W orkshops

8 17 - 31 maart 2020

Word-macro's
Slechts
€ 3,85 zelf maken!

Niks vergeten
HOME ASSISTANT
met Microsoft
ToDo
Automatiseer
OPTIMALISEER UW NETWERK
UW HUIS Verstuur
bestanden
OVERAL versleuteld
puike wifi
Hij is er weer! SPOTNET
Hoe veel
Aangifte bespaar t u?

in Excel
OUDE PC TOCH GEBRUIKEN?

Installeer
Automatisch PrimeOS
Back-up
en herstel
Veilig idee
Smerige trucs onthuld 2008

Online
1 oplichters te slim af
| 23 | 2017
8 718226 109118
SPOTNET
 Inhoud

Inhoud
10
Workshops
24 Microsoft To Do
Gebruiksvriendelijke app
voor taakbeheer.
54 Bestanden versleutelen
Veilig data versturen met
uw eigen ssh-server.
56 Automatiseren in Word
Zelf macro’s programmeren.
Belasting besparen met Excel
Excel-goeroe Wim de Groot heeft weer
een kant-en-klaar Excel-aangiftebestand
voor u gemaakt. Vooral de optimale
verdeling van de posten met één klik kan
u uiteindelijk aardig wat geld besparen.
Automatisch back-uppen
36 Met tools en functies die automa-
tisch snapshots van uw systeem
en bestanden nemen, raakt u nooit
meer iets helemaal kwijt.
Deze editie
10 Aangifte doen in Excel
Minder belasting betalen
door een optimale verdeling.
16 Thuisautomatisering
Slimme apparaten verbinden
met Home Assistant.
20 Windows 10 weer als nieuw
Aandachtspunten bij een
schone Windows-installatie.
28 Tweede leven voor uw pc
Uw oude computer weer
fris en fruitig met PrimeOS.
34
36 Systeem- en dataherstel
Tools waarmee u altijd terug
kunt naar een vorige versie.
42 Verbeter uw thuisnetwerk
Nooit meer verbindingsangst.
46 Internetcriminaliteit
Online oplichters te slim af.

Een optimaal thuisnetwerk

42 Het finetunen van uw netwerkverbinding 40 Word abonnee Slechts
€ 3,85
8 17 - 31 maart
2020

Workshops
Word-mac
zelf maken!ro's

lijkt specialistenwerk, maar met de juiste Kies zelf het OPTIMALI

OVERAL
SEER UW
NETWERK
HOME ASSISTANT

Automati
UW HUIS
seer
Niks verge
ToDo
Verstuur
ten
met Microsoft

puike wifi

tools doet u dat voortaan gewoon zelf! abonnement

bestanden
versleutel
d

Aangifte
Hij is er wee
r!
Hoeveel

dat het best in Excel

bespaar t u?

bij u past! Automatisch

OUDE PC

Installee
TOCH GEBRUIK
EN?

Back-up PrimeOS r
Online oplichters te slim af en herstel

46
Veilig idee
Smerige tru
cs onthul
Internetcriminelen verzinnen steeds
Onl
1 ine
oplichters d
| 23 | 2017

08 Cover
(EW).indd
te slim af
1
02008

8 7182
26 109118

nieuwe trucs om u geld afhandig te

05-03-20
13:16

maken. Wat zijn de meest voorkomende Rubrieken

oplichtingspraktijken en hoe kunt u 4 Mailbus
zich daar het best tegen wapenen? Lezers geven hun mening
6 Nieuws

Muziek, maestro!
Ontwikkelingen, trends en
nieuwe producten
22 Wat app ik eraan?
Aan de slag met nieuwe apps

S oms is het leven heel een-

voudig. Onder het afwas-
sen luister ik graag naar de
radio. Daarvoor gebruik ik mijn
mobiel die ik via bluetooth
koppel aan een draadloos
speakertje. Heel gemakkelijk,
maar tot voor zeer kort ook
onbetrouwbaar. Zowel de
wifi- als de gsm-verbinding is
in mijn keuken bepaald niet
optimaal. En zo moest ik zeer
regelmatig mijn natte handen
afdrogen, de mobiel ontgren-
delen, de browser activeren en
de radio-uitzending een zetje
geven omdat het afspelen
ineens was gestopt. Ik had al
eens overwogen een wifi-
repeater aan te schaffen,
maar de modellen die ik in het
verleden had getest, werkten
bepaald niet optimaal. “Zou
dat inmiddels verbeterd zijn”,
vroeg ik me af toen Fritz!box
de Fritz!Repeater 2400 aan-
kondigde. Het antwoord ken
ik inmiddels: ja. Na koppeling
via WPS het apparaatje in
een stopcontact in de keuken
geprikt, mobiel en speakertje
gestart, radiozender geselec-
teerd en: muziek, maestro!
Het voornemen om het hele
netwerk in huis te vervangen
door een mesh-systeem is
daarmee naar de prullenbak
verhuisd. Scheelt sowieso heel
wat euro’s. Hapert uw netwerk
ook af en toe of moet het alle-
maal sneller? Kijk dan vooral
op pagina 42 en verder voor
een stapel slimme netwerktips.
Veel lees- en doeplezier.
Dick van de Schraaf
Hoofdredacteur
dvdschraaf@reshift.nl
27 Hoe? Zo!
Freeware thematisch
besproken
31 Tips & Trucs
Handige slimmigheden
50 Voor Nop
De leukste gratis software
52 Vers Getest
Nieuw spul, voor u bekeken
57 Gespot in Area 120
Experimenteren met Google
58 FAQman + FAQtips
Problemen opgelost
64 Uitsmijter
Blockchain tegen fraude
67 Abonneeservice/colofon
Plus: volgend nummer

computeridee.nl 8 | 2020 3
 Tekst Mark Gamble

Mailbus
Zegt u he t maar!

in Elementary is de firewall. Ik De firewall in ElementaryOS zonder dat u hiervoor schijfruim-

Outlook-perikelen
In Computer Idee nummer 5
op pagina 61 staat weer een
mooie FAQman Privé, waarin hij
schakel deze in, maar ik zie later
dat deze toch weer is uitgescha-
keld. Waarschijnlijk moet ik
regels toevoegen om de firewall
actief te houden, maar dat vind
ik maar ingewikkeld allemaal.
Zijn er een paar regels waarmee
ik deze firewall aan de praat kan
krijgen, en die voldoende zijn
voor bescherming?
Ron
draait – zodra deze wordt inge-
schakeld – in principe gewoon
permanent op de achtergrond.
We vermoeden dat u wellicht
gebruikmaakt van de ‘live’-versie.
Hierbij draait ElementaryOS
direct vanaf het installatie-medi-
um (of virtueel via een gekoppeld
iso-bestand). Dat heeft als voor-
deel dat het besturingssysteem
veilig kan worden uitgeprobeerd
te op de harde schijf hoeft in te
ruimen. Een nadeel is dat instel-
lingen niet worden bewaard: elke
keer als u de computer opnieuw
opstart vanaf dat live-medium,
zijn alle instellingen weer inge-
steld op standaard. Dat zou uw
probleem kunnen verklaren.
Maar gebruikt u de geïnstalleer-
de versie van ElementaryOS, dan
moeten we het antwoord helaas

(Be)scheuren
schrijft over de voordelen van
Thunderbird. Wat Thunderbird
betreft ben ik het helemaal eens
met de FAQman. Echter, hoewel
ik ook lange tijd de genoemde
problemen met Outlook mocht
ervaren [verbinding maken met
een mailserver, red.], blijkt
er toch een oplossing voor
te bestaan. Outlook 2016 is
net als al zijn voorgangers zeer
gericht in te stellen met hulp van
het volgende commando:
outlook.exe /manageprofiles.
Onbegrijpelijk van Microsoft om
te denken dat wij het nog zonder
zouden kunnen stellen.
Kees

Met deze tip wordt Outlook

gestart met het profielvenster,
waar de verschillende mail-
accounts via de knop ‘E-mail-
accounts’ kunnen worden
geconfigureerd. Deze optie is
trouwens op de meeste compu-
ters terug te vinden via de optie
Mail (Microsoft Outlook) in het
Configuratiescherm. Daarmee
wordt hetzelfde scherm geopend.

ElementaryOS Onze vaste tekenaar

Naar aanleiding van een work-
shop in Computer Idee van een
aantal maanden geleden ben ik
overgestapt op de Linux-distro
ElementaryOS. Ik werkte eerst
met Linux Mint. Wat ik niet snap
Erwin Suvaal stuit regel-
matig op berichtjes die
het verdienen om in een
cartoon op de hak te
worden genomen.

4 8 | 2020
 Mailbus

schuldig blijven. Wellicht zijn er opschrijven. Dat is lastig, maar

nog Computer Idee-lezers die
een oplossing weten? Schroom
niet om het ons te laten weten.
LastPak
Een vraagje naar aanleiding van
uw artikel over wachtwoord-
managers LastPass en KeePass
in Computer Idee 5. Ik heb me
aangemeld bij LastPass met een
degelijk hoofdwachtwoord en dit
ingegeven met mijn smartphone,
en dat werkte. Daarna probeerde
ik het ook op mijn desktop-pc en
daar begon het! Een melding dat
het wachtwoord niet juist was.
Eenmaal een fout wachtwoord
en daarna kun je alles vergeten
en opnieuw beginnen, want
herstellen is niet mogelijk. Ik kan
nu misschien beter met KeePass
beginnen, of wat kunnen jullie
me aanraden?
D. de Landsheere
Voor vrijwel alle wachtwoord-
managers is de routine voor het
herstellen van het hoofdsleutel-
toch is dat de enige manier
om deze software veilig te
kunnen gebruiken. Bij sommige
wachtwoordmanagers kunt u
gebruikmaken van tweefactor-
authenticatie, waarbij u naast
het invoeren van een wacht-
woord ook nog een melding
krijgt op uw smartphone. Bij
dergelijke wachtwoordmana-
gers is het herstellen van een
vergeten wachtwoord dan ook
iets eenvoudiger.
Nukkig
In een van zijn columns had
de FAQman mij enthousiast
gemaakt voor een NUC. Mijn
laptop was stokoud en daarom
kocht ik, zo’n halfjaar geleden,
de Intel NUC8i7BEH, zonder
besturingssysteem, maar wel
met 2TB-ssd en 32 GB aan werk-
geheugen. Overkill? Inderdaad,
dat werd ook tegen me gezegd
toen ik in 1986 mijn Amiga 1000
uitbreidde van 256 K naar 512 K,
en ook nog eens zo gek was om
voor 2000 gulden een externe
harde schijf te kopen met de
enorme opslagmogelijkheid van
wel 20 MB! Nu werd het tijd om
afscheid te nemen. Op mijn oude
laptop draaide ik Windows 7. Die
formatteerde ik, mijn originele
Windows-cd’s inclusief de pro-
ductienummers gooide ik in de
fysieke prullenbak. Mijn Pipo
X10 Pro, die ik medio 2017 kocht
voor nog geen 200 euro en die
zowel Android als Windows 10
draait, had (hoewel het een zalig
apparaat is) mij ervan overtuigd
dat er voor Windows 10 geen
plaats was in mijn leven. Wat
een gedoe! Omdat Computer
Idee heel af en toe lippendienst
verleent aan Linux, had ik al eens
Zorin 9 uitgeprobeerd en op m’n
oude laptop had ik een Mint 19.2
opstart usb-stick gemaakt. Ik
had er mijn maagdelijke NUC’je
mee opgestart, op installeren
geklikt en 15 minuten later startte
hij in enkele seconden op en
draaide als een zonnetje! Vanaf
dat moment heb ik nooit meer
één seconde heimwee gehad
naar Windows. Was ik maar 25
jaar eerder overgestapt op Linux!
Lippendienst aan Linux, zoals ik
al schreef. Wordt Computer Idee
gesponsord door Microsoft? Of,
wat mij meer verklaarbaar lijkt
als reden dat er in het blad nau-
welijks aandacht wordt besteed
aan iOS en Linux: er wordt
over beide systemen nimmer
gemopperd en nauwelijks vragen
gesteld, omdat ze duidelijk, zeer
stabiel en gebruiksvriendelijk
zijn en in geval van Linux zelfs
gratis ... Tja, wat moet je er dan
als blad eigenlijk nog verder over
schrijven? Over afscheid nemen
gesproken: eigenlijk zou ik de
volgende 25 jaar (dan ben ik 102)
abonnee van Computer Idee
willen blijven, maar dan zou er
toch wel wat meer interessants
over Linux in moeten staan.
Wim Scheerens
We worden zeker niet gespon-
sord door Microsoft, maar
schrijven in Computer Idee
over alles wat onze lezers
interesseert. In een aanzienlijk
deel van de artikelen (en ook de
vragen die we krijgen) gaat dat
over de producten van Micro-
soft, maar wie Computer Idee
elke twee weken goed leest,
weet dat we al veel langer ook
regelmatig over Linux, macOS,
iOS en Android schrijven.
U vraagt, wij draaien!
Mijn C:-partitie wordt te klein
voor het updaten van Windows
10. Het liefst zou ik het systeem
willen verplaatsen naar mijn
D:-partitie, waar genoeg plek is.
Maar hoe doe ik dat? Er heeft
vast wel iets over gestaan in een
van de bladen. Kunt u mij op weg
helpen?
Judy van Achterberg

wachtwoord niet eenvoudig.
Op zich ook wel logisch, want
met dat ene wachtwoord kan
iemand toegang krijgen tot alle
andere wachtwoorden. Het is
dus niet zo gek dat de beveili-
ging hiervan stevig is. Belang-
rijk voor al deze programma’s
is dat u het hoofwachtwoord
niet vergeet, en zeker niet moet
Schri jf ons!
Uw mail ontvingen we al een
tijdje geleden, maar inmiddels
hebben we speciaal naar aanlei-
ding van uw vraag (en die van
Wilt u reageren op een artikel uit Computer Idee? een aantal andere Computer
Dan kunt u dit mailen naar: mailbus@computeridee.nl Idee-lezers) een compleet artikel
Vergeet bij reacties op artikelen niet de editie te vermelden. uitgewerkt dat de diverse scena-
rio’s van uw vraag beantwoordt.
Hebt u een leuk computeridee? U kunt er alles over lezen in de
Mail dan naar: idee@computeridee.nl volgende Computer Idee!

computeridee.nl 8 | 2020 5
 Tekst Randolf Bouwma

Nieuws
Nieuwe producten,
gadge ts en apps

TOP 5 Is het een

Sm ar tbands vogel?
Onze collega’s van Kieskeurig.nl weten precies wel- Het Deense Libratone bestaat tien jaar
ke producten het meest gewild zijn, ook op techge- en daarom brengt de audiospecialist
bied. Deze keer: vijf van de populairste smartbands deze schattige Bird-speaker uit.
van het moment. Die sluit namelijk mooi aan bij het
logo van het merk, waar ook een
vogeltje op aanwezig is. Deze
Fitbit Charge 3 draadloze speaker heeft een
Batterijduur: 7 dagen € 108,95 magnetische voet en een batte-
Gewicht: 29 gram rijduur van 10 uur. Twee geve-
Afmetingen: 38 x 18,3 x 11,8 mm derde vrienden zijn aan elkaar te
koppelen voor stereogeluid. Door
zachtjes op het koppie te tikken,
Samsung Galaxy Fit is een gekoppelde spraakassistent
Batterijduur: 8 dagen € 76,95 op te roepen. Op de staart zijn ook
Gewicht: 24 gram nog enkele knoppen ter bediening
Afmetingen: 18,3 x 45,1 x 11,2 mm aangebracht. Te koop in een blauwe en
roze variant.
€ 69,– www.tiny.cc/libird
Xiaomi Mi Band 3
Batterijduur: 20 dagen
Gewicht: 20 gram
€ 24,95 Publiek geheim
Afmetingen: 46,9 x 17,9 x 12 mm Negatieve publiciteit is óók publiciteit, en dat ondervindt de
schrijver van het boek App Store Confidential aan den lijve.
Apple wilde dit boek verbieden omdat er bedrijfsgeheimen in
Garmin Vivosport zouden staan en prompt werd het een heuse bestseller. Tom
Batterijduur: 7 dagen € 99,79 Sadowski werkte jarenlang voor Apple en schreef op hoe je
Gewicht: 24 gram als app-ontwikkelaar succes kunt hebben in Apples download-
Afmetingen: 21 x 10,9 mm winkel. Hij laat bijvoorbeeld zien hoe en waarom Apple bepaal-
de apps in de schijnwerpers zet. Het boek is nog niet vertaald;
een Duitse talenknobbel is daarom (nog) een vereiste.
Polar M200 € 11,99 (eBook) www.tiny.cc/ascboek
Batterijduur: 6 dagen € 99,–
Gewicht: 40 gram
Afmetingen: 47 x 12 mm Internet op zak Op het tweede gezicht
Mobiel internetgebruik is in 2019 Het aantal bezoeken aan Face-
met een derde gestegen ten opzich- book daalde voor het tweede
te van het jaar ervoor, meldt markt- jaar op rij, met 8,6 procent tus-
Meer informatie? analist Similarweb. Internetten via sen 2018 en 2019. Kan het tij
www.kieskeurig.nl/smartband desktopbrowsers nam iets af. nog keren?

6 8 | 2020

Wereldspeler
Enkele van Sony’s grootste Play-
Station-kaskrakers staan op naam
van de Nederlandse gamestudio
Guerrilla Games. Ze zijn onder meer
verantwoordelijk voor de Killzone-
serie en Horizon: Zero Dawn, beide
miljoenen keren verkocht en inter-
nationaal geroemd vanwege hun
baanbrekende graphics. Auteur Tom
Lenting (eerder werk: Gamegeschie-
denis van Nederland 1978-2018)
tekende dit bijzondere succesver-
haal op in zijn nieuwe boek Guerrilla
Games - Een kleine geschiedenis
van de grootste gameontwikkelaar
uit Nederland. Want hoe is het ooit
allemaal begonnen? Het verhaal
neemt u mee naar het prille begin,
en zo komen ook klassiekers als
Jazz Jackrabbit (1994) en Grachten-
racer (2000) voorbij. 99 pagina’s
leesplezier!
€ 9,99 www.tiny.cc/guegabo
Hebben? Hebben!
Van uitgeverij Karel van Mander
Academy mogen we twee keer het
boek over Guerrilla Games wegge-
ven. Kans maken? Laat dan vóór
30 maart uw gegevens achter op
www.computeridee.nl/winnen
Laad maar zitten
Usb-laders, reisadapters en power-
banks die buiten Europa worden
besteld, zijn vaak onveilig. De Consu-
mentenbond adviseert deze spullen
niet bij sites als AliExpress te kopen.
computeridee.nl
Nieuws
Zelfontwikkeling
Op het gebied van polaroidcamera’s geniet de Instax
Mini-serie van Fujifilm veel bekendheid. Nu komt
daar de Instax Mini 11 bij, die opnieuw volgens het
point-and-shoot-principe werkt. Kijk door de traditio-
nele zoeker, neem de foto en het kiekje komt er aan
Weer op voorraad de bovenkant direct uit. Op de lens zit een spiegeltje
om selfies te kunnen kaderen. Over de belichting
Kent u ze nog? Eind jaren 80 kwamen hoeft u niet meer na te denken; dit nieuwe model
er veel van dit soort goedkope, regelt dat automatisch. Het kekke cameraatje komt
draagbare spelcomputertjes op de uit in vijf verschillende kleuren: zwart, wit, blauw,
markt. Inclusief lcd-schermpje dat roze en paars.
spellen met slechts een paar verschil- Circa € 70,– www.tiny.cc/ffim11
lende frames op het scherm toverde.
Dat werkte niet bepaald top, maar we
waren niet beter gewend. Later dit
jaar brengt Tiger Electronics,
dezelfde fabrikant die ze
vroeger ook produceerde,
ze opnieuw uit. De games
zijn ook hetzelfde gebleven,
inclusief Transformers en
Sonic the Hedgehog. Pure
nostalgie dus, hoewel nog niet
bekend is of de computertjes ook
naar Nederland komen.
Circa $ 15,–
Het langste eind
Sony’s smartphones onderscheiden zich door hun lang-
werpige schermen, en dat geldt eveneens voor de Xperia
L4, een instap-Sony met een 21:9-beeldverhouding. U
hoeft daardoor minder te scrollen en video’s komen er
ook mooi op naar voren. De processor is enigszins verou-
derd en dat geldt ook voor de aanwezige Android-versie,
namelijk Android 9.0. De accucapaciteit is wel behoorlijk
fors (3.580 mAh) en aan de achterzijde vinden we drie
camera’s. Naast usb-c is er zowaar nog een koptelefoon-
aansluiting van de partij.
Vanaf € 199,– www.tiny.cc/sxl4
Gezond bezig Schurkenstreek
Minder dan 5 procent van de Weetje uit de fi lmwereld: slechte-
Nederlandse smartphone-bezit- riken mogen van Apple niet met
ters is de afgelopen twee jaar een iPhone in beeld komen. Blijk-
met malware besmet. Dat blijkt baar wil men daar geen negatief
uit cijfers van Kaspersky. imago aan overhouden.
8 | 2020 7
Op zich logisch
Met een naam als StreamCam weet
u direct welke doelgroep Logitech
voor ogen heeft, namelijk mensen
die zichzelf filmen terwijl ze voor een
online publiek bijvoorbeeld games spe-
len. Deze camera schiet beelden in full-hd
op 60 frames per seconde en is voorzien
van een ingebouwde microfoon met
ruisonderdrukking. Dat scheelt een losse
microfoon-aanschaf. Met het clipje is de
StreamCam op een monitor te bevesti-
gen, maar op een statief schroeven is ook
een optie. De webcam wordt aangesloten
via usb-c. Iets om rekening mee te hou-
den als uw pc die aansluiting niet heeft.
€ 159,– www.tiny.cc/ltsc Kind aan huis
Star Wars-fans vielen zijn eigen Baby Yoda
onlangs als een blok voor in huis hebben, en niet

Grijs gebied dit nieuwe personage:

officieel The Child geheten,
zomaar eentje. Het betreft
namelijk een zogeheten
Voor wie moeilijk van zijn of haar smartphone kan afblijven, bedachten maar beter bekend onder animatronic: de ledematen
twee Nederlandse studenten aan de TU Delft dit Unpluq-stickje. Alleen als de koosnaam Baby Yoda. bewegen uit zichzelf, hij
de stick in het toestel zit, zijn alle apps beschikbaar. Trek de Unpluq los en Het karakter dook voor het kijkt om zich heen, zijn
alleen de noodzakelijke apps blijven over. Het beeld wordt daarnaast grijs eerst op in The Mandalori- oogjes openen en sluiten
en meldingen worden geblokkeerd. U bepaalt zelf welke apps u wilt blijven an, de tv-serie die exclusief en zijn flaporen gaan op en
gebruiken en welke kunnen wachten. De stick werkt alleen in combinatie bij Disney+ te zien is. neer. Net echt!
met Android-smartphones die een usb-c-aansluiting hebben. Op het Dankzij speelgoedspecia- € 69,99
moment van schrijven zit het project nog in de crowdfunding-fase. list Mattel kan nu iedereen www.tiny.cc/bbyo
€ 35,– www.unpluq.com

De maat nemen
De Mate 30 Pro is het nieuwste topmodel van
Huawei, en daar horen dan ook specifica-
ties bij om de vingers bij af te likken.
Toch wordt dit feit overschaduwd
door de handelsoorlog tussen
de Verenigde Staten en China,
waardoor dit toestel het moet
stellen zonder Google-apps en
-diensten. Geen Gmail, geen
Google Maps, zelfs geen Play
Store. Langs zijpaden zijn die
alsnog wel te installeren, maar
een optimale werking is niet
gegarandeerd. Het gros van de
BRON: COMPUTERIDEE.NL (POLL)

Android-gebruikers laat dit toe-

stel dan ook beter links liggen;
wellicht de reden waarom de
oplage zeer beperkt is.
€ 999,–
www.tiny.cc/hm30p

Met de stroom mee

80 procent van de opbrengsten in
de Amerikaanse muziekindustrie
is te danken aan streaming. De ver-
koop van fysieke dragers – met
name cd’s – nam opnieuw af.

