25/12/2021, 23:14 Stalin: Korkunç İvan Filmi Üzerine

KÜTÜPHANE |
STALIN

J.V. Stalin: Korkunç İvan Filmi Üzerine Sergei Eisenstein İle Görüşme

Bu görüşme 1947 Şubat’ı sonlarında">

KÜTÜPHANE |
STALIN

J.V. Stalin: Korkunç İvan Filmi Üzerine Sergei Eisenstein

İle Görüşme

Bu görüşme 1947 Şubat’ı sonlarında, Stalin, SBKP yöneticileri

Jdanov ve Molotov ile S.M. Eisenstein ve N. Çerkasov arasında
gerçekleşmiştir. Bu, Bolşevik Parti’nin savaş sonrası dönemde
Sovyet kültürünün sanat seviyesini yükselterek ideolojik ve
politik içeriği güçsüzlükten kurtarma girişiminin gerekli bir
parçasıydı.1 4 Eylül 1946 yılındaki bu görüşme öncesinde,
SBKP Merkez Komitesi, Parlak Hayat filmi üzerine bir karar
almıştı. Kararın Korkunç İvan’a dayanan bölümleri şöyleydi:

“Sinema işçilerinin - yapımcıların, yönetmenlerin ve

senaristlerin- vazifelerine kaygısız ve sorumsuzca yaklaşarak
yaptıkları filmlere özen göstermedikleri bir gerçektir. Başlıca
hataları, işledikleri konuya hâkim olmamalarıdır… Yapımcı
Eisenstein, İvan Grozny (Korkunç İvan) serisinin ikinci filminde
Grozny’nin ilerici ordusu oprichniki‘yi, yoz Amerikan çetesi Ku
Klux Klan gibi betimleyerek tarihi gerçeklerdeki bilgisizliği
ortaya koymuştur. Çelik bir iradeye sahip olan İvan Grozny
(Korkunç İvan) karakteri, güçsüz ve ödlek bir Hamlet tipi olarak
sunulmaktadır…

‘Değersiz filmlerin yapılmasındaki esas sebepler, konuyla ilgili

bilgi eksiği ve senaristlerle yapımcıların işlerinde gösterdikleri
özensiz tutumdur.’

“Merkez Komite, Sinematografi Bakanlığının, öncelikle de

başkan Yoldaş Bolshakov’un film stüdyoları, yapımcılar ve
senaristleri yeterince denetlemediğini, filmlerin kalitesini
iyileştirmek için gereken çabayı sarf etmediğini ve faydasız
amaçlar uğruna yüksek meblağda para harcadığını görmüştür.
Bakanlığın önde gelen görevlileri, kendilerine verilen vazifelere
kutuphane.halkcephesi.net/Stalin/korkunc_ivan.htm 1/12
25/12/2021, 23:14 Stalin: Korkunç İvan Filmi Üzerine

karşı sorumsuz tavırlar sergileyerek yapılmakta olan filmlerin

sanatsal değerine, ideolojik ve politik içeriğine karşı da kayıtsız
kalmaktadırlar.

“Merkez Komite, Bakanlığa bağlı Sanat Kurulunun yanlış bir

örgütlenme içinde olduğu kanısındadır. Kurul, çekilecek
filmlerin tarafsız ve sistematik bir eleştiri süzgecinden geçmesini
güvence altına almamaktadır. Yargılarında çoğunlukla apolitik
bir tavır sergileyerek filmlerin savunduğu tezlere dikkat
etmemektedirler. Kurul üyelerinin birçoğu, film
değerlendirmelerinde ilkesizliklerini göstermektedir ve yargıları,
yapımcılarla olan şahsî ilişkileri üzerine kurulmuştur. Sinemada
eleştiriden yoksunluk ve hâkim olan dar görüş ortamı, kalitesiz
filmlerin yapılmasındaki belli başlı sebepler arasındadır.

