መበል 28 ዓመት ቁ. 115 ቀዳም 12 ጥሪ 2019 ገጻት 12 ዋጋ 2.

00 ናቕፋ

ገጽ 3 ገጽ 5 ገጽ 6 ገጽ 7 ገጽ 9
ፍረ ቃልስን ጽንዓት ኣፍጋኒስታን ኣብ ምብጽጻሕ ኣብያተ- ቀለቤት ኪዳን ቶማስ ሙለር
- ሰላም ‘ዓዘቕቲ ግጭት’ ትምህርትን. . . ተቐጺዑ
ክሳብ መዓስ?

ፖሊስ ኤርትራ ዓመታዊ ገምጋም ስራሕ ኣካዪዱ

ስ/

ሳ
ል
ሕ

ፖሊስ ኤርትራ፡ ብ10 ጥሪ ኣብ
ማእከላይ ቤት-ጽሕፈቱ ኣብ ዝርከብ
‘ኣዳራሽ ሰላም’፡ ዓመታዊ ገምጋም
ኣቑርደት - ኣገልግሎት ቀረብ ማይ ንምስፋሕ ይሰራሓሉ
ክፍሊ ማይ ከተማ ኣቑርደት፡ ኣብ ውሽጢ
ከተማ ተሓጺሩ ዝጸንሐ ኣገልግሎት ቀረብ
ዝስተ ማይ፡ ናብ ከባቢ ዓድታት ንምስፋሕ
ይሰርሕ ከምዘሎ፡ ሓላፊ’ቲ ቤት-ጽሕፈት ኣቶ
ሓረስቶት ዋዲ-ላባ፡ ዘራእቶም ኣብ ጽቡቕ ደረጃ
ከምዝበጽሐ ሓቢሮም
ስራሕ ኣካዪዱ።
ኣዛዚ ፖሊስ ኤርትራ ኮሎኔል መሓሪ
ጸጋይ ኣብ ዘስመዖ ቃል፡ ዓመተ-
ብርሃነ መሓሪ ሓቢሩ።
ኣብ ምምሕዳር ከባቢ ዓደርደ - ኣርባዕተ
ባስካታት ተዋዲደን ቈጸርቲ ተዘርጊሑ ናይ
24 ሰዓታት ኣገልግሎት ቀረብ ማይ ከም
ዓ
/
ቃ
ድ
ር
2018 ምስ ኩሉ ዝነበረ ብድሆታትን ምውጋድ ተኽእሎታት ሓደጋታት፡ ኮሎኔል መሓሪ ኣስዒቡ፡ ምኽፋት
ሕጽረታትን፡ ኣብ ምውሓስ ጸጥታን ውጽኢታዊ ዕማም ዝተሰላሰለላ ዓመት ዶባት ኤርትራን ኢትዮጵያን፡ ምስ’ቲ
ሰላምን ዜጋታት፡ ከምኡ’ውን ኣብ ምንባራ ገሊጹ። ብዙሕ እወታዊ ሸነኻቱ - ብድሆታት
እውን ስለዘለዎ፡ ብውህደት ህዝብን
ፖሊስን ዕቱብ ስራሓት ይካየድ ከምዘሎ
ኣብሪሁ።
ኣብ’ቲ ኣኼባ፡ ንንጥፈታት ፖሊስ
እተረጋገጸ፡ ኣብ ምምሕዳር ከባቢ ኢንገርነ ኣቑርደት ቦጣት ተመዲበናሉ ብርትዓዊ ትራፊክ፡ መርመራ ገበን፡ ቊጽጽራዊ
እውን ኣርባዕተ ባስካታት ተሰሪሐን ኣገልግሎት ዋጋ ኣገልግሎት ይረክብ ከምዘሎ ድሕሪ ስራሓት፡ ባህርያዊ ሓደጋታት፡ ጐስጓስን
ኣብ ምጅማር ከምዝርከባ ኣቶ ብርሃነ ገሊጹ። ምሕባር ከኣ፡ ዝኣረገ ሻምብቆታት ማይ ሓበሬታን፡ ዝምድና ህዝብን ፖሊስን፡
መስመር ዘይበጽሖ ከባቢታት ከተማ ክቕየር ተላብዩ። ምጽራይን ምውጋንን ሰነዳት፡ ጉዳይ
ወዲቑ ዝተረኽበ ገንዘብን ንብረትን፡
መልሰ-ግብሪ ፖሊስ ንህጹጽ ጻውዒት
ህዝቢ፡ ውህደት ፖሊስ ምስ ኣኽባር
ሕጊ፡ ኣብያተ-ፍርድን ካልኦት ኣካላት
መንግስትን፡ ምቊጽጻር መሸጣ ኣልኮላዊ
መስተ ንትሕቲ ዕድመ፡ ኣብ ዝብሉን
ሓረስቶት ዋዲ-ላባ - ንኡስ ዞባ ሽዕብ፡ ብሩባታት ማይኡለ፡ ላባ፡ ግርግር፡ ካልኦት ፖሊሳዊ ዕማማትን ዘተኰረ
ማይ-ኣዋልድን ገርሰሊን ንዝወረደ ወሓይዝ ናብ ሕርሻታቶም ንምእላይ ጸብጻባት ቀሪቡ።
ብዝተወስደ ስጉምቲ፡ ዘራእቶም ብግቡእ ሰትዩ ኣብ ጽቡቕ ደረጃ ዝደጋገም ጠንቂ ሓደጋ ተግባራት
ከምዝበጽሐ ገሊጾም። ኣሽከርከርቲ፡ ምጽራይ ውንዙፋት
ዝሓለፈ ዓመት ካብ ከበሳ ዝኣክል ውሕጅ ብዘይምውራዱ፡ በቲ መዛግብቲ፡ ተኽእሎታት ፍጻመ
ዝወረደ እውን ብሰንኪ ምስባር ዓግማትን ሕጽረት ማሽነሪታትን ግራውቲ ገበናት ኣቐዲምካ ምክትታልን ሓበሬታ
ስለዘይሰተየ - ዝረብሕ እቶት ከምዘይረኸቡ ዝሓበሩ’ቶም ሓረስቶት፡ ሎሚ ምእካብን - ኣብ’ዚ መዳይ’ዚ ካብ ህዝቢ
ዓመት ግና ግራውቶም ብምድልዳልን ዓግማት ብምጽጋንን ብኣጋ ሳላ ንዝወሃብ ሓበሬታ ብግቡእ ምስማዕ፡
ዝተዳለዉ፡ ርቡሕ እቶት ክረኽቡ ዘለዎም ተስፋ ገሊጾም። ኣብ ዝብሉ ዛዕባታት ድማ ተዘትዩ።
ጥሪቶም እውን ዘተኣማምን ምንጪ ማይን ዝብላዕን ከምዝረኸባ፡ እዚ ኣብ መወዳእታ፡ ኣብ ሞያ ፖሊስ
ኹሉ ድማ፡ ድምር ውጽኢት ናይ’ቲ ብመንግስቲ ዝተገብረሎም ደገፍን ኣብነታዊ ስራሕ ንዝዓመሙን ትግሃት
ኮማዊ ወፈራታትን ምዃኑ ሓቢሮም። ንዘርኣዩን፡ ከምኡ’ውን ገበን ኣብ
እቶም ሓረስቶት፡ ምስ ምሕያል ክራማት፡ ባልዓት ተቐላቒሎም ምክልኻል - “ኩሉ ዜጋ ፖሊስ ሃገሩ
ምንባሮም፡ ዛጊት ግዳ ዘውረዱዎ ጉድኣት ከምዘየለ ብምሕባር፡ ተርእዮ እዩ” ንዝብል መትከል ዘመስከሩ
ሳጋሚ ባርኖስ ቀውዒን ኣንበጣን ንምግታእ ሚኒስትሪ ሕርሻ ንዝወሰዶ ኣብነታውያን ዜጋታት፡ ኣፍልጦን
ቅልጡፍ ስጒምቲ ሞጒሶም። ሽልማትን ተዋሂቡ።
ሓዳስ ኤርትራ መበል 28 ዓመት ቁ.115 12 ጥሪ 2019 - ገጽ 2

