Scribd Logo
Upload

Welcome to Scribd!

  • 9 views

    Epage - Pub Karol Przybyowicz Metaloznawstwo

    Uploaded by

    Mando Baby

    Copyright:

    © All Rights Reserved
    Download as PDF or read online from Scribd
    Flag for inappropriate content

    You might also like

    Epage - Pub Karol Przybyowicz Metaloznawstwo

    Uploaded by

    Mando Baby
    9 views255 pages

    Original Title

    Epage.pub Karol Przybyowicz Metaloznawstwo

    Copyright

    © © All Rights Reserved

    Available Formats

    PDF or read online from Scribd

    Did you find this document useful?

    Is this content inappropriate?

    Report this Document

    Copyright:

    © All Rights Reserved
    Download as PDF or read online from Scribd
    Flag for inappropriate content
    Download as pdf
    9 views255 pages

    Epage - Pub Karol Przybyowicz Metaloznawstwo

    Uploaded by

    Mando Baby

    Copyright:

    © All Rights Reserved
    Download as PDF or read online from Scribd
    Flag for inappropriate content
    Download as pdf
    of 255
    Karol Przybytowicz metaloznawstwo wydanie széste zmienione Wydawnictwa Naukowo-Techniczne + Warszawa —— cane) ceria re ooo ae ee ae cin ce ice SS ne ee pokairvenperiey a ie One a moe eae cana aoa nets oe ee W wydaniu sedstym mowelizowano normy oraz zamieszczono nowy punkt dotyezaey zagadnien. xorodi i badd Korozyjnych, Podrecenik jest praeznaczony dla studentéw wydzialéw: ‘etalurgcanych, intynierii materialowe) oraz mechanicenych politechnik, dla stuchaczy studiSw Podyplomowych oraz inzynierw réénych specjalnoscl WYDZIAL METALURC LINEYNIERI MATERIALOWES BIBLIOTEKA Pedy lemicki dotowany all Patsy Naeaamics dtowany prac Ministrstwo © Copyright by Wydawnict awnictwa Naukowo-Techni Warszawa 190, 1999 1ukowo-Techniczne All Rights Res eserved Printed in Poland Uinée wens Wale ani we ‘olrocpmtmecant We fagmentach nie mote byé powielehY Ne okndce Mechanicenych, han 74 Pomoeg urzadzed eleketronicznyehs Renee tating "AO ny pada pee anereh {nny es wate Ades 5 aonakieh, Pat am Sa ernie Biden ym OP wenn, atl le Sedomym, mn SBN 820425697 Spis tresei SO sae | ag eee Przedmowa z piecemeal treet screamer oe neem Wstep 13 Be ee en Te 1, Atom i jego budowa 15 Atomowa budowa materi 6 Konstrukeja ukladu okresowego pierwiasthiw 8 Wiasnoéei metaliczne pierwiastkéw a uldad okresowy 2 Pogiady na wielkosé atomu 2 Wiazania w krysztalach 23 21. Silly spéjnofei tt: tees z 2 22, Wiazania jonowe o i a 23. Wiazania atomowe_(kowalencyjne) 2% 24, Wiazania van der Waalsa (migdzyezasteczkowe) 2 25. Wigzania _metaliczne ‘ 2% Krystalografia metali 3. Pojgcie prostej, plaszezyzny i sieci pracstrzenne) krysztalu « 32. Oznaczanie prostych i plaszezyzn sieciowych krysztal 33. Uktady krystalografiezne i typy sieci praestrzenne} 34. Elementy symettii 0 35, Struktura Krystalograficzna metali . 