‘Sanat işçileri, işlerine karşı sorumsuz ve kaygısız tavır

sergilemeye devam edenlerin, kendilerini gelişen Sovyet
sanatının dışında bulacaklarını kavramalıdırlar; çünkü Sovyet
sanatseverlerinin kültürel gereksinim ve talepleri artmıştır, bu
sebeple Parti ve Hükümet de halkın estetik zevkinin ilerlemesi
için çalışmaya devam edecek ve onların sanat eserleri
hususundaki taleplerini destekleyecektir.’ (Merkez Komite
Kararları, SBKP, Edebiyat Ve Sanat Üzerine [1946- 1948],
Moskova, 1951, s. 26-28.)

Stalin, Jdanov, Molotov, Eisenstein ve Çerkasov arasındaki

görüşme:

Saat on bir de Kremlin’e davetliydik (Akşam 23.00′te -y.n.).

Resepsiyona vardığımızda saat 10.50 idi. Saat tam on birde
Poskrebyshev gelerek kurul odasına kadar bize eşlik etti.

Odada Stalin, Molotov ve Jdanov vardı.

İçeri girdik, selamlaştık ve masaya oturduk.

Stalin. Bir mektup yazmışsınız. Yanıtı biraz gecikti. Geç

buluştuk. Önce yazılı bir yanıt vermeyi düşündüm; ama sonra
konuşmanın daha iyi olacağına karar verdim. Yoğunluğumdan ve

kutuphane.halkcephesi.net/Stalin/korkunc_ivan.htm 2/12
25/12/2021, 23:14 Stalin: Korkunç İvan Filmi Üzerine

vakit bulamayışımdan ötürü, sizinle uzun bir aradan sonra burada

görüşme kararı aldım. Mektubunuz elime Kasım’da geçti.

Jdanov. Mektubu Soçi’deyken almıştın.

Stalin. Evet, evet. Soçi’de. Filmle ilgili ne yapmaya karar

verdiniz?

Eisenstein. Filmin ikinci kısmını, Livonsky’nin Yürüyüşü dâhil

edilmediği için iki bölüme ayırdık. Sonuçta film içinde
oransızlıklar oluştu. Bu yüzden eldeki malzeme üzerinde
oynamalar yapmak ve asıl olarak Livonski’nin Yürüyüşünü
çekmek gerekiyor.

Stalin. Tarih okudunuz mu?

Eisenstein. Az çok.

Stalin. Demek az çok. Ben de tarihten az çok anlarım.

Oprichnina‘yı yanlış göstermişsiniz. Oprichnina kralın
ordusuydu. Bayrağını indirip savaş alanını her an terk edebilecek
olan feodal ordulardan farklıydı; düzenli ve ilerici bir ordu
oluşturulmuştu. Siz ise Oprichnina’yı Ku-Klux-Klan (ABD’de
siyahlara karşı örgütlü katliamlar düzenleyen ırkçı bir topluluk -
ç.n.) gibi göstermişsiniz.

Eisenstein KKK’ın beyaz başlık taktığını; ama filmdekilerin

başlıklarının siyah olduğunu söyledi.

Molotov. Bu önemli bir fark değil.

Stalin. Çar kararsız biri gibi sunulmuş, Hamlet’e benziyor. Ne

yapması gerektiğini ona hep başkaları söylüyor ve hiçbir kararı
kendisi almıyor.

Çar İvan, önemli ve bilge bir hükümdardı ve eğer XI. Ludwig ile
karşılaştırılırsa -XIV. Ludwig için mutlakıyetçiliği hazırlayan XI.
Ludwig hakkında bir şeyler okumuşsunuzdur- Korkunç İvan çok
daha yüksek bir yerdedir. Korkunç İvan’ın bilgeliği şuradaydı: O,
olaylara ulusal bir bakış açısıyla yaklaştı ve ülkesine yabancıların
girmesine izin vermedi, ülkeye dış tesirin girmesini engelledi.
Korkunç İvan’ı bu biçimde göstererek bir sapmaya ve hataya
sebep oluyorsunuz. I. Petro da önemli bir hükümdardı; ama

kutuphane.halkcephesi.net/Stalin/korkunc_ivan.htm 3/12
25/12/2021, 23:14 Stalin: Korkunç İvan Filmi Üzerine

