‫דברי תורה וחסידות ועניני מוסר מלוקטים מספרי רבותינו הקדושים מאורי הדורות זי"ע‬
‫יוצא לאור מדי שבוע בשבוע וליומא דפגרא להתענג בתענוג רוחני במילי דחדוותא‬
‫לע"נ מו"ה אברהם ב"ר משה זאב ז"ל (ראזענבערג) ‪ -‬נפטר ב' מנחם אב תשע"ה לפ"ק‬
‫רש"י שרייבט אויף "יקריבנו" אל פתח אהל מועד‪ ,‬אז די‬
‫תורה לערנט דא‪ ,‬אז ס'איז א מצוה‪ ,‬אז ער זאל אליין‬
‫ברענגען דעם קרבן‪.‬‬
‫לכאורה פארוואס איז עס די תורה מרמז דוקא דא‪ ,‬ביי‬
‫יעדע מצוה איז דאך אזוי‪ ,‬אז מצוה בו יותר מבשלוחו‪,‬‬
‫ס'איז חשוב'ער אויב ער טוט דאס אליין ווי צו שיקן א‬
‫שליח‪.‬‬
‫מ'קען דאס פארענטפערן‪ ,‬ווייל א קרבן עולה קען מען‬
‫ברענגען‪ ,‬אדער צוליב הרהור הלב‪ ,‬מכפר צו זיין אויף‬
‫שלעכטע מחשבות‪ ,‬אדער אלס א מתנה פאר'ן זיך באווייזן‬
‫אין בית המקדש צום באשעפער‪ ,‬ס'שטייט דאך אז די‬
‫מלאכים ווייסן נישט די מחשבות פון א מענטש‪ ,‬קומט‬
‫אויס‪ ,‬אז ווען א מענטש ברענגט א קרבן עולה ווערט‬
‫דורכדעם דער יצר הרע געוואויר אז ער האט געזינדיגט‬
‫במחשבה‪ ,‬און דער יצר הרע ווערט אנגערייצט אים מער‬
‫צוצורעדן צו עבירות‪ ,‬ווייל פארדעם האט דער יצר הרע‬
‫נישט געוואוסט אז מ'קען אים גרינג צורעדן צו זינדיגן‪.‬‬
‫וועגן דעם איז די עצה אז דער מענטש זאל אליינס‬
‫ברענגען דעם קרבן עולה‪ ,‬ממילא וועט אויסקוקן אז ער‬
‫ברענגט עס אלס א קרבן ראיה‪ ,‬ער באווייזט זיך צו הקב"ה‬
‫אין בית המקדש‪ ,‬אזוי וועט זיך דער יצר הרע נישט רייצן‬
‫מיט אים‪ ,‬און דער באשעפער וואס ווייסט אלע מחשבות‪,‬‬
‫וועט אים פארצייען אויף זיינע שלעכטע מחשבות‪.‬‬
‫וועגן דעם שטייט‪ ,‬יקריבנו אל פתח אהל מועד‪ ,‬אז ער זאל‬
‫אליינס ברענגען זיין קרבן צום אוהל מועד‪ ,‬וועט עס‬
‫אויסזען אז ער איז דאס מקריב לרצונו לפני ה' אלס דעם‬
‫וואס ער באווייזט זיך פאר הקב"ה‪ ,‬אבער באמת איז עס‬
‫ונרצה לו לכפר עליו צו פארצייען אויף זיין מחשבה‪.‬‬
‫(חתם סופר)‬
‫***‬
‫ת"ת ויואל משה קרית יואל‬ ‫ש א‪.‬‬
‫פרשת ויקרא – תש"פ לפ"ק ‪ -‬כיתה ו'‬
‫בעזהשי"ת‬
‫ויקרא אל משה וידבר ה' אליו‪.‬‬
‫מ'קען זאגן פשט אין פסוק בדרך הלצה‪ ,‬לויט ווי די ספרים‬
‫הקדושים טייטשן וקראת לשבת עונג‪ ,‬אז א מענטש זאל‬
‫זיך נישט נאכגעבן זיינע תענוגים אין די וואכן טעג‪ ,‬נאר אין‬
‫שבת קודש‪ ,‬איז למשל‪ ,‬אויב וואוינט אין א שטאט נאר‬
‫איין עושר און אלע אנדערע מענטשן זענען ארימעלייט‪,‬‬
‫איז ווען איינער וויל שיקן א שליח צום עושר‪ ,‬דארף ער‬
‫נישט דערמאנען זיין נאמען‪ ,‬ס'איז גענוג ער זאגט‪ ,‬גיי‬
‫ביטע צום עושר‪ ,‬און יענער ווייסט אליין וואו ער זאל גיין‪,‬‬
‫אבער אויב עס זענען דא אין שטאט עטליכע עשירים‪,‬‬
‫דארף ער ארויסזאגן דעם נאמען פונעם עושר‪.‬‬
‫אזוי אויך‪ ,‬אויב א מענשט האלט זיך צוריק אין די וואכן‬
‫טעג פון תענוגים‪ ,‬און נאר שבת איז ער זיך מתענג לכבוד‬
‫שבת‪ ,‬דעמאלט ווערט דער שבת אנגערופן סתם‪ ,‬יום עונג‪,‬‬
‫אבער אויב ער זיך אויך מתענג אין די וואכן טעג‪ ,‬קען מען‬
‫נישט אנרופן דעם טאג פון שבת סתם יום עונג‪ ,‬דאס איז‬
‫פשט אין פסוק וקראת לשבת עונג‪ ,‬אז נאר דער טאג פון‬
‫שבת זאלסטו אנרופן יום עונג‪ ,‬דאס מיינט אז א גאנצע‬
‫וואך עסט ער נישט קיין תענוגים‪.‬‬
‫דאס קען זיין פשט אין פסוק‪ ,‬ויקרא אל משה‪ ,‬אויב איינער‬
‫האט געוואלט רופן צו משה‪ ,‬האט ער נישט געמוזט‬
‫דערמאנען זיין נאמען‪ ,‬נאר ס'איז געווען גענוג אז ער זאגט‬
‫וידבר ה' אליו‪ ,‬דער מענטש צו וועמען הקב"ה רעדט‪ ,‬ווייל‬
‫ער איז דאך געווען דער איינציגער וואס הקב"ה האט‬
‫גערעדט צו אים‪ ,‬און יעדער האט שוין געוואוסט אז‬
‫מ'מיינט משה‪.‬‬
‫(אמרי נועם)‬
‫***‬
‫אם עולה קרבנו וגו' יקריבנו אל פתח אהל מועד יקריב אותו‬
‫לרצונו לפני ה'‪ ,‬וסמך עליו על ראש העלה ונרצה לו לכפר‬
‫עליו‪.‬‬
‫גליון אז תתענג‬
‫געב נישט פאר'ן רבונו של‬
‫עולם‪ ,‬נעם איך גארנישט‬
‫פאר מיר‪ ,‬דער כהן האט‬
‫אן‬ ‫געמאכט‬ ‫טאקע‬ ‫מעשה על הפרשה‬
‫אויסנאם און האט מקריב‬
‫געווען זיינע טויבן‪.‬‬
‫יענע נאכט האט אגריפס המלך גע'חלומ'ט‪ ,‬אז איינער‬
‫זאגט אים‪ ,‬דער קרבן פונעם ארימאן האט דיך מקדים‬
‫געווען‪( ,‬דאס מיינט אז ס'איז חשוב'ער פון דיינע טויזנט‬
‫עולות)‪.‬‬
‫צופרי איז אגריפס געגאנגען צום כהן און אים‬
‫געפרעגט‪ ,‬צו ער האט מקריב געווען יענעם טאג נאך א‬
‫קרבן‪.‬‬
‫האט אים דער כהן גדול דערציילט די גאנצע מעשה‬
‫מיט'ן ארימאן‪ ,‬הערענדיג די מסירות נפש פונעם‬
‫ארימאן‪ ,‬אז ער קען נישט עסן ווילאנג ער איז נישט‬
‫מקריב פאר הקב"ה‪ ,‬האט אים דאס זייער באנומען‪ ,‬און‬
‫געזאגט‪ ,‬זייער גוט האסטו געטאן אז דו האסט דאס‬
‫מקריב געווען‪.‬‬
‫זעט מען פון דעם‪ ,‬אז אויב מ'האט די ריכטיגע כוונה‬
‫איז חשוב'ער ביי הקב"ה אפילו אויב מ'ברענגט גאר‬
‫ווייניג‪ ,‬אחד המרבה ואחד הממעיט ובלבד שיכוון את‬
‫לבו לשמים‪.‬‬
‫איך נישט קענען שפייזן מיין משפחה‪ ,‬ווייל ווילאנג איך‬
‫ושסע אותו בכנפיו לא‬
‫יבדיל‪.‬‬
‫רש"י שרייבט‪ ,‬אז כאטש‬
‫אויב מ'פארברענט די‬
‫פליגלן פון אן עוף איז דאס‬
‫גורם א שווערער ריח‪ ,‬דאך‬
‫האט די תורה באפוילן דאס מקטיר צו זיין‪ ,‬כדי די מזבח‬
‫זאל זיין באשיינט מיט די קרבן פונעם ארימאן‪.‬‬
‫אין מדרש רבה שטייט‪ ,‬אז אגריפס המלך האט איינמאל‬
‫געוואלט מקריב זיין אין איין טאג טויזענט עולות‪ ,‬האט‬
‫ער געשיקט א שליח זאל זאגן צום כהן גדול‪ ,‬היינט‬
‫זאלסטו נישט מקריב זיין קיין שום אנדערע קרבן‬
‫אויסער פון מיר‪.‬‬
‫אינמיטן טאג איז געקומען אן ארימאן צום כהן‪,‬‬
‫האלטנדיג אין די הענט צוויי טויבן פאר א קרבן‪ ,‬און‬
‫האט געזאגט צום כהן ער זאל זיי מקריב זיין‪ ,‬האט דער‬
‫כהן אים געזאגט‪ ,‬אז דער קעניג האט מיר באפוילן אז‬
‫איך זאל היינט נישט מקריב זיין קיין שום קרבן אויסער‬
‫זיינע‪.‬‬
‫האט דער ארימאן געזאגט‪ ,‬אדוני כהן גדול‪ ,‬פיר טויבן‬
‫פאנג איך יעדן טאג‪ ,‬צוויי בין איך מקריב פאר א קרבן‪,‬‬
‫און פון די אנדערע צוויי שפייז איך מיין משפחה‪ ,‬איז‬
‫אויב דו וועסט נישט מקריב זיין מיינע צוויי טויבן‪ ,‬וועל‬

