ARTEVELDEHOGESCHOOL Campus Brusselsepoortstraat, Brusselsepoortstraat 93 – 9000 Gent

Educatieve bachelor lager onderwijs

Naam student: Mirjam Debutte Leergroep OLO

Naam mentor: Liesbeth Van de Walle Klas 5C Aantal lln.: 23
School: GVB Mariavreugde

MAANDAG 22/11/2021 Handtekening mentor + datum:

Van 13u25 tot 14u15

Leergebied(onderdeel): Mens & Maatschappij
Lesonderwerp: Het oude nabije oosten: Het leven van de farao/Het oude Egypte

Leerplandoelen: Leerplan: ZILL – OVSG – GO! – andere

• OWti3 Gebeurtenissen uit het eigen leven en uit de geschiedenis verkennen en in de tijd
situeren
- Belangstelling tonen voor het verleden, heden en de toekomst, hier en elders
Ervaren, onderzoeken, vaststellen en uitdrukken waarom mensen sporen en verhalen uit hun
leefwereld, die inzicht geven en herinneren aan een gedeeld verleden, bewaren
- Inzien dat het de moeite waard is om materieel erfgoed en immaterieel erfgoed te
bewaren voor later omwille van gevoelswaarde, zeldzaamheidswaarde, symbolische
waarde, functionele waarde, historische waarde …
• MEva3 Digitale informatievaardigheden ontwikkelen
- 6-12j: Navigeren en zoeken binnen een website
• MEmw 1 Media enthousiast en positief aanwenden
- 6-12j: Interesse tonen voor (nieuwe) media en hun mogelijkheden en deze mogelijkheden
gebruiken - interesse tonen voor het mediagebruik van anderen - op zoek gaan naar nieuwe
media-ervaringen.
• MEge 1 De eigenheid en mogelijkheden van verschillende mediamiddelen en hun
toepassingen ontdekken en begrijpen
- 6-12j:Verschillende mediamiddelen en hun mogelijkheden kennen - in functie van een
vooropgesteld doel op zoek gaan naar de gepaste media - ervaren hoe een mediamiddel
verschillende toepassingen kan hebben
• Mege2 Passende mediamiddelen kiezen, gebruiken en combineren in functie van een beoogd
doel
- 10-12j: Binnen voor hen relevante contexten, ICT gebruiken bij het uitvoeren van complexe
opdrachten
• MEge3 Mediacontent werwerken
- 9-12j: Steeds complexere mediacontent, afgestemd op interesse, (ruimere) leefwereld en
verwerkingsniveau, verwerken.
• Ivzv2: Op een efficiënte manier informatie en leerervaringen opnemen, verwerken,
weergeven (delen) en deze onthouden en inzetten bij nieuwe ervaringen en in complexere
situaties
• IVoc4 Alleen en met anderen kritisch reflecteren op ervaringen en bevindingen en daaruit
leren
- 8-10j: Vertellen waarom iets wel of minder goed ging en hoe men al dan niet rekening heeft
gehouden met eerdere ervaringen - op basis van reflectie de eigen planning en uitvoering
van taken evalueren

1
ARTEVELDEHOGESCHOOL Campus Brusselsepoortstraat, Brusselsepoortstraat 93 – 9000 Gent
Educatieve bachelor lager onderwijs