8 8 | 2020
 Nieuws

Trilstand W eb & App

Panasonic brengt een nieuwe kopte-
lefoon uit voor de ware basliefhebber.
Model RB-M700B vibreert daadwerke-
lijk, zodat lage tonen letterlijk voelbaar
W ie nog weleens twijfelt of-ie
wel in de juiste trein stapt,
kan voortaan de NS Perronwijzer-
zijn. Hoewel de bastonen extra stevig app raadplegen. Deze toont precies
zijn aangedikt, zou het midden- en welke trein er als eerste vertrekt
hooggebied hier volgens de fabrikant vanaf het perron waarop u staat en
niet onder moeten lijden. Om helemaal welke tussenstops deze maakt. Het
in de muziek op te kunnen gaan, is werkt automatisch zodra u ervoor
ook ruisonderdrukking ingebouwd. kiest uw locatiegegevens te delen, maar handmatig
Deze techniek zorgt ervoor dat een perron kiezen kan ook. De app is speciaal
omgevingsgeluiden worden gefilterd. bedoeld voor reizigers met een visuele beperking.
Goedkopere varianten zijn er in de De knoppen en teksten zijn dan ook extra groot en de
vorm van model RB-M500B (zonder informatie kan hardop worden voorgelezen.
noise cancelling) en RB-M300B (zon- Gratis
der vibratie). Android, iOS
€ 179,99 www.panasonic.com

Foto’s van formaat E en naam als Microsoft Office: Word,

De Selphy Square QX 10 van Canon maakt
het eenvoudig om smartphone-foto’s af te
drukken. Uit dit printertje komen ze op een
vierkant polaroidformaat van 72 x 85 mm
tevoorschijn. Onder de foto blijft wat witruim-
te over om op te schrijven. Dit soort apparaten
maken meestal via bluetooth verbinding,
maar dit model heeft wifi aan boord.
Een afdruk starten kan vanuit het
hele huis. Het speciale fotopapier is
best prijzig, namelijk 24,99 euro voor
een pakje van 20 velletjes. Leuke is wel dat
ze zelfklevend zijn, dus u plakt ze makkelijk
ergens op.
€ 159,– www.tiny.cc/sqx10
Spant erom
Dit kleinood is de BRS1 bluetooth-ontspanner van Hama,
waarmee u de camera van uw smartphone op afstand
bedient. Dat heeft verschillende voordelen.
Zo kunt u verder weg staan en passen
er meer mensen in beeld. Ook bent u
niet langer afhankelijk van de mindere
kwaliteit van de selfiecamera, maar
gebruikt u gewoon de hoofdcamera.
Plus, het beeld blijft stabiel omdat u
niet meer op het scherm hoeft te tik-
ken. Bevestig de gadget ergens aan met
het lusje, zodat u ‘m niet verliest.
€ 14,99 www.tiny.cc/hbrs1
Geknipt voor het vak Abo-nieuws
De man die in de jaren 70 het De streamingdienst Disney+
knippen, kopiëren en plakken op maakt een vliegende start en
pc’s heeft uitgevonden, is op heeft al 28,6 miljoen abonnees.
74-jarige leeftijd overleden. Netfl ix is met 167 miljoen alleen
Larry Tesler was zijn naam. nog lang niet ingehaald.
Excel, PowerPoint & meer laat weinig tot
de verbeelding over. Deze nieuwe app van
Microsoft bundelt Word, Excel en Power-
Point, zodat u niet langer met drie losse apps
zit opgescheept. Naast het bewerken van
Office-documenten ondertekent u er pdf’s
mee en zijn qr-codes te scannen. Een andere
handige extra is het inscannen van geschreven
papieren. Koppel uw Microsoft-account om bij uw
OneDrive-bestanden te kunnen. Dat is overigens niet
verplicht; de app werkt ook zonder account.
Gratis
Android, iOS
L ater dit jaar komen er weer
tientallen extra emoji bij.
Bekijk ze alvast op de site van het
Unicode Consortium, de organisa-
tie die vaststelt welke nieuwe emoji
we elk jaar weer mogen verwelko-
men. Deze keer met speciale aan-
dacht voor genderneutraliteit. Zo
komt de officiële transgendervlag erbij en is een
mannetje in een trouwjurk te selecteren; eerder
betrof dat enkel een vrouwelijke emoticon. Anders-
om geldt dat ook voor de kerstman; die is straks
eveneens als dame met kerstmuts beschikbaar.
www.tiny.cc/emojicode
H et spelletje Traffi x 3D werkt volgens
een heel simpel principe. Druk op
het scherm om de stoplichten op groen te
zetten, zodat de witte autootjes door
kunnen rijden. Laat het scherm los voor
rood licht, zodat zwarte autootjes kun-
nen passeren. U bent af als er botsingen
of fi les ontstaan. Houdt u ook overzicht
als er meer wegen en viaducten in het spel komen?
Gratis
Android, iOS

computeridee.nl 8 | 2020 9
 Op timale verdeling
Minder belasting
Belasting betalen – er is geen ontkomen
aan. Maar als het dan toch moet, dan
dankzij Excel
graag zo weinig mogelijk. Ons Excel-
bestand helpt u daarbij. Fiscale part-
ners mogen een aantal posten onder-
ling verdelen, met één klik op de knop
vinden zij de optimale verhouding.
Betaal minder belasting dankzij Excel.
Tekst Wim de Groot

O
nze Excel-goeroe Wim de 1
Groot heeft ook dit jaar
weer het kant-en-klare
(gratis!) Excel-bestand
voor u gemaakt. De volgorde en de
kleuren zijn bijna gelijk aan het pro-
gramma van de Belastingdienst en
het Excel-bestand geeft een samen-
vatting van de aangifte. Zo kunt u die
twee in één oogopslag vergelijken.
Download het Excel-bestand gratis
van onze website (zie het kader).

Snel heen en weer springen Ons Excel-bestand

Het tabblad AANGIFTE is de boom-
stam, de takken zijn de andere
werkbladen met rekenmodellen voor
de Hypotheek en schulden, Overige
werkzaamheden, Premie lijfrente,
Bankrekeningen, Zorgkosten en
Giften.
U opent een ander werkblad met
een klik op de tab onderaan, of klik in
het hoofdblad op een van de blauwe
linkjes Rekenmodel die u bij een aan-
tal onderdelen vindt. U gaat daardoor
naar het werkblad met het bijbe-
horende rekenmodel en vult daar
volgt het belasting- bedragen in. Met een klik op de link
programma op de <Terug komt u weer in het hoofdblad.
voet. Met de hyper- De totalen van de rekenmodellen
links in kolom A worden automatisch overgenomen
springt u snel heen en staan in een lichtblauw vlak met
en weer. blauwe rand. Daar klikt u op als u later
dat andere blad wilt openen.
U vult een aantal U kunt ook klikken op een van de
vakjes in. Om de hyperlinks aan de linkerkant van
berekeningen te ieder werkblad, die staan in dezelfde
volgen, opent u de volgorde als in het belastingprogram-
betreffende kolom- ma van de fiscus zelf. Als extraatje
men met een klik op staat de link Inloggen Mijn Belasting-
het plusteken. dienst bovenaan (afbeelding 1). Die
leidt naar de site van de Belasting-
dienst, waar u met uw DigiD inlogt op
uw eigen aangifte. En via de link Naar
Samenvatting gaat u … juist.
Verborgen kolommen
openen
De uitkomst van elk onderdeel komt
in de Verzamelstaat (kolom M) te
staan. De uitslag verschijnt dan
onderaan, in rij 115. Wilt u zien hoe
de berekeningen precies worden
gemaakt, klik dan op het plusteken
boven kolom M of kolom U; kolom-

2
Download het
Excel-bestand
U kunt het Excel-bestand dat
bij dit artikel hoort, hier down-
loaden: www.computeridee.
nl/belasting2019.
Mochten we na reacties van
lezers eventueel verbeterin-
gen aanbrengen, dan zetten wij
zo snel mogelijk een nieuwe
versie klaar.

10 8 | 2020

betalen
men met de tussenstappen openen.
In situaties waarin het belastingpro-
gramma niet voorziet, kunt u nog
steeds een papieren aangifte aanvra-
gen; daarvoor hebben we de numme-
ring van de onderdelen overgenomen
in kolom E. Klik op het plusteken
boven kolom F om die te openen.
Invullen maar
Het zou ideaal zijn als u met één klik
uw gegevens uit het belastingpro-
gramma kon importeren. Maar dat
gaat helaas niet. U kunt wel beide
programma’s openzetten en uw
gegevens één voor één naar Excel
kopiëren.
U noteert uw gegevens in de
witte vakjes. Vul uw naam in en kies
ernaast uw situatie: Alleenstaand,
Samenwonend, Fiscale partners,
Geregistreerde partners of Gehuwd.
Met de laatste drie opties bent u
fiscale partners; kies de toepasselijke
optie en die wordt vanzelf verwerkt.
Woont u samen en voldoet u aan de
voorwaarden, dan kunt u kiezen voor
Fiscale partners in plaats van Samen-
wonend.
Typ uw geboortedatum in cel G4; in
L4 verschijnt uw leeftijd op 1 januari
2019, die is verderop van belang. De
vraag: ‘Had u 1 of meer thuiswonende
kinderen, geboren vanaf 1 jan 2006?’
is van belang voor de Inkomensafhan-
kelijke combinatiekorting; klik op G5
en kies in dat geval Ja.
Het schema is ook meteen geschikt
voor de gegevens van uw eventuele
partner; die noteert u aan de rechter-
kant (afbeelding 2).
computeridee.nl
Aangifte 2019
Uw inkomsten invullen
Waarom Excel gebruiken
voor de aangie?
Wij geven u drie goede redenen:
1 Makkelijker. Als u wilt experimenteren met
bedragen, kan dat tegenwoordig alleen
online, met al uw gegevens ingevuld. Met
In de aangifte vult u eerst al uw Excel kunt u uitgebreid testen voordat u uw
inkomsten in. U hoeft zich niet af te gegevens doorgeeft.
vragen in welke box ze vallen, dat 2 Sneller. Als u ergens iets verandert, moet u
wordt door formules geregeld. zich in het aangifteprogramma door allerlei
De eerste blauwe link Rekenmodel vensters klikken en steeds Akkoord geven.
staat in rij 23 bij ‘Inkomsten uit overig Excel rekent alles steeds meteen door en u
werk’; dat is voor werk als alfahulp, springt eenvoudig naar een ander tabblad.
gastouder of freelancer. Klik daarop 3 Voordeliger. Bent u fiscale partners, dan kunt u
en noteer in een apart werkblad een aantal posten zo verdelen, dat u zo weinig
uw inkomsten en kosten voor uw mogelijk belasting betaalt. In het aangifte-
Resultaat Overige inkomsten (ROW). programma van de Belastingdienst moet u dat
Als u recht hebt op de zelfstandigen- proberen tot u een ons weegt, ons Excel-
aftrek, de startersaftrek en/of de schema vindt de optimale verdeling met één
MKB-winstvrijstelling, schakelt u klik op de knop!
daar de betreffende vakjes in. De
uitkomsten komen automatisch in het
werkblad AANGIFTE. De partner komt (het forfait); dat wordt automatisch
via een klik op Rekenmodel partner berekend.
(cel O23) op een eigen tabblad voor Verkocht u de woning in 2019 en
zijn of haar inkomsten. Ook andere kocht u een ander huis, dan vult u in
inkomsten vult u in, zoals ontvangen rij 37 de data in wanneer u de vorige
partneralimentatie. woning in bezit had, en in rij 39 de
Is de eigen woning aan de beurt, data van de andere (nieuwe) woning;
dan neemt u de WOZ-waarde over uit de overgangsdatum is de dag waarop
de brief die u begin 2019 hebt ontvan- uw adres in de gemeentelijke basis-
gen van de gemeente; als peildatum administratie wijzigde.
geldt 1 januari 2018 (!). Geregistreerde Voor uw bank- en spaarrekeningen
partners noteren ieder hun eigen gaat u met een klik op Rekenmodel
aandeel. Over de waarde van uw naar het werkblad. U noteert de saldi
woning wordt een bedrag bijgeteld van 1 januari 2019. Van uw vermogen
is 30.360 euro per persoon vrijge-
steld, daarom staat er: Alleen invullen
De fiscus ziet met een fictief als het vermogen op 1 januari 2019
groter was dan 60.720 (30.360 euro
rendement van 5,6 procent per persoon, afbeelding 3).
De volgende groep is voor het
wel brood in beleggen Aanmerkelijk belang, dat vullen de
directeur-grootaandeelhouders
onder ons in. Het deel inkomsten
eindigt met beleggingen, kapitaalver-
zekeringen, bouwdepots en andere
3 bezittingen. Hebt u deze bezittingen
ingevuld, dan verschijnt het totale
vermogen. Dit is Box 3. Het voordeel
dat u hier volgens de fiscus uithaalt,
wordt berekend in rij 59 tot en met
Blijven uw 68. Er wordt aangenomen dat u een
banksaldi binnen spaardeel en een beleggingsdeel
het heffingsvrije hebt, en dat het rendement daarvan
vermogen, dan slaat respectievelijk 0,13 procent en 5,6
u deze stap gewoon procent is. De eerste schijf gaat tot
over. En anders klikt 71.650 euro en die wordt gesplitst:
u op de link en vult u over twee derde daarvan wordt 0,13
in het bijbehorende procent bijgeteld en over een derde
rekenmodel de daarvan 5,6 procent. De tweede
bedragen in. schijf gaat tot 989.736 euro, over 21
8 | 2020 11

procent daarvan wordt 0,13 procent
bijgeteld en over 79 procent daarvan
5,6 procent. De derde schijf is de rest,
daarover wordt 5,6 procent bijgeteld.
Ingewikkeld? Dat zeker, maar de
formules in Excel berekenen dit moei-
teloos (afbeelding 4).
Uw arekbare
uitgaven invullen
Hierna vult u uw aftrekbare uitgaven
en kosten in. De hypotheek en andere
schulden hebben een eigen werk-
blad (afbeelding 5). Klik in rij 70 op
Rekenmodel. Vergeleken met vorige
jaren hebben we daaraan een flink
stuk ruimte toegevoegd voor als u
de hypotheek hebt overgesloten, uw
huis hebt verkocht of er eentje hebt
gekocht. Als u de hypotheekbedra-
gen, rente en kosten hebt ingevuld,
ziet u welk deel daarvan aftrekbaar
is (rij 166). Dat wordt afgetrokken van
het ‘Totaal inkomsten eigen woning’.
Dit saldo wordt nooit positief dankzij
de ‘Aftrek wegens geen of geringe
eigenwoningschuld’, al wordt de pret
gedrukt doordat deze regeling vanaf
2019 in 30 jaar wordt afgebouwd,
deze aftrek is 29/30. En dan ziet u in
rij 73 uw ‘Belastbare inkomsten eigen
woning’.
Bij ‘Uitgaven voor lijfrente’ moet u
de jaarruimte van 2019 en de reserve-
ringsruimte van de zeven jaar ervoor
berekenen. Via de link Rekenmodel
vult u in het betreffende blad een
paar cellen in. De lijfrentepremies die
u in 2019 hebt betaald, worden zo
voordelig mogelijk verdeeld over de
jaar- en reserveringsruimte en belan-
den zo in het werkblad AANGIFTE.
Kijk voor de zorgkosten eerst of u
de drempel haalt (die staat in rij 84);
als uw kosten hoger zijn, klikt u op
de link Rekenmodel en noteert u in
het schema de gemaakte kosten en
de ontvangen vergoedingen. In dat
schema wordt ook de Verhoging van
40 procent dan wel 113 procent (voor
AOW’ers) opgeteld. Uw aftrekbare
zorgkosten vindt u terug in H85 in
12 8 | 2020
4
Is uw vermogen
groter dan 30.360
euro per persoon,
dan wordt een fictief
voordeel bijgeteld.
Kies met het eerste pijltje Ja als dat
Macro’s toestaan bedrag een periodieke gift was (als u
Als u klikt op de knop Optimaal verdelen start een hebt vastgelegd dat u deze gift min-
macro die de optimale verdeling opzoekt. Hier- stens vijf jaar doet) of kies Nee voor
voor moet u het uitvoeren van macro’s toestaan. een gewone gift. Kies met het tweede
Hoe u dat instelt, leest u in het werkblad Lees dit. pijltje Ja als het een gift aan een
ANBI was (Algemeen Nut Beogende
Instelling). Daarop verschijnt in kolom
het blad AANGIFTE. Wat daarvan K een vraag en nadat u in kolom L
overblijft na aftrek van de drempel Ja of Nee hebt gekozen, belandt uw
ziet u in M85. gift in de juiste kolom. Giften aan een
Voor uw giften hebben we ook een culturele ANBI worden onderaan met
eigen werkblad opgezet. Zodra u daar 25 procent verhoogd (afbeelding 6).
in kolom F of S een bedrag invult,
worden ernaast drie cellen geel. De drie boxen
Klik daarin en De totalen van de inkomens en de
er verschijnt aftrek worden samengevat vanaf rij
een pijltje. 117 en in de drie boxen gezet: Box
1 Werk en woning (rij 137), Box 2
Aanmerkelijk belang (rij 141) en Box 3
Vermogen (rij 145). Opgeteld vormen
die het Verzamelinkomen.
Belasting en
premies zien
Onder rij 147 worden de
belastingen en premies
berekend. Voor de belas-
ting in Box 1 wordt uw
inkomen verdeeld in vier
schijven. Iedere schijf
Klik op de hyper- heeft een eigen percenta-
link om in een apart ge en de bedragen worden
schema de hypo- naar beneden afgerond. Als
theekrente, aan- en uw totale inkomen ‘Werk en
verkoopkosten van woning’ in schijf 4 komt (dus
de woning en ande- hoger is dan 68.507 euro),
re uitgaven in te geldt de Tariefsaanpassing
vullen. aftrek eigen woning: u mag
5
 Aangifte 2019

6 nen en u ziet hoeveel u moet betalen

of ontvangt. Een bedrag boven 46
euro moet u betalen; bij -14 euro en
lager krijgt u geld terug. Let op: als
uw voorlopige teruggaaf niet voor
heffingskortingen was, maar voor
aftrekposten (zoals hypotheekrente,
ziektekosten en giften), dan betaalt
de Belastingdienst ook een kleiner
bedrag dan 14 euro terug. Kies dan
onder ‘Aanvullende vragen’ in G104
Ontvangen en in G105 Ja.
Bij de uitslag ziet u ‘Nihilaanslag’ als
het bedrag te klein is, of uw naam met
‘krijgt terug’ of ‘moet betalen’.

Met één klik de optimale

over dat deel 2,95 procent minder kiest op de vraag: ‘Kreeg u in de loop U zet uw zorgkos- verdeling vinden
aftrekken; die wordt bij uw te betalen van dit jaar recht op AOW voor alleen- ten, giften en andere Om het volgende punt is het eigen-
belasting opgeteld. U ziet uw totale staanden?’, dan krijgt u de alleenstaan- uitgaven op een rij. lijk allemaal begonnen (en hiervoor
inkomstenbelasting box 1 in M156. de ouderenkorting voor het hele jaar. hebt u dit nummer van Computer
Daaronder volgen de belasting over De heffingskortingen worden opgeteld Idee wellicht speciaal gekocht).
de boxen 2 en 3, het totaal van de en de partner aan de rechterkant krijgt Fiscale partners mogen de volgende
sociale premies in M169 en die vor- deze pas als hij/zij voldoende belasting zaken zo voordelig mogelijk ver-
men samen uw subtotaal inkomsten- betaalt en als er bij de partner genoeg delen: het saldo eigen woning, de
belasting en premies (afbeelding 7). belasting tegenover staat. persoonsgebonden aftrekposten, het
Nog even een paar zaken verreke- aanmerkelijk belang, het behaalde
Kortingen arekken
Hier gaan de heffingskortingen af. Net zoals de fiscus 7
In kolom M van ons schema ziet u verdelen wij het
automatisch waar u recht op hebt. inkomen over vier
Dit helpt u, waar u in het belasting- schijven om de
programma deze zaken zelf moet belasting en pre-
aanklikken. mies te berekenen.
De algemene heffingskorting krijgt
iedereen. De arbeidskortingen (even-
tueel van meer dan één werkgever)
hebt u het begin genoteerd. Kreeg
u via uw salaris het maximum, dan
komt dat hier terug; kreeg u minder
dan waarop u volgens de tabel recht
hebt, dan krijgt u meer. Excel bere-
kent het voor u.
De andere kortingen worden
automatisch berekend als u de vakjes
invult (afbeelding 8). Als u in rij 187 Ja U ziet in ons
Excel-schema
automatisch de
In alle Excel-versies kortingen waar u
De knop voor de optimale ver- recht op hebt.
deling werkt in alle versies van
Excel; zelfs in Excel 2003, want 8
we hebben het bestand opge-
slagen als een *.xls-bestand.
In OpenOffice en LibreOffice
werken de berekeningen wel,
maar de lay-out ziet er niet
goed uit en vooral: de macro
voor de optimale verdeling
werkt daarin niet.
Ook op een Apple-computer
zal deze knop in de meeste
gevallen niet werken.

computeridee.nl 8 | 2020 13
Aangifte 2019
voordeel uit sparen en beleggen en
de ingehouden dividendbelasting.
In het aangifteprogramma moet u
experimenteren door in het venster
Verdelen steeds bedragen in te
vullen en dan te klikken op Belasting
berekenen en dat keer op keer,
totdat u zo laag mogelijk uitkomt. In
ons schema klikt u hiervoor één keer
op een knop.
De vlakken die met deze verdeling
te maken hebben, zijn geel. De
uitkomst in M111 is het totaal zonder
dat er iets verdeeld is. U ziet in rij
112 een gele knop: Optimaal verde-
len. Klik op die knop en even later
vertelt een venster hoeveel u kunt
besparen. U ziet naast de knop drie
uitkomsten: ‘Als alle posten bij Noah
staan’ (dus als u de aftrekposten aan
de linkerkant zou zetten), ‘Als alle
posten bij Emma staan’ (dus alles bij
de partner) en onder ‘Optimaal ver-
deeld’ staat de uitkomst als de zaak
op z’n voordeligst tussen de partners
is verdeeld. Bij de knop staat nu: ‘De
bedragen zijn optimaal verdeeld.’
(afbeelding 9).
De manier waarop u als fiscale
partners bedragen hebt verdeeld,
vindt u op een rijtje in het tabblad
Overnemen. Kopieer de bedragen uit
Excel en plak ze in het venster Verde-
len van het Belastingprogramma.
Hebt u na het verdelen ergens
een bedrag veranderd, klik dan even
opnieuw op de Verdeelknop; Excel laat
dan weer de optimale verdeling zien.
Als u geen fiscale partner hebt
(u hebt met de keuzelijst bovenin
Alleenstaand of Samenwonend geko-
zen), kunt u geen bedragen verdelen.
U ziet dat dan boven deze knop staan.
Alle gegevens wissen
Vrijwilligers en professionele advi-
seurs gebruiken ons bestand voor
de aangifte van andere mensen.
Voor hen hebben we de knop Alle
14 8 | 2020
9
Met Excel be- gegevens wissen gemaakt. Wanneer
spaart u als fiscale u als tussenpersoon de bedragen
partners eenvoudig hebt overgenomen in het officiële
honderden euro’s programma van de fiscus, kunt u
met één klik op de dit Excel-bestand opslaan onder
knop. een eigen naam. Open dan het
originele bestand weer en klik op
deze knop. Er verschijnt een venster
met de vraag of u alle ingevoerde
gegevens echt wilt wissen. Klikt u op
Ja, dan worden de invulcellen in alle
werkbladen leeggemaakt en kunt u
de gegevens van de volgende klant
invoeren.
Samenvatting afdrukken
Excel houdt een samenvatting van uw
aangifte bij. Ga helemaal naar rechts,
naar kolom AR, of klik linksboven op
de link Naar Samenvatting. Zorg dat
de bovenste groep rijen openstaat,
klik hiervoor op het plusteken bij rij
52. U ziet alleen van de onderdelen
die u hebt ingevuld, de totalen en de
Met één klik vindt Excel de
optimale verdeling
Helemaal rechts
in beeld wordt een
samenvatting van
uw aangifte bijge-
houden, handig om
af te drukken.
Slim verdelen -
een voorbeeld
Noah en Emma hebben allebei
een inkomen van 42.000 euro,
Noah heeft 12.000 euro loon-
heffi ng betaald en Emma
8.000 euro. Noah is van 1955
en zijn inkomen is loon, Emma
is van 1950 en haar inkomen
bestaat uit pensioen. Door hun
eigenwoningforfait minus ren-
te staat er bij ‘Belastbare
inkomsten eigen woning’
-10.000.
Als ze deze hele post aft rek-
ken bij Noah, krijgen ze samen
4.855 euro terug; zetten ze alles
bij Emma, dan krijgen ze 4.975
euro terug.
Nu klikken ze op de knop
Optimaal verdelen en de uitslag
is: zet -4.780 euro bij Noah en
-5.520 euro bij Emma. Door
deze slimme verdeling krijgen
ze samen 5.507 euro terug.
Mooi 652 euro verdiend met
één klik op de knop (aeel-
ding 9).
uitkomsten in een handig overzicht.
Klik op Afdrukken en u krijgt precies
dit overzicht op een A4’tje.
Beveiligen of niet?
Wij konden alle formules beveiligen,
zodat u die nooit per ongeluk zou
kunnen wissen en wij ze geheimhou-
den. We konden ook alle formules
toegankelijk houden voor degenen
die ervan willen leren of eraan willen
sleutelen. U hebt zelf de keuze in cel
A112: met de optie NEE kunt u overal
bij, via Ja worden de formules in alle
tabbladen beveiligd.
10
 Excel ingewikkeld? Valt mee!
Werk razendsnel met Excel!
Met het cursusboek én de online cursus heeft u een
compleet naslagwerk voor thuis, op school of kantoor.

