STATYSTYKA OPISOWA.Niezbędnik. U.

Krysiak

ĆWICZENIA 6.

Miary asymetrii /skośności/

Miary asymetrii (wskaźnik skośności, współczynnik asymetrii Pearsona, pozycyjny wskaźnik skośności,
pozycyjny współczynnik asymetrii, klasyczny współczynnik asymetrii) .

Ustalenie położenia i zróżnicowania rozkładu cechy nie oznacza jeszcze całościowego jej opisu.
Niejednokrotnie takie same wartosci miar położenia i rozproszenia mogą dotyczyć zasadniczo
odmiennych rozkładów.

Przykład 1. Zbadano stawkę godzinową (w zł ) pracowników dwóch branży otrzymując następujące

charakterystyki liczbowe:

Odsetek pracowników
Stawka godzinowa Branża A Branża B
6-8 5 10
8 - 10 35 25
10 - 12 25 25
12 - 14 25 35
14 - 16 10 5
Tablica Danych

1. Zbadać (obliczyć) średnią, wariancję, odchylenie standardowe, współczynnik zmienności stawki

godzinowej dla obu branż.
2. Narysować histogram dla branży A i B.
3. Obliczyć dominantę dla każdej branży.
4. Określić siłę asymetrię i kierunek rozkładu stawki godzinowej w branży A i B (stosując wskaźnik
asymetrii i współczynnik asymetrii Pearsona)

Przykład 2. Zapytano 36 nowozatrudnionych, ile czasu poświęcają na dojazd do pracy. W Tabeli

przedstawiono czas dojazdu do pracy ( w min ):

Czas dojazdu Ilość pracowników

10 – 20 5
20 – 30 7
30 – 40 11
40 – 50 6
50-60 4
60-70 3
Σ 36
Tablica Danych

1. Obliczyć kwartyle
2. Ustalić asymetrię rozkładu czasu dojazdu pracowników do pracy ( zastosuj pozycyjny
współczynnik asymetrii )

Asymetria rozkładu Page 1

 STATYSTYKA OPISOWA.Niezbędnik. U. Krysiak

SZKIC ROZWIĄZANIA / PRZYKŁAD 1

Ad 1. Obliczenia wykonać w Excelu

Odsetek pracowników średnia wariancja

Stawka
godzinowa Branża A Branża B Branża A Branża B Branża A Branża B
0
Xi -sr przedz wi wi 0
Xi wi
0
Xi wi (Xi 0- x )2w i (Xi0- x )2wi

7 0,05 0,1 0,35 0,70 0,8 1,6

9 0,35 0,25 3,15 2,25 1,4 1,0
11 0,25 0,25 2,75 2,75 0,0 0,0
13 0,25 0,35 3,25 4,55 1,0 1,4
15 0,1 0,05 1,50 0,75 1,6 0,8
Tablica
robocza średnia 11,00 11,00
wariancja 4,80 4,80
odchylenie standardowe 2,19 2,19
współczynnik zmienności 19,92% 19,92%

Tablica wyników

Stawka godzinowa w zł/h Odsetek pracowników

Branza A Branża B
6-8 5 10
8-10 35 25
10-12 25 25
12-14 25 35
14-16 10 5
Średnia arytmetyczna 11 11
Wariancja 4,8 4,8
Odchylenie standardowe 2,19 2,19
Współczynnik zmienności 20% 20%
D (dominanta) 9.5 12.5
Jak widzimy średnia godzinowa oraz zróżnicowanie stawki godzinowej jest w obu branżach takie samo.
Nie oznacza to jednak, że między branżami nie ma różnic w strukturach badanych zbiorowości, co
możemy stwierdzic na podstawie histogramów.

