BÀI TIỂU LUẬN TRIẾT HỌC

VẤN ĐỀ: TỪ NỘI DUNG VÀ Ý NGHĨA PHƯƠNG PHÁP LUẬN CỦA CẶP
PHẠM TRÙ “BẢN CHẤT VÀ HIỆN TƯỢNG” HÃY VẬN DỤNG ĐỂ NHẬN
THỨC VÀ GIẢI QUYẾT MỘT VẤN ĐỀ THỰC TIỄN
*Lời mở đầu
-Hiện nay Việt Nam chúng ta đã và đang tiến hành xây dựng đất nước theo hướng
công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước. Đây là một quá trình khó khăn và đầy thử
thách mặc dù trong những năm qua chúng ta đạt được một số thành tựu khả qua.Và
trong giai đoạn phát triển hiện nay thì không thể không kể đến vai trò của lớp trẻ
mà cụ thể là sinh viên- thế hệ sẽ kế tiếp những truyền thống tốt đẹp của cha ông
trong sự nghiệp xây dựng đất nước giàu mạn, công bằng văn minh.

-Tuy nhiên cùng với sự thay đổi cơ chế thị trường hiện nay thì lối, sống cách nghĩ
của sinh viên chuyển biến theo, các quan điểm, lí tưởng của họ khác xa thế hệ
trước cụ thể có rất nhiều sinh viên đã trưởng thành và phát huy mọi khả năng của
mình để đóng góp một phần sức lực quan trọng trong việc đổi mới đất nước, có rất
nhiều sinh viên đã biết vượt qua số phận nghiệt ngã của chính mình để học tập.
Đồng thời cũng không phải ngẫu nhiên mà hàng loạt các tệ nạn như: đua xe, ma
túy, cớ bạc, rượu chè ngày càng thâm nhận sâu vào giảng đườn.

-Tất cả những điều đó trở thành vấn đề nhức nhối cho toàn xã hội. Trên hết, tất cả
chúng ta phải quan tâm hơn nữa đến lực lượng chủ chốt này,phải làm sao cho sinh
viên Việt Nam có lối sống đứng đắn, thực sự nhận thức rõ vai trò quan trọng của
mình đối với sự phát triển đất nước

-Như vậy, để phân tích một cách sâu sắc lối sống của sinh viên hiện nay, nhóm
5 chúng em dùng cặp phạm trù bản chất- hiện tượng để phân tích rõ lối sống
của sinh viên Việt Nam hiện nay
I.Nội dung và ý nghĩa phương pháp luận của cặp phạm trù “Bản chất và hiện
tượng”
-Khi đã có được nhận thức khá nhiều về các mặt, mối liên hệ tất yếu và các đặc
tính riêng lẻ của sự vật, hiện tượng, thì nhận thức vấn chưa vươn tói sự phản ánh
đầy đủ về bản chất của nó. Vì vậy cùng với sự tích lũy tri thức,xuất hiện nhu cầu
nhận thức các mối liên hệ phụ thuộc, qua lại lẫn nhau giữa các mặt, giữa chính các
mối quan hệ đó và đặt chúng trong sự thống nhất biện chứng, coi chúng là các yếu
tố của một thể thống nhất hữu cơ. Giải quyết thành công nhiệm vụ này dẫn nhận
thức đạt tới sự phản ánh đầy đủ bản chất của sự vật hiện tượng tương ứng
I.Nội dung
1.Khái niệm
 Bản chất và hiện tượng là cặp phạm trù  trong phép biện chứng duy vật của chủ
nghĩa Mác-Lenin và là một trong những nội dung của nguyên lí về mối liên hệ phổ
biến
-Bản chất là phạm trù triết học dùng để chỉ tổng thể các mối liên hệ khách quan,
tất nhiên, tương đối ổn định bên trong, quy định sự vận động, phát triển của đối
tượng và thể hiện mình qua các hiện tượng tương ứng của đối tượng
-Hiện tượng là phạm trù triết học dùng để chỉ những biểu hiện của các mặt, mối
liên hệ tất nhiên tương đối, ổn định ở bên ngoài, là mặt dễ biến đổi hơn và là hình
thức thể hiện bản chất đối tượng
2.Quan điểm
-Phạm trù bản chất gắn liền với phạm trù cái chung, nhưng không đồng nhất với
cái chung. Có cái chung là bản chất, nhưng có cái chung không phải là bản chất.
Phạm trù bản chất và phạm trù quy luật là cùng loại, hay cùng một bậc. Tuy nhiên
bản chất và quy luật không đồng nhất với nhau. Mỗi quy luật thường chỉ biểu hiện
một mặt, một khía cạnh nhất định của bản chất. Bản chất là tổng hợp của nhiều quy
luật. Vì vậy phạm trù bản chất rộng hơn và phong phú hơn quy luật
-Bản chất và hiện tượng đều tồn tại một cách khách quan. Theo chủ nghĩa Mác-
Lênin thì quan điểm duy tâm không thừa nhận hoặc không hiểu đúng sự tồn tại
khách quan của bản chất và hiện tượng, họ cho rằng, bản chất không tồn tại thật sự,
bản chất chỉ là tên gọi trống rỗng do con người bịa đặt ra, còn hiện tượng dù có tồn
tại nhưng đó chỉ là tổng hợp những cảm giác của con người, chỉ tồn tại trong chủ
quan con người. Những người theo chủ nghĩa duy tâm khách quan tuy thừa nhận
sự tồn tại thực sự của bản chất nhưng đó không phải là của bản thân sự vật mà theo
họ đó chỉ là những thực thể tinh thần
-Chủ nghĩa duy vật biện chứng của triết hoc Mác- Lênin cho rằng, cả bản chất và
hiện tượng đều tồn tại khách quan là cái vốn có của sự vật không do ai sáng tạo ra,
bởi vì sự vật nào cũng được tạo nên từ những yếu tố nhất định. Những yếu tố này
liên kết với nhau bằng những mối liên hệ khách quan, đan xen, chằng chịt. Trong
đó có những mối liên hệ tất nhiên tương đối ổn định. Những mối liên hệ tất nhiên
đó tạo thành bản chất của sự vật. Vậy, bản chất là cái tồn tại khách quan gắn liền
với sự vật còn hiện tượng là biểu hiện ra bên ngoài của bản chất, cũng là cái khách
quan không phải do cảm giác của chủ quan con người quyết định.
3.Mối liên hệ
*Bản chất và hiên tượng có tính khách quan và gắn bó chặt chẽ, thống nhất
với nhau
-Bản chất và hiện tượng thống nhất với nhau, chính nhờ sự thống nhất này mà
người ta có thể tìm ra cái bản chất, tìm ra quy luật trong vô vàn các hiện tượng bên
ngoài. Biểu hiện là:
-Bản chất luôn luôn được bộc lộ ra qua hiện tượng, còn hiện tượng nào cũng là sự biểu hiện của bản
chất ở mức độ nhất định. Không có bản chất nào tồn tại thuần túy ngoài hiện tượng; đồng thời cũng
không có hiện tượng nào hoàn toàn không biểu hiện bản chất. Nhấn mạnh sự thống nhất này