€ 139,95
voor
€ 39,95

Cursusbundel: Excel in de praktijk

Bestel op techacademy.id.nl

100% tevredenheids- Niet goed, Inclusief

garantie. geld terug. cursusboek.
 je v e r b in d t a p p a ra te n
Slim hulp
Automatiseren met
Producten worden steeds slimmer,
maar onderling samenwerken is vaak
een struikelblok. Het helpt om alles
van dezelfde fabrikant of standaard in
huis te halen, maar dat is niet ideaal.
Pakketten voor thuisautomatisering,
die bruggen slaan tussen al die appa-
raten zijn een mooiere oplossing. Een
populair voorbeeld is Home Assistant.
Dit softwarepakket kan met enorm
veel apparaten overweg en biedt prak-
tische hulpmiddelen om er slimme
automatiseringen voor te maken. We
helpen u stap voor stap op weg.
Tekst Gertjan Groen
H
et is een leuke uitdaging om alles in huis
te automatiseren en de mogelijkheden zijn
eindeloos. Huisautomatisering kan meer
dan alleen het leven makkelijker maken.
U kunt bijvoorbeeld energie besparen door lampen
automatisch aan te zetten als iemand een kamer
binnenloopt, of alles uit als iedereen van huis is. De
thermostaat kan dan meteen ook een graadje lager. U
kunt uw zonwering beschermen door deze te sluiten
als het te hard waait, of uw plantjes na het horen van
een waarschuwingssignaal behoeden voor nachtvorst.
Er bestaan kant-en-klare systemen die met veel
producten samenwerken, maar nog flexibeler bent u
doorgaans met een softwarepakket voor thuisautoma-
tisering, zoals bijvoorbeeld Home Assistant, dat we hier
gebruiken (afbeelding 1), of Domoticz of OpenHAB.
1 De makkelijkste manier om Home
Home Assistant werkt met enorm veel producten samen.
16 8 | 2020
2
Keuze soware en hardware
Home Assistant wordt actief
ontwikkeld met behulp van een
zeer snelgroeiende com-
munity. Het behoort zelfs
tot de tien populairste
opensource-projecten
wereldwijd op ontwik-
kelaarsplatform GitHub.
Opvallend is het enorme
aantal integraties, waardoor
het met zeer veel apparaten kan
samenwerken. Wellicht hebt u er al
enkele in huis. De hardware-eisen zijn
bescheiden.
Een mooie optie is de Raspberry Pi Home
3 model B of Pi 4 (vanaf 40 euro) die Assistant kunt
we hier gebruiken (afbeelding 2). De u op de nieuwe
laatste uitvoering is aan te raden als Raspberry Pi 4 installeren.
u er nog een moet aanschaffen. De Pi
4 is niet duurder dan zijn voorganger,
maar in veel opzichten wel sneller. extra’s bevat. Zo maakt u hiermee
Hij is optioneel met meer geheugen
bijvoorbeeld gemakkelijk een back-
(2 GB of 4 GB in plaats van 1 GB) up en zet u die ook weer terug (indien
leverbaar, wat nuttig is als u veel nodig). Deze back-ups heten hier
uitbreidingen installeert. In Computer snapshots.. Ook zijn in een handom-
Idee 22 schreven we al eens over de draai updates en – via de add-on
kwaliteiten van deze ‘mini-computer’. store – praktische uitbreidingen voor
Verder is een snelle micro-sd-geheu- Home Assistant te installeren. Een
genkaart van minimaal 32 GB nodig, van de mooiste uitbreidingen is de
een degelijke voeding voor de Pi Configurator, waarmee u de configu-
en – voor een nette afwerking – een ratiebestanden van Home Assistant
bijpassende behuizing. U hoeft geen via een browser kunt bewerken.
monitor, muis en toetsenbord aan
te sluiten. Wel is er voor de pc een Aan de slag op de Pi
micro-sd-kaartlezer nodig om de Als u de Raspberry Pi via wifi of met
software op de Pi te zetten, iets wat een vast ip-adres wilt gebruiken, dient
we nu gaan doen. u vooraf een configuratiebestandje
Soware voorbereiden
Assistant op een Raspberry Pi te
installeren, is door de kant-en-klare
image voor Hass.io te downloaden
via www.tiny.cc/hassio. Kies het cor-
recte imagebestand voor uw Pi. Wij
selecteren de 32bit-image voor de Pi
4 model B. Daarna kunt u het image-
bestand met een programma als
balenaEtcher (www.balena.io/etcher)
op de micro-sd-geheugenkaart
zetten, iets wat we ook wel flashen
noemen (afbeelding 3).
U kunt Hass.io zien als een bestu-
ringssysteem dat om Home Assistant
heen is gebouwd en veel handige

Home Assistant
op de micro-sd-kaart te zetten met
onder meer de verbindingsgegevens,
zoals het wachtwoord van de wifi. Hier
kiezen we ervoor om de Pi gewoon
via een ethernetkabel op
het netwerk aan te
sluiten. In dat
geval hoeven
we alleen nog
de micro-sd-
geheugenkaart
in de Pi te steken
en de voeding aan
te sluiten. De eerste
keer duurt het opstarten
wat langer, tot wel twintig
minuten. Dat komt onder meer
door het downloaden en installeren
van de laatste versie van Home
Assistant. Hierna kunt u als het goed is
de webinterface openen (afbeelding
4) door vanaf een browser in hetzelfde
netwerk als de Pi naar het adres http://
hassio.local:8123 te bladeren.
Lukt dat niet? Dan kunt u een
programma gebruiken om het
ip-adres van de Pi in uw netwerk op
te sporen, bijvoorbeeld Fing voor de
smartphone. Of u zoekt via de confi-
guratiepagina van uw router welke
apparaten zich in het netwerk bevin-
den. U vervangt vervolgens hassio.
local door het ip-adres van de Pi.
De eerste stappen
Na het openen van de webinterface
van Home Assistant is de eerste
vraag om een gebruikersaccount
3
Home Assistant
kan met zeer veel
apparaten samen-
werken
Zet met balenaEtcher het imagebestand
voor Hass.io op een micro-sd-kaart.
computeridee.nl
5 De webinter-
aan te maken (afbeelding 5). U kunt
vervolgens een naam invoeren voor
uw huis en op diezelfde pagina uw
locatie laten detecteren. Het is handig
dat te doen, bijvoorbeeld voor op de
zon gebaseerde automatiseringen.
We gaan dit later wat nauwkeuriger
Thuisautomatisering
4 instellen. Als er apparaten in het
netwerk zijn gevonden, kunt u ook al
meteen enkele integraties instellen.
Dat slaan we voor nu over en we
klikken op Voltooien. Hierna komt u in
de nu nog wat kale webinterface van
Home Assistant.
Configuratie instellen
We voegen als eerste de uitbreiding
Configurator toe, een tool waarmee u
de configuratiebestanden van Home
Assistant vanuit de browser bewerkt.
Ga hiervoor via het menu naar
Hass.io en het tabje Add-on Store.
face direct na de Klik onder Official add-ons op Con-
eerste configura- figurator. Kies Install om de tool te
tiestappen. installeren. Zet een vinkje bij Show in
sidebar en klik op Start. U kunt de tool
nu handig via de optie in het menu
openen (afbeelding 6). Als u de tool
opent, kunt u via het foldericoontje
linksboven het gewenste configura-
tiebestand openen. De hoofdconfigu-
ratie staat in configuration.yaml.
Voor eerste Zoals u ook al aan enkele verwijzin-
gebruik maakt u een gen in dat configuratiebestand kunt
gebruikersaccount zien, zijn er ook aparte configuratie-
aan voor Home bestanden, zoals groups.yaml voor
Assistant. groepen en automations.yaml voor
automatiseringen. Dat is gedaan om
het overzicht te behouden. Een foutje
tijdens het bewerken is snel gemaakt,
vooral met spaties gaat het snel mis.
Met de Configura- Maar de configuratietool laat in zulke
tor bewerkt u confi- gevallen wel via een roodgekleurd
guratiebestanden uitroepteken zien dat de code niet
via de browser. correct is. Handig!
6
8 | 2020 17

Handmatige configuratie
De configuratiebestanden hoeft
u bij recentere versies van Home
Assistant minder vaak te bewerken.
Veel integraties configureert u via de
gebruikersinterface. Maar in andere
gevallen dient u enkele regels in
configuration.yaml toe te voegen.
Als voorbeeld stellen we de exacte
gps-coördinaten (latitude en longitu-
de) van de thuislocatie in. De waarden
achterhaalt u gemakkelijk via www.
gps-coordinates.org of met Google
Maps. De locatie wordt onder meer
voor het bepalen van zonsopgang- en
ondergang gebruikt. Open configu-
ration.yaml in Configurator en voeg,
bijvoorbeeld bovenaan, de volgende
regels toe:
homeassistant:
latitude: 52.669023
longitude: 4.861064
elevation: 0
Om wijzigingen actief te laten wor-
den, herstart u de server. Ga naar
Instellingen, Serverbeheer en kies
Herstarten (afbeelding 7). Als u ver-
volgens in het menu naar Kaart gaat,
ziet u dat nu uw locatie thuis wordt
getoond op de kaart.
Lampen integreren
Lampen spelen vaak een grote rol bij
thuisautomatisering. Home Assistant
ondersteunt er talloze. Op www.tiny.cc/
haslamp vindt u een lijst met geschikte
lampen (afbeelding 8). Daaronder
bijvoorbeeld de bekende Philips
Hue-lampen, maar ook het vergelijkba-
re IKEA Trådfri-systeem en lampen van
Yeelight, Xiaomi, Osram, myStrom en
nog veel andere platforms.
De Philips Hue-lampen zijn erg
populair. We voegen ze als eerste toe
aan Home Assistant. Deze lampen
werken met het ZigBee-protocol.
18 8 | 2020
7 Na wijzigingen
aan de configuratie
moet u de Home
Assistant-server
herstarten.
8 vrijwel alles in Home Assistant, op te
In Home Assistant Daarom is, zoals bij veel platforms,
kunt u lampen van een verbindingshub nodig die zorgt
talloze platforms voor de verbinding tussen uw lokale
toevoegen. netwerk en de lampen. Dat is bij
Philips de Hue Bridge. Die hebt u wel-
licht al, want de bridge is ook nodig
om lampen via een app te bedienen.
Voor lampen die via wifi werken, zoals
Yeelight, is zo’n verbindingshub niet
nodig, omdat ze direct via uw lokale
netwerk te bereiken zijn.
Philips Hue Bridge
toevoegen
We voegen de lampen toe aan Home
Assistant met de wat oudere Hue
Bridge 1. Ga eerst naar Instellingen,
Integraties en klik achter Philips Hue
op Configureer. Druk, zodra hierom
wordt gevraagd, op de ronde knop op
Philips Hue-lam-
pen staan als entiteit
in Home Assistant
en zijn hiermee te
bedienen.
de bridge en klik dan op Opslaan. Iede-
re lamp die bij de Hue Bridge bekend
is, komt als een zogeheten entiteit
in Home Assistant te staan. U vindt
de lampen terug onder Overzicht en
bedient ze ook op die plek. U kunt
lampen aan- of uitzetten, maar ook de
helderheid en, via een kleurenwiel, de
kleur aanpassen, afhankelijk van de
mogelijkheden van de lamp (afbeel-
ding 9). En de lampen zijn, zoals
nemen in automatiseringen. Overi-
gens kunt u lampen ook nog gewoon
buiten Home Assistant om bedienen.
Die werkt een veranderde instelling
binnen enkele seconden bij op het
overzichtsscherm. Voor het toevoegen
van nieuwe lampen gebruikt u ook de
Hue-app, ze verschijnen daarna auto-
matisch ook in Home Assistant.
Yeelight toevoegen
De lampen van Yeelight werken via
wifi. Ze zijn een voordelig alternatief
voor Philips Hue. Iets minder mooi
wellicht, maar een stuk goedkoper,
en u voegt ze snel en eenvoudig aan
Home Assistant toe. We nemen de
Yeelight YLDP02YL (ongeveer 18
euro) als voorbeeld. Deze lamp kan
kleuren weergeven en heeft met 600
lumen een redelijke lichtopbrengst.
Voordat u de lamp in Home
Assistant toevoegt, zorgt u dat de
lamp op de gebruikelijke manier via
de Yeelight-app werkt en over de
laatste firmware beschikt. Zet ook de
optie LAN Beheer aan in de app om
toegang met andere toepassingen
zoals Home Assistant mogelijk te
maken (afbeelding 10). Achterhaal
het ip-adres via diezelfde Yeelight-app
of het netwerkoverzicht van uw rou-
ter. In ons voorbeeld is dat 10.0.0.185.
Open daarna het configuratiebestand
9

configuration.yaml en voeg de onder-
staande regels toe. Hebt u meerdere
lampen, dan voegt u voor elke lamp
het eigen ip-adres en beschrijvende
naam (zonder spaties) toe onder
devices.
light:
- platform: yeelight
devices:
10.0.0.185:
name: Sfeerlamp
Na het herstarten van Home Assistant
zal de lamp beschikbaar zijn met de
gekozen naam.
Automatiseringen
Automatiseringen zijn een belangrijk
onderdeel van Home Assistant. Ze
zijn nodig om uw huis ook echt slim
te maken. U voegt ze veelal hand-
matig toe in automations.yaml. Een
blokje bevat tot drie onderdelen: een
trigger, condities (optioneel) en de
gewenste actie(s). Met een trigger
stelt u in wanneer de regel van kracht
moet worden, bijvoorbeeld na een be-
paalde tijd, bij het indrukken van een
knop of zodra iemand thuiskomt. Met
condities stelt u eventueel beperkin-
gen in. Denk aan een lamp die alleen
mag worden ingeschakeld als iemand
thuis is en/of als het donker is. Als
laatste definieert u de actie die moet
worden uitgevoerd, bijvoorbeeld het
daadwerkelijk inschakelen van de
lamp.
Een goede hulp vindt u onder
Ontwikkelhulpmiddelen, Toestanden
(afbeelding 11). Daar ziet u alle beken-
de entiteiten met hun actuele status
en attributen. Een entiteit zoals een
lamp kan als status on of off hebben
en attributen hebben als rgb_color
(kleur) en brightness (helderheid).
Een entiteit zoals de zon heeft als
status bijvoorbeeld above_horizon
computeridee.nl
Thuisautomatisering
10
Meer hardware toevoegen aan
Home Assistant
Door meer integraties toe te voegen groeien de
mogelijkheden van Home Assistant enorm. Denk
aan extra lampen, maar ook sensoren of schake-
laars. Soms is hardware nodig, bijvoorbeeld om
een brug te slaan naar producten die op 433 MHz
werken of het Z-Wave protocol gebruiken. Maar er
zijn ook softwarematige sensoren. Een typisch
voorbeeld zijn sensoren met weergegevens, die
hun data krijgen van een lokaal weerstation.
We raden aan om de lijst met integraties te door-
zoeken op bekende apparaten en goed te lezen op
welke manier u ze in Home Assistant kunt gebrui-
ken. Meer voorbeelden doen we in volgende
edities van Computer Idee uit de doeken.
Via de en open daarin automations.yaml.
Yeelight-app Voeg dan de volgende regels toe.
moet u toegang Een alias is hierbij een beschrijvende
verlenen aan naam. Daarna definiëren we de trig-
andere toepas- ger, waarbij we met /1 aangeven dat
singen. de taak elke seconde moet worden
en attributen als next_rising en herhaald. De actie is vervolgens een
next_setting. De acties verkent u via zogeheten toggle: zet aan als de lamp
Ontwikkelhulpmiddelen, Services. uit was, of uit als de lamp aan was.
Voor een schakelaar is een mogelijke - alias: 'Lamp knipperen'
actie bijvoorbeeld switch.turn_off en trigger:
voor een lamp light.turn_off. platform: time_pattern
seconds: '/1'
Eenvoudige automatisering action:
met lamp service: light.toggle
We voegen als voorbeeld een een- entity_id: light.hue_color_
voudige automatisering toe voor een light_2
lamp. Het script zet een lamp elke Na het herstarten van de Home
seconde afwisselend aan en uit. We Assistant-server zal de lamp knippe-
hebben eerst de entiteits-id van de ren met tussenpozen van een secon-
lamp nodig. Onder Instellingen, Enti- de. Het is natuurlijk nuttiger om te
teiten vindt u alle entiteiten in Home schakelen op basis van bijvoorbeeld
Assistant, waaronder alle herkende zonsondergang of een specifieke tijd.
Hue-lampen. Hier kiezen we de lamp We geven hier een eenvoudig voor-
die we willen schakelen en noteren de beeld waarbij de lamp anderhalf uur
entiteits-id, in dit voorbeeld light.hue_ voor zonsondergang wordt aangezet
color_light_2. Ga nu naar Configurator en om 23:00 uur weer uitgaat.
- alias: 'Lamp aan voor
11 De ontwikkel- zonsondergang'
hulpmiddelen trigger:
helpen bij het platform: sun
maken van auto- event: sunset
matiseringen. offset: '+01:30:00'
action:
service: light.turn_on
entity_id: light.hue_color_
light_2
- alias: 'Lamp uit om 23:00'
trigger:
platform: time
at: '23:00:00'
action:
service: light.hue_color_
light_2
8 | 2020 19
 Opnieuw installeren
Weer zo goed als
2
Windows 10 installeren is tegenwoor-
dig een fluitje van een cent. Het gaat
een stuk soepeler dan in het verleden
bij Windows 7 het geval was. Toch zijn
er zaken waar u op moet letten voor-
dat u begint met een schone installatie
Maak een installatiemedium met behulp van de software van Microsoft.
van Windows 10. Die aandachtpunten
nemen we daarom even onder de loep, reservekopie wilt maken en klik op Volgende adviseert het programma
Meer opties. welke versie van Windows er moet
zodat u snel weer aan de slag kunt. Onder het kopje Back-up maken worden gedownload. Het is verstan-
Tekst Mark Gamble van deze mappen kunt u precies dig om hier niets aan te wijzigen.
aangeven welke mappen u mee wilt Kies in de volgende stap voor

S
oms ontkomt u er niet aan. Dan is een schone
installatie van Windows 10 de enige manier om
van computerproblemen af te komen. Het is
belangrijk dat u een goede back-up hebt van
alle bestanden en programma’s voordat u aan de nieu-
we installatie begint. Bestanden opslaan in de cloud,
bijvoorbeeld via OneDrive, is een goede optie. Na de
installatie kunt u deze weer eenvoudig terugzetten op
de computer. Softwareprogramma’s laten zich alleen
niet zo makkelijk back-uppen. De aanpak is dan ook om
die opnieuw te downloaden en te installeren. Zorg wel
dat u alle eventuele licentiecodes bij de hand hebt.
Back-uppen
U kunt er ook voor kiezen om vanuit
Windows 10 eerst een back-up te
maken van uw systeem. Dat gaat via
de ingebouwde back-upfunctie van
Windows 10. Deze opent u door te
klikken op de startknop en daarna Maak eerst een
op Instellingen, Bijwerken en bevei-
liging, Back-up (afbeelding 1). Zet de
schakelaar bij Automatisch back-ups
reservekopie van de
belangrijke bestan-
den: tijdens de
maken van mijn bestanden op Aan. installatie wordt
Selecteer een station waarop u de alles gewist.
1
nemen. We benadrukken wel even dat USB-flashstation (tenzij u wilt installe-
we een schone installatie willen. Kijk ren vanaf een dvd) en kies het station
daarom kritisch naar welke mappen van de usb-stick. Het programma
u wilt meenemen. Klik op Nu back-up downloadt nu de juiste versie van
maken om het proces te beginnen. Windows en maakt de usb-stick (of de
Afhankelijk van de mappen die u hebt dvd) zo dat het systeem die kan zien
geselecteerd, kan dit een flinke tijd als een opstartschijf. Dat is belangrijk.
duren. Waarom precies, dat leggen we uit bij
de volgende stap.
Installatiemedium
U kunt Windows tegenwoordig
gewoon installeren vanaf een usb-
stick. Daarvoor hebt u wel een instal- Wanneer het
latiebestand van Windows nodig.
Microsoft stelt een programma ter proces klaar is,
beschikking dat u helpt bij het down-
loaden van Windows én het maken is het alsof u de
van een usb-stick (afbeelding 2). U
vindt dit programma op www.tiny.cc/ computer net uit
w10down.
Wanneer u de software hebt de winkel hebt
gedownload en gestart, verschijnt
er een keuzemenu waarin u kiest
voor Installatiemedium (…) voor een
gehaald
andere pc maken. Wanneer u klikt op
3

Start de computer op vanaf de usb-stick om de installatie te starten.

