Professional Documents
Culture Documents
SALOM Combine Maths Pactical Question
SALOM Combine Maths Pactical Question
ixhqla; .Ks;h
mqyqKqùfï m%Yakdj,sh
ms<s;=re iu`.
^2017 kj úIh ks¾foaYhg wkqj ilia lrk ,o&
.Ks; fomd¾;fïka;=j
úoHd yd ;dlaIK mSGh
cd;sl wOHdmk wdh;kh
YS% ,xldj
www.nie.lk
i
ixhqla; .Ks;h
mqyqKqùfï m%Yakdj,sh ^ms<s;=re iu`.&
.Ks; fomd¾;fïka;=j
úoHd yd ;dlaIK mSGh
cd;sl wOHdmk wdh;kh
uqøKh (
uqøKd,h
cd;sl wOHdmk wdh;kh
uyr.u
ii
wOHlaI ckrd,a;=ñhf.a mKsúvh
.Ks; wOHdmkh ixj¾Okh lsÍu i|yd cd;sl wOHdmk wdh;kfha .Ks; fomd¾;fïka;=j
úiska ldf,daÑ; j úúO l%shd ud¾. wkq.ukh lrñka isà' zzmqyK
q qùfï m%Yk
a dj,sh - ms<s;=re
iu`.ZZ kñka rÑ; fmd; tys tla m%;sM,hls'
fuu fmd; mÍYS,kfhka .Ks; úIhfha we.hSï l%shdj,sh id¾:l lr .kakd fuka
.=rejrekaf.ka o" isiqkaf.ka o b,a,d isáñ'
zzmqyqKqùfï m%Yakdj,sh - ms<s;=re iu`.ZZ Tn w;g m;a lsÍu i|yd wkq.%yh ±la jQ AusAid
jHdmD;s hg;a" fuu ld¾hh id¾:l lr .ekS ug Ydia ;%S h odhl;ajh iemhQ .Ks;
fomd¾;fïka;=fõ ld¾h uKav,hg yd ndysr úoaj;=ka ish¨ fokdg;a uf.a m%Kduh ysñ
fõ'
iii
wOHlaI;=udf.a mKsúvh
wOHhk fmdÿ iy;sl m;% ^Wiia fm<& úIhOdrdjka w;r .Ks;h úIhOdrdj i|yd iqúfYaIs
ia:dkhla ysñj we;' wOHhk fmdÿ iy;sl m;% ^idudkH fm<& úNd.fhka Wiia f,i
iu;ajk isiqka úfYaIfhka .Ks; úIh Odrdjg m%sh lrhs' rglg iy f,dalhg Tìk
kfjda;amdol rdYshla ìys lsÍug odhl jQ úfYaI{hska ìys lr we;af;a Wiia fm< .Ks;
úIhOdrdj ye±rE isiqka nj w;S;h uekúka idlaIs lrhs'
wOHhk fmdÿ iy;sl m;% ^Wiia fm<& .Ks; úIhhka i|yd úIhud,dj ilia lr we;af;a
úoHd;aul f,dalhg" ;dlaIK f,dalhg iy jevf,dalhg w;HjYH úoaj;=ka ìys lr §fï
mru fÉ;kdj we;sjhs'
j¾I 2017 isg Wiia fm< ixhqla; .Ks; úIh iy Wiia fm< .Ks; úIh i|yd ixfYdaê;
kj úIhud,djla l%shd;aul fõ' fuu úIhud,dj bf.k .kakd YsIH YsIHhdjkaf.a
bf.kqu myiqj i|yd mqyqKq m%Yak iy W;a;r we;=<;a fmd;la cd;sl wOHdmk wdh;kfha
.Ks; fomd¾;fïka;j = úiska ilia lr we;' fuu fmdf;a we;=<;a m%Yak isiqkaf.a ixl,am
idOk uÜgu uek ne,sug;a bÈßfha § mj;ajk wOHhk fmdÿ iy;sl m;% ^Wiia fm<&
úNd.h i|yd fmr iQodkug;a iqÿiq jk mßÈ ilia lr we;' m%Yakhg wod< W;a;r imhd
§fuka n,dfmdfrd;a;= jkafka YsIH YsIHhdjka m%Yakhla i|yd W;a;rh ,nd§fï § wkq.ukh
l< hq;= mshjr iy l%ufõo ms<sn| j w;a±lSula ,ndÈu hs' tu`.ska W;a;rh fm<.eiaúh hq;=
wdldrh ms<sn| j isiqkag ;u yelshd" l=i,;d iy oekqu jeä ÈhqKq lr .ekSug yelsfõ'
fuu m%Yak iy W;a;r ilia lsÍug úfYaI{;djhla we;s úYajúµd, lÓldpd¾hjreka
.=rejreka iy úIhud,d úfYaI{hskaf.a iïm;a odhl;ajh ,nd § we;' ;jo fuu m%Yak
ilia lsÍfï § tla tla úIh wka;¾.;hka i|yd úúO udk Tiafia YsIH YsIHhdjkaf.a
wjOdkh fhduq lsÍug;a" isiqkaf.a ±kqu mq`M,a lr .ekSug;a wjia:dj ,nd §ug yd u.
fmkaùug wjOdkh fhduq lr we;' .=rejrekaf.a Wmfoia iy u. fmkaùu hgf;a fuka u
iajhxj bf.kqu i|yd;a WÑ; f,i fuu fmd; ilia lr we;'
fujeks jákd fmd;la ks¾udKh lsÍug wjYH Wmfoia iy u. fmkaùu ,ndÿka cd;sl
wOHdmk wdh;kfha wOHlaI ckrd,a;=ñhg iy iïm;a odhl;ajh ±la jQ ieug;a ia;=;shs'
fuu fmd; Ndú; lr tu`.ska ,nk w;a±lSï ;=<ska kej; uqøKhl § Ndú;hg iqÿiq
Okd;aul woyia wm fj; ,nd fok f,i f.!jrfhka b,a,d isáñ'
iv
úIhud,d lñgqj
iïm;a odhl;ajh(
Ô' mS' tÉ' c.;a l=udr uhd fcHIaG lÓldpd¾h" .Ks; fomd¾;fïka;=j"
cd;sl wOHdmk wdh;kh'
l;D uKAv,h (
fla' .fkaI,sx.ï uhd úY%dñl m%Odk jHdmD;s ks,Odß
cd;sl wOHdmk wdh;kh
v
à' isoïnrkdoka uhd úY%dñl wdpd¾h
tÉ' ã' iS' tia' m%kdkaÿ uhd .=re fiajh" úfõydkkao úµd,h" fld<U 13
wkqId ;rx.kS ñh
uqøKd,h
cd;sl wOHdmk wdh;kh
vi
fmrjok
wOHdmk fmdÿ iy;sl m;% ^Wiia fm<& fY%aKsj, ixhqla; .Ks;h bf.kqu ,nk isiqka
mqyqKq ùu i|yd fuu fmd; ilia lr we;' isiqkag m%udKj;a wNHdi ,nd §u i|yd;a" úIh
Odrdj ye±rE miq úNd.hg iqodkï lsÍu msKsi wNHdi lrùfï wruqfKka fuu fmd;
ilia lr we;' fuh wdo¾Y m%Yak m;% lÜg,hla fkdjk nj;a wNHdi m%Yakj, tl;=jla
nj;a isiqka .=rejreka jgyd .; hq;=hs'
fuu wNHdi m%Yak lÜg,fha wNHdi l< miq § we;s ms<s;=re iu. ;ukaf.a ms<s;=re
ii|d ne,sh yels h' fuys § we;s wdldrfha u ish¨u mshjr isiqkaf.a ms<s;=rej, ;sìu
w;jYH fkdfõ' Tfí ms<s;r= ej, ksjerÈ;djh ne,Sug;a mshjr ksjerÈj wkq.ukh lsÍug
u. fmkaùula f,i fuys ms<s;=re § we;s nj jgyd .kak'
fuu wNHdi m%Yak lÜg,h j¾I 2017 isg l%shd;aul jk ixfYdaê; úIh ud,djg wkqj
2019 wjqreoafoa m%:u jrg w'fmd'i ^W'fm<& úNd.hg fmkS isák isiqka b,lal lrf.k
ilia lr we;' kuq;a ixhqla; .Ks;h" Wiia .Ks;h" .Ks;h jeks úIhka yodrK ;ukaf.a
úIhOdrdjg wkqj m%Yak lÜg,h Ndú; l< yels h'
cd;sl wOHdmk wdh;kfha .Ks; fomd¾;fïka;=j úiska t<s olajk w'fmd'i ^W'fm<&
i|yd jq m%:u wNHdi m%Yk
a lÜg,hg wu;rj iaÓ;slh - I iaÓ;s;h - II" ixhql;
a .Ks;h I"
ixhqla; .Ks;h II i|yd tall wkqj ilia l< wNHdi m%Yak lÜg, blaukska t<s ±laùug
kshñ;h'
fuu fmdf;ys we;s wvqmdvq iïnOkaj woyia wm fj; fhduq lrkafka kï kej;
uqøKfha § ilia lsÍug yels fõ' Tfí woyia wm uy;a w.h fldg i,lk nj;a fuhska
okajd isáñ'
vii
mgqk
msgqj
wOHCI;=udf.a mKsúvh iv
úIhud,d lñgqj v - vi
fmrjok vii
ixhql;
a .Ks;h I - A fldgi 1-5
ixhql;
a .Ks;h I - B fldgi 6 - 12
ixhql;
a .Ks;h II - A fldgi 13 - 19
ixhql;
a .Ks;h II - B fldgi 20 - 28
viii
ixhqla; .Ks;h mqyqKqùfï m%Yakdj,sh (ms<s;=re iu`.)
ixhqla; .Ks;h I
A fldgi
1 1
1' 2 x 2 2 x 14 0 úi`okak
x x
2' 3x 1 2 x 2 x 1 úi`okak
1
3'
log 9 xy 2
2
log 3 x log 3 y nj fmkajkak
log c a
b.sh ( log h a
log c b
1
ixhqla; .Ks;h mqyqKqùfï m%Yakdj,sh (ms<s;=re iu`.)
10' 1 2 x x 2 2 úi`okak'
11' .eyekq <uhs y;r fofkl= yd msßñ <uhs y;r fofkl= fma<shl jdä lrúh yels
wdldr .Kk fldmuK o@
(i) úfYaI .eyekq <uhska fofofkl= tlg jdä fkdjk fia
(ii) lsis u .eyekq <uhska fofofkl= tlg jdä fkdjk fia jdä lrúh yels
wdldr .Kk fidhkak'
10
2 2k 1
12' x ys m%idrKfha x 2 mofha ix.=Klh mofha ix.=Klhg iudk jk
x x
k ys w.hka olajkak'
2
ixhqla; .Ks;h mqyqKqùfï m%Yakdj,sh (ms<s;=re iu`.)
sin x sin a
16' (a) lim ys w.h fidhkak'
xa xa
(b) sin y x sin( y a ) kï
dy sin 2 ( y a )
nj fmkajkak'
dx sin a
tan x sin x
17' (a) lim fidhkak'
x0 x3
(b) y x n lnx kï
d2 y dy
x ys ish¨ w.h i|yd 2
2 3x2 jk mßÈ nys w.h fidhkak'
dx dx
1 1
19'
1 x 2
(1 x ) 2 iq`: lrkak'
1
x
tkhska (1 x
0
2
)(1 x)2 fidhkak'
e
4x
.cos 3 x.dx fidhkak'
3
ixhqla; .Ks;h mqyqKqùfï m%Yakdj,sh (ms<s;=re iu`.)
5 5
23' iup;=ri%hl mdohl iólrKh x 2 y 0 hs' th iup;=ri%fha úl¾Kh , ys
2 2
§ fÊokh lrhs' iup;=ri%fha b;sß mdoj, iólrK fidhkak'
27' y wCIh iam¾Y lrk x wCIh u; tall 3l wka;# LKavhla iefok ish¨ u jD;a;j,
idOdrK iñlrKh fidhkak' tajdfha flakaø 4 x 2 4 y 2 9 iólrKh u`.ska fokq
,nk jl%h u; msysgk nj fmkajkak'
1 1
29' 2 tan 1 tan 1 nj fmkajkak'
3 7 4
B c A
30' ABC ;s%fldaKhla i|yd iïu; wxlkfhka (b c a )(cot cot ) 2a cot
2 2 2
nj fmkajkak'
4
ixhqla; .Ks;h mqyqKqùfï m%Yakdj,sh (ms<s;=re iu`.)
35'
(ii) tu wÿre lr we;s fldgi x wCI jgd N%uKh lsÍfuka iEfok jia;=fõ mßudj
fidhkak'
5
ixhqla; .Ks;h mqyqKqùfï m%Yakdj,sh (ms<s;=re iu`.)
B fldgi
1' (a) x 2 px q 0 iólrKfha uQ, yd fõ'
(i) uQ,j, fjki 2 3 nj yd uQ,j, mriamrhkaf.a tl;=j 4 nj § we;'
p yd q .; yels w.h fidhkak'
2 2
(ii) p yd q weiqßka ix.=Kl olajñka" uQ, yd jk iólrKh
fidhkak'
x 2 3x 4
(b) ;d;a;aúl x i|yd g ish¨ w.h .; yels jk fia kg .; yels
5x k
x 2 3x 4
w.h fidhkak' k 5 úg y ys m%ia;drh w¢kak'
5x k
12 2 2
jkafka kï yd uQ, jk iólrKh fidhkak' ish¨ x w.h i|yd
2 1
f ( x ) 2 x jk fia g ;sìh yels úYd,;u mQ¾K ixLHdj fidhkak'
2n 2n
1 1
.Ks; wyHqykfhka ( 1)
r 1
(b) nj fmkajkak'
r 1 r r n 1 r
2r 3
3' (a) Nskak Nd.j,ska m%ldY lrkak'
r (r 1)
2 3
5 1 7 1 9 1
... fYa%Ksfha n jk moh Un ,shkak'
1.2 3 2.3 3 3.4 3
U
n 1
r fYa%Ksh wNsidß fõ o@ Tfí ms<s;=r ;yjqre lrkak'
tau.ska 2 x 1 x 1 1 .úi|kak'
6
ixhqla; .Ks;h mqyqKqùfï m%Yakdj,sh (ms<s;=re iu`.)
(b) 0" 1" 2" 3" 5" 7" 8 ixLHdxlj,ska f;dard.;a iLHdxl y;rl ixLHd f.dv k`.hs'
(i) ixLHdj ;=< tl ixLHdxlj,g mqkrdj¾; úh'
(ii) ixLHdj ;=< tl ixLHdxlhla Ndú; l< yelafla tla jrla muKla kï
fldmuK ixLHd f.dvke.sh yels o@
(ii) wjia:dfõ fldmuK ixLHd .Kkla 5000gjeä yd foflka fnfoa o@
(c) Ok mQ¾K ixLHduh o¾Ylhla i|yd oaúmo m%fïhh m%ldY lr idOkh lrkak'
Ok mQ¾K ixLHdjla i|yd (1 x ) n yd ( x 1) n oaú mo m%idrK ,shd olajkak'
m%idrK 2ys u m<uq jHq;amkakh ie,lSfuka
1(n 1) nC12 2(n 2) nC2 2 ... r.(n r ). nCn 2 ... (n 1).1. nCn12
(i)
n 2 .2 n 2 Cn2
n n 1
tkhska
1
(i)
1
2
(ii)
2 1
3k 3k
2
(iii) 2 2, k T;af;a fõ'
1 1
= + 2, k brÜfÜ fõ' nj fmkajkak'
1 3
(b) u 2i yd v i ixlS¾K ixLHd fol i,lkak' u " v " uv "
2 2
u
v
" r (cos i sin ) fuys wdldrhg ,shkak'
u
wd.kaâ igyfka u " uv yd ixlS¾K ixLHd ksrEmKh lrhs' ABC iumdo
v
;s%fldaKhla nj fmkajkak'
7
ixhqla; .Ks;h mqyqKqùfï m%Yakdj,sh (ms<s;=re iu`.)
