Venöz ve Lenfatik Sistem Gelişimi

İSTANBUL ÜNİVERSİTESİ, İSTANBUL TIP FAKÜLTESİ

HİSTOLOJİ VE EMBRİYOLOJİ ANABİLİM DALI
Doktor Öğretim Üyesi Tuğba EKİZ YILMAZ
 Venöz Sistem Gelişimi
• 4 haftalık bir embriyoda
• Tübüler kalbe drene olan 3 çift ven bulunur
• Vitellin venler
• Gastrointestinal sistem ve bağırsak türevlerini drene eder
• Umbilikal venler
• Oksijenden zengin kanı plasentadan embriyoya taşır
• Kardinal venler
• Embriyonun baş, boyun ve gövdesini drene eder
 Vitellin Venler
• Yolk kesesinin kapiler pleksus yapısından ortaya çıkar
• Omfalomezenterik kanal boyunca ilerleyip embriyoya girer
• Vitellus kesesi ile orta bağırsağı birleştiren dar tüp
 Vitellin Venler
• Başlangıçta bilateral simetrik
• Sinüs venosusun sağ ve sol sinüs boynuzlarına
bağlanır
• Sistemik venözün sağ atriuma kayması
gerektiğinden
• Yeniden modellenme
 Vitellin Venler
• Sağ ve sol vitellin pleksusları
• Septum transversum içinde gelişir ve umbilikal venlerle birleşir
• Bu pleksusun damarları gelişmekte olan karaciğer hücre kordonları
tarafından çevrelenir
• Karaciğer sinozoidleri
 Vitellin Venler
• Sol sinüs boynuzu geriler
• Koroner sinüs
 Vitelline Veins
• Sol vitellin ven ortadan kalkar
 Vitellin Venler
• Sağ vitellin ven
• Genişler ve vitellin sistemden gelen
kanı tek başına kalbe taşır

• Kraniyal parçası (Kalp-KC arasında)

• İnferior vena kavanın terminal
kısmı

• Kaudal parçası (KC altındaki kısım)

• Portal ven
• Süperior mezenterik ven
 Vitellin Venler

2. ay 3. ay
 Vitellin Venler
• Sağ ve sol vitellin anastomozlar
• Splenik ven…..Dalak, mide ve omentum drenajı
• İnferior mezenterik ven….Son bağırsak drenajı
 Umbilikal Venler
• Başlangıçta bilateral simetrik

• Sağ umbilikal ven

• Ortadan kalkar
 Umbilikal Venler
• Sol umbilikal ven

• Proksimal parçası……ortadan kalkar

• Distal parçası….. Plasentadan gelen

oksijenlenmiş kanı taşır
 Umbilikal Venler
• Doğumdan sonra
 Geriler
 Ligamentum teres hepatis
 Umbilikal Venler
• Duktus venosus
• Sağ vitellin ven ile sol
umbilikal ven arasında gelişir
• Sol umbilikal ven ile kalp
bağlantısı ortadan kalkar

• Oksijenden zengin plasental

kanı vena kava inferiorun
hepatik parçasına taşır
 Sinüzoidal pleksus
bypass edilir
 Umbilikal Venler
• Duktus venosus
• Doğumdan sonra geriler
• Ligamentum venozum
 Kardinal Venler (4. Hafta)
• Anterior kardinal venler
• Embriyonun baş kısmını drene eder
• Posterior kardinal venler
• Embriyonun gövdesini ve alt bölgesini drene eder
• Ana kardinal venler
• Anterior ve posterior kardinal venlerin her 2 yanda birleşmesi
ile oluşur
• Venöz kanı sinüs venosusa drene eder
 Kardinal Venler
• Baş, boyun ve gövdeden gelen kanı sağ atriuma drene
etmek için yeniden şekillenecek
 Anterior Kardinal Venler
• Sağ ve sol internal juguler venleri oluşturur
• Sağ ve sol anterior kardinal venler arasındaki anastomozlar
• Sol brakiyosefalik veni oluşturur
• Sol sefalik alan ve sol üst ekstremitelerden gelen kanı sağ
tarafa yönlendirir
 Anterior Kardinal Venler (5-7. Hafta)
• Sol anterior kardinal venin sağ sinüs ile proksimal bağlantısı
kaybolur
• Sol atrium oblik ven
• Kanı sol atrial bölgeden toplayıp koroner sinüse yönlendirir
 Vena kava superior
• Sağ ve sol brakiyosefalik venlerin birleşmesiyle oluşur