ደ/ቀ/ባሕሪ - ህዝባዊ ሎሚ መደብ ERI-TV

ሓባራዊ ጽሬት ኣተባባዒ ሰዓት
09፡00
መደብ
ኤሮቢክስ
ውጽኢት ሂቡ 09፡30 ሄሎ ቆልዑ
09፡10 ዶክመንታሪ
11:00 ፓኖራማ
ኣብ ዞባ ደቡባዊ ቀይሕ ባሕሪ፡ ኮም ኮም ዝመርሖ ከባብያዊ ጽሬት፡ ኣብ’ቲ 12:30 ዜና ትግርኛ
ዝመርሖ ሓባራዊ ጽሬት ብጽቡቕ ዞባ ኣብ 2009 ከምዝጀመረ፡ ካብ ዓመት 12:50 ሕጊ ንዕብየትን ንስኒትን
ይሰላሰል ከምዘሎ፡ ጨንፈር ሚኒስትሪ ናብ ዓመት ዘተባብዕ ገስጋስ የመዝግብ
13:30 ዜና ዓረብ
ጥዕና’ቲ ዞባ ሓቢሩ። ከምዘሎ፡ ዛጊት 84 ዓድታት ምሉእ
13:45 ፍሉይ መደብ
ኣብ’ቲ ጨንፈር ሓላፊ ኣሃዱ ብምሉእ ስለዝተግበራኦ ድማ፡ ተርእዮ
14:30 ሓዳሽ ተኸታታሊትፊልም
ከባቢያዊ ጥዕና ኣቶ ዓብዱሰላም ናስር፡ ብጉድለት ጽሬት ዝኽሰቱ ሕማማት
መርዓኻ የርእየኒ 4ይ ክፋል
ርስሓት ጠንቂ ዝተፈላለዩ ሕማማት ብርኡይ ከምዝነከየ ኣረዲኡ።
15:10 መደብ ናትራን
- ብሕልፊ ተመሓላለፍቲ ሕማማት ኣቶ ዓብዱሰላም፡ ተሪፈን ዘለዋ
ሃይኮታ - ወከልቲ ዓይኒን ቈርበትን ብምዃኑ፡ ጽሬት ከባቢ ዓድታት - ነዚ ኮማዊ ሓባራዊ ስራሕ’ዚ 17:10 ሳይዳ
ምሕላው ኣገዳስነቱ ዕዙዝ ከምዝኾነ ከተኣታትዋኦን፡ ተረጋጊጹ ዘሎ ንቕሓት 17:55 ዶክተራት ኣብ ስቱድዮ
ኮሚተታት መሰላት ቈልዑ ኣብሪሁ። ክዓዝዝን ንምዝኽኻር፡ ብደረጃ ዞባ ዋዕላ 19:00 ዳረት ቃና
20:00 ዜና ትግረ
ኣስተምህሮ ተወዲቡሎም ብደረጃ ሃገር ኣብ 2008 ዝተኣታተወ ንምውዳብ መደብ ከምዘሎ ገሊጹ።
20:10 ሄራር
21:00 ዜና ትግርኛ
ኣብ ንኡሳን ዞባታት ጎኜ፡ ሃይኮታ፡ ጋሽ-ባርካ ኣቶ ኢዮብ ኪዳነን
ፎርቶ-ሳዋን ተሰነይን ናይ ዝነጥፋ ኣካያዲ ስራሕ ንኡስ ዞባ ሃይኮታ ኣብ ሻምብቆን ድገን 21:25
22:00
ማህደር
ዜና ዓረብ
ኮሚተታት መሰላት ቈልዑ ወከልቲ፡
ኣብ ስራሖም ዝሕግዞም ኣስተምህሮ
ኣቶ ኣረጋይ መብራህቱን፡ ኣብ
ልዕሊ ቈልዑ ዝፍጸሙ ገበናትን
ምርጫታት ኣመሓደርቲ 22:10 መላምሕ
22:30 ዜና እንግሊዝ
ተዋሂቡዎም።
ብ10 ጥሪ ኣብ ሃይኮታ ኣብ
በደላትን ብንቕሓት ንምክልኻል
ዓቢ ቈላሕታ ተዋሂቡዎ ክስራሓሉ
ተቓኒዑ
ዝተወደበ ኣስተምህሮ፡ ክኢላታት ምጽንሑ ብምሕባር፡ ንዝበለጸ ኣብ 14 ምምሕዳራት ከባቢ ንኡስ ተኻዪዱ። ሰንበት
ሚኒስትሪ ዕዮን ማሕበራዊ ድሕነትን፡ ውጽኢት - ተራ ኮሚተታት መሰላት ዞባ ሻምብቆን 10 ምምሕዳራት ከባቢ ኣመሓዳሪ ናይ’ቲ ንኡስ ዞባ ኣቶ
ግቡእ ኣተኣላልያ ቈልዑ፡ ብቘልዑ ቈልዑን ሕብረተሰብን ንምዕዛዝን፡ ንኡስ ዞባ ድገን፡ ምርጫ ኣመሓደርቲ ካሕሳይ ኣስራት፡ ንዝነበረ ዕዙዝ ተሳትፎ ሰዓት መደብ
ዝፍጸሙ ገበናትን በደላትን፡ ኣስተምህሮታት ክሳብ ምምሕዳር ከባቢ፡ ኣካየድቲ ስራሕን ኣነባበርቲ ህዝቢ ድሕሪ ምምጓስ፡ ህዝቢ ንዝተመርጹ 09፡00 ፊዮሪና
ዘይሕጋዊ ስደት ቈልዑን ሳዕቤናቱን፡ ከባቢ ንምውራድን፡ ጻዕሪታት ዓድን ተኻዪዱ። ኣመሓደርቲ ኣብ ጐድኖም ኮይኑ 10፡00 ሄሎ ደባይዋ
ሃሰይቲ ልምድታትን ኣብ ቈልዑ ከምዝካየድ ገሊጾም። እቲ ምርጫታት፡ ኣብ ንኡስ ዞባ ከተባብዖምን ክደጋገፎምን ኣዘኻኺሩ። 11፡45 ዶክሜንታሪ
ዝገድፉዎ ስንብራትን፡ ኣብ ዝብሉ ተሳተፍቲ፡ ብቑዕ መንእሰይ ሻምብቆ - ኣብ ምምሕዳራት ከባቢ ኣብ ንኡስ ዞባ ድገ ድማ፡ እቲ 12፡15 ዶክተራት ኣብ ስቱድዮ
ኣርእስትታት ሰፊሕ መግለጺ ንምፍራይ፡ ህጻናትን ቈልዑን ብሽኳ፡ ደምበ-ኣስመራ፡ ሻምብቆ ሰላም፡ ምርጫታት ኣብ ምምሕዳራት ብቐጥታ
ሂቦም። ቅኑዕ ማእዝን ምትሓዝ መሰረታዊ ሻምብቆ ጽንዓት፡ ደምበ-ሕምብርቲ፡ ከባቢ ተክረሬት፡ ግርጅናይ፡ ዓድ ሸክ- 13፡15 ፓኖርማ
ሓላፊ ጨንፈር ሚኒስትሪ ዕዮን ስለዝኾነ፡ ቀንዲ ኣተኲሮ ኣብዚ ኣይክታ፡ ቶለጋምጃ፡ ኮይተብያ፡ ዓምቦሪ፡ ኣልኣሚን፡ ለኮች፡ ዓድ ኢብርሂም፡ 14፡00 ሞዛይክ
ማሕበራዊ ድሕነትን ኣብ ዞባ መዳይ’ዚ ክኸውን ተላብዮም። ግርመ፡ ሻሃተ፡ ቢንቢናን ዴዳን’ዩ ሓሻኪቶ፡ ጅሜል፡ ኬሩ፡ ሃዋሻይትን 16፡30 ፍሉይ መደብ
ኣፍሂምቦልን እዩ ተኻዪዱ። 17፡00 ማእገር
ኣመሓዳሪ’ቲ ንኡስ ዞባ ኣቶ ሁመድ
18፡45 ህርመት
ኣብ ለዓይቴንን ማይሓባርን ህዝባዊ ኤላ ዓሊ፡ 10 ኣመሓደርቲ ከባብን 10
20:00 ዜና ትግረ
ኣካየድቲ ስራሕን፡ ከምኡ’ውን 80
ከባቢያዊ ጽሬት ተኻዪዱ ኣነባበርቲ ዓዲ ከምእተመርጹ ገሊጹ። 20:10 ተኸታታሊት ፊልም
መንቀብ 14
ኣብ ክልቲኡ ንኡሳን ዞባታት
ኣብ ምምሕዳራት ከባቢ ለዓይቴንን ሕማማት ንምክልኻል ውጽኢታዊ ዓይኒ-ምድሪ ንምስፋሕ በብከባቢኡ ዝተመርጹ ኣመሓደርትን ኣካየድቲ 21:00 ዜና ትግርኛ
ማይሓባርን፡ ኮም ዝሰረቱ ከባቢያዊ ስራሕ ተሰላሲሉ። ዝካየድ ዘሎ መደባት ከምዝኾነ፡ ስራሕን ብወገኖም፡ ህዝቢ ዘሰከሞም 21:25 TECH INSIGHT
ጽሬት ብምርግጋጽ፡ ተመሓላለፍቲ እቲ ስራሕ፡ ኣካል ናይ’ቲ ተጠቃምነት ሜዲካል ዳይረክተር ዞባዊ መወከሲ ሓላፍነት ብምግንዛብ፡ ንሃገሮምን 22:00 ዜና ዓረብ
ሆስፒታል ጊንዳዕ ዶክተር ኣብርሃም ህዝቦምን ብተወፋይነት ክሰርሑ 22:10 ሙ/ድራማ
ብዘይካ ሰኑይ መዓልታዊ እትሕተም ጋዜጣ ኣማኑኤል ገሊጹ። ድሉውነቶም ኣረጋጊጾም። 22:30 ዜና እንግሊዝ
ኮም ዝመርሖ ከባብያዊ ጽሬት
ዋና ኣሰናዳኢ ብሃገር ደረጃ ኣብ 2008 ከምዝጀመረ፡
እንተኾነ ትግባረኡ ብዝተፈላለየ ኣገደስቲ ቴሌፎናት ሰኑይ
ኣስፍሃ ተኽለማርያም
ቍ.ስ 116266 / 201820(2220) ምኽንያት ተደናጒዩ ምጽንሑ ሰዓት መደብ
ዝሓበረ ዶክተር ኣብርሃም፡ ዓይኒ- 12:00 ደኩመንታሪ
ምድሪ ዘይምጥቃም ጠንቂ ዝተፈላለዩ ሆስፒታል ሓሊበት
ቦርድ ምስንዳእ 12:30 ዜና ትግርኛ
ብርሃነ ምሕረትኣብ ተመሓላለፍቲ ሕማማት ስለዝኾነ፡ 18 54 00 12፡50 ዕላል ጥበባት
ዮሴፍ ሃይለማርያም ሕብረተሰብ ከባብያዊ ንጽህና ሆስፒታል ኦሮታ 13፡30 ዜና ዓረብ
ምሉእብርሃን ሃብተገብርኤል ከዘውተር፡ ከምኡ’ውን ተርእዮ ዓሶ
ኤርምያስ ገብረልዑል
20 19 17 13:40 ሄራር
ንምውጋድ ብቐጻሊ ናሙስያ ክጥቀም 14:20 SPORT HIGHLIGHTS
ሺሃብ ኣርኣያ
ኣዘኻኺሩ። ፖሊስ ኤርትራ
ቍ.ስ 201820 (2214) 15:50 ልዝብ መንእሰያት
ፋክስ። 127749 - ቍ.ሳ.ጶ. 247 ኣብ ምምሕዳር ዞባ ሰሜናዊ ቀይሕ 12 77 99
16:35 ሙ/ድራማ
ባሕሪ ዋና ዳይረክተር ክፍሊ ማሕበራዊ ኮርፖሬሽን ኤለትሪክ 17:25 ደኩመንታሪ
ኣገልግሎት፡ ኣቶ ረዘነ ፍስሃ፡ ንጹህ ከባቢ ሲቲ 18:10 ካብ ዞባታት
ምዝርጋሕ ጋዜጣ መሰረት ጥዑይ ሕብረተሰብ ምዃኑ
ቍ.ስ. 200454-07121322 12 22 22 18:50 ደረት ቃና
ምልክታ ጠቒሱ፡ ምምሕዳራት ከባቢ ለዓይቴንን
ፋርማችያ ቁ. 1 20:00 ዜና ትግረ
ቍ.ስ. 125013 - ቍ.ሳ.ጶ. 1284 ማይሓባርን ዝወሰዳኦ ተበግሶ ካልኦት
20:10 ጩራ ጥዕና
ዓድታት ክስዕባኦ ተላብዩ። 127565
21:00 ዜና ትግርኛ
ለይ-ኣውት ኣብ ሚኒስትሪ ጥዕና ሓላፊ ከባብያዊ መጥፋእቲ ሓዊ 21:25 መደብ ስፖርት
ሰማያዊት ሓይለኣብ ጥዕና ዶክተር ዘሙይ ኣለሙ፡ ኣብ
ኤደን ሃብተኣብ
ሳምራዊት መለስ ሳራ ኣለም
202099 22:00 ዜና ዓረብ
ዓወት ናይቲ መደብ ኣበርክቶ ንዝገበሩ
ኣመሓደርቲ ከባቢ፡ ወረቐት ምስክር ማሕበር ቀይሕ መስቀል 22:10 መላምሕ
ሊድያ ስልጣን 22:30 ዜና እንግሊዝ
ዓዲሉ። 154633
ሓዳስ ኤርትራ
ካብ ማእከላይ ቦታና ፎርቶ ኣስመራ
ብዕለት 06/01/2019 ወጋሕታ ሰዓት 6፡
00 ናብ ዞባ ጋሽ ባርካ ክንነቅል ከሎና ምስ
ዓቢ ደስታን ተስፋን’ዩ ዝነበረ። እቲ ጉዕዞ
ንኣስታት 500 ኪሎ ሜተር ንውሓት
ስለ ዝነበሮ፡ ዳርጋ ንዕረፍቲ እስትንፋስ
ዝህብ ኣይነበረን። እተን ኣርባዕተ መካይን
ሚኒስትሪ ዜና እናተሓንበባ ኣብ ከረን ምስ
ተራኸባ ነንሕድሕደን እናተኸታተላ ሰዓት
12፡00 (ፋዱስ) ተሰነይ በጺሐን።
ዕላማ’ቲ ጕዕዞ ንምኽፋት መስመር
ኡምሓጀር-ሑመራ ብምንባሩ፡ ምስቲ
ዝነበረ ሃንቀውታ ክልቲኡ መዳውብቲ
ህዝብታትን ምስቲ ብቐጻሊ ክኽፈት’ዩ
እናተባህለ ዝነበረ ተስፋ ጋህዲ ዝኾነሉ
ዕለት ምስ በዓል ልደት ብምንባራ ድማ፡
እታ ዕለት ድርብ በዓላት ዘመዝገበት
ኮነት።
ሰዓት 2፡00 ድሕሪ ቐትሪ ኣብ ተሰነይ
ምስ ተመሳሕና እንደገና ነቲ ኣስታት
100 ኪሎሚተር ተሪፉዎ ዝነበረ ጕዕዞና
ናብ ኡምሓጀር ቀጸልና። ናብ ንኡስ
ዞባ ገሉጅ ምስ በጽሓና ኸኣ ኢና፡ እቲ
ትስፉው ሃዋህው ኣብኡ ዝተቐበለና። ኣብ
ጎደናታት ሓውሲ ከተማ ገሉጅ ዝስቀል
ዝነበረ ባንዴራታት ኤርትራን ኢትዮጵያን
ንርእሱ ነቲ መደብ ዝገልጽ ነይሩ። ገሉጅ
ገርገፍ ማዕሎባ እናበልና ድማ ናብቲ ኣብ
ግዜ ኲናት ዝተሰርሐን ቀምበይበይ ዝብል
ዝነበረ ቀላይ ባደሚትን ነተን ከቢበነኦ ዝነበራ
ጥሪት ብፍላይ ድማ ብጋይትን ብዝሒ
ዘለወን ጠለ-በጊዕ እናተዓዘብና፡ በቲ ኣብቲ
ከባቢ ዝመጽአ ለውጥን ምዕባለ ልምዓትን
እናተደሰትና፡ ናብታ ኣደ ሕርሻን መጓሰን
ዝኾነት ኡምሓጀር በጻሕና።
ኡምሓጀር ምስ በጻሕና’ውን
ንዕርፍቲ ኢልና ናብ መዕረፊ ኣጋይሽ
ኣይተቐዳደምናን። ነቲ ንጽባሒቱ ዝጽበየና
ዝነበረ ድርብ በዓል ልደትን ምኽፋት
ዶብን ዝምልከት ድርብ ሓላፍነት
ተሰኪምና ስለ ዝነበርና፡ ብፍላይ ኣባላት
ስትድዮን ተለቪዥንን ናብቲ ስነ-ስርዓት
ወግዓዊ ምኽፋት ዶብ ዝግበረሉ ካብ
ከተማ ኡምሓጀር ኣስታት 8 ኪሎሚተር
ከባቢ ቢንቶ ኡምሓጀር ሑመራ ዘሎ
ቦታ ብምኻድ ኣብ ምትካል ስትድዮን
ምፍታን ፈነወን ኣተዉ። እቲ ሰራሕ
ድማ እስትንፋስ ኣይነበሮን። ምኽንያቱ
ኣብታ ምሸት እቲኣ ኩሉ ነገራት ፈቲንካን
ኣዋዲድካን ክትሓድር ኣሎካ። እቲ ስራሕ
ከኣ ብርቱዕን ምስ ግዜ ምቅድዳምን
ነይሩዎ።
ኣባላት ጋዜጣ ግን ነቲ ኣብ ውሽጢ
ኡምሓጀር ዘሎ ሃዋሁው ዝምልከት
መደባት ክንሰርሕ ስለ ዝነበረና፡ ነቲ ሃዋሁ
ንምስናድ ምስ ኣወሃሃድቲ ኮነ ተራ ህዝብን
እናተራኸብና ነቲ ትስፉው ሃዋሁ ምስናድ
መሪጽና። ንሕና’ውን ከምቶም ኣብ ደንደስ
ሩባ ሰቲት ስቱድዮ ዝተኽሉ ዝነበሩ ኣብ
ውሽጢ ኡምሓጀር እናተዛወርና ንጋዜጣ
ዝኾነና መደባት ኣብ ምምእራር ኣተና።
ሽዑ ምሸት ኡምሓጀር ነቲ እትእንግዶ
ዝነበረት ዓቢ ውራይ ኣብ ምድላው
ተጸሚዳ ተቐማጦኣ ብፍሕሹው ገጽ ኣብ
ምቕባል ጋሻን ምትካል ባንዴራታትን
ጭሮሖታትን ከምስዩ ከለዉ፡ ነቲ ንጽባሒቱ
ዝነበረ ስነ-ስርዓት ንምምዕራግ ነበረ።
ድሕሪ ሰዓት 8፡00 ምሸት ከኣ፡ ህዝቢ
ኡምሓጀር ብጉጅለ ባህሊ ሰቲትን
ውሩያት ደረፍቲ ምዕራባዊ እዝን ክዘናጋዕ
ሓዲሩ። ንጽብሒቱ ዕለት 07 ጥሪ 2019
እቲ ስራሕ ደርጋ ወጋሕታ’ዩ ፈሊሙ።
ከተማ ኡምሓጀር ድማ፡ ብመሳርዕ
መካይንን ተማሃሮን ካብ ውሽጢ
ዝመጽእ ጋሻ ኣዕለቕሊቓ ኣርፈደት።
ኣወሃሃድቲ ብማክረፎናት ገይሮም ንህዝቢ
ከወሃህዱ፡ መካይን ባንዴራታት ኤርትራን
ፍረ ቃልስን ጽንዓት - ሰላም
ኢትዮጵያን እናንበልበላ መስርዐን ሓዛ።
ኣባላት ሚኒስትሪ ዜና ድማ፡ ኣብ ዘዘለናዮ
ኮይንና ነቶም ኣብ ከባቢ ቢንቶ (ቦታ ፈነወ)
ዝነበሩን ኣብ ውሽጢ ከተማ ምስቲ ህዝቢ
ዝነበርና ኣባላትን ድማ በብወገንና ንሓደ
ዕላማ ንምምዕራግ ናይቲ ስነ-ስርዓትን
ድሕሪኡ ዝኸይድ መደባት ኣብ ምስራሕ
ምስናድን ተጸመድና።
ሽዑ እቶም ካብ ከተማ ተሰነይ ተበጊሱ
ናይ ልምዓት ቦታታት እናረኣየ ብመካይንን
ሄሊኮፕተራትን ዝመጽእ ዝነበረ ክቡር ጋሻ
ማለት ፕረሲደንት ሃገረ ኤርትራ ኢሳይያስ
ኣፈወርቅን ቀዳማይ ሚኒስተር ሪፓብሊክ
ፈደረላዊት ዲሞክራሳያዊት ኢትዮጵያን
ዶ/ር ኣቢ ኣሕመድን ካልኦት ሰበ-ስልጣንን
ንምቕባል ካብቲ ዝሓሰብናዮ ዳርጋ ኣብ
ንውሕ ዝበለ ትጽቢት ነበርና።
ሽዑ ህዝቢ ኡምሓጀር ብመካይንን
እግሪን ተጓዒዙ ኣብ ገማግም ሩባ ሰቲት
ብወገን ኤርትራ፡ ህዝቢ ሑመራ ድማ
በቲ ካልኣይ ማዕዶ ብወገን ኢትዮጵያ
ኮይኑ ነቲ ታሪኻዊ ስነ-ስርዓት ብዓቢ
ሃንቀውታ ዝጽበዮ ዝነበረ ምኽፋት
መስመር ኡምሓጀር ሑመራ ጸሓይ
ከይሓየለ ባንዴራታት ክልቲአን ሃገራት
እናኣንበልበለን እናተጻወተን ይጽበ ነይሩ።
ልክዕ ሰዓት 11፡30 ቅድሚ ቐትሪ ድማ
እቲ ኣብ ሃንቀውታ ተሓጺሩ ዝሓደረን
ዘርፈደን ሃዋህው ናብ ጋህዲ ዝቕይር
መራሕቲ ክልቲአን ሃገራት ናብቲ ቦታ
ምስ መጽኡ፡ ህዝቢ ሓፍ ኢሉ ብዕልልታን
ጣቕዒትን ባህላዊ መደባትን ተቐበሎም።
ብመራሕቲ ክልቲአን ሃገራት ዝምራሕ
ልኡኽ ናብቲ ንልዕሊ 20 ዓመታት
እንትርፎ ብዓይኒ ብእግሪ ተሰጊሩ ዘይፈልጥ
ንምዕራባዊ ቆላታት ኤርትራ ምስ ሑመራ
ዘራኽብ ድንድል ሰቲት ብምብጻሕ ነቲ
ብባንዴራታት ኤርትራን ኢትዮጵያን
ተማእኪሉ ዝነበረ ሪበን ብመራሕቲ
ክልቲአን ሃገራት ምስ ተቖርጸ እቲ ናይ
ዓመታት ሕልሚ ኣብ ናይ ደቓይቕ እዋን
ጋህዲ ኮይኑ። ድሕሪ ደጊም ኡምሓጀርን
ሑመራን ተመዓደውቲ ዘይኮና፡ ተበጻጻሕቲ
ከምዝኾና ተበሲሩ።
ብዝኽረ ሰማእታትን ሃገራዊ መዛሙርን
ክልቲአን ሃገራት ዝፈለመ፡ ቓል ዞባ ጋሽ
ባርካ ብዳይረክተር ጀነራል ፍራንኮ ክባባ
ምስ ተሰመዐ ንኣስታት ሓደ ሰዓት ዝቐጸለ
ባህላዊ መደባት ቀጺሉ። ድሕሪ’ዚ እቲ
ስነ-ስርዓት ብዓወት ምስ ተዛዘመ፡ እቲ
ክቡር ጋሻ ካብቲ ዓቢ ዳስ ናብ ውሽጢ
ኡምሓጀር ገጹ ነቒሉ። ድሕሪ ሒደት
ደቓይቕ በተን ዝመጽኣለን ሄሊኮፕተራት
ናብ ሰማይ በሪሩ። ኣብ ዝባን ኡምሓጀርን
ሑመራን ብምዝንባይ ተፋንዩ።
ድሕሪ’ዚ እቲ ምሉእ ለይትን ረፍድን
ተዓጊቱ ዝነበረ ህዝብታት ክልቲኡ
መዳውብቲ ከተማታት፡ ከም ሓደ ብርቱዕ
ውሕጅ ናብ ንሓድሕዱ ተፈርሺሑ።
ኮድ ሓደ ዝታርገአን መካይን ኤርትራ
ምስቲ ብእግሪ ተሰሪዑ ዝነበረ ኤርትራዊ
ህዝቢ ናብታ ብማዕዶ እንተ ዘይኮይኑ
ብእግሪ ንነዊሕ ዓመታት ረጊጹዋ
ዘይፈልጥ ኢትዮጵያዊት ሑመራ ክሰግር
ከሎ፡ እቲ በቲ ካልእ ማዕዶ ተዓጊቱ ዝነበረ
ኢትዮጵያዊ ድማ ብእግሪ ከምኡ’ውን
ብሞቶር ሳይክልን ባጃጅን ናብታ
ኤርትራዊት ኡምሓጀር ዓሲሉ። በቃ
ተነፋፊቑ ንዓመታት ካብ ንሓድሕዱ
ተዓጊቱ ዝነበረ ክልቲኡ ኣሓት ህዝብታት
ብቕጽበት ተሓዋዊሱ።
ድሕሪ ደጊም ውግእን ወረ ውግእን
ኣኽቲሙ ነቲ ኣብ ክልቲኡ ደንደስ ኮይኑ
ንዓመታት ተጻዊዱ ዝነበረ ኣፈሙዝ
መበል 28 ዓመት ቁ.115 12 ጥሪ 2019 - ገጽ 3
ብረት’ውን ንእለቱ ናብ መሬት ተተኺሉ።
እታ ታሪኻዊት ዕለት ከኣ፡ ብመንእሰያት፡
ኣቦታትን ኣደታትን ኤርትራን ኢትዮጵያን
ኣብ ኡምሓጀርን ሑመራን ተበጻጽሑ።
ጸምዩዎ ዝነበረ ጎደና ኡምሓጀር
ሑመራ ድማ ዓሚሩን ማዕሪጉን። ሰብን
ተሸከርከርትን ብዘይገደብ መዓልትን
ለይትን ዘይፈሊ ምብጽጻሕ ድማ ቀጺሉ።
ኩሉ ተሓጒሱ። ዝነግድ ነጋዳይ፡ ዝሓርስ
ሓረስታይ፡ ኮታ ኩሉ ኣውፋራይ ኮነ
ዝዛወር በጻሓይ ተስፋ ሰኒቑ፡ ድሕሪ ደጊም
ናብ ኣዕናዊ ኲናት ዘይኮነ ናብ ሃናጺ
ምዕባለ ከቋምት ከኣ ግድነት’ዩ።
ንሕና’ውን ኣባላት ዜና ድሕሪ ምዝዛም
እቲ ስነ-ስርዓት ከም ሰብና ናብታ ብማዕዶ
ዝነበረት ሑመራ ክንሰግርን ነቲ ኣብ
ውሽጢ ሑመራ ዘሎ ሃዋሁው ብቐረባ
ክንርኢን ብእግሪ ናብታ ከተማ ክንሰግር
ከሎና፡ እቲ ንዓመታት እግሪ ሰብን
ተሽከርከርትን ተሓሪሙዎ ዝነበረ ድንድል
ኡምሓጀር ሑመራ ብሰብን መካይንን
መርገጺ ኣይነበሮን። ቢብ…ቢብ ዝብላ
መካይን ዝሰዓዓም ሰብ ዝረኣየሉ ቦታ ደስታ
ተቐዪሩ። ነቲ ብትሕቴና ዘሎ ሰመያዊ
ዋሕዚ እናተዓዘብና፡ ነቶም ብደስታ
ኣብቲ ሩባ ዝሕምብሱን ዝጻወቱን ዝነበሩ
መንእሰያት እናኣማዕደና ናብ ሑመራ
ክንሰግር ከሎና ዝያዳ ነቲ ዝነበረ ፍሰሃና
ፍሰሃ ዓሰሎ።
ካብ ኩሉ ዝገረመኒ ግን፡ እቶም
ወተሃደራዊ ሬንጀር ዝተኸድኑ ወተሃደራት
ክልቲአን ሃገራት ከም ሰቦም ክበጻጽሑ
ጥራይ ዘይኮነ ተሓቛቚፎም ክሰዓዓሙ
ምስ ረኣኹ ፍረ ሰላም ኣመና ምቁር
ምዃኑ ብግብሪ ረኣኹ። ኣብታ ናይ ሓንቲ
መዓልቲ ዕድልና ካብ ዝተዓዝብናዮ ድማ፡
ኣብያተ ሻሂን መግብን ባራትን ኡምሓጀር
ብኢትዮጵያውያን ቅጽጽ ኢሉ ክትርእዮ፡
ሑመራ’ውን በቶም በጻሕቲ ኤርትራውያን
ዓሚራ ክትርእያ፡ ብሓቂ እቲ ናይ ዓመታት
ሕልሚ ነተን ፍሉይ ታሪኻዊ ምትእስሳር
ዝነበረን መናቱ ዓድታት ኣብ ሓደ ረፍዲ
ጋህዲ ከም ዝኾነ ኣይትስሕቶን። እዚ
ኸኣ’ዩ ሓደ ካብቲ ንዓመታት ሃንቀው
ዝበልናያ ሰላም ዝድርዕ፡ ፍረ ሰላም።
መሓመድ እድሪስ መሓመድ
ሓዳስ ኤርትራ
 k›
ƄŊÍƴÿnjġƭĄŚ
ÍŘdžƄĉĞôÍƯĄŚ
ĄġŕǁôĩǤė
ǻƯDŽűŊĞÕŕĹǃė
ƄŅdžƉűdžĔÕƆŗĹljĉ
ňƯùƙǏŶĊŚŚĬnjljĉ"
āǛÍƧŶƎĉŊùŅôÍĉŅęÕ
ƎùƢǻÍǁǡŴÕƎŅėŅę
ƄŊ ÿǎĩ ƭĄŚ ĄŊȓƭ
ĉƆŘƧǁǎöǎǂ"ÿǎĩƭĄŚ
ƶŊïù Ƅú ǎǂ" űȣĞƢƉȣ
Ąƭùŗ ŶňƯ÷ ÿnjġ ƆŶǎDŽÕ
ŶĉŶŘdž ƃŴ ŶƛŶùƢǻ ÿǎĩ
ƭĄŚŶȓŅƢƱŕƶŊõȲŶŊƲā
ƭĄŘŚƄŊƎŚƯƶȎŶýƴƯňŘŚ
ġôƶƝŲȲ ŊƴƯňƇĉ ƄdžƑŶŴŶ
ƎŶƴŕȳ
ƆŶŘdž ljƄ ȣùġȣŴƤ
ŚāƶśŘŚ ŴdžÍƳ ƎŚƯ Ŷǩǎų
ǡNjȣŴȲ űśĉ ÿǎĩ ƭĄŚ
Ɖĉ ĄƢƉĞ ôƧǸ ƎƝűùŴ
ƶĄĔȓŴLJĉ ĜňŚ ùŊŘŚŴ
ŶȞŚĩȳ
ĉǞćęŶĉĸėȓŶ
ÏƢùȣŘŚ ƉĶęȓ ƆǁÐ
ƶāĄĔśĉ ĄŊȓƭŘŚ ÿǎĩ
ƭĄŚ ƄƶLJĉ ŊƲÿŚ ƆLJĉȳ
ÌǦŴdžÍ ƢùȠ ƉĶęȓ Ɔǁ ĄljŊ
Ɔǂȳ ÌǻƫdžÍ ƢùȠ Ǝȣùĉ Ɔǁ
ƆƧŶƉĉƂęƆĝƶƖƄôĄljŊ
Ɔǂȳ ÌǦŴdžÍ űǡę ĉĸėȓ ƆŶŕ
ƃùŴȲ Ɔŗ ƙùƆ ǡȏȲ ƶÿĤ
ñdžƢŚĉĉėāƎǞĉęƆǁǁġĉƯ
ƆǂȳǦŴƖƄćƯĔÍŗÿǎĩűǡę
ĉǞćędžġėƯćôŚƄdžƑűŶȳ
ÿǎĩƭĄŚŶƢNjÿljƭĄŚ
ñȑŶ ǻėdž Ɔǂ ÿǎĩ ƶƝŷ
ƆĉŅęȲ ƌŊƂ ŶŶLJ Ȳ Ȳ Õ
ƆŴŅôȲƭĜęŕŘŚÿǎĩƭĄŘŚ
