TS Iso 9386 2

TÜRK STANDARDI
TURKISH STANDARD
TS ISO 9386-2
Ocak 2011
ICS 91.140.90; 53.020.99; 11.180.10
HAREKET ENGELLİLER İÇİN GÜÇ TAHRİKLİ KALDIRMA

PLATFORMLARI - EMNİYET, BOYUTLAR VE İŞLEVSEL
ÇALIŞMA İLE İLGİLİ KURALLAR - BÖLÜM 2: OTURAN
KULLANICILAR, AYAKTA DURAN KULLANICILAR VE
TEKERLEKLİ SANDALYE KULLANICILARI İÇİN EĞİK BİR
DÜZLEMDE HAREKET EDEN GÜÇ TAHRİKLİ MERDİVEN
TİPİ ASANSÖR
Power-operated lifting platforms for persons with impaired
mobility - Rules for safety, dimensions and functional operation -
Part 2: Powered stairlifts for seated, standing and wheelchair
users moving in an inclined plane
TÜRK STANDARDLARI ENSTİTÜSÜ

Necatibey Caddesi No.112 Bakanlıklar/ANKARA
TÜRK STANDARDLARININ TELiF HAKKI TSE'YE AiTTiR. STANDARDIN BU NÜSHASININ KULLANIM iZNi TSE TARAFINDAN
AKE ASANSÖR MALZEMELERi PAZARLAMA LTD.STi.'A VERiLMiSTiR. BASILMA TARiHi: 11.02.2021
TSE'DEN iZiN ALINMADAN STANDARDIN BiR BÖLÜMÜ/TAMAMI iKTiBAS EDiLEMEZ, ÇOGALTILAMAZ.
− Bugünkü teknik ve uygulamaya dayanılarak hazırlanmış olan bu standardın, zamanla ortaya çıkacak
gelişme ve değişikliklere uydurulması mümkün olduğundan ilgililerin yayınları izlemelerini ve standardın
uygulanmasında karşılaştıkları aksaklıkları Enstitümüze iletmelerini rica ederiz.
− Bu standardı oluşturan İhtisas Grubu üyesi değerli uzmanların emeklerini; tasarılar üzerinde görüşlerini
bildirmek suretiyle yardımcı olan bilim, kamu ve özel sektör kuruluşları ile kişilerin değerli katkılarını
şükranla anarız.
Kalite Sistem Belgesi

İmalât ve hizmet sektörlerinde faaliyet gösteren kuruluşların sistemlerini TS EN ISO 9000 Kalite
Standardlarına uygun olarak kurmaları durumunda TSE tarafından verilen belgedir.
Türk Standardlarına Uygunluk Markası (TSE Markası)

TSE Markası, üzerine veya ambalâjına konulduğu malların veya hizmetin ilgili Türk Standardına uygun
olduğunu ve mamulle veya hizmetle ilgili bir problem ortaya çıktığında Türk Standardları Enstitüsü’nün
garantisi altında olduğunu ifade eder.
TSEK
Kritere Uygunluk Belgesi (TSEK Markası Kullanma Hakkı)
Kritere Uygunluk Belgesi; Türk Standardları bulunmayan konularda firmaların ürünlerinin ilgili uluslararası
standardlar, benzeri Türk Standardları, diğer ülkelerin milli standardları, teknik literatür esas alınarak Türk
Standardları Enstitüsü tarafından kabul edilen Kalite Faktör ve Değerlerine uygunluğunu belirten ve
akdedilen sözleşme ile TSEK Markası kullanma hakkı verilen firma adına düzenlenen ve üzerinde TSEK
Markası kullanılacak ürünlerin ticari Markası, cinsi, sınıfı, tipi ve türünü belirten geçerlilik süresi bir yıl olan
belgedir.
DİKKAT!
TS işareti ve yanında yer alan sayı tek başına iken (TS 4600 gibi), mamulün Türk Standardına uygun
üretildiğine dair üreticinin beyanını ifade eder. Türk Standardları Enstitüsü tarafından herhangi bir
garanti söz konusu değildir.
Standardlar ve standardizasyon konusunda daha geniş bilgi Enstitümüzden sağlanabilir.
TÜRK STANDARDLARININ YAYIN HAKLARI SAKLIDIR.
ICS 91.140.90; 53.020.99; 11.180.10 TÜRK STANDARDI TS ISO 9386-2/Ocak 2011
Ön söz
− Bu standard; ISO tarafından kabul edilen ISO 9386-2: 2000 standardı esas alınarak TSE Mühendislik
Hizmetleri İhtisas Grubu’nca hazırlanmış ve TSE Teknik Kurulu’nun 13 Ocak 2011 tarihli toplantısında
Türk Standardı olarak kabul edilerek yayımına karar verilmiştir.
− ISO 9386 serisi standardlar “Hareket engelliler için güç tahrikli kaldırma platformları- Emniyet, boyutlar ve
işlevsel çalışma ile ilgili kurallar” ana başlığı altında altında aşağıdaki standardlardan meydana
gelmektedir:
- Bölüm 1:Düşey kaldırma platformları

- Bölüm 2:Oturan kullanıcılar, ayakta duran kullanıcılar ve tekerlekli sandalye kullanıcıları için eğik bir
düzlemde hareket eden güç tahrikli merdiven tipi asansör
Ek F, bu standardın kural bölümünü teşkil eder. Ek A, Ek B, Ek C, Ek D, Ek E ve Ek G sadece bilgi içindir.
Ayrı kuralların sınırlı erişime sahip binalarda veya alternatif olarak kamusal erişime sahip binalarda tesis
edilen kaldırma platformlarına uygulandığı durumda, Ek G bu maddeleri özetlemek için dâhil edilir.
− Bu standard da kullanılan bazı kelime ve/veya ifadeler patent haklarına konu olabilir. Böyle bir patent
hakkının belirlenmesi durumunda TSE sorumlu tutulamaz.
İçindekiler
0 Giriş ........................................................................................................................................................... 1
1 Kapsam...................................................................................................................................................... 1
2 Atıf yapılan standard ve/veya dokümanlar ............................................................................................ 2
3 Terimler ve tarifleri ................................................................................................................................... 3
4 Merdiven tipi asansörler için genel kurallar .......................................................................................... 6
4.1 Kullanım biçmi ................................................................................................................................... 6
4.2 Tehlikelere karşı koruma ................................................................................................................... 6
4.3 Genel tasarım .................................................................................................................................... 6
4.4 Kuruluma özgü kılavuzların tasarımı ................................................................................................. 7
4.5 Bakım, onarım ve muayene için erişim.............................................................................................. 7
4.6 Yangına direnç................................................................................................................................... 7
4.7 Beyan hızı .......................................................................................................................................... 7
4.8 Beyan yükü ........................................................................................................................................ 7
4.9 Genel güvenlik faktörü ....................................................................................................................... 7
4.10 İşletim kuvvetlerine direnç ................................................................................................................. 7
4.11 Zararlı haricî etkilere karşı donanımın korunması ............................................................................. 7
4.12 Radyo ve televizyon girişiminin bastırılması...................................................................................... 8
4.13 Koruma .............................................................................................................................................. 8
5 Kılavuz raylar ve mekanik durdurucular ................................................................................................ 8
5.1 Kılavuz raylar ..................................................................................................................................... 8
5.2 Katlanabilir kılavuz raylar................................................................................................................... 8
5.3 Merdiven tipi asansör kılavuz rayı ..................................................................................................... 8
5.4 Mekanik uç durdurucular ................................................................................................................... 8
6 Güvenlik tertibatı ve aşırı hız önleyici .................................................................................................... 8
6.1 Genel ................................................................................................................................................. 8
6.2 Kontrol................................................................................................................................................ 9
6.3 Serbest bırakma ................................................................................................................................ 9
6.4 Muayene için erişim ........................................................................................................................... 9
6.5 Elektriksel kontrol............................................................................................................................... 9
6.6 Aşırı hız önleyici................................................................................................................................. 9
6.7 Dönme izleme birimi ........................................................................................................................ 10
6.8 Güvenlik somunu ............................................................................................................................. 10
7 Sürme birimleri ve tahrik sistemleri ..................................................................................................... 10
7.1 Genel kurallar .................................................................................................................................. 10
7.2 Fren sistemi ..................................................................................................................................... 11
7.3 Acil durum/elle işlem........................................................................................................................ 11
7.4 Halat askı sistemi tahriki için ilave kurallar ...................................................................................... 12
7.5 Kramiyer çubuk ve pinyon dişli tahriki için ilave kurallar.................................................................. 12
7.6 Zincir askı tahriki için ilave kurallar .................................................................................................. 13
7.7 Cıvata ve somun tahriki için ilave kurallar ....................................................................................... 14
7.8 Kılavuzlu halat ve bilye tahriki için ilave kurallar.............................................................................. 14
7.9 Sonsuz-dişli segment tahriki için ilave kurallar ................................................................................ 14
7.10 Sürtünme/çekme tahriki için ilave kurallar ....................................................................................... 14
7.11 Kılavuzlu zincir tahriki için ilave kurallar .......................................................................................... 15
7.12 Yataklı rulman ve yatak segmentlerine sahip kılavuzlu zincir tahriki için ilave kurallar ................... 15
7.13 Hidrolik tahrik için ilave kurallar ....................................................................................................... 15
8 Elektriksel kurulum ve donanım ........................................................................................................... 17
8.1 Genel ............................................................................................................................................... 17
8.2 Tahrikli iletkenler.............................................................................................................................. 17
8.3 Makineyi durdurma ve durdurma koşulunun kontrolü için motor ve fren devreleri.......................... 18
8.4 Sızıntı ve açıklık mesafeleri ve mahfaza kuralları ........................................................................... 18
8.5 Elektrik hatalarına karşı koruma ...................................................................................................... 18
8.6 Elektrik güvenlik tertibatları.............................................................................................................. 19
8.7 Gecikme........................................................................................................................................... 20
8.8 Sürme motorunun korunması .......................................................................................................... 20
8.9 Elektrik kablo bağlantısı................................................................................................................... 20
8.10 Güvenlik devreleri ............................................................................................................................ 21

8.11 Artık akım tertibatları........................................................................................................................ 21
8.12 Bataryadan çalıştırma işlemi için ilave kurallar................................................................................ 21
8.13 Kablosuz kontroller .......................................................................................................................... 22
8.14 İşletim tertibatları ............................................................................................................................. 22
8.15 Uçbirim sınır değeri anahtarları ve nihai sınır değeri güvenlik anahtarları ...................................... 23
8.16 Acil durum alarm tertibatları............................................................................................................. 23
9 Vagon....................................................................................................................................................... 23
9.1 Genel kurallar .................................................................................................................................. 23
9.2 Sandalye vagonu ............................................................................................................................. 24
9.3 Ayakta durma platformuna sahip vagon .......................................................................................... 25
9.4 Tekerlekli sandalye platformuna sahip vagon ................................................................................. 26
10 Deneme, muayene ve hizmet............................................................................................................ 28
10.1 Kurulumdan sonra deney ve inceleme ............................................................................................ 28
10.2 Periyodik incelemeler, deneyler ve servis ....................................................................................... 29
11 Teknik literatür ................................................................................................................................... 29
12 Etiketler, notlar ve işletme talimatları .............................................................................................. 30
12.1 Genel ............................................................................................................................................... 30
12.2 Gösterilmesi gereken bilgiler ........................................................................................................... 30
12.3 İşletim talimatları.............................................................................................................................. 30
Ek A Uygun merdiven tipi asansörlerin seçimi ve satın alımındaki kılavuz ............................................ 37
Ek B Servis öncesi inceleme ve deneye tabi tutma için tavsiyeler .......................................................... 38
Ek C Özel olarak ayarlanmış işletme tertibatlarının, anahtarların ve algılayıcıların tedariki ve kullanımı
için tavsiyeler ................................................................................................................................................. 39
Ek D Kullanımdaki periyodik incelemeler, deneyler ve bakım.................................................................. 40
Ek E Başlangıç deneyleri ve incelemeden sonra müşteri/kullanıcı tarafından kabul onayına ait örnek
......................................................................................................................................................................... 41
Ek F Güvenlik devreleri – Devre tasarımı, bileşen ve devre hata analizi için kurallar............................ 42
Ek G Sınırlı/kamusal erişim için farklı kurallara ait özet ............................................................................ 46
Kaynaklar........................................................................................................................................................ 47
Hareket engelliler için güç tahrikli kaldırma platformları - Emniyet,

boyutlar ve işlevsel çalışma ile ilgili kurallar - Bölüm 2: Oturan
kullanıcılar, ayakta duran kullanıcılar ve tekerlekli sandalye kullanıcıları
için eğik bir düzlemde hareket eden güç tahrikli merdiven tipi asansör
0 Giriş
Bu standard serisi, hareket engelli kişilerin kullanımı için tasarlanan, kalıcı olarak tesis edilen güç tahrikli
kaldırma platformları için güvenlik kuralları, boyutlar ve işlevsellik ile ilgili kuralları kapsar. Bu standard;
oturan kullanıcılar, ayakta duran kullanıcılar ve tekerlekli sandalye kullanıcıları için eğik bir düzlemde hareket
eden güç tahrikli merdiven tipi asansörleri kapsar.
Kumandaların konumu, boyutları ve merdiven tipi asansör kurulumunun diğer parçaları engelli kişilerin
işlevsel ihtiyaçlarını karşılamak için seçilmiştir ve ISO/TR 9527’de düzenlenen kılavuzlarla uyumludur.
Bu standardın kurallarına uygun olarak üretilen donanım, sınırlı erişime sahip bir merdiven tipi asansördeki
engelli kişilerin kullanımı içindir. Uygun koşullarda ve bu standardda detaylandırılan herhangi özel hükümlere
bağlı olarak bu tip merdiven tipi asansörler, daha geniş kapsamlı veya sınırlandırılmamış erişime sahip
merdiven tipi asansörlerde engelli kişiler tarafından kullanılabilir.
Bu standardın kurallarına uygun olarak üretilen merdiven tipi asansörlerde, sıcaklık ve nem dikkate
alındığında, normal bir yerel çevrede çalışma yeteneğine sahip olacaktır. İlave özellikler, en kötü şartların
varlığında veya bağlı ise haricî bir durumda muhtemelen gereklidir.
Bu standardın kurallarına uygun olan merdiven tipi asansörün; güvenli bir şekilde ve yardım olmadan
kullanma yeteneğine sahip veya bu şekilde yetenekli değil ise yeterli oranda sadece bir yardımcı tarafından
refakat edildiğinde kullanıcı/kullanıcılar tarafından kullanılacağı kabul edilir. Sınırlı erişime sahip
kurulumlarda, kullanıcıların Madde A.3’e uygun olarak merdiven tipi asansörün çalışması hakkında tam
olarak bilgilendirildiği kabul edilir. Kamusal erişime sahip kurulumlarda, işletim talimatlarının veya desteğin
sağlanacağı kabul edilir.
Anlaşılması açısından tasarımdan bahsedildiğinde; bu husus özellikle elektronik, mikroişlemciler ve bu

gelişmelerin kontrol ve güvenlik devrelerindeki kullanımı hakkında sadece muhtemel tasarım olarak dikkate
alınmamalıdır. Aynı sonuca yol açan diğer tüm çözümler; yürürlükte ve en azından eşit güvenlikte eşdeğer
olarak gösterilebilmesi şartıyla uygulanabilir.
Bu standarda uygun olarak üretilen merdiven tipi asansörlerin tip onayı aracılığıyla bağımsız uygunluk
doğrulmasına bağlı olması tavsiye edilir.
1 Kapsam
Bu standard; büyük ölçüde eğimli bir yüzeyde hareket eden, oturan kullanıcılara, ayakta duran kullanıcılara
ve tekerlekli sandalye kullanıcılarına ilişkin hareket engelli kişilerin kullanımı için amaçlanan, kalıcı olarak
tesis edilen güç tahrikli merdiven tipi asansörlere ilişkin güvenlik kurallarını, boyutları ve işlevsel çalışmayı
kapsar.
Bu durum, aşağıdaki merdiven tipi asansörlerle sınırlandırılmıştır:
a) Hareketi bir merdiven veya erişilebilir eğimli bir yüzey üzerinde sabit seviyeler arasında olan (Not 1),
b) Beyan hızı 0,15 m/s’yi geçmeyen,
c) Yatayla yaptığı ray eğimi 75°’yi geçmeyen,
d) Vagonunun ray veya raylar tarafından tutulduğu ve kılavuzlandığı merdiven tipi asansörler (Not 2).
Not - Merdiven tipi asansör yolu için mahfaza gerekli değildir.
Bu standard; elektrik, mekanik veya bina yapısının tüm bakış açıları için tüm genel teknik kuralları belirtmez.
Bu standard, sadece malzemelerin ve tertibatın güvenlik ve işlevsel çalışma alanlarında sağlaması gereken
kuralları mümkün olabildiğince belirtir.
Kurallar, ayrıca haricî konumlarda tesis edilen tertibat ile deneye tabi tutulan zararlı etkilere karşı korumaları
içerir.
1
2 Atıf yapılan standard ve/veya dokümanlar

Aşağıda verilen, atıf yapılan standard ve/veya dokümanın hükümleri bu standardın hükümleri sayılır. Tarih
belirtilen atıflarda, daha sonra yapılan tadil ve revizyonlar uygulanmaz. Bununla birlikte, bu standarda dayalı
anlaşmalarda taraflara, aşağıda verilen standard ve/veya dokümanın en yeni baskılarını uygulama imkanını
araştırmaları önerilir. Tarih belirtilmeyen atıflarda, ilgili standard ve/veya dokümanın en son baskısı kullanılır.
Bütün standard ve/veya dokümanların yürürlükte bulunan baskıları TSE’den temin edilebilir.
IEC, ISO, EN Adı Adı

TS No.1)
vb. No. (İngilizce) (Türkçe)
Short-pitch transmission precision
ISO 606:1994 - -
roller chains and chainwheels.
TS 7248
ISO
ISO 3864:1984 Safety colours and safety signs Emniyet ile ilgili renkler ve işaretler
3864:19982
)
Lifts and service lifts (USA: Elvators

TS ISO Asansörler ve servis asansörleri -
and dumbwaiters) — Part 5: Control
ISO 4190-5 4190- Bölüm 5: Kumanda tertibatları, sinyalleri
devices, signals and additional
5:2001 ve ilâve bağlantılar
fittings.
ISO 4344:1983 Steel wire ropes for lifts. - -
Hydraulic fluid power — General rules
ISO 4413:1998 - -
relating to systems.
Graphical symbols for use on
ISO 7000:1989 - -
equipment — Index and synopsis.
Electrical equipment of industrial TS EN Makinalarda güvenlik - Makinaların
IEC 60204-1 machines — Part 1: General 60204- elektrik teçhizatı - Bölüm 1: Genel
requirements. 1/A1* kurallar
Safety of household and similar TS 2000 Güvenlik kuralları - Ev ve benzeri
IEC 60335-1 electrical appliances — Part 1: EN 60335- yerlerde kullanılan elektrikli tertibatlar
General requirements. 1/A13* için - Bölüm 1: Genel kurallar
IEC 60364 Electrical installations of buildings. - -
Graphical symbols for use on
IEC 60417-
equipment — Part 2: Symbol - -
2:1998
originals.
TS 3033
Mahfazalarla sağlanan koruma
IEC Degrees of protection provided by EN
dereceleri (IP Kodu) (elektrik
60529:1989 enclosures (IP Code). 60529:199
donanımlarında)
7
TS IEC
60617 Diyagramlarda kullanılan grafik
IEC 60617 Graphical symbols for diagrams.
DATA semboller
BASE
Insulation coordination for equipment TS EN Yalıtım koordinasyonu – Alçak gerilim
IEC 60664-
within low-voltage systems — Part 1: 60664- sistemlerinde kullanılan donanımlar için
1:1992
Principles, requirements and tests. 1:20033) - Bölüm 1: İlkeler, kurallar ve deneyler
Isolating transformers and safety TS 277 EN
IEC Ayırma transformatörleri ve güvenlik
isolating transformers — 60742:199
60742:1983 ayırma transformatörleri - Kurallar
Requirements 84)
1)
TSE Notu: Atıf yapılan standardların TS numarası ve Türkçe adı 3. ve 4. kolonda verilmiştir. * işaretli
olanlar bu standardın basıldığı tarihte İngilizce metin olarak yayımlanmış olan Türk Standardlarıdır.
2)
TSE Notu: TS 7248 ISO 3864:1998 standardı iptal edilmiş, yerine TSE ISO 3864-1:2007 ve TS ISO
7010:2007 standardları geçmiştir.
3)
TSE Notu: TS EN 60664-1:2003 standardı iptal edilmiş, yerine TS EN 60664-1:2010 geçmiştir.
4)
TSE Notu: TS 277 EN 60742:1998 standardı iptal edilmiş, yerine TS EN 61558-1:2004, TS EN 61558-2-
4:2003, TS EN 61558-2-5:2005, TS EN 61558-2-6:2004, TS EN 61558-2-7:2003, TS EN 61558-2-8:2003
ve TS EN 61558-2-9:2004 standardları geçmiştir.
2
IEC, ISO, EN Adı Adı

