Η ΒΙΑ ΕΝΑΝΤΙΑ ΣΤΑ

ΠΑΙΔΙΑ

Φιλίππα Βερζαμάνη
Α’ τάξη
Πολιτική Παιδεία
Καθηγήτρια: Κυπριώτη Μ.
2020-21
 Ενδοσχολικός εκφοβισμός
 Ο όρος «εκφοβισμός και βία στο σχολείο» (school
bullying), όπως και ο όρος «θυματοποίηση»
(victimization) χρησιμοποιούνται για να περιγράψουν
μια κατάσταση κατά την οποία ασκείται εσκεμμένη,
απρόκλητη, συστηματική και επαναλαμβανόμενη βία
και επιθετική συμπεριφορά με σκοπό την επιβολή, την
καταδυνάστευση και την πρόκληση σωματικού και
ψυχικού πόνου σε μαθητές από συμμαθητές τους,
εντός και εκτός σχολείου.
• Σωματικός: φυσικός τραυματισμός ή απειλή τραυματισμού
προς κάποιον. Εκδηλώνεται με σπρωξίματα, σκουντήματα,
αγκωνιές, γροθιές και κλοτσιές, τρικλοποδιές, χτυπήματα με
αντικείμενα, τσιμπήματα και δαγκωνιές, περιορισμό του
άλλου μέσω σωματικών πρακτικών.
• Λεκτικός: συστηματική χρησιμοποίηση υβριστικών
εκφράσεων, φραστικών επιθέσεων, προσβολών και απειλών,
αγενών σχολίων και ειρωνείας, χρήση παρατσουκλιών.
• Εκφοβισμός με εκβιασμό: εκούσια απόσπαση χρημάτων ή
προσωπικών αντικειμένων, η οποία συνοδεύεται από απειλές
ή και τον εξαναγκασμό σε αντικοινωνικές πράξεις.
 • Έμμεσος ή κοινωνικός: προσπάθεια για κοινωνική απομόνωση ή
αγνόηση ατόμου, για άσκηση επιρροής στην ομάδα των συνομηλίκων
ώστε να αισθανθούν αντιπάθεια για κάποιο συγκεκριμένο συμμαθητή
τους, διάδοση κακόβουλων φημών και ψευδών.
• Ηλεκτρονικός: αποστολή απειλητικού ή υβριστικού υλικού μέσω του
ηλεκτρονικού ταχυδρομείου, των υπηρεσιών MMS και SMS που
παρέχουν τα κινητά τηλέφωνα και των διαδικτυακών τόπων κοινωνικής
δικτύωσης, χρήση ή παραποίηση των προσωπικών δεδομένων κάποιου
ατόμου, αποκλεισμός του από μια δικτυακή ομάδα, κλήσεις στο κινητό
του από άγνωστο νούμερο.
• Ρατσιστικός: διάδοση αρνητικών σχολίων εξαιτίας της καταγωγής, της
κοινωνικής τάξης, της οικονομικής κατάστασης, της διαφορετικότητας.
• Σεξουαλικός: υβριστικά σχόλια, σκίτσα και γκράφιτι με σεξουαλικό
περιεχόμενο, ανήθικες χειρονομίες, ανεπιθύμητο άγγιγμα, μέχρι και
σοβαρές σεξουαλικές επιθέσεις
 ΠΡΟΛΗΨΗ
 Στα πλαίσια της πρόληψης έχουν εφαρμοστεί κάποια
προγράμματα κατά του εκφοβισμού και της ενδοσχολικής
βίας (π.χ. Νορβηγικό μοντέλο Dan Olweus, φινλανδικό
μοντέλο KIVAKOULOU, στην Ελλάδα το πρόγραμμα της
Ε.Ψ.Υ.Π.Ε. «Stop στην ενδοσχολική βία» κ.α.). Η
αποτελεσματικότητα των προγραμμάτων αυτών οφείλεται
κυρίως στην υιοθέτηση της Κοινωνικής-Οικολογικής
προσέγγισης, μιας ολιστικής προσέγγισης, που στοχεύει
στην αλλαγή του κλίματος του σχολείου, ώστε να μην
αναπαράγει τη βία. Στα πλαίσια της ολιστικής προσέγγισης
οι παρεμβάσεις αφορούν όλους: το σχολείο, την τάξη, τον
εκπαιδευτικό, τους μαθητές, τους γονείς τους και ολόκληρη
την τοπική κοινωνία.