ęƆdžŴƃŴȳƆĊƆŶŘdžǥęŴ"
ƆǂƆŗńĉűǡęȳ
ƭĆ ŊĉƛŶDŽŚ ÿǎĩ ƭĄŚ
ƭľĉƙ ĉñǹę ćôŚ Ɔǂȳ
ƆĉŅęƶĔƖŊƌDŽÌıęĦÍþƶƌDŽ
ŴŊ ňŶƎ ƱŊƱŊ ĉňù ćôŚ
ƄdžƑűŶȳ ǻľĉŘŚ ĉńǹŊ
ǡŶƱŊ ĉƶęƴę ƄǡnjĞ ƄdžƑűŶȳ
ĉƛŶDŽŖȲĉġĴùƫƱdžƑŶŴĉġ
ĄŶƆĜDŽŚƃŴűƯùùƱôŴȳ
***
ĩǤėŶ ĄġŕŶ ĉĸėȓ ĉġ
ǡŶƱŊ ĉńǹŊ ǻėdž ƆŶŕ
ƄŕÿþƶŴLJȲ Ɗõ ïŊŘĉ
ƉŚƎƛŶ ƎĜŚŶ Ƅúƨ ƉġĉƯ
džƛƆù Ɔǂȳ ġôƳȲ ÿǎĩ ƭĄŚ
ĉƛŶDŽŚŊĉǦňęĄġŕŶĩǤėŶ
ƉĶęȓ Ɔǁ ƆŶŕ ƃùŴȲ ŊĹŶNJ
ƉĉƂ ŊĉǦňęŴ ƆŶĔƛŋ ĔŊÿ
ƎġƢǶŴdžǦňƆȳƆŗƧğűǎć
ŴŚŴÍǂȳŊǻƯŴŴNjŴŶǦljġƱôŴ
ƥ÷ġ ŊǡŶƱŊŴ" ƢdžÍƧŶ Ąġŕ
ĉŊƴā Śęǭĉ Ɖĉ ƱdžŊõŶ
ƥ÷ ÿŶŗ Ɖĉ ƱdžǶĹĄŴŶ ǎǂ
ŕĔNjƂŴƢƱŕƆŗĉġǸęƌŊ
ƧĩǻŴƶŕŅǡĜƎƖƧŶdžǦňƆȳ
ƆĉŅęȲ ĜŊǡŅĚ ƃùŴ ĄŊȓƭ
ÿǎĩ ƭĄŚ ĉƆŘƧ Śęǭĉ
ǁŊõŶ ǻėdž ƱdžƑű ƆŶŕ÷dž
ǁĉƶűŴƆǂȳ
ƄŊ ňę ƔŶƌȲ Ąġŕ ƆŴĜŕƙ
ÏƌŊ ȓňā ŶŶLJ Ąġŕ
ƄdžǻƯćŶÍǁÐ ƃùƌ ĄôƎDŽ
ƄĔĮ ŴŊ ĄĘŚ ĉġ ƄȣĜġƌDŽȲ
ŶĄljŊƌ ƶŕĹŅõ ĄğŚdžŚƙ
ĩƭŶħƭÌşęġŶĄljŊƌÍƃúĉ
Ƕėąƶ ƄŴǪưĉ Ąġŕ ƆLJĉ
ƱĹȓõƙȳ
ŶĉŶŘdžƉÍňĄġŕdžƗŶĩǤė
ŕĶęȔ" ňñ ƶŊôƌ ƆŶŕƝdžŲ
ǾùǼƆĉŅęƄŊñdžƢŚƌƥ÷
ÿlj Ȏǡĉ ƄĉȐƂùƌ ƱdžȞùǻ
ƆŶŕƝdžŲȲ Ɖĉ ƱǁĉȓƄùƌÍƧŶ
ŚŕƄćĄŶ ƆŶŕƠŶƌ
ŕŊŚŋÍĉŅę ÍŘdž ǡNjĝƌ ƆĊ
ŚǡǎȤȳ ǻėdž Ɖĉ ƶǶľĄƌ
ęǦȎżƗŶȳƆĉŅęĜŊĜŘdžġô
ƶŅôƌƢdžÍƧŶǡŶƱŊġôƶĜƄŶƌ
ƎŚǡǎȤƄdžǦňƆŶȳĉƛŶDŽŖȲĜŊ
ljƄƆŶŘdžƉƱdžŊùȳǡŶƱŊǎć
úĆŚġƆŶȓňāǎćŚĔƎŊȳ
Ŋȣ÷džÏŶĄġŕŶĩǤėŶƶƖƧŶ
መበል 28 ዓመት ቁ.115
q‘ȠÌ
œÚΎÃıĮpΎš`Ύá@ΎÁp
Ư÷ćƙŶȓęƶŅô
ĄljŊƌƧęȓȓƱô
ƆŶŕƝdžŲÕ
ŚƯƢŚÍĄġôų
ƆŶǎƬƖƄŶġƗĉŚŊõų
ƧǻŶŶŚǦňĔŶ
ĄljňŚ ŊȎǤŘŚ ƆLJĉ ƶŚǦŅĕȳ ȎǤŘŚ ǎć
ƶȃŅǷŶƱdžȃŅǷŶƑdžŷĉƄƶLJĉŊƲÿŚƆLJĉȳ
ĉŶȀǡŶƱŊƱdžŊùƌƎŶġƙŊǡŶƱŊƶŚǦŅęĄljŊ
ƄdžŕƧȓƆŶƃƙȳĄljŊƌǡŶƱŊĉęƌŊƆŶŕƝdžŲ
ǎćǢùŅŚƌȲƄƆĉĚƙȲǦƵƙŶƌùƇŚŶƆśĉĬŶNj
ȎǤŘŚƌƆLJĉȳŊƶƝűĄljňŚƧùĬĜňŚƄƶLJĉ
ŊƲÿŚ ġô ƶƝŲȲ ƆƶŶ ƆŚŶ ƃùƌ ĉŚŶŘŷĉ
ƄĤǡęŗƆLJĉȳƆƳƝdžŲƆŗǦŴıǎĆƶƝűűǡę
ĉƧǹŶŴȎǤŘŚŴŊǦņƆƎŶĄƶŶdžǦňƆȳ
ƭľĉŴŴdžȞĔġƎŶĝȲŊȑȎƎġėāƶƛƆùƧǻŶ
ĉƧȑƆǥǤƆǂȳĉƛŶDŽŖȲȎǤŘŚŴŶƖŶŖdžňƛŶ
ƄúćôŚƆǂȳŊƄŶȑĕÍƧŶŶÿŶŗôdžŗƱǁāǎęġŶĮ
þƶƌŶƭĄŚƄdžǦǁĩŶƆǂȳÏŅǁŴdžƄƆǤęƄĜǤǤęÐ
ƆǂűǡĕȳġôƳȎǤŘŚŴŶƧǻŴŚŴŶƎĜććƯƄúƨȳ
12 ጥሪ 2019 - ገጽ 4
ƅęĉDŽġĜúĊŶ
ňñęDŽƤôƧǸ
ĉġǸę Ŵdž ƶƝű ĉġ űŊġƙ
ƆŚƄŚƨĄŊȓƭĉĉȑƆňñęDŽƤ
ôƧǸ Ɔǂȳ ƆĉŅę ǻę ƃùƌ
ƶĄȓƆ ôƧǸ ǁôŶȳ ňñęDŽƤ
ôƧǸ ǎć Ɖĉ įù ljƄÍǂ
Ĭöù ƶĄġù ƆĉŅę Ɖĉ Ƅĉę
ƄƶǂƄƶǂ ƉŇǎŶ ƶŕÿ÷ôƖŶ
Ɔǂȳ ĉƛŶDŽŖȲ ňñędžƙ ĉľDŽę
ćôŚ ŊǻĖƂ ƌùƆ ĜŊ ĉƟŶ
ćôŚƆǂȳƌùƆĜŊĉƟŶćôŚ
ǎć ïŶljŅŚ ƶĄȓƆ ƎġŕŚ
ƄdžƑűŶȳƥǤŚƖȣôõƄĉęƆǂȳ
ġĉƬŘŚƌ ĉľŘù Ƅúȵ ŊȔŚƌ
ĉƛğę Ƅúȵ ŊĜŊ ĉŶȑù Ƅúȵ
ƎğƯŚôćĄǏƄŊȎľǻŶŶƂġ
ĄǶŶ ȃŶĬŚŶ ĉƆŘƧ ƄúÕ
ƎŶljdžÍĊ ƎŶŊúȳ ġôƳ ŚŊƭŚ
džÿŚŚȳƆĉŅęĝľƃùƌÌęýġ
ÿǎĩ ƭĄŚ džǦŅĔùŴÍ ǻėdž
ƆŴŕŅïïùƌŕƴųƙƶĄȓƆôƧǸ
ǁúŶȳ
ŚćùĉĤŚĜŘdžƶűŅĔ
ƄħŊljƄúĆŕĹǁĔ
ŴdžÿĮdžǦŅĚ
ŚćùŚćùƆŶǎǂĬǹȠűdžĕ
ƆƥdžȞǸęõÕŕĹǃĕ
ƆƳljƄƭĆǏïƌdžƄdžűŅĔŶ
ƄȑŊƯŖÍĉŅƄęġėāǙĆĕôŶ
ƆƥdžŕƭNjõ
ƊġśƭęƉdžÕ
ƱƧƭúƶƧƯùȲƄŊƱĉĜLJƶÿǎę
ƆNJŊƑdžŲƃúĊȲŊĄljŊƶƢȣę
ƄĜdžƄĜdž
ŶġƙƖƄƄŘƄŶňŇ
ŶƆġƃùƌNjƙƥ÷ƭŇ"
ŶǡĔŴÍňŴdžÌųƧǁęÍĄljŊƌ
ŶƭĄŘĄŘŶƎŶÿŕƌ
ŶƭƙƃŴÕÍŘdžljƄƄġǣùƌ
Ŵdž ňŶƎ āğŊ ņƎ ƶƖȞŕ
ǡŶƱŊƄdžĜƄŶŶƆǂÐƆLJĉƶŊõ
ƭęƎŴȲ ƄŊÍƳ ľŶDŽŚ ÿǎĩ
ƆśĉĉƕėŚ
ƭĄŚĔƘŅLJȳÏĉƧñ÷ùǡŶƱŊ
ĬȐùƌLJǏ"Ð ÿŗŕLJȳ ÌǎāĖÍŗ
ȞôćƶƖǎƊƨȲŴŊňŶƎǡȎdžÍƓ
ǶĆŕƄdžȞùǻŶÍƃõųȳǡŶƱŊ
ġô ƱdžĔƖŅ ƄdžƑűŶ ŴŊ ňŶƎ
ƱdžƉljȲ ƆŶŘdž ljƄ ňñędžƂ ġô
ƱdžôƢǶ ƆĉŅęȳ ŶĝȲ ņƎ Ŵdž
ƌȞŘŚƄġĄėĉñǹęƆǂĹŶNj
ĊDŽƂȳ
ǡŶƱŊ ƄŊ ňŶƎ ĉƧñ÷ù
ćôŚȲ Ŵdž ĉāħĩ ňñędžƙ
ĉùƥǻƢdžƆƧŶŴdžĉńǹŊ
ƌùƆǎćȑƯĮƱƖŚúĄƱƶƆǂȳŶȟƯĜŊĩā
ǦƵdžŶȡƯĜŊĉƟŲƄdžŕęȤŶƆǂȳĜŊġôƶƝű
*** džljƎĉȵ ĜŊ ġô ƶƝű džƯŶĬȣȵ ĜŊ ġô ƶƝűÕ
ƄŊƶÿôȞƭĄŘŚ ƭľąǎĕŚƆǂȳġôƳŊƱdžĄǶŶŊƲÿŚĄljňŚ
ĉƧȑƆ ƭľùƙ ƄȓŇņ Ɖĉ ƱdžŕǎĉƯ džǡŊę
ƶűŅĔÕƧǻŴŚ
Ɔǂȳ ġôƳ ƄŊƳÍƧŶ ǻŶįĹ ĉǦňęȳ ĉƛŶDŽŖȲ
ǥǤǦNjűdžĕ ÿǎĩ ƭĄŚ úĆ ǻėdž ƄdžƑűŶȳ ŶƭĄŘ Ƅúȵ
ǎāĖƂÍƧŶ Ƅúȳ ƆĉŅę űŕŶ ŊƖŶŖ ƶÿôȡƙ
ĬùǸȟŕĜdžĕ
ÌÿljġŗÍƭĄŘŚŶƛŚŚƎƆƎŚǡŊĚƄŊƱdžŚƛƆù
ƆŶǎƬÕĉƟŶƄŊǂų ȑƯĮ ĄljňŚ ƄdžŚƢÿǻȳ ƄŊƳ ƭĄŚ ƎŚǡŊĚ
āǛǦŶÕŕĔNjƂų ƶĄljŊƌLJ ŊĄŶȓę ĬnjĉűŘŚƌ ŚĜęưÍĊȲ ŚǡŊĚ
ǎćȳĉƛŶDŽŖȲñdžƢŚƄŊÿljÿǎĩƭĄŚŶƆôŖ
ƄŊƎŶNjĄljňŚĉŊƴā
ƄdžıǁęŶƆǂȳŊęǦȓǦŴĉľDŽęŚǞĉęƃƙȳ
ùƯöƭľĉƙĉƶęǤā
ሓዳስ ኤርትራ
ዜ ና
ታ ነ
ት ን ኣንገሶም ዮሴፍ
ኣፍጋኒስታን ብግጭት ካብ ትሕመስ
ነዊሕ ዓመታት ኣቝጺራ ኣላ። ኣብ
2001 ጣሊባን ብወተሃደራዊ ጣልቃ
ኣመሪካ ካብ ስልጣኑ ምስ ተኣልየ፡ ምስቲ
ንዕኡ ዝተከአ መንግስቲ ግጭት ከበግስ
ግዜ ኣይወሰደን። እቲ ዕጡቕ ጉጅለ፡
ምስቲ ብምዕራባውያን ዝድገፍ ማእከላይ
መንግስቲ ካቡል ብተደጋጋሚ ክቐርበሉ
ንዝጸንሐ ናይ ሰላም ዘተ ክነጽጎ ጸኒሑን
ኣሎን። ይኹን ደኣ’ምበር፡ ኣብ ዝሓለፈ
ቀረባ ኣዋርሕ፡ ነቲ 17 ዓመታት ዘቝጸረ
ኲናት ንምዝዛም ምስ ኣህጉራውያን
ሓይልታትን ሃገራትን ዝርርብ ጀሚሩ።
ግዳ ዝሓለፈ ረቡዕ ኣብ ዶሓ ምስ ላዕለዎት
ሰበ-ስልጣን ኣመሪካ ከካይዶ ዝወጠኖ
ዝርርብ ከምዝሰረዞ ተሓቢሩ። እዚ ከኣ፡
ልኡኻት መንግስቲ ኣፍጋኒስታን ኣብቲ
ዝርርብ ክሳተፉ ብወገን ኣመሪካ ንዝቐረበ
ኣጀንዳ ክሰማማዓሉ ስለ ዘይከኣለ እዩ።
እቲ ምስ ፍሉይ ልኡኽ ውድብ ሕቡራት
ዛልማይ ኻሊልዛድ ክካየድ ተሓሲቡ
ዝነበረ ዘተ-ሰላም ንራብዓይ ግዚኡ እዩ
ነይሩ። በዚ ከኣ እቲ ኣብታ ሃገር ሰላም
ከስፍን ይኽእል’ዩ ተባሂሉ ተስፋ ተነቢሩሉ
ዝጸንሐ ዝርርብ ከይተበገሰ በርዒኑ ኣሎ።
ጣሊባን ኣብታ ሃገር ገና መጥቃዕትታት
ኣየቋረጸን ዘሎ። ስለዚ፡ እዚ ኣብ መንጎ
መንግስቲ ኣፍጋኒስታንን ጣሊባንን ዘሎ
ቅርሕንቲ፡ ወትሩ ዛዕባ ማዕከናት ዜና
ዓለም ኮይኑ ይርከብ።
ላዕለዎት ሰበ-ስልጣን ኢራንን
ፓኪስታንን፡ መንግስቲ ኣፍጋኒስታን ኣብቲ
ናይ ዶሓ ዝርርብ ሰላም ክሳተፍ ንጣሊባን
ንምእማን ጻዕርታት ከካይዱ ጸኒሖም።
የግዳስ፡ ላዕለዎት ሓለፍቲ ናይቲ ዕጡቕ
ጉጅለ፡ ኣብቲ ዝካየድ ዝርርብ ዝኾነት
ሃገር ክትህሉ ከምዘይደልዩ ብምግላጽ፡ ነቲ
ጻዕሪታት ኣፍሺሎሞ። ጣሊባን ኣብ ዶሓ
ማእከላይ ቤት-ጽሕፈት ከምዘለዎ ይሕበር።
እዚ ድማ፡ ነቲ ናይ ሰላም መስርሕ
ንምቅልጣፍ ተባሂሉ ዝተኸፍተ ምንባሩ
ዝዝከር እዩ። ኮይኑ ግና፡ ኣብ ዶሓ ባንዴራ
ናይ ኣፍጋኒስታን ክሰቅል ዝቐረበሉ ጸቕጢ፡
ብዙሕ ዘይምስምማዕ ኣስዒቡ። ኣቐዲሙ
መራሒ እታ ሃገር ዝነበረ ሓሚድ ኻርዛይ፡
ነቲ ዝካየድ ዝነበረ ናይ ዕርቂ ጻዕርታት
ደው ኣቢሉዎ’ዩ። ምኽንያቱ፡ እቲ ናይ
ዶሓ ቤት-ጽሕፈት ነቲ ኣብ ስደት ዘሎ
መንግስቲ ዝውክል ኰይኑ ስለ ዝተሰምዖ።
ብድሕሪኡ’ውን ባንዴራ ናይቲ ዕጡቕ
ጉጅለ ብምውራድ፡ ነቲ ቤት-ጽሕፈት
ዓጽዩዎ ጸኒሑ። ካብዚ ቀረባ እዋን ጀሚሩ
ግን፡ ጣሊባን ኣብቲ ቤት-ጽሕፈት ዝርርብ
ከካይድ ጸኒሑን ኣሎን።
ኣፍጋኒስታን ኣብ ‘ዓዘቕቲ ግጭት’ ክሳብ መዓስ?
ኣመሪካ ኣብ ኣፍጋኒስታን እተካይዶ ዘላ
ኲናት፡ ናይ ሓደ ትሪልዮን ዶላር ገንዘባዊ
ክሳራን፡ ህይወት ኣማኢት ኣሽሓት ንጹሃን
ዜጋታትን ለኪሙ ከም ዘሎ ይፍለጥ።
ኣብ ዝሓለፈ 2017፡ ፕረዚደንት ዶናልድ
ትራምፕ፡ ኣብ መሬት’ታ ሃገር ዘሎ
ሰራዊት ኣመሪካ ብቑጽሪ ከምዝውስኽ
ገይሩ። እዚ ከኣ፡ ኣካል ናይ’ቲ ኣንጻር
ጣሊባን ዘተኣታተዎ ሓድሽ ስትራተጅያዊ
ፖሊሲኡ እዩ ነይሩ። ኣብታ ሃገር ልዕሊ
14 ሽሕ ወተሃደራት ኣመሪካ ከምዘለዉ
ይግለጽ። ጣሊባን፡ ህላወ ናይ ግዳም
ሰራዊት ንመስርሕ ሰላም ኣፍጋኒስታን
ይዕንቅፎ ከምዘሎ ክወቅስ ጸኒሑ’ዩ።
ዝሓለፈ ወርሒ ዋሺንግተን ሰራዊታ
ካብታ ሃገር ከተውጽእ ድሕሪ ምውሳና
ግን፡ ኣብታ ሃገር ብዙሕ ዘይምትእምማን
ኣኸቲሉ። ምኽንያቱ፡ ማእከላይ መንግስቲ
ካቡል ድሕነቱ ንምውሓስ ኣብ ግዳማዊ
ወተሃደራዊ ደገፍን ስልጠናን እዩ ክኣምን
ጸኒሑ። በዚ ምኽንያት፡ ኣብታ ሃገር
ሓድሽ ፖለቲካዊ ምትፍናን ክኽሰት ግዜ
ኣይወሰደን። ነዞም ክልተ ተቐናቐንቲ
ወገናት ንምትዕራቕ ብውድብ ሕቡራት
ሃገራት ዝተወስደ ስጉምቲ ከኣ፡ ፍሽለት
ከጋጥሞ ተራእዩ። እዚ ዝኾነሉ ምኽንያት
ድማ፡ እቲ ዕጡቕ ጉጅለ ምስ ኣህጉራውያን
ተዋሳእቲ ደኣ’ምበር፡ ምስ መንግስቲ ካቡል
ካብ ምዝርራብ ብምሕንጋዱ ምዃኑ
ጸብጻባት የረድኡ።
ዝሓለፈ ወርሒ ሕዳር ኣብ ጀኔቫ ኣብ
ዝተኻየደ ኣኼባ፡ ነቲ ኣብ ዝመጽእ ወርሒ
ሚያዝያ ዝካየድ ፕረዚደንታዊ ምርጫ
ኣፍጋኒስታን ኣልዒሎም ተዘራሪቦም
ነይሮም። ፕረዚደንት ኣፍጋኒስታን ኣሽራፍ
ቃኒ ከኣ፡ ነቲ ስራሕ ብቑዕ ምዃኑ’ዩ ገሊጹ።
ኣብ ጸጥታዊ ጉዳያት፡ መሰል ደቀ-ኣንስትዮ፡
ፍትሕን ብልሽውናን ክቃለስ ምዃኑ ድማ
ተመባጺዑ። ንሱ ወሲኹ፡ ማሕበረሰብ
ዓለም፡ ብሰንኪ ሓድሕዳዊ ግጭት ኣብ
ሃገሩ ንዝወረደ ዕንወት ንምፍዋስ ደገፍ
መበል 28 ዓመት ቁ.115 12 ጥሪ 2019 - ገጽ 5
ክገብር ጻውዒት ኣቕሪቡ። ፕረዚደንት
ቃኒ፡ ኣብታ ሃገር ዝቕጽል ዘሎ ግጭት
ንምህዳእ፡ ዘይተቘጠበ ጻዕርታት ክገብር
ጣሊባን ክካየድ ዝጸንሐ ዝርርብ ሰላም፡
ብሰንኪ ናይ ግዳም ሓይልታት ክዕወት
ኣይከኣለን። ኣቐዲሙ መራሒ እታ
ምዃኑ ወሲኹ ገሊጹ። ምስቲ ኣብታ ሃገር ሃገር ዝነበረ ሓምድ ኻርዛይ ዘካየዶ ፈተነ
ዝንቐሳቐስ ዕጡቕ ጉጅለ ጣሊባን ናይ ዕርቂ ዝርርብ እውን ክፈሽል ተራእዩ እዩ።
መስርሕ ንምጅማር ከኣ፡ ሓባራዊ መርሓ- ስለዚ፡ እዚ ናይ ሕጂ መንግስቲ ምስቲ
ጎደና ከውጽእ ድሉው ምህላዉ ኣነጺሩ። ዕጡቅ ጉጅለ ኣበጊሱዎ ዘሎ ዝርርብ
ብመሰረት’ቲ ዝወጽእ ናይ ሰላም መርሓ- እውን ክፈሽል ከምዝኽእል ብዙሓት
ጐደና ድማ፡ ብ12 ኣባላት ዝቖመ ላዕለዋይ ዝሰማምዑሉ ሓቂ እዩ።
ጉጅለ መንግስቲ ብቐጥታ ምስ ጣሊባን መንግስቲ ቃኒ ኣብ ቅድሚኡ ተገቲሩ
ክዘራረብ ምዃኑ ተገሊጹ። ፕረዚደንት ዘሎ ብድሆታት ምጥቃስ ኣገዳሲ እዩ።
ቃኒ፡ እቲ መስርሕ ሰላም ብኣፍጋናውያን ዕጡቕ ጉጅለ ጣሊባን ብዙሕ እዋን
ዝምራሕን ዝውነንን ክኸውን ከምዘለዎ’ዩ ምስ መንግስቲ ቃኒ ክዘራረብ ድሌት ጉዳያት ከምዝተዘራረበ ኣይርሳዕን። ሩስያን
ዝሕብር። እዚ ከኣ፡ ነቲ ብጣሊባን ዝቐርብ ከምዘይብሉ’ዩ ክገልጽ ጸኒሑን ዘሎን። ኣመሪካን ምስቲ ዕጡቕ ጉጅለ ብምውጋን፡
ዘሎ - “ምስ መንግስቲ ቃኒ ኣይዘራረብን” ነቲ መራሒ ከም መሳርሒ ምዕራባውያን ጂኦ-ፖለቲካዊ ረብሓታተን ከሳስያ ድሌት
ዝብል ኣብያ ውዱቕ ገይሩዎ ኣሎ። ሃገራት ከምዝቖጽሮ ድማ ይሕብር። ስለዚ፡ ኣለወን። ዋሺንግተን ኣብ ኣፍጋኒስታን ንዓኣ
ማእከላይ መንግስቲ ኣፍጋኒስታን ኣብቲ ምስኡ ካብ ምዝርራብ ምስ ኣህጉራውያን ዝምእዘዝ መንግስቲ ብምትካል ህላውነታ
መስርሕ ሰላም ብቐዳምነት ክሳተፍ ከምዘለዎ ትካላት ክዘራረቡ ድሌታት ከምዘለዎ ከተረጋግጽን፡ ንጽልዋ ቻይና፡ ኢራንን ሩስያን
ድማ የረድእ። የመልክት። ብዘይካ’ዚ፡ እቲ ፕረዚደንት ክትዓግትን ድሌት ኣለዋ። ሩስያ ነታ ሃገር
ፕረዚደንት ኣፍጋኒስታን ኣሽራፍ ቃኒ፡ ቃኒ ኣበጊሱዎ ዘሎ ናይ ሰላም መስርሕ ንነዊሕ እዋን ክትገዝኣ ከምጸንሐት ዝፍለጥ
ኣብ ዘቤታዊ ፖለቲካዊ ጉዳያት ብዙሕ ብዝተፈላለዩ ፖለቲካዊ ጽልዋ ዘለዎም እዩ። እታ ሃገር ህላውነታ ከተረጋግጽን፡ ኣብ
ብድሆ ይገጥሞ ከምዘሎ ምንጭታት ሰባት ክንቀፍ ጀሚሩ ኣሎ። እቲ መንግስቲ ደቡባዊ ክፋላ ክህሉ ንዝኽእል ጸጥታዊ
ይሕብሩ። ብቐንዱ ድማ ኣብ ፖለቲካውን ከካይዶ ዝጸንሐ ዝርርብ ግሁድ ከምዘይኮነ ስግኣት ንምእላይን ዝብል ሓሳብ ኣለዋ። ካብ
ጸጥታውን ጉዳያት ዓበይቲ ፍሽለታት ድማ ይሕበር። ስለዚ፡ ምስቲ ዕጡቕ ጉጅለ ሽበራውያን ጉጅለታት ኣውራ ድማ ካብ
ከጋጥሞ ተራእዩ። ስለዝኾነ፡ ኣብቲ ዘቤታዊ ብጋህዲ ክዘራረብ ከም ዘለዎ ዝመኽሩ ዳዕሽ ክመጻ ንዝኽእል ስግኣት ብዓንተቦኡ
ጉዳያት ዘጋጥሞ ዘሎ ፍሽለታት፡ በዚ ናይ ውሑዳት ኣይኮኑን። መንግስቲ ካቡል፡ ንኽትከላኸል ከኣ፡ ኣብታ ሃገር ህላውነታ
ከተረጋግጽ ኣለዋ። ስለዚ፡ ምስ ኣመሪካ ኣብ
እትገብሮ ጂኦ-ፖለቲካዊ ጥምጥም ሓድሽ
ግንባር ክትከፍት ተኽእሎታት ኣሎ።
ኣፍጋኒስታን፡ ብሰንኪ ጸጥታዊ ጸገማት
ብዙሓት ሽበራውያን ጉጅለታት ዝረኣዩላ
ሃገር ኮይና ከምዘላ ይሕበር።
ስለዚ፡ ክልቲአን ሓያላን ሃገራት
(ኣመሪካን ሩስያን) ንመንግስቲ ቃኒ ዓቕሚ
ከምዘይብሉ ቆጺረን፡ ምስቲ ዕጡቕ ጉጅለ
ቀጥታዊ ዝርርብ የካይዳ ኣለዋ። መንግስቲ
ቃኒ ኣብታ ሃገር ዕርቅን ሰላምን ከስፍን
ከምዘይክእል ድማ ብጋህዲ ክዛረባሉ
ጀሚረን ኣለዋ። በዘን ሃገራት ዝምእዘን
ማሕበረ-ሰብ ዓለም፡ ንመንግስቲ ኣፍጋኒስታን
ኣጓንየን ብስሙ ክዘራረባ ይረኣያ ኣለዋ።
እዚ ድማ ንመንግስቲ ቃኒ ጥራይ ዘይኮነ፡
ነታ ሃገር ንባዕላ’ውን ዝዓበየ ስግኣት
ሰላም መስርሕን ፖለቲካዊ ጽልዋኡን ኣብ ፖለቲካዊ ተሳታፍነት፡ ማዕርነት ደቀ- ምዃኑ ተንተንቲ ፖለቲካ የጠንቅቑ። ናይ
ብምድባስ፡ ንዝመጽእ ምርጫ ክዕወተሉ ኣንስትዮን ቁጠባዊ ዕብየትን ድኽመታት ግዳም ተዋሳእቲ ንዓኦም ዘሳሲ መንግስቲ
ይኽእል’ዩ ክብሉ ብዙሓት ወገናት ግምቶም ከምዝጸንሖ እውን ይውቀስ እዩ። ንምምራጽ ዝገብሩዎ ዘለዉ ጎነፍነፍ፡
ይህቡሉ። እቲ መንግስቲ፡ ኣብቲ ናይ ጄኔቫ ናይ ግዳም ሓይልታት ምስቲ ዕጡቕ ንፖለቲካውያን ትካላት መንግንስቲ
ዋዕላ እውን ንማሕበረ-ሰብ ዓለም ንምስዳዕ ጉጅለ ዘለዎም ቀጥታዊ ዝምድና እውን ኣፍጋኒስታን የዕኑ ኣሎ ተባሂሉ’ውን
ዓቢይ ዕድል ረኺቡ እዩ። መንግስቲ እቲ ካልእ ብድሆ ነቲ መንግስቲ እዩ። ይዝረብ እዩ። እዘን ናይ ግዳም ሓይልታት፡
ኣፍጋኒስታን፡ ንጣሊባን ብፖለቲካዊ ዕርቂ ክልቲኦም ወገናት ብቕኑዕ መንፈስ ንመንግስቲ ኣፍጋን ብምድዋን፡ ነቲ ኣብታ
ናብ ዲፕሎማስያዊ መስርሕ ከምጽኦ ዝርርብ ሰላም ከየካይዱ ዝዓግት ዘሎ ሃገር ንሓያሎ ዓመታት ዕንወት ከውርድ
ከምዝኽእል ድማ ተኣሚኑሉ። ይኹን ቀንዲ ዕንቅፋት ንሱ ምዃኑ ዘረድኡ ዝጸንሐ ዕጡቕ ጉጅለ ኣብ ምሕብሓብ
ደኣ’ምበር፡ ነቲ ከተግብሮ ዝሓስብ ዘሎ ተንተንቲ ፖለቲካ ድማ ውሑዳት ይርከባ። ስለዚ፡ ናይዘን ጎባልል ሃገራት
ናይ ሰላምን ካልእን ሸቶታት፡ ብናይ ግዳም ኣይኮኑን። ነቲ መንግስቲ ኣጓኒኻ ምስቲ ጽልዋ ነቲ መንግስቲ ከዳኽሞ ከምዝኽእል
ሓይልታት ክመጽእ ዝኽእል ምትእትታው ዕጡቕ ጉጅለ ዝካየድ ዝርርብ ፋይዳ ምንጭታት ይሕብሩ። ኣብታ ሃገር ክህሉ
ከይዕንቀፍ’ዩ ዘጠንቅቕ። እዚ ከኣ ነቲ ክርከቦ ኣይክእልን’ዩ። ሩስያን ኣመሪካን፡ ዝግባእ ሓያል መንግስቲ፡ ተበታቲኑ ካልእ
ዝመጽእ ፕረዚደንታዊ ምርጫ ክጸልዎ ምስ ጣሊባን ብዘይ ኣፍልጦ ናይቲ ዘይተደልየ ሰብኣውን ንዋታውን ክሳራ
ከምዝኽእል ይሕበር። ምስ ዕጡቕ ጉጅለ ማእከላይ መንግስቲ ክዘራረባ ከምዝጸንሓ ክወርድ ከምዝኽእል ንምግማቱ ዝከኣል
ናይ ቀረባ ተዘክሮ እዩ። እዚ ድማ፡ ነቲ ይመስል። ኣብታ ሃገር ጸጥታዊ ምርግጋእ
መንግስትን ንመስርሕ ሰላም’ታ ሃገርን ከስፍን ዝኽእል ሓያል መንግስቲ ክህሉ፡
ዝዓበየ ግድል ኮይኑ ከምዘሎ ይሕበር። ብዙሓት ኣፍጋናውያን ዘቕርቡዎ ዘለዉ
ኣቐዲሙ መንግስቲ ቃኒ ነቲ ብሞስኮ ጠለብ እዩ።
ክካየድ ተወጢኑ ዝነበረ ዝርርብ ከምዝነጸጎ ኣብታ ሃገር ዝካየድ መስርሕ ሰላም፡ በቲ
ዝፍለጥ እዩ። እቲ ዝርርብ ብጸቕጢ ናይ መንግስቲ ዝበጋገስ ክኸውን ኣለዎ። ህዝቢ
ሩስያ ከምዝተኻየደን፡ ፕረዚደንት ቃኒ ኣፍጋኒስታን ድማ፡ ኣብቲ ዝካየድ ዘተ-
ድማ ሰበ-ስልጣን መንግስቲ ዘይኮኑ ሰላም ክሳተፉ ይግባእ። ኣብ ዝዀነ እዋን
ልኡኻት ከምዝሰደደን ይሕበር። ኣብ ዝካየድ ፕረዚደንታዊ ምርጫ፡ ንቃኒ
ዋሺንግተን ብወገና ምስ ጣሊባን ኣብ ይኹን ንኻልኦት ፖለቲከኛታት’ታ ሃገር
ዶሓ ኣብ ዝገበረቶ ርክብ ንመንግስቲ ብነጻነት ናይ ምምራጽ መሰሎም ክሕሎ
ካቡል ክትጐስዮ ተራእያ። ወኪል ዕርቂ ኣለዎ። እዚ ምስ ዘይከውን ግን፡ ኣብታ
ኣፍጋኒስታን ኣብ ውድብ ሕቡራት ሃገር ክሰፍን ዝኽእል ሰላም ይዅን ዕርቂ
ዛልማይ ኻሊልዛድ፡ ንወከልቲ ናይቲ ክህሉ ከምዘይክእል ዘጠንቅቑ ተንተንቲ
ዕጡቕ ጉጅለ ጸዊዑ ኣብ ብዙሕ ፖለቲካ ናይቲ ዞባ ብዙሓት እዮም።
ሓዳስ ኤርትራ መበል 28 ዓመት ቁ.115 12 ጥሪ 2019 - ገጽ 6