TS No.
vb. No. (İngilizce) (Türkçe)
TS EN
IEC 60947-1: Low-voltage switchgear and Alçak gerilim anahtarlama düzeni ve
60947-1:
1999 controlgear - Part 1: General rules. kontrol düzeni - Bölüm 1: Genel kurallar
20045)
Low-voltage switchgear and
Alçak gerilim anahtarlama ve kontrol
controlgear - Part 5: Control circuit TS EN
IEC 60947-5-1: düzenleri - Bölüm 5-1: Devre kontrol
devices and switching elements - 60947-5-1:
1997 6) tertibatları ve anahtarlama elemanları -
Section 1: Electromechanical control 2003
Elektromekanik devre kontrol tertibatları
circuit devices.
TS EN Kablolar - Asansörler için bükülgen
EN 50214 Flexible cables for lifts.
50214 kablolar
CENELEC HD Circular rubber insulated lift cables for TS 9766 Kablolar - Normal kullanımlar için
360 S2 normal use. HD 360 S2 kauçuk yalıtımlı dairesel asansör
kabloları
3 Terimler ve tarifleri
Bu standardın amacı bakımından, aşağıda verilen terimler ve tarifleri uygulanır:
3.1 Bariyer kolu

Gerektiğinde, merdiven tipi asansörden düşmeye karşı koruma sağlayacak şekilde düzenlenmiş çubuk veya
benzeri tertibat.
3.2 Fren
Kaldırma platformunu bulunduğu konumda tutmak ve/veya yumuşak bir şekilde hareketsiz hale getirmek için
kullanılan elektro-mekanik mekanizma.
3.3 Vagon
Yolcuyu veya tekerlekli sandalyedeki bir yolcuyu taşımak için tasarlanan merdiven tipi asansörün tüm
hareketli parçası.
3.4 Zincir
Tahrik sisteminin bir parçası olarak kullanılırsa; dönme hareketini bir milden diğerine ileten veya hareketi
doğrudan vagona ileten tek veya çift yönlü iletim elemanı.
3.5 Zincir çarkı

Zincir ile tutturulacak şekilde özel olarak tasarlanmış makine tarafından işlenmiş işlere sahip tekerlek.
3.6 Yetkili kişi

Özel eğitimi nedeniyle, teknik olarak merdiven tipi asansörün işlevi ve güvenliğini değerlendirmeye yetkili kişi.
3.7 İletken
Röle
Elektriksel bir devreyi anahtarlamak için uygun sınıflandırma amacıyla elektromanyetik olarak çalışan tertibat.
3.8 Kumanda
Merdiven tipi asansörün hareketini kontrol eden elektriksel iletkenler, röleler ve/veya diğer bileşenlerin
oluşturduğu yapı.
3.9 Doğrudan-çalışan kaldırma platformu

Hidrolik kriko, somun veya cıvatanın doğrudan merdiven tipi asansöre bağlı olduğu merdiven tipi asansör.
3.10 Aşağı-yönlü vana

Aşağı-yönlü bir hidrolik devrede elektriksel olarak kontrol edilen vana.
3.11 Tahrik
Vagonun elektriksel güç girişi altında hareketine neden olan çeşitli elektromekanik tahrik birim
düzenlemelerini kapsayan genel terim.
5)
TSE Notu: TS EN 60947-1:2004 standardı iptal edilmiş, yerine TS EN 60947-1:2010 geçmiştir.
6)
Notu: TS EN 60947-1:2004 standardı iptal edilmiş, yerine TS EN 60947-1:2010 geçmiştir.
3
3.12 Tahrik birimi

Vagonun hareketini kontrol eden, çekme ve durdurma gücünü sağlayan bir elektrik motor, fren ve dişli
takımını içeren bütün yapı.
3.13 Sürme dişlisi

Vagonun doğrusal hareket üretmesi için cıvata ile birlikte hareket eden içten dişli halka şeklinde bileşen.
Örnek Sabit dişli ile bağlanan dönen bir cıvata veya belirtilenin aksi.
3.14 Sürme kramiyer dişlisi

Döner hareketi doğrusal harekete çeviren doğru sürme mekanizmalarını biçimlendirmek için sürme pinyon
dişlisine tutturulabilen özel olarak şekillendirilmiş dişleri içeren şerit.
3.15 Sürme cıvatası

Sürme somunu ile birlikte hareket eden haricî dişli sürme bileşeni.
3.16 İş çevrimi
Verilen bir zaman periyodunda merdiven tipi asansörün görevini yapması için gereken sefer sayısı.
3.17 Son sınır anahtarı

Hareket alanın aşılması durumunda, vagonun hareketi ile doğru olarak ve mekanik olarak çalıştırılan elektrik
güvenlik anahtarı.
3.18 Tamamlama
Elektrik bağlantısı kesildikten sonra bir elektriksel anahtarlama tertibatının harekete geçirilmesinde sağlanan
ilave serbest hareketin büyüklüğü.
3.19 Ayak koyma yeri

Merdiven tipi asansörün hareketi sırasında veya merdiven tipi asansör hareketsiz hale geldiğinde,
kullanıcının üzerine ayağını koyabilecek veya dayayabilecek şekilde tasarlanmış yeterli dayanıma sahip
platform veya destek.
3.20 Tam-yük basıncı

Hareketsiz konumda iken beyan yükünü taşıyan merdiven tipi asansör için en yüksek hidrolik sistem basıncı.
3.21 Kılavuz ray

Platformun rotasını yöneten bileşenler.
3.22 Kılavuz zincir

Sabit veya hareketli olabilen ve itme veya germede yük iletebilen, tüm uzunluğu boyunca tamamen kılavuzlu
olan zincir.
3.23 Hidrolik merdiven tipi asansör

Hidrolik sıvıyı bir krikoya ileten bir pompayı süren, kaldırma gücünün bir elektrik motorundan elde edildiği
merdiven tipi asansör.
3.24 Seyahat
Vagonun bir başlangıç ve bir bitiş noktası içeren herhangi iki seviye arasındaki hareketi.
3.25 İniş
Uygun olduğunda, tekerlekli sandalyeye sahip kullanıcılara manevra, biniş ve iniş izni vermek için yeterli
alana sahip merdiven tipi asansör tarafından hizmet verilmesi gereken tanımlanan seviye.
3.26 Aşırı hız önleyici

Merdiven tipi asansör ön-tanımlı bir hıza ulaştığında, güvenlik tertibatının uygulanması ile merdiven tipi
asansörün durmasına neden olan tertibat.
3.27 Pinyon dişli

Bağıl hareketi iletmek için kullanılan diğer benzer dişli çarklar veya kramiyer dişli ile bağlanacak şekilde özel
olarak tasarlanmış makine tarafından işlenmiş dişlere sahip çark.
4
3.28 Platform
Kullanıcıyı taşıyan merdiven tipi asansörün bir parçası olan düz ve büyük ölçüde yatay yapı.
3.29 Güç tahrikli merdiven tipi asansör

El ile çalıştırılanın aksine haricî bir güç kaynağı kullanan merdiven tipi asansör.
3.30 Basınç-emniyet vanası

Tahliye akışkanı tarafından belirlenmiş bir değer için akışkan basıncını sınırlayan vana.
3.31 Kramiyer dişli

Döner hareketi doğrusal harekete çevirmek için doğru sürücü mekanizmaları biçimlendiren ve bağlanabilen
bir pinyon dişlisine sahip özel olarak şekillendirilmiş dişlere sahip çubuk.
3.32 Beyan yükü

İnşa edilen donanım ve üretici tarafından garanti edilen güvenli çalışma için yük.
3.33 Beyan hızı

Özel kurulum için sözleşmede kabul edilen merdiven tipi asansörün anma hızı.
3.34 Sınırlı erişim

Bilinen bir kullanıcı veya kullanıcılar için sınırlanan erişim.
3.35 Boru kırılma vanası

Önceden belirlenmiş büyüklüğü aşan, önceden belirlenmiş akış yönünde arttırılmış akışın neden olduğu,
akış basıncı vana boyunca düştüğünde otomatik olarak kapanması için tasarlanan vana.
3.36 Güvenlik devresi

Bir güvenlik bağlantısı için eşdeğer bir güvenlik derecesini doğrulamak amacıyla hata analizlerine bağlı olan
elektrik veya elektronik devre.
3.37 Güvenlik bağlantısı

Doğru mekanizmalar tarafından yapılan devre-kesici elemanların ayrılmasındaki bağlantı.
3.38 Güvenlik faktörü

Beyan yükü tarafından bir kişinin maruz kalabildiği yük için kazanç yükünün veya en büyük gerilme yükünün
(metinde belirtildiği gibi), statik ve dinamik şartlar (metinde belirtildiği gibi) altındaki belirli bir malzeme için
oran.
3.39 Güvenlik tertibatı

Aşağı yönde aşırı hız olması veya askı tertibatının kopması durumunda, kılavuzlarda vagonun durmasının
sağlanması ve durdurma için mekanik tertibat.
3.40 Güvenlik somunu

Normal olarak yükü taşımayacak; fakat ana sürme somunundaki dişlerin arızası durumunda, taşıma
yeteneğine sahip olacak şekilde düzenlenmiş cıvata/somun sürücüsü ile birlikte kullanılan, içten dişli halka
şeklinde bileşen.
3.41 Güvenlik anahtarı

Bir veya daha fazla güvenlik bağlantısını içeren elektrik anahtarı.
3.42 Kendini idame ettiren tahrik sistemi

Fren aktif iken serbest hareketli şartlar altında merdiven tipi asansörün hızını arttırmasına müsaade etmeyen
tahrik sistemi.
Not – Sistem, fren aktif iken merdiven tipi asansörün harekete başlamasına müsaade etmeyecektir. Diğer
tüm sistemler kendini idame ettirmez.
3.43 Hassas kenar

Yakalanma, kesme veya ezme tehlikelerine karşı koruma sağlayan, merdiven tipi asansörün herhangi bir
kenarına eklenmiş güvenlik tertibatı.
5
3.44 Hassas yüzey

Etki olarak hassas kenar ile benzer olan güvenlik tertibatı, farklı olarak platformun alt kısmı veya diğer büyük
alan gibi tüm yüzeyi koruyacak şekilde düzenlenmiştir.
3.45 Gevşek halat

Zincir anahtarı
Önceden tanımlanan büyüklük ile herhangi bir askı halatı veya zincir gevşetilirse, merdiven tipi asansörü
durdurmak için düzenlenen anahtar veya anahtarların birleşimi.
3.46 Merdiven tipi asansör

Yukarı ve aşağı yönlerin her ikisinde de aynı yolda hareket eden ve bir kat merdiveninin yönünde büyük
ölçüde hareketli, kılavuzlu bir vagon vasıtasıyla iki veya daha fazla seviye arasında bir kişi veya tekerlekli
sandalyedeki bir kişiyi taşıyan için araç.
3.47 Merdiven
Bir hareket rotası sağlayan ve tek bir kat arasında hareket eden merdiven tarafından veya iki veya daha
fazla kat arasında hareket eden merdiven ile bir veya daha fazla ara inişlerin birleşimi ile oluşan bir binanın
parçası.
3.48 Terminal anahtarı

Merdiven tipi asansörü iniş alanında veya yakınında otomatik olarak hareketsiz konuma getirmek için
düzenlenen anahtar veya anahtarların birleşimi.
3.49 Dişli kemer

İki kemer arasında bir tahrik oluşturmak amacıyla ayrık millere eklenmiş dişlilerde özel olarak işlenmiş veya
kalıpta dökülmüş dişleri kavramak için tasarlanan ve bir veya diğer yüzeylerinde diş şeklinde biçimlendirilen
esnek sürekli kemer.
3.50 Yol
Hizmetin yapıldığı en yüksek ve en alçak seviyeler arasındaki mesafe.
3.51 Kilit açma bölgesi

Kilidin açılması için uygun rampaya/rampalara ve bariyer koluna/kollarına imkân verecek şekilde
konumlandırılması gereken merdiven tipi asansörün zemininde, iniş bölümünün yukarısına ve aşağısına
uzanan bölge.
3.52 Kullanıcı
Merdiven tipi asansörün tesis edildiği veya tasarlandığı kullanıcı/kullanıcılar.
4 Merdiven tipi asansörler için genel kurallar

4.1 Kullanım biçimi
Merdiven tipi asansörün tasarımında, bağlı olduğu kullanım sıklığı hesaba katılmalıdır.
4.2 Tehlikelere karşı koruma

Aşağıdaki tüm tehlikelerin riskini asgariye indirmek için koruma birleştirilmelidir:
a) Kesme, ezme, yakalama veya aşınma,

b) Karmaşıklık,
c) Düşme ve sendeleme,
d) Fiziksel şok ve darbe,
e) Elektrik şoku,
f) Yangın, kaldırma platformunun kullanımı için nitelenebilir.
4.3 Genel tasarım

Bileşenler; gözle görülür kusurları bulunmayan, yeterli gerilim ve uygun kalitede malzemelerin kullanıldığı
mekanik ses ve elektriksel özellikte olmalıdır. Bu husus; aşınmaya karşı bu standardda belirtilen boyutların
sağlanması ile gerçekleştirilmelidir. Korozyon etkilerine karşı koruma ihtiyacına ayrıca dikkat edilmelidir.
Çevreleyen duvarlara ve diğer taşıyıcı yapılara, gürültü ve titreşimin iletimi asgariye indirilmelidir. Hiçbir
malzemede asbest bulunmamalıdır.
6
4.4 Kuruluma özgü kılavuzların tasarımı

Kuruluma veya kullanıcıya özgü tasarım kuralları dikkate alınmalıdır.
4.5 Bakım, onarım ve muayene için erişim

Merdiven tipi asansörler; periyodik muayene, deneme, bakım ve onarım gerektiren bileşenlere kolayca
erişilebilecek şekilde tasarlanmalı, inşa edilmeli ve kurulmalıdır.
4.6 Yangına direnç

Merdiven tipi asansörün inşasında kullanılan malzemeler yanıcı olmamalı, zehirli ortamda ve yangın
durumunda üretebileceği gaz ve duman miktarı tehlikeli olmamalıdır.
Plastik bileşenler ve elektrik kablo yalıtımı, alev geciktirici ve kendiliğinden sönen özellikte olmalıdır.
4.7 Beyan hızı

Şekil 1 ve Şekil 2’de tanımlanan referans noktalarında ölçüldüğünde, hareket yönündeki merdiven tipi
asansörün beyan hızı 0,15 m/s’den büyük olmamalıdır.
4.8 Beyan yükü

Merdiven tipi asansörler, beyan yükünün 115 kg’dan az olmaması amacıyla bir kişinin kapasitesi veya asgari
150 kg beyan yüküne sahip tekerlekli sandalyedeki bir kişinin kapasitesi için tasarlanmalıdır.
Taşınması gereken yük bilinmiyorsa (örneğin, kamusal bir binada), bu durumda bir tekerlekli sandalye
platformu merdiven tipi asansörün beyan yükünün 225 kg’dan az olmaması tavsiye edilir.
Azami beyan yükü 350 kg olmalıdır.
4.9 Genel güvenlik faktörü

Bu standardda aksi belirtilmedikçe; elemanın tüm parçaları için güvenlik faktörü, kazanç yükü ve azami
dinamik yüke dayanarak 1,6’dan az olmamalıdır. Bu güvenlik faktörü, çelik ve eşdeğer şekil verilebilir
malzemelere göre olmalıdır. Arttırılmış güvenlik faktörleri diğer malzemeler için göz önüne alınmalıdır.
4.10 İşletim kuvvetlerine direnç

4.10.1 Tüm merdiven tipi asansör donanımı; beyan hızında hareket ederken; normal çalışma sırasında
mekanik durdurmalarda, darbede ve güvenlik tertibatlarının uygulanması sırasında maruz kalınan kuvvetlere
kalıcı bozulma olmadan karşı koymalıdır. Bununla birlikte, güvenlik tertibatı sürükleme tertibatından ortaya
çıkan merdiven tipi asansörün çalışmasını etkilemeyen yerel bozulmalara izin verilir.
4.10.2 Temel bileşenler, bu bileşenlerin bağlantıları ve mafsalları; normal çalışmayı etkilemeden, düzensiz
yüklemeden dolayı sapmalara karşı koymalıdır.
4.11 Zararlı haricî etkilere karşı donanımın korunması

4.11.1 Genel
Mekanik ve elektriksel bileşenler; önerilen kurulum alanında karşılaşılacak haricî etkilerin zararlı ve tehlikeli
etkilerinden korunmalıdır, örneğin:
a) Su ve katı cisimlerin girişi,

b) Nem, sıcaklık, korozyon, atmosferik kirlenme, güneş ışınları vb.’nin etkileri,
c) Flora, fauna vb.’nin etkileri.
4.11.2 Koruma
Koruma, tasarlanmalı ve inşa edilmelidir. Merdiven tipi asansör, yukarıda bahsedilen etkilerin güvenli ve
emniyetli şekilde çalışmasını önlemeyecek şekilde tesis edilmelidir.
4.11.3 Bina dışı kullanım için koruma derecesi

Bina dışı kullanım için, merdiven tipi asansörler elektriksel donanım için IEC 60529:1989’da tanımlandığı gibi
IP 4X’den az olmayan bir koruma derecesine sahip olmalıdır.
Not – Donanımın inşası, mahfazaların seçimi, malzemelerin seçimi ve davranışı, elektrik yalıtım
malzemeleri, sızdırmazlık teknikleri vb. hakkında kılavuz ilgili ulusal ve uluslararası standardlar
referans alınarak elde edilmelidir.
7
Koruma derecesi, konum ve çalışma şartlarına uygun olarak gerektiği kadar arttırılmalıdır (Madde 8.4.1).
4.12 Radyo ve televizyon girişiminin bastırılması

Elektrik motoru, bağlantı tertibatları ve kontrol tertibatlarının tasarımı, elektromanyetik girişimin bastırılması
için yasal kurallara uygun olmalıdır. Bununla birlikte; yeterli bastırma derecesi vermek için gerekli bileşenler,
hatanın emniyetsiz bir koşul yarattığı durumda devrenin hiçbir bölümünde kullanılmamalıdır.
4.13 Koruma
Bileşenler (örneğin, dişli takımı ve tahrik birimi), kişisel yaralanma riskini önlemek için mümkün olduğunca
korunmalıdır. Gerekli durumda, koruyucular deliksiz malzemeden yapılmalıdır. Erişim panelleri bir alet
kullanılmadan sökülemeyecek şekilde bağlanmalıdır. Ayrıca, Madde 7.4.5 ve Madde 7.7.4’e bakılmalıdır.
5 Kılavuz raylar ve mekanik durdurucular

5.1 Kılavuz raylar
5.1.1 Hareketleri boyunca vagonu tutmak ve kılavuzluk etmek için kılavuz raylar bulunmalıdır.
5.1.2 Kılavuz raylar metalden yapılmalıdır.
5.2 Katlanabilir kılavuz raylar

5.2.1, Katlanabilir kılavuz raylar, katlanmış konumda iken merdiven tipi asansörü veya inişi
engellememelidir.
5.2.2 El ile katlama bölümleri denk olmalıdır.

