EΛΕΥΘΕΡΟΣ TΥΠΟΣ  25 ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΥ 2010

ΠΕΡΙΟ∆ΙΚΗ ΕΚ∆ΟΣΗ - ΚΥΚΛΟΦΟΡΕΙ ΜΕ ΤΟΝ ΕΛΕΥΘΕΡΟ ΤΥΠΟ

φαινοµενα τευχος 48 - 24 σεπτεµβριΟΥ 2011

#

προσεγγίζοντας τα αινίγµατα του κοσµου µας

Ενας
χρόνος
ΦΑΙΝΟΜΕΝΑ
ΤΟ ΜΕΛΛΟΝ ΤΗΣ
ΕΝΑΛΛΑΚΤΙΚΗΣ
ΑΝΑΖΗΤΗΣΗΣ
ΣΤΗΝ ΕΛΛΑ∆Α

αγνωστα
ίχνη
στις ερήµους
της µέσης
ανατολής

Οι σουρεαλιστές κάνουν βόλτες στη µαγική πόλη

Βαδίστε σε δρόµους χωρίς βαρύτητα
Η µουσική στην υπηρεσία της φαντασίας
 φαινομενα

#
eλευθεροσ tυποσ - 25 σεπτεμβριου 2010
 EDITO

σεπτεµβριος 2010
σεπτεµβριος 2011
Ενας ολόκληρος χρόνος πέρασε µε ασύλληπτη γρηγοράδα καθιστώντας
το ταξίδι των «Φαινοµένων» γοητευτικό και ταυτόχρονα αποκαλυπτικό.
Η δική µας περιπλάνηση συνεχίζεται µε περισσότερο πείσµα, ιδιαίτερα
τούτη την εποχή µε τις πολλές σκοτεινές διαδροµές και τα οµιχλώδη τοπία
να απλώνονται επικίνδυνα µπροστά µας.

Του Απόστολου Χρ. Αντωνάκη | aantonakis@e-typos.com

Το πρώτο τεύχος των «Φαινοµένων» του περασµένου Σεπτέµβρη

µπορούσε να χαρακτηριστεί εξόχως αποκαλυπτικό και σε κάποιο
βαθµό προφητικό, καθώς ασχοληθήκαµε µε τις ενδεχόµενες
επιπτώσεις στη χώρα µας από την κηδεµονία της Τρόικας και την προσφυγή της για
δανεισµό στο ∆ΝΤ.
Αξιολογήσαµε συνοπτικά όλα όσα συνέβησαν σε άλλες χώρες, που εξαναγκάστηκαν
στις ίδιες δανειστικές συνθήκες, και διαπιστώσαµε έντροµοι ότι καµία από αυτές δεν
στάθηκε όρθια ποτέ. Σκεφτήκαµε λοιπόν ότι οι δανειοληπτικές συναλλαγές µας µε τις
άλλες ευρωπαϊκές χώρες, την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα και το ∆ΝΤ οδηγούσαν τη
χώρα σε αδιέξοδο και την κοινωνία µας σε εξαθλίωση. Κάτι το οποίο ένα χρόνο µετά
διαγράφεται µε ξεκάθαρο τρόπο, ως αποτέλεσµα µιας παγιδευτικής απόφασης προς την
οποία οι πολίτες αντέδρασαν (τότε) ελάχιστα.
Οι θεωρίες συνωµοσίας Στην κοντινή γειτονιά µας, οι εξεγέρσεις στα αραβικά κράτη και η κατάρρευση των
δεν είναι πάντοτε καθεστωτικών κυβερνήσεων, αλλά και οι διάφορες κινήσεις για τον επαναπροσδιορισµό
αποκύηµα της φαντασίας της ενεργειακής διαχείρισης της περιοχής, προµηνύουν ένα εύφλεκτο µέλλον για τη
των συνωµοσιολόγων. µεσογειακή λεκάνη, τη Μέση Ανατολή, τα Βαλκάνια και τους λαούς που κατοικούν σε
Αλλωστε, δεν είναι αυτήν τη γεωγραφική ζώνη.
καθόλου συνωµοτική
Η χώρα µας σε αυτές τις ραγδαίες ανακατατάξεις καλείται να υπερασπιστεί τα βασικά
σήµερα η πεποίθηση
δικαιώµατά της, δηλαδή να διατηρήσει την εθνική κυριαρχία και τα ζωτικά συµφέροντά
ότι, µε την υπάρχουσα
ροή των εξελίξεων, ο της, κάτι αντίθετο, ωστόσο, προς εκείνα που επιθυµούν κατά βάθος οι δανειστές της.
κόσµος µας κινδυνεύει Φανεροί και κρυφοί «παίκτες» σ’ ένα σκληρό γεωπολιτικό παιχνίδι έχουν πιθανόν
να τραυµατιστεί προαποφασίσει για τις επερχόµενες εξελίξεις προς τις οποίες πρέπει να είµαστε
ανεπανόρθωτα. επιφυλακτικοί και ανήσυχοι.
φαινοµενα

07
EΛΕΥΘΕΡΟΣ TΥΠΟΣ  25 ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΥ 2010
EΛΕΥΘΕΡΟΣ TΥΠΟΣ
φαινοµενα

04

ΠΕριεχ µενα
03 04 05 06 07 08 09 10

Γράµµα δουρειος
του εκδότη περιεχοµενα προσωπο data files ιπποσ Kosmo news Kosmo news Kosmo news

11
11 12 13 14 15 16 17 18

αληθειες
Kosmo news
Kosmo news παραξενο παραξενο παραξενο παραξενο παραξενο και ψεµατα ελλαδα

19 20 21 22 23 24 25 26

η µηχανη
ελλαδα επικαιρότητα επικαιρότητα επικαιρότητα επικαιρότητα επικαιρότητα επικαιρότητα του χρονου

27 28 29 30 31 32 33 34

αυλος
του πανος Μυστήρια Μυστήρια Μυστήρια Μυστήρια διαδικτυο et• science εικονες

35 36 37 38 39 40 41 42

εικονες Περιπλανήσεις
αναζητωντασ αναζητωντασ αναζητωντασ αναζητωντασ αναζητωντασ αναζητωντασ ενδοτερα

43 44 45 46 47 48 49 50

παραξενος παραξενος
ενδοτερα games F... for fantasy ταξιδιωτης ταξιδιωτης βιβλιοθηκη βιβλιοθηκη ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑ

Μονιµεσ στηλεσ
ΠΡΟΣΩΠΟ 5
DATA FILES 6
∆ΟΥΡΕΙΟΣ ΙΠΠΟΣ 7
Θεµατα
KOSΜΟ NEWS 811 ΠΑΡΑΞΕΝΟ 1216
AΛΗΘΕΙΕΣ ΚΑΙ ΨΕΜΑΤΑ 17 ∆ΡΟΜΟΙ ΑΝΤΙΒΑΡΥΤΗΤΑΣ: ΨΕΥ∆ΑΙΣΘΗΣΕΙΣ
ΕΛΛΑ∆Α 1819 Ή ΜΑΓΝΗΤΙΚΕΣ ΑΝΩΜΑΛΙΕΣ;
Η ΜΗΧΑΝΗ ΤΟΥ ΧΡΟΝΟΥ 26 ΕΠΙΚΑΙΡΟΤΗΤΑ 2025
O ΑΥΛΟΣ ΤΟΥ ΠΑΝΟΣ 27 Η ΕΝΑΛΛΑΚΤΙΚΗ ΑΝΑΖΗΤΗΣΗ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑ∆Α ΣΗΜΕΡΑ
∆ΙΑ∆ΙΚΤΥΟ 32 ΜΥΣΤΗΡΙΑ 2831
ET•SCIENCE 33
ΓΡΙΦΟΙ ΣΤΗΝ ΑΜΜΟ: ΟΙ ΓΡΑΜΜΕΣ ΝΑΣΚΑ
ΕΙΚΟΝΕΣ 3435
ΤΗΣ ΜΕΣΗΣ ΑΝΑΤΟΛΗΣ
ΕΝ∆ΟΤΕΡΑ 4243
GAMES 44 ΑΝΑΖΗΤΩΝΤΑΣ 3641
F... FOR FANTASY 45 ΣΟΥΡΕΑΛΙΣΤΙΚΕΣ
ΠΑΡΑΞΕΝΟΣ ΤΑΞΙ∆ΙΩΤΗΣ 4647 ΠΕΡΙΠΛΑΝΗΣΕΙΣ ΜΕΣΑ ΣΤΗΝ ΠΟΛΗ
ΒΙΒΛΙΟΘΗΚΗ 4849
ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑ 50
 Τα όνειρά µας είναι οι Προσωπο
απαντήσεις των αυριανών
ερωτηµάτων µας

Edgar Cayce (1877-1945)

Αποκαλείται από πολλούς ως προφήτης του 21ου αιώ-
να και ιδρυτής του New Age κινήµατος. Ο Αµερικανός
Edgar Cayce έγινε ευρύτερα γνωστός για τις «απαντή-
σεις» που έδινε σχετικά µε ζητήµατα ίασης ή τη µυθική
χαµένη ήπειρο της Ατλαντίδας ενώ βρισκόταν σε κατά-
σταση τρανς. Προς το τέλος της ζωής του η φήµη του
πήρε ακόµα µεγαλύτερες διαστάσεις λόγω των προφη-
τειών του για το τέλος του κόσµου. Σήµερα κυκλοφο-
ρούν περισσότερα από 300 βιβλία για την προσωπικό-
τητα και το έργο του.

φαινοµενα

05
EΛΕΥΘΕΡΟΣ TΥΠΟΣ
EΛΕΥΘΕΡΟΣ TΥΠΟΣ
φαινοµενα

06
data
files
Tα αποκρυφα Ευαγγέλια
Το 3ο DVD της νέας σειράς αποκρυφες αληθειες
µε το κυροσ του discovery world

Σαν Σήµερα (24/9 – 30/9)

24/9/1541: Πεθαίνει ο Ελβετός Παρά- 26/9/1905: Ο νεαρός -τότε- φυσικός ∆ράστες του φόνου οι Γεώργιος και Κων-
κελσος, ένας από τους διασηµότερους Αλµπερτ Αϊνστάιν δηµοσιεύει για πρώτη σταντίνος Μαυροµιχάλης.
αλχηµιστές. φορά την ειδική θεωρία της σχετικότη-
τας. 30/9/1922: Η ελληνική κυβέρνηση υπο-
24/9/1908: Η Βουλή της Κρητικής γράφει τη συµφωνία της ∆ιάσκεψης των
Πολιτείας αποφασίζει την ένωση µε την 26/9/1941: Ο σούπερ ήρωας Σούπερµαν Μουδανιών, µε την οποία δίδεται στους
Ελλάδα. κάνει το κινηµατογραφικό του ντεµπούτο Τούρκους η Ανατολική Θράκη µέχρι τον
στην οµώνυµη ταινία κινουµένων σχεδίων. Εβρο.
25/9/1926: Ο Χένρι Φορντ ανακοινώνει
στο προσωπικό της αυτοκινητοβιοµηχανί- 27/9/1831: ∆ολοφονείται στο Ναύπλιο
ας του την πρόθεσή του να καθιερώσει το ο Ιωάννης Καποδίστριας, πρώτος κυβερ-
οκτάωρο και την πενθήµερη εβδοµαδιαία
απασχόληση.
νήτης της Ελλάδας.
Γνωρίζατε ότι…
™ Στις 26 Σεπτεµβρίου
του 1904 πεθαίνει ο
ΕΝΘΕΤΗ ΕΚ∆ΟΣΗ Κεφαλλονίτης συγγραφέας
καθε σαββατο και ποιητής Λευκάδιος
στα περιπτερα µαζι
µε τον ελευθερο τυπο Χερν; Ο Χερν έζησε και
εργάστηκε για πολλά
∆ιεύθυνση έκδοσης Απόστολος Χρ. Αντωνάκης
Σύµβουλος έκδοσης Χρήστος Γ. Κτενάς χρόνια στην Ιαπωνία, µια
Αρχισυντάκτης Μηνάς N. Παπαγεωργίου χώρα η οποία τον θεωρεί
Σύνταξη Ειρήνη Φ. Κουτσαύτη, Θεανώ Καρούτα, Στέλιος Φωκάς, Μαρία Μακρίδου, Νικόλαος Κουµαρτζής,
Ράνια Ιωάννου, Τάσος Χαλιός, Θοδωρής Κεφαλόπουλος, Κώστας Μαυραγάνης σήµερα ως τον εθνικό της
Ειδικοί συνεργάτες Γεώργιος Καραχάλιος, Γιώργος Αδαµόπουλος, ∆ηµήτρης Αργασταράς, Αγγελος Βιαννίτης,
Αποστόλης Χειρδάρης, Γιάννης Σπυρόπουλος, Χαρίτα Μήνη ποιητή. Υιοθέτησε µάλιστα
Art director Σοφία Λιβιεράτου
Υπεύθυνη διόρθωσης κειµένων Kατερίνα Μπεχράκη
και γιαπωνέζικο όνοµα µε
το οποίο έγινε ευρύτερα
γνωστός: Γιακούµο Κοϊζούµι.
Iδιοκτησία ΕΛΕΥΘΕΡΟΣ ΤΥΠΟΣ Α.Ε.
Εκδότες ∆ηµήτρης Μπενέκος, Αλέξης Σκαναβής Πολυσχιδής προσωπικότητα
∆ιευθυντής Πάνος Αµυράς
Creative Director ∆ηµήτρης Φωτόπουλος ο ίδιος, ταξίδεψε και στις
∆ιεύθυνση εµπορικής ανάπτυξης «ELSE AGENCY» Εµπορική διεύθυνση Ελσα Σοϊµοίρη
ΗΠΑ, όπου και αξίζει να
∆ιεύθυνση διαφήµισης Λουκάς Παπανικολάου Υποδοχή διαφήµισης Φωτεινή Αναστασίου αναφέρουµε πως, κάποια
Οικονοµική διευθύντρια Μαριάννα Θαρενάκη Νοµικός σύµβουλος Ανδρέας Αγγελίδης
Φωτογραφικό αρχείο Φανή Νικολαΐδου Φωτό Αρχείο Ελεύθερου Τύπου, στιγµή, έγραφε για χρονικά
Shutterstock, Ideal image, Visual Photos, ΑΠΕ, Eurokinissi
Υπεύθυνος κυκλοφορίας Κώστας Μπαλής Εκτύπωση ΤΥΠΟΕΚ∆ΟΤΙΚΗ Α.Ε. ∆ιανοµή ΑΡΓΟΣ Α.Ε.
ασυνήθιστων δολοφονιών
ΕΛΕΥΘΕΡΟΣ ΤΥΠΟΣ Αγίας Λαύρας 2 & Σαρανταπόρου, Νέο Ηράκλειο, Τ.Κ. 14121 σε εφηµερίδα της Νέας
Τηλ.: 210 8113000, Fax: 210 8113001, Site: www.e-typos.com, e-mail: Fenomena@e-typos.com
Ορλεάνης.
Οι απόψεις των συγγραφέων εκφράζουν τους ίδιους και δεν αποτελούν κατ’ ανάγκην και απόψεις του περιοδικού.
 εναλλακτική µατιά στην επικαιρότητα
Κουρσάροι στην πολιτική
Μέχρι και πριν από µερικά χρόνια, σχεδόν κανείς δεν εν-
διαφερόταν για τα αποτελέσµατα των εκλογών στο εσωτερικό
άλλων χωρών της ευρωπαϊκής ηπείρου. Πλέον, κάτι τέτοιο δεν
ισχύει, µιας και η παγκοσµιοποίηση, αλλά και οι συνθήκες που
έχουν γιγαντώσει την οικονοµική κρίση µοιάζουν να επιβεβαι-
ώνουν εκείνο το παλιό παράξενο ρητό που φιλοδοξούσε να
περιγράψει µε κατανοητό τρόπο τη θεωρία του χάους: «Το
χτύπηµα των φτερών µιας πεταλούδας µπορεί να προκαλέσει
τυφώνα στην άλλη άκρη του κόσµου».
Πριν από µερικές ηµέρες πραγµατοποιήθηκαν τοπι-
κές εκλογές στη Γερµανία, οι τελευταίες για την τρέχουσα
χρονιά (σ.σ.: το πολίτευµα στη Γερµανία είναι Οµοσπονδιακή
Προεδρευοµένη Κοινοβουλευτική ∆ηµοκρατία και η χώρα
διαιρείται σε δεκαέξι οµόσπονδα κρα-
τίδια, καθένα από τα οποία διαθέτει
δική του κυβέρνηση και Κοινοβούλιο).
Ισως οι αρνητικές
Αναλύοντας τα αποτελέσµατα, δεν θα πολιτικές εξελίξεις
µπορούσε να αποτελέσει είδηση ούτε στη χώρα µας,
η ήττα των Χριστιανοδηµοκρατών της σε συνδυασµό
καγκελαρίου Μέρκελ ούτε η νίκη των µε την επιτυχία
Σοσιαλδηµοκρατών ούτε ο καταποντι- που σηµειώνουν
σµός των Φιλελευθέρων (που συµµε- τα Πειρατικά
τείχαν στη διαδικασία µε κεντρικό τους Κόµµατα
σύνθηµα «πτωχεύστε την Ελλάδα»). του εξωτερικού,
Η έκπληξη προήλθε από το απο-
να δώσουν
καλούµενο Πειρατικό Κόµµα, που κατα-
ένα έξτρα κίνητρο
φέρνοντας να συγκεντρώσει ποσοστό
στους Ελληνες...
9%, εισήλθε στο τοπικό Κοινοβούλιο του
Βερολίνου. Τι ακριβώς όµως πρεσβεύουν οι «Πειρατές»; Η αρχή
έγινε στη Σουηδία εν έτει 2006. Μέλη της ιστοσελίδας ανταλ-
λαγής torrent (ψηφιακών αρχείων µουσικής, ταινιών, βιβλίων
κ.α.) PirateBay αποφάσισαν να δηµιουργήσουν ένα πολιτικό
κόµµα που ως κύριο στόχο θα είχε τη δυνατότητα ελεύθερης
διακίνησης δεδοµένων για µη εµπορικούς σκοπούς από τους
χρήστες του ∆ιαδικτύου. Μάλιστα, στις εκλογές εκείνης της
χρονιάς κατάφεραν να συγκεντρώσουν 35.000 ψήφους, το
0,63% του συνόλου. Οι ποινικές διώξεις που ασκήθηκαν στο
PiratPartiet είχαν ως αποτέλεσµα τη ραγδαία αύξηση των
Από τoν Μηνά N. Παπαγεωργίου
mpapageorgiou@e-typos.com
µελών του. Στις µέρες µας αριθµεί 40.000 µέλη και θεωρείται
τέταρτη πολιτική δύναµη στη σκανδιναβική χώρα.
Σύντοµα η φήµη των Σουηδών «Πειρατών» ξεπέρασε
τα σύνορα της χώρας. Σήµερα υπάρχουν 22 ενεργά ανάλογα
πολιτικά κινήµατα σε ολόκληρο τον κόσµο, από την Αυστρία
µέχρι τη Φινλανδία και από την Κροατία µέχρι την Ουρουγου-
άη. Μάλιστα, τον Απρίλιο του 2010, «Πειρατές» από ολόκληρη
την υφήλιο συγκεντρώθηκαν στις Βρυξέλλες για να δηµι-
ουργήσουν το PPI (Pirate Parties International), τη διεθνή
δηλαδή οργάνωσή τους. Τα αιτήµατά τους συνοψίζονται στην
ελεύθερη µη εµπορική αντιγραφή έργων και την ταυτόχρονη
5ετή προστασία των δηµιουργιών από εµπορική χρήση, στην
κατάργηση των εµπορικών πατεντών (που είναι θέµα πιο σο-
βαρό από τα πνευµατικά δικαιώµατα µιας
ταινίας, π.χ. χιλιάδες Αφρικανοί πεθαί-
νουν κάθε χρόνο από ασθένειες που θα
µπορούσαν να θεραπευθούν µε φθηνά
αντίγραφα πατενταρισµένων φαρµάκων),
καθώς επίσης και στην προστασία της
ιδιωτικότητας στο ∆ιαδίκτυο, η οποία και
µετά τα γεγονότα της 11ης Σεπτεµβρίου
του 2001 βάλλεται από τις κυβερνήσεις
σε παγκόσµιο επίπεδο.
Να σηµειωθεί ότι ακόµα περισσότε-
ρες είναι οι οργανωµένες «πειρατικές»
πολιτικές οµάδες που έχουν ιδρυθεί σε
όλες τις ηπείρους του πλανήτη, δίχως
όµως να έχουν πάρει ακόµα µια επίσηµη
µορφή. Ανάµεσά τους και το Πειρατικό Κόµµα Ελλάδας (http://
piratepartygreece.blogspot.com), το blog του οποίου κατα-
σκευάστηκε τον Ιούνιο του 2009, µένοντας όµως… στάσιµο.
Ποιος ξέρει; Ισως οι αρνητικές πολιτικές εξελίξεις στη χώρα
µας, σε συνδυασµό µε την επιτυχία που σηµειώνουν τα Πειρα-
τικά Κόµµατα του εξωτερικού, να δώσουν ένα έξτρα κίνητρο
στους Ελληνες. Θα µπορούσαν άραγε οι νεαροί Σουηδοί και
Γερµανοί «κουρσάροι της πολιτικής» να µας επηρεάσουν µε
τον ίδιο τρόπο που κατάφεραν οι Ισπανοί «Αγανακτισµένοι»
πριν από µερικούς µήνες; Ο χρόνος θα δείξει…
φαινοµενα
07
EΛΕΥΘΕΡΟΣ TΥΠΟΣ
EΛΕΥΘΕΡΟΣ TΥΠΟΣ
φαινοµενα