 Σε επίπεδο σχολειού:
 σύνταξη Σχολικής Επιτροπής ενάντια στον εκφοβισμό & την ενδοσχολική βία
 σύνταξη Διακήρυξης του σχολείου ενάντια στη βία: δικαιώματα-υποχρεώσεις-καθήκοντα για
όλα τα μέλη της σχολικής κοινότητας
 αύξηση της επίβλεψης του σχολικού χώρου
 ευαισθητοποίηση και συνεργασία με τους γονείς, προκειμένου να σταματήσει ο κύκλος
αναπαραγωγής και ενθάρρυνσης της ενδοσχολικής βίας• σε επίπεδο τάξης:
 συζήτηση στην τάξη για τον ορισμό & τις μορφές της ενδοσχολικής βίας και του εκφοβισμού
 συζήτηση για τις επιπτώσεις του εκφοβισμού
 ενημέρωση σχετικά με το γιατί η ενδοσχολική βία και ο εκφοβισμός δεν είναι αποδεκτά από το
σχολείο
 τρόποι & προτάσεις για πρόληψη και αντιμετώπιση από τους μαθητές: σύνταξη των κανόνων
της τάξης ενάντια στη βία
 παροχή βοήθειας από μαθητές σε άλλους, για την επίλυση των συγκρούσεων που θα
μπορούσαν να οδηγήσουν σε εκφοβισμό
 προαγωγή των συνεργατικών αλληλεπιδράσεων
 παροχή ευκαιριών για θετική έκφραση της επιθετικότητας (π.χ. μέσω των αθλημάτων)
 ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗ
 Κάθε μέλος της σχολικής κοινότητας έχει ρόλο και
ευθύνη για την αντιμετώπιση του σχολικού εκφοβισμού.
Ο βαθμός εμπλοκής κάθε μέλους, σχετίζεται τόσο με την
ιδιότητά του, όσο και με τη σοβαρότητα, τη συχνότητα
και την ένταση του περιστατικού εκφοβισμού. Άλλος
είναι ο ρόλος και η ευθύνη του διευθυντή του σχολείου,
άλλος του δασκάλου, άλλος των συμμαθητών, άλλος των
γονιών. Ωστόσο, θα πρέπει όλοι να συνεργαστούν σε ένα
πλαίσιο παράλληλων δράσεων, διότι, αφού η αιτιολογία
του εκφοβισμού είναι πολυπαραγοντική και η
αντιμετώπισή του θα πρέπει να είναι πολυεπίπεδη.
 Ενδοοικογενειακή βία
 Με τον όρο ‘ενδοοικογενειακή βία’ εννοούμε τον σωματικό,
συναισθηματικό, πνευματικό εξαναγκασμό και εκφοβισμό, την
βιαιοπραγία του ενός συζύγου προς τον άλλον, για απόκτηση
ελέγχου και εξουσίας μέσα στην οικογένεια. Η ενδοοικογενειακή
βία, όπως άλλωστε κάθε μορφή βίας, παραβιάζει την ελευθερία,
την προσωπικότητα και την αξιοπρέπεια των μελών της. Παρ’όλο
που σε καταστάσεις ενδοοικογενειακής βίας τα αρχικά θύματα
είναι οι γυναίκες-σύζυγοι, η πραγματικότητα αποδεικνύει ότι και
τα παιδιά υποφέρουν επίσης, είτε ως μάρτυρες σε σκηνές βίας, είτε
ως στόχοι-θύματα της βίας, ή και τα δύο. Ένα παιδί θεωρείται
μάρτυρας της ενδοοικογενειακής βίας όταν αυτή συμβαίνει
παρουσία του ή την παρακολουθεί από απόσταση και μπορεί να δει
ή να ακούσει τα όσα συμβαίνουν.