Leerinhoud:
• Piramides:
- BRON: WIKIKIDS (zie bronvermelding)
Een piramide is een grafmonument of een graftombe voor Egyptische farao’s, de vroegere
heersers van Egypte. De farao’s werden begraven met al hun kostbaarheden en persoonlijke
bezittingen. Vreemd genoeg vonden archeologen enkel sporen van de kostbaarheden en
niet van de farao’s.
- De eerste piramide werd ruim 4500 jaar geleden gebouwd.
- De Piramide van Cheops is de grootste Piramide van Egypte en was het grootste bouwwerk
ter wereld tot 1311 na Chr. Je vindt deze terug in Gizeh. Gizeh is een stad dat bij de
hoofdstad van Egypte ligt: Caïro.
- De Egyptenaren noemden hun koning farao. Ze geloofden dat de farao een god was, die
naar de aarde was afgedaald. Na zijn dood zou de farao terugkeren naar de hemel.
Maar de farao zou alleen in de hemel kunnen leven als zijn lichaam op aarde bleef
bestaan.
• Wat als een farao stierf?
- BRON: KRO NCRV
- Als je dood gaat vergaat je lichaam. De Egyptenaren deden allerlei dingen met het lichaam om
het te kunnen bewaren. Ze maakten een mummie van het lichaam. Eerst werden de zachte
delen uit het lichaam gehaald, zoals de hersenen, de longen,lever enz. want die kunnen
verrotten. Alleen het hart bleef bewaard want die zou hij nog nodig hebben. Daarna werd het
lichaam 40 dagen lang in het zout gelegd en werd het gewikkeld in repen linnen. Daarna werd
het lichaam in een mooi versierde houten kist gelegd. Deze kisten hadden vaak de vorm van een
mummie. De mummie werd dan in de kist in de grafkamer van de piramide begraven. Er werd
eten en drinken bij hem neergezet en de voorraadkamers werden gevuld met prachtige
meubels, kleren en sieraden die de koning in zijn volgende leven in de hemel nog zou kunnen
gebruiken. Als laatste werd de piramide door grote steenblokken afgesloten om het lichaam
tegen rovers te beschermen.
- De geest van de farao kon nu vanuit de piramide naar de hemel vertrekken. Hij kon de piramide
als een soort trap naar de hemel gebruiken.
• De 10 plagen:
- BRON:Scientias
- BRON: Wikipedia
De tien plagen van Egypte werden volgens de Bijbel op het land losgelaten, omdat de farao de
Israëlieten als slaven gebruikte en ze ook na dringende verzoeken van God niet wilde vrijlaten. De
plagen zouden in de oude stad Pi-Ramses, aan de Nijldelta hebben plaatsgevonden. Dit was de
hoofdstad van Egypte onder farao Ramses II.
1. Het water in de Nijl verandert in bloed
2. Er is een kikkerplaag
3. Een luizenplaag
4. Een vliegenplaag
5. Ziek vee
6. Bulten op het lichaam
7. Hagelstormen
8. Sprinkhanenplaag
9. Duisternis
10. Alle eerstgeborenen in Egypte sterven
https://www.youtube.com/watch?v=VNRQ9_Hvrpk&ab_channel=SethMichael

• Maatschappij:

2
 ARTEVELDEHOGESCHOOL Campus Brusselsepoortstraat, Brusselsepoortstraat 93 – 9000 Gent
Educatieve bachelor lager onderwijs

@Het bestuur onder de farao

BRON: Geschiedenis voor kinderen
Al het land was eigenlijk van de farao (koning), dus iedereen moest de helft van de oogst aan de
koning geven als een soort belasting. Een deel van de belasting werd gebruikt voor het leger, een
ander groot deel bewaarde men in grote schuren. Want als de oogst volgend jaar mislukte, hadden
ze tenminste nog te eten. Als je geen belasting wilde of kon betalen, dan werd je voor de rechter
gesleept. Daar werd je geslagen, daarna ondervraagd, en daarna weer geslagen. Er waren geen
advocaten, dus je moest jezelf verdedigen. Maar de rechters werkten voor de farao, dus meestal
werd je gestraft. Alleen de farao kon de doodstraf geven.

De verschillende lagen in de maatschappij:

- Farao
- Hoogste ambetenaar: de vizier
- Hoge ambtenaren: priesters
- Lage ambtenaren: schrijvers
- Kooplieden, ambachtslieden, opzichters
- Boeren, landarbeiders,…
- slaven