20 8 | 2020
nieuw
Wordt de usb-stick niet geladen, dan kunt u dit afdwingen in de instellingen.
Installatie starten
Om de installatieprocedure van
Windows 10 te kunnen starten, moet
u zorgen dat de usb-stick in de pc
is geplaatst. Of de dvd in het dvd-
station, als u die optie hebt gekozen.
Wanneer u de pc nu opnieuw start,
is het zaak om dat te doen vanaf de
usb-stick of het dvd-station waarop
het installatiebestand staat (afbeel-
ding 3). U start dus niet op vanaf het
C-station waarop Windows staat.
Hoe dat precies gaat, verschilt
per computer. De ene pc herkent
het opstartmedium automatisch en
vraagt tijdens het opstarten of u dat
wilt gebruiken. Bij andere computers
moet u zelf op een toets drukken
tijdens het opstarten. Welke toets, dat
staat vermeld op het eerste opstart-
scherm. Krijgt u helemaal geen vra-
gen en start de computer Windows
op, ga dan naar de volgende stap.
Opstartvolgorde
De manier waarop de computer
opstart, gaat tegenwoordig eigenlijk
bijna altijd goed. Is dat bij u niet het
geval, dan moet de computer worden
gedwongen om vanaf de usb-stick
op te starten. Vroeger deden we dat
door in het bios van de computer
de opstartvolgorde aan te passen.
Tegenwoordig kan het gelukkig ook
gewoon vanuit Windows.
computeridee.nl
4 van het besturingssysteem. U vindt deze optie
Klik op de startknop en vervolgens
op Instellingen. Onder het tabblad
Systeemherstel vindt u het kopje
Geavanceerde opstartopties (afbeel-
ding 4). Wanneer u op deze knop
klikt, wordt Windows afgesloten en
kunt u aangeven vanaf welk station er
moet worden opgestart. Wanneer u
hebt gekozen voor de usb-stick, start
de computer opnieuw op vanaf het
juiste station. Mocht het nog steeds
niet werken, controleer dan of de usb-
stick die u hebt gemaakt in orde is.
Installatieproces
Wanneer de installatie is gestart,
krijgt u een menu te zien waarin
u de taal en het toetsenbord kunt
selecteren (afbeelding 5). Staat dit
Windows 10
Systeemherstel
In dit artikel laten we u zien hoe u Windows volle-
dig opnieuw installeert met behulp van een instal-
latiemedium. Windows bevat zelf ook een metho-
de om terug te keren naar een maagdelijke versie
door te klikken op de startknop en vervolgens op
Instellingen. Navigeer nu naar Bijwerken en beveili-
ging en vervolgens naar Systeemherstel.
Door te klikken op Aan de slag kunt u kiezen uit
meerdere opties. Met Mijn bestanden behouden
worden alle programma’s en instellingen gewist
en persoonlijke bestanden bewaard. Met Alles
verwijderen krijgt u echt een volledig schone
installatie.
Schoon is hier wel een relatief begrip. Wanneer
Windows is geïnstalleerd door de fabrikant van uw
pc, betekent schoon dat er nog allerlei software is
geïnstalleerd als promotie. Denk bijvoorbeeld aan
een proefversie van antivirus en dergelijke. Om
die reden laten we u dus ook zien hoe u in zo’n
geval een echt schone situatie creëert.
goed, klik dan op Volgende en daarna
op Windows installeren. Als er om
Zet eerst de taal een productcode wordt gevraagd, vul
en het toetsenbord deze dan in als u die hebt. Hebt u die
goed. Daarna gaat code niet, klik dan op Ik heb geen pro-
het installatieproces ductcode. Kies vervolgens de versie
praktisch vanzelf. van Windows die u wilt installeren en
klik op Volgende. U moet hierbij wel
5
kiezen voor dezelfde versie als die al
was geïnstalleerd.
U kunt nu kiezen voor Upgrade
of Aangepast. Wij kiezen in dit geval
voor Aangepast. Kies nu het station
waarop u Windows wilt installeren
(het station met tekst Primair onder
het kopje Type). Klik op Formatteren.
Let op: u gaat nu alles van de harde
schijf verwijderen. Dit is onomkeer-
baar! Klik op Volgende. De installatie
voltooit zichzelf nu helemaal volledig.
Wanneer dit proces klaar is, is het
alsof u uw computer net uit de winkel
hebt opgehaald.
8 | 2020 21
 Tekst Gertjan Groen

Wat app
ch a p p e n
ik
li js tj e
eraan?
m e t B r in g !
Boods
Er zijn tegenwoordig prima digitale alternatieven voor het papieren bood-
schappenlijstje. Een van de handigste is Bring! Hiermee kunt u eenvoudig
een boodschappenlijstje maken en in de winkel afstrepen wat u al in
het mandje hebt gelegd. Handig aan dit soort apps is dat u het lijstje ook
meteen met uw partner kunt delen. We laten zien hoe het werkt.

1 2 3 4 5

U kunt inloggen met een Voeg eenvoudig items toe U kunt ook zelf nieuwe U kunt extra lijsten Bring! geeft na verloop
e-mailadres of via Facebook vanuit de catalogus met items aan de catalogus aanmaken of lijsten van tijd gepersonaliseerde
of Google. honderden producten. toevoegen. delen met vrienden. suggesties voor producten.

Er zijn veel opties voor het bijhouden van een ‘digitaal’ boodschappenlijstje. 1 Installeren en registreren
U zou een notitie in Google Keep kunnen maken, of een algemene takenlijst- Bring! is speciaal ontwikkeld voor het
beheerder kunnen gebruiken, zoals TickTick, Todoist en Wunderlist. Meestal plannen en beheren van de boodschappen
kunt u lijstjes delen met uw partner. Dat is niet alleen voor de boodschappen en biedt ook een paar andere handige extra’s.
handig, maar natuurlijk ook voor de vakantiepaklijsten en klusjes in en om huis. Vooral De app viel ons een paar jaar geleden al op,
Wunderlist vinden we erg prettig en overzichtelijk, maar deze dienst wordt per 6 mei en is de laatste jaren alleen maar krachtiger
helaas buiten werking gesteld ten faveure van opvolger Microsoft To Do (zie pagina 24 geworden. De belangrijkste verbetering is
t/m 26 in dit nummer). Zodoende gingen we op zoek naar een goed en eveneens gratis wat ons betreft de vertaling naar het Neder-
alternatief. AnyList viel op door de vele mogelijkheden, zoals het plannen van uw lands, wat het toevoegen van levensmiddelen
maaltijden en importeren van recepten vanaf internet, zodat uw boodschappenlijst vanuit de uitgebreide catalogus een stuk
direct de ingrediënten bevat. Uiteindelijk krijgt Bring! onze voorkeur omdat het snel gemakkelijker maakt. Bring! is beschikbaar
en makkelijk werkt, en dat alles volledig in het Nederlands. Wel zo prettig, want niet voor meerdere platforms. Wij bekijken de
iedereen heeft direct de vertaling voor bijvoorbeeld bloemkool of courgette paraat. Android-versie, maar u kunt het ook op uw

22 8 | 2020
 Wat app ik eraan?

iPhone of iPad gebruiken of via een browser – alles
uiteraard via hetzelfde account.
Het maken van een account is dan ook de eerste
stap na de installatie. U kunt hiervoor een e-mailadres
gebruiken, maar ook inloggen met Google of Face-
book. U kunt hierna meteen al vrienden uitnodigen
om de boodschappenlijst mee te delen, maar dat
slaan we nu nog even over.
2 Items toevoegen
In de standaardlijst genaamd Thuis
kunt u direct, via de zoekbalk aan de
bovenkant, levensmiddelen toe-
voegen. Als u begint met typen
verschijnen direct suggesties
vanuit de catalogus waarin
honderden producten
zijn opgenomen. U
hoeft dan alleen nog
op de items te tikken
om ze toe te voe-
gen. Direct na het
toevoegen kunt u
een optie kiezen
die daarna ook bij
het item in de lijst
verschijnt. Voegt u
bananen toe, dan
tikt u bijvoorbeeld
een aantal aan,
of een optie als
groen, rijp, tros of
biologisch.
Als dat nog niet
genoeg is, kunt u de
details verder aanvullen.
Daarvoor houdt u het
icoontje lang ingedrukt.
U kunt nu de omschrijving
aanvullen met bijvoorbeeld enkele
steekwoorden, maar ook een foto
maken en aan het product koppelen. Dat is
vooral handig als u een heel specifiek product
nodig hebt, zoals een bepaald medicijn. Als alternatief
voor het zoeken naar items kunt u via de categorieën
onderaan door levensmiddelen bladeren en items
toevoegen door ze aan te tikken.
3 Nieuwe items toevoegen
De catalogus bevat veel items, maar ongetwijfeld
mist u er ook enkele. Gelukkig kunt u die gemakkelijk
aan de catalogus toevoegen. U voert hiervoor in de
zoekbalk in wat u wilt kopen en voegt het daarna aan
de lijst toe. Het item wordt daarmee ook meteen in de
catalogus opgenomen zodat u het een volgende keer
sneller kunt toevoegen. Voor nieuwe items is het han-
dig om (bijvoorbeeld de eerste keer) enkele details te
wijzigen, zoals het icoontje en de categorie waarin het
past. Er is ook een speciale categorie voor eigen items.
Hebt u alles eenmaal aan uw boodschappenlijstje
toegevoegd? Dan resteert een tochtje naar de
supermarkt en het aantikken van items, zodat ze uit
het lijstje worden verwijderd. Wijzigingen worden bij
gedeelde lijsten overal bijgewerkt, dus u kunt ook
samen boodschappen doen (als er tenminste een
internetverbinding is). Hebt u per ongeluk een item
verwijderd? U ziet verwijderde items onder het kopje
Recentelijk gebruikt, waarvandaan u ze ook weer kunt
toevoegen door ze aan te tikken.
4 Lijsten beheren en delen
Er is zoals aangeven een standaardlijst genaamd
Thuis. Maar u kunt eenvoudig extra lijsten maken, bij-
voorbeeld de boodschappen voor op het werk.
Om de lijsten te bekijken opent u het menu
via het icoontje met drie streepjes. U
ziet nu alle lijsten en kunt lijsten
toevoegen of bewerken door
ze lang ingedrukt te houden.
U krijgt dan de optie om
de lijstinstellingen te
wijzigen of vrienden uit
de nodigen om de lijst
mee te delen. Via de
lijstinstellingen kunt
u onder andere
de naam wijzigen
(bijvoorbeeld naar
Boodschappen)
en de categorieën
(zoals Dranken,
Fruit & Groenten,
Zuivel, Dierenvoe-
ding en Graanpro-
ducten) sorteren of
enkele onzichtbaar
maken.
Het sorteren is prak-
tisch omdat Bring! de
boodschappen standaard
per categorie sorteert. Door
de volgorde aan te passen,
zorgt u dat het meer overeen-
stemt met de indeling van uw
favoriete supermarkt. Het delen van
lijsten gaat eenvoudig. U nodigt anderen
uit via een bericht (bijvoorbeeld met WhatsApp,
Facebook of e-mail) en zij kunnen daarmee samen met
u de lijst beheren.
5 Meer handige opties
Er zitten meer handige opties in Bring! Zo kunt
u een snelle push-melding versturen over het bood-
schappen doen, bijvoorbeeld dat u dit binnenkort
gaat doen of zojuist hebt gedaan. Ook handig zijn
de suggesties voor boodschappen, waarbij via een
gekleurde lijn onder de suggestie getracht wordt om
aan te geven hoe hard u het nodig hebt (op basis van
de laatste aankoopdatum).
Onder het tabblad Inspiratie kunt u sjablonen
maken, bijvoorbeeld met alle benodigdheden voor
een zondagse brunch. Hier vindt u ook (Engelstalige)
recepten met ingrediënten die u in een handomdraai
op uw lijst zet. Verder kunt u met Bring! klantenkaar-
ten scannen en aan de app toevoegen. En voor de
liefhebber werkt Bring! ook samen met Google Assis-
tent, zodat u onder meer via een slimme luidspreker
producten kunt toevoegen. Handig!

computeridee.nl 8 | 2020 23
 e h e re n z o n d e r s tre s s
Taken b
U vergeet niets meer
Vergeet de knoop in uw zakdoek, de
1
beduimelde kattebelletjes, de fluori-
derende Post-it-blaadjes die tegen de
rand van uw computerscherm plak-
ken. Weg met de stress, het is tijd voor
timemanagement. Met Microsoft To Do
vergeet u niets meer. Alles wat u wilt
onthouden, wordt voortaan vastgelegd
in deze mobiele, gebruiksvriendelijke
taakbeheer- app. Alles wordt netjes
gesynchroniseerd met uw computer.
Tekst Dirk Schoofs

beter Inbox, Postvak In of nog beter Toegewezen aan u

M
Aan de linker-
eerdere wegen leiden naar Microsoft To Do. kant staan de kunnen worden genoemd. Het bijzondere is ook dat deze
Misschien gebruikt u al de oude Microsoft lijstjes. In het lijst bij Instellingen – waar u de weergave van de slimme
taken-app To-Do. Deze was voorheen geen midden staan de lijsten regelt - wel de naam Toegewezen aan u draagt.
partij voor de concurrerende taakmana- items per lijst
gers, maar u zult merken dat versie twee behoorlijk is genoteerd. Taken toevoegen
verbeterd. Het kan ook zijn dat u al een enthousiaste Stel dat u wilt taken toevoegen aan de lijst Tuinfeest, die
gebruiker bent van Wunderlist. Deze productiviteitsapp u hebt aangemaakt voor alle zaken die u niet mag ver-
viel meerdere keren in de prijzen, maar ondanks dat houdt geten. U selecteert dan deze lijst en klikt onderaan in het
Wunderlist er 6 mei mee op. Microsoft heeft Wunderlist hoofdvenster op Taak toevoegen. U typt vervolgens de
overgenomen, draait de app de nek om en migreert alle naam van de nieuwe taak. Geeft u deze taak een ster, dan
gebruikers naar de eigen nieuwe applicatie Microsoft To Iedere taak verschijnt die niet alleen in de lijst Tuinfeest. De taak is dan
Do (tegenwoordig zonder koppelteken in de naam). kunt u voorzien ook te zien als u links op de knop Belangrijk klikt.
Bent u nog geen gebruiker van To Do of Wunderlist? van bijlagen en Als u in een lijst een taak selecteert, kunt u een eindda-
Bent u wel op zoek naar een vlotwerkende, gratis app notities. tum toevoegen, maar geen tijd. U kunt wel een tijd toe-
om boodschappen-, taken- en deadlinelijstjes te maken? voegen als u op
Dan bent u bij het nieuwe Microsoft To Do aan het juiste 2 het belletje klikt.
adres. De app werkt in Android, iOS, Windows, macOS en Daarmee plaatst
er is een webversie. De inhoud die u toevoegt, wijzigt of u een herinnering
verwijdert, wordt automatisch gesynchroniseerd met alle en ontvangt u
toestellen waarop u met dezelfde gebruikersnaam bent een melding
aangemeld. U hebt voor de app een Microsoft-account enkele dagen
nodig. Dat kunt u gratis aanmaken of misschien hebt u er of uren voordat
nog een uit de tijd van Hotmail of Live. de einddatum is
bereikt.
Lijsten maken U kunt verder
De werkomgeving van To Do ziet er erg overzichtelijk uit. terugkerende
Links staat de navigatiebalk die u gebruikt om door de taken instellen
verschillende lijsten te bladeren. Met de plusknop maakt met de knop
u een nieuwe lijst aan (afbeelding 1). Zo creëert u bijvoor- Herhalen.
beeld lijsten voor deadlines, boodschappen en cadeautips. Eventueel is het
Boven de lijsten staan knoppen die als filters werken. nog mogelijk
To Do noemt dit Slimme lijsten. Klikt u op de eerste filter, om een bestand
Mijn dag, dan krijgt u alle taken te zien die u hebt aange- (bijvoorbeeld pdf,
maakt met vandaag als einddatum. Klikt u bij de slimme Office-document
lijsten op het sterretje, dan verschijnen alle taken die u als of afbeelding)
belangrijk hebt gemarkeerd. aan de taak toe
De weergave Gepland toont taken waarvan de verval- te voegen. Zo’n
datum dichtbij komt. Er is ook nog een weergave Taken. bijlage mag niet
Die naam is erg verwarrend. Eigenlijk zou deze slimme lijst groter zijn dan 25

24 8 | 2020
 Workshop

Overstappen vanuit Wunderlist

Bent u een van de vijft ien miljoen Wunderlist-
gebruikers, dan tikt de klok voor u. De website
www.wunderlist.com raadt u aan om meteen over
te schakelen naar Microsoft To Do en toont de
voordelen van de nieuwe planner. To Do lijkt als
twee druppels water op Wunderlist. Logisch, het is
ook gemaakt door het Wunderlist-team in Berlijn.
Wel zijn enkele functies veranderd en toegevoegd.
Om over te stappen en al uw Wunderlist-gege-
vens foutloos over te zetten, haalt u eerst de Micro-
soft To Do-app binnen. Zorg dat u bent ingelogd. U kunt een lijst
Daarna gaat u via uw Account-knop naar de Instel- delen door de
lingen. Daar selecteert u bij Importeren uit Wunder- koppeling
list de knop Importeren. In het volgende scherm bijvoorbeeld te
moet u uw gebruikersnaam en wachtwoord van delen via e-mail.
Wunderlist ingeven. Vervolgens ziet u hoe de lijs-
ten en taken van Wunderlist in To Do binnenlopen. 4
Leden van gedeelde lijsten worden niet geïm- geen enkele van de stappen
porteerd. Wanneer het importeren is afgerond, hebt uitgevoerd. Staat er 2
kunt u door op Details te klikken een overzicht van 3 dan hebt u twee van
bekijken van wat er precies is geïmporteerd. Het is de drie stappen afgewerkt
beter dat u vanaf dan Wunderlist niet meer (afbeelding 3).
gebruikt, want de twee apps zullen geen gegevens
synchroniseren. Lijst delen
Het is natuurlijk handig om
bijvoorbeeld een bood-
schappenlijstje via To Do te
delen met andere gezinsle-
den of vrienden. Wanneer u
een lijst deelt, kan de ander
de inhoud lezen, bepaalde
taken afronden of informatie
toevoegen en wijzigen.
U kunt de gegevens van Wunderlist makkelijk importeren in Om een lijst te delen klikt
To Do, maar beide apps synchroniseren, dat kan niet. u bovenaan op de knop
Lijst delen. Daarna kunt u
de koppeling doorsturen
MB per taak. Onder Notitie toevoegen typt of plakt u een In een lijst ziet via e-mail of via een bericht in WhatsApp of Facebook
stukje tekst dat voor u belangrijk is (afbeelding 2). u in een oogop- (afbeelding 4).
slag hoeveel
Stappen: subtaken
Ieder taak kunt u voorzien van een aantal subtaken die
stappen (sub-
taken) er onder- Hashtags kunt u gebruiken
in To Do Stappen worden genoemd. Zo’n reeks stappen
is eigenlijk niets meer dan een lichtgewicht checklist. In
tussen zijn
uitgevoerd. als labels om snel taken
tegenstelling tot
een gewone taak
kunt u geen eind-
3 terug te vinden
datum aan een
stap toewijzen. Iedereen die een Microsoft-account heeft en de To
Hetzelfde geldt Do-app heeft geïnstalleerd, kan de lijst toevoegen en
voor bijlagen en bewerken. Wie lid wordt, komt in de lijst te staan. Wilt u
notities. achteraf een toegevoegd contact uit de lijst halen, dan
Wanneer u gebruikt u bij de naam de knop Verwijderen. In plaats van
bijvoorbeeld vijf een volledige lijst met iemand te delen, kunt u ook kiezen
stappen hebt voor een afzonderlijke taak. Taken die anderen aan u toe-
toegevoegd aan wijzen, verschijnen in de slimme lijst met de ongelukkige
een taak, dan leest naam: Taken.
u dit aantal onder
de taak. Staat Taken afronden
er 0 van 3, dan Hebt u een taak afgerond, dan klikt u in het cirkeltje voor
betekent dit dat u de taak. Daarmee beschouwt To Do deze als voltooid.

computeridee.nl 8 | 2020 25
Workshop
Design
Het design van To Do is iets moderner en frisser in
vergelijking met Wunderlist. Alles ziet er kleurrij-
ker uit. U kunt elke lijst een achtergrondkleur of
van een van de zes achtergrondfoto’s geven. Daar
zit natuurlijk de bekende televisietoren uit Berlijn
bij. Dit is een verwijzing naar de wortels van Wun-
derlist, het zeskoppige team uit Berlijn.
De mogelijkheden om To Do te personaliseren
zijn afhankelijk van op welk besturingssysteem de
app draait. In de Windows-versie hebt u bijvoor-
beeld de keuze uit Licht, Donker en Mijn-Windows.
Kiest u voor het laatste, dan sluit het uiterlijk van de
app op grafisch vlak mooi aan bij het thema dat u in
de Instellingen van Windows hebt geselecteerd.
De televisietoren in Berlijn mag natuurlijk niet ontbreken als
verwijzing naar de thuisbasis van Wunderlist.
De taak verdwijnt daarmee ook uit de lijst. Als u op de
menuknop met drie puntjes klikt, kunt u voor iedere lijst
de Voltooide taken opvragen. Een voltooide taak is door-
streept (afbeelding 5).
5
26 8 | 2020
Bent u iets te ijverig geweest in het afvinken van de
taken, dan kunt dit herstellen in de weergave Voltooide
taken. Daarna volgt u dezelfde weg om de voltooide
taken opnieuw te verbergen. Een gemakkelijke knop om
alle voltooide taken uit een lijst definitief te verwijderen
heeft To Do (nog) niet. Wunderlist had die wel. U moet de
voltooide taken nu aanklikken en dan de opdracht Verwij-
deren selecteren.
Soms wilt u taken van de ene naar de andere lijst slepen,
omdat een taak in een ander stadium komt. Zo kunt
U kunt de bijvoorbeeld uw opdrachten noteren in de lijst Deadlines
lijsten in groepen en deze taken in de afgeronde fase verslepen naar de lijst
organiseren. Factureren.
6 Ordenen
Taaklijstgroepen zijn een soort mappen waarin
u verwante lijsten bewaart. U kunt bijvoorbeeld
een groep Boodschappen maken met daarin de
lijsten Warenhuis, Doe-het-zelf-zaak en Apotheek
(afbeelding 6). Werken met groepen komt van
pas als het aantal lijstjes onoverzichtelijk groot
dreigt te worden. U moet de groep openklikken om de
verwante lijstjes te zien.
Een groep maakt u door onderaan in de linkerkolom op
Met de zoek- de knop Nieuwe groep maken te klikken. Daarna sleept u
functie kunt u in de betreffende lijsten in de groep. Als het aantal taken in
alle lijsten laten een lijst groeit, wilt u het natuurlijk ook overzichtelijk hou-
zoeken naar een den. Via de menuknop kunt u de taken volgens verschil-
bepaalde lende criteria sorteren: Urgentie, Einddatum, Toegevoegd
hashtag. aan Mijn dag, Voltooid, Alfabetisch of Aanmaakdatum.
Hashtags
To Do ondersteunt hashtags. Daarmee kunt u de inhoud
van de lijsten filteren op kernwoorden, net als bij Twitter,
Instagram of Facebook. Door de hashtags te gebruiken
kunt u bijvoorbeeld items in verschillende lijsten onder de
aandacht brengen bij een bepaald persoon.
Stel dat Tonia de items moet zien. Noteer dan in de
titel van de bedoelde taken #Tonia (zonder spatie). Deze
De afgeronde hashtag wordt vervolgens aanklikbaar. Wanneer u hierop
taken komen dubbelklikt, verschijnen alle taken die zijn voorzien van
doorgestreept in deze hashtag in een overzichtelijke lijst. U kunt ook altijd
beeld, u kunt ze de zoekfunctie gebruiken en daar #Tonia intikken (afbeel-
ook verbergen. ding 7). Hashtags werken dus als handige labels om snel
taken terug te vinden.
 Hoe? Zo!

Tekst Toon van Daele

Hoe? Zo!
em tweaken
Sy ste

In deze reeks stellen we u in een notendop telkens twee minder

bekende freewares rond hetzelfde thema voor: wat kunt u met de tools
doen en hoe pakt u dat aan? In deze aflevering bespreken we tools die
elk op hun eigen manier Windows tweaken: een met veel oog voor uw
privacy en een die het contextmenu van de Verkenner optimaliseert.