 Είδη ενδοοικογενειακής βίας
 Σωματική κακοποίηση: σκοπό έχει να προκαλέσει σωματικό πόνο στο παιδί, όπως
καψίματα, σπάσιμο οστών, μελανιές, πληγές, κλπ.
 Λεκτική κακοποίηση: προσβολή της αξιοπρέπειας και προσωπικότητας του παιδιού
με χρήση ανάρμοστης φρασεολογίας. Ψυχολογική κακοποίηση: πράξεις και
συμπεριφορές που βλάπτουν σοβαρά τη συναισθηματική, γνωστική και κοινωνική
ανάπτυξη του παιδιού.
 Σεξουαλική κακοποίηση: σεξουαλική πράξη και εκμετάλλευση, υπονοούμενα, χάδια,
κλπ.
 Σωματική παραμέληση: το παιδί δεν τρέφεται και δεν ντύνεται σωστά, υπάρχει
αδιαφορία από τους γονείς για την φροντίδα και την επίβλεψή του. Συναισθηματική
παραμέληση: οι γονείς δεν καλύπτουν τις συναισθηματικές ανάγκες του παιδιού για
αγάπη, τρυφερότητα και ασφάλεια. Η παιδική κακοποίηση έχει πάρα πολλές
πιθανότητες να συμβεί όταν ασκείται βία μεταξύ των γονέων. Διαπολιτιστικές
μελέτες έχουν δείξει ότι η γυναικεία κακοποίηση κυριαρχεί σε όλους τους
πολιτισμούς και συνήθως συνυπάρχει με την παιδική κακοποίηση. Επίσης
διαπράττεται και από τις μητέρες, καθώς αυτές περνούν περισσότερο χρόνο με τα
παιδιά τους.
Γιατί τα παιδιά- μάρτυρες της ενδοοικογενειακής βίας
διατρέχουν κίνδυνο ανάπτυξης ψυχοπαθολογίας;

Σε καταστάσεις ενδοοικογενειακής βίας, αυτό που συνήθως βλέπουν τα παιδιά

είναι η κακοποίηση της μητέρας τους. Τα προβλήματα των παιδιών αυξάνονται
από τη σφοδρότητα της γονεϊκής διαμάχης δημιουργώντας σοβαρά επακόλουθα
στην προσαρμογή τους και στον ψυχισμό τους. Γενικά, το να είναι ένα παιδί
μάρτυρας της κακοποίησης της μητέρας του και να λαμβάνει συχνά απειλές κατά
της δικής του σωματικής ασφάλειας, συνθλίβει τη συναισθηματική του
σταθερότητα, τραυματίζει τον ψυχισμό του και το οδηγεί στο αποκορύφωμα του
τρόμου. Ο φόβος της βίας μπορεί να διαταράξει ή και να διακόψει την
ψυχοκοινωνική ανάπτυξη του παιδιού, ενώ οι επιπτώσεις είναι εξουθενωτικές και
μακροχρόνιες. Μελέτες έχουν εξετάσει τις αντιδράσεις των παιδιών που έχουν
παρακολουθήσει την κακοποίηση της μητέρας τους μέχρι θανάτου. Ζώντας κάτω
από τη σκιά της φονικής απειλής, τα παιδιά αυτά παρουσιάζουν συμπτώματα
μετατραυματικού στρες, όπως διαταραχή ύπνου, σοβαρό άγχος, φοβίες και
ψυχαναγκαστική αναβίωση του γεγονότος στο παιχνίδι τους. Είναι γεγονός ότι η
ψυχική υγεία της μητέρας θα επηρεάσει την ψυχική υγεία των παιδιών της. Οι
κακοποιημένες μητέρες έχουν συνήθως κατάθλιψη, είναι σωματικά άρρωστες και
επιρρεπείς στις απόπειρες αυτοκτονίας. Επίσης λόγω της κατάστασής τους
αδυνατούν να ασχοληθούν με τις ανάγκες και την φροντίδα των παιδιών τους.
