Komunikasyon at Pananaliksik sa Kulturang Pilipino
Teoryang Aramaic ang Unang Wika-
(Modyul 3&4)
Teorya ng Wika
1. Teoryang bow-wow- naglalahad ito na ang
wika ay nagmula sa panggagaya sa tunog ng
mula sa kalikasan. Ang pagkontra sa
paniwalang ito ay bunga ng kaibahan ng
pananaw ng mga nakakarinig sa tunog.
Hal.
Ihip ng hangin
dagundong ng kulog
2. Teoryang Dingdong- sa teoryang ito,
sinasabing ang lahat ng bagay sa kapaligiran ay
may sarilig tunog na kumakatawan dito.
Halimbawa
Klang-klang ng kampana
Tsug-tsug ng tren
Langitngit ng pinto
Tik-tak ng orasan
3. Teoryang Pooh-Pooh- sinasabing sa teoryang
ito na dahil ang tao ay may taglay na damdamin
at kapag nasapol ang damdaming ito,
nakapagbubulalas siya ng mga salita kaakibat
ng nararamdamang tuwa, lungkot, takot,
pagkabigla, pagkamangha, sakit at iba pang uri
ng damdamin.
Halimbawa
Wow! (kapag nasisiyaha o natutuwa)
Naku po! (kapag natatakot)
Aray! (kapag nasasaktan)
Naks! (kapag humahanga)
4. Teoryang Yo-He-Ho- ang teoryang ito ay
nagsasaad na ang tao ay bumabanggit ng mga
salita kapag siya’y gumagamit ng pisikal na
lakas. May mga salita, tunog o ekspresyon na
nasasambit ang tao kapag nagbubuhat ng
mabibigat na bagay sa pag-eehersisyo, sa
pagluluwal ng sanggol, sa mga kompetisyong
pampalakasan.
5. Teoryang Ta-Ta- ang ta-ta ay paalam o
“goodbye” sa Pranses na binibigkas ng dila nang
pababa-pataas katulad ng pagkampay ng
kamay, ang teoryang ito ay nagsasabing ang
kumpas o galaw ng kamay ng tao ay kanayang
ginagawa upang magpaalam.
6. Teoryang Ta-Ra-Ra-Boom-De-Ay- ang
teoryang ito naman ay tumutukoy sa pagkilos,
pagsigaw, pagbulong ng mga sinaunang tao
bilang mga participant/ gumaganap sa mga
festival, selebrasyon, ritwal o okasyon tulad ng
pakikipagdigma, pagtatanim, pag-ani,
pangingisda, pagpapakasal, paghahandog o
pag-aalay ay lumikha ng mga tunog at pag-usal
ng mga salita na sa kalaunay binibigyan ng
kahulugan ng mga tao.
7. Teorya hinggil sa kalituhan sa Wika (hango
sa kwento ng Tore ni Babel)- sinasabing iisa
lamang ang wika noon. Ang mga tao ay
naglakbay sa Silangan at nakarating sa Sinai na
isnag kapatagan at doon nanirahan.
Napagpasyahan nila na gumawa ng isang tore
na abot hanggang langit upang sila’y maging
bantog at hindi maghiwa-hiwalay. Ngunit
bumaba ng DIYOS upang tingnan ang lungsod
at ang toreng ginawa ng tao na gusting lagpasan
pa ang kapangyarihan niya at dahil sila’y
nakapagsimulang gumawa ng tore, ang
anumang kanilang balangkasin ay magagawa
nilang muli, ginulo ang kanilang wika hanggang
sa hindi sila magkaintindihan at sila’y
nangagsikalat sa buong daigdig at hindi na
naipagpatuloy ang pagtatayo ng lungsod. Ang
Babel ay nangangahulugang kalituhan.
8.
pinaniniwalaang Aramaic ang unang wikang
ginamit sa daigdig. Ginamit ito ng mga Aramean
ang mga sinaunang taong naninirahan sa
Mesopotanmia at Syria. Ang Aramaic ay galling
sa angkan ng Afro-Asiatic sa Timog Africa at
hilagang kanluran ng Asya kasama sa pangkat
ng Semitic, tinatayang siyang lenggwaheng
ginamit ng Panginoong Hesukristo at ng
kanyang mga disipulo. Sinasabing sa wikang ito
nasulat ang unang Bibliya.
KASAYSAYAN NG WIKANG PAMBANSA
Bago dumating ang mga Kastila
-may pangkat na ng mga mandarayuhan na
dumako sa bansa bago pa ang pormal na
pananakop ng mga Kastila noong 1565 una na
dito ang:
1. Negrito- dumako sa mga kagubatana t
kabundukan ng Luzon at nakarating dito gamit
ang tulay na lupa.