DebotNet Sendto Menu Editor

DebotNet is een Engelstalige portable tool waarmee u snel en
op een overzichtelijke manier een 100-tal privacygevoelige
opties van Windows kunt instellen. Bij elk van deze items krijgt
u tevens enige feedback.
www.mirinsoft.com/ms-apps/debotnet
Hoe? Zo!
De items zijn opgedeeld in dertien rubrieken, maar de meeste
zijn verzameld in de rubrieken #start en bloatware. U beslist
zelf welke items u aanvinkt, maar u kunt in het contextmenu
ook op recommended klikken voor de aanbevolen selectie van
de makers. In de rubriek #start zijn dat er bijvoorbeeld 19 van
de 28.
Bent u zeker van uw keuze, druk dan op de link Run (x/y)
en bevestig met Ja. Met Undo script kunt u de doorgevoerde
wijzigingen eventueel weer ongedaan maken.
We raden u echter hoe dan ook aan eerst een systeemherstel-
punt te maken voordat u met DebotNet aan de slag gaat – een
van de scripts is trouwens Create a System Restore Point zodat
u DebotNet hiervoor zelfs niet eens hoeft te verlaten.
Interessant om weten is ook dat achter elk item een script
huist dat u via de optie Code zichtbaar kunt maken. Zo komt u
mooi te weten welke registersleutels, diensten of bestanden er
zoal worden aangepast om zo’n tweak door te kunnen voeren.
Als u dat wilt
kunt u de code
zelf(s) aanpassen
en bewaren met
Save. U vindt alle
scripts trouwens
netjes terug in
een submap van
DebotNet.
Achter elke tweak
schuilt een – bewerk-
baar – scriptje.
Zoals de naam al suggereert staat de portable tool Sendto
Menu Editor u toe het contextmenu van Windows Verkenner
met de naam Send to oftewel Kopiëren naar aan te passen.
www.tiny.cc/sendto
‘Kopiëren naar’: een snelle
toegangsweg tot veel-
gebruikte tools en functies.
Hoe? Zo!
Klikt u in de Verkenner
met de rechtermuisknop
op een map of bestand,
dan duikt onder meer het
menu-item Kopiëren naar
op, met enkele snelkoppelingen. Die kunt u weliswaar ver-
wijderen of hernoemen door Windows-toets+R in te drukken
en shell:sendto uit te voeren, maar dat werkt makkelijker en
veiliger met Sendto Menu Editor.
Afhankelijk van uw Windows-architectuur start u het uitge-
pakte programma op via een dubbelklik op SendToEditor.exe
(32 bit) of SendToEditor_x64.exe (64 bit).
U krijgt nu een mooi overzicht van de snelkoppelingen in het
bewuste contextmenu. Een snelkoppeling tijdelijk weghalen
doet u eenvoudigweg door het vinkje te verwijderen. Een
geselecteerde snelkoppeling definitief wissen doet u met de
knop Remove Selected.
Eigen snelkoppelingen toevoegen kan net zo goed: klik op
Add Shortcut, verwijs naar het bedoelde programmabestand
of document, geef een naam aan de snelkoppeling evenals
eventuele parameters. Met het knopje Select shortcut Icon
koppelt u een passend pictogram aan uw snelkoppeling.
Bevestig uw keuze met Create Shortcut.
Houd er wel rekening mee dat dit contextmenu nauw luis-
tert: een snelkoppeling naar een ietwat gebrekkige tool kan uw
Verkenner instabiel maken. Beperk het aantal items daarom bij
voorkeur tot tools die u daadwerkelijk gebruikt.

computeridee.nl 8 | 2020 27
 o p x 8 6 - h a rd w a re
Android
Tweede leven De standaard- 2
Hebt u een oude computer of laptop? instellingen van
Rufus staan al goed
Dan is de kans groot dat deze enorm
om het iso-bestand
traag is en dat u de pc niet meer op een usb-stick te
gebruikt. Behoort het toevoegen van zetten.

een ssd of meer ram-geheugen niet tot

de mogelijkheden? Probeert u het dan
eens met PrimeOS. Hiermee zorgt u
voor een snelle Android-versie op de
oude hardware. We gaan uw gedateer-
de computer nieuw leven in blazen!
Tekst John Vanderaart

W
e beginnen op de
thuisbasis van het
besturingssysteem
PrimeOS: de website
www.primeos.in (afbeelding 1). Hier
ziet u direct dat PrimeOS speciaal is
ontwikkeld voor x86-hardware en is
gebaseerd op Android. U krijgt met
het besturingssysteem een compleet
nieuw bureaublad met toegang tot
ontelbare apps en games. Daarbij
profiteert u mogelijk ook nog eens
van uw x86-snelheid. Kortom, er is
genoeg reden om door te klikken
naar de download-pagina.
U kunt kiezen uit drie versies.
PrimeOS Classis is een 32bit-versie
die is bedoeld voor écht verou-
derde systemen met 1 tot 2 GB
ram. PrimeOS Standaard is een
64bit-versie voor systemen vanaf
De keuze
‘PrimeOS Auto
Install to specified
harddisk’ scheelt
ons heel wat lastige
vragen.
3 Installer op usb-stick
PrimeOS is te downloaden als Win-
dows Installer en als iso-bestand. De
Windows Installer kunt u als dualboot
op een aparte partitie installeren bin-
nen het bestaande Windows. Wij gaan
aan de slag met een iso-bestand,
voor een bootable installatie of een
liveversie van PrimeOS. Na het down-
loaden hebben we hiervoor de tool
PrimeOs is Rufus nodig: https://rufus.ie.
ontwikkeld voor het jaar 2011. Dit zijn de wat oudere
x86-hardware en 64bit-processors van Intel en AMD.
gebaseerd op De versie PrimeOS Mainline is ook
Android. 64 bit en bestemd voor systemen
vanaf 2014. Als u niet zeker weet voor
1 welke versie u moet kiezen, dan kunt
u altijd aan de slag gaan met PrimeOS
Classic. Dat is alleen wel zonde als
uw hardware tóch een 64bit-versie
van PrimeOS zou kunnen behappen.
U kunt het daarom ook omdraaien:
begin gewoon met
PrimeOS Mainline en
als dat niet
werkt,
gaat
u een
stapje terug
(en daarna
misschien nog een
stapje).

28 8 | 2020

voor uw pc
Hiermee kunnen we het iso-bestand
bootable op een usb-stick zetten.
De standaardinstellingen van Rufus
voldoen (afbeelding 2). U kunt hierna
de oude hardware van de gecreëerde
usb-stick booten. Het kan zijn dat u
hiervoor eerst nog de usb-stick in de
bios-setup als eerste opstartapparaat
moet aanwijzen. Als het van toepas-
sing is, dan moet u ook de security-
optie Secure Boot uitschakelen.
Eenvoudig installeren
Eenmaal geboot vanaf de eerder
gemaakte usb-stick kan PrimeOS
worden geïnstalleerd of live worden
uitgeprobeerd. U kunt het uzelf bij het
installeren zo moeilijk of zo makkelijk
maken als u wilt. Hebt u geen zin in
Hier moeten we
PrimeOS vertellen
wie en waar we zijn.
Geen nood, dit is
voor nu het enige
scherm met instel-
lingen dat u moet
doorlopen.
computeridee.nl
4 De belangrijkste
vraag die wordt
gesteld: weet u het
zeker dat u PrimeOS
wilt installeren?
het kiezen voor een precieze installa-
tievorm en het handmatig inrichten
van de harde schijf? Dan beginnen we
met de ogenschijnlijk onjuiste keuze
Advanced options.
Maar gelukkig volgt dan wél de
door u gewenste keuze: PrimeOS
Auto Install to specified harddisk
(afbeelding 3). In het geval van uw
oude computer betekent dit dat
PrimeOS zonder veel vragen op de
bestaande harde schijf wordt geïn-
6 PrimeOS is opge-
start en blijkt, zoals
verwacht, helemaal
grafisch te zijn.
7 systeem. Wie had dat gedacht van Android?
PrimeOs
stalleerd. Dit is verreweg de eenvou-
digste installatievorm van PrimeOS.
Wees eerlijk: hoeveel makkelijker wilt
u het hebben?
Formatteren
5 Vervolgens installeert PrimeOS
zichzelf razendsnel. Zo snel hebt u
het waarschijnlijk nog niet eerder
meegemaakt. Er moet nog wel een
belangrijke laatste vraag worden
beantwoord: weet u het zeker? Dit is
een logische vraag, want de harde
schijf staat op het punt om opnieuw
te worden gepartitioneerd en gefor-
PrimeOS is succes- matteerd (afbeelding 4). Alles wat op
vol geïnstalleerd. Het de harde schijf staat wordt onverbid-
dos-achtige venster delijk weggegooid.
spreekt niet tot de Bij akkoord wordt de harde schijf
verbeelding, we zijn voorbewerkt en PrimeOS van de usb-
benieuwd naar de stick naar de harde schijf gekopieerd.
grafische kant. Hierna kunt u PrimeOS meteen in
gebruik nemen (afbeelding 5). Het is
uiteraard afhankelijk van de verwer-
kingskracht van de oude computer
hoelang dit duurt, maar veel langer
dan een minuutje of vijf zal dit hele
proces niet in beslag nemen.
Alles op de harde schijf wordt
onverbiddelijk weggegooid
Android is overal
In deze workshop hebben we PrimeOS op
x86-hardware geïnstalleerd. PrimeOS in plaats
van Windows 10 dus. In combinatie met toetsen-
bord en muis is PrimeOS nét een echt besturings-
Maar Android wordt nog veel vaker toegepast
dan u wellicht denkt. Niet alleen mobiele telefoons
– en nu de pc – draaien op Android. Ook tablets,
televisies, mediaspelers, slimme thermostaten,
navigatiesystemen, auto’s enzovoort gebruiken
Android als besturingssysteem. Dat geeft aan hoe
veelzijdig Android is en tevens wordt daarmee het
‘leerproces’ voor de gebruiker prettig versneld. En
waar mogelijk natuurlijk altijd dat Gmail-account
gebruiken: bent u – net als Android zelf – altijd
overal!
8 | 2020 29
PrimeOs
8 Het is honderd
In gebruik nemen
Nu is het moment aangebroken om
PrimeOS daadwerkelijk in gebruik te
nemen (afbeelding 6). U merkt direct
dat het toetsenbord en de muis actief Het bewijs!
zijn. De aanwezigheid van een echt Android is Neder-
toetsenbord passeert uiteraard het landstalig geworden
virtuele toetsenbord van Android. In en we zijn gekop-
de praktijk werkt dat reuze handig en peld met ons
sowieso een heel stuk sneller. Google-account.
U klikt op de knop Proceed en
daarna gaat u PrimeOS personifi-
eren (afbeelding 7). Nu vindt de
eerste échte kennismaking met het
bureaublad van PrimeOS plaats. U
ziet daarop meteen al de koppelingen
naar Chrome en de Play Store staan
(afbeelding 8). Het bureaublad ziet
er ook nog eens uit als van een wille-
keurig grafisch besturingssysteem.
We zijn ondertussen ongeveer twee
minuten verder. Nee, PrimeOS steelt
niet veel van uw kostbare tijd.
PrimeOS Toetsenbord
PrimeOS is uiteraard met het toetsenbord te bedie-
nen. En hoewel het meeste werk door de muis zal
worden gedaan, kent het toetsenbord wel wat han-
dige sneltoetsen die (als er een toetsenbord is aan-
gesloten) net zo op andere Android-installaties
kunnen werken. We noemen er een paar:
Escape = Terug
Ctrl+Escape = Menu
Alt+Spatiebalk = Zoeken
Alt+Tab en Alt+Shi+Tab = Taak switchen
Windows-toets+C = Contactpersonen
Windows-toets+G = Gmail
Windows-toets+ L = Agenda
Windows-toets+P = Muziek afspelen
Windows-toets+Y = YouTube
Ctrl+A = Alles selecteren
Ctrl+C = Kopiëren
Ctrl+X = Knippen
Ctrl+V = Plakken
30 8 | 2020
9
procent Android
wat de klok slaat,
compleet met
Chrome en de Play
Store.
Een van de eerste
dingen die we doen
is het Nederlands-
talig maken van
Android.
Finetunen Idee bereid is om te draaien onder
De volgende stap is het finetunen van PrimeOS. We kunnen kort zijn: de app
PrimeOS. Hiervoor gaat u via de start- draait probleemloos onder PrimeOS
knop linksonder naar het startmenu, (afbeelding 11). Wat ons meteen leert
waarin nu nog de optie Settings staat. dat talloze andere apps en games óók
Ga binnen die Settings naar de optie draaien onder PrimeOS. Er ligt dus
Languages en zorg ervoor dat de een hele – voor de computer nieuwe –
taal Nederlands wordt geïnstalleerd softwarewereld voor u open.
binnen PrimeOS (afbeelding 9).
Een volgende stap kan zijn het Conclusie
koppelen met uw Google-account. De conclusie is dat PrimeOS een
prima vervangend besturingssysteem
10 is als een oude computer een tweede
leven verdient. Niet met Windows,
niet met Linux, maar met Android.
Toegegeven, Android is toch een
beetje Linux. Daarbij profiteert u van
het gebruikersgemak van Android in
combinatie met het toetsenbord en de
muis. Eigenlijk ideaal voor het dage-
lijkse internetwerk dat voornamelijk
bestaat uit surfen en e-mailen.
11
Dit doet u nu via de Instellingen en
Google. Het gebruik van een Google-
account is handig vanwege alle
synchronisatiemogelijkheden.
Na het nemen van deze stappen
werkt PrimeOS netjes Nederlandstalig
en bent u gekoppeld met Google
(afbeelding 10). Dat laatste is ook
handig als u gebruik wilt maken van
alle diensten van Google, waarvan de
Play Store er nog maar eentje is.
Play Store
De Play Store van Google hebt u,
zoals u weet, nodig om apps en
games te installeren. Dan is het
even de vraag of de apps en games
die voor Android-smartphones en
-tablets zijn gemaakt, ook werken op
een x86-apparaat.
We nemen de proef op de ietwat De FAQ-app doet het! Onnoemelijk
incestueuze som door te checken veel andere apps en games draaien dus
of de FAQman-app van Computer óók onder PrimeOS.
 Tips & Trucs

Tekst Toon van Daele

Tips & Trucs

n batchbewerking tot
Va
datumprikker

Design (Video)tutorials
Bent u geïnteresseerd in 3D- en game-
Top tip!
design? Dan had u zich moeten aan-
sluiten bij de 3D Buzz-community. ‘Had
moeten’, want deze online gemeenschap
bestaat niet meer. Gelukkig hebben
ze een indrukwekkende erfenis aan
(video)tutorials nagelaten, van Adobe van lezer
Photoshop via Blender tot Unity. Surf Jan Rijs
naar www.3dbuzz.com, download het
3dbuzz.torrent-bestand en haal het op in een Torrent-client als qBittorrent
(www.qbittorrent.org). U kiest dan zelf welke tutorials u wilt downloaden. Alle
zip-archieven binnenhalen kost u een stevige 210 GB.

Windows 10 Dicteren MS Office Lens Rechttrekken

Windows 10 maakt het mogelijk
dat u tekst dicteert, waarna die in
een willekeurige applicatie (zoals
Wordpad) wordt uitgetypt, weliswaar
zonder interpunctie. Ondersteunde
talen zijn onder meer Engels, Frans,
Duits, Spaans, Japans en Chinees. U
voegt zo’n taal als volgt toe. Ga naar
Windows Instellingen en open Tijd en
taal, Taal. Klik op Een voorkeurstaal
toevoegen, selecteer de taal en zorg
dat er ook een vinkje staat bij Spraak-
herkenning. Na de installatie kunt
u de dicteerfunctie oproepen met
Windows-toets+H. Klaagt Windows
over een niet-ondersteunde taal, klik
dan op het NLD-pictogram in het
Windows-systeemvak en selecteer
alsnog de beoogde taal.
Windows Fonts
Om snel uit te vissen welke lettertypen
er in Windows geïnstalleerd zijn, drukt
u op Windows-toets+R en voert u
c:\windows\fonts uit. U belandt in de
map met de geïnstalleerde lettertypen.
Dubbelklik op zo’n fontmap om een
voorbeeldzin in diverse groottes te
zien. Vanuit het contextmenu is het
mogelijk een font te Verbergen of te
Verwijderen. Kiest u Verbergen, dan zullen sommige applicaties (zoals Word-
pad) het font niet langer weergeven. Let wel: verwijder een font alleen als u er
100 procent zeker van bent dat u het niet langer nodig hebt!
Als u een foto maakt van een menu, schilderij of
gebouw, dan hebt u vaak af te rekenen met schuine
randen of een scheve horizon. Met Microsoft Office
Lens, zowel mobiel beschikbaar als voor Windows via
de Microsoft Store, kunt u dergelijke foto’s snel recht
laten trekken. U haalt eerst uw foto op via de camera of
door die te importeren. Via het derde knopje rechtsbo-
ven in de Windows-app kunt u schuine of ongewenste
randen ook zelf afsnijden. U stuurt het resultaat vervol-
gens naar een Office-applicatie of naar uw OneDrive.
Tip ons!
Stuur uw veelbelovende pc-tip of computertruc,
met uw naam en liefst ook met een verduidelijkende
schermafdruk naar tiptruc@computeridee.nl.
Misschien wordt uw tip wel de toptip!
iOS/macOS Verjaardagskalender
U kunt uw eigen verjaardagskalender toevoegen aan
Agenda voor iOS en macOS. Eerst dient u de verjaardag
aan alle gewenste contacten te koppelen. Open een
contact in de Contacten-app, kies Wijzig en vervolgens
Voeg verjaardag toe. Bevestig met Gereed. Over naar de
Agenda-app, waar u navigeert naar Agenda’s. Plaats een
vinkje bij de kalender Verjaardagen (iOS). Op een Mac
opent u de Agenda-app en kies u Agenda in de menubalk.
Klik op Voorkeuren, ga naar het tabblad Algemeen en vink
de optie Toon verjaardagskalender aan.

computeridee.nl 8 | 2020 31

Android Back-ups
Om handmatig uw Android-toestel te
back-uppen naar Google Drive opent
u Instellingen en kiest u Systeem,
Back-up, Nu back-up maken. Let
wel, foto’s en video’s worden in deze
back-up niet meegenomen. Dat kan
wel vanuit de app Google Foto’s, bij
Back-up en synchronisatie. Hetzelfde
geldt voor WhatsApp, waar u dan
bij Instellingen, Chats, Chat back-up
moet zijn. U vindt de meest recente
apparaat- en WhatsApp-back-up
als volgt terug op uw smartphone:
open de app Google Drive, tik op het
icoon met de drie streepjes en kies
Back-ups. Via het knopje met de drie
puntjes kunt u zo’n back-up weer
Verwijderen of Uitschakelen.
Miniworkshop Converseen
Beelden bewerken in batch
Wilt u een reeks afbeeldingen tegelijk
aanpassen – zoals schalen, roteren,
omkeren of converteren – dan hebt
u een uitstekende én gratis tool aan
Converseen, dat beschikbaar is voor
Linux en Windows.
1 U downloadt Converseen voor
zowel Windows als Linux van
www.converseen.fasterland.net, al dan
niet in een portable versie. Start vervol-
gens de tool op en klik op Add images om
plaatjes toe te voegen. De bestandsnamen
32 8 | 2020
Website Datumprikker
DigitalCourage biedt een online poll
en datumprikker die u ook zonder
aanmelding kunt gebruiken. Surf
naar https://nuudel.digitalcourage.
de, kies Dutch en klik op Plan een
evenement of op Maak een standaard
poll. Vul de noodzakelijke informatie
in; desgewenst gebruikt u hierbij een
wegwerpadres als e-mailadres. Het is
mogelijk een uniek webadres aan het
formulier te koppelen en u krijgt ook
een url voor het beheer ervan.
Facebook Privacy
Facebook heeft er een privacytool bijgekregen. U vindt die
op www.facebook.com/off_facebook_activity of via Instel-
lingen, Je Facebook-gegevens, waarna u klikt op Bekijken
bij Activiteit buiten Facebook. U vindt hier gegevens terug
die bedrijven of organisaties met Facebook delen over uw
interacties met hen, zoals een bezoek aan hun website of
aanmeldingen bij hun app met Facebook. U kunt dergelijke
interacties bekijken, maar ook de koppeling van uw activi-
teitengeschiedenis buiten Facebook met uw account ver-
wijderen. Klik op Meer opties voor extra mogelijkheden,
zoals het downloaden van uw gegevens.
3
2 Op het tabblad Rotate and flip
kunt u afbeeldingen roteren en
omdraaien. De opties hier spreken voor
zich. Scrol wat verder naar beneden om de
uitvoeropties vast te leggen, waaronder
map- en bestandsnamen. Let wel, als u
Image’s directory selecteert en een vinkje
plaatst bij Overwrite all, dreigt u uw origi-
nele plaatjes zomaar te overschrijven.
4 Rechts selecteert u de plaatjes
waarop u de conversie(s) wilt
uitvoeren. Onderaan (bij Convert to) kunt
u aangeven welk
1 verschijnen in het rechtervenster en bestandsformaat 4
links krijgt u netjes een voorbeeld- u wilt. Via Images
weergave van de geselecteerde settings stelt u de
afbeelding te zien. kwaliteit voor jpg’s
en png’s in, even-
2 Als u in het Actions Panel
naar beneden scrolt,
komen allerlei acties beschikbaar. Op
als een interpola-
tie-filter – dat u
wellicht het best
het tabblad Dimensions legt u de op Automatic laat
gewenste afbeeldingsgrootte en staan. Met de
-resolutie vast. Plaats een vinkje bij Convert-knop of
Maintain aspect ratio als u de verhou- via F5 start u de
dingen wilt behouden. conversie.
 Tips & Trucs

Word Bijeenhouden

5 tips voor
r e-mailpriva c y … Wilt u dat zinstukken in Word
samenblijven, dan hebt u ver-
schillende opties. U kunt gebruik-

mee maken van een speciaal koppel-

teken (Ctrl+Shift+-) of van een
speciale spatie (Ctrl+Shift+spatie).
U wilt vast niet dat anderen uw mailberichten zomaar kunnen inkijken. Die zorgen ervoor dat beide
Er zijn daartoe verschillende beveiligingen mogelijk. De belangrijkste woorden altijd op dezelfde regel
vindt u hieronder. blijven. U maakt deze speciale
tekens zichtbaar door op het tabblad Start, in de rubriek
TIP 1 Een te simpel wachtwoord is de snelste manier om onbevoegden Alinea, op de knop Alles weergeven te drukken. Wilt u dat
toegang tot uw mailbox te verschaffen. Zorg dus voor een ingewikkeld een alinea of enkele tekstregels op dezelfde pagina blijven
exemplaar dat u bovendien nergens anders gebruikt. staan, selecteer dan de tekst, open het tabblad Start en
klik op het pijltje rechtsonder de rubriek Alinea. Hier opent
TIP 2 Maakt u gebruik van een webmaildienst, laat het wachtwoord u het tabblad Tekstdoorloop en plaatst u een vinkje bij
dan alleen maar onthouden als anderen dat toestel niet gebruiken. Regels bijeenhouden. Bevestig met OK.
Scherm de toegang tot dat toestel af met een ander wachtwoord, pincode
of een biometrische token (zoals Windows Hello). Gebruikt u een toestel Excel Uitklapmenu
van derden, meld u dan eerst af bij de dienst voor u de browser afsluit. Stel, u wilt de ontvangers van uw Excel-rekenblad laten
kiezen uit items in een uitklapmenu. De lijst met items
TIP 3 Gebruikt u Gmail en beseft stelt u bij voorkeur samen op een ander rekenblad dat u
u pas achteraf dat u zich wellicht bijvoorbeeld Keuzes noemt (via het plusknopje onderaan).
bent vergeten af te melden op een Selecteer vervolgens de cel(len) waar u het uitklapmenu
toestel, meld u dan snel weer aan wilt, bijvoorbeeld E1. Open het Gegevens-menu en
bij Gmail (op een ander toestel) druk op het knopje Gegevensvalidatie. Op het tabblad
en scrol tot helemaal beneden. Instellingen kiest u Lijst bij Toestaan. Klik op het blauwe
Rechtsonder klikt u op Details en pijltje, selecteer het
vervolgens op Uitloggen bij alle celbereik met de
andere Gmail-websessies. items (bijvoorbeeld:
=Keuzes!$A$1:$A$7)
TIP 4 In plaats van een wacht- en sluit het balkje
woord kunt u beter kiezen voor weer. Zorg dat er een
tweefactorauthenticatie (2FA). vinkje staat bij Ver-
Naast een wachtwoord dient de gebruiker dan ook nog een andere token volgkeuzelijst in cel
in te geven, zoals een sms-code op een specifiek toestel. De meeste en bevestig met OK.
e-maildiensten kunnen met 2FA overweg, waaronder die van Google en
Microsoft. Website Ventusky
Er zijn talloze weerdiensten, maar weinig zijn zo fraai als
TIP 5 Extra privacygevoelige berichten kunt u echter ook versleuteld die van Ventusky (www.ventusky.com). U krijgt uitgebreide
versturen. Een digitale handtekening is complex, maar het kan ook met informatie en veel gegevens worden geanimeerd op een
een dienst als het Zwitserse ProtonMail (www.protonmail.com). Deze landkaart weergegeven. U bepaalt zelf de hoogte boven
dienst is gratis tot 150 berichten per dag en 500 MB opslagruimte. U de grond, waarna u bijvoorbeeld de gevoelstempera-
kunt op basis van een af te spreken wachtwoord ook versleutelde mails tuur, neerslag, bewolking en zelfs de sneeuwhoogtes
versturen naar ontvangers zonder een ProtonMail-account. kunt bekijken. Nog
meer opties komen
beschikbaar via het
Firefox Telemetrie wel opener in dan Microsoft. Zo kunt instellingenmenu,
Microsoft verzamelt veel informatie u terecht op de Telemetry Portal rechtsboven. U kunt
via telemetrie, maar ook Mozilla (https://telemetry.mozilla.org) om te ook een specifieke
gaat niet vrijuit. Het bedrijf is hier zien welk soort informatie Mozilla plaats in de wereld
vergaart. U kunt ook nagaan invullen om hier snel
welke gegevens Mozilla via uw op in te zoomen.
eigen toestel(len) verzamelt.
Start Firefox op en vul about:- Windows 10 Symbolen
telemetry in de adresbalk in. Er zijn verschillende manieren om een symbool (zoals
U kunt deze telemetriefunctie © of ®) of een speciaal teken (zoals Ψ of ) in uw tekst
op elk moment stopzetten (via te krijgen, maar een snelle manier is met de combinatie
about:preferences#privacy), en Windows-toets+. (punt). Er duikt dan een venster op
binnenkort komt een optie in met talrijke emoji’s en kaomoji’s. U kunt hier echter ook
Firefox beschikbaar waarmee het tabblad openen. Onderaan ziet u acht knoppen
u in één keer alle opgeslagen waarmee u snel een tekenrubriek opent en u het gewenste
telemetrische gegevens kunt teken of symbool slechts hoeft aan te klikken. De knop
verwijderen. geeft u een overzicht van de recent gebruikte symbolen.

