DİENSEFALON

(DIENCEPHALON)

Prof. Dr. Birsen Özyurt

Diensefalon

Prosencephalon (ön beyin)

- Diencephalon (ara beyin)
- Telencephalon (son beyin

Mezensefalonun üstünde
telensefalon kıvrımlarının
altında yer alır. III.
ventrikül’ü sınırlandıran
yapılardan oluşur.

 Bölümleri;
– Thalamus
– Subthalamus
– Epithalamus
– Hypothalamus
– Metathalamus
Diensefalon
Sınırları:
Dış: capsula interna (crus post.),
nuc. caudatus (cauda), stria
terminalis
İç: üçüncü ventrikül
Ön: for. interventriculare
Arka: commissura post. ve
mesencephalon
Diencephalonun 4/5’ini oluşturan
gri cevher bölümüdür.
Bütün duyusal impulslar (koku
dışında) için nöron değiştirilen
bir ara merkezdir.
Tuberculum anterius
thalami: Ön ucundaki
çıkıntı.
Pulvinar: arka ucundaki
kabartı.
 THALAMUS
Yüzleri:
 Üst yüzü medialde tela
choroidea ve fornix ile,
lateralde ependim ile
örtülüdür.
 Alt yüzü tegmentum ile
devam eder.
 Medial yüzü III. ventrikül-
ün lateral duvarının üst
kısmını oluşturur. Bu
yüzde iki thalamusu
bağlayan adhesio
interthalamica bulunur.
 Lateral yüzü capsula
interna ile komşudur.
v. thalamostriata superior

Stria terminalis

Lamina affixa
Plexus
choroideus

Stria
medullaris
thalami
 THALAMUS
Bölümleri
 Üst yüzü stratum zonale,
lateral yüzü ise lamina
medullaris externa denilen
beyaz cevherler ile
örtülüdür.
 Thalamus’un gri cevheri,
lamina medullaris interna
denilen Y harfi şeklindeki
vertikal bir beyaz cevher
laminası ile üç ana bölüme
ayrılır
 Adhesio interthalamica Lamina medullaris lateralis

Lamina
medullaris
interna Lamina medullaris mediali

Anterior

Medial

Lateral
Thalamus

Duyu ve motor impulsları birleştirir.

Duyuların kortexe geçişinde önemli bir istasyondur.
Duyuların kabaca algılanmasını sağlar.
Duyu impulslarını azaltma, güçlendirme, hatta hiç iletmeme işlevleri yapar.
İstemli hareketleri düzenler.
Uyanıklık, çevrede olanlardan haberdar olma ve hafızada öemli rolü vardır.
Thalamus’un çekirdekleri
1- Anterior grup çekirdekler
Nuc. anterodorsalis
Nuc. anteromedialis
Nuc. anteroventralis
2- Median grup çekirdekler
Nuc. centromedianus
3- Medial grup çekirdekler
Nucc. intralaminares
Nuc. medialis dorsalis
Nuc. medialis ventralis
4- Lateral grup çekirdekler
a- Nuc. reticularis
b- Nuc. ventralis ant.
c- Nuc. ventralis lat.
d- Nucc. ventrales post.
Nuc. ventralis posterolat.
Nuc. ventralis posteromed.
e- Nucc. dorsales thalami
Nuc. dorsalis ant.
Nuc. dorsalis post.
Nucc. pulvinares
Thalamus’un çekirdekleri
1- Ön grup çekirdekler (nucc.
anteriores thalami)
Nuc. anterodorsalis
Nuc. anteromedialis
Nuc. anteroventralis