2.Indones- naipakalat ang dalang wika gamit sa
tulong ng mga alamat, epiko at mga kuwentong
bayan.
3.Malay- nakarating sa Pilipinas bitbit ang
kanilang sistema ng pamamahala (balangay
bilang sasakyang pandagat) , wika at sistema ng
pagsulat (alibata).
4.Malayo-Polinesyo- kinabibilanagn ng mga
wikang indonesian (Tagalog, Visayan, Ilocano,
Pampango, Samar-Leyte, Bicol at iba pa).
Kapuwa ay buhat sa pinakaangkan na
Austronesyo. Ang Malayo-Polinesyo ay
sumusunod sa laki sa wikang sakop ng angkang
Indo-European (pinakamalaki) na kinabibilangan
ng Espanyol at Ingles.
5. Instik, Bumbay, Arabe at Persiyano-
inutangan ng mga Pilipino ng mga talasalitaang
gamit at inampon na rin sa kasalukuyan sa
kultura ng bansa.
Sa Panahon ng Kastila
- ang pormal na pananakop ng mga Kastila ay
inihudyat ng pagpasok ni Miguel Lopez de
Legazpi sa Pilipinas. Ang pagtuklas sa mga
pampalasa (spices) na sa mayamang kalikasan
ng bansa matatagpuan ay naging layon ng
nagdaong ng kanilang ekspedisyon sa bansa.
Sa Panahon ng Rebolusyong Pilipino
- noong panahon ng himagsaikan (1896), ang
naging wiakng opisyal ng katipunan ay Tagalog
batay sa ipinahayag ng Saligang-Batas ng Biak-
na-Bato. Iyon ang wika at naging midyum sa
mga pahatid-sulat at dokumento ng kilusan.
Sa Panahon ng Amerikano
-sa panahon ng mga Amerikano nang maudlot
ang pagkakaroon ng bansa ng wikang sarili. Dila
ang sinakop ng mga Amerikano sa
kapangyarihan ng Philippine Commission Batas
Blg.74, na nagutos na gamitin ang Ingles bilang
wikang panturo sa mga paaralan sa buong
kapuluan.
Sa Panahon ng Malasariling Pamahalaan
-ang mga delegado sa kumbensyong
Konstitusyunal noong 1934 nagkaroon ng
argumento patungkol sa wika.
Ayon sa Saligang Batas ng 1935, Artikulo XIV
(14), Seksyon 3. “Ang Pambansang Asemblea
ay gagawa ng mga hakbang tungo sa paglinang
at pagpapatibay ng isang panlahat na Wikang
Pambansa na nasasalig sa isa sa mga wikang
katutubo. Hangga’t walang ibang itinatadhana
ang batas, ang Ingles at Kastila ay
magpapatuloy na mga wikang opisyal”. Nabuo
ang Pamahalaang Komonwelt na nakasandal sa
Konstitusyon ng 1935. ang probisyong pangwika
sa Saligang Batas ang nagbunsod sa
administrasyong Quezon noong Nob.13,1936,
ang Batas Komonwelt Blg.184 na naglalayong
bumuo ng samahang pangwikang tutupad sa
hinihingi ng konstitusyon. Isinilang ng ang Surian
ng Wikang Pambansa (SWP).
Sa Panahon ng Hapon
- pagsiklab ng Ikalawang Digmaang Pandaigdig
na nagbunsod sa pananakop ng mga Hapones
sa Pilipinas, naging malaya ang paggamit ng
Tagalog. Sa bisa ng Order Militar Blg.13 na
ibinaba noong Hulyo 19,1942, ginawang opisyal
na mga wika ng Pilipinas ang wikang Hapon at
Tagalog.
Sa Panahon ng Pagsasarili
- nagbalik ang mga Amerikano, nagpatuloy ang
mga hakbangin sa pagpapaunlad ng wikang
pambansa sa paglipas ng panahon. Ayon sa
Batas ng Komonwelt Blg.570(Hulyo 4, 1946),
pinagtibay na ang wikang pambansa na
tatawaging Wikang Pambansang Pilipino ay
maging isa nang wikang opisyal ng Pilipinas.
Sa Panahong matapos ang Mapayapang
Rebolusyon Hanggang sa Kasalukuyan
- nang matunton ng panahon ang taong 1987,
tuwirang binaggit sa konstitusyon, Artikulo XIV,
Seksyon 6 na ang wikang pambansa ay Filipino.