Σωματική και σεξουαλική κακοποίηση του παιδιού.
Επιπτώσεις.
 Στις μικρές ηλικίες (2-4 ετών) τα κακοποιημένα παιδιά δείχνουν ανασφαλή
προσκόλληση προς τη μητέρα τους, παρουσιάζουν προβλήματα στη γλωσσική,
συναισθηματική και γνωστική τους ανάπτυξη, είναι επιθετικά και
συμπεριφέρονται ανάρμοστα. Μεγαλώνοντας, εμφανίζουν περιορισμένη
ενσυναίσθηση στον πόνο και στην αγωνία των άλλων. Έχουν χαμηλή
αυτοεκτίμηση, κακή σχολική επίδοση, επαναλαμβάνουν τάξεις, αποβάλλονται
συχνότερα από το σχολείο, είναι απείθαρχα και δυσκολεύονται να
συγκεντρωθούν στο μάθημα. Στην εφηβεία διατρέχουν αυξημένο κίνδυνο για
κατάθλιψη με σκέψεις και απόπειρες αυτοκτονίας. Υπάρχει μια άποψη που
υποστηρίζει ότι το ξύλο συνετίζει τα άτακτα παιδιά και προάγει τη σωστή
συμπεριφορά τους στις απαιτήσεις της κοινωνίας. Ευτυχώς η άποψη αυτή τείνει
να εγκαταλειφθεί. Η τιμωρία και ο αυταρχισμός προάγει τη βία. Κι αν η σωματική
κακοποίηση στιγματίζει την παιδική προσωπικότητα, η άλλη μορφή κακοποίησης,
η σεξουαλική, τραυματίζει ανεπανόρθωτα τον ψυχισμό του παιδιού. Συνήθως
συμβαίνει από τον πατέρα ή άλλα κοντινά πρόσωπα της οικογένειας, χωρίς
απαραίτητα να προϋπάρχει σωματική κακοποίηση. Μελέτες υποστηρίζουν ότι η 5
σωματική κακοποίηση της μητέρας σχετίζεται με τη σεξουαλική κακοποίηση του
παιδιού. Πατέρες που έχουν κακοποιήσει σεξουαλικά τις κόρες τους δηλώνουν
πως το μόνο κίνητρο για την πράξη τους ήταν η εκδίκηση της συζύγου τους.
Η σεξουαλική κακοποίηση από τον γονέα προκαλεί
σοβαρότατες επιπτώσεις στην ψυχική υγεία του
παιδιού γιατί:
 Τραυματίζει τη σεξουαλικότητά του, καθώς δημιουργεί
λανθασμένες εντυπώσεις και υποθέσεις για τη σεξουαλική
πράξη και συμπεριφορά γενικά.
 Προδίδει την εμπιστοσύνη του για το ότι δικά του πρόσωπα
νοιάζονται για αυτό και μπορούν να το προστατέψουν από
κινδύνους.
 Το στιγματίζει γιατί τι εξοστρακίζει, το κάνει να ντρέπεται
και καταστρέφει τη θετική εικόνα του εαυτού του.
 Το αποδυναμώνει, το κάνει να φοβάται και να νιώθει
ματαίωση για την ικανότητά του να ξεφύγει ή να
σταματήσει την κακοποίησή του, ή να ζητήσει βοήθεια από
τους άλλους.
