NERVUS VESTIBULOCOCHLEARIS

(VIII. CN)

1
NERVUS VESTIBULOCOCHLEARIS
 N. cochlearis
• Dış kulağa gelen ses
dalgaları, membrana
tympanica’nın
dolayısıyla da ossicula
auditoria’nın
titreşimine sebep
olur.
• Kemikçikler, ses
dalgalarını amplifiye
ederek basis stapedis
aracılığıyla fenestra
vestibuli’ye iletir.

3
 Malleus
Incus Scala vestibuli (perilenfa)
Ductus cochlearis (endolenfa)
Stapes
Scala tympani (perilenfa)

Fenestra
ovale

Membrana Membrana vestibularis

tympanica

Membrana basilaris

Fenestra
cochlea

Sesin Seyir Aşamaları 4

• Yüksek volümlü ses
dalgaları m. tensor
tympani ve m.
stapedius’un
kasılmasına sebep
olarak kulak zarının ve
kemikçiklerin
titreşimlerini azaltır.
Böylece yüksek sese
karşı koruma sağlanır.

5
• Basis stapedis, ses
dalgalarının oluşturduğu
kinetik enerjiyi fenestra
vestibuli aracılığıyla scala
vestibuli’deki
perilympha’ya iletir.

• Perilympha’nın hareketi,
fenestra cochlea’yı örten
membranda da eşit
miktarda ters yönde bir
harekete sebep olur.

6
• Perilympha’nın harekete
geçmesi ile, mekanik
titreşim, sıvı
dalgalanmasına
dönüşmüş olur.
• Scala vestibuli’deki
perilympha hareketi,
helicotrema aracılığıyla
scala tympani’deki
perilympha’yı da
harekete geçirir.

7
• Scala tympani’deki
perilympha’nın hareketi
lamina basilaris’te
titreşime sebep olur.
• Lamina basilaris üzerine
oturan iç tüylü hücre ve
dış tüylü hücreler, Corti
organı’nı (organum
spirale) oluşturur.

8
• Corti organı’nı oluşturan
dış tüylü hücrelerin apikal
kısımlarındaki
stereociliaların uç
kısımları membrana
tectoria içine
gömülmüştür.
• İç tüylü hücrelerin
stereocilia’larının uçları
ise membrana tectoria’nın
hemen altında ve
endolympha içinde
serbest olarak bulunur.

9
• Scala tympani’deki
perilympha’nın
dalgalanması lamina
basilaris’in hareketine
sebep olur. Bu da tüylü
hücrelerin stereocilia’larını
hareket ettirerek bu
hücrelerde membran
potansiyeli değişikliğine
sonuçta da bazal
kısımlarından transmitter
salınımına yol açar.
• Tüylü hücre uzantılarının
membrana tectoria’ya
dokunması işitme duyusu
olarak algılanır.

Corti organı, titreşimi impulsa çevirir. 10

• İşitme ile ilgili 1.
nöronların gövdeleri,
modiolus’taki ganglion
spirale cochlea’ da yer
alır. Bu bipolar hücrelerin
periferik uzantıları tüylü
hücrelerin bazal kısımları
ile sinaps yapar. Buradan
salınan transmitter
madde, bipolar nöronların
periferik uzantılarında
impuls oluşturur.

11
• Ganglion spirale cochlea’
daki bipolar hücrelerin
santral uzantıları canalis
longitudinalis modioli’de
cochlea’nın tabanına gelir.
Fundus meatus acusticus
internus’ta bulunan area
cochlearis’teki deliklerden
geçer ve bir araya toplanarak
n. cochlearis’i meydana
getirirler.

12
• N. cochlearis, pons’taki nucleus
cochlearis anterior ve posterior’
daki ikinci nöronlarla sinaps
yaparak sonlanır. Buraya kadar
olan işitme yoluna primer işitme
yolu denir.
• Nuclei cochleares’ten sonraki
yollara ise sekonder işitme yolu
denir.
• İkinci neuronlardan başlayan lifler
stria cochlearis anterior,
intermedia ve posterior isimli üç
yol oluştururlar.
• Bu yollardaki lifler direkt olarak
veya beyin sapındaki işitme
yolları ile ilgili bazı nucleuslarda
sinaps yaptıktan sonra lemniscus
lateralis’e katılır.