36. Polimorfizm — odmiany alotropowe metali 37. Anizotropla wlasnosei Krysztaldw 4. Struktura rzeczywistych krysztatow i ich agregatow Defekty punktowe Wakancie i atomy miedzyweztowe 412. Atomy domieszek ss 42. Defekty liniowe (dyslokacje) 42.1, —Dyslokacje krawedziowe i Srubowe 422, Wektor Burgersa dyslokacit 423. Petia dyslokacyjna 424. Ruch dyslokacii seaeeese| Sl seneses 83.3. Fazy kontrolowane przez czynnik stetenin @lekisanaunces itn ‘ pow 50 fs lowane przez czynnik stezenia elektronowego. |. - 1a oo oes ® 834. Inne fazy posrednie wystepulace w stopach Se Granice Ha cyfazowe edzy defeltami sieet 432, rere miley TZN atywanie mcd , a 433 Gro papredeh i waalem™ne OOO snaécl : 5 Wwe SS EEE Eee as Pole sa poeysaneze | 9. Wykresy réwnowagi fazowe) stopow te 91, Podstawowe poiecia 2 termodynaraia al 8 82 Regula tars ee 2 @ sil 93. Metody sport ania. re a Far eu ptaliag metal : 95. Uklady podwojne ‘ ie 52, Mechanism brostaliz oo 9.9.1. Uktad z nicograniezong rozpuszeralnoscl . Shc eiitiewacle $21 UM neograncron rompuscalotcl kind w sani lym 18 22, Warost krystalow 7 He. Whee ee ute 53. Krssallace OPO" 5 zorientowanych bikrysztal6w, metal 2 954 Uiledy 2 eam meseymcalicaym sof eee 10 54 Hodowani My aruktura wlewha sal0WeG0 ® 955. Uklady z przemianami w stanie atalym is ie oo 3 858 Usldy 2 prema alopowym:eadakow «| 19 Guenter oad ® dy bee rrp 1 ogni rman SEL Zewiska towareysace krystalzal w stanie cieklym . ss : 1 ae ale ape 958. Zasady opisywania dwuskladnikowych wokres6w tGwnowagifazowei | 152 oe 959. Zasada interpretagji ukladsw rownowagi 2a pomoca zmiany energi swobodne) 19 & Odksztalconie plastyemne metali an 95:0, Nieréwnowacows krystalizacia stopiw nodwainyeh ist oe eee 85.11, - Zwigzek miedzy wlasnotciami stopéw podwéinych { ukladem réwno- G1, Pdlig jako ruch dysiokagi * wai faz é ao ae a 62 Plaszezyany i kierunki poSlizgu 2 96. Potrdjne wykresy réwnowagi faz eine ~ 188. 63. Oflanatenie prez bldniakowanie Ss 96.1. Budowa wykresu . ie aa 159 Gk Uhineadedekryeaaln w ented aCe 7a 96.2. Uklady o nieograniczone) roepuscezalnotei w stanle cieklym \stalym | 163 65. Unoeien bkrysctalow — wolyw graniey aia na odkartateenle, | @ 963. Uklady z mieszaning eutektyeana cxyatych skiadnikéw 164 €6. _Kreywa uncenieia migkki| stall ~ wyredna granica plastyemosel . OB 964. Uklady 2 ograniezong rozpuszczalnoscia w stanie stalym 19 €7. —Nedplinyezotéstrulturana metal # 965. Uklady ze zwiazkiem migdzymetalicaym . os 966. Praokroje wykres6w rwnowagi- | rae) 7 9%, Uklady pocewome . 7 te 4, 208 Zgniot i rekrystalizacja 6 oe TA Zpiot 7 72. Premiany w e : 8 10. Stopy zelaza z weglem 5 721. Zérowienie so 72aT2ania po zgniocie Ts ae eo Yo, Gelazo 1 jego wlasnosci ; nici sts 13 GRAS Dyraniciar ty 102. Uklad zelazo—wegiel . ee i oma 724 Romwoet dem wenie | dymamicona rekrystalia Se 103, Fazy i skladniki strukturaine uktadu 2elazo—wegiel i ich wlasnoSei . 