ገርግስ ፍቓድ
ምብጽጻሕ ኣብያተ-ትምህርትን ተመሃሮን ኣብ ሳዋ
ሳዋ ዋሕስን ምስልን ናይ ጽባሕ ክፍልታት ከማልእዎ ዚግባእ ዚነበረ
ኤርትራ ኢያ። ናይ ኤርትራ ኣሎ ኪዓምም ዘኽእል ኣይኮነን። ስለዚ ዓወትን
ዚበሃል ዋሕስ መጻኢ ዝኾነ ብሉጽ ውጽኢትን ናይ ነፍሲ-ወከፍ ተመሃራይ/
ዓቕሚ ሰብ ኣብ ሳዋ ኣሎ። ናይ ጽባሕ ተመሃሪት በቲ ኣዋህሊልዎ ዝጸንሐ
መራሕቲ ሃገር ሚኒስተራት፡ ፕሮፈሰራት፡ ሓፈሻዊ ፍልጠትን ድሕረ-ባይታኡን
ዶክተራት፡ ተመራመርትን መሃዝትን ኢዩ ዚጽሎ። ኣቐዲሙ እኹልን ግቡእን
ስነ-ፍልጠተኛታት፡ ሃነጽትን ሰናዕትን ስንቂ ዘይጸንሖ ተማሃራይ፡ ብናይ ኣዋርሕ
ክኢላታት ሞያውያን፡ ዋሕስ ልምዓትን ትምህርቲ ቤት-ትምህርቲ ዋርሳይ ይከኣሎ
ዕቤትን ናይ’ዛ ሃገር ሕሉባን ንጹፋን ጥራይ ጸብለል ኪብልን ኪዕወትን ፈጺሙ
ዝኾኑ መንእሰያት ኣብ ሳዋ ኣለዉ - ሳዋ ዚከኣል ኣይኮነን። በዚ መንጽር፡ ኣብያተ-
ዋሕስ መጻኢ። ብርግጽ ሳዋ ቀላሲት ትምህርቲ ከቢድ ሓላፍነት ኣለወን።
መጻእን መርኣያን ሃገር ኢያ። ከም ልሙድ ኣብ ሳዋ ኣብ መጀመርያ
ስለዝኾነ፡ ካብ ኩለን ዞባታትን ወርሒ ታሕሳስ ዚካየድ ውዱብን ስሩዕን
ኵርንዓትን ሃገር ዝመጽኡ ንሕብረ- መደብ ምብጻሕ ወለዲ ንተመሃሮ
ብሄራትና ዝውክሉ ናይ ካልኣይ ኣሎ። ብዘይካ’ዚ፡ በብቑሩብ እናተለምደ ብዝመጽኡ ተመሃሮ ዚቐረበ ሓጸርቲ ዚነበሮ ውጽኢት ኣመዝጊባ። ብሓፈሽኡ ኣጋይሽ ዚኸውን ቦታ ካብ ምድላው
ደረጃ ትምህርቶም ዛዚሞም ንኮሌጃት ዚኸይድ ዘሎ ምብጻሕ ብደረጃ ኣብያተ- ድራማታት፣ደርፍታትን ግጥምታትን ኪረአ እንከሎ ከኣ፡ ተርታኣ ቀጻሊ ምስተን ጀሚሩ ኣብቲ ሓባራዊ ናይ ርክብ መደብ
ዘቋምቱ ብሉጻት መንእሰያት ዘዕርፉላ፡ ትምህርቲ እናተበራኸተ ይኸይድ ኣሎ። ነቲ መደብ ኣዛናዪን ሕብራውን ገይርዎ ቀዳሞት ሰለስተ ብሉጻት ኢዩ ዚስራዕ። ንጹር መብርሂ ብዛዕባ ህልው ኵነታት
ብልዑል ዲሲፕሊን ተሃኒጾም ብኣካልን ምብጻሕ ወለዲ ነቶም ንኣዋርሕ ብኣካል ውዒሉ። ነዚ ብደረጃ ሃገር ዘሐብን ውጽኢት ውጽኢትን ገስጋስን ቤት-ትምህርቶም
ኣእምሮን በሲሎም ሓቀኛ መንነቶም ተፈላልዮም ዚጸንሑ ወለድን ተማሃሮን ኣዛዚ ማ/ስ/ሃ/ኣ ኮሎኔል ደበሳይ ግደ፡ ንምምዝጋብ እታ ቤት-ትምህርቲ ከቢድ ብምንጽጻርን ብዝርዝርን ይሕብር። ዚረአ
ኣነጺሮም ዚሰጋገሩላ ድንድል ኢያ። ብዓይነ-ስጋ ዘራኽብ፣ተሃን ናፍቖት ኣብቲ ኣጋጣሚ ኣብ ዘመሓላለፎ ኣባታዊ ወፍርን ጻዕርን ኢያ እተካይድ። ብፍላይ ኣወንታዊ ብልጫታትን ኪማላእ ዚግብኦ
ሳዋ ሎም-ዘበን፡ ኣባላት መበል 32 ዙርያ ኣብ ምውጻእ ይኹን ሓፈሻዊ ሃለዋት ምኽሪ፡ ተመሃሮ ቤ/ት ቅዱስ ዮሴፍ ንሳዋ ቅድሚ ምምጻኦም ኣብ ዘላ ዓመት፣ ጕድለታትን ድኽመታትን ይትንተን።
ሃገራዊ ኣገልግሎትን ኣባላት መበል 17 ጥዕናን ኣካዳምያዊ ኵነታትን ንምፍላጥን ብትምህርቲ ይኹን ብዲሲፕሊን ኣዝዮም ኣብ 11 ክፍሊ ብዘይ ዕረፍቲ ኣብ ክልቲኡ ኣብ ቀጻሊ ንዝያዳ ምምሕያሽ ኪገብርዎ
ዓመት ተመሃሮ ቤት-ትምህርቲ ዋርሳይ ንምግምጋምን ሓጋዚ ኣብ ርእሲ ምዃኑ፡ ንኡዳትን ዘዅርዕ ውጽኢት ዘመዝግቡን እብረ ንግሆን ምሸትን ብምምሃር ሰፊሕ ብዛዕባ ዚግባእ ኣተሓሕዛ ከኣ፡ ተመኵሮ
ይከኣሎን ዝኾኑ - ብደረጃ ሃገር ካብ ንተመሃሮ ኣተባባዕን ሓዲሽ ሞራል ከምዝኾኑ፡ ብፍላይ ንዞባ ዓንሰባ ሓበን ምድላዋት ኢዮም ዚገብሩ። ካልኦት ብምንጽጻር ምኽርን ማዕዳን
103 ኣብያተ-ትምህርቲ ካልኣይ ደረጃ ዘስንቕን ክስተት ኢዩ። ምብጻሕ ቤት- ምዃኖም ገሊጹ። ይኹን’ምበር እዚ ኣብ መንጎ እቲ ናይ ምዝንጋዕ መደብ ይልግስ። እዚ ብጋህዲ ዚግበር ዘተን
ዝመጽኡ 13,559 መንእሰያት ሓቚፋ ትምህርቲ ከኣ ዝያዳ ሓለፋ - ውጽኢትን ብቕዓትን ጸብለልታን’ዚ ብመንፍዓት ብተመሃሮ ዚቐርብ ክፉት መድረኽ ምምኽኻርን’ዚ፡ ኣብቲ ብደረጃ ሃገር
ኣላ። ጽልዋን ኣለዎ። ምኽንያቱ፡ ምስ’ቲ ተመሃሮ ጥራይ ዘይኮነ፡ ብቐንዱ ብቤት- ገምጋምን ሃናጺ ነቐፌታን ኣሎ። ተመሃሮ ዚግበር መስርሕ ምምሃርን ምስትምሃርን
በብዓመቱ እናተተኻኽአ ዚኸይድ ተዓጢቖምሉ ዘለዉ ኣብ ወሳኒ መድረኽ ትምህርትን ኣለይቶምን ብዝተገብረ ኣብ 11 ክፍሊ ዝተማህርዎ ትምህርትን ኣወንታዊ ጽልዋ ኣለዎ።
ወሪሱ ዘውርስ መንእሰያዊ ማሕበረሰብ ዚርከብ ደረጃ ትምህርቲ ብመማህራንን ኣተሓሕዛን ኰስኳስን ዚምዝገብ ዘሎ ኣብ ሳዋ ዘጋጠሞምን፣ ዝያዳ ከም እዚ ብኣብያተ-ትምህርቲ ዚግበር
ሳዋ፣ ሃገር ኣሎኒ እትብሎ ዓንዲ ዋሕስ ክኢላታትን ምምኽኻርን ገምጋምን ውጽኢት ስለዝኾነ፣ ተማሃሮ ነዚ ዚዕወቱ ዚገበሮም ዓይነት ትምህርትን ውዱብ መደብ ምብጻሕ ንተማሃሮ፡
መጻኢ ስለዝኾነ፡ መንግስትን ህዝብን ስለዚግበር፡ ኣወንታዊ ውጽኢት ኣለዎ። ተገንዚቦም ንቐጻሊ’ውን ኣብ ኮሌጃት ዘለዎም ሃጓፋትን፣ ጸቒጦም ከተኵሩሉ በብእዋኑ እናወሰኸ ይኸይድ ኣሎ።
ኤርትራ ብዘለዎም ዓቕሚ ኣዝዩ ኣብ ዝሓለፈ ቅንያት መጨረሻ ወርሒ ንዘለዎም ብቕዓት ብምዕቃብን ዝያዳ ዚግባእ ዓይነት ትምህርትን ኪዕመም ወይ እቲ ብውሑዳት ኣብያተ-ትምህርቲ
ልዑል ወፍሪ፡ ዕቱብ ኣቓልቦ፡ ጭቡጥ ታሕሳስ ቤት-ትምህርቲ ቅዱስ ዮሴፍ ብምድራዕን ንወለዶም፡ ንመማህራኖምን ኪማላእ ኣለዎ ዚብልዎን፣ ብቕዓቶም ዚጀመረ መደብ ብኩሉ እናተራዕመ
ተስፋን ትጽቢትን ዚግበረሉ ኢዩ። ስለዚ ከረን ንተመሃሮኣ ናይ ምብጻሕ መደብ ንሃገርን ዘዅርዕ ውጽኢት ከመዝግቡን ኣብ ዝተፈላለያ ዓይነት ትምህርቲ ምስ ስለዝኸደ፡ ካብ ኵለን ዞባታትና ዋላ ኣብቲ
ከኣ ንይምሰል ወይ ንዋዛ-ዋዛ ዘይኮነ፣ ኣካይዳ ኣብ ዝነበረትሉ ኣጋጣሚ ተረኺበ ተሰከምቲ ሕድሪ ኪኾኑን ተላብዩ። ካልኦት ተመሃሮ ብምንጽጻር ብዝርዝር ርሑቕ ገጠራትን ካብ ሳዋ ኣብ ዚረሓቐ
መንእሰይና ከም ወርቂ ብሓዊ ተፈቲኑ ስለዝነበርኩ፡ ነቲ ፍጻመ ብኣካል ብምዕዛበይ ሓላፊ ኣሃዱ ኣካዳምያዊ ጉዳያት ስለዚሕብሩ፡ ነቶም ኣብ ቀጻሊ ንዝመጽኡ ዞባታትን ዚርከባ ኣብያተ-ትምህርቲ
ንኩሉ መሰናኽላት በዲሁ ብዓወት ፍሉይ ተምሳጥ ኢዩ ፈጢሩለይ። ኣባላት ቤት-ትምህርቲ ዋርሳይ ይከኣሎ መምህር ተመሃሮ ሓጋዚ ተመኵሮ ብምዃን እውን ንተማሃሮአን ናይ ምብጻሕ ተበግሶ
ብምስጋር ብሉጽ ሃገራዊ መንነቱ እታ ቤት-ትምህርቲ ነዚ ናይ ሳዋ መደብ ምሕረተኣብ ገብረስላሴ፡ ኣብቲ ኣጋጣሚ ብዝተኻእለ መጠን ኣድላዪ ምምሕያሽ ይወስዳ ኣለዋ። ብኣብነት ንምንጽጻር፣
ዚቐርጸላን ዘረጋግጸላን መሰጋገሪት ምብጻሕ ተማሃሮ ብዘለዎም ዓቕሚ፣ ንሓፈሻዊ ኣካዳምያዊ ኵነታት ቤት- ይግበር። እቲ መደብ ምብጻሕ ከኣ፡ ነቶም ኣብ 2013 ናይ ዝበጽሓ ኣብያተ-
ማእከል ኢያ - ሳዋ። ካብ ስድራኦም ምምሕዳር ቤት ትምህርቲ፡ መማህራንን ትምህርቲ ዋርሳይ ይከኣሎ ዚገልጽ ኣብ ሳዋ ዘለዉ ተመሃሮ ንምትብባዕ ጥራይ ትምህርቲ ቍጽሪ 17 ዚነበረ ኣብ ዚሓለፈ
ተፈልዮም ዘይፈልጡ መንእሰያት፡ ኮሚቴ ወለድን ብምውህሃድ ዕቱብ ዝርዝራውን ንጹርን ጸብጻብ ኣቕሪቡ። ዘይኮነ፡ ነቶም ኣብ ቀጻሊ ዚስዕቡ’ውን ዓመተ-2017 ናይ ዝበጽሓ ብዝሒ 34
ኣብ ሳዋ ኣብ ሓባራዊ ህይወት ምድላዋት ኢዮም ዚገብሩሉ። ዓመታዊ ብመሰረት’ቲ ዚቐረበ ጸብጻብ፡ ተመሃሮ ሓጋዚ ተመኵሮ ንምቕሳም ዓቢ ኣበርክቶ በጺሑ። ሎምዘበን ከኣ ተመሳሳሊ ወይ
ብምጽንባር ሓዲሽ ተመኵሮ የጥርዩ፣ ዘተግብርዎ ልሙድ መስርሕ ከም ቤ/ት ቅዱስ ዮሴፍ ምስተን ብደረጃ ስለዘለዎ፣ መማህራንን ምምሕዳር ቤት- ልዕሊኡ ኪበጽሓ ትጽቢት ይግበር።
ብስሩዕ ዲሲፕሊን ተቐይዶም ኣንፈት ምዃኑ መጠን፣ ነቲ መደብ እተዳሉ ሃገር ዘለዋና ናይ ካልኣይ ደረጃ ኣብያተ ትምህርትን ነቲ ብተማሃሮ ሳዋ ዚወሃብ ይኹን’ምበር ገለ ገለ ኣብያተ ትምህርቲ፡
መጻኢኦም ይቕይሱ። ኮሚቴ ተመዚዛ ናይ ድግስ እኽለ-ማይ ትምህርቲ ተመሃሮ ብምንጽጻር፡ ኣብ ዝተፈላለየ ርእይቶታት ብዕቱብ ኢዮም ካብቲ ዝረሓቐ ከባቢታት - ካብ ገልዓሎ፡
እዞም ናይ መባእታን ማእከላይን ከምኡ’ውን ነቶም ተመሃሮ ንምንቕቓሕን ቅድመ መርመራን መንፈቓውን ዚከታተልዎ። ናቕፋ፡ እማህሚመ . . . እናመጻ ከለዋ
ደረጃታት ትምህርቶም ብዓወት ሰጊሮም ንምዝንጋዕን ዝተፈላለየ ኣዛናዪ፡ መሃርን መርመራ ዘመዝገብዎ ውጽኢት ሓቢሩ። ርእሰ-መምህር ቤ/ት ቅዱስ ዮሴፍ ሓው ንሳዋ ተጐዝጒዘናኣ ኣብ ቀረባ ዚርከባ
ናይ ካልኣይ ደረጃ ትምህርቶም ንምዝዛም ኣዘናጋዕን ስነ-ጥበባዊ መደባት ኢዩ ዚዳሎ። ብዘይካ’ዚ፡ ኣብ ውሽጢ’ዚ ዚሓለፈ ዓዋተ ፍሰሃ፡ “እዚ መደብ’ዚ ዓመታዊ ኣብ ሓደ ረፍዲ በጺሐን ከይሓደራ
ኣብ ድርኵዂት ዚርከቡ ተመሃሮ፣ ኣብቲ ብዕለት 23/12/2018 ካብ ሰዓት 8፡ ሓሙሽተ ዓመታት ብቤት-ትምህርቲ እነካይዶ ከም ውጥን ዚተሓዝ ባህሊ ቤት- ኪምለሳ ዚኽእላ ኣብያተ-ትምህርቲ ዞባ
እቲ ቀንዲ ረቛሒ ዓወትን ውጽኢትን 00 ቅ.ቐ ጀሚሩ ክሳብ ሰዓት 6፡00 ድ.ቐ ቅዱስ ዮሴፍ ኣብ ሃገራዊ መርመራ ትምህርትና ኢዩ። ናይ ተመሃሮና ርእሰ- ጋሽባርካ፡ ክሳብ ሎሚ ዘይበጽሓ ምህላወን
ትምህርቶም፣ ከካብ’ቲ ዚመጽኡሉ ዝተኻየደ ናይ ምሉእ መዓልቲ መደብ፣ (ማትሪክ) ንዝተመዝገበ ውጽኢት ምስተን ምትእምማን ንምብራኽ፡ ዘስነቕናዮም ኣዝዩ ዘተሓሳስብ ኢዩ። ኣብ ትምህርቲ
ኣብያተ-ትምህርቲ ዓጢቖምዎ ብመሰረት’ቲ ዝተሰርዐ ውጥን፡ ብድሕሪ ካልኦት ኣብያተ ትምህርቲ 2ይ ደረጃ ትምህርቲ ንምግምጋም፡ እንጥቀመሉ ዚግበር ወፍሪ መጻኢ ሃገር ኣብ ምውሓስ
ብዝመጽኡ ስንቂ ኢዩ ዚውሰን። እቲ ናይ እንቋዕ ገጽ-ንገጽ ኣረኣኣየና መእተዊ ብምንጽጻር ብመልክዕ ሰሌዳ ኣቕሪቡ። ቅሉዕን ዕቱብን መድረኽ ኢዩ። ዚግበር ወፍሪ ስለዝኾነ ብኩሉ ዚምልከቶ
ኣብ ሳዋ ንውሱናት ኣዋርሕ ዚመሃርዎ ቃል - ምዕዶ ኣዛዚ ማ/ስ/ሃ/ኣ፣ ምኽርን ከም ኣብነት ኣብዘን ዚሓለፋ ክልተ ተመሃሮና ብዘይዕቃበ በቲ ቤት-ትምህርቲ - ዕቱብ ኣቓልቦ ኪግበረሉ ይግባእ።
ናይ 12 ክፍሊ ትምህርቲ፡ ኣብ ልዕሊ’ቲ መልእኽትን ርእሰ-መምህር፣ ኮሚቴ ዓመታት ኣብ ዓመተ 2017 ብምሉኦም ንዝነበረና ብልጫታትን ድኽመታትን ብዕለት 23 ታሕሳስ፡ ኣመሓዳሪት
ዚነበረ መቐጸልታን ድርዒን ዚኸውን ወለድን መማህራንን ቤት-ትምህርቲ ተማሃሮ 100%፣ ኣብ 2018 ከኣ ሓደ ስለዝነግሩና፣ ብዝተኻእለና መጠን ኣገባብ ንኡስ ዞባ እትርከቦም ንኩለን ኣተግበርቲ
ክለሳ ደኣ’ምበር ነቲ ኣብ ሕሉፍ ቅዱስ ዮሴፍ፣ ከምኡ’ውን ካብ ከረን ተማሃራይ ብምትራፉ 99.2% ጸብለልታ ኣመሃህራና ብምስትኽኻል ነዞም ሕጂ ኣባላት ጨናፍር ሚኒስትሪታትን ወከልቲ
ኣብ 11 ክፍሊ ዘለዉን ንዝስዕብዎምን ሃገራውያን ማሕበራትን መራሕቲ
ዝሓሸ ባይታን ዕድላትን ከነጣጥሓሎም ሃይማኖትን ዘጠቓለለት ጕጅለ ካልኣይ
ንጽዕር” ይብል። ደረጃ ቤ/ት ንኡስ ዞባ ሓጋዝ እውን
ብመሰረት መግለጺ መምህር ንተማሃሮኣ በጺሓ ነይራ። ነቶም ተመሃሮ
ምሕረተኣብ ገብረስላሴ፡ እዚ ብኣብያተ- ድሕሪ ምርካብን ምትብባዕን ከኣ፡ ነቶም
ትምህርቲ ዚግበር መደብ ምብጻሕ ኣብ ዝሓለፈ ዓመት ልዕሊ 3 ብምምጻእ
ንተማሃሮ ኣነቓቓሒ፡ ኣተባባዕን ብዲግሪ ዝሓለፉ ተመሃሮ ሓጋዝ ንነፍሲ-
ውጽኢታውን ኢዩ። ብመማህራንን ወከፎም ናይ ሓሙሽተ ሽሕ ናቕፋ
ኮሚቴ ወለድን ዚግበር ምትብባዕ መተባብዒ ተወፍዩሎም። ኣዝዩ ዚምስገንን
ንተማሃሮ ዘሐድስ፣ ሞራል፡ ኒሕን ሓቦን ብኣብነት ዚጥቀስን መደብ ኢዩ።
ዜስንቕን ዝያዳ ዘትብዕን ብምዃኑ፡ ስለ’ዚ ኣብያተ-ትምህርቲ - ኣብ ሳዋ
ከም ፍረ ውጽኢቱ ብግብሪ ዚምስከር ብምብጻሕ፡ ድኽመታትን ብልጫታትን
ምምሕያሽ ከምዚረአ ይገልጽ። ተመሃሮአን ፈሊጠን፡ ንዝሓሸ ውጽኢት
ስለዝኾነ ከኣ፡ እዚ ተበግሶ’ዚ ሃናጽን ኪተግሁ ኣብ ምምካር ኣገዳሲ ስለዝኾነ፡
ውጽኢታውን ብምዃኑ ቤ/ት ዋርሳይ ብዝተኻእለ መጠን ናይ ምብጻሕ መደብ
ይከኣሎ ብዝከኣሎ ከም ዚተሓባበር፣ እናተሰርዐ ብዝሓየለ ክቕጽል ጽቡቕ
ኣብ ዝመጽእሉ እዋን ከኣ፡ ንመቐበሊ እመስለኒ - ዝግባእ እውን እዩ።
ሓዳስ ኤርትራ መበል 28 ዓመት ቁ.115 12 ጥሪ 2019 - ገጽ 7