Tuberculum thalamica ant.’u

şekillendirir ve lamina medullaris
interna’nın iki bacağı bu grup
çekirdekleri sınırlar.
Hafıza ve limbik sistemle ilgilidirler!
Spontan dikkatin düzenlenmesi
Dikkat çeken bilgilerin hafızaya
alınması
Afferent Vicq d’azyr tractusu
Corpus mamillare (Tractus
mamillothalamicus (MTTr)-
Fornix -cortex cerebri
Efferent:
Gyrus cinguli
Thalamus’un çekirdekleri
2- Orta hat çekirdekler (nucc.
mediani thalami)
3. ventrikül ve adhesio
interthalamica’ya komşu olarak,
thalamus’un hemen altında
yerleşirler.
Hipotalamus ile periaquaductus
centralis arasında bağlantı kuran
bu çekirdeklerden nuc.
centromedianus en belirginleridir
Cerebellum, form. Reticularis,
globus pallidustan aff. Lif alır.
Caput nuc. Caudati ve putamene eff.
Lif verir.
ARAS ‘ın bir bileşenidir. Uyanma
durumunu sağlamak için

Daha çok visseral fonksiyonlar ile

ilgisinin olduğu düşünülmektedir.
Thalamus’un çekirdekleri
3- Medial grup çekirdekler (nucc.
mediales thalami)
Nucc. intralaminares
Nuc. medialis dorsalis
Nuc. medialis ventralis
Emosyon ve bellek ile ilgili somatik
ve visseral duyuların
integrasyonu.
Prefrontal kortexle karşılıklı
bağlantıları vardır.
Frontal lob sendromu, çocuksu
şakacı tavırdan şüphe vr
hırçınlığa değişen epizodlar.
Nucleus mediodorsalis lezyonlarında
şiddetli amnezi ve idrak
bozuklukları olur.
Nuclei intralaminaris thalami

Nuc. paracentralis
Nuc. centralis lat.
Nuc. centralis med.
Nuc. parafascicularis
Nuclei intralaminaris
thalami
Nuc. paracentralis, centralis lat.
centralis med.: Cerebral cortex
karşılıklı bağlantı
Nuc. parafascicularis: Premotor
motor ve yardımcı motor bölgelerle
bağlantılı, globus pallidus,
substantia nigra ve nuc. cerebellaris
ile bağlantılı
Retiküler formasyonla olan
bağlantıları ile kortikal aktivitenin
düzenlenmesine aracılık eder.
İntratalamik bağlantılara
sahip tek talamik çekirdek
grubu. Kortexle
bağlantıları karşılıklı değil.
Bilat. kaybı; motivasyon
kaybı ve apati ile birlikte
kinetik sessizliğe neden
olur.
Thalamus’un çekirdekleri
4- Lateral grup çekirdekler (nuclei
laterales thalami)
Lamina medullaris externa ve lamina
medullaris interna arasındadır.
Thalamus’un ön tarafından geriye
doğru pulvinar thalami’ye kadar
uzanırlar.
a- Nuc. reticularis
b- Nuc. ventralis ant.
c- Nuc. ventralis lat.
d- Nucc. ventrales post.
Nuc. ventralis posterolat.
Nuc. ventralis posteromed.
e- Nucc. dorsales thalami
Nuc. dorsalis ant.
Nuc. dorsalis post.
Nucc. pulvinares
Thalamus’un çekirdekleri
4- Lateral grup çekirdekler
a- Nuc. reticularis
Lamina medullaris ext. ile capsula
interna arasında yerleşir.
Bu çekirdeklerin retiküler
formasyon ile bir ilişkisi yoktur.
Bütün talamik çekirdeklerle ilgili
resiprokal kortikotalamik
bağlantılar bu çekirdekten geçer.
Bu bağlantılar ile talamik
çekirdeklerin aktivitesini
düzenler. Aksonları talamusu
terk etmeyen tek talamik
çekirdek grubudur.
Bu çekirdeklerin, korteks ile diğer
thalamus çekirdekleri arasında
inhibe edici bir etki kurduğu
sanılmaktadır.
Thalamus’un çekirdekleri
4- Lateral grup çekirdekler
b- Nuc. ventralis ant.:
Genel olarak motor korteks ile
corpus striatum arasında yer alır.
Kortekste birçok alanla bağlantı
kuran bu çekirdeğin motor
aktivite üzerinde etkili olduğu
düşünülmektedir. Bazal
çekirdeklerden cortex cerebriye
giden motor yolların major
düzenleyici istasyonudur.
Thalamus’un çekirdekleri
4- Lateral grup çekirdekler
c- Nuc. ventralis lat.:
Cerebellum, globul pallidus ve nuc.
ruber’den lifler alır.
Efferentleri motor ve premotor
korteks alanları ile bağlantı
kurar.
Bunun da motor aktiviteyi etkiler
Serebral kortex, serebellar
çekirdekler ve bazal çekirdekleri
birleştiren sistemin düzenleyici
bir istasyonudur.
Thalamus’un çekirdekleri
4- Lateral grup çekirdekler
d- Nuclei ventrales posteriores:
Nuc. ventralis posterolat. (VPL)
Nuc. ventralis posteromed. (VPM)