‫~ ווי חשוב ס'איז א דיבור פון א איד ~‬

‫אדם כי יקריב מכם קרבן לה' מן הבהמה וגו' תקריבו את קרבנכם‪.‬‬
‫זאגט דער הייליגער תפארת שלמה (זיין יארצייט איז געווען די וואך‪ ,‬כ"ט אדר)‪ ,‬אז פון דעם פסוק זעט מען ווי חשוב און טייער‬
‫ס'איז יעדן דיבור פון א איד‪ ,‬פאר דער מענטש האט מקדיש געווען די בהמה‪ ,‬האט דאס נישט קיין שום קדושה‪ ,‬ס'איז‬
‫פונקט ווי אנדערע בהמות‪ ,‬אבער תיכף נאכ'ן ארויסזאגן מיט די מויל די דריי ווערטער‪ ,‬הרי זו עולה‪ ,‬איז די בהמה געווארן‬
‫קדשי קדשים‪ ,‬כאטש ס'זעט זיך גארנישט אן אויפ'ן בהמה‪ ,‬דאך איז דאס געווארן אינגאנצן אנדערש פון אנדערע‬
‫בהמות‪.‬‬
‫דאס זעלבע איז‪ ,‬ווען א איד וויל זיך דערנענטערן צו הקב"ה‪ ,‬דארף ער וויסן אז נאר מיט די ווערטער פון תורה און תפלה‬
‫ווערט מען הייליג‪.‬‬
‫דאס איז פשט אין פסוק‪ ,‬אדם כי יקריב מכם קרבן לה'‪ ,‬דער מענטש וואס וויל גיין אין די וועגן פון הקב"ה‪ ,‬און ס'גייט אים‬
‫נישט אזוי גרינג‪ ,‬מן הבהמה ‪ ,‬זאל ער ברענגען א ראיה פון די בהמות‪ ,‬וואס פון דארט זעט מען‪ ,‬אז די ווערטער פון אן איד‬
‫האט זייער א גרויסע כח‪ ,‬און דורך דעם‪ ,‬תקריבו את קרבנכם‪ ,‬וועט איר זיך קענען דערנענטערן צו הקב"ה‪.‬‬
‫(תפארת שלמה)‬

