − x0)
2k x0 = 1
3
.G(x , y )
0 0 y0 =
y1 + y 2 + y 3
k 3 A(x0, y0)
.
B(x2, y2) D C(x3, y3)
EKSENLERİ KESTİĞİ NOKTALARI BELLİ
İKİ NOKTA ARASINDAKİ UZAKLIK
OLAN DOĞRUNUN DENKLEMİ
y
A(x1, y1) B(x2, y2) x y
d + =1
d a b

| AB |= d = ( x1 – x 2 )2 + ( y1 – y 2 )2 ya da
O . x
a
| AB |= d = ( x 2 – x1)2 + ( y 2 – y1)2
b

201 celal.isbilir@gmail.com
 Doğrunun analitik incelenmesi hakkında genel hatırlatmalar

DİKLİK ŞARTI BİR NOKTANIN BİR DOĞRUYA UZAKLIĞI

İki doğru dik ise eğimleri çarpımı –1 dir.

d1 .
A(x0, y0)
d
d 1 doğrusunun eğimi = m1 .
d 2 doğrusunun eğimi = m2 H ax + by + c = 0
.
d2
| ax 0 + by 0 + c |
| AH |= d =
d1 ⊥ d2 ⇔ m1. m2= – 1 a2 + b 2

Peki şimdi şunu düşünelim: 0x ekseni ile 0y ekseni de

PARALEL İKİ DOĞRU ARASINDAKİ UZAKLIK
birbirine dik. O zaman neden bu doğrularında eğimleri
çarpımı – 1 değil. Bir düşünelim…???

A
PARALELLİK ŞARTI . ax + by + c1 = 0
d
İki doğru paralel ise eğimleri eşittir. . ax + by + c2 = 0
B

d1 | c1 – c 2 |
m1
| AB |= d =
d1 // d2 ⇔ m1= m2 2 2
a +b
m2 d2

PARALEL İKİ DOĞRUYA EŞİT UZAKLIKTAKİ

eks TR em yayınları

DOĞRUNUN DENKLEMİ
DOĞRU DEMETİ
ax + by + c1 = 0

d
İki doğrunun kesim noktasından sonsuz sayıda doğru geçer.
Bu doğrulara doğru demeti denir. ax + by + c2 = 0
c + c2
d : ax + by + 1 =0
d2 2
d1
İKİ DOĞ
DOĞRUNUN AÇ
AÇIORTAY DENKLEMLERİ
DENKLEMLERİ
Doğru demetinin
genel denklemi; d2
a1x + b1y + c1 = 0
d1 + k.d2 = 0
.. d1

a2x + b2y + c2 = 0

a1x + b1y + c1 a x + b2 y + c 2
İKİ DOĞ
DOĞRUNUN KESİ
KESİM NOKTASI d1 , d2 =± 2
a12 + b12 a 2 2 + b 22

İki doğrunun kesim noktasını bulmak için doğru

denklemleri ortak çözülür. KESİŞEN İKİ DOĞ
KESİŞEN DOĞRU ARASINDAKİ
ARASINDAKİ AÇI

ORİJİNDEN GEÇEN DOĞRU d1 (eğimi m1)

m1 – m2
tan θ =
Orijinden geçen doğru denkleminde sabit terim yoktur. θ 1 + m1.m2
Yani denklem ‘‘ y = mx ‘‘ şeklindedir. d2 (eğimi m )
2

202 celal.isbilir@gmail.com
 Doğrunun analitik incelenmesi hakkında genel hatırlatmalar

PRATİK BİLGİ PRATİK BİLGİ

Kesişen iki doğrunun oluşturduğu açının açıortay B(c, d)
doğrusunun eğimi 1 ya da –1 ise doğruların eğimleri A(a, b)
çarpımı 1 dir.