08 KOSM ΝEWS Επιµέλεια: Ειρήνη Φ. Κουτσαύτη, Θεανώ Καρούτα

∆εν τρως;
Θα πληρώσεις!
Οι πελάτες του εστιατορίου «Μάρ-
µαρ», στο Νταµάµ της Σαουδικής Αραβίας,
οφείλουν να συµµορφωθούν µε έναν ιδιαί-
τερα παράξενο κανόνα. Πιο συγκεκριµένα,
ο ιδιοκτήτης του καταστήµατος αποφάσισε
να βάζει πρόστιµο σε όσους δεν κατανα- Από τα Γρεβενά
λώνουν όλα τα πιάτα που παραγγέλνουν.
Ανάλογα µε την ποσότητα του φαγητού που στα αστέρια
έχει περισσέψει, θα αυξοµειώνεται και το
ποσό που θα πρέπει να καταβάλουν! Προτού Το Αριστοτέλειο Πανεπιστήµιο Θεσσαλονίκης, ο ∆ήµος Γρεβενών και η εταιρία
βιαστείτε να αναφωνήσετε για τον παραλο- «Αναπτυξιακή Γρεβενών Α.Ε.» υπέγραψαν αισίως την προγραµµατική σύµβαση για
γισµό που χαρακτηρίζει τον επιχειρηµατία τη δηµιουργία Εκπαιδευτικού Αστρονοµικού Πάρκου στο όρος Ορλιακα στα Γρεβενά.
Fahad Al Anezi, να σας πληροφορήσουµε Το Πάρκο αναµένεται να φιλοξενεί στις εγκαταστάσεις του Εκπαιδευτικό Κέντρο µε
πως η αιτία που τον έσπρωξε να προβεί τηλεσκόπια, ηλιακό παρατηρητήριο, εκθεσιακό χώρο, αίθουσα πολλαπλών χρήσεων,
σε αυτή την κίνηση ήταν «ο περιορισµός αλλά και ένα χώρο όπου ο κάθε ερασιτέχνης αστρονόµος θα µπορεί να στήνει το
της σπατάλης του φαγητού». Το σίγουρο τηλεσκόπιό του και να παρατηρεί το Σύµπαν. Εδώ και ενάµιση χρόνο περίπου οι δι-
είναι πως το «Μάρµαρ» δεν ενδείκνυται αδικασίες της υπογραφής είχαν κολλήσει εξαιτίας του ζητήµατος της παραχώρησης
για Ελληνες, µιας και, ως λαός, έχουµε την δασικής έκτασης 28 στρεµµάτων για την ανέγερση του Πάρκου. Οµως, πλέον ο δρόµος
τάση να παραγγέλνουµε τα πάντα και να άνοιξε για το επιστηµονικό εγχείρηµα που θα δώσει νέα πνοή στην επιστηµονική και
τρώµε τα µισά! ερασιτεχνική αστρονοµική παρατήρηση στη χώρα µας.
Φωτογραφικό κλικ από το ∆ιάστηµα
Η φωτογράφηση των εναέριων φαινοµένων
γοητεύει πολλούς επαγγελµατίες και ερασιτέχνες αστρονόµους,
που κάθε τόσο βάζουν τα δυνατά τους για την καλύτερη φω-
τογραφία. Εκτός συναγωνισµού όµως βγαίνει ο αστροναύτης
Ρον Γκάραν, ο οποίος φωτογράφισε το Νότιο Σέλας και την
πτώση των Περσειδών του Αυγούστου από το «µπαλκόνι» του…
∆ιεθνούς ∆ιαστηµικού Σταθµού! Ο αστροναύτης της ΝASA
απαθανάτισε την πράσινη λάµψη του Σέλαoς που καλύπτει
την Ανταρκτική, αλλά και τις φωτεινές γραµµές που σχηµάτι-
ζαν οι Περσείδες τη στιγµή που ο σταθµός βρισκόταν κάπου
πάνω από την Κίνα. Ο αστρονόµος µοιράζεται µε όλους µας
τις εκπληκτικές φωτογραφίες που τράβηξε, ανεβάζοντάς τες
στη σελίδα του στο Google+. Αν θέλετε να τις δείτε µπείτε
στο https://plus.google.com και κάντε αναζήτηση µε το όνοµα
του αστροναύτη, Ron Garan, για να δείτε τα εντυπωσιακά
διαστηµικά άλµπουµ του.

Ψυχραιµία ώρα µηδέν

Τυχερή µέσα στην ατυχία της στάθηκε η επτάχρονη Κινέζα
Μάι Ντίνα, που πυροβολήθηκε κατά λάθος µε καρφωτικό πι-
στόλι από έναν «απρόσεκτο» οµοεθνή της! Ο θύτης, εργάτης
στο επάγγελµα, ενοχλήθηκε από τη φασαρία της Μάι και της
παρέας της, και σηµαδεύοντάς τους µε το πιστόλι του τους
προέτρεψε να βρουν άλλο χώρο για παιχνίδι. Οµως, το πιστόλι
εκπυρσοκρότησε και το 5 εκατοστών καρφί που εκτοξεύτηκε
σφηνώθηκε στον κεφάλι της µικρής. Η µητέρα της (που είχε
προσλάβει τους εργάτες για εργασίες στο σπίτι της) αρχικά
δεν κατάλαβε τι συνέβη µιας και το καρφί είχε µπει ολόκληρο
µέσα στο κεφάλι της και δεν φαινόταν. Η Μάι µεταφέρθηκε
στο νοσοκοµείο, εκεί όπου οι γιατροί αφαίρεσαν το καρφί και
δήλωσαν πως η πιτσιρίκα στάθηκε πολύ τυχερή, αφού για λίγα
µόλις χιλιοστά δεν χτυπήθηκε αρτηρία, γεγονός που θα την είχε
οδηγήσει στο θάνατο.

φαινοµενα

09
EΛΕΥΘΕΡΟΣ TΥΠΟΣ
EΛΕΥΘΕΡΟΣ TΥΠΟΣ
φαινοµενα

10 KOSM ΝEWS

Θαµµένος µε
τα άλογά του;
Εναν ιδιαίτερο τάφο
του 8ου προχριστιανικού
αιώνα έφεραν στο φως
αρχαιολόγοι στην Κίνα.
Κι αυτό γιατί στο εσωτε-
ρικό του ανακαλύφθηκαν
∆εύτε
αρχαία ξύλινα άρµατα µε
το µεταλλικό εξοπλισµό
τελευταίο…
τους, οι σκελετοί δώδε-
κα αλόγων, καθώς επίσης ξενοδοχείο!
και επιθανάτιες επιγραφές
που δίνουν στους ειδικούς Στη Yokohama της Ιαπωνίας, οι επιχειρηµατίες ξέρουν καλά πώς να διεκδικούν οικονοµικό
νέες πληροφορίες σχετικά µερίδιο από τον πόνο του ανθρώπου. Ετσι, πρόσφατα κατασκεύασαν το ξενοδοχείο «Lastel», ένα
µε τα αρχαία ταφικά έθιµα µέρος από τα δωµάτια του οποίου είναι ψυγεία και τα κρεβάτια… φέρετρα! Με 157 δολάρια τη
των Κινέζων. Τα αντικείµε- βραδιά, ο νεκρός «απολαµβάνει» τη φροντίδα πολλών αστέρων, ενώ οι τεθλιµµένοι συγγενείς
να είχαν ταφεί µαζί µε το έχουν την ευκαιρία να τα πουν µε τους φίλους τους στις γύρω αίθουσες. «Η αλήθεια είναι ότι
φέρετρο αξιωµατούχου έχουν έρθει πολλά ζευγάρια που δεν ξέρουν τι ακριβώς παρέχει το ξενοδοχείο και τους έχω
της δυναστείας των Τσου, διώξει λέγοντας ότι τα δωµάτιά µας είναι πραγµατικά κρύα!», δήλωσε στα µέσα ενηµέρωσης ο
η σορός του οποίου ήταν ιδιοκτήτης Hisayoshi Teramura. «Προσωπικά πιστεύω ότι ασκώ ένα λειτούργηµα. Ξέρετε, είναι
απανθρακωµένη. πολύ δύσκολο να κρατάς τον νεκρό σου στο σπίτι, ειδικά όταν δεν έχεις τον κατάλληλο χώρο».
Σιβηρία: Πόλος έλξης για εξωγήινους;
Αν και οι εκτάσεις της παγωµένης Σιβηρίας δεν µοιάζουν
τόσο κατάλληλες για να περάσετε το χρόνο σας, εντούτοις
ίσως υπάρχουν νοήµονα όντα που να µη συµφωνούν απα-
ραίτητα… Του λόγου το αληθές αποδεικνύουν δύο βίντεο που
τραβήχτηκαν από τυχαίους µάρτυρες στην περιοχή Irkutsk
της Σιβηρίας και δείχνουν 5 φιγούρες, ύψους περίπου 1,5
µέτρου, να στέκουν κοντά σε ένα φωταγωγηµένο σκάφος
σε σχήµα ιπτάµενου δίσκου. ∆ύο ηµέρες αργότερα, τα µέσα
ενηµέρωσης στη πόλη Bayanday έκαναν λόγο για συντριβή
δύο αντικειµένων στην περιοχή, την οποία αντιλήφθηκαν οι
κάτοικοι που ενηµέρωσαν τροµαγµένοι τις αστυνοµικές αρχές.
Ο γνωστός στους κύκλους της ουφολογίας µελετητής Mike
Cohen δήλωσε πως το βίντεο απεικονίζει ένα περιστατικό
αντίστοιχο µε αυτό που είχε συµβεί στο Ρόσγουελ. Ο στρατός
διαβεβαίωσε ότι τα δύο γεγονότα δεν σχετίζονται µεταξύ
τους και οι αρχές δίνουν πολλές πιθανότητες να πρόκειται
για ακόµα µια καλά στηµένη απάτη (hoax) από φαρσέρ, κάτι
που έχει ξαναγίνει πρόσφατα στη Ρωσία.

Ενα αστρονοµικό SETI

Το πρόγραµµα Skynet που δη-
µιούργησε το ICRAR (International
Centre for Radio Astronomy Research
- ∆ιεθνές Κέντρο Ραδιοαστρονο-
µικών Ερευνών) έχει ως στόχο να
αξιοποιήσει τους οικιακούς υπολο-
γιστές για την ανάλυση µεγάλων
όγκων αστρονοµικών δεδοµένων.
Οσοι υπολογιστές συµµετάσχουν στο
πρόγραµµα θα λειτουργούν στην ου-
σία σαν ένας υπερ-υπολογιστής χωρι-
σµένος σε πολλά µικρά µέρη, γεγονός
που δεν θα αλλάζει κάτι στη λειτουργία
τους. Ο βασικός λόγος δηµιουργίας του
προγράµµατος είναι η κατασκευή του
γιγάντιου ραδιοτηλεσκοπίου SKA, που
θα χρειαστεί έναν υπερ-υπολογιστή για
να αναλύει τον τεράστιο όγκο δεδοµέ-
νων που θα συγκεντρώνει καθηµερινά.
Το νέο αυτό ραδιοτηλεσκόπιο θα έχει
τους δικούς του υπολογιστές ανάλυσης
των στοιχείων, η υπολογιστική ισχύς
των οποίων δεν κρίνεται αρκετή. Ετσι,
οι οικιακοί υπολογιστές από όλο τον
κόσµο θα προσφέρουν στο Skynet
µια επιπλέον χείρα βοηθείας, εξήγησε
ο καθηγητής Πίτερ Κουίν, διευθυντής
της ICRAR. Ως κίνητρο για τους ιδιώτες
που θα συµµετάσχουν θα παρέχονται
δωρεάν επισκέψεις στα αστεροσκοπεία
που θα συµµετέχουν στο πρόγραµµα.
Αν ενδιαφέρεστε να ρίξετε και το δικό
σας υπολογιστή στη µάχη της ανάλυ-
σης αστρονοµικών δεδοµένων ή απλά
θέλετε να ενηµερωθείτε για το Skynet,
κάντε κλικ στο www.theskynet.org.

φαινοµενα

11
EΛΕΥΘΕΡΟΣ TΥΠΟΣ
eλευθεροσ tυποσ
φαινομενα

12

Δρόμοι
Αντιβαρύτητας
Ψευδαισθήσεις ΄
ή Μαγνητικές Ανωμαλίες;

Εχετε ακούσει για εκείνες τις παρά-
ξενες ιστορίες που αναφέρονται σε
δρόµους µε ελαφρά κλίση, στους
οποίους αν αφήσετε το αυτοκίνητό
σας να κυλήσει ελεύθερο θα αρχίσει
να κινείται σε αντίθετη κατεύθυνση
από ό,τι περιµένατε; Οι περιπτώ-
σεις των δρόµων που µοιάζουν να
καταρρίπτουν το θεµελιώδη νόµο
της βαρύτητας αποτελούν όντως
µια πραγµατικότητα! Ισως µάλιστα
κάποιοι από εσάς να έχετε ακουστά
τον «αντιβαρυτικό δρόµο της Πε-
ντέλης». Ας µελετήσουµε καλύτερα
αυτό το αλλόκοτο φαινόµενο…
Του Νικόλαου Κουµαρτζή,
nkoumartzis@hotmail.com
Στο
εξωτερικό το
φαινόµενο συνα-
ντάται µε πολλές
ονοµασίες, όπως gravity hill, magnetic
hill, mystery hill ή gravity road. Από τις
ΗΠΑ ως τη Νότια Κορέα και από την Αλά-
σκα ως τη Βραζιλία, υπάρχουν πραγµα-
τικά δεκάδες καταγεγραµµένοι «δρόµοι
αντιβαρύτητας». ∆ρόµοι οι οποίοι φαί-
νεται να δηµιουργούν «ρωγµές» στους
φυσικούς νόµους επιτρέποντας σε αυτο-
κίνητα και άλλα αντικείµενα να κυλήσουν
ελεύθερα… ανηφορίζοντας! Πώς θα µπο-
ρούσαµε να προσεγγίσουµε επιστηµονικά
το όλο ζήτηµα; Υπάρχουν τεχνικές τύπου
«κάν’ το µόνος σου» που θα µας επέτρε-
παν να πειραµατιστούµε;
Ορισµένα
«τεχνικά» στοιχεία
Για να βιώσετε το φαινόµενο δεν έχε-
τε παρά να επισκεφθείτε έναν από τους
γνωστούς «δρόµους αντιβαρύτητας» και
να σταµατήσετε το αυτοκίνητό σας. Οι
δρόµοι αυτοί είναι σχεδόν πάντα ασφαλ-
τοστρωµένοι, έχουν ελαφρά κλίση και
Πάνω: Ανηφόρα ή κατηφόρα; Η απάντηση
δεν είναι και τόσο εύκολη.
∆εξιά: Φωτογραφία του 1995 µε πείραµα
σε αντιβαρυτικό δρόµο στις Φιλιππίνες.
συνήθως βρίσκονται σε ορεινές περιοχές.
Βάλτε τη νεκρά στο κιβώτιο ταχυτήτων
και αφήστε ελεύθερο το χειρόφρενο. Θα
παρατηρήσετε ότι η κίνηση του οχήµατός
σας είναι ανηφορική, ενώ κανονικά θα
'πρεπε να συµβαίνει το αντίθετο.
Το συγκεκριµένο πείραµα µπορείτε
να το εφαρµόσετε χρησιµοποιώντας και
άλλα αντικείµενα, όπως µπάλες, νερό
κ.λπ.
Οπτική Ψευδαίσθηση;
Οπως είδαµε παραπάνω, οι περισσό-
τεροι «δρόµοι αντιβαρύτητας» φέρουν
µικρή κλίση, δηλαδή αποτελούν µικρές
ανηφόρες ή κατηφόρες, και δεν έχουν ξε-
κάθαρες υψοµετρικές διαφορές. Επίσης,
συναντώνται σε λόφους ή βουνά όπου
υπάρχει πλούσιο περιµετρικό περιβάλλον,
το οποίο όµως συνήθως κρύβει τον ορί-
ζοντα. Με λίγα λόγια, αποτελούν τα ιδανι-
κά σηµεία παραπλάνησης της ανθρώπινης
οπτικής αντίληψης, ωθώντας την σε οπτι-
Παράξενο
κές ψευδαισθήσεις! Ως γνωστόν, η οπτική
αντίληψη που διαθέτουν τα ανθρώπινα
όντα επηρεάζεται σε µεγάλο βαθµό από
το φόντο (background) του παρατηρού-
µενου τοπίου ή αντικειµένου. Οταν το
φόντο λείπει, τότε είναι σχεδόν αδύνατο
να κρίνουµε την ελαφριά κλίση οποιασ-
δήποτε επιφάνειας.
Επίσης, όταν το background φέρει κά-
ποια µη αναµενόµενα στοιχεία, όπως π.χ.
υπερβολική κλίση των δένδρων λόγω
ιδιαίτερων συνθηκών στην περιοχή (διό-
λου σπάνιο), τότε το ίδιο θα µπορούσε να
ωθήσει την οπτική µας αντίληψη σε λαν-
θασµένα συµπεράσµατα.
Ο λόγος για τον οποίο αναγκαζόµαστε
να τα αναφέρουµε όλα αυτά είναι διότι
οι «δρόµοι αντιβαρύτητας», στην πλειο-
νότητά τους, βρίσκονται σε περιβάλλον
όπου αυτού του είδους οι ψευδαισθήσεις
φαινοµενα
13
EΛΕΥΘΕΡΟΣ TΥΠΟΣ
EΛΕΥΘΕΡΟΣ TΥΠΟΣ
φαινοµενα

14

Ο Χορός της Εκµετάλλευσης

Με τους «δρόµους αντιβαρύτητας» έχει ασχοληθεί παγκοσµίως πλήθος ανθρώ-
πων. Ανάµεσά τους και αρκετοί απατεώνες και τυχοδιώκτες που έχουν αποσπά-
σει άµεσα ή έµµεσα χρήµατα από απλούς ανθρώπους, ώστε να τους δείξουν το
φαινόµενο ή να τους «αποκαλύψουν» την αλήθεια πίσω απ’ αυτό. Κάπως έτσι,
δίχως την παραµικρή έρευνα, έχουν ακουστεί θεωρίες περί παραφυσικής δρα-
στηριότητας, γεωµαγνητικών ανωµαλιών στην περιοχή, έως και συνωµοσιολο-
γικά σενάρια περί εξωγήινης παρέµβασης και κρατικών µυστικών πειραµάτων,
σενάρια φυσικά που ουδεµία σχέση έχουν µε την πραγµατικότητα.

ωθούν το ανθρώπινο µάτι στο να βλέπει

«µικρή ανηφόρα» εκεί όπου στην πραγµα-
τικότητα υπάρχει «µικρή κατηφόρα».

Μια ενδιαφέρουσα
έρευνα
Η επιστηµονική προσέγ-
γιση που είδαµε παραπάνω
έχει επαληθευτεί στην πράξη
σε διάφορους τέτοιους δρό-
µους ανά την υφήλιο. Μια
σχετική έρευνα πραγµατοποιή-
θηκε τον Μάρτιο του 2004 από
τους M. A. Frizzell και V. Fulda στον
Gravity Hill Road του Bedford County
στο New Paris της Pennsylvania (ΗΠΑ),
στο πλαίσιο των εργασιών της οµάδας
Enigma Project (Frizzell, 2005).
Ο Gravity Hill χαρακτηρίζεται από
όλα τα τυπικά γνωρίσµατα µιας κλασικής
περίπτωσης αντιβαρυτικού δρόµου. Επι-
προσθέτως, ντόπιοι έχουν σηµαδέψει το
οδόστρωµα µε λευκό σπρέι σε δύο σηµεία:
στο ένα γράφει «GH (Gravity Hill) START»,
όπου ο οδηγός πρέπει να σταµατήσει και
να αφήσει ελεύθερο το αυτοκίνητό του,
και στο άλλο «GH END», σηµάδι το οποίο
καταδεικνύει το σηµείο στο οποίο και το
αυτοκίνητο θα σταµατήσει να κυλάει.
Στην εν λόγω έρευνα, οι Frizzell
και Fulda συνεργάστηκαν µε επαγγελµα-
τία τοπογράφο, ο οποίος τους εφοδίασε
µε χρήσιµα εργαλεία, όπως GPS, τρίποδα
laser και τοπογραφικό υψοµετρικό χάρ-
Αντιβαρυτικός δρόµος
στο Quebec του Καναδά.
τη. Από την έρευνά
τους κατέληξαν στο
συµπέρασµα ότι η «µικρή ανηφόρα» που
αναγνωρίζει το ανθρώπινο µάτι στην
πραγµατικότητα αποτελεί «µικρή κατη-
φόρα». Οπότε δεν τίθεται κανένα ζήτηµα
κατάρριψης του φυσικού νόµου της βα-
ρύτητας. Παρ’ όλα αυτά, αναγνώρισαν
το γεγονός ότι η περιοχή καταφέρνει να
ξεγελάσει το ανθρώπινο µάτι δηµιουργώ-
ντας από µόνη της µια οπτική ψευδαίσθη-
ση, την οποία µάλιστα κανένας έως τότε
επισκέπτης δεν είχε αντιληφθεί!
Βέβαια, αξίζει να σηµειώσουµε πως
οι τοπογραφικοί χάρτες έδιναν όλες τις
πληροφορίες της πραγµατικής κλίσης του
δρόµου, όµως οι παράξενοι επισκέπτες
της περιοχής τούς αγνοούσαν εξαιτίας
της γενικότερης τάσης που έχουµε «να
πιστεύουµε σε ό,τι βλέπουµε».
Μελετήστε
το Φαινόµενο!
Κάπως έτσι, συγκεντρώσαµε αρκετά
στοιχεία για τη φύση του φαινοµένου, δί-
χως όµως αυτό να σηµαίνει ότι µπορούµε
να εξαγάγουµε κάποιο συµπέρασµα για
το σύνολο των «δρόµων αντιβαρύτητας»
παγκοσµίως. Κάτι τέτοιο θα αποτελούσε
φυσικά ένα συλλογιστικό άλµα και µάλι-
στα ιδιαίτερα επικίνδυνο.
Κάθε αντιβαρυτικός δρόµος βρί-
σκεται σε διαφορετικό σηµείο του πλα-
νήτη, σε διαφορετικό υψόµετρο, ενώ το
φαινόµενο θα µπορούσε να εκδηλώνεται
κάτω από εντελώς διαφορετικές συν-
θήκες. Αυτό σηµαίνει ότι οφείλουµε να
παρατηρούµε τέτοιου είδους γεγονότα
ξεχωριστά, έχοντας υπ’ όψιν µας και το
θετικό στοιχείο της υπόθεσης, ότι δηλαδή