“ Bản chất hiện ra. Hiện tượng là có tính bản

chất ”

-Lênin-

Bản chất và hiện tượng về căn bản là phù hợp với nhau. Bản chất được bộc lộ ra ở
những hiện tượng tương ứng. Bản chất nào thì có hiện tượng ấy, bản chất khác
nhau sẽ bộc lộ ở những hiện tượng khác nhau. Bản chất thay đổi thì hiện tượng
biểu hiện nó cũng thay đổi theo. Khi bản chất biến mất thì hiện tượng biểu hiện nó
cũng mất theo.
*Bản chất và hiện tượng là quan hệ có tính mâu thuẫn
-Bản chất và hiện tượng thống nhất với nhau, nhưng đây là sự thống nhất của hai
mặt đối lập. Do vậy không phải bản chất và hiện tượng phù hợp nhau hoàn toàn mà
luôn bao hàm cả sự mâu thuẫn nhau
“ Nếu hiện tượng và bản chất của sự vật là nhất trí với nhau thì tất thảy
khoa học sẽ trở nên thừa ”

— Các Mác-

-Mâu thuẫn này thể hiện ở chỗ:

+Bản chất phản ánh cái chung, cái tất yếu, quyết định sự tồn tại và phát triển của
sự vật trong khi hiện tượng phản ánh cái riêng, cái cá biệt.

+Bản chất là mặt bên trong ẩn giấu sâu xa của hiện thực khách quan, còn hiện
tượng là mặt bên ngoài của hiện thực khách quan đó. Bản chất không được biểu lộ
hoàn toàn ở một hiện tượng mà biểu hiện ở rất nhiều hiện tượng khác nhau.

+Hiện tượng không biểu hiện hoàn toàn bản chất mà chỉ biểu hiện một khía cạnh
của bản chất, biểu hiện bản chất dưới hình thức đã biến đổi, nhiều khi xuyên
tạc bản chất hoặc phản ánh không đúng bản chất  (ví dụ: Hiện tượng khúc xạ, ảo
ảnh ).
+Cùng một bản chất có thể biểu hiện ra ở nhiều hiện tượng khác nhau tùy theo sự thay đổi của điều
kiện và hoàn cảnh. Vì vậy hiện tượng phong phú hơn bản chất, còn bản chất sâu sắc hơn hiện tượng.
Bản chất là cái tương đối ổn định, ít biến đổi, còn hiện tượng là cái thường xuyên biến đổi.
“ Cái không bản chất, cái bề ngoài, cái trên mặt, thường biến mất, không
bám "chắc", không "ngồi vững" bằng "bản chất" ”

-V.I.Lênin-

II.Ý nghĩa phương pháp luận

-Thứ nhất, bản chất chỉ thể hiện mình thông qua hiện tượng và hiện tượng lại
thường biểu hiện bản chất dưới hình thức đã bị cải biến nên trong mọi hoạt động,
không thể chỉ nhận biết sự biểu hiện bên ngoài (hiện tượng) mà cần đi sâu vào bên
trong để tìm hiểu và làm sáng tỏ bản chất thường ẩn giấu mình sau hiện tượng, dựa
vào các quy luật khách quan quy định sự vận động, phát triển của sự vật hiện
tượng
“ Tư tưởng của người ta đi sâu một cách vô hạn, từ hiện tượng đến bản chất,
từ bản chất cấp một, nếu có thể nói như vậy, đến bản chất cấp hai, v.v., cứ
như thế mãi ”

—V.I.Lênin -

-Thứ hai, bản chất là sự thống nhất giữa các mặt, các mối liên hệ tất nhiên vốn có
của sự vật, hiện tượng, bản chất là địa bàn thống lĩnh của các mâu thuẫn biện
chứng và chúng được giải quyết trong quá trình phát triển dẫn đến sự biến đối của
bản chất, tạo nên sư chuyển hóa của đối tượng từ dạng này sang dạng khác nên các
phương pháp đã được áp dụng vào hoạt động cũ trước đây cũng phải thay đổi bằng
các phương pháp khác, phù hợp với bản chất đã thay đổi của đối tượng