Vücudun çeşitli kısımlarından gelen

duyular, bu çekirdeklerde
sonlanırlar
Buralardan kalkan impulslar da,
somestetik duyu merkezi olan
gyrus postcentralis’e (3,1,2
alanları) giderler
Thalamus’un çekirdekleri
4- Lateral grup çekirdekler
d- Nuclei ventrales posteriores:
Nuc. ventralis posterolat.’e, duyu
yollarından, lemniscus medialis ve
lemniscus spinalis gelir.
Nuc. ventralis posteromed.’e ise, n.
trigeminus’un baş bölgesinden
taşıdığı genel duyu lifleri ile tad
duyusu ile ilgili lifler gelir.
Lemniscus medialis ile
gelen funiculus posterior
duyuları (proprioception)
VPL’te sinaps yaptıktan
sonra cortex cerebri’ye
ulaştırılır.
Tractus spinothalamicus
ant.-lat. ile gelen ağrı, ısı,
dokunma duyuları VPL’te
sinaps yaptıktan sonra
cortex cerebri’ye
ulaştırılır.
Nuc. spinalis n. trigemini,
nuc. principalis n. trigemini,
gelen duyular VPM’te
sinaps yaptıktan sonra
cortex cerebri’ye (alan
3,1,2) ulaştırılır.
Nuc. tr. solitarius’tan gelen
tat duyusu ile ilgili lifler
NVPM’te sinaps yaptıktan
sonra parietal korteksteki
tat merkezine (Alan 43)
ulaştırılır.
Thalamus’un çekirdekleri
4- Lateral grup çekirdekler
e- Nuclei dorsales thalami:
Nuc. dorsalis ant.
Nuc. dorsalis post.
Nucc. pulvinares
Lateral grubun üst-arka kısmında
bulunan üç grup çekirdektir
Bu çekirdeklerin de fonksiyonu net
değildir.
Yine de bilinen kadarıyla
hippocampus’tan lifler aldığı ve
gyrus cinguli’ye lif gönderdiğidir.
Limbik sistemle yakın ilgisi vardır.
Nuclei anteriores + Nuc. dorsalis lateralis = LİMBİK THALAMUS
Nuc. ventralis anterior: Cortex cerebri ve basal ganglionlar arasında ara
istasyon.
Nuc. Ventralis ant.+nuclei ventrales laterales =Motor thalamus
Nuc. ventralis lateralis: Motor grup çekirdek.
 Talamus lezyonları genellikle vaskülerdir.
Özellikle hipertansif hastalarda talamik
kanama sıktır.Somatik duyu bozuklukları,
talamik ağrı, hemiparezi, diskinezi, görme
alanı defektleri, davranış ve bellek
bozuklukları.Dokunma, temas, diskriminasyon
ve ağrı özellikli duyularda tamamen
kaybolmadan - azalmaya ve (ağrı) için aşırı
artmaya kadar değişen duyu alımı söz
konusudurMedulla spinalis - bulbus yolu ile
gelen duyularda lemniscus medialis’in
thalamus’tan önce çapraz yapması nedeniyle
bozukluklar karşı vücut yarımına aittir.
Metathalamus
Thalamus’un arka kısmında yer
alan corpus geniculatum
mediale ve laterale’ler,
metathalamus’u oluştururlar.