5.2.3; Katlama bölümünün merdiven tipi asansörün çalışması için doğru olarak konumlandırılması hariç
olmak üzere, merdiven tipi asansörün katlanan kılavuz ray bölümüne ulaşmasını engellemek için bir güvenlik
anahtarı bulunmalıdır.
Kablosuz kontrollü merdiven tipi asansörlerde, anahtarı deneyen menteşeli ray konumu sürme motor ve fren
beslemesini kontrol eden donanıma dolaylı olarak etki edebilir. Bu durum, Madde 8.6.1’den izin verilen bir
sapmadır.
5.2.4 Motorlu katlanan kılavuz ray sürücüleri için kontrol sistemi sabit basınç (kendiliğinden eski konumunu
alan) kontrollerinden çalışmalıdır. Bununla birlikte, motorlu katlanan ray sistemindeki enerji 4 J’dan az ise
mevcut koruma kontrolleri kullanılabilir.
5.2.5 Motorlu sürücüler için ayrıca acil durumda el ile işlem yapılabilmelidir.
5.2.6 Kılavuz rayın katlanan bölümü bir engel ile karşılaştığında, katlama mekanizması için sürücü
mekanizmaya olan zararı veya kullanıcıya olan tehlikeyi önlemek için korunmalıdır.
5.3 Merdiven tipi asansör kılavuz rayı

Sadece bir vagon, herhangi bir merdiven tipi asansör kılavuz rayı üzerine yerleştirilmelidir. Vagonlar en yakın
konumda bulunduğunda, vagonlar aralarında ezilme veya kesilme tehlikesi olmayacak şekilde
yerleştirilmelidir.
5.4 Mekanik uç durdurucular

Merdiven tipi asansörün hareket alanının uç noktaları ötesine sürülmesi mümkün ise, bu durdurucular
bağlanmalıdır.
6 Güvenlik tertibatı ve aşırı hız önleyici

6.1 Genel
6.1.1 Merdiven tipi asansör, bir güvenlik tertibatı ile birlikte sağlanmalıdır. İlişkili şok yüklerini dikkate alarak
beyan yükü ile birlikte merdiven tipi asansörü durdurma ve tutma amacıyla güvenlik tertibatı çalıştırılmalıdır.
Bu kural için aşağıda verilen dört özel durum mevcuttur:
a) Doğrudan işleyen hidrolik kriko tahrikleri bir güvenlik tertibatı gerektirmez (Madde 7.13.6),
8
b) Merdiven tipi asansör sonsuz cıvata/segment tahriki tarafından sürüldüğünde,

c) Merdiven tipi asansör kendini idame ettiren dönen cıvata veya dişli tarafından sürüldüğünde (Madde
6.8 ve Madde 7.7.5),
d) Aşağıdaki şartları sağlaması koşuluyla diğer tahrikler (Madde 8.6):
- Halat veya zincir askı donanımı hariç olmak üzere, tek tahrik bileşeninin hatası aşağı yönde
merdiven tipi asansörün aşırı hızlanmasına (örneğin, 0,3 m/s’nin üzerinde) neden olmayabilir,
- Hata, Madde 8.6’ya uygun bir güvenlik anahtarı veya diğer eşdeğer mekanizmaların çalıştırılması ile
merdiven tipi asansörün durmasına neden olur.
Not – Bir güvenlik somunu ve anahtarı için eşdeğer bir güvenlik seviyesi sağlayan bu tahrik sisteminin
bünyesinde mevcut olan çoklu segmentler b) bendinde dikkate alınmıştır.
6.1.2 Madde 7.8 ve Madde 7.11’e uygun tahrik sistemine sahip merdiven tipi asansörlerde hariç olmak
üzere, güvenlik tertibatı merdiven tipi asansör vagonuna bağlanmalıdır.
6.1.3 Güvenlik tertibatı uygulandığında, vagonun aşağı yönde hareketi veya güvenlik tertibatını uygulamak
için kullanılan diğer mekanizma veya herhangi bir halatın gerilimindeki azalma güvenlik tertibatını serbest
bırakmalıdır.
6.1.4 Güvenlik tertibatının meşgul olduğu durumdan 150 mm’lik bir mesafe içerisinde, güvenlik tertibatı
beyan yükünü taşıyan vagonu durdurma ve tutma yeteneğine sahip olmalıdır.
6.1.5 Güvenlik tertibatı, kılavuz ray veya eşdeğer elemanı emniyetli kavrayacak şekilde tasarlanmalıdır.
Kavrama mekanizmaları, bir kam profili veya eşdeğer mekanizma tarafından sağlandığı gibi aşamalı
olmalıdır.
6.1.6 Güvenlik tertibatının parçasını şekillendiren ve işlevi sırasında gerilen herhangi bir mil, çene, kama
veya destek, metal veya diğer şekil verilebilen malzemeden yapılmalıdır.
6.1.7 Güvenlik tertibatının uygulanması, sandalye vagonu için 10°’den fazla ve ayakta durma platformu veya
tekerlekli sandalye platformuna sahip bir vagon için 5°’den fazla vagon eğiminin değişmesine neden
olmamalıdır.
6.2 Kontrol
Güvenlik tertibatı; dolaylı olarak asılan hidrolik merdiven tipi asansörler hariç olmak üzere asılı bir zincir veya
halatın gevşemesi veya durdurulmasıyla veya askı tertibatı mekanizmalarından bağımsız olan bir güvenlik
halatı tarafından çalıştırılabildiği durumda merdiven tipi asansör 0,3 m/s’lik bir hızı geçmeden önce güvenlik
tertibatı mekanik aşırı hız önleyici tarafından mekanik olarak çalıştırılmalıdır. Tek bir askı donanım zincirine
sahip zincirden-asılı merdiven tipi asansörlerde; güvenlik tertibatı, ilave olarak askı donanım zincirinin
gevşemesi veya kopması durumunda kavramalıdır.
6.3 Serbest bırakma

Güvenlik tertibatının serbest bırakılması sadece merdiven tipi asansörün yükseltilmesi ile mümkün olmalıdır.
Güvenlik tertibatının serbest bırakılmasından sonra, güvenlik tertibatı diğer kullanımlar için işlevsel olarak
kalmalıdır.
İşletme talimatları; güvenlik tertibatının sadece yetkili personel tarafından serbest bırakılmalı ve yeniden
başlatılması tavsiyesini içermelidir.
6.4 Muayene için erişim

Güvenlik tertibatı, muayene ve deney için kolay erişilebilir olmalıdır.
6.5 Elektriksel kontrol

Güvenlik tertibatı çalışırken, güvenlik tertibatı tarafından harekete geçirilmiş ve Madde 8.6’ya uygun bir
elektriksel tertibat durdurmayı hemen başlatmalı ve makinenin başlamasını önlemelidir.
6.6 Aşırı hız önleyici

Aşırı hız önleyicinin tahriki ana askı zinciri veya halatından sağlanırsa; güvenlik tertibatı, askı tertibatı
mekanizmalarının gevşemesi veya kesilmesi ile harekete geçirilen bir mekanizma tarafından işletilmelidir.
Aşırı hız önleyici için herhangi bir sürtünme tahriki, sürtünme-tahrikli merdiven tipi asansörlerde ana
sürtünme tahrikinden bağımsız olmalıdır.
9
Tek bir askı donanım zincirine sahip merdiven tipi asansörlerde, aşırı hız önleyicinin askı donanım zinciri
tarafından tahrikine izin verilmez.
6.7 Dönme izleme birimi

Aşırı hız önleyici sürtünme mekanizmalı ise, kontrol sistemi hareket sırasında aşırı hız önleyici sürücü
mekanizmalarının dönmesini izlemek için bir devre içermelidir. Dönme durursa, sürücü motor ve fren için
besleme 10 s veya 1 m içerisinde kesilmelidir.
Hareketin devamı yönlü kontrol düğmesinin serbest bırakılması ile yapılabilir. Doğru işlev, en az bir normal
hareket sırasında kontrol edilmelidir. Kullanıcı talimatları, kesintili işlemin aşırı hız önleyicisinin arızasını
gösterebildiği ve ileriki kullanımlar için servis uyarısının gerektiği hakkında önemli tavsiyeler vermelidir.
Sürtünme ile dönme tertibatına iletilen güç; güvenlik tertibatını çalıştırmak için gereken gücün en az iki katı
olmalıdır.
6.8 Güvenlik somunu

Tahriklerin cıvata ve somun tipinde olması durumunda, ikinci bir yüksüz güvenlik somunu yükü taşımak için
sağlanmalı ve Madde 6.1’de belirtildiği gibi bir eşdeğer güvenlik seviyesini karşılayabilecek nitelikte olan
sürme somununda arıza olması durumunda bir güvenlik bağlantısını çalıştırmalıdır. Güvenlik bağlantısı;
sürücü somunun arızası durumunda, motor ve frenden gücün kaldırılmasını sağlamak için işletilmelidir.
Kirlilik ve titreşim etkilerine karşı güvenlik bağlantısına ait koruma için ihtiyaca önem verilmelidir.
7 Sürme birimleri ve tahrik sistemleri

7.1 Genel kurallar
Not - ISO 9085-1, tahrik mekanizması ve sarmal dişlilerin yük kapasitesinin hesabına ilişkin kılavuzu verir.
7.1.1 Seçilen tahrik yöntemi, Madde 7.4 ilâ Madde 7.13’te belirtilen sistemlerden bir tanesi ile uyumlu
olmalıdır.
Eşdeğer bir güvenlik seviyesi elde etmeyi sağlamak şartıyla diğer tahrik yöntemleri kullanılabilir.
7.1.2 Hidrolik tipi hariç olmak üzere tüm tahrik tipleri hareketin her iki yönünde çalıştırılmalıdır.
7.1.3 Dişli tahrik sisteminin tasarlanmış işletme ömrü boyunca muhtemelen ortaya çıkan aşınma ve yorulma
etkilerinin tümünün sebebi belirtildikten sonra bile dişli tahrik birimlerinin tasarımında kullanılan güvenlik
faktörleri korunmalıdır.
Milin veya sürme biriminin tümleşik bir parçası olarak biçimlenmedikçe, her bir dişli çark, halat tamburu, düz
dişli, sonsuz dişli veya fren tamburu aşağıdaki yöntemlerden bir tanesi ile mile veya sürme birimine
sabitlenmelidir:
a) Havşalı anahtarlar,
b) Kamalar,
c) Çapraz sabitleme,
d) Yukarıdaki a), b) ve c) maddelerinde belirtildiği gibi eşdeğer bir güvenlik seviyesi sağlamak şartıyla
diğer yöntemler kullanılabilir.
Dişli tertibatı mümkün olduğu kadar korunmalıdır. Bu tip tüm koruyucular deliksiz malzemeden olmalıdır.
7.1.4 Zincir veya kayış ara tahrikleri; tahrik sistemi içerisinde kullanılırsa, bu durumda aşağıdaki koşullardan
birini tanesi sağlanmalıdır:
a) Çıkış tahrik dişli tertibatı zincir veya kayış ara tahrikinin yük kısmında olmalı ve
b) Çıkış tahrik dişli tertibatı kendini idame ettirmeli veya
c) Fren, zincir veya kayış ara tahriki yük kısmında olmalı ve asgari iki kayış kullanılmalıdır. Zincir veya kayış
ara tahriki herhangi bir zincir veya kayışın kırılması durumunda motor ve frenin beslemesini ayırması
gereken bir güvenlik bağlantısı ile izlenmelidir. V kayışları kullanılırsa, herhangi bir kemerin gevşemesi
durumunda ayrıca motor ve fren beslemesi ayrılmalıdır.
10
7.1.5 Halat-askı donanım ve zincir-askı donanım sistemleri; halat veya zincirin gevşemesi durumunda motor
ve fren güç kaynağında durdurma başlatması gereken bir güvenlik bağlantısını çalıştırması gereken ve
böylece halat veya zincir doğru olarak tekrar gerilene kadar vagonun herhangi bir hareketini önleyen bir
tertibat içermelidir.
7.2 Fren sistemi

7.2.1 Genel
Bir elektromekanik sürtünme freni, azami beyan yükü altında merdiven tipi asansörü yerinde sıkı şekilde
tutacak ve 20 mm mesafede yumuşakça hareketsiz hale getirme yeteneğine sahip olacak şekilde
yerleştirilmelidir (Madde 7.13’e uygun hidrolik olarak sürülen merdiven tipi asansörlerde hariç olmak üzere).
Fren mekanik olarak uygulanmalı ve elektrik gücüyle geciktirilmelidir. Güç kaynağı merdiven tipi asansör
motoruna eş zamanlı olarak uygulanmadıkça, fren normal işlemde serbest bırakılmamalıdır. Fren güç
kaynağının kesilmesi Madde 8.3’e uygun olarak kontrol edilmelidir. Fren, % 25’lik aşırı yük durumunda bile
merdiven tipi asansörü durdurabilmeli ve kaldırabilmelidir.
7.2.2 Elektromekanik fren

Son sürme elemanı kendini idame ettirmedikçe, frenin üzerinde işletildiği bileşen pozitif olarak son sürme
elemanına birleştirilmelidir (örneğin, halat tamburu, zincir dişlisi, cıvata, somun vb.)
Fren balataları, alev geciktirici ve kendiliğinden sönen malzemeden olmalı ve normal aşınmanın
bağlantılarını zayıflatmayacak şekilde bağlanmalıdır.
Sürme motoru güç kaynağı kesildiğinde, hiçbir toprak arızası veya bakiye mıknatıslık frenin uygulanmasını
engellememelidir.
El ile serbest bırakılma yeteneğine sahip herhangi bir frenin tutması için sabit çaba gerektirmelidir.
Bir veya daha fazla helezonik yay fren pabuçlarına uygulamak için kullanılırsa, bu yaylar sıkıştırılmalı ve
yeterli olarak desteklenmelidir.
7.3 Acil durum/elle işlem

7.3.1 Bir acil durum işletme tertibatı sağlanmalıdır.
Acil durum işleminin el ile çalıştırılan bir el-sargı tertibatı mekanizmasıyla gerçekleştirildiği durumda, el-sargı
birimi düzgün parmaklığı olmayan bir çark ile çalıştırılmalıdır. Alternatif olarak, yedek güç kaynağı veya
tertibatı motorlu işlem için kullanılabilir. Bu durumda, beyan yüküne sahip bir platformu iniş bölümüne
getirmek mümkün olmalıdır. Güvenlik gerekçeleri için gerekli olduğunda, acil durum işlemi sırasında bir
güvenlik bağlantısı normal kontrollerin dikkatsiz çalışmasına karşı koruma sağlamalıdır.
Acil durum/el ile işletme talimatları önemli şekilde gösterilmeli ve acil durum işlemi ile karşı karşıya
kalındığında kaldırma platformunun kapatılması gerektiği ve platformun sabit gözetim altında tutulması
gerektiği belirtmelidir.
Frenin karşı koyma torkunun acil durum el-sargısının üstesinden gelebilmesi için çok büyük olması
gerektiğinde, freni serbest bırakacak mekanizmalar bulunmalıdır. Kontrolsüz serbest-düşme şartları tüm
koşullar altında mümkün olmamalıdır. Freni tutmak için kilitli konumda bırakılan bir tertibat kullanılmamalıdır.
Madde 12.2.5.2’ye uygun olarak bir yön etiketi sağlanmalıdır.
7.3.2 Merdiven tipi asansör hidrolik mekanizmalar ile normal olarak çalışacak şekilde amaçlanmışsa;
kendiliğinden yeniden başlatan el ile çalıştırılan alçaltma vanası, vagonun beyan hızından büyük olmayan bir
hızda hareket etmesine izin vermek için tasarlanmalıdır. Bu vananın çalışması sürekli el ile güç
gerektirecektir.
Dolaylı-eylemli hidrolik olarak sürülen merdiven tipi asansörlerin olması durumunda, halat veya zincirin
gevşeyebildiği durumda basınç asgari işletme basıncının altında iken el ile yapılan bir işlem bu vananın
açılmasına neden olmamalıdır.
Vagonun yukarı yönde hareketine neden olan bir el pompası, bir güvenlik tertibatı veya bir tutturma tertibatı
ile donatılmış vagona sahip her bir merdiven tipi asansör için kalıcı olarak tesis edilmelidir.
El pompası, tek yönlü vana veya aşağı yönlü vana/vanalar ile kapatma vanası arasındaki devreye
bağlanmalıdır.
11
El pompası, tam yük basıncının 2,3 katındaki bir basınç ile sınırlayan basınç emniyet subabı ile
donatılmalıdır.
7.4 Halat askı sistemi tahriki için ilave kurallar

7.4.1 Halatlar
Tüm halat/halatlar ISO 4344’e uygun olmalıdır. Halatların güvenlik faktörü 12’den küçük olmamalıdır.
Güvenlik faktörü; halatın asgari kopma yükü (N) ve tamamen yüklü vagonun yükselmesi ile maruz kalınan
sürekli yük arasındaki oran olmalıdır. Halat/halatların deney sertifikaları, imalatçı tarafından dosyalanmış
olarak tutulmalı ve istek üzerine verilmelidir. Halatların uçları; metal veya reçine-dolgulu soketler,
kendiliğinden sıkışan kama tipi soketler, en az uygun üç halat kavraması veya el ile eklenmiş ferule ile
bağlanmış gözlere sahip halkalı kancalar olarak bu tip yöntemler tarafından vagona denge ağırlığında veya
asılma noktalarından sabitlenmelidir.
Asgari halat çapı 5 mm olmalıdır.
Halat tespitlerinin güvenlik faktörü 10’dan küçük olmamalıdır.
Merdiven tipi asansörlere asgari iki halat tüm yerleştirilmelidir. Bu kuralın bir durdurma tertibatı ve destek
sistemi ile donatılmış kılavuzlu halat ve bilye tahrikine sahip merdiven tipi asansörler için uygulanmadığına
dikkat edilmelidir (Madde 7.8).
Halat gerilimlerini dengelemek için mekanizmalar bulunmalıdır.
Halat çekme tahrikine müsaade edilmez.
7.4.2 Halat tamburu

Askı halatları için yivli halat tamburları bulunmalıdır. Yivler düzgün bir şekilde yuvarlanmış kenarlar ile
sonlandırılmalıdır. Düz tamburlara müsaade edilmez. Halat yivinin altı 120º’den az olmayan bir açı üzerinde
dairesel bir yay olmalıdır. Yivin yarıçapı, askı donanım halatının anma yarıçapının %5’inden daha az ve
%7,5’inden daha fazla olmamalıdır. Yivler, tambur üzerindeki halatın bitişik çevrimleri arasında ve ayrıca
tambur ve bitişik çevrim üzerinde önde gelen herhangi bir halat bölümü arasında yeterli açıklık olacak şekilde
kurulmalıdır. Tambur yivleri halatın anma çapının üçte birinden az olmayan bir derinliğe sahip olmalıdır.
Halatın sadece bir katmanı tambur üzerinde döndürülmelidir.
Tambur çapı halat yivinin altında ölçüldüğünde, halatın anma çapının 21 katından az olmamalıdır. Platform
en alt konumda iken tamburda 1,5 turluk halat sarımı olmalıdır.
Tambur flanşları; halat diş açıklığı dairesi çapının ötesinde en az iki halat çapı tarafından radyal olarak
çıkıntı yapmalıdır.
Tamburlar Madde 7.1.3’e uygun olarak sürücü birim miline sabitlenmelidir.
7.4.3 Makaralar ve yön değiştirici makaralar

Makaralar aşınma ve eskime olması durumunda halatı tutmak için ilave güvenlik içermelidir. Yivler
yuvarlatılmış kenarlar ile birlikte sonlandırılmalıdır. Yivin alt tarafı, tambur yiv açma için olduğu gibi aynı
profile sahip olmalı, fakat yivin derinliği halatın anma çapının 1,5 katından az olmamalıdır. Makara yivlerinin
kenarlarının çan açısı yaklaşık olarak 50° olmalıdır.
Yivin altından ölçülüğünde makaraların çapı anma halat çapının 21 katından az olmamalıdır.
7.4.4 Sapma açısı

Yivlere azami sapma açısı (halat sapma açısı) 4°’yi geçmemelidir.
7.4.5 Halatın yerinde tutulması

Tamburlar ve gerekli ise makaralar; halatın tüm şartlar altında yivde tutulmasını ve halat ile kampana veya
tambur arasındaki yakalamanın oluşmamasını sağlayacak şekilde korunmalıdır. Halatlar, konumları bir
tehlike yaratacak gibi ise ayrıca korunmalıdır.
7.5 Kramiyer çubuk ve pinyon dişli tahriki için ilave kurallar

Not 1 - Bu tip bir doğru tahrik, yönü değişen eğriler ve/veya eğimdeki değişiklikler için gereken merdiven tipi
asansörlere özellikle uygulanabilir.
12
Not 2 - Bu tip tahrikin güvenlik potansiyelinden tam olarak fayda sağlamak için, motor tahrikli pinyon dişlisine
olan dişli tertibatının tasarımında ve özellikle çıkış milinin gerilimi için özel önem gösterilmelidir.
7.5.1 Tahrik pinyon dişlisi

Tahrik pinyon dişlisi metalden yapılmalı ve aşınmaya dayanıklı olmalıdır. Tahrik pinyon dişli ve ilgili
bileşenlerinin tasarlanan ömrü sırasında ortaya çıkması muhtemel dinamik yükleme, aşınma ve
dayanıklılığını kaybetmenin etkileri tam olarak belirlendikten sonra bile herhangi bir sürme pinyon dişlinin
tasarımında kullanılan güvenlik faktörü korunmalıdır. Dişli tertibatının alttan oyulması uygun sayıda dişli
kullanılması ile önlenmelidir. Pinyon dişlisi, Madde 7.1.3’e uygun olarak çıkış miline sabitlenmelidir.
7.5.2 Tahrik kramiyer dişlisi/dişlileri

