Adı Soyadı: Cemrenur Çam / Selen Arslan

Numarası:

PROJENİN KONUSU: İlkokul çağındaki çocuklarda yetersiz beslenme.

PROJENİN AMACI

Tüm dünyada olduğu gibi, ülkemizde de çocukların beslenme problemi önemli görülerek
çözüm için çeşitli öneriler sunulmaktadır. Bu çözümlerin başında özellikle ilkokullarda belirli
bir ders saatinde çocukların evden getirdikleri yiyecekleri masalarında yemeleri şeklinde bir
uygulama gelmektedir. Ancak öğretmenlerin gelen yiyecekleri kontrol etmemeleri ya da
maddi durumu olmayan çocukların birşey getirememeleri gibi durumlar, uygulanan yöntemi
çoğunlukla geçersiz kılmaktadır. Bu amaçla bu proje ile, özellikle sosyo ekonomik durumu
düşük olan ülkemizdeki çeşitli bölgelerde yaşayan çocukların beslenme durumlarının
düzeltilmesi için bir öneri sunulacaktır.

Bilindiği gibi sosyal devlet olmanın getirdiği çeşitli sorumluluklar bulunmaktadır. Bu

sorumlulukların başında da belediyelerin ön ayak olmaları ile ekonomik durumu olmayan
kimselere çeşitli yardımlar yapılması gelmektedir. Ancak bu yardımların konu beslenme
olunca nasıl yapılması gerektiği bir sorundur. Bu aşamada ülkemizde sağlık bilimleri
içerisinde önemli yer tutan Beslenme ve Diyetetik bölümlerinden ve oradan mezun
uzmanlardan destek alınması gereklidir. Proje ile sosyo ekonomik durumu iyi olmayan
çocuklara beslenme kartı verilmesi, bu kart ile okullardaki kantinlerden ya da yine okullara
kurulabilecek besin kumbaralarından ilgili öğrencilerin uygun besinlere ulaşmasının
sağlanması amaçlanmaktadır. Projenin belediye, okul, kantin ve diğer sivil toplum kuruluşları
ayakları bulunmaktadır. Bunlarla yapılacak anlaşmalarla okullarda bu kartın geçtiği bir
bölümde, her gün kartın okutulması ile öğrencilerin ilgili öğünde almaları gereken kalori ve
besin gruplarını karşılayan bir gıda paketi almaları sağlanabilir.

LİTERATÜR ÖZETİ

Günümüzde yoksulluk sadece az gelişmiş ya da gelişmekte olan ülkelerin değil gelişmiş

ülkelerin de sorunları arasında yer almaktadır. Yoksulluk riski ile toplumların çeşitli grupları
farklı derecelerde karşı karşıya kalmaktadır. Toplumda dezavantajlı gruplardan biri olarak
bilinen çocukların yoksullukla karşılaşma ve yoksulluğun olumsuz etkilerine maruz kalma
riski yetişkinlere göre daha yüksektir. Yoksulluk içinde yetişmek, beslenme, sağlık, eğitim
gibi temel hizmetlere ulaşılmasını engellemektedir. Bütün bu nedenlerden bu projede
öncelikle okul çağındaki çocukların ve özelde de yoksul okul çağındaki çocukların beslenme
durumları ele alınacaktır.
Bu konuda ülkemizde de dünyada da birçok araştırma yapılmaktadır. Bu çalışmalarda
çocukların yetişkinliğe geçene kadarki ömürlerinin çoğunu okulda geçirdikleri
belirtilmektedir (Altay, vd., 2018). Bu nedenle de hem fiziksel hem de duygusal
gelişimlerinin en etkili bölümü okul olmaktadır (Ceylan ve Turan, 2009). Bu nedenle de okul
çağı çocuklarının büyüme ve gelişme hızına bağlı olarak protein, enerji, vitamin, mineral gibi
besin ihtiyacının yeterli ve dengeli beslenme programı ile karşılanması sağlanmalıdır (Erdaş,
2010). Ancak buradaki en büyük engellerden birisi bilinçsiz beslenmedir. Çünkü kantin, vb.
diğer yiyecek elde etme yerlerinde öğrencilerin her tür besine erişimleri mümkün olmakta ve
bu durum kontrol edilememektedir. Bu durumun bir diğer sonucu ise demir eksikliği anemisi,
büyümede ve gelişmede gerilik, obezite ve çeşitli hastalıklar şeklinde olmaktadır. Özellikle
ilkokul sonrası dönemde meyve ve sebze tüketiminin azalması, süt yerine gazlı içecekler ve
hazır meyve sularının tüketilmesi de bu sorunları artırmaktadır (Akman ve ark., 2012).