‫ת"ת ויואל משה קרית יואל‬ ‫ש ב‪.‬‬ ‫גליון אז תתענג‬

 ‫די מלאכים זענען אנטלאפן‬
‫ס'שטייט אין ספר פלא יועץ (ערך אכילה) אז אין די שטאט‬
‫פונעם הייליגן אר"י הקדוש‪ ,‬האט געוואוינט א גרויסער‬
‫צדיק‪ ,‬רבי ישראל נאגארא זצ"ל‪ ,‬וועלכער פלעגט זינגען‬
‫אסאך זמירות‪ ,‬און אסאך גרופעס מלאכים פלעגן זיך‬
‫פארזאמלען צו זיין הויז‪.‬‬
‫איינמאל איז ער געזעסן ביים טיש‪ ,‬און צוליב היץ‪ ,‬האט ער‬
‫ארויפגעצויגן זיין ארבעל‪ ,‬און מ'האט אויסגערופן אין הימל‬
‫פאר די מלאכים‪ ,‬אנטלויפט פון דעם מענטש‪ ,‬ווייל ער‬
‫פארמינערט אין די כבוד פונעם הייליגן באשעפער‪ ,‬און‬
‫תיכף זענען אלע מלאכים אוועקגעפלויגן‪.‬‬
‫דער אר"י הקדוש וועלכער איז געווען ביי זיך אין שטוב‪ ,‬און‬
‫האט אלעס צוגעזען‪ ,‬האט דאס שפעטער דערציילט פאר‬
‫רבי ישראל נאגארא זצ"ל‪ ,‬און איז שטארק דערציטערט‬
‫געווארן דאס צו הערן‪ ,‬און פון דעמאלט און ווייטער‪ ,‬איז ער‬
‫געזעסן ביי די סעודה מיט'ן גרעסטן כבוד‪ ,‬און די מלאכים‬
‫זענען צוריקגעקומען‪.‬‬
‫דרך ארץ ביי די סעודה‬
‫אין שולחן ערוך ווערט ערקלערט פילע הלכות וועגן הלכות‬
‫סעודה‪ ,‬ווי אזוי ס'דארף אויסקוקן דאס עסן פון א איד‪ ,‬און‬
‫בפרט אז דער שלחן איז גלייך צו א מזבח‪ ,‬איז זיכער אז‬
‫מ'דארף זיך אויפפירן אזוי ווי די הלכה‪.‬‬
‫הכנסת אורחים‬
‫רש"י שרייבט (מס' חגיגה שם)‪ ,‬אז דאס וואס ס'שטייט אין די‬
‫גמרא‪ ,‬אז היינטיגע צייטן איז דער שלחן מכפר‪ ,‬מיינט די‬
‫מצוה פון הכנסת אורחים‪ ,‬דאס מיינט‪ ,‬אז מ'נעמט אריין‬
‫געסט‪ ,‬און ארימע מענטשן וואס האבן נישט וואס צו עסן‪.‬‬
‫די מפרשים זענען דאס מסביר‪ ,‬אז פונקט ווי ביים מזבח‪,‬‬
‫האבן די מענטשן וועלכע האבן מקריב געווען די קרבנות‪,‬‬
‫אליינס געגעסן זייער קרבן (שלמים‪ ,‬תודה)‪ ,‬און האבן דאס‬
‫אויך אוועקגעגעבן פאר אנדערע‪ ,‬פאר די כהנים האט מען‬
‫ת"ת ויואל משה קרית יואל‬ ‫ש ג‪.‬‬
‫אין די קומענדיגע וואכן לערנען מיר די פרשיות וואו‬
‫ס'שטייט די הלכות פון קרבנות‪ ,‬וואס די כהנים האבן‬
‫מקריב געווען אויפ'ן מזבח‪.‬‬
‫ס'שטייט אין די גמרא (חגיגה כ"ז)‪ ,‬אויפ'ן פסוק‪ ,‬המזבח עץ‬
‫שלש אמות וגו'‪ ,‬וידבר אלי זה השלחן אשר לפני ה'‪ ,‬דער‬
‫פסוק הייבט ָאן מיט'ן מזבח‪ ,‬און ענדיגט מיט'ן שלחן‪ ,‬צו‬
‫ווייזן‪ ,‬אז אין די צייט ווען דער בית המקדש איז געשטאנען‬
‫האט דער מזבח פארצייט אויפ'ן מענטש דורכ'ן מקריב זיין‬
‫קרבנות‪ ,‬און היינטיגע צייטן ווען דער בית המקדש איז‬
‫ליידער חרוב‪ ,‬איז דער טיש פונעם מענטש מכפר אויף‬
‫זיינע עבירות‪.‬‬
‫דעריבער איז פאסיג אויסצושמועסן עטליכע ענינים‪ ,‬וואס‬
‫האט שייכות צו די סעודה וואס א איד עסט ביים טיש‪ ,‬וואס‬
‫איז אנשטאט דעם מזבח‪.‬‬
‫השראת שכינה‬
‫ס'שטייט אין מדרש תלפיות‪ ,‬אז פונקט ווי די שכינה האט‬
‫גערוט אויפ'ן מזבח‪ ,‬אזוי אויך רועט די הייליגע שכינה ביים‬
‫טיש וואו א מענטש עסט‪ ,‬און א מענטש דארף זיך‬
‫פארשטעלן ביים עסן‪ ,‬ווי ער עסט פאר א קעניג‪.‬‬ ‫ָ‬
‫די ספרים טייטשן‪ ,‬אז א איד דארף שטענדיג געדענקן‪ ,‬אז‬
‫די הייליגע שכינה‪ ,‬רוהט אין א שטוב‪ ,‬וואס מ'פירט זיך אויף‬
‫ביי א סעודה אזוי ווי עס דארף צו זיין‪.‬‬
‫די ראשי תיבות פון די ווערטער (יחזקאל מ"א) ז'ה ה'שולחן‬
‫א'שר ל'פני י'‪ ,‬איז‪ ,‬זה א'לי‪ ,‬דאס איז א רמז‪ ,‬אז אויב‬
‫מ'פירט זיך אויף ביי די סעודה אזוי ווי די הלכה‪ ,‬איז מען‬
‫זוכה צו השראת השכינה‪ ,‬און דער טיש איז טאקע ווי א‬
‫מזבח‪.‬‬
‫(תרומה)‬‫אויך איז דאס מרומז אינעם פסוק וואס ס'שטייט‬
‫ביים שלחן‪ ,‬לחם פנים לפני תמיד‪ ,‬אז אויב מ'וויל לחם‬
‫פנים‪ ,‬אז די ברויט‪ ,‬די טיש‪ ,‬זאל האבן א ריכטיגן פנים‪,‬‬
‫דעמאלט לפני תמיד‪ ,‬זאלסטו שטענדיג טראכטן אז דו‬
‫ביסט פאר הקב"ה‪ ,‬שויתי ה' לנגדי תמיד‪.‬‬
‫גליון אז תתענג‬
‫(אמאל פלעגט איינער מאכן די‬ ‫ביז יעדער וועט זיך ענדיגן וואשן‬
‫ברכה פון המוציא‪ ,‬און יעדער האט יוצא געווען פון אים)‪ ,‬איז דער שטן‬
‫מקטרג‪ ,‬אז אין די צייט פון ווארטן‪ ,‬טוט מען נישט קיין‬
‫מצוות‪ ,‬און די בונד וואס הקב"ה האט געמאכט מיט די‬
‫זאלץ‪ ,‬באשיצט די אידן פון שטראף‪.‬‬
‫ס'ווערט געברענגט פון די מקובלים‪ ,‬אז מ'זאל איינטינקען‬
‫די ברויט אין זאלץ דריי מאל‪.‬‬
‫עסן כדי צו קענען דינען הקב"ה‬
‫ס'שטייט אין ספר הקדוש ייטב לב (פרשת תרומה)‪ ,‬אז דאס‬
‫ווארט מלח (זאלץ)‪ ,‬איז די זעלבע אותיות ווי לחם (ברויט)‪,‬‬
‫פונקט ווי זאלץ קען מען נישט עסן אליינס‪ ,‬ס'איז נאר גוט‬
‫ווען מ'לייגט דאס אריין אין אנדערע מאכלים‪ ,‬דאס זעלבע‬
‫איז דאס עסן פון א איד‪ ,‬אויב מ'האט אינזין צו עסן בלויז‬
‫זיך אנצוזעטיגן‪ ,‬טויג דאס נישט‪ ,‬אבער אויב מ'מישט דאס‬
‫אויס מיט אנדערע כוונות‪ ,‬מ'האט אינזין אז מ'עסט‪ ,‬צו‬
‫האבן כח בעסער צו לערנען און דאווענען‪ ,‬דאן ברענגט‬
‫דאס עסן גוט'ס‪.‬‬
‫נטילת ידים‬
‫מ'דארף שטארק געווארנט זיין אין די מצוה פון נטילת‬
‫ידים‪ ,‬מ'מוז זיך וואשן פאר'ן עסן א סעודה‪ ,‬אפילו אויב די‬
‫הענט זענען ריין‪ ,‬אין די גמרא שטייט אסאך גוטס וואס‬
‫קומט אויפ'ן מענטש וואס וואשט ווי די הלכה איז‪ ,‬און‬
‫חלילה פארקערט‪ ,‬אויב מ'איז נישט געווארנט אין נטילת‬
‫ידים‪ ,‬ברענגט דאס אויפ'ן מענטש ארימקייט‪ ,‬און נאך‬
‫שטראפן‪.‬‬
‫צען פינגער'ס‬
‫ביים מאכן די ברכה דארף מען האלטן די עסנווארג ‪ -‬וואס‬
‫מ'וויל עסן אדער טרינקען ‪ -‬מיט די רעכטע האנט‪ ,‬אויסער‬
‫ביים מאכן ברכת המוציא אויף ברויט דארף מען אנהאלטן‬
‫דעם ברויט מיט ביידע הענט‪ ,‬מיט אלע צען פינגער'ס‪.‬‬
‫דער טעם דערפון איז‪ ,‬צו מרמז זיין אז עס זענען פאראן‬
‫צען מצוות וואס מ'איז מקיים מיט די ברויט ביז מען עסט‬
‫דאס‪.‬‬
‫א) לא תחרוש בשור ובחמור יחדו‪ ,‬מ'טאר נישט אקערן‬
‫מיט אן אקס און אן אייזל צוזאמען‪.‬‬
‫ת"ת ויואל משה קרית יואל‬
‫געגעבן די חזה (בריסט)‪ ,‬און די שוֹק (די רעכטע פיס)‪ ,‬אויך איז‬
‫געווען א מצוה צו געבן דערפון פאר ארימעלייט (אזוי ווי‬
‫ס'שטייט אין רש"י פרשת ראה י"ב י"ח)‪ ,‬די זעלבע זאך איז ביים‬
‫שלחן‪ ,‬מ'דארף אוועקגעבן א חלק פון די סעודה‪ ,‬פאר‬
‫אנדערע וועלכע האבן נישט וואס צו עסן‪.‬‬
‫זאגן דברי תורה‬
‫אין פרשת תרומה‪ ,‬שטייט די פרשה פונעם שלחן‪ ,‬תיכף‬
‫נאך די פרשה וואו ס'שטייט וועגן דעם ארון‪ ,‬וואו מ'האט‬
‫אריינגעלייגט די לוחות‪.‬‬
‫דער חיד"א שרייבט‪( ,‬אין זיין ספר חומת אנך)‪ ,‬אז די תורה ווייזט‬
‫מיט דעם‪ ,‬אז ביים שלחן וואו מ'עסט די סעודה‪ ,‬דארף מען‬
‫זאגן דברי תורה‪( ,‬די ארון‪ ,‬ווייזט אויף די תורה)‪.‬‬
‫ס'שטייט פונעם בן איש חי‪ ,‬אז די אות ל' פונעם ווארט‬
‫שלחן‪ ,‬ווייזט אויף לימוד‪ ,‬אז מ'זאל לערנען ביי די סעודה‪,‬‬
‫און אויב מ'נעמט אוועק די אות ל'‪ ,‬מ'זאגט נישט קיין דברי‬
‫תורה ביים טיש‪ ,‬בלייבט איבער פונעם ווארט שלחן די דריי‬
‫אותיות נחש‪ ,‬וואס דאס מיינט דעם יצר הרע‪ ,‬וואס האט‬
‫געמאכט אז דורכ'ן עסן פונעם עץ הדעת‪ ,‬איז אדם‬
‫הראשון און חוה געשטרויכלט געווארן‪.‬‬
‫דעריבער דארף מען שטארק געווארענט אז מ'זאל זאגן‬
‫דברי תורה‪ ,‬ווען מ'זיצט ביי א סעודה‪.‬‬
‫זאלץ אויפ'ן טיש‬
‫ס'שטייט אין שו"ע (סי' קס"ז ס"ה) אז ס'איז א מצוה‪ ,‬אז ס'זאל‬
‫זיין זאלץ אויפ'ן טיש‪ ,‬ווייל דער טיש איז אזוי ווי מזבח‪ ,‬און‬
‫דאס עסן ביים טיש‪ ,‬ווערט גערעכנט ווי א קרבן‪ ,‬און‬
‫ס'שטייט אין פסוק על כל קרבנך תקריב מלח‪ ,‬אז אויף‬
‫אלע קרבנות זאל מען לייגן זאלץ‪.‬‬
‫אזוי ווי רש"י שרייבט די וואך אין די סדרה‪ ,‬אז ווען הקב"ה‬
‫האט אפגעטיילט די וואסערן‪ ,‬און די אונטערשטע וואסערן‬
‫זענען דערווייטערט געווארן פון הימל‪ ,‬האט הקב"ה איר‬
‫צוגעזאגט‪ ,‬אז מ'וועט נוצן זאלץ ‪ -‬וואס קומט פון וואסער ‪-‬‬
‫פאר אלע קרבנות וואס מ'איז מקריב אויפ'ן מזבח‪.‬‬
‫באשיצט פון שטראף‬
‫דער רמ"א שרייבט‪ ,‬אז אויב ס'איז דא זאלץ ביים טיש‪,‬‬
‫באשיצט דאס פון שטראף‪ ,‬אזוי ווי ס'שטייט אין מדרש‪ ,‬אז‬
‫ווען אידן זיצן ביים טיש‪ ,‬און מ'ווארט איינער אויפ'ן צווייטן‬
‫ש ד‪.‬‬ ‫גליון אז תתענג‬
‫אויב מ'קען‪ ,‬איז בעסער צו מאכן די ברכה אויף א גאנצע‬ ‫ב) לא תזרע כרמך כלאים‪ ,‬מ'טאר נישט אנזייען קיין‬
‫זאך‪ ,‬א גאנצע ברויט‪ ,‬ס'שטייט אין די מפרשים‪ ,‬אז דער‬ ‫כלאים‪ ,‬דאס מיינט‪ ,‬אן אנדערע מין געוואוקס צוזאמען‬
‫טעם פארוואס ס'דארף זיין גאנץ‪ ,‬איז אויך ווייל דער טיש‬ ‫מיט ווייץ‪.‬‬
‫איז גלייך צום מזבח‪ ,‬און ס'שטייט אין פרשת יתרו אבנים‬ ‫ג) ולקט קצירך לא תלקט‪ ,‬מ'דארף איבערלאזן פאר די‬
‫שלימות תבנה‪ ,‬אז די מזבח מוז געבויט ווערן פון גאנצע‬ ‫ארימעלייט די איינצעלע זאנגען וועלכע זענען‬
‫שטיינער‪ ,‬און אויך שטייט אין פרשת אמור‪ ,‬אז דער כהן‬ ‫אראפגעפאלן בשעת'ן קלויבן (לקט)‪.‬‬
‫וואס האט מקריב געווען קרבנות‪ ,‬מוז זיין גאנץ‪ ,‬ער טאר‬
‫נישט האבן קיין פעלער‪ ,‬דעריבער איז אן ענין אז מ'זאל‬ ‫ד) ושכחת עומר בשדה לא תשוב לקחתו‪ ,‬מ'דארף‬
‫מאכן די ברכה אויף א גאנצע זאך‪.‬‬ ‫איבערלאזן פאר די ארימעלייט דעם בינטל תבואה וואס‬
‫מ'האט פארגעסן אין פעלד בשעת'ן שניידן (שכחה)‪.‬‬
‫מ'טאר נישט אריינבייסן אין א עסן וואס איז גרויס ווי ַאן איי‬
‫(כביצה)‪ ,‬נאר מ'זאל אראפברעכן א שטיקל‪.‬‬ ‫ה) לא תכלה פאת שדך‪ ,‬מ'דארף איבערלאזן פאר די‬
‫ארימעלייט ֵפּאה‪ ,‬דאס מיינט‪ ,‬אז מ'טאר נישט אפשניידן‬
‫מ'טאר נישט טרונקען דעם גאנצן כוס אויף איינמאל‪ ,‬נאר‬ ‫די עק פונעם פעלד (פאה)‪.‬‬
‫מ'דארף מפסיק זיין אינמיטן‪.‬‬
‫ו) ביכורים‪ ,‬מ'דארף געבן פאר'ן כהן די ערשט געצייטיגטע‬
‫ס'איז א סכנה צו רעדן אינמיטן עסן‪ ,‬ווייל ס'קען חלילה‬ ‫פרוכט פון די שבעת המינים‪.‬‬
‫צוברענגען אז די עסן וועט אריינגיין אין די ראר וואו‬
‫מ'אטעמט‪.‬‬ ‫ז) תרומה‪ ,‬מ'דארף אפשיידן תרומה פון די תבואה‪ ,‬און‬
‫געבן פאר'ן כהן‪( ,‬מן התורה איז גענוג איין ווייצל‪ ,‬אבער מדרבנן איז יא‬
‫ס'איז נישט קיין דרך ארץ אריינצוקוקן אין פנים‪ ,‬פון אן‬ ‫דא א שיעור‪ ,‬א גוט אויג‪ ,‬איינס פון פערציג‪ .‬א בינוני‪ ,‬איינס פון פופציג‪ ,‬און א‬
‫אנדערע מענטש וואס עסט‪ ,‬ווייל יענער קען זיך‬ ‫שלעכט אויג‪ ,‬איינס פון זעכציג)‪.‬‬
‫פארשעמען‪.‬‬
‫ח) מעשר ראשון‪ ,‬מ'דארף אפשיידן א צענטל פון די‬
‫מ'זאל נישט אראפלייגן אויפ'ן טיש עסן אין וואס מ'האט‬ ‫תבואה‪ ,‬און געבן פאר'ן לוי‪( ,‬דער לוי דארף אפשיידן דערפון א‬
‫אריינגעביסן‪ ,‬ווייל עס פאר'מיאוס'ט מענטשן‪.‬‬ ‫צענטל‪ ,‬און געבן פאר'ן כהן‪ ,‬תרומת מעשר)‪.‬‬
‫א מענטש זאל נישט געבן פאר א צווייטן צו טרינקען פון די‬ ‫ט) מעשר שני‪ ,‬דאס מיינט אז מ'דארף אפשיידן נאך א‬
‫גלעזל אין וועלכע ער האט געטרונקען‪ ,‬ווייל ס'קען זיין‪ ,‬אז‬ ‫צענטל פון די תבואה‪ ,‬און ארויפטראגן און עסן אין‬
‫יענער וועט דאס נעמען צוליב בושה‪ ,‬און ער וועט טרינקען‬ ‫ירושלים‪.‬‬
‫דערפון געצווינגענערהייט‪ ,‬און ער וועט זיך פארמיאוס'ן‪,‬‬
‫און וועט צוקומען חלילה צו א סכנה‪.‬‬ ‫י) חלה‪ ,‬נאכן איינקנעטן א טייג‪ ,‬דארף מען געבן דאס‬
‫ערשטע פאר'ן כהן‪( ,‬היינטיגע צייטן פארברענט מען דאס)‪.‬‬
‫און אויסער דעם ‪ -‬אפילו ווען מ'נעמט דאס אליינס‪ ,‬יענער‬
‫גיבט דאס נישט ‪ -‬זאל מען דאס אויך נישט טאן‪ ,‬ווייל‬ ‫אין שולחן ערוך שטייט‪ ,‬אז צוליב דעם איז דא צען ווערטער‬
‫ס'קען זיין אז יענער שפירט זיך נישט אזוי גוט‪ ,‬און ס'וועט‬ ‫אין די ברכת המוציא‪ ,‬צו מרמז זיין די צען מצוות וואס‬
‫אריבערגיין צו אים חלילה‪ ,‬און אויב מ'ווייסט קלאר אז‬ ‫ס'איז דא ביי ברויט‪.‬‬
‫יענער איז געזונט‪ ,‬מעג מען נאר‪ ,‬אויב מ'ווישט אפ דעם‬ ‫עטליכע הלכות ביי די סעודה‬
‫כוס אויבן ארום‪ ,‬דארט וואו מ'טרינקט‪.‬‬
‫ס'שטייט אין מגן אברהם‪ ,‬אז ביי די ברכת המוציא‪ ,‬בשעת‬
‫מ'טאר נישט ווארפן ברויט‪ ,‬צוליב בזיון אוכלים‪( ,‬מ'טאר‬ ‫מ'זאגט דעם שם‪ ,‬זאל מען אויפהייבן די ברויט‪ ,‬אויך שטייט‬
‫נישט פארשעמן קיין עסן)‪.‬‬ ‫פון אר"י הקדוש‪ ,‬אז מ'זאל אויפהייבן די ברויט בשעת‬
‫מ'זאגט דאס ווארט המוציא‪.‬‬

