POMIAR WSPÓŁCZYNNIKA LEPKOŚCI CIECZY ZA POMOCĄ

WISKOZYMETRU HÖPPLERA

Sekcja 4
Grupa 6
Artur Kuś
Piotr Świder
Zadanie 1: Wyznaczenie średnich oraz niepewności pomiarów czasu.
Wartości średnie pomiarów czasu przejścia kulki dla każdej temperatury:
T[°C] 𝑡 [s]
16,8 11,41166667
20,8 10,585
22,8 10,21166667
26 9,816666667
28,8 9,565
31,5 9,123333333
35,9 8,633333333
39,9 8,461666667
45 8,143333333
49,5 7,981666667
52,2 7,661666667

𝑁 2
1
Niepewność typu a dla każdej Temperatury: 𝑢𝑎(𝑡) = ρ(𝑡) = 𝑁(𝑁−1)
∑ (𝑡𝑖 − 𝑡)
𝑖=1
2
(𝑡𝑖 − 𝑡) dla T1

0,473802777
0,1863361111
0,00080277
0,00146944444
0,0200694444
0,0330027777

ρ(t)
0,1545405377
0,04638606112
0,1078399019
0,09548705555
0,06004165221
0,11062449
0,1320269333
0,08431752157
0,1327821943
0,06549385043
0,07058879357
 0.01
Niepewność typu b dla pomiarów czasu: 𝑢𝑏(𝑡) = = 0, 005773502692
3
Niepewność całkowita pomiarów czasu dla każdej temperatury i poprawne wyniki:
2 2
𝑢(𝑡) = 𝑢𝑏(𝑡) + 𝑢𝑎(𝑡)

T[°C] 𝑢(𝑡) t[s]

16,8 0,1545405377 11,41(15)
20,8 0,04638606112 10,585(46)
22,8 0,1078399019 10,21(11)
26 0,09548705555 9,817(95)
28,8 0,06004165221 9,565(60)
31,5 0,11062449 9,12(11)
35,9 0,1320269333 8,63(13)
39,9 0,08431752157 8,4612(84)
45 0,1327821943 8,14(13)
49,5 0,06549385043 7,982(65)
52,2 0,07058879357 7,662(71)

Zadanie 2: Wykres zależności gęstości od temperatury.

Odczyt gęstości dla każdego pomiaru:
𝑘𝑔
ρ[ ]
T[oC] 𝑚
3

3
16,8 0,99881· 10
3
20,8 0,99803· 10
3
22,8 0,99758· 10
3
26 0,99678· 10
3
28,8 0,996· 10
3
31,5 0,99519· 10
3
35,9 0,99372· 10
3
39,9 0,99226· 10
3
45 0,99021· 10
3
49,5 0,98848· 10
3
52,2 0,987102· 10
Zadanie 3 i 4: Obliczenie współczynników lepkości cieczy dla danych temperatur.
Stała wiskozymetru: 𝐾 = 0, 09408 · 10 −6 [𝑃𝑎 · 𝑚3 · 𝑘𝑔-1 ]
Gęstość materiału kulki: ρ𝑘 = 2, 22 · 10 3 [ 𝑘𝑔· 𝑚-3 ]
−6 3 3
η = 𝐾 · (ρ𝑘 − ρ𝐶) · 𝑡 = 0, 09408 ·10 (2, 22 · 10 − 0, 99881 · 10 )
Współczynnik lepkości cieczy dla temperatur
T[oC] η [𝑃𝑎 · 𝑠] 𝑢(η) [𝑃𝑎 · 𝑠] Wynik Końcowyη [𝑃𝑎 · 𝑠]
−6 −6 −6
16,8 1311,081307· 10 32,26244392· 10 1311(32)· 10
−6 −6 −6
20,8 1216,882694· 10 9,683725996· 10 1216,8(97)· 10
−6 −6 −6
22,8 1174,395519· 10 22,51306207· 10 1174(23)· 10
−6 −6 −6
26 1129,707277· 10 19,93424276· 10 1129(20)· 10
−6 −6 −6
28,8 1101,447245· 10 12,53452926· 10 1101(13)· 10
−6 −6 −6
31,5 1051,282839· 10 23,09440798· 10 1051(23)· 10
−6 −6 −6
35,9 996,0140467· 10 27,56248533· 10 996(28)· 10
−6 −6 −6
39,9 977,3714017· 10 17,602484· 10 977(18)· 10
−6 −6 −6
45 942,1726178· 10 27,72020056· 10 942(28)· 10
−6 −6 −6
49,5 924,7670871· 10 13,67279774· 10 924(14)· 10
−6 −6 −6
52,2 888,6847142· 10 14,73645067· 10 888(15)· 10
Zadanie 5: Wykres zależności współczynnika lepkości cieczy od temperatury.

1
Zadanie 6 i 7: Wykres zależności 𝑙𝑛(η) = 𝑇
i wyznaczenie prostej aproksymacyjnej.
 −6
a = 972,7553376 · 10 [ 𝑃𝑎·𝑠
𝑜 ]
𝐶
−6
b = 3,787683703 · 10 [𝑃𝑎 · 𝑠]

u(a) = 52,94781097
u(b) = 0,172982249

−6 𝑃𝑎·𝑠
a = 972(53)· 10 [ 𝑜 ]
𝐶
−6
b = 3,79(17) · 10 [𝑃𝑎 · 𝑠]

Zadanie 8: Wyznaczenie współczynników A i B oraz ich niepewności.