Corpus geniculatum med.(CGM)

İşitme ile ilgilidir
Brachium colliculi inf.
aracılığıyla colliculus inf.’a
bağlanır.
Lemniscus lateralis içinde
taşınan işitme duyusu ile ilgili
lifler, önce colliculus
inferior’a gelirler.
Lemniscus lateralis ile gelen
işitme yolları colliculus inf.
ve CGM’de sinaps yapar
Tr. geniculotemporalis adı ile
işitme korteksine (41,42)
efferentleri gönderir
Metathalamus
Corpus geniculatum lat. (CGL)
Görme ile ilgilidir
Brachium colliculi sup. ile
colliculus superior’a bağlanır.
Tractus opticus’u oluşturan
liflerin büyük kısmı CGL’de
sinaps yapar.
Buradan da oksipital lobtaki
görme merkezine giderler.
Görme ile
Fonksiyonel önemi
A- Thalamus, beynin ön kısımlarının karıştığı temel aktivitelerin tümünde, büyük bir
nöral işlemci ve birleştiricidir.
B- Duyu
Bütün genel ve özel duyular (koku duyusu hariç) kortekse gitmeden önce thalamus’a
projekte olurlar.
Thalamus’tan çıkan duyular ise, serebral kortekse ve basal ganglionlara giden
bilgilerin ana kaynağını oluştururlar.
Thalamus, duyunun bilinçli bir şekilde değerinin anlaşılmasında, önemli bir role
sahiptir.
Ham duyu stimuluslarının bilinç seviyesine getirilmesi thalamus’ta olur.
Ayırt edici duyuların bilinçli değerlendirilmesi, tahminen, hem talamik hem de
kortikal seviyelerde olmaktadır.

Çevreden haberdar olma, tetikte durma ve dikkat gibi fonksiyonları düzenler

Fonksiyonel önemi
C- Motor aktivite

Thalamus, somatik motor aktivite üzerinde (VA ve VL çekirdekleri aracılığı

ile) önemli bir görev yüklenir.

Bu çekirdekler, cerebellum ve basal ganglionlardan (direkt olarak globus

pallidus’tan) lifler alırlar.

Projeksiyonları ile de motor fonksiyonları etkilerler.

D- Emosyonel durum

Emosyonel ilişkileri düzenler

Thalamus’un lezyonu:
Thalamik Sendrom
Genellikle vasküler bozukluk sonucu görülür. Hipertansiyon
Tek taraflı lezyonlarında başlangıçta bütün genel somatik duyular kontralateral
olarak azalmış veya yok olmuş durumdadır (VPL ve VPM lezyonu).
Belli bir süre sonra ağrı, ısı ve dokunma duyuları geri gelir.
Proprioception duyularını algılamada problemler ortaya çıkar
Ağrı, ısı, dokunma duyusu lezyonun karşı tarafında artmıştır. Bir toplu iğnenin
batmasıyla dayanılmaz acılar ve ağrılar ortaya çıkabilir.
Sıcak, soğuk ve basınç duyuları rahatsız edici bir şekilde artabilir.
İnatçı, dayanılmaz ağrılar analjeziklere cevap vermeyebilir.
 HYPOTHALAMUS

 Talamus’un ön-alt kısmında

yer alır.
 Üstte sulcus hypotalamicus
isimli olukla talamus’tan
ayrılır.
 III. ventrikülün döşemesini
ve yan duvarlarının alt
kısmını yapar.
 Arkada mesencephalon’un
tegmentum’uyla kaynaşır.
 Lateralde capsula interna
ile komşudur.
 Commissura anterior