182 125, Suarsenie po ae 104. Podziat stopdw wedlug ukladu Fe-FesC ein set 5 2280 73. a 4 oa Bo ile weglowe . - ae % F ie 190 Praktycene ana¢ 105. Stale weel ai czenie rekrystalizacji 6 105.1. Wplyw domieszek na wlasnoéci stali weglowyeh a a : ok 122 Resim sta wedhag metd ich wtapiniaeaieianin | <= ey a 1053, Podzial stali wedlug przemaczenia — zasady znakowania « _ Beli nok ahs 200 ioe are 821, Rettvory state 10.6.2, Struktura zeliw i jej wplyw na wlasnosci ieee tae WORY Stale 163 eae oats 10.6.3. Klasyfikacja zeliw szaryct fig-+ ae, See tay RPEWOTY stale mica" (Substytusyicg) ee eee 1064. Zeliwa stopowe ane ‘a no te, Peswory upoestgte menos TMIEIN) a) at a penne. wc : at sd = Kt 15 1071. Klasyfkagja stave. ‘| im ta ree (ra r oon Y bstetie kot Re ; 16 1072, Struktura stalwa. |. é me 6 slice bras age tl us 1073, Wlasnofl stalwa - i ‘ : : clektrochemieeny » ut a stali : e 2y : aa La inetyka pezer a ng male ein 220° 3 al : isa, Preemiany pry chlodz hs = ee om co, : ere oon : we Oe Soe e : . So i 2 Sea : IE Wo mer pe a = 12. Obrébki powierzehniowe Fa 21, Obribkamagniataniem Nenitane elektromechaniczne (termomechaniczie) bbe ceplno-chemieana sta Nawgdlanie Azctowanie 1233 Werloazotowanie 224 Sirkowanie dyfuzyine BSRSSeeeuseerysasy 4235. Borowanie sta 1288, Wytwareanie wars bats tw wealkxowych { azotkowych Metaionvanie dytucyng Mia Zasdy BHP pry obcbee cio chemiczne) tag AEZMENE icone ts Memo cetoside : a aie eetryeme 25 Atfowme, ER! Notaioncoporoge ate ny, RWI pte Povlk ee pe liven 306 2a et eon Ey a2 14. Stale stopowe | S S88S8See Shee eee Sees ses eeSeReeees| & M41. Klasyfikacja stali stopowych M11 Klasyfikecja wedtug’ zastosowania 14.12. Kiasyfkacja wedtug_struktury els 4413. Kinsyfikacia wedhug rodzaju pierwiastkéw stopowych 142. Wplyw plerwiastkéw stopowych na wlasnosel stall topowych M21. Pierwiastki stopowe w roctworach stalyeh 142.2, Pierwiastki stopowe w wydziclonych fazach 143. Stale konetrukeyjne stopowe M431. Zaakowanie’ sal konstemeyinych pele 1432. Stale nlskostopowe o podytszon) wytzymalolcmikrotopeae 1433. Stale konsrukeyjne do ulepocania Cepnege ; aA “Sais de neweeiaie, 1435, Sule do amctewan 1438. Stale do nartowania powierchnioweyo 1437. Stale spetynowe 1438, Stale na lotyska ioczne 1439. Stale do pracy w obnizonych temperstursch 44310, Stale do pracy w podwyisconschtemporaurtch 44. Stale naedriowe 1461. Windometes ogo 442. Znakowanie stat nareediowyeh 1443, Stale do pracy na anno 44 Stale do pracy na goraco 1445. Stale sytkotnace an 1446. Materiaty naraedriowe tvarde 1 supertwarde | 145, "Stale o sxongsinych wlarnosciach fyeanych f chemicesch | 1451. Stale nierdzewne 1 hwasoodpomne a HS) Sale ory ccatiecnay rowan 1453. Stale odpome na fcierane : Me4 Stale do utvardania ydiinongy | 35, Stopy o szczegslnych wiasnoiciach magnetycanye! : Ina cova arom omens seein 146. Zestawieni lustrajace weirw poscreglnych pieewiwtéw sopowyeh na wlasosc sal ge : 15. Metale niezelazne i ich stopy 376 15.1. Oznaczanie stopéw metali niezelaznych . $ am 152. Aluminium i jego stopy art Sm 152.1, Aluminium a m 1522. Stopy aluminium ze 153, Magnez i jego stopy = 1581 Magner ed 1532 Stopy magnez = 154. Tytan i jego stopy z 1541, Tyan... = 1542, Stopy tytanu = 155. Miedé i je} stopy 2 1551. Miedé ES 1552. Stopy miedzi | = 156. Nikiel i kobalt oraz