Etische en juridsche aspect van de sub – en infertiliteit

CASUSSEN:

1. Rechten rond de eicel en spermaceldonatie?

Mensen die cellen doneren, doneren dit altijd anoniem. Dit is op de dag van vandaag
nog steeds zo. Er wordt wel steeds meer over gediscussieerd omdat de rechtbank
zegt dat elk kind recht heeft om zijn biologische vader te kennen.
De gegevens van de donatie bevinden zich wel binnen het fertiliteitscentrum omdat
er aanspraak moet gemaakt worden op de donor voor moesten er genetische
problemen zijn (ziektes, aangeboren afwijkingen, …)

Vandaag heb je de keuze:

Wel anonimiteit: dit is vandaag de standaard. Maar dit kan snel veranderen door de
jaren heen.
Geen anonimiteit: mijn zus wil een eicel doneren zodat ik zwanger kan geraken.

Als je anoniem doneert kan de donor niet vragen wie zijn kind is.
Het kind kan wel een aanvraag doen om zijn biologisch vader/moeder te kennen,
maar tot op de dag van vandaag kan dit nog niet. Dit door de anonimiteit van de
donor.

2. Rechten om het kind te zien na donatie van eicel of spermacel?

3. Post-mortem (iemand die overleden is maar toch nog zaadcel/eicel donatie wil
doen). Hoe zit het met die rechten plichten?

Post mortem implantatie mag ten vroegste geschieden zes maanden na het
overlijden van de wensouder en ten laatste twee jaar na dat overlijden.

4. Hoe zit het met draagmoederschap?

Een draagmoeder is de juridische mama van het kind, ook al is het haar eicel niet.
Er moet een overeenkomst zijn tussen de draagmoeder en de donoren (mama en
papa) dat het kind na de bevalling aan hen wordt overgedragen.

Dit is geen eenvoudige situatie. Er staat wettelijk nog niets op punt hierover. Een
contract maken over een kind is ook absoluut niet ethisch.
Een overeenkomst tussen de twee partijen gebeurt wel, omdat het niet anders kan,
maar dit is een hele grote procedure en absoluut niet ideaal.

Een draagmoeder kan nog altijd zeggen na de baring ‘ik wil dit kind houden want het
is mijn eicel’ en ook de wensmoeder kan nog altijd zeggen ‘ik wil dit kind niet meer’.
Je kan de draagmoeder wettelijk gezien geen dingen opleggen: niet roken, niet
drinken, … dit wordt wel vermeld in de overeenkomsten maar zoals eerder gezegd is
 dit nietig en kan de draagmoeder hier zelf nog over beslissen. Het is verboden om
geld te vragen aan een draagmoeder.
DUS: als draagmoeder kan er een ‘contract’ opgesteld worden tussen beide partijen.
Er kunnen regels etc ogpelegd worden, maar er kunnen geen verder stappen
(juridisch) ondernomen worden als dit contract niet wordt nageleefd omdat z’n
contract nietig is.
DRAAGMOEDER ZIJN = MISERIE!

MAAR ZE ZIJN WEL BEZIG OM DEZE WETTEN AAN TE PASSEN EN OP PUNT TE

ZETTEN, WANT DIT KOMT STEEDS MEER VOOR DE DAG VAN VANDAAG.

5. Wat zijn de redenen voor het weigeren van de ivf-behandeling?

Idm als 6. Als je als dokter niet achter een reden staat kan je die persoon weigeren en
doorsturen naar eventueel andere artsen.

BV. een vrouw van 25 komt naar de fertiliteitskliniek om zwanger te worden omdat
ze niets van mannen moet weten. Dit kan geweigerd worden omdat die vrouw daar
over 5 jaar anders kan over denken.

6. Vrouw van 60j die in het buitenland een ivf-behandeling heeft ondergaan, maar die
wel in België woont. Ze komt dus zwanger terug en gaat langs bij haar gynaecoloog.
Mag de gynaecoloog de vrouw weigeren om te behandelen?

Ethisch gezien maar ook wettelijk moet je eerlijk zijn met de patiënt, als je niet achter
de behandeling staat moet je dit eerlijk communiceren met de patiënt. Je kan die
patiënt dan doorverwijzen naar iemand anders.

7. Welk recht hebben de BAM’s op een ivf-behandeling?

Gewetensclausule  in sommige fertiliteitsklinieken wel en in andere niet. Maar de

meeste fertiliteitsklinieken maken hier geen problemen van.

8. Een koppel heeft een embryo, die ging later ingepland worden bij de vrouw. Kan de
vrouw dit weigeren moest ze dit niet meer willen en mag die dan nog bij iemand
anders ingepland worden? Wat is de wetgeving hier rond?

Gewetensclausule  in sommige fertiliteitsklinieken wel en in andere niet.

Er worden duidelijke afspraken gemaakt tussen de partij en de fertiliteitskliniek.
Wat als er iemand sterft in de tussentijd, wat als je de embryo niet meer wilt, … Dit
zijn allemaal belangrijke aspecten die moeten besproken worden met de patiënten.
De overeenkomst tussen de kliniek en de patiënt telt als wet en wordt dan ook
nageleefd. Dit kan wel veranderen of aangepast worden als zowel de man als de
vrouw achter de aanpassing staat.
 Ethisch gezien mag je de ouders wel proberen op andere ideeën brengen. Je kan hen
proberen overtuigen dat een bepaalde keuze toch niet de beste keuze is. Op die
manier speel je in op het ethische aspect van de situatie.

9. Waarom mag een vrouw geen keuze hebben over meerlingen zwangerschap (het
inplanten van 2 embryo’s te gelijk)?

Gewetensclausule  in sommige fertiliteitsklinieken wel en in andere niet

Bij het maken van de gewetensclausule wordt er ook altijd ethisch gedacht. Er wordt
gedacht aan het welzijn van het kind.

WET: Het is niet verboden om meerder embryo’s van dezelfde donor in te planten.
Het mag niet als het van verschillende donoren is.

Vrijheid in de sub – en infertiliteit:

>BAM
>Weigeren van ivf-behandeling
>Embryodonatie  als de vrouw het niet meer wil, waarom mag ze zelf niet kiezen wat er
met die embryo’s gebeuren
>Keuze over meerlingenzwangerschap
 5,7,8 en 9

- DE WET: elk fertiliteitscentrum mag zelf bepalen wat zij vinden dat kan binnen de
wettelijke normen. Zij mogen zeggen wat ze ethisch niet aanvaardbaar vinden en wat
wel. Er is een overleg met de gynaecologen, vroedvrouwen, psychologen,… Het is een
gezamenlijke beslissing binnen en van het fertiliteitscentrum (= gewetenheid
clausule). Dit moet duidelijk gecommuniceerd naar de patiënten.

BV: in Brussel kunnen ze zeggen: ‘wij planten geen 2 embryo’s tegelijk in’ terwijl ze
dit in een ander centrum wel doen.

De wet staat boven alles! De fertiliteitscentra mogen aanpassingen doen, maar deze
aanpassingen moeten binnen de wettelijke normen vallen. Ze mogen de wet niet
aanpassen.

Als er in de wet staat dat er geen embryo’s mogen ingepland worden bij 60jarigen
dan mag ook geen enkel fertiliteitscentrum dit doen!

De wet zegt dat er maar een embryo mag ingepland worden tot de leeftijd van 45j.
Geen enkel fertiliteitscentrum mag dus een embryo inplanten bij een vrouw ouder
dan 45j.