computeridee.nl 8 | 2020 33
 Weg met die
FOTO’S MATAN YUVAL, MARINE IMAGING LAB, UNIVERSITY OF HAIFA
SPOTNET
D
iepzeefoto’s zijn doorgaans
blauwgroen getint. Je kijkt
onder water namelijk door
een soort mist. Zelfs het
kleurigste koraalrif ligt er daardoor
maar bleekjes bij. Hoe verder je
probeert te kijken, hoe minder je ziet.
Zelfs AI-systemen hebben daar last
34 8 | 2020
van. Daardoor zijn biologen veel tijd
kwijt aan het handmatig classifice-
ren van het zeeleven op basis van
videobeelden. Computers kunnen
die arbeidsintensieve taak nog niet
overnemen.
Wat zou er gebeuren als we die
blauwgroene waas gewoon weg
konden toveren? Hoe zou de onder-
waterwereld er dan uitzien? Dat
toont Sea-Thru, slimme beeldbewer-
kingssoftware die ontwikkeld door
de Israëlische onderzoekers Derya
Akkaynak en Tali Treibitz.
Sea-Thru corrigeert voor de
absorptie en verstrooiing van licht

waterwaas
onder water. Die verschilt afhankelijk
van de waterdiepte en is bovendien
voor elke kleur weer anders. Ook
houdt See-Thru rekening met de
afstand tot het object en daarmee
de mate van kleurvervaging. Die
afstand berekent de software ove-
rigens door foto’s uit verschillende
computeridee.nl
hoeken te combineren. Het resultaat
is een zee van kleuren.
Inmiddels is het onderzoeksteam
ook al een aardig eind op dreef met
een andere revolutionaire techniek:
het realtime bewerken van videobeel-
den om zo meer zicht te krijgen onder
water. Zo kunnen onderzoekers, mari-
Zee van kleur
niers of avonturiers in de toekomst
dat scheepswrak op de bodem heel
ver weg ineens wél zien liggen.
Tekst Jolein de Rooij
Link
www.tiny.cc/waterwaas
8 | 2020 35
 u g n a a r v o r ig e v e r s ie s
Alti jd ter
Automatisch
Het maken van back-ups blijft de beste
strategie om ongewenste handelingen
op uw computer ongedaan te maken
en dataverlies te voorkomen. Er zijn
tools en functies die automatisch
snapshots nemen van uw systeem en
uw gegevensbestanden. Handig, want
loopt het een keer fout, dan keert u een-
voudig terug naar een eerdere versie.
Zo raakt u nooit meer iets volledig kwijt.
Tekst Toon van Daele
E
r is niets zo vervelend als het verliezen van
belangrijke data. Gelukkig zijn er verschil-
lende manieren om ervoor te zorgen dat u
vrijwel niets meer kwijtraakt op uw com-
puter. We gaan kijken welke tools en functies u kunt
gebruiken om ervoor te zorgen dat u altijd weer terug
kunt naar een vorige versie.
Systeemherstel Windows
Laten we beginnen met de terug-
rolfunctie die al vele jaren in uw
computer zit: het systeemherstel van
Windows. Deze functie maakt slim
gebruik van de zogeheten Volume
Shadow Copy Service. Daarmee kun-
nen datakopieën worden gemaakt
van beschermde volumes, zelfs als de
data in gebruik zijn.
U moet wel even controleren of
de functie is geactiveerd. Na een
Windows-update kan het namelijk
zijn dat deze is uitgeschakeld. Druk
op de Windows-toets en voer Her-
stelpunt in. Kies voor Een herstelpunt
maken, selecteer uw systeemschijf
bij Beveiligingsinstellingen en klik op
Configureren. Zet Systeembeveiliging
inschakelen aan en bepaal hoeveel
schijfruimte hiervoor beschikbaar
mag komen (afbeelding 1). Bevestig
met OK. Herhaal dit desgewenst voor Het systeemher-
andere stations. stel van Windows
kan door een update
Herstelpunt maken zijn uitgeschakeld.
Zodra de functie is geactiveerd, Controleer daarom
maakt Windows zelf een systeemher- of deze functie nog
stelpunt, zoals bij de installatie van actief is.
36 8 | 2020
een nieuw stuurprogramma. U kunt
ook altijd op elk moment zelf een
herstelpunt creëren. Start hiervoor
nogmaals Een herstelpunt maken op
en klik op Maken.
Vul een beschrijving in en bevestig
met Maken. Windows creëert nu
een herstelpunt voor de stations
waarvoor u de systeembeveiliging
had ingeschakeld. Overigens vindt
u in de rubriek Tips & Trucs van
Computer Idee nummer 6 een mini-
workshop terug waarmee u bij elke
1
2 U krijgt een lijst
te zien met de
meest recente
herstelpunten.
Windows-opstart automatisch zo’n
herstelpunt laat maken.
U gaat nu als volgt na of het
herstelpunt correct is toegevoegd.
Druk in hetzelfde venster op de
knop Systeemherstel of druk op
Windows-toets+R en voer rstrui.exe
uit. Kies voor Een ander herstelpunt
selecteren en druk op Volgende. U
hoort het herstelpunt nu bovenin de
lijst terug te vinden (afbeelding 2).
Voor oudere herstelpunten plaatst
u een vinkje bij Meer herstelpunten
weergeven.
Herstelpunt terugzetten
De systeemherstelfunctie kan vooral
van pas komen wanneer er iets is fout
gegaan, bijvoorbeeld bij een register-
ingreep of bij de installatie van een
(stuur)programma.
U kunt op de volgende manier een
herstelpunt terugzetten. Besef wel
dat uw gegevensbestanden hierbij
ongemoeid worden gelaten. Selecteer
het gewenste herstelpunt in de lijst
en druk op de knop Zoeken naar
programma’s die worden beïnvloed.
In een venster ziet u terug welke
(stuur)programma’s door deze terug-
roloperatie worden verwijderd en
welke er worden hersteld (afbeelding
3). U kunt nog aanpassingen doen,
voor u daadwerkelijk tot uitvoering
overgaat.
Is alles zoals u wenst? Kies dan
voor Volgende, Voltooien en Ja. Laat
de procedure op zijn beloop. Na een
herstart van het systeem zijn de
problematische wijzigingen hopelijk
netjes ongedaan gemaakt.

back-uppen
Alternatief terugzetten
Het kan gebeuren dat uw systeem
zo is verknoeid dat Windows weigert
door te starten. Het terugzetten
van een herstelpunt lukt dan ook
niet. U kunt het in dat geval anders
aanpakken.
Schakel uw computer in en zodra
het Windows-logo opduikt, houdt
u de schakelknop ingedrukt tot het
toestel zichzelf uitschakelt. Deze
procedure herhaalt u twee keer tot
de melding Automatisch herstel
voorbereiden verschijnt. U selecteert
dan achtereenvolgens Geavanceer-
de opties, Problemen oplossen,
Geavanceerde opties, Systeemherstel,
Volgende. U komt nu in het inmiddels
vertrouwde venster van het systeem-
herstel terecht. Hier kunt u alsnog het
gewenste herstelpunt terugzetten.
Ook goed om te weten: als u een
zojuist teruggeplaatst herstelpunt
alsnog wilt verwijderen, dan hoeft
u alleen de optie Systeemherstel
computeridee.nl
Systeem- en dataherstel
3 Ga eerst na welke
impact het terugzet-
Rollback Rx
Nog meer flexibiliteit dan het inge-
ten van een herstel- bouwde systeemherstel biedt de
punt heeft. externe tool Rollback Rx. De gratis
Home-editie wordt helaas niet meer
doorontwikkeld, maar u kunt het nog
wel steeds downloaden via www.tiny.
cc/rollback. De betaalde Pro-versie
Levert het wordt wel verder ontwikkeld. Hier-
terugzetten van voor betaalt u met een beetje geluk
een herstelpunt niet meer dan 40 euro. Er is een
niet het gewenste gratis demoversie beschikbaar. Op
resultaat? Gooi het www.tiny.cc/rollback-compare kunt
dan weer weg. zien wat de precieze verschillen zijn
tussen de edities.
4 Als u de tool installeert, geeft u aan
welke partities u precies wilt bescher-
men en of u het Windows-systeem-
herstel wilt uitschakelen, daarmee
bespaart u schijfruimte. Nadat u
opnieuw uw computer hebt herstart,
vindt u Rollback Rx als pictogram
terug in het Windows-systeemvak.
Eén klik op Rollback Computer is
genoeg om uw systeem naar een
eerder gemaakt snapshot te laten
terugkeren. U kunt hierbij ook bepaal-
de mappen of bestanden uitsluiten.
Verse snapshots maakt u met de
knop New Snapshot (afbeelding 5) of
Bestonden er in het echte u laat die automatisch creëren vanuit
de rubriek Task Scheduler. Hierbij wor-
leven maar herstelpunten den alleen de nieuwe of gewijzigde
data geback-upt. Wilt u liever specifie-
ke bestanden terughalen, dan moet u
in de rubriek Instant Restore zijn, bij de
ongedaan maken te selecteren. Deze optie Recover Files. Hier zoekt u naar
komt normaal gesproken beschikbaar de gewenste bestanden. U kunt ook
als u het systeemherstel opstart klikken op Explore Snapshot, daarmee
(afbeelding 4). U kunt via deze navigeert u via de verkenner in het
weg volautomati- virtuele station van het snapshot.
5 sche systeem- Is uw systeem zo verpieterd dat
back-ups inplannen. een normale opstart niet meer lukt?
Met Rollback Rx
kunt u snapshots
op elk moment zelf
maken of u laat dat
automatisch
gebeuren.
8 | 2020 37

Druk dan kort na het inschakelen op
de Home-toets. De Rollback Rx-con-
sole komt nu tevoorschijn en u kunt
alsnog snapshots terugzetten.
Systeemback-up
Het moet worden gezegd: Rollback
Rx integreert zich goed in Windows,
maar een klassieke aanpak is ook
mogelijk. De tool EaseUS Todo Back-
up Free is geschikt voor het inplannen
van een regelmatige systeemback-up.
U kunt deze gratis downloaden via
www.tiny.cc/back-up.
Start de geïnstalleerde tool op en
druk op de knop Systeem Backup. Vul
een (externe) bestemmingslocatie
in en klik op Schedule: Off. Kies de
gewenste frequentie, zoals Daily, en
stel de Backup method bij voorkeur in
op Incremental. Zo bespaart u tijd en
ruimte (afbeelding 6).
Om een back-up van uw systeem-
partitie terug te zetten, selecteert
u die in het overzicht. Kies voor
Recovery en duidt de betreffende
schijf(partitie) aan. Afzonderlijke
gegevensbestanden terugzetten, kan
ook. Hiervoor opent u Tools en kiest u
voor Mount/Unmount. Bij de beoogde
back-up drukt u op de knop Mount en
selecteert u vervolgens de gewenste
7 Activeer de
bestandsgeschiede-
nis en kies een
geschikt station uit
voor de data-
back-ups.
partitie. Zodra u op Proceed klikt,
kunt u de inhoud als virtueel station
in uw verkenner bekijken en de data
herstellen.
Een geïntegreerde bootconsole
zoals bij Rollback Rx, heeft Todo
Backup niet. Wel kunt u een reddings-
medium creëren. Ga naar Tools en
kies Create Emergency Disk. Laat bij
voorkeur Create WinPE emergency
disk geselecteerd en geef aan of u
een usb-stick of dvd als bootmedium
wilt gebruiken. Bevestig met Create.
Bestandsgeschiedenis
Tot nog toe hebben we het vooral
gehad over het recyclen van eerdere
systeemsnapshots en -back-ups. Wilt
u vooral eerdere bestandsversies
terughalen, dan kunt u de ingebouw-
de bestandsgeschiedenis gebruiken.
Druk hiervoor op Windows-toets+I
en kies Bijwerken en beveiliging,
Automatisch back-uppen:
de bestandsgeschiedenis
herhaalt zich
Back-up. Als u wilt, zet u de schuif-
knop bij Automatisch back-up maken
van mijn bestanden op Aan en klikt
u daarna op Meer opties. Scrol
naar Verwante instellingen en klik
op Zie Geavanceerde instellingen.
Klik op Station selecteren en wijs
een geschikt station aan. Of klik op
Netwerklocatie toevoegen en verwijs
naar een gedeelde map. Bevestig
uw keuze en druk op Inschakelen
(afbeelding 7). Sluit het venster; u
komt weer bij Back-upopties terecht.
In de rubriek Back-up maken van
deze bestanden drukt u op Een map
toevoegen. U kunt nu zelf de data-
mappen selecteren waarvan u ook
automatisch back-ups wilt. Bij Back-
up maken van mijn bestanden stelt
u de gewenste back-upfrequentie in,
van Elke 10 minuten tot Dagelijks.
Bij Mijn back-ups behouden bepaalt
u voor hoelang dit gebeurt, van 1
maand tot Voor altijd.
Data terughalen
Stel, u hebt per ongeluk een bestand
overschreven en u wilt een eerdere
bestandsversie terugzetten. Dat kunt
u op verschillende manieren doen.
Open nogmaals de geavanceerde
instellingen van de bestandsge-
schiedenis en klik links op Persoon-
lijke bestanden terugzetten. In het
dialoogvenster kunt u nu met de
onderste pijlknoppen door de diverse
tijdstippen navigeren. Selecteer de
gewenste items en start de terugzet-
operatie met de groene knop.
Er is nog een manier. Klik met de
rechtermuisknop in Windows Verken-
ner op een map of bestand en kies
Vorige versies terugzetten. U kunt
ook de Alt-toets ingedrukt houden,
terwijl u op het item dubbelklikt. Op

8 9
Met een beetje
geluk haalt u met
een paar muisklik-
ken een eerdere
bestandsversie
terug.

AutoVer volgt
nauwgezet de
belangrijke be-
standsmappen en
laat u op elk mo-
ment naar eerdere
versies terugkeren.

38 8 | 2020

het tabblad Vorige versies vindt u nu
een chronologisch versie-overzicht
terug. Selecteer een versie en klik
op Terugzetten als u die op dezelfde
locatie terug wilt zien (afbeelding
8). Of klik op Openen om een andere
doellocatie in te stellen.
En dan is er nog een alternatief,
in de vorm van het al wat oudere
programma ShadowExplorer (www.
shadowexplorer.com). Deze gratis
applicatie fungeert als een browser
voor bestandsversies die via de
Volume Shadow Copy Service werden
bewaard. Om zo’n item terug te halen,
drukt u op de rechtermuisknop en
kiest u Export.
AutoVer
Gebruikt u de bestandsgeschiedenis
om de een of andere reden liever
niet, dan kunt u ervoor kiezen om de
oudere en gratis openbrontool Auto-
Ver te gebruiken: www.beanland.net.
au/autover. Na de installatie hoeft u
de tool maar één keer in te stellen,
daarna hebt u er geen omkijken
meer naar.
Start het programma en klik op Add
new Watcher. Geef de taak een naam,
laat het vinkje bij Enabled staan
en stel Watch folder in op de map
waarvan u alle bestandswijzigingen
wilt bewaren. Bij Backup to verwijst
u naar een geschikte doelmap voor
deze back-ups. Dat kan trouwens
ook een ftp-server zijn. In dat geval
moet u die wel eerst definiëren op het
tabblad FTP.
Eventueel plaatst u een vinkje
bij Create initial backup, zodat alle
actuele data in de bronmap al meteen
van een back-up worden voorzien.
Op het tabblad Advanced kunt u
een maximale bestandsgrootte
instellen en eventueel bestandstypes
en -mappen in- of uitsluiten. Op het
tabblad Versioning stelt u in hoeveel
bestandsversies u maximaal wilt
bijhouden en wat er met versies
ouder dan een bepaald aantal dagen
moet gebeuren: Delete, Nothing of
Zip. Uiteraard kunt u zo nog andere
bronmappen toevoegen en instellen.
Verder vindt u in het hoofdvenster
een knop om de bronmap onmid-
dellijk met de doelmap te synchro-
niseren. Er is ook de knop Explore
Backups for the Selected Watcher:
hiermee kunt u snel door de diverse
bestandsversies bladeren. Vanuit het
contextmenu zet u vervolgens een
geselecteerde versie terug (afbeel-
ding 9).
computeridee.nl
Systeem- en dataherstel
Eerdere versies in de cloud
We hebben het tot nu toe gehad 12
over lokale snapshots van data
en van systeembestanden op uw
computer. Er bestaan ook vergelijk-
bare technieken voor uw data in de
cloud. We bekijken kort hoe dat bij
drie populaire cloudopslagservices
in zijn werk gaat.
Dropbox
We beginnen met Dropbox (www.
dropbox.com). Deze service houdt
automatisch vorige bestandsversies
bij, maar hoelang hangt wel af van
het abonnement. Bij Basic- en Ook in OneDrive zijn vorige bestands-
Plus-accounts is dat maxi- 10 versies makkelijk terug te vinden.
maal 30 dagen, bij duurdere
accounts loopt dat op tot 180
dagen. OneDrive
Een vorige versie terugha- Uiteraard kan ook OneDrive niet
len in Dropbox is niet moei- achterblijven. Meld u aan bij de dienst
lijk. Meld u aan bij Dropbox via www.onedrive.live.com of ga
en klik in het linkervenster naar www.office.com en open hier de
op Bestanden. Selecteer het rubriek OneDrive. Klik met de rechter-
beoogde bestand, druk op muisknop op het beoogde bestand
het knopje met de drie punt- en kies Versiegeschiedenis. Bent u bij
jes en kies Versiegeschiede- OneDrive met een Microsoft-account
nis (afbeelding 10). Dit geeft aangemeld, dan krijgt u het bestand
u een chronologisch versie- in een viewer te zien. Hier kunt u de
overzicht. Klik een versie aan geselecteerde versie Downloaden of
voor een voorbeeldweergave Herstellen.
en klik op Terugzetten als u Bent u aangemeld met een werk- of
het actuele document door schoolaccount (Office 365-bedrijven),
deze versie wilt vervangen. dan opent het venster Versie-
Of u maakt gebruik van de geschiedenis en kunt u de gewenste
pijlknop om deze versie naar versie selecteren. U kunt hier kiezen
uw computer te downloaden. tussen Herstellen (oftewel de actuele
In Dropbox is het versie overschrijven), Verwijderen en
Google Drive niet moeilijk om Openen (afbeelding 12). In het laatste
Meld u aan bij Google Drive (www. een vorige versie geval krijgt u de kans het bestand
drive.google.com) en navigeer naar van een bestand elders op te slaan.
het bestand waarvan u een vorige terug te halen.
versie wilt hebben. Selecteer het
bestand en klik rechtsboven op het 11
knopje met de drie puntjes. Hier
kiest u Versies beheren. Selecteer
de beoogde versie en klik nogmaals
op het knopje met de drie puntjes.
U kunt deze bestandsversie nu naar
keuze Downloaden, Verwijderen of
Altijd bewaren (afbeelding 11).
Houd er wel rekening mee dat de
laatste optie ervoor zorgt dat de
bestandsversie niet automatisch
wordt verwijderd na 30 dagen
of nadat er 100 versies van het-
zelfde bestand zijn bewaard. Een
bestandsversie die u permanent
bewaart, gaat dus wel af van uw Google Drive houdt maximaal dertig dagen automatisch tot
opslagquotum. honderd bestandsversies bij.
8 | 2020 39
Een abonnement
dat precies bij
uw wensen past
 Bij Computer Idee kunt u nu zélf bepalen hoe u uw
abonnement wilt hebben. Betaalt u liever in één keer
voor het hele jaar, per halfjaar of doet u dit liever
maandelijks? We hebben drie abonnementsvormen.
Kies zelf de voor u ideale variant.

1
GRATIS LEZEN
EEN JAAR op pc, tablet
en smartphone
26 edities Computer Idee
VOOR MAAR
(€2,96 PER EDITIE)
€ 77,—

2 EEN HALFJAAR
13 edities Computer Idee
Meest
VOOR MAAR
(€3,29 PER EDITIE)
€ 42,75 f lexibele
keuze

3 IEDERE MAAND
2 edities Computer Idee
(MAANDELIJKS OPZEGBAAR)

VOOR MAAR
(€3,48 PER EDITIE)
€ 6,95

GA NAAR WWW.COMPUTERIDEE.NL/ABONNEREN
 Ge e n e e n m a li g e ta a k !
Thuisnetwerk optim
2 Heatmap NetSpot:
Uw thuisnetwerk bestaat uit een hoe groener, hoe
beter het signaal.
draadloze wifi-verbinding en/of een
sneller lan-netwerk dat gegevens ver-
zendt via ethernetkabeltjes. We kun-
nen niet meer zonder. Toch gaat het
niet altijd van een leien dakje. Video-
streams verlopen schokkerig, een net-
werkprinter is niet meer bereikbaar en
de buurjongen downloadt misschien
al maandenlang films op uw kosten.
Gelukkig zijn er genoeg tools om orde
op zaken te stellen. regelmatig stil en klik op de kaart- com. NetSpot draait rond twee onder-
Tekst Dirk Schoofs locatie waar u op dat ogenblik bent delen: Discover en Survey. In de gratis
(afbeelding 1). versie leest u in het Discover-gedeelte
Aan het eind van uw wandeling de namen, de signaalsterkte, de

W
anneer u gewoon mailt en surft, valt gebruikt u de rechtermuisknop om frequentie (2,4 GHz of 5 GHz) en het
een trage verbinding nauwelijks op. Het de heatmap over de plattegrond te type beveiliging. Heel handig is ook
wordt pas een bron van ergernis als leggen. Op de kaart merkt u aan de het overzicht van de kanalen voor
iemand in het gezin bijvoorbeeld online hand van kleurvlakken waar het sig- de verschillende netwerken. Op die
games speelt of grote bestanden downloadt. Wanneer naal goed of slecht is. Donkergroen is manier ontdekt u verbindingen in
u slimme apparaten aan het netwerk toevoegt, moet uitstekend en rood betekent dat het kanalen die elkaar overlappen. Klikt
u de beveiligingsinstellingen controleren om hacking een dode zone is met geen of weinig u een netwerk aan, dan verschijnt
te voorkomen. Om het netwerk te beveiligen, is een bereik. Tegelijkertijd ziet u welke een historisch overzicht van signaal-
regelmatige software-update en het bijwerken van de andere draadloze netwerken uw sterktes en de wifi-frequenties van dit
firmware van de router nodig. Kortom, het instellen van eigen wifi-netwerk verstoren. Door netwerk.
uw thuisnetwerk is geen eenmalige taak, maar vraagt de router enkele keren te verplaatsen Interessant is ook het onderdeel
om blijvende aandacht. Het optimaliseren van de en opnieuw te meten, komt u tot de Survey, waar u net als bij Ekahoa
netwerkverbinding lijkt specialistenwerk, maar met de beste opstelling. Heatmapper een heatmap opvraagt
juiste tools doet u het gewoon zelf. op basis van een plattegrond (afbeel-
Heatmaps voor macOS ding 2). Alleen jammer dat de Survey-
NetSpot is een tool die oorspronkelijk functie pas beschikbaar is vanaf de
Thuissituatie in kaart voor macOS werd ontworpen, maar Home-editie en die kost 49 dollar.
Op zoek naar de ideale locatie om inmiddels zijn er ook Windows- en In de gratis editie kunt u alleen het
uw draadloze router te installeren? Android-versies. De applicatie is te grondplan van een fictief voorbeeld
Veel mensen doen dit op goed geluk. downloaden op www.netspotapp. analyseren.
Met Ekahoa Heatmapper pakt u het
doordachter aan. Registreer u op 1
www.tiny.cc/heatmapper voor het
ontvangen van de downloadlink.
U installeert vervolgens het Win-
dows-programma op de laptop en
importeert een grondplan. Dat mag
een jpg-, bnp- of png-bestand zijn.
Wij gebruiken een foto van het
elektriciteitsplan dat bij de meeste
woningen voorhanden is. Hierna
plot u een zogeheten heatmap over Ekahoa Heatmap-
de plattegrond. De term heatmap per: wandel door de
verwijst, naar analogie van hotspot, ruimte heen en klik
naar de sterkte van het wifi-signaal. regelmatig op uw
Wandel traag door de ruimte, sta kaartlocatie.