4 n 1
1 i
6' (a) " p iq wdldrhg m%ldY lrkak' fuys p, q ; yd n Ok mQ¾K
1 i
ixLHdjls'
1 ys >k uq, 1, , 2 nj fmkajkak'
2 2
fuys cos i sin fõ'
3 3
tkhska x 2 1 iólrKh úi`okak'
3
2 5 2
6
(i) 2
729
(ii) p q p q p 2 q p3 q 3
a b c 2
(iii) 2
njo fmkajkak'
b c a
1
(b) y sin 1
x 1
2
, Z sec1 x x 2 hhs § we;'
dy
(i) cos y. cos ec 2 z
dz
dy x2
0
(ii) dz x 2
1 x 2 2
nj fmkajkak'
8
ixhqla; .Ks;h mqyqKqùfï m%Yakdj,sh (ms<s;=re iu`.)
(c) lïìhla iu oaúmdo ;s%fldaKhl yevhg kud we;' ;s%fldaKh wka;¾.; lrk
j¾.M,h Wmßu jkafka th iumdo ;s%fldaKhla jk úg nj fmkajd tu
Wmßu j¾.M,h fidhkak'
d
8' (a) f ( x) sin 2 x kï m%:u uQ,O¾uj,ska f ( x) 2 cos 2 x nj fmkajkak'
dx
dn n
n
.Ks; wNHqyk uQ,O¾uh Ndú;fhka sin 2 x 2n sin 2x
dx 2
nj fmkajkak'
1
(b) f ( x) 1 fuys x 0, 2
x 2x
2
(i) y f ( x)
1
(ii) y hk m%ia;drj, o o< igykla w`Èkak'
f ( x)
1
9' (a) 1 x x2 2
1 Nskak Nd.j,ska m%ldY lrkak'
dx
tkhska 1 x x 2 2
1 fidhkak'
2 2
cos x sin x
(c) I dx, J dx
0
a cos x b sin x 0
a cos x b sin x
(i) aI bJ fidhkak'
(ii) I yd J ys ;j;a talc iïnkaO;djla ,ndf.k I yd Jys w.hka fidhkak'
9
ixhqla; .Ks;h mqyqKqùfï m%Yakdj,sh (ms<s;=re iu`.)
a a
10' (a)
0
f ( x )dx f (a x)dx nj idOkh lrkak'
0
x sin x 2
0 1 cos2 x dx 4 nj fmkajkak'
11' (a) ABCD iDcqfldaKdi%h uq`Mukska u m<uq jD;a; mdofha msysgd we;' ADys
iólrKh x y 4 0 yd AC iólrKh 3 x y 8 0 fõ'
ABys È. 2 2 fõ'
(i) ABys iólrKh fidhkak'
(ii) Bys Lxvdxl fidhkak'
(iii) BD, x 3 y 7 0 iudka;r kï BC yd CDys iólrK fidhkak'
(b) (2, 0) yd (0, -1) ,CIHh yryd hk S=0 jD;a;fha idOdrK iólrKh
4)
S x2 y 2 x 1 y 0 nj fmkajkak' fuys mrdñ;shls'
2
tkhska
(i) (1, -1), (2, 0) yd (0, -1) ,CIH yryd hk S1 0 jD;a;fha iólrKh
fidhkak'
10
ixhqla; .Ks;h mqyqKqùfï m%Yakdj,sh (ms<s;=re iu`.)
(c) iïu; wxlkfhka ABC ;s%fldaKh i|yd kS;sh m%ldY lr idOkh lrkak'
ABC ;s%fldaKh i|yd iïu; wxlkfhka
a2 b2 b2 c2 c2 a2
(i) 0 nj fmkajkak'
cos A cos B cos B cos C cos C cos A
14' (a) (i) 2(cos x cos 2 x) sin 2 x(1 cos x) 2sin x úi|kak'
x fõ'
1 1 1 1 3 1 1
(ii) tan 1 tan tan tan
x 1 x 1 5 3
fuys (2 x 4) iólrK úi|kak'
11
ixhqla; .Ks;h mqyqKqùfï m%Yakdj,sh (ms<s;=re iu`.)
(c) iïu; wxlkfhka ABC ;%f s ldaKhla i|yd fldaihska kshuh m%ldY lr idOkh
lrkak'
ABC ;%sfldaKfhys AH, BCg ,ïnl AH=Pfõ
A
b c
2
a 2 2ap cot nj fmkajkak'
2
3 1
15' (a) A 2 2 kHdihla hhs is;uq'
1 2
A2 5 A 7 I 0 nj fmkajkak" I hkq fojk .Kfha tall kHdih hs'
tkhska A1 fidhkak' ;j o fojk .Kfha B kHdih BA=C jk mßÈ fõ
kï fuys B fidhkak'
9 4
C
6 16
(b) x y a iy x y b iólrK u.ska x iy y iïnkaO ù we;' A, X, B kHdi
úg" fuu iólrKh AX = B wdldrfhka ,shd olajkak'
A -1 fidhkak'
2 p
thska a , b weiqfrka fidhkak' A B f,i § we;' fiùfuka A2
1
q
f;drj" kHdi muKla Ndú; lr a iy b weiqfrka p, q fidhkak'
12
ixhqla; .Ks;h mqyqKqùfï m%Yakdj,sh (ms<s;=re iu`.)
ixhqla; .Ks;h II
A fldgi
1. tlsfklg 10kmla wE;ska msysá A yd B kï ÿïßh ia:dk folla w;r ÿïßhla Odjkh
fõ' th u wdrïNl m%fõ.fhka A isg .uk wrUd uq,a ;;amr 40la ;=< 1ms-2 taldldr
;ajrKhlska .uka lr fõ.h 60 ms-1g <`.d fõ' B<`. ;;amr T ;=< tu fõ.h
1 2
mj;ajd f.k bka wk;=re j ms taldlr ukaokfhka .uka lr B ys § ksYp
a ,;djg
2
meñfKa'
(i) ÿïßfha p,s;h i|yd m%fõ.-ld, m%ia;drhla w¢kak'
(ii) m%ia;drh Ndú;fhka u iy T fidhkak'
3. tla kejla 2u kmh-1 fõ.fhka kef`.kysr ÈYdjg .uka lrk w;r fojk kejla
ol=Kska 300 kef`.kysr ÈYdjg u kmh-1.fõ.fhka .uka lrhs' oj,a 12'00g m<uq jk
kej fojk kefõ isg lsf,daógr d km ÿßka ol=Kq ÈYdfõ Èia fõ'
(i) B g idfmalaI j Ays m%fõ.h fidhkak'
(ii) keõ fol w;r we;s jk wvq u ÿr iy ta i|yd .; jk ld,h ks¾Kh lrkak'
7. ;;amrhla ;=< 0.1m3 c,h msg l< yels yrialv j¾.M,h 100 cm2 jQ k<hlska c,h
msg jk m%fõ.h 10 ms-1 nj fmkajkak' fuu k<h ;=<ska 12m Wilg c,h Tijd
10 ms-1 m%fõ.fhka c,h msg lrk tkaðul cjh .Kkh lrkak' ^>¾IKh
fkdi,ld yßkak'&
8. ialkaOh M jQ ;=jlal=jla iqug mS,s u; ia:dk.; lr we;' tys fjä ;nk ÈYdj mS,s
Tiafia fjhs' ;=jlal=jg idfmalaI j v m%fõ.hlska ialkaOh m jQ WKavhla msg lrk
,È' ;=jlal=fõ wdfrdayK fldaKh kï WKavfha wdrïNl p,k ÈYdj ;srig
M m
tan 1 tan fldaKhla idok nj fmkajkak'
M
14
ixhqla; .Ks;h mqyqKqùfï m%Yakdj,sh (ms<s;=re iu`.)
12. isria lkaol Wi 73.5m fõ' A yd B .,aleg folla" lkao uqÿfka isg ;sriaj 28ms-
1.
m%fõ.fhka A .,a legh o ta fudfydf;a u lkao mduq, isg ;srig wdfrdayKhlska
hqla; j 35 ms-1. m%fõ.fhka B .,a legh o m%lafIam lrkq ,efnhs' .,a leg fol
tlu isria ;,fha ksoyfia p,kh fjñka .=jfka § .efghs' .,a leg fofla ;sria
p,s;h i,lñka
4
(i) cos nj fmkajkak'
5
(ii) .,a leg m%lafIam l< fudfydf;a isg tajd .efgk fudfyd; olajd jQ ld,h
.Kkh lrkak ^ g = 9.8ms-2 f,i .kak'&
a
13 m%laCIsma;hla m%lafIamK ,laIHfha isg a ;sria ÿrlska o isria Wilska o m;s;
2
jk mßÈ 2ag m%fõ.fhka m%lafIamKh lrk ,È' úh yels m%lafIamK fldaK
.Kkh lrkak' fuu .uka ud¾. fol Tiafia p,s;hg .; jk ld,h w;r wkqmd;h
fidhkak'
3g
we|d we;' B fl<jfrys ialkaOh m jQ wxY=jla .eg .id fldaKsl m%fõ.fhka
4a
;sria jD;a;hla f.jd hdug i,iajd we;' ;ka;=fõ ú;;sh;a ;ka;=j iy ;sri w;r
fldaKfha fldaihskhka fidhkak'
15. isria ;,hl iú lr we;s wrh 0.6m, jk iqug j<,a,l ialkaOh 2kg jk iqug
mn¿jla r`ojd th j<,a, Èf.a ksoyfia p,kh jk mßÈ ;nd we;' mn¿j j<,af,a
by< ,laIfha ;nd w; yeßh úg my< u ,laIhg meñKs úg fõ.h fidhkak' ;j
o mn¿j yd j<,a, w;r m%;sl%shdj Y=kH jk ,laIhg j<,af,a flakaøh yryd hk
uÜgfï isg we;s Wi fidhkak' (g = 10ms-2)
15
ixhqla; .Ks;h mqyqKqùfï m%Yakdj,sh (ms<s;=re iu`.)
16. wxY=jla ir, f¾Ldjla u; ir, wkqj¾;s p,s;hl fhfohs' flakaøfha isg wxY=j
1.2m iy 0.9m ÿßka msysgk úg wxY=fõ m%fõ. ms<sfj<ska 0.9ms-1 iy 1.2ms-1 fõ'
wxY=fõ úia;rh iy foda,k ld,dj¾;h fidhkak'
1 3
l%shd lrk úYd,;ajh P jQ n,hla u`.ska há isri iu`. tan fldaKhla
4
idoñka fuu oKav iu;=,s;;dõ ;nd we;' n, ;%sfldaKh Wmfhda.S lr .ksñka
(i) Pys n,h ;sria j we;s úg Pys úYd,;ajh fidhkak'
(ii) Pys wju w.h iy túg tys ÈYdj fidhkak'
16
ixhqla; .Ks;h mqyqKqùfï m%Yakdj,sh (ms<s;=re iu`.)
21. wrh 9cm o ialkaOh W o jk f.da,hla ;srig 300 lska wdk; iqug ;,hla u;
iu;=,s;;dõ mj;shs' fuu f.da,fha u;=msg ,laIHhlg .eg .id we;s ;ka;=jl
wfkla fl<jr f.da,fha yd ;,fha iam¾Y ,laIHfha isg 12cmla wE;ska wdk;
;,fha jQ ,laIHhlg .eg .id we;' f.da,h u; l%shd lrk n, ,l=Kq lrkak'
f.da,fha iu;=,s;;dj i|yd n, ;%sfldaKhla w¢kak' tu`.ska
(i) ;ka;=fõ wd;;sh
(ii) ;,fhka f.da,hg we;s jk m%;sl%shdj fidhkak'
W
24 ;srig fldaKhlska wdk; r¿ ;,hla u; ;nd we;s ialkaOh m jk wxY=jla u;
P n,hla ;,hg iudka;r j by<g fhdod we;af;a wxY=j my<g ,siaiSug wdikak
jk f,i mj;sk mßÈ h' wxY=j my<g ,siaik úg 3P n,hla tu wxY=jg ;,hg
iudka;r j by<g fhÿ úg wxY=j by<g p,s; ùug ierfia kï iy hkq ;,h yd
wxY=j w;r >¾IK ix.=Klh kï 2 tan nj fmkajkak'
17
ixhqla; .Ks;h mqyqKqùfï m%Yakdj,sh (ms<s;=re iu`.)
2 5 3
27. A yd B hkq isoaê folla kï P B , P A B iy P A B .
3 8 4
P B , P A B , P A iy P A B fidhkak'
28. (a) A yd B hkq P A 0.3, P B 0.4 f,i we;s tlla wfklska iajdh;a;
isoaê folls' A yd B iajdh;a; kï
(i) P A B
(ii) P A B fidhkak'
(b) hka;%hla u`.ska ksIamdokh lrk úÿ,s n,anj,ska 20% la fodaI iys; fjhs'
tjeks n,an f;d.hlska f;dard.;a n,an 4lska 3la krla ù ;sîfï iïNdú;dj
fidhkak'
18
ixhqla; .Ks;h mqyqKqùfï m%Yakdj,sh (ms<s;=re iu`.)
30. fydag,hl kjd;eka .;a lsysm fofkl=f.a jhia ms<sn| f;dr;=rla my; jD;a; m;%
igyfkys ±lafõ'
0 2 (01)
1 1 5 7 9 (04)
2 1 3 8 9 (04)
3 2 3 3 5 6 6 7 9 9 9 9 (11)
4 0 5 7 7 8 9 (06)
5 8 (01)
19
ixhqla; .Ks;h mqyqKqùfï m%Yakdj,sh (ms<s;=re iu`.)
B fldgi
(01) (a) ksYap,;djfha isg .uka wrUk P kï wxY=jla a taldldr ;ajrKhlska ir,
f¾Ldjla Èf.a .uka lrhs' ;;amr t ld,hlg miq ;j;a Q wxY=j la tu
3a
,laIHfha isg u wdrïNl m%fõ.fhka .uk wrUd taldldr ;ajrKhlska
2
p,kh fõ' P yd Q wxY= fol tl u ÈYdfõ p,kh ù tl u fõ,dfõ tlu
Wmßu fõ.hla ,nd .kS' Wmßu fõ. ,nd.;a ú.i P yd Q wxY= ms<sfj<ska a
yd 2a taldldr ukaokj,ska p,s; ù ksi, fõ' tl u rEm igykl P yd Q
i|yd m%fõ. ld, m%ia;dr w¢kak'
tu`.ska
(i) Wmßu fõ.h 3at 2u nj fmkajkak'
5t u
(ii) iuia; p,s;fha wxY= fol .uka l< ld, mr;rh nj fmkajkak'
2 a
(iii) tla tla wxY=j .uka l< ÿr fidhkak'
(ii) tajd flá;u ÿfrys msysgk úg O isg tajdg we;s ÿr w;r wkqmd;h
v u cos : u v cos nj o fmkajkak'
(02) (a) ialkaOh W jQ r:hl Wmßu cjh H fõ' jd;h yd >¾IKh wdÈfhka we;s jk
1 1
ksh; m%;sfrdaê; n,h R fõ' r:h sin wdk;shlska hq;= ud¾.hl Wvq
n
w;g v Wmßu fõ.fhka o my<g 2v Wmßu fõ.fhka o p,kh fõ.
W yd n weiqfrka R fidhkak' iu;,d u`.l r:fha Wmßu fõ.h u fõ.
u
by; wdk;sfhka hq;a ud¾.fha Wvq w;g fõ.fhka .uka lrk úg tys
2
Wmßu ;ajrKh fidhkak'
20
ixhqla; .Ks;h mqyqKqùfï m%Yakdj,sh (ms<s;=re iu`.)