13
 Corpus geniculatum mediale

Brachium colliculi inferioris

Colliculus inferior

14
 Lemniscus lateralis
• Beyin sapındaki işitme
ile ilgili nucleuslardan lemniscus
lateralis
başlayan ve colliculus
inferior’a kadar uzanan
liflerin oluşturduğu
yoldur.
• Lemniscus lateralis’teki
liflerin tamamına yakını
karşı taraftan gelir.

nucleus cochlearis anterior

nucleus cochlearis posterior
15
• Nuclei cochleares ile
colliculus inferior
arasında işitme yolları ile
ilgili üç ara nucleus (nuc.
olivaris superior, nuclei
corporis trapezoidei ve
nuclei lemnisci lateralis)
mevcuttur.

nuc. lemnisci lat.

nuc. olivaris sup.
nuc. corporis trapezoidei

16
• Lemniscus lateralis içerisinde
yükselen liflerin bir kısmı aynı
taraftaki veya karşı taraftaki Corpus geniculatum mediale
nuclei lemnisci lateralis
içerisinde sinaps yapar.
• Bir kısım lifler ise sinaps
yapmadan direkt olarak yükselir.
• Lemniscus lateralis’te yükselen
liflerin büyük bölümü colliculus
inferior’da sinaps yapar, bir
kısmı sinaps yapmadan
brachium colliculi inferioris
aracılığı ile corpus geniculatum
mediale’ye gider.

17
• Lemniscus lateralis
içerisindeki liflerin bir kısmı
karşıya geçerek karşı Corpus geniculatum mediale

taraftaki colliculus
inferior’da sinaps yapar.
• Brachium colliculi inferior
aracılığı ile corpus
geniculatum mediale’ye
gelen liflerin tümü burada
sinaps yapar.

18
• Bir kulaktan alınan ses
beyin sapında, çoğu karşı
tarafta olmak üzere, her iki
işitme yolu ile de iletilir.
Buradan ayrılan birçok
kollateral dallar, başka
yollarla da bağlantı kurar.

19
• Corpus geniculatum
mediale’den başlayan ve gyri
temporales transversi
(Heschl gyrusu)
(Brodmann’ın 41 ve 42.
sahaları) de bulunan kortikal
işitme merkezlerinde
sonlanan tractus
geniculotemporalis
(geniculocorticalis) (radiatio
acustica) adlı lifler işitme
yolunun kortikal merkezlere
giden son parçasıdır.

20
• Gyri temporales transversi,
temporal lobun insula’ya
bakan yüzünde bulunur.
• Bunun ön tarafında işitilen
sesleri tanıyan ve
anlamlandıran merkez,
arkasında ise kelimelerin
anlamını muhafaza eden
merkez (22 nolu) bulunur.

21
 Temporal lob
• Primer İşitme Merkezi
(Brodmann 41) Gyrus temporales transversi (Heschl’s gyrusları)’de yer
alan 41 nolu sahadır.
• (42 nolu saha ise işitmenin assosiasyon bölgesidir.)

Afferentleri, corpus geniculatum

mediale’den radiatio acustica
adıyla gelen liflerdir.

22 nolu saha sekonder işitme

merkezi olup seslerin tanınması 41
42

ve yorumlanmasını yapar. 22

22
 Sekonder İşitme Merkezi
(Brodmann 22)
• İşitilen sesin ve
kelimenin öğrenilmiş
anlamını muhafaza
eder.
• Primer işitme merkezi
ve corpus geniculatum
mediale (CGM) ile
bağlantısı vardır.
41
42

22

23
Gyrus temporalis
sup. (İşitme Korteksi)

Brachium colliculi inferior

İŞİTME YOLU..
Capsula interna’dan
geçen Radiatio
acustica

Corpus geniculatum mediale Colliculus inferior

Nuclei lemnisci lateralis

Lemniscus lateralis

Nuc. cochlearis dorsalis

Nuc. cochlearis ventralis

Primer işitme yolu

Sekonder işitme yolu

Nuc. olivaris superior

Nuc. Corporis trapezoidei post.
For. reticularis çek.leri 24
25
 İşitme yollarındaki inen lifler
• Kortikal işitme merkezleri ve bu yol üzerinde bulunan
çekirdeklerden başlayan bir kısım lifler tr.
olivocochlearis (=Rasmussen bandı) adıyla ters
yönde bilateral inerler. Bu lifler her seviyedeki
çekirdeklerle ve Corti organındaki tüycüklerde
sonlanır. Bu sistemle bir kontrol mekanizması
oluşturularak, bazı sesler inhibe edilmekte, bazı
seslerin böylece daha iyi alınması, artırılıp azaltılması
sağlanmaktadır.