42 8 | 2020
 Netwerktools

aliseren 3

Langetermijnanalyse
Het gratis Homedale voor macOS en
Windows toont alle actieve draadloze
netwerken in de buurt: www.tiny.
cc/homedale. De software onder-
steunt diverse draadloze netwerken
(802.11a/b/g/n/ac) in de twee popu-
laire frequentiebanden (2,4 GHz en 5
GHz). Bovendien verklapt Homedale
het mac-adres, de fabrikant van de
zenderhardware en de gebruikte
beveiligingsmethode (wep, wpa,
wpa2). U ziet ook van welk kanaal
wordt uitgezonden en wat de bitsnel-
heden zijn.
Homedale is een eenvoudige en
erg lichte applicatie die geen instal-
latie vereist en die dus ook vanaf een
usb-stick werkt. Klik op het tabblad
Frequency Usage en kijk op welke
kanalen de verschillende netwerken
zitten en hoe sterk hun signaal is
(afbeelding 3).
De versie van Windows verschilt
veel met die voor macOS. Het is nooit
verstandig om conclusies te trekken
op basis van een momentopname.
Volg dus liever de signaalsterkte in
het logboek en de grafiek van de
geselecteerde toegangspunten over
een langere periode.
Vpn in Opera
De webbrowser Opera is voorzien
van een vpn-functie waarmee een
beveiligde verbinding ontstaat tussen
4 deze dienst aparte servers heeft
Met Homedale
ziet u onmiddellijk
hoe sterk het
signaal is.
u en het internet. Hiermee kunt u
een werelddeel selecteren vanwaar u
zogezegd surft. U krijgt daarmee toe-
gang tot onlinediensten die anders
zijn geblokkeerd (afbeelding 4).
Zo’n vpn-verbinding is ook een aan-
rader wanneer u gebruikmaakt van
openbare draadloze netwerken waar
5 voor het streamen van verschillende
We hebben in
Opera een ip-adres
ergens in Amerika
gekregen.
6 u weinig of geen garanties hebt over
de veiligheid. Als u een nieuw privé-
venster opent en op de vpn-badge
klikt, kunt u vpn gebruiken zonder
datavolumelimieten en zonder
advertenties. De serverselectie is wel
beperkt, omdat u moet kiezen tussen
continenten en niet tussen landen.
Vpn in ZenMate
Wilt u meer flexibiliteit voor uw
vpn-verbinding, dan kunt u kiezen
voor ZenMate www.zenmate.com. Dit
is een extensie voor Chrome, Opera
en Firefox (afbeelding 5). ZenMate is
een Duits product en wordt ondertus-
sen door 45 miljoen mensen gebruikt.
De snelheid van deze vpn-oplossing
is uitstekend, maar de voornaamste
reden waarom mensen voor ZenMate
Met NetAdapter kiezen, is de privacy en de anonimi-
Repair All-in One teit. ZenMate belooft dat het absoluut
komt de redding in geen logs bijhoudt over uw internet-
de vorm van een set gebruik. Als u de functie aanzet en u
knoppen. surft naar www.tiny.cc/my-ip dan ziet
u dat u ergens anders in de wereld op
het internet bent ingelogd.
Een grote plus van ZenMate is dat
platformen, waaronder Netflix en BBC.
Bovendien heeft ZenMate speciale
servers voor torrenting en streaming.
U mag de Ultimate-versie zeven
dagen gratis gebruiken. Abonneert
u zich voor drie jaar, dan kost dit 1,64
euro per maand. Gaat u voor een
jaarabonnement, dan kost ZenMate u
4,49 euro per maand.

Oplossen
netwerkproblemen
Met ZenMate Hebt u of wilt u een usb-stick voor
selecteert u de Windows maken met daarop software
locatie vanwaar u om allerlei computerproblemen
zogezegd een op te lossen? Dan mag NetAdapter
ip-adres wilt Repair All-in One daarop zeker niet
gebruiken. ontbreken: www.tiny.cc/netadapt.

computeridee.nl 8 | 2020 43

Deze tool kan veelvoorkomende
netwerkproblemen verhelpen,
bijvoorbeeld beperkte of totaal geen
internettoegang.
Vaak is het probleem al opgelost
als u op de knop Advanced repair
klikt. Aan de hand van knoppen,
voert u telkens een herstelingreep
uit, zoals bijvoorbeeld het opschonen
van de dns-cache, het herstellen van
de Windows Netwerk-services en
zelfs het resetten van uw draadloze
routers (afbeelding 6). Om de tool
behoorlijk te laten werken, klikt u er
met de rechtermuisknop op en opent
u hem in de Administrator-modus.
Controle bij opstarten
Connectivity Fixer (www.tiny.cc/
cfixer) is een diagnostische Win-
dows-tool die al tijdens het opstarten
nagaat of alles in orde is met uw
netwerkverbinding (afbeelding 7).
Is dat niet het geval, dan merkt u dit
nog voordat u uw e-mail checkt of
voordat uw browser de vervloekte
error 404 toont.
8 In de gratis
44 8 | 2020
7
Het is de bedoe- De tool stuurt u automatisch een
ling dat u Connecti- waarschuwing en stelt voor het
vity Fixer laat op- probleem op te lossen. Terwijl u
starten samen met verder werkt, houdt deze fixer de
het systeem. internetverbinding in de gaten en
komt de monitor wanneer nodig met
een voorstel voor een oplossing. De
meer ongebruikelijke verbindingspro-
blemen kunnen worden opgelost met
de Pro-versie waarvoor u wel moet
betalen.
Mobiele controle
Fing blijft een goede mobiele app
(iOS en Android) om uw wifi-netwerk
in de gaten te houden: www.tiny.cc/
fing. Eenmaal opgestart scant de app
versie van Fing alle actieve apparaten in het netwerk.
verschijnt onder- U ziet het ip-adres, de fabrikant en
aan wel reclame de naam van het toestel (afbeelding
(die we hier 8). Selecteert u een apparaat, dan
hebben wegge- kunt u dat ook zelf een naam geven.
sneden). Bovendien leest u wanneer Fing dit
apparaat voor het eerst heeft gezien.
Daarmee is het makkelijker om
indringers op uw draadloos netwerk
te herkennen.
U kunt zo ook nagaan of uw
netwerkapparaten zoals een printer
of veiligheidscamera, nog wel met
het netwerk zijn verbonden. Door op
WiFi Commander het apparaat te tikken, kunt u enkele
is een analysetool tests uitvoeren. U kunt bijvoorbeeld
die er cool uitziet en scannen naar open poorten, pingen
in realtime resulta- en de route traceren naar de compu-
ten toont. ter of de server.
Met de knop Evenemen-
9 ten krijgt u alle wijzigingen
in het netwerk te zien sinds
de vorige scan. De tool test
ook de internetsnelheid.
Fing is een gratis app,
maar u kunt de app ook
heel goed combineren met
de Fing-box (80,98
euro). Met dit kleine
apparaat houdt u
het internetgebruik
van uw huisgenoten
in de gaten (en kunt
u dat eventueel
bijsturen).
In 3D
Een analysetool die er cool uitziet en
in realtime resultaten toont, is WiFi
Commander. Vooral de 3D-visualisatie
waarmee u de signaalsterkte en de
kanaaloverlapping volgt, oogt fraai
(afbeelding 9). U haalt de kleine
desktop-app op in de Microsoft Store.
Met de proefversie mag u dertig
dagen aan de slag. Daarna betaalt u
slechts 4,99 euro.
Met deze tool voor Windows 10
scant u de ruimte om u heen en leest
u informatie over elk toegangspunt.
In een oogopslag ziet u welke kanalen
het minst worden gebruikt zodat u
interferentie kunt minimaliseren. De
mogelijkheden zijn verdeeld in vier
categorieën: Netwerken, Monitor,
3D-analyse en Instellingen.
Het tabblad Netwerken toont de
lijst met beschikbare connecties.
U hoeft slechts te klikken op de
verbinding om alle details te lezen
als bssid, kanaal en protocol. Via dit
tabblad kunt u ook een verbinding
maken of verbreken met de ssid.
Monitor laat in realtime de evolutie
van de verbinding zien. U kunt daarbij
filteren tussen 2,4- en 5GHz-banden
of tussen beveiligde en onbeveiligde
netwerken.
3D-analyse brengt grafieken in
moderne stijl, 3D- of de klassieke
2D-stijl die het kanaalgebruik voor 2,4
GHz en 5 GHz tonen. In Instellingen
kunt u de wifi-adapter selecteren
en kiezen voor een donker of licht
thema.
Computer als wlan-router
Wanneer de afstand tussen de router
en de notebook te groot is, kunt u dit
oplossen met een wlan-uitbreidings-
brug. U kunt ook met behulp van
Connectify Hotspot (www.connectify.

10
me) een desktop of laptop gebruiken
als repeater (afbeelding 10). Na de
installatie gebruikt u de pc of note-
book als wlan-hotspot om de inter-
nettoegang te delen met anderen.
Het gaat om een lichtgewicht tool
voor Windows waarbij u zelf een
wachtwoord verzint. De hotspot-
naam kunt u in de gratis versie niet
wijzigen. De app die u vanuit het
systeemvak bovenhaalt, werkt erg
vlot en de gebruikersinterface is
zo eenvoudig dat zelfs beginnende
gebruikers er meteen mee aan de
slag kunnen. Er is een gratis versie
voor niet-commercieel gebruik. De
betaalde Pro- en Max-versies bevat-
ten meer functies en ondersteunen
ook de mogelijkheid om 3G- en
4G-tetheringverbindingen te delen.
Scanner open
netwerken
De Abylon WLAN Live
Scanner gaat op zoek
naar gecodeerde en
openbare wlan-netwer-
ken en hotspots (afbeel-
ding 11). De gevonden
toegangspunten ver-
schijnen in de vorm van
een boomstructuur. Deze
tool laat zich zo instellen
dat hij uitsluitend open
wifi-netwerken vindt die
niet zijn beschermd.
Op www.tiny.cc/livescan
vindt u een gratis versie
waarmee u dertig dagen aan de
slag kunt. De volledige versie kost
19,95 euro. Ook deze software
kunt u laten draaien als draagbare
app vanaf een usb-stick. De tool
computeridee.nl
Netwerktools
Met Connectify 11
Hotspot ziet u ook
wanneer toestellen
zich aanmelden op
uw mobiele hotspot.
U kunt de Abylon
WLAN Live Scanner
laten zoeken naar
onbeveiligde net-
werken in de buurt.
is beschikbaar voor Windows en De meeste 12
Android. U past desgewenst de eigen camera-apps onder-
tcp/ip-configuratie aan als u die wilt steunen qr-codes.
laten verschillen van de externe U kunt ook een
instellingen. speciale scan-app
gebruiken.
Code voor gasten
Om bezoekers met hun mobiele
toestellen snel toegang te geven tot
uw thuisnetwerk of uw gastnetwerk,
kunt u beter een qr-code genereren.
Op deze manier hebben ze geen pro-
blemen bij het invoeren van ingewik-
kelde wachtwoorden en u hoeft deze
informatie ook niet weg te geven.
De meeste moderne routers heb-
ben speciaal voor dit doel de functie
Gasttoegang die van de rest van uw
netwerk is afgeschermd. Als dat er is,
dan kunt u gewoon de gasttoegang Als u bepaalde merknamen niet
activeren en eventueel een ssid invoe- herkent, kijk dan gewoon even op
ren. Gebruik een sterk wachtwoord. Google. In de meeste gevallen gaat
Daarna maakt u op www.qifi.org een er dan een belletje rinkelen en weet u
qr-code van de juiste wifi-instellingen. over welk apparaat het gaat.
Bij SSID noteert u de naam van In de opties stelt u Wireless Net-
het netwerk en bij Key voert u het work Watcher als waakhond in, dan
wachtwoord in. De meeste moderne Met de Wireless waarschuwt de applicatie met een
netwerken gebruiken wpa/wpa2 als Network Watcher bliepje wanneer er een nieuw appa-
beveiliging, dus daar hoeft u niets te kunt u zich laten raat in het netwerk komt of wanneer
wijzigen. Er is ook nog een optie Hid- waarschuwen een apparaat geen verbinding meer
den, voor het geval u een verborgen wanneer een nieuw heeft (afbeelding 13). Alleen de twee
netwerk zou hebben. Klik op Generate apparaat in het alarmfuncties maken het al de moeite
en daar is uw qr-code (afbeelding 12). netwerk komt. waard deze tool te downloaden.
Maak er een afbeelding van en druk
die af op een kaartje. 13
Waakhond
Zonder dat u iets hebt geïnstalleerd
toont de Wireless Network Watcher
(www.tiny.cc/networkwatcher) alle
clients in het netwerk. Aan deze gratis
tool is niks ingewikkeld; gewoon
installeren en scannen. Van elk
apparaat en elke computer die op
het netwerk is aangesloten, ziet u het
ip-adres, het mac-adres, het bedrijf dat
de netwerkkaart heeft gefabriceerd
en eventueel de computernaam.
8 | 2020 45
 o rd e n s te e d s s li m m e r
Interne tcriminelen w
Online oplich
We regelen steeds meer online, en dat
bespaart ons een hoop tijd en geld.
Internetcriminelen spelen hier handig
op in door consumenten te bestoken
met valse mailtjes, malafide linkjes en
dure telefoontjes. Oplichters verzinnen
steeds nieuwe trucs om u geld afhan-
dig te maken. We signaleren de meest
voorkomende oplichtingspraktijken
en vertellen hoe u zich het best kunt
wapenen tegen de groeiende internet-
criminaliteit.
Tekst Robert Zomers
ning of naar een rekening van een
handlanger.
Het kan zijn dat u uw geld in dit
geval niet terugkrijgt van de bank,
omdat u zelf uw gegevens hebt
afgestaan aan een vreemde. Zorg er
dus voor dat u nooit bankgegevens
via WhatsApp of per sms doorgeeft.
Mocht u twijfelen, dan kunt u altijd
met uw bank bellen. Uw bank kan
dan mogelijk ook andere klanten
waarschuwen.
1 oplichters zich voor als een bekende,
Geldverzoeken
op WhatsApp
Nu weten de meeste mensen inmid-
dels wel dat een appje of sms’je van
hun bank niet te vertrouwen is en
daarom verzinnen oplichters steeds
nieuwe manieren om u geld te ont-
futselen.
Een veelgebruikte manier is via
WhatsApp vragen om een overschrij-
ving via een link. Natuurlijk maakt
niemand zomaar geld over naar
een vreemde en daarom doen de
bijvoorbeeld een goede vriend of kind.
De crimineel zoekt online naar
de gegevens van een bekende en
kopieert de naam en profielfoto.
Vervolgens maakt hij in WhatsApp
een profiel aan met de foto en naam

I
van uw bekende. Het gesprek begint
nternetcriminelen richten zich in de meeste met een smoes. De bekende is name-
gevallen op uw bankrekening, om zo snel geld lijk zijn telefoon verloren en heeft
buit te kunnen maken. Dat is echter niet hun enige een nieuw nummer. Dan volgt er een
manier om geld te verdienen. Het eisen van los- verzoek om geld. Een kind vraagt
geld in bitcoin is een steeds meer gebruikte methode bijvoorbeeld om 1.200 euro om de
en ook het overnemen van uw telefoonnummer is een energierekening te kunnen betalen
manier om geld te verdienen. We beginnen even bij de of een goede vriend die op vakantie
plek waar uw geld is gestald: de bank. is, zegt geld nodig te hebben voor
een vliegticket terug naar
huis (afbeelding 2).
Appjes van uw bank Uw bank zal u Er is haast bij, dus
De meest directe methode om aan nooit whatsappen,
uw bankgegevens te komen, is door vertrouw dit soort
er simpelweg om te vragen via berichten dus nooit.
WhatsApp of sms. De oplichter doet
zich voor als een medewerker van uw
bank en beweert dat er iets mis is met
uw rekening of online bankieren. Om
uw account te herstellen, moet de
medewerker wel wat gegevens van
u hebben. Op dit moment moeten
natuurlijk meteen alle alarmbellen
afgaan, want uw bank zal u nooit of
te nimmer benaderen via WhatsApp
of per sms (afbeelding 1).
Toch lukt het oplichters nog steeds
om op deze manier bankgegevens
te ontfutselen. En wanneer het
slachtoffer zijn gegevens doorgeeft,
is het voor de oplichter mogelijk
om de bankier-app op zijn telefoon
te installeren en in te loggen op uw
account. Vervolgens kan de oplichter
geld overmaken naar zijn eigen reke-

46 8 | 2020
 Cybercrime

ters te slim af
Met een smoes probeert de oplichter snel een overboeking binnen te krijgen.
vraagt de ‘bekende’ of het geld snel
overgemaakt kan worden. Uiteraard
wordt alles netjes terugbetaald. Om
de druk nog even op te voeren, belt
de oplichter via WhatsApp en hangt
op voordat het slachtoffer op kan
nemen zodat WhatsApp de gemiste
spraakoproepen toont. Hierdoor
lijkt het alsof het allemaal nog
dringender is.
2
Veel slachtoffers van deze truc
denken er niet lang over na om geld
over te maken, omdat het immers om
een bekende gaat. Als later blijkt dat
de bekende in kwestie helemaal geen
contact op heeft genomen, wordt pas
duidelijk dat het geld is verdwenen.
Het advies is dan ook om altijd even
te bellen met degene die zo dringend
geld nodig heeft of met hem of haar
in persoon af te spreken. Wanneer u
aandringt op bellen, haken de oplich-
Wangiri-fraude
Ook voordat het internet zo
populair was als nu, bestonden
er al oplichters die op afstand
geld afhandig probeerden te
maken. De telefoon kan name-
lijk net zo goed gebruikt wor-
den om te frauderen.
Criminelen bellen vanuit het
buitenland en hangen meteen op als de telefoon
een keer over is gegaan. U hebt vervolgens een
gemiste oproep en doet waarschijnlijk wat veel
mensen doen bij een gemiste oproep: terugbellen.
Als u terugbelt, krijgt u een wachttoon te horen of
een ander bandje dat ervoor moet zorgen dat u zo
lang mogelijk aan de lijn blijft hangen. De beller
krijgt u echter nooit te spreken. Wel krijgt u nader-
hand een telefoonrekening die in de honderden
euro’s kan lopen. Het nummer dat u terugbelt, is
namelijk een duur servicenummer en de opbreng-
sten van dat telefoontje gaan rechtstreek in de zak-
ken van de mysterieuze beller. Dit heet wangiri-
fraude, wat in het Japans bellen en meteen weer
ophangen betekent.

Online vallen lange vingers

een stuk minder snel op

ters meestal snel af, want op het

moment dat ze de telefoon opnemen,
is hun digitale vermomming weg.

Het gevaar van de 1 eurocent

Niet alleen doen oplichters via
WhatsApp betaalverzoeken door
zich voor te doen als een bekende,
ook de Marktplaatskoper is een
populaire identiteit die oplichters
aannemen. Ze vinden u via de
tweedehandsverkoopsite en bieden
De oplichter meestal meteen de vraagprijs voor
gebruikt als smoes het voorwerp dat u te koopt hebt
dat er veel oplich- staan. Wel willen ze even uw identi-
ters op Marktplaats teit verifiëren, want er zijn nu een-
actief zijn. maal veel oplichters actief op Markt-

computeridee.nl 8 | 2020 47
 4 Een paar euro parkeergeld
plaats. Daarom wil de koper graag
dat u 0,01 eurocent overmaakt, zodat
ze kunnen checken of u wel bent wie
u zegt (afbeelding 3).
De oplichter stuurt meestal meteen
een betaallinkje mee, waarmee u het
onschuldige bedrag van 1 eurocent
kunt overmaken. De link leidt naar
een website die nauwelijks te onder-
scheiden is van die van uw bank en
u kunt zonder enige moeite de 0,01
euro overmaken. Wat er in werkelijk-
heid gebeurt, is dat de oplichter via
de site uw bankgegevens steelt en nu
bij uw rekening kan. Vervolgens kan
de dief zonder problemen geld van
uw rekening halen.
Om dit te voorkomen, moet u nooit
zomaar op een betaallinkje klikken.
Bij iemand die u niet kent, is het beter
om helemaal niet met betaallinkjes
te werken, maar een gewone bank-
overschrijving te doen of contant
af te rekenen bij een verkoop via
Marktplaats.
Hoewel internetcriminelen het liefst
op afstand opereren en uw rekening
leeghalen zonder achter hun compu-
ter vandaan te komen, zijn ze soms
ook brutaal genoeg om u in persoon
geld afhandig te maken. De politie
heeft het afgelopen jaar meerdere
De oplichter verdachten opgepakt die op straat
vraagt op straat of u vragen om een paar euro voor de
vijf euro wilt over- parkeerautomaat. De automaat
maken door een accepteert namelijk geen cash en
qr-code te scannen. de oplichter heeft zogenaamd geen
geld op zijn rekening staan. In ruil
voor een briefje van vijf vragen de
Scherm uw web- oplichters u dan om een paar euro
cam af om zeker te per bankoverschrijving, de voorbij-
weten dat u niet ganger hoeft daarvoor alleen maar
wordt bespied. even een qr-code te scannen met
5 krijgen Nederlanders mailtjes waarin
hun bankieren-app (afbeelding 4).
Hierbij gebeurt hetzelfde als bij
het betaallinkje van de Marktplaats-
koper. Het slachtoffer wordt naar
de website van een bank geleid die
bijna niet te onderscheiden is van
het echt en via deze site van de
oplichter worden de bankgegevens
buitgemaakt.
We hebben
foto’s van u!
Niet alle internetcriminelen
proberen via slimme
omwegen toegang te
krijgen tot uw bankre-
kening. Sommigen kiezen
ook gewoon voor ouderwets
afpersen. Daarbij zijn ze wel
creatiever geworden. Steeds vaker
staat dat iemand ze heeft bespied via
de webcam van hun computer en dat
ze ‘pikante’ foto’s hebben gemaakt.
Allemaal geen probleem volgens de
afperser, want als hij netjes wordt
betaald, blijven de foto’s privé.
Wanneer u echter niet betaalt, dreigt
de hacker de pikante foto’s op het
internet te slingeren.
De criminelen die deze mails
versturen zijn gelukkig helemaal
geen hackers, maar proberen u
vooral bang te maken in de hoop
dat u geld overmaakt. Daarom kunt
u deze mails het beste negeren.