ich stopy . ae 1561, Nikil . . . a ta 162 may ma ma m4 m5 48, ma, max Maa 23, mq mas, ma, ma mp Maa mas, ma, SStpy otowin 2 antymoner Lowa (60 Stapp nikotoplive Story drukarskc Stopynayskow Wytwarzanie spiekéw Prasowanie Spickane Wyroby wotwarzane metodg metalurgii proszk6w Spied a baie dolnza Spicki na bazie metal nidelaznyeh Spieki metalowo-ceramicane Komporyty widknste i watstwowe N Meoiyhawae— 1, Metody badaweze 441 MA Be Badania_wlasnc « Badaia wytraym Baden arias eta "a odpornas, ay a SSSESSESERRR GEES S88 . Pamigei moich Nauczycielt Profesor Mladystawa Loskiewicza, Zygmunta Jasiewicza i Tadeusza Malkiewicza race te pofwigeam Autor Przedmowa = Een Ksigzka niniejsza zostala opracowana na bazie skrypt6w akademickich wydawanych przez Wydawnictwa Akademii Gérniczo-Hutniczej w latach 1979-1982 pt. Metaloznawstwo cz. 1 i cz. Il. Dobre przyiecie skryptw Przez studentéw i wykladowedw z wielu uczelni zdecydowalo o opra. cowaniu nowego, zmienionego w znacznej czesci i uzupeinionego wy- dania ksiqzkowego. W wydaniu tym zamieszezono nowy rordziat pt. Obrébki powierzchniowe, w ktérym oprécz tradycyjnie omawianych zagadnien (hartowanie powierzchniowe, obrbka_cieplno-chemiczna) zaprezentowano wiele nowych, jak obrébka laserowa, implantacja Jonéw, natrysk plazmowy, warstwy galwanicane i inne. Oprécz tego zamieszezono rozdzial pt. Spieki i kompozyty, stanowiacy wprowa- dzenie do przysztosciowych, rozwijajacych sie technologii inzynierii mate- rialowej. Rozszerzono rozdzial dotyczacy obrobki cieplno-plastyezne}. Wpro- wadzono réwniez nowe zagadnienia, jak szka metaliczne, stopy z pamig- cia keztaltui wicle innych uzupelnies. Przeredagowano w wielu mivjscach tekst, aby stat sie on bardziej zrozumialy. Jakkolwiek podrecznik zostat opracowany dla studentéw wydzial6w metalurgicznych, to moga rowniez z niego korzystaé studenci innych wydzialéw, awlaszcza inzynierii materiatowej i mechanicznych. Ksiazka mote tez sluzyé jako pomoc dla stuchaczy studiéw podyplomowych i indynierw pragnacych zaktualizowaé swoja wiedze. Ze wagledu na dosé og6ine potraktowanie zagadnien teoretyeznych zainteresowanych czytelnik6w odsyta autor do swojego podrecznika Pt. Podstawy teoretyczne metaloznawstwa, ktérego zmienione wydanie lukazalo sie w 1999 r. naktadem WNT. W ksiazce zastosowano jednostki z uktadu SI. Na koficu zamieszczono tabellke podajaca relacje tych jednostek z jednostkami stosowanymi w innych podrecznikach. Bardzo dziekuje tym wszystkim, kt6rzy przekazali mi uwagi do- tyezace poprzednich wydaf i prosze 0 zglaszanie dalszych, Pragne Podziekowaé réwnied tym, kt6rzy prayczynili sie swa bezinteresowna Pomoca do opracowania niniejszego podrecznika, a w szczegélnosci Panom Profesorom: Stanistawowi Gorczycy, Andrzejowi Latkowskie- ch Tnstytutu Metaluraii AGH 2a aktyyng > gantadu Analiz Struktural pomoe pray pracact ‘Skladam takée wydania Panu Profesor connyeh uwag, ktdre BIZ eee podziekowanie recenzentowi Obeenegs eee synily sie do ulepszenia podrecznika, AUTOR Praedmowa do wydania