πρόκειται για ένα καθαρά επαναλήψιµο
γεγονός που δεν πρόκειται να σταµατή-
σει (ο δρόµος θα είναι πάντα εκεί), ενώ,
σε αντίθεση µε τα περισσότερα παράδοξα
φαινόµενα, δεν είναι επιλεκτικό σε αν-
θρώπους (π.χ. δεν γίνεται αντιληπτό µόνο
από τους λεγόµενους «αλαφροΐσκιωτους»
ή «διάµεσους»).
Εχετε εποµένως εντοπίσει ένα «δρό-
µο αντιβαρύτητας» και θέλετε να τον αξι-
ολογήσετε; ∆εν έχετε παρά να προβείτε
σε δύο απλά βήµατα. Αρχικά θα πρέπει να
έρθετε σε επικοινωνία µε έναν επαγγελ-
µατία τοπογράφο της περιοχής, ζητώντας
του να σας δείξει έναν υψοµετρικό τοπο-
γραφικό χάρτη της τοποθεσίας όπου εµ-
φανίζεται το φαινόµενο και να σας πει για
το αν ο συγκεκριµένος δρόµος είναι τελικά
κατηφορικός ή ανηφορικός. Στη συνέχεια,
πραγµατοποιήστε µαζί του ορισµένες µε-
Ο Magnetic Hill στο
Ladakh της Ινδίας.
Ο δρόµος του Gravity Hill στον
οποίο πραγµατοποίησε τα πειράµα-
τά της η οµάδα Enigma Project.
τρήσεις µε σκοπό να συγκεντρώσετε ακό-
µα περισσότερο ακριβή δεδοµένα, ώστε
να βγάλετε ακόµα πιο αξιόπιστα συµπε-
ράσµατα ως προς την πραγµατική κλίση
του δρόµου. Οι µετρήσεις µπορούν να
γίνουν είτε µε τρίποδα laser είτε µε GPS
είτε µε ένα απλό τοπογραφικό αλφάδι.
Κάπως έτσι, θα είστε σε θέση να εξα-
γάγετε συµπεράσµατα βασισµένα σε δική
σας έρευνα και στις γνώσεις επαγγελµα-
τία του χώρου, ο καλύτερος δηλαδή συν-
δυασµός σε αντίστοιχες περιπτώσεις. Και
το πιο σηµαντικό; Πρόκειται για µια διαδι-
κασία που θα ολοκληρωθεί µέσα σε µόλις
µία ηµέρα (δεν απαιτούνται πάνω από
2-3 ώρες). Ετσι, θα είστε σε θέση να στη-
Παράξενο
ρίξετε µε στοιχεία τη δική σας άποψη και
να αφήσετε τους υπόλοιπους να µιλούν
για παρεµβάσεις εξωγήινων ή να απορρί-
πτουν συλλήβδην το όλο φαινόµενο.
Είναι γεγονός πως, στο χώρο των
ανεξήγητων φαινοµένων, οι έρευνες συ-
χνά παρουσιάζονται εσκεµµένα ως κάτι
εξαιρετικά δύσκολο, απαγορευµένο για
τους απλούς ανθρώπους και χρονοβόρο,
µε απώτερο σκοπό τη δηµιουργία ενός
µύθου γύρω από το όνοµα του εκάστοτε
ερευνητή. Οπως όµως είδαµε στο παρόν
κείµενο, κάτι τέτοιο δεν ισχύει (µάλιστα οι
δρόµοι αντιβαρύτητας δεν είναι η µοναδι-
κή περίπτωση). Το µόνο που χρειάζεται εί-
ναι χρόνος, διάθεση και υπευθυνότητα.
φαινοµενα
15
EΛΕΥΘΕΡΟΣ TΥΠΟΣ
eλευθεροσ tυποσ
φαινομενα

16

Ενας Παγκόσμιος Χάρτης

Δρόμων Αντιβαρύτητας
Κατά τη διάρκεια της αναζήτησής μας για σημεία όπου παρατηρούνται αντιβαρυτικά φαι-
νόμενα, βρεθήκαμε μπροστά σε μια μεγάλη έκπληξη, μιας και ο αριθμός των σχετικών
τοποθεσιών ξεπέρασε το αναμενόμενο. Καταφέραμε να συγκεντρώσουμε πάνω από 100
δρόμους αντιβαρύτητας και στις πέντε ηπείρους. Στην Ελλάδα εντοπίσαμε δύο τέτοιες
περιπτώσεις. Η πρώτη στο όρος Πεντέλη, στο δρόμο από την Αθήνα προς τη Νέα
Μάκρη, δίπλα από το σταυροδρόμι προς τη Σπηλιά του Νταβέλη, και η δεύτερη
στην τοποθεσία Λήβυθρα στον Ολυμπο, κοντά στη Λεπτοκαρυά. Στο Διαδίκτυο
μπορείτε να βρείτε αρκετά σχετικά βίντεο με πειραματισμούς συμπολιτών μας και από τις
δύο περιοχές. Από κει και πέρα, παραθέτουμε ενδεικτικά, για τους επίδοξους παράξενους
ταξιδιώτες, κάποιους από τους γνωστότερους δρόμους αντιβαρύτητας στον πλανήτη:

 Αυστραλία  Ινδία  Νότια Ιρλανδία

▶ Στο Forrestfield της δυτικής Αυστρα-
λίας, σε κομμάτι της οδού Holmes Road
που οι ντόπιοι ονομάζουν Gravity Hill.
▶ Στο Bowen Mountain του New South
Wales, στη διασταύρωση των οδών
Bowen Mountain Road και Westbury
Road, υπάρχει ο λόφος με το όνομα
Magnetic Mountain.
 Γερμανία
▶ Στο Hessen, στην οδό L3053 μεταξύ
Butzbach και Hausen.
 ΗΠΑ
Κατά μήκος των ΗΠΑ έχουμε εντοπίσει
πάνω από 50 «δρόμους αντιβαρύτητας».
Ενδεικτικά αναφέρουμε:
▶ Στο Thurmond της Νότιας Καρολίνας,
στην οδό Old NC-21.
▶ Στο New Paris στην Pennsylvania
(Bedford County), στην οδό Gravity Hill.
▶ Στο Lake Wales της Florida, στην οδό
Hwy 27 μεταξύ Orlando και Tampa. Οι
ντόπιοι έχουν στήσει μέχρι και επιγραφή
όπου αναγράφεται ο θρύλος της τοπο-
θεσίας.
▶ Στο El Paso του Texas, στην οδό
Thunderbird Drive κοιτάζοντας προς το
νότο.
▶ Στο Marblehead του Ohio δεν θα δυ-
σκολευτείτε να βρείτε το σημείο, μιας και
έχει στηθεί γύρω του μία ολόκληρη δια-
φημιστική καμπάνια με το slogan «Δείτε
το Λόφο του Μυστηρίου να αψηφάει
τους νόμους της φύσης και της βαρύτη-
τας!».
▶Τοποθεσία Magnetic Hill στην περιοχή
Ladakh της Ινδίας.
 Ισραήλ
▶ Χωματόδρομος δίπλα στην Ιερουσα-
λήμ, γνωστός και ως Gravity Road.
 Ιταλία
▶ Στην πόλη Montagnaga΄της επαρχίας
Trento.
▶ Λόφος δίπλα στην οδό SS218, μεταξύ
του Rocca di Papa και του Ariccia, 60
χιλιόμετρα νότια της Ρώμης.
▶ Στο δρόμο προς το Castellammare
del Golfo, στην επαρχία του Trapani της
Σικελίας.
 Καναδάς
▶ Στο Moncton του New Brunswick, η
τοποθεσία Magnetic Hill.
▶ Στο Burlington του Ontario, στην οδό
Kings Road, στο ύψος της πινακίδας «No
Motorized Vehicles».
 Κύπρος
▶ Στο δρόμο από το χωριό Κάθηκας προς
την πόλη, 1 χιλιόμετρο έξω από το χωριό
Δρούσια στα βορειοδυτικά του νησιού.
 Μαλαισία
▶ Στην οδό Kimanis-Keningau, δίπλα
στην πόλη Sabah.
 Μεγάλη Βρετανία
▶ Στο Buckinghamshire του Aston
Clinton, στην περιοχή Dancer’s End.
▶ Στο λόφο Hangman’s Hill, στην οδό
High Beech του Epping Forest.
▶ Στο West Sussex, στην οδό A272 δυτι-
κά του χωριού Rogate.
▶ Στο County Down στα Mourne
Mountains, στην οδό B27 κατευθυνό-
μενοι νοτιοανατολικά προς το Spelga
Dam.
 Πολωνία
▶ Στην οδό Strazacka, 18 χιλιόμετρα νό-
τια του Jelenia Gora στο Karpacz Gorny.
 Πορτογαλία
▶ Στην περιοχή Braga, κομμάτι του δρό-
μου που περνάει μέσα από το παρακεί-
μενο δάσος, δίπλα σε εκκλησία αφιερω-
μένη στον Γεννηθέντα Ιησού.
 Σερβία
▶ Τοποθεσία στο όρος Radan, δίπλα στο
Lebane.
 Σκωτία
▶ Τοποθεσία Electric Brae στο Ayrshire,
στην οδό A719 μεταξύ Dunure και Croy
Bay.
 Φιλιππίνες
▶ Στην οδό Pcarrd στο Los Banos της
Laguna.
Who is who
Ο Νικόλαος Κουμαρτζής είναι
συντονιστικό μέλος της Ελληνικής
Κοινότητας του Μεταφυσικού,
συγγραφέας αρκετών βιβλίων και
υποψήφιος διδάκτορας στο τμήμα
Δημοσιογραφίας και ΜΜΕ του ΑΠΘ.
Είναι ο εμπνευστής της ιδέας του
«Παράξενου Ταξιδιώτη» και κύριος
μοχλός εξέλιξής του.

✓ Διαβάστε: Το νέο βιβλίο του Νικόλαου Κουμαρτζή, «Η Λευκή Βίβλος της Παραψυχολογίας» (εκδ. iWrite).
✓ Σημειώσεις:
Για την έρευνα στο Gravity Hill Road του Bedford County της Pennsylvania (ΗΠΑ) δείτε τη μελέτη: Frizzell, M. A. (2005), An Examination of The Bedford County Gravity Hill, New
Paris, Pennsylvania, An Enigma Project Report.
✓ Παρακολουθήστε:
Βίντεο από έρευνα σε δρόμο αντιβαρύτητας στο Burkittsville του Maryland (ΗΠΑ) στο http://www.youtube.com/watch?v=f3A4CRoQA3A
 Αλήθειες και Ψέματα

Μπορεί ένας άνδρας να μείνει έγκυος;
Και αν ναι, πώς θα μπορούσε να γίνει
αυτό; Πριν από αρκετές δεκαετίες
ορισμένοι γιατροί είχαν αναφέρει ότι
υπό συγκεκριμένες προϋποθέσεις κάτι
τέτοιο θα μπορούσε να γίνει εφικτό,
εκφράζοντας ωστόσο τις ανησυχίες
τους για την επικινδυνότητα του
myth
εγχειρήματος. Υπήρξαν μάλιστα
φήμες ότι κατά τη δεκαετία του ’60,
Αμερικανοί γιατροί πραγματοποίησαν
πειράματα πάνω στην αντρική
εγκυμοσύνη! Επρεπε να περιμένουμε
ως το 1999 για να διαρρεύσει η busters
πρώτη ιστορία για έναν έγκυο άνδρα.
Τι ακριβώς συνέβη;

Ο πρώτος
έγκυος άνδρας στον κόσμο! Της συντακτικής ομάδας του weirdnews.gr

Η απάτη...
...και η αλήθεια
Πριν από 12 χρόνια έκανε την εμφάνισή της
στο Διαδίκτυο μια καινούργια ιστοσελίδα Μερικούς μήνες αργότερα, όμως, αποκαλύφθηκε η αλήθεια. Η
με την ονομασία ιστοσελίδα ήταν δημιουργία του καλλιτέχνη-κινηματογραφιστή και
«καλλιτέχνη του δρόμου» Virgil Wong, ο οποίος τη χαρακτήρισε ως
malepregnancy.com.
«πρωτοποριακή τέχνη». Ο Wong συνήθιζε να κατασκευάζει παρόμοιες
Οπως καταλαβαίνετε
ιστοσελίδες, ιστοχώρους δηλαδή όπου παρουσίαζε με έναν πιο
από το όνομά «εναλλακτικό» τρόπο αποκλειστικά σύγχρονα προβλήματα ιατρικής,
της («ανδρική με σκοπό κυρίως να προβληματίσει τους επισκέπτες, αλλά και να τους
εγκυμοσύνη»), ο παρουσιάσει μελλοντικά ενδεχομένως επιτεύγματα της επιστήμης! Η
συγκεκριμένος ιστοσελίδα του Wong έγινε πόλος έλξης για τα Μέσα Ενημέρωσης,
δικτυακός τόπος αλλά και για χιλιάδες ανθρώπους από ολόκληρο τον κόσμο, οι
ισχυριζόταν ότι περισσότεροι εκ των οποίων
ξεγελάστηκαν, ενώ δεν ήταν
διαθέτει στην κατοχή
λίγοι αυτοί που επικοινώνησαν
του έγγραφα τα
με τον Wong εκφράζοντας την
οποία πιστοποιούσαν επιθυμία τους να γίνουν οι
και αποδείκνυαν την εγκυμοσύνη του Lee επόμενοι «έγκυοι άνδρες»!
Mingwei, την πρώτη δηλαδή εγκυμοσύνη Αξίζει να σημειώσουμε πως
ενός… άνδρα! Οι επισκέπτες είχαν τη η ιστοσελίδα είναι μέχρι και
δυνατότητα πρόσβασης σε διάφορα σήμερα ενεργή συνεχίζοντας
στοιχεία σχετικά με την εγκυμοσύνη, όπως να μπερδεύει και να ξεγελά
χιλιάδες χρήστες κάθε
δημοσιεύματα του Τύπου, φωτογραφίες,
χρόνο.
βίντεο, εικόνες υπερήχων, μετρήσεις
αίματος, πίεσης κ.ά. Ωστόσο, μια
διευκρινιστική ανακοίνωση στην κεντρική
σελίδα της ιστοσελίδας ανέφερε ότι δεν
Who is who: Το weirdnews.gr είναι η ελληνική πύλη για
όλα τα παράξενα και αλλόκοτα νέα που συμβαίνουν στον κόσμο.
είχε γίνει ακόμη γνωστή η ημερομηνία στην Είναι ένα από τα κομμάτια που συνδέουν την οικογένεια των
οποία ο Mingwei θα έφερνε στον κόσμο το εξειδικευμένων blogs του Mετα-Δικτύου υπό την αιγίδα της
παιδί του. Ελληνικής Κοινότητας του Μεταφυσικού.
φαινομενα

17
eλευθεροσ tυποσ
eλευθεροσ tυποσ
φαινομενα

18

Η κατοικία του Μεγάλου Μαγίστρου

Το Παλάτι των Ιπποτών είναι χωρίς αμφιβολία ένα από τα πιο μεγαλοπρεπή και
εντυπωσιακά κτίσματα στο εσωτερικό της Παλιάς Πόλης της Ρόδου. Κτισμένο
στο ψηλότερο σημείο του κάστρου, ξεκίνησε να κατασκευάζεται κατά τη
διάρκεια του 14ου αιώνα από τους Ιωαννίτες Ιππότες του νησιού και αποτέλεσε
την κατοικία του Μεγάλου Μαγίστρου. Σήμερα έχει μετατραπεί σε μουσείο που
φιλοξενεί μεσαιωνικά μικροαντικείμενα, πίνακες και αγάλματα.
ελλαδα

φαινοµενα

19
EΛΕΥΘΕΡΟΣ TΥΠΟΣ
EΛΕΥΘΕΡΟΣ TΥΠΟΣ
φαινοµενα

20

Η εναλλακτική α
στην Ελλάδα σ
 επικαιρότητα

Ο χώρος της «εναλλακτικής

αναζήτησης» έκανε τα πρώτα
του βήµατα στην Ελλάδα από
τα µέσα περίπου της δεκαε-
τίας του ‘70. Τρεις διαφορε-
τικές γενιές ερευνητών και
ειδικών µελετητών έχουν ήδη
αφήσει το δικό τους στίγµα
πάνω σε µια πληθώρα άκρως
συναρπαστικών θεµάτων
που ταξιδεύουν και συνάµα
προσφέρουν πνευµατική
καλλιέργεια στο αναγνωστικό
κοινό. Με την ευκαιρία συ-
µπλήρωσης ενός χρόνου από

ήαναζήτηση την επανακυκλοφορία των

«Φαινοµένων», ετοιµάσαµε
για τους αναγνώστες µας ένα
ιδιαίτερο αφιέρωµα στο οποίο

α σήµερα και απαντώνται ορισµένα

ενδιαφέροντα ερωτήµατα.
Του Μηνά Παπαγεωργίου,
mpapageorgiou@e-typos.com

φαινοµενα

21
EΛΕΥΘΕΡΟΣ TΥΠΟΣ
eλευθεροσ tυποσ
φαινομενα
22
Στις 25 Σεπτεμ-
βρίου του
2010, το
πρώτο τεύχος των ανανεωμένων
«Φαινομένων» κυκλοφόρησε μαζί
με τον Ελεύθερο Τύπο του Σαββάτου.
Ηταν η τρίτη έκδοση του επιτυχημένου
εντύπου της εφημερίδας (οι προηγού-
μενες ήταν το διάστημα 2002-2004 και
2008-2009).
Μετά από ένα χρόνο κυκλοφορίας
και 48 τεύχη που κλείνουμε αισίως αυτή
την εβδομάδα, αποφασίσαμε, μέσω ενός
ειδικού αφιερώματος, να διερευνήσουμε
τις τάσεις που παρατηρούνται στον ελ-
ληνικό χώρο της εναλλακτικής αναζήτη-
σης σήμερα, στο κρίσιμο 2011, και στα
επόμενα χρόνια.
Κατά τις τέσσερις προηγούμενες
δεκαετίες αρκετά ρεύματα σκέψης και
αμέτρητες ειδικές θεματικές ενότητες
απασχόλησαν το ελληνικό κοινό. Από τη
μελέτη των ΑΤΙΑ τη δεκαετία του ‘70 και
τις θεωρίες περί αρχαίων αστροναυτών
την επόμενη δεκαετία, περάσαμε στην
άνθηση των ελληνοκεντρικών θεμάτων
κατά τη «χρυσή» δεκαετία του ‘90.
Η ανάπτυξη του Διαδικτύου
έπαιξε και αυτή το ρόλο της, φέρνοντας
το ελληνικό κοινό σε άμεση επαφή με
«πηγές» του μεγαλύτερου μέρους των
πληροφοριών που λάμβαναν κατά τα
προηγούμενα χρόνια. Το γεγονός αυτό
είχε ως αποτέλεσμα τη γέννηση δεκά-
δων νέων ερευνητικών ομάδων (ή και
μονάδων) ανά την επικράτεια, που κατά-
φεραν να εμπλουτίσουν και να διευρύ-
νουν το «μενού» της εναλλακτικής ανα-
ζήτησης στη χώρα μας παρουσιάζοντας
τις διαφορετικές τους προσεγγίσεις σε
περισσότερα θεματικά πεδία.
Εναν περίπου χρόνο πριν από το
«προφητικό» 2012, οι Ελληνες «αναζη-
τητές» φαίνεται πως κοιτούν με περισ-
σότερη νοσταλγία το παρελθόν και με
αγωνία το μέλλον. Ετσι, στην αυγή του
21ου αιώνα, παρατηρείται μια στροφή
προς τις κάθε λογής συνωμοσιολογικές
Η καμπύλη της έρευνας του ανεξήγη-
του δεν είναι ευθεία γραμμή, αλλά έχει
ανώτατα και κατώτατα σημεία. Κάποια
θέματα που στο παρελθόν είχαν «ατονή-
σει» και σήμερα επανέρχονται δυναμικά.
Φυσικά, ισχύει και το αντίστροφο. Απο-
ψή μου είναι πως οι προτιμήσεις του κοι-
νού αντικατοπτρίζουν την ίδια την εποχή
Γιώργος Αδαμόπουλος
στην οποία ζει.
Γιώργος Ιωαννίδης: Είναι σαφές
και εσχατολογικές προσεγγίσεις, γεγο- πως το «αίνιγμα της ομάδας Εψιλον»
νός που σχετίζεται άμεσα με τις δύσκο- έχει ολοκληρωτικά τελειώσει. Ενα θέμα
λες συνθήκες της οικονομικής κρίσης που μας απασχόλησε τόσο έντονα. Σή-
που βιώνουμε ως χώρα. μερα οι ίδιες οι πολιτικές και οικονομικές
εξελίξεις αποδεικνύουν τη φαιδρότητά
Στα «Φαινόμενα» θελήσαμε να
του. Δυστυχώς, η μεσσιανική δίψα έχει
απευθύνουμε τους παραπάνω προβλη-
διαποτίσει τους Ελληνες τα τελευταία
ματισμούς και σε έξι αξιόλογους ειδικούς
2.000 χρόνια και δείγματα αυτής της
ερευνητές και υπεύθυνους σχετικών
ψυχολογίας είδαμε  όχι μόνο στο θέμα
εντύπων. Στα ερωτήματά μας κλήθηκαν
των Εψιλον, αλλά και στο φιάσκο με τα
να απαντήσουν (κατ’ αλφαβητική σειρά),
Indigo που δεν είναι τίποτε άλλο από μια
ο ερευνητής Γιώργος Αδαμόπουλος, ο
εκμετάλλευση της γονεϊκής ανάγκης για
συγγραφέας και ψυχολόγος Γιώργος Ιω-
(προσωπική) υπεροχή!
αννίδης, ο ερευνητής Χρήστος Κασταμο-
νίτης, η αρχισυντάκτρια του περιοδικού Χρήστος Κασταμονίτης: Ο χώ-
«Hellenic Nexus» Μαρία Λυσσάνδρου, ρος της Αναζήτησης έχει περάσει, θα
η επικεφαλής των εκδόσεων «Locus 7» έλεγα, σε μια εποχή hi-tech, όπου όλοι
Χριστίνα Σαββανή και ο Στάμος Στίνης, κάθονται μπροστά σε έναν υπολογιστή
εκδότης του περιοδικού «Τρίτο Μάτι».
Χριστίνα Σαββανή
▶ Ποιες είναι οι κυριότερες διαφορές
που εντοπίζετε στο είδος και το ύφος
των θεμάτων της εναλλακτικής ανα-
ζήτησης που απασχολούν αναγνώστες
και ερευνητές σε σχέση με προηγού-
μενες δεκαετίες; Υπάρχουν κάποια θέ-
ματα που θεωρείτε ότι έχουν κλείσει
τον κύκλο τους;
Γιώργος Αδαμόπουλος: Κανέ-
να θέμα δεν έχει κλείσει τον κύκλο του.
«Σήμερα, ζούμε πλέον το εντυπωσιακό δεδο-
μένο η ίδια η επίσημη επιστήμη να έχει ξεπε-
ράσει σε ερμηνείες και προσεγγίσεις ακόμη και
την πιο τολμηρή φαντασία του παρελθόντος»
Χριστίνα Σαββανή

