Professional Documents
Culture Documents
Türk Sosyoloji̇ Tari̇hi̇ Çikmiş Vi̇ze Sorulari
Türk Sosyoloji̇ Tari̇hi̇ Çikmiş Vi̇ze Sorulari
1.Bölüm
1-) Sosyolojinin ilgi alanını yansıtan aşağıdaki tasniflerden hangisi AugusteComte’a aittir? (2015’te çıktı)
a) Toplumsal statik – toplumsal dinamik ***
b) Cemaat – cemiyet
c) Birincil gruplar – ikincil gruplar
d) Kapitalist toplum – sosyalist toplum
e) Organik dayanışma – mekanik dayanışma
2-) Sosyoloji, özellikle 19. yüzyıldaki siyasal ve ekonomik devrimlerin yarattığı toplumsal sorunlarla
ilgilenmiş; her şeyin üstünde de modern ...................................toplumunun bilimi olmuştur.
Yukarıdaki metinde boş bırakılan yere aşağıdaki ifadelerden hangisi yerleştirilmelidir? 2016
a) militarist
b) metafizik
c) ziraat/tarım
d) sanayi ***
e) geleneksel
3- Sosyolojinin ilk dönemi için dile getirilen aşağıdaki ifadelerden hangisi yanlıştır? 2016
a) İlk dönem sosyolojisi, evrimcidir.
b) İlk dönem sosyolojisi, bilimsel olduğu kadar ideolojik bir karakter de taşımaktaydı.
c) İlk dönem sosyolojisi, ansiklopediktir.
d) Sosyoloji, doğa bilimlerine benzer biçimde pozitif bir bilim olarak tanımlanmaktadır.
e) İlk dönem sosyolojisi, kapitalizmin gelişimi ve dünyevileşmeyle birlikte Kilise’nin temsil ettiği din anlayışının
yaşadığı krizlere çözüm üretmek çabasındaydı. ***
6- Sosyolojinin başlangıç döneminde kazandığı özelliklere ilişkin aşağıdaki ifadelerden hangisi doğrudur?
2016
a) İlk dönem sosyolojisi, toplumun kaçınılmaz bir biçimde yok oluşa doğru ilerlediği ön kabulünden hareket
etmiş ve geçmişe duyulan özlemin ifadesi olmuştur.
b) İlk dönem sosyolojisi, dine dönüş ideolojisinin bilimsel ifadesidir.
SP 2015
c) Sosyoloji, doğa bilimlerine benzer biçimde pozitif bir bilim olarak kabul görmüştür. ***
d) İlk dönem sosyolojisi, ırkların ve cinsiyetlerin eşitliği fikri üzerine kurulmuştur.
e) İlk dönem sosyolojisi, kapitalizmin gelişimi ve dünyevileşmeyle birlikte Kilise’nin temsil ettiği din anlayışının
yaşadığı krizlere çözüm üretmek çabasındaydı.
2
7-Üç Hâl Kanunu’na göre toplumların yaşadığı gelişim evreleri, aşağıdaki seçeneklerden hangisinde doğru
sıralama ile gösterilmektedir? 2016
a) Teolojik Toplum – Metafizik Toplum - Pozitif Toplum ***
b) Metafizik Toplum – Pozitif Toplum – Teolojik Toplum
c) Köleci Toplum – Feodal Toplum – Kapitalist Toplum
d) Negatif Toplum – Pozitif Toplum – Endüstri Toplumu
e) Teolojik Toplum – Pozitif Toplum – Metafizik Toplum
8-Sosyoloji ilk akademik meşruiyetini aşağıdaki isimlerden hangisiyle birlikte kazanmıştır? 2016
a) Auguste Comte
b) Emile Durkheim ***
c) Ferdinand Tönnies
d) Georges Gurvitch
e) Karl Marx
9- Aşağıdakilerden hangisi modern toplumu meydana getiren temel süreçlerden biri değildir? 2016
a) Bilimsel devrim
b) Felsefi devrim
c) Dinsel devrim ***
d) Sanayi devrimi
e) Siyasal devrimler
10- Ülkemizde sosyolojiye ilgi duyan ilk isimlerden biri olan Ahmet Rıza, hangi Batılı sosyoloğun
düşüncelerini Türkiye’de tanıtmaya çalışmıştır?