Het dagelijks leven

BRON: Geschiedenis voor kinderen
De Egyptenaren hielden veel van kinderen. Veel jonge kinderen stierven jong. Om het kind te
beschermen tegen gevaar, kreeg het kind een amulet om. De kinderen deden eenvoudige spelletjes.
Ballen, zweeptollen, houten poppen, diertjes van hout of klei, stokken om mee te kegelen, sporten,
zwemmen, bordspelen, muziek maken. Meisjes werden vaak met hun poppen begraven.
Sommige jongens gingen naar school in de tempel. Onderwijs duurde 10 jaar en het was gratis. Toch
gingen veel kinderen niet naar school. Ouders wilden liever dat hun kind geld ging verdienen. Als je
spijbelde, kreeg je houten blokken om je enkels. We weten niet hoeveel meisjes er konden
schrijven, maar een aantal meisjes heeft het gekund. De meeste kinderen hielpen op het land of
hielpen thuis.
• Weetjes over het oude Egypte --> zelf te ontdekken door de leerlingen als tempodifferentiatie
• Hoe kan ik de informatie die ik krijg via mediacontent goed gebruiken?
- Dingen die ik moeilijk zal onthouden kan ik op een blad schrijven, in een wordbestand
typen, een mindmap maken. In de les kan ik dit zelf kiezen of ik dit doe. Als de oefeningen
niet goed lukten kan ik nog steeds terugvallen op wat ik opschreef..
• Hoe kan ik mij navigeren in de klaswebsite?
- Ik volg een leerpad door op de knop te tikken. Ik scroll naar het leerpad en zet het op groot
scherm. Dit kan ik doen door onderaan op de twee pijltjes te klikken. Als ik klaar ben duw ik
op de knop ‘esc’. Om terug te gaan naar de vorige pagina druk ik bovenaan links op het
grijze pijltje die naar links wijst.
• Een opdracht uitvoeren via een mediakanaal:
- Ik volg de stappen, ik lees goed de opgave. Wat moet ik precies doen? In een bepaalde
opdracht moet je rangschikken: van boven naar onder of van links naar rechts. Dit zal
duidelijk worden in de oefeningen zelf.
• Zelfstandig informatie verwerken:
- Ik vermijd afleidingen door een hoofdtelefoon op te zetten, niet te praten met anderen
tijdens deze les, op tijd pauze nemen (à zie tussendoortje)
- Wanneer iemand mij stoort zeg ik vriendelijk dat ik bezig ben (‘Ik ben nu even bezig met
schoolwerk, kunnen we straks praten?’ ‘Is het dringend, ik ben nog even bezig’..)

3
ARTEVELDEHOGESCHOOL Campus Brusselsepoortstraat, Brusselsepoortstraat 93 – 9000 Gent
Educatieve bachelor lager onderwijs

Lesdoelen:
De leerlingen kunnen...
1. Informatie uit mediacontent gebruiken om vragen te beantwoorden (MEge3)
2. Zich navigeren binnen de klaswebsite (MEva3)
3. Een opdracht uitvoeren via een mediakanaal (MEge3, MEge2, MEmw1)
4. Vertellen wat er gebeurt als een farao sterft (OWti3)
5. Benoemen dat de Cheops de grootste piramide is (OWti3)
6. De 10 plagen opsommen (OWti3)
7. Uitleggen wat hiërogliefen zijn (OWti3)
8. Omschrijven hoe de klederdracht daar was (OWti3)
9. Gizeh aanduiden op de kaart (OWti3)
10. De Nijl aanduiden op de kaart (OWti3)
11. Uitleggen waarom de 10 plagen er waren volgens de Bijbel (OWti3)
12. Opsommen wat wel/niet goed verliep tijdens het leren (IVoc4)
13. Zelfstandig informatie verwerven door opdrachten correct uit te voeren (IVzv2)

Beginsituatie specifiek voor deze les:

Situering in het leerproces: aanbrengen inoefenen
Waarop bouwt deze les verder?
• De leerlingen zagen al leerinhouden over het Oude Nabije Oosten die hier dicht bij aanleunden.
De leerkracht heeft hier een korte link naar gelegd. De leerlingen weten dus ongeveer waar in
de tijd deze periode zich afspeelt. Vandaag bouwen we verder op deze leerinhouden en gaan
we expliciet ontdekken hoe het Oude Egypte eruit zag en hoe het eraan toe ging.
• De leerlingen kunnen vanuit een tekst de belangrijskte zaken halen à nu wordt de informatie
op meerdere manieren (filmpje) aangeboden à ik geef hen tips hoe ze hier best mee omgaan.
Leerling specifieke gegevens + acties:
• Veel van de leerlingen zijn snel afgeleid à ik geef hen enkele tips en zorg ook voor een leuk
tussendoortje. Ik geef hen ook de keuze in welke volgorde ze werken.
• De leerlingen kunnen zich begeven naar de website van de juf. De leerlingen weten dat ze op de
webpagina afstandsonderwijs de planning terugvinden waarbij ze kunnen doorklikken.
• Azra vertelde in een één-op-één gesprek dat ze heel graag zou willen leren over het Oude
Egypte, ik deed rondvraag bij de andere leerlingen à veel leerlingen waren enthousiast à
Ik bied daarom ook interessedifferentiatie aan a.d.h.v. een extra site met weetjes over het
Oude Egypte.