II.Vận dụng cặp phạm trù bản chất và hiện tượng vào lối sống sinh viên hiện
nay
*Khái quát chung về sinh viên và thực trạng lối sống sinh viên
-Trước hết, nói đến sinh viên là nói đến thế hệ đang nằm trong tay tri thức cùng với
những hiểu biết về tiến bộ xã hội nói chung và sự phát triển đất nước nói riêng. Về
mặt số lượng, sinh viên là một lực lượng không nhỏ. Họ là lớp người đang được
đào tạo toàn diện và đầy đủ nhất bao gồm các chuyên ngành học trên các lĩnh vực
tự nhiên, xã hội khoa học
-Sinh viên Việt Nam là một thế hệ trẻ đầy sức sống và sức sáng tạo. Họ nắm trong
tay tri thức của thời đại, chìa khóa mở ra cánh cửa cho tiến bộ xã hội nói chung và
sự phát triển đất nước nói riêng. Về mặt số lượng, sinh viên là một lực lượng
không nhỏ. Hiện nay Việt Nam có tổng số 376 trường đại học, cao đẳng trên cả
nước trong đó Bộ Giáo Dục và đào tạo trực tiếp quản lí 54 trường, các Bộ, các
ngành khác quản lí 116 trường. Các tỉnh thành phố là cơ quan chủ quản của 125
trường. Tổng số sinh viên đại học hiện nay khoảng 1.7000.000 người, số lượng
tuyển sinh hằng năm trong những năm gần đây là khoảng 500.000 người/kì thi
-Về mặt chất lượng, sinh viên là lớp người trẻ được đào tạo toàn điện và đầy đủ
nhất, bao gồm các chuyên ngành học trên các lĩnh vực chịu ảnh hưởng của nhiều
yếu tố: chuyên ngành theo học, sự phân bố các trường, khu vực sinh sống và học
tập,... lối sống sinh viên Việt Nam hiện nay cực kì đã dạng và phong phú. Tuy
nhiên ta có thể phân chia lối sống sinh viên thành hai hướng: tích cực và tiêu cực
-Vấn đề đặt ra: xã hội càng văn minh hiện đại, công nghệ thông tin ngày càng phát
triển, công cuộc hội nhập thế giới càng cao, đời sống con người cành được nâng
cao thì càng đặt ra cho sinh viên, trí thức giới trẻ hiện nay ngày càng nhiều thử
thách . Khi mà nền văn hóa phương Tây du nhập vào Việt Nam, có những điều tốt
đẹp nhưng cũng không ít những giá trị văn hóa không thích hợp với tư tưởng,
truyền thống của người phươg Đông. Câu hỏi đặt ra là sinh viên, tầng lớp trí thức
sẽ thích ứng như thế nào với môi trường mới? Họ sẽ chọn lọc học những cái hay,
cái đẹo phù hợp với bản thân hay học theo cái xấu không phù hợp để rồi dần mất đi
những truyền thống tốt đẹp của dân tộc, Mỗi người có cánh ứng xử riêng nên nó
tạo nên nhiều lối sống sinh viên giới trẻ. Đây là một vấn đề hết sức cần thiết phải
quan tâm
II.Thực trạng lối sống sinh viên
1,Khái niệm lối sống
-Lối sống là một khái niệm có tính đồng hộ và tổng hợp. Nó bao gồm các mối quan
hệ kinh tế, xã hội, tư tưởng tâm lí, đạo đức, văn hóa và cấc mối quan hệ khác của
con người đặc trưng sinh hoạt của họ trong những điều kiện của một hình thái kinh
tế xã hội nhất định. Lối sống có liên quan tới các lĩnh vực khác nhau của đời sống
xã hội như kinh tế, chính trị, văn hóc và sinh hoạt của con người, các tập đoàn, giai
cấp và của xã hội. Vì vậy nó trở thành đối tượng nghiên cứu của nhiều ngành khoa
học khác nhau
-Lối sống tích cực là lối sống văn hóa, lành mạnh phù hợp với sự phát triển của xã
hội, có tác dụng thúc đẩy sự hoàn thiện cá nhân nói riêng và thúc đẩy tiến bộ xã hội
nói chung
-Lối sống tiêu cực là lối sống không lành mạnh, có tác động xấu đến sự phát triẻn
con người nói riêng và kìm hãm sự đi lên của đất nước nói chung
2, Quan hệ biện chứng giữa bản chất và hiện tượng trong lối sống sinh viên
Việt Nam hiện nay
*Bản chất và hiên tượng có tính khách quan và gắn bó chặt chẽ, thống nhất
với nhau trong lối sống sinh viên
-Trong định hướng giá trị sinh viên: sinh viên thích nghi nhanh với sự chuyển
đổi kinh tế xã hội, họ nhạy cảm bát kịp cái mới và hướng hoạt động của mình vào
tương lai một cách hăm hở tích cực. Có thể nói họ là thế hệ đi tìm hạnh phúc. Định
hướng giá trị của sinh viên nhằm mưu cầu hạnh phúc làm giàu trước hết là do cá
nhân đồng thời đem lại lợi ích cho giai đình, cộng đồng xã hội. Họ đánh giá cao
những giá trị hòa bình, tự do, học vấn, nghề nghiệp và việc làm, hướng vào những
phẩm chất nhân cách tốt(có học vấn rộng, có tư duy kinh tế, năng động, nhanh
thích nghi, giỏi nghề, thạo ngoại ngữ,..)
-Trong học tập đây là hoạt động cơ bản của sinh viên:Trước hết bản chất của
sinh viên ở đây họ đã thể hiện rõ sự năng động sáng tạo là những ngời tiên phong
cho công cuộc cải cách về mặt kinh tế giáo dục, họ tích cực, chủ động, nhạy bén ,
chăm chỉ, nỗ lực, không chịu đầu hàng số phận .Có thể thấy sinh viên đã nhận thức
rõ việc học tập, vươn lên để khẳng định mình, để cạnh tranh được trong thị trường
chất xám là quan trọng nhất đối với họ. Vì vậy, thái độ “Trung bình chủ nghĩa” và
học cầm chừng của thời đại trước bị đẩy lùi. Với bản chất tốt đẹp trên thì hiện
tượng được thể hiện ra vô cùng rõ ràng
=>Giáo sư Bạch Hưng Khang, Viện trưởng Viện công nghệ thông tin đã nói trên
báo học trò: “họ có nhiều điều kiện để chuyển khả năng sáng tạo, có đầy đủ thông
tin, cuộc sống chất lượng tốt hơn và chủ động hơn trong việc lựa chọn nghề nghiệp
tốt...”
=>Trên báo học trò: “số đông đều có kiến thức sâu rộng về nhiều mặt, ham hiểu,
tìm toig, chiếm lĩnh những lĩnh vực mới lạ”-Phát biểu của NSND Chu Thúy Quỳnh
trên báo học trò
-Ta có thể lấy một số ví dụ để minh chứng:
+Bốn bạn trẻ: Đặng Hải Ninh, Phạm Hoàng Thái, Phạm Văn Thắng, Nguyễn Đức
Kiên ( sinh viên Trường Đại học Công nghệ Hà Nội) dưới sự hướng dẫn của TS.
Nguyễn Ngọc Linh, Khoa Cơ học Kỹ thuật và Tự động hóa đã đạt giải nhất công
trình “ Nghiên cứu khoa học sinh viên cấp ĐHQGHN” với đề tài “ Nghiên cứu
thiết kế và chế tạo thử nghiệm thìa chống rung hỗ trợ bệnh nhân mắc ung thư run
tay” năm 2020 và được tặng Bằng khen của Giám đốc Đại học Quốc gia Hà Nội
+ Sinh viên Phạm Thành An- sinh viên Đại học luật đã đạt được những thành tích
đáng kể như Giải Nhất, Nhì hai năm liên tiếp tại cuộc thi “Sinh viên Nghiên cứu
khoa học” cấp trường. Giải Khuyến khích cuộc thi “Sinh viên Nghiên cứu khoa
học” cấp Bộ năm 2019; Danh hiệu “Sinh viên 5 Tốt” cấp Trung ương: Nhận Bằng
khen của Bộ trưởng Bộ giáo dục; Bằng khen của Ban chấp hành TW Hội Sinh viên
Việt Nam; Bằng khen của BCH Hội Sinh viên Việt Nam Thành phố Hà Nội
+ Cuộc sống không lúc nào cũng suôn sẻ với mọi người nên trong cả nước
hiện nay lực lượng sinh viên chiếm đa số và để theo học một trường đại học, cao
đẳng,.. thì vấn đề đầu tiên mà người học cần phải có đó là kinh phí.Đây quả thật
không phải là điều dễ chịu đối với sinh viên xuất thân từ những giá đình khó khăn..
Chính vì thế mà ngoài việc tìm thêm nguồn vốn từ việc làm thêm, sinh viên đã biết
tìm tòi ra những nguồn hỗ trợ tài chính của ngân hàng Nhà nước, tổ chức kinh tế
Xã hội. Không những thế, những sinh viên có học lực khá rất dễ dàng trở thành
ứng cử viên của các chương trình học bổng hỗ trợ sinh viên nghèo vượt khó, học
giỏi mà Bùi Thị Ngọc đến từ Quảng Ninh, sinh viên của Học viện Ngoại giao là
một tấm gương tiêu biểu. Nhìn hoàn cảnh của Ngọc, không ít sinh viên đã phải thốt
lên “nếu em ở vị trí của bạn, chắc em chẳng thể chịu đựng được”. Nhưng với nghị
lực kiên cường và bằng chính những nỗ lực của bản thân, cùng với sự hỗ trợ, động
viên từ các thầy cô trong Học viện Ngoại giao, Ngọc đã xuất sắc trở thành một
trong 20 sinh viên được nhận học bổng Kết duyên (học bổng do doanh nghiệp Hàn
Quốc tại Việt Nam – Korcham phối hợp với Cục Ngoại vụ, Bộ Ngoại giao trao
tặng cho các sinh viên nghèo vượt khó). Cảm động trước hoàn cảnh của Ngọc và
những cố gắng trong học tập của em, khoa tiếng Anh đã trao tặng em học bổng
Raymond Reamy dành cho những sinh viên khó khăn, có thành tích học tập tốt để
chia sẻ một phần khó khăn với em. Đồng thời, các thầy cô cũng tạo điều kiện để
Ngọc có thể vừa chăm sóc mẹ ở bệnh viện ở lần phẫu thuật thứ 3 vừa qua, vừa theo
dõi chương trình học tập từ xa, để Ngọc không bị gián đoạn việc học tại Học viện. 
+Chúng ta cũng không thể nào quên được một chương trình “Người đương thời”
trên sóng VTV 3 khi có sự xuất hiện của Bạch Đình Vinh ( SV ĐH Bách Khoa
HN) trên chiếc xe lăn điện tử giữa cả gia đình anh- người đã bị một tại nan bất ngờ
ập tới làm cho anh liệt toàn thân, không cử động được và cũng không nói được tuy
nhiên bằng chính nghị lực vượt khó phi thường của mình anh đã bập bẹ nói, đọc lại
sách vở, thể dục trí óc để phục hôi dần sự làm việc của não bộ và đã đi học trở lại
cùng đàn em, để rồi ngày vui thực sự đã đến với anh khi với điểm số 9.5 xác nhận
anh đã bảo vệ thành công luận văn tốt nghiệp. Khi nói về ước mơ của bản thân
mình, mọi người trong trường quay đều lặng lẽ xúc động nghe anh nói: “ có nơi
làm việc ổn định, chữa bệnh, cải thiện sức khỏe tốt hơn khi bố mẹ tuổi già sức yếu,
và có một gia đình riênh nho nhỏ” một điều tưởng chừng như đơn giản nhưng lại là
ước mơ của Vinh