a) Frederic Le Play
b) GeorgSimmel
c) Emile Durkheim
d) AugusteComte ***
e) HerbertSpencer
12- Aşağıdakilerden hangisi sosyolojinin 19. yüzyıldaki kurumsallaşma sürecine katkıda bulunan isimlerden
birisi değildir?
a) Emile Durkheim
b) MaxWeber
c) NiccolaMachiavelli ***
d) AugusteComte
e) Karl Marx
13- Aşağıdakilerden hangisi sosyolojinin 19. yüzyıldaki kurumsallaşma sürecine katkıda bulunan isimlerden
SP 2015
d) Auguste Comte
e) Karl Marx
2. Bölüm
1- Türkiye’de sosyoloji ....................... siyasetinin/serüveninin bir ürünü olarak ilgi görmüş, bu siyasetin
başarıya ulaşmasını bir görev olarak kabul etmiş ve bu amaç doğrultusunda da aktarmacı/tercümeye dayalı
bir karakter kazanmıştır.
Yukarıdaki cümlede bulunan boşluğa aşağıdakilerden hangisi gelmelidir? 2016
a) Batılılaşma ***
b) Osmanlıcılık
c) Müslümanlaşma
d) devlet
e) Türkleşme
2-Gabriel Tarde ve Georges Palante gibi Fransız sosyal bilimcilerin düşüncelerinin tanıtıldığı Osmanlıca dergi
aşağıdakilerden hangisidir?
a) Servet-i Fünun ***
b) İçtihad
c) Say
d) Donanma
e) Hakikat
3- Psiko-sosyolojik eğilim bağlamında Gustave Le Bon’un düşüncelerini Türkiye’de tanıtan Osmanlı aydını
aşağıdakilerden hangisidir? V2016
a) Prens Selahattin
b) Mehmet Ali Şevki Bey
c) Abdullah Cevdet ***
d) Etem Necdet
e) Prens Sabahattin
5-II. Meşrutiyet’ten sonra sosyoloji alanında ilk yapılan tercümelerden biri olan "Anglo-Saksonların Esbab-ı
Faikiyeti Nedir?" başlıklı çalışmanın yazarı Fransız sosyal bilimci aşağıdakilerden hangisidir?
a) Edmond Demolins ***
b) Gabriel Tarde
c) Henri Tourville
d) Auguste Comte
e) Frederic Le Play
6- Aşağıdaki ifadelerden hangisi başlangıç dönemi itibarıyla Türk sosyolojisinin belirleyici özelliklerinden biri
SP 2015
sayılamaz? 2016
a) Türk toplumunun sanayileşmesinin bir sonucu olarak ortaya çıkan işçi sınıfının yarattığı toplumsal kaosu
anlama ve çözümleme çabasının bir ürünüdür. ***
b) Batılılaşma serüveninin bir ürünüdür.
4
3. Bölüm
1- Özellikle "Kadınlarımız" başlıklı eseriyle yaygın olarak tanınan Ulum-ı İktisadiye ve İctimaiye Mecmuası
yazarı aşağıdakilerden hangisidir?
a) Bedii Nuri
b) Rıza Tevfik c
c) Ahmed Şuayb
d) Celal Nuri ***
e) Satı el-Husri
3-Auguste Comte’un topluma ilişkin düşüncelerini Osmanlı’da sistemli olarak "Ulum-u İktisadiye ve İctimaiye
Mecmuası"ndaki telif ve tercüme yazılarıyla ilk kez tanıtan kişi aşağıdakilerden hangisidir? 2016
a) Rıza Tevfik
b) Salih Zeki ***
c) Prens Sabahaddin
d) Abdullah Cevdet
e) Namık Kemal Kaleci
4-Ahmed Şuayb ile ilgili aşağıda sunulan ifadelerden hangisi yanlıştır? 2016
a) Ahmed Şuayb "Hayat ve Kitaplar"da en fazla yeri üstadı Taine’e ve eserlerine ayırmıştı.