Kramiyer dişlisi/dişlileri aşınma ve darbe dayanımında pinyon dişlisinin sahip olduğu özelliklere uygun
özelliklere sahip metalden yapılmalı ve eşdeğer bir güvenlik faktörüne sahip olmalıdır.
Kramiyer dişlisi/dişlileri özellikle uçlarında raya/raylara emniyetli bir şekilde bağlanmalı ve mekanizmalar tüm
yük şartları altında doğru düğümde sabit olarak pinyon dişli ve kramiyer dişliyi korumak için sağlanmalıdır.
Kramiyer dişli çubuğundaki herhangi bir mafsal, hatalı düğümleme veya dişlere zarar vermeyi önlemek için
doğru olarak sıralanmalıdır.
7.5.3 Koruma
Korumalar, kramiyer dişli ve pinyon dişli ile herhangi bir diğer parça arasındaki yakalanma tehlikelerini
asgariye indirmek için yerleştirilmelidir (Madde 4.13).
Kavisli ray merdiven tipi asansörlerde, muhtemel tehlikelere bitişik uyarılar için ihtiyaca önem verilmelidir.
7.6 Zincir askı tahriki için ilave kurallar

Not - Sabitlenmiş ve kılavuzlu zincir tahrik sistemleri, kramiyer dişli ve pinyon dişli tahrik sistemleri olarak
kabul edilebilir.
7.6.1 Zincir dişlileri

Tüm sürme zincir dişlileri metalden yapılmalı ve makine tarafından kesilmiş asgari 16 adet dişe sahip
olmalıdır. Asgari 8 diş kavramalıdır. Asgari kavrama açısı 140° olmalıdır. Sürme zincir dişlileri, Madde 7.1.3’e
uygun olarak tahrik miline sabitlenmelidir.
7.6.2 Zincirler
Tüm zincirler ISO 606’da verilen şartlara uymalıdır. Zincirin/zincirlerin güvenlik faktörü azami çekme gücüne
dayanarak 10’dan az olmamalıdır. Güvenlik faktörü, herhangi bir zincirin asgari kopma yükü (N) ile tamamen
yüklü platformun yükseltilmesinde maruz kalınan sürekli yük arasındaki oran olmalıdır. Zincirin/zincirlerin
deney sertifikaları, imalatçı tarafından dosyalanmış olarak tutulmalı ve istek üzerine verilmelidir (Ek B).
Bağlantı hatları ve zincir tespit yerlerinin gerilimi, zincirin geriliminden az olmamalıdır.
Tek bir askı donanım zinciri; sadece bir sandalye vagonu veya ayakta durma platformu bulunan bir vagona
sahip ve 125 kg’dan az yük kapasiteli, sınırlı erişime sahip merdiven tipi asansörlerde kullanılmalıdır (Madde
6.2 ve Madde 6.6).
İki veya daha fazla askı donanım zinciri kullanıldığında, mekanizmalar gerilimlerini eşitlemek için
kullanılmalıdır.
Uç birim ve ara zincir bağlantıları doğru olmalı ve hatalı bağlantıya karşı güvence altına alınmalıdır.
7.6.3 Koruyucu ve koruma

Zincirlerin hatalı beslenmesi ve gevşemesi nedeniyle sıkışmayı önlemek için ve zincirin zincir dişlilerinden
ayrılmasını veya zincir dişlilerinin üzerine binmesini önlemek için mekanizmalar sağlanmalıdır.
Zincir dişlisi ile zincir veya zincir ile diğer herhangi bir parça arasındaki yakalanma tehlikelerini önlemek için
korumalar yerleştirilmelidir.
13
7.7 Cıvata ve somun tahriki için ilave kurallar

7.7.1 Sürme cıvatası
Sürme cıvatası yeterli darbe dayanımına sahip metalden yapılmalıdır. Bükülmeye karşı asgari 3’lük bir
güvenlik faktörü uygulanması gerektiğinde, cıvata sıkıştırıcı bir yük ile karşı karşıya kalmıyorsa durumu hariç
tutulmak üzere; sürme cıvatası aşınmaya dayanacak şekilde tasarlanmalı ve son çekme mukavemetine ve
dinamik yüke dayanarak 6’dan az olmayan bir güvenlik faktörüne sahip olmalıdır.
Not – Dönen cıvatalar, bükülmeye karşı güvenlik faktörünün korunmasını sağlamak için özel önem gerektirir.
7.7.2 Sürme somunu

Sürme somunu aşınma ve darbe dayanımına göre cıvataya uygun bir metalden yapılmalı ve eşdeğer bir
güvenlik faktörüne sahip olmalıdır. Plastik veya benzer malzemenin düşük-sürtünmeli kaplamasına izin
verilebilir.
7.7.3 Cıvata/somun düzeneği

Dönen bileşen tahriki doğrudan bir fren tarafından kontrol edilmelidir. Bununla birlikte, Madde 7.1.4’teki
kurallar sağlanıyorsa, zincir veya kayış ara sürücülerine izin verilir. Dönen bileşen yeterli derecede
desteklenen yataklar mekanizmasıyla eksenel ve radyal harekete karşı engellenmiş olmalıdır.
7.7.4 Koruma
Tüm hareketli parçaları etkin olarak korumak ve kir veya diğer yabancı maddeler ile cıvata parçalarının
kirlenmesini önlemek için tedbirler alınmalıdır.
7.7.5 Güvenlik somunu

Kendi kendini idame ettiren cıvata ve somun sürücülerinde, bir güvenlik somunu bir güvenlik tertibatının
yerine kullanılabilir [Madde 6.1.1.c) ve Madde 6.8]. Bu durumda güvenlik somunu, tahrik somununun sahip
olduğu güvenlik faktörüne eşdeğer bir güvenlik faktörüne sahip olmalıdır.
7.8 Kılavuzlu halat ve bilye tahriki için ilave kurallar

Düzenleme bir durdurma tertibatı ve destek sistemi ile birleştirilirse, bir halat bu tip bir sistemde kullanılabilir.
Kaldırma halatının güvenlik faktörü 12’den az olmamalıdır. Güvenlik faktörü; destek bilyelerine ait
sürtünmenin hesaba katılarak, tamamen yüklü vagon azami açıda yükseldiğinde, halatın asgari kopma yükü
ile sürme çarkındaki halatın maruz kaldığı yük arasındaki oran olmalıdır.
Yukarıdaki gibi güvenlik faktörünün 12 katı aynı anda dişli çarkından mevcut bilye sayısı ile elde edildiği
şekilde yük yatak-topları halat üzerine bağlanmalıdır.
Halat bağlantıları son çekme mukavemetine dayanarak asgari 10’luk bir güvenlik faktörüne sahip olmalıdır.
7.9 Sonsuz-dişli segment tahriki için ilave kurallar

7.9.1 Dişli segmentler; imkân dâhilinde astarlı metal olmalı ve amaçlanan azami izin verilen statik yükte son
çekme mukavemetine dayanarak kırılmaya karşı güvenlik faktörü en az 6 olacak şekilde boyutlandırılmalıdır.
Bitişik segmentler her zaman birbiri ile örtüşmelidir.
7.9.2 Kaldırma sonsuz dişlisi metalden yapılmalıdır. Sonsuz dişli malzemesinin direnci, dişli segmentlerin
malzemesinin aşınmaya karşı direncinden daha fazla olmalıdır. Sonsuz dişli; her bir yüklü cıvata dişindeki
azami statik yük, kabul edilebilir kopma yükünün 1/6’sını geçmeyecek şekilde boyutlandırılmalıdır. En az iki
diş genellikle eş zamanlı olarak bağlantılı olmalıdır.
7.9.3 Sonsuz dişli/segment bağlantısı anma değerinin 2/3’ünden az olmayacak şekilde sonsuz dişlinin
radyal hareketi sınırlanmalıdır. Ana sürme milinde arıza olması durumunda bile, sonsuz dişli yer
değiştirmeye karşı emniyetli şekilde yerleştirilmelidir.
7.9.4 Tahrik kendini idame ettiremezse, platform bir güvenlik tertibatı ve aşırı hız önleyici ile donatılmalıdır.
7.10 Sürtünme/çekme tahriki için ilave kurallar
7.10.1 Çekme çarkları ile kramiyer dişli arasındaki çekme, hesaplamalar ve beyan yükünden % 25 fazla
olan bir yükte deney ile doğrulanmalıdır. Normal hizmet sırasında aşınma etkilerinden sonra bile bu değerin
elde edileceği doğrulanmalıdır. Çekme çarkları; aşınma etkilerine rağmen bile çekme kavramasının
korunmasını sağlamak için otomatik olarak ayarlanmalıdır (Madde 6.6).
14
7.10.2 Aşınma veya arızanın belirtilen asgari değer altında çekme kavramasını azaltmamasını sağlamak
şartıyla, çalışma yüzeyinin diğer malzemenin bir lastiğini içerebilmesi durumu hariç olmak üzere, çekme
çarkları metalden yapılmalıdır.
7.11 Kılavuzlu zincir tahriki için ilave kurallar

7.11.1 Sabit zincire sahip bir kılavuzlu zincir tahriki, kramiyer dişli ve pinyon dişli tahrik sistemi olarak kabul
edilir.
7.11.2 Hareketli zincire sahip bir kılavuzlu zincir, bir zincir askı donanımı tahrik sistemi olarak kabul edilmeli,
Madde 7.6’ya uygun olarak hesaplanan, vagon ile güvenlik tertibatının çalışma noktası arasında bir destek
sağlamak için zincir sağlam şekilde kılavuzlanmış ise ve güvenlik tertibatı zincir üzerinde etkin olduğu
durumlar hariç olmak üzere, zincirin kırılması durumunda, zincir ve kılavuzları desteklenen tahrik sistemi
olarak kabul edilmelidir. Zincir destekleme sistemi olarak davranıyorsa, bükülmeye karşı asgari 3’lük bir
güvenlik faktörü destekleme zinciri ve kılavuzları için uygulanmalıdır.
7.12 Yataklı rulman ve yatak segmentlerine sahip kılavuzlu zincir tahriki için ilave
kurallar
7.12.1 Kılavuzlu zinciri içeren tüm askı donanım mekanizmaları, yatak silindirler, yatak segmentleri ve
bunların bağlantıları, kılavuzlu zincirin asgari 10’luk güvenlik faktörüne sahip olması hariç tutularak, son
çekme mukavemetine dayanarak asgari 6’lık bir güvenlik faktörüne sahip olmalıdır.
7.12.2 Kavramada, asgari iki yatak silindiri ve iki yatak segmenti olmalı ve yükleme eşit olarak
paylaşılmalıdır.
7.13 Hidrolik tahrik için ilave kurallar

Not – Güvenilir ve güvenli hidrolik sistemlerin tasarımı için kılavuz ve tavsiyeler ISO 4413’te verilmiştir.
Hidrolik devre şemalarında kullanılması gereken grafik ve devre sembolleri ISO 1219-1’de verilmiştir.
7.13.1 Basınçlar
7.13.1.1 Vanalar, krikolar ve borular (esnek hortumlar dışında) gibi bileşenlerdeki gerilimlerin hesaplanması
için aşağıdakiler dikkate alınmalıdır:
a) Azami statik hidrolik tam-yük basıncı,

b) Malzemelerin zorlanma geriliminden söz etmek için asgari 1,7’lik güvenlik faktörü,
c) Sürtünme kayıpları ve basınç tepe değerleri için asgari 2,3’lük güvenlik faktörü.
7.13.1.2 Tamamen açılmış konumda krikolardaki sıkıştırma gerilimlerinin hesaplanması için aşağıdaki
hususlar dikkate alınmalıdır:
a) Tam yük basıncının % 140’ına eşit azami basınç,

b) 2,3’lük asgari güvenlik faktörü.
7.13.1.3 Esnek hortumlar tam yük basıncının en az 8 katına dayanmalıdır.

7.13.2 Krikolar
Gri dökme-demir veya diğer kırılgan malzemeler krikolarda ve ilgili bağlantı hatlarında kullanılmamalıdır.
Krikolar sadece eksenel yüklere bağlı olacak şekilde takılmalıdır. Krikonun sınır değerleri ötesine piston
kolunun hareketini önlemek için, krikolar eşit olarak etkin mekanizmalar ile ve kriko strokunun sınır
değerindeki durdurucular ile birlikte sağlanmalıdır.
7.13.3 Basınç-emniyet vanası

Hidrolik devrede, pompa ile tek yönlü vana arasında tesis edilen bir basınç-emniyet vanası bulunmalıdır.
Basınç emniyet vanası, basıncı tüm basıncın azami % 140’ı olacak şekilde sınırlamak için ayarlanmalıdır.
7.13.4 Tek yönlü vana

Hidrolik devrede, pompa veya basınç emniyet vanası boyunca silindirden yağın dönüşünü engellemek için
tek yönlü bir vana bulunmalıdır.
15
7.13.5 Kontrol vanaları

Vana milleri ve plançerleri; vana borusundan çıkarılmayı önlemek için doğru olarak tutulabilir olmalıdır.
Elektriksel olarak çalıştırılan vanalar, özellikle alçaltma vanası/vanaları, vana başına en az bir kılavuzlu
sıkıştırma yayı ve krikodaki hidrolik basınç tarafından hareketsiz konuma getirilecek şekilde tasarlanmalıdır.
7.13.6 Hidrolik sistem hatasına karşı koruma

Merdiven tipi asansörün hareketi 500 mm’den veya üç adımdan fazla olduğunda, hidrolik sistem silindir çıkışına
doğrudan bağlanmış bir boru kırılma vanası veya hidrolik devrenin herhangi bir parçasında arıza olması
durumunda (krikonun dışında) platformun düşüşünü durdurması gereken diğer etkin tertibatı içermelidir.
Boru kırılma vanası;
-Silindir ile tümleşik veya

-Doğrudan ve rijit olarak flanşa takılı veya
-Silindire yakın olarak yerleştirilmeli ve kaynaklı, flanşlı veya dişli bağlantılara sahip kısa rijit borular
vasıtasıyla silindire bağlı veya
- Cıvata dişi açılarak doğrudan silindire bağlı
olmalıdır.
Boru kırılma vanası, fatura ile biten bir dişli ile sağlanmalıdır. Fatura, silindire karşı destek olmalıdır.
Sıkıştırma bağlantı parçalarına veya genişletilmiş bağlantı parçaları gibi bağlantıların diğer tiplerine silindir ile
boru kırılma vanası arasında izin verilmez.
7.13.7 Kaymaya karşı koruma

Hareketi 500 mm’yi aşan hidrolik tahrikli merdiven tipi asansörlerde kaymaya karşı koruma sağlanmalıdır.
Bu korumanın gerçekleştirilmesi için yöntemlere ait örnekler aşağıdaki gibidir:
- Kaymaya karşı elektrik sistemi,

- Mandal tertibatı,
- Merdiven tipi asansörün aşağı yönlü hareketi ile güvenlik tertibatı veya bir bağlama tertibatının
çalıştırılması.
Merdiven tipi asansörün, 50 mm’den daha fazla zemin seviyesi altına kayması önlenmelidir.
7.13.8 Basınçölçer
Basınçölçer, deney amaçları için yerleştirilmesi gereken yalıtım vanası ve basınçölçer için tek yönlü vana ile
kriko arasındaki hidrolik devreye yerleştirilmelidir.
7.13.9 Depo
Yağ deposu kapalı yapıda olmalı ve örtülü dolgu, hava deliği, akış seviyesini tanımlamak için bir mekanizma
ve bir filtre veya benzer bir tertibat içermelidir.
7.13.10 Boru sistemi ve destekleri

Tüm boru sistemi; özellikle titreşime bağlı olan hidrolik sistemin herhangi bir bölümünde ve mafsallarda,
kıvrımlarda ve bağlantı parçalarındaki aşırı zorlamayı ortadan kaldırmak için ISO 4413’e uygun olarak
desteklenmelidir.
Rijit borular ve esnek hortumların; duvarlar, tabanlar, paneller veya bölmelerden geçtiği durumda demir
halkalar mekanizması ile korunmalıdır.
Kaplinler, feruleler içine yerleştirilmemelidir.
7.13.11 Esnek hortumlar

Esnek hortumlar aşağıdaki yollarla tesis edilmelidir:
a) Kaldırma platformunun çalışması sırasında keskin bükülme ve hortumun gerilmesi önlenir,

b) Hortumun bükülme sapması asgariye indirilir,
c) Hortum hasarı önlemek için konumlanır, korunur ve
d) Hortumun ağırlığı aşırı zorlamaya neden olursa, hortum yeterli derecede desteklenir veya düşey
sonlandırmaya sahip olur.
16
Hortumlar sistemde kullanılan hidrolik akışkan ile uyumlu olmalı ve azami çalışma basıncı ile birlikte kalıcı
olarak işaretlenmelidir (Madde 7.14.3.1).
7.13.12 El ile/acil durum çalışması

Madde 7.3.2’de yer alan kurallar uygulanmalıdır.
8 Elektriksel kurulum ve donanım

8.1 Genel
8.1.1 Merdiven tipi asansörler, sadece bu amaçla tahsis edilen bir ana şalter ve sigorta veya aşırı yük
tertibatında sonlanan IEC 60364’ün ilgili bölümlerine uygun bir güç kaynağına bağlanmalıdır. Tahsis edilmesi
gereken besleme için kural, bataryadan çalıştırılan merdiven tipi asansörlere uygulanmaz.
Not 1 – Elektrik dağıtım devreleri için ulusal şartlar yukarıda verilen ana şalterin giriş uçlarında
uygulanmasını engeller.
Not 2 – “Tahsis edilen güç kaynağının” ulusal olarak düzenlenmesine izin verilebilir.
8.1.2 Elektrik tesisatı ve donanımı, IEC 60204-1 veya IEC 60335-1’in kurallarına uygun olmalıdır.
İletkenler arasındaki ve iletkenler ile toprak arasındaki anma ana d.a. gerilimi veya a.a. gerilimi kontrol ve
güvenlik devreleri için 250 V’u geçmemelidir. Hat–toprak nötr besleyicilerinden başka şehir şebekesinden
beslenen kontrol devreleri IEC 60742’ye uygun bir yalıtım transformatörünün ikincil sargısından elde
edilmelidir. Kontrol devresinin bir hattı topraklanmalı (veya yalıtım devrelerinde topraklanmış) ve diğer hat
Şekil 4’e uygun olarak birleştirilmelidir. IEC 60364 standardının ilgili bölümlerine uygun olan SELV-korumalı
devreler; eşdeğer bir güvenlik seviyesinin güvenilebilir olması şartıyla alternatif olarak göz önüne alınabilir.
Bataryadan çalıştırılan merdiven tipi asansörler için eşdeğer şartlar Madde 8.1.2’de verilmiştir.
8.1.3 Tahrik biriminin çalışma gerilimi 500 V’tan büyük olmamalıdır.