Lamina terminalis

Corpus mamillare

Chiasma opticum
Sınırları
Talamusun ön alt kısmında
yer alıp talamustan
sulcus hypothalamicus
aracılığı ile ayrılır.
3. ventrikülün döşemesini
ve yan duvarlarının alt
kısmını yapar.
3. ventrikül döşemesinde
şu yapılar yer alır:
Chiasma opticum
İnfundibulum
Tuber cinereum
Corpus mamillare
Substantia perforata
posterior
Tuber cinereum:
 Aşağıya doğru infundibulum
ile devam eder.
 Tuber cinereum, III.
ventrikül tabanında
infundibulum’un tutunduğu bir
kabartı yapar. Buna
eminentia medialis adı verilir.
 Eminentia medialis,
infundibulum ve hipofiz’in
arka lobu birleşerek
nörohipofiz’i oluşturur.
Area preoptica:
 hipotalamus’un önünde,
lamina terminalis’in
hemen arkasında,
chiasma opticum ile
commissura anterior
arasında kalan sahadır.
 Telencephalon’a ait
olmasına rağmen
fonksiyonundan dolayı
hipotalamus’un bir
parçasıdır.parçası kabul
edilir.
Hipotalamik Çekirdekler
3. ventrikül duvarının alt
kısmında, hipotalamusu
sağ ve sol iki yarım
halinde inceleyebiliriz.
Her yarım parça fornix
aracılığıyla ikiye bölünür.
1- Medial hipotalamik bölge:
Çok sayıda nükleus ve
bağlantılarını ihtiva eder.
2- Lateral hipotalamik bölge:
Daha az nükleus fakat
çok sayıda akson (medial
ön beyin demeti gibi)
bulundurur.
Hipotalamik Çekirdekler
Medial hipotalamus, 3 kısma
ayrılır.
1- Supraoptik kısım
Nuc. supraopticus
Nuc. suprachiasmaticus
Nuc. preopticus
Nuc. paraventricularis
2- Tuberal kısım
Nuc. anterior
Nuc. ventromedialis
Nuc. dorsomedialis
Nuc. arcuatus
3- Mamillar kısım
Nuc. mamillaris med.
nuc. mamillaris lat.
nuc. posterior
 Hipotalamus’un çekirdekleri
ayrılır;
1- Supraoptik kısım

2- Tuberal kısım:
Supraoptik kısmın
hemen arkasındadır.
3- Mamillar kısım:
En arka kısımdır.
Zona periventricularis
Zona intermedia
Zona lateralis
 Lateral hipotalamus.

– Nuc. lateralis
Hipotalamus afferentleri
Hipokampus’tan fornix -
nucleus mamillaris
(limbik sistemin eff.
yolu)
Pars basilaris
telencephali’den
fasciculus medialis
telencephali (MFB)aırile
Corpus. amygdaloideum
stria terminalis (ST)
içinde area
preoptica’ya
Beyin sapı ve medula
spinalis’ten fasciculus
longitudinalis dorsalis
(DLF) ve pedunculus
mamillaris (MP) ile gelen
lifler
MS’den gelenler somatik
duyularla ilgili
beyin sapından: tat duyusu
nuc. tr. solitarii’den gelir
Retina’dan (R) n. opticus
aracılığı (OT) ile nuc.
suprachiasmaticus’a
Ayrıca, beyin korteksinde
de afferentler alır
Hipotalamus-Efferentleri
 Hipotalamus’un efferentleri
(hipotalamus’tan çıkan lifler)

1-Tr.hypothalamohypophysialis:
 Supraoptik ve
paraventriküler
çekirdeklerden hipofiz’e
uzanır.
2- Tr. mamillotegmentalis:
 Medial ön beyin demetinin bir
parçasıdır.
 Tegmentum’a gider.
 Hipotalamus’un efferentleri
(hipotalamus’tan çıkan lifler)
3- Tr. mamillothalamicus:
 Talamus ön grup nukleuslarına
gider. Daha sonra gyrus
cinguli, oradan da
hippocampus’a geçer. Ardından
fornix yoluyla tekrar corpus
mamillare’ye ulaşır. Limbik
sistemle ilgilidir.
4- Periventrikuler sistem:
 Dorsal fasikulus (fasciculus
longitudinalis post.) bu sistem
içinde iner.
 Talamus, hipotalamus ve
kranial sinirlerin parasempatik
çekirdekleri arasında bağlantı
sağlar.
Hipotalamus-Efferentleri
Nuc. paraventricularis ve
lateral bölgeden
Nuc. dorsalis n. vagi
Nuc. tr. solitarii
Nuc. ambiguus’a gider