• 8. haftanın sonunda
 Baş, üst ekstremiteler ve torasik gövde duvarı drenajı
 Posterior Kardinal Venler
• Sonradan gelişen 2 ven sistemi posterior kardinal venlerin yerini
alır:
 Subkardinal venler
• Böbrekleri drene eder

 Suprakardinal venler
• Torasik kısım
• İnterkostal venler yolu ile gövde duvarını drene eder
• Abdominal kısım
 Subkardinal Venler

• Posterior kardinal venlerin medialinde gelişir

• Posterior kardinal venler ile lateral bağlantılar
 Subkardinal Venler
• Sağ ve sol subkardinal venler arasındaki anastomozlar
• Renal ven
 Subkardinal Venler
• Sol subkardinal ven • Sağ subkardinal ven
• Büyük ölçüde kaybolur • Vena kava inferior
• Distal parça  Renal segmenti
 Sol gonadal ven

Sağ Sol
 Suprakardinal Venler
• Subkardinal sistem şekillenirken, suprakardinal venler de
posterior kardinal venlerden dallanarak gelişirler

• Posterior kardinal venlerin medialinde gelişir

• Abdominal ve torasik parçaları ayrı venöz yapılar oluşturur

 Suprakardinal Venler
• Torasik kısım
 Sol suprakardinal ven…..hemiazigos veni
 Sağ suprakardinal ven……azigos veni

Sağ Sol
 Suprakardinal Venler
• Abdominal kısım
 Sağ suprakardinal ven
 İnferior vena kavanın post-renal kısmı
 Posterior Kardinal Venlerin Akıbeti
• Suprakardinal venler geliştikçe posteriyor kardinal venler
kaybolmaya başlar
• Kaudal kalıntıları
 Ana iliak ven (alt ekstremite/pelvik organ drenajı)
 Vena kava inferiorun sakral parçası
 Posterior Kardinal Venlerin Akıbeti
• Ana iliak ven
• Vena kava inferiorun sakral parçası
 Vena Kava İnferior
• 1. Hepatik segment
• Sağ vitellin ven
• 2. Pre-renal segment
• Sağ subkardinal ven
• 3. Renal segment
• Sub-suprakardinal anastomoz
• 4. Post-renal segment
• Sağ suprakardinal ven
• 5. Sakral segment Sağ Sol
• Sağ ve sol posterior kardinal
venler+anastomozları
Lenfatik Sistem Gelişimi
 Lenfatik Sistem Gelişimi
• Anterior ve posterior kardinal ven
endotelinden çıkan kese benzeri
oluşumlardan gelişir (5. hafta)

+ homeobox genes
+VEGFR-3

COUP-TF II: chicken ovalbumin upstream promoter-

transcription factor II
Shh: sonic hedgehog
VEGF: vascular endothelial growth factor
Lenfatik Sistem Gelişimi
 Lenfatik Sistem Gelişimi
• Primer lenf keseleri
• Juguler lenfatik keseler (2)
• Subklavian ven ile anterior
kardinal ven kesişme bölgesinde

• İliak (posterior) lenfatik keseler (2)

• İliak venler ile posterior kardinal
venlerin kesişme bölgesinde

• Retroperitoneal lenfatik kese (1)

• Mezenter kökü yakınında

• Sisterna Şili (1)

• Retroperitoneal kese dorsalinde
 Lenfatik Sistem Gelişimi
• Keseler birbirlerine ekstremitelerden, vücut
duvarlarından, baş ve boyundan gelen lenfi
drene eden çok sayıda kanallar ile bağlanırlar

• Sağ ve sol torasik kanallar

 Juguler keseler ve sisterna şili arasında
bulunur
 Aralarında anastomozlar ve bölgesel
gerilemeler gelişir

Sol Sağ
 Lenfatik Sistem Gelişimi
• Torasik Kanal
 1. Sağ torasik kanalın kaudal kısmı
 2. Sol torasik kanalın kraniyal kısmı
 3. Anastomoz segmenti
• Sol baş bölgesi ve çoğu vücut duvarının drenajı

3
1

Sol Sağ
 Lenfatik Sistem Gelişimi
• Sağ lenfatik kanal
• Sağ torasik kanalın kraniyal parçası
• Sağ baş bölgesi, üst toraks ve sağ kol drenajı
• Torasik kanal ve sağ lenfatik kanal
• İnternal juguler ven ile subklavian ven kesişme noktalarında
venöz sisteme drene olur
• veins

Sol Sağ