8.1.4 Nötr iletken ve herhangi bir devre koruma iletkeni ayrı olmalıdır.
8.1.5 İletkenler ve toprak arasındaki yalıtım direnci;
a) Elektrik devreleri ve elektrik güvenlik tertibatlarını içeren devreler için asgari 500 kΩ,
b) Diğer devreler için asgari 250 kΩ
ile birlikte 1000 Ω/V’tan büyük olmalıdır.
8.2 Tahrikli iletkenler

8.2.1 Ana iletkenler (Madde 8.3’te gerektiği gibi); IEC 60947-4-1:1990’da belirtildiği gibi aşağıda verilenlerin
asgari özelliklerini sağlamalıdır:
a) a.a. motorlarının iletkenleri için AC-3 yararlanma kategorisi ve

b) d.a. motorlarının iletkenleri için DC-3 yararlanma kategorisi.
8.2.2 Taşıdıkları güç nedeniyle röleler ana iletkenleri çalıştırmak için kullanılırsa, bu iletkenlerin röleleri
IEC 60947-5-1:1997’de belirtildiği gibi aşağıdaki kategorilere uygun olmalıdır:
a) a.a. iletkenleri kontrol eden röleler için AC 15,

b) d.a. iletkenleri kontrol eden röleler için DC 13.
8.2.3 Madde 8.2.1 ve Madde 8.2.2’de belirtilen her bir iletken aşağıdaki şekilde çalışmalıdır:
a) “Kesme” iletkenlerinden biri (örneğin, normal olarak kapalı) kapalı ise, bu durumda tüm “kapatma”
iletkenleri açıktır ve
b) “Kapatma” iletkenlerinden bir tanesi (örneğin, normal olarak açık) kapalı ise, tüm kesme iletkenleri
açıktır.
İletkenlerden bir tanesi birlikte kaynaklı olması durumunda da, bu şartlar korunmalıdır.
8.2.4 Hareketin yönünü tersine çevirmek için iletkenler elektriksel olarak birbirine bağlanmalıdır.
17
8.3 Makineyi durdurma ve durdurma koşulunun kontrolü için motor ve fren

devreleri
8.3.1 a.a. şehir şebekesinden doğrudan beslenen motorlar
Motor ve fren için besleme; bağlantıları motor ve fren besleme devrelerinde seri olması gereken iki bağımsız
iletken tarafından kesilmelidir. Merdiven tipi asansör durağan iken iletkenlerden bir tanesi ana bağlantıları
açmamış ise, merdiven tipi asansörün ileriki hareketi, en geç hareket yönünün bir sonraki değişiminde
önlenmelidir.
8.3.2 Katıhal elemanları tarafından kontrol edilen ve beslenen a.a. veya d.a. motorları
Aşağıdaki yöntemlerden bir tanesi kullanılmalıdır:
a) Madde 8.3.1’de verildiği gibi veya

b) Aşağıdakileri içeren bir sistem:
- Tüm kutuplarda akımı kesen bir kontaktör; kontaktörün sargısı en az her yön değişiminden önce
serbest bırakılmalı, kontaktör serbest bırakılmazsa merdiven tipi asansörün herhangi bir ilave
hareketi önlenmelidir,
- Statik elemanlarda enerji akışını engelleyen bağımsız bir kontrol tertibatı,
- merdiven tipi asansörün durağan olduğu her zaman enerji akışını doğrulamak için bir izleme
tertibatı.
Normal durma periyodu sırasında; statik elemanlar tarafından engelleme etkin değilse, izleme tertibatı
kontaktörün serbest bırakılmasına neden olmalı ve merdiven tipi asansörün herhangi bir ilave hareketi
önlenmelidir.
8.3.3 Tahrikli motor ve fren için güç kaynağı

Bu güç kaynağı; belirtilen yön kontrol işaretinin sonlanması veya belirtilen güç kaynağının arızası veya
herhangi bir güvenlik bağlantısının çalışması üzerine kesilmelidir.
Durma mesafeleri aşağıdakilerden büyük olmamalıdır:
- Bir güvenlik bağlantısı veya güvenlik devresinin çalışmasına karşılık 20 mm,

- Yönlü bir işaretin sonlanması veya güç kaynağının belirtilen hatasına karşılık 50 mm.
8.4 Sızıntı ve açıklık mesafeleri ve mahfaza kuralları

8.4.1 Mahfaza kuralları
Kumandaların ve güvenlik bağlantılarının gerilimle yüklü kısımları en az IP2X’lik bir koruyucu mahfaza içerine
konumlandırılmalıdır.
Kapaklar, kaldırılmaları için bir alet kullanımını gerektiren bağlama tertibatları ile tutturulmalıdır. Kamusal
erişime sahip merdiven tipi asansörlerde bir anahtar veya özel aletler gerektiren tespit veya kilit kullanımı ile
ilave güvenlik ihtiyacına önem verilmelidir.
Gerektiğinde (örneğin, bina dışı kullanım için), konum ve çalıştırma koşullarına uygun olarak arttırılmış bir
koruma seviyesi sağlanmalıdır.
8.4.2 Sızıntı ve açıklık mesafeleri

Güvenlik devreleri veya güvenlik bağlantıları ve bunların arızasının emniyetsiz koşula neden olan
arızasından sonra bağlanan güç devreleri, güvenlik devreleri ve tüm bileşenler için sızıntı ve açıklık
mesafeleri; asgari kirlilik seviyesi 2, IEC 60947-1:1999 Madde 3.2 ve çalışma gerilimine uygun olarak IEC
60947-1:1999 Çizelge 15’te verilen şartlara uygun olmalıdır. Basılı elektrik kablo malzeme kolonu
kullanılmamalıdır.
8.5 Elektrik hatalarına karşı koruma

8.5.1 Merdiven tipi asansörün elektrik elemanında meydana gelen aşağıda verilen arızalardan herhangi
biri merdiven tipi asansörün kendi kendine oluşan tehlikeli arıza sonucu olmamalıdır:
a) Gerilim olmaması,
b) Gerilimin düşmesi,
c) Çok fazlı beslemelerde faz tersinimi,
d) Elektrik devre ile madeni eşya veya topraklama arasındaki yalıtım arızası,
18
e) Açık devre veya kısa devre; örneğin, direnç, kondansatör, transistör veya lamba gibi bir elektrik
bileşeninde değer veya işlevin değişimi,
f) Bir kontaktör veya rölenin hareketli endüvisinin çekimsiz veya eksik çekimi.
g) Bir kontaktör veya rölenin hareketli endüvisinin ayrılmaması,
h) Bir bağlantının açılmaması veya kapanmaması.
Bir güvenlik bağlantısının açılmamasının dikkate alınmasına gerek yoktur.
8.5.2 Bir güvenlik bağlantısı bulunan devrede enerji verilmiş bu devrenin topraklaması, acil durmaya neden
olmalı ve merdiven tipi asansörün yeniden başlatılmasını önlemelidir.
8.6 Elektrik güvenlik tertibatları

8.6.1 Elektrik güvenlik tertibatları (örneğin, Çizelge 1’de belirtilenler) motor ve freni sürmek için beslemeyi
kontrol eden tertibat üzerinde doğrudan doğruya tesir etmelidir.
Not – Emniyetsiz bir durum, bir güvenlik anahtarı veya tertibatına karşılık verememesidir.
Makinenin hareketi önlenmeli veya Madde 8.3’te belirtiliği gibi hemen durmaya neden olmalıdır. Elektrik
güvenlik tertibatları aşağıdakilerden oluşmaktadır:
a) Madde 8.2’de verilen kontaktörler veya bu kontaktörlerin röle kontaktörlerinin beslemesini doğrudan
kesen Madde 8.6.4’ü sağlayan bir veya daha fazla güvenlik bağlantısı veya
b) Madde 8.10’u sağlayan güvenlik devreleri ile birlikte Madde 8.2’de verilen kontaktörler veya bu
kontaktörlerin röle kontaktörlerinin beslemesini doğrudan kesen Madde 8.6.4’ü sağlayan bir veya daha
fazla güvenlik bağlantısı.
8.6.2 İletilmesi gereken güç nedeniyle, röle iletkenleri makineyi kontrol etmek için kullanılır. Bu iletkenler
başlatma ve durdurma için makine beslemesini doğrudan kontrol eden teçhizat olarak dikkate alınmalıdır.
8.6.3 Bir güvenlik anahtarı; bir dönüş iletkenine veya bir devre koruma iletkenine yerleştirilmemelidir.
8.6.4 Bir güvenlik bağlantısının işlemi, devre kesici tertibatların doğru ayrılması ile olmalıdır. Bağlantılar
birlikte kaynaklı olması durumunda da bu ayrılma meydana gelir.
Tüm bağlantı kesme elemanları açık konumlarına getirildiğinde ve hareketin belirli bir kısmı için olduğunda
doğru açıklık elde edilir, hareketli bağlantılar ile harekete geçirme kuvvetinin uygulandığı harekete geçiricinin
parçası arasında esnek elemanlar (örneğin, yaylar) yoktur.
Tasarım, bileşen arızası ile sonuçlanan kısa devre tehlikesini asgariye indirecek şekilde olmalıdır.
8.6.5 İletken malzemenin aşınması bağlantıların kısa devresi yapmasına yol açmamalıdır.
Çizelge 1 – Elektrik güvenlik anahtarları veya tertibatlarına ait örnekler
Anahtar veya tertibat İlgili Madde

Asılı halat veya zincirdeki gevşekliği tespit etmek için güvenlik anahtarı. 7.1.5
Vagon durdurma güvenlik anahtarı 8.14.1
9.2.3
Hassas kenarlar veya yüzeyler tarafından çalıştırılan anahtarlar. 9.3.4
9.4.7
Son sınır anahtarı. 8.15
Güvenlik tertibatı anahtarı. 6
Bariyer kolu konum anahtarı 9.4.6
Cıvata/somun tahrik hata anahtarı. 6.8
Rampa güvenlik anahtarı 9.4.6.1
Oturak dönme ve hareket anahtarı 9.2.2
8.6.6 Güvenlik bağlantıları yetkili olmayan kişiler için erişilebilir ise, bu bağlantılar basit mekanizmalar
tarafından işlevsiz hale getirilemeyecek şekilde yapılmalıdır.
Not – Bir mıknatıs veya köprü parçası basit mekanizmalar olarak dikkate alınmamalıdır.
19
8.7 Gecikme
Merdiven tipi asansörün durması ve her iki yönde yeniden başlatılması arasındaki asgari 1 s’lik bir gecikme
için bu kural uygulanmalıdır.
8.8 Sürme motorunun korunması

Sürme motorları, otomatik olarak besleme bağlantısını kesen uygun bir tertibat mekanizmasıyla aşırı
yükleme ve potansiyel olarak zarar veren aşırı akımlara karşı korunmalıdır. Tertibat uygun bir aralıktan sonra
otomatik olarak yeniden başlatılabilmelidir.
8.9 Elektrik kablo bağlantısı

8.9.1 İletkenler, yalıtım ve toprak bağlantısı
8.9.1.1 Anma kesit alanı
Tüm iletkenlerin anma kesit alanı, akım oranına uygun olmalıdır. Telli güç ve güvenlik devre iletkenleri
0,5 mm2’den az olmamalıdır.
8.9.1.2 Yalıtım
Bir kanal veya kablo, devreleri farklı gerilimlere sahip olan iletkenleri içeriyorsa; tüm bu iletkenler veya
kablolar en yüksek gerilime uygun yalıtıma sahip olmalıdır.
8.9.1.3 Çekilir kablolar

8.9.1.3.1 Çekilir elektrik gücü ve kontrol kabloları; mekanik yükün kablo bağlantı uçlarına iletilmesini
engellemek için her bir uç emniyetli şekilde tespit edilmelidir. Bu kural, kabloyu aşınmadan korumak için
uygulanmalıdır.
8.9.1.3.2 Düz kabloların EN 50214’e uygun olarak ve yuvarlak kabloların CENELEC HD360 S2’ye uygun
olarak yapılması tavsiye edilir.
8.9.1.3.3 Hiçbir iletken 0,5 mm2’den az olmamalıdır. İlave olarak, güç ve güvenlik devre iletkenleri
0,75 mm2’den az olmamalıdır. Herhangi bir topraklama iletkeni, en büyük kesit alanına sahip besleme
iletkeninden daha az olmamalıdır.
8.9.1.4 Süreklilik iletkenleri

Dönen elektrikli konnektörler veya paletler ve kontak kömürlerin kullanılması durumu hariç olmak üzere, tüm
topraklama süreklilik iletkenleri bakır olmalıdır. En az bir dönen elektrikli konnektör veya palet, kontak
kömürü ve çekilir kablo yolu toprak hattı için tahsis edilmelidir.
8.9.1.5 Somun veya cıvata

Bir iletkeni bağlamak için kullanılan herhangi bir somun veya cıvata, diğer bir bileşeni bağlamak için
8.9.1.6 Toprak bağlantısı

İletkenlerden başka, elektriksel olarak yüklenmeye eğilimi olan tüm muhafazasız madeni eşyalar toprak
hattına bağlanmalıdır [toprak bağlantı deneyine istinaden Madde 11.1.3 b)]. Ayrıca, bataryadan çalıştırılan
kaldırma platformları için topraklama şartlarını gösteren Şekil 5’e bakılmalıdır.
8.9.2 Uç birimler ve konnektörler

8.9.2.1 Takılabilir tipteki konnektörler ve tertibatlar kazara hatalı bağlantıya karşı konum veya tasarım ile
korunmalıdır.
8.9.2.2 Uç birimler iletkenlere veya yalıtıma bir zarar vermemelidir.

8.9.2.3 Şehir şebekesi giriş bağlantı uçları eleman içinde uygun olarak erişilebilir olmalı ve doğru kutbu
(örneğin, hat için “L” ve nötr için “N”) belirtecek şekilde tanımlanmalıdır. Ana toprak ucu bir toprak sembolü ile
tanımlanmalı ve uygun olarak ana giriş yakınına yerleştirilmelidir.
8.9.2.4 Başsız tipinin toprak uçları, iletken akım oranına ve asgari M3’e uygun büyüklükte olmalıdır. Bu
uçlar, herhangi bir bileşenin bağlanması için kullanılmamalı ve bir alet kullanılmadan bağlantının
gevşetilmesi mümkün olmamalıdır. Tüm toprak iletkenleri uygun kıvrılmış ve lehimlenmiş uçlar ile
sonlandırılmalıdır.
20
8.9.3 Elektriksel tanımlama

Uçbirimler, konnektörler ve elektriksel bileşenler, uygun olduğunda uygun tanıtma mekanizmaları ile
işaretlenmelidir.
8.10 Güvenlik devreleri

8.10.1 Güvenlik devreleri, bir hatanın ortaya çıkması ile ilgili Madde 8.6 ve Madde 8.7’de verilen kurallara
uymalıdır. Hatalar pasif bileşenlere (dirençler, kondansatörler, indüktörler, vb.) ilişkin açık devre ve kapalı
devre için ve ilave olarak aktif bileşenler (transistörler, tümleşik devreler, vb.) için işlev değişimi dikkate
alınmalıdır (Ek F).
8.10.2 Güvenlik devresinin tüm parçaları Madde 8.4.2’de tanımlanan kayıp ve açıklık mesafelerini
karşılayacak şekilde tasarlanmalıdır.
8.10.3 Güvenlik devresinin tüm bileşenleri; gerilim, akım ve görev için imalatçının tavsiyeleri içerisinde ve en
kötü durum sınır değerlerinde kullanılmalıdır.
8.10.4 Güvenlik devreleri; tüm güvenlik devreleri doğru şekilde çalışıyor iken sadece merdiven tipi
asansörün çalışmasına izin verecek şekilde tasarlanmalıdır.
8.10.5 Emniyetsiz bir duruma neden olmayan, fakat diğer bir hata ile birleştiğinde emniyetsiz bir duruma
neden olan herhangi bir hata veya hataların birleşimi merdiven tipi asansörün durmasına yol açacaktır.
Bununla birlikte; güvenlik devresi en az iki kanaldan meydana geliyorsa, üç hatadan daha fazla hatanın
birleşimi ihmal edilebilir. Farklı durumların olması durumunda, merdiven tipi asansör en geç yönün bir sonraki
değişiminde durdurulmalıdır.
8.10.6 Güvenlik devreleri Ek F’de verilen kurallara uygun olarak bir güvenlik ve hata analizine bağlı
olmalıdır.
8.11 Artık akım tertibatları

Bataryadan çalıştırılan merdiven tipi asansörlerdeki şarj birimlerini besleyenler dışında toprak hattı üzerinde
50 V’tan daha büyük gerilimli tüm elektrik devreleri, artık akım tertibatı (RDC) kullanılarak korunmalıdır.
Azami beyan açtırma akımı 30 mA olmalıdır. Beyan açtırma akımındaki azami çalışma süresi 200 ms
olmalıdır. Beyan açtırma akımının beş katındaki azami çalışma süresi 40 ms olmalıdır.
Mümkün olduğunda, bu tertibatın deneye tabi tutulması şehir şebekesi besleme devresine bağlanan diğer
benzer tüm tertibatların gereksiz çalışmasına neden olmamalıdır.
Bu maddenin geçerliliği güç kaynağı ile ilgili yerel şartlara bağlıdır.
8.12 Bataryadan çalıştırma işlemi için ilave kurallar

8.12.1 Bataryadan çalıştırılan merdiven tipi asansörler için, kontrol devresi gerilimi 60 V’u geçmemelidir.
8.12.2 Bataryalar eğildiğinde bile sızıntı yapmamalıdır. Bataryalar, şarjı içeren normal işlem sırasında kokulu
gazlar yaymamalıdır.
8.12.3 Bir sigorta sadece uygun alet/aletlerin kullanımı ile erişilebilen batarya beslemesi ile aynı hatta
donatılmalıdır. Bu sigorta; beslemenin kısa devre olduğu ½ s içinde ve ortalama tepe akımının iki katının
çekildiği 5 s içinde batarya beslemesini kesmelidir.
8.12.4 Bataryalar için şarj düzenlemesi a.a. şarjı için Şekil 5 a) ve d.a. şarjı için Şekil 5 b)’deki gibi olmalıdır.
Toprağa göre ölçüldüğünde azami gerilim potansiyeli aşağıdaki gibi olmalıdır:
a) Korunmuş şarj bağlantıları için 250 V a.a. veya 60 V d.a,

b) Korunmasız şarj bağlantıları için 25 V a.a. veya 60 V d.a.
Batarya şarjı; kaldırma platformunun hareketleri arasında durağan olarak beklenildiği noktalarda
gerçekleştirilmelidir. Genellikle bu durum rayların sonunda olmaktadır.
8.12.5 Batarya uçbirimleri kısa devreye karşı fiziksel olarak korunmalıdır.

8.12.6 Bataryalar için güvenli konumlama veya sabitleme sağlanmalıdır.
21
8.12.7 Vagon-yalıtım anahtarı, bataryanın kontrol ve tahrikli motor devrelerinden yalıtılmasına neden
olmalıdır.
8.12.8 Batarya kapasitesi ve şarj oranı, yol ve umulan görev sınıflaması dikkate alındıktan sonra hizmet
şartlarına uygun olmalıdır.
8.12.9 Kaldırma platformu şarj bağlantılarına ulaşmadan hareketsiz konuma getirilirse, bu husus kullanıcıya
görsel veya işitsel olarak bildirilmelidir.
8.12.10 Taşıma şasesi Şekil 5’te gösterildiği gibi topraklanmalıdır.