b) Ahmet Şuayb’ın Servet-i Fünun döneminde yazdıklarından pozitivist düşünceye bağlı ve Taine’nin etkisinde
bir kişi olduğu söylenebilir.
c) Ahmed Şuayb, ilk sayısı Aralık 1908’de çıkan Ulum-ı İktisadiye ve İctimaiye Mecmuası’nı Tevfik Fikret,
Mehmed Cavid ve Ahmet Rıza ile birlikte yayınladı. ***
d) Ahmet Şuayb, terimin Anglo-Sakson dünyadaki yaygın kullanımını çağrıştırır tarzda, evrimci bir ilerlemeyi de
içerecek şekilde tek bir uygarlıktan bahseder.
e) Ahmet Şuayb, Spencer’in etkilerini görebileceğimiz şekilde, toplumu canlı bir organizmaya benzeterek
açıklamaya çalışır.
5-Ahmet Şuayb’ın, Türkiye’de tanıttığı, düşüncelerine ilgi duyduğu, liberal ve evrimci yaklaşımlara sahip ve
organizmacı sosyolojinin temsilcisi olarak tanınan Batılı sosyal bilimci aşağıdakilerden hangisidir? 2016
a) Herbert Spencer ***
b) Hyppolite Taine
c) Ferdinand Tönnies
d) Hans Freyer
e) Emile Durkheim
SP 2015
6-Aşağıdaki isimlerden hangisi Ulum-ı İktisadiye ve İctimaiye Mecmuası’nda yazılar kaleme almış bir kişi
değildir?
a) Beşir Fuad ***
b) Ahmet Şuayb
c) Bedii Nuri
5
d) Satı el-Husri
e) Celal Nuri
7-Ahmed Şuayb ile ilgili aşağıda sunulan ifadelerden hangisi yanlıştır? 2016
a) Ahmed Şuayb "Hayat ve Kitaplar"da en fazla yeri üstadı Taine’e ve eserlerine ayırmıştı.
b) Ahmet Şuayb’ın Servet-i Fünun döneminde yazdıklarından pozitivist düşünceye bağlı ve Taine’nin etkisinde
bir kişi olduğu söylenebilir.
c) Ahmed Şuayb, ilk sayısı Aralık 1908’de çıkan Ulum-ı İktisadiye ve İctimaiye Mecmuası’nı Tevfik Fikret,
Mehmed Cavid ve Ahmet Rıza ile birlikte yayınladı. ***
d) Ahmet Şuayb, terimin Anglo-Sakson dünyadaki yaygın kullanımını çağrıştırır tarzda, evrimci bir ilerlemeyi de
içerecek şekilde tek bir uygarlıktan bahseder.
e) Ahmet Şuayb, Spencer’in etkilerini görebileceğimiz şekilde, toplumu canlı bir organizmaya benzeterek
açıklamaya çalışır.
10-Aşağıdaki isimlerden hangisi Ulum-ı İktisadiye ve İctimaiye Mecmuası’nda yazılar kaleme almış bir kişi
değildir? 2016
a) Şerif Mardin ***
b) Ahmet Şuayb
c) Bedii Nuri
d) Satı el-Husri
e) Celal Nuri
11-Osmanlı aydınları arasında pozitivizme "ilk ilgi duyan kişi" olarak en fazla tanınan isim aşağıdakilerden
hangisidir? 2016
a) Babanzade Ahmet Naim
b) Filibeli Ahmed Hilmi
c) Beşir Fuad ***
d) Prens Sabahaddin
e) Ziya Gökalp
12-Ahmed Rıza’nın pozitivist düşünceyle ilişkisinde en fazla etkili olmuş kişi aşağıdaki isimlerden hangisidir?
2016
a) Pierre Laffitte ***
b) Gustave Flaubert
SP 2015
c) Hyppolite Taine
d) Gustave Le Bon
e) Edmond Demolins
6
4.Bölüm
1-“Frederic Le Play’in sosyolojik düşünceleri, Osmanlı ülkesinin problemlerinin tanımı ve çözümü için ilk kez
......................................... tarafından kullanılmıştır.”