21
ixhqla; .Ks;h mqyqKqùfï m%Yakdj,sh (ms<s;=re iu`.)
;ka;= fldgia fofla wd;;s iy D ys § k,h u`.ska wxY= u; we;s lrk isria
n,h o fidhkak' ;j o w2 ab 2 g (a kb) nj fmkaj kak ' ;ka;=j
fkdlefvk mßÈ ;ka;=j ±ßh yels Wmßu wd;;sh mg kï p,s;h mej;Su
i|yd k b 2a nj fmkajkak'
(04) (a) iudk m ialkaO iys; A, B, yd C wxY= ;=kla AB = BC = d jk mßÈ iqug ;sria
fïihla u; ir, f¾Ldjl msysgk fia ;nd we;' Bys ÈYdjg u m%fõYfhka
A m%lafIamkh lrhs' B o ta fudfydf;a u C foig u m%fõ.fhka fïih Èf.a
m%lafIam lrkq ,efí' ljr fyda wxY= folla w;r m%;Hd.;s ix.=Klh e kï
(i) A, B iu`. .eàug .; jQ ld,h fidhkak'
(ii) by; .egqu isÿjk ;=re A p,s; jQ ÿr fidhkak'
(iii) B yd C w;r ;j;a .egqula we;s jk nj fmkajkak'
(05) (a) wxY=jla ;sria fmdf<djg h ÿrla by<ska msysá ,laIHhl isg wdfrdayK
fldaKhlska m%lafIamKh flfrhs' wxY=j ;sria fmdf<dj u; m%lafIamK
,laIHfha isg 2h ;sria ÿrlska m;s; fõ' m%lafIamK m%fõ.h g, yd h
weiqfrka fidhkak' wxY=j ìu m;s; jk úg tys p,s; ÈYdj ;sri iu`. ,
fldaKhla idohs kï tan 1 tan nj fmkajkak'
22
ixhqla; .Ks;h mqyqKqùfï m%Yakdj,sh (ms<s;=re iu`.)
2a olajd nejqu Èf.a my,g weo iSrefjka w;yßkq ,efí' t ld,fha § C isg
gx
wxY=jg we;s ÿr x kï Yla;s ixia;;s kshuh Ndú;fhka
x 0 nj
2a
fmkajkak'
(08) (a) ABC hkq mdohl È. 2a jQ iumdo ;%sfldaKhls' ABC;%sfldaKfha ;,fha l%shd
M
lrk n, moaO;shl A, B, yd C ,laIH jgd >Q¾K ms<sfj<ska M , iy 2M
2
7 M
fõ' fok ,o n, moaO;sfha iïm%hqla;fha úYd,;ajh nj fmkajd
12 a
iïm%hqla;fha ÈYdj AB iu`. idok fldaKh fidhkak' iïm%hqla;fha l%shd
f¾Ldj AB mdoh Dys § lmhs kï AD fidhkak'
23
ixhqla; .Ks;h mqyqKqùfï m%Yakdj,sh (ms<s;=re iu`.)
W 3
fldaKhla idohs kï BC isrig ork wdk;sh fidhkak' P nj
2
fmkajd Bys È iïm%hqla;h fidhkak'
(10) (a) nr ms<sfj<ska 3W yd W jQ iudk È.ska hq;a taldldr AB yd AC o~q folla Ays
§ iqug f,i ikaê lr we;' B yd C fl<jrj,a r`M ;sria ;,hl /f|k fia
tajd isria ;,hl iu;=,s; j we;' Bys yd C ys § >¾IK ix.=Klh fõ'
R yd S hkq ms<sfj<ska ABys iy ACys § ;,fhka u;=jk wNs,ïn m%;sl%shd
o BAC 2 o kï
5 3
(i) R w, S w nj fmkajkak'
2 2
Qys w.h ìkaÿfõ isg jeä jk úg B yd C fl<jr foflka iSudldÍ
wjia:djg meñfKkafka l=uk ,laIHh ±hs fidhkak'
3
(ii) tan nj fmkajd tla oKavla u`.ska wfkla oKav u; we;s lrk
2
m%;sl%shdj isri iu`. tan 1 (3 ) fldaKhla idok nj fmkajkak'
24
ixhqla; .Ks;h mqyqKqùfï m%Yakdj,sh (ms<s;=re iu`.)
A
(11) (a) i , j hkq ms<sfj<ska Ox yd Oy wlaI Tiafia jQ tall ffoYsl fõ' F1 3 i 4 j >
F2 i 6 j > F3 3 i 3 j n, r1 2 i 3 j , r2 6 i j , r3 3 i 2 j
hk msysgqï ffoYsl iys; ,laIHhkays § l%shd lrhs' iïm%hqla; n,h R iy
tys l%shd f¾Ldfõ ldàish iólrKh fidhkak' moaO;shg isjqjeks F4 ,n,hla
o n,j, ;,fha l%shd lrk >Q¾Kh G hq.auh o tl;= l< úg moaO;sh
iu;=,s;;dõ mj;S kï F4 iy G fidhkak'
(c) M kg ialkaOh wd;;sfhka hq;a ;,h Èf.a by<g p,kh lrùug wjYH
wju n,h P hkak P Mg sin( ) nj fmkajkak' fuys hkq wxY=j yd
;,h w;r >¾IK fldaKh hs' ialkaOh ;,h Tiafia by<g p,kh lsÍug
wjYH ;,hg iudka;r wju n,h P sec nj fmkajkak'
(12) (a) wrh a o nr W o jk taldldr jD;a;dldr ;eáhla tla tla ;,h fldaKhlska
wdk; jQ r`M wdk; ;, folla u; ish ;,h isria jk mßÈ ksi, j mj;shs'
;,j, fþok f¾Ldj ;eáfha ;,hg ,ïn fõ' tla tla iam¾Y ,laIHfha §
>¾IK ix.=Klh kï ;eáfha flakaøh jgd ;eáfha ;,h lerleùug
Wa
wjYH hq.auh >Q¾Kfha wju w.h 1 2 cos nj fmkajkak'
25
ixhqla; .Ks;h mqyqKqùfï m%Yakdj,sh (ms<s;=re iu`.)
(b) >K;ajh o" wrh r o Wi jk Rcq >k fla;=jl jl% mDIaGh wrh 4r o
>K;ajh jk >k w¾O f.da,hl jl% mDIaGh yd iumd; lsÍfuka >k
jia;=jla idod we;' tu >K jia;=fõ .=re;aj flakaøhg jl% mDIaGfha isg we;s
r 16 3
8 2
ÿr nj fmkajkak'
3a
(13) wrh a >k w¾O f.da,hl .=re;aj flakaøh" flakaøfha isg ÿrlska mj;sk
8
nj fmkajkak' >k w¾O f.da,Sh md;%hla idod we;af;a wrh 2a jk >k w¾O
f.da,hlska wrh a jk >k w¾O f.da,hla ydrd bj;a lsÍfuks' >k w¾O f.da,
foflys u flakaøh O kï md;%fha .=re;aj flakaøhg O isg we;s ÿr fidhkak'
(i) md;%h msg; odrfha ,laIHhl t,aÆ úg ;, uqyqK; ;sri iu`. idok
1 112
fldaKh kï tan nj fmkajkak'
45
(14) (a) ëjrfhla bßod Èkj, uiqka we,a,Su i|yd ;u ksjig ióm jQ ia:dk ;=klska
tllg hdu isß;ls' Tyq bßod Èkl § uiqka we,A,u
S i|yd uqyoq g hdfï iïNdú;dj
1 1 1
o .`.g hdfï iïNdú;dj o ú,g hdfï iïNdú;dj o fõ' Tyq uqyqog
2 4 4
.sh úg uiqka we,a,Sug we;s yelshdj 80] o .`.g .sh úg uiqka we,a,Sug we;s
yelshdj 40] o ú,g .sh úg uiqka we,a,Sug we;s yelshdj 60] o fõ'
(i) bßod Èkj, Tyq uiqka we,a,Sfï yelshdfõ iïNdú;dj l=ula o@
(ii) t<fUk bßod ojia 3lska hg;a msßfihska bßod ojia foll § j;a uiqka
w,a,d ;sîfï iïNdú;dj l=ula o@
(iii) tla;rd bßod ojil ud`Mka we,a,Sfuka f;dr j wdmiq .sfha kï Tyq
ud`Mka we,a,Su i|yd tÈk ia:dk ;=klska l=uk ia:dkhlg f.dia ;sîug
jeä yelshdjla ;sfí o@
(iv) ieu bßodjl u ud`Mka we,a,Su i|yd hk Tyqf.a ñ;%hl= fuu ia:dk
;=klg u ud`Mka we,a,Su i|yd hdfï iïNdú;d iudk fõ' B<`.g
t<fUk bßod ojia ;=fkka tla ojil § j;a Tjqka fofokd yuq ùfï
iïNdú;dj l=ula o@
26
ixhqla; .Ks;h mqyqKqùfï m%Yakdj,sh (ms<s;=re iu`.)
3 1
(15) (a) l%svd iudchl idudðlhkaf.ka la jeäysáhka jk w;r <uhsfj;s'
4 4
3 3
jeäysáhkaf.ka la yd <uhskaf.ka la msßñ fj;s' jeäysá msßñkaf.ka
4 5
1 1
la o .eyekqkaf.ka la o tys msyskqï ;gdlh Ndú; lr;s' <uhska i|yd
2 3
4
wkqrEm wkqmd;h ish¨ .eyekq msßñ <uhs i|yd fõ'
5
27
ixhqla; .Ks;h mqyqKqùfï m%Yakdj,sh (ms<s;=re iu`.)
n2
w2 fõ'
n1 n2
<uhs 20 fokl=f.ka iukaú; lKavdhul ,l=Kqj, uOHkh 40 o iïu;
wm.ukh 5 o fõ' ;uka .Kkfha È 15 hk ,l=K 50 f,i jerÈhg tl;= lr
we;' ksjerÈ uOHkHh iy iïu; wm.ukh fidhkak' <uhs 30 fofkl=f.ka
hq;a fjk;a lKavdhul ,l=Kqj, uOHkHh yd iïu; wm.ukh ms<sfj<ska
40.25 iy 8 kï <uhs 50 fokl= iys; lKavdhfï uOHkHh iy iïu;
wm.ukh fidhkak'
28
ixhqla; .Ks;h mqyqKqùfï m%Yakdj,sh (ms<s;=re iu`.)
ixhqla; .Ks;h I
A fldgi
1 1
1. 2 x 2 2 x 14 0
x x
1
Let y x
x
1
x2 y2 2
x2
2( y 2 2) y 14 0
2 y 2 y 10 0
(2 y 5)( y 2) 0
5
y fyda y 2
2
1
x 2 1 5
x x
x2 2 x 1 0 x 2
2x2 5x 2 0
2 8
x 5 41
2 x
x 1 2 4
2. 3x 1 2 x 2 x 1
1 1
x iy x 2 iy x
3 2
1
x2
2
j¾. lsÍfuka
(3 x 1) (2 x) 2 (3x 1)(2 x) 2 x 1
2 (3 x 1)(2 x)
4 (3x 1)(2 x)
3x 2 5 x 2 0
(3 x 2)( x 1) 0
29
ixhqla; .Ks;h mqyqKqùfï m%Yakdj,sh (ms<s;=re iu`.)
2
x fyda 1
3
x 1 kï L.H.S = 4 1 2 1 1
R.H.S = 1 1
L.H.S = R.H.S
2 2 1
x kï R.H.S = 3
3 3 3
1
L.H.S =
3
R.H.S = L.H.S
2
tkhska x fyda 1
3
3.
log 9 xy 2 log 9 x log 9 y 2
log 3 x log 3 y 2
log 3 9 log 3 9
log 3 x 2 log 3 y
2 2
1
log 3 x log 3 y
2
(1) yd (2) ka
b(1 2b) 3
2b 2 b 3 0
(2b 3)(b 1) 0
3
b kï a 2 b 1 kï a 3
2
1 x 27
x
9 fyda 1
y
y 3 3 3
30
ixhqla; .Ks;h mqyqKqùfï m%Yakdj,sh (ms<s;=re iu`.)
4. f ( x) 3 x 3 Ax 2 4 x B
2 8 4A 8
f B0
3 9 9 3
4 A 9 B 16 (1)
f ( 1) 3 A 4 B 2
A B 1 (2)
(1) yd (2)ka A = 5, B = 4
5. f ( x) x 4 hx3 gx 2 16 x 12
f (1) 1 h g 16 12 0
h g 5 (1)
f (1) 1 h g 16 12 24
h g 3 (2)
(1) yd (2) ka h = 4, g = 1
f ( x ) x 4 4 x 3 x 2 16 x 12
f (2) 16 32 4 32 12 0
( x 2) hkq f ( x ) ys idOlhls
f ( 1) 1 4 1 16 12 0
( x 1) hkq f ( x ) ys idOkhls'
x 4 4 x 3 x 2 16 x 12 ( x 1)( x 3 3 x 2 4 x 12)
( x 1)( x 2)( x 2 5 x 6)
( x 1)( x 2)( x 2)( x 3)
6. ax 2 bx c 0
b c
,
a a
1 b2
x2
x ac
b2
x2 2 x 1 0
ac
31
ixhqla; .Ks;h mqyqKqùfï m%Yakdj,sh (ms<s;=re iu`.)
2
x
2
2 x 1 0
x2 x 1 0
x x 0
x fyda
a (b c)
(1) - (2) a
(b c)
, hkq (1) ia:dkfha uq, kï
ca iy a tkï c
, hkq (2)ys uq, kï
ab iy a tkï b
b tkï a c b
iy uQ, jYfhka we;s j¾. iólrKh
( x )( x ) 0
x2 ( ) x 0
x2 (b c) x bc 0
x2 ax bc 0
8. g ( x) ax 2 2 x (3a 2)
x ys ;d;a;aúl w.hka i|yd g ( x ) Ok ùug
a 0 iy 0
a 0 iy 4 4a (3a 2) 0
3a 2 2a 1 0
(3a 1)(a 1) 0
32
ixhqla; .Ks;h mqyqKqùfï m%Yakdj,sh (ms<s;=re iu`.)
1
a 1 fyda a 3
1
a 0 fyhska a 3
1
úi÷ï x : x , x
3
1 1 2
a úg g ( x ) x 2 x 3
3 3
1
x 2 6 x 9
3
y
1
( x 3) 2
3
(0,3)
x
O
(3,0)
12
09. x 1
x 3
12
( x 1) 0
x 3
( x 2 2 x 15)
0
x3
( x 5)( x 3)
0
x 3
( x 5)( x 3)( x 3) 0( x 3)
3 x 3 yd x 5
33
ixhqla; .Ks;h mqyqKqùfï m%Yakdj,sh (ms<s;=re iu`.)
10. 1 2x x 2 2
x 2 úg 1 2 x ( x 2) 2
x 1 úi÷ï ke; (1)
1
2 x úg 1 2 x ( x 2) 2
2
3 x 1 2
x 1
1
úi÷ï 1 x (2)
2
1
x úg (1 2 x ) ( x 2) 2
2
1 2 x x 2 2
x5
1 (3)
x5
2
1 x 5
tu ksid úi÷ï x : x R, 1 x 5
34
ixhqla; .Ks;h mqyqKqùfï m%Yakdj,sh (ms<s;=re iu`.)
10
2 2k
12. x
x
r
2k
Cr x 2
10 r
Tr 1 10
x
10
C r ( 2 k ) r x 20 3 r
x 2 :ys ix.=Klh iemhSfuka 20 3r 2
r6
x 2 ys ix.=Klh :
10
C6 ( 2 k ) 6
x 1 ix.=Klh : 20 3r 1
r7
x 1 ix.=Klh
10
C7 (2k )7
10
C6 ( 2 k ) 6 10C7 ( 2 k ) 7
10! 10!