ልቢ-ወለድ ከይተዛረበ ብነድሪ። ኣብ ዘላቶ

ጆሜ/ደጀን ተኽለ
ሻሙናይ ክፋል
እስራኤል፡ ሞባይሉ ካብ እዝኑ ሓዘ። ‘እንታይ ተካል መዓልቲ’ዩ
እልይ ኣቢሉ፡ ‘ናይ ብሓቃ ድያ?’ እዚ!’ በለ እስቴርሶ ብየማናይ ኢዱ
በለ - ናብቲ ዝተደወለሉ ቊጽሪ ብሓይሊ ድሕሪ ምህራም ካብ
ኣተኲሩ እናተዓዘበ። ‘እዛ ቊጽሪ መኪንኡ ወረደ ብሕርቃን ንድድ
ናይ ጐደና ተሌፎን እያ፡’ ብምባል ኢሉ።
ከኣ ኣብ ሓሳብ ተሸመ። ካብ’ቲ ***
ምስ ዓርኩ ኮፍ ኢሉ ሻሂ ዝሰትየሉ ታቦር፡ ዋላ’ኳ ብመጠኑ ካብቲ
ዝነበረ ላጌቶ መዘናግዒ ማእከል ፈሪሁዎ ዝነበረ ነገር ህድእ ይበል
ንዓርኩ ተፋንዩ፡ መኪናኡ ብምልዓል ደኣ’ምበር፡ ውሽጡስ ኣይቀሰነን።
ተበገሰ። ንበዓልቲ ቤቱ ኣብ ኣፍደገ
‘ባባ እንተዀነ፡ ድሕሪ ወርሒ’ያ ኣምባሳድር ሆቴል ኣውርድ ኣቢሉ፡
ክትመጽእ ክብል’ዩ ቀንዩ፡ ከመይ ናብ ከባቢ ሲነማ ሮማ ዘላ ቶታል
ገይራ ደኣ ሕጂ መጺኣ? ምምጽኣ ብምምራሕ መኪንኡ ፓርኪን ደው
ጥራይ ዘይኰነ፡ ስለምንታይ እያኸ ኣበለ። ንዝመጸቶ ኣሳሳይት ቢራ
ደኣ ካብ ኤርፖርት ብታክሲ ከተምጽኣሉ ኣዚዙ፡ ነታ ኣጥፊኡዋ
ክትመጽእ ወሲና? ምስ’ዚ ሰብኣይ ዝጸንሐት ሞባይሉ ብምውላዕ፡
ከተባእሰና’ያ። እዚ ስዲ ከይረኽባ ‘ዝገድፈኪ’ዩ መሲሉኪ’ ብምባል
ዋላ ካብ’ታ ኣየር እንተተኻኢሉ ናይ ደወል መልጐም ብምጥዋቕ
መሬት ርግጽ ከየበለት ኣብዛ ቤት ናብ እዝኑ ኣጸግዓ። ዘይ ከምዝሓሰቦ
ከተምጽኣ ኣላካ እናበለ ከም ጸሎት ዘልዕሎ ኣይረኸበን። ‘እምበኣር
ነዛ ቃል ክደጋግመልና ቀንዩስ ጸጊብኪ ምልዓል ኣቢኽኒ ኣንቲ
ዘይከውን ትገብር’ በለ ብሕርቃን ለማኒት! መዋእልኪ ከም ትነብዒ
ንድድ ኢሉ፡ ጐታን ጸጒሪ ርእሱ ክገብረኪ’የ። ተግባረይ፡ ልቢ ክንደይ
የማናይ ኢዱ ካብ እስቴርሶ ኣዋልድ ከም ዘንብዐ ኣይፈለጥክዮን’
ኣልዒሉ እናመንጨጨ። ‘እዞም ብምባል፡ ብሕርቃን ኩምትር ኢሉ
ስድራ ክዓብዱ እዮም እንታይ ደጊሙ ደወለ።
ኢና ኢልናኸ ከነመኽኒ? እዚ ኩሉ ኤልሳቤጥ፡ ‘ቀሲንካ ከም
ነጊርናያ ከመይ ዓይነት መሕፈሪት ዘይትሓድር ደኣ ኣነ ኣይኰንኩን
እያ ወደይ እዚኣ’ በለ ኣብ ውሽጡ ኣዕዋፍ ሰማይ’ኳ ይምስክርኦ። በል
ዝነበረ ናፍቖት ሓፍቱ ቅንጥጥ ኣነ ኣይኰንኩን፡ ከምዛ ጕሕፍ
ኢሉ ወለዱ ዘጉባዕብዑሉ ኣብ ዘበልካኒ ኣብክይ እንተዘየቢለካ።
ቅድሚ ዓይኑ እናተሳእሎ። ‘ንሕና ‘ክዝሕለካ ብኢድካ፡ ክውዕየካ
ከም ንኽልክላ ፈሊጣ ኣቐዲማ ብማንካ’ ትብል ዓባየይ እንተረኸበት’
መጺኣ ምስዚ ስዲዶ ክትዕንድር በለት፡ ካብቲ ብጓሂ ንድድ ኢላቶ
ቀንያ ትኸውን?’ በለ እልቢ ዝወዓለት፡ ደዊሉላ ስለ ዘይተቐበለቶ
ዘይብሎም ጥርጣረታት ኣብ ሓሳቡ ተጸዊጉ ዝወዓለ ገጻ ፍትሕ ኣቢላ
እናተቐላቐሉ። ‘ጓል እንተፈትያኮ ሃሳስ ፍሽኽታ ፈነወት። ካብቲ
ሕማቕን ጽቡቕን ናይ ምምዝዛን ተዀርምያቶ ዝነበረት ዓራት ውርድ
ዓቕሚ ትስእን’ያ። ኩሉ ትዛረባ ኢላ ናብ መስትያት ብምቕራብ
ብዓይኒ ቅንኢ’ምበር፡ ክትምርምሮን ምስ ምስላ ፊት ንፊት ገጠመት።
ነቲ ኩነታት ክትፍትሽን ኣይትፍትንን ዝኣዘዞ ቢራ ናይ ሕርቃን ገይሩዎ
እያ። እዚኣ እንተውዒላታኮ ምስኣ ከም ማይ ጠምጠም ኢሉ ድሕሪ
ከኣ ጥንሲ ክትመጽእ እያ ጉዳይ ምስታይ፡ ‘እዚኣ እንተዘይተቐቢልክያ
ፋሕ ኢላ። ክልተ ዓመት ምሉእ ካብ ገዛኺ ጐቲተ ከውጻኪ’የ፡’
ብኽፉእ ተግባሩ ደም ኣንቢዑናስ፡ ብምባል ብነድሪ ድሕሪ ምፍካር
ሕጂ ከኣ መሊሱ ኣብ ርእሰና ደጊሙ ደወለ።
ክሰፍር ክትፈቕደሉ። ከዋርዳ ሞባይላ ድምጺ ስለ ዝገበረት
እንድየ!’ በለ ብነድሪ። ‘ኣብ ‘ንሱ’ዩ’ ብምባል ካብቲ ኣብ ቅድሚ
ዘይደምና ከተእትወና። መስትያት ቆይማቶ ዝነበረት ብጉያ
ከምዚኦም ዓይነት ስድራ’ኳ ርእየ ናብ ሞባይላ ሰጐመት። ሞባይላ
ኣይፈልጥን፡ ፍርሃት እግዝኣብሄር ብምልዓል ‘ከልዕላዶ ዋላስ ስቕ
ዘይብሎም። ነዛ ግዝያዊት ዓለምሲ ክብል?’ ብምባል ስምዒታ ተፈራረቐ።
ክንድዚ ፈንጣሕጣሕ እናበሉ ብነገርን ምኽንያቱ፡ ከምቲ ንሳ ጨኪናቶ ዘላ
ዕብዳንን ክሓልፉዋ መሪጾም። እሞ ጨኪኑ ንሱ’ውን ንሓዋሩ ምድዋል
ድማ፡ ፈጣሪ እዚ ኩሉ ጸጋ ሂቡዎም’ ከይገድፎ ስለ ዝሰግአት። ዋላ’ኳ
በለ እናስተንተነ። ጸጋኦም ብፍቕሪን ኣብ ልዕሊኣ ኣውሪዱዎ ዘሎ በደል
ብስኒትን ፈጣሪኦም እናመስገኑ ከቢድ ምዃኑ እንተዘይሰሓተት፡
ከየስተማቕሩስ መኽሰብ ናብ ዘይብሉ ‘ተፋቲሐ ክምርዓወኪ’የ’ ዝብል
ሓሸውየ ይጽመዱ። ኣንታ ፈጣሪ! ወትሩ ዝደጋግመላ ዝነበረት ቃል
እንታይ እዋን ኢና በጺሕና’ በለ ኣብ ሓሳባታ ብምምጻእ ተቃጭል
ኣብ ሓሳብ ጥሒሉ ብሸነኽ ማርካቶ ስለ ዝነበረት ነዛ ናይ ተስፋ ሓሳብ
መጺኣ ናብ ጐደና ሓርነት ትሕወስ ከይተምልጣ ብምስጋእ፡ መቐበሊ
ንዝነበረት ታክሲ ክሳብ ድምጺ መልጐም ብምጥዋቕ ስሙ ከም
ናይ ምግጫው ዝሰምዕ ፈጺሙ ዘይትፈልጦ፡ “ሄለው” ብምባል
ኣየስተውዓለላን። ልጓም መኪና መልሱ ክትሰምዕ ኣስቀጠት።
ብምሓዝ ድማ ብክልተ ኢዱ ርእሱ “ኣበይ ኣለኺ?” በላ፡ ካልእ ቃል
ቀለቤት ኪዳን
እናተጠውየ ኣዒንቱ ኣብ ኣፍደገ
ከይዱ ተሃን ሕርቃኑ ከውጽእ ኣንባሳድር ሆቴል ልኣኸን። ‘ንሳ’ያ’
ኣመና ተረቢጹ ነበረ። በለ ብዓውታ ድምጺ ካልኣይ ሰብ
“ኩነታት ጥዕናይ ዘየገደሰካስ፡ ከም ዘለዎ። ጾሩ ከም ዘራገፈ ናይ
ኣበይ ምህላወይ ክትፈልጥ ደሊኻ? ጉልበት ሰራሕተኛ ድማ፡ ኡፍ
ካብ ቀዳማይካ ዳሕራይካ ይገድድ፡” ኢሉ ዓሚቝ ኣስተንፈሰ፡ መኪንኡ
ብምባል መለሰት ንሳ’ውን ሕርቃና ፓርኪን እናገበረ።
ገንፊሉ። ግዲ ዘይተጸበየቶ ኰይና፡ ትፈትዎ
“ኣይጸገብክን ደኣ! ድኻ ምዃንኪ ሓዋ ኣብ ቅድሚኣ ግትር ምስ
ረሲዕክዮ ዲኺ ምሳይ ምቕራብኪ። በለ ድፍር ኢላ ሰላም ኣይበለቶን።
ኣይኰነን ንስኺ ካልኦት ከማን ንዓይ ንካልኢታት ስቕ ብምባል ካብ
ከምዚ ኢሎም ክዛረቡኒ ኣይኰኑን ታሕቲ ክሳብ ላዕሊ ብህድኣት
ዓይኖም መሊኦም ኣይጥምቱንን ጠመተቶ። “እንታይ ደኣ በዲለካ
እዮም። ኣበይ ኣለኺ ጥራይ ንገርኒ ክሳብ ክንድዚ ትግትረኒ?” ብምባል
ካልእ ከይተዛረብኪ? በለ ከም ሓዊ ተጠምጢማ ሓቖፈቶ። ንደቓይቕ
ዝኣተዎ ንቑጽ ሳዕሪ ልቡ ቃል ቃል ተሓቛቚፎም ንየማነ ጸጋም
ኢሉ ብሕርቃን። ከም ንፋስ ዝሃረሞ ነዊሕ ገረብ
*** ተንቀሳቐሱ።
ሶፋንያ፡ ኣብ ውሽጢ ዓሰርተ ካብ ሕቚፋ ፍንትት ኢሉ ኣተኲሩ
ደቂቕ ክበጽሕ’የ ከም ዘይበላ ዓይኒ ዓይና ድሕሪ ምጥማት፡ “ሶፊ
ፍርቂ ሰዓት ኣሕሊፉ ነበረ። ኣብ’ታ ሽኮር ከመይ መጺኺ? ዋው?
ኣብ ቅድሚኣ ዝነበረት ናይ ጐደና ነብስኺ’ኳ ብጣዕሚ ጽቡቕ ኣሎ።
ቴለፎን ብምቕራብ ቊጽርታት ናፍቖትኪ፡ ከምዚ ገይሩ ዝሕምሰና
ጠዋዊቓ ናይ መደወሊ መልጎም ምዃኑ እንተንፈልጥ ነይርና ፈጺምና
ጸቐጠት። ቴለፎኑ ትሃርም ዘልዕላ ኣይምሰደድናክን ነይርና ። ይቕረታ
ግን ኣይረኸበትን። ደጊማ ደወለት ከኣ ደንጉየኪ ምሽ፡” በለ ክምስምስ
ሕጂ’ውን ዘልዕላ ኣይረኸበት። እናበለ፡ ከይትሻቐል ሓደጋ ከም
‘ዓንጾ ዓንጾ ንማዕጾ’ ዝገበረት ዘይብላ ዘጋጠሞ ክነግራ ኣይደለየን።
ልዓት ቴለፎን ብሓይሊ ገም ኣቢላ “ዋላ ተቐቢልካ ይመጽእ ኣለኹ
ዓጸወታ። ‘ምድንጓዩ ከይኣክልሲ እንተትብለኒኮ ጸገም ኣይምነበሮን።
ዘይቅበላኸ? እንታይ ገይረዮ ኣብ ምቕባል ምስ ኣበኻኒ ዝገብሮ
ጐደና ክንድዚ ደቓይቕ ዝሰጥሓኒ። ጠፊኡኒ ማራ’የ ተሻቒለ። ዋላ
እንተዘይጥዒሙዎ ታክሲ ገይርኪ ብታክሲዶ ስቕ ኢለ ክኸይድ ኢለ
ኪዲ ዘይብለኒ፡’ በለት ሕርቕ ኢላ። ወዲአዮ’የ ነይረ። ከመይ ኣለኻኸ?”
እስራኤል፡ ጉዳይ ዘጋጠሞ ሓደጋ በለት ዝተጠቕለለ ጸጒሪ ርእሱ
ብምርድዳእ ወዲኡ ናብ’ታ ደጋጊማ እናዳህሰሰት።
ደዊላ ዝወድአት ሞባይሉ ኣቓልቦኡ ***
ገበረ። እቲ ዝረኣዮ ቊጽሪ ናይ ንፍታሌም፡ ኣብ ቅድሚኡ ቢራ
ጐደና ቴለፎን ምዃኑ ንምርድኡ ዝመልአ ቢኬሪ ኣልዒሉ እናመዓጐ፡
ኣይተጸገመን። ናብ መኪንኡ “በቲ ኰይኑ በቲ፡ እቲ ጾር ናባና
ብምስቃል ኳድሮ እናወልዐ፡ ተደርብዩ ኣሎ። ኣብ መንጎ ክልቲአን
‘ብምንታይ ደኣ ክረኽባ’የ። ጥራይ ስድራቤታት ተኸሲቱ ዘሎ ግርጭት
ብታክሲ ገዛ ከይዳ ኣይትኹን ምስ ቀሊል ኣይኰነን። ሶፋንያ ኣብዚ
ባባ ከይተባእሰና። እንታይ ዝበሉዎ ወርሒ’ዚ ምምላሳ’ዩ። እዚ ጉዳይ
ውርደት እዩ ወደይ እዚ። ካብ ድማ መሊሱ ሃል ሃል ክብል’ምበር፡
ሽግር ናብ ሽግር ክገላበጥ ከምሲ። ክዝሕል ዝኽእል ኣይኰነን። ስለዚ፡
እንታይ ድየ በዲለ ነይረ ክንድዚ ከምቲ ኣቦታትና ዝብሉዎ ‘ኣብ
ድቦላ ጸገም ዝወድቀኒ ደኣ በለ፡ ርእሲ ዘላታ ተወሰኸታ’ ከይከውን
’ ኣብ ካቴድራል በጺሑ ፍራቻ ዝገበርና ገይርና ቅድሚ ምምጽኣ
ብምውላዕ ንክለብ ደንደን ገጹ ምስ ወለዳ ዘቀራርብ መንገዲ
ክፈጥር ነተባብዓዮ፡” በለ፡ ውድቀት
ዓርክና ንዓና’ውን ይውክል’ዩ
ብዘስምዕ ቃና ጐቦ ዓይኑ ጠመቶ።
ገላትያ፡ ገጹ እስር ኣቢሉ፡
“ኣነ ደዊለሉ ስለ ዘይቅበላ ንስኻ
ደውለሉ። እታ መልሲ ግን ክነግረካ፡
እታ ንፈልጣ’ያ። ርግጸኛ’የ! ኢልካ
እንዲኻ ክትብለኒ ኢኻ። እዚ ዝቕየር
ሰብ ኣይኰነን። ንጌግኡ ተቐቢሉ
ክእረመሉ ኣብ ክንዲ ዝጐዓዝ፡
ንጌግኡ ብምኽንያት’ዩ ዝሓልፎ።
ካብዚ ዝዓቢ ሕማም ድማ የለን። ከም
ዘጽድፍ እናፈለጥካዮ ንህይወትካ
ዋላ ሓንቲ ትርጉም ዘይብሉ ጸድፊ
ኣይትኣትዎን ኢኻ። ክኣቱ’የ ዝብል
ምርጫ እንተለካ’ውን፡ ኣካይዳኻ ጌጋ
ከም ዘሎን ዳግመ ግምት ክትገብር
ከም ዘለካን ኣቕሪቡ ዝመክር
እንተዘይኰይኑ፡ ኣይትኣቱን ኢኻ
ኢሉ ቱታ ዝብል ሰብ ኣይትረክብን
ኢኻ። እቲ ምንታይ፡ እቲ መወዳእታ
ውሳነ ናትካ ስለዝዀነ፡” በለ እቲ
ሓሳብ ከም ዘይተዋሕጠሉ ከረድእ
ዝደለየ ክመስል ኣብ ኮፍ መበሊኡ
ኰይኑ ዕጥይጥይ በለ።
ኣብ ጠረጴዛ ዝነበረት ሞባይሉ
ብምልዓል ናብ ታቦር ደወለ።
“ትሃርምሲ ኣላ፡ ምልዓል ደኣ
ኣብዩዋ’ምበር፡” በለ ደወል ምስ
ወድአት።
“ምቕባጽ’ምበር ኣቢኻዮ እዚ
ወዲ። ኣብ ሆሆን ዕብዳንን እዩ ዘሎ።
ደሓር ከኣ፡ ንሱ ንነብሱ ዘይሓለየላ
ንሕና ሓሊናሉ ነምጽኦ ትርጉም
ዘለዎ ኣይኰነን። ንመጀመርታ
ንገዛእ ርእሱ ከፍቅራ ኣለዎ።
እዚ ባህሪ’ዚ ድማ ብዘይ ድሌትን
ተበግሶን ናቱ ዝኸውን ኣይኰነን።
ስለዚ፡ እቲ ምርጫን ውሳነን ኣብ
ገዛእ ርእሱ ዝምርኰስ’ምበር፡ ብናትና
ድፍኢት ህይወቱ ከነማእዝኖ
እንተፈቲንና፡ ከም ሽንቲ ገመል
ኣብ ክንዲ ንቕድሚት መሊሱ
ንድሕሪት ክምለስ’ዩ፡” በለ ከንፈሩ
ብምርምጣጥ እንተዘይደኸምና
ይሕሸና ብዘስምዕ ቃና።
“ተመሊስካ ትረድኦ ገዲፍካዮ
ኣይትኺድ’ ይብሉ ኣቦታትና።
ኣዕሩኽ ኢና። ኣዕሩኽ ድማ፡
ውድቀት ዓርኮም ከም ውድቀቶም
ስለ ዝሓስቡዎ፡ ብሓሳብ ጥራይ
ዘይኰነ፡ ብግብሪ እዮም ኣብ ጉዳይ
ዓርኮም ዝዋስኡ። እዚ ናይ ሓባር
ምድግጋፍ ድማ፡ ኩላትካ ሓቢርካ
ብስኒትን ፍቕርን ዝተማእከለ
ሕውነት ንኸተሕልፍ ይቕስበካ።
ምኽንያቱ፡ ደቂ-ሰባት ተነጻጺልና
ዘይኰነ፡ ሓቢርና ተደጋጊፍና ኣብ
ንጓዓዞ ጉዕዞ’ዩ መቐረት ህይወትና
ከም ብርሃን ዝደምቕን ብሓጐስ
ዝምላእን። ስለዚ፡ ኣብ ህይወት
ሓቢርካ ሽግራትካ ክትካፈሎም
እከለኻ’ዩ እቲ ሽግር ዝፈኵስ።
እቲ ሰብ ድማ፡ ዓቢ ሞራል ረኺቡ
ብናትካ ተስፋ ንህይወት ብሓድሽ
ዓይኒ ክጥምታን ራኢኡ ክሃንጽን
ንኽብገስ ይድርዀ’ዩ። ኣብዚ
ድማ’ዩ ትርጒም ዕርክነት ጐሊሒ
ዝረኣየካ።
ይቕጽል...
ሓዳስ ኤርትራ መበል 28 ዓመት ቁ.115 12 ጥሪ 2019 - ገጽ 8