‫ת"ת ויואל משה קרית יואל‬ ‫גליון אזש ה‬

‫תתענג ‪.‬‬
 ‫יארצייט פון די וואך‬
‫דעם היינטיגן שבת קודש‪ ,‬ג' ניסן‪ ,‬פאלט אויס די יארצייט פון‬
‫זבאריזשער זצ"ל‬‫הרה"ק רבי זאב (וועלוול) ַ‬

‫זלאטשוב'ער זצ"ל‪.‬‬
‫זבאריזשער איז געווען דער דריטער זון פון הרה"ק המפורסם רבי מיכל ָ‬
‫הרה"ק רבי וועלוול ַ‬
‫רבי וועלוולע איז קודש קדשים‬
‫מראדוויל זי"ע שרייבט (אור יצחק פרשת שמות עמוד צו)‪ ,‬מיין הייליגער פאטער הרה"ק המפורסם רבי‬‫זיין ברודער דער הייליגער רבי יצחק ַ‬
‫זלאטשוב'ער האט געזאגט‪ ,‬איך האב געברענגט אויף דער וועלט פינף קינדער‪ ,‬זיי זענען קעגן די חמשה חומשי תורה‪.‬‬
‫מיכל ָ‬
‫ראדוויל ‪ -‬האט דער טאטע‬ ‫מפאלער דער בכור‪ ,‬וועט נעמט דאפעלט‪ .‬אויף מיר ‪ -‬זאגט רבי יצחק ַ‬ ‫יא ּ‬
‫דער ערשט ער זון הרה"ק רבי יוסעלע ַ‬
‫געזאגט‪ ,‬איך בין קעגן ספר שמות וואו ס'שטייט וועגן גלות מצרים‪ ,‬דערפאר דארף איך שטענדיג גיין אין גלות פון איין פלאץ צום צווייטן‪ ,‬ער‬
‫האט אבער צוגעלי יגט‪ ,‬אז קבלת התורה שטייט אויך אין ספר שמות‪ ,‬ממילא וועסטו זוכה זיין צו תורה‪ .‬דער דריטער זון ‪ -‬מיין ברודער רבי‬
‫זבאריזשער ‪ -‬איז קודש קדשים‪ ,‬ווייל ער איז קעגן חומש ויקרא וואו ס'שטייט די הייליגע קרבנות‪ .‬מיין ברודער רבי משה'לע זוויהלער‬
‫וועלוול ַ‬
‫זצ"ל איז קעגן סדר במדבר‪ ,‬און מיין ברודער רבי מרדכי'לע קרעמניצער זצ"ל איז קעגן סדר דברים וועלכע מ'רופט אן "משנה תורה"‪ ,‬דעריבער‬
‫פלעגט מען אים אנרופן "משנה למלך"‪.‬‬
‫א גאנצע נאכט מיט'ן הייליגן בני יששכר‬
‫דער מונקאטשער רב הגה"ק בעל מנחת אלעזר זצ"ל שרייבט‪ ,‬אז זיין זיידע דער הייליגער בני יששכר זי"ע איז אמאל געווען אין די שטאט‬
‫זבאריזשער‪ ,‬און זיי האבן פארברענגט אינאיינעם א גאנצע נאכט‪ ,‬דער בני יששכר פלעגט נאכדעם דערציילן‬
‫לעמבערג ביי הרה"ק רבי וועלוול ַ‬
‫אסאך וואונדערליכע ענינים וואס זיי האבן דעמאלט גערעדט‪.‬‬
‫אין די שטאט לעמבערג‬
‫זבאריזשער איז געווארן ַאן איידעם ביי הרה"ק רבי אשר צבי זצ"ל פון די שטאט ּפ ַאגריבשט‪.‬‬
‫הרה"ק רבי וועלוול ַ‬
‫פארן קיין לובלין צום הייליגן חוזה‪ ,‬און נאכדעם וואס ער איז געווען ביים רבי'ן פון לובלין זי"ע איז ער‬
‫עטליכע יאר האט ער זיך געגרייט צו ָ‬
‫געפארן קיין לעמבערג און האט זיך דארט אויפגעהאלטן א לאנגע צייט‪.‬‬
‫נפטר געווארן אין פרשת ויקרא‬
‫זבאריז‪.‬‬
‫שטאט ַ‬
‫הרה"ק רבי וועלוולע איז נפטר געווארן פרשת ויקרא ג' ניסן אין יאר תקפ"ב און איז געקומען לקבורה אין די ָ‬
‫ס'איז אינטרעסאנט צו באמערקן אז זיין פטירה איז געווען אין פרשת ויקרא און ווי פריער דערמאנט האט זיין טאטע געזאגט אז ער איז קעגן‬
‫סדר ויקרא‪.‬‬
‫זכותו הגדול יגן עלינו ועל כל ישראל‬
‫<><><><>‬
‫ווען דער סופר האט עס געברענגט‪ ,‬האט רבי מיכל'ע‬ ‫אריינגעגאסן הייסע טרערן‬
‫פארגאסן הייסע טרערן אין די בתים‪ ,‬און נאכדעם האט ער‬ ‫אין זיינע קינדער יארן איז רבי וועלוולע געווען א ווילד קינד‪,‬‬
‫דאס אויסגעגאסן‪ ,‬און ווען ס'איז געווארן טריקן האט ער‬ ‫פאר זיין בר מצוה ווען זיין פאטער הרה"ק המפורסם רבי‬
‫אריינגעלייגט די פרשיות‪ ,‬און דאס האט געהאט א‬ ‫זלאטשוב'ער זצ"ל האט באשטעלט פאר אים די תפילין‬ ‫מיכל ָ‬
‫געוואלדיגע השפעה אויפ'ן קינד‪ ,‬און איז אויסגעוואקסן א‬ ‫ביים סופר‪ ,‬האט ער באפוילן דעם סופר וועלכע שרייבט די‬
‫צדיק‪.‬‬ ‫פרשיות‪ ,‬אז פאר'ן אריינלייגן די פרשיות אין די בתים‪ ,‬זאל ער‬
‫<><><><>‬ ‫אריבערברענגען צו אים די בתים‪.‬‬