και ο καθένας γίνεται ερευνητής δια-
βάζοντας τα χιλιάδες «εµπιστευτικά»
e-mails που πληροφορούν για το τέλος
του κόσµου και για νέες θεωρίες συνω-
µοσίας… Από την άλλη, καθώς έχουν
πέσει τα σύνορα µεταξύ των λαών, αρχί-
ζουµε να έχουµε περισσότερες πληροφο-
ρίες για συγκεκριµένα θέµατα, γεγονός
πολύ θετικό. Βλέπω ότι παρουσιάζονται
αρκετές έρευνες για θέµατα διατροφής
και υγείας και πάρα πολλές µελέτες για
εξωγήινες παρεµβολές, καθώς και έρευ-
νες εναλλακτικής αρχαιολογίας. Βέβαια,
αναφορικά µε πεδία όπως η παραψυχο-
λογία, ο υπνωτισµός, η επικοινωνία µε
νεκρούς και αλλά παραπλήσια, αν και
δεν εξαφανίστηκαν, τουλάχιστον έχουν
αρχίσει να πορεύονται σε λογικότερα
πλαίσια σε σχέση µε το παρελθόν.
Μαρία Λυσσάνδρου: Αν ήταν να
εντοπίσω µια κατηγορία θεµάτων που
δείχνει να έχει κορεστεί, θα έλεγα ότι εί-
ναι εκείνη της New Age αντίληψης των
πραγµάτων. Από κει και πέρα, όσο υπάρ-
χουν άνθρωποι που κάνουν ουσιώδεις
έρευνες, πάντα θα έρχονται στο φως
νέες πληροφορίες που θα ανανεώνουν
όλα τα θέµατα.
Χριστίνα Σαββανή: Παλαιότε-
ρα βλέπαµε περισσότερο την υλιστική,
εξωτερική προσέγγιση του χώρου του
παράξενου. Οπου ναι µεν οι σοβαροί
ερευνητές λάµβαναν υπόψη τους την
εσωτερική και ανθρωπολογική παράδο-
ση, αλλά κυρίως επικεντρώνονταν στην
καταγραφή ορατών, υλικών, ανεξήγητων
φαινοµένων. Σήµερα, ζούµε πλέον το
εντυπωσιακό δεδοµένο η ίδια η επίσηµη
επιστήµη να έχει ξεπεράσει σε ερµηνείες
και προσεγγίσεις ακόµη και την πιο τολ-
µηρή φαντασία του παρελθόντος. Ετσι,
ο σοβαρός ερευνητής στρέφεται ανα-
πόφευκτα και στους αχαρτογράφητους
χώρους και δυνάµεις της ανθρώπινης
υπόστασης. Οµως, ουσιαστικά, δεν έχει
υποσκελιστεί κανένα από τα παλιά κλα-
σικά θέµατα, διότι η γνώση τους αποτε-
λεί το στέρεο έδαφος πάνω στο οποίο ο
ερευνητής θεµελιώνει το ευρύτερο γνω-
σιακό οικοδόµηµά του.
επικαιρότητα
Στάµος Στίνης
Στάµος Στίνης: Kάθε εποχή και
κάθε γενιά αναγνωστών έχουν τα δικά
τους ιδιαίτερα χαρακτηριστικά και τα
δικά τους ιδιαίτερα κριτήρια αξιολό-
γησης. Παλιοί κύκλοι κλείνουν και νέοι
ανοίγουν διαρκώς – καθετί όµως επα-
νέρχεται µε διαφορετικό ποιοτικά τρό-
πο. Eνδιαφέροντα πεδία αναζήτησης θα
υπάρχουν πάντα γιατί η αναζήτηση είναι
σύµφυτη µε την ανθρώπινη φύση. Ωστό-
σο, η πολυπλοκότητα των σηµερινών
κοινωνιών και των µέσων κοινωνικής
δικτύωσης καθιστά αδύνατη κάθε από-
πειρα συγκεκριµένης πρόβλεψης για το
πού ακριβώς µπορεί να στραφεί το ενδι-
αφέρον του κοινού.
­ Θεωρείτε ότι η οικονοµική κρίση
έχει αλλάξει τον τρόπο µε τον οποίο
προσεγγίζει το κοινό το παράδοξο
ή ακόµη και το βαθµό διάθεσης για
έρευνα και αναζήτηση;
Γιώργος Αδαµόπουλος: Οταν
ο µέσος άνθρωπος µάχεται καθηµερινά
για την επιβίωσή του και για πράγµατα
που άλλοτε θεωρούσε δεδοµένα, όπως
η διατροφή, η στέγη ή το δικαίωµα στην
εργασία, το τελευταίο πράγµα που θα
σκεφτεί είναι η έρευνα και η αναζήτηση
του αγνώστου. Σε περιόδους οικονοµι-
κής κρίσης ορισµένοι τοµείς του παρα-
φυσικού ανθούν. Προσπαθώντας να ερ-
µηνεύσει τα όσα συµβαίνουν αλλά και
να προετοιµαστεί για όσα θα έρθουν, ο
άνθρωπος στρέφεται στις προφητείες.
Με αυτό τον τρόπο, ασαφείς και αόρι-
«Το κοινό αναµένεται
να ψαχτεί γύρω από
θέµατα που -εκτός
από θεωρίες- θα υπό-
σχονται και κάποιο
πρακτικό αντίκρισµα
στην ποιότητα ζωής»
Στάµος Στίνης
στες προβλέψεις από κάθε αµφιλεγό-
µενη προσωπικότητα του παρελθόντος
βγάζουν νόηµα ανάλογα µε το ποιος τις
ερµηνεύει.
Γιώργος Ιωαννίδης: Αν το Πα-
ράδοξο είναι µια εξαίρεση του καθηµε-
ρινού και η καθηµερινότητά µας σήµερα
είναι περισσότερο από ποτέ µη αρεστή,
τότε εύλογα θα περιµέναµε ο κόσµος να
αναζητήσει σ’ αυτό µια ψυχική ανάπαυ-
λα. ∆εν είµαι όµως βέβαιος για το κατά
πόσο αυτό συµβαίνει το τελευταίο διά-
στηµα. Και το λέω αυτό διότι οι εξελίξεις
διαποτίζονται από τις αρχές της υπερ-
µατεριαλιστικής µηχανικής, που θέλει να
απογυµνώσει τον άνθρωπο από τα σύµ-
βολα και τη µεταφυσική σκέψη! Κάπως
έτσι, προωθείται ένα µοντέλο ακραίου
ρεαλισµού που αποµακρύνει την αντίλη-
ψη του µέσου ανθρώπου από τη µαγεία
του Παραδόξου. Βέβαια, αν όλα τα πα-
ραπάνω ισχύουν, τότε είναι πολύ πιθα-
νόν να υπάρξει κάποια στιγµή αργότερα
Γιώργος Ιωαννίδης
φαινοµενα
23
EΛΕΥΘΕΡΟΣ TΥΠΟΣ
eλευθεροσ tυποσ
φαινομενα
24
μια έκρηξη παραδοξολαγνείας, όπως πε-
ρίπου συνέβη στη Ρωσία μετά την πτώση
του κομμουνιστικού καθεστώτος...
Χρήστος Κασταμονίτης: Ο τρό-
πος και η διάθεση του κοινού να προ-
σεγγίσει και να αναζητήσει το Παράδοξο
έχει ήδη αλλάξει δραστικά. Ο κόσμος
είναι πιο θετικός στο να αναζητήσει μια
άλλη μάτια στα πράγματα και να δεχθεί
τη λεγομένη αντιπληροφόρηση. Ομως,
αυτό μπορεί να εξελιχθεί αρνητικά όταν
έχουμε φαινόμενα αλλοφροσύνης,
προσπάθειας προσηλυτισμού και κατα-
στροφολογίας. Δυστυχώς και εδώ στην
Ελλάδα δεν υπάρχουν ηθικοί φραγμοί
και πολλοί εκμεταλλεύονται τις συγκε-
κριμένες καταστάσεις για να περάσουν
στο ευρύ κοινό ανυπόστατες θέσεις με
αποτέλεσμα φαινόμενα λαϊκισμού και
αρνητισμού.
Μαρία Λυσσάνδρου: Η οικονο-
μική κρίση έχει αλλάξει ολόκληρη την
κοσμοθεωρία των ανθρώπων και όχι
απλά τη στάση τους απέναντι σε συγκε-
κριμένα θέματα… Παρ’ όλα αυτά, καθώς
το Παράδοξο αποτελεί μία από τις πιο
γοητευτικές κατηγορίες θεμάτων, εξα-
κολουθεί (και θα εξακολουθεί) να έχει
«πιστούς» ακόλουθους. Ωστόσο, διαπι-
στώνει κανείς ότι η πιο ώριμη και κριτική
ματιά που ανέπτυξαν οι αναγνώστες έχει
οδηγήσει τα τελευταία χρόνια και σε πιο
εμπεριστατωμένες και σοβαρές, «παρά-
δοξες» παρουσιάσεις.
Χριστίνα Σαββανή: Ευτυχώς
που οι κρίσεις έχουν και τη θετική πλευ-
ρά τους. Η συγκεκριμένη έδωσε, ιδίως
στους νεότερους Ελληνες, μια θαυμάσια
ευκαιρία να αναζητήσουν τις ουσιαστικές
και παράπλευρες εκδοχές της ζωής και
της πραγματικότητας που παλαιότερα
ξεθώριαζαν και παραγκωνίζονταν εξαι-
τίας του τότε άκρατου καταναλωτισμού.
Παράλληλα, ο σύγχρονος τρόπος ζωής
έχει αντικαταστήσει την πραγματική επι-
τόπια ή/και βιβλιογραφική αναζήτηση με
multimedia ατεκμηρίωτες πηγές. Ομως,
η μειωμένη αξιοπιστία τους είναι που
δημιουργεί πλασματικά θέματα έρευνας
και δήθεν στοιχεία, τάση που κρύβει επι-
κίνδυνες παγίδες.
Στάμος Στίνης: H οικονομική κρί-
ση έχει «διχάσει» το αναγνωστικό κοινό
σε δύο διαφορετικές προσεγγίσεις. Από
τη μια πλευρά η επιτακτική ανάγκη για
πρακτική, ορθολογιστική αντιμετώπιση
των προβλημάτων της καθημερινότη-
τας δημιουργεί μια δυναμική που απαι-
τεί εγκυρότητα και υπευθυνότητα στην
πληροφόρηση, παραμερίζοντας καθετί
το παράδοξο ή ανεξιχνίαστο, ως μεγάλη
πολυτέλεια υπό τις παρούσες συνθήκες.
Aπό την άλλη, μια διαφορετική μερίδα
αναγνωστών, η οποία αντέχει την ωμή
πραγματικότητα, επιλέγει τη «φυγή προς
το αλλού» και την αναζήτηση του δια-
φορετικού ως τη μόνη διέξοδο απέναντι
στη μιζέρια του ρεαλιστικού...
▶Τι είδους θέματα αντιλαμβάνεστε
πως επιζητεί την περίοδο αυτή το ελ-
ληνικό κοινό και ποια πιστεύετε ότι θα
είναι εκείνα που θα κρατήσουν ζεστό
το ενδιαφέρον του για το επόμενο
διάστημα;
Χρήστος Κασταμονίτης
«Στην Ελλάδα πολλοί εκμεταλλεύονται συ-
γκεκριμένες καταστάσεις για να περάσουν στο
ευρύ κοινό ανυπόστατες θέσεις με αποτέλε-
σμα φαινόμενα λαϊκισμού και αρνητισμού»
Χρήστος Κασταμονίτης
Γιώργος Αδαμόπουλος: Ανα-
φέρθηκα ήδη στις προφητείες και την
αυξημένη δημοτικότητά τους λόγω
κρίσης. Κάτι ανάλογο συμβαίνει και με
τη συνωμοσιολογία, που πάντα σε και-
ρούς κρίσης ακμάζει. Κάποιες θεωρίες
συνωμοσίας ενδεχομένως να ευστα-
θούν, αλλά αυτό που πρέπει να κάνου-
με πρωτίστως είναι να αποδεχθούμε
και το βάρος των δικών μας ευθυνών.
Γιώργος Ιωαννίδης: Σε παγκό-
σμιο επίπεδο, το ενδιαφέρον έχει ανα-
θερμανθεί στο ζήτημα της εξωγήινης
επαφής, αλλά και στα περί θανάτου. Οι
εμφανίσεις ΑΤΙΑ έχουν πολλαπλασια-
στεί δραματικά, ενώ το ghost hunting
έχει απλωθεί ως η νέα mainstream
 Πιστεύω πως ο
μόδα του παραφυσικού.
πυρετός γι’ αυτά τα θέματα θα αγγίξει
και τη χώρα μας αργά ή γρήγορα. Ηδη
υπάρχουν κινήσεις που αφορούν τη φα-
ντασματοθηρία από διάφορες ομάδες
νεαρών και τα ευρήματά τους είναι ήδη
αρκετά εντυπωσιακά.
Χρήστος Κασταμονίτης: Σίγου-
ρα ό,τι έχει σχέση με τη Νέα Τάξη Πραγ-
μάτων που προσπαθεί να κάνει τα πει-
ράματά της πάνω στην Ελλάδα πρέπει
να αφορά τους Ελληνες. Παράλληλα,
θεωρώ ότι θέματα γεωπολιτικής στρα-
τηγικής και οικονομικών συνωμοσιών
θα μονοπωλήσουν το ενδιαφέρον του
κόσμου για το επόμενο διάστημα.
Μαρία Λυσσάνδρου: Τα μη-
νύματα που λαμβάνουμε στο «Hellenic
Nexus» σκιαγραφούν μια μεγάλη μερίδα
του κοινού που δείχνει εντονότερο ενδι-
αφέρον για το παρασκήνιο των πραγμά-

των και ψάχνει τις βαθύτερες αιτίες
των -εγχώριων και διεθνών- εξε-
λίξεων. Οι συζητήσεις στις παρέες,
αλλά και στο ∆ιαδίκτυο, µαρτυρούν
ένα κοινό πιο «ψαγµένο» και πιο
«δύσπιστο», σε σχέση µε τις οικο-
νοµικο-πολιτικές εξελίξεις. Γι’ αυτό
και πιστεύω ότι τα θέµατα αυτής της
κατηγορίας τείνουν να γίνουν, σε αυτή
τη χρονική συγκυρία τουλάχιστον, πιο
δηµοφιλή.
Χριστίνα Σαββανή: Υπάρχουν
δύο τάσεις ενδιαφέροντος: Εκείνη του
ευκαιριακού επισκέπτη του χώρου, όπου
αναζητά συναισθηµατικό αποκούµπι
στην κρίση που όλοι βιώνουµε. Επικε-
ντρώνεται στην αναζήτηση ευκολοχώ-
νευτων γραµµικών εξηγήσεων, κυρίως
ψυχολογικής κι επίπεδης συνωµοσι-
ολογικής χροιάς, καταστροφολογιών
και εσχατολογικών πιθανοτήτων. Είναι
επικαιρότητα
«Η οικονοµική κρίση έχει
αλλάξει ολόκληρη
την κοσµοθεωρία των
ανθρώπων και όχι απλά τη
στάση τους απέναντι
σε συγκεκριµένα θέµατα…»
Μαρία Λυσσάνδρου
Μαρία Λυσσάνδρου
ένας τοµέας ο οποίος θα ανθεί όσο πιο
πολύ διαρκεί η αβεβαιότητα της κρίσης.
Οµως, όσο περισσότερο ασχολείται ένας
ανθρώπινου νου µε τα τεκµηριωµένα
σοβαρός αναζητητής µε το χώρο τόσο
δεδοµένα της σύγχρονης επιστήµης, µε
γρηγορότερα ξεκαθαρίζει τους λογαρια-
την ευρεία και αδογµάτιστη σηµερινή
σµούς του µε τις Σειρήνες των εύκολων
έννοια του όρου.
ερµηνειών και στρέφεται στην Ιθάκη της
ολιστικής θεώρησης του κόσµου και την Στάµος Στίνης: Eκείνα που -εκτός
ουσία πέρα από την επιφάνεια: Στο προ- από θεωρίες- θα υπόσχονται και κά-
κλητικά γοητευτικό µίγµα της διερεύνη- ποιο πρακτικό αντίκρισµα στην ποιότητα
σης του παράξενου Σύµπαντος και του ζωής.

ˆ Τα «Φαινόµενα» κλείνουν σε αυτό το τεύχος ένα χρόνο κυκλοφορίας. Με την ευκαιρία αυτή θα θέλατε να στείλετε
κάποιο µήνυµα στους αναγνώστες µας;

Γιώργος Αδαµόπουλος: Χαίροµαι ιδιαίτερα που τα
«Φαινόµενα» όχι µόνο επανήλθαν µέσα σε µια ιδιαίτερα δύ-
σκολη περίοδο για τον Τύπο, αλλά και ακµάζουν. Ελπίζω να
είµαστε εδώ όχι µόνο του χρόνου αλλά και σε 20 χρόνια και να
συζητάµε το πώς ένα περιοδικό όπως τα «Φαινόµενα» άλλα-
ξε τον τρόπο που ο Ελληνας βιώνει την καθηµερινότητά του.
Αλλωστε, οτιδήποτε κι αν συµβαίνει γύρω µας, όσο δύσκολα ή
εύκολα µοιάζουν τα πράγµατα, ένα γεγονός παραµένει αδιαµ-
φισβήτητο: Η αλήθεια θα είναι πάντα εκεί έξω...
Γιώργος Ιωαννίδης: Χαιρετίζω και συγχαίρω την επα-
νέκδοση και συµπλήρωση ενός έτους πετυχηµένης κυκλοφορί-
ας του περιοδικού, πορεία που αποδεικνύει πως η εναλλακτική
αναζήτηση όχι απλά δεν έχει πεθάνει στην Ελλάδα, αλλά συνε-
χίζει δυναµικά, µε νέους ανθρώπους γεµάτους όραµα. Και αν
υπάρχει κάτι που χρειάζεται σήµερα κανείς περισσότερο από
ποτέ, αυτό είναι το όραµα!
Χρήστος Κασταµονίτης: Εύχοµαι να συνεχίσετε την
πορεία σας για πολλά χρόνια. Ο χώρος έχει ανάγκη από νέες
θέσεις και έντυπα ύστερα από τη σηµαντική συρρίκνωση που
έχει δεχθεί τα τελευταία χρόνια µε το κλείσιµο πολλών εξ αυ-
τών. Σε ό,τι αφορά στους αναγνώστες, εύχοµαι να συνεχίσουν
να υλοποιούν το ρητό «πίστευε και ερεύνα».
Μαρία Λυσσάνδρου: Εύχοµαι στα «Φαινόµενα» πάντα
επιτυχίες και να συνεχίσουν δυναµικά να δίνουν το «παρών»
στην ελληνική αγορά. Η δουλειά που γίνεται είναι πολύ προ-
σεγµένη, γι’ αυτό και αξίζουν συγχαρητήρια στους συντελε-
στές. Στους αναγνώστες εύχοµαι ακόµα οµορφότερα ταξίδια
στο Παράδοξο!
Χριστίνα Σαββανή: Ο κόσµος υπήρχε πριν από µας και
θα υπάρχει και µετά από µας – ό,τι κι αν σηµαίνουν αυτοί οι
όροι σ’ ένα άχρονο Σύµπαν. Από τις αρχαιολογικές έρευνες και
τις πανανθρώπινες παραδόσεις φαίνεται πως ούτε ο περιούσι-
ος λαός του Σύµπαντος είµαστε, αλλά ούτε καν της Γης. Αυτό,
όµως, τονίζει ακόµη πιο επιτακτικά το γεγονός ότι, αν η ζωή
είναι δώρο που τιµούµε, το Μυστήριο είναι η µεγαλύτερη πρό-
κληση και το γοητευτικότερο κίνητρο που µας δόθηκε: το µέσο
για να µεγαλουργήσουµε! Μη σταµατάτε να ψάχνετε – ποτέ.
Γιατί στα σταυροδρόµια του Σύµπαντος γίνονται οι πιο ενδια-
φέρουσες συναντήσεις!
Στάµος Στίνης: Aπέναντι στα όποια παράδοξα και τις
όποιες προκλήσεις της ζωής, να εστιάζονται στην ανοιχτή
έρευνα και τις θετικές διεξόδους και προοπτικές, µε οραµατι-
σµό, δηµιουργικότητα, αισιοδοξία και επιµονή στην πράξη.