yabancılara karşı fazlasıyla hoşgörülüydü; onlara kapılarını

sonuna kadar açtı, ülkesine dış tesirin girmesine izin verdi ve
Rusya’nın Almanlaştırılmasına göz yumdu. Katerina bundan
daha fazlasına da müsaade etti. Aleksandr döneminde gerçekten
bir Rus hanedanlığı mı vardı? I. Nikolay döneminde bir Rus
hanedanlığı mı vardı? Hayır, onlar Alman hanedanlığıydı.
Korkunç İvan’ın en büyük katkısı ise dış ticareti devlet tekeline
ilk kez almasıydı. Bunu ilk kez Korkunç İvan yaptı ve sonra da
Lenin.

—————————————-

Korkunç İvan filminden bir sahne, İvan rolünde aktör Nikolay

Çerkasov

—————————————-

Jdanov. Korkunç İvan’ı bir sinir hastası gibi göstermişsiniz.

Molotov. Daha çok psikolojik özellikler vurgulanmış ve eylemler

aşırı strese, içsel çelişkilere kişisel hislere dayandırılmış.

Stalin. Tarihi bir figürü doğru biçimde göstermek gereklidir.

Örneğin, birinci bölümde Korkunç İvan’ın karısını uzun uzun
öpmesi doğru değildi. O zamanlar buna izin verilmiyordu.

Jdanov. Gerçi film Bizans üslubuyla yapılıyor; ama o üslupta da

buna yer yoktu.

Molotov. İkinci bölümde mekân, kubbeler ve mahzenlerle

sınırlandırılmış, açık hava yok, geniş Moskova yok, insanlar
gösterilmiyor.

Stalin. Korkunç İvan son derece zalimdi. Onun neden zalim

olmak zorunda kaldığı da gösterilebilir.

Korkunç İvan’ın hatalarından biri de beş büyük feodal ailenin

işini tümden bitirmemesiydi. Bu beş aileyi ortadan kaldırsaydı
Gerileme Dönemi yaşanmazdı. Korkunç İvan birinin idam
fermanını imzaladığında sonradan pişman olup uzun süre dua
ederdi. Tanrı bu konularda onu huzursuz ediyordu… Hâlbuki
kararlı olmak gerekirdi.

kutuphane.halkcephesi.net/Stalin/korkunc_ivan.htm 4/12
25/12/2021, 23:14 Stalin: Korkunç İvan Filmi Üzerine

Molotov. Tarihi olayları etraflıca sunmak gerekir. Örneğin,

Örneğin Demyan Bedni’nin Bogatip adlı oyunu. Demyan Bendi,
Bogatip oyununda Rusya’nın vaftiziyle alay etmişti, ancak
gerçekte Hıristiyanlığın kabulü tarihsel gelişim açısından ilerici
bir olaydı.

Stalin. Elbette, bizler iyi Hıristiyanlar değiliz; ama tarihin o

aşamasında Hıristiyanlığın ilerici rolünü inkâr etmek
olanaksızdır. Bu olay, Rus devletinin Batıyla ilişki kurmasını ve
Doğuya yönelmemesini sağladı.

Stalin, Doğu ile ilişkilere dair Tatar boyunduruğundan nihai

kurtuluşun ardından Korkunç İvan’ın yeni Tatar hücumlarına
karşı bir kale oluşturmak için Rusya’yı alelacele birleştirdiğini
söyledi. Astrakan galip gelmişti ve Moskova’ya her an
saldırabilirlerdi, ayrıca Kırım Tatarları da bunu yapabilirdi.

Stalin. Demyan Bedni doğru bir tarihsel bakış açısına sahip

değildi. Minin ve Podjarski heykelini Vasily Blazhenova Kilisesi
yakınlarına taşıdığımızda Demyan Bedni buna itiraz ederek o
heykelin atılmasını ve Minin ve Podjarski’nin unutulması
gerektiğini yazdı. Bu mektuba cevap olarak ona şöyle dedim: ‘
İvan, kendi aileni unutma. Tarihi bir kenara atamayız…’

Ardından Stalin, Korkunç İvan yorumuna dair bir dizi görüş

belirtti; Malyuta Skuratov’un önemli bir general olduğunu ve
Livonia ile yapılan savaşta kahramanca öldüğünü söyledi.