Yukarıdaki cümlede boş bırakılan yere gelmesi gereken doğru ifade aşağıdakilerden hangisidir? 2016
a) Ziya Gökalp
b) Beşir Fuad
c) AhmedŞuayb
d) Prens Sabahaddin ***
e) Ahmed Rıza
3-Aşağıdaki isimlerden hangisi Le Play sosyolojisini Türkiye’de tanıtan isimler arasında değildir?
a) İbrahim Rüştü
b) Mehmet Ali Şevki Bey
c) Ahmet Sanih
d) Prens Sabahattin
e) Abdullah Cevdet ***
4-"Türkiye Nasıl Kurtarılabilir?" başlıklı çalışma aşağıdaki sosyal bilimcilerimizden hangisine aittir?
SP 2015
a) Ahmet Ağaoğlu
b) Yusuf Akçura
c) Ahmed Şuayb
d) Prens Sabahaddin ***
e) Ziya Gökalp
7
5-“............................... Türkiye’nin bir ‘yönetim’ sorunu değil, ‘yapı’ sorunu ile karşı karşıyaolduğunu
belirtmiştir.”
Yukarıdaki cümlede boş bırakılan yer için en uygun ifade aşağıdakilerden hangisidir? 2016
a) Ziya Gökalp
b) Bedii Nuri
c) Prens Sabahaddin ***
d) Ahmed Rıza
e) Celal Nuri İsa
7- Aşağıdaki isimlerden hangisi Prens Sabahaddin’in takipçileri arasında yer almaz? 2016
a) Nezahet Nurettin Ege
b) Mehmet Ali Şevki Bey
c) Tahsin Demiray
d) Ahmet Bedevi Kuran
e) Ziya Gökalp ***
8-Aşağıdaki isimlerden hangisi Le Play sosyolojisini Türkiye’de tanıtan isimler arasında değildir?
a) İbrahim Rüştü
b) Mehmet Ali Şevki Bey
c) Ahmet Sanih
d) Prens Sabahattin
e) Abdullah Cevdet ***
9-“............................... Türkiye’nin bir ‘yönetim’ sorunu değil, ‘yapı’ sorunu ile karşı karşıyaolduğunu
belirtmiştir.”
Yukarıdaki cümlede boş bırakılan yer için en uygun ifade aşağıdakilerden hangisidir? 2016
a) Ziya Gökalp
b) Bedii Nuri
c) Prens Sabahaddin ***
d) Ahmed Rıza
e) Celal Nuri İsa
10- Aşağıdaki yerli düşünür ile yabancı düşünür, düşünür ile ekol ya da yayın organı ilişkisini ifade eden
eşleşmelerden hangisi yanlıştır? 2016
a) Prens Sabahaddin – Science Sociale Ekolü
b) Prens Sabahaddin – Frederic Le Play
c) La Science Sociale – İctimaiyyat ***
d) Prens Sabahaddin – Mehmet Ali Şevki Bey
e) Frederic Le Play – Edmond Demolins
d) "Science sociale" çevresi, gelişmiş ve geri kalmış toplumlar ve bu arada da İngiltere ve Fransa arasındaki
farklılığı aile tipinden başlayarak toplum tipindeki bu farklılıklara dayalı olarak açıklamaktadırlar.