φαινοµενα

25
EΛΕΥΘΕΡΟΣ TΥΠΟΣ
EΛΕΥΘΕΡΟΣ TΥΠΟΣ
φαινοµενα

26

η µηχανή
του χρονου
Του Μηνά Ν. Παπαγεωργίου

Είστε από αυτούς που θεω-

ρούν πως οι ιστορίες
που αφορούν την εύρεση παράξενων αν-
θρωπόµορφων θαλάσσιων πλασµάτων
(αναφερόµαστε φυσικά στις γνωστές
γοργόνες) αποτελούν «προνόµιο» της
σύγχρονης τεχνολογικής εποχής των κα-
λοστηµένων hoaxes; Το δηµοσίευµα της
εφηµερίδας «The Fitchburg Sentinel»
(φύλλο της 18ης Οκτωβρίου 1881) από
τη Μασαχουσέτη των ΗΠΑ έρχεται να
σας διαψεύσει! Η είδηση κάνει λόγο για
την ανακάλυψη µιας γοργόνας από έναν
ψαρά, κάτοικο του χωριού Ασπινγουόλ.
Το αλλόκοτο πλάσµα διέθετε (πάντα σύµ-
φωνα µε το δηµοσίευµα) ξανθά µαλλιά,
ενώ τα χαρακτηριστικά του προσώπου
και των άνω άκρων του δεν διέφεραν
σε τίποτα από τα ανθρώπινα. Τη θέση
των κάτω άκρων, φυσικά, έπαιρναν τα
λέπια και µια εντυπωσιακή ουρά ψα-
ριού.
Ευµολπίδες
Ιερατικό γένος της Ελευσί-
νας, απόγονοι του µυθικού
βασιλιά Εύµολπου, από το
οποίο πάντα προερχόταν ο
Ιεροφάντης των Ελευσίνιων
Μυστηρίων. Σύµφωνα µε το
µύθο, ο Εύµολπος ήταν γιος
του Ποσειδώνα και της Χιό-
νης. Μέσα από το ξεδίπλωµα
του µύθου του Εύµολπου πα-
ρατηρούµε πλήθος συµβολι-
σµών που διατηρούσαν βασι-
κό χαρακτήρα στα δρώµενα
των Ελευσίνιων Μυστηρίων.
Σε µια εκδοχή ο Εύµολπος
ήταν ιδρυτής των Μυστη-
ρίων προς τιµήν της θεάς
∆ήµητρας και της Κόρης
(Περσεφόνη). Το γένος των
Ευµολπιδών υπερασπίστη-
κε µέχρι τέλους την τέλεση
των Μυστηρίων και όταν ένα
τραγικό πρόσωπο βεβήλωσε
το ιερό, ο Νεστόριος, ο τε-
λευταίος Ιεροφάντης, κήρυξε
το τέλος τους και παράλληλα
το πνευµατικό σκοτάδι στην
ανθρωπότητα. Η πράξη του
αυτή αποδεικνύει την ιερό-
τητα µε την οποία οι Ευµολ-
πίδες αντιµετώπιζαν το ιερό
και απαντά αποστοµωτικά
στις θεωρίες περί τέλεσης
των Μυστηρίων υπό το κί-
νητρο της κερδοσκοπίας.
ο αυλ σ του πανοσ Οι αρχαιοι φιλοσοφοι µας επισκεπτονται
Ενας Ευµολπίδης για τα Μυστήρια
Η αγαπηµένη µου εποχή του χρόνου, από
όταν ήµουν µικρό παιδί, ήταν το φθινόπωρο και
ειδικότερα ο µήνας Βοηδροµιώνας*. Με ενθουσί-
αζε η φυγή της βαριάς και φλογερής πνοής των
ανέµων και ο ερχοµός των υγρών ηµερών που
συνοδεύονται από τη χαρακτηριστική µυρωδιά
του βρεγµένου χώµατος και των µουλιασµένων
φύλλων. Στη µνήµη µου έχει χαρακτηριστεί αυτή
η εποχή ως η σηµαντικότερη του χρόνου και αυτό
όχι µόνο επειδή ταιριάζει στην ιδιοσυγκρασία µου,
αλλά επειδή ήταν και ο µήνας όπου ελάµβαναν
χώρα τα Μεγάλα Μυστήρια.
Στη σύγχρονή µου επίσκεψη διαπίστωσα ότι
τα ήθη, οι γιορτές και οι παραδόσεις έχουν αλλά-
ξει άρδην και µου είναι ευχάριστο το να µαθαίνω
νέα πράγµατα για τους σύγχρονους κατοίκους του
τόπου. Η απαξίωση όµως σε καθετί παλιό, ακόµα
και στην ίδια την περιοχή της Ελευσίνας, µε αυτούς
τους τεράστιους όγκους από µέταλλο και καπνό, µε
θλίβει βαθύτατα, όσο µπορεί να νιώσει θλίψη ένας
νεκρός. Η άλλοτε υπέρλαµπρη αλλά παράλληλα
σεµνή πόλη της Ελευσίνας έχασε τη λάµψη της και
σκοτείνιασε από το γκρίζο και από τη σκόνη. Φαί-
νεται να χάθηκε µαζί της όχι µόνο µια παράδοση
αλλά και µια ολόκληρη εποχή.
Τα Μυστήρια πραγµατοποιούνταν τη νύχτα της
21ης Βοηδροµιώνος µετά από εννέα µέρες έντονης
προετοιµασίας σε πολλά επίπεδα. Χωροταξικές,
ενδυµατολογικές, αλλά επίσης σωµατικές και
διανοητικές εργασίες λάµβαναν χώρα µέσα
σε ένα κλίµα µέθεξης και στοχασµού. Αν-
θρωποι από εκατοντάδες περιοχές µαζεύ-
ονταν για την τέλεση των Μυστηρίων και
τα πλήθη έφερναν µαζί τους τα δώρα για
τη θεά καθώς συγχρόνιζαν το πνεύµα τους
µε την εποχή. Η ανεµελιά και οι ιδρωµένες
νύχτες του θέρους έσβηναν για να ανατεί-
λουν οι βροχερές µέρες που µε τη σειρά
τους θα δώσουν το βήµα στον παγερό χει-
µώνα του σκοταδιού και του θανάτου. Σε
µια φύση που πεθαίνει ή πέφτει σε νάρκη,
οι άνθρωποί της σκοτεινιάζουν και περι-
Από τoν Τάσο Χαλιό, tasoschalios@yahoo.gr
µένουν την ολοκλήρωση του κύκλου. Ο θάνατος
είναι, ουσιαστικά, η προϋπόθεση για ζωή. Η φύση
πεθαίνει για να αναγεννηθεί µέσα σε αυτόν τον
υπέροχο κύκλο της ζωής.
Εµείς οφείλουµε να νιώθουµε τις εποχές και
να τις ακολουθούµε. Είµαστε τόσο δεµένοι µαζί
τους αλλά φαίνεται ότι αυτό το αγνοούµε. Στα
χρόνια τα δικά µου, τότε που οι γιορτές ήταν δε-
µένες µε την εναλλαγή των εποχών και όχι µε τη
γέννηση ή το ακόµα τραγικότερο, µε το θάνατο κά-
ποιου προσώπου, κάθε εναλλαγή των εποχών ήταν
αφορµή για εναρµόνιση µε τον παγκόσµιο ρυθµό.
Την εποχή του κρασιού µεθάγαµε και την εποχή
του φθινοπώρου εργαζόµασταν για τον ερχοµό
του σκοτεινού χειµώνα, ο οποίος και υποσχόταν
τη γέννηση του θέρους σε έναν απίστευτο χορό
εναλλαγής της ζωής και του θανάτου.
Ολες αυτές οι γιορτές και οι παραδόσεις διακό-
πηκαν µέσα στον κρότο των σπασµένων µαρµάρων
και θάφτηκαν µέσα στα συντρίµµια των ναών. Τις
γιορτές των εποχών αντικατέστησαν εκείνες των
ανθρώπων που µπορούσαν να υποσχεθούν την
αιώνια ζωή. Μια ζωή που δεν θα εναλλάσσεται
µε το θάνατο και θα διατηρεί πάντα την ίδια ταυ-
τότητα. Που δεν θα συµµετέχει στη σύνθεση και
αποσύνθεση των µορφών και θα είναι πάντοτε…
ατοµική! Μια ζωή διαφορετική και αφύσικη, αλλά
προπάντων ψεύτικη.
*Βοηδροµιών: Ο µήνας Σεπτέµβριος του αρχαίου Ατ-
τικού ηµερολογίου.
Who is who
Ο Τάσος Χαλιός γεννήθηκε στην Αθήνα το 1981
και σπούδασε Οικονοµικά. Ασχολείται µε τη Φι-
λοσοφία, τις Αρχαίες Παραδόσεις, την Πολιτική
Αρετή και την Ελευθερία της Εκφρασης. Πειρα-
µατίζεται µε το Λόγο στο ∆ιαδίκτυο και τον Τύπο.
Ζει και εργάζεται στην Αθήνα.
φαινοµενα
27
EΛΕΥΘΕΡΟΣ TΥΠΟΣ
EΛΕΥΘΕΡΟΣ TΥΠΟΣ
φαινοµενα

28

Γρίφοι
στην άµµο

Οι «Γραµµές Νάσκα»
της Μέσης Ανατολής
 Μυστήρια
Το 1930, πιλότοι που πέταξαν πάνω από την έρηµο Νάσκα, στο νότιο Περού, ανέφεραν ότι εντόπισαν περίεργους σχηµατισµούς
στο έδαφος που έµοιαζαν µε πουλιά και ζώα. Ετσι, οι γραµµές της Νάσκα έγιναν σχεδόν αµέσως διεθνώς διάσηµες. Οµως, τρία
χρόνια νωρίτερα, ένας πιλότος της RAF, πετώντας πάνω από τη Μέση Ανατολή, είχε εντοπίσει παρόµοια γεωγλυφικά σε πολύ
µεγαλύτερη έκταση. Οι παράξενοι εκείνοι σχηµατισµοί της Ιορδανίας, αν και εντοπίστηκαν νωρίτερα, χρειάστηκε να περιµένουν
οκτώµισι δεκαετίες µέχρι να γίνουν ευρύτερα γνωστοί, την ίδια στιγµή που η ευρύτερη περιοχή συνεχίζει να ταλαιπωρείται από
βίαιες συγκρούσεις και επαναστάσεις στο εσωτερικό των αραβικών κρατών. Του Στέλιου Φωκά, sfokas@e-typos.com

Στις 7 Οκτωβρίου 1928, τέσ-

σερα υδροπλάνα τύπου
Supermarine Southampton της RAF, της
Βρετανικής Βασιλικής Αεροπορίας, ξεκί-
νησαν από το Πλίµουθ µε αποστολή να
διανύσουν µια απόσταση 25.000 µιλίων
(περίπου 40.000 χιλιοµέτρων). Το ταξίδι
τους περιελάµβανε πέρασµα από τη Μέση
Ανατολή και είχε τελικό προορισµό την
Αυστραλία. Στόχος η µελέτη της αντοχής
του συγκεκριµένου τύπου υδροπλάνων,
που ήταν εφοδιασµένα µε τους φηµισµέ-
νους κινητήρες Napier Lion, σε µεγάλης
απόστασης αποστολές αλλά και η αντι-
µετώπιση των προβληµάτων στα σηµεία
ανεφοδιασµού των κτήσεων της τότε
Βρετανικής Αυτοκρατορίας.
Ανάµεσα στους τέσσερις πιλότους
ήταν και ο υποσµηναγός Πέρσι Μέιτλαντ
(1895 - 1985), ο οποίος πέρασε µε το
υδροπλάνο του πάνω από το Αραβικό Βα-
σίλειο της Συρίας (σηµερινή Συρία), την
Υπεριορδανία (σηµερινή Ιορδανία) και τα
βασίλεια Νεζντ και Χετζάζ (που αργότερα
ενώθηκαν και αποτέλεσαν τη Σαουδική
Αραβία).
Ο Πέρσι ήξερε καλά την περιοχή, κα-
θώς είχε πετάξει εκεί για πρώτη φορά το
1927, και πάλι για λογαριασµό της RAF.
Ο ΜέΪτλαντ ανέφερε στο
άρθρο του πως οι κατα-
σκευές έµοιαζαν αρχαίες,
κάτι που µάλλον επιβε-
βαιώνεται και από την
ονοµασία που τους εί-
χαν δώσει οι Αραβες: «Εργο
των παλιών ανθρώπων»
Επιστρέφοντας τότε, εκτός από τις σηµει-
ώσεις που κράτησε για τους σκοπούς της
αποστολής, δεν παρέλειψε να περιλάβει
στις αναφορές του την ύπαρξη ορισµέ-
νων περίεργων κυκλικών σχηµατισµών
που είχε δει πετώντας πάνω από τις ερή-
µους της Μέσης Ανατολής και που του
είχαν κάνει ιδιαίτερη εντύπωση.
Η πρώτη
δηµοσιοποίηση
Μετά το πέρας της αποστολής, η RAF
δεν έδωσε σηµασία στις αναφορές του
Μέιτλαντ για τους κυκλικούς σχηµατι-
σµούς. Αυτοί που ενδιαφέρθηκαν προ-
έρχονταν από τη βρετανική επιθεώρηση
αρχαιολογίας «Antiquity». Η έκδοσή της
συµπεριέλαβε ένα άρθρο του ίδιου του
Μέιτλαντ στο τεύχος της 2ας Ιουνίου
1927. Σε αυτό ο σµηναγός περιγράφει
όσα είδε πετώντας από την Ιορδανία προς
τη Σαουδική Αραβία και παραθέτει σχέδια
και φωτογραφίες (τραβήχτηκαν από ύψος
2.000 ποδιών), από την περιοχή που απει-
κονίζουν τους σχηµατισµούς αυτούς.
Οπως ανέφερε, περνώντας από τη
Βασαλτική έρηµο, η οποία, όπως προδί-
δει το όνοµά της, είναι καλυµµένη από
ηφαιστειογενή πετρώµατα, άρχισε να πα-
ρατηρεί µικρές οµάδες λίθινων σχηµατι-
σµών, κυκλικών και γραµµικών, που µπο-
ρούσε κάποιος πολύ εύκολα να εκλάβει
σαν µονοπάτια που «ακολουθούσαν» τα
αεροπλάνα. Οι σχηµατισµοί έφταναν ως
κάποιους απόκρηµνους λόφους και από
εκεί ξεχώριζαν δυο τρία τείχη που κατη-
φόριζαν ακτινωτά προς µια πεδιάδα. Σε
πολλές περιπτώσεις, οι κύκλοι σχηµάτιζαν
διπλά τείχη και είχαν ακτινωτές γραµµές
που συνέκλιναν προς το κέντρο τους.
Σε ένα άλλο σηµείο του άρθρου
αναφέρει ότι η προέλευση και η χρησιµό-
τητα των σχηµατισµών αυτών αποτέλε-
σαν θέµα συζήτησης ανάµεσα στην οµάδα

φαινοµενα

29
EΛΕΥΘΕΡΟΣ TΥΠΟΣ
 EΛΕΥΘΕΡΟΣ TΥΠΟΣ
φαινοµενα

30

Οι γραµµές της Νάσκα

Τα τεραστια γεωγλυφικα της Νάσκα ανακαλύφθηκαν στην οµώνυµη έρηµο
του νοτίου Περού το 1930 και προκάλεσαν αµέσως το ενδιαφέρον όχι µόνο των
επιστηµόνων αλλά και ειδικών ερευνητών. Σήµερα συγκαταλέγονται στα µεγαλύτε-
ρα µυστήρια του κόσµου, τόσο για τον τρόπο όσο και για το λόγο της κατασκευής
τους. Η λεπτοµερής καταγραφή των σχηµατισµών µιλά για 13.000 γραµµές που
σχηµατίζουν 800 σχέδια τα οποία καλύπτουν µια έκταση 450 τετραγωνικών χιλιο-
µέτρων.
Οσον αφορά τα σχέδια, πρόκειται για µορφές ζώων, πουλιών, ψαριών και φυ-
τών ενώ σε άλλες περιπτώσεις είναι γεωµετρικά σχέδια. Σύµφωνα µε τους αρχαιο-
λόγους, πρέπει να δηµιουργήθηκαν µεταξύ του 400-700 π.Χ. από τη φυλή Νάσκα,
πιθανώς για να καλέσουν από τον ουρανό τον ήρωα της µυθολογίας τους, Βιρακό-
τσα. Οι γραµµές κατασκευάστηκαν σκάβοντας την κόκκινη πετρώδη επιφάνεια της
ερήµου, κάτω από την οποία υπάρχει ένα λευκό υπόστρωµα άµµου. Τα υπόλοιπα,
δηλαδή τη διατήρηση των γραµµών στη θέση τους, ανέλαβε η φύση. Το ξηρό και
σταθερό κλίµα της περιοχής σε συνδυασµό µε το γεγονός ότι είναι απάτητη συνέ-
βαλε στη διατήρηση των σχεδίων µέχρι σήµερα.
Αυτό που δεν έγινε εφικτό µέχρι τις µέρες µας είναι να λυθεί τόσο ο γρίφος της
Νάσκα όσο και της Μέσης Ανατολής και να δοθεί µια ολοκληρωµένη απάντηση στο
ποιος, γιατί και κυρίως πώς έφτιαξε κάτι που είναι ορατό µόνο από αέρος. Ποιος και
µε τι µέσο µπορούσε να πετάξει, τόσες χιλιάδες χρόνια πριν, για να καθοδηγήσει την
ολοκλήρωσή τους και να τα βλέπει ή να τα χρησιµοποιεί µετά από αυτήν;
Τα ερωτήµατα αυτά ήταν η αφορµή για την κατά καιρούς διατύπωση διαφό-
ρων θεωριών. Η γνωστότερη εξ αυτών ανήκει στο διάσηµο Ελβετό συγγραφέα και
ερευνητή Εριχ Φοντ Ντένικεν και θέλει τους Νάσκα να έχουν επαφή µε εξωγήινους
και τους σχηµατισµούς, εκτός από διακοσµητικό ρόλο, να εκτελούν και χρέη αερο-
διαδρόµων. Μια ακόµα πιο ακραία θεωρία θέλει τα σχέδια να έχουν φτιαχτεί από
τα χέρια γιγάντων που κατοικούσαν εκεί πριν από χιλιάδες χρόνια. Τι από όλα αυτά
ισχύει; Ισως το µάθουµε στο µέλλον.

Τα πετρογλυφικά της Μ. Ανατολής εµφανίζονται µε ποικίλα σχέδια που έχουν βάση τους τον κύκλο.