ተርሙማ ዘቢብ ዘቢባ

ብቕድሚ ትማሊ ዘቢብን ዘቢባን
ሃብቶም ኢዮብ ናብ ሓንቲ ዝሓመመት ጓል ቤት
ትምህርተንን ጓል ገዛውተንን ክበጽሓ

ስለምንታይ? ይኸዳ ነይረን። ክልቲአን ነታ

ዝሓመመት እንታይ ከም ዝማልኣላ
ይሓስባ ነይረን። ሓንሳእ “ባናናዶ
ዝዀነ ነገር ስለምንታይ የጋጥም ወይ ስለምንታይ ከምዝግበር ክንፈልጦ ኣገዳሲ’ዩ።
ንውሰደላ” ይብላ። ጸኒሐን ከኣ
ኣብ ቀጻሊ ስለምንታይ ዝብል ሕቶ ክምለሰልኩም ምስ እትደልዩ ክንምልሶ ድሉዋት
“ኣራንሺዶ ይሓይሽ” ይብላ ነይረን።
ኢና።
ኣብ ሓደ መዕለቢ ከይበጽሓ እንከለዋ
ስለምንታይ ንጻወት?
ኣሚነ “እምባሕ” ኢሉ ኣሰንቢዱወን።
ኣካላት ወዲ ሰብ ኣደናቒ ማሽን’ዩ። ከም ዝዀነት ማሽን ግቡእ ክንክን ይደሊ።
“ኣታ እንታይ ገይርናካ ተሰንብደና?”
ግቡእ ክንክን ምስ ዝረክብ ጥራይ’ዩ ብግቡእ ክሰርሕ ዝኽእል። ሓደ ካብቲ ክግበረሉ
በለት ዘቢብ።
ዘለዎ ክንክን ምውስዋስ ኣካላት’ዩ።
“ደስ ኢሉዎ ግዲ?” በለት ዘቢባ።
ዝተፈላለዩ ዓይነት ጸወታታት ከም ምሕንባስ ጕያ ንኣካላትና ኣድላይ ዓቐን
“ሓቃ” በለ ኣሚነ እናሰሓቐ።
ምውስዋስ ንኽገብር የኽእሉዎ። ጭዋዳታትና ኣብ ጽቡቕ ኩነታት ንኽህልዉ
“እንታይ ትረክብ ኣሰንቢድካና?”
ይሕግዙን ስርዓተ ምሕቃቕ መግቢ ብግቡእ ንኽካየድ ይሕግዙን። ስለዚ እቲ
“ደይ ጸወታ’ዩ! ናይ ብሓቂ ከኣ
ዝበላዕናዮ መግቢ ብግቡእ ክሓቅቕን ናብ ጸዓት ክቕየርን ይኽእል። በዚ ከኣ ስርዓተ
ከይትገብርዮ፡” በለ ኣሚነ ብዛዕባ ካልእ
ዙረት ደምና ይቀላጠፍ።
ኣርእስቲ ኽዛረብ ይደሊ ምንባሩ ካብ
እዚ ጥራይ ዘይኰነ፡ ጭዋዳታትና ይድልድሉን ንዝዀነ ተግባር ድሉዋት ይዀኑን።
ገጹ ይፍለጥ።
ጥዑይ ጭዋዳታት ከኣ ንኣዕጽምትና ብግቡእ ይሕዞም። ጽቡቕ ኣቃውማ’ውን
“ናቱስ ደሓን ግና ገለ ክትብል ክልቲአን። ብፍላይ ክልቴኽን መማህርታ ስለ
ይህልወና። ምጽዋት፡ ዓሚቚ ምስትንፋስ ንኽህልወና’ውን ይሕግዝ’ዩ።
ደሊኻ ኣለኻ ምሽ?” በለት ዘቢባ። “ፍሉይ ነገር ክንወስደላ ኣለና’የ ዝዀንክን ክትሕግዝኣ ትኽእላ
እቲ ዘይጻወት ሰብ፡ ውሑድ ዓቐን መግቢ’ዩ ናብ ጸዓት ዝቕይር። ጥዑይ ኣካላት
“እወ” ዝብል ኣነ” ኢኽን። ኣነ ግን ብሓደ ዓመት ካብኣ
ከኣ ኣይውንንን። ብኣንጻሩ ልዑል መጠን ክብደት ከጥሪ ይኽእል። ልዑል መጠን
“እንታይ ክትብል ደሊኻ ወደይ?” “ኣታ እንታይ ኢኻ ትብለና ዘለኻ። ዝተሓትኩ ስለ ዝዀንኩ ብትምህርቲ
ክብደት ዘለዎም ሰባት ከኣ ብዙሕ ግዜ ንዝተፈላለዩ ሕማማት ዝተቓልዑ’ዮም።
በለት ዘቢብ፤ ብሓውሲ ዅራ። ምሽ ሕጂ ሕጂ ‘ዋላ ሓንቲ’ ክትብል ዝሕግዛ የብለይን” ኢሉ ኣዕረፈ።
ስለዚ፡ ክቡራት ህጻናት፡ ካብ ንእስነትና ጀሚርና፡ ምንቅስቓስ ኣካላት፡ ብፍላይ ድማ
“እንታይ ክትበሃሃላ ከም ዝጸናሕክን’ኳ ጸኒሕካ” ዘቢባ’ያ ከምኡ ዝበለት። “ሓቅኻ!” ወጨጨት ዘቢባ
ምስ ዕድመና ዝኸይድ ኣካላዊ ምውስዋስ ዝሓትት ጸወታታት ከነዘውትር ኣለና።
ዳርጋ ሰሚዐክን’የ” በለ ኣሚነ። “ዘረባኡ ዘበለ’ኳ ሃጠውቀጠው’ዩ” ብታሕጓስ።
“ኣበይ ኴንካ?” ሓተተት ዘቢብ። ኣስዓበት ዘቢብ። “ንስኻ’ውን ክትሕግዛ ትኽእል
“ደድሕሬኽን ሰላሕ እናበልኩ “ሃጠውቀጠውሲ ኣይኰንኩን ዝብል ኢኻ!” በለቶ ዘቢብ ቅልጥፍ ኢላ።
ክመጽእ ጸኒሐ” ብምባል ናይ ሰላሕታ ዘለኹ” “እንታይ ክህሕግዛ ኣነ ደኣ?”
ምንቅስቓስ ብግብሪ ኣርኣየን። “እንታይ ኢኻ ክትብል ደሊኻ” “ዝሓለፋ ጽሕፈት ካባና ድዩ ካብ
ኣካይዳኡ ኸኣ ንዕኡ ንባዕሉ ክሳዕ ተገረመት ዘቢብ። ካልእ ደቂ ክላሳ ጥራዝ ኣምጺእካ
ዝስሕቕ ገበረ። “እንታይ ይብል ለባም!” ድሕሪ ጽሓፈላ”
“እሞ እንታይ እንተገዛእናላ ምባሉ ኣሚነ ዘረባኡ ቀጸለ። “ባናና፡ “ሓቅኽን! ሓቅኽን!’ በለ ኣሚነ።
ይሓይሽ” በለት ዘቢባ። ኣራንሺ ዝዀነ ሰብ ክማልኣላ እተን መሓዙትን ኣሚነን ተተሓሒዞም
“ዋላ ሓንቲ!” መለሰ መንኵቡ ይኽእል’ዩ። ኣሽንኳይ ንሕና ዓበይቲ ናብታ ዝሓመመት ተመሃሪት ብምኻድ
ሰቐጥቀጥ እናኣበለ። ከማን ከብጽሑላ’ዮም። ንሕና እዞም እቲ ዝተበሃሃሉዎ ክነግሩዋ ከዱ።
“እንታይ ወላ ሓንቲ ደኣ?” ተገረማ ንኣሽቱ ግን ኣብ ትምህርትና ንሓግዛ።

ብልሒ እቲ ቈልዓ
ካልኣይ ክፋል፦
“ከምኡ ኣይትበላ ማማ ጉዖይ ሰብ እኳ
ኣይፍለጥን እዩ። ክገርመክን ከይትነግራለይ
ደኣ እምበር ንሱ ዝገብሮ ምነገርኩኽን”
ንናሆም ኵሉ ሰብ ስለዝፈትዎን ንፉዕ ስለ
ዝዀነን ይቐንኡሉ እዮም።
“እንታይ እዩ ንገረኒ። ኣነ ደኣ ቈልዓዶ
ኮይነ ክነገረልካ” ምስጢር ንኽሰምዓ
እዝነን ጸለዋ።
“ንሱ ብዙሕ ግዜ ኩዕሶ ናይ ደቂ
ገዛውትና ሰሪቑ ጸኒሑ። ደቂ ገዛውትና
ድማ ‘ሰላሕታ’ ኢና እንብሎ። ትምህርቲ
ኣዝዩ ንፉዕ ስለዝዀነ ኢና ሕማቕ ዘይገብር
ዝመስለና።” ነቲ ካብኡ ብኵሉንትናኡ
ንፉዕ ዝዀነ ቈልዓ ኣጸለሞ።
“እንታይ ትብል ወደይ! እሞ በዚ
ዝተዛረብኩዎ ዘጣዕስ የብለይን።” ከም
ዓቢ ከማኽረን ሓተታ።
“እንታይ ዘጣዕስ ኣለክን። ብዘይካ ንሱ
ኣብ ገዛ ዝውዕል መን ኣሎ?” ዓይኒ
ዓይነን እናጠመተ ተዛረበ።
“ዋላ ሓደ” መለሳ ዓቢ ነገር ከም
ዝተዛረበ። ሓቂ ዝዛረብ መሲሉወን
ፈተዋኦ።
“እሞ ርኢኽን ካልእ ሰብ ንስርቂ
ኣየርክበሉን እዩ። ናሆም ኣብ ኵሉ
እዩ ንፋዕ። ገጽ ጥራይ ኣይትሃብኦ።
ምሳይ ከምዘዕለልክን ድማ ኣይትዛረባ።”
ከመዘይፈጸሞ ብኸመይ ከምዘረድኣ ኣቕለበትሉ። “ናሆም ወደይ ብላዕባ ሎሚ “ማማ ጉዖይ’ኳ እቲ መፍትሕ ናይ
ክሓስብ ወዓለ። እንተዀነ ግን ዝዀነ ኣይከምቀደምካን እንታይ ኴንካ ኣለኻ?” ገዛአን ኵሉ ግዜ ኣብ ፍኒስትራ’የን
መልሲ ክረክብ ኣይከኣለን።
ናይ ምሳሕ ሰዓት ኣኺሉ ክምሳሕ ናብ
ሓተተቶ ዓይኒ ዓይኑ እናጠመተት።
ኣዒንቱ ቀይሐን ርኣየተን፡ ናሆም ገለ
ገዲፈንኦ ዝወጽኣ። ነዚ ድማ ኵሉ ሰብ
ይፈልጦ እዩ” ናሆም ዝፈልጦ ተዛረበ።
ቤቱ ኣተወ። ድሕሪ ሓሙሽተ ደቒቕ ከምዝዀነ ጠርጠረት። ክሳብ ሽዑ “ሕራይ ስምዓኒ ናሆም ወደይ፡ እሞ
ብዛዕብኡ ክዛረባ ድሌት የብሉን። ማማ ናይ ናሆም ናብ ገዛ ምእታው፡ ኣቦ ናሆም ዘይምስትብሃላ ድማ ገረማ። ንስኻ ወሲድካ ዲኻ?” ኣቦ ናሆም
ጉዖይ ጌጋ መረዳእታ ከምዝህልወን እውን ካብ ስራሕ መጽአ። ድሕሪ ምዉቕ “እበልዕ ኣለኹ።” ሓጺር መልሲ ሃበ። ሓተተ።
ገበረ። ሰላምታ ድማ ክምስሑ ኣብ መኣዲ ከበቡ። ከቕልቡሉ ድሌት ኣይነበሮን። “ወሪዱዎ፡ ወደይ ዘይናቱ ዘየልዕል”
“ብዛዕባ እዚ ጉዳይ ምስ ዋላ ሓደ ሰብ ናሆም ከምቲ ኵሉ ግዜ ዝገብሮ ብኣቦኡ “ገለ ነገር ግን ኴንካ ኣለኻ?” ኣቦ ናሆም ኣደ ናሆም ተዛረበት።
ኣየዕልልን እየ እዚ ወደይ። እዚ ናሆም ጀሚሩ ንኹሎም ኣእዳዎም ኣሕጸቦም። ናይ ወዱ ኩነታት ተዓዚቡ ሓተቶ። ካብ “ደሓን ባዕሉ ይዛረብ ግደፍዮ” ኣቦ
ጻቕጣን እንድዩ። ክገብሮ ይኽእል እዩ። ተሓጺቦም ምስ ወድኡ ድማ ክበልዑ ኩነታቱ ድማ ሕማቕ ነገር ተዓዘበ። ናሆም ንበዓልቲ ቤቱ ተዛረባ። “እስከ
በል ኪድ ብሩኽ ወደይ።” ኢለን ከም ጸሎት ገበሩ። ዝተቐረበሎም መኣዲ ምስ “ዋላ ሓንቲ ኣይኰንኩን” ኣብ መንጎ ናሆም ወደይ መልሰለይ” ኣቦ ናሆም፡
መማኽርቲ ዝረኸበ ሰብ ኣፋነዋኦ። ተባረኸ ከኣ ክበልዑ ጀመሩ። ዘረባ ንብዓት ክመልቆ ስለ ዝጀመረ ዘረባ ናሆም ክዛረብ ኣተባብዖ።
በቲ ዘረብኡ ድማ ሓቂ ዘለወን ኰይኑ ናሆም ዘይከምቀደሙ መግቢ ምብላዕ ኣቋረጸ። “ኣነ ፈጺመ ኣይወሰድኩን። እንታይ
ተሰመዐን። በቲ ዝተዛረብኦ ድማ ጣዕሳ ኣበዮ። ውሽጡ ሕርቃን ስለ ዝነበሮ “እሂ ናሆም ሓወይ እንታይ ኴንካ?” ክዀነኒ እየ እሞ ዝሰርቕ” ናሆም ብርእሰ
ከምዘይብለን ምስ ነብሰን ተረዳድኣ። መግቢ ኣጽልኦ። ኣብ ሓሳብ ድማ ምዕባይ ሓብቱ ሕቶ ኣስዓበት። ተኣማንነት መለሰ።
*** ኣተወ። ኣብ ዓይኒ ሕልናኡ ማማ ጉዖይ “ማማ. . ጉ. .ዖ. . ይ ኣነ ዘይሰረቕኩ “ጽቡቕ ናሆም ወደይ ኣነ ዘይናትኩም
ናሆም በቲ ዘይተጸበዮ ዘረባ ናይ ማማ ይርኣያኦ ነበራ። ብኣካል እንተዘይኰይኑ ሰሪቕካ ኢላትኒ” እናተነኽነኸ ተዛረበ። ንብረት ከምዘይተልዕሉ ርግጸኛ’የ።
ጉዖይ ተሰሚዑዎ በይኑ ኣብቲ ገዛውቲ ምስ ስድራኡ ኣይነበረን። “ማማ ጉዖይ ሰሪቕካ ኢላትኒ?” ኣደኡ ምናልባት ንስኻ ኣብ ቀረባ ጸኒሕካያ
ዕንይንይ ክብል ወዓለ። እቲ ስርቂ ንሱ ኣደ ናሆም ወይዘሮ ሂወት፡ ንናሆም እንደገና ሓተተት። ትኸውን ድማ ተዛሪባትካ። ስለዚ፡ በቲ
በቲ ዝሰምዑዎ ዘረባ ኩሎም ተገረሙ። ዝተዛረበቶ ክስመዓካ ናይ ግድን እዩ።
“እንታይ” ሓብቱ ደጊመ ሓተተት። ግን ኵሉ ዝተባህለ ሓቂ ማለት ኣይኰነን።
“ሰልዲ 10 ናቕፋ” መለሰ ህድእ ኢሉ። ስለዚ ተረጋጋእ። ቀስ ኢሉ ድማ ሰራቒ
ንስድራቤቱ ክርኢ ድፍረት ሰኣነ። እቲ ክርከብ እዩ።” ንውላዱ ከህድእ ፈተነ።
ዘይገበሮ ስርቂ ዝገበሮ ኰይኑ ተሰመዖ። “ደሓን ኣነ ከይደ ክዛረባ እየ፡ ሕጂ
ነብሱ ድማ ጸልአ። ግን መጀመርታ ምሳሕና ንብላዕ።” ኣደ
“ዓሰርተ ናቕፋ ደኣ ካበይ ተሰሪቑዋ?” ናሆም ምሳሕ ክበልዑ ሓበረት።
ኣቦ ናሆም ህድእ ኢሉ ሓተተ። ትምህርቲ “ሕራይ ሓቅኺ ሕጂ ምሳሕና ንብላዕ
ዝቐሰመ ኣቦ ስለ ዝዀነ ህዉኽ ኣይኰነን። ደሓር ብዛዕባ እዚ ጉዳይ ንዘራረብ።”
ንጉዳያት ሃዲእካ ምዝርራብ እዩ ዝፈቱ። ኣቦ ናሆም ክበልዑ ኣዘኻኸሮም። ህድእ
“ካብ ገዛ” መለሰ ናሆም። ነቦኡ ኢሉም ድማ ክምገቡ ጀመሩ። ናሆም ግን
እናጠመተ። ኣይከምቀደሙን - ሸውሃቱ ተዓጽወ።
“ካብ ገዛ ደኣ ከመይ ገርካ ክትሰርቕ?” ይቕጽል. . .
ኣቦ ናሆም ሕቶኡ ቀጸለ። መም/ ያቆብ መርሃዊ
ሓዳስ ኤርትራ
ኤርምያስ ገብረልዑል ermileul@gmail.com
ቶማስ ሙለር ተቐጺዑ
ኣጥቃዒ ባየር ሙኒክ ቶማስ ሙለር፡ ኣብ ናይ ምድብ ጸወታታት ሻምፕዮንስ
ሊግ ኤውሮጳ ኣብ ልዕሊ ተጻዋታይ ኣያክስ ብዝፈጸሞ በደል ናይ ክልተ ጸወታታት
መቕጻዕቲ ተበይኑሉ።
ወዲ 29 ዓመት ሙለር፡ ጋንታኡ ምስ ኣያክስ 3ብ3 ኣብ ዝተፈላለየትሉ ግጥም
እዩ፡ ንኒኮላስ ታሊፊኮ ኣብ ርእሱ (ኣብ ታሕተዋይ ስእሊ ረአ) ብምህራሙ እዩ እዚ
መቕጻዕቲ ተበይኑሉ። ሻቡ ካብ ሜዳ ዝተባረረ ሙለር፡ ብሓያለ ደገፍቲ ኣያክስ ኣብ
ማሕበራዊ መራኸቢ ብዙሃን ክንቀፍ ጸኒሑ እዩ።
በዚ ድማ ኣብ ግጥም ኣውዲቕካ ምሕላፍ (ዙር 16) ምስ ሊቨርፑል ዝበጽሓ ባየር
ሙኒክ፡ ኣብቲ ናይ ክልተ እግሪ ጸወታ ከተሰልፎ ኣይትኽእልን።
ኣብ 107 ጸወታታት ሻምፕዮንስ ሊግ ኤውሮጳ 42 ሸቶታት ዘቑጸረ ሙለር፡ ነዚ
መቕጻዕቲ ይግባይ ሓቲቱሉ ኣሎ።
መበል 22 ሰሙን ግጥማት ፕሪመር ሊግ
ዓዲ እንግሊዝ ሎሚ ኣብ ሰዓታት ድሕሪ
ቐትሪ ብዝካየዱ ጸወታታት ክፍልም እዩ።
ኣርሰናል ናብ ሜዳ ዌስት ሃም - ለንደን
ተጓዒዛ እተካይዶ ናይ ለንደን ደርቢ ጸወታ
ድማ እቲ ብቐዳምነት ዝተሰርዐ ግጥም
እዩ።
ሓይሊ ዝህብ መድሃኒት ወሲዱ ብምጽንሑ
ንሓያለ ኣዋርሕ ተቐጺዑ ዝነበረ ተጻዋታይ
ዌስት ሃም ሰሚር ናስሪ፡ ኣብ ፈላሚ ናይ
ፕሪመር ሊግ እንግሊዝ ጸወታኡ (ድሕሪ
መቕጻዕቲ ምዃኑ እዩ) ኣንጻር ናይ ቅድም
ጋንታኡ ምግጣሙ እቲ ዝዓበየ ዜና ግጥም
ዌስት ሃምን ኣርሰናልን እዩ።
ኣርሰናል፡ ካብ 21 ጸወታታት 41
ነጥቢ ኣዋህሊላ ሓሙሻይ ተርታ ትርከብ።
መጋጥምታ ዌስት ሃም ድማ ካብ ተመሳሳሊ
ብዝሒ ጸወታታት 28 ነጥቢ ብምምዝጋባ
ዓስረይቲ ኣላ። ኣርሰናል ዋላ’ኳ ካብ ዌስት
ሃም ብ13 ነጥቢ ተፈንቲታ ኣብ ቅድሚት
ትሃሉ፡ ናብ ሜዳ ለንደን ስታድዩም ተጓዒዛ
እተካይዶ ግጥም ብምዃኑ ክብድሃ
ከምዝኽእል ይግመት።
ብወገን ዌስት ሃም፡ ናብ ክለባት ቻይና
ምንቃሉ ዝንገረሉ ዘሎ ማርኮ ኣርናቶቪች፡
ሎሚ ማልያ ጋንታኡ ናይ ምውዳዩ ተኽእሎ
ኣብ ምልክት ሕቶ ኣትዩ ይርከብ። እዚ
ተጻዋታይ’ዚ ካብ ቻይናውያን ክለባት
35 ሚልዮን ፓውንድ ተሰሊዑሉ ኣሎ።
ፋብየን ባልቡና ድማ ኣብ ብርኩ ብዘጋጠሞ
ማህሰይቲ ንኣስታት ሸሞንተ ሳምንቲ ካብ
ጸወታ ከምዝርሕቕ ብኣጋኡ ብምሕባሩ፡
ኣብዚ ግጥም’ዚ እጃም ኣይክህልዎን እዩ።
ኣብ መጉዳእቲ ዝጸንሑ መሱት ኦዚል፡
ላውረን ኮሸንሊን ሄክቶር በለሪንን ኣንጻር
ዌስት ሃም ካብ ዝስለፉ ተጻወትቲ ኣርሰናል
እዮም። ሙስታፊን ሞንሪያልን እውን ነዚ
ግጥም ከርክቡ ልዑል ግምት ዝተወሃቦም
ተጻወትቲ ኣርሰናል እዮም።
ኣሰልጣኒ ዌስት ሃም - ማኑኤል ፐለግረኒ፡
ጋንታኡ ናብ ጽቡቕ ቆመና ትመጽእ ምህላዋ
ሎም መዓልቲ
ሓቢሩ። ኣሰልጣኒ ኣርሰናል ኡናይ ኤምረ
ከኣ፡ ከም ኣንደርሰን ዝኣመሰሉ ተጻወትቲ
ዌስት ሃም ኣተኩሮ ከምዘድልዮም ገሊጹ።
ብኻልእ ወገን፡ ኣብ ምጥቃዕ ዘድሃበ
ጸወታ ዝጥቀም ማኑኤል ፐለግረኒ፡ ተጻወትቱ
ንመስመር ምክልኻል ኣርሰናል ተወሳኺ
ስራሕ ክፈጥሩ ከምዝኽእሉ ይግመት። በዚ
ድማ፡ ኣርሰናል ኣብ መስመር ምክልኻል
ብዝገጠማ ነቓዕ፡ ተጻወትቲ ዌስት ሃም
ጸብለልታ ጸወታ ክህልዎም ከምዝኽእል
ዝግምቱ እውን ኣይተሳእኑን።
ብሓፈሻ ግን፡ ዌስት ሃምን ኣርሰናልን
ዋላ’ኳ ናይ ደረጃ ጋግ እንተሃለወን፡ ኣብ
ዝሓለፈ ጸወታታት ኣታዊን ወጻኢን ዝኾነ
ውጽኢት ብምምዝጋበን፡ ዘካይዳኦ ጸወታ
ተመጣጣኒ ክኸውን ከምዝኽእል ሓያለ
ተንተንቲ ይሰማምዑ።
ኣብ ዝሓለፈ 21 ርክብ ግጥማት ፕሪመር
ሊግ ዓዲ እንግሊዝ ክለባት ዌስት ሃምን
ኣርሰናልን፡ ዌስት ሃም ሓንሳብ ጥራይ እያ
ተዓዊታ - ኣብ ነሓሰ 2015። ዌስት ሃም፡
ኣብ 16 ጸወታታት ብኣርሰናል ክትሰዓር
እንከላ ኣብ ኣርባዕተ ድማ ማዕረ ተፈላልያ።
ብተወሳኺ፡ ኣርሰናል፡ ድሕሪ ሕዳር 2006
መበል 28 ዓመት ቁ.115
እንታይከ ይበሃል ኣሎ?
መራኸቢ ብዙሃን፡ ትማሊ ኣማስያአን ብዛዕባ ምስግጋር ተጻወትቲን ካልእን ኣብ ዝዘርግሓኦ ዜና . . .
+ ቸልሲ፡ ንኣርጀንቲናዊ ኣጥቃዒ ክለብ
ጁቬንቱስ ጎንዛሎ ሂጕየን ብመልክዕ ልቓሕ
ከተሰጋግሮ ኣብ ጥርዚ ምብጽሓ ተሓቢሩ።
ኢጣልያዊት ዓርሞሸሽ ክለብ ጁቬንቱስ፡
ነዚ ወዲ 31 ዓመት ኣጥቃዒ ብቐዋምነት
ከተፋንዎ ከምእትደሊ ይንገር። ሂጕየን፡
ኣብዚ ሕጂ እዋን ምስ ሚላን ብመልክዕ
ልቓሕ ኣብ ምጽዋት ይርከብ። ምንጪ -
ቴለግራፍ
+ ብዓመጽ ጓል- ኣንስተይቲ ዝተኸሰሰ
ሮናልዶ፡ ናብ ፖሊስ ላስ ቬጋስ ቀሪቡ
‘ዲ.ኤን.ኤ’ መርመራ ከካይድ ብፖሊስ
ናይታ ከተማ ተሓቲቱ።
+ ባርሴሎና ንዊልያን ካብ ቸልሲ
ንምስግጋር ዘቕረበቶ ጻውዒት በታ
ለንደናዊት ክለብ ተነጺጉ። ኣብ’ዚ መስርሕ
ምስግጋር፡ ካልእ ብራዚላዊ ማልኮም እውን
ኣንጻራዊ ምስግጋር (ካብ ባርሳ ናብ ቸልሲ)
ከካይድ ባርሳ ጠሊባ ነይራ። ምንጪ -
ስታንዳርድ
+ ባርሴሎና፡ ንፊሊፕ ካውቲኖ ናብ ካልእ
ክለብ ክትሸጦ ከምእትኽእል ተሓቢሩ።
ቶተንሃም - ማን ዩናይትድ
ጽባሕ፡ ኣብ ሜዳ ወምብለይ ንማን ዩናይትድ እተአንግድ ቶተንሃም፡ ኣብ ዝሓለፈ
ናይ ኤፍ ኤ ካፕ ጸወታኣ ኣንጻር ትራንመር ዕረፍቲ ንዝሃበቶም ሸሞንተ ቀወምቲ
ተጻወትታ ከተሰልፎም እያ። ሙሳ ደምበለን ያን ቨርቶገንን እውን ናብ ልምምድ
ምምላሶም ይግለጽ ኣሎ። እንተ ኤሪክ ዳየርን ሉቃስ ሞራን ግና ነዚ ግጥም
ኣይከርክቡን እዮም።
ብወገን ማን ዩናይትድ፡ መጠናዊ ማህሰይቲ እግሪ ዝገጠሞ ፖል ፖግባ ድልዊ
ምህላዉ ይግለጽ። ኤሪክ በይሊ ብመቕጻዕቲ፡ ክሪስ ስሞሊን ከኣ ብማህሰይቲ ጽባሕ
ዘይስለፉ ተጻወትቲ እዮም።
ኣብ ሜዳ ዌስት ሃም ተረቲዓ ኣይትፈልጥን።
ኣብ ሸሞንተ ጸወታታት ክትዕወት እንከላ
ኣብ ሰለስተ ድማ ማዕረ ተፈላልያ።
ኣብ ካልእ ጸወታታት ውድድር ፕሪመር
ሊግ ዓዲ እንግሊዝ፡ መራሒት ዘላ ሊቨርፑል
ናብ ስታድዩም ኣሜክስ ተጓዒዛ ምስ
ብራይተን ኣልብየን እተካይዶ ጸወታ እውን
እቲ ኻልእ ተጠማቲ ግጥም ናይ ሎም
መዓልቲ እዩ።
ንሻምፕዮን ማን ሲቲ ብኣርባዕተ ነጥቢ
ማሕዲጋታ ብ54 ነጥቢ ኣብ ኮረሻ መሪሕነት
እትርከብ ሊቨርፑል፡ ተጻዋታያ መሓመድ
ሳላሕ ከም ወትሩ ተጠማቲ ኮይኑ ክቐርብ
እዩ። እዚ ምስራዊ ኮኾብ፡ ኣንጻር ብራይተን
ኣብ ዝተኻየደ ግጥም ክልተ ሸቶታት
ኣብ ርእሲ ምምዝጋቡ ክልተ ንሸቶ ዝኾና
ኰዓሳሱ እውን ንደቂ ጋንታኡ ብምቕባሉ
ንተኸላኸልቲ ብራይተን ሕማም ርእሲ
ክኾኖም ከምዝኽእል ይግመት።
2 ጥሪ ኣንጻር ዌስት ሃም ኣብ ዝተኻየደ
ግጥም፡ ንተኸላኻሊኣ በርናንዶ ብምጭብባጥ
ጭዋዳ ዝኸሰረት ብራይተን፡ ሎም መዓልቲ
እውን ከምዘይስለፍ ብኣጋኡ ኣፍሊጣ
ትርከብ። ጃሃንባክሽ፡ ኢዝኰርዶን ማት
ዛጊት፡ መነ መን ክለባት ነዚ ብራዚላዊ
ከምዝጠመታ ብወግዒ እኳ ኣይተሓበር፡
ባርሴሎና ንመፋነዊኡ ክኽፈላ እትሓቶ
መጠን ገንዘብ ግና ኣዝዩ ልዑል ብምዃኑ
እቲ መስርሕ ግብራዊ ናይ ምዃኑ ተኽእሎ
ጸቢብ ምዃኑ ይነግር። ባርሳ፡ ኣብዚ ሕጂ
እዋን ንናይ ቅድም ተጻዋታያ ነይማር ካብ
ፒኤስቪ ክትመልሶ ከምእትደሊ ብተደጋጋሚ
ይግለጽ። ምንጪ - ስታንዳርድ
+ ባየር ሙኒክ ንኣከፋፋሊ ፒኤስጂ
ኣድርየን ራብየት ኣብ ራዳራ ምእታዋ
ተገሊጹ። እዚ ኣብ መወዳእታ ናይዚ
ሒዝናዮ ዘሎና ዓመተ ስፖርት ብናጻ ናይ
ምስጋግር መስርሕ ካብ ፒኤስጂ ክፋኖ
ዝኽእል ተጻዋታይ፡ ኣብ ክረምቲ ናብ
ባርሴሎና ከቕንዕ ከምዝኽእል ይሕበር።
ምንጪ - ሬድዮ ሞንቴካርሎ
+ እንግሊዛዊ ናይ ክንፊ ተጻዋታይ ጃዶን
ሳንቾ ኣብ ቦሩስያ ዶርትመንድ ክጸንሕ
ከምዝደሊ ይሕበር። ይኹን እምበር ናይ
ቅድም ክለቡ ማን ሲቲ ተጣይቐሉ ምህላዋ
ይንገር። ምንጪ - ደይሊ መይል
ብራይንን እውን እቶም ኣብዚ ግጥም’ዚ
እጃም ዘይህልዎም ተጻወትቲ ብራይተን
እዮም።
ብወገን ሊቨርፑል፡ ብሰኑይ ኣብ ዝተኻየደ
ግጥም ኤፍ ኤ ካፕ ዘይተሰለፈ ቫን ዳይክ፡ ነዚ
ጸወታ’ዚ ድልዊ ምህላዉ ቢቢሲ ይሕብር።
ይኹን እምበር፡ መስመር ምክልኻል
ሊቨርፑል፡ ሕጂ እውን እቲ ዝጸንሖ ሃጓፍ
ከምዘሎ ይንገር። ደጃን ሎቭረንን ጆ ጎመዝን
ብሰንኪ ምጭብባጥ ጭዋዳ ኣብዚ ግጥም’ዚ
ዘይስለፉ እዮም። በዚ ድማ ፋቢኖ ንማእከል
ናይ መስመር ምክልኻል ክሽፍን ከምዝእዘዝ
ይግመት።
ኣብዚ ዓመተ ስፖርት’ዚ፡ ክልተ ግዜ ጥራይ
ዝተሳዕረት ሊቨርፑል፡ ብብራይተን ክትፍተን
ከምእትኽእል ይሕበር። ምኽንያቱ፡ ተጻወትቲ
ሊቨርፑል ኣንጻር ዎልቭስ ዘይተጸበዩዎ
ስዕረት ብምምዝጋቦም ሞራሎም ብመጠኑ
ብምንካዩ፡ በቲ ኻልእ ሸነኽ ድማ ብራይተን
ኣብ ሜዳኣ ኣንጻር ዓበይቲ ጋንታታት ኣብ
ዘካየደቶ ግጥም ፈታኒት ኮይና ብምቕራባ።
ይኹን እምበር፡ ብራይተንን ሊቨርፑልን
ኣቐዲመን ኣብ ዝነበረን ሽዱሽተ ርክባት
(ኣብ ኩሉ ውድድር ምዃኑ እዩ)፡ ብራይተን
12 ጥሪ 2019 - ገጽ 9
መደብ ጸወታ
ሎሚ
ፕሪመር ሊግ ዓዲ እንግሊዝ
ዌስት ሃም - ኣርሰናል 3፡30
ብራይተን ኣልብየን - ሊቨርፑል 6፡00
በርንለይ - ፉልሃም 6፡00
ካርዲፍ - ሃደርስፊልድ 6፡00
ክሪስታል ፓላስ - ዋትፎርድ 6፡00
ሌስተር ሲቲ - ሳውዝሃምፕተን 6፡00
ቸልሲ - ኒውካስል 8፡30
ላ’ሊጋ እስጳኛ
ሌጋንስ - ሄስካ 3፡00
ቫለንስያ - ሪያል ቫላዶሊድ 6፡15
ጂሮና - ዲፖርቲቮ ኣላቨስ 8፡30
ቪያሪያል - ገታፈ 10፡45
ኮፓ ኢጣልያ
ላዝዮ - ኖቫራ 5፡00
ሳምፕዶርያ - ሚላን 8፡00
ቦሎኛ - ጁቬንቱስ 10፡45
ጽባሕ
ፕሪመር ሊግ እንግሊዝ
ኤቨርተን - ቦርንማውዝ 5፡15
ቶተንሃም - ማን ዩናይትድ 7፡30
ላ’ሊጋ እስጳኛ
ኣትለቲኮ ማድሪድ - ለቫንተ 2፡00
ኣትለቲክ ቢልባኦ - ሰቪያ 6፡15
ባርሴሎና - ኤባር 8፡30
ሪያል ቤትስ - ሪያል ማድሪድ 10፡45
ኮፓ ኢጣልያ
ቶሪኖ - ፊዮረንቲና 5፡00
ኢንተር ሚላን - በነቬንቶ 8፡00
ናፖሊ - ሳሱሎ 10፡45
ሓንሳብ እውን ክትዕወት ኣይከኣለትን።
ብፍላይ ሰለስተ ግዜ ኣብ ዝተራኸባሉ
ውድድር ፕሪመር ሊግ ዓዲ እንግሊዝ፡
ሊቨርፑል እያ ተዓዊታ - ብድምር 10
ሸቶታት ብምምዝጋብ። ብመንጽሩ፡
ብራይተን ሓንሳብ ጥራይ እያ ንልዳት
ሊቨርፑል ደፊራ።
እዚ ከምዚ’ሉ እንከሎ፡ ኣሰልጣኒ ክለብ
ሌስተር ሲቲ ክላውድ ፑዮል፡ ኣንጻር እታ
ኣብ 2017 ዝዕልማ ዝነበረት ሳውዝሃምፕተን
ዘካይዶ ግጥም እውን ሎሚ ክካየዱ ካብ
ዝተሰርዑ ጸወታታት ይጥቀስ።
ፑዮል፡ ኣብ ዌስት ሃም ብመልክዕ ልቓሕ
ይጻወት ንዝነበረ ሃርቨይ ባርነስ ሎሚ
ከሰልፎ ከምዝኽእል ቢቢሲ ይውስኽ።
ንዳንኤል ኣማርተይ ግና ብሰንኪ እቲ ኣብ
ዓንካር ዓንካሪቱ ዝገጠሞ ማህሰይቲ ከሰልፎ
ኣይክእልን እዩ።
ኣብ ታሕተዋይ ደረጃ ሰሌዳ ፕሪመር ሊግ
እንግሊዝ እትርከብ ሳውዝሃምፕተን፡ ኣብ
መስመር ምጥቃዕ ዝስለፉ ሰለስተ ተጻወትታ
ኣይክህልዉን እዮም። ዳኒ ኢንግስን
ሚካኤል ኦባፌሚን ብምጭብባጥ ጭዋዳ፥
ቻርሊ ኣውስቲን ድማ ብሰንኪ መቕጻዕቲ
ኣይክስለፍን እዩ።
ዝኾነ ኮይኑ፡ ዛጊት ተኻዪዱ ኣብ ዘሎ
21 ጸወታታት ፕሪመር ሊግ እንግሊዝ፡
ነፍስ ወከፈን 39 ጸብለልታ ሸቶ ዘለወን
ሊቨርፑልን ማንቸስተር ሲቲን ብ54ን
ከምኡ ድማ ብ50 ነጥቢ ቀዳመይትን
ካልኣይትን ይርከባ። ቶተንሃም ብ48 ነጥቢ
ሳልሰይቲ ክትስራዕ እንከላ፡ ቸልሲ ብ44፡
ኣርሰናል ብ41፡ ማንቸስተር ዩናይትድ
ብ38፡ ሌስተር ሲቲ ብ31፡ ዋትፎርድ ብ29፡
ዎልቨርሃምፕተን ብ29 ከምኡ ድማ ዌስት
ሃም ብ28 ነጥቢ ክሳብ ዓስራይ ተሰሪዐን
ዘለዋ ጋንታታት እየን። ኣብ ታሕተዋይ
ሰሌዳ ድማ ሳውዝሃምፕተን፡ ፉልሃምን
ሃደርስፊልድን ካብ 18 ክሳብ 20 ኣብ ዘሎ
ደረጃ ብተኸታታሊ ይርከባ።
** ** **
ሓዳስ ኤርትራ መበል 28 ዓመት ቁ.115 12 ጥሪ 2019 - ገጽ 10