sz6stego Bredasee do wri rr W wydaniuseétym wprowadzono zmiany wynikajace z nowelizaejinorm, Dokonano take licmych uzupelniei i poprawiono zauwazone bledy, W roxdciale 17 dodano punk pt. Korozja metali i badania korozyjne, W aviazku z projektowenym wydaniem przez WNT calosciowego epracowania K. Praybylowieza i J. Praybylowieza pt. Repetytorium z materialoznavstwa, ktére ukazywalo sie w czeSciach w Politechnice Swisokrysbe) w Kieleach w latach 1994=1997 1 ma forme pytal Laapmini aiecydowano w tym wydaniu usungé pytania 2 Kose, doo auinah, Die pierwsze cagéc repetytorium zostaly wprowa- 2 oan ae eeutrowe] GOPHER na Poltechnice Swigtokrayskieh ‘orowadsono dase, eaatt Pt Euyezne podstawy materialoznawst¥a WnaPolitechnice Swietokrzyskciej?. Osiggnieto ‘polskie litery, rysunki, latwos6 praeehod™ Pode hee ktrowidra ina od. Crary Wpowadnmne dogs Petorium z materiatoznawsts Boy nacre Poegaon st KomPuterowe} sq elementaml nove etic t podrcmniea on Poarecnikaz obszemna iteraturt rode matt, 8 repetytorium ae sr oNeE® dO podstawoweg0 PIA 2 fm eye ze waging peMtorK materiata, Repetytorium tower batazo dokladny skorowid, jak? fh stkim, kde ch w materiatoznawstwie. sith prosze nady Sl SWoje uwagi dotyezace Op zHCh row Wstep tossing Arvton yeriiaian dior oreesraaia al otal Metaloznawstwo jest stosunkowo mioda driedzina nauk, chociag metale byly stosowane przez ezlowieka od zamierzchlych czas6w. Bylo to Zia ne ze slabym poziomem nauk podstawowyeh:fzyki,chemil oraz malym postepem w rozwoju metod badawezych, Dopiero od polowy XIX wieku dat sie zauwazyé istotny postep, co bylo spowodowane burzliwym roz- cle eb iosh lnc otope onsen placate orienta wyirzymaloée, Sprayjelo temu zastosowane rlkroskopu do cbuerwaci struktury stall. Dalo to asurmpt do szerseych badaftw tym zalcesi, proede Srezyatcna pence Sorby’ ego jogo axle! atworzyio podstany Ga reewaje ‘wainego dzintu metaloznawstwa — metalografi. Drugim wainym wydarzeniem bylo opracowanie w 1061 r. przez Czernowa pierwszego ukladu réwnowagidelazo-wegiel co dalo podstawy naukowe obrobee eiepine) sta. Badania ukiad6w réwnowagh réinych stopéw byty prowadzone na podstawie termodynamiki stopow. Metalo- mmawstwo rozwinglo si jako nauka zajmujaca sie zjedne) strony opisem budowy i wlasnosci tworzyw metalicznych, z drugiej zas — ustalaniem korelacji miedzy uktadem réwnowagi i strukturg oraz miedzy struktura i wlasnosciami stop6w. Do praktyomyeh aspektow metalomawstwa nalezy zaliczyé dzial zajmujacy sie ksztaltowaniem wiasnosci stopéw przez poddawanie ich samiente odsowiednich zablegéw clepinych, wanych obrébka ciepin. Tnnymm celem metaloznawstwa jest zapewnienie racjonalnego 1 op- tymainago sastosowania metal | stopow w technice oraz innych dreds un Zfedne) strony mozna to uzyskat preez dokladne poznanie ist isineych jul stopéw, opracowanych dawne) na zasadach empirycanych, reg) nak na’ wykorzystaniu poznanych prawidlowaici w cel cee rasia nowyeh stopéw. Ten klerunekarrica nowoczesna (insite (np, Fakletowa, reaktorowa, kosmicena), ktra stavia wysokie rymagania w zakresie wlasnoicl stop6W. : Weina cecha materialéw: metalicznych, wywierajaca bezposredn wphywr na ich wlasnotel, jest struktura. 