Tr. hypothalamospinalis-
medulla spinalis nuc.
intermediolateral’teki
sempatik ve
parasempatik
nöronlara giderler
Hipotalamus-Efferentleri
Nuc. paraventricularis ve
supraopticus: oksitosin
ve vazopressin, tr.
hypothalamohypohysialis
içinde nörohipofize
ulaşır
Hipotalamus-Efferentleri
Tuber cinereum ve nuc.
arcuatus- tr.
tuberoinfundibularis içinde
infundibulum ve eminentia
mediana çevresinde
hipofiz portal sistemi
kapillerlerinde sonlanır. Bu
yol adenohipofize
releasing faktörlerini
gönderir.
 4. Hypothalamus
- Hypophysis
cerebri
bağlantısı:

İki yolla sağlanır.

a) Hypothalamohypophysial lifler; hypothalamus’un
supraoptik ve paraventriküler çekirdeklerinden
başlayan neurohypophysis’de sonlanan lifler.

b) Portal sistem; Eminentia medialis ve infundibulum’daki

sinusoidlerle adenohipofizdeki sinusoidleri birleştiren
uzun ve kısa portal kan damarları + hipofizin ön
lobundaki kılcal plexus arasındaki bağlantı
Hipotalamus fonksiyonları
1. Otonomik kontrol
Hipotalamus otonom
sistemin merkezidir.
Ön kısım: parasempatik
aktiviteyi artırır
Arka kısım: sempatik
aktiviteyi artırır
Hipotalamus fonksiyonları
2. Termoregülasyon
Sempatik ve
parasempatik
aktiviteyi etkileyerek
Bazal metabolizma hızını
ayarlayarak
Ön kısım lezyonlarında
hipertermi, arka kısım
lezyonlarında
hipotermi,
hipotalamusun arka
bölgesinin bilateral
lezyonlarında
poikilotermi görülür
Hipotalamus fonksiyonları
3. Endokrin kontrol
TRH
GnRH
CRH
GHIH
GHRH
PRF
Hipotalamus fonksiyonları
4. Sıvı alımının kontrolü
Ozmotik basınç yükselmesi ya da kan
basıncı düşmesi: nuc. supraopticus
antidiüretik hormon (vasopressin)
salınır. Vücutta sıvı tutulması artar.
Hipotalamus lateral kısmı susuzluk merkezi
olarak çalışır.
Nuc. supraoptic harabiyetinde diabetes
insipidus gelişir. Aşırı su içme ve dilüe
idrar.
Hipotalamus fonksiyonları
5. Gıda alımının kontrolü
Nuc. ventromedialis (tokluk merkezi):
kan glikoz seviyesine hassas
nöronlar içerir. Lezyonunda aşırı
gıda alımı ortaya çıkar
Lateral bölgesi (açlık merkezi):
Yemek yeme duyusunu üretir.
Lezyonunda hipofaji ya da afaji
ortaya çıkar.
6.TR. RETINOHYPOTHALAMICUS

Sirkadiyan ritmin
düzenlenmesi Vücut ısısı,
kortikosteroid seviyesi,
oksijen tüketimi gibi
birçok fonksiyon ışık
yoğunluğundan (gece-
gündüz) etkilenir.
Her gün yaşanan bu
değişiklikler sirkadiyan
ritmi oluşturur.