26
 Dış duyu hücrelerinin Olivocochlear yol tarafından kontrolü

İç duyu
(tüylü)
hücreleri
SES Orta Beyin
İşitme
assosiasyon
kulak sapı korteksi
Dış duyu
(tüylü)
hücreleri (=Rasmussen Bandı: Bu lifler
her seviyedeki çek.lerde ve Corti
Tr. olivocochlearis organındaki tüycüklerde
sonlanırlar)

Akustik refleks

SES Orta İç Beyin İşitme

assosiasyon
kulak kulak sapı korteksi

Orta
kulak
kasları
27
• N. cochlearis veya
nuclei cochleares bir
tarafta zedelenirse
santral sinir sitemi ile iç
kulak arası bağlantı
kesileceğinden o taraf
kulakta tam işitme
kaybı olur.

28
• Lemniscus lateralis
zedelenmesi:

• İşitme ile ilgili yollarda her iki

taraftan gelen lifler pek çok
seviyede çapraz yapar, çapraz
yapmadan yukarı doğru
yükselen lifler de vardır. Bu
sebeple bir taraf lemniscus
lateralis zedelenmesinde karşı
tarafta daha fazla olmak
üzere her iki kulakta kısmi
işitme kaybı olur.

29
 İŞİTME YOLLARI
• İşitme yolları dört veya beş duyusal nöron içerirler.
• Algılama gyrus temporalis superior’da olur.
• Pons’taki yoğun çaprazlaşmalar bilateral bir uyarı paterni
oluştururlar. Bu durum klinik olarak gyrus temporalis superior’da
veya beyin sapında oluşabilecek lezyonların her zaman işitme
kaybı ile sonuçlanmayabileceğini gösterir. İki taraflı yükselme ve
çaprazlamalar nedeniyle, beynin karşı tarafı hala işini yapabilir.
Ancak çaprazlaşma olmadan, n. vestibulo-cochlearis’de bir lezyon
olursa, o zaman aynı tarafta işitme kaybı ortaya çıkar.
• Tractus olivocochlearis: İşitmenin şiddetlendirilmesi veya
keskinleştirilmesi ile ilgilidir.
• Sesin şiddeti Bell ile ölçülür. Duyabildiğimiz en düşük fısıltı sesi 30
dB, normal konuşma 60 dB, bağırma 90 dB.
• Kulak 1 dB’lik ses ayrımlarını fark edebilir.
30
 Otoskleroz:

• Stapes tabanı ve
fenestra vestibuli
çevresinde anormal
yeni kemik oluşumu
vardır. Ses dalgaları
kemikçiklerden
geçemediğinden sıvı
titreşimine dönüşemez.
Ciddi bir işitme kaybı
oluşur.

31
 Hiperakuzi
• N. facialis, n. stapedius
dalını vermeden önce
lezyona uğrarsa m.
stapedius felç olur.
Sonuçta kulak zarından
gelen titreşim olduğu
gibi iç kulağa geçer ve
sese duyarlılık artar
(hiperakuzi)

32
 Hipoakuzi
• M. tensor tympani, felç
olursa zar yeterli derecede
gerilemeyeceğinden ses
titreşimleri yeterli alınamaz
ve kulak az duyar
(hipoakuzi)

• M. tensor tympani: N.
mandibularis’in n.
pterygoideus medialis’inden
innerve edilir

33
• Membrana basilaris, cochlea’nın basal kısımlarında
yüksek frekanslı seslere karşı daha hassastır. Apikal
kısımlarında ise düşük frekanslı seslere daha hassastır.
• Devamlı yüksek sese maruz kalarak çalışanlar zamanla
yüksek tonlu sesleri işitemezler.

34
35
36
37
 Vücut Dengesi üç ayrı kaynaktan gelen duyu
impulsları yardımıyla sağlanır:

• Gözler
• Proprioseptif duyu (Kas, eklem ve bağ)
• İç kulaktaki vestibular sistem:
– Utriculus ve sacculus: Statik dengeyi sağlar.
– Semisirkuler kanallar: Kinetik dengeyi sağlar. Baş
ve boyun hareketleri ile gözlerin hareketlerinin
koordineli oluşmasını sağlar.