( 2 k ) 6 ( 2 k ) 7
6! 4! 7! 3!
7
k
8
13. (1 2 x kx 2 ) n
1 x(2 kx)
n
x 2 ys ix.=Klh : k . n C 1 4. n C 2
nk 2 n ( n 1)
x 3 ys ix.=Klh : 4 k . n C 2 8. n C 3
4n( n 1)( n 2)
2n( n 1) k
3
nk 2 n( n 1) 30 (1)
4 n ( n 1)( n 2) (2)
2 n ( n 1) k 0
3
2( n 2)
(2) ka k 0
3
35
ixhqla; .Ks;h mqyqKqùfï m%Yakdj,sh (ms<s;=re iu`.)
2 n ( n 2)
(1) g wdfoaYfhka 2n( n 1) 30
3
2n 2 n 45 0
(2n 9)(n 5) 0
14. Z 1 i 3
1 3 2 2
2 i 2 cos i sin
2 2 3 3
2
Z 2, Arg ( Z )
3
2
Z 2 1 i 3 2 i 2 3
Z 2 pz 2 i 2 3 p 1 i 3
(2 p ) i 3p 2 3
Z 2 qz ( 2 q ) i 3q 2 3
3( q 2) 5 1
tan
( q 2) 6 3
q4
15. OA z 1
OB cos i sin 1 D B C
OACB iudka;rdi%hls
C u`.ska Z1 Z 2 ksrEmKh fõ'
2
A
OD AB , OD AB g iudka;r fõ' (1, 0)
D, u`.ska Z2 Z 1 ksrEmKh fõ'
36
ixhqla; .Ks;h mqyqKqùfï m%Yakdj,sh (ms<s;=re iu`.)
Z1 Z 2 OC 2 cos
2
Arg ( Z1 Z 2 )
2
AB Z 2 Z 1 2sin
2
Arg ( Z 2 Z 1 )
2 2
2 2
Z1 Z 2 Z 2 Z 1
2 2
2 cos 2sin 4
2 2
sin x sin a
16. (a) lim
xa xa
x a) x a)
2 cos sin
2 2
lim
xa x a)
2
2
x a)
sin
x a) 2
lim cos
xa
2 x a)
2
cos a
37
ixhqla; .Ks;h mqyqKqùfï m%Yakdj,sh (ms<s;=re iu`.)
dy sin y dy
cos y. . cos( y a ). sin( y a )
dx sin( y a ) dx
sin y. cos( y a ) dy
cos y sin( y a ) dx sin( y a )
sin a dy
. sin( y a )
sin( y a ) dx
dy sin 2 ( y a )
dx sin a
tan x sin x
17. (a) lim
x0 x3
(b) y x n .lnx
dy 1
x n . lnx.n.x n 1
dx x
dy
x. x n n.lnx.x n
dx
dy
x. x n ny
dx
d 2 y dy dy
x. 2 n.x n 1 n.
dx dx dx
2
d y dy
x. 2 (1 n) n.x n 1
dx dx
tu ksid n 3
38
ixhqla; .Ks;h mqyqKqùfï m%Yakdj,sh (ms<s;=re iu`.)
18. x t lm t y t lm t
dx 1 dy 1
1 1
dt t dt t
t 1 t 1
t t
dy
dy dt t 1
(1)
dx dx t 1
dt
d2y d dy
2
dx dx dx
d dy dt
dt dx dx
d t 1 t
dt t 1 t 1
2t
(t 1) 3
x y
kï t
2
d2y x y 8( x y )
dx 2
x y
3
( x y 2) 3
1
2
1 1
19.
1 x 2
(1 x ) 2
1 x 2 1 x 2
1 x 2 1 x 2
2x
1 x 1 x
2 2
1
1 1
x 1 1
0
1 x 2 1 x
2
dx
2 0 1 x 2
dx 1 x
2
dx
39
ixhqla; .Ks;h mqyqKqùfï m%Yakdj,sh (ms<s;=re iu`.)
1
1 1
tan 1 x
2 1 x 0
1 1 1
tan 1 0 1
2 2
1 1 1
tan 1
2 2
1 1 1
2 4 2 8 4
4
2 cos 2
2sin 2
.(4 cos .sin .d )
2
4
cos
sin .(4 cos .sin )d
2
2 2
4 cos d 2 1 cos 2 d
2
4 4
sin 2 2
2
2
4
1
2 0
2 4 2
1
2
40
ixhqla; .Ks;h mqyqKqùfï m%Yakdj,sh (ms<s;=re iu`.)
sin3x sin3x
I e4 x .cos3xdx e4 x . 4e4 x dx
3 3
3I 4 J e 4 x . sin 3 x (1)
cos3x cos3x
J e4 x .sin 3xdx e4 x . 4e dx
4x
3 3
4 I 3 J e 4 x . cos 3 x (2)
1 4x
(1) yd (2) ka I e (3 sin 3 x 4 cos 3 x)
25
ÿr AB 82 122 208
441
ÿr MC (4 13) (6 1) 49
2 2
1 637 364
;%sfldaKfha j¾.M,h 208
2 4 4
= 91 j¾. tall
41
ixhqla; .Ks;h mqyqKqùfï m%Yakdj,sh (ms<s;=re iu`.)
5 5
P ,
2 2
PN ,ïnl neúka AB g
P
5
5
2 5
PN
5 2
DCg iudka;r neúka AB N B
A
DCys iólrKh x 2 y k 0 .
5
P isg CDg we;s ,ïn ÿr neúka
2
5
5 k
2 5
5 2
2k 5 5, k 5 or 0
CDys iólrKh x 2 y 5 0
BC iy AD f¾Ld x 2 y 0 f¾Ldjg ,ïnl fõ'
BC iy AD f¾Ldj, iólrK 2 x y d 0 wdldrh fõ'
5
P ; isg ,ïnl ÿr
2
5 5
2 d
2 2 5
5 2
d 10,5
tu ksid iólrK 2 x y 5 0, 2 x y 10 0
A
24. AB = AC neúka AD BC g ,ïnl fõ'
uOHia: ;=k yuq jk ,laIHh G.
A (0,8)
BE : x 3 y 14 F E
CF : 3 x y 2
G
B D C
42
ixhqla; .Ks;h mqyqKqùfï m%Yakdj,sh (ms<s;=re iu`.)
G ( 2,4), D ( x0 , y0 )
AG : GC 2 : 1
2 x0 0 2 y0 8
2, 4
2 1 2 1
D ( x0 , y0 ) (3,2)
1
BC iólrKh y2 ( x 3)
2
2 y x 1 0
BC : 2 y x 1 0
B (5,3)
BE : 3 y x 14 0
BC : 2 y x 1 0
C (1,1)
CF : 3 x y 2 0
AB ys iólrKh y 3 1( x 5)
y x 8 0
AC ys iólrKh y 1 7 ( x 1)
y 7x 8 0
25. S x2 y2 a2 0
l x cos y sin p 0 A
A yd B yryd hk l=uk jD;a;hl jqj o iólrKh
x
y 2 a 2 x cos y sin p 0
2
43
ixhqla; .Ks;h mqyqKqùfï m%Yakdj,sh (ms<s;=re iu`.)
2 4m c
y mx (2 4m)
y mx (2 4m 0
CT 1
1 2 m 2 4m
1
1 m2
2m 1 1 m 2
2m 12 m 2 1
4
m 0 or 3
If m 0 > C=2
4 10
If m > C
3 3
iam¾Ylj, iólrK y 2, iy 3 y 4 x 10 0
flakaøh ( g , f ) iy wrh } g2 f 2 c
C isg y wlaIhg we;s ,ïn ÿr jD;a;fha wrhg iudk úh hq;=hs
g
g2 f 2 c
1
g2 g2 f 2 c C
c f2
A M
iólrKh x2 y 2 2gx 2 fy f 2 0
44
ixhqla; .Ks;h mqyqKqùfï m%Yakdj,sh (ms<s;=re iu`.)
AC 2 AM 2 MC 2
2
3
g2 f 2 f 2 f 2
2
9
g2 f 2
4
idOdrK iólrK
9
x 2 y 2 2 f 2 x 2 fy f 2 0
4
9
flakaøh f 2 , f
4
9
x0 f 2 , y0 f
4
2 9 2
x0 y0
4
2 2
4 x0 4 y0 9
( x0 , y0 ) ys m:h 4 x 2 4 y 2 9
45
ixhqla; .Ks;h mqyqKqùfï m%Yakdj,sh (ms<s;=re iu`.)
1
29. tan 1 A f,i i,luq
3
1
tan A ,
3
2 tan A 3
tan 2 A
1 tan A 4
2
3
0 2A , 2 A tan 1
4 4
1 1
Let tan B
7
1
tan B iy 0 B
7 4
1 1
2 tan 1 tan 1
3 7
2A B iy 0 2 A B
2
3 1
tan 2 A tan B 4 7 1
tan(2 A B) 3 1
1 tan 2 A.tan B 1
4 7
2A B
4
1 1
2 tan 1 tan 1
3 7 4
46
ixhqla; .Ks;h mqyqKqùfï m%Yakdj,sh (ms<s;=re iu`.)
a b c bca
30.
sin A sin B sin C sin B sin C sin A
a bca
sin A sin B sin C sin A
a bca
A A BC BC A A
2 sin cos 2sin cos 2 sin cos
2 2 2 2 2 2
a bca
A BC A
sin cos sin
2 2 2
a bca
A BC BC
sin cos cos
2 2 2
a bca
A B C
sin 2sin .sin
2 2 2
a A bca A
.cos .cos
A 2 B C 2
sin 2sin .sin
2 2 2
BC
sin
A 2
2a cot (b c a)
2 B C
sin .sin
2 2
B C B C
sin .cos cos .sin
A 2 2 2 2
2a cot (b c a)
2 B C
sin .sin
2 2
A C B
2a cot (b c a) cot cot
2 2 2
47
ixhqla; .Ks;h mqyqKqùfï m%Yakdj,sh (ms<s;=re iu`.)
cos i sin
3 3
o uqjdj¾ m%fïhfhka,
7 7
7 27 cos i sin
3 3
128 cos i sin
3 3
7 128
Arg ( )7
3
48
ixhqla; .Ks;h mqyqKqùfï m%Yakdj,sh (ms<s;=re iu`.)
33. y t 2 (1 t )
dy 2
t ( 1) (1 t )2t t 2 2t 3t 2
dx
3t 2 2t
t (2 3t )
x t (1 t ) 2
dx
t.2(1 t )( 1) (1 t ) 2 .1
dy
2t 2t 2 t 2 1 2t
3t 2 4t 1
(1 t )(1 3t )
dx t (2 3t )
dy (1 t )(1 3t )
t T
dx t (2 3t )
t T
dy (1 t )(1 3t )
1
dx
4 1
dy 1
4
1 1 1
y 1
4 2 8
2
1 1 1
x 1
2 2 8
49
ixhqla; .Ks;h mqyqKqùfï m%Yakdj,sh (ms<s;=re iu`.)
1
y
8 1
1
x
8
8 y 1
1
8x 1
8 y 1 8 x 1
8 y 8x 2 0
4 y 4x 1 0
34. y x2 3x
9 9
y x 2 3x
4 4
2
3 9
y x
2 4
(x 3x)dx
2
3
x3 3x 2
3 2 0
27 27
3 2
27 27
j¾. tall
6 6
50
ixhqla; .Ks;h mqyqKqùfï m%Yakdj,sh (ms<s;=re iu`.)
(35)
3
R e x dx
1
3
e x
1
e3 e1 = e(e 2 1)
3
V y 2 dx
1
3
(e x ) 2 dx
1
3
3
e2 x
e dx =
2x
1 2 1
e6 e 2
=
2 2
e 2 (e 4 1)
2
e2
V (e 4 1)
2
51
ixhqla; .Ks;h mqyqKqùfï m%Yakdj,sh (ms<s;=re iu`.)
B fldgi
1. (a) x 2 px q 0
p, q
1 1
(i) 2 3 4
4
p 4q
4
2 2
12 p 2 4q
p 2 p 12 0
( p 4)( p 3) 0
p3
p 4
3
q 1 q
4
2 2 q 2
(ii)
2 2 q 2
x px q 0
2 (1)
q2
Let y
x
q2
x
y
q2
m<uq iólrKfha x fjkqjg fh§fuka (1),
y
2
q2 q2
p q 0
y y
q 2 p q 2 y qy 2 0
2
qy 2 p ( q 2) y (q 2) 2 0
2 2
, uQ, jk iólrKh
qx 2 p ( q 2) x (q 2) 2 0
52
ixhqla; .Ks;h mqyqKqùfï m%Yakdj,sh (ms<s;=re iu`.)
x 2 3x 4
(b) Let y
5x k
x 2 (3 5 y) x (ky 4) 0
(3 5 y)2 4(ky 4)
25 y 2 (4k 30) y 25
(4k 30) 2 50 2 0
(4k 20)(4k 80) 0
(k 5)(k 20) 0
20 k 5
k=-5
( x 4)( x 1)
f ( x)
5( x 1)
4
(1) x = 0 úg f ( x )
5
(2) y 0 úg -4, 1
(3) x = -1 hkq iam¾fYdakauqLhls
1
( x 4) 1
f ( x) x
(4)
5 1
1 , x
x
- , x
-
(5) x 4, f ( x) 0
4 x 1, f ( x) 0
1 x 1, f ( x) 0
x 1, f ( x) 0
53
ixhqla; .Ks;h mqyqKqùfï m%Yakdj,sh (ms<s;=re iu`.)
x
-4 -1 0 1
4
5
02. f ( x) 2 x 2 ( 2 2 ) x 3 0
2 2
2
3
2
2 2 2 4
2
3
2
2 2 3
2 2
2
4
3 3
2
2
2
2 6 2 4
3 2
3
3 4 12 3 12 2 18 2 12 2
3 4 12 3 18 2 0
6r 2 0
54
ixhqla; .Ks;h mqyqKqùfï m%Yakdj,sh (ms<s;=re iu`.)
2 12 0
2 3 2 3 0
2 3 2 3
3.42 3.42
ys Wmßu ksÅ, w.h 3 ls'
2n 2n
1 1
(b) (1)r 1
r 1
r r n 1 r
2
r 1 1
n 1> úg j ( me L.H.S (1) r
r 1
1 1
1
2 2
2
1 1
o ( me
r 2 r
2
j ( me = o ( me
n 1 úg m%;sM,h i;H fõ'
n p úg m%;sM,h i;H hehs Wml,amkh lruq'
2p 2p
1 1
(1)
r 1
r 1
r r p 1 r
1 1 1 1 1 1 1
tkï 1 ... ...
2 3 4 2 p p 1 p 2 2p
2( p 1)
1 1 1 1 1 1 1
n p 1 úg> r 1
(1) r 1
r
1 ...
2 3 4
2 p 2 p 1 2 p 2
1 1 1 1 1
...
p 1 p 2 2 p 2 p 1 2 p 2
1 1 1 1 1 1
...
p2 p3 2 p 2 p 1 2 p 2 p 1
1 1 1 1 1
...
p2 p3 2 p 2 p 1 2 p 2
2( p 1)
1
r p2 r
55
ixhqla; .Ks;h mqyqKqùfï m%Yakdj,sh (ms<s;=re iu`.)
2r 3 A B
03. (a)
r (r 1) r r 1
A(r 1) Br
r (r 1)
( A B)r A
r (r 1)
2r 3 ( A B)r A
2r 3 3 1
A 3, B 1 =
r (r 1) r r 1
2r 3 1
Ur
r (r 1) 3r
3 1 1
. r
r r 1 3
1 1 1 1
. r 1 . Vr Vr 1
r 3 r 1 3r
1
Vr
r.3r 1
U r Vr Vr 1
u1 v1 v2
u2 v2 v3
u3 v3 v4
.....................
un1 vn1 vn
un vn vn1
n
U
r 1
r V1 Vn1
n
1 1 1
U
r 1
r .