=>Như vậy ta có thể thấy hiện tượng bao chùm bản chất, hiện tương không thoát li
khỏi bản chất và do đó những hiện tượng trên đã phản ánh bản chất tốt đẹp của
sinh viên hiện nay là sự kết hợp những phẩm chất truyền thống và những đức tính
hiện đại
*Bản chất thay đổi dẫn đến hiện tượng cũng thay đổi, bản chất mất hiện tượm
cũng mất được thể hiện trong lối sống sinh viên (Bản chất biến đổi theo hướng
tính cực thì hiện tượng cũng biến đổi theo hướng tính cực và ngược lại)
-Trong học tập của sinh viên:khi bản chất có sự biến đổi từ việc lười nhát, ham
chơi sang chăm chỉ học tập, nỗ lực thì cũng dẫn đến hiện tượng có sự biến đổi
theo
+Ban đầu với bản chất lười nhát ngại khó, ngại khổ, thích ăn không ngồi rồi,
không muốn làm việc kể cả đó là bổn phận trách nhiệm của mình. Đây được xem
là một thói hư tật xấu của rất nhiều sinh viên hiện nay, không chịu hoạt động,
không chịu suy nghĩ, nhanh bỏ cuộc và không chịu phấn đấu cố gắng. Với bản chất
như vậy thì có hiện tượng bộc lộ ra như không chịu tự học (không làm bài tập về
nhà, không chịu đọc tài liệu nghiên cứu bài, không đọc giáo trình trước khi đến
trường) mà chỉ tập trung vào những thú vui như chơi điện tử, lên mạng xã hội
Instagram, facebook,... chỉ biết hưởng thụ , khi có việc gì cần đến thì luôn kêu
than, oán trách và đùn đẩy trách nhiệm cho người khác và không muốn làm việc.
Đặc biệt là dưới ảnh hưởng của cơ chế thị trường tạo ra tệ nạn phổ biến trong lối
sống sinh viên đó quay bài, lật phao sử dụng tài liệu khi kiểm tra
+Có người đã từng được nghe châm ngôn “Không quay cop không phải là sinh
viên”. Những câu nói trên được không ít những sinh viên hưởng ứng ủng hộ. Đáng
buồn hơn theo điều tra của báo học trò 25% sinh viên được hỏi cảm thấy hối hận
sau khi quay cop. Chuyện tiêu cực này có thể lí giải bẳng những nguyên nhân sau:
Chế độ thi cử, tuyển chọn chưa hợp lí, việc coi thi chưa nghiêm khắc đẫn đến quan
niệm đề cao mình giỏi nhưng không biết rằng điểm cao chỉ là hiện tượng của bản
chất, một con người giỏi với điểm giỏi chưa phản ánh được điều gì ngoài nghệ
thuật copy. Quả thật ho rất năng động sáng tạo trong lính vực này. Đối với nhiều
sinh viên quay cóp đã trở thành cả một nghệ thuật, không biết khi quay cop họ có
nghĩ đến những người chăm chỉ học hành nhưng lại điểm kém hơn không. Về dư
luận xã hội: các bậc phụ huynh nhà trường phần lớn cũng lên án hiện tượng này
nhưng cũng không ít người có thái độ thờ ơ bàng quang cho rằng ngày nay sinh
viên nào chả như vậy. Đó là một hiện tượng của bản chất lười nhát của sinh viên
hiện nay
+Sau khi bản chất thay đổi thì hiện tượng cũng thay đổi đó là sinh viên luôn cố
gắng hoàn thành nốt mục tiêu nhiệm vụ cho dù nó có mất nhiều thời gian, không
ngừng tìm tòi rèn luyện để đạt được kết quả tốt nhất, luôn kiên trì với mục tiêu mà
mình đặt ra ban đầu . Và kết quả thu được về là sinh viên có thể đạt được thành
tích cao trong học tập thậm chí nhận được học bổng loại tốt như chúng ta đã có
một số ví dụ ở bên trên đồng thời nó cũng hạn chế được hiện tượng quay cop bài
* Sự mâu thuẫn giữa bản chất và hiện tượng trong lối sống sinh viên
**Bản chất là cái chung, cái tất yếu còn hiện tượng là cái riêng biệt, phong
phú đa dạng
Ta có thể lấy một ví dụ minh chứng khi nhắc đến bản chất của sinh viên là nhắc
đến sự chăm chỉ cần cù,năng động sáng tạo, chủ động tích cực,lương thiện yêu
thương con người
Tuy nhiên hiện tượng lại là cái riêng biệt cụ thể mỗi bạn sinh viên lại thể hiện bản
chất đó theo những cách khác nhau trên những lĩnh vực khác nhau của đời sống
như trong học tập, trong sinh hoạt văn hóa, trong hoạt động chính trị, trong quan hệ
giao tiếp ứng xử và trong đời sống cá nhân
+Trong học tập: sinh viên chăm chỉ học tập có thể có rất nhiều hiện tượng như đi
học đầy đủ số buổi, chú ý lắng nghe thầy cô giảng bài, chuẩn bị bài vở trước khi
đến lớp, làm đẩy đủ bài tập về nhà , tự giác học tập vè tìm tòi kiến thức mới với
tinh thần tự học cao, không ngững học tập và phát triển khả năng tư duy
+Trong sinh hoạt văn hóa:Với bản chất tích cực sáng tạo và năng động tích cực
tham gia trải nghiệm với nhiều hình thức phong phú như sinh viên tham gia các
loại hình văn hóa như khiêu vũ, đêm thơ, thể dục nhịp điệu,thi hoa hậu, thời trang,
thanh lịch...và đạt được thành tích tốt
Ta có thể thấy thông qua một số ví dụ như Sinh viên Lưu Ngọc Anh, sinh viên
ngành Kinh doanh quốc tế, đã giành giải Khuyến khích của Cuộc thi Đại sứ văn
hóa đọc năm 2020 do Trung tâm Thông tin thư viện Đại học Quốc gia Hà Nội
(ĐHQGHN) tổ chức
-Nữ sinh Nguyễn Thị Thanh Khoa (sinh viên Trường ĐH Công nghệTP.HCM)xuất
sắc giành chiếc vương miện 'World Miss University - Hoa hậu Sinh viên thế giới'.