 Τα πιο χαρακτηριστικά συμπτώματα ενός σεξουαλικά κακοποιημένου
παιδιού είναι η σεξιστική συμπεριφορά και το σύνδρομο του
μετατραυματικού στρες. Το παιδί παίζει σεξιστικά με τις κούκλες του
και τα παιχνίδια του, έχει προκλητική συμπεριφορά τόσο προς τους
ενήλικες όσο και προς τους συνομηλίκους του και ακατάλληλη για
την ηλικία του σεξουαλική γνώση. Ως προς την ψυχολογική του
κατάσταση παρουσιάζει άγχος, απόσυρση, φοβίες, νυκτερινούς
εφιάλτες, παλινδρόμηση, αναβίωση του ψυχοτραυματικού
γεγονότος στο παιχνίδι, επιθετικότητα και υπερκινητικότητα. Στην
εφηβεία αναπτύσσει κατάθλιψη, απόσυρση και παραπτωματικότητα,
κάνει χρήση ουσιών, αυτοτραυματίζεται και δεν είναι λίγες οι φορές
που κακοποιημένα παιδιά αποπειρώνται ακόμη και να
αυτοκτονήσουν. Κάποια σεξουαλικά κακοποιημένα παιδιά φαίνεται
αρχικά να μην παρουσιάζουν κανένα σύμπτωμα, ίσως γιατί τα μικρά
παιδιά καταφέρνουν να καταπιέζουν τα συμπτώματά τους, ή επειδή,
λόγω της ηλικίας τους, δεν έχουν καταφέρει να επεξεργαστούν
γνωστικά αυτό που τους έχει συμβεί. Κάποια στιγμή όμως
αναμένεται να εκδηλώσουν πολύ σοβαρά συμπτώματα.
 Η βία στην παιδική λογοτεχνία και τα
παραμύθια:
 σε όλο τον κόσμο έχουμε πολλά δείγματα της Παιδικής
Λογοτεχνίας, όπου η ύπαρξη βίαιων σκηνών παντός είδους
είναι γεγονός: είτε ως φυσική τιμωρία παιδιών στο σχολείο ή
στο σπίτι («Τομ Σώγερ»), είτε ως πολεμικές σκηνές («Τα
ταξίδια του Γκιούλιβερ», «Ο Ροβινσών Κρούσος», «Ο
Τελευταίος των Μοϊκανών»), είτε ως παραδειγματική
τιμωρία του κακού. Με βάση τα παραπάνω, επομένως,
μπορούμε να καταλήξουμε στη διαπίστωση ότι η βία συνιστά
κοινό θέμα του συνόλου σχεδόν των έργων της Παιδικής
Λογοτεχνίας, ελληνικής και παγκόσμιας. Η παραδοχή αυτή
οδήγησε στην υιοθέτηση, εκ μέρους των μελετητών της
Λογοτεχνίας τριών θέσεων ως προς τον τρόπο αντιμετώπισης
του φαινομένου της βίας στην Παιδική Λογοτεχνία
 Οι τρεις θέσεις
 Η πρώτη θέση είναι εκείνη που τάσσεται σαφώς
ενάντια στα έργα εκείνα της Παιδικής
Λογοτεχνίας, που περιέχουν βία. Η βία είναι
ανεπίτρεπτη σύμφωνα με την παραπάνω θέση
στην Παιδική Λογοτεχνία, και για το λόγο αυτό,
επειδή δεν μπορούν να σταματήσουν να
κυκλοφορούν τα παλαιότερα έργα της Παιδικής
Λογοτεχνίας, θα πρέπει να δημιουργηθούν και
να προωθηθούν νέα που δεν θα περιέχουν βίαιες
σκηνές και θα υπερκαλύψουν τα παλαιά, ώστε
να μη διαβάζονται τόσο πολύ από τα παιδιά.
 Η δεύτερη θέση υποστηρίζει ότι εφόσον η βία
είναι εγγενής ποιότητα της ανθρώπινης ζωής
δεν είναι δυνατό να εξοβελισθεί από την
Παιδική Λογοτεχνία. Όμως, ταυτόχρονα το
παιδί ακροατής και αναγνώστης των κειμένων
αυτών δεν μπορεί να εμποτίζεται με βία.