4
ARTEVELDEHOGESCHOOL Campus Brusselsepoortstraat, Brusselsepoortstraat 93 – 9000 Gent
Educatieve bachelor lager onderwijs

Bronnen: volgens de APA-normen

• Piramide - Wikikids. (z.d.). Wikikids. Geraadpleegd op 17 november 2021, van
https://www.wikikids.nl/Piramide#:%7E:text=Hoewel%20na%20het%20overlijden%20farao’s,80%20
Egyptische%20piramiden%20bewaard%20gebleven.
• Bouw van een Egyptische piramide. (2017, 7 januari). [Video]. YouTube.
https://www.youtube.com/watch?v=5_P7aNLkN5A&ab_channel=OudNieuws
• Hoe worden mummies gemaakt? (2021, 9 maart). Willem Wever. Geraadpleegd op 21 november
2021, van https://willemwever.kro-ncrv.nl/vraag_antwoord/geschiedenis/hoe-worden-mummies-
gemaakt
• Wikipedia-bijdragers. (2021, 31 maart). Plagen van Egypte. Wikipedia. Geraadpleegd op 17
november 2021, van https://nl.wikipedia.org/wiki/Plagen_van_Egypte
• Maatschappij. (2012, 10 april). Geschiedenis voor Kinderen. Geraadpleegd op 15 november 2021,
van https://www.geschiedenisvoorkinderen.nl/egypte/maatschappij/
• Plagues of Egypt. (2016, 28 juli). [Video]. YouTube.
https://www.youtube.com/watch?v=VNRQ9_Hvrpk&ab_channel=SethMichael

Bijlagen: bordschema, ingevulde werkbladen, teksten …

• (instructies worden gegeven adhv me te navigeren op de website dus geen presentatie
• Leerpaden zijn te vinden op de website: https://jufmirjam.weebly.com/het-oude-egypte.html

Materiaal / locatiewijziging:
• Eigen laptop/computer
• Hoofdtelefoon
• Website: https://jufmirjam.weebly.com/geschiedenis.html

Lesopbouw

1. Inleiding: Introductiefilmpje + uitleg leerpaden (5 min.)

oriënteren verwerven verwerken afronden
Zich navigeren binnen de klaswebsite (MEva3)
Organisatie:
Introductiefilmpje voor deze afstandsles op de pagina van Geschiedenis.
De leerlingen zullen in de weekplanning kunnen klikken op de link naar dit tabblad. Daar vinden ze
ook meteen het introductiefilmpje op de juiste pagina à Geschiedenis onder het onderdeeltje het
Oude Egypte. Hierin geef ik uitleg over wat er te doen staat én hoe de lln zich navigeren door de site
heen.

https://jufmirjam.weebly.com/het-oude-egypte.html

Verloop
(Liedje dans van de farao)

5
ARTEVELDEHOGESCHOOL Campus Brusselsepoortstraat, Brusselsepoortstraat 93 – 9000 Gent
Educatieve bachelor lager onderwijs

Vandaag keren we een heel eind terug in de tijd. We gaan naar 1500 v.Chr. Heb jij al een idee in
welke tijd we ons dan bevinden, waar denk je aan? Vandaag gaan we naar het oude Egypte.
Wat komt er bij jou op als je dat allemaal hoort?

Wel, als je alle leerpaden volgt dan kom je alleszins al heel veel te weten!
Je kan dit leerpad volgen waar en wanneer je wilt, alles blijft op de site staan.

Wat heb je nodig voor deze les?

- Hoofdtelefoon
- Lapop/computer

Hoe zit het leerpad in elkaar?