-Nguyễn Thúc Thùy Tiên là sinh viên khoa Pháp văn tại Đại học Khoa học Xã hội
& Nhân văn TP HCM. Cô từng đạt một số thành tích trong các cuộc thi nhan sắc:
Á khôi 1 Hoa khôi Nam Bộ 2017, top 5 Hoa hậu Việt Nam 2018 và đại diện Việt
Nam thi Miss International 2018. Và mới đây cô đã đăng quang hoa hậu hòa bình
quốc tế
+Bản chất năng động, sáng tạo của sinh viên còn được thể hiện Trong hoạt động
xã hội chính trị: như sinh viên tham gia các hoạt động tình nguyên như chiến dịch
tình nguyện “mùa hè xanh” quyên góp cho các đồng bò vùng xâu, vùng xa, “tiếp
sức mùa thi”, “chiến dịch giờ trái đất”,... hay chỉ bằng những hoạt động nhỏ như
nhặt được của rơi trả cho người mất, dắt người già và trẻ em qua đường, nhừng ghế
cho phụ nữ mang thai và người lớn tuổi,....Bên cạnh đó ngoài giờ học sinh viên còn
tuyên truyền hiến máu nhân đạo lại ngược xuôi đi mạng kiến thức đến mọi nhà,...
+Trong quan hệ xã hội, giao tiếp ứng xử:sinh viên thể hiện sự bản chất “thông
thoáng” năng động, tích cực, chủ động. Đặc biệt sinh viên từ nông thôn, miền núi
ra thành phố học tập đã có sự hòa nhập nhanh chóng táo bạo trong quan hệ xã hội
phức tạp của đô thị.Quan hệ thầy trò của sinh viên ngày nay có sự chủ động, tích
cực thiết thực. Quan hệ tình bạn, tình yêu của sinh viên ngày nay rõ ràng là “thông
thoáng” đa dạng, sinh động, phong phú và thực tế hơn các thể hệ xưa. Họ tự do thể
hiện lối sống, cùng giúp nhau vượt qua khó khăn, cám dỗ, ...
-Trong sinh hoạt cá nhân : Sinh viên có nhu cầu cao, phong phú, đa dạng trong
sinh hoạt cá nhân. Hướng tới mức sống cao, lối sống văn minh, hiện đại . Họ
không nề hà làm mọi việc để kiếm sống, để học tập, để tranh đua bằng
người.Nhiều gương sinh viên kiểu mới xuất hiện có chí, năng động, tháo vát, vừa
kiếm sống vừa học tập, cần cù nhẫn lại, vượt qua khó khăn trở ngại để học thập,
lập thân lập nghiệp
** Bản chất là cái bên trong, hiện tượng là cái bên ngoài
-Như đã kể trên, sinh viên Việt Nam hiện nay rất chăm chỉ, cần cù, chịu thương
chịu khó và cái sự chăm chỉ là cái vô hình, là đức tính bên trong của con người từ
đó bản chất là cái bên trong sự chăm chỉ không thể nhìn thấy mà chúng ta chỉ có
thể cảm nhận nó thông qua thái độ học tập của sinh viên. Đó chính là hiện tượng
bên ngoài. Sự chăm chỉ của sinh viên chỉ đơn giản là việc thực hiện tốt nề nếp và
giờ giấc học tập nỗ lực không ngừng để đạt được kết quả cao cho đến mức độ cao
hơn là tích cực tìm tòi sáng tạo, tự đổi mới phương pháp học sao cho thu được
lượng kiến thức tối đa như đọc sách, nghiên cứu, lấy thông tin, tài liệu từ nhiều
nguồn,...Họ không chỉ học ở một phạm vi hẹp trong trường mà còn phát huy tinh
thần tự học ở mọi nơi, mọi lúc vì thế mà sinh viên không chỉ tiếp thu được tri thức
của nhân loại mà còn tiếp thu những cái hay, cái đẹo trong mọi lĩnh vực khác nhau
như văn hóa nghệ thuật không ngừng thể hiện bản thân, khẳng định được giá trị
của chính mính
-Bên cạnh những điểm tích cực, sinh viên Việt Nam hiện nay vẫn tồn tại nhiều hạn
chế trong lối sống. Một trong số đó được đặt cho một cái tên rất thú vị, đó là
“Nghèo sang chảnh”. Ước mơ có một cuộc sống “mua đồ không cần nhìn giá”
không phải của riêng ai, nhất là những người trẻ tuổi như sinh viên. Nhưng đứng
trước những cám dỗ của vật chất, không ít người đã trở nên lầm lạc trong nhận
thức mà khoác lên mình những thứ hào nhoáng, xa xỉ vượt xa tầm với mà người ta
hay gọi là “nghèo sang chảnh”. Không khó để thấy việc chuộng vật chất, tiêu xài
hoang phí hiện hữu ngay trong cuộc sống thường ngày. Lối sống này được biểu
hiện phong phú thông quá nhiều việc làm khác nhau như: nhiều sinh viên sẵn sàng
mua những món đồ hiệu đắt tiền, mỹ phẩm cao cấp, giày chính hãng, sẵn sàng chi
tiền để ăn tại những nhà hàng sang trọng, đi du lịch tại những khách sạn, resort 5
sao đầy đẳng cấp,… khi thu nhập chỉ vài ba triệu một tháng mặc cho phải đi vay
mượn tiền khắp nơi hay tháng sau hết tiền phải ăn mì gói mỗi ngày. Mua đôi giày
không phải vì đi nó dễ chịu bao nhiêu, chất lượng tốt tới đâu mà là cảm giác vui
vẻ, thỏa mãn khi thanh toán hóa đơn mua giày, cảm giác thỏa mãn khi khoe lên
trang cá nhân được rất nhiều người vào bình luận ngưỡng mộ: "Uầy, giàu ghê",
"Uầy, sống thế này mới là sống chứ", "Ngưỡng mộ ghê"… Mỗi một lần ra đôi giày
mới, bất kể bản thân có thích hay không cũng đều sẽ bỏ tiền ra mua, không phải vì
họ đi có đẹp không, mà bởi nó là phiên bản giới hạn, là bởi có minh tinh bóng rổ
nào đó từng đi đôi giống hệt, bởi đi đôi giày này ta sẽ trở nên hơn người. Họ mang
trong mình tư tưởng rằng "vào uống Starbuck, bạn mới có cảm giác mình thuộc về
thành phố này", "dùng son của Chanel bạn liền thấy mình hơn người"… Những