e) Demolins, Türkiye’de “bireyci” insan yetiştirmek için Ankara’nın doğusunda "Ecole des Roches" adıyla bilinen
bir özel okul kurmuştu. ***
5.Bölüm
1-Emile Durkheim’in sosyolojik düşüncelerini Türkiye koşullarına uyarlayan sosyoloğumuz aşağıdakilerden
hangisidir? 2016
a) Sabahattin Bey
b) Ziya Gökalp ***
c) Sait Halim Paşa
d) Mehmet Ali Şevki Bey
e) Ahmet Rıza
2- "Türk olarak, kalarak batılılaşma" siyasetinin yaratabileceği kültürel çelişkileri aşmak için Gökalp’in
geliştirdiği kuram aşağıdakilerden hangisidir? 2016
a) Hars-Medeniyet ayrımı ***
b) Düzen ve Ahlak
c) Güneş Dil-Tarih Teorisi
d) Türk Medeniyeti Kuramı
e) Türk Bireyi Kuramı
3- Gökalp’in, 1923 tarihli “Türkçülüğün Esasları”nda, kültür ve uygarlık arasındaki mesafeyi daha da
kısaltmaya yönelik olarak geliştirdiği yeni kavram aşağıdakilerden hangisidir? 2016
a) Elitizm
b) Tehzib ***
c) Taklit
d) Doğru yol
e) Yenilikçilik
5- Gökalp, geliştirmiş olduğu dayanışmacı yönü öne çıkan toplum modelini aşağıdaki kavramlardan hangisi
ile adlandırmıştır? 2016
a) Türk töresi
b) Toplumcu gelenek
c) İçtimai mefkurecilik ***
d) Türk milliyetçiliği
e) Türk toplum geleneği
6-Gökalp’in milliyetçilik konusundaki görüşlerini sistematik olarak toplayan eseri aşağıdakilerden hangisidir?
2016
a) Türk Medeniyeti Tarihi
SP 2015
b) Kızılelma
c) Türkleşmek, İslamlaşmak, Muasırlaşmak
d) Türk Töresi
e) Türkçülüğün Esasları ***
9
8-Ziya Gökalp’in kurmuş olduğu "sosyoloji araştırma enstitüsü" aşağıdakilerden hangisidir? 2016
a) İçtimaiyat Daru’l-Mesaisi ***
b) Türkiye Sosyoloji Araştırmalar Merkezi
c) İktisat ve İçtimaiyat Araştırma Enstitüsü
d) Sosyoloji Araştırma Merkezi
e) Türk Sosyal Bilimler Derneği
10- Durkheim’in geliştirdiği "kolektif şuur" kavramının Gökalp’teki karşılığı aşağıdaki terimlerden hangisi
olmuştur? 2015
Cevap: Millet Şuuru
6.Bölüm
1-"Meslek-i İçtimaî" derneğini kuran ve yayın organı olarak "Meslekî İçtimai Dergisi"ni çıkaran sosyal
bilimcimiz aşağıdakilerden hangisidir? 2016
a) Hilmi Ziya Ülken
b) Ziya Gökalp
c) Mehmet İzzet
d) Mehmet Ali Şevki [Sevündük] Bey ***
e) Nurettin Şazi Kösemihal
2-İsmayıl Hakkı Baltacıoğlu’nun “felsefi hakikat” konusundaki düşüncelerine etki eden düşünür
aşağıdakilerden hangisidir? 2016
a) Frederic Le Play
b) Herbert Spencer
c) Emile Durkheim
d) Immanuel Kant
e) Henri Bergson ***
3-Gökalp sonrasında Sosyoloji Kürsüsünün yönetimine getirilen, "eğitim" ve özellikle de "kıraat" konularında
yaptığı çalışmalarla tanınan, aynı zamanda siyasal bir kişiliği de olan sosyal bilimcimiz aşağıdakilerden
hangisidir? 2016
a) Ahmed Şuayb
b) Hilmi Ziya Ülken
c) Mehmet Ali Şevki Bey
SP 2015
d) Mehmet İzzet
e) Necmeddin Sadak ***
10
4-"Meslek-i İçtimaî Cemiyet-i İlmiyyesi" isimli sosyoloji derneği, aşağıdaki isimlerden hangisi tarafından
kurulmuştur?
a) Ahmet Sanih
b) İbrahim Rüştü
c) Abdullah Cevdet
d) Mehmet Ali Şevki Bey ***
e) Prens Sabahattin
5-Monografi yöntemini tanıttığı "Memleketi Tanıma Yolu” ve “Osmanlı Tarihinin İlm-i İçtima ile İzahı" isimli
çalışmalar aşağıdaki isimlerden hangisine aittir?
