Professional Documents
Culture Documents
HỆ THỐNG HOÁ CÁC TÁC PHẨM TRUYỆN VIỆT NAM
HỆ THỐNG HOÁ CÁC TÁC PHẨM TRUYỆN VIỆT NAM
NAM
Tác phẩm - Thể loại và Năm
Nội dung Nghệ thuật
Tác giả PTBĐ sáng tác
Chuyện -Truyện truyền kì viết bằng
- Truyện Khẳng định vẻ đẹp tâm hồn
người con chữ Hán; kết hợp các yếu tố
truyền kì. truyền thống của người phụ nữ
gái Nam - Thế kỉ hiện thực và yếu tố hoang
Việt Nam, niềm cảm thương số
Xương 16 đường kì ảo với cách kể
- Tự sự, phận bi kịch của họ dưới chế
chuyện, xây dựng nhân vật
biểu cảm độ phong kiến.
Nguyễn Dữ rất thành công.
Chuyện cũ
trong phủ
Phản ánh đời sống xa hoa vô - Tuỳ bút chữ Hán, ghi chép
chúa Trịnh
độ, sự nhũng nhiễu nhân dân theo cảm hứng sự việc, câu
(Vũ trung - Thế kỉ
- Tuỳ bút của bọn vua chúa quan lại chuyện con người đương
tuỳ bút) 18
phong kiến thời vua Lê chúa thời một cách cụ thể, chân
Trịnh suy tàn. thực, sinh động
Phạm Đình
Hổ
Hình ảnh người anh hùng dân
Hoàng Lê - Thể chí - Tiểu thuyết lịch sử chương
tộc Nguyễn Huệ- Quang Trung
nhất thống Tiểu thuyết hồi viết bằng chữ Hán; cách
với chiến công thần tốc đại phá
chí (hồi 14) lịch sử - Thế kỷ kể chuyện nhanh gọn, chọn
quân Thanh; sự thất bại thảm
18 lọc sự việc, khắc hoạ nhân
hại của quân Thanh và số phận
Ngô gia văn - Tự sự, vật chủ yếu qua hành động
bi đát của vua tôi Lê Chiêu
phái miêu tả và lời nói.
Thống phản nước hại dân.
- Truyện thơ Nôm lục bát.
- Thời đại, gia đình và cuộc đời
- Truyện
của Nguyễn Du. - Ngôn ngữ có chức năng
thơ Nôm - Cuối
Truyện Kiều biểu đạt, biểu cảm và thẩm
thế kỷ
- Tóm tắt Truyện Kiều. mĩ.
- Tự sự, 18 , đầu
Nguyễn Du
miêu tả, 19
- Giá trị hiện thực và giá trị - Nghệ thuật tự sự: dẫn
biểu cảm.
nhân đạo. chuyện, xây dựng nhân vật,
miêu tả thiên nhiên…
Chị em
Thuý Kiều -Tự sự, - Bố cục chặt chẽ, hoàn
- Cuối - Trân trọng ngợi ca vẻ đẹp của
miêu tả, chỉnh; bút pháp ước lệ
thế kỷ chị em Thuý Kiều, dự cảm về
Trích biểu cảm tượng trưng; ngôn ngữ tinh
18-, đầu số phận nhân vật, thể hiện cảm
Truyện Kiều (nổi bật là luyện, giàu cảm xúc; khai
19 hứng nhân văn sâu sắc.
của Nguyễn miêu tả) thác triệt để biện pháp tu từ
Du
Cảnh ngày
xuân
- Tự sự,
miêu tả - TK 18- Bức tranh thiên nhiên, lễ hội Từ ngữ bút pháp miêu tả
Trích
(nổi bật là 19 mùa xuân tươi đẹp, trong sáng. giàu chất tạo hình.
Truyện Kiều
miêu tả)
của Nguyễn
Du
Kiều ở lầu - Tự sự, - TK 18- Cảnh ngộ cô đơn, buồn tủi và Nghệ thuật tả cảnh ngụ tình,
Ngưng Bích biểu cảm, 19 tấm lòng thuỷ chung, hiếu thảo miêu tả nội tâm, sử dụng
miêu tả của Thuý Kiều. ngôn ngữ độc thoại, điệp từ,
Trích (nổi bật là điệp cấu trúc…
Truyện Kiều
biểu cảm)
của Nguyễn
Du
Lục Vân
Tiên Cứu
Kiều - Truyện Khắc hoạ những phẩm chất
Nguyệt Nga thơ Nôm. đẹp đẽ của hai nhân vật: Lục Ngôn ngữ giản dị mộc mạc
- TK 18- Vân Tiên tài ba dũng cảm, mang màu sắc Nam Bộ; xây
Trích truyện - Tự sự, 19 trọng nghĩa khinh tài; Kiều dựng nhân vật qua hành
Lục Vân miêu tả, Nguyệt Nga hiền hậu, nết na, động, cử chỉ lời nói.
Tiên của biểu cảm ân tình.
Nguyễn
Đình Chiểu
Lục Vân
Tiên gặp Ngôn ngữ giàu cảm xúc,
- Truyện
nạn Sự đối lập giữa cái thiện và cái khoáng đạt, bình dị, dân dã;
thơ Nôm.
ác, giữa nhân cách cao cả và nghệ thuật kể chuyện theo
- TK 18-
Trích những toan tính thấp hèn, đồng mô típ dân gian, miêu tả
- Tự sự, 19
Truyện Lục thời thể hiện thái độ quí trọng nhân vật qua hành động, lời
miêu tả,
Vân Tiên và niềm tin của tác giả nói; cảm hứng thiên nhiên
biểu cảm
của Nguyễn trữ tình, dạt dào…
Đình Chiểu
- Giọng điều
thiết tha trìu
mến, lời dẫn dắt
tự nhiên.