cái like, sự ghen tị và ngưỡng mộ của bạn bè trên các trang mạng xã hội đã thao
túng nhận thức của nhiều sinh viên khiến họ trở thành những con rận bám vào sự
hào nhoáng. Đây cũng là minh chứng rõ ràng cho việc không phải thấy ai dùng đồ
hiệu đắt tiền hay sống sang chảnh thì đều có bản chất là người giàu có về vật chất
bởi bản chất là cái bên trong, hiện tượng mới là cái thể hiện bên ngoài, hiện tượng
có thể được cải biến nhưng cũng có thể xuyên tạc bản chất bên trong.
**Bản chất tương đối ổn định, hiện tượng luôn luôn thay đổi
-Ví dụ minh chứng: Bản chất từ trước đến nay sinh viên Việt Nam nói riêng và
toàn thể ngươi đân Việt Nam nói chung đều có tình yêu nước, tự hào dân tộc
-Lòng yêu nước đấy được thể hiện qua nhiều thế hệ sinh viên. Sinh viên ngày xưa
sẽ thể hiện lòng yêu nước trước hết là nỗ lực học tập để trở thành con người có ích
cống hiến công sức của mình để xây dựng đất nước. Một số khác lại thể hiện lòng
yêu nước bằng cách tham gia các phong trào yêu nước,.. sẵn dàng hi sinh khi tổ
quốc cần. Một số sinh viên thì lại thể hiệ lòng yêu nước thông qua hoạt động văn
hóa như viết thơ, ca để ca ngợi đất nước thể hiện sự tự hào tự tôn dân tộc, tự kính
trọng với thế hệ di trước
+Hiện nay: sinh viên không chỉ chăm chỉ học tập để thể hiện lòng yêu nước,mà
con tham gia các hoạt động giao lưu với bạn bè quốc tế để quảng bá hình ảnh của
đất nước đem hình ảnh của đất nước đến gần hơn với bạn bừ quốc tế. Ngoài ra bên
cạnh sinh viên Việt Nam thể hiện tinh thần yêu nước thông qua các hoạt động gìn
giữ bảo tồn các di sản văn hóa dân tộc
=>Như vậy mặc dù hiện tượng có sự thay đổi theo từng thời kì nhưng đều thể hiện
bản chất của sinh viên là giàu lòng yêu nước
*Từ mối quan hệ giữa bản chất và hiện tượng ta rút ra ý nghĩa phương pháp
luận là: muốn nhận thức sự vật hiện tượng thì phải đi vào bản chất, phải
thống qua nhiều hiện tượng khác nhau thì mới nhận thức được đúng bản
chất, chú ý hiện tượng điển hình. Bên cạnh đó Phải căn cứ vào bản chất để đánh
giá một cách đầy đủ chính xác về sự vật hiện tượng đó
Ta lấy VD minh chứng trong lối sống tiêu cực ngày nay của sinh viên
-Ví dụ về tệ nạn của sinh viên hiện nay
+hiện tượng quay cop: đây cũng chỉ là hiện tượng tức thời không nên từ đó mà suy
rộng ra bản chất của sinh viên việt nam là dối trá, lười biếng. Bởi vì hiện tượng là
cái thường xuyên biến đổi và phụ thuộc vào điều kiện môi trường và các đièu kiện
khách quan hơn thế nữa, hiện tượng này chìa là một khía cạnh của bản chất. Điều
quan trọng là cần phải ngăn chặn không cho hiện tượng này nó lan tràn dễ tạo ra
tâm lí bình đẳng “ nó quay cop điểm cao tội gì mình không quay cop lúc đố chắc
hẳn hiện tượng này sẽ phản ánh đúng bản chất sinh viên
Như vậy chúng ta không nên thờ ơ với hiện tượng này mà cần phải có biện pháp
ngăn chặn giáo dục kịp thời để cung cấp cho đất nước những cử nhân đúng bản
chất của nó. Hiệnnay chúng ta áp dụng hình thức thi trắc nghiệm trên máy tính, đó
cũng là một giải pháp tốt nhưng dù sao thì vẫn đang còn những hạn chế nhất định
như: học vẹt “ những con vẹt siêu đẳng”, học đối phó, không chuyên sâu…Vì vậy,
nhà trường phải luôn tìm ra những ưu điểm và nhược điểm của các hình thức thi để
có phương hướng điều chỉnh cho phù hợp.
-Ví dụ tệ nan đua xe:Trong những tệ nạn của giới SV thì không thể không kể đến
vấn nạn nữa là nạn đua xe máy. Nhiều SV cho rằng đua xe mới tỏ rõ bản chất anh
hùng của mình nhưng họ lại không nhận ra rằng hiện tượng mặc dù thống nhất với
bản chất, không tách rời bản chất và bản chất được biểu hiện thông qua hiện tượng
nhưng bản chất sâu sắc hơn, vững chắc hơn nhiều còn hiện tượng vô cùng đa dạng
và thường xuyên biến đổi, do vậy bản chất "người lớn" chẳng những không được
biểu hiện qua hành động đua xe mà những hành động ngông cuồng này còn gây ra
những hậu quả nghiêm trọng cho xã hội. Một điều cần bàn là hiện nay chúng ta suy
nghĩ gì về những SV này - liệu chúng ta có nên cho rằng đó là những kẻ có bản
chất ngông cuồng, bất mãn Xã hội như bề ngoài đó không? ở đây lật lại phạm trù
bản chất hiện tượng, ta thấy mặc dù có một số SV tham gia đua xe nhưng không
phải tất cả đều làm vậy và do đó hiện tượng này không phản ánh đúng đắn bản chất
của mọi SV, có chăng chỉ phản ánh bản chất của một số cá nhân mà thôi. Đúng
như chúng ta đã biết nhiều hiện tượng biểu hiện phiến diện, không phù hợp mà có
khi còn xuyên tạc bản chất nữa. Nhưng nếu để hiện tượng này phổ biến, lan tràn tất
yếu sẽ bộc lộ bản chất một cách đúng đắn, rõ nét. Chúng ta cần phân biệt rõ ràng
hiện tượng bản chất để tránh nhìn nhận sai lầm về SV, đồng thời các công tác giáo
dục SV sống theo lối sống giản dị mà lành mạnh, có ích.
KẾT LUẬN