38
DENGE YOLLARI
N. staticus (n. vestibularis)

Üç semicircular kanal ile utriculus ve sacculus’tan alınan

uyarıları merkezi sinir sisteminin çeşitli bölümlerine iletir.
Bu yolun birinci neuronunu meydana getiren hücreler iç
kulak yolunun (meatus acusticus internus) dibindeki
ganglion vestibulare’de (scarpa ganglionu) bulunurlar.
Bu hücrelerin periferik uzantıları crista ampullaris, macula
utriculi ve macula sacculi’de bulunan duyu hücrelerini
sarar ve hücrelerin sitoplazmasına sokulurlar.

39
ganglion vestibulare

40
• Birinci neuronların santral
uzantıları bir araya toplanarak
n. vestibularis’i (n. staticus’u)
meydana getirirler.
• N. staticus, n. acusticus ile
birleşerek n. statoacusticus’u (n.
vestibulocochlearis) oluşturur
ve meatus acusticus
internus’tan cavum cranii’ye
girerek sulcus bulbopontinus’un
dış kısmından pons’a girer.

N. staticus’un bir kısım lifleri kesilmeden doğrudan doğruya

beyinciğe gider. Liflerin çoğu n. staticus’un dört terminal
çekirdeğinde sonlanır. Denge yolunun ikinci neuronları
bu dört çekirdekte bulunurlar.
41
Nucleus vestibularis superior (Bechterew)
Nucleus vestibularis lateralis (Deiters) : Burdan çıkan lifler md.
Sp’te ipsilateral inen tractus vestibulospinalis lateralis’i yapar.
Nucleus vestibularis medialis (Schwalbe): Burdan çıkan lifler FLM
içinde seyreden tractus vestibulospinalis medialis’i yapar.
Nucleus vestibularis inferior (Roller)
Bu çekirdeklerden çıkan efferentlerin bir parçası pedinculus
cerebellaris inferior’dan geçen tr. vestibulocerebellaris aracılığı ile
cerebellum’a, bir kısmı da tr. vestibulospinalis aracılığı ile medulla
spinalis’e gider.
Bu liflerin büyük kısmı üst ve alt ekstremiteye giden motor
neuronlara, az bir kısmı da gövde kaslarının motor neuronlarına
gider.
42
43
 thalamus

tr. vestibulothalamicus
nuc. vestibularis sup.
FLM
nuc. vestibularis lat.

nuc. vestibularis inf. nuc. nervi abducentis

nuc. vestibularis med. nuc. cuneatus lat.

44
Ayrıca bir kısım efferent lifleri, inen ve çıkan dallara
ayrılır. Çıkan lifleri III., IV. ve VI. kafa çiftleri ile inen
lifleri de boyun kaslarına giden motor neuronlarla
bağlantı kurar.
Bu bağlantılar sayesinde baş ve göz ile bir objeyi takip
etmek kolaylaşır.

45
• Vestibular çekirdeklerden
yukarı çıkan lifler thalamus’
un nucleus ventralis
posterior’larında sinaps
yaptıktan sonra, parietal
lobdaki gyrus
postcentralisteki vestibular
sahaya gider.
• Bu saha sulcus lateralis’in
hemen üzerinde bulunur.

46
 Vestibular Sistemin
Fonksiyonu

Başın pozisyon ve
hareketlerinin algılanması

Baş hareketleri
esnasında durumu
telafi eden göz
hareketlerinin yapılması

Baş hareketlerini
takiben dengeyi koruyan
postürün ayarlanması
Refleks olarak gövde ve ekstremite kaslarının
kasılması

47
 Denge Yolları

• Gang. vestibulare (Scarpa) lifleri duyu hücrelerine

kadar gelir. Labirint, görme, ve boyun kasları
(proprioseptörler) durum ve dengeyi sağlarlar.
• Macula utriculi: ön ve arkaya hareketler (statik
denge)
• Macula sacculi: yavaş hareketler
• Ductus semicircularis: Dairesel hareketler

48
 Denge Yolları

Birinci nöronlar iki yerde vardır:

1) Utriculus ve sacculus. Bu yapılar başın yer
çekimi karşısındaki durumunu algılar.
2) Yarım daire kanalları. Başın hareket ve
ivmesini algılar

49
 Denge Yolları
Birinci nöronlar vestibuler çekirdeklere girmeden önce
inen ve çıkan dallara ayrılırlar. Genel olarak çıkan
dallar lateral ve medial çekirdeklere, inen dallar ise
inferior ve medial vestibuler çekirdeklere giderler.