8.12.11 Batarya yükleyicisi, uzun şarj periyotlarından sonra bile bataryayı aşırı şarj etmemeli ve zarar
vermemelidir.
8.12.12 Madde 8.13.8’de verilen şartlar batarya yedekleme sistemlerine uygulanmaz.
8.13 Kablosuz kontroller

Not – Kablosuz kontrol; merdiven tipi asansör vagonu ile iniş kontrolleri arasında fiziksel bir bağlantı
mümkün olmadığında veya istenmediğinde uygundur (örneğin, bataryadan çalıştırılan merdiven tipi
asansörde).
8.13.1 Kablosuz kontrol sistemi tek bir merdiven tipi asansör ile çalışacak şekilde tasarlanmalıdır. Merdiven
tipi asansör, diğer merdiven tipi asansör veya diğer benzer kablosuz kontrol sisteminden gelen işaretlere
tepki vermemelidir (örneğin, uygun frekans spektrumu, kodlanmış işaretler ve aralığın kullanımı ile).
8.13.2 Artıklık alıcı ve vericinin her ikisi için de sağlanmalıdır. Verici içinde, bu husus Madde 8.14.2’de
belirtilen mekanizmalar ile gerçekleştirilebilir.
8.13.3 Kamusal erişime sahip merdiven tipi asansörlerde, uzaktan kontrol tertibatı nitelikli bir yardımcının
nezareti altında değil ise merdiven tipi asansöre bitişik sabit bir konumda olmalıdır.
8.13.4 Vagona monteli durdurma anahtarları, güvenlik bağlantıları ve güvenlik devreleri tüm yönlü işaretleri
bastırmalı (vagon kontrollerinden veya kablosuz kontrollerden) ve merdiven tipi asansörü Madde 7.2.1’e
uygun olarak 20 mm içinde durmalıdır.
8.13.5 Kablosuz haberleşme bağlantısı, vagon hareketinin uzunluğunun başından sonuna kadar etkin olarak
kalmalıdır. Madde 8.3.3’te verilen kurallar hareket boyunca tüm noktalarda korunmalıdır.
8.13.6 Kablosuz haberleşme bağlantısı, işaret hatası olması durumunda hatalara karşı güvenli olacak
şekilde tasarlanmalıdır.
8.13.7 Kablosuz haberleşme sistemi, bileşen hatası olması durumunda kablolu bir kontrol sistemindekinden
daha az güvenliğe sahip olmayacak şekilde tasarlanmalıdır.
8.14 İşletim tertibatları

8.14.1 İşletim tertibatları, her bir inişte ve vagon üzerinde sağlanmalıdır. Bu tertibatlar, merdiven tipi
asansörün yönlü hareketinin kontrolü için kullanılmalı ve işlevi "kendiliğinden eski konumunu alan" şeklinde
olmalıdır. Özel erişime sahip binalarda, kullanıcı tarafından gerek duyulmazsa iniş kontrolleri dâhil
edilmeyebilir.
Kontrol tertibatlarının konumu amaçlanan kullanıcının (oturan, ayakta duran veya bir tekerlekli sandalyede)
kuralları için uygun olmalıdır.
İki durumlu bir güvenlik anahtarı; işletildiğinde, doğrudan güvenlik devresini kesecek şekilde merdiven tipi
asansörün vagonu üzerine yerleştirilmelidir.
Bu anahtar; dikkatsiz işletmeye karşı konum veya tasarım ile korunan ve kolayca çalıştırılabilen, kullanıcı
tarafından erişilebilir ve açıkça görülebilir olmalıdır.
8.14.2 Mekanizmalar; çalıştırıldığında ilgili yön kontrolleri için devreyi doğrudan kesecek şekilde her bir iniş
kontrol istasyonunda (yerleştirildiği yerde) sağlanmalıdır.
22
8.14.3 Nerede gerekli ise (örneğin, sınırlı yetkisiz kullanım), bir açma/kapama kilitleme anahtarı amaçlanan
kullanıcı için merdiven tipi asansörün kullanımını sınırlamak için sağlanmalıdır.
8.14.4 Kullanıcı normal kontrol tertibatlarının işletmesinde zorluklar yaşıyorsa, belirli maluliyete uygun özel
tertibatların dikkate alınması gerekli olabilir. Bu tip tertibatlar için tavsiyeler Ek C’de verilmiştir.
8.15 Uçbirim sınır değeri anahtarları ve nihai sınır değeri güvenlik anahtarları
8.15.1 Uçbirim sınır değeri anahtarları ve nihai sınır değeri güvenlik anahtarları sağlanmalıdır.
Nihai sınır değeri güvenlik anahtarının açıklığı; merdiven tipi asansör doğru olarak el ile tekrar
konumlandırılana kadar hareketin her iki yönünde merdiven tipi asansörün ilave hareketini önlemelidir.
8.15.2 Hidrolik sürücüler veya gevşek halat veya gevşek zincir güvenlik anahtarlarını içeren bu sürücülerin
olması durumunda alt nihai sınır değeri güvenlik anahtarı dâhil edilmeyebilir. İlave olarak; mekanik uç
durdurucular kullanılmasa bile, tahrik sisteminin tasarımı normal sınır değerlerinin ötesine hareket
edemeyecek şekilde olduğunda, üst ve alt nihai sınır değeri güvenlik anahtarları dâhil edilmeyebilir.
Alt uçbirim sınır anahtarı bir güvenlik anahtarı ise ve alt aşırı hareket platformun altındaki güvenlik
anahtarlarının çalışmasıyla sonuçlanırsa alt nihai sınır değeri güvenlik anahtarı hariç tutulabilir.
8.16 Acil durum alarm tertibatları

8.16.1 Kamusal erişime sahip binalarda, tekerlekli sandalye platformu merdiven tipi asansörleri bir acil
durum alarm tertibatı ile donatılmalıdır. Yükleyici, alarm işaretinin konumuna ilişkin olarak müşteri veya
kullanıcıya danışmalıdır.
Not – Güvenilir bir yardımcıyı uyaran veya merdiven tipi asansörün anlık konumunda yardım çağırabilen
bir alarm sisteminin sağlanmasına önem verilmelidir. Bu durum özellikle tekerlekli sandalye
platformuna sahip merdiven tipi asansörlerin kullanıcıları ile ilgilidir.
8.16.2 Acil durum alarm tertibatları:

a) Sürücü motor için ana beslemeden ayrı olan bir beslemeden beslenmeli veya
b) Bir yedek güç kaynağı (batarya yedeklemesi gibi) ile donatılmalıdır.
9 Vagon
9.1 Genel kurallar
9.1.1 Vagon tipi
Bireysel gereksinimlere bağlı olarak amaçlanan kullanıcının taşınması için vagonun çeşitli biçimlerine izin
verilebilir. Geniş sınıflandırma aşağıda verildiği gibidir:
a) Sandalye vagonu (Madde 9.2),
b) Ayakta durma platformu (Madde 9.3),
c) Tekerlekli sandalye platformu (Madde 9.4).
9.1.2 Özel uyarlamalar
Münferit kullanıcı koşullarını sağlamak için özel uyarlamalar gerekli ise, ilave güvenlik özellikleri için ihtiyaca
özel önem verilmelidir.
Çoklu kullanıcı durumlarında, özel uyarlamalar erişimi engellememeli veya genel kullanıcı için güvenlik
korumasını azaltmamalıdır.
9.1.3 Vagonun birleştirilmiş tipi
Vagonun birleştirilmiş tipi gerekli ise (örneğin, sandalye vagonu ve ayakta durma platformu) güvenlik
özellikleri ilgili her bir vagon tipi için belirtilenlere eşdeğer olarak birleştirilmelidir.
9.1.4 Yapı
Bir sandalye, platform veya kullanıcıyı taşıma amacıyla yapılmış uyarlamaların desteklenmesi ve emniyetli
şekilde bağlanması üzerine, vagon bir veya daha fazla ray tarafından kılavuzlanan, desteklenen ve tutturulan
hareketli bir yük arabası içermelidir.
23
Bir el tutamağı olarak kullanılması amaçlanan vagonun herhangi bir parçası veya kenarı; vagonun hareketi
sırasında elin yakalanmasını önlemek için sabit kurulumun herhangi bir parçasından en az 80 mm açıklığa
sahip olmalıdır.
9.1.5 Yük levhası

Bir yük levhası vagon üzerine veya merdiven tipi asansöre bitişik her bir inişte belirgin ve görünür konuma,
emniyetli bir şekilde takılmalıdır. Levha, aşağıdaki içeriğe ve yerleşime benzer bir gösterge taşımalıdır.
a) Bir oturma ve ayakta durma platformlu merdiven tipi asansör için:
BEYAN YÜKÜ XX kg’LIK AZAMİ AĞIRLIĞA SAHİP BİR KİŞİDİR.
b) Bir tekerlekli sandalye merdiven tipi asansörü için:
BEYAN YÜKÜ BİR KİŞİ VE BİR TEKERLEKLİ SANDALYENİN XX kg’LIK AZAMİ BİRLEŞİK AĞIRLIĞIDIR.
Bu tip yük levhalarına ait örnekler Şekil 6’da gösterilmiştir. Yük levhasında kullanılan harflerin yüksekliği
Şekil 6’da belirtildiği gibi olmalıdır.
9.1.6 Tabela
En az tedarikçinin adresi ve merdiven tipi asansörün referans numarasını içeren bir tabela veya levha gözle
görülür bir yere, emniyetli bir şekilde ayrıca bağlanmalıdır.
9.1.7 Asgari açıklık boyutları

Tavsiye edilen asgari açıklık boyutları Şekil 7’de gösterilmiştir.
Kamusal erişime sahip binalarda, mümkünse bu boyutlar elde edilmelidir. Bu boyutlar elde edilemezse, uyarı
bildirimleri belirgin bir şekilde gösterilmeli ve ilave güvenlik tertibatları ihtiyacına özel önem verilmelidir.
9.2 Sandalye vagonu

Not – Bir tekerlekli sandalye platformu için yeterli boşluğun olmadığı yerlerde, bir sandalye vagonu sadece
kamusal erişime sahip bir binada dikkate alınmalıdır.
9.2.1 Sandalye
Vagondaki sandalye; kullanıcı için güvenli bir destek sağlayacak şekilde düzenlenmesi için bir oturma yeri,
sırt dayama yeri, kol koyma yeri/yerleri [veya kavrama/kavramalar] ve bir ayak koyma yeri içermelidir. Sırt
dayama yerinin üstü oturağın yüzeyi üzerinden 300 mm’den daha az bir yükseklikte olmamalıdır. Ayak
koyma yerleri katlanabilir olmalıdır.
Ayak koyma yerinin yüzeyi kaymayan malzeme ile kaplanmalıdır.
Not 1 – Uygun olarak oturak ve kol koyma yeri/yerleri [veya kavrama/kavramalar] kullanımda olmadığında
katlanacak şekilde düzenlenebilir.
Not 2 – Sandalye, (dönme gibi) hareket edebilmelidir.
Sandalye herhangi bir inişte, normal konumda durağan iken, zemin üzerinden ayak koyma yerinin yüzeyinin
yüksekliği 200 mm’yi geçmemelidir. Zemin seviyesi üzerinden bir basamak veya inişten sandalyeye oturmak
isteniyorsa, bu durumda 200 mm’lik ölçme bu noktadan yapılmalıdır.
Bir güvenlik kemeri veya diğer tutma elemanı için destek bağlanmalıdır. Kamusal şartlarda, bir güvenlik
kemeri veya diğer tutma elemanı bağlanmalıdır.
9.2.2 Kayan veya dönen oturaklar

Kayan veya dönen oturaklara sahip merdiven tipi asansörler; oturak tamamen işlevsel konumda olmadıkça
bir güvenlik bağlantı mekanizmasıyla işletilmemelidir. Bu tip oturaklar; serbest bırakılabilen mekanik kilit veya
eşdeğer mekanizmalarla hareketlerinin aşırı uçlarında emniyet altına alınmalıdır.
9.2.3 Hassas kenarlar ve yüzeyler

9.2.3.1 Hassas kenarlar ve yüzeyler aşağıdaki gibi yerleştirilmelidir:
a) Ayak koyma yerinin üst kenarına,

b) Zeminden ayak koyma yerinin alt tarafına olan mesafe 120 mm’den az ise, ayak koyma yerinin alt-yüzeyine,
24
c) Zeminden katlanmış ayak koyma yerinin alt tarafına olan mesafe 120 mm’den az ise, katlandığında
ayak koyma yerinin alt tarafına,
d) Raya bitişik vagon yapısının üst kat ve alt kat yüzeylerine,
e) Zemine olan mesafe 120 mm’den az ise vagonun altına.
Not – Hassas kenarlar ve hassas yüzeyler için ilave kılavuz ISO 13854’te verilmiştir.
9.2.3.2 İlave koruma için ihtiyaca ayrıca önem verilmelidir (örneğin, ray uç noktalarındaki gibi tüm sabit
dayanaklar arasında).
9.2.3.3 Herhangi bir hassas kenar ve hassas yüzeyin işletimi, vagonun çalıştığı yönde, motor ve fren güç
kaynağında bir durdurma başlatmalıdır. Bu husus, güvenlik bağlantısı veya güvenlik devresinin kullanımı ile
elde edilmelidir. Uygun olduğunda, engelin ortadan kaldırılmasını sağlamak için hareketin karşı yönündeki
kontrollerin işletimi mümkün olmalıdır.
9.2.3.4 Esnekliğin sağlanması veya hassas kenar veya yüzeyin işleminin tamamlanmasına önem verilmelidir.
9.2.3.5 Herhangi bir hassas kenarın işletimi için gereken ortalama kuvvet her bir uçta ve orta noktadaki
ölçmelerin ortalaması olarak 30 N’u geçmemelidir.
Çapraz olarak iki karşıt köşede ve merkez noktasında ölçüldüğünde, herhangi bir hassas yüzeyin işletimi için
gereken ortalama kuvvet aşağıda verilen değerleri geçmemelidir:
a) 0,15 m2’ye eşit veya daha az bir alana sahip yüzeyler için 50 N,
b) 0,15 m2’den büyük alana sahip yüzeyler için 100 N
‘u geçmemelidir.
Mümkün olan yerde, kullanıcı veya diğer kişilerle temas edebilen vagonun diğer herhangi bir parçası uygun
olarak şekillendirilmeli, takviye edilmeli veya korunmalıdır.
9.3 Ayakta durma platformuna sahip vagon

9.3.1 Ayakta durma platformları
Ayakta durma platformları kamusal şartlarda kullanım için uygun değildir.
Ayakta durma platformu en az 325 x 350 mm’lik bir temel büyüklükte olmalıdır. Hareket ederken, binerken
veya inerken kullanıcı için kavramalar ve destekler ile birlikte sağlanmalıdır.
Platformun yüzeyi kaymayan malzeme ile kaplanmalıdır.
Uygulanabildiği durumda, Madde 9.2’de verilen kurallar uygulanmalıdır.
9.3.2 Bariyer kolu

Bir bariyer kolu, platformun seviyesi üzerinde 900 mm ile 1100 mm aralığında asgari yükseklik ile birlikte
ayakta durma platformunun alt kenarını korumak için bağlanmalıdır.
Bariyer kolu uzatılmış konumda olmadıkça, kontroller çalışmaması gereken kullanıcı için sağlanmalıdır.
9.3.3 Zemin seviyesi üzerindeki yükseklik

Merdiven tipi asansör herhangi bir inişte normal konumda durağan iken, zemin üzerinden ayakta durma
platform yüzeyinin yüksekliği 200 mm’yi geçmemelidir.
Zemin seviyesi üzerinden bir basamak veya inişten ayakta durma platformuna çıkmak isteniyorsa, bu
durumda 200 mm’lik ölçme bu noktadan yapılmalıdır.
Bir güvenlik kemeri veya diğer tutma elemanı için destek bağlanmalıdır. Kamusal şartlarda, bir güvenlik
kemeri veya diğer tutma elemanı bağlanmalıdır.
Not – Boşluğu korumak gerekli ise; platform, bariyer ve donatılmış ise oturacak yer ve kol dayama yeri/yerleri
veya kavrama/kavramalar uygun olarak, kullanımda olmadığında katlamak için düzenlenmelidir.

a) Ayakta durma platformunun üst kenarına,
25
b) Ayakta durma platformunun alt-yüzeyine,

c) Zeminden katlanmış ayakta durma platformun alt tarafına olan mesafe 120 mm’den az ise,
katlandığında ayakta durma platformunun alt tarafına,
d) Raya bitişik vagon yapısının üst kat ve alt kat yüzeylerine,
e) Zemine olan mesafe 120 mm’den az ise vagonun altına.
9.3.4.2 İlave koruma için ihtiyaca ayrıca önem verilmelidir (örneğin, ray uç noktalarındaki gibi herhangi sabit
9.3.4.3 Herhangi bir hassas kenar ve hassas yüzeyin işletimi vagonun çalıştığı yönde motor ve fren güç
kaynağında bir kesme başlatmalıdır. Bu husus, güvenlik bağlantısı veya güvenlik devresinin kullanımı ile
9.3.4.4 Esnekliğin sağlanması veya hassas kenar veya yüzeyin işleminin tamamlanmasına önem
verilmelidir.
9.3.4.5 Herhangi bir hassas kenarın işletimi için gereken ortalama kuvvet her bir uçta ve orta noktadaki
ölçmelerin ortalaması olarak 30 N’u geçmemelidir.
Çapraz olarak iki karşıt köşede ve merkez noktasında ölçüldüğünde, herhangi bir hassas yüzeyin işletimi için
gereken ortalama kuvvet aşağıda verilen değerleri geçmemelidir:
a) 0,15 m2’ye eşit veya daha az bir alana sahip yüzeyler için 50 N,
b) 0,15 m2’den büyük alana sahip yüzeyler için 100 N
‘u geçmemelidir.
9.4 Tekerlekli sandalye platformuna sahip vagon

9.4.1 Platform zemini
Platform zemini kaymayan malzemeden yapılmalıdır.
9.4.2 Platform büyüklüğü

Tavsiye edilen azami platform büyüklüğü; genişlik için 900 mm ve uzunluk için 1250 mm’dir.
Kamusal erişime sahip binalarda, asgari platform büyüklüğü genişlik için 750 mm ve uzunluk için 900 mm’dir.
Yukarıda verilen boyutlar rampaları içermez. Azami 50 mm’ye kadar tırabzan çıkıntıları platform boyutlarını
azaltıcı olarak dikkate alınmamalıdır.
9.4.3 Katlanan platformlar

Katlanan platformlar kazara düşmeye karşı korunmalıdır. El ile çalıştırılan katlanan platformlar denk olmalıdır
(Ayrıca Madde 9.4.6’ya bakılmalıdır).
9.4.4 Rampalar ve ayak korumaları

9.4.4.1 Rampalar tüm platform erişim kenarlarına bağlanmalıdır. Rampalar aşağıda verilenlerden büyük
olmayan bir eğime sahip olmalıdır. 15 mm yüksekliğe kadar olan bir basamağa herhangi bir rampanın önde
gelen kenarında tüm platformlarda izin verilebilir. Rampa eğimleri aşağıda verilenlerden fazla olmamalıdır:
a) 50 mm’ye kadar olan düşey yükselişte 1:4,

b) 75 mm’ye kadar olan düşey yükselişte 1:6.
9.4.4.2 Tüm rampaların yüksekliği; rampa kaldırılmış konumda iken katlanmamış platformun üzerinde asgari
100 mm olmalıdır.
9.4.4.3 Platformun erişilemeyen kenarları, katlanmamış platform yüzeyinin üzerinden asgari 75 mm’lik bir
yüksekliğe sahip kaymaya karşı koruyucular tarafından korunmalıdır.
26
9.4.4.4 Çukurlara sadece özel meskenlerde izin verilir. Azami derinlik 100 mm olmalıdır. Çukurun kenarları
ile platform arasındaki açıklık 20 mm’den büyük olmamalıdır.
9.4.5 Platform kenar koruması

9.4.5.1 Merdiven tipi asansör rayına bitişik platformun kenarı, katlanmamış platform yüzeyi üzerinden asgari
1000 mm’lik yüksekliğe çıkarılmış katı yapı olmalıdır. Katı yapı, platform kenarının tüm uzunluğu için
arttırılamazsa, platformun kalan kısmı Madde 9.4.4.3’e uygun olarak korunmalıdır.
Katlanmamış platformun yüzeyi üzerinden 800 mm ile 1000 mm aralığında yerleştirilen bir tırabzan; bu katı
platform kenarına tutturulmalıdır Tırabzan; kullanıcılar için uygun bir el tutma sağlayacak şekilde vagon
kenar panelinden asgari 30 mm’lik mesafe ayrılmalıdır.
9.4.5.2 Platformun diğer kenarları aşağıda gösterildiği şekilde korunmalıdır:

a) Tüm merdiven tipi asansörlerde bir bariyer kolu platformun alt kat ucunu korumalıdır. İlave olarak,
kavisli kılavuz raylarına sahip merdiven tipi asansörlerde ve tüm merdiven tipi asansörlerde platformun
merdiven ucu basamak çıkıntısı hattı üzerinden 300 mm’den daha fazla bir yükseklikte olduğu
durumda, bariyer kolları platformun üst ve alt uçlarını ve en az bitişik kenarın yarısını korumalıdır.
b) İstisna olarak platform ile 100 mm veya daha az merdiven mahfazası arasındaki bir açıklığa sahip düz
merdivenlerde, merdiven tipi asansör katı kenar panelinden karşıt köşedeki bariyer kol koruması ihmal
edilebilir.
c) Bitişik bariyer kolları arasındaki aralıklar 80 mm’den az olmamalıdır.
d) Katlanmamış platformun üzerindeki bariyer kolu yüksekliği 800 mm ile 1000 mm aralığında olmalıdır.
9.4.5.3 Gerekli olduğu durumda, bariyer kolları denk olmalı veya kontrolsüz harekete karşı benzer şekilde
korunmalıdır.
9.4.6 Bariyer kolları, rampa güvenlik anahtarları ve kilitler

9.4.6.1 Aşağıda verilen koşullar sağlanmadıkça, merdiven tipi asansörün çalışmasını engellemesi gereken
güvenlik anahtarları ile donatılmalıdır.
a) Katlanmamış platform ile birlikte, tüm bariyer kolları uzatılmalı ve rampalar tamamen kaldırılmalı,
b) Katlanmış platform ile birlikte, tüm bariyer kolları katlanmalı, bu konumda rampalar uygun ve emniyetli
olarak yerleştirilmelidir.
9.4.6.2 Üst bariyer kolu hariç tüm bariyer kolları ve rampalar; platformun iniş seviyesinden ray boyunca
azami 150 mm’lik uzatılan ilgili kilit açma bölgesi içinde bulunduğu durum hariç olmak üzere platformun
katlanmadığı durumda otomatik ve mekanik olarak uzatılmış konumdaki bariyer kolunu ve kaldırılmış
konumdaki rampayı kilitleyen bir kilitleme tertibatı ile birlikte sağlanmalıdır.
Kilitleme bileşeni; yerçekimi, bir sürekli mıknatıs, kılavuzlu bir sıkıştırma yayı veya eşdeğer pozitif
mekanizmalarla yerinde tutturulmalı ve istemeyerek serbest bırakılmamalıdır.
Kilit açma bölgesinin dışında iken platform katlanmamış konumda olduğunda, bariyer kolları uzatılmalı,
rampalar kaldırılmalı ve bunların kilitleri pozitif olarak birbirine geçmelidir. Kilidin serbest bırakılması
amaçlanan serbest bırakma mekanizmasının hareketi sayesinde mümkün olmalıdır.
Bu husus, sadece kilidin platformdan el ile serbest bırakılması ile veya acil durumda kullanım için amaçlanan
bir alet veya eşdeğer tertibatın kullanılması ile iniş için mümkün olmalıdır.
Pozitif ve mekanik olarak çalışan elektrik güvenlik bağlantılarının bir düzenlemesi bu kilidin doğru
bağlanmasını onaylamalı ve merdiven tipi asansörün kilit açma bölgesinin sonuna ulaştığı zamana kadar kilit
tutturulmamış ise merdiven tipi asansörün çalışmasını engellemelidir.