Ad 2. Wykonać stosowne histogramy. Wskazać dominantę /poniżej czy powyżej średniej?/

HISTOGRAM. Szereg rozdzielczy przedziałowy można przedstawić graficznie. Najczęściej w postaci

wykresu zwanego histogramem. Aby go narysować, na osi odciętych (X), nanosimy poszczególne
wartości cechy w postaci przedziałów klasowych. Na osi rzędnych (Y) odpowiadające im wagi/odsetki/
liczebności. Otrzymamy w ten sposób histogram = powstałe w ten sposób prostokąty.

Asymetria rozkładu Page 2

 STATYSTYKA OPISOWA.Niezbędnik. U. Krysiak

Zaprezentowane rozkłady różnią się tzw asymetrią.

A. Grupowanie jednostek wokół nizszych niż średnia wartosci cechy – asymetria

dodatnia/prawostronna
B. Grupowanie jednostek wokół wyższych niż średnia wartosci cechy – asymetria
ujemna/lewostronna

Wniosek:
* w przypadku występowania asymetrii rozkładu średnia arytmetyczna i dominanta różnia się od siebie;
mediana sytuuje się między nimi.
** w przypadku rozkładów symetrycznych wszystkie trzy miary przyjmują taki sam poziom

………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….
Rozkład symetryczny:

- skupienie jednostek znajduje się w środku rozkładu

- ma oś symetrii prostopadłą do osi wartości

Xśednie = Me = D

…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
Rozkład prawostronnie asymetryczny (asymetria dodatnia) :

- skupienie jednostek znajduje się przy niskich wartościach cechy

- dominująca liczba jednostek ma wartości poniżej średniej

D < Me < xśrednie

………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
Rozkład asymetryczny ujemnie – lewostronnie: xśr < M < D

Asymetria rozkładu Page 3

 STATYSTYKA OPISOWA.Niezbędnik. U. Krysiak

• wskaźnik asymetrii /skośności/ Ws = x − D

- wartość wskaźnika asymetrii większa od zera informuje o dodatnim (prawostronnym) kierunku
asymetrii rozkładu
- Ws równy zero oznacza rozkład symetryczny
- Ws mniejsze od zera wskazuje asymetrię ujemną (lewostronną)

x−D
• współczynnik asymetrii /skośności/ Pearsona As =
S
- informuje jaka część odchylenia standardowego stanowi różnica między średnią arytmetyczną a
dominantą
- znak współczynnika określa kierunek a moduł (czyli wartość bezwzględna) siłę asymetrii
- As zawarty w granicach − 1  As  1

KIERUNEK ASYMETRII :
- w przypadku asymetrii prawostronnej As przyjmuje wartości dodatnie ( > 0 )
- w przypadku asymetrii lewostronnej As przyjmuje wartości ujemne ( < 0 )
- symetria A = 0

SIŁA ASYMETRII - wartość bezwzględna I AS I mówi o sile asymetrii następująco:

0-0,2 asymetria rozkładu bardzo słaba
0,2-0,4 asymetria rozkładu słaba
0,4-0,6 asymetria rozkładu umiarkowana
0,6-0,8 asymetria rozkładu silna
powyżej 0,8 asymetria rozkładu bardzo silna

• Pozycyjny współczynnik asymetrii

Jeżeli dany szereg wymaga użycia miar pozycyjnych (np. otwarte przedziały klasowe, nierówne
rozpiętości przedziałów), do opisania asymetrii rozkładu należy użyć pozycyjnej miary asymetrii
opartej na kwartylach:

(Q3 − Q2 ) − (Q2 − Q1 )
As =
Q3 − Q1
Q3 − 2Q2 + Q1
lub As =
2Q

gdzie IQR = Q3 – Q1 rozstęp międzykwartylowy (Interquartile Range)

Q = IQR/2 odchylenie ćwiartkowe

As określa kierunek i siłę asymetrii jednostek znajdujących się w 2-iej i 3-ej ćwiartce obszaru zmienności.