2 jedne) strony struktura nazy- sary sposdb ulodenia atoméw lub czqsteczek w kryszialach, z uwzgled- nieniem ich defektéw, z drugie) za’ — wzajemny uklad i dyspersje réznych agregatéw krystalicznych. W pierwszym przypadku méwimy o strukturze 13 a oki zakres bé raed pr Nejcoice taki Jok ech Wymienione cee miedzy atomami cupiskami. Inaczej mowigc, W' tora przez 725 ikroskor jowaé definicie chy sq jednak wtérne mnowskich, ele : dah, pocavsey od 0 stosow y pach elektronowye netalu i PI pirat zor 6 nieprzezroczy wsieci krystalicane} ini ona za pomoca metod q eutronéw, w drugim — ee serwacii »£01vm” okiem (mas ch powiekszehi W miler E ‘Oskoy wwszy na bardzo duéyeh po ta! hh (submikrostruktury), ‘0 omawiania naUki 0° meg la raeprowadzié Klasyfkage mets do metali na podstawie zespony metaliczny polysk, plastyemna, i wynikaja gtOwnie z typU Wigaas esa zwiazane z samymi atomam, jasnosei metaliczne towarzysn, jeez 2 ich sk tele ondensowanym stanom skupienia, zn. wykazuja je pierwiast, rmetalicane w sta Oni nie stalym i cieklym. jacsie na budowie atomowej i strukturze, mozna podaé szereg innych wlasnose fizyeenych, charakterystyeznych dla metali, np, dobre preewodnictwo elektrycme i cieplne, a w stanie stalym — budowe xysalicena, prey ezym wieksz0S¢ metali krystalizuje w trzech typach sieci Al, A2, A3, Klasyfikacje metali mozna przeprowadzié wg régnych kryteri6w, Najczeice) jest stosowany podziat na: metale czarne, do kktérych zalicza- my Zelazo i ego stopy, oraz kolorowe (niezelazne), obejmujace pozostale ‘metale (zwlaszeza miedé i jej stopy), TInnego podzialu dokonano na & wige sa metale trudno topliwe i tat ‘oplivych zaliczamy te, ktére topia sie w Mo,W, V, Nb, Pt. Do metal latwo top Co, Ni, Cu, Cr, Mtn, A podstawie temperatury topnienia, two topliwe. Do metali trudno temperaturze wy2szej nidzelazo, liwych naleza 1p. Al, Mg, Zn, Cd, u.W zaleznciodgectnt, “en oi gestoéci dzielimy metale na lekkie (Mg, Aly i, Be) » Au i inne). Wyodrebnia sie tet Ag, Pt i platynowee), ktore 54 Atom i jego budowa 1 ee sie rs e 1.1, Atomowa budowa materii Atomowa budowa materii nie budzi obecnie u nikogo watpliwoéet, Cze- sto nie zdajemy sobie jednak sprawy, 2e dowodéw na to dostarezy? do- piero XX wick, Wprawdrie jui sturvdytnt filozofowie Leucyp i Demokryt, aylacy w Vi IV w. p.ne. wysuneli hipoteze atomowej budowy materi, ale byly to racze}j spekulacje filozoficzne, a je] udowodnienie byto wie, dy niemotliwe. W ezasach nowozytnych do koncepe}i atomowe} powss- cit Dalton (1803-1809); byla ona jednakée potwierdzona przebiegiem re akeji chemicanych. Pééniej dowody na atomowa budowe materii zaczely narastaé lawinowo, W 1896 roku ‘Thomson odkry? elektron, W 1911 roku Rutherford dostarezy? bardzo szczegdlowych danych dotyezaeych atoméw. Stwierdzit on, ze atom sklada sig z jadra 0 Srednicy ok. 10° m, w ktérym jest skupiona prawie cala masa o ladunieu dodatnim, i ezeéci zewnetrzne} 9 Srednicy ok. 10-!