Mateusz Sierakowski 1c 26.11.

2021

Temat: Rozdzielanie mieszanin przez dekantację i ekstrakcję.

Wstęp teoretyczny:

Dekantacja- zlewanie cieczy znad osadu. Służy do oddzielenia cieczy od osadu,

Ekstrakcja- wyodrębnianie określonych składników mieszanin za pomocą

rozpuszczalników

Jodek ołowiu- trudno rozpuszczalny w wodzie, w wyższej temperaturze lepiej się

rozpuszcza.

Chromian ołowiu- jest prawie nierozpuszczalny w wodzie, w wyższej temperaturze nie

zwiększa znacząco rozpuszczalności

Złoty deszcz- sformułowanie dotyczące krystalizacji jodku ołowiu. Pochodzi od

żółtego koloru cieczy i mieniących się kryształów, które wyglądają jakby się poruszały.

I. Dekantacja produktów reakcji roztworu azotanu ołowiu (II) z jodkiem potasu

oraz azotanu ołowiu (II) z chromianem potasu.

Cel: Porównanie właściwości osadów jodku ołowiu i chromianu ołowiu.

Odczynniki:

 Azotan ołowiu (II)

 Jodek potasu
 Chromian potasu

Sprzęt laboratoryjny:

 Próbówka
 Pipeta
 Wirówka
 Łaźnia wodna
Wykonanie teoretyczne:

Do próbówki odmierzyć ok 3ml 0,1M roztworu azotanu ołowiu (II), następnie dodać

około 0,5ml roztworu 0,1M jodku potasu. Zawartość próbówki wymieszać, następnie
odczekać aż osad opadnie na dno, zdekantować roztwór z nad osadu. Następnie dodać około
4ml wody destylowanej wymieszać i ogrzewać na łaźni wodnej do całkowitego rozpuszczenia
jodku ołowiu. Próbówkę z roztworem jodku ołowiu wyjąc z łaźni i odstawić do powolnego
ochłodzenia. Po około 20 minutach zaobserwować zmiany jakie zaszły w próbówce. Do
próbówki odmierzyć około 3ml 0,1M roztworu azotanu ołowiu (II), następnie dodać około
1ml 0,5M roztworu chromianu potasu. Zawartość próbówki wymieszać, w celu oddzielenia
osadu od roztworu użyć wirówki (stosujemy tylko małe próbówki!!!). Roztwór zdekantować,
dodać około 4ml wody destylowanej i ogrzewać na łaźni wodnej. Pozostawić do ostygnięcia.

Wykonanie praktyczne:
1. W próbówce umieściłem ok. 6 kropli roztworu azotanu ołowiu (II) i dodałem
do niego 1 kroplę jodku potasu.
2. Wymieszałem mieszaninę po czym odwirowałem próbówkę wirówką.
3. Z mieszaniny wytrącił się osad (jodek ołowiu).
4. W drugiej próbówce zmieszałem 6 kropli azotanu ołowiu (II) z 2 kroplami
roztworu chromianu potasu.
5. Mieszaninę odwirowałem wirówką przez co na dnie osadził się chromian
ołowiu
6. Zdekantowałem roztwory znad osadów.
7. Do próbówek dodałem po 8 kropli wody destylowanej.
8. Umieściłem próbówki w łaźni wodnej, aby rozpuścić osady.
9. Wyjąłem próbówki z łaźni wodnej i pozostawiłem na 20 minut.
Obserwacje:
Osady jodek ołowiu i chromian ołowiu wyglądają prawie identycznie, są jasnożółte.
Jodek ołowiu rozpuścił się w łaźni wodnej zmieniając kolor na ceglastoczerwony, a po
wystygnięciu skrystalizował i wystąpił ,,złoty deszcz”.
Chromian ołowiu nie rozpuścił się w wodzie, więc nie zaszły żadne zmiany.
 II. Ekstrakcja jodu z roztworu
jodku potasu (płynu
Lugola) za pomocą
chloroformu.

Cel: Ekstrakcja jodu z płynu

Lugola.

Wstęp teoretyczny:

Jod jest substancją

niepolarną, więc będzie się rozpuszczał w rozpuszczalnikach niepolarnych np. alkoholach,
chloroformie. W wodzie jod cząsteczkowy I2 się nie rozpuszcza. Jod w płynie Lugola (w
wodzie) się rozpuszcza, ponieważ tworzy jony I3-. Gdy do płynu Lugola dodamy chloroformu,
to jod w postaci I2 się w nim rozpuści.

Odczynniki:

 Roztwór jodu (płyn Lugola)

 Chloroform

Sprzęt laboratoryjny:

 Zlewka 300ml
 Rozdzielacz
 Statyw
 cylinder

Wykonanie teoretyczne:

Pobrać około 20ml roztworu jodu (płynu Lugola) i wlać przez lejek do

rozdzielacza przymocowanego do statywu. Następnie odmierzyć około 20ml
chloroformu i wlać do rozdzielacza. Rozdzielacz zamknąć korkiem, zdjąć z łapy i
intensywnie wymieszać odpowietrzając zestaw. Rozdzielacz ponownie umocować w
łapie zdjąć korek i odczekać około 5min aż fazy się rozdzielą (zaobserwować zmiany).
 Następnie zlewamy fazę organiczną ( chloroform) do zlewki. Do rozdzielacza
wlewamy kolejna porcje 20ml chloroformu i postępujemy analogicznie jak poprzednio
zbierając fazę organiczną do kolejnej zlewki. Czynność powtarzamy 3 razy.

Wykonanie praktyczne:

1. Umieściłem rozdzielacz w statywie i pod rozdzielaczem postawiłem

zlewkę
2. Za pomocą cylindra odmierzyłem około 20 ml płynu Lugola i wlałem
go do rozdzielacza.
3. Odmierzyłem około 20 ml chloroformu i wlałem go do rozdzielacza.
4. Rozdzielacz zatkałem korkiem, zdjąłem ze statywu i wstrząsałem.
5. Obróciłem rozdzielacz wylotem do góry i otworzyłem przepływ, aby
wypuścić chloroform, który parował.
6. Umieściłem rozdzielacz w statywie i pozostawiłem na 5 minut, aby
rozdzieliły się fazy.
7. Do zlewki pod rozdzielaczem zlałem fazę chloroformu i jodu.
8. Do pozostałej fazy wodnej znowu dodałem ok. 20ml chloroformu i
powtórzyłem cały proces, po czym ponownie dodałem ok. 20ml
chloroformu i powtórzyłem proces.
9. W zlewce pod skraplaczem roztwór był dużo
ciemniejszy niż pozostały w skraplaczu.

Wnioski: Ekstrakcja wielokrotna jest bardziej skuteczna

niż jednokrotna, ponieważ z każdym powtórzeniem ekstrakcji, pozostały roztwór był coraz
jaśniejszy, czyli było w nim coraz mniej jodu.

Literatura:
 Sjp.pwn.pl

Instrukcja PW

Informacje otrzymane od dr. Andrzeja Kozioł

pl.wikipedia.org