‫ת"ת ויואל משה קרית יואל‬ ‫ש ו‪.‬‬ ‫גליון אז תתענג‬

‫רבי וועלוולע האט געטאנצען א גאנצע נאכט‪ ,‬האבענדיג א‬ ‫מכבד געווען די רבי ר' אלימלך'ס אייניקלעך‬
‫שמחה אז ער האט זוכה געווען צו מכבד צו זיין דעם רבי ר'‬ ‫אין די צייט ווען הרה"ק רבי וועלוולע האט זיך אויפגעהאלטן‬
‫אלימלך'ס אייניקלעך‪.‬‬ ‫אין די שטאט לעמבערג‪ ,‬האט ער זיך א לאנגע צייט געגרייט‬
‫<><><><>‬ ‫זיך צו טרעפן מיט'ן הייליגן ישועות יעקב זצ"ל‪ ,‬ווען ער האט‬
‫זיך אנגענומען פאר די יתומה‬ ‫שוין געוואלט גיין צום ישועות יעקב‪ ,‬האט ער פלוצליג‬
‫געהערט אז דעם הייליגן רבי ר' אלימלך'ס אייניקלעך זענען‬
‫אמאל האט זיך געמאכט אז די רעביצין פון הרה"ק רבי‬
‫אנגעקומען קיין לעמבערג‪ ,‬ער האט גלייך געוואלט‬
‫וועלוולע האט געהאט א געוויסע טענה מיט איינע פון אירע‬
‫אריבערגיין צו זייער אכסניא און זיי באגריסן‪ ,‬אבער זיין מוכיח‬
‫דינסטן וועגן געלט‪ ,‬האט די רעביצין איר געזאגט‪ ,‬אז זי וועט‬
‫(ער פלעגט האבן א מוכיח‪ ,‬דאס איז א פשוט'ער מענטש‬
‫גיין צום בית דין און פאדערן דאס געלט‪ ,‬ווען רבי וועלוול‬
‫וועלכער האט אים יעדן טאג גע'מוסר'ט‪ ,‬אזוי ווי ס'איז געווען‬
‫האט דאס געהערט‪ ,‬האט ער זיך אנגעטאן זיין אויבער מלבוש‬
‫דער מנהג ביי עטליכע צדיקים)‪ ,‬האט אים געזאגט‪ ,‬זיי זענען‬
‫(רעשוואלקע) כדי צו גיין צום בית דין‪ ,‬די רעביצין האט‬
‫זייער יונג און דער רבי איז שוין אלט‪ ,‬ס'איז נישט קיין כבוד‬
‫געמיינט אז זיכער וועט איר מאן זיך ָאננעמען פאר איר‪,‬‬
‫התורה אז דער רבי זאל זיי באזוכן‪ ,‬כאטש וואס זיין הארץ‬
‫דעריבער האט זי געזאגט‪ ,‬אז ס'פעלט נישט אויס אז זי זאל‬
‫האט אים שטארק געצויגן צו גיין‪ ,‬האט אים אבער יענער‬
‫קומען זי קען גיין אליינס‪.‬‬
‫אפגעהאלטן‪.‬‬
‫האט רבי וועלוולע איר געענטפערט‪ ,‬נישט צוליב דיר גיי איך‪,‬‬
‫אינמיטן זיך טענה'נען‪ ,‬זענען די אייניקלעך פון רבי ר' אלימלך‬
‫נאר צוליב די יתומה די משרתת‪ ,‬וויבאלד זי איז א יתומה‪ ,‬איז‬
‫עפאלן צו די פיס‬
‫אנגעקומען צו אים‪ ,‬ר' וועלוועלע איז זיי ג ַ‬
‫א מצוה צו טענה'ן פאר איר טובה‪.‬‬
‫און זיי געבעטן מחילה‪ ,‬זאגענדיג‪ ,‬אז באמת האט ער געוואלט‬
‫<><><><>‬
‫גיין צו זיי‪ ,‬נאר מ'האט אים אפגעהאלטן‪.‬‬
‫געבליבן אינדרויסן היטן אויף די פערד‬
‫פארראכטן דעם פידל לכבוד די געסט‬
‫הרה"ק רבי וועלוולע איז געווען באקאנט מיט זיין געוואלדיגע‬
‫דער זון פון ר' וועלוועלע ‪ -‬הרה"ק רבי יחיאל מיכל ‪ -‬האט‬
‫ערליכקייט‪ ,‬אמאל אינמיטן ווינטער ‪ -‬ווען ס'איז געווען‬
‫זייער גוט געקענט שפילן אויף א פידל‪ ,‬לכבוד די חשוב'ע‬
‫געפארן מיט א‬
‫ָ‬ ‫פראסט ‪ -‬איז ער‬
‫אינדרויסן א גאר שטארקער ָ‬
‫געסט‪ ,‬אייניקלעך פון רבי ר' אלימלך‪ ,‬האט ר' וועלוועלע‬
‫בעל עגלה צו א ברית‪ ,‬ווען ער איז אנגעקומען צו די שטוב‬
‫באפוילן זיין שמש ער זאל שוין אויפוועקן זיין זון פון שלאף‬
‫וואו מ'האט געמאכט דעם ברית‪ ,‬איז ער אריין און‬
‫און אים רופן כדי ער זאל שפילן מיט'ן פידל‪.‬‬
‫פארברענגט דארט אביסל‪ ,‬אינמיטן האט ער זיך דערמאנט‪,‬‬
‫דער זון רבי יחיאל מיכל איז געקומען און געוואלט אנהייבן צו‬
‫אז דער בעל עגלה איז געבליבן זיצן אינדרויסן אין די‬
‫שפילן‪ ,‬אבער איין סטרונע פונעם פידל האט זיך פלוצלונג‬ ‫ּ‬
‫שטארקע קעלט‪ ,‬דעריבער איז ער שנעל ארויסגעלאפן‪ָ ,‬אן‬
‫איבערגעריסן און ס'איז נישט געווען מעגליך צו שפילן‪ ,‬אזוי‬
‫דעם וואס איינער זאל דאס באמערקן‪ ,‬און געזאגט פאר'ן בעל‬
‫ווי ס'איז שוין געווען שפעט ביינאכט זענען די געשעפטן שוין‬
‫עגלה אז ער זאל אריינקומען אין שטוב זיך אביסל‬
‫געווען פארשלאסן און מ'האט נישט געקענט פאררעכטן דעם‬
‫אנווארעמען‪.‬‬
‫פידל‪.‬‬
‫האט דער בעל עגלה געענטפערט‪ ,‬איך קען נישט איבערלאזן‬
‫נישט טרעפנדיג קיין עצה האט רבי וועלוול גענומען זיין‬
‫די פערד און וואגן אויף הפקר‪ ,‬מ'קען דאך עס גנב'ענען‪ ,‬האט‬
‫רעזשוואלקע און אראפגעשניטן דערפון עטליכע‬
‫ָ‬ ‫שבת'דיגע‬
‫אים רבי וועלוולע געזאגט‪ ,‬דו גיי אריין אין שטוב און ווארים‬
‫שטיקלעך זייד און אויסגעוועבט דינע לאנגע פעדימער‪ ,‬און‬
‫זיך ָאן‪ ,‬און איך וועל בלייבן אינדרויסן אכטונג צוגעבן אויף די‬
‫אריינגעלייגט אינעם פידל‪ ,‬און זיין זון האט אנגעהויבן צו‬
‫פערד‪ ,‬קודם האט דער בעל עגלה נישט געוואלט‪ ,‬אבער ווען‬
‫שפילן‪.‬‬
‫רבי וועלוולע האט אים זייער שטארק געבעטן‪ ,‬האט ער‬
‫מסכים געווען‪ ,‬און איז אריין אין שטוב און זיך אנגעווארעמט‪.‬‬
‫דער רבי איז נעלם געווארן‬

