AP7_Q3_Week 8

Araling Panlipunan
Ikatlong Markahan – Modyul 8
Mga Anyo, Tugon at Epekto sa Neo-
kolonyalismo sa Timog at Kanlurang
Asya

Alamin

Gaano nga ba kahalaga sa iyo ang pagiging malaya? Isa ito sa mga
tanong na marahil ay ni minsan hindi mo naisip o may pagkakataong ito ay
natanong mo na sa iyong sarili. Sa modyul na ito, mas mauunawaan mo
kung gaano nga ba kalaki ang papel ng salitang, “kalayaan” o “tunay na
kalayaan” sa isang tao at sa isang bansa.

Tinatalakay sa modyul na ito ang mga anyo, tugon at mga epekto ng

Neo-kolonyalismo.

Pagkatapos mong basahin at pag-aralan ang modyul na ito, ang

mga inaasahang malilinang sa iyo ay ang mga sumusunod na mga
karunungan:

a. Nasusuri ang kahulugan ng neo-kolonyalismo, mga anyo, tugon at

epekto nito sa Timog at Kanlurang Asya
b. Napupunan ng hinihinging datos ang graphic organizer tungkol sa
anyo, tugon at epekto ng neo-kolonyalismo sa Timog at Kanlurang
Asya
c. Nakapagpapahayag ng saloobin o damdamin hinggil sa pagmamahal
sa sariling bansa sa kabila ng impluwensiya ng neo-kolonyalismo

GAWAIN 1 : “PAKI-TAPAT MO NGA!”

Panuto: Hanapin sa Hanay B ang uri ng relihiyong isinasaad ng pahayag
sa Hanay A. Isulat ang titik ng tamang sagot sa sagutang papel.
Hanay A Hanay B
1. Bibliya ang banal na aklat A. Hinduismo
ng relihiyong ito. B. Kristiyanismo
2. Itinatag ito ni Guru Nanak. C. Judaismo
3. Si Allah ang kanilang D. Jainismo
Diyos E. Zoroastrianismo
4. Ang relihiyong itinatag ni F. Sikhismo
Rsabha. G.Buddhism
5. Sumasamba ang mga tao H. Islam
sa iba’t ibang uri at anyo
ng diyos na tinawag na
polytheism.
GAWAIN 2: “PUWANG KO, PUNAN MO!”
Panuto: Punan ng tamang letra ang bawat patlang para mabuo ang
salitang ipinahiwatig ng larawan. Isulat ang sagot sa sagutang papel.

https://www.emaze.com/@AOCRCOCZC (June 13, 2020)

N___O - K___ L___N___A___ I S___O

 GAWAIN 3: “GO NA, SAGOT NA!
Panuto: Sagutin ang mga sumusunod na katanungan. Tatlong (3) pangungusap
lamang. Isulat ang iyong sagot sa sagutang papel.
1. Para sa iyo, ano ang mensahe ng larawan sa itaas?

______________________________________________________
_____________________________________________________.
2. Makabubuti ba sa iyo ang umasa sa ibang tao para magawa mo ang iba’t

ibang mga bagay? Ipaliwanag.

____________________________________________________________
_______________________________________________.

PAMANTAYAN SA PAGMAMARKA
3 puntos 2 puntos Marka
Nilalaman Ang mga detalyeng naisulat Ang mga detalyeng naisulat ay
ay may malaking kaugnayan medyo may kaugnayan sa tanong
sa tanong
Kaayusa Maayos na maayos na Hindi masyadongmaayos na
n naisulat ang mga naisulat ang mga
pangungusap. Nagsisimula pangungusap.Hindi nagsisimula
sa talaga sa malaking titik sa malaking titik ang mga ito.
ang mga ito.
Kalinisan Malinis na naisulat ang Medyo malinis na naisulat ang
sagot. Walang mga sagot. May dalawa o higit pang
buradong salita sa mga mga buradong salita sa mga
pangungusap. pangungusap.
Kabuuan 9 6

Suriin
  Nang matapos ang ikalawang digmaang pandaigdig, maraming mga
bansa ang naging malaya. Sa kabila ng pangyayaring ito, may mga
malalakas na bansa pa ring kumukontrol sa mga mahihinang bansa
at dito umusbong ang salitang, “Neo-kolonyalismo”.

Neo-kolonyalismo

 Ito ang bagong paraan ng kolonyalisasyon sa pamamagitan ng

pagkontrol sa buhay, pampolitika, at pang-ekonomiya ng isang
maunlad na bansa sa hindi maunlad na bansa. Ito rin ay di-tuwirang
pananakop sa isang bansang malaya na may mahinang ekonomiya
na umaasa sa isang makapangyarihang bansa. Ang mga bansang
kabilang sa Third World o ikatlong daigdig ang madalas na
nakararanas nito dahil sa pagkakaroon ng mahinang ekonomiya.
Naging palaasa sa First World o Unang Daigdig o mga bansang may
maunlad na ekonomiya at industriya.