Çerkasov buna karşılık, eleştirinin her zaman işe yaradığını ve

eleştiri sayesinde Pudovkin’in Amiral Nakhimov gibi güzel bir
film yaptığını belirtti. “Daha kötüsünü yapmayacağımıza eminiz.
Sadece filmde değil, tiyatroda da Korkunç İvan karakteri üzerine
çalışıyorum. Bu karaktere âşık oldum ve sahneleri değiştirmenin
doğru olacağını düşünüyorum.”

Stalin buna cevaben Molotov ve Jdanov’a dönerek “Deneyelim

mi?” dedi.

Çerkasov. Gerekli değişiklikler yapıldıktan sonra başarılı

olacağına eminim.

Stalin. Tanrı yardımcınız olsun,- her gün yeni bir başlangıçtır.

kutuphane.halkcephesi.net/Stalin/korkunc_ivan.htm 5/12
25/12/2021, 23:14 Stalin: Korkunç İvan Filmi Üzerine

(Güler.)

Eisenstein. Birinci bölümde birçok sahne başarılıydı ve bu da

serinin devamını yapmak için bize güven veriyor.

Stalin. Sizin neyi başardığınız hakkında değil, eksikleriniz

hakkında konuşuyoruz.

Eisenstein filme dair başka talimatların olup olmadığını sordu.

Stalin. Ben size talimat vermiyorum, yalnızca seyircinin fikrini

dile getiriyorum. Tarihi karakterlerin doğru yansıtılması
gereklidir. Glinka bize neyi gösterdi? Bu Glinka nedir? Çizilen
tip Glinka’ya değil, Maksim’e benzemiş. (L. Arnshtam’ın
Besteci Glinka filmi hakkında konuşuyorlardı. Başrolü B.
Chirkov oynuyordu.) Aktör Chirkov kendini ifade edemedi ve
bir aktör için en önemli nitelik, kendini dönüştürebilme
yeteneğidir. (Çerkasov’u işaret ederek) Siz kendinizi
dönüştürmeye yatkınsınız.

Buna karşılık Jdanov, Çerkasov’un Korkunç İvan’da şanssız

olduğunu söyledi. Bahar filminin çekimlerinden dolayı bir panik
havası vardı ve Çerkasov, Hayat Adına filminde de bir kapıcıyı
oynamaya başlamıştı.

Çerkasov, çar rolünde defalarca oynadığını hatta I. Petro ve

Aleksander rollerini bile oynadığını söyledi.

Jdanov. Soy zincirine göre. Tüm çarları sırayla oynamışsınız.

Stalin. Tarihi şahsiyetleri doğru ve belirgin bir biçimde sunmak

gerekir. (Eisenstein’a). Siz, Aleksander Nevsky‘yi yönettiniz.
Oldukça iyiydi. En önemli şey, tarihsel dönemin üslubunu
korumaktır. Yönetmen tarihten sapabilir. Tarihsel malzemeyi
olduğu gibi kopyalaması doğru değildir, kendi fikirleri üzerine
çalışmalıdır; ama üslubun sınırları içinde. Yönetmen ancak tarihi
dönemin üslubu içinde hareket edebilir.

Jdanov. Belli ki gölgelerden (ki bunlar seyircinin dikkatini

dağıtıyor) ve Korkunç Ivan’ın sakalından çok etkilenmişsiniz.
Korkunç Ivan sırf sakalı gözüksün diye yerli yersiz başını geriye
atıyor.

kutuphane.halkcephesi.net/Stalin/korkunc_ivan.htm 6/12
25/12/2021, 23:14 Stalin: Korkunç İvan Filmi Üzerine

Eisenstein, Serinin sonraki bölümünde Korkunç İvan’ın sakalını

kısaltma sözü verdi.