‫ת"ת ויואל משה קרית יואל‬ ‫ש ז‪.‬‬ ‫גליון אז תתענג‬

‫א גאסט מיט'ן נאמען פסח‪ ,‬ר' וועלוולע האט באפוילן אז‬ ‫למעשה האט דער בעל עגלה אינגאנצן פארגעסן אז ער האט‬
‫מ'זאל געבן פאר'ן בחור געהעריגע מלבושים זיך אנצוטאן‬ ‫איבערגעלאזט רבי וועלוולע אינדרויסן‪ ,‬און ווען מ'האט זיך‬
‫לכבוד יום טוב‪.‬‬ ‫געגרייט אנצוהייבן דעם ברית‪ ,‬האט מען געזוכט רבי‬
‫ער זאל גארנישט ווארטן‬ ‫וועלוול'ע און מ'האט אים נישט געפינען‪ ,‬קיינער האט נישט‬
‫געוואוסט וואו ער איז נעלם ווערן‪ ,‬נאכ'ן לאנג ארומזוכן האט‬
‫נאכדעם האט אים רבי וועלוולע געזאגט‪ ,‬זאלסט וויסן‪ ,‬אז איך‬
‫מען אים געפינען שטיין אינדרויסן ציטערענדיג פאר קעלט‬
‫דאווען זייער לאנג‪ ,‬דעריבער דארפסטו נישט ווארטן אויף‬
‫נעבן די פערד‪.‬‬
‫מיר ביז איך ענדיג דאווענען‪ ,‬נאר קענסט ּפראווען דעם סדר‬
‫אליינס‪ ,‬זאלסט עסן און טרינקען וויפיל דו ווילסט‪.‬‬ ‫ווען מ'האט אים געפרעגט‪ ,‬פארוואס ער שטייט אינדרויסן‪,‬‬
‫האט ער געענטפערט מיט א תמימות‪ ,‬איך בין ארויסגעקומען‬
‫דער בחור האט טאקע אזוי געטאן‪ ,‬ער האט שנעל‬
‫אויפ'ן גאס כדי אריינצושיקן דעם בעל עגלה ער זאל זיך‬
‫אפגעדאווענט און מ'האט אים אנגעגרייט א סדר טיש‪ ,‬וויין‬ ‫ּ‬
‫אביסל אנווארעמען‪ ,‬און איך בין געבליבן אכטונג געבן אויף‬
‫פאר די ד' כוסות‪ ,‬מצה און מרור‪ ,‬און האט אלעס שנעל‬
‫די פערד‪.‬‬
‫אפגעגעסן און זיך גלייך געלייגט שלאפן‪ ,‬ווען רבי ר' וועלוול‬
‫איז אהיימגעקומען און האט געזען אז דער גאסט שלאפט‬ ‫<><><><>‬
‫שוין‪ ,‬האט ער געזאגט אז מ'זאל אים לאזן שלאפן און דער רבי‬ ‫זיך אריינגעלייגט אין יעדענס מצב‬
‫געפראוועט דעם סדר‪.‬‬‫האט אליין ּ‬ ‫הרה"ק רבי וועלוולע פלעגט אייביג זיכער מאכן‪ ,‬אז ווען ער‬
‫די זעלבע איז געווען דעם אנדערן צופרי‪ ,‬ער האט געזאגט‬ ‫עסט א סעודה זאלן אויך מיטעסן פרעמדע געסט‪ ,‬און האט‬
‫פאר'ן בחור אז ער דארף נישט ווארטן ביז ער ענדיגט‬ ‫יעדן זייער מקרב געווען‪ ,‬ער האט נישט געמאכט קיין שום‬
‫דאווענען‪ ,‬נאר ער קען עסן די סעודה פריער‪ ,‬דער גאסט האט‬ ‫חילוק צווישן א חשוב'ן מענטש צו א פראסטע מענטש‪ ,‬ער‬
‫טאקע אזוי געטאן און אפגעגעסן גאר פרי‪ ,‬דאס איז געווען די‬ ‫האט פאר יעדן ארויסגעוויזן א ליבשאפט לויט זיין מדריגה‪,‬‬
‫חכמה פונעם הייליגן צדיק‪ ,‬ער האט זיך אריינגעלייגט אין‬ ‫און האט יעדן געמאכט שפירן באקוועם‪ ,‬אפילו פאר אן עם‬
‫יענעמ'ס מצב און אכטונג געגעבן אז יענער זאל זיך שפירן‬ ‫הארץ ‪ -‬וואס האט כמעט גארנישט געוואוסט ‪ -‬פלעגט ער‬
‫באקוועם‪.‬‬ ‫ארויסווייזן א חשיבות אז יענער זאל זען אז ער איז אויך עפעס‬
‫<><><><>‬ ‫חשוב‪.‬‬
‫מ'וועט איבערגעבן א מתנה פאר משיח‬ ‫פסח א גאסט מיט'ן נאמען פסח‬
‫אין די צייט פון הרה"ק ר' וועלוול'ע זבארישער איז געווען א‬ ‫איינמאל ערב פסח האט זיך געמאכט אז ער האט בשום אופן‬
‫איד א גרויסער רשע‪ ,‬א מסור‪ ,‬ער פלעגט זייער מצער זיין די‬ ‫נישט געפינען קיין גאסט אויף יום טוב פסח‪ ,‬האט ער‬
‫צדיקים און סתם אידן מיט פארשידענע ערליי רשעות‪ ,‬וואס‬ ‫געשיקט זיין שמש ער זאל ארום גיין זוכן איבער די גאנצע‬
‫לויט די הלכה מעג מען אזא איינעם הרג'ענען‪ ,‬די צדיקים‬ ‫שטאט אפשר וועט ער געפינען איינעם וואס האט נישט וואו‬
‫האבן געזען מיט רוח הקודש אז דער מסור האט נישט קיין‬ ‫נאך לאנגע שעות‬‫צו עסן‪ ,‬דער שמש איז געגאנגען זוכן‪ ,‬און ָ‬
‫שום פונק קדושה אין זיך‪ ,‬דעריבער האבן זיי אים געוואלט‬ ‫האט ער געפינען א בחור א גרויסער עם הארץ‪ ,‬וועלכער האט‬
‫הרג'ענען דורך זייערע תפלות‪.‬‬ ‫אויסגעזען זייער ווייט פון אידישקייט‪ ,‬און האט גארנישט‬
‫געהאט אויף פסח‪.‬‬
‫אבער למעשה האבן זיי געזען אז זייערע תפלות ווערן נישט‬
‫אנגענומען אין הימל‪ ,‬ס'פירט זיך נישט אז מ'זאל אים‬ ‫דער שמש האט אים געברענגט צו רבי וועלוולע וועלכער‬
‫הרג'ענען‪ ,‬האבן די צדיקים פארשטאנען אז ר' וועלוול'ע מיט‬ ‫האט אים זייער מקרב געווען‪ ,‬און האט אים תיכף מכבד‬
‫זיין גרויס אהבת ישראל באשיצט אויף יעדן איד נישט קיין‬ ‫געווען ער זאל עפעס טועם זיין כדי צו שטילן זיין הונגער‪,‬‬
‫חילוק ווער דאס איז‪.‬‬ ‫נאכדעם האט ער אים געפרעגט‪ ,‬וויאזוי ער הייסט‪ ,‬האט‬
‫יענער געענטפערט‪ ,‬אז זיין נאמען איז‪ ,‬פסח‪ ,‬רבי וועלוולע‬
‫מ'זאל ווארטן ביז נאך שבת קודש‬
‫האט זייער הנאה געהאט‪ ,‬אז ער וועט האבן אין יום טוב פסח‬