ምልክታ
ወላዲተይ ነ/ፍ ኣብርሁ ደጀነ ገብሩ ብ1973 ብውህብቶ ዝሃበትኒ ገዛ፡ ኣብ ዞባ ደቡብ
ከተማ ዓዲ ዃላ ዞባ 02 ቁ.ገዛ 045 ዝርከብ 3 ቀንዲ ክፍልታትን 2 ሓገዝቲ ክፍልታት ምስ
ካንሸልኡ ዝሓዘ ኣብ ኮምሽን ኣብይቲ ብቁጽሪ ምስክር ወረቐት 410163 መወከሲ ቁጽሪ
410178/410179 ዝተመዝገበ፡ ናብ ስመይ ከመሓላልፎ ስለዝደለኹ፣ ዝቃወም እንተሎ፡ እዚ
ምልክታ እዚ ካብ ዝወጽኣሉ ኣብ ውሽጢ 30 መዓልታት ካብ ዝምልከቶ ቤት ፍርዲ ናይ መአገዲ
ትእዛዝ ሒዙ፡ ናብ ቤት ጽሕፈት ፓብሊክ ኖታርን ቤት ጽሕፈት ሃገራዊ ካዳስተርን ይቕረብ።
ተቓዋሚ እንተዘይቀሪቡ ግን፡ ሰነዳተይ ኣቕሪበ ዋነንቱ ናብስመይ ከሰጋግር ምዃነይ የፍልጥ።
ኑኤል
ቤተልሄም ታደሰ - እምነት ኣማ ወ/ሮ ንግስቲ ገበየሁ ደስታ

ምልክታ ንኸፈልቲ ግብሪ ምልክታ

ንግዳዊ ንጥፈታት ብምክያድ፡ ከምኡ’ውን ኣባይቲ ብምክራይ ኣታዊ ዝረኽቡ ሰባት ወይ ትካላት፡ ኣብ ዓመተ 2018 ዝረኸብዎ ብስም ግርማዊት ሓ.ዝ.ብ.ማ
ቅኑዕ ኣታዊ ብምግላጽ ዓመታዊ ግብሪ መንግስቲ ዝኸፍልሉ እዋን፡ ካብ ጥሪ 2019 ጀሚሩ ምዃኑ ነዘኻኽር። ከፈልቲ ግብሪ ዝተመዝገበ ብቁ/ፍ/ዋኒን
ኣብ ታሕቲ ቀሪቡ ብዘሎ ሰሌዳ ግዜ፡ ግብሪ ኣብ ትኸፍልሉ ቤት ጽሕፈት ኣታዊ ውሽጢ ሃገር ቀሪብኩም ዝግብኣኩም ግብሪ ASL00041215 ዝኾነ፡ ኣብ ዞባ
ክትከፍሉ ንሕብር። ማእከል ን/ዞባ ማእከል ከተማ ጎደና
ዓዲ ዃላ ቁ/ገዛ 2AB ዝርከብ ናይ
ግብሪ ዝኽፈለሉ እዋን በርበረን ቀመምን መሸጢ ትካለይ፡
1. ኣባይቲ ብምክራይ ኣታዊ ዝረኽቡ ካብ ወርሒ ጥሪ ክሳብ መወዳእታ ወርሒ ለካቲት 2019
2. ካብ ንግዳዊ ንጥፈት ኣታዊ ዝረኽቡ ንኣስሊ ተስፋይ ተወልደመድህን
2.1 ኣብ ደረጃ ‘ሐ’ ዝምደቡ ከፈልቲ ግብሪ ካብ ወርሒ ጥሪ ክሳብ መወዳእታ ወርሒ ለካቲት 2019 ካብ ዕለት 1/1/2019 ክሳብ ዕለት
2.2 ኣብ ደረጃ ‘ለ’ ዝምደቡ ከፈልቲ ግብሪ ካብ ወርሒ ጥሪ ክሳብ መወዳእታ ወርሒ መጋቢት 2019 31/12/2023 ኣካርየዮ ስለዘለኹ፣
2.3 ኣብ ደረጃ ‘ሀ’ ዝምደቡ ከፈልቲ ግብሪ ካብ ወርሒ ጥሪ ክሳብ መወዳእታ ወርሒ ሚያዝያ 2019 ዝቃወም ምስ ዝህሉ፡ እዚ ምልክታ
እዚ ካብ ዝወጽኣሉ ዕለት ኣብ ውሽጢ
ኣብቲ ዝተገልጸ ናይ ግዜ ደረት ኣታዊኻ ብምግላጽ፡ ግብሪ ዘይምኽፋል ተወሳኺ ገንዘባዊ መቕጻዕቲ ዘስዕብ ኣብ ርእሲ ምዃኑ፡ 30 መዓልቲ ስልጣን ንዘለዎ ቤ/ፍ
ቅኑዕ ኣታዊኻ ዘይምግላጽ ብሕጊ ዘሕትት ከምዝኾነ እናሓበርና፡ ከፈልቲ ግብሪ ነዚ ተረዲእኩም በቲ ዝተመደበ ግዜ ኣታዊኹም ተቓውምኡ የቕርብ። እንተዘይኮይኑ
ብግቡእ ኣፍሊጥኩም ግብሪ መንግስቲ ክትከፍሉ ንሕብር። ዝቃወም ኣካል ከምዘየለ ተቖጺሩ እዚ
ናይ ክራይ ውዕል ሕጋዊ ምዝገባ
ርሑስ ሓድሽ ዓመት 2019!! ከምዝፍጸመሉ አፍልጥ።

ሚኒስትሪ ፋይናንስ ግርማዊት ሓ.ዝ.ብ.ማ

ክፍሊ ኣታዊ ውሽጢ ሃገር ኣካያዲት ስራሕ ሰናይት ተስፋይ

ምልክታ ሓራጅ
ትካልና ትካል ሳባርጉማ መፍረ ማዕድናዊ ማይ-ጋዝ ኣብ ፍርያቱ ናይ ዋጋ ምጉዳል ገይሩ ኣብ መንጎ ብፍ/በ/መሰል ኣቶ ዓንደማርያም ዘርኡ +1 ብፍ/በ/ዕዳ ወረ/ነፍ ስቲ ዓብደላ ሙባረክ
ከምዘሎ እናሓበርና፡ ፍርያትና ኣብ ታሕቲ ኣብ ሳንዱቕ ተዘርዚሩ ኣብ ዘሎ ዋጋ ካብ ዕለት ዝነበረ ናይ ሲቪል ክርክር፡ ኣብ ላዕለዋይ ቤ/ፍ ኣስመራ ገዛ ብሓራጅ ተሸይጡ መኽፈሊ ዕዳ ክኸውን
9/1/2019 ተግባራዊ ይኸውን። ስለዝኣዘዘ፡ እዚ ኣብ ከተማ ኣስመራ ኣብ ኣኽርያ ኣብ ዚፕ 1A168 ጎደና ሻምብቆ ቁ/ገዛ 54 (ከባቢ
ድኳን ሕድሪ 06) ዝርከብ ገዛ፡ ኣብ 150 ት/ሜ ዝተደኮነ ሰርቪስ ኮይኑ፡ ሸውዓት ቀንዲ ክፍልታትን
ተወሳኺ ናይ 330 cc ጠራሙዝን ፕላስቲክ ሳንዱቕን እኹል ንመሸጣ ዝኸውን ስለዘሎና፡ ሓንቲ ዓይኒ ምድርን ሓንቲ ክሽነን ዝሓዘ ኮይኑ፡ ብክኢላ መበገሲ ዋጋ 143,538.31 (ሓደ ሚእትን
ንዕዳጋ ቀሪብና ከምዘለና ንሕብር። ኣርብዓን ሰለስተን ሽሕን ሓሙሽተ ሚእትን ሰላሳን ሸሞንተን 31%) ናቕፋ ተገሚቱ። ስለዚ ኣብዚ
ዝተጠቕሰ ገዛ ዝግበር ሓራጅ ክሳተፍ ዝደሊ ናይቲ መወዳደሪ ዝረቑሖ መጠን ገንዘብ ብቑጽርን
ዓቐን ጥርሙዝ ቅድሚ ሕጂ ዝነበረ ዋጋ ናይ ፋብሪካ መሸጣ ምስ መሸጣ ግብሪ ብኣሃዝን ብምጽሓፍ ብዕሹግ ሰታሪት ኣዳልዩ ቅድሚ ዕለት ሓራጅ ዘሎ 5 ናይ ስራሕ መዓልታት ኣብ
650 cc 8.00 ናቕፋ 6.50 ናቕፋ
500 cc 8.00 ናቕፋ 5.50 ናቕፋ ላ/ቤ/ፍ ቁ/62 ኣብ ዝተዳለወ ሳጹን የእቱ። ኣብ ዕለት ሓራጅ ድማ ¼ ናይቲ ዝተዋህበ ግምት ብኣካል
330 cc 6.00 ናቕፋ 4.50 ናቕፋ ወይ ብሕጋዊ ወኪሉ ብስሙ ዝተመዝገበ ናይ ባንክ ቡክ ወይ ድማ ብስም ፈጻሚ ፍርዲ ሲ/ፒ/ኦ
(C.P.O) ኣስሪሑ ብምቕራብ ክወዳደር ይኽእል።
ስለዚ ወሃብቲ ኣገልግሎትን ትካላትን ኣከፋፈልትን ንተጠቀምቲ (ንህዝቢ) ብርትዓዊ ዋጋ
ዕለት ሓራጅ፦ 18/2/2019
ክሸጡ ንሕብር። ሰዓት ሓራጅ፦ 3፡00 – 4፡00 ድ/ቀ
ቦታ ሓራጅ፦ ላዕለዋይ ቤ/ፍ ኣስመራ ቁ/27
ተወሳኺ ሓበሬታ ዝደሊ ኣብ ላ/ቤ/ፍ ቁ/65 ኣብ ናይ ስራሕ ሰዓታት ቀሪቡ ይውከስ። ነዚ
ሓራጅ ዝቃወም እንተሎ፡ ካብ ዝምልከቶ ቤ/ፍ መአገዲ የቕርብ። መአገዲ እንተዘይኣምጺኡ ሓራጅ
ኣየቋርጽን።
ቤ/ጽ ዋ/ፈ/ፍርዲ

ኢንዱስትሪ ዓለባ ኤርትራ ሓ.ዝ.ብ.ት ብምኽንያት በዓል ሓድሽ ዓመትን ልደትን ካብ
01 ጥሪ 2019 ክሳብ 31 ጥሪ 2019 ዝጸንሕ ኣብ ኩሎም ፍርያትና ክሳብ 45%
ዝበጽሕ ዓቢ ምጉዳል ዋጋ ከምዝገበርና ነበስር!!
ፍርያትና እንሸጠሉ ቦታ፡
ምልክታ
ብስም ኣቶ ሳሙኤል ዳዊት ሃብቶም ዝተመዝገበ፡ መለለዪ ገዛ ASD00042583 ዝፍለጥ፡ ኣብ ከተማ
ኣስመራ ምም/ከባቢ ዚፕ ኮድ ገጀረት ዓቢ 1A751 ጎደና 751-17 ቁ/ገዛ 4 ፕሎት 27 ፓርሰል C1
ዝርከብ፡ ኣብ ቤት ጽሕፈት ፓብሊክ ኖታሪ ብቁጽሪ ውዕል 5,772 ዝተመዝገበ ገዛ፡ ንኣባ ገብረህይወት
ኣረጋይ ኪዳነ ስለዝሸጥናሉ፡ ናብ ስሙ ከነመሓላልፎ ስለዝደለና፣ ዝቃወም እንተሎ፡ ኣብ ውሽጢ 30
መዓልታት ሕጊ ብዝእዝዞ መሰረት፡ ካብ ዝምልከቶ ቤ/ፍ ናይ መአገዲ ትእዛዝ ሒዙ፡ ናብ ቤት ጽሕፈት
ፓብሊክ ኖታርን ካዳስተርን ይቕረብ።
ወኪል ኣቶ ጸጋይ ተስፋይ

ኣብ ኣስመራ፦ ኣብ ድኳን ትካል ጎደና ተጋደልቲ ፊት እንዳ ኖራ

ምልክታ ጨረታ
ኣብ መንደፈራ፦ ሩት ቡቲክ ጥቓ ጁራ ፍዮሪ
ማሕበር ኤርትሮ ጀርመን፡ ነዚ ኣብ ታሕቲ ተዘርዚሩ አሎ ብጨረታ ኣወዳዲሩ ክገዝእ
ኣብ ደቀምሓረ፦ ፎዝያ ቡቲክ ጥቃ ዕዳጋ ስለዝደለየ፡ ግዱሳት ክትካፈሉ ብትሕትና እሕብር።
ጨረታ ካብ ኣብ ጋዜጣ ዝወጽኣሉ ዕለት ኣትሒዙ፡ ን14 መዓልቲ ክፍት ኮይኑ፡ ንጽባሒቱ
ብተወሳኺ ንኹሉ ክልል ዕድመን ጾታን ዘገልግል፡ ሓደስቲ ፍርያት ካናቴራ፡ ናይ ልክዕ ሰዓት 4፡00 ድ.ቀ ተጫረትቲ ኣብ ዘለውሉ ብወግዒ ይኽፈት።
ቆልዑ ስረ፡ ካምቻ ቀሪብናልኩም ኣለና!! ተጫረትቲ ዝርዝር ስምን ዓይነትን ንብረት (Brand and specification) ከምኡ’ውን
ሃየ ዝዕድል ተጠቐምሉ! ብዓይነት ፍርያትና፡ ምቑሉል ኣገልግሎትናን ርትዓዊ ዋጋን ውሕስነት (Warranty) ንብረት ዝገልጽ ሓበሬታ ብንጹር ክሰፍር ይግባእ።
ክትዓግቡ ኢኹም!! S/N Item Description Quantity
1. Digital Video camera 1
2. Digital Still Camera 1
3. Samsung flat screen TV (HD) 64 Inch 1
ርሑስ በዓል ሓድሽ ዓመትን ልደትን 4. High Resolution LCD projector 1
5. Laptop Computer HP Core i7 or i9 1
ኢንዱስትሪ ዓለባ ኤርትራ ሓ.ዝ.ብ.ት. 6. Biometric Attendance Tracker 1
7. Out and in door IP based security camera set
ቁ.ተሌፎን- 182967/186405 ኣስመራ system
ሓዳስ ኤርትራ መበል 28 ዓመት ቁ.115 12 ጥሪ 2019 - ገጽ 11