İkinci nöronların en sık yönlendiği beş yol şunlardır:

Tr. vestibulospinalis aracılığı ile medulla spinalis. Bu
bağlantı üst ve alt ekstremite ve gövde iskelet kasları
ile beyin arasındaki bağlantıyı sağlar. Bu bağlantı,
yapılacak hareketlerin ayarlanmalarını sağlar.

50
 Denge Yolları

1. Tr. vestibulospinalis
2. Tr. vestibulocerebellaris yoluyla cerebellar cortex.
Çoğu ipsilateral seyreder. Nodulus, uvula ve
flocculus’ta dağılır; az bir lif nuc. dentatus’a gider.
Böylelikle kas tonusu, denge ve iskelet kası
aktivitesinin koordinasyonu için hareket bilgisi
değerlendirilir. Bu yollar cerebellum’a pedunculus
cerebellaris inferior’un altındaki corpus
juxtarestiformis aracılığı ile girerler.

51
 Denge Yolları

1. Tr. vestibulospinalis
2. Tr. vestibulocerebellaris
3. Göz kaslarını kontrol eden kranial sinirlerin motor
çekirdekleri (III, IV, VI), fasciculus longitudinalis
medialis (FLM) aracılığı ile göz hareketlerinin baş
hareketleri aracılığı ile ayarlanmasını sağlar. Bütün
denge çekirdeklerinden lif alır. İnen ve çıkan liflere
ayrılır. Üst torakal segmentlere iner, göz kası
çekirdeklerine çıkar.
52
 Denge Yolları

1. Tr. vestibulospinalis
2. Tr. vestibulocerebellaris
3. FLM
4. Vestibulocerebral bağlantılar yoluyla cortex
cerebri. Böylelikle kişi bilinçli olarak denge
pozisyonundan haberdar olur. Beyne giden
üçüncü nöronlar yüz algılamasının olduğu gyrus
postcentralis’te sonlanıyor görünmektedir.
Kesin yerleşimi ise bilinmemektedir.
53
 Denge Yolları

1. Tr. vestibulospinalis
2. Tr. vestibulocerebellaris
3. FLM
4. Vestibulocerebral bağlantılar
5. Vestibulovestibular bağlar aracılığı ile karşı taraf
vestibuler çekirdekleri. Böylelikle beyin ve medulla
spinalis vücudun karşı yarısının durumundan ve ne
yaptığından haberdar olur. Bu aynı zamanda bilateral
innervasyon ile sonuçlanır.
54
 Denge Yolları Özetle
• Birinci nöronlar utriculus, sacculus ve yarım daire
kanallarından gelirler.
• n. vestibularis’i oluştururlar.
• İkinci nöronlar beyin sapında pons-medulla
birleşkesindeki vestibuler çekirdekler.
• İkinci nöronların gittikleri bazı hedefler:
– Medulla spinalis
– Cortex cerebelli
– Dış göz kaslarının motor çekirdekleri
– Cortex cerebri
– Karşı taraf denge çekirdekleri
55
Denge Yolları

• Karşı taraf vestibuler çekirdek

bağlantıları sırasında çaprazlaşma olur.
Dolayısı ile beyin ve beyin sapının belirli
bölgelerinin hasarlanması hangi tarafın
tutulduğu konusunda tanı koydurucu
değildir.

56
FLM

57
58
 thalamus

Nuc. interstitialis

Nuc. n. III Tractus vestibulothalamicus

Nuc. n. IV

FLM

Nuc. vestibularis sup.

Nuc. vestibularis lat. Cerebellar bağlantılar
Nuc. vestibularis inf.
Nuc. vestibularis med. Nuc. n. abducens

59
• Denge için: Proprioseptif duyu, okuler sistem
ve vestibüler sistem sağlam olmalı. Birinin
bozukluğu kompanse edilebilir, ikisinin
edilemez.
• Nistagmus, past pointing, ve düşmeye, baş
dönmesi, bulantı, kusma, terleme eşlik eder
(N. vagus).
• İşitme muayenesi: 1. İnsan sesi ile
• 2. Diyapozon kullanarak (Rinne, Weber,
Schwabach)
• 3. Odiyometri
60