a) Tekerlekli sandalye platformunun üst kenarına,
b) Tekerlekli sandalye platformunun alt-yüzeyine,
c) Zeminden katlanmış platformun alt tarafına olan mesafe 120 mm’den az ise, katlandığında tekerlekli
sandalye platformunun alt tarafına,
27
d) Zemine olan mesafe 120 mm’den az ise vagonun altına.
9.4.7.2 İlave koruma için ihtiyaca ayrıca önem verilmelidir (örneğin, ray uç noktalarındaki gibi herhangi sabit
9.4.7.3 Herhangi bir hassas kenar ve hassas yüzeyin işletimi vagonun çalıştığı yönde motor ve fren güç
kaynağında bir kesme başlatmalıdır. Bu husus, güvenlik bağlantısı veya güvenlik devresinin kullanımı ile
9.4.7.4 Esnekliğin sağlanması veya hassas kenar veya yüzeyin işletiminin tamamlanmasına önem
verilmelidir.
9.4.7.5 Herhangi bir hassas yüzeyin işletimi için gereken kuvvet her bir uçta ve orta noktadaki ölçmelerin
ortalaması olarak 30 N’u geçmemelidir.
Herhangi bir hassas yüzeyin işletimi için gereken ortalama kuvvet aşağıda verilen değerleri geçmemelidir:
a) 0,15 m2’ye eşit veya daha az bir alana sahip yüzeyler için 50 N
b) 0,15 m2’den büyük alana sahip yüzeyler için 100 N.
‘u geçmemelidir.
9.4.8 Platformun menteşeli harekete geçiricisi

Tekerlekli sandalye platformu veya bariyer kolları menteşeli harekete geçiricisi güç tahrikli mekanizmalar
tarafından ise, bu bileşenleri el ile katlamak ayrıca mümkün olmalıdır (örneğin, elektrik ve mekanik arıza
olması durumunda merdiven tipi asansörün diğer kullanıcılar için temizlenme amacı ile).
9.4.9 Bariyer kolları, rampalar ve kilitler

Bariyer kolları, rampalar ve kilitler herhangi bir noktada herhangi bir yönde uygulanan 300 N’luk bir kuvvete
kalıcı deformasyon olmadan dayanmalıdır. İlave olarak, bariyer kolları platform genişliğinin merkez hattında
yatay olarak uygulanan 1000 N’luk bir kuvvete dayanmalıdır.
9.4.10 İniş kontrol konumları

İniş kontrol konumlarındaki operatör hareketin tüm noktalarında platformu doğrudan göremiyorsa, iniş
kontrollerinden katlanmamış konumda platformu çalıştırmak mümkün olmamalıdır.
9.4.11 Katlanır oturak

Kamusal erişime sahip merdiven tipi asansörlerde, katlanır oturağın bağlantısına ait kural dâhil edilmelidir.
10 Deneme, muayene ve hizmet

10.1 Kurulumdan sonra deney ve inceleme
10.1.1 Hemen kurulumun tamamlanması üzerine ve hizmete sokulmadan önce, merdiven tipi asansörler
Ek B’ye uygun olarak imalatçı veya aracıların adına kalifiye bir personel tarafından eksiksiz incelemeye ve
deneye tabi tutulmalıdır.
10.1.2 Ek B’de listelenen yerinde ve yer dışındaki tüm denetimlerin en az tüm bilgi ve sonuçlarını beyan
eden bir deney ve inceleme sertifikası oluşturulmalıdır.
10.1.3 Merdiven tipi asansör aşağıda gösterildiği gibi elektriksel deneylere bağlı olmalıdır:
a) Alçak-gerilim devrelerindeki deneyler için 500 V d.a.’yı geçmesine gerek duyulmayan deney gerilimi
hariç olmak üzere, çalışma geriliminin iki katından az olmayan bir a.a. gerilimi (bir a.a. beslemesinin
k.o.k. değeri), yalıtım direncinin ölçümü için uygulanmalıdır.
İletkenler arasındaki ve iletkenler ile toprak arasındaki yalıtım direnci asgari aşağıdakiler sağlanarak
1000 Ω/V’tan büyük olmalıdır:
28
- Güç devreleri ve elektrik güvenlik tertibatlarını içeren devreler için 500 kΩ veya
- Diğer devreler için 250 kΩ.
Güvenlik veya tahrikli motor devresinin bölümünü biçimlendirmeyen kontrol elektronikleri deney
sırasında ayrılabilir.
b) 40 V’tan fazla olmayan bir deney gerilimi uygulandığında, herhangi bir erişilebilir metal parça ile ana
toprak ucu (veya yalıtımlı devrelerde toprak) arasındaki direnç 0,5 Ω’u geçmemelidir.
Yukarıdaki ifadeye alternatif olarak, güvenlik devresi platform üzerinde ve her bir ray ucunda topraklanmış
ise, güvenlik devresini koruyan devre kesici veya sigortanın harekete geçtiği veya attığı kontrol edilmelidir.
SELV-korumalı devreler için, IEC 60364’ün ilgili bölümlerinin kurallarına dikkat edilmelidir.
10.1.4 Aşırı hız önleyicinin doğru çalıştırma hızını (veya hidrolik sistemlerde, boru kırılma vanası) ve beyan
yükü ve hızındaki güvenlik tertibatının doğru işlevini doğrulamak için deneyler gerçekleştirilmelidir. Bu
deneyler, tesis dışında gerçekleştirilebilir. Güvenlik tertibatı deneyi tesis dışında gerçekleştirilirse, güvenlik
tertibatındaki ilave bir işlevsel deney kurulum sırasında yerinde gerçekleştirilmelidir, fakat bu deneyin tam
yükte olmasına ihtiyaç yoktur.
10.1.5 Deneyden sonraki tüm sertifikaların kopyaları, devretme, denetim ve hizmet en az 10 yıllık bir süre
için tedarikçi tarından yazılı olarak tutulmalı ve müşteri temsilcisinin isteği üzerine veya müşteri için
sağlamalıdır.
10.2 Periyodik incelemeler, deneyler ve servis

10.2.1 Periyodik inceleme ve hizmet ve tertibatın takip eden deneye tabi tutulması hakkında kılavuz
müşteriye sağlanmalıdır.
10.2.2 Madde 10.2.1’de verilen bu kılavuzda; merdiven tipi asansörlerin rutin bakım ihtiyacı hakkında öneme
sahip iyi durumda ve çalışma durumunda olmasının sağlanması gerektiği ve tavsiye edilen bakım aralıkları
aşılırsa kullanıcı yaralanması veya donanımda hasar riski oluşacağı hakkında tavsiyeler yer almalıdır.
11 Teknik literatür
Tedarikçi makinenin tesis edildiği ülkenin dilinde/dillerinde yazılmış teknik literatürü merdiven tipi asansörün
sahibine sağlamalıdır.
Not – İlave diller için ihtiyaç bir karar sorunudur ve mecburi değildir.
Teknik literatür uygun olduğu takdirde asgari olarak aşağıdaki bilgileri içermelidir:
a) Makinenin sahibi veya kullanıcının ismi ve adresi,

b) İmalatçı ve tedarikçinin ismi ve adresi,
c) Kurulum yılı,
d) Seri numarası,
e) Kilogram cinsinden beyan yükü,
f) Tüm işletme talimatları,
g) Tüm gerekli tanıtma etiketleri ile birlikte elektriksel bağlantıları ve bileşenleri gösteren TS IEC
60617’nin ilgili bölümlerine uygun olarak bir elektrik devresi kablo şeması (Madde 8.9.3),
h) Kaldırma platformunun doğru ve güvenli kullanımında müşteri ve/veya kullanıcının almış olduğu uygun
talimat ve gösterime ait onay,
i) Kamusal erişime sahip binalarda tüm kazalar, bakım detayları, muayene ve makineye ilişkin tüm
büyük değişiklik raporları için bir teknik kayıt (Not)
j) Rutin denetim ve servis için tavsiye edilen aralıklar,
k) Acil durum veya arıza durumunda temasa geçilecek kişi/kişilerin ismi, adresi ve telefon numaraları.
Not – Özel erişime sahip binalarda rutin denetim ve servis için şirket yetkilisi dışındaki korunması gereken
bu tip kayıtlar için izin verilebilir.
29
12 Etiketler, notlar ve işletme talimatları

12.1 Genel
Madde 12.2’de listelenen bilgi, işletme talimatları vb. gösterilmelidir. Metin okunaklı, kolayca anlaşılabilir ve
uygulanabilir olduğu durumda ISO 4190-5’e uygun olmalıdır. Açıklamalardaki harflerin yüksekliği, büyük
harfler için10 mm ve küçük harfler için 7 mm’den az olmamalıdır. Açıklamalar, merdiven tipi asansörün tesis
edildiği ülkenin diline uygun olarak yazılmalıdır.
Ulusal yasalar tarafından gerektiği durumda, ISO 3864’e uygun güvenlik işaretleri ilgili bildirimler
kullanılmalıdır.
Göstergeleri ve sembolleri taşıyan etiketler vb., yerine doğru olarak sabitlenmeli ve yırtılmaya dayanıklı
malzemeden yapılmalıdır.
Uygun olduğu durumlarda, dokunulabilir ve işitilebilir bilgilerin sağlanması için gereken önem gösterilmelidir.
12.2 Gösterilmesi gereken bilgiler

12.2.1 Vagon
Aşağıdaki asgari bilgileri taşıyan notlar vagonda gösterilmelidir:
a) Bir kişi veya tekerlekli sandalyedeki bir kişi için kilogram cinsinden ifade edilen beyan yükü,
b) Tedarikçinin ismi ve seri numarası
Tipik yük levhalarına ait örnekler için Şekil 6’ya bakılmalıdır.
12.2.2 İşlev tertibatları

Merdiven tipi asansörün çalışmasını kontrol eden tüm tertibatların işlevi tanımlanmalıdır.
12.2.3 Acil durum alarm tertibatı

Madde 8.16’da belirtilen bir acil durum alarm tertibatı sarı renkli olmalı ve bir zil sembolü ile tanımlanmalıdır
(IEC 60417-2:1998’de sembol No. 5013). İlave olarak “MERDİVEN TİPİ ASANSÖR ALARMI” göstergesini
taşımalıdır.
12.2.4 Engelli kişilerin sembolü

Kamusal erişime sahip merdiven tipi asansörlerde, bir Uluslar arası Erişim Sembolü (ISA) (ISO 7000:1989’un
Sembol No. 0100) her bir iniş seviyesinde gösterilmelidir. Sembolün yüksekliği 50 mm’den az olmamalıdır.
12.2.5 Acil durumda el ile çalıştırma

12.2.5.1 Madde 7.3.1’e uygun olarak adım adım detaylandırılan acil durum el ile işletme talimatları, belirgin
bir konumda el sargı mil yuvasında veya uygun olarak makine mahfazasında gösterilmelidir.
12.2.5.2 Platformun hareketinin yönünü gösteren, Şekil 3’te gösterildiği gibi bir yön etiketi, el sargı mil
yuvasında veya sargı tutamağında belirgin bir konumda sıkıştırılmalıdır.
12.2.5.3 Hidrolik olarak çalışan kaldırma platformları için, aşağıdaki göstergeyi taşıyan bir not el ile alçaltma
vanasına bitişik olarak gösterilmelidir.
“TEHLİKE - Acil durum alçaltma vanası”
12.2.6 Ana şalter tarafından işletim

Kamusal erişime sahip merdiven tipi asansörlerde, merdiven tipi asansöre ait ana güç kaynağı için şalter
tanımlanmalıdır.
Hidrolik olarak çalışan kaldırma platformları için şalter tanımlaması, ayrıca aşağıdaki göstergeyi taşımalıdır:
“Sadece platform en alt seviyede iken kapatılmalıdır.”
12.3 İşletim talimatları

Kullanıcılara yardımın mevcut olmadığı durumlarda; yerel erişime sahip merdiven tipi asansörlerde, ayrıntılı
işletim talimatları sağlanmalıdır.
30
Not – A noktası, hız hesaplaması için referans noktasıdır.
Şekil 1 - Tekerlekli sandalye ve ayakta duran kullanıcı için referans noktası
31
Ölçüler mm’dir.
Not 1 – A noktası, hız hesaplaması için referans noktasıdır.
Not 2 – Oturma ve ayakta durma işlevinin birleştirildiği merdiven tipi asansörler için Şekil 1 kullanılmalıdır.
Not 3 – A noktasında ölçüldüğünde merdiven tipi asansörün hızı hareketin herhangi bir noktasındaki azami
beyan hızını geçmemelidir.
Şekil 2 – Oturan kullanıcı için referans noktası
Şekil 3 - Tipik yön etiketine ait örnek (el sargısı)
32
Açıklama
1 Yalıtım transformatörü
2 Ana kaynak
3 Kontrol devresi
Şekil 4 - Kontrol devre kaynağı
33
a) a.a. şarj bağlantıları
b) d.a. şarj bağlantıları
Açıklama
1 Arttırılmış a.a. – d.a. dönüştürücü
2 Arttırılmış d.a. – d.a. dönüştürücü
3 Kontrol devresi 60 V azami
4 Nota bakılmalıdır.
5 Şarj bağlantıları
Not – Batarya kaynağının negatif kenarını gösteren sembol merdiven tipi asansörün şasesine
bağlanır.
SELV-korumalı şarj devrelerinde topraklama gerekli değildir.
Şekil 5 - Bataryadan çalıştırılan merdiven tipi asansörler için şarj kaynağı
34
Şekil 6 - Yük levhalarına ait örnekler
35
Ölçüler m’dir.
a) Ayakta duran kullanıcı b) Oturan kullanıcı
c) Tekerlekli sandalyedeki yolcu
Açıklama
1 Kaldırma yolu yüksekliği
2 Yüksek eğim açısında gereken asgari açıklık boyutu
3 Merdiven tipi asansör yolunun genişliği
4 Platform
5 Ayak koyma yeri
—.—.— Net merdiven tipi asansör yolunun sınırlaması.
Not – Gösterilen boşluk payı boyutları merdiven tipi asansör yolunun tüm genişliği boyunca elde edilir.
Şekil 7 – Asgari açıklık boyutları
36
Ek A
(Bilgi için)
Uygun merdiven tipi asansörlerin seçimi ve satın alımındaki kılavuz
Bu kılavuz, uygun bir merdiven tipi asansörün seçimine yardım etmek için verilmiştir. Bu kılavuz, alıcılara ve
yüklenicilere dikkat etmeleri gereken ilave etkenleri hatırlatır.
A.1 Merdiven tipi asansörün seçimi

A.1.1 Uygunluk
A.1.1.1 Güç tahrikli bir merdiven tipi asansör seçilirken, kullanıcı ihtiyaçlarının ileride değişeceği ihtimali
dikkate alınmalıdır.
A.1.1.2 Tahmin edilebilen azami yükü taşıyabilen, beyan yüküne sahip bir merdiven tipi asansör seçilmelidir.
A.1.1.3 Kullanıcının/kullanıcıların oturarak, ayakta durarak veya tekerlekli sandalyede oturarak merdiven tipi
asansörde güvenli bir şekilde taşınması sağlanmalıdır.
A.1.1.4 El ile veya otomatik işletimin; kapılar, bariyerler veya menteşeli platformlar gibi tertibatlar için isteğe
bağlı olarak mevcut olduğu durumda, kullanıcı için hangi tercihin daha uygun olduğu dikkate alınmalıdır.
A.1.2 Kontrol (işletme) tertibatları
A.1.2.1 Farklı maluliyetlere sahip kullanıcılara uygun olan işletme kontrollerinin konumu, tipi ve sayısı dikkate
alınmalıdır.
A.1.2.2 Bir anahtarlı şalter, elektronik kart veya benzer mekanizmaların yetkili kullanıcıları için merdiven tipi
asansörün kullanımının sınırlandırılmasının gerekli olup olmadığına dikkat edilmelidir.
A.1.3 Merdiven tipi asansörün konumu

Merdiven tipi asansörün önerilen konumunun uygunluğu kontrol edilmelidir. Örneğin, aşağıdakiler kontrol
edilmelidir:
a) Kurulum, binanın içinde ve etrafında normal etkinlikleri engellememeli,

b) Bölge konumu ve önerilen destek yapısı merdiven tipi asansörü desteklemek için yeteri kadar kuvvetli olmalı,
c) Gerektiği durumda, uygun tekerlekli sandalye manevra boşluğu hizmet verilen her bir iniş seviyesinde
mevcut olmalı,
d) Dış etkilere karşı koruma sınıfı amaçlanan uygulama için yeterli olmalıdır.
A.1.4 İş çevrimi
Saatte beklenen azami sefer sayısı müşteri tarafından belirlenmeli ve tedarikçiye bildirilmelidir.
A.2 Güç kaynağı ve aydınlatma

Uygun bir güç kaynağı bulunmalıdır.
Uygun aydınlatmanın, yükseltilmiş girişlerin yakınındaki inişlerde bulunmalıdır.
A.3 İşletme/acil durum talimatları

Kullanıcı, merdiven tipi asansörün çalışması ve güvenli kullanımı hakkında aşağıda belirtilenlerle
bilgilendirilmelidir:
- Bozulma durumunda, doğru acil durum çalışma prosedürü hakkında talimat ve

- Acil servis için temas kurulacak kişilerin isimleri, adresleri ve telefon numaraları.
A.4 Bakım
Müşterinin, merdiven tipi asansörün incelenmesi, deneye tabi tutulması ve onarımı için kurallar ve ilgili tüm
ulusal düzenleyici kurallar hakkında bilgilendirilmelidir.
A.5 Alarm sistemi

Merdiven tipi asansörün yakın konumu ötesinden, güvenilir bir yardımcı veya çağırma yardımı uyaracak
şekilde bir alarm sistemi sağlanmasının istenebilirliğine önem verilmelidir.
37
Ek B
(Bilgi için)
Servis öncesi inceleme ve deneye tabi tutma için tavsiyeler
Merdiven tipi asansörün bu standarda uygunluğu için incelenmesi tavsiye edilir. Kontroller; merdiven tipi
asansörün aşağıda verilenleri sağlamak için hizmete sokulmasından önce gerçekleştirilmelidir:
a) Tüm kontrol ve işletme aygıtları doğru olarak çalışmalı,

b) Tüm bariyerler, rampalar, kilitler, menteşeli platformlar ve benzer aygıtlar doğru olarak çalışmalı,
c) Tüm elektrik güvenlik bağlantıları ve tertibatları doğru olarak çalışmalı,
d) Asılma elemanları ve bağlanıları yeterli ve sıralı olmalı,
e) Asılma halatı/zincir deneyi onay belgesi mevcut olmalı ve sıralı olmalı (deney onay belgesinde güvenli
çalışma yükü ve asgari kırılma yükü belirtilmelidir),
f) Çevreleyen yapıya ait doğru açıklık boyutları kaldırma platformunun tüm hareketi boyunca korunmalı,
g) Motor ve kontrol devrelerinin yalıtım direnci (elektronik bileşenlerin bağlantılarının kesilmesinin
gerektiği durumda) Madde 10.1.3 a)’ya uygun olmalı,
h) Merdiven tipi asansörün erişilebilen tüm metal parçaları ve ana toprak ucu arasındaki elektriksel
koruyucu yolun direnci Madde 10.1.3 b)’ye uygun olmalı;
i) Şehir şebekesi besleme bağlantısının kutbu doğru olmalı,
j) Madde 6, Madde 7.13.6 ve Madde 10.1.4’e uygun olarak aşırı hız önleyici (ve hidrolik sistemlerde
kırılma vanası) ve güvenlik tertibatı doğru olarak işlevini yerine getirmeli,
k) Acil durum/el ile işletme için mekanizma doğru olarak çalışmalı,
l) Etkin hale getirildiğinde alarm tertibatı (yerleştirilmiş ise) doğu olarak çalışmalı,
m) Tüm bildirimler vb. doğru olarak gösterilmelidir.
İlave olarak, aşağıdakiler ölçülür ve kaydedilir:
- Deney sırasındaki güç kaynağı gerilimi,

