PHÁP LUẬT QUẢN LÝ THUẾ TRONG NỀN KINH TẾ SỐ

Nguyễn Thị Hoàng Oanh1

Tóm tắt

Với bối cảnh dịch bệnh Covid 2019 lần thứ tư và đang diễn ra phức tạp trên phạm vi cả
nước, đặc biệt tại các tỉnh phía Nam dịch bệnh diễn ra rất nghiêm trọng, buộc các doanh
nghiệp phải thay đổi phương thức kinh doanh, cung cấp hàng hoá, dịch vụ và thực hiện
các giao dịch thông qua hệ thống điện tử, xuất hiện những cụm từ hợp đồng điện tử, tiền
điện tử. Cuộc Cách mạng Công nghiệp 4.0 cùng với công cuộc chuyển đổi số trong tài
chính – tiền tệ diễn ra mạnh mẽ ở mọi lĩnh vực và các ngành kinh tế. Tuy nhiên, việc
quản lý thuế và thu thuế trong nền kinh tế số hiện nay là thách thức đối với cơ quan quản
lý thuế và Nhà nước. Đối với các mô hình kinh doanh trong nền kinh tế số, việc quản lý
được các đối tượng nộp thuế là rất khó khăn do đối tượng không có sự hiện diện vật chất
tại nơi thực hiện hợp đồng kinh doanh hoặc nơi tạo ra giá trị của hoạt động kinh doanh,
cụ thể không có cửa hàng - cửa hiệu truyền thống, đặc biệt là những chủ thể kinh doanh
cư trú ở ngoài lãnh thổ Việt Nam trong các giao dịch thương mại điện tử xuyên biên giới
như trường hợpm máy chủ đặt ở nước ngoài. Bên cạnh đó, việc kiểm soát và yêu cầu
người nộp thuế thực hiện nghĩa vụ thuế cũng gặp rất nhiều khó khăn do phương thức
thanh toán trong nền kinh tế số chủ yếu qua ngân hàng hoặc qua các ví điện tử hoặc qua
trung gian. Với mong muốn phát triển nền kinh tế số hợp pháp, tránh thất thu thuế, Nhà
nước cần xây dựng kịp thời môi trường pháp lý phù hợp với nền kinh tế số và giao dịch
điện tử. Bài nghiên cứu khoa học này tác giả tập trung nêu lên những khó khăn, thách
thức khi thu thuế và quản lý thuế trong nền kinh tế số từ đó tập trung nghiên cứu hành
lang pháp lý của Việt Nam như Luật Quản lý thuế, và một số văn bản pháp lý về chữ ký
số, chữ ký điện tử và Luật Giao dịch điện tử, đặc biệt là học hỏi nước ngoài để hoàn
thiện pháp luật quản lý thuế hiện hành.
Từ khoá: quản lý thuế, kinh tế số, ví điện tử, hợp đồng điện tử.

1
Khoa Luật, Đại học Mở Thành phố Hồ Chí Minh