- Là cuốn tiểu thuyết ghi chép về sự thống nhất của vương triều nhà Lê vào thời điểm Tây
Sơn diệt Trịnh, trả lại Bắc Hà cho vua Lê.
- Đồng chí: Những người có cùng chí hướng, lí tưởng - đây được coi là tên gọi của một tình
cảm mới, đặc biệt xuất hiện và phổ biến trong những năm cách mạng và kháng chiến.
- Tình đồng chí là cốt lõi, là bản chất sâu xa của sự gắn bó giữa những người lính cách mạng.
Tình đồng chí đã gúp người lính vượt lên trên mọi huỷ diệt của chiến tranh, bom đạn quân
thù.
Văn bản 3: BÀI THƠ VỀ TIỂU ĐỘI XE KHÔNG KÍNH - PHẠM TIẾN DUẬT
- Nhan đề dài tưởng như có chỗ thừa, nhưng lại thu hút người đọc ở cái vẻ lạ, độc đáo của
nó. Nhan đề bài thơ đã làm nổi bật một hình ảnh rất độc đáo của toàn bài và đó là hình ảnh
hiếm gặp trong thơ - hình ảnh những chiếc xe không kính.
- Vẻ khác lạ còn ở hai chữ “ Bài thơ” như sự khẳng định chất thơ của hiện thực, của tuổi trẻ
hiên ngang, dũng cảm, vượt lên nhiều thiếu thốn, hiểm nguy của chiến tranh. Hai chữ bài thơ
cho thấy rõ hơn cách nhìn, cách khai thác hiện thực của tác giả.
- Tên bài thơ là một sáng tạo độc đáo, một phát hiện mới mẻ của nhà thơ. Nó thể hiện quan
điểm về sự thống nhất giữa cái riêng và cái chung, giữa cái cá nhân và cái cộng đồng. Mùa
xuân nho nhỏ còn thể hiện nguyện ước chân thành của Thanh Hải, ông muốn sống đẹp, sống
với tất cả sức sống tươi trẻ của mình, muốn được cống hiến những gì tinh túy nhất, tốt đẹp
nhất của mình cho cuộc đời chung.
Tại sao Kim Lân lại đặt tên cho văn bản của mình là Làng chứ không phải là Làng chợ
Dầu ?
- Đặt tên “Làng” mà không phải là “Làng chợ Dầu” vì nếu thế thì vấn đề tác giả đề cập tới chỉ
nằm trong phạm vi nhỏ hẹp của một làng cụ thể. Đặt tên là “Làng” vì truyện đã khai thac một
tình cảm bao trùm, phổ biến của người nông dân Việt Nam thời kì đầu của cuụoc kháng chiến
chống Pháp: Tình yêu làng quê gắn liền với lòng yêu nước và tinh thần kháng chiến
- Lặng lẽ Sa Pa, đó chỉ là cái vẻ lặng lẽ bên ngoài của một nơi ít người đến, nhưng thực ra nó
lại không lặng lẽ chút nào, bởi đằng sau cái vẻ lặng lẽ của Sa Pa là cuộc sống sôi nổi của
những con người đầy trách nhiệm đối với công việc, đối với đất nước, với mọi người mà tiêu
biểu là anh thanh niên làm công tác khí tượng một mình trên đỉnh núi cao. Trong cái không
khí lặng im của Sa Pa. Sa Pa mà nhắc tới người ta chỉ nghĩ đến chuyện nghỉ ngơi lại có những
con người ngày đêm lao động hăng say, miệt mài lặng lẽ, âm thầm, cống hiến cho đất nước.
- Ánh trăng chỉ một thứ ánh sáng dịu hiền, ánh sáng ấy có thể len lỏi vào những nơi khuất lấp
trong tâm hồn con người để thức tỉnh họ nhận ra những điều sai trái, hướng con người ta đến
với những giá trị đích thực của cuộc sống. Nhan đề bài thơ mang ý ngiã biểu tượng - ánh
trăng như ánh sáng của hàng nghìn nến đã thắp sáng lên một góc tối của con người, thức tỉnh
sự ngủ quên của con người về nghiã tình thuỷ chung với quá khứ, với những năm tháng gian
lao nhưng rất hào hùng của cuộc đời người lính.
- Nhan đế Những ngôi sao xa xôi mang ý nghĩa ẩn dụ. Hình ảnh Những ngôi sao gợi liên
tưởng về những tâm hồn hôn nhiên đầy mơ mộng và lãng mạn của những nữ thanh niên xung
phng trẻ tuổi chiến đấu trên tuyến đường Trường Sơn trong những năm kháng chiến chống
Mỹ. Những nữ thanh niên xung phong như những ngôi sao xa xôi toả ánh sáng lấp lánh trên
bầu trời. Phần cuối truyện ngắn, hình ảnh Những ngôi sao xuất hiện trong cảm xúc hồn nhiên
mơ mộng của Phương Định - Ngôi sao trên bầu trời thành phố, ánh điện như những ngôi sao
trong xứ sở thần tiên của những câu chuyện cổ tích.
- Hình ảnh chiếc lược ngà xuyên suốt toàn bộ câu chuyện, nó là cầu nối tình cảm của cha con
ông Sáu. Chiếc lược ngà là vật kỷ niệm của người cha yêu thương vô cùng để lại cho con
trước lúc hy sinh. Với ông Sáu, chiếc lược ngà như phần nào gỡ mối tâm trạng của ông trong
những ngày ở chiến khu. Chiếc lược ngà còn là minh chứng cho tình cảm giữa hai cha con
ông Sáu-> chiếc lược của hi vọng và niềm tin, là quà tặng của người đã khuất....