Professional Documents
Culture Documents
микро и макроекономија
микро и макроекономија
МИКРОЕКОНОМИЈА,
МАКРОЕКОНОМИЈА
И
МЕЗОЕКОНОМИЈА
Проф. д‐р Сашо Кожухаров
2.1. Микроекономија
• Микроекономијата го истражува однесување на
претпријатијата и на потрошувачите како
индивидуи во стопанскиот живот.
• Во центарот на вниманието на микроекономијата
се претпријатијата и потрошувачите.
• Потрошувачите се носители на процесот на
потрошувачка
• Претпријатијата се основните носители на
производството.
2.1. Микроекономија
• Основна задача на претпријатието е да
произведува стоки и услуги за потребите на
пазарот, односно за задоволување на потребите
на потрошувачите.
• Основна цел на претпријатието е остварување на
максимум профит.
• Функционирањето на претпријатието се базира на
основните економски принцип:
‐ продуктивност,
‐ економичност и
‐ рентабилност.
Сегрегација на претпријатијата
• Според сопственоста:
- Индивидуално-приватна
- Групно-приватна
- Државна
- Мешовита
• Според големината:
- микро
- мали
- средни
- големи
2.2. Цели и инструменти на
макроекономијата
• Макроекономијата го изучува стопанството како
целина.
• Основни цели на макроеконијата се:
‐ реализација на побрзо темпо на економски раст
‐ остварување на ниска стапка на невработеност
‐ остварување на ниска стапка на инфлација и
‐ урамнотежена економска размена со странство и
стабилен девизен курс.
2.2. Цели и инструменти на
макроекономијата
• Инструментите на макроекономијата се
групираат во четири политики и тоа:
‐ фискална политика,
‐ монетарна политика,
‐ политика на надворешноекономски односи
и
‐ политика на доходи.
Бруто домашен производ и
економскиот раст
Бруто домашниот производ (Gross Domestic Product‐GDP)
или скратено БДП е мерка за мерење на аутпутот
(производството на добра и услуги) произведени од
факторите на производство (работна сила, капитал и земја)
расположливи во домашната економија.
БДП се пресметува како збир од потрошувачката на
населението, бруто инвестициите, потрошувачката на
државата и нето извозот.
GDP = C + I + G + NX
БДП може да се изрази и како збир од цената на факторите
за производство (надници, камата, рента, профит)
користени за производство на финалните производи.
GDP = N+ K+ R+Pf
Јавна и лична потрошувачка
• Потрошувачката како економска категори
преставува користење на добра и услуги за
задоволување на сопствените потреби на
луѓето.
Y = C + S
Y ‐ доход
C ‐ потрошувачка
S ‐ штедење
Штедење
и инвестиции
• Штедењето е дел од доходот кој останува по
потрошувачката наменета за задоволување на
личните потреби на луѓето.
S = Y – C
• Инвестирањето преставува употреба на
заштедите за создавање на нови добра.
S = I
S > I
S < I
2.3. Мезоекономија
• Мезоекономијата го опфаќа подрачјето помеѓу микро и
макроекономијата, односно организациониот облик на економија на
интегрираните економски заедници, составени од микроекономски
ентитети.
• Целта на мезоекономијата е остварување на економските концепции
на производителот‐поединец и остварување на целите на
општествената репродукција.
• Најеклатантни појавни форми на мезоекономијата се
организационите облици врзани за стопанските
(и нестопанските) гранки, групации, цехови, тајфи, cluster‐и
(кластер=грозд), комори, картели, преку кои се овозможува заедничко
опредлување на припадноста на секој ентитет‐учесник, како и
можноста на неговата споредба со останатите во мезоекономијата