Ayon sa Saligang Batas ng 1987, Artikulo XIV,
Seksyon 6, “Ang Wikang Pambansa ng Pilipinas
ay Filipino. Samantalang nililinang, ito ay dapat
payabungin at pagyamanin pa salig sa umiiral
na mga wika ng Pilipinas at sa iba pang mga
wika. Alinsunod sa mga tadhana ng batas at
sang-ayon sa nararapat na maaaring ipasya ng
Kongreso, dapat magsagawa ng mga hakbangin
ang Pamahalaan upang ibunsod at puspusang
itaguyod ang paggamit ng Filipino bilang
midyum ng opisyal na komunikasyon sa bilang
wika ng pagtuturo ng sistemang pang-
edukasyon.
Ayon nga kay Henry Gleason, 1988, “ ang wika
ay isang sistematikong balangkas ng mga
sinasalitang tunog na pinili at isinaayos sa
paraang arbitraryo upang magamit ng mga
taong kabilang sa isang pangkat.”
Wika
-instrumento ng komunikasyon na
binubuo ng mga tunog simbolo at mga tuntunin.
- binubuo ng tunog at sagisag na
ginagamit ng mga tao sa
pakikipagkomunikasyon upang magkaunawaan.
Wikang Pambansa
- wikang pinagtibay ng pambansang
pamahalaan at ginagamit sa pamamahala at
pakikipag-ugnayan sa mamamayan.
Saligang Batas 1987, Artikulo XIV Seksyon 6.
“Ang wikang Pambansa ay Filipino.
Samantalang nililinang, ito’y dapat pagyabungin
at pagyamanin pa salig sa umiiral na mga wika
ng Pilipinas at iba pang mga wika.
Ayon kay Virgilio Almario (Punong
Komisyoner , KWF) sa kanyang sanaysay na
“Hindi patay ang Tagalog”
…Hindi naman natin kailangan magtila-Balagtas
o Lope K. Santos sa ating pagsasalita. Hindi na
iyon wika ngayon kahit ng mga taal na Tagalog.
Umunlad na ang ating kamulatan at dila kayat
kinakailangang baguhin kahit ang ating abakada
at balarila. Ngunit sa pagtawag na “Filipino” sa
ating wika, hindi nangangahulugang pinatay na
natin ang Tagalog. Sa paggamit ng titser, hindi
natin binubura ang guro. Pinayayaman lamang
natin ang ating bokabularyo at binibigyan ang
ating dila ng pagpipilian sang-ayon sa ating
pangangailangan.
Resolusyon blg. 96-1(2013) na ipinalabas ng
KWF sa paglalarawan sa Filipino.
Ang FILIPINO ay ang katutubong wika
na ginagamit sa buong Filipinas bilang wika ng
Komunikasyon sa isa’t isa ng mga pangkating
katutubo. Katulad ng alinmang wikang buhay,
ang Filipino ay dumadanas ng paglinang at
pagpapayaman sa pamamagitan ng mga
panghihiram sa mga katutubong wika ng
Filipinas at mga di-katutubong wika at sa
pamamagitan ng mga pagbabago sa nagiging
gamit ng Filipino sa iba’t ibang sitwasyon at
pangyayari, pasalita man o pasulat na pahayag,
ng iba’t ibang pangkating panlipunan at
pampolitika, sa loob at labas ng kapuluan, at sa
iba’t ibang paksain at disiplinang akademiko
(KWF, Resolusyon 96-1, 2013).
Pagpapakilala ng salitang Filipino
Filipino- ang pambansang wika
- ang kursong (subject) pinag-aralan mo
-ang iyong lahi sa kontekstong Ingles
Pilipino- ang iyong lahi sa kontekstong Filipino.
Wikang Panturo
- wikang ginagamait sa pormal na
edukasyon upang matamo ng mataas na antas
ng edukasyon.
Wikang Opisyal
-prinsipal na wikang ginagamit sa
edukasyon, sa pamahalaan, sa politika, sa
komersyo at industriya.
Billingwalismo
- magkahiwalay na paggamit ng Filipino
at Ingles bilang midyum nag pagtuturo.
Nagtatakda na Ingles ang gagamitin bilang
wikang panturo sa asignaturang Agham at
Matematika at wikang Filipino sa lahat ng iba
pang asignatura sa mababa at mataas na
paaralan. Ang Edukasyong Bilingguwal ay
nangangahulugan ng magkahiwalay na
paggamit ng Filipino at Ingles bilang mga
midyum ng pagtuturo sa mga tiyak na
asignatura. Dapat masunod ang magkahiwalay
na paggamit ng Filipino at Ingles sa pagtuturo.
Dapat na matamo ang kahusayan sa pagbasa
sa mga wikang panrehiyon, sa Filipino at Ingles
nang yugto-yugto. Sa mga lugar na hindi
sinasalita ang Tagalog, maaaring iturong
pasalita ang Filipino.