 Τέλος, η τρίτη θέση υποστηρίζει ότι η βία στην Παιδική
Λογοτεχνία είναι όχι μόνο αναπόφευκτη, αλλά και
απαραίτητη, με την έννοια ότι βοηθά το παιδί να έρθει
αντιμέτωπο με τις πραγματικές συνθήκες της ζωής και να
προσπαθήσει να τις δεχθεί και να τις διαχειρισθεί. Δεν παύει,
όμως, όπως είπαμε να είναι σε μια ηλικία, όπου το καλό και
το κακό αποτυπώνονται πολύ εύκολα στην ψυχή του. Γι
αυτό, οι περιγραφές δεν θα πρέπει να είναι πολύ αναλυτικές,
ούτε άκρως ρεαλιστικές. Επίσης, θα πρέπει να τονίζονται,
ταυτόχρονα με την αναφορά στο βίαιο γεγονός και οι
άσχημες συνέπειές της.
 Η χρήση της βίας στο παραμύθι είναι ένα φαινόμενο υπαρκτό και αμφιλεγόμενο
αφού δεν είναι λίγοι εκείνοι που τάσσονται τόσο υπέρ όσο και κατά της ύπαρξης
της στο παραμυθικό πλαίσιο. Από τη μια μεριά είναι εκείνοι που θεωρούν ότι το
παιδί και μάλιστα αυτό της προσχολικής και πρώιμης σχολικής ηλικίας θα πρέπει
να προστατεύεται από την επαφή με κάθε μορφής βίας είτε αυτή είναι στην
τηλεόραση, είτε στον υπολογιστή, είτε στο βιβλίο. Πολύ περισσότερο δε στο βιβλίο
το οποίο θεωρείται πιο "αθώα" ενασχόληση και παραπέμπει σε "ψυχαγωγία"
περισσότερο παρά σε "διασκέδαση", άρα θα πρέπει να περιλαμβάνει μόνο ό,τι
οδηγεί στην αγωγή της ψυχής και τίποτε περισσότερο. Υπάρχει όμως και η άλλη
μερίδα μελετητών, επιστημόνων ,παιδαγωγών κλπ. που θεωρεί ότι η βία στο
παραμύθι συμβάλλει στην καλύτερη και ασφαλέστερη κοινωνική μόρφωση του
παιδιού. Ο λόγος γι αυτό, είναι ότι το παιδί δε μεγαλώνει προστατευμένο σε ένα
προσεκτικά διαμορφωμένο κοινωνικό περιβάλλον ,αλλά έρχεται από νωρίς σε
επαφή με το σύνολο των φαινομένων της κοινωνικής ζωής άρα και με τη βία την
οποία συναντά κάθε στιγμή της ζωής του. Έτσι, θα έχει αποκτήσει μια προοπτική
και για τις δυσκολίες της ζωής (Δασκαλάκη & Βούλγαρη 2010) άσχετα αν δεν
μπορεί ακόμα να τις κατανοήσει σε όλες της τις διαστάσεις
7 στρατηγικές για το τέλος της βίας ενάντια στα παιδιά

 Εφαρμογή: Εφαρμογή και ενδυνάμωση νομικού πλαισίου που σχετίζεται με την αλλαγή των
κοινωνικών συνθηκών (π.χ. απαγόρευση πρόσβασης των νέων σε αλκοόλ και όπλα)
  Κανόνες: Αλλαγή αξιών και κανόνων που ανέχεται η κοινωνία στο σύνολο της (π.χ. αλλαγή της
νοοτροπίας που ανέχεται ή παραβλέπει τη σεξουαλική κακοποίηση των κοριτσιών ή την
επιθετική συμπεριφορά ανάμεσα στα αγόρια)
 Ασφαλές περιβάλλον: Εντοπισμός των περιοχών που εκφράζεται περισσότερο η βία (στέκια) και
αντιμετώπιση των προβλημάτων των περιοχών αυτών με συγκεκριμένες πολιτικές και άλλες
παρεμβάσεις. (π.χ. στην Αθήνα, μία τέτοια περιοχή επί σειρά δεκαετιών είναι τα Εξάρχεια, ενώ η
βία έχει μεταφερθεί και στις περιοχές κάτω από την Ομόνοια).