1 n 1 3n
1 1
n úg . 0
n 1 3n
n
lim U r 1
n r 1
56
ixhqla; .Ks;h mqyqKqùfï m%Yakdj,sh (ms<s;=re iu`.)
1
2 x 1, x 2
y 2x 1 =
(b) 2 x 1, x 1
2
x 2, x 1
y x 1 +1 =
x, x 1
y x2 y x2
y 2 x 1 y 2x 1
x 2 2 x 1 x 2 2x 1
3 x 1 x3
1
x
3
2x 1 x 1 1
2x 1 1 x 1
1
/ úiÿu x 3 iy x 3
57
ixhqla; .Ks;h mqyqKqùfï m%Yakdj,sh (ms<s;=re iu`.)
(ii) G G G G G G (1)
G G G G G G (2)
* * * *
(i) 5 6 6 6 1080
tkï ixLHd 1080la iEÈh yels h'
2 2ka wjika jk 3 4 3 1 36
8 8ka wjika jk 2 4 3 1 24
uq`M .Kk 36 36 24 96
58
ixhqla; .Ks;h mqyqKqùfï m%Yakdj,sh (ms<s;=re iu`.)
n 2 (1 x ) 2 n 2 n
C1 ... n. nCn x n 1 n. nC0 x n 1 ... Cn 1
ol=Kq mi x n 2 ys ix.=Klh
xn2
= ( n 1) n C12 2( n 2) n C22 ... r ( n r ) n Cr21 ... ( n 1) n Cn2
05. (a) Z3 1
Z 1 Z 2 Z 1 0
Z 1 0 or Z 2 Z 1 0
Z 1
1 3
Z
2
1 3 1 3
Z 1 or i or i
2 2 2 2
Z 3 1 0 ys ixlS¾K uQ,hla kï
3 1 0
1 2 1 0
59
ixhqla; .Ks;h mqyqKqùfï m%Yakdj,sh (ms<s;=re iu`.)
1 tu ksid 1 2 0
(i) 1 2
1 1
2
1
1
1
(ii) 1 2
1 1
1 2
2
2 1
3k 3k
2
(iii)
1 1
3k
1
3k
1
3k
1
3 k
3
k
1 1 1
3k
1 .2
3k
1
3k
k T;af;a isg, .2 2
1
3k
k brÜfÜ isg, .2 2
(b) u 2i 2 cos i sin
2 2
1 3 2 2
v i 1 cos i sin
2 2 3 3
2 2 7 7
uv 2 cos i sin 2 cos i sin
2 3 2 3 6 6
5 5
2 cos i sin
6 6
60
ixhqla; .Ks;h mqyqKqùfï m%Yakdj,sh (ms<s;=re iu`.)
u 2 2
2 cos i sin
v 2 3 2 3 A
2 cos i sin
6 6
6 O 6
OA = OB = OC B C
myiqfjka u
ˆ ABC
BAC ˆ 600 nj fmkaúh yel'
ˆ ACB
tkï ABC iumdo ;s%fldaKhls'
4 n 1
1 i
06. (a)
1 i
4 n 1
1 i 1 i
1 i 1 i
4 n 1
2i
i 4 n 1 i 4 i i
n
2
x3 1 0
x 1 x 2 x 1 0
1 3
x 1, x 2 x 1 0, x
2
1 3 1 3
x 1, x i , x i
2 2 2 2
2 2 4 4
x 1, x cos i sin , x cos i sin
3 3 3 3
x 1, , 2
;jo, 1 2 0, 3 1
x 2
3
1; y 3 1; y 1, , 2
x+2 = y
1 3 1 3
x 2 1, x 2 i , x 2 i
2 2 2 2
5 3 5 3
x 1, x i , x i
2 2 2 2
61
ixhqla; .Ks;h mqyqKqùfï m%Yakdj,sh (ms<s;=re iu`.)
2 5 2 2 2 2
2 6
3
2 6
3 36. 6 729
6
p q p q p 2 q
p q p 2 3 pq 2 pq q 2
( p q) p 2 pq q 2 p 3 q 3
b c a 2 b c 2 a 3
a b c 2
a b c 2
b c a 2
(b) Z 3 3i 2
P ys m:h flakaøh (3, 3) yd wrh 2 jq jD;a;hls'
m:fha ldàish iólrKh ( x 3) 2 ( y 3)2 2 2
m%foaYh ;=< Z ys úYd,;u w.h 3 2 2 fõ' B
3
C A
cos 4 x cos x 2
07. (a) lim
x 0 x2
4
1 2 sin 2 x cos x
2 2
lim
x 0 x2
sin 2 x sin 2 2 x
lim 2
2.
x 0 x x2
2
sin x sin 2 2 x
lim 2 4
2 x
2
x 0
x
1 8 1
7
tan 2 x 2sin x
lim
x 0 x3
62
ixhqla; .Ks;h mqyqKqùfï m%Yakdj,sh (ms<s;=re iu`.)
sin 2x
2sin x
lim cos 2x 3
x 0 x
2sin x cos x cos 2x 1
lim 2
x 0 x x cos 2 x
3x x
2sin sin
2sin x 2 2 1
lim
x 0 x x x cos 2x
3 x
2sin x sin
2sin x 2 3 2 1
lim
x 0 x 3x 2 x cos 2x
2
2 2
3 1
2 2 1 3
2 2
1
(b) y sin 1
x2 1
,
Z sec 1 x x 2
1
sin y x sec z
x2 1
1 1
sin y cot z
sec z 2 1 tan 2 z
dy
cos y. cos ec 2 z
dz
kï x 2, 0 y , 0 z
2 2
dy
1 sin 2 y .
dz
1 cot 2 z
1 dy 1
1 . 1
x 1 dz
2 2
tan z
x 2 2 dy sec2 z x2
.
x 2 1 dz sec 2 z 1 x2 1
x x
(l-2x)
63
ixhqla; .Ks;h mqyqKqùfï m%Yakdj,sh (ms<s;=re iu`.)
dy x2 x2 1
2 2
dz x 1 x 2
dy x 2
dz
x2 2 x2 1
dy x2
0
dz
x2 2 x2 1
dy x2
0
(ii) dz
x2 1 x2 2
2
l 2 l
(c) j¾.M,h A x x x
2 2
2
l l
x lx
2 4
2
dA l 1 1 l
x l lx (1)
dx 2 2 l
2 4
lx
4
l
2
ll
x lx
22 4
2
l
lx
4
l 2 3lx
2 2
2
l
lx
4
3l l
x
l
2
3
2 lx
4
l l dA
x , 0 A jeä fõ'
4 3 dx
64
ixhqla; .Ks;h mqyqKqùfï m%Yakdj,sh (ms<s;=re iu`.)
l dA
x , 0 A wvqfõ'
3 dx
l
tkï x úg A g Wmßuhla mj;sk w;r ;s%fldaKh iumdo fõ'
3
1 l l
j¾.M,h sin 60
2 3 3
1 l l 3 3l 2
j¾. tall
2 3 3 2 36
2 cos 2 x h sinh
lim
h 0 h
sinh
lim 2 cos 2 x 2h
h 0 h
2 cos 2 x. 1 2 cos 2 x
dn n
n
(ii) sin 2 x 2n sin 2x
dx 2
n=1 úg
d
j( m( (sin 2 x ) 2 cos 2 x
dx
o( m( 2 sin 2 x 2 cos 2 x
2
dp p
p
(sin 2 x) 2 p.sin 2x
dx 2
d p1 d p
p 1
(sin 2 x) 2 p.sin 2 x
dx dx 2
65
ixhqla; .Ks;h mqyqKqùfï m%Yakdj,sh (ms<s;=re iu`.)
p
2 p.cos 2 x ( 2)
2
p
2 p 1 cos 2 x
2
p
2 p 1.sin 2 x
2 2
2 p 1.sin ( p 1) 2 x
2
1
(b) f ( x) 1
x( x 2)
(2 x 2)
f ( x)
x 2 ( x 2) 2
2( x 1)
x 2 ( x 2) 2
x 1 > úg f ( x ) 0
x 0 yd x 2 hkq iam¾f.dakauqL fõ'
0 1 2
66
ixhqla; .Ks;h mqyqKqùfï m%Yakdj,sh (ms<s;=re iu`.)
(i) y f ( x)
y
0 2 x
(ii) y f ( x)
y
0 1 x
1
f ( x) 1
x( x 2)
( x 1) 2
x( x 2)
1 x ( x 2)
f ( x ) ( x 1) 2
67
ixhqla; .Ks;h mqyqKqùfï m%Yakdj,sh (ms<s;=re iu`.)
1
x ; úg f ( x ) 1 x úg 1
f ( x)
1
x 0, 2 úg 0
f ( x)
1
x 0 úg f ( x) jeä fõ'
1
0 x 1 úg
f ( x)
jeä fõ'
1
tu ksid x 1 úg wvq fõ'
f ( x)
f ( x) 0
1
x 1 > úg y
f ( x)
1
tu ksid y iam¾fYdakauqLhls'
f ( x)
1 x 2, yd x 2 > úg f ( x ) wvq fõ'
1
tkï jeä fõ'
f ( x)
0 1 2 x
68
ixhqla; .Ks;h mqyqKqùfï m%Yakdj,sh (ms<s;=re iu`.)
1 A B Cx D
09. (a)
1 x x
2 2
1 1 x 1 x 1 x2
1 1 1
ln 1 x ln 1 x tan 1 x c
4 4 2
sin 2 x 1 t 2
t sin x cos x x:0
4
dt
cos x sin x t : 1 0
dx
0
4
sin x cos x dt
0 9 16 sin 2 x dx 1 9 16(1 t 2 )
0
dt
(5 4t )(5 4t )
1
0
A B
dt
1
(5 4t ) (5 4t )
5 A 5B 1
4 A 4B 0
1 1
A ,B
10 10
69
ixhqla; .Ks;h mqyqKqùfï m%Yakdj,sh (ms<s;=re iu`.)
0 0
1 dt 1 dt
10 1 (5 4t ) 10 1 (5 4t )
1 1
ln 5 4t ln 5 4t
40 40
0
1 5 4t
ln
40 5 4t 1
1 1
ln1 ln
40 9
1
ln 9
40
2
cos x 2
sin xdx
(c) I dx, J dx
0
a cos x b sin x 0
a cos x b sin x
a cos x b sin x
aI bJ 2 dx x 02
0 a cos x b sin x 2
b cos x a sin x
bI aJ 2 dx
0 a cos x b sin x
ln a cos x b sin x 02
b
ln
a
1 a b
I 2
bln
a b 22
a
1 b b
J 2 2
aln
a b 2 a
70
ixhqla; .Ks;h mqyqKqùfï m%Yakdj,sh (ms<s;=re iu`.)
x sin x
x sin x
x sin x
10. (a) 0 1 cos2 x 0 1 cos2 x
dx dx 0 1 cos2 x dx
sin xdx x sin x
dx
0 1 cos x
2
0 1 cos x
2
x sin x sin x
2 dx dx
0
1 cos x
2
0
1 cos 2 x
u cos x fhdouq'
du
sin x
dx
x:0
u :1 1
x sin x sin x
0 1 cos2 x dx 2 0 1 cos 2 x dx
1
du
2 1 u
2
1
1
du
2 1 u
2
1
1
tan 1 u
2 1
tan 1 (1) tan 1 (1)
2
2
2 4 4 4
x.e x y
(b) (1 x)2 dx
1
x.e x . dx
1 x
2
1
dv 1
x
u x.e x dx 1 x 2 0 1 2
1
v
1 x
71
ixhqla; .Ks;h mqyqKqùfï m%Yakdj,sh (ms<s;=re iu`.)
x.e x 1 1
1 x dx x.e 1 x 1 x .e ( x 1) dx
x x
2
x.e x
1 x
e x .dx
x.e x
ex
1 x
ex
1 x
(c) y x (2 x ) D
x2 2x
x 2 2 x 1 1
y x 1 1
2
C
A
(3,1)
x(2 x) x
x(2 x) x 0
x(1 x) 0 B
x 0,1
1 1
j¾.M,h 2 x x dx x.dx
2
0 0
1
1
x 2 x3
x x dx
2
0 2 3 0
1
j' tall
6
11. (a) AD : x y 4 0
AC : 3 x y 8 0
A (3,1)
AB ys iólrKh
( y x 4) ( y 3 x 8) 0
(1 3 ) x (1 ) y (8 4) 0
72
ixhqla; .Ks;h mqyqKqùfï m%Yakdj,sh (ms<s;=re iu`.)
3 1
AB ys wkql%uKh
1
AD ys wkql%uKh 1
3 1
AB ys wkql%uKh 1
1
1
2
x0 3 y0 1
2 2
2 2
t 2 t 2 8
2t 2 8
t 2 4
t 2
t 2, úg B (5, 3)
t 2, úg B ( 1, 1)
B m<uq jD;a; mdofha ksid
B (5,3)
BCys iólrKh y x k ( AD // BC )
53 k
k 8
tu ksid BC iólrKh = y x 8
BD, x 3 y 7 0
BDys iólrKh = x 3y c 0
59c 0
c4
73
ixhqla; .Ks;h mqyqKqùfï m%Yakdj,sh (ms<s;=re iu`.)
BDys iólrKh = x 3y 4 0
BD : x 3y 4 0
AD : x y 4 0
D (2,2)
CDys iólrKh = x y k
22 k
k 0
CDys iólrKh = x y 0
(b) S x 2 y 2 2 gx 2 fy c 0
S: (2, 0), (0, 1)
4 0 4g 0 c 0
0 1 0 2 f c 0
4 4g c 0
1 2 f c 0
(c 4) c 1
g , f
4 2
2(c 4) 2(c 1)
S x2 y2 x yc 0
4 2
2 x 2 2 y 2 (c 4) x 2(c 1) y 2c 0
jD;a;fha idOdrK iólrKfhka
4
S x2 y2 x 1 y 0
2
(1, -1) yryd hk ksid
4
11 1 0
2
2
(i) S1 ys iólrKh = x2 y 2 x y 2 0
74
ixhqla; .Ks;h mqyqKqùfï m%Yakdj,sh (ms<s;=re iu`.)
1 1
flakaøh = C1 ,
2 2
4
(ii) S2 x 2 y 2 x 1 y 0 u`.ska S1 0
2
iuÉfþokh jk ksid
S1 0 yd S2 0 fmdÿ cHdh S1 S 2 0
4
1 x 2 y 2 0
2
2 x 2 2 y 2 2 0
fmdÿ cHdh S 2 0 ys flakaøh yryd hk ksid
4 1
S2 flakaøh ,
4 2
4 1
2 2 2 2 2 0
4 2
2 0
0 yd 2 úg
2 úg S2 S1
0 > úg S 2 x y 2 x y 0
2 2
4
(iii) x2 y2 1 x 1 1 y 1 0 yd
2
4
x2 y 2 2 x 2 1 y 2 0 m%,ïn fõ'
2
1 4 1 1
flakaøhka C1 ,
4 2
4 2 1
C2 2 ,
4 2
4 2 4 1 2 1
2 1 2 1 1 2
4 4 2 2
12 4
75
ixhqla; .Ks;h mqyqKqùfï m%Yakdj,sh (ms<s;=re iu`.)