Mga Pamamaraan ng Neo-kolonyalismo:

1. Makabagong pamaraan para sa pagluluwas ng pamumuhunang

industriyal at pinansiyal. Halimbawa: pagbuo ng iba’t ibang uri ng
kompanya at lipunan at pagkakaroon ng mga korporasyon at
konsorsyum.
2. Pagluluwas ng puhunan sa pamamagitan ng paggawa ng mga
internal at pribadong kompanya upang makagawa ng samahan ng
mga namumuhunan. Halimbawa: Atlantic Community Development
Group for LATIN America (ADELA) na itinayo ng 120 pribadong
kompanya at mga bangko ng kanlurang Europa.

Mga anyo ng Neo-kolonyalismo

Maraming paraan ang mga mananakop para maimpluwensiyahan ang

karamihan sa mga asyano. Ang ilan sa mga ito ay ang impluwensiya sa:
Ekonomiya, Kultura, Militar at Politika ang lahat ng ito ay ang mga anyo ng
Neo-kolonyalismo. Isang instrumento ng neo-kolonyalismo ang
pagkakaloob ng tinatawag na dayuhang tulong o foreign aid.
 Mga Anyo ng Neo-kolonyalismo
Anyo Paglalarawan

1. Ekonomiy  Napalaganap ito sa pamamagitan ng

a kunwaring tulong tungo sa pagpapaunlad ng
kalagayang pangkabuhayan ng bansa,
ngunit sa katotohanan ay nakatali na ang
bansang tinutulungan sa patakaran at
motibo ng bansang tumutulong. Dayuhang
Pautang o Foreign Debt ay isang paraan ng
pautang ng International Monetary Fund
(IMF), World Bank o ng Estados Unidos na
may kaakibat na mga kondisyon.
 Isa rito ay ang pagbubukas ng ekonomiya sa
dayuhang pamumuhunan at kalakalan, pag-
angkat ng mga hilaw na gamit,
pagsasapribado ng mga kumpanya at
pagbaklas ng mga monopoly, pagpapababa
ng halaga ng salapi at pagsasaayos ng
sistema ng pagbubuwis. Kapag hindi
masunod ang mga kondisyon, hindi
makautang at hindi rin makaahon ang
mahihirap na bansa- ito na ang tinatawag na
Debt Trap.
2. Kultural  Patakaran ng makapangyarihang bansa na
palaganapin sa mahihinang bansa ang
kanilang paraan ng pamumuhay tulad ng
pananamit, sayaw, awit, estilo ng buhok,
pagkain, libangan at maging ang mga
pagdiriwang.
 Itinuro ng kabihasnan at kasaysayan ng mga
Amerikano kaya napabayaan ang sariling
kalinangan at maging ang sariling wika.
 Pagpasok ng iba’t ibang pagkaing
Amerikano na ngayo’y swak na swak sa
 panlasang Pilipino tulad ng hotdog,
hamburger at mansanas na ipinagpalit na sa
katutubong mga pagkaing tulad ng kalamay,
puto, latik, ginataan, bibingka at iba pa.
 Naghangad ang mga Pilipino na magkaroon
ng mga materyal na bagay na siyang
batayan ng katayuan sa lipunan
3. Militar  Ipinamigay ng Estados Unidos ang mga
natitira o surplus na kagamitang militar
 Pagpapalaganap ng tagapayong militar
upang tulungan ang pamahalaan sa
pangangalaga ng seguridad ng bansa.
 Ang mga kanluraning bansa ay handang
magbigay ng kanilang hukbong sandatahan
at iba pang tulong pangmilitar.
4. Politika  Nagawang maimpluwensiyahan ng
makapangyarihang bansa ang usapin
tungkol sa mga kalagayang panloob,
pagbabatas, pamamaraang politikal.
 Lihim na Pagkilos (Covert Operation) - kung
hindi mapasunod nang mapayapa, gumawa
ng paraan ang mga neo-kolonyalista upang
guluhin ang isang pamahalaan o ibagsak ito
ng tuluyan.

Tugon sa Neo-kolonyalismo ng mga Bansa sa Timog at Kanlurang

Asya

Iba-iba ang paraan ng pagtugon ng mga Asyano sa Timog at Kanlurang

Asya sa neo-kolonyalismo.

 Una, may mga bansa ang napilitang tumanggap ng mga tulong

pinansiyal upang makabangong muli ang kanilang nalugmok na
ekonomiya na dulot ng digmaan.
  Ikalawa, may mga samahang nabuo sa mga bansa sa Timog at
Kanlurang Asya na muling nagpakita ng kanilang pagiging
makabayan.
 Ikatlo, maraming bansang Asyano sa kasalukuyan ang nagsisikap na
makatayo sa kanilang sariling mga paa at hindi na umasa pa sa mga
makapangyarihan at maimpluwensiyang mga bansa. Naging hamon
din na matumbasan ng mga Asyano ang anumang kaunlaran
mayroon ang mga makapangyarihang bansa.