Stalin. (Korkunç İvan filminin ilk bölümündeki aktörleri

anımsar) Kurbski, olağanüstüydü. Staritski çok iyiydi (Aktör
Kadoçnikov). Sinekleri kusursuzca yakalıyordu. Bir de tahtın
varisi, sinekleri elleriyle yakalıyordu! Bu tür ayrıntılar gereklidir.
Bunlar insanın özünü açığa vurur.

Çerkasov’un Sovyet Film Festivaline katılımıyla ilgili olarak

konu Çekoslovakya’nın durumuna geldi. Çerkasov, Sovyetler
Birliğinin Çekoslovakya halkı tarafından sevildiğini anlattı.

Daha sonra, Amerika tarafından yıkıma uğratılan Çekoslovakya

şehirlerine değinildi.

Stalin. Bizim görevimiz Prag’a Amerikalılardan önce girmekti.

Amerikalılar büyük telaş içindeydi; ama biz, Koniev’in saldırısı
sayesinde onları geride bırakıp Prag’ı düşman eline geçmeden
alabildik. Amerikalılar Çekoslovakya sanayisini bombaladı. Bu
politikayı Avrupa’ya karşı da sürdürdüler; çünkü onların hedefi
kendileriyle rekabet içinde olan sanayileri yıkmaktı. Orayı
keyifle bombaladılar.

Çerkasov, Franco ve Goebbels’in Büyükelçi Zorin’in villasında

çektirdikleri fotoğraflardan söz etti.

Stalin. O domuzların işini bitirdiğimiz iyi oldu. Eğer o alçaklar

kazansaydı, olacakları düşünmek bile dehşet verici.

Stalin, Çerkasov’un karakter canlandırma hususundaki

yeteneğine ve aktör Kmelev’i yeniden sahneye çıkarabilme
şansımız olduğuna işaret etti.

Çerkasov, Leningrad’daki Marine Tiyatrosunda çalışırken birçok

şey öğrendiğini söyledi. O zamanlar usta karakter oyuncusu
Shaliapin de o sahnede oynuyordu.

Stalin. O büyük bir oyuncuydu.

Jdanov. Bahar filminin çekimleri nasıl gidiyor, diye sordu.

Çerkasov. Yakında bitireceğiz. Bahar filmi, bahara doğru

kutuphane.halkcephesi.net/Stalin/korkunc_ivan.htm 7/12
25/12/2021, 23:14 Stalin: Korkunç İvan Filmi Üzerine

gösterime girecek.

Jdanov. Bahar‘ın içeriğini beğendiğini söyledi. Aktris Orlova

oldukça iyi oynamış.

Çerkasov. Aktör Plyatt gayet iyi rol yapmış.

Jdanov. Peki, Ranevskaya nasıl oynadı! (elini salladı.)

Çerkasov. Hayatımda ilk kez bir filmde sakalsız, bıyıksız,

pelerinsiz ve makyajsız göründüm. Bir yönetmeni oynuyorum ve
görüntümden biraz utanıyorum, karakterlerimin arkasına
saklanıyormuş gibi hissediyorum. Bu, büyük sorumluluk isteyen
bir rol; çünkü bir Sovyet yönetmenini temsil etmeliyim ve bütün
yönetmenlerimiz kaygılı: bir Sovyet yönetmen nasıl
gösterilecek?

Molotov. Ve burada Çerkasov bütün yönetmenlerle hesaplaşıyor!

Bahar filmine itiraz edildiğinde Çerkasov, filmle ilgili Sovyet
Sanatı gazetesinde çıkan bir yazıyı okuyup filmin yasaklandığını
düşündü.

Ve sonra Jdanov: Bahar için yapılan bütün hazırlıkların

bozulduğunu gören Çerkasov, kapıcı rolünü üstlendi, dedi.
Jdanov, Bahar‘ın bir eleştiri bombardımanına tutulmasını tasvip
etmiyordu.

Aktris Orlova’nın oyunculuğu Stalin’in ilgisini çekmişti. Onu bir

oyuncu olarak takdir ediyordu.