‫ת"ת ויואל משה קרית יואל‬ ‫ש ח‪.‬‬ ‫גליון אז תתענג‬

‫אויך אהין לויפן‪ ,‬וועט מען אים ענטפערן‪ ,‬מיר לויפן אין בית‬
‫המדרש זאגן תהלים‪ ,‬לערנען א פרק משניות‪ ,‬א בלאט גמרא‪,‬‬
‫ווייל מיר זענען ליידיג פון מצוות און ס'איז נישטא נאך אזא‬
‫חשוב'ע זאך אויף דער וועלט ווי לערנען תורה‪ ,‬און דער קונה‬
‫וועט מיט גיין מיט זיי אין בית המדרש‪.‬‬
‫דער געשעפטסמאן שטייט און ווארט אומגעדולדיג אז דער‬
‫קונה זאל צוריקקומען קויפן די סחורה‪ ,‬אינדערצווישן הערט‬
‫מען דעם קול פונעם שופר של משיח‪ ,‬און דער געשעפטסמאן‬
‫פאר‪ ,‬און וועט‬
‫וועט אויך ארויסגיין און פרעגן וואס עס גייט ָ‬
‫אויך קומען צו לויפן צום בית המדרש‪ ,‬און אזוי וועלן אלע‬
‫אידן טאן‪ ,‬יעדער וועט זיך אויסגיסן דאס הארץ מיט הייסע‬
‫תפלות און גרויס געוויין און מ'וועט תשובה טאן צו השי"ת‪.‬‬
‫עטליכע אידן זענען שוין אויסגעוועלט‬
‫פלוצלונג וועט אנקומען א וואלקן און וועט אויפנעמען‬
‫עטליכע אידן‪ ,‬און מ'וועט הערן א בת קול וואס רופט אויס‪,‬‬
‫דער און דער מענטש האט שוין אמת'דיג תשובה געטאן און‬
‫איז זוכה צו גיין מיט משיח‪ ,‬און די איבריגע אידן וועמען‬
‫מ'וועט נאכנישט רופן וועלן ביטער וויינען‪ ,‬רבונו של עולם‬
‫וואס וועט זיין מיט אונז‪ ,‬אונז ווילן אויך גיין מיט מלך המשיח‪,‬‬
‫און אזוי וועט יעדער תשובה טאן‪ ,‬און דער וואלקן וועט‬
‫נאכאמאל קומען‪ ,‬אזוי וועט זיין עטליכע מאל‪ ,‬ביז אלע אידן‬
‫וועלן אמת'דיג תשובה טאן און וועלן זוכה זיין צו גיין מיט‬
‫משיח צדקינו‪.‬‬
‫יעדער זוכט מיט וואס אים מכבד צו זיין‬
‫ווען די גוים וועלן הערן אז משיח איז שוין געקומען‪ ,‬וועלן זיי‬
‫מורא האבן אז משיח וועט נקמה נעמען אין זיי אויף אלע‬
‫צרות וואס זיי האבן געטאן פאר די אידן אין גלות‪ ,‬וועלן זיך‬
‫אלע פעלקער צוזאמענעמען כדי צו זוכן עצות ווי אזוי צו‬
‫געראטעוועט ווערן פון מלך המשיח‪ ,‬די גוי'אישע חכמים‬
‫וועלן זאגן זייערע מיינונגען וואס מ'זאל טאן‪ ,‬איינער וועט‬
‫זאגן אז מ'זאל אים שיקן מתנות‪ ,‬און דער צווייטער וועט זאגן‪,‬‬
‫מ'זאל אז אים געבן דימאנטן שטיינער‪ ,‬און דער דריטער וועט‬
‫זאגן‪ ,‬אז מ'זאל אים צושטעלן א גרויסע פלאץ וואו ער זאל‬
‫קענען צוזאמנעמען אלע אידן‪.‬‬
‫וועט דער קלוגסטער פון זיי זאגן‪ ,‬אלע ענקערע רייד זענען‬
‫נארישקייטן‪ ,‬משיח קען אין איין מינוט מלחמה האלטן מיט‬
‫ענק אלע‪ ,‬ער קען צונעמען ענקער גאנצע פארמעגן אן קיין‬
‫שום שטער‪ ,‬ער דארף נישט ענקערע מתנות‪ ,‬איין עצה איז‬
‫ת"ת ויואל משה קרית יואל‬ ‫ש ט‪.‬‬
‫האבן די צדיקים געטראכט אז זיי וועלן איבערשמועסן דעם‬
‫ענין מיט ר' וועלוול'ע‪ ,‬זיי זענען אנגעקומען צו אים סוף וואך‬
‫און אים געזאגט אז דער מסור איז יעדן מצער און זיי זעען אז‬
‫זייערע תפילות נוצט נישט ווייל דער רבי באשיצט אויף אים‪,‬‬
‫האט דער רבי געענטפערט‪ ,‬פאר שבת קען איך נישט שעלטן‬
‫קיין איד‪ ,‬בלייבטס דא אויף שבת און דערנאך וועלן מיר זען‬
‫וואס צו טאן ווייטער‪.‬‬
‫שבת ביינאכט האבן זיי נאכאמאל געבעטן דעם רבי'ן אז זיי‬
‫ווילן הרג'ענען דעם מסור‪ ,‬אבער דער רבי האט נישט‬
‫געוואלט‪ ,‬ער האט געזאגט אז מ'קען נישט שעלטן א איד אים‬
‫שבת‪ ,‬די זעלבע איז געווען שבת אינדערפרי‪ ,‬און ביי שלש‬
‫סעודות‪.‬‬
‫זונטאג אינדערפרי האבן זיי געבעטן דעם רבי'ן אז יעצט זאל‬
‫ער מער נישט אפזאגן זייער פארלאנג‪ ,‬ווייל זיי האלטן מער‬
‫נישט אויס פון דעם מסור‪ ,‬און אויב מ'וועט אים הרג'ענען‬
‫וועט ארויסקומען דערפון א גרויסער קידוש השם‪ ,‬יעדער‬
‫וועט זיך איבערצייגן אז ס'איז דא א באשעפער אויף די וועלט‬
‫און מ'קען נישט שלעכטס טאן פאר אידן‪.‬‬
‫יעדער וועט איבערלאזן די געשעפטן‬
‫האט זיי דער רבי געענטפערט‪ ,‬ס'שטייט א פסוק אין תהלים‬
‫(ע"ו)‪ ,‬יובילו שי למורא ‪ ,‬ווען משיח וועט קומען וועלן די גוים‬
‫ברענגען מתנות פאר מלך המשיח‪ ,‬לכאורה דארף מען‬
‫פארשטיין וואס פארא מתנות וועלן די גוים ברענגען פאר'ן‬
‫מלך המשיח‪ ,‬וואס דארף שוין משיח פון זיי‪.‬‬
‫נאר ס'קען זיין‪ ,‬אז פאר משיח וועט קומען וועלן די אידן זיין‬
‫פארנומען מיט זייערע געשעפטן‪ ,‬דער קרעטשמער וועט זיין‬
‫פארנומען מיט'ן אפמעסטן ברוינפן צו פארקויפן‪ ,‬דער‬
‫שוסטער וועט זיין פארנומען צו געבן שיך פאר מענטשן‪ ,‬און‬
‫אזוי ווייטער‪ ,‬פלוצלונג וועט זיך הערן א גרויסער טומל אויפ'ן‬
‫גאס‪ ,‬און דער געשעפטסמאן וועט פרעגן דעם קונה (דער‬
‫מענטש וואס קומט קויפן)‪ ,‬וואס איז דער טומל אינדרויסן‪,‬‬
‫וועט ער ענטפערן‪ ,‬איך ווייס נישט‪ ,‬עטליכע מינוט צוריק בין‬
‫איך געווען אינדרויסן און ס'איז געווען שטיל‪.‬‬
‫אבער דער טומל וועט ווערן שטערקער און שטערקער‪ ,‬און‬
‫דער קונה וועט ארויסגיין אויפ'ן גאס‪ ,‬און זען אז מענער‪,‬‬
‫פרויען‪ ,‬און קינדער לויפן‪ ,‬וועט ער פרעגן מיט וואונדער וואו‬
‫לויפט יעדער‪ ,‬וועט מען אים ענטפערן‪ ,‬דו ווייסט נישט אז‬
‫משיח איז שוין דא‪ ,‬וועט ער פרעגן‪ ,‬וואו איז משיח‪ ,‬איך וויל‬
‫גליון אז תתענג‬
‫דערנעבענדיגן שטוב און ווען ס'האט אויסגעזען אז ר'‬
‫וועלווע'לע איז שוין צוריק פארטיפט אין לערנען‪ ,‬מיינענדיג‬
‫אז ר' וועלוועלע ווייסט שוין נישט וואס עס טוט זיך ארום‬
‫אים‪ ,‬האט ער זיך צוריק אריינגעכאפט אין ר' וועלוועלעס‬
‫שטוב און האט גענומען די צוויי לייכטערס‪ ,‬למעשה האט ר'‬
‫וועלוועלע יא באמערקט‪ ,‬אבער ער האט זיך נישט וואוסענדיג‬
‫געמאכט און גארנישט געזאגט‪.‬‬
‫מ'דארף נישט האבן קיין עגמת נפש‬
‫אפאר מינוט שפעטער האט די רעבעצין באמערקט אז די‬
‫צוויי טייערע לייכטערס זענען פארשוואונדן געווארן‪ ,‬זי האט‬
‫געוואוסט אז נישט לאנג צוריק איז דארט געווען אין שטוב א‬
‫פרעמדער מענטש‪ ,‬האט זי אנגעהויבן צו שרייען צו איר מאן‪,‬‬
‫געוואל ד דו זיצט דא ביים טיש און זאגסט גארנישט ווען‬
‫מ'גע'גנב'ט אונזערע טייערע לייכטערס‪.‬‬
‫האט ר' וועלוועלע איר געזאגט‪ ,‬זי זאל נישט האבן קיין עגמת‬
‫נפש דערפון‪ ,‬ווייל עס פארסירט גארניטש ווען מ'צינדט אין‬
‫פשוט'ע לייכטערס‪ ,‬אויסער דעם זאלסט יענעם נישט אנרופן‬
‫מיט'ן טיטול "גנב"‪ ,‬ווייל מ'טאר נישט רעדן קיין שלעכטס‬
‫אויף קיין איד‪ ,‬בפרט ווען דו ווייסט נישט פונקטליך וואס די‬
‫מעשה איז געווען‪.‬‬
‫דערציילט ער פאר די רעבעצין‪ ,‬ווען ס'האט זיך מיר געדאכט‬
‫אז יענער האלט א אויג אויף די לייכטערס האב איך מורא‬
‫געהאט אז ער זאל נישט געשטרויכעלט ווערן מיט אן איסור‬
‫דאורייתא פון גניבה‪ ,‬דעריבער האב איך געטראכט אן עצה ווי‬
‫אזוי איך קען אים ראטעווען פון אן איסור גניבה‪ ,‬ס'איז מיר‬
‫אויפגעקומען א געדאנק אז איך זאל מפקיר זיין די לייכטער‬
‫און אזוי ארום וועט דאס יענער זוכה זיין פון הפקר‪.‬‬
‫הרה"ק ר' וועלווע'לע זבארישער האט אמאל אנגעוואונטשן‬
‫האט ר' וועלוועלע צוגעלייגט‪ ,‬מ'זעט דאך אז אויף חמץ בפסח‬
‫וועלכער איז גאר א הארבער איסור איז מען אויך נישט עובר‬
‫אויב מ'לאזט דאס הפקר‪ ,‬דעריבער טאר מען אים נישט‬
‫אנרופן גנב‪.‬‬
‫<><><><>‬
‫מ'וועט פארקויפן די הויט פון די קוה‬
‫די דריי צדיקים‪ ,‬הרה"ק ר' וועלווע'לע זבארישער‪ ,‬און הרה"ק‬
‫מוואסלאוו‪ ,‬און הרה"ק ר' ליב שרה'ס האבן געוואוינט א‬
‫געוויסע צייט אינעם זעלבן שטאט‪ ,‬און האבן אפגעמאכט ביי‬
‫זיך‪ ,‬אז זיי וועלן יעדן נאכט עסן אינאיינעם‪ ,‬יעדע נאכט אין א‬
‫צווייטנס הויז‪ ,‬כדי צו רעדן פון ענינים אין עבודת השם‪.‬‬
‫ת"ת ויואל משה קרית יואל‬ ‫ש י‪.‬‬
‫דא‪ ,‬מ'זאל אים שיקן עפעס א איד פאר א מתנה און אים‬
‫ארויפזעצן אויף א וואגן‪ ,‬מ'זאל אים אנטאן א קרוין אויפ'ן‬
‫קאפ און אלע קעניגן וועלן אויפהענגען זייערע קרוינען אויפ'ן‬
‫וואגן‪ ,‬און מ'זאל ארויסווייזן אז מ'טוט זיך אונטעטעניגן צו‬
‫מלך המשיח‪.‬‬
‫מ'קען אים נוצן אלס א מתנה פאר משיח‬
‫אלע קלוגע וועלן אננעמען די עצה‪ ,‬און וועלן גלייך שיקן א‬
‫שליח וועלכער זאל אויפזוכן א איד וועמען צו געבן אלס‬
‫מתנה‪ ,‬אבער ער וועט קיינעם נישט טרעפן ווייל יעדער וועט‬
‫שוין זיין ביי משיח‪ ,‬ביז מ'וועט טרעפן דעם רשע דעם מסור ‪-‬‬
‫וואס עטץ ווילטס יעצט אז איך זאל אים שעלטן ‪ -‬ער וועט‬
‫נישט האבן די זכיה צו גיין קעגן משיח‪ ,‬און אים וועט מען‬
‫ארויפזעצן אויף א וואגן און מ'וועט אים ברענגען פאר משיח‪.‬‬
‫וו ען זיי וועלן אנקומען צו משיח מיט דער באגלייטונג פון די‬
‫קעניגן‪ ,‬וועט מען שיקן א שליח צו משיח זאגענדיג אז מ'האט‬
‫אים געברענגט א מתנה‪ ,‬און ס'וועט זיין א גרויסער‬
‫געלעכטער ביי די צדיקים‪ ,‬וואס איז דען חשוב די מתנות פון‬
‫די גוים‪ ,‬און משיח וועט פרעגן וואס פארא מתנה האט מען‬
‫געברענגט‪ ,‬וועלן זיי זאגן מ'האט געברענגט א איד‪ ,‬וועט‬
‫משיח זאגן‪ ,‬יא‪ ,‬דאס איז א חשוב'ע מתנה‪ ,‬ווייל אפילו דער‬
‫נידריגסטער איד האט ביי מיר א גרויסער חשיבות‪.‬‬
‫האט דער רבי ר' וועלוולע געפרעגט די צדיקים‪ ,‬ווילטס עטץ‬
‫אז איך זאל שעלטן משיח'ס מתנה‪ ,‬ער האט זיי אפגעזאגט און‬
‫האט אים בשום אופן נישט געוואלט שעלטן‪.‬‬
‫<><><><>‬
‫די לייכטערס זענען שוין געווען הפקר‬
‫פאר אן עושר ‪ -‬וועלכער האט נישט געהאט קיין קינדער ‪ -‬אז‬
‫ער זאל געהאלפן ווערן מיט קינדער‪ ,‬און נאכדעם וואס די‬
‫ברכה א יז מקויים געווארן האט דער איד געברענגט פאר ר'‬
‫וועלווע'לע ‪ -‬אלס הכרת הטוב ‪ -‬צוויי הערליכע זילבערנע‬
‫לייכטערס‪ ,‬אזעלכע לייכטערס וואס סתם מענטשן קענען זיך‬
‫נישט ערלויבן צו קויפן‪.‬‬
‫איינמאל מוצאי שבת האט פאסירט אז א איד איז‬
‫אריינגעגאנגען זיך מזכיר זיין צו הרה"ק ר' וועלווע'לע און‬
‫האט געזען די צוויי הערליכע זילבערנע לייכטערס‪ ,‬זיין יצר‬
‫הרע האט אים איבערגערעדט דאס צו גנב'ענען‪ ,‬דעריבער‬
‫נאכ'ן ארויסגיין פון ר' וועלווע'לע האט ער געווארט אין א‬
‫גליון אז תתענג‬
‫זבאריז איז געווען זייער אן ארימע שטאט‪ ,‬כמעט רוב מענטשן‬ ‫איין נאכט איז הרה"ק ר' וועלווע'לע געווען אביסל‬
‫זענען געווען ארימעלייט און נאך די שבת'דיגע סעודה איז‬ ‫פאר'דאגה'ט‪ ,‬ער האט געוואוסט אז מארגן ביינאכט דארף‬
‫שוין גארנישט געבליבן‪ ,‬אזוי איז ר' הערשעלע געגאנגען פון‬ ‫מען עסן ביי אים‪ ,‬און ער האט ממש גארנישט ביי זיך אין‬
‫הויז צו הויז ביז ווען ער איז אנגעקומען צום אנדערן עק‬ ‫שטוב וואס אנצוגרייטן אויף נאכטמאל‪ ,‬ווען ער איז‬
‫שטאט‪.‬‬ ‫אהיימגעקומען האט ער געזען אז זיין רעבעצין איז זייער‬
‫אנגעוואונטשן בזרע של קיימא‬ ‫טרויעריג‪ ,‬ווען ער האט איר געפרעגט וואס עס האט פאסירט‪,‬‬
‫האט זי א ים דערציילט אז זייער קוה וואס פון וואס זיי האבן‬
‫ווען ער האט אריינגעקלאפט אין די לעצטע הויז‪ ,‬האט איינער‬
‫געהאט אביסל פרנסה איז געשטארבן‪ ,‬ווען ר' וועלווע'לע‬
‫אויפגעמאכט די טיר און אים געזאגט אז ער קען אריינקומען‪,‬‬
‫האט דאס געהערט האט ער אויפגעלאכטן‪ ,‬זאגענדיג‪ ,‬אז‬
‫דארט האבן געוואוינט א פארפאלק וועלכע האבן שוין‬
‫יעצט האט ער שוין ב"ה וואס צו געבן מארגן אויף נאכטמאל‪,‬‬
‫געהאלטן יארן די חתונה און האבן נישט געהאט קיין קינדער‪,‬‬
‫ווייל ער וועט פארקויפן די הויט פון די קוה און וועט‬
‫זיי האבן אים זייער שיין אויפגענומען און האבן נאך געהאט‬
‫פארדינען אפאר דאלער‪.‬‬
‫אביסל וויין און מזונות‪ ,‬ר' הערשעלע האט טועם געווען און‬
‫איז געקומען צו די כוחות‪ ,‬ווען ער האט געענדיגט עסן האט‬ ‫<><><><>‬
‫ער זיך שטארק באדאנקט פאר זיי און זיי אנגעוואונטשן אז זיי‬ ‫געווארט דוקא אויף זיין ברכה‬
‫זאלן געהאלפן ווערן מיט קינדער‪.‬‬ ‫הרה"ק ר' הערשעלע זדיטשובער פלעגט אסאך מאל פארן‬
‫דערנאך איז ר' הערשעלע צוריקגעגאנגען אין בית מדרש‬ ‫אויף שבת קיין זבאריז צו הרה"ק ר' וועלוועלע וועלכער איז‬
‫טראכטענדיג אז מסתמא האלט מען נאך אינמיטן זאגן‬ ‫געווען דער צדיק הדור‪ ,‬יעדעס מאל פלעגט ער איינשטיין ביי‬
‫תהלים‪ ,‬אבער ווען ער איז אריינגעקומען אין בית מדרש זעט‬ ‫הרה"ק ר' וועלוועלע‪.‬‬
‫ער אז רבי ר' וועלוועלע האלט שוין אינמיטן די סעודה‪ ,‬ער‬ ‫געשפירט א שטארקע שוואכקייט‬
‫האט זיך זייער געוואונדערט וויאזוי ער האט אין אזא קורצע‬ ‫איינמאל ווען רבי הערשעלע זדיטשובער איז געווען אויף‬
‫צייט געענדיגט גאנץ תהלים‪ ,‬האט אים ר' וועלוועלע געזאגט‪,‬‬ ‫שבת ביי ר' וועלוועלע‪ ,‬ווען מ'האט געהאלטן אינמיטן‬
‫ביז יעצט האב איך דיר נישט געהאט קיין רשות צו פארציילן‪,‬‬ ‫דאווענען שחרית האט הרה"ק ר' הערשעלע געשפירט א‬
‫אבער יעצט קען איך דיר שוין דערציילן וואס דא האט‬ ‫שטארקע שוואכקייט פון הונגער‪ ,‬אבער ער האט זיך‬
‫פאסירט‪.‬‬ ‫בארואיגט אז תיכף נאכ'ן דאווענען וועט ער קידוש מאכן און‬
‫די פארפאלק וועלכע האט דיר געגעבן צו עסן‪ ,‬האבן‬ ‫טועם זיין‪.‬‬
‫נאכנישט זוכה געווען צו קיין קינדער‪ ,‬און די ישועה האט‬ ‫אבער פונקט יענעם שבת נאכ'ן ענדיגן דאווענען האט ר'‬
‫געדארפט קומען דוקא דורכדעם וואס דו וועסט זיי‬ ‫וועלוועלע אנגעהויבן צו זאגן תהלים‪ ,‬ר' הערשעלע האט זיך‬
‫אנוואונטשן‪ ,‬אבער איך האב דיר עס נישט געקענט אויסזאגן‪,‬‬ ‫ווייטער געשטארקט און געטראכט אז ער וועט נאך אויסציען‬
‫דעריבער האט הקב"ה צוגעפירט אז דו זאלסט אהער קומען‬ ‫און ווארטן ביז נאך תהלים און דעמאלט וועט ער טועם זיין‪,‬‬
‫אויף שבת און זאלסט ווערן אפגעשוואכט אינמיטן דאווענען‬ ‫אבער צו זיין מזל ווען ר' הערשעלע האט געענדיגט תהלים‬
‫אז זאלסט מוזן אהיימגיין פון בית מדרש און אהין אנקומען‪,‬‬ ‫האט ער תיכף נאכאמאל אנגעהויבן פון אנפאנג תהלים‪,‬‬
‫דעריבער נאכ'ן דאווענען ווען כ'האב געזען אז דו ביזט נישט‬ ‫דעמאלט האט ר' הערשעלע זדיטשובער געשפירט אז ער קען‬
‫ארויס פון בית מדרש האב איך אנגעהויבן צו זאגן תהלים‪,‬‬ ‫שוין מער נישט ווארטן‪ ,‬די הונגער שטארקט זיך און‬
‫אזוי ארום וועסטו אפשר ארויסגיין‪ ,‬אבער ווען כ'האב‬ ‫ס'שוואכט אים זייער שטארק אפ‪.‬‬
‫געענדיגט תהלים און דו ביזט נאך אלץ נישט געגאנגען‪ ,‬האב‬
‫איז ר' הערשעלע ארויסגעגאנגען אויפ'ן גאס און געזוכט א‬
‫איך נאכאמאל אנגעהויבן תהלים און דורכדעם ביסט אהין‬
‫הויז וואו ער קען קידוש מאכן‪ ,‬אבער אין יעדן הויז וואו ער איז‬
‫אנגעקומען און זיי אנגעוואונשטן‪.‬‬
‫אנגעקומען האט מען אים געזאגט אז מ'האט שוין דא קידוש‬
‫געמאכט און זיי האבן נישט מיט וואס אים מכבד צו זיין‪ ,‬ווייל‬