𝐵 = 𝑎
u(B) = u(a)

𝑙𝑛(𝐴) = 𝑏
𝑏
𝑙𝑛(𝐴) = 𝑙𝑛(𝑒 )
𝑏
𝐴 =𝑒
u(A) = eu(b)

−6 𝑃𝑎·𝑠
𝐵 = 972(53) · 10 [ 𝑜 ]
𝐶
−6
𝐴 = 44, 1(12) · 10 [𝑃𝑎 · 𝑠]

Zadanie 9: Obliczenie teoretycznych wartości współczynnika lepkości i porównanie.

972
𝑇
η(𝑇) = 44, 1 · 𝑒
 T[oC] T[K] η(T) (z pomiarów)[𝑃𝑎 · 𝑠] η(T) (ze wzoru)[𝑃𝑎 · 𝑠]
−6 −6
16,8 289,95 1311(32) · 10 1264,700843 · 10
−6 −6
20,8 293,95 1216,8(97) · 10 1208,261859 · 10
−6 −6
22,8 295,95 1174(23) · 10 1181,540673 · 10
−6 −6
26 299,15 1129(20) · 10 1140,719785 · 10
−6 −6
28,8 301,95 1101(13) · 10 1106,836517 · 10
−6 −6
31,5 304,65 1051(23) · 10 1075,681393 · 10
−6 −6
35,9 309,05 996(28) · 10 1027,8761 · 10
−6 −6
39,9 313,05 977(18) · 10 987,3571718 · 10
−6 −6
45 318,15 942(28) · 10 939,3804078 · 10
−6 −6
49,5 322,65 924(14) · 10 900,1640704 · 10
−6 −6
52,2 325,35 888(15) · 10 877,921503 · 10

Test zgodności:

Test zgodności Wartość

logiczna

|1311, 081307 · 10
−6 −6
− 1264, 700843 · 10 | < 2 · 32, 26244392· 10
−6 prawda

|1216, 882694 · 10
−6 −6
− 1208, 261859 · 10 | < 2 · 9, 683725996· 10
−6 prawda

|1174, 395519 · 10
−6 −6
− 1181, 540673 · 10 | < 2 · 22, 51306207· 10
−6 prawda

|1129, 707277 · 10
−6 −6
− 1140, 719785 · 10 | < 2 · 19, 93424276· 10
−6 prawda

|1101, 447245 · 10
−6 −6
− 1106, 836517 · 10 | < 2 · 12, 53452926· 10
−6 prawda

|1051, 282839 · 10
−6 −6
− 1075, 681393 · 10 | < 2 · 23, 09440798· 10
−6 prawda

|996, 0140467 · 10
−6 −6
− 1027, 8761 · 10 | < 2 · 27, 56248533· 10
−6 prawda

|977, 3714017 · 10
−6 −6
− 987, 3571718 · 10 | < 2 · 17, 602484· 10
−6 prawda

|942, 1726178 · 10
−6 −6
− 939, 3804078 · 10 | < 2 · 27, 72020056· 10
−6 prawda

|924, 7670871 · 10
−6 −6
− 900, 1640704 · 10 | < 2 · 13, 67279774· 10
−6 prawda

|888, 6847142 · 10
−6 −6
− 877, 921503 · 10 | < 2 · 14, 73645067· 10
−6 prawda
Zadanie 10: Obliczenie energii aktywacji cząsteczki oraz jej niepewności.
𝐸𝑎= 𝑘𝐵
−5 𝑒𝑉
𝑘 = 8, 517333262 · 10 𝐾
(z tablic)
𝐵 = 𝑎
𝐵 = 972(53) [𝐾]

−5
𝐸𝑎 = 8, 517333262 ·10 · 972
𝐸𝑎 = 0, 08285281393 [𝑒𝑉]
2 2
𝑢(𝐸𝑎) = (𝑢(𝐵) · 𝑘) + (𝑢(𝐾) · 𝐵)
𝑢(𝐸𝑎) = 0, 004509741515
Wynik końcowy:
𝐸𝑎 = 0, 0829(45) [𝑒𝑉]

Wnioski:
Po wykonaniu ćwiczenia wypracowaliśmy wartości współczynnika cieczy zależnego od
temperatury, które zamieściliśmy w tabeli w zadaniu nr 9 oraz energię aktywacji na
0, 0829(45) [𝑒𝑉]. Po porównaniu wyników teoretycznych, oraz na podstawie pomiarów,
okazało się, że wszystkie pomiary przeszły test zgodności pozytywnie. Charakterystyki
wykresów okazały się być zgodne z wartościami oczekiwanymi i obserwacjami. To znaczy,
wraz ze wzrostem temperatury, gęstość oraz współczynnik lepkości malał, co było związane
z tym, że kulka szklana po przekręceniu wiskozymetru spadała szybciej po podgrzaniu
cieczy wewnątrz urządzenia pomiarowego. Oznacza to, że tarcie wewnątrz cieczy było
mniejsze.