 Γονική στήριξη: Βοήθεια και στήριξη, ψυχική και εκπαιδευτική σε νέους γονείς που
δυσκολεύονται στην ανατροφή του παιδιού τους.
 εισόδημα: Εισοδηματική και οικονομική ενίσχυση.
 Ανταπόκριση: Ανταπόκριση στις ανάγκες των παιδιών με την πρόβλεψη προσφερόμενων
υπηρεσιών (π.χ. διασφάλιση ότι τα παιδιά που υποβάλλονται στη βία μπορούν να έχουν
αποτελεσματική άμεση βοήθεια, με ψυχολογική στήριξη και επίβλεψη)
 Εκπαίδευση: Διασφάλιση της εκπαίδευσης και της ενδυνάμωσης δεξιοτήτων. (π.χ. υποχρεωτική
φοίτηση όλων των παιδιών στην πρωτοβάθμια και δευτεροβάθμια εκπαίδευση και ένταξη
μαθημάτων ενδυνάμωσης δεξιοτήτων).
 Προστασία των παιδιών από κάθε είδους κακοποίηση

 Η σεξουαλική κακοποίηση και εκμετάλλευση παιδιών είναι

αναμφισβήτητα μια από τις ειδεχθέστερες
εγκληματικές συμπεριφορές και προκαλεί έντονα
συναισθήματα ντροπής και οργής στην κοινή γνώμη. Με
αφορμή πρόσφατη δημοσίευση περιστατικού σεξουαλικής
κακοποίησης ανηλίκων, ο Οργανισμός HFC “Hope for
Children” UNCRC Policy Center θέλει να εκφράσει για
άλλη μια φορά τη λύπη του και να τονίσει την άμεση
ανάγκη εφαρμογής μέτρων και πρακτικών που να
προλαβαίνουν παρόμοια περιστατικά και να προωθούν την
ενημέρωση ενηλίκων και ανηλίκων στα θέματα
σεξουαλικής κακοποίησης.
 Το γεγονός ότι η σεξουαλική κακοποίηση και εκμετάλλευση έχει ως στόχο τα παιδιά – τα οποία θα έπρεπε να
τυγχάνουν προστασίας και φροντίδας από το περιβάλλον τους – καθιστά όλους εμάς τους ενήλικες υπεύθυνους
για την προώθηση της πρόληψης της βίας, την προστασία των παιδιών, τη δίωξη (prosecution) των δραστών
και τη συμμετοχή (participation) των παιδιών στα θέματα που τα αφορούν. Τόσο μέσα από το οικογενειακό
περιβάλλον, όσο και μέσα από το σχολείο, με την κατάλληλη εκπαίδευση το παιδί μπορεί να μάθει να
αυτοπροστατεύεται. Ένας τρόπος είναι να τονίσουμε στο παιδί ότι υπάρχουν συγκεκριμένα σημεία στο σώμα του
(κυρίως αυτά που καλύπτονται από τα εσώρουχα) στα οποία δεν επιτρέπεται να αγγίζουν οι άλλοι, αλλά και
αντίστοιχα το παιδί δεν επιτρέπεται να αγγίζει με παρόμοιο τρόπο στο σώμα κάποιου άλλου. Επιπλέον, αν το
παιδί εξαιτίας μιας κατάστασης βιώνει αρνητικά συναισθήματα όπως ντροπή, φόβο, ανασφάλεια, λύπη αυτό
είναι ένδειξη ύπαρξης κακής συμπεριφοράς και πρέπει να προσπαθήσει να απομακρυνθεί. Ακόμη, οφείλουμε να
εκπαιδεύσουμε τα παιδιά ώστε να μπορούν να διαχωρίσουν το καλό από το κακό μυστικό αφού συχνά η νοσηρή
σχέση θύτη και θύματος χαρακτηρίζεται κυρίως από μυστικότητα. Το παιδί πρέπει να μάθει ότι μπορεί να
απευθυνθεί στο γονιό ή στο δάσκαλό του σε περίπτωση που υφίσταται κακομεταχείριση. Αυτό επιτυγχάνεται αν
το παιδί έχει ενθαρρυνθεί στο να συζητά άφοβα τα προβλήματά του με ένα έμπιστο ενήλικα ο οποίος θα το
υποστηρίξει. Όπως ανέφερε πρόσφατα και ο πρεσβευτής του Οργανισμού HFC “Hope for Children” κ.