A (3, -1)
12. (a) CPys iólrKh x 4 y 10 0
BQys iólrKh 6 x 10 y 59 0
C, x 4 y 10 0 f¾Ldj u; fõ' P Q
t 10
C t, , A (3, 1)
4
t 3 t 6 B C
Q ,
2 8
Q, BQ u; ksid 6 x 10 y 59 0
t 3 t6
6 10 59 0
2 8
t 10
C (10, 5)
6
ACys wkql%uKh
7
1
CP ys wkql%uKh
4
BC ys wkql%uKh m kï
1 6 1
m
4 7 4
m 6 1
1 1
4 7 4
4m 1 1
4m 2
4m 1 1
4m 2
6 2
m fyda
7 9
2
BC ys iólrKh y 5 ( x 10)
9
2 x 9 y 65 0
6
ACys iólrKh y 1 ( x 3)
7
6 x 7 y 25 0
76
ixhqla; .Ks;h mqyqKqùfï m%Yakdj,sh (ms<s;=re iu`.)
BC : 2 x 9 y 65 0
BQ : 6 x 10 y 59 0
7
B ,8
2
(b) S3 0 ys iólrKh
3x 2
3 y 2 6 x 1 x 2 y 2 2 x 4 y 1 0
S1 0 ys flakaøh (1, 0)
S3 0 , (1, 0) yryd hhs
3 0 6 1 1 0 2 0 1 0
1
S3 0
3x 2
3 y 2 6 x 1 x 2 y 2 2 x 4 y 1 0
4x2 4 y2 4x 4 y 0
x2 y2 x y 0
S2 0 g 1 f 2 c 1
1 1
S3 0 g f c 0
2 2
1 1
2 gg 2 ff 2 1 2 (2) 1 2 1
2 2
c c = 1 0 = 1
77
ixhqla; .Ks;h mqyqKqùfï m%Yakdj,sh (ms<s;=re iu`.)
2 gg 2 ff c c
(1, 0) ,laIHfha §
x 2 y 2 x y 0 jD;a;hg we¢ iam¾Ylh
1 1
x 1 y 0 ( x 1) ( y 0) 0
2 2
x 1 y
x 0
2 2
x y 1 0
AB iólrKh
1 8 7
y 8
7
3 2
2
9 2 7
y 8
13 2
13 y 104 18 x 63
18 x 13 y 41 0
78
ixhqla; .Ks;h mqyqKqùfï m%Yakdj,sh (ms<s;=re iu`.)
1 tan 2 x 4 tan x
2 tan x
1 tan x 1 tan 2 x
2
1
tan 2 x 1 0 @ tan x
2
1
x n tan 1 n
2
(b) 2 cos 2 2 cos 2 2
1 cos 2 1 cos 4
cos 2 cos 4
360 úg
79
ixhqla; .Ks;h mqyqKqùfï m%Yakdj,sh (ms<s;=re iu`.)
1
cos 36 cos 72
2
cos 36 x
1
x 2 x 2 1
2
2x 4x 2 1
2
4 x2 2x 1 0
2 4 16
x
8
22 5
8
1 5
4
cos 360 0 kï
5 1
cos360
4
1
cos 72 cos 36
2
5 1 1 5 1
4 2 4
a b c
(c) (i)
sin A sin B sin C k
( hehs .ksuq.)
a2 b2 b2 c2 c2 a2
cos A cos B cos B cos C cos C cos A
k 2 sin 2 A sin 2 B k sin
2 2
B sin 2 C k ain C sin A
2 2 2
k 2
cos 2
B cos A
2
k cos
2 2
C cos B
2
k cos
2 2
A cos 2 C
cos A cos B cos B cos C cos C cos A
k cos B cos A k cos C cos B k cos A cos C 0
2 2 2
80
ixhqla; .Ks;h mqyqKqùfï m%Yakdj,sh (ms<s;=re iu`.)
a b c
(ii) 0
0
t (say)
sin 45 sin 75 sin 600
a 2c 2b
a 2c 2b 0
a 2c 2b
81
ixhqla; .Ks;h mqyqKqùfï m%Yakdj,sh (ms<s;=re iu`.)
1 1 1 1 3 1 1
(ii) tan 1 tan tan tan
x 1 x 1 5 3
1 1
tan 1 A> tan 1 B
x 1 x 1
3 1
tan 1 C > tan 1 D
5 3
A-B = C-D
tan( A B ) tan(C D )
tan A tan B tan C tan D
1 tan A tan B 1 tan C tan D
1 1 3 1
x 1 x 1 5 3
1 3 1
1 1
( x 1)( x 1) 5 3
2 4
2
x 18
x 9
2
x 3
2 x 4, x3
sin( ) cos( )
(b)
(1 m) (1 m)
82
ixhqla; .Ks;h mqyqKqùfï m%Yakdj,sh (ms<s;=re iu`.)
A
b2 c 2 a 2
(c) cos A
2bc
b c
2
(i) a2
1 1
ABC ;s%fldaKfha j¾.M,h bc.sin A a. p
2 2
bc.sin A a. p (2)
(1) yd (2) ka
A
b c
2
a 2 4bc.cos2
2
4ap A
.cos 2
sin A 2
4ap A
.cos 2
A A 2
2 sin cos
2 2
A
2ap cot
2
A
b c
2
a 2 2ap.cot
2
(ii) a 4 b 4 c 4 2b 2 c 2 2c 2 a 2 2 a 2b 2 2 a 2b 2
a
2
2
b2 c2 2a 2b 2
a 2 b 2 c 2 ab 2
a 2 b 2 c 2 ab 2 1
2ab 2ab 2
cos c
1
,
3
c or
2 4 4
83
ixhqla; .Ks;h mqyqKqùfï m%Yakdj,sh (ms<s;=re iu`.)
3 1
15. (a) A
1 2
3 1 3 1 8 5
A2
1 2 1 2 5 3
±ka A2 5 A 7 I
8 5 15 5 7 0 0 0
A2
5 3 5 10 0 7 0 0
A2 5 A 7 I 0
7 I 5 A A2 7 I 5 A A2
A(5 I A) (5 I A) A
1 1
I A. (5I A) I (5 I A) A
7 7
1 1
tkhska A (5 I A)
7
1 5 0 3 1
7 0 5 1 2
2 1
1 2 1 7 7
7 1 3 1 3
7 7
BA = C
(BA)A-1 = CA-1
B(AA-1) =CA-1
2 1
9 4 7 7 2 3
-1
B= CA
6 16 1 3 4 6
7 7
1 -1 x a
1 1 y b
A X = B
1 -1 x a
A , X , B
1 1 y b
84
ixhqla; .Ks;h mqyqKqùfï m%Yakdj,sh (ms<s;=re iu`.)
1 1 1
A -1
1 (1) 1
1
1 1 1
2 1 1
1 1
2 2
A -1
1 1
2 2
AX B
A1 AX A1B
X A1 B
1 1
2
x 2 a
y 1 1 b
2 2
a b
x
2 2
a b
y
2 2
A2 X B
A1 A2 X A1 B
b
p 2
q a
2
b
p
2
a
q
2
85
ixhqla; .Ks;h mqyqKqùfï m%Yakdj,sh (ms<s;=re iu`.)
A fldgi ms<s;=re
60 u
01. tan 1
40
m%fõ.h
u 20ms 1
60
1 60
tan
2 t u
t 120
.sh ÿr 10000 m
1 1 40 T t ld,h
60 u 40 60 T 60 t 10000
2 2
80 20 60T 30 120 10000
T 80s
02. OA t1 , AB t2
u u
tan g , t1
t1 g
v1 v
tan g , t2 1
t2 g
m%fõ.h
2u v2
tan g , v 2u gt 2u
t2 2 2
1 1 v2
A úia:dmkh ut1 v1t2
2 2 u
1
B úia:dmkh 2u v2 t2
2 t1 A t2 B ld,h
1 1 1 v1
u.t1 v1 .t2 (2u v2 )t2
2 2 2
u.t1 v1 .t2 (2u v2 )t2
u.t1 (2u v1 v2 )t2
u
u. (2u gt2 2u gt2 )t2
g
u
t2
4g
86
ixhqla; .Ks;h mqyqKqùfï m%Yakdj,sh (ms<s;=re iu`.)
03. VA, E 2u B
300
VB , E
300
u
u
VA, B VA, E VE , B
V B 2u
2u
300
N
u
V u
v2 LN 2 2u u 2 2u u.cos60
2 2
600
L 2u M
3u 2
V 3u
B
u v
sin sin60
u 3u 2
d
sin 3
1 M
sin
2
30 0
A
3d
flá u ÿr d cos d cos30
2
d sin 30 d
.; jq ld,h
v 2 3u
04. x 2 y ksh;hla
x 2 y 0 R
x 2
y0
y a f,i i,luq' x 2a Mg x
m ys ;ajrKh AM 1 E a y
A m1 E 2 a T T
m wxY=jg F ma
M , Mg 2T Ma (1)
, T m(2 a ) (2)
m
Mg
Mg 2 Mmg
a , T
4M m M 4m
87
ixhqla; .Ks;h mqyqKqùfï m%Yakdj,sh (ms<s;=re iu`.)
dr
v an sin nt i bn cos ntj
dt
dv
f an2 cos nt i bn 2 sin ntj n 2 a cos nt i b sin ntj
dt
v yd f wì,ïNh v. f 0
k
t ; fuys k 0,1, 2, 3...
2n
V ..V a 2 n 2 sin 2 nt b 2 n 2 cos 2 nt
n 2 a 2 sin 2 nt b 2 cos 2 nt
r .r a 2 cos 2 nt b 2 sin 2 nt
a 2 b 2 r .r a 2 sin 2 nt b 2 cos 2 nt
V ..V n 2 a 2 b 2 r .r
06. ksh; fõ.fhka ld¾ r:h Odjkh jk neúka tys ;ajrKh Y+kH fõ'
F ma fh§fuka
P 600 1200 0 RN
PN
P 600 N
20 1200g
laIu;dj 600 4000 Watts.
3
4kW
F ma fh§fuka Q
60 0
1200g
Q 600 1200 10sin 1200a
1
Q 600 1200 10 1200a
24
1200a 1100
88
ixhqla; .Ks;h mqyqKqùfï m%Yakdj,sh (ms<s;=re iu`.)
Q 20 30 1000
1200a 1100 20 30 1000
1 2
a ms
3
08. Let VM , E u
v
Vm , M
V m , E Vm , M VM , E
v
w = +
u
m yd M i|yd .uH;d ixiaÓ;s kshuh Ndú; lsÍfuka
u
M
(M, m)
Mu m(v cos u ) 0
mv cos
u
M m
89
ixhqla; .Ks;h mqyqKqùfï m%Yakdj,sh (ms<s;=re iu`.)
09.
3m 2m m
A u
C B
3m V1 I V1
B I
mv1 2mv1 mu
u
v1
3
V2 V2 V2
A I2 I2 B I1 I1 C
u u
m
6 3
mu
I1
6
90
ixhqla; .Ks;h mqyqKqùfï m%Yakdj,sh (ms<s;=re iu`.)
C g, I2 3m(V2 V0 )
u
m 0
6
3mu
I1
6
I 2 : I1 3 :1
1 1 u 2 1 2
u 1 u
2
ydks jQ Yla;sh mu 2 m 2m 3m
2 2 6 2 6 2 6
5
ydks jQ Yla;sh mu 2
12
10.
2u
6u
I
V1
V2
A B A B
A B
moaO;sh i|yd I mv fhoùfuka
m(v1 2u ) 4m(v2 6u ) 0 mv1 4mv2 4m 6u m 2u
v1 4v2 22u (1)
18u
v2 (2)
5
I ( mv ) fh§fuka
B I1 4m(v2 6u )
,
18u
4m 6u
5
48mu
I
5
48mu
5
91
ixhqla; .Ks;h mqyqKqùfï m%Yakdj,sh (ms<s;=re iu`.)
11. A B A B A B
v2
I I v 1
u
m 4m
1 e u 4e 1 u
v1 , v2
5 5
1 (3)
v2 0 kï e
4
4 1 e
W ev1 u
5 5
Bys p,s;hg>
x 35cos t
35cos 28 x
92
ixhqla; .Ks;h mqyqKqùfï m%Yakdj,sh (ms<s;=re iu`.)
4 (1)
cos
5
1 2
A i|yd> h1 0 gt
2
1 2
B i|yd> h2 35sin t gt
2
h1 h2 35sin .t
3
73.5 35 t
5
t 3.5 s
1 2
13. S ut at u
2 a
u 2ag 2
a
a u cos t (1)
a 1
u sin t gt 2
2 2
a
(1)ka> t =
u cos
a ga 2
a tan 2
2 2u cos 2
a a
2
a tan 1 tan 2
4
tan 4 tan 3 0
2
t1 : t2 1: 5
93
ixhqla; .Ks;h mqyqKqùfï m%Yakdj,sh (ms<s;=re iu`.)
14. Let AB = l A
È. a > 2mg
2mg l a
T
a
F ma fh§fuka
T
B 3g B
> T sin ml sin .
4a mg
3mgl
T (1)
4a
(1) iy (2)
2mg l a 3mgl
a 4a
8a
l (2)
5
8a 3a
ú;;sh a
5 5
F ma
T cos mg m 0
T cos mg
6mg
cos mg
5
5
cos
6
94
ixhqla; .Ks;h mqyqKqùfï m%Yakdj,sh (ms<s;=re iu`.)
w
w 2 6ms 1
F ma fh§fuka
mv 2
mg cos R
a
mv 2
R mg cos (1)
a
iuia; Yla;sh
1 2
O mga mv mga cos
2
v 2 2ag (1 cos )
(1) iy (2)
R mg 3cos 2
2
R 0 > cos 3
2
flakaøfha isg Wi 0.6 cos 0.6
3
0.4m
16.
x 2 x x
v2 2 a2 x2
kï x 0.9 > v 1.2
x 1.2 > v 0.9
1.22 2 a 2 0.9 2 (1)
0.9 2 2 a 2
1.22 (2)
95
ixhqla; .Ks;h mqyqKqùfï m%Yakdj,sh (ms<s;=re iu`.)
1.2 2 a 2 0.92
(1) (2)>
0.92 a 2 1.22
a 2 1.22 0.92 1.2 4 0.9 4
úia;drh 1.5m
2 1.52 0.9 2 1.2 2
2 1
1
2
foda,k ld,h T 2 Sec
17. iu;=,s;;dõfha AC d , mg A A
wxY=fõ iu;=,s;;djg
a
> T2 mg T1 0
T1
2mg a 2mg a C mg
d
2a d mg d 0 T
a 2 a 2 a 2
2 a 2 a
2a d 1 d 0
a 2 a 2
B B
2 a a
2a d d 1 0
a 2 2
5a 5a 3a
d , AM , BM
4 4 4
F ma fh§fuka A
T4 mg T3 mx 5a
4
2mg 3a a 2mg 5a a
x mg x
mg
T x
a 4 2 a 4 2 3
T
mx 3a 4
4
2g 3a a 2 g 5a a
a 4 x 2 g a 4 x 2
x
2g 3a a 5a a
a 4 x 2 4 x 2 g
x
2g a
a 2 x 2 g
x
96
ixhqla; .Ks;h mqyqKqùfï m%Yakdj,sh (ms<s;=re iu`.)
4g
x x
a
2 4g
x 2 x a
2 a a
ld,h 2
4g g
18.
3P
X 3P cos 60 2 P cos 60 P C
2
3P 3P
Y 3P sin 60 2 P sin 60 2P
2
2 R
3P 3 P
2
2 2 x A P B
R 3P.N x
Y 1
tan ,
3 30
0
X Y
R
Y 4 P 7 P 3P 0
4 P 7 P 3P 0
97
ixhqla; .Ks;h mqyqKqùfï m%Yakdj,sh (ms<s;=re iu`.)