των πιλότων της αποστολής, η δε άποψη
που επικράτησε ήταν πως χρησίµευαν
στην κατά κάποιο τρόπο καθοδήγηση των
ζώων κατά τη βοσκή. Μέσω των περίερ-
γων αυτών διαδρόµων, οι πιλότοι υπέθε-
σαν ότι τα ζώα οδηγούνταν από και προς
την κοιλάδα σε προστατευµένους από
επιθέσεις καταυλισµούς που διέθεταν οι
φυλές της περιοχής. Παράλληλα σηµειώ-
νει πως έµοιαζαν µε αρχαίες κατασκευές,
κάτι που µάλλον επιβεβαιώνεται και από
την ονοµασία που τους είχαν δώσει οι
Αραβες: «Εργο των παλιών ανθρώπων».
Κι όµως, είναι
ακόµα εκεί
Πέραν τούτου, ουδείς ασχολήθηκε
µε το θέµα. Ετσι, όσα είχε δει ο Βρετανός
πιλότος σύντοµα ξεχάστηκαν. Χρειάστηκε
να περάσουν 84 χρόνια για να ασχοληθεί
η επιστήµη µε το εύρηµα του Βρετανού
σµηναγού και να βάλει στο µικροσκόπιο
τις παλιές αλλά και τις καινούργιες φωτο-
γραφίες από την περιοχή.
Ο Μέϊτλαντ δεν ήταν ο µόνος που πί-
στευε ότι το εύρηµά του άξιζε να αποτε-

λέσει αντικείµενο έρευνας. Αυτό σκέφτηκε
πρόσφατα και ο Ντέιβιντ Κένεντι, καθη-
γητής Κλασικής και Αρχαίας Ιστορίας του
Πανεπιστηµίου της ∆υτικής Αυστραλίας, η
επιστηµονική οµάδα του οποίου έχει ξεκι-
νήσει εδώ και λίγο καιρό τη συστηµατική
εναέρια µελέτη των σχηµατισµών και ήδη
ετοιµάζει σχετικό άρθρο που θα δηµοσι-
ευθεί στην αρχαιολογική επιθεώρηση του
αρχαιολογικού περιοδικού «Journal of
Archaeological Studies».
Σύµφωνα µε τις µέχρι στιγµής πα-
ρατηρήσεις της οµάδας του Κένεντι, οι
εναέριες φωτογραφίες αποκαλύπτουν
Μυστήρια
Φωτογραφία-ντοκουµέντο
των πετρογλυφικών της
Μ. Ανατολής από την απο-
στολή του Μέιτλαντ το 1927.
µυστηριώδεις πέτρινους «τροχούς» που
κατά πάσα πιθανότητα είναι πολύ παλιό-
τεροι και πολύ περισσότεροι από τους
σχηµατισµούς της Νάσκα του Περού. Οι
διαστάσεις των σχηµατισµών της Μέσης
Ανατολής κυµαίνονται από 25 έως 70
µέτρα, συνήθως έχουν σχήµα τροχού ή
ορθογώνιο, ενώ έχουν καταγραφεί και
αρκετές τυχαίες γραµµές. Πολλοί δε από
τους σχηµατισµούς είναι αποµονωµένοι
από τους υπόλοιπους.
Στο παρελθόν ορισµένοι αρχαιολόγοι
θεώρησαν ότι πρόκειται για αποµεινάρια
οικισµών ή νεκροταφείων, αλλά σύµφω-
να µε τον Κένεντι δεν υπάρχουν ενδείξεις
για τίποτα από τα δυο. Οι γεωγλυφικές
αυτές δοµές χρονολογούνται πριν από
τουλάχιστον 2.000 χρόνια, ίσως όµως
στη συνέχεια αποδειχθεί ότι είναι χιλιάδες
χρόνια παλαιότερες. Εκτός όµως από την
εξακρίβωση της ηλικίας των σχηµατισµών,
η οποία είναι θέµα χρόνου, η έρευνα εστι-
άζεται και στην αιτία κατασκευής και τη
χρησιµότητά τους.
φαινοµενα
31
EΛΕΥΘΕΡΟΣ TΥΠΟΣ
EΛΕΥΘΕΡΟΣ TΥΠΟΣ
φαινοµενα

32
Φαινόµενα
στο ∆ιαδίκτυο

Ποια θα µπορούσαν να είναι τα µελλοντικά αποτελέσµατα

της έρευνας των µεταφυσικών φαινοµένων κάτω από
το µανδύα της κβαντικής φυσικής; Ποια ερωτήµατα θα µπορούσαν να
απαντηθούν στους τοµείς της ανθρώπινης συνείδησης, της δηµιουργίας
του Σύµπαντος, της ύπαρξης της ψυχής, της βιολογίας, της αντίληψης
της πραγµατικότητας και του χάους; Στους παραπάνω προβληµατισµούς
τοποθετούνται εδώ και χρόνια αρκετοί «προωθηµένοι» επιστήµονες και
ειδικοί ερευνητές. Αυτή την εβδοµάδα σας παρουσιάζουµε πληροφορίες
για πέντε από αυτούς. Είναι σίγουρο πως οι απόψεις τους θα ανοίξουν
νέα µονοπάτια σκέψης στις συνειδήσεις σας.

www.amitgoswami.org: Ο Ινδός θεωρητικός κβαντικός
φυσικός Amit Goswami έχει γίνει γνωστός για τις απόψεις του
που παντρεύουν τις πνευµατικές παραδόσεις του πλανήτη µε τις
σύγχρονες επιστηµονικές αντιλήψεις για την πραγµατικότητα.
Στην επίσηµη ιστοσελίδα του θα βρείτε πολλές πληροφορίες για
τις θεωρίες και τα projects του.
http://careofthesoul.net: Θα µπορούσαµε να αντιληφθούµε
το Χάος ως τη συνθήκη που επιτρέπει στη ζωή να ξυπνά; Ο Αµε-
ρικανός συγγραφέας δεκαέξι συνολικά βιβλίων Thomas Moore
υποστηρίζει πως το να επαναφέρουµε την «ησιόδεια» άποψη περί
Χάους µόνο καλό θα µπορούσε να κάνει στη ζωή µας. Η ιστοσελίδα
του ψυχοθεραπευτή και δόκτορα Θρησκειολογίας ερευνητή είναι
σίγουρο πως θα σας εντυπωσιάσει.
www.appliedmeditation.org/The_Heart/articles_
joseph_chilton_pearce.shtml: Ο Joseph Pearce είναι
Αµερικανός συγγραφέας αρκετών βιβλίων, τα περισσότερα από
τα οποία επικεντρώνονται στο ζήτηµα της σωστής ανάπτυξης των
dan_coyle
Mystery light in night sky
over Southwest
bit.ly/rfjITn
παιδιών. Θεωρεί ότι το δηµιουργικό παιχνίδι «ξυπνά» αποτελεσµα-
τικά τη συνειδητότητά τους και ενεργοποιεί τη βιολογική βάση
της ανθρώπινης υπερβατικότητας. Εδώ µπορείτε να διαβάσετε
µια ενδιαφέρουσα συνέντευξή του.
www.chopra.com: Η σελίδα του γνωστού και πολυταξιδε-
µένου Ινδού φιλοσόφου της νέας εποχής, συγγραφέα δεκάδων
best sellers για την αυτοβελτίωση και την επαφή µε την ψυχή. Ο
Deepak Chopra προβάλλει την αγάπη και το διαλογισµό ως τα
σηµαντικότερα όπλα για µια καλή ψυχική υγεία.
http://ervinlaszlo.com: Πρόκειται για έναν από τους κορυ-
φαίους επιστήµονες της εποχής µας, έχοντας διδάξει σε κορυφαία
πανεπιστήµια, διατελώντας πρόεδρος αρκετών διεπιστηµονικών
επιτροπών. Ο Ερβιν Λάζλο έχει µιλήσει για µια παγκόσµια συµπα-
ντική συνειδητότητα και τη δυνατότητα πρόσβασης του ανθρώπου
σε αυτήν µέσω των λεγόµενων «Ακασικών Αρχείων».
Status
↘ Προσθέστε µας στο facebook αναζητώντας
το λογαριασµό ΠΕΡΙΟ∆ΙΚΟ ΦΑΙΝΟΜΕΝΑ.
↘ Θέλετε να µαθαίνετε όλα τα αρχαιολογικά νέα
από κάθε γωνιά του πλανήτη; Αναζητήστε την οµάδα
The Archaeology News Network.
 et SScience
Στο µεταίχµιο των επιστηµονικών εξελίξεων και της έρευνας του αγνώστου
∆ελφίνια - υπερήρωες
∆υνάµεις που παραπέµπουν στους
υπερήρωες των κόµικς
φαίνεται να διαθέτουν τα δελφίνια, σύµφωνα µε µελέτη του Μά-
ικλ Ζάσλοφ, επιστήµονα του πανεπιστηµίου της Τζορτζτάουν στις
ΗΠΑ.
Πέρα από τις σχεδόν υπερφυσικές δυνατότητες αυτοθεραπεί-
ας (τα δελφίνια διαθέτουν µια ταχύτατη ικανότητα αυτοΐασης,
γεγονός που θεωρείται πως µπορεί να αποτελέσει «κλειδί» για
την εµφάνιση νέων ιατρικών τεχνικών για ανθρώπους ασθε-
νείς), τα συµπαθή «χαµογελαστά» θαλάσσια θηλαστικά φαίνεται
πως µπορούν να αντιληφθούν την ύπαρξη ηλεκτρικών πεδίων
γύρω τους, κάνοντας ευκολότερο τον εντοπισµό τροφής στο πε-
ριβάλλον τους. Κάτι τέτοιο γίνεται εφικτό χάρη στην παρουσία
υπερευαίσθητων στον ηλεκτρισµό οργάνων που βρίσκονται στις
µύτες τους. ∆ιαθέτουν δηλαδή ένα είδος ηλεκτρικής «έκτης αί-
σθησης».
Ο Ζάσλοφ είχε εντυπωσιαστεί όταν πριν από δέκα χρόνια είχε
ακούσει ότι ένα κοπάδι δελφινιών είχε δεχτεί µαζική επίθεση από
καρχαρίες, αλλά πάρα πολλά είχαν επιζήσει, παρά τα βαρύτατα
τραύµατα που έφεραν. Στο πλαίσιο της έρευνάς του, διαπίστωσε
Από τoν Κώστα Μαυραγάνη, kostas.mavraganis@yahoo.gr
ότι το «µυστικό» τους είναι η µεγάλη συγκέντρωση µιας ιδιαί-
τερης χηµικής ουσίας στο λίπος τους, η οποία, όταν το δελφί-
νι δεχτεί επίθεση και τραυµατιστεί, λειτουργεί σαν αντιβιοτικό,
αντιµετωπίζοντας έγκαιρα πιθανές µολύνσεις, ενώ παράλληλα
µειώνει τον πόνο. Σε συνδυασµό µε µια ιδιότυπη τεχνική τους
(αµέσως µετά από ένα σοβαρό τραύµα κάνουν µια βαθιά βου-
τιά, κάτι που εµποδίζει τη ροή του αίµατος στην περιφέρεια του
σώµατος, επιτρέποντας ευκολότερα την πήξη του στην τραυµα-
τισµένη περιοχή), τα δελφίνια µπορούν να αντιµετωπίζουν πολύ
αποτελεσµατικά τραύµατα που εκ πρώτης όψεως θα φάνταζαν
θανατηφόρα.
Συνοψίζοντας έχουµε και λέµε: Θεραπεύονται ταχύτατα,
αντιλαµβάνονται παρουσίες και κινήσεις γύρω τους ανιχνεύο-
ντας ηλεκτρικά πεδία και έχουν βαρύτερους εγκεφάλους από ό,τι
οι άνθρωποι. Σας φαίνονται να… υπερέχουν κάπως σε σχέση µε
το «κυρίαρχο είδος του πλανήτη»;
Who is who
Ο Κώστας Μαυραγάνης γεννήθηκε στη Θεσσαλονίκη. Είναι
κάτοχος πτυχίου του Τµήµατος ∆ηµοσιογραφίας και ΜΜΕ του
ΑΠΘ και Master (Newspaper Journalism) του Nottingham Trent
University. Ζει και εργάζεται στην Αθήνα.
φαινοµενα
33
EΛΕΥΘΕΡΟΣ TΥΠΟΣ
eλευθεροσ tυποσ
φαινομενα

34
 εικονες

Το βιβλιοχωριό της Βρετανίας

Βρίσκεται στα σύνορα µεταξύ Ουαλίας και Αγγλίας.
Ο πληθυσµός του δεν ξεπερνά τους 1.500 κατοίκους και
εκ πρώτης όψεως δεν φαίνεται να διαφέρει σε κάτι από
τους άλλους οικισµούς της περιφέρειας. Κι όµως, το χωριό
Hay-On-Way είναι πασίγνωστο για έναν ξεχωριστό λόγο.
∆ιαθέτει 30 βιβλιοπωλεία, τα περισσότερα από τα οποία
παλαιοβιβλιοπωλεία, που διαθέτουν σπανιότατες εκδόσεις σε
αρκετά χαµηλές τιµές. Μάλιστα, κάθε χρόνο πραγµατοποιείται
εκεί ένα µεγάλο φεστιβάλ στο οποίο συµµετέχουν χιλιάδες
Βρετανοί βιβλιόφιλοι!

φαινοµενα

35
EΛΕΥΘΕΡΟΣ TΥΠΟΣ
EΛΕΥΘΕΡΟΣ TΥΠΟΣ
φαινοµενα

36

Σουρεαλιστικές
περιπλανήσεις
µέσα στην πόλη

Συνήθως η αντίληψη που έχουµε
για τη ζωή στην πόλη είναι αυτή του
θορυβώδους χάους, της αγχωτικής
αγωνίας, της ενοχλητικής συµφό-
ρησης, του ανταγωνισµού και των
προκλήσεων. Και θεωρούµε ότι το
καθηµερινό κυνήγι της επιβίωσης
και της επιβεβαίωσης αφήνει µικρά
περιθώρια για οποιαδήποτε άλλη
σχέση, διαφορετική, τόσο µε τον
εαυτό µας όσο και µε τους άλλους.
Και όµως, όπως θα δούµε, η πε-
ριπατητική περιπλάνηση, η πνευ-
µατική πλοήγηση, ο µυστικισµός
των συναντήσεων, ένα φανταστικό
παιχνίδι αλληλεπίδρασης µεταξύ
εσωτερικού και εξωτερικού κό-
σµου, όχι µόνο είναι κάτι δυνατό,
αλλά µπορεί και εύκολα να ενεργο-
ποιηθεί µέσα σε µια µεγαλούπολη...
Του ∆ηµήτρη Αργασταρά,
argastaras@yahoo.gr
Αναζητώντας την
Υπερ-πραγµατικότητα
Στο Παρίσι του 1924 ο Αντρέ Μπρετόν
δηµοσίευσε το «Μανιφέστο του Σουρεα-
λισµού» και γρήγορα συγκέντρωσε γύρω
του πολλούς καλλιτέχνες, οι οποίοι επί-
σης ασπάζονταν την ιδέα ότι ο εσωτερι-
κός κόσµος του ανθρώπου µπορούσε να
εξερευνηθεί µέσω της τέχνης και ότι οι
ασυνείδητες δυνάµεις έπρεπε να παίζουν
κεντρικό ρόλο στη δηµιουργική εργασία.
Αυτό που ήθελαν να κάνουν ο Μπρετόν
και οι φίλοι του ήταν να κλονίσουν κάθε
βεβαιότητα και να σαρώσουν τις καθιε-
αναζητώντας
O Αντρέ Μπρετόν (1896-1966) είναι ένας από τους σπουδαιότερους
Γάλλους λογοτέχνες και ποιητές. Θεωρείται o κυριότερος εκπρόσωπος
του ρεύµατος του υπερρεαλισµού.
ρωµένες αξίες. Ηθελαν πάση θυσία να
προβάλουν το παράλογο, για να δείξουν
σε ανθρώπους ικανοποιηµένους µε τον
εαυτό τους πως δεν αξίζει να παίρνουν
τίποτα ως δεδοµένο και πως τα συστή-
µατα που διασφαλίζουν τη σιγουριά τους
υπάρχουν µόνο για να στηλιτεύονται.
Ετσι, ο σουρεαλισµός τοποθετούσε
πάνω από όλα τις αξίες της φαντασίας
και της ελευθερίας, στεκόµενος απέναντι
στη ρεαλιστική στάση που από τη µεριά
της έδινε σηµασία µόνο σε όσα πράγµατα
είναι χρήσιµα ή όσα έχουν κάποιο νόηµα
«λογικό». Χάρη στο σουρεαλισµό, η µαρα-
µένη φαντασία του ενήλικα θα µπορούσε
να ξανανθίσει, να ξαναβρεί το χαµένο της
νόηµα, να αποκτήσει τα µέσα που θα της
επέτρεπαν να ξεπεράσει µια άχρωµη ζωή.
Αυτό δεν σήµαινε την εξ ολοκλήρου άρ-
νηση της πραγµατικότητας και τη φυγή σε
ένα φανταστικό όραµα, αλλά τη διεύρυνση
του πραγµατικού κόσµου, µε την εισαγω-
γή σε αυτόν της έννοιας του θαυµαστού.
«Η πραγµατικότητα, όταν την κοιτάς
µε υπερβολική προσοχή, παρακινεί τις δυ-
νάµεις της φαντασίας και διαλύεται µέσα
τους», έγραφε ο Μπρετόν. «Η εσωτερική
και η εξωτερική πραγµατικότητα βρίσκο-
νται σε αντίθεση στη σύγχρονη κοινωνία,
και σε αυτή την αντίθεση βλέπουµε τα
αίτια της δυστυχίας του ανθρώπου. Εµείς
καλούµαστε να µη δεχτούµε το προβάδι-
σµα καµιάς, αλλά να αλληλεπιδράσουµε
και στη µία και στην άλλη. Να αντιληφθού-
µε το παιχνίδι της αµοιβαίας έλξης και αλ-
ληλοδιείσδυσής τους και να δώσουµε σε
αυτό το παιχνίδι όλη την επιθυµητή του
έκταση, ώστε οι δύο πραγµατικότητες να
έρθουν σε επαφή και να συγχωνευτούν.
Θα εξακολουθήσουµε τις εξερευνήσεις
µας κρατώντας όλα τα παράθυρα ανοιχτά
στον εξωτερικό κόσµο...».
Μέσα σε αυτό το πλαίσιο, οι σου-
ρεαλιστές έκαναν µια εκπληκτική ανακά-
λυψη: ότι µπορούσαν να περιπλανηθούν
µέσα στην πόλη µε τρόπο πνευµατικό,
φαινοµενα
37
EΛΕΥΘΕΡΟΣ TΥΠΟΣ
 eλευθεροσ tυποσ
φαινομενα

38

συγχωνεύοντας τους δύο κόσμους, τον

μέσα και τον έξω, πετυχαίνοντας μια ατμο-
σφαιρική εξερεύνηση των «ενδιάμεσων»
χώρων της μεγαλούπολης. Ο Μπρετόν
ανακαλύπτει την ηδονή της άσκοπης περι-
πλάνησης μέσα στους δρόμους. Προσέχει
τις ταμπέλες, τις αφίσες, τα ασυνήθιστα
αντικείμενα στις βιτρίνες, ώσπου ξαφνικά,
μια μέρα, μαγεύεται από μια ωραία άγνω-
στη, που τον πλησιάζει και του ζητά να τη
συνοδεύσει σε ένα αλλαντοπωλείο. Από
τότε ο Μπρετόν τοποθετεί στην υψηλό-
τερη βαθμίδα της ιεραρχίας του μυστικι-
σμού των περιπλανήσεων τη συνάντηση
των ανθρώπων, ως κάτι που δικαιολογεί
όλες τις προσδοκίες, που διεγείρει όλες
τις συγκινήσεις και προκαλεί την υπέρβα-
ση του εαυτού σε όλους τους τομείς.

Οι Κλειδοκράτορες
Μια μέρα, κατά την περιπλάνησή τους
μέσα στα τοπία της πόλης, ο Αραγκόν και
ο Μπρετόν θα συναντήσουν μια περίεργη
νέα γυναίκα με τεράστια μάτια, που φαι-
νόταν ν’ ανατριχιάζει παρόλο που ο και-
ρός ήταν γλυκός, και που κάθε στιγμή κοί-
ταζε πίσω της, παρόλο που κανείς δεν την
ακολουθούσε. Τι μπορεί να της συνέβαινε;
Να ήταν υπό την επήρεια ναρκωτικών; Να
της είχε συμβεί κάποια μεγάλη συμφορά;
Αυτό που ήθελαν να κάνουν ο Μπρετόν και οι
Σε ένα καφενείο πιο κάτω, συνάντησαν φίλοι του ήταν να προβάλουν το παράλογο για να
τον Αντρέ Ντερέν, του περιέγραψαν την δείξουν σε ανθρώπους ικανοποιημένους με τον
αινιγματική ηρωίδα τους και εκείνος φώ- εαυτό τους πως δεν αξίζει να παίρνουν τίποτα ως
ναξε ξαφνιασμένος πως την είχε προσέξει
επίσης. Τους είπε πως σταματούσε στο δεδομένο
δρόμο διάφορους και τους έπιανε κου-
νιέσαι μέσα στην πόλη, χωρίς συγκεκρι- να προσπαθήσεις να την ανοίξεις, είναι
βέντα. Θέλοντας να λύσουν το αίνιγμα,
μένο σκοπό, μπορεί να πέσεις πάνω σε φανερό ότι χρειάζεται να έχεις όσα περισ-
ο Μπρετόν και ο Αραγκόν χτένισαν πάλι
χαρακτηριστικές ή ακόμη και «ιδανικές» σότερα κλειδιά μπορείς. Αλλά δεν ωφελεί
όλη τη συνοικία αλλά χωρίς να μπορέ-
συναντήσεις, ο Μπρετόν καταλαμβάνεται να ψάχνεις μόνο για τα κλειδιά. Πρέπει να
σουν να την ξαναβρούν. Και άρχισαν να επίσης από μια αινιγματική φαντασίωση. ψάχνεις και γι’ αυτούς που τα κατέχουν,
αναρωτιούνται: Τι μπορεί να σήμαινε αυτή Στα όνειρά του βλέπει να ξεπηδούν κά- καμιά φορά χωρίς να το ξέρουν. Αυτά τα
η συνάντηση; Ηταν άραγε μια ερώτηση ποιες συγκεκριμένες μορφές, που ονομά- πρόσωπα είναι οι «κλειδοκράτορες». Και
προς τους εαυτούς τους, που ξεκινούσε ζει «κλειδοκράτορες», οι οποίες κινούνται για να τους ανακαλύψει κανείς, πρέπει να
από ένα αβέβαιο πρόσωπο; Αυτό που έγι- στο «θέατρο του νου» σαν τους ηθοποι- μπει στον κόπο να εξετάσει όλα τα σημεία
νε με φευγαλέο τρόπο μήπως έκρυβε κάτι ούς μιας φαντασμαγορικής επιθεώρησης. του ορίζοντα, να είναι όσο πιο διαθέσιμος
για τους ίδιους στο βάθος;
Στην αναζήτηση του πνεύματος, όπου γίνεται και να μη φοβάται να εκτεθεί σε
Την ίδια εποχή, παράλληλα με την κάθε πόρτα που καταφέρνεις να ανοίξεις όλες τις αποτυχίες και τις συναισθηματι-
εκπληκτική ανακάλυψη ότι όταν περιπλα- οδηγεί σε μια άλλη, που και αυτήν πρέπει κές απογοητεύσεις.