Genellikle çoğu ülkelerde 4-6 yaş anaokulu, 7-11 yaş ilkokul, 12-17 yaş ortaokul ve lise
olarak tanımlanmaktadır (Aksu ve Özcan, 1981). Ülkemizde bu çağda 20 milyona yakın
öğrenci olduğu bilinmektedir (Kaplan, 2019). Bu sayı ve yukarıda sayılan diğer nedenlerden,
böyle bir projenin ne kadar önemli olduğu ortaya çıkmaktadır. Çünkü geleceğimiz olan bu
çağdaki çocukların duygu durumları ve diğer tüm gelişimlerinin temeli beslenmeden
geçmektedir. Bu amaçla bu projede sosyo-ekonomik durumu düşük bölgelerdeki öğrencilerin
kantinleri ile ya da okul yönetimleri ile iletişime geçerek, yeterli beslenme için gereken
sistemin kurulması sağlanacaktır.

KAYNAKÇA

Akman, M., Tüzün, S., Ünalan, P. C. (2012). Adolesanlarda Sağlıklı Beslenme Ve Fiziksel
Aktivite Durumu. Nobel Medicus Journal, 8(1), 24-29.

Altay, M. , Cabar, H. D. & Altay, B. (2018). ADOLESAN DÖNEMİ ÇOCUKLARDA

BESLENME VE OKUL SAĞLIĞI . Sinop Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 2 (1) , 173-
180 . DOI: 10.30561/sinopusd.414093.

B Aksu, C Özcan, Beslenme ve Diyet Dergisi, (1981), beslenmevediyetdergisi.org

Ceylan, S., Turan, T. (2009). Bir ilköğretim okulunda okul sağlığı hemşireliği uygulama
sonuçlarının değerlendirilmesi. Fırat Sağlık Hizmetleri Dergisi, 4(12), 36-49.

Erdaş, E. (2010). Kastamonu’da bazı ilköğretim okullarındaki öğrencilerin beslenme

alışkanlıklarının sağlıkları ve başarıları üzerine etkisinin araştırılması. Yüksek Lisans Tezi,
Kastamonu: Kastamonu Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü.

www.pervinkaplan.com, MEB istatistikleri açıkladı: Öğrenci sayısı 18 milyon 108 bin, 2019.
GELİŞTİRİLEN ÇÖZÜM/ YÖNTEM/ METOT

Projenin uygulama aşamasında düşünülen çözüm yöntemleri ve aşamalar aşağıya

çıkarılmıştır.
1. İl MEB yardımıyla ildeki ilkokul öğrencilerinin maddi durumunun en kötü olduğu
okul belirlenecek.
2. Projenin katkılarından bahsedilerek MEB ve ilgili okul yetkililerinin de destekleri ile
belediye ile anlaşılacak ve bu maddi durumu kötü olan öğrencilere aylık kart desteği
sağlanmasına yardımcı olması istenecek.
3. Aynı durum için ildeki çeşitli sivil toplum ve yardım kuruluşları ile de görüşülecek ve
destek vermeleri istenecek.
4. İldeki maddi durumu iyi ve bilinen kişilerle görüşülecek ve destek vermesi istenecek.
5. Çocuklar genelde sağlıksız fast food tarzı yediği için onlara danışılmadan önce ildeki
Beslenme ve Diyetetik bölümü ile ve varsa ildeki diyetisyenlerle konuşulacak ve
çocuklarında sevebileceği ve ancak günlük almaları gereken besin gruplarını da içeren
yemek listeleri hazırlatılacak.
6. Hazırlanan yemek listeleri anketle çocuklara sorulacak.
7. Sevmedikleri kısımlar çıkarılacak ve başkaları ile değiştirilecek.
8. Listelerin günlük ve haftalık eğiştirilebilmeleri için geniş tutulması sağlanacak.
9. Hazırlanan listelere uygun yemeklerin okulda paketler halinde dağıtıldığı bölüm
kurulacak.
10. Çocuklar kart okutarak ilgili öğünde yemeleri gereken paketlerini alabilecekler.

Dikkat edilirse bu aşamalar gerçeklendiğinde en son kısımda öğrencilerin dengeli

beslenmelerinin yanında, dengeli beslenmenin ne olduğunu da öğrenmeleri sağlanmış
olacaktır.