-+10- m aeladajgec} sig z eleletronduv. Dzisiaj wiemy, ze poszezegélne pierwiastki réiniq sie liczba atomo- wa, Ktéra wyraza liezbe dodatnich ladunkéw jadra (protondw). Liceba elektrondw, majacych ladunek ujemny, jest réwna liczbie protonéw, daig- ki ezemu atom jest elektrycznie obojetny. Masa elektrondw jest jednak znaczie mniejsza od masy proton6w (1860 razy). W sktad jadra atomu wehodza oprécz protonéw inne elementarne ‘eaqstki, zwane neutronami, ktére maja mase zblizona do masy protona i nie maja ladunku elektrycznego. Liczba neutronéw jest w prayblizeniu réwna liczbie protonéw. Pierwiastki, ktére rééniq si¢ liezba neutronéw, a maja te sama liczbe protondw. sa nazywane izotopami danego pier- wiasta, W 1913 roku Niels Bohr zaproponowat model atomu wodoru, ktéry Pozwolil na wytlumaczenie linit widmowych tego pierwiastka, jak row- niet plerwiastk6w 0 wy2szych liezbach atomowych. Obeenie model ten ma maczenie historyeme, ale stanowi pierwsze praybliienie budowy ato- méw. Ze wzgledu na jego pogladowost ezesto jest stosowany do interpre- tacji widm atomowych. Jest on oparty na modelu Rutherforda. Model ten 6 Ye oe gc aieae sila odStodkoy, ee igania ladunk6 ata rae PCa ree RISYEEDa ela ree prowadzit jednak dw 2 nig hv jest modliwa tylko W przypaq » wyasze) energii Ey na orbite o nigs why kwant promieniowania g ened rwezas zostaje wyemitowe 5 promeniow st tosé drgaf, h — stata Pl cree =, gie»— cused OE zaimowae tylko talkie obi Beko a rotnolicig sae fn du elektionts BY aby moment pedu el matycznie na podstawie zalozeh mechaniki falowej. aynamike ) emis 3 uelektronl iach praeskok Sask zorbity 0 stat wyprowadzony w26r Wigzacy Tiezbe zy ktrymi nastepuje Przeskok elek. stag, jak wz6r opracowany wezeSnie} wilo potwierdzenie shusa. zasada nieomaczonosci Heisenberga, ktéra méwi, 2e nie moma olaeslié dokadnie jednoczeSnie pedu i polozenia elektronu lub jego energi w écigle okreSlonym ezasie, ownanie falowe Schrédingera, umodliwiajace obliczenie praw- ‘lopodobietistwa znajdowania sie elektronu w przestrzeni w zaleznosciod arto: liezb kwantowych, ome nog, sult, wodnie z ktérym maksymalnie dwa elektrony Watomie moga mieétakie lektron) spinem), et mee akie same trzy liczby kwantowe (wowezas rézniasle ~— Zasada Borna, ny 6 rai: amon oo Tozpatruje sig ruch elektronéw w kateg0” Statystyka kwantow : ira Tb Fo wna Fetmicgo-Diraca, ktérej istota jest moi Ser pcan gy TE srB tylko elektronéw o najwieks2*) eric et one 1, Poeobehstwo Wypelnieniastandw onlzsese> piu a Deh Op an NED orzez mechaneg fang wate # Seton elektronu daja 4 liezby kwantowe: skein wartogi eed ealkows vi ‘Owitej energii elektronu w dat} Nora es aout Ol kraéy elektron (w kolejnosci Ky LM ies ae << duje o miejscu danego piel e ci 'eaba elektronéw na orbicie wy?! 6 ‘Tablica 11. Struktury elektronowe swobodnych atoméw niektérych plerwiastkow (rr Hume T Liaba a Rothery Okres Fed posbEy znozoupe 23950) BOER EEN BIRONOZO REO

    You might also like