- Alle blauwe knopjes zijn verplichte leerpaden à je doorloopt de leerpaden door over de
figuurtjes te gaan met jouw muis, je kan ook filmpjes kijken en vervolgens een oefening
maken
- Grijze knopjes à vrijblijvend, dit hoeft niet, maar kan wel leuk zijn!
- Bij sommige onderdelen zal er extra uitleg zijn (padlet, evaluatie)

Willen mama en papa graag nog wat meer informatie terugvinden over hoe het afstandsonderwijs in
elkaar zit dan kunnen zij steeds terecht op de site via de link die ik hen stuurde via mail.

Zit je met een vraag of probleem tijdens de les, ga dan naar de contactpagina om een berichtje te
sturen. Ik probeer je zo snel mogelijk te helpen!

Veel succes en plezier!

2. Individuele opdracht: zelfstandig leerpaden doornemen – informatie lezen, bekijken en

oefenen (40 min.)
oriënteren verwerven verwerken afronden
Vertellen wat er gebeurt als een farao sterft (OWti3)
Benoemen dat de Cheops de grootste piramide is (OWti3)
De 10 plagen opsommen (OWti3)
Uitleggen wat hiërogliefen zijn (OWti3)
Omschrijven hoe de klederdracht daar was (OWti3)
Gizeh aanduiden op de kaart (OWti3)
De Nijl aanduiden op de kaart (OWti3)
Uitleggen waarom de 10 plagen er waren volgens de Bijbel (OWti3)
Informatie uit mediacontent gebruiken om vragen te beantwoorden (MEge3)
Zich navigeren binnen de klaswebsite (MEva3)
Een opdracht uitvoeren via een mediakanaal (MEge3, MEge2, MEmw1)
Zelfstandig informatie verwerven door opdrachten correct uit te voeren (IVzv2)

Organisatie
De leerlingen kunnen elk leerpad doorlopen waar en wanneer ze dit willen.
De leerpaden heb ik ontwikkeld met Genially. Hierin staan korte informatieve tekstjes, youtube-
filmpjes, maar ook oefeningen gemaakt via learningapps.
De leerlingen hoeven zich nergens anders begeven dan de website van de juf, tenzij ze de
differentiatieopdracht uitvoeren.

Wat hebben de leerlingen nodig?

6
ARTEVELDEHOGESCHOOL Campus Brusselsepoortstraat, Brusselsepoortstraat 93 – 9000 Gent
Educatieve bachelor lager onderwijs

- Laptop/computer/iPad
- Eventueel een hoofdtelefoon om de omgeving niet te storen (geluid moet werken)

(Extra: Er is ook een actief tussendoortje voorzien: een jus dance-filmpje van Youtube: Dans van de
Farao of Walk like an Egyptian)

Op de site staat ook als laatste opdracht een padlet. Op deze padlet moeten de leerlingen een
quizvraag invullen die ze zelf bedacht hebben. Hierop kunnen ze ook quizvragen lezen die al
geplaatst werden. à Ze kunnen zichzelf ook testen door een antwoord te bedenken op de
quizvragen van andere leerlingen.

Differentiatie
Voor de leerlingen die wat meer willen is er een extra webpagina voorzien:
• De lln kunnen hier extra weetjes lezen
• De lln kunnen via een knop naar de website van schooltv.nl à daar staat een filmpje klaar met
daarna een quizje.

3. Individuele opdracht: zelfreflectie leerpad over het Oude Egypte(5 min.)

oriënteren verwerven verwerken afronden
Een opdracht uitvoeren via een mediakanaal (MEge3, MEge2, MEmw1)
Organisatie
De leerlingen vullen een enquête in om te laten weten hoe het ging, en te reflecteren wat ze wel en
niet leuk vinden, wat wel en niet goed ging, enzoverder.. De enquête werd gemaakt met survio.

De enquête staat onder de knop evaluatie.

Evaluatie: De leerlingen waren positief over deze les, dat zag ik in de resultaten van de enquête. Ze vulden ook flink de
padlet in en gaven aan dat ze dit een leuke opdracht vonden. De leerlingen vonden de leerpaden duidelijk en leuk dat er
filmpjes en opdrachtjes bij zaten. Ook het tussendoortje werd geaprecieerd door vele leerlingen. Ik ben tevreden.