- Deney sırasındaki elektrik kontrol gerilimi,
- Hareketin her iki yönünde beyan yükünü taşırken motor işletme akımı (Not),
- Aşırı yük koruma sağlanan motor tipi,
- Motor aşırı yük tertibatı için motor iniş akımı ve açtırma zamanı,
- Hareketin her iki yönünde beyan yükünü taşırken, merdiven tipi asansörün durma mesafesi (Not),
- Motor geri çevirme zaman gecikmesi.
Not – Tam yükteki çalışma akımı ve durma mesafesinin ölçümü montaj yerinin dışında gerçekleştirilmelidir.
38
Ek C
(Bilgi için)
Özel olarak ayarlanmış işletme tertibatlarının, anahtarların ve
algılayıcıların tedariki ve kullanımı için tavsiyeler
C.1 İşletim tertibatları
C.1.1 Merdiven tipi asansörlerin çalışmasının; yaygın olarak kullanılan düğmeler, kumanda kolları veya
benzer tertibatların kullanıcının maluliyetinden dolayı uygun olmadığı durumlar hariç olmak üzere bu
tertibatlar mekanizmasıyla olması tavsiye edilir.
C.1.2 Bu gibi durumlarda, çalışma tertibatının yerleşimi, (bir duvarda, tekerlekli sandalyede, asılı olarak vb.)
kullanıcı tarafından hatalı kullanımı asgariye indirilecek şekilde olmalıdır.
C.1.3 Kullanılan anahtarların/tertibatların çalışma tipine bakılmaksızın, bir açma/kapama güvenlik anahtarı
Madde 8.15.5’e uygun olarak kaldırma platformu üzerine yerleştirilmelidir. Özellikle ayarlanmış anahtarlar
veya uzaktan kontrol edilen ilave durdurma tertibatları da yerleştirilebilir.
C.1.4 Bir takım bağlantıların ön tanımlı bir periyottan daha uzun bir süre için kapalı tutulması
mekanizmasıyla bir hata durumu oluşursa, işletme anahtarlarının çıkış durumlarının elektriksel
olarak/elektronik olarak izlenmesi tavsiye edilir. Bu durumda bir durdurma tertibatı yetkili bir kişi hatayı
düzeltene kadar platformun herhangi bir ilave çalışmasını önleyecektir. Bu tip bir izleme, birleştirmesi tavsiye
edilen bir motor işlem zamanı sınırlayıcısının bir parçası olabilir. Önerilen bir “ön tanımlı periyot” beyan
yükündeki tam yukarı doğru kaldırma hareketi ile azami 30 s’nin toplamı için gereken süre olabilir.
C.2 Özel olarak ayarlanmış anahtarlar

C.2.1 Düşük güç anahtarları, hamlaç ile çalıştırılan anahtarlar ve çekme-kordonları gibi anahtarların
kullanıldığı durumda, tasarım elektrik ve mekanik girişim için bağışıklık platformun kazara çalışmasını
önleyecek şekilde olmalıdır.
C.2.2 (Elektriksel) komutun platform kumandası tarafından alınmasından önce anahtarın 0,5 s’den daha
fazla çalışmasını sağlayan bir tertibat, dokunmatik anahtarlardaki elektrik girişiminin ve mekanik olarak
hassas anahtarların kaza eseri çalıştırılmasının etkilerini asgariye indirmek amacı ile kullanılmalıdır.
C.2.3 Anahtar, anahtarlama işlemini yapmalı ve uygun olduğunda sadece ilave düşük gerilimle
çalıştırılabilmelidir (25 V’tan az).
C.2.4 Madde C.1.3’te bahsedilen durdurma tertibatlarına ilave olarak, gerekli ise bu tip bir anahtar yukarıya
doğru hareketi durdurmak için kullanılabilir. Bu durumda Madde C.2.2 uygulanamaz.
C.2.5 Anahtar, engelli kullanıcı tarafından rahat kullanım için en iyi konuma yerleştirilmelidir.
C.3 Algılayıcılar
Kızıl ötesi, ses ötesi, mikrodalga hareket dedektörleri ve basınca duyarlı döşemeleri platformun kontrolü için
Kullanıcının maluliyeti; ayarlanmış bir anahtarı veya bir uzaktan kontrol tertibatını platformu kontrol etmek
için çalıştıramayacak şekilde ise, bu durumda diğerlerinin yardımı aranmalıdır.
39
Ek D
(Bilgi için)
Kullanımdaki periyodik incelemeler, deneyler ve bakım
D.1 Periyodik incelemeler ve deneyler
Merdiven tipi asansör büyük değişikliklerden sonra veya 6 aylık görev süresi içinde ve daha sonra 12 ayı
geçmeyen aralıklarla, özel dikkat gösterilerek, aşağıdaki özelliklerin etkinliği için incelenmeli ve rapor
edilmelidir
a) Ara kilitleme tertibatları,

b) Elektrikli güvenlik devreleri,
c) Topraklama sürekliliği,
d) Halatlar, zincirler, kramiyer dişliler veya cıvata ve somunlar (uygulanabilir olarak),
e) Sürme birimi ve frenler,
f) Güvenlik tertibatı,
g) Alarm sistemi (bağlı ise)
Yukarıdaki inceleme ile ilgili olarak bir rapor hazırlanmalı, hazırlanan raporun bir kopyası müşteri veya
müşteri temsilcisine verilmeli ve diğer kopya da inceleme yetkilisi tarafından saklanmalıdır.
Her bir incelemede; incelemeyi yapan yetkili kişi, emniyet ve çalışmanın sürekliliğini sağlamak için daha sık
inceleme ve bakım hizmetinin gerekip gerekmediğine dair tavsiyede bulunabilir.
Tespit edilen kusurlar tavsiye edilen onarımı bildiriyorsa ve yapılması gereken onarım periyodu ayrıca
belirtilmelidir.
D.2 Büyük değişikliklerden sonra deney ve inceleme

Merdiven tipi asansörde herhangi bir büyük değişiklik yapılmış ise, Madde 10’da belirtilen işlem
tekrarlanmalıdır.
Güvenliği etkileyen herhangi bir kusur raporlanmış ve acil onarım gerekli ise, merdiven tipi asansör hizmet
dışı bırakılmalı ve kullanıcı bilgilendirilmelidir.
a) Beyan hızının değişimi,

b) Güvenli çalışma yükünün değişimi,
c) Platformun değişimi,
d) Yolun değişimi,
e) Sürme biriminin konumu veya tipinin değişimi,
f) Ara kilitlemelerin, kontrol veya güvenlik devrelerinin değişimi,
g) Herhangi güvenlik duyarlı kenarlar veya yüzeylerin değişimi.
D.3 Bakım
Merdiven tipi asansör ve donanımlarının düzenli çalışma durumunda olmalıdır. Bu sonuç için, yetkili kişi
tarafından düzenli bakım Madde D.1’de belirtilen aynı sıklıkta gerçekleştirilmelidir. Tüm alarm sistem
bataryalarına özel önem gösterilmelidir.
40
Ek E
(Bilgi için)
Başlangıç deneyleri ve incelemeden sonra müşteri/kullanıcı tarafından
kabul onayına ait örnek
Bu kaldırma platformunun müşterisi/kullanıcısı olarak (Seri No. ....................... ),
………………………………….’den doğru ve güvenli kullanımına ilişkin gösterime ait sözlü ve yazılı talimatlar
alınmış ve tamamen anlaşılmıştır.
İmza:
Tarih:
Adres:
41
Ek F
Güvenlik devreleri – Devre tasarımı, bileşen ve devre hata analizi için
kurallar
F.1 Giriş
Merdiven tipi asansörün elektrik elemanının bir takım hatası tahmin edilebilir. Hata analizi sırasında, bazı
hatalar belirli şartlar altında hariç tutulabilir. Bu ek, bu koşulları tanımlar ve bu hataların nasıl giderileceği
hakkında kuralları verir.
F.2 Hata çıkarımları: Şartlar

Çizelge F.1 aşağıdaki ifadeleri göstermektedir:
a) Mevcut elektronik teknolojide kullanılan büyük ve çok olağan bileşenlerin bir listesi, bileşenler “tür”
yoluyla gruplandırılmıştır:
- Pasif bileşenler 1
- Yarı iletkenler 2
- Diğer 3
- Toplanan basılı devreler 4
b) Birtakım tanımlı hata:

- Kesilme I
- Kısa devre II
- Değerin yüksek değere dönüşümü III
- Değerin düşük değere dönüşümü IV
- İşlevin değişimi V
c) Hata çıkarımının olasılığı ve şartları.
Hata çıkarımı için ilk şart; bileşenlerin sıcaklık, rutubet, gerilim ve titreşim alanlarında Uluslar arası
standardlar tarafından belirtilen en kötü durumda bile, genellikle en kötü durum sınır değerlerinde
kullanılması gerektiğidir.
F.3 Tasarım kılavuzları

Tehlike; bir veya birkaç diğer arıza ile birleşen ortak yolun (toprak) yerel kesilmesi ile bir veya birkaç güvenlik
bağlantısının köprülenmesi ihtimalinden meydana gelir. Aşağıdaki tavsiyeler; bilginin, kontrol amaçları,
uzaktan kontrol, alarm kontrolü vb. için güvenlik zincirinden toplandığı durumda tehlikeli durumları önlemek
için verilmelidir:
a) Çizelge F.1’in Madde 3.1 ve Madde 3.6’daki özelliklere uygun olan uzaklıklara sahip devre kartı ve
devreler tasarlanmalıdır.
b) Kaldırma platformu ortak yolu elektronik bileşenlerin arkasından geldiği için bir ortak yol
düzenlenmelidir. Herhangi bir kopma, kontrolün çalışmamasına neden olacaktır. (Kaldırma
platformunun ömrü boyunca elektrik tertibatındaki değişimler tehlikeyi meydana getirir.)
c) Her zaman en kötü duruma dair hesaplamalar yapılmalıdır (……… olursa ne ortaya çıkar?
Kontaktörleri devam ettirmek için muhtemel hataların tüm birleşimleri tarafından meydana gelen akım
yeteri kadar yüksek mi?).
d) Tertibatın giriş elemanları dâhili direncinin koruyucu tertibatlarının güvenli olarak dikkate alınmaması
nedeniyle her zaman dış (elemanın dışında) dirençler kullanılır.
e) Sadece listelenen özelliklere uygun bileşenler kullanılmalıdır.
f) Elektronik aksamlardan geriye doğru gelen gerilim hesaba katılmalıdır. Galvanik olarak ayrılmış
devrelerin kullanımı bazı durumlarda problemleri çözebilir.
g) Tasarım ne şekilde olursa olsun, en kötü durum hesaplamasından kaçınılamayabilir. Değişiklikler veya
ilaveler, kaldırma platformu tesis edildikten sonra yapılmış ise, yeni ve mevcut tertibatı kapsayan en
kötü durum hesaplaması tekrar yapılmalıdır.
h) Çizelge F.1’e uygun olarak bazı hata çıkarımları kabul edilebilir.
i) Kaldırma platformunun çevresi dışındaki hataların dikkate alınmasına gerek yoktur.
Binanın ana güç kaynağından kumanda toplama topraklama çubuğuna (ray) olan topraklama bağlantısının
kesilmesi; kurulumun IEC 60364-5-54’e uygun olarak yapılması şartıyla çıkarılabilir.
42
F.4 Elektronik bileşenler: Hata çıkarımı

Dikkat edilmesi gereken hatalar Madde 8.11.1’de listelenmiştir.
Hata çıkarımı; sadece bileşenlerin karakteristikler, değer, sıcaklık, rutubet, gerilim ve titreşimlerin en kötü
durum sınır değerleri içerisinde uygulanması şartıyla dikkate alınmalıdır.
Çizelge F.1’de:
- Çizelgede hücrelerde yer alan “HAYIR” ifadesi hatanın çıkarılmadığı anlamına gelir; örneğin, bu husus
dikkate alınmalıdır.
- İşaretsiz hücrenin anlamı özdeş hata tipinin önemli olmadığı anlamına gelir.
43
Çizelge F.1 - Hata çıkarımları
Muhtemel hata çıkarımı

Bileşen Yüksek Düşük Şartlar Açıklamalar
Açık Kısa İşlev
değere değere
devre devre değişikliği
değişim değişim
1 Pasif bileşenler
a) Dirençler sadece emaye
veya sızdırmazlık ile
korunan tek katmanlı
sargıdan yapılmış ise, tel
sargılı dirençler için ve
1.1 Sabit direnç
HAYIR a) HAYIR a) uygulanabilir IEC
standardlarına uygun olarak
verniklenmiş veya sızdırmaz
direnç film ve eksenel
bağlantıya sahip film
dirençler için geçerlidir.
1.2 Değişken direnç HAYIR HAYIR HAYIR HAYIR
1.3 Direnç, doğrusal
olmayan NTC, PTC, HAYIR HAYIR HAYIR HAYIR
VDR, IDR
1.4 Kapasitör HAYIR HAYIR HAYIR HAYIR
1.5 Endüktif
bileşenler:
HAYIR HAYIR — HAYIR
– Sargı
– Bileşenler
2 Yarı iletkenler
İşlevdeki değişim, ters
2.1 Diyod, LED HAYIR HAYIR HAYIR akım değerindeki
değişimi ifade eder.
Düşük değere değişim,
Zener gerilimindeki
2.2 Zener diyod HAYIR HAYIR HAYIR HAYIR
İşlevdeki değişim, ters
akım değerindeki
İşlevdeki değişim,
bileşenlerin kendini
2.3 Tristor, Triak,
HAYIR HAYIR HAYIR tetiklemesini veya
GTO
mandallanmasını ifade
eder.
Açık devrenin anlamı
iki temel bileşenden
a) Optik bağlaştırıcının IEC (LED ve foto-
60747-5’e uygun olduğu transistor) birindeki
şart altında çıkarılabilir ve açık devredir.
2.4 Optik bağlaştırıcı HAYIR a) HAYIR
yalıtım gerilimi en azından
IEC 60664-1:1992 Çizelge Kısa devrenin anlamı
1’e uygundur. bu bileşenler
arasındaki kısa
devredir.
Beyan sistem
gerilimine Kurulum
kadar ve beyan için volt
sistem cinsinden
gerilimini içeren gerilime
gerilimden elde dayanan
edilen faz ile tercih
2.4 Optik bağlaştırıcı toprak edilen
arasındaki dürtü serisi
gerilim.
V (k.o.k.) ve Kategori
c.d III
300 4000
600 6000
1000 8000
44
Çizelge F.1 – Devamı
Muhtemel hata çıkarımı

Bileşen Yüksek Düşük Şartlar Açıklamalar
Açık Kısa İşlev
değere değere
devre devre değişikliği
değişim değişim
2.5 Hibrit devreler HAYIR HAYIR HAYIR HAYIR HAYIR
“ve” kapısının “veya”
kapısına dönüşümü vb.
2.6 Tümleşik devreler HAYIR HAYIR HAYIR HAYIR HAYIR
osilasyon için işlev
değişimi.
3 Diğer
a) Kısa devre Madde
3.1 Bağlayıcılar 8.4.2’de tanımlandığı gibi
Uçbirimler HAYIR a) asgari kayıp ve açıklık
Fişler mesafeleri ifadeye bağlı
kalmak şartıyla çıkarılabilir.
3.2 Neon ampul HAYIR HAYIR
Kısa devreler birincil
a), b) Sargılar ve bobin
veya ikincil sargıları
arasındaki yalıtım gerilimi
veya birincil ve ikincil
IEC 60742 ile aynı hizada
bobinler arasındaki
olan şart altında çıkarılabilir
kısa devreleri kapsar.
3.3 Transformatör HAYIR a) b) b) ve çalışma gerilimi canlı uç
ve toprak arasında Çizelge
Değerdeki değişim, bir
6’daki en yüksek muhtemel
sargıdaki kısmi kısa
gerilimdir.
devre tarafından oranın
değişimini ifade eder.
a) Sigorta doğru şekilde
hesap edilmiş ve uygun IEC Kısa devrenin anlamı,
3.4 Sigorta a) standardlarına göre inşa yanmış sigortanın kısa
edilmişse hariç tutulabilir. devre olmasıdır.
a) Madde 8.2’deki kurallara

uyan röle tertibatını
sağlamak şartıyla, sargı ve
bağlantılar arasındaki ve
a)
3.5 Röle HAYIR bağlantılar arasındaki kısa
b)
devreler.
b) Bağlantıların kaynağı
çıkarılamayabilir.
8.5.2’de tanımlandığı gibi
3.6 Baskı devre kartı
HAYIR a) asgari kayıp ve açıklık
(PCB)
mesafeleri ifadeye bağlı
4 Baskılı devre 8.5.2’de tanımlandığı gibi
kartındaki bilşenlerin HAYIR a) asgari kayıp ve açıklık
montajı (PCB) mesafeleri ifadeye bağlı
45
Ek G
(Bilgi için)
Sınırlı/kamusal erişim için farklı kurallara ait özet
Madde
Madde 8.13.3
Madde 8.14.1
Madde 9.1.7
Madde 9.3.1
Madde 9.4.2
Madde 9.4.11
Madde 11 i)
Madde 12.3
46
Kaynaklar
[1] ISO 1219-1, Fluid power systems and components - Graphic symbols and circuit diagrams - Part 1:
Graphic symbols.
[2] ISO 13854, Safety of machinery - Minimum gaps to avoid crushing of parts of the human body.
[3] ISO 9085, Calculation of load capacity of spur and helical gears - Applications for industrial gears.
[4] ISO/TR 9527, Building construction - Needs of disabled people in buildings - Design guidelines.
47

TS Iso 9386 2

Uploaded by

Document Information

Original Title

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

TS Iso 9386 2

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

TÜRK STANDARDI

ICS 91.140.90; 53.020.99; 11.180.10

HAREKET ENGELLİLER İÇİN GÜÇ TAHRİKLİ KALDIRMA

TÜRK STANDARDLARI ENSTİTÜSÜ

Kalite Sistem Belgesi

Türk Standardlarına Uygunluk Markası (TSE Markası)

Standardlar ve standardizasyon konusunda daha geniş bilgi Enstitümüzden sağlanabilir.

TÜRK STANDARDLARININ YAYIN HAKLARI SAKLIDIR.

- Bölüm 1:Düşey kaldırma platformları

Ek F, bu standardın kural bölümünü teşkil eder. Ek A, Ek B, Ek C, Ek D, Ek E ve Ek G sadece bilgi içindir.

8.10 Güvenlik devreleri ............................................................................................................................ 21

Hareket engelliler için güç tahrikli kaldırma platformları - Emniyet,

Anlaşılması açısından tasarımdan bahsedildiğinde; bu husus özellikle elektronik, mikroişlemciler ve bu

Bu durum, aşağıdaki merdiven tipi asansörlerle sınırlandırılmıştır:

Not - Merdiven tipi asansör yolu için mahfaza gerekli değildir.

2 Atıf yapılan standard ve/veya dokümanlar

IEC, ISO, EN Adı Adı

Lifts and service lifts (USA: Elvators

IEC, ISO, EN Adı Adı

3.1 Bariyer kolu

3.5 Zincir çarkı

3.6 Yetkili kişi

3.9 Doğrudan-çalışan kaldırma platformu

3.10 Aşağı-yönlü vana

3.12 Tahrik birimi

3.13 Sürme dişlisi

3.14 Sürme kramiyer dişlisi

3.15 Sürme cıvatası

3.17 Son sınır anahtarı

3.19 Ayak koyma yeri

3.20 Tam-yük basıncı

3.21 Kılavuz ray

3.22 Kılavuz zincir

3.23 Hidrolik merdiven tipi asansör

3.26 Aşırı hız önleyici

3.27 Pinyon dişli

3.29 Güç tahrikli merdiven tipi asansör

3.30 Basınç-emniyet vanası

3.31 Kramiyer dişli

3.32 Beyan yükü

3.33 Beyan hızı

3.34 Sınırlı erişim

3.35 Boru kırılma vanası

3.36 Güvenlik devresi

3.37 Güvenlik bağlantısı

3.38 Güvenlik faktörü

3.39 Güvenlik tertibatı

3.40 Güvenlik somunu

3.41 Güvenlik anahtarı

3.42 Kendini idame ettiren tahrik sistemi

3.43 Hassas kenar

3.44 Hassas yüzey

3.45 Gevşek halat

3.46 Merdiven tipi asansör

3.48 Terminal anahtarı

3.49 Dişli kemer

3.51 Kilit açma bölgesi

4 Merdiven tipi asansörler için genel kurallar

4.2 Tehlikelere karşı koruma

a) Kesme, ezme, yakalama veya aşınma,

4.3 Genel tasarım

4.4 Kuruluma özgü kılavuzların tasarımı

4.5 Bakım, onarım ve muayene için erişim