‫ת"ת ויואל משה קרית יואל‬ ‫ש יא ‪.‬‬ ‫גליון אז תתענג‬

 ‫מלאכים שרפים‬
‫ניגון מהרה"ק רבי ישראל מריזין זי"ע‬
‫(הפסוק פליאה הוא הוספה)‬ ‫וכששמעו מרן הדברי חיים זי"ע מאחד מחסידיו התחיל לזמרו בכל ליל שב"ק‬

‫פליאה‪ ,‬פליאה דעת ממני‪ ,‬נשגבה‪ ,‬נשגבה לא אוכל לה‪.‬‬

‫פליאה‪ ,‬פליאה דעת ממני‪ ,‬נשגבה‪ ,‬נשגבה לא אוכל לה‪.‬‬
‫אנה אלך מרוחך‪ ,‬ואנה מפניך אברח‪.‬‬
‫אם אסק שמים שם אתה‪ ,‬ואציעה שאול הנך‪.‬‬

‫מלאכים שרפים וחיות ואופני הקודש‪ ,‬פרעגן‪,‬‬

‫וואו איז דער באשעפער‪ ,‬וואו איז דער באשעפער‪,‬‬
‫אוי וויי‪ ,‬וואס ענטפערט מען זיי‪,‬‬
‫לית אתר פנוי מיניה‪,‬‬
‫לית אתר פנוי מיניה‪.‬‬
‫לית אתר פנוי מיניה‪:‬‬

‫מלאכים שרפים חיות ואופני הקודש‪ ,‬פרעגן‪,‬‬

‫וואס איז דער באשעפער‪ ,‬וואס איז דער באשעפער‪,‬‬
‫אוי וויי‪ ,‬וואס ענטפערט מען זיי‪,‬‬
‫לית מחשבה תפיסא ביה כלל‪,‬‬
‫לית מחשבה תפיסא ביה כלל‪,‬‬
‫לית מחשבה תפיסא ביה כלל‪.‬‬
‫די מאמע האט געהייסן‬
‫מאת‪ :‬הרה"ק רבי אהרן הגדול מקארלין זי"ע‪ .‬ויש מיחסים להרה"ק רב ישכר דוב מראדישיץ‬
‫זי"ע‬
‫דער הייליגער דברי חיים ז"צל פלעגט עס זינגען פסח‪.‬‬

‫די מאמע האט געהייסן‪ ,‬געהייסן‪,‬‬ ‫אל גנת אגוז ירדתי‪ ,‬ירדתי‪,‬‬
‫ניסעלעך פון בוים אפרייסן‪,‬‬ ‫לראות באבי הנחל‪,‬‬
‫ניסעלעך פון בוים אפרייסן‪.‬‬ ‫לראות באבי הנחל‪.‬‬

‫אוי ווי הויך זענען די צווייגעלעך‪,‬‬ ‫לראות הפרחה הפרחה הגפן‪,‬‬

‫אוי ווי נידריג זענען די קינדערלעך‪,‬‬ ‫לראות הפרחה הפרחה הגפן‪,‬‬
‫מיר קענען נישט דערגרייכן‪.‬‬ ‫הנצו הרמונים‪.‬‬

‫ת"ת ויואל משה קרית יואל‬ ‫ש יב ‪.‬‬ ‫גליון אז תתענג‬