R
OA (OA u`.ska R ksrEmKh fõ)
G
W
AC (AC u`.ska w ksrEmKh fõ)
P
CO (CO u`.ska P ksrEmKh fõ;)
3
tan
4 C O B P
R W P W
OA AC CO
AB 2a kï
8a
AC 2a sin
5
6a
CB 2 a sin
5
3a
CO
5
CO 3W
P W.
AC 8
98
ixhqla; .Ks;h mqyqKqùfï m%Yakdj,sh (ms<s;=re iu`.)
n, ;s%fldaKh ie,lSfuka
P wjuh úug kï P yd S ,ïn úh hq;= h'
ADB ;s%fldaKfha G
AG GB, and ADB 900
AG GB GD P
B
2
D
P L
P W sin W sin
2 W
S W
21. f.da,fha iu;=,s;;djg n,
(i) nr w G. M
(ii) m%;sls%hdj R, P ys §
(iii) wd;;sh T
R
iu;=,s;;dõ n, ;=k Gys § T
fPaokh fõ' G
,dñf.a m%fïhh wkqj
P
300
12 4 4 3
tan sin cos
9 3 5 5
W
ABC ;s%fldaKh i|yd ihska kS;sfhka>
T W R
sin 30 sin sin 30
C T A
T
W sin 30 5W
sin 8
sin 30
R W
sin R
W sin 30 cos cos 30 sin
sin 300
B
W
8
3 4 3
99
ixhqla; .Ks;h mqyqKqùfï m%Yakdj,sh (ms<s;=re iu`.)
Y
22. ABys iu;=,s;;dj i|yd
B
A 0 X X
a a
X .a sin 60 Y .a cos 60 W . cos 60 W . cos 60 0 Y
2 3
D W
W
W W 5W
3 Y
2 3 6
BCys iu;=,s;;dj i|yd A C
W
C 0 R S
a
X .a sin 60 Y .a cos 60 W . cos 60 0
2
W
3X Y
2
(1)
W 2W
(1) yd (2) ka Y X
6 3 3
Bys § m%;sls%hdj X2 Y2
W 57
18
100
ixhqla; .Ks;h mqyqKqùfï m%Yakdj,sh (ms<s;=re iu`.)
23.
d a
D A
c b
300 B C
c
0
60 600 W
c b
ab W
W oKav wd;;s f;rmqï
ad W tan 30
3 BC W
W 2W 2W 3
bd AC 3 -
cos 30 3 2W
bd bc cd AB
3
2W
AD
3 -
R2 3P
R1 F1
F1 P F2
W
W
24. iu;=,s;;dj i|yd iu;=,s;;dj i|yd
, F1 P W sin 0 , 3P F W sin 0
2
, R W cos 0 ,
1 R2 W cos 0
F1 R1 F2 R2
W sin P W cos 3 P W sin W cos (2)
W sin
(1) yd (2)ka P (1)
2
2 tan
101
ixhqla; .Ks;h mqyqKqùfï m%Yakdj,sh (ms<s;=re iu`.)
T
25. AB oKafâ iu;=,s;dj i|yd A
300
R G
F T cos 60 W sin 30 0 (1)
W
F W sin 30 T cos 60
4
W 3
R W cos 30 T sin 60
4
F 1 1
, , min
R 3 3
102
ixhqla; .Ks;h mqyqKqùfï m%Yakdj,sh (ms<s;=re iu`.)
x 19a
tan cot
y 7
19
tan tan 1
7
27. P B
2
3
5
, P AUB , P A
8 B
3
4
2 1
P ( B ) 1 P ( B ) 1
3 3
P A B
P A B
P( B )
3 1 1
P A B P A B .P ( B )
4 3 4
5 1 1 13
P A B P ( A) P ( B ) P A B ; P A
8 3 4 24
1 3
P A B P ( A B ) 1 P A B 1
4 4
P A B P( A) P( B ) P A B
0.3 0.4 0.12
0.58
P A B P A B 1 P A B
1 0.58 0.42
20 1
P [fodaI iys; ùfï iïNdú;dj]
100 5
3
1 4
P [4ka 3la fodaI iys; ùfï iïNdú;dj] 4C3
5 5
16
625
103
ixhqla; .Ks;h mqyqKqùfï m%Yakdj,sh (ms<s;=re iu`.)
7 11 5 8 13 12 11 9 14
29. uOHkHh
9
90
x 10
9
5 7 8 9 11 11 12 13 14
9 1
uOHia:h jk w.h hs'
2
= 5 jekak = 11
xi x
2
iïu; wm.ukh i 1
25 9 4 1 1 1 4 9 16
9
70 70
2.78
9 3
3 uOHkHh - uOHia : h
l=ál;d ix.=Klh
iïu; wm.ukh
3 10 11
2.78
1.04
104
ixhqla; .Ks;h mqyqKqùfï m%Yakdj,sh (ms<s;=re iu`.)
30. 0 2 (1)
1 1 5 7 9 (4)
2 1 3 8 9 (4)
3 2 3 3 56 6 7 9 9 9 9 (11)
4 0 5 7 78 9 (6)
5 8 (1)
27
1
27 1 jk w.h hs'
th
(ii) Q1 hkq
4
= 7th jekak = wjqreÿ 23 hs'
uOHia:h
1
27 1 jk w.h hs'
th
Q2 hkq
2
= 14 jekak = wjqreÿ 36 hs'
3
Q3 hkq 27 1 jk w.h hs'
4
= 21 jk w.h = wjqreÿ 40 hs'
105
ixhqla; .Ks;h mqyqKqùfï m%Yakdj,sh (ms<s;=re iu`.)
fldgi B
01. (a)
v
m%fõ.h
u
t t2 ld,h
T * T
3a
(i) tan a > > tan 2a > tan
2
v
tan , v aT (1)
T
3a v u
tan
2 T t
2(v u ) 3a (T t ) (2)
(1) yd (2) ka
2 aT u 3a(T t )
3at 2u aT
(1) V 3at 2u
3u
TP P .;a ld,h 2T 2 3t
a
TQ Q .;a ld,h T t t2
2u v
2t
a 2a
2u 3t u
2t
a 2 a
7t 3u
2 a
106
ixhqla; .Ks;h mqyqKqùfï m%Yakdj,sh (ms<s;=re iu`.)
2u 7t 3u
2 3t
a 2 a
5t u
2 a
1
(iii) P .uka l< ÿr .V .2 T V T
2
3at 2u
3at 2u .
a
3at 2u
2
a
1 1
Q .uka l< ÿr u V T t V .t2
2 2
1 2u 1 3t u
u 3at 2u 2t 3at 2u
2 a 2 2 a
1 2at 2u 3at 2u
3at u 3at 2u
2 a 2a
1 3at 2u
2
3at u 2at 2u
2a 2
107
ixhqla; .Ks;h mqyqKqùfï m%Yakdj,sh (ms<s;=re iu`.)
(b) B
u
A
O P
V
VP , E u VQ , E
VP ,Q VP , E VE ,Q u v cos
V
u
v sin
u v cos v sin V0
V0 2 u v cos v sin
2 2
v sin
tan
u v cos B
O a
A
P
d VP,Q
flá;u ÿr d a sin
av sin
u 2 v 2 2uv cos
108
ixhqla; .Ks;h mqyqKqùfï m%Yakdj,sh (ms<s;=re iu`.)
PM a cos
t .;a ld,h
V0 V0
a u v cos
t
V0 2
a u v cos
t
u v 2 2uv cos
2
P .uka l< ÿr ut
Q .uka l< ÿr vt
a ut
O isg ÿrj,a w;r wkqmd;h
Vt
a u v cos u
a
V0 2 v u cos
va u v cos u v cos
V0 2
v T1
F ma fhdouq
w
T1 w s i n R 0 R
g
T1 R w sin
w
H ( w sin R )v (1)
F ma fhdouq 2v R
w
T 2 w s in R 0
g T2
T2 R w sin
H ( R w sin )2v (2) w
109
ixhqla; .Ks;h mqyqKqùfï m%Yakdj,sh (ms<s;=re iu`.)
3w
(1) yd (2)ka R
n
F ma fhdouq u
T3 R
w
0 R T3
g
3w
T3 R
n
3uw
H T3 .u
n u
2 T4
F ma fhdouq
w
T 4 R w s in
g
a (a hkq ;ajrKh hs) R
4w wa
T4 w
n g
u
H T4 .
2
u 4w wa 3wu
2 n g n
2g
a
n
rA a 3 i 29 j t
rB b v i 7 j t B0
AB rB rA b
b v i 7 j t a 3 i 29 j t
a
A0
A
O
110
ixhqla; .Ks;h mqyqKqùfï m%Yakdj,sh (ms<s;=re iu`.)
AB b a v 3 t i 7v 29 tj
t 0 úg> AB A0 B0 b a 56 i 8 j
AB 56 i 8 j v 3 t i 7v 29 tj
AB 0
tkï" v 3 t 56 0 (3)
7v 29 t 8 0 (4)
(3) yd (4)ka
v4
AB v 3 t 56 i 7v 29 t 8 j
v 3 úg
AB 6t 56 i 8 8t j fõ'
6t 56 8 8t
2 2
AB
100 t 2 8t 32
t 4
2
AB 10 16
AB wju jkqfha' t 4 and AB wju 40m
v 3 yd t 4 úg
AB 32 i 24 j
VA, B 6 i 8 j
V A , B AB 6 i 8 j 32 i 24 j
= -192 + 192
= 0
V A,B A B 0
tkï, VA, B , AB ,ïNl fõ'
111
ixhqla; .Ks;h mqyqKqùfï m%Yakdj,sh (ms<s;=re iu`.)
a1 a2 m T T 2mg
túg, AM , E
2
wxY+ka p,kh jk úg
F1 .mg , F2 2mg
F ma fh§fuka"
A T mg ma1 (1) T T
F ma fh§fuka"
B T 2mg 2ma2 (2)
Mg
F ma fh§fuka"
a1 a2
M Mg 2T M (3)
2
T mg
(1) ka" a1
m
T 2 mg
(2) ka" a2
2m
(3)ys wdfoaYfhka
M T mg T 2 mg
Mg 2T
2 m 2m
MT Mg MT Mg
Mg 2T
2m 2 4m 2
M M Mg Mg
T 2 Mg
4m 2m 2 2
2Mmg 2
T
3M 8m
112
ixhqla; .Ks;h mqyqKqùfï m%Yakdj,sh (ms<s;=re iu`.)
(ii) 2 nj § we;'
p,s;h isÿùu i|yd a1 0
T
a1 g 0
m
T mg
2Mmg 2
mg
3M 8m
2 3M 8m
2M
2 3M 8m
1
2m
2 M 8m
2M
2M
2 8m M
(b) F ma fh§fuka"
B T2 cos T1 cos mg 0 T2
T2 T1 cos mg (1)
a
T2
F ma fh§fuka" b
B
T1 T2 sin maw2 sin T 1 mg
a
T1 T2 maw2 (2)
T1
Dys iu;=,s;;dj i|yd" T1
T1 kmg R 0 T1
D
R T1 kmg (3) km+R
b
cos
2a
2mga
(1)kaa T2 T1
b
(2) kaa T2 T1 maw2
ma 2 2 g ma 2 2 g
T1 w T2 w
2 b 2 b
>
113
ixhqla; .Ks;h mqyqKqùfï m%Yakdj,sh (ms<s;=re iu`.)
ma 2 2 g
(3)ka R w kmg
2 b
R0
ma 2 2 g
w kmg
2 b
w2 ab 2 g a kb (4)
Wmßu wd;;sh mg fõ'
tkï T1 , T2 mg
T2 mg
ma 2 2 g
w mg
2 b
2 g 2 g
w2
a b
2 g 2kg
(4)kaa w
2
b a
2 g 2kg 2 g 2 g
w2
b a a b
2 g 2kg 2 g 2 g
b a a b
1 k 1
b a a b
2 k
b a
k b 2a
114
ixhqla; .Ks;h mqyqKqùfï m%Yakdj,sh (ms<s;=re iu`.)
04. (a) A B C
u u
.egqug fmr
d d u
A u B C
.egqug miq
v2 v1
A u B C
d d
u u
1 e
u
2
d 2d
u u 1 e
d 3 e
u (1 e)
A .uka l< ÿr ut0
d 3 e
(1 e)
115
ixhqla; .Ks;h mqyqKqùfï m%Yakdj,sh (ms<s;=re iu`.)
u v2 v1
A B C
d u v 2 d v1
.egqug fmr A B C
v4 v3 v1
.egqug miq A B C
u u
1 e 1 e
2
2 4
u
2 2e 1 2e e 2
4
u
v3 3 e 2
4
u u
±ka v3 v1 3 e 2 1 e
4 2
u
1 2e e 2
4
u
1 e
2
4
v3 v1
116
ixhqla; .Ks;h mqyqKqùfï m%Yakdj,sh (ms<s;=re iu`.)
v
F ma
R
2 (2) mg
mv
R mgcos
a
m 2
R u 2ag 3agcos
a
When R 0 > (say)
O u 2 2 ag 3agcos
u 2 2ag
cos
3ag
2ag u 2 5ag kï
O cos 1
u 2 2 ag 2 agcos
3agcos 2 agcos
v0 2 agcos (3)
1 2
S ut at
2
2 a sin v0 c os .t0 (4)
1 2
2 a cos v0 c os .t0 gt0 (5)
2
(4) yd (5)ka
2a sin 2 2a 2 g sin 2
2a cos 2 .
cos v0 cos 2
a 2 g sin 2 a
.
v0 cos cos
2 2
117
ixhqla; .Ks;h mqyqKqùfï m%Yakdj,sh (ms<s;=re iu`.)
ag sin 2
v0
2
(6)
cos
(3) yd (6) ka
tan 2 1
450
u 2 2ag 3ag cos 450
3
u2 2 ag
2
1 2
h u sin .t gt
2
(1) ka
(2) g wdfoaYfhka
2h 1 4h 2
h u sin . .g 2 u
u cos 2 u cos 2
2 gh
1 2 tan
u cos 2
2
2 gh h
1 2 tan
u cos 2
2
2h
2 gh
u 2 cos 2
1 2 tan
u
2
2 gh 1 tan 2
1 2 tan
v u at
v1 u sin gt
2h
u sin g
u cos
2 gh
v1 u sin
u cos
118
ixhqla; .Ks;h mqyqKqùfï m%Yakdj,sh (ms<s;=re iu`.)
2 gh
m%fõ.h u sin 2 gh
u sin
u cos u cos
2 gh
u sin
tan u cos
u cos
2 gh
tan tan
u cos 2
2
1 2 tan tan
tan 1 tan u cos
F R S
(b) m,E m
m g
S
m , M
f
B
m, E m,M M ,E
F
f+ Mg
F ma fh§fuka
(M, m) System
> R sin MF cos m( F cos f ) (1)
m F ma fh§fuka
0 m ( F cos f ) (3)
(3)ka f F cos
(2) g wdfoaYfhka,
M m g sin MF m( F F cos2 )
M m sin 2 F M m g sin
M m g sin cos
F
M m sin 2
119
ixhqla; .Ks;h mqyqKqùfï m%Yakdj,sh (ms<s;=re iu`.)
M M m g cos
f
M m sin 2
M M m g cos
(1)ka, R
M m sin 2
T1 m T2
06. B
A M O
AM MB 4l > Let MO d .
O ys§ T1 T2
d 2l 4 l d
2l 3l
3 d 2l 8 l d
11d 2l
2l 2l
d , OM
11 11
T3 m T4
. B
A M P O M
x
OP x hehs .ksuq'
F ma
T3 T4 mx
2l 4 2l
4l x 2l 4l 11 x 3l mx
2l 11 3l
24l 4 9l
2l 11
x 11 x mx
3l
11
x x
6ml
tkï p,s;h ir, wkqj¾;S fõ'
(i) foda,k flaIa;%h x O > (i.e) O
11
V2 A2 x 2 (A = úia;drh)
6ml
2l 11
x > v 0 úg V
2
A2 x 2
11 6ml
2l
tu ksid - A
11
120
ixhqla; .Ks;h mqyqKqùfï m%Yakdj,sh (ms<s;=re iu`.)