Mga Epekto ng Neo-kolonyalismo sa Timog at Kanlurang Asya

Epekto Paglalarawan
1. Over Dependence o  Malinaw na umasa ng labis ang mga tao sa mga
Labis na Pagdepende mayayamang bansa lalong-lalo na sa may
sa Iba kaugnayan sa United States. Umasa ang mga ito
sa larangan ng pananalapi, politika, panlipunan at
maging kapakanan ng bansa.
2. Loss of Pride o  Sanhi ng impluwensiya ng mga dayuhan ay nabuo
Kawalan ng sa isipan ng mga tao na lahat ng galing sa
Karangalan. kanluran ay mabuti at magaling na naging dahilan
kung bakit ang tao ay nawalan ng interes sa
sariling kultura at produkto.
 Nababalewala ang mga kurikulum na dapat sundin
sa edukasyon ng mahihirap na bansa dahil sa
patuloy na pagsunod sa sistema ng edukasyon sa
Kanluran.
3. Continued  Ang mga maliliit na bansa ay patuloy pa ring
Enslavement o nakatali sa malakolonyal at malakapitalistang
Patuloy na Pang- interes ng kanluran. Ang lahat ng aspekto ng
aalipin kabuhayan ay kontrolado pa rin ng kanluran.

4. Pinakikialaman din ng  Upang ipambayad sa mga utang panlabas na

International Monetary nagiging dahilan ng kabawasan sa pagpapaunlad
Fund at World Bank sana ng kanilang agrikultura.
ang pera ng mga
bansa sa Ikatlong
 Daigdig

GAWAIN 4: “SURI-SAGOT!”
Panuto: Suriin ang mga sumusunod na pahayag kung ito ba ay Politika, Ekonomiya,
Kultural, o Militar na anyo ng neo-kolonyalismo. Isulat ang iyong sagot sa sagutang
papel.

1. Handa itong magbigay ng kanilang hukbong sandatahan at iba pang tulong

pangmilitar.
2. Naimpluwensiyahan ang pananamit, sayaw, awit, pagkain, at libangan ng
mga asyano.
3. Ang wikang Ingles ang ginamit sa pagtuturo.
4. Naimpluwensiyahan ang eleksyon.
5. Pag-angkat ng mga hilaw na gamit.

GAWAIN 5: “MABUTI O DI-MABUTI!”

Panuto: Iguhit ang masayang mukha kung ang pahayag ay nagpapakita ng

mabuting epekto ng neo-kolonyalismo, malungkot na mukha naman kung hindi

mabuti ang epekto. Isulat ang iyong sagot sa sagutang papel.

1. Naging palaasa sa mayayamang bansa ang mga mahihinang bansa.

2. Pagsunod sa sistema ng edukasyon ng mga mayayamang bansa.
3. Pagkahilig sa mga imported na produkto.
4. Patuloy na kinokontrol ng mga kanluranin ang lahat ng aspekto ng kabuhayan
5. Modernong sistema ng transportasyon.
GAWAIN 6: “TARA NA, SAGOT NA!”

Panuto: Sagutin ang mga sumusunod na mga katanungan. Tatlong (3) pangungusap
lamang. Isulat ang iyong sagot sa sagutang papel.

1. Para sa iyo, may mabuti bang naidulot ang neo-kolonyalismo?

________________________________________________________________
________________________________________________________________
________________________________________________________________
________________________________.
2. Sa kabila ng impluwensiya ng neo-kolonyalismo, papaano mo maipapakita ang
pagmamahal sa iyong bansa?
________________________________________________________________
________________________________________________________________
________________________________________.

PAMANTAYAN SA PAGMAMARKA

3 puntos 2 puntos Marka

Nilalaman Ang mga detalyeng naisulat ay Ang mga detalyeng naisulat ay
may malaking kaugnayan sa medyo may kaugnayan sa tanong
tanong
Kaayusan Maayos na maayos na naisulat Hindi masyadong maayos na naisulat ang
ang mga pangungusap. mga pangungusap.Hindi nagsisimula sa
Nagsisimula talaga sa malaking malaking titik ang mga ito.
titik ang mga ito.
Kalinisan Malinis na naisulat ang sagot. Medyo malinis na naisulat ang sagot. May
Walang mga buradong salita sa dalawa o higit pang
mga pangungusap. mga buradong salita sa mga
pangungusap.
Kabuuan 9 6

GAWAIN 7: “TAMA-MALI, ISIPING MABUTI!”

Panuto: Isulat ang Tama kung ang pahayag ay may katotohanan tungkol sa Neo-
kolonyalismo at Mali naman kung hindi. Isulat ang iyong sagot sa sagutang papel.
1. May makabagong pamamaraan para sa pagluluwas ng
pamumuhunang industriyal at pinansiyal.
2. Isang instrumento ng neo-kolonyalismo ang pagkakaloob ng tinatawag
na dayuhang tulong o foreign aid.
3. Hindi ipinamigay ng Estados Unidos ang mga natitira o surplus na
kagamitang militar.
4. Isa sa mga epekto ng neo-kolonyalismo ay ang paglaganap ng
squatters.
5. Nababalewala ang mga kurikulum na dapat sundin sa edukasyon ng
mahihirap na bansa.