a) Hüseyinzade Ali
b) Ahmet Agayef
c) Mehmet Ali Şevki Bey ***
d) Yusuf Akçura
e) Prens Sabahaddin
6-‘“Yeni Adam” dergisi aşağıdaki sosyal bilimcilerimizden hangisi tarafından yayınlanmıştır? 2016
a) Mehmet Emin Erişirgil
b) İsmayıl Hakkı Baltacıoğlu ***
c) Necmeddin Sadak
d) Mehmet İzzet
e) Mustafa Şekip Tunç
7-Aşağıdakilerden hangisi, Gökalp sonrasında Sosyoloji Kürsüsü’nde dersler veren yabancı hocalardan
biridir? 2016
a) George Dumezil ***
b) Edmond Demolins
c) Emile Durkheim
d) F. Le Play
e) Edward Hirsch
9-Milliyet Nazariyeleri ve Milli Hayat“ adlı eser, aşağıdaki sosyal bilimcilerimizden hangisine aittir? 2016
a) Ziya Gökalp
b) İsmayıl Hakkı Baltacıoğlu
c) Mehmet İzzet ***
d) Mümtaz Turhan
e) Necmeddin Sadak
10- Aşağıdaki sosyal bilimcilerimizden hangisi Gökalp sonrasında "Darulfünun Sosyoloji Kürsüsü"nde
görev alan isimler arasında yer almaz?
a) Necmeddin Sadık [Sadak]
b) Mehmet İzzet
SP 2015
c) Mehmet Servet
d) AhmedŞuayb ***
e) İsmayıl Hakkı Baltacıoğlu
11
7.Bölüm
1-Niyazi Berkes’in Türkiye’den ayrıldıktan sonra akademik faaliyetlerini sürdürdüğü "oryantalist kürsü"
aşağıdakilerden hangisidir? 2016
a) Columbia Üniversitesi Türkiye Araştırmaları Merkezi
b) Kanada Şarkiyatçılık Araştırmaları Merkezi
c) Oxford Üniversitesi İslam Araştırmaları Merkezi
d) McGill Üniversitesi Doğu Toplumları Araştırmaları Merkezi
e) McGill Üniversitesi İslam Araştırmaları Enstitüsü ***
2-Niyazi Berkes’in Türkiye’nin toplumsal yapısı tartışmaları bağlamında kaleme aldığı eseri aşağıdakilerden
hangisidir? 2016
a) Toplumsal Yapı Tartışmaları
b) Türk Düşününde Batı Sorunu
c) Türkiye’de Çağdaşlaşma
d) Türkiye İktisat Tarihi ***
e) 200 Yıldır Neden Bocalıyoruz?
4-"Bazı Ankara Köyleri Üzerinde Bir Araştırma" (1942) başlıklı çalışma aşağıdaki sosyologlarımızdan hangisine
aittir? 2016
a) Şerif Mardin
b) İbrahim Yasa
c) Mümtaz Turhan
d) Behice Boran
e) Niyazi Berkes ***
5-Niyazi Berkes’in Türk modernleşme tecrübesini konu edindiği temel çalışması aşağıdakilerden hangisidir?
2016
a) Türk İktisat Tarihi
b) Türkiye’de Çağdaş Düşünce Tarihi
c) Türkiye’de Çağdaşlaşma ***
d) Türk İnkılabına Bakışlar
e) Toplumsal Yapı Tartışmaları
7-Niyazi Berkes’in 1960’lı yıllarda, Türkiye’nin çağdaşlaşma tarihine ilişkin yazılarını yayınladığı ve aynı
SP 2015
zamanda, yazısı en çok yayınlanan yazarlarından biri olduğu dergi aşağıdakilerden hangisidir? 2016
a) Yurt ve Dünya
b) Kadro
c) Yön ***
12
d) Sosyoloji Dünyası
e) İyi Adam
9-"Toplumsal Yapı Araştırmaları: İki Köy Çeşidinin Mukayeseli Tetkiki" başlıklı çalışma aşağıdaki
sosyologlarımızdan hangisine aittir? 2016
a) Şerif Mardin
b) Behice Boran ***
c) Mübeccel B. Kıray
d) Mehmet Ali Şevki Bey
e) Emre Kongar