Ο Μπρετόν χαρακτήριζε
τον εαυτό του ως «το κλει-
δί των αγρών» και πίστευε ότι
κάπου υπήρχε το γενικό αντικλεί-
δι, «ο υπέροχος διαβάτης, ο µέγας κλει-
δούχος της σύγχρονης ζωής». Λίγο καιρό
αργότερα θα συναντήσει έναν εκκεντρικό
νεαρό, τον Ζακ Βασέ, και στο πρόσωπό
του θα αναγνωρίσει τον «κλειδοκράτορα
του δανδισµού».
Συνάντηση µε έναν
εκκεντρικό δανδή
Στις αρχές του 1916, στο νοσοκοµείο
της οδού Μποκάζ, ο Μπρετόν γνωρίζει
τον Ζακ Βασέ, έναν περήφανο κοκκινο-
µάλλη νεαρό που νοσηλεύεται µε ένα κά-
ταγµα στην κνήµη. Στις ατελείωτες συζη-
τήσεις που θα κάνουν οι δυο τους, ο Βασέ
θα παραξενεύσει τον Μπρετόν καθώς
αναζητώντας
«Η εσωτερική και η εξω-
τερική πραγµατικότητα
βρίσκονται σε αντίθεση
στη σύγχρονη κοινωνία,
και σε αυτή την αντίθεση
βλέπουµε τα αίτια της δυ-
στυχίας του ανθρώπου»
φαίνεται να µη δίνει σηµασία σε τίποτα.
Περιφρονεί την τέχνη, τη λογοτεχνία, τις
συνηθισµένες ανησυχίες, τις πατριωτικές
διακηρύξεις του πολέµου. Κοροϊδεύει τον
Μπρετόν και του αποκαλύπτει πως υπα-
κούει µόνο σε ένα νόµο, το χιούµορ. Οταν
βγαίνει από το νοσοκοµείο, συχνάζει σε
κακόφηµα µπαρ και καµπαρέ και αλλά-
ζει συνεχώς µεταµφιέσεις. Είναι η
εποχή του Πρώτου Παγκοσµί-
ου Πολέµου, αλλά ο Βασέ
κάθε τόσο αλλάζει στολή
και περιφέρεται στους
δρόµους πότε σαν αερο-
πόρος και πότε σαν ου-
σάρος (στρατιώτης στο
ιππικό σώµα). Μερικές
φορές, όταν συναντά τον
Μπρετόν, κάνει πως δεν τον
ξέρει και συνεχίζει το δρόµο του.
Τον Μάϊο του ίδιου χρόνου, ο
Βασέ στέλνεται στο µέτωπο, αλλά συνεχί-
ζει να επικοινωνεί µε τον Μπρετόν µέσω
αλληλογραφίας. Του γράφει: «Ο ενθουσι-
ασµός των άλλων, εκτός του ότι είναι θο-
ρυβώδης, είναι και σιχαµερός», «Με χαρά
µου έµαθα, αγαπητέ µου φίλε, πως είστε
λίγο άρρωστος». Κάποια στιγµή ο Βασέ
θα πείσει ένα στρατηγό πως είναι διάση-
µος ζωγράφος και από τότε θα έχει ένα
σωρό προνόµια. Γράφει σε ένα γράµµα
του: «Περιφέρω από τα ερείπια στο χωριό
το κρυστάλλινο µονόκλ µου και µια θεω-
ρία για ανησυχητικές ζωγραφιές».
Ετσι, στο πρόσωπο του Ζακ Βασέ, η
οµάδα των σουρεαλιστών συνάντησε
τον κατεξοχήν δανδή, το ακριβώς αντί-
θετο του στρατευµένου και του πιστού.
Ο Βασέ θα γίνει ο µεγάλος εκκεντρικός
δάσκαλος της σουρεαλιστικής επιθεώ-
ρησης «Literature» και θα γράψει: «Απο-
φασίσαµε να εγκαταλείψουµε τον κόσµο,
να αποδράσουµε από εδώ, να αφήσουµε
όλους τους άλλους να φυτοζωούν σε µια
ηµιαναίσθητη άγνοια, µέχρι να γίνει επι-
τέλους κάποια αποκάλυψη... Θα οδηγη-
θούµε αλλού, κι όµως θα είµαστε πάντα
εδώ».
Νάντια, η Προσδοκία
Κάποιο βράδυ, καθώς ο Μπρετόν
περπατά άσκοπα στην οδό Λαφαγέτ, βλέ-
πει ξαφνικά ένα ιδιαίτερο πλάσµα να ξε-
χωρίζει µέσα στην γκρίζα καθηµερινότητα.
Είναι ξανθιά, εύθραυστη, φτωχοντυµένη,
βαµµένη αδέξια, αλλά περπατά µε το κε-
φάλι ψηλά και µε τα µάτια της, τονισµένα
µε µαύρο µολύβι, να λάµπουν. Της απευ-
θύνει αυθόρµητα το λόγο και εκείνη τού
απαντά σαν να τον γνωρίζει από πάντα.
Αφού της προτείνει να κάτσουν σε ένα
καφενείο, εκείνη του λέει πως κατάγεται
από τη Λιλ, πως έχει χωρίσει πρόσφατα
από ένα φοιτητή που την αγαπούσε και
του αποκαλύπτει το όνοµα που έχει δια-
λέξει για τον εαυτό της: «Νάντια (Nadja),
γιατί στα ρωσικά έτσι αρχίζει η λέξη προσ-
δοκία, και γιατί δεν είµαι παρά η αρχή». Η
αρχή για ποιο πράγµα; ίσως να σκέφτηκε
να τη ρωτήσει ο Μπρετόν, αλλά αυτό που
τη ρώτησε, όταν ετοιµαζόταν να φύγει,
θέλοντας να κάνει µια ερώτηση που να
συνοψίζει όλες τις ερωτήσεις, ήταν: «Ποια
είστε τελικά;». Και εκείνη τού απάντησε:
«Είµαι η περιπλανώµενη ψυχή».
Στις συναντήσεις τους, η συµπερι-
φορά της Νάντια, πότε συγκρατηµένη
και πότε ελεύθερη, θα βρίσκεται πάντο-
τε έξω από τα στενά όρια της λογικής.
Ο συνοδός της θα είναι σαν ένας απλός
θεατής που περιµένει µε πάθος πως κάτι
θα συµβεί από λεπτό σε λεπτό. Με αυτή
τη συνάντηση, ο Μπρετόν θα βρει στις
φαινοµενα
39
EΛΕΥΘΕΡΟΣ TΥΠΟΣ
eλευθεροσ tυποσ
φαινομενα

40

Ψάχνοντας το Εύρημα
Ο μυστικισμός γύρω από τις συναντήσεις συνεπάγεται και μια φιλοσοφία γύρω από το
εύρημα. Ο Μπρετόν τριγύριζε συχνά στα παλιατζίδικα, ψάχνοντας για πράγματα που δεν
βρίσκει κανείς πουθενά αλλού, που η μόδα τους έχει περάσει, μερικές φορές τους λείπουν
κομμάτια, είναι αδύνατο να χρησιμοποιηθούν και είναι ακατανόητα.
Κάποιες φορές, έχει ενδιαφέρον να κάνουμε τις περιηγήσεις μας έχοντας κατά νου ένα
αντικείμενο που θέλουμε να βρούμε. Σε αυτή την περίπτωση, η ηδονή του ευρήματος είναι
συνάρτηση της ομοιότητας/ανομοιότητας ανάμεσα στο επιδιωκόμενο αντικείμενο και το εύ-
ρημα. Επίσης, το εύρημα ενός αντικειμένου μπορεί να έχει την ίδια λειτουργία με το όνειρο.
Καθώς οι επιθυμίες ενός ατόμου είναι σκοτεινές και η ανάλυση των ονείρων δεν είναι πάντα
εύκολη υπόθεση, μπορούν πιο εύκολα να αποκαλυφθούν με την αντίδραση του ατόμου
μπροστά σε ένα αντικείμενο που θα τραβήξει την προσοχή του. Το γεγονός ότι προσέχει
αυτό και όχι κάτι άλλο, ο τρόπος που το ερμηνεύει, μπορεί να του επιτρέψει επαγωγικά να
μάθει πράγματα για τον εαυτό του και τις επιθυμίες του.
Ο Μπρετόν κάνει μια ουσιαστική διάκριση ανάμεσα στις περιπτώσεις που βρίσκει κάτι μό-
νος του ή μαζί με κάποιον άλλον. Γράφει χαρακτηριστικά ότι «δύο άτομα που βαδίζουν το
ένα δίπλα στο άλλο αποτελούν μία μόνο μηχανή επίδρασης που έχει μπει σε λειτουργία. Το
εύρημα μου φαίνεται ότι εξισορροπεί ξαφνικά δύο πολύ διαφορετικά πεδία σκέψης». Τότε
κάθε ανακάλυψη παίρνει μια πρόσθετη αξία μέσω της σύγκρισης και η αμοιβαία κατανόηση
των φίλων που ασχολούνται με αυτό κερδίζει σε ποιότητα. ΄

ανθρώπινες σχέσεις κάτι ανάλογο με την

αυτόματη γραφή. Αντί για τη γλώσσα,
τώρα τον οδηγεί ένα ανθρώπινο πλάσμα,
χωρίς να ξέρει πού, προκαλώντας μέσα
του το ξύπνημα αισθημάτων που δεν φα-
νταζόταν ότι υπάρχουν.
Αυτή η περίεργη κοπέλα έβρισκε ευ-
χαρίστηση απλώς με το να βρίσκεται στο
δρόμο, το μόνο πεδίο πειραματισμού γι’
αυτήν, όντας διαθέσιμη σε κάθε ερώτη-
ση οποιουδήποτε περαστικού. «Η Νάντια
ήταν για μένα», θα γράψει ο Μπρετόν,
«ένα από εκείνα τα ελεύθερα πνεύματα,
κάτι σαν τα ξωτικά που ορισμένα μαγικά
μάς επιτρέπουν να τα συλλάβουμε για μια
στιγμή, μα που ποτέ δεν θα μπορέσουμε
να τα υποτάξουμε».
Ενα θαύμα σε εξέλιξη
Ολες οι προσδοκίες των σουρεα-
λιστών στηρίζονταν στη διαθεσιμότητά
τους, στη δίψα τους να περιπλανώνται για
να συναντήσουν οτιδήποτε, και ήταν βέ-
Οι σουρεαλιστές έκαναν
μια εκπληκτική ανακά-
λυψη: ότι μπορούσαν να
περιπλανηθούν μέσα
στην πόλη με τρόπο
πνευματικό, πετυχαίνο-
ντας μια ατμοσφαιρική
εξερεύνηση των «ενδιά-
μεσων» χώρων της μεγα-
λούπολης
βαιοι πως αυτή η δίψα τούς κρατούσε σε
μια μυστηριώδη επικοινωνία με άλλους
ανθρώπους, επίσης διαθέσιμους, σαν
να ήταν γραφτό τους να συναντηθούν
ξαφνικά. Η βαρύτητα μιας τέτοιας συνά-
ντησης δεν εξαρτάται αποκλειστικά από
τη διάρκειά της ή από τη σπουδαιότητα
των γεγονότων που προκαλεί. Μπορεί να
υπάρξουν σύντομες συναντήσεις, χωρίς
αναζητώντας

Κάποιες φορές, έχει εν-

διαφέρον να κάνουµε
τις περιηγήσεις µας έχο-
ντας κατά νου ένα αντι-
κείµενο που θέλουµε
να βρούµε. Η ηδονή του
ευρήµατος είναι συνάρ-
τηση της οµοιότητας/
ανοµοιότητας ανάµεσα
στο επιδιωκόµενο αντι-
κείµενο και το εύρηµα
επαύριο, οι οποίες, ωστόσο, θα ξαναδώ-
σουν στη ζωή το νόηµα που άρχισε να χά-
νει ή εκείνη την αποφασιστική ώθηση που
µάταια αναζητούσε.
Στις σύγχρονες αγχωτικές µεγαλου-
πόλεις, όπου ο καθένας µας περιφέρεται
κλεισµένος στα δικά του προβλήµατα,
τρέχοντας να προλάβει λογαριασµούς και
προθεσµίες, όλα αυτά µπορεί να φαντά-
ζουν ως εξωπραγµατικές πολυτέλειες.
Αλλά κάθε άνθρωπος πρέπει να ξέρει πως
µπορεί ξαφνικά, στην πόλη όπου µένει, να
συναντήσει µια Νάντια, έναν Ζακ Βασέ,
ένα πλάσµα που η συµπεριφορά του κα-
ταλύει τις συνηθισµένες προδιαγραφές
ή ένα αλλόκοτο εύρηµα. Και πρέπει να
µπορεί να φανεί αµέσως αντάξιος αυτής
της ύπαρξης που βρέθηκε στο δρόµο του
µόνο και µόνο για να του θέσει το αδιάκο-
πο ερώτηµα της απαλλαγής από τις αλυ-
σίδες της ζωής του...

∆ιαβάστε:
Σαράν Αλεξαντριάν, Αντρέ Μπρετόν, Εκδ.
Θεµέλιο.

Who is who
Ο ∆ηµήτρης Αργασταράς είναι χηµικός.
Ταυτόχρονα ασχολείται µε τη Λογοτεχνία
και το πεδίο του Παράξενου. Αρθρα και
διηγήµατά του έχουν δηµοσιευτεί σε
διάφορα περιοδικά. Στο ∆ιαδίκτυο διατηρεί
την ιστοσελίδα http://argastaras.blogspot.
com.

φαινοµενα

41
EΛΕΥΘΕΡΟΣ TΥΠΟΣ
EΛΕΥΘΕΡΟΣ TΥΠΟΣ
φαινοµενα
42
Μουσική και λογοτ
Η µουσική ανέκαθεν θεωρείτο αίτιο γα-
λήνευσης του ψυχισµού µας, ένα µέσο
απόδρασης από την καθηµερινότητα.
Οµως, επιπλέον αυτού, όταν η κατάλληλη
µουσική συνδέεται µε τη λογοτεχνία του
φανταστικού, τότε πρόκειται για µια σχέση
καθαρά «αρχετυπική», όπου ο αναγνώ-
στης προσκαλείται να ταξιδέψει σε τοπία
της φαντασίας του υποβοηθούµενος πότε
από το κείµενο και πότε από τη µουσική
που επέλεξε για να το συνοδέψει.
Πιστεύω πως η κα-
τάλληλη
µουσική υποβοήθηση µπορεί να δώσει µια πρω-
τόγνωρη πληρότητα στα κείµενα φαντασίας και
να αναδείξει µια άγνωστη πλευρά τους. ∆εν είναι
λίγες οι φορές που έγινα µάρτυρας µιας τέτοιας
ευδαιµονίας, καθώς στο µυαλό µου πάντοτε ήταν
άρρηκτα συνδεδεµένη η ατµοσφαιρική µουσική µε
την ανάγνωση κειµένων φαντασίας. Μερικές φο-
ρές προχώρησα ακόµη πιο βαθιά, σε καταστάσεις
όπου ήταν αδύνατο να διαχωριστεί η µουσική από
το κείµενο. Θεωρούσα πως εγώ, µαζί µε την οπτική
και την ακουστική πληροφορία, αποτελούσαµε το
σύνολο ενός εγκεφαλικού παράγωγου ταυτόσηµου
µε µια σχεδόν πλήρη αποχώρηση από τη συµβατική
πραγµατικότητα…
Πάντοτε όµως κατέληγα στη σκέψη ότι όλη
αυτή η εµπειρία της καταβύθισης σε ένα κείµε-
νο του φανταστικού δεν ήταν τίποτε άλλο από
µια ιδιαίτερη έκφανση της πραγµατικότητας, ένα
διαφορετικό, ένα ιερό «τώρα», εξίσου ζωντανό
και έντονο µε οτιδήποτε θεωρούµε συµβατικά ως
«πραγµατικό».
Μέρος αυτής της κατανόησης προέκυψε από
ιδιαίτερα µουσικά ακούσµατα, από ήχους που δεν
έχουν τη θέση τους παντού και σε κάθε στιγµή της
καθηµερινότητάς µας κι αυτό γιατί χρειάζονται
σεβασµό και αναγνώριση της υπόστασής τους, µιας
και αποτελούν βασικά δοµικά υλικά µιας άλλης
πραγµατικότητας, εκεί όπου ο αναγνώστης έχει
τη δυνατότητα να ανακαλύψει νέες πτυχές της
συνείδησής του, εκεί όπου βρίσκεται µόνος του σε
ένα ταξίδι ενδοσκόπησης. Οχι για να αξιολογήσει
τον εαυτό του σε ζητήµατα καθηµερινότητας, αλλά
για να ανακαλύψει µέρη της συνείδησής του που
ζούσαν σε λανθάνουσα κατάσταση.
 ενδότερα
Όταν το ταξίδι για την Ιθάκη ταυτίζεται µε το γνώθι σαυτόν
Από τον Θοδωρή Κεφαλόπουλο, theod.kef@gmail.com

γοτεχνία φαντασίας
Αν και τα µουσικά ακούσµατα πάντοτε αποτε-
λούν καθαρά προσωπικό ζήτηµα, θεωρώ πως οι πε-
ρισσότεροι που έχουν έρθει σε επαφή µε ατµοσφαι-
ρικά µουσικά ακούσµατα εύκολα θα αναγνωρίσουν
τη συµβατότητά τους µε τη λογοτεχνία φαντασίας.
Στο πεδίο της λογοτεχνίας του φανταστικού, θεωρώ
ότι δεν υπάρχει τίποτε που να αρµόζει περισσότερο
ως µουσική υπόκρουση από θέµατα του ύφους των
new age, medieval, gregorian, laments κ.τ.λ., αλλά
κυρίως της ατµοσφαιρικής ambient.

Η τελευταία θεωρώ πως είναι ένα µουσικό εί-

δος αµιγώς εγκεφαλικό, µια ιδιαίτερα φιλοσοφική
προσέγγιση πάνω στον ήχο. Εδώ δεν θα βρούµε
στίχους, ρυθµούς και επαναλαµβανόµενα µουσικά
µοτίβα, αλλά ούτε την κλασική δοµή ενός συνηθι-
σµένου τραγουδιού, καθώς οι ήχοι (κυρίως ηλεκτρο-
νικοί κι εντόνως επεξεργασµένοι) δεν αποτελούν
απλώς συνοδευτικό στοιχείο του αναγνώσµατος
αλλά κατέχουν θέση εξίσου σηµαντική µε αυτό και
αναλαµβάνουν να οδηγήσουν τον ακροατή σε πολύ
ιδιαίτερες συνειδησιακές καταστάσεις.

Σε τέτοια µουσικά θέµατα, οι ήχοι κινού-

νται εντελώς ελεύθερα, απρόβλεπτα αλλά συνάµα
εντελώς αρµονικά και ολοκληρωµένα, µε τελικό
αποτέλεσµα ένα απόλυτα οικείο µουσικό σύνολο
που οδηγεί το νου σε ονειρικές καταστάσεις.

Παράλληλα, ο αναγνώστης καθίσταται ενεργό

τµήµα κι όχι παθητικός παρατηρητής, καθώς µαζί
µε τη µουσική και το διήγηµα αποτελούν το πλήρες
τρίπτυχο µιας εναλλακτικής και απόλυτα προσω-
πικής πραγµατικότητας. Πρόκειται για έναν πολύ
καλό λόγο για να σκεφτούµε πολύ πριν θέσουµε
µια διαχωριστική γραµµή µεταξύ πραγµατικότητας
και φαντασίας...
Who is who
O Θοδωρής Κεφαλόπουλος είναι γεωτεχνικός και ζει στην Αλεξάνδρεια
Ηµαθίας. Ασχολείται µε τη Φιλοσοφία, τη Μεταφυσική και τις δυτικές
Εσωτερικές Παραδόσεις περισσότερο από 25 χρόνια και είναι µέλος
της Κοινότητας του Μεταφυσικού και συντονιστής στο φόρουµ του
Μεταφυσικού.

φαινοµενα

43
EΛΕΥΘΕΡΟΣ TΥΠΟΣ
EΛΕΥΘΕΡΟΣ TΥΠΟΣ
φαινοµενα

44
VIDE GAMES
preview

Τρισδιάστατη επίθεση από το παρελθόν

Ο πόλεµος για την τρισδιάστατη εικόνα είναι το τελευταίο πεδίο σύγκρουσης των µεγάλων κατασκευαστών µαύρων συσκευών. Τηλεοράσεις,
Blu-ray players, βιντεοκάµερες, όλα «παίζουν» το παιχνίδι των τριών διαστάσεων, οπότε φυσικά και τα βιντεοπαιχνίδια δεν θα µπορούσαν
να µείνουν απέξω. Ενας από τους πρωταγωνιστές της υπόθεσης είναι και η Sony, που προωθεί τις δικές της τρισδιάστατες τεχνολογίες.
Για το Playstation 3, λοιπόν, έχουµε µια τετράδα «νέων» παιχνιδιών σε κυκλοφορία, σε υψηλή ανάλυση και σε 3D εκδοχή. Το «νέων» το
γράφουµε γιατί οι τίτλοι είναι ουσιαστικά επανεκδόσεις γνωστών παλαιότερων παιχνιδιών, που βέβαια έχουν δουλευτεί εξαντλητικά ώστε
να προσφέρουν γραφικά τέτοιας ποιότητας που να αντέχουν στις σηµερινές απαιτήσεις του κοινού. Αναλυτικά τώρα, έχουµε:

ICO και Shadow

God of War
Collection: Volume II
∆ύο παιχνίδια µαζί, τα God of War:
Chains of Olympus και το God of War:
Ghost of Sparta, µας βάζουν στον κόσµο
του Kratos, ενός Ελληνα
ήρωα που µάχεται θεούς
και δαίµονες, σε µια κλα-
σική προσέγγιση παιχνι-
διού δράσης µε συνεχείς
µάχες. Η ιστορία δανεί-
ζεται ελεύθερα πολλά
στοιχεία της ελληνικής
µυθολογίας, κάνοντας
το παιχνίδι ενδιαφέ-
ρον για το… εγχώριο
κοινό.
of the Colossus
Και εδώ έχουµε δύο παιχνίδια στο ίδιο δι-
σκάκι, το ICO κατ’ αρχάς, που από ένα πολύ καλό
adventure (από την εποχή που πρωτοεµφανί-
στηκε στο PS2) τώρα φαντάζει ακόµη καλύτερο,
καθώς η υψηλή ανάλυση κολακεύει την ιδιαίτερη
αισθητική του. Κερδίζει τις εντυπώσεις, τόσο µε
τους ωραίους γρίφους του όσο και µε τη συµπερι-
φορά των πρωταγωνιστών του (ένα παράξενο αγόρι
και ένα κορίτσι). Το παιχνίδι ήταν παραµυθένιο στην πρώτη του
έκδοση και κρατά ακόµη τη µαγεία του.
Οσο για το Shadow of the Colossus, προέρχεται από την ίδια οµάδα που δη-
µιούργησε το ICO. Μινιµαλιστική αισθητική και εδώ (Γιαπωνέζοι σχεδιαστές
γαρ…), πολλή ατµόσφαιρα και 16 Κολοσσοί που πρέπει να νικήσουµε σε ένα
γιγαντιαίο παζλ περιπέτειας.
Συνολικά οι 4 επανεκδόσεις (σε δύο πακέτα) είναι µια ενδιαφέρουσα επιλογή
για τους παίκτες του PS3, καθώς δίνουν την ευκαιρία να γευτούν κλασικά και
επιτυχηµένα παιχνίδια σε εκδοχή υψηλής ανάλυσης και σε λογική τιµή. Οσο για
την τρισδιάστατη εµπειρία που ξεκίνησε ίσως την όλη προσπάθεια; Αυτή θα τη
γευτούν όσοι διαθέτουν και την ανάλογη 3D τηλεόραση και τα ειδικά γυαλιά,
δηλαδή ακόµη ένα µικρό µέρος του ελληνικού κοινού!
F… for Fantasy
«Αλκατράζ»: Το νέο «Lost»;
Μετά το τέλος του «Lost», τη συνεχιζόµενη επιτυχία του
«Fringe», αλλά και την κινηµατογραφική ταινία «Super 8»,
δεν είναι λίγοι εκείνοι που περιµένουν µε ανυποµονησία
το νέο τηλεοπτικό «χτύπηµα» από τον καινούργιο µετρ του
είδους των σειρών-ταινιών φαντασίας, του J.J. Abrams. Ποια
είναι, λοιπόν, τα νέα τηλεοπτικά του σχέδια και γιατί πρέπει
να µας κεντρίσουν το ενδιαφέρον;
Η τελευταία του προσπάθεια, σε επίπεδο παραγωγής αυτή
τη φορά, φέρει τον τίτλο «Αλκατράζ» και, όπως µαρτυράει
και το όνοµά της, πρόκειται για µια σειρά µε επίκεντρο το
θρυλικό νησί-φυλακή και τους περίφηµους «κατοίκους» του.
Είναι µια σειρά µυστηρίου που ασχολείται µε την αινιγµα-
τική εξαφάνιση κάποιων φυλακισµένων από το νησί κατά
τη διάρκεια της δεκαετίας του ‘60 και την επανεµφάνισή
τους στο παρόν, όπου και διαπράττουν µια σειρά από ανε-
ξήγητους φόνους.
Σε πρωταγωνιστικό ρόλο βρίσκουµε τον Jorge Garcia,
το συµπαθητικό Χιούγκο του «Lost», ο οποίος θα υποδύεται
το δρα Ντιέγκο Σότο που µαζί µε έναν πράκτορα του FBI και
µια ντετέκτιβ της αστυνοµίας θα προσπαθούν να εξιχνιάσουν
το µυστήριο που κρύβεται πίσω από τους φόνους. Για όσους
αναρωτιούνται αν πρόκειται για την τηλεοπτική επιστροφή
του Χιούγκο από το «Lost», ο ίδιος ο ηθοποιός απαντάει πως
ο νέος του ρόλος είναι κάτι εντελώς διαφορετικό. Παρότι
η ιστορία για µια ακόµα φορά διαδραµατίζεται σε νησί, γε-
γονός που θέτει τις δύο σειρές αναπόφευκτα σε σύγκριση,
ο Garcia δηλώνει ότι οι όποιες οµοιότητες σταµατούν σε
αυτό το σηµείο. Μένει, λοιπόν, να δούµε και µόνοι µας το
Από τη Ράνια Ιωάννου, melian_i@hotmail.com
αποτέλεσµα για να αποφασίσουµε αν όντως έτσι έχουν τα
πράγµατα και µέχρι ποιο σηµείο θα µπορούσαµε να ανα-
δείξουµε το «Αλκατράζ» ως το νέο «Lost».
Κάθε εβδοµάδα η πλοκή θα επικεντρώνεται στην
επίλυση ενός φόνου, ενώ παράλληλα η οµάδα των πρω-
ταγωνιστών θα προσπαθεί να ανακαλύψει το συνδετικό
κρίκο πίσω από τους φόνους και την αιτία που οδήγησε σε
αυτούς. ∆ιάφορα φαινόµενα, µεταφυσικά και µη, θα επιζη-
τούν απαντήσεις, όπως άλλωστε µας έχουν συνηθίσει και
οι προηγούµενες παραγωγές του Abrams. Αναµφισβήτητα
φαίνεται ότι η σειρά διαθέτει προς το παρόν αρκετά στοιχεία
που θα µπορούσαν να την κάνουν µια πολύ ενδιαφέρουσα
παραγωγή.
Οσοι ανυποµονούν να δουν τη νέα αυτή κινηµατο-
γραφική προσπάθεια στις οθόνες τους θα πρέπει να περι-
µένουν λίγο ακόµα, καθώς η σειρά αναµένεται να κυκλο-
φορήσει µέσα στο 2012, πιθανότατα κατά τον Μάιο, από
το αµερικανικό δίκτυο Fox. Για όσους έχουν πρόσβαση στο
∆ιαδίκτυο αξίζει τον κόπο να αναζητήσετε το πρώτο τρέιλερ
που κυκλοφόρησε για να πάρετε µια πρώτη γεύση.
Who is who
Η Ράνια Ιωάννου είναι µέλος της Οµάδας Gateway και της
Ελληνικής Κοινότητας του Μεταφυσικού (www.metafysiko.gr).
Εχει αποφοιτήσει από το τµήµα Αγγλικής Φιλολογίας του ΑΠΘ,
διαθέτοντας µεταπτυχιακές σπουδές στη µετάφραση στο ίδιο
πανεπιστήµιο. (www.metafysiko.org), (www.fantasmagoria.gr)
φαινοµενα
45
EΛΕΥΘΕΡΟΣ TΥΠΟΣ
EΛΕΥΘΕΡΟΣ TΥΠΟΣ
φαινοµενα
46
Ο Παράξενος Ταξιδιώτης πάει παντου!
Ισπανία
Το «Σφυριχτό» Νησί!
Οι περισσότεροι γνωρίζουµε τα Κανά-
ρια νησιά για τις όµορφες αµµουδιές και τις
δυνατότητες που µας δίνουν να περάσουµε ξέ-
γνοιαστες διακοπές. Καιρός λοιπόν να τα µάθουµε για έναν
ακόµα λόγο, άκρως παράξενο. Για ένα µικρό νησί όπου οι
ντόπιοι συνεννοούνται µεταξύ τους... σφυρίζοντας!
Ο λόγος για το La Gomera και τη µοναδική γλώσσα Silbo
που περιέχει πάνω από 4.000 λέξεις-σφυρίγµατα! Ξεκίνησε
να χρησιµοποιείται ως λύση ανάγκης από τους ντόπιους, ώστε
να επικοινωνούν αποτελεσµατικά σε µεγάλες αποστάσεις
πάνω στις βουνοκορφές και µέσα στις βαθιές κοιλάδες του
νησιού, ενώ σήµερα διδάσκεται σε περισσότερα από 3.000
παιδιά αποτελώντας επίσηµο µάθηµα στα τοπικά σχολεία.
Παράξενος
Ταξιδιώτης
Παράξενος Ταξιδιώτης:
1. Αυτός που ταξιδεύει σε αλλόκοτα, παράξενα, ασυνήθιστα µέρη.
2. Αυτός που αναγνωρίζει το αλλόκοτο,
το παράξενο, το ασυνήθιστο σε µέρη όπου ταξιδεύουν όλοι.
Για να βρεθείτε στο «Σφυριχτό» νησί λοιπόν ταξιδέψτε
µε αεροπλάνο από κάποιο αεροδρόµιο της Τενερίφης (θα
βρείτε πτήσεις στο Reina Sofia International Airport και το
Los Rodeos Airport) έως το αεροδρόµιο του Playa Santiago
ή επιβιβαστείτε σε κάποιο πλοίο από τα λιµάνια της Τενερί-
φης. Αν επιλέξετε το δεύτερο τρόπο και κάποιο πλοίο της
εταιρίας Naviera-Armas, θα έχετε την ευκαιρία να ακούσετε
ανακοινώσεις στα ισπανικά, τα αγγλικά και τα... Silbo. Στο
τουριστικό γραφείο της πόλης πάντως θα σας απαντήσουν
στα ισπανικά, αρκεί να καλέσετε στο 0034 922141512.
Tαξίδι
αυστηρώς
ακατάλληλο
για τουρίστες!
Επιµέλεια:
Νικόλαος Κουµαρτζής
Who is Who
Ο Νικόλαος Κουµαρτζής είναι συντονιστικό µέλος της
Ελληνικής Κοινότητας του Μεταφυσικού, συγγραφέας
αρκετών βιβλίων και υποψήφιος διδάκτορας στο τµήµα
∆ηµοσιογραφίας και ΜΜΕ του ΑΠΘ. Είναι ο εµπνευστής
της ιδέας του «Παράξενου Ταξιδιώτη» και κύριος µοχλός
εξέλιξής του.
διαδίκτυο
Υπνος σε Παράξενα Μέρη

Μια άκρως παράξενη ιστοσελίδα για
το «toolkit» κάθε παράξενου ταξιδιώ-
τη είναι η www.sleepinginairports.net,
αφιερωµένη στην εµπειρία ύπνου σε...
αεροδρόµια! «Πού µπορεί να φανεί
όµως χρήσιµο κάτι τέτοιο;», θα σκε-
φτείτε.
Ως γνωστόν, αρκετά από τα ταξίδια
του Π.Τ. είναι «εκτός της πεπατηµένης»,
απαιτούν δηλαδή επίσκεψη σε µέρη
όπου δεν υπάρχουν ξενοδοχεία, περιή-
γηση σε αρκετά παράξενες ώρες (εκτός
ωραρίου), µεγάλα ταξίδια µε πολλές
στάσεις κ.ά. ∆εν είναι λοιπόν λίγες οι
φορές που η νύχτα βρίσκει τον Π.Τ. δί-
χως κάπου να... κοιµηθεί. Ε, λοιπόν, σε
αυτές τις περιπτώσεις η καλύτερη λύση
ακούει στο όνοµα αεροδρόµιο!
Απλά επισκεφθείτε το
sleepinginairports.net και θα καταλά-
βετε τι εννοούµε, µιας και θα έχετε την
ευκαιρία να διαβάσετε πραγµατικά σπά-
νιες εµπειρίες από ταξιδιώτες, καθώς
και tips, προτάσεις και σχόλια για το
πώς να περάσετε τη νύχτα σας σε πλή-
θος αεροδροµίων παγκοσµίως. Μέχρι
και αξιολόγηση υπάρχει για την εµπει-
ρία ύπνου που «προσφέρουν» διάφορα
αεροδρόµια, µε σχετικές λίστες για τα
top 10 και worst 10 για ταξιδιώτες.

Θέλω να Γίνω Παράξενος Ταξιδιώτης!

Ο οδηγός «Αγνωστη Πελοπόννησος» (εκδόσεις «Οξύ») είναι το πρώτο βιβλίο της ταξιδιωτικής σει-
ράς «Παράξενος Ταξιδιώτης». Στόχος είναι να προτείνουµε στον Ελληνα ταξιδιώτη έναν εναλλακτικό
τρόπο ταξιδιού, πιο ουσιαστικό, που κρύβει πολύ πιο έντονες συγκινήσεις. Παράξενα φυσικά µνηµεία,
βυθισµένες πολιτείες και µυστηριώδεις ναοί, κάστρα και µεγαλιθικά οικοδοµήµατα, παλάτια µυθικών
ηρώων, κατακόµβες και νεκροπόλεις. Ολα είναι εκεί και σας περιµένουν να τα ανακαλύψετε.
Για περισσότερες πληροφορίες επισκεφτείτε την επίσηµη ιστοσελίδα του Παράξενου Ταξιδιώτη στο
www.strangler.gr.

φαινοµενα

47
EΛΕΥΘΕΡΟΣ TΥΠΟΣ
ΕΛΕΥΘΕΡΟΣ ΤΥΠΟΣ
Bιβλιοθηκη
φαινοµενα
48
Ειδωλολατρία
και Χριστιανισµός
Συγγραφέας: Αρθρουρ Βάιγκαλ
■ Εκδόσεις: Κάκτος
■ Τιµή: 10 €
Το βιβλίο επιδιώκει να διακρίνει τις πολ-
λαπλές ειδωλολατρικές επιβιώσεις στη
χριστιανική διδασκαλία και λατρεία. Γραµ-
µένο από ένα βαθύ γνώστη των αρχαίων
πολιτισµών, διακρίνεται για την ιστορική
του ακρίβεια, το απλό του ύφος αλλά και
τη µετριοπάθειά του έναντι του Χριστια-
νισµού. Ο Αρθουρ Βάιγκαλ προσπαθεί να
αποκαταστήσει την πνευµατική διάσταση
του Χριστιανισµού καθαίροντάς την από
τελετουργικές πρακτικές που έχουν τις ρί-
ζες τους στην εποχή της ειδωλολατρίας.
ξενογλωσσο
The Real Cowboys & Aliens:
UFO Encounters of the Old West
Συγγραφείς: Noe Torres & John LeMay
■ Εκδόσεις: CreateSpace ■ Τιµή: 9,32 $*
Με αφορµή την κυκλοφορία της
ταινίας «Cowboys & Aliens» στις
κινηµατογραφικές αίθουσες αυτές
τις µέρες, παρουσιάζουµε ένα βι-
βλίο που κυκλοφόρησε µέσα στο
καλοκαίρι στην αντίπερα όχθη του
Ατλαντικού. Αναφέρεται ακριβώς
*Η τιµή είναι ενδεικτική από το amazon.com
Χρονοπαγίδα
Συγγραφέας: Κηθ Λώµερ
■ Εκδόσεις: Locus 7
■ Τιµή: 19,50 €
Φαντάζεστε τι θα γινόταν αν ο χωροχρό-
νος άρχιζε ξαφνικά να λειτουργεί σαν
δηµόσια υπηρεσία; Φοβερό, έτσι; Να µην
ξέρεις τι σε περιµένει πίσω από κάθε πόρ-
τα, εκτός του ότι όλο και κάποιος θα σε
στείλει σε µιαν άλλη πόρτα… και µετά σε
παράλλη... µέχρι που να βρεθείς πάλι στην
πρώτη πόρτα ή στην έξοδο. Και βέβαια, ο
καθένας και το καθετί ακολουθεί το δικό
του ωράριο και η κάθε µέρα είναι αργία,
ηµιαργία ή απεργία... Τόποι και εποχές, γή-
ινοι και εξωγήινοι µπλέκονται σ’ ένα φο-
βερό λαβύρινθο, όπου τα πάντα µπορεί να
συµβούν και συνήθως συµβαίνουν.
σε αυτό το θέµα, δηλαδή σε πα-
ράξενες αναφορές εµφανίσεων
ΑΤΙΑ ή ακόµα και εξωγήινων πλα-
σµάτων στην όχι και τόσο µακρινή
εποχή της «άγριας ∆ύσης»! Αραγε
πόσα Ρόσγουελ να υπήρξαν πριν
από το Ρόσγουελ;
Το Βιβλίο της Κατανόησης
Συγγραφέας: Osho
■ Εκδόσεις: Ενάλιος
■ Τιµή: 15,20 €
Το µονοπάτι προς την ελευθερία είναι
γεµάτο µε ερωτήµατα και αβεβαιότητα.
Υπάρχει η πιθανότητα να µάθουµε ποιοι
πραγµατικά είµαστε; Εχουν άραγε οι ζωές
µας κάποιο σκοπό ή είναι απλά τυχαίες;
O Osho, ένας από τους πιο προκλητικούς
στοχαστές της εποχής µας, µας προκαλεί
να κατανοήσουµε τον εαυτό µας µε ένα
νέο και πιο ριζικό τρόπο. Το πρώτο βήµα
προς την κατανόηση είναι να αµφισβητή-
σουµε όλα όσα διδαχθήκαµε να πιστεύ-
ουµε...
Οι Ελληνες Η Ιερή Γραφή
και τα Συµπόσιά τους των Ελλήνων
Συγγραφέας: Χρήστος Χατζάρας Συγγραφέας: Νικόλαος Λίτσας
■ Εκδόσεις: ∆ίον ■ Εκδόσεις: Εσοπτρον
■ Τιµή: 6,70 € ■ Τιµή: 21,60 €
Πρωτοποριακό και µοναδικό για την ελλη-
Μετά από πολυετή συγκριτική µελέτη, βα-
νική γλώσσα, το βιβλίο µάς πληροφορεί,
σισµένη σε σπάνια αρχαιολογικά ευρήµατα
εκτός των άλλων, για την οργάνωση και
και λείψανα-κλειδιά πανάρχαιων γραφών
την τέλεση µιας συµποσιακής γιορτής, τη
από όλο τον κόσµο, ο Ν. Λίτσας αποκαλύ-
θέση της γυναίκας, τη διατροφή και τις
πτει την ύπαρξη µιας πρώτης παγκόσµιας
αφροδισιακές τροφές, το δωµάτιο του αν-
γραφής, µητέρας όλων των αλφαβήτων.
δρώνα, τους συµποσιαστές και τις εταίρες,
Μια ανατρεπτική και άρτια τεκµηριωµένη
την υποταγή στους υλικούς πειρασµούς,
µελέτη για την αληθινή προέλευση και γένε-
κυρίως όµως για την πνευµατική προσφο-
ση της ελληνικής γραφής, που καταρρίπτει
ρά και τις αξίες που προώθησε ο συµποτι-
το µύθο περί «φοινικικής καταγωγής» της.
κός διάλογος.

Η Γωνιά του Ψαγµένου

Βιβλία και Μύθοι των Βογόµιλων
Συγγραφέας: Jordan Ivanov

Μια µεγάλη και άκρως ενδιαφέρουσα µε-
λέτη σχετικά µε το θρησκευτικό κίνηµα των
Γνωστικών των Βαλκανίων, τους Βογόµι-
λους. Το πέρασµα του χρόνου και οι πολλα-
πλές διώξεις που υπέστησαν οι Βογόµιλοι
τόσο από τη θρησκευτική όσο και από την
πολιτική ηγεσία των τόπων στους οποίους
έζησαν και έδρασαν δεν κατάφεραν να εξα-
λείψουν τη µνήµη και το έργο τους από τις
µνήµες των λαών της Βαλκανικής, αλλά και
ολόκληρης της Ευρώπης.
■ Εκδόσεις: Κυβέλη
■ Τιµή: 30,86 €

φαινοµενα

49
ΕΛΕΥΘΕΡΟΣ ΤΥΠΟΣ
 EΛΕΥΘΕΡΟΣ TΥΠΟΣ
φαινοµενα

50

επικοινωνια
επειδη καθε προσωπικη εµπειρια ειναι µοναδικη και πολυτιµη

Eάν δεν βρίσκετε τον Ελεύθερο Τύπο µε το περιοδικό «Φαινόµενα» στην περιοχή σας,
παρακαλούµε ενηµερώστε µας στα τηλέφωνα: 210 8113000 & 210 8113238

Κύριε ∆ιευθυντά,
Η συνέχεια του Ελληνισµού και το βάθος της Ιστορίας του τόπου
µας βρίσκονται υπό διαρκή αµφισβήτηση. Μάλιστα, η λαίλαπα της
παγκοσµιοποίησης µας οδηγεί σε µια «στρογγύλευση» της Ιστορίας,
µε έντονη τάση για εξίσωση των πάντων. Λαοί, επιτεύγµατα, διαχρο-
νική παρουσία, όλα γίνονται µια µάζα στη σύγχρονη Ιστοριογραφία.
Χωρίς καµία ρατσιστική διάθεση (που δεν ταιριάζει άλλωστε στην
ελληνική παιδεία), σας καλώ να σταθείτε απέναντι σε τέτοιες λογικές
και να επιµείνετε στην ανάδειξη των όσων θετικών έχει προσφέρει
ο Ελληνισµός στον κόσµο, χωρίς βέβαια να αποσιωπάτε τα λάθη και
τις παραλείψεις µας.
Αγαπητά «Φαινόµενα»,
Νοµίζω πως πρέπει να ασχοληθείτε και εσείς µε τα κείµενα
του γέροντα Παΐσιου, ο οποίος προφανώς από θεϊκή έµπνευση
κατάφερε, αν όχι να προβλέψει µε ακρίβεια τα µελλούµενα,
τουλάχιστον να δώσει µια σκιαγραφία τους, που δυστυχώς
για εµάς συνεχώς επαληθεύεται. Ανεξάρτητα από την πίστη
του καθενός, είναι σηµαντικό να ερευνηθεί η δυνατότητα µε-
ρικών ανθρώπων (όχι τυχαία, κατά την προσωπική µου γνώµη,
ασκητών και γενικότερα ανθρώπων µε βαθιά πιστεύω) να
αντιλαµβάνονται γεγονότα και καταστάσεις. Υπάρχει ίσως ένα
χωροχρονικό συνεχές που κάποιοι µπορούν να διασχίσουν
προς κάθε κατεύθυνση; Είναι µια µεταφυσική δύναµη; Είναι
ένα χάρισµα από ανώτερες δυνάµεις; Περιµένω τη δική σας
προσέγγιση.

Αλίκη ∆ρόσου Με εκτίµηση

Χρήστος Ι.
Θέλoυµε να τα λέµε...
Τα «Φαινόµενα» επιθυµούν να αναπτύξουν και αυτή τη φορά µια αµφίδροµη επαφή µε τους αναγνώστες
τους. Η γνώµη σας, οι συµβουλές σας, αλλά και οι πληροφορίες σας είναι όχι µόνο ευπρόσδεκτες, αλλά
µπορούν να αποτελέσουν και αφορµή για την πραγµατοποίηση και παρουσίαση σχετικών ερευνών µέσα
από τις σελίδες του περιοδικού.
Γι’ αυτό και σας καλούµε να µας στείλετε εµπειρίες,
φωτογραφίες και τυχόν απορίες σας στο fenomena@e-typos.com.
 φαινομενα

#
eλευθεροσ tυποσ - 25 σεπτεμβριου 2010
 φαινομενα

#
eλευθεροσ tυποσ - 25 σεπτεμβριου 2010