Vấn đề lối sống của sinh viên hiện nay là một vấn đề dược nhiều người quan
tâm. Làm thế nào để phát huy tiềm năng nhân lực quý giá này để phục vụ cho sự
nghiệp đổi mới công cuộc xây dựng chủ nghĩa xã hội ở nước ta? Để trả lời câu hỏi
này, nhất thiết chúng ta phải đi từ từ lối sống cách suy nghĩ của họ để từ đó loại bỏ
những nhược điểm, phát huy những ưu điểm để sinh viên Việt Nam thực sự trở
thành những công dân tốt, người chủ của đất nước. Nghĩa là chúng ta phải ra sức
khuyến khích sự năng động, sáng tạo, linh hoạt của sinh viên trong cuộc sống, sự
đùm bọc, nhân ái của tuổi trẻ đồng thời loại bỏ, diệt trừ những mầm mống xấu xa
của chủ nghĩa thực dụng, của những tệ nạn xã hội trong đời sống sinh viên vốn
được coi là trong sáng. Sinh viên là những người chủ tương lai của xã hội, vì thế
tất cả những sinh viên như chúng ta hãy tự hào rằng mình là một phần quan trọng
không thể thiếu của xã hội và do vậy mà chúng ta cần phải thể hiện như thế nào để
xứng đáng với niềm tin của mọi người? Câu trả lời đơn giản là chúng ta hãy thể
hiện hết mình (hiện tượng) bằng những năng lực (bản chất) của bản thân để góp
phần xây dựng tổ quốc ngày càng giàu đẹp - văn minh.