- Fluent in English & working knowledge of another relevant UN Language or

local language.
Desirable qualifications & competencies
- Good computer skills.
- Completed Protection Learning Programme.
RE-ADVERT INTERNAL/EXTERNAL
NB: Qualified female candidates are encouraged to apply
VACANCY NOTICE
Applicants should submit copies of relevant documents together with and updated
JOB DESCRIPTION P11 form which can be downloaded from the UNHCR website (www.unhcr.org/
recruit/p11new.doc ) to:
Job Title and: SENIOR PROTECTION ASSISTANT
Duty Station: Representation Office, Asmara, Eritrea The Representative,
Category: G5, (Temporary Assignment) Starting Date: Immediate UNHCR Eritrea P.O. Box 1995
Duration: Until 30 June 2019 Closing Date: 26 January 2019 Meteten St. 1A754 House 35. Asmara, Eritrea.
ORGANIZATIONAL CONTEXT Only short-listed applications will be contacted for a written test and oral
interview.
The Senior Protection Assistant normally reports to the Protection Officer or the Senior
Protection Officer. He/she monitors protection standards, operational procedures NB: UNHCR does not charge any fee at any stage of the recruitment
and practices in protection delivery in line with international standards and provides process.
functional protection support to information management and programme staff.
The Senior Protection Assistant provides quality, timely and effective protection
support to persons of concern and identifies opportunities to mainstream protection
ምልክታ
methodologies and safeguards in operational responses. He/she contributes to ኩሉኹም ተመረቕቲ ኮለጅ ሕርሻ ሓመልማሎ ዓመተ 2019 ዝኾንኩም፡ እሞ
designing a comprehensive protection strategy and may liaise externally with local ዘይተስኣልኩም፡ ናይ ስእሊ መደብ ካብ ሰኑይ ዕለት 4/2/2019 ክሳብ ሰንበት ዕለት
authorities and partners on protection issues as guided by the supervisor.
10/2/2019 ኣብ ፎቶ ኣሉሊ ከነካይድ ስለዝኾንና፡ እናመጻእኩም ክትስኣሉን ንመጽሄት
The Senior Protection Assistant also ensures that persons of concern are involved ዝኸውን ምሉእ ክፍሊት ማለት 1,200 ናቕፋ ክትከፍሉን ብትሕትና ንሕብር።
with the Office in making decisions that affect them, whether in accessing their
rights or in identifying appropriate solutions to their problems. To achieve this, the እዚ ናይ ስእሊ መደብ ናይ መወዳእታ ብምዃኑ ድሕሪ’ዚ ዝመጽእ ናይ ስእሊ ጥርዓን
incumbent will need to build and maintain effective interfaces with communities of ከምዘይንቕበል እናገለጽና፡ ኣብዚ ዝተጠቕሰ ዕለት ምስ ዘይትስኣሉ ቡለቲን ኮሚተ 2019
concern, local authorities and protection and assistance partners. ተሓታቲ ከምዘይኮነ ብጥብቂ ነተሓሳስብ።
Accountability ብተወሳኺ Student ID ክትማልኡ ነዘኻኽር።
- The protection of populations of concern is met through the application of ናይ ሰዓታት ስራሕ፦
International and National Law relevant UN/UNHCR protection standards and ሰኑይ - ቀዳም 8፡00 ቅድሚ ቀትሪ - 2፡00 ድሕሪ ቀትሪ
IASC principles. ሰንበት 8፡00 ቅድሚ ቀትሪ - 12፡00 ድሕሪ ቀትሪ
- Protection activities are guided by the UNHCR country protection strategy.
ኮሚተ ተመረቕቲ ኮ/ሕ/ሓ 2019
- The participation of persons of concern is facilitated through supporting
participatory, rights and community based approaches.
- Support is provided to identify and report protection incidents. ብስራት ንተመሃሮ 6ይ-12 ክፍሊ
Responsibility (Process and functions undertaken to achieve results)
• Consistently apply International and National Law and applicable UN/UNHCR 5 መጻሕፍቲ Essential፡ ኩሉ ዓይነት ትምህርቲ ጠርኒፈን፡ ኣብ ስተሺነሪታት ተዘርጊሔናልኩም
and IASC policy, standards and codes of conduct. ኣለዋ። ነፍሲ ወከፍ መጽሓፍ ከም፡ መምሃሪ፡ መወከሲ፡ መጽንዕን መለማመድን ተገልግል።

• Provide counselling on protection issues to persons of concern; liaise with

competent authorities to ensure the issuance of personal and other relevant Essential Essential Essential Essential
documentation. Grade 9
Grade 6 Grade 7 Grade 8
Two Books
• Support activities in protection related AGD based programming with
implementing and operational partners.
ከምኡ’ውን፥ Essential Grades:
• Conduct preliminary information gathering and interviews in support of

Examiner
eligibility, status determination, durable solutions and social needs assessment. ዘጽናዕኩምዎ ዘበለ ንምፍታሽ፡ ፍልጠትኩም 6, 7 & 8
• Contribute to measures to identify, prevent and reduce statelessness. ንምግምጋም፡ ኣብ መወዳእታ ድማ ንዝዀነ ፈተና (Junior)
(test/exam) ንምድላው ዝሕግዛኹም፡  Mathematics
• Contribute to a country-level child protection plan as part of the protection ኣሽሓት ሕቶታት ምስ መልስታቱ ዝጠርነፋ፡  English
strategy.
3 መጻሕፍቲ Essential Examiner፡  Science
• Contribute to a country-level education plan for persons of concern as part of ኣብ ስተሺነሪታት ኣለዋኹም።  Social Studies
the protection strategy.

• Monitor Standard Operating Procedures (SOPs) for all protection/solutions

activities.
Essential Grades: Essential Grades:
• Participate in individual protection case management including cases of SGBV Examiner 9-12
(Science)
Examiner 9-12
(Art)
and child protection. Monitor and report on cases of refoulement, expulsion and  Mathematics  Mathematics
other protection incidents.
 English  English
• Assist in identifying durable solutions for persons of concern in voluntary  Physics  Geography
repatriation, local integration and where appropriate, resettlement.
 Biology  History
• Undertake resettlement case management and conduct regular information  Chemistry  Business & Economics
campaigns on group basis and individual counselling as required  Social Studies
• Contribute to the design, implementation and evaluation of protection related
ንዝያዳ ሓበሬታ፥ 07142402/07461121
AGD based programming with implementing and operational partners.

• Assist in drafting reports, routine correspondence, updating relevant databases ምልክታ

and compiling statistics for the protection unit / section.
• Contribute to initiatives to enhance national and local protection capacities and
undertake any other protection functions as instructed.
Authority
- Select persons of concern for preliminary interviews and decide which relevant
information to share.
- Enforce integrity in the delivery of protection services by local implementing
partners.
Essential minimum qualifications and professional experience required
- Education: Completion of Secondary school
- Additional training courses in protection related issues
- Job Experience: relevant to the function; 4 years
ካሕሳይ ገብረስላሴ ናይ ወረስቲ ሲኞር ግረኮ ፔትሮ ደመት ገብረስላሴ ምስ ክልተ ደቃ ግረኮ
ሮዚና ጁዘፒናን ግረኮ ኣንጀሎን ሕጋዊ ወኪል፡ ነቲ ኣብ ከተማ ኣስመራ ንኡስ ዞባ ደቡባዊ
ምዕራብ ምምሕዳር ከባቢ ጸጸራት ዝርከብ ገዛ፡ ብኮምሽን ኣባይቲ መወከሲ ቁጽሪ 130563 ምስክር
ዋንነት ቁጽሪ 110612 ዝተዋህበ ስለዝጠፍኣኒ፣ ዝረኸበ ወይ ብዕዳ ሒዘዮ ዝብል ምስ ዝህሉ፡
ብቁ/ስ 07336050 ክሕብረኒ። እንተዘይኮይኑ መተካእትኡ ካብ ዝምልከቶ ኣካል ክወሃበኒ ምዃኑ
እሕብር።
ካሕሳይ ገብረስላሴ
ኣቶ ግርማይ ዘካርያስ ዘርኡ (ወኪል) ዝተፈቕደሎም ናይ ቤት ስፌት ክዳውንቲ ንግዳዊ ትካሎም፡
“ወለል ቤት ስፌት ክዳውንቲ” (WELEL TAILOR) ተባሂሉ ክስየመሎም ስለዝሓተቱ፡ እዚ ናይ
ንግዲ ስም ቅድሚ ምምዝጋብና ዝቃወም ኣካል እንተሎ፡ ኣብ ውሽጢ ሓደ ወርሒ ካብ ሕጋዊ ቤ/ፍ
መአገዲ የቕርብ። እንተዘይኮይኑ ዝቃወም ኣካል ከምዘየለ ተቖጺሩ፡ እዚ ናይ ንግዲ ስም ከምንምዝግቦ
ነፍልጥ።
ክፍሊ ውሽጣዊ ንግዲ
ሓዳስ ኤርትራ መበል 28 ዓመት ቁ.115 12 ጥሪ 2019 - ገጽ 12

“ቁጠባ ኣመሪካ ከንቈልቍል እዩ”

ክኢላታት ስነ-ቁጠባ
ኣመሪካ፡ ኣብ ውሽጢ’ዚ ዝሓለፈ ሸውዓተ
ዓመታት ኣብቲ ዝለዓለ ምዃኑ ዝተገልጸ
ሃይለ ዳኒኤል
ቁጠባዊ ዝሕጠት ከም ዝበጽሐት፡ ብክኢላታት
ቁጠባ ኣብ መጽሔት ዎል-ስትሪት ጆርናል
ኣብ ዝዘርግሑዎ መጽናዕታዊ ጽሑፍ
ሰሜን ኤውሮጳ ብብርቱዕ ኣስፊሮም።
እቶም ክኢላታት ቁጠባ፡ ኣብ ዝመጽእ
ውርጪ ተጠቒዑ ዘሎ 12 ኣዋርሕ፡ ኣመሪካ ቁጠባዊ ዝሕጠት
ከጋጥማ ዘሎ ተኽእሎ ክሳብ 25 ሚእታዊት
ከም ዝበጽሕ ሓቢሮም። እዚ ከኣ፡ ካብ ናይ
ዝሓለፈ ዓመት ተመሳሳሊ መጽናዕቲ ብ13
ሚእታዊት ከም ዝወሰኸ እቶም ክኢላታት
ይገልጹ። ምኽንያት ናይዚ ስግኣት ምህላዉ እዮም ዝትንበዩ። በዚ ከኣ 2020፡ ዓመት ሓደጋ ቁጠባዊ ዝሕጠት ኣመሪካ
ምንቁልቋል ቁጠባ’ታ ሃገር ድማ፡ ምስ ቻይና ኣመሪካ ካብዚ ናይ ሎሚ ዓመት ንላዕሊ ብልዕሊ 40 ሚእታዊት ክውስኽ እዩ።
ዘሎ ምስሕሓብ ናይ ዕዳጋ፡ ምውሳኽ ቀረጽን ቁጠባዊ ምንቁልቋል ከጋጥማ ምዃኑ እዮም እዚ ከምዚ’ሉ እንከሎ፡ ቁጠባ ዓለም
ምንቁልቋል ዕዳጋታት ኣክስዮንን (stock ዝሕብሩ። ኣብ ዝሓለፉ ቀረባ ኣዋርሕ ቁጠባዊ ብሓፈሻ እናኣንቈልቆለ ይመጽእ ከም ዘሎ
market) ምዃኑ ወሲኾም ይሕብሩ። በዚ ዳታታት’ታ ሃገር ዝተደባለቐ ኰይኑ ምጽንሑ እዩ ዝሕበር። እዚ ከኣ፡ ብቐንዱ ምስ ኣመሪካን
ከይኰነ ኣይተርፍን፡ ኣብዛ ዝሓለፈት ወርሒ እዩ ዝንገር። ኣብታ ሃገር ሽቕለት ክውስኽ ኣብ ኤውሮጳን ኤስያን ዝርከባ ናይ ንግድ
ታሕሳስ ዕዳጋታት ኣክስዮን ኣመሪካ ድሕሪ እንከሎ፡ ብኣንጻሩ እተን ኣብ ምፍራይ ዝነጥፋ መሻርኽታን ዝጸንሐ ርክብ እናላሕለሐ
2008 እታ ዝኸፍአት ኰይና ተመዝጊባ ትካላት ግን፡ ነቲ ዝሓለፈ ዓመት ዘመዝገባኦ ይመጽእ ብምህላዉ እዩ። እዚ እውን ነታ
ዘላ። ዕብየት ክደግማኦ ኣይከኣላን። ብዕብየት ቁጠባኣ ድሕሪ ኣመሪካ ኣብ
ኣስታት 84 ሚእታዊት ካብቶም ካልእ ብማዕከን ዜና ሮይተርስ ዝተኻየደ ካልኣይ ደረጃ እትስራዕ ቻይና እውን ከም
ኣብ ሰሜናዊ ክፋል ኤውሮጳ ኣብ ዝተጠቕዑ ግዳያት ከይህልዉ ንምንዳይ ክኢላታት፡ ቁጠባ ኣመሪካ እናበኣሰ ይኸይድ መጽናዕቲ ከም ዘነጽሮ፡ ኣብ ዝመጽእ ክልተ ዘይነሓፋ እዩ ዝግለጽ።
ዝርከባ ሃገራት ብርቱዕ ውርጪ ከም ኣብ ጽዑቕ ስራሕ ተጸሚዶም ምህላዎም
ዝወረደ ማዕከናት ዜና ሓቢረን። እዩ ዝግለጽ።
ብሰንኪ’ዚ ድማ ኣብ ሽወደንን ጀርመንን
ዝርከቡ መስመራት መጐዓዝያን ኣብያተ-
ትምህርትን ከም እተዓጽዉ ተፈሊጡ
ኣብ ዝሓለፈ መዓልትታት ኣብ
ኣውስትርያ ዝወረደ ልዕሊ ሰለስተ ሜትሮ
ብራኸ ዝፈጠረ ውርጪ፡ ህዝቢ’ታ ሃገር
“ሙቐት ውቅያኖሳት ይውስኽ ኣሎ”ተመራመርቲ
ውቅያኖሳት ዓለምና ብዝተዓጻጸፈ ናህሪ ኣስታት ኣርባዕተ ሽሕ ሮቦታት ብምዝርጋሕ ሓድሽ መጽናዕቲ ከም ዘነጽሮ፡ ምውዓይ
ኣሎ። ልሙድ መዓልታዊ ንጥፈታቱ ካብ እናሞቑ ይኸዱ ምህላዎም ተገሊጹ። እዚ ንሙቐት፡ ምረት፡ ጨዋምነትን ካልእን ውቅያኖሳት ምስ ምውሳኽ ሙቐት
በቲ ዝወረደ ብርቱዕ ውርጪ፡ ኣብ ምክያድ ክዓናቕፎ እንከሎ፡ ንሸውዓተ ከኣ ነቶም ኣብ ከርሲ’ዞም ውቅያኖሳት ሓበሬታታት ዝእክብ ‘ኣርጎ’ ዝተባህለ ከባብያዊ ኣየር ምትሕሓዝ ከም ዘለዎ
ጀርመን ሓደ ወዲ ትሽዓተ ዓመት ቈልዓ ሰባት ግዳይ ሞት ገይሩዎም። ብዘይካ’ዚ፡ ዝነብሩ ህይወታውያን ኣብ ሓደጋ ዘእቱ ትካል እዩ። እቶም ሮቦታት ናብ ኣስታት እዩ ዘመልክት። ነዚ ምውሳኽ ሙቐት
ክመውት እንከሎ፡ ካልእ ወዲ 41 ዓመት ክልተ ዙረት ዘካይዱ ዝነበሩ ዜጋታት ምዃኑ ተመራመርቲ ይገልጹ። ክልተ ሽሕ ሜትሮ ዕምቈት ብምጥላቕ፡ ንምግታእ ዝዀነ ስጕምቲ እንተ
ሰብኣይ ድማ ተሽከርካሪቱ ብሰንኪ’ቲ ደሃዮም ከም ዝጠፍአ ይንገር። ልዕሊ 93 ሚእታዊት ካብቲ ብጋዛት ነቲ ሓበሬታታት ከም ዝኣከቡዎ እዩ ዘይተወሲዱ፡ ኣብ ሓጺር እዋን መጠን ማይ
ውርጪ መንገዳ ብምስሓታ ከም ካልኦት ብዙሓት ሃገራት ኤውሮጳ ዝፍጠር ዋዒ ኣብ ውቅያኖሳት ከም ዝንገር። ውቅያኖሳት ብኣስታት 30 ሰንቲሜትር
ዝተገምጠለት ተሓቢሩ። ሰራሕተኛታት እውን ብተመሳሳሊ ብብርቱዕ ውርጪ ዝእከብ እዩ ዝሕበር። እቶም ተመራመርቲ ዘካየዱዎ ክውስኽ እዩ ብምባል የረድኡ።
ህይወት ኣድሕን፡ በዚ ባህርያዊ ሓደጋ ይጥቀዓ ከም ዘለዋ እዩ ዝሕበር። እዚ በዞም ተመራመርቲ ዝተኻየደ
መጽናዕቲ፡ ካብ 2014 ክሳብ 2017 ኣብ
ዝነበረ ግዜ ዝወጽኡ መጽናዕታዊ ጽሑፋት
ተወሳኺ . . . ምርኩስ ብምግባር እዩ መርመራታቱ
ኣካዪዱ። እዚ ከኣ እቶም ተመራመርቲ
ኣብ ህንዲ - ቡዲ ኣብ ዝተባህለት ዓዲ ዝነብር ሱረሽ ሳካራም ዝስሙ ወዲ ሸምንተ ንኩነታት ውቅያኖሳት ኣብ ዝሓለፈ ግዜን
ዓመት ቈልዓ እዩ። ሱረሽ ነታ ጓል ሽድሽተ ዓመት ሓፍቱ፡ ፕሩኞ ወይ በርቁቕ ዘለውዎ ደረጃን ብምግማት ንመጻኢ
ዝተባህለ ፍረ ከውርደላ ናብ ገረብ ክሓኩር ይጅምር። እንተዀነ፡ ንላዕሊ እናደየበ ክትንበዩ የኽእሎም።
እንከሎ ሃንደበት ሸተት ይብል’ሞ፡ ሓንቲ ካብ በላሕቲ ጨናፍር ናይቲ ገረብ ኣብ እቶም ተመራመርቲ ከም ዝሕብሩዎ፡
ኣፍልቡ ትሽከል። ነቲ መጽናዕቲታት ብልክዕ ንኸካይዱ
ሱረሽ፡ እዚ ጥራይ ከይኣኽሎ፡ እታ ጨንፈር ተሰብረት እሞ፡ ናብ መሬት ብሓይሊ ዝሓገዞም፡ እቲ ኣብ ውቅያኖሳት ዓለምና
ዓለበ። ንሱ ካብቲ ዝወደቐሉ መሬት ከምዛ ዋላ ሓንቲ ዘይኰነ ተንሲኡ ንምንኣሱ
ሓፍቱ ብኢዳ ሒዙ፡ ናብታ ኣስታት ሚእቲ ሜትሮ ርሒቓ እትርከብ ቤቶም ኣምርሐ።
ገዛኦም ብዝኣተወ ድማ፡ ኣብ መሬት ዘልሓጥ ኢሉ ወደቐ። ወለዱ ወዶም እንታይ
ከም ዝዀነ ንኽርእዩ እናጐየዩ እንተልዓሉዎ፡ ብሕቖኡ ኣትያ ብኣፍልቡ ዝወጽአት
ሩስያ ኣብ ኣፍሪቃ መዓስከር
ጨንፈር ናይ ገረብ እዮም ርእዮም። ብህጹጽ ከኣ ናብ ሕክምና ኣምርሑ።
ሓካይም ነቲ ሃለዋቱ ኣጥፊኡ ዝመጽኦም ሱረሽ፡ ህይወቱ ንምድሓን እዮም
ክትከፍት እያ
ተጓይዮም። ሓደ ካብኣቶም ዶ/ር ሻሺ ሻንካር፡ “ነታ 52 ሰንቲሜትር ዝምንዋሓ ጨንፈር ሩስያ፡ ኣብ ሪፑብሊክ ማእከላይ ኣፍሪቃ ኣብታ ኣባል ውድብ ሕቡራት ሃገራት ሓድሽ ስትራተጂ ሓንጺጻ ትሰርሓሉ ከም
ንኸነውጽእ፡ ኣዝዩ በዳሂ መብጣሕቲ ኢና ኣካይድና፡” ድሕሪ ምባል፡ “ምኽንያቱ፡ ወተሃደራዊ መዓስከር ክትከፍት ኣብ ሓሳብ ዝዀነት ሃገር ኣእትያ ከም ዘላ ተፈሊጡ ዘላ ይንገር።
እታ ጨንፈር ብኣዝዮም ተኣፈፍቲ ክፋላት ኣካላትና ተኸቢባ ስለ ዝነበረት፡” ክብል ከም ዘላ ተሓቢሩ። እዚ ዝሕበር ዘሎ፡ ሩስያ ኣሎ። ኣመሪካ፡ ኣብ ኣፍሪቃ ስፍሕ ዝበለ እታ ኣቐዲማ ግዝኣት ፈረንሳ ዝነበረት
ገሊጹ። ንሓይልታት መንግስቲ’ታ ሃገር ዝዕልሙ ወተሃደራዊ ህላወ ዘለዋ ሃገር ምዃና ሪፓብሊክ ማእከላይ ኣፍሪቃ፡ ንዓሰርተታት
እታ ጨንፈር ንልቢ ሱረሽ ብናይ ሚሊሜተራት ርሕቀት ጥራይ ከይረኸበታ ከም ወተሃደራት ድሮ ናብታ ኣፍሪቃዊት ሃገር ይፍለጥ። ኣብዚ ሕጂ እዋን ድማ ነቲ ዘማቲ ዓመታት ዝኣክል ብድኽነት፡ ጥሜት፡
ዝሓለፈት፡ ኣብ ኣካላቱ መስበርቲ ናይ መሰናግለን መጉዳእቲ ገለ ክፋል ካብ የማነይቲ ኣእትያ ኣብ ዘላትሉ እዩ። ወይ ዓማጺ ኢላ ዝጠቐሰቶ ምትእትታው ብቀቢላዊን ሃይማኖታዊን ግጭታት
ሳምቡእን ጥራይ ከም ዘጋጠሞ እዩ ዶክተር ሻንካር ይዛረብ። ኩነታት ጥዕና ሱረሽ ኣብ ሚኒስተር ምክልኻል ሪፓብሊክ ማእከላይ ቻይናን ሩስያን ኣብታ ኣህጉር ንምግታእ፡ ክትሕመስ ምጽንሓ እዩ ዝሕበር።
ርጉእ ኩነታት ከም ዘሎ እውን ወሲኹ ይሕብር። ኣፍሪቃ ማሪ-ኖኤል ኮያራ ንጋዜጠኛታት
ኣብ ዝሃበቶ ሓበሬታ፡ ምድኳን ወተሃደራዊ
መዓስከር ሩስያ ኣብ ሃገራ፡ ከም መቐጸልታ
ናይቲ ኣብ ዝሓለፈ ወርሒ ነሓሰ ኣብ መንጎ
መንግስቲ ባንጉዊን ሞስኮን ዝተበጽሐ ስምምዕ
ምዃኑ ገሊጻ። ንሳ ወሲኻ፡ ዝምልከቶም
ኣካላትን ዕጡቓት ጉጅለታትን’ታ ሃገር ኣብ
ትሕቲ ጽላል ሕብረት ኣፍሪቃ ንክራኸቡ
ድሉዋት ከም ዘለዉ ሓቢራ።
ሩስያ፡ ድሮ ኣብታ ሃገር ማእከል መደበር
ታዕሊም ከፊታ ምህላዋ እዩ ዝግለጽ። እታ
ሃገር ፈኮስቲ ብረታትን ሰራዊትን እውን
ተረኛ ፋርማሲ ዕለት ጎደና ቁ.ስልኪ
ፋርማሲ ሚልንዩም 12/1/2019 ጎደና ባሕሪ ባራ191 ቁ.ገዛ 8፡ ማይ ጭሆት ትሕቲ መስጊድ 07153448
ፋርማሲ ቁ.1 መዓልታውን ለይታውን ኣገልግሎት ትህብ ቁ.ቴሌፎን 127565