Yani;
P(m, n) d

m1 |AP| + |PB| toplamının en küçük değerini bulmak için A ya

m1.m2 = 1
da B den herhangi birinin d doğrusuna göre simetriği alınıp
α m = ±1 kırık çizgi düz hale getirilir.
α
yani;
m2
B(c, d)
A(a, b)
PRATİK BİLGİ
.
Bir noktanın, eğimi 1 ya da –1 olan bir doğruya göre simetriği P(m, n) d
alınırken noktanın apsisi denklemdeki x yerine yazılır
bulunan y değeri aranan noktanın ordinatıdır. Aynı işlem
B`(c, d`)
ordinat içinde tekrarlanır. Böylece A, P, B` noktaları doğrusal olur, eğimler eşitlenerek
(ya da benzer üçgenlerden) p noktasının koordinatları
yani;
Apsisi (a) x yerine yazalım bulunmuş olur.
A(a, b)
PRATİK BİLGİ
eks TR em yayınları

. y=x+n .B(c, d)
A(a, b)
.
A’(b – n, a + n)
P P3 P2 P1 d

Apsisi (a) x yerine yazalım

A(a,b) |BP| – |AP| farkının en büyük olmasını sağlayan P noktası

AB nin d doğrusunu kestiği noktadır.

y=–x+n
. Böylece, |AP| – |PB| nin en büyük değeri |AB| olur .

Dikkat edilirse en küçük en büyük problemlerinde kırık

A’(n – b, – a+n )
çizgiler her zaman düzleştirilmeye çalışılıyor.…:)

PRATİK BİLGİ
Bir doğrunun, eğimi 1 ya da –1 olan bir doğruya göre PRATİ
PRATİK Bİ
BİLGİ
LGİ
simetriği alınırken yukarıdaki pratik yol aynı mantıkla
izlenebilir… Aşağıdaki örneği dikkatlice inceleyelim… |x| + |y| ≤ n eşitsizliğini sağlayan (x, y) sıralı tamsayı ikililerinin
sayısı 2n2 + 2n + 1 tanedir. [n, pozitif tamsayı]
Yerine yazalım

y = x + 4 e göre PRATİ
y = 2x + 5 (y – 4 , x + 4 ) PRATİK Bİ
BİLGİ
LGİ
simetriği
k değiştikçe A(nk + a , mk+b) noktalarının geometrik yerinin
Yerine yazalım
m
x + 4 = 2(y – 4) + 5 denklemi, eğimi olan bir doğrudur.
n
2y – x – 7 = 0
ÖRNEK: A(6k – 5, 3k + 2009 ) noktalarının geometrik
Sonuç olarak;
1
y = x + 4 e göre yerinin denklemi, eğimi olan bir doğrudur.
y = 2x + 5 2y − x − 7 = 0 bulunur. 2
simetriği
203 celal.isbilir@gmail.com
Doğrunun analitik incelenmesi hakkında genel hatırlatmalar

SİMETRİ (Eşit Mesafe, Dik Uzaklık) BÖLGE TARAMA (Eşitsizlikler)

y
y
A(a,b) noktasının x– eksenine göre
B(a, –b) y = ax+b
simetrisi x.y < 0 x.y > 0

x
y– eksenine göre x
A(a,b) noktasının B(–a, b)
simetrisi x.y > 0 x.y < 0

A(a,b) noktasının O(0,0) a göre

B(–a, –b)
simetrisi
y
y

x = c ye göre
A(a,b) noktasının B(2c–a, b) y ≥ ax+b
simetrisi
x
x

A(a,b) noktasının y = c ye göre

B(a, 2c–b)
simetrisi y ≤ ax+b

A(c,d) ye göre
A(a,b) noktasının B(2c–a , 2d–b)
simetrisi

y y

A(a,b) noktasının y = x e göre

eks TR em yayınları

B(b, a)
simetrisi
y > ax+b
A(a,b) noktasının y = –x e göre x
B(–b, –a) X
simetrisi
y < ax+b

x–eksenine göre
ax + by + c = 0 ax – by + c = 0
simetrisi

y
y
y–eksenine göre a
ax + by + c = 0 –ax + by + c = 0 y≥a
simetrisi

a x
ax + by + c = 0
O(0,0) a göre
–ax – by + c = 0 y≤a
x
simetrisi

x = k ye göre
ax + by + c = 0 a(2k – x) + by + c = 0
simetrisi

y = k ye göre
ax + by + c = 0 ax + b(2k –y) + c = 0
simetrisi y y

x≥a
y = x e göre x≤a
ax + by + c = 0 ay + bx + c = 0
simetrisi a a
x x
y = –x e göre
ax + by + c = 0 –ay –bx + c = 0
simetrisi

A(p, q) ya göre
ax + by + c = 0 a(2p–x) + b(2q–y) + c = 0
simetrisi
204 celal.isbilir@gmail.com