*Nguồn
-Giáo trình triết học Mác- Lênin, Bộ giáo dục và đào tạo, Nhà xuất bản chính trị
quốc gia sự thật

-Giáo trình Triết học Mác – Lê nin, Hội đồng Trung ương chỉ đạo biên soạn giáo
trình Quốc gia các bộ môn khoa học Mác – Lenin, Tư tưởng Hồ Chí Minh, Nhà
xuất bản Chính trị quốc gia - Sự thật, Hà Nội, năm 2004

-Nhập môn Marx, Rius (Eduardo del Rio), người dịch: Nguyễn Hà, hiệu đính: Bùi
Văn Nam Sơn, Nhà xuất bản Trẻ, thành phố Hồ Chí Minh, năm 2006

-Một số vấn đề Triết học Mác – Lenin: Lý luận và thực tiễn (tái bản có bổ sung),

Lê Doãn Tá, Nhà xuất bản Chính trị quốc gia - Sự thật, Hà Nội, năm 2003
-Triết học Mác – Lenin (tập II), Học viện chính trị Quốc gia Hồ Chí Minh, Hà
Nội, năm 1994 (xuất bản lần thứ ba)

-Triết học Mác – Lenin (tập III), Học viện chính trị Quốc gia Hồ Chí Minh, Hà
Nội, năm 1994 (xuất bản lần thứ ba)

-Triết học Mác – Lenin (tập II), Vụ Công tác Chính trị - Bộ Giáo dục và Đào
tạo, Nhà xuất bản Chính trị quốc gia - Sự thật, Hà Nội, năm 1996

-Chính trị, Bộ Giáo dục và Đào tạo – Chủ biên: Lê Thế Lạng, Nhà xuất bản Chính
trị quốc gia - Sự thật, Hà Nội, năm 2004 (tái bản có bổ sung, sửa chữa)
-Nguồn repository.vnu.edu.vn
-Nguồn Báo học trò
-Nguồn báo tuổi trẻ tuoitre.vn
-Nguồn Kctl.hufi.edu.vn
-Bá o Tà i Hoa Trẻ (Số 28 ngà y 17.9.2003) (Số 237 ngà y 20.11.2003).
- Nguồn 04 công trình nghiên cứu của sinh viên Trường ĐHCN đạt giải
thưởng “ Nghiên cứu khoa học sinh viên cấp ĐHQGHN” năm 2020.
https://uet.vnu.edu.vn/04-cong-trinh-va-sinh-vien-truong-dai-hoc-cong-nghe-
dat-giai-thuong-nghien-cuu-khoa-hoc-sinh-vien-nam-2020/
-(nguồn https://svvn tienphong.vn)
-LuanVan.net.vn - Luậ n vă n, đồ á n, tiểu luậ n, luậ n á n, đề tà i, đề á n, chuyên đề
thự c tậ p, tố t nghiệp http://luanvan.net.vn/luan-van/tieu-luan-dung-cap-
pham-tru-ban-chat-hien-tuong-phan-tich-loi-song-cua-sinh-vien-viet-nam-
hien-nay-67198/
-Nguồ n day.edu.vn
-Nguồn Bộ Ngoại giao/ Học viện Ngoại giao/ Tấm gương vượt khó của nữ sinh
viên Ngoại giao Bùi Thị Ngọc https://dav.edu.vn/tam-guong-vuot-kho-cua-nu-
sinh-vien-ngoai-giao-bui-thi-ngoc
-http://www.is.vnu.edu.vn)
-Nguồn Chương trình “Người đương thời” trên sóng VTV 3
-Nguồn http://nhandan.com.vn
-Nguồn http://baothanhhoa.vn
-Nguồn http://vinhlong.vinhloc.thanhhoa.gov.vn/web/trang-chu/tin-tuc-su-kien/an-
ninh-quoc-phong/bai-tuyen-truyen-te-nan-co-bac-va-nhung-tac-hai-di-kem.html