Çerkasov, Orlova’nın büyük bir çalışma azmine ve sınırsız bir

yeteneğe sahip olduğunu söyledi.

Jdanov. Orlova son derece iyi oynadı. Ve kimse onun Volga-

Volga‘daki postacı rolünü unutmadı.

Çerkasov. Hayat Adına filmini izlediniz mi?

Stalin. Hayır, ben izlemedim; ama elimizde Kliment

Efremovich’in iyi bir raporu var. Voroşilov filmi beğendi.

O halde bütün sorunlar çözüldü demektir. (Molotov ve Jdanov’a

dönerek) Yoldaşlar, ne dersiniz, yoldaş Çerkasov ve Eisenstein’a

kutuphane.halkcephesi.net/Stalin/korkunc_ivan.htm 8/12
25/12/2021, 23:14 Stalin: Korkunç İvan Filmi Üzerine

filmi tamamlama imkânı verelim mi?

Lütfen bütün bunları yoldaş Bolshakov’a iletin, diye ekledi.

Çerkasov filmle ve Korkunç İvan’ın dış görünüşüyle ilgili birkaç

ayrıntı daha sordu.

Stalin. Dış görünüşü gerçeğe uygun, değiştirilmesi gerekmiyor.

Çerkasov. Staritskova cinayetiyle ilgili sahne senaryoda kalabilir

mi?

Stalin. O sahne kalabilir. O cinayet gerçekten oldu.

Çerkasov. Malyuta Skuratov’un Metropolit Philip’i boğazladığı

bir sahne var.

Jdanov. Tver Otroch Manastırı’nda geçen sahne mi?

Çerkasov. Evet, bu sahnenin de senaryoda kalması gerekir mi?

Stalin bu sahnenin tarihi gerçekliği olduğu için kalması
gerektiğini söylemişti.

Molotov, baskıyı göstermenin önemli olduğunu ancak bu

baskının hangi amaç uğruna yapıldığının da gösterilmesi
gerektiğini söylüyordu. Bu nedenle, yalnızca bodrumların ya da
sınırlandırılmış alanların değil daha geniş alanların ve
buralardaki olayların da ekrana yansıması gerekiyordu.

Çerkasov değiştirilecek sahnelerle ve serinin ikinci filmiyle ilgili

görüşlerini ifade etti.

Stalin. Film nasıl bitiyor? Serinin ikinci ve üçüncü filmlerini de

yapmak için daha iyi nasıl sonlandırılabilir? Bunu nasıl
planlayabiliriz?

Eisenstein, ikinci filmin çekilmiş sahneleriyle senaryodan arta

kalanları birleştirerek tek ve büyük bir film yapmanın daha iyi
olacağını söyledi.

Herkes bu fikre katıldı.

Stalin. Filminiz nasıl bitecek?

kutuphane.halkcephesi.net/Stalin/korkunc_ivan.htm 9/12
25/12/2021, 23:14 Stalin: Korkunç İvan Filmi Üzerine

Çerkasov. Film Livonia’nın yenilgisi, Malyuta Skuratov’un trajik

ölümü ve dört yanını saran askerleri arasında Korkunç İvan’ın
denize doğru yürüyüş sahnesiyle bitecek. Korkunç İvan şöyle
diyecek: “Yolumuza devam ediyoruz ve edeceğiz!”

Stalin. Evet, tam da böyle oldu, hatta daha fazlası.

Çerkasov, senaryo taslağını Politburo’ya tasdik etmesi için

göstermek gerekir mi, diye sordu.

Stalin. Gerek yok, kendiniz karar verin. Senaryoya bakıp

değerlendirmek genellikle zor olur, yapıtı tamamlanmış haliyle
görüp onun üstüne konuşmak daha kolaydır. (Molotov’a dönüp)
Senaryoyu okumak istiyor olmalısınız?

Molotov. Hayır, ben diğer alanlarda çalışıyorum. Bolşakov

okusun.