6ml
2
11
11 2l
2
V2 x
2
6ml 11
3l 3l 2l l
MC > OC
11 11 11 11
l
x > úg v v0 hehs .ksuq'
11
11 2l l
2 2
V0 2
6ml 11 11
11 3l 2
V0 2
6ml 11 11
l
V0 2
22m
l
V0 2
22m
121
ixhqla; .Ks;h mqyqKqùfï m%Yakdj,sh (ms<s;=re iu`.)
3mg ( d 6a )
2 mg
6a mg
d 7a
Let CA 2a and CP x
Ays § Yla;sh O
3a
2
1 C
0 mg .2a.sin 300 .mg x
2 6a P
Pys § Yla;sh A
300
a x
2
1 1
mx 2 mgx sin 300 3mg
2 2 6a
Yla;s ixiaÓ;s kshufhka
mg 1 mgx mg
9a 2 mx 2 a x
2
2mga.sin 300
4a 2 2 4a
t úIhfhka wjl,kfhka"
1 mgx mg
O
m2 xx .2 a x x
2 2 4
g g
x a x
O
2 2a
g
x x0
2a
2 g
x A cos t B cos t
2a
dx
v x A sin t B sin t
dt
t 0 > x 2a and x 0
2a A (1)
0 0 B (2)
B0
x 2a cos t
122
ixhqla; .Ks;h mqyqKqùfï m%Yakdj,sh (ms<s;=re iu`.)
x a úg ;ka;=j yelsf<a'
t t1 úg x a hehs .ksuq'
a 2a cos t1
1
cos t1
2
2
t1
3
1 2
t1 .
3
2 2a
t1
3 g
2
t1 úg > x 2a sin t
3
2a 2
x 2a sin
g 3
3ag 3ag
x > fõ.h
2 2
Y
08. (a) moaO;sh iy A ,CIHh jgd G hq.auhlg W!kkh l, úg"
X C
A , M G 600
M
B , Y .2a G G
2
C , 2 M X . 3a Y .a G
600 600
M 5M A x D B
G M , Y 4a , X 4 3a
M 1 25
R X2 Y2
a 16 48
M 7
R Y
a 12
Y 5
tan x
X 3
123
ixhqla; .Ks;h mqyqKqùfï m%Yakdj,sh (ms<s;=re iu`.)
a
tan 1 w
h a
h 1 a
When > tan
2a 2a a
1
tan 1
1
tan
AMB ;s%fldaKh i,luq'
T MB
W BA
AMB hkq n, ;s%fldaKh hs'
S AM
T W S
sin(90 ) sin 90 ( ) sin
T W
cos cos( )
124
ixhqla; .Ks;h mqyqKqùfï m%Yakdj,sh (ms<s;=re iu`.)
W cos
T
cos( )
W cos
T
cos cos sin sin
W
T
cos sin tan
W
T
1 2
1 2
W 1 2
T
2
E D
09. (a)
A
X P P cos 600 Q cos 300
P Q 3 Q
X F P 3
2 P C
Y P 3 P sin 600 Q sin 300
QP 3
Y
2
600 G
A P B
R
(i) moaO;sh hq.auhlg ;=,H kï"
X 0, iy Y 0
túg P Q 3 iy Q 0
tfy;a Q 0
moaO;sh hq.auhlg ;=,H fkdfõ'
(ii) Q P 3 kï
X P, Y P 3
2P
2
/ R2 P2 3P P 3
R 2P
tan 3 > 600 P
125
ixhqla; .Ks;h mqyqKqùfï m%Yakdj,sh (ms<s;=re iu`.)
3 3Pa 1
AG
2 3P
3a
AG
2
(b)
A
300
Y W
B X
W
BCys iu;=,s;;djg
C P
B Wa sin P 2a cos 0
W
P tan
2
PX 0 X P
Y W 0 Y W
126
ixhqla; .Ks;h mqyqKqùfï m%Yakdj,sh (ms<s;=re iu`.)
AB ys iu;=,s;;djg
A Wa sin 300 Y .2 a sin 300 X .2 a cos 300 0
W
W P 3 0
2
3W
P
2
B ys oS m%;sls%hdj
R X2 Y2
3W 2 2P
R W 2 tan 3
4 W
7W
R 600
2
Y 2
tan
X 3
2
tan 1
3
Y
10. (a) AB yd ACys iu;=,s;;djg A
X
Y
R S 4w 0
R S 4w
Y
B0
S .4a sin w.3a sin 3w.a sin 0
R S
3w 5w 3w w
S > R
2 2
F1 F2 0; F2 F2 (=F,, say)
B F1 F2 C
127
ixhqla; .Ks;h mqyqKqùfï m%Yakdj,sh (ms<s;=re iu`.)
F F
iu;=,s;;djg , yd; F F
R S
R S
F F
i.e
R S
F
jeä jk úg S uq,ska g <`.d fõ'
uq,ska u C iSudldÍ fõ'
F w tan 2 2 tan
±ka
R 5w 5
F w tan 2 2 tan
S 3w 3
F
tkï"
S
tan
2
3
3
tan
2
AB i|yd
FX 0
X F w tan
Y R 3w 0
w
Y
2
Y
X
tan 3
Y
x
tan 1 3
128
ixhqla; .Ks;h mqyqKqùfï m%Yakdj,sh (ms<s;=re iu`.)
(b)
(b)
300 300
(e)
P (a)
(c) 60N
X f
(g)
Y X 40 3
300
Y 220
40N
Ays § m%;sls%hdj
a
R X2 Y2
60N
40 3
2
0
30 n 2202
c 300 b
600
30 0
20 133N
d Y
tan
X
220
tan
40 3
11
e g tan
2 3
129
ixhqla; .Ks;h mqyqKqùfï m%Yakdj,sh (ms<s;=re iu`.)
11. (a)
(-3, 2) 3 6
3 (2, 3)
1 (6, 1)
3
0
iïm%hqla;h R F1 F2 F3
(3i 4 j ) (i 6 j ) (3i 3 j )
R i 7 j
X 1, Y 7 R 12 7 2 5 2 N
O M (9 6) (36 1) (8 9) 15 37 1 51
1
(b) A = BC.h1 2 BC h1
2
2.ABC A
1
B = CA..h2 2 CA h2
2 AB CA
2 .ABC
1
C = AB..h3 2 AB h3 B C
2 BC
2 .ABC
[h1 > h2 , h3 hkq A, B yd C isg ms<sfj,ska BC, CA, AB f¾Ldj,g we;s ,ïnl
ÿrj,a fõ' ABC ;S%fldaKfha j¾.M,h >Q¾Kh ABC]
130
ixhqla; .Ks;h mqyqKqùfï m%Yakdj,sh (ms<s;=re iu`.)
tal f¾Çh fkdjk ,laIH 3la jgd n, moaO;shl >Q¾Kj, ùcSh ftlHh Y+kHhg
wiudk ksh; w.hla kï tu n, moaO;sh hq.auhlg W!kkh fõ'
(c) M iu;=,s;;djg
T cos F Mg sin 0
R T
R T sin Mg cos 0
F
F
iSudldÍ úg
R Mg
T cos Mg sin sin
Mg cos T sin cos
T cos Mg sin
Mg sin
T
cos (1)
cos 1
T wju Mg sin
wjYH wvq u n,h ,efnkafka 0 in (1) úg hs'
túg ^1&ka
Mg sin
wjYH n,h
cos
P
P sec
cos
131
ixhqla; .Ks;h mqyqKqùfï m%Yakdj,sh (ms<s;=re iu`.)
iSudldÍ iu;=,s;;dfõ §
F1 S > F2 R w F1
G a R S (1) A
G cos G
(1) yd (2) sin w0
a a tan
G cos 1
w
a
aw
G
1 2 cos
(b) iuñ;sl;dj wkqj .=re;aj flakaøh OC u; fõ'
C
G1 D G2 O
B 2 3 3r
w¾O f.da,fha ialkaOh M1 r > DG1
3 8
1 4
fla;=fõ ialkaOh M 2 r 2 4r r 3
3 3
1
DG2 4r r
4
132
ixhqla; .Ks;h mqyqKqùfï m%Yakdj,sh (ms<s;=re iu`.)
D M1 M 2 x M 2 .DG2 M1 .DG1
2 3 4 3 4 3 2 3 3r
r r x r r r
3 3 3 3 8
2 3 4 3
r 2 x r 4
3 3 8
r 16 3
x
8 2
13r
úg x
24
r 24
tan
x 13
24
tan 1
13
133
ixhqla; .Ks;h mqyqKqùfï m%Yakdj,sh (ms<s;=re iu`.)
13. M
Vertical line
G
C A O B D
2 3 3a
2a
3
w¾O f.da,h CMD M1 OG1 2a
3 8 4
2 3 3a
w¾O f.da,h ALB M2 a OG2
3 8
14 3
md;%h CD M1 M 2 a OG
3
O M1 M 2 OG M1 .OG1 M 2 .OG2
14 3 16 3a 2 3a
a OG a 3 a 3
3 3 4 3 8
45a
OG
56
2a 112
tan
OG 45
112
tan 1
45
fmrf<k fudfydf;a §
a sin OGSn OG R
a sin OG
45a
sin
56a G
45
sin
56
45
sin 1 w
56
134
ixhqla; .Ks;h mqyqKqùfï m%Yakdj,sh (ms<s;=re iu`.)
8 1 8
10
F P S F
2 10
2
1 2
1 S 10 P S F
2 F 2 10
4 F 1 4
1 10 PR F
6 4 10
4
R 1 6
10
P R F
1
F 4 10
6 F 1 6
4 10 PL F
4 4 10
L 10 1 4
F P L F
4 10
(i) uq`M iïNdú;d kshufhka
1 8 1 4 1 6
P( F )
2 10 4 10 4 10
13
P( F )
20
2
P ^bßod Èk foll ud¿ 13 7
(ii) 3C 2
we,a,Sfï iïNdú;dj& 20 20
P ^bßod Èk 3 §u ud¿ 13
3
we,a,Sfï iïNdú;dj& C3
3
20
2 3
13 7 13
wjYH iïNdú;dj 3C 2 3C3
20 20 20
2873
4000
135
ixhqla; .Ks;h mqyqKqùfï m%Yakdj,sh (ms<s;=re iu`.)
13 7
(iii) P( F ) , P ( F )
20 20
1 2
P S F
P S F 2 10 2
P F 7 7
20
1 6
P R F 4 10 3
P R F
P F 7 7
20
1 4
P L F 4 10 2
P L F
P F 7 7
20
tkï jeä yelshdj we;af;a .`.g hdug hs'
136
ixhqla; .Ks;h mqyqKqùfï m%Yakdj,sh (ms<s;=re iu`.)
f x x 450
14. (b) d
100 fd fd 2
800 - 900 14 850 4 56 224
700 - 800 30 750 3 90 270
600 - 700 52 650 2 104 208
500 - 600 79 550 1 79 79
400 - 500 206 450 0 0 0
300 - 400 146 350 -1 -146 146
200 - 300 88 250 -2 -176 352
100 - 200 45 150 -3 -135 405
660 -128 1684
128
(i) uOHkHh x 450 100
660
x 469.39
2
1684 128
(ii) iïu; wm.ukh S 100
660 660
S 158.55
100 660
uOHia:h 400 279
206 2
51
400 100
206
424.75
3
uOHkHh-uOHia :h
(iv) l=ál;d ix.=Klh
iïu; wm.ukh
469.39 - 424.75
=3
158.55
0.8446
137
ixhqla; .Ks;h mqyqKqùfï m%Yakdj,sh (ms<s;=re iu`.)
ixLHd;h
fõ;kh
C: <ud
M: msßñ
F: .eyekq
3 1 2
P(M C ) , P ( F A) , P(F C )
5 4 5
1 1
P S A M , P S A F ,
2 3
4 4
P S C M , P S C F
5 5
138
ixhqla; .Ks;h mqyqKqùfï m%Yakdj,sh (ms<s;=re iu`.)
1 S
2
3 M
1
4 2 S
A 1 S
1
3 F 3
4
4 2
S
3
4 S
M 5
1 3
1
4 5 S
5
C 4 S
2
F 5
5
1
S
5
3 3 1 3 1 1 1 3 4 1 2 4
(i) P( S )
4 4 2 4 4 3 4 5 5 4 5 5
9 1 3 2 87
P(S )
32 16 25 25 160
P S F
(ii) P F S
P(S)
3 1 1 1 2 4
4 4 3 4 5 5
87
160
1 2
16 25
87
160
114
PF S 0.262
435
139
ixhqla; .Ks;h mqyqKqùfï m%Yakdj,sh (ms<s;=re iu`.)
P M S C
(iii) P C M S
P(M S)
1 3 4
4 5 5
3 3 1 1 3 4
4 4 2 4 5 5
3
25
9 3
32 25
3 25 32
P C M S 0.2999
25 321
P A F S
P A F S
P S
(iv)
87 73
P S 1
160 160
±ka A F S A S F S
tu ksid A S F S A M S A F S C F S
ol=Kq mi we;s isoaê ;=k u wfkdakH jYfhka nysIaldr jk ksid"
tkhska, P A F S P A M S A F S P C F S
3 3 1 3 1 2 1 2 1
4 4 2 4 4 3 4 5 5
9 1 1 341
P A F S
32 8 50 800
P A F S
P A F S
P S
341
800
73
160
341
365
P A F S 0.934
140
ixhqla; .Ks;h mqyqKqùfï m%Yakdj,sh (ms<s;=re iu`.)
n1
x i
15. (b) 1 1
n1
n1 n2
xi n1 1 ,
1
x 1
i n2 2
n1
x i
2
12 1
21
n1
n1
x
1
i
2
n1 12 n1 12
n2
fuf,iu" x
1
i n2 2 2 n2 2 2
n1 1 n2 2
uOHkHh ix.Kkh X
n1 n2
n1 n2
1 2
n1 n2 n1 n2
X 1 1 2 2
n1 n2
fuys 1 , 2 fõ'
n1 n2 n1 n2
n1 n2
x i
ix.Kk úp,;dj S 2 i 1
X2
n1 n2
1 n1 2 n2 2
S2 xi xi X
2
n1 n2 1 1
2
1 n n2 2
S
2
n1 12 n2 2 2 n1 12 n2 2 2 1 1
n1 n2 n1 n2
n1 n2 2
2
n1 12 n2 2 2 n n2 2
n n2 2 2 1 1
2 1 1
n1 n2 n1 n2 n1 n2 n1 n2
141
ixhqla; .Ks;h mqyqKqùfï m%Yakdj,sh (ms<s;=re iu`.)
X
X
n
40
X
20
jerÈ ftlHh X 800
ksjerÈ ftlHh X 800 50 15
765
765
ksjerÈ X 38.25
20
2
x 2
i
X2
n
25
x 2
i
40 2
20
jerÈ x 2
i 500 1600 20 32500
ksjerÈ x 2
i 32500 2500 225
30225
30225
ksjerÈ 2 38.252
20
1511.25 38.252
48.19
48.19
6.94
20 38.25 30 40.25
uq`M ix.Kkh i|yd
20 30
142
ixhqla; .Ks;h mqyqKqùfï m%Yakdj,sh (ms<s;=re iu`.)
765 1207.5
50
1972.5
50
39.45
20 30 20 30
40.25 30.25
2
6.94 2 82
50 50 50 50
2 3 6
48.19 64 4
5 5 25
481.9 960 24
25
1465.9
2
25
58.636
58.636
7.65
143
ixhqla; .Ks;h mqyqKqùfï m%Yakdj,sh (ms<s;=re iu`.)
144