Γιώργος Θεοφάνους: «Θα ήθελα να ενθαρρύνω όλους τους πολίτες που γνωρίζουν τέτοια περιστατικά να τα
καταγγέλλουν άμεσα αλλά και να συμβάλουν στην ενδυνάμωση της οικογένειας η οποία – εφόσον λειτουργεί
σωστά - μπορεί να ανταποκριθεί στις σωματικές, συναισθηματικές και αναπτυξιακές ανάγκες όλων των
παιδιών».
 Κλείνοντας, πέραν από το τι μπορεί να προσφέρει η οικογένεια και το σχολείο στο
παιδί, πρέπει να δούμε τι επιβάλλεται να γίνει με πρωτοβουλία και ευθύνη του
κράτους σε εθνικό επίπεδο. Η Συνθήκη Lanzarote (2007) είναι η σύμβαση του
Συμβουλίου της Ευρώπης για την προστασία των παιδιών κατά της σεξουαλικής
κακοποίησης και εκμετάλλευσης. Η Κύπρος, ως κράτος-μέλος της ΕΕ, έχει
υπογράψει την πιο πάνω σύμβαση από το 2007, όμως δεν έχει προβεί ακόμη στην
επικύρωσή της. Η επικύρωση της Συνθήκης δεσμεύει επίσημα το κράτος στην
εφαρμογή του περιεχομένου της σύμβασης μέσω της αντίστοιχης νομοθεσίας. Με
τις ανησυχητικές διαστάσεις που έχει λάβει το φαινόμενο της
σεξουαλικής βίας κατά των παιδιών, προβάλλει επιτακτική η ανάγκη επικύρωσης
της σχετικής σύμβασης. Τα πιο πάνω εμπερικλείονται και στους κύριους στόχους
της εκστρατείας του Συμβουλίου της Ευρώπης «Ένα στα Πέντε» κατά της
σεξουαλικής κακοποίησης των παιδιών. Ο Οργανισμός HFC “Hope for Children”
UNCRC Policy Center ως επίσημος συνεργάτης του Συμβουλίου της Ευρώπης
έχει αρχίσει την υλοποίηση αυτής της εκστρατείας και στην Κύπρο στοχεύοντας
μεταξύ άλλων και στην επικύρωση και εφαρμογή της πιο πάνω Συνθήκης.
Σύμφωνα με τον Διευθυντή του οργανισμού κ. Joseph Varughese: «Ως
οργανισμός, επιδιώκουμε τη πρόληψη της σεξουαλικής κακοποίησης των παιδιών
και δεσμευόμαστε να συνεργαστούμε με τα αρμόδια υπουργεία και υπηρεσίες για να
πετύχουμε τον στόχο αυτό. Εκτός αυτού, οι πόρτες μας είναι πάντα ανοιχτές σε
θύματα τέτοιων εγκλημάτων για να τους παρέχουμε τη στήριξη που χρειάζονται.»
 Η εργασία έγινε από την μαθήτρια του Α1, Βερζαμάνη
Φιλίππα
 ΠΗΓΕΣ:
 Π.Ο.Υ
 https://www.psychologos-peiraias.gr/image.ashx?i=91
9087.pdf&fn=5.pdf
 https://www.alfavita.gr/ekpaideysi/302626_sholikos-ek
fobismos-ti-einai-kai-pos-na-ton-antimetopisete
 https://www.paidiatros.com/prolipsi/oikogeneia/abuse