Retinohipotalamik yol,
ışık değişikliklerini
nucleus
suprachiasmaticus’a
taşır. Bu çekirdek tek
başına bir saat gibi
çalışarak biyolojik
fonksiyonları düzenler.
Hipotalamus fonksiyonları
7. Seksüel davranışlar ve üreme
Gonadotropin, oksitosin ve prolaktin
hipotalamus kontrolünde salınır
Limbik sistem hipotalamus aracılığı ile
eş bulma ve çoğalmayı düzenler
Hipotalamus lezyonlarında pubertas
precox ya da hypogonadism ortaya
çıkabilir
Hypothalamus fonksiyonları
8. Emosyonel davranışlar
Hipotalamus, limbik sistem ve
frontal korteks
Üzüntü, neşe, korku, sevgi,
öfke gibi durumların
ortaya çıkması ve bu
durumlara göre otonom
sistemin cevapları
düzenlenir.
Subthalamus (ventral talamus)
Hipotalamus ile talamus
arasında kalan
diensefalon bölümü.
Arka-üst: talamus
Aşağı: tegmentum
Ön-iç: hipotalamus
Dış: capsula interna
Subthalamus
İçinde bulunan yapılar:
Nuc. subthalamicus
Nucc. campi perizonalis
(fas. thalamicus, fas.
lenticularis)
Zona inserta
Ansa lenticularis
Fasciculus subthamalicus
Nuc. subthalamicus (corpus Luysii)
Thalamus’un altında, capsula
interna’nın medial’inde ve
substantia nigra’nın
üstündedir
Fonsiyonel olarak bazal
çekirdekler içinde
değerlendirilirler.
Temel bağlantıları bazal
çekirdeklerledir ve
lezyonlarında vücudun karşı
yarımında hemiballismus adı
verilen kontrol edilemeyen
şiddetli bükülme hareketleri
oluşur
Nuc. subthalamicus
Afferentleri:
Globus pallidus lat.
Motor alanlar
Talamus
Nuc. tegmentalis
pedinculopontinus
Efferentleri:
Globus pallidus
Substantia nigra
Epithalamus
Diencephalonun arka üst
bölümünde yer alır.
Limbik sistemle ilgili
habenular çekirdekler
ve melatonin
sekresyonu ile ilgili
pineal bez,
epithalamus’a ait
yapılardandır.
İçindekiler:
Corpus pineale
Trigonum habenulae
Commisura habenularum
Commisura posterior
Stria medullaris thalami
Epithalamus
Habenula
Glandula pinealis
Stria medullaris thalami
Commussura posterior
Tela choroidea ventriculi
tertii
Habenula Afferent-Efferentleri
Afferent: Nuc. suprachiasmaticus ve area
septalisten gelenler stria medullaris thalami
içinde

Efferentler: Nucleuslarından başlayan

fasciculus reflexus ile nuclei reticularis
mesencephali’ye
Habenula Fonksiyonları
- Glandula pinealis’e de lif gönderir.

- Habenula limbik sistemden gelen

impulsları mesencephalondaki
nukleuslara iletir (OSS özellikle
sindirim sistemi hareketleri ve
tükrük bezleri salgıları üzerine).

- Koku refleks yollarının ara

istasyonudur.
Glandula Pinealis
Epiphysis cerebri-corpus
pineale
8 mm uzunluğunda konik
yapı
Recessus pinealis
Lamina commissura
habenularis
Lamina commissura
posterior
Glandula pinealis
Pinealositler ve glia
hücreleri
Monoaminler ve
polipeptit yapıda
hormonlar üretir
Salgı BOS ve kan
dolaşımına bırakılır
Glandula pinealis
Melatonin ve serotonin
salınımı sırasında
hücre içerisinde giren
kalsiyum iyon
birikmesi olur
Beyin Kumu
Glandula pinealis-Fonksiyonları
Endokrin bir organ olarak kabul edilir
Adenohipofiz, Nörohipofiz
Pankreasın endokrin kısmı
Glandula suprarenalis
Gonadlar üzerine düzenleyici etkisi vardır
Bu organlar üzerine genellikle inhibe edici etkisi vardır.
Melatonin vb. madde salınımı sirkadyan olarak nuc. suprachiasmaticus tarafından
kontrol edilir
Hayvanların çoğunluğunda nuc. suprachiasmaticus, endojen
bir pacemaker olarak çalışır.
Gün ışığı değişikliklerine hassastır ve bu özelliğiyle biyolojik
ritimleri etkiler (adrenokortikosteron sekresyonu, su içme,
hareket etme, uyku, uyanıklık, gl. pinealis’in N-acetyltrans-
feraz aktivitesi, gibi...)
Örneğin; ışık uyarıları nuc. suprachiasmaticus nöronlarının
aktivitelerini artırır. Bu nöronlar pinealositleri uyaran
sempatik nöronları inhibe eder ve sonuçta gl. pinealis
sekresyonunda azalma meydana gelir.