Kautusang Pangkagawaran Blg. 25 (Hulyo
10, 1974)
-itinakda ang mga panunutunan sa
pagpapatupad ng Patakarang Edukasyong
Bilinggwal sa mga paaralan na nagsimula sa
taong panuruan 1974-75. Ang patakarang ito ay
nag-uutos ng magkahiwalay na paggamit ng
Filipino at Ingles bilang midyum na pagturo ng
mga tiyak na asignatura.
Kautusang Pangkagawaran Blg. 52 (1987)
-isinaad ang pagbabago sa Patakarang
Edukasyong Bilinggwal nang ganito.. “Ang
patakarang Bilinggwal ay naglalayong
makapagtamo ng kahusayan sa Filipino at
Ingles sa antas ng pambansa, sa pamamagitan
ng pagtuturo ng dalawang wikang ito bilang
midyum ng pagtuturo sa lahat ng antas.
Kautusang Pangkagawaran blg.74,S.2009
Institusyonalisasyon ng Mother Tongue-Based
Multilingguwal na Edukasyon (MTB_MLE).
Multilingguwalismo
-paggamit ng maraming wika ng isang
indibidwal
-ipinahayag ng (UNESCO, 2003) ang
kanilang paninindigan panig sa
multilinggwalismo. Nakabatay sa inihanda nilang
mga simulain sa papel na Education in a
Multilingual World.
1. Napauunlad ng pagtuturo gamit ang unang
wika ang kalidad ng edukasyon na nakabatay sa
kaalaman at karanasan ng mag-aaral at guro
2. Ang bilinggwal at multilinggwal na edukasyon
sa lahat ng antas ay nakatutulong sa
pagtaguyod ng pagkapantay-pantay sa lipunan
at kasarian. Ito rin ay susi sa pagkakabuklod ng
magkakaibang lipunan na may magkakaibang
wika.
3. Ang wika ay napakahalagang elemento sa
inter-kultural na edukasyon. Sa pamamagitan
nito, makahihikayat ng unawain sa pagitan ng
magkakaibang lahi at makasisiguro na ang mga
karapatan ay iginagalang.
Heterogenous
iba-iba ang gamit ng wika o binubuo ng
iba’t ibang barayti ng wika.
Ang pagigig heterogenous ng wika ay
bunga ng nalilikhang ugnayan ng tao sa iba.
Nabubuo ang variety o pagkakaroon ng iba’t
ibang wika. bunga ito ng pagiging sosyal na
penomena ng wika ayon sa paglalarawan ni
Saussure na tinatawag na “langue” (sistema ng
wika).
Lingguwistikong Komunidad
-tawag sa isang grupo ng taong
gumagamit ng isang varayti ng wika.
isinasaalang alang ang tungkol sa idyolek,
sosyolek at dayalek ng pangkat ng tao sa isang
komunidad.
-nakasandig ito sa sosyolinggwistikong
pagtanaw na ang wika ay sosyal na penomena.
Ang kabuuan ng estruktura ng wika ay
nagbibigyang-saysay kapag ginagamit para sa
ugnayan ng mga taong kabilang sa lipunan.
Salig pa rin ito sa klasipikasyon ni Saussure na
tinatawag na “parole at langue”. Ang parole ay
ang mismong sinasabi (sinusulat) na partikular
sa bawat isang kabahagi ng komunidad
(lipunan). Kaya, sinasabing pang-indibidwal ito.
Unang wika
- wikang kinagisnan o wika ng unang
natutuhan.
Pangalawang wika
-wikang natutuhan kasunod ng unang
wika.

Register
-estilo sa pananalita, batay sa gamit
-kabilang sa mga varayti ng wika katulad
ng (idyolek, dayalek at sosyolek)
-tinitingnan ang rehistro ng wika ayon sa
moda o ang paraan ng paggamit ng wika. ito ay
maaring pasulat o pasalita. Dagdag pa ang pag-
unawa.
Hal.
banghay aralin,kurikulum, modyul- GURO

Homogenous
isa lang ang gamit ng wika o wikang
puro
-ito ay mailalarawang pagkakaroon ng
isang estruktura o paraan ng pagkakabuo ng
wika. sa Pilipinas na multilinggwal ang
konteksto, ang pagkilala sa homogenous na
wika ay makikita sa mga espisikong katangiang
pekulyar sa bawat isang wika.
Ayon kay (Fortunato, 1991), kailangang
dumaan muna sa estandardisayon o pagiging
magkakaanyo o umiporme ng isang wika para
sa higit na malawakang pagtanggap at paggamit
nito.