Eisenstein, filmin yapımı için acele etmeye gerek olmadığını

söyledi.

Bu yoruma herkesten olumlu tepki geldi.

Stalin. Kesinlikle acele etmemek gerekir; acele etmek bir filmin

gösterime girmesinden çok önünün kapanmasına sebep olur.
[İlya] Repin, Kazaklar’ın Türk Sultanının Mektubuna Cevabı
eseri üstünde 11 yıl çalışmıştır.

Herkes, sadece uzun çalışmalar sonucunda iyi bir film

yapılabileceği sonucuna vardı.

Korkunç İvan filmine gelince, dedi Stalin, gerekirse bir buçuk,

iki hatta üç yıl bu filmi yapmak için uğraşın. Ama film güzel
olmalı, bir heykel gibi aslını yansıtmalı.

Nitelikleri yükseltmeliyiz. Daha az ama daha nitelikli filmler

olsun. Seyirci gelişti ve biz de ona iyi yapıtlar sunmalıyız.

kutuphane.halkcephesi.net/Stalin/korkunc_ivan.htm 10/12
25/12/2021, 23:14 Stalin: Korkunç İvan Filmi Üzerine

Tselikovskaya’nın oyunculuğu tartışıldı; karakterleri iyi

canlandırıyordu; ama asıl alanı oyunculuk değil baleydi.

Biz de, Alma-Ata’ya bir başka aktrisi getirtmenin mümkün

olmadığını söyledik.

Stalin, yönetmen aklına koyduğunu yapmalı ve her neye ihtiyaç

varsa onu talep etmelidir, dedi. Ancak bizim yönetmenlerimiz
hemen boyun eğiyorlar. Bazen bir rolü, başarılı bir aktör
gerektiği halde o role hiç yakışmayan bir başkası oynuyor.
Bunun sebebi de talep edenin aktör ve kabul edenin yönetmen
olması.

Eisenstein. Aktris Goşeva çekimler için Alma-Ata’daki Sanat

Tiyatrosundan ayrılamadığından iki yıl boyunca Anastasia rolünü
oynayacak bir aktris aradık.

Stalin. Aktör Jarov’un, Korkunç İvan‘da oynadığı karaktere karşı

yanlış ve ciddiyetsiz bir bakışı vardı. Ciddi bir ordu generalini
canlandıramamış.

Jdanov. Bu Malyuta Skuratov değil, bu bir züppe.

Stalin. Korkunç İvan, daha milliyetçi, daha öngörü sahibi bir

çardı. Rusya’nın yabancı tesirine girmesine izin vermedi. I. Petro
ise kapılarını Avrupa’ya açtı ve yabancıları kabul etti.

Çerkasov, Korkunç İvan serisinin ikinci filmini izlememiş

olmasını utanç ve talihsizlik sayıyordu. Film yapılıp gösterime
girdiği sırada Leningrad’da bulunuyordu.

Eisenstein da filmin tümünü izleyemediğini; çünkü filmi

bitirdikten sonra hastalandığını ekledi.

Bu büyük bir şaşkınlık ve eğlence yarattı.

Bu görüşme, Stalin’in onlara başarı dilekleri ve “Tanrı

yardımcınız olsun!” sözüyle noktalandı.

El sıkışıp ayrıldılar. Saat 00.10′da görüşme sona ermişti.

Eisenstein ve Çerkasov tarafından bu rapora bir ekleme yapıldı:

kutuphane.halkcephesi.net/Stalin/korkunc_ivan.htm 11/12
25/12/2021, 23:14 Stalin: Korkunç İvan Filmi Üzerine

“Jdanov, ‘Filmde dini törenlere aşırı bir düşkünlük var’, dedi.”

Rusçadan İngilizceye çev. Sumana Jha.

G. Maryamov: Kremlevskii Tsenzor, Moskova, 1992, s. 84-91.

kaynak:
http://www.revolutionarydemocracy.org/rdv3n2/ivant.htm

Stalin Arşivi çeviri birimi.

kutuphane.halkcephesi.net/Stalin/korkunc_ivan.htm 12/12