Asymetria rozkładu Page 4

 STATYSTYKA OPISOWA.Niezbędnik. U. Krysiak

Ad 3. Policz dominantę

Ad 4. Dane:
Branża A: xśrednie=11 zł D=9,5 zł s(x)= 2,19 zł
Branża B: xśrednie=11 zł D=12,5 zł s(x)= 2,19 zł

Obliczamy odpowiednie współczynniki skośności Pearsona:

Kierunek asymetrii - Wskaźnik asymetrii 𝑊𝑠 = 𝑥 − 𝐷

A: Ws = 11-9,5= 1,5 asymetria dodatnia/prawostronna
B: Ws = 11-12,5 = -1,5 asymetria dodatnia/lewostronna
𝑥̄ −𝐷
Siła asymetrii - Współczynnik asymetrii 𝐴𝑠 = 𝑆
A: 𝐴𝑠 = (11-9,5)/2,19= 0,685 I 𝐴𝑠 I = I 0,685 I = 0,685 asymetria rozkładu silna
B: 𝐴𝑠 = (11-12,5)/2,19= -0,685 I 𝐴𝑠 I = I -0,685 I = 0,685 asymetria rozkładu silna

Wniosek:

Rozkład stawki godzinowej w branży A charakteryzuje się silną skośnością dodatnia /prawostronną/.

Rozkład stawki godzinowej w branży B charakteryzuje się silną skośnością ujemną /lewostronną/.

Przykład 2.

Ad 1. Obliczyć kwartyle

Q1= 26 min

Q2= 35 min

Q3 = 47 min.
(𝑸𝟑 −𝑸𝟐 )−(𝑸𝟐 −𝑸𝟏 ) 𝑸𝟑 −𝟐∙𝑸𝟐 +𝑸𝟏
Ad 2. Ustalamy asymetrię rozkładu: 𝑨𝒔 = 𝑸𝟑 −𝑸𝟏
= 𝑸𝟑 −𝑸𝟏

Podstawiajac wartosci kwartyli do wzoru dostaniemy:

As = ( 47 + 26 - 2*35 ) / (47 – 26 ) = 0,143

Wniosek:

Rozkład czasu dojazdu do pracy w centralnej części charakteryzuje się bardzo slaba asymetrią
dodatnią /prawostronną/.

Asymetria rozkładu Page 5

 STATYSTYKA OPISOWA.Niezbędnik. U. Krysiak

• Klasyczny współczynnik asymetrii AA

𝜇3
𝐴𝐴 = 3
𝑆 (𝑥)

gdzie 3 to trzeci moment centralny; s(x) to odchylenie standardowe

Moment centralny trzeciego rzędu – wzory:

dla szeregu szczegółowego:

3 = 
( xi − x )3
n

n
𝑛𝑖
𝑤𝑖 =
𝑁
∙ 100 oraz i = N 𝑥̅ = ∑ 𝑥𝑖 ∙ 𝑤𝑖 zatem 𝜇3 = ∑(𝑥𝑖 − 𝑥̅ )3 ∙ 𝑤𝑖
∑(𝑥𝑖 − 𝑥̅ )2 ∙ 𝑛𝑖
𝑠2 = = ∑(𝑥𝑖 − 𝑥̅ )2 ∙ 𝑤𝑖
𝑁
szeregu rozdzielczego punktowego:

=
(x − x) 3
 ni
3 i

szeregu rozdzielczego przedziałowego:

=
( x − x ) 3
 ni
3 i

n
Zazwyczaj –2 < AA < 2 .

| AA | Opis skośności
Mniej niż 0,4 Bardzo słaba
0,4 – 0,8 Słaba
0,8 – 1,2 Umiarkowana
1,2 – 1,6 Silna
Więcej niż 1,6 Bardzo silna

_____________________________________________________________________________________
Przykłady autorstwa B. Puławska-Turyna

Asymetria rozkładu Page 6

 STATYSTYKA OPISOWA.Niezbędnik. U. Krysiak

-----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Autor zadań B. Pułaska-Turyna

Asymetria rozkładu Page 7