Tweestapsverificatie
Sinds de komst van het internet beveiligen we
onze accounts maar op één manier: met een
wachtwoord. Het probleem met wachtwoorden is
echter dat als iemand anders dit wachtwoord weet
of weet te raden, hij of zij bij uw account kan. Nu is
dit natuurlijk heel lastig wanneer u een goed
wachtwoord hebt ingesteld, maar niet onmogelijk.
Daarom is het altijd verstandig om bij accounts
een extra beveiligingsstap in te stellen, oftewel:
tweestapsverificatie. U moet dan bij het inloggen
niet alleen een wachtwoord invullen als u inlogt,
maar ook een een verificatiecode die alleen u
kunt weten. Zo’n code kan per sms verstuurd
worden, maar u kunt beter een tweestapsverifi-
catie-app op uw telefoon downloaden die is
gelinkt aan uw account. Op het moment dat
iemand dan in uw account wil inbreken, moet hij
niet alleen uw wachtwoord weten, maar ook toe-
gang hebben tot de app op uw telefoon. Zo wordt
het voor een hacker onmogelijk om op afstand in
te loggen. Kijk in de instellingen van uw e-mailprovider of u tweestapsverificatie kunt aanzetten.

48 8 | 2020
 Cybercrime

Simswapping
In de Verenigde Staten gebeurt het al
een paar jaar, en sinds 2019 komt het
ook in Nederland voor: simswapping.
Bij deze vorm van fraude hebben
oplichters het niet gemunt op uw
geld, maar op uw telefoonnummer.
Hiervoor bellen ze niet met u,
maar met de klantenservice
van uw telefoonprovider.
Het begint met het
vinden van de persoon-
lijke gegevens van iemand, bij
voorkeur het telefoonnum-
mer, burgerservicenum-
mer, adresgegevens en
geboortedatum. Zodra de
oplichter deze gegevens in
handen heeft, belt hij naar de
klantenservice van de provider.
Daar zegt hij dat de simkaart die bij
uw nummer hoort verloren of kapot
is en vraagt daarop om het nummer
over te laten zetten naar een nieuwe

Pas op voor telefonische simkaart. Ter verificatie vragen de

klantenservicemedewerkers om wat

van de wal in de sloot helpdesks persoonlijke gegevens, maar deze

Mocht u zich toch zorgen maken dat
iemand anders met u meekijkt via de
webcam op uw laptop of tablet, dan
kunt u deze het beste afschermen
(afbeelding 5). Zo weet u zeker dat u
niet bespied kunt worden.
De ‘helpdesk’
Ook de telefoon is nog altijd een
bruikbaar instrument voor oplichters
om u geld af te troggelen. Ze bellen
u met het bericht dat uw computer
geïnfecteerd is met een virus of een
groot risico loopt om geïnfecteerd te
raken. Ze zeggen dat ze van bijvoor-
beeld Microsoft of Ziggo zijn en u
kunnen helpen met uw computerpro-
bleem. Ze willen daarom even met u
meekijken en vragen of u daarvoor
een programmaatje op uw computer
kunt installeren.
Op het moment dat u daaraan
meewerkt, krijgt de oplichter niet
alleen toegang tot uw computer om
het niet-bestaande probleem op te
lossen, maar ook tot uw persoonlijke
gegevens. Het liefst gaan ze dan
meteen achter de inlogcodes van uw
internetbankieren aan om geld te
stelen, en dan kan de schade al snel
in de duizenden euro’s lopen.
Vertrouw daarom nooit zomaar
iemand die u uit het niets opbelt.
Bedrijven als Microsoft of Ziggo kun-
nen niet zomaar weten of er iets mis is
met uw computer. Ze zullen u dus ook
niet uit het niets bellen met de vraag
om uw computer over te nemen.
6 ter zijn slag echter al geslagen.
Wanneer uw
telefoon opeens
geen simkaart meer
vindt, kan het zijn
dat u slachtoffer
bent van sim-
swapping.
heeft de oplichter natuurlijk paraat.
Het nummer wordt overgezet en de
oplichter heeft nu toegang tot uw
nummer.
Dit nummer wil de oplichter
niet hebben om te kunnen bellen
op uw kosten, maar om bij uw
accounts te kunnen. Zo kan een
socialmedia-account geld opbrengen
als u een populaire naam hebt op
een bepaald platform of kan men
via uw WhatsApp andere mensen
oplichten. Ook hebben veel mensen
hun mobiele nummer gekoppeld aan
verschillende accounts voor twee-
stapsverificatie (zie kader). De oplich-
ter kan dan ook bij die accounts die
aan het nummer gekoppeld zijn.
Slachtoffers hebben meestal snel
door dat hun nummer is overge-
nomen, omdat het bereik op hun
mobiele telefoon opeens wegvalt
(afbeelding 6). Tegen de tijd dat het
nummer is hersteld, heeft de oplich-
Het is lastig om dit soort fraude te
voorkomen en het is vooral aan de
providers om ervoor te zorgen dat
hun medewerkers niet in deze truc
trappen. Zelf moet u er vooral op let-
ten dat u uw persoonlijke gegevens
niet zomaar deelt, zodat oplichters
dit ook niet kunnen misbruiken. Ook
is het beter om niet uw mobiele num-
mer aan een account te koppelen,
maar uw accounts te beveiligen met
een aparte app.

computeridee.nl 8 | 2020 49
 Tekst Ap de Smits

Voor
V oorjaarsvoordeel
ie u w e d o w n lo a d !
E en nieuwe lente, een n
Programmeur
Wie wil gaan programmeren, kan kiezen
uit vele (gratis) programmeertalen met elk
hun sterke en zwakke punten en gebruiks-
mogelijkheden. Voor programma’s waar
stevig rekenwerk bij komt kijken, is Julia (en
eveneens haar gratis grote zus JuliaPro)
interessant. In Julia schrijft u razendsnelle
programmacode voor allerlei toepassingen
en er is enorm veel documentatie en lesma-
teriaal voor beschikbaar. Julia is uit te brei-
den met pakketten waarin al allerlei hogere
functies geprogrammeerd zijn, en een flink
aantal daarvan wordt standaard meegele-
verd met JuliaPro. Nog meer uitbreidingen
kunt u zelf downloaden.
Wat: Julia Taal: EN
Nop
Radioster
De radio in Nederland vierde onlangs haar
100ste verjaardag en het eind lijkt nog niet
in zicht. Maar wie wil er nu naar een onnozel
kwebbelende dj luisteren als je alles wat
je maar wilt horen kunt streamen? Nou,
bijvoorbeeld mensen die zich graag laten
verrassen. Dat dat ook zonder gebabbel
kan, bewijst Accuradio. Met deze fraaie
app voor muziekliefhebbers luistert u niet
naar traditionele zenders, maar kiest u uit
Geblokt themakanalen voor tientallen genres. Bevalt
Kye is een puzzelgame uit 1992 die voor een nummer niet, dan kunt u meteen door
zijn ideeën zwaar geïnspireerd is door naar het volgende en de app bewaart uw
klassiekers als BoulderDash en Sokoban. luistergeschiedenis, zodat u al het moois
De game bevatte echter ook dynamische weer terug kunt vinden.
aspecten, zodat naast scherpzinnigheid Wat: Accuradio OS: iOS, Android
sommige levels ook een goed reactiever-
mogen vereisten. Xye is een remake van
dit onderhoudende spel met de nodige
extra’s. Xye wordt geleverd met enorm
veel level-packs en kan zelfs allerlei Soko-
ban-levels importeren. Bovendien kunt
u uw eigen puzzels ontwerpen. Bij het
eerste gebruik kunt u beginnen met de
tutorial-levels, waarin u kennismaakt met
de vele hoofdrolspelers in het spel en hun
functie duidelijk wordt gemaakt.
Wat: Xye Taal: EN

Snel binnenhalen? www.computeridee.nl/downloads

Ritje een aantal ingebouwde racebanen in Story

Een paar jaar geleden genoten we van de Mode of kiezen voor circuits die door ande-
onderhoudende maar deels commerciële ren zijn gemaakt via Internet Tracks. Er is
racegame TrackMania, waarin de speler bovendien een lan-multiplayer-modus.
naast het standaard asfalt ook te maken Wat: Maniadrive Taal: EN
kreeg met springschansen, loopings en
ander moois. Maniadrive probeert dat genre
nieuw leven in te blazen met een gratis
variant. U begint het spel met vijf oefenpar-
coursen, waarin u de spelelementen leert
kennen en leert sturen met het toetsenbord
(lastig!). Vervolgens kunt u zich uitleven op

50 8 | 2020
 Voor Nop

Ontdekkingsreis
Wie smult van de vele adembenemende
Ge tip t!
BBC-natuurdocumentaires op tv en nog
meer moois van onze planeet wil zien,
kan terecht bij The Explorers. Deze app
biedt toegang tot allerlei foto’s en video’s
van mensen die beroepshalve naar allerlei

Scan
Al jaren gebruiken we Winja (Voor Nop
2017/12) om downloads gemakkelijk te
laten scannen door VirusTotal. Helaas
bood de site van de maker van de ene op
de andere dag geen downloadlink meer
voor dit moois, dus gingen we op zoek
naar een alternatief. Dat vonden we bij de
bekende antivirussite zelf in de vorm van
VirusTotal Uploader. Het gebruiksgemak
van dit programmaatje doet niet onder
voor dat van Winja; u kunt er namelijk
gewoon vanuit het contextmenu in Ver-
kenner een bestand mee laten scannen.
Het is zelfs mogelijk om alleen de down-
loadlink op te geven en actieve processen
te scannen.
Wat: VirusTotal Uploader Taal: EN
bijzondere plekken reizen. The Explorers is
echter ook een sociaal netwerk waar u uw
eigen beelden met de gemeenschap kunt
delen en die van anderen kunt bekijken. U
kunt daarbij interessante gebruikers volgen
maar bijvoorbeeld ook beeldmateriaal over
een specifieke locatie zoeken. Zo ontdekt
u de wereld vrijwel CO2-neutraal gewoon
vanuit uw luie stoel.
Wat: The Explorers Taal: EN
door lezer
Jurjen
Bakker
Geclipt voor u
Tenzij u over een enorm tekentalent en
heel veel tijd beschikt, kunt u voor het
illustreren van nieuwsbrieven, affiches,
folders, werkstukken en dergelijke,
gebruikmaken van het bestaande aanbod
aan clip-art. Veel daarvan wordt commer-
cieel aangeboden, maar er is ook genoeg
gratis moois te vinden, zoals de enorme
collectie van Clipart Library – een tip van
lezer Jurjen Bakker. De site opent met een
ratjetoe aan recent toegevoegd materi-
aal, maar gelukkig is er ook een zoekbalk
waarmee u (liefst in het Engels) al snel
duizenden (voor persoonlijk gebruik
gratis) plaatjes vindt van het gewenste
object.
Wat: Clipart Library Taal: EN

Muziekmarathon
Elk jaar op 14 maart vieren nerds wereldwijd
Pi-dag (van de Griekse letter Pi=3,14… waar-
mee we onder andere de omtrek van een cir-
kel kunnen berekenen). Pi heeft oneindig veel
cijfers achter de komma zonder vast patroon.
Musicus Canton Becker gebruikte een aantal
zelfgemaakte samples (te downloaden op
www.tiny.cc/cbecker) en wat software om op
basis van Pi een maar liefst 114 jaar durend
meditatief muziekstuk te maken (getiteld
Shepard’s Pi) dat zichzelf nooit herhaalt. Met
het virtuele cassettedeck kunt u desgewenst
vooruit spoelen en specifieke cijfergroepen
zoeken, zoals uw geboortedatum.
Wat: Shepard’s Pi Taal: EN
Tip ons!
Kent u gratis software die we beslist moe-
ten noemen? Stuur een mailtje met uw
naam, de naam van het programma en het
internetadres waar we het kunnen down-
loaden naar voornop@computeridee.nl
en vergaar eeuwige roem.
Eetlust
Gedurende de wintermaanden keken Volgende keer
wekelijks meer dan 3 miljoen mensen In de volgende Voor Nop gaan we terug
naar Heel Holland Bakt, en dat is nog naar school, kijken we naar de hemel
maar een van de vele kookprogramma’s en leren we programmeren.
die op een willekeurige dag op tv voorbij-
komen. Eten is dan ook iets waar we
– letterlijk – verslaafd aan zijn. Wie zelf
aan de slag wil met lekker koken, vindt
op internet meer recepten dan in een
mensenleven te maken zijn. Een geweldig
startpunt vormt daarbij RecipeBridge.
Deze site haalt recepten uit allerlei
bronnen en kent er meer dan 4 miljoen
die u kunt doorzoeken op naam, keuken,
gewenste en ongewenste ingrediënten en
meer. Smakelijk!
Wat: RecipeBridge Taal: EN

computeridee.nl 8 | 2020 51

Vers
w sp u l,
Nieu
Complete smartphone
M otorola’s populaire Moto
G-serie kreeg onlangs een
nieuw model in de vorm van
de Moto G8 Plus, een scherp
geprijsde smartphone met een
stevige plastic behuizing en
een fraai 6,3inch-scherm. De
full-hd-resolutie levert scherp
beeld en de kleurweergave is
goed.
Opvallend is de driedubbele
camera achter op het toestel. De
Dat verdient ...
Alleen als een product de zeer
AANRADER kritische blik van onze testers met
glans doorstaat, krijgt dit het pre-
dicaat Computer Idee Aanrader!
Tijd om te sporten
E en smartwatch om de pols
toont niet alleen de tijd,
maar ook de meldingen van
uw telefoon. Bovendien kan
zo’n slim horloge helpen bij het
sporten.
De Honor MagicWatch 2 van
Huawei is zo’n smartwatch. Wij
testten de 46mm-uitvoering,
bedoeld voor de herenpols.
Voor vrouwen is een kleinere,
elegantere 42mm-versie lever-
baar; vreemd genoeg heeft die
wel minder mogelijkheden.
De 46mm-variant is degelijk,
waterdicht en heeft een fraai
scherm dat constant de tijd
52 8 | 2020
Onder redactie van Rens Blom
Getest
v o o r u b e ke ke n !
primaire 48megapixel-camera
maakt overdag aardige foto’s, al
zijn er in dit prijssegment betere
opties. De speciale nachtmodus
verbetert de foto’s in het donker
en een dieptesensor helpt u bij
het schieten van foto’s met een
scherpe voorgrond en wazige
achtergrond.
Gedraaide actiecamera
Opmerkelijker is de speciale
Beoordeling
Dit betekenen de sterren:
Aanrader
toont. Berichten
van uw telefoon
zijn hier ook op
zichtbaar, maar
antwoorden kan
helaas niet. Het
horloge heeft gps, een
hartslagmeter en allerlei
sensoren, en kan uw locatie,
snelheid en andere statistieken
bijhouden tijdens vijftien ver-
schillende sporten. Sportsessies
ziet u terug in de fraaie Huawei
Health-app. De smartwatch gaat
tussen de zeven en veertien
dagen mee op een acculading,
wat heel netjes is. Het horloge
actiecamera, die we kennen van
de Moto One Action. Deze actie-
camera is bewust een kwartslag
gedraaid, waardoor hij horizon-
tale video’s schiet als u de Moto
G8 Plus verticaal vasthoudt.
Een vernuftige oplossing, al is
de videokwaliteit niet bijzonder.
Jammer is dat de actiecamera
geen foto’s kan maken. Verder
missen we op dit toestel een
groothoeklens, vaak wel aan-
Prima product Te overwegen
werkt via bluetooth
en is compatibel
met iPhones en
Android-telefoons.
Honor
MagicWatch 2
Conclusie Niet het slimste
horloge, wel handig voor de
gemiddelde sporter.
Adviesprijs € 189,-
(zwart € 209,-)
Info www.tiny.cc/honormw
wezig op andere
smartphones in
deze prijsklasse.
De Moto G8
Plus is lekker
compleet, met een
snelle processor, voldoende
opslagruimte (64 GB) en ruimte
voor twee simkaarten. De
grote 4000mAh-accu houdt het
probleemloos twee dagen vol.
Opladen gaat met gemiddelde
Kan beter Stelt teleur
JBL Reflect Flow
S teeds meer mensen kiezen
voor volledig draadloze
oordopjes, die werken via een
bluetooth-verbinding en worden
opgeladen middels een mee-
geleverd doosje.
De JBL Reflect Flow is zo’n
setje; iets goedkoper dan gemid-
deld en gericht op sporters.
De oordopjes zijn water- en
zweetbestendig, hebben een
accuduur van zo’n acht
uur en laden in het
doosje twee keer
op. Dat doosje is
wel relatief groot
en zwaar, en
moet worden

snelheid: na een uurtje zit-ie op
ongeveer 70 procent.
Matig updatebeleid
Groot nadeel is de oude soft-
ware. De Moto G8 Plus draait
nog steeds op Android 9 uit
2018, zonder snel uitzicht op
een Android 10-update. Die
komt uiteindelijk wel, maar
daarna durft Motorola niets te
garanderen. De fabrikant brengt
ook minder vaak, snel en lang
beveiligingsupdates uit dan
veel concurrenten. Wie (terecht)
waarde hecht aan een up-to-
opgeladen via een
oude micro-usb-
aansluiting.
Wat u van de oor-
dopjes vindt, is een kwestie
van smaak. Ze zijn ronder en
zwaarder dan bijvoorbeeld de
Apple AirPods en zitten door het
gewicht en de pasvorm minder
comfortabel in onze oren. Er
zijn echter ook mensen die
de Flow-oordopjes juist fijner
vinden zitten. De
geluidskwaliteit
is aardig maar
toch wat minder
dan die van de
concurrenten. Een
computeridee.nl
date-smartphone, kan beter
een model kiezen met Android
One-software.
Motorola Moto G8 Plus
Smartphone met goede specifi-
caties, gemiddelde camera’s en
verouderde software.
Prestaties, scherm, accuduur
Kwaliteit actiecamera, software
Adviesprijs € 269,-
Info www.tiny.cc/motog8
minpunt is dat u
de knoppen op de
oorschelpen moet
indrukken om de
muziek te regelen. Het
drukken vergt wat kracht, wat
onhandig is tijdens het sporten.
JBL Reflect Flow
Conclusie Sportieve oordopjes
met lange adem zijn niet voor
iedereen.
Adviesprijs € 149,-
Info www.tiny.cc/jblreflect
Boomboxje
E lektronicafabrikanten
hebben alweer de zomer
in hun bol. En bij dat seizoen
horen uiteraard nieuwe blue-
toothspeakers.
Het Duitse Teufel hoopt dat
u de Boomster Go overweegt.
Die laat zich met een lus
eenvoudig aan een tas of
broekriem bevestigen, zodat
u hem niet verliest. De rubber
behuizing kan tegen een stoot-
je én overleeft een plons in het
water. Minder gecharmeerd
zijn we van de afwerking aan
de bovenzijde; de geweven
stof trekt snel viezigheid aan,
die lastig los te peuteren is.
Zet ’m op
Onderop zit een schroefdraad.
Daarmee is de speaker op een
statief te plaatsen, maar veel
meerwaarde heeft dat niet. De
aansluiting zit namelijk niet
in het midden en het gewicht
wordt daardoor wat onhandig
verdeeld. Drukt u dan op de
afspeelknoppen, dan helt de
hele speaker voorover. Nee, u
zet ’m – net als zijn soortgeno-
ten – bij voorkeur gewoon op
een tafeltje. De geluidskwaliteit
is voor een speaker van dit
formaat dik in orde, met een
Vers Getest
duidelijk aanwezige baspartij.
Maar ook het volume van de
Boomster Go mag er zijn, zeker
binnenskamers.
Nog geen c
Twee speakers zijn eventueel
aan elkaar te koppelen voor
een stereomodus, maar dat
wordt wel een duur grapje. Er
is daarnaast sprake van een
geïntegreerde microfoon voor
handsfree bellen. De batterij-
duur van 10 uur is gemiddeld;
er zijn concurrenten die het
iets beter doen. Maar alsnog
haalt u zo’n twee weken uit een
oplaadbeurt, te meer omdat
de speaker zichzelf uitschakelt
bij gebrek aan input. Opladen
gebeurt nog via micro-usb; hier
hadden we graag een heden-
daagse usb-c-ingang gezien.
Teufel Boomster Go
Conclusie Stevige en prima
klinkende bluetoothspeaker om
mee naar buiten te nemen.
Geluidskwaliteit, robuuste
bouw
Schroefdraad is een loze
toevoeging, geen usb-c
Adviesprijs € 99,99 (verkrijgbaar
in vijf kleuren)
Info www.tiny.cc/boomgo
8 | 2020 53
 v e r s le u te ld v e r s tu re n
Bestanden
Maak zelf een ssh-
Wilt u bestanden versleuteld kunnen 1 dows-toets+I) en ga naar Apps, Apps
en onderdelen, Optionele onderdelen.
versturen, maar hebt u geen sftp- of Scrol naar OpenSSH-server, klik hierop
ssh-server? Geen zorgen: Windows 10 en druk op Installeren (afbeelding 1).
heeft alles in huis om een versleutelde Hebt u ook interesse in sleutelparen?
Dan is het goed om weten dat de
bestandsoverdracht mogelijk te maken. programmabestanden terechtkomen
Zo kunt u voortaan via het bekabelde of in de map %windir%\sysytem32\
openssh. Na een eerste gebruik vindt
draadloze netwerk gewoon veilig data u de sleutelbestanden terug in de map
versturen. Technisch gezegd gaan we %programdata%\ssh.

in deze workshop een sftp-connectie Services activeren

opzetten met behulp van ssh. De ssh-services (agent en server) zijn
Tekst Toon van Daele Windows 10 nu geïnstalleerd. Nu moet u ze nog activeren. Dat kan

B
ij het uitwisselen van bestanden wordt vaak een
ftp-verbinding (file transfer protocol) gebruikt.
Dat heeft een nadeel: de data die via de ftp-
verbinding worden verstuurd, zijn niet versleu-
teld. Dat levert risico’s op. Een verbinding via sftp (secure
of ssh ftp) is betrouwbaarder. Hierbij worden zowel de
commando’s als alle data via een ssh-datastream (secure
shell) versleuteld verstuurd. Om de data op u computer
via een sftp-verbinding toegankelijk te maken, hebt u een
sftp/ssh-server nodig. Dat lijkt lastiger dan het is. Microsoft
heeft namelijk in Windows 10 al ondersteuning ingebouwd
voor zo’n service. U hoeft eigenlijk alleen maar de service
OpenSSH installeren.
Server installeren
De OpenSSH-service in Windows 10 moet wel even wor-
den wakker geschud. Open hiervoor de Instellingen (Win-
Handmatige installatie
Werkt u met een eerdere Windows-versie of lukt
de installatie niet goed, dan kunt u ook handmatig
een OpenSSH-server installeren. Download hier-
voor de recentste versie op www.tiny.cc/open-ssh.
Er zijn versies voor Windows 32 en 64 bit.
Pak het zip-bestand uit naar de map C:\Program
Files\openssh. Start Windows PowerShell op als
administrator en voer het commando cd "c: \
program files\openssh" uit. Voer daarna
powershell.exe -ExecutionPolicy Bypass -File
install-sshd.ps1 in. Hiermee worden de sshd- en
ssh-agent en -services geïnstalleerd. U kunt nu het
PowerShell-venster sluiten.
ondersteunt de
OpenSSH-ser- 2
vice. U moet die
alleen zelf even
installeren.
Controleer
of de OpenSSH-
services daad- weliswaar met PowerShell-commando’s, maar wij doen het
werkelijk vanuit een grafische interface. Druk op Windows-toets+R
actief zijn. en voer services.msc in. U krijgt een overzicht van de
geïnstalleerde services. Scrol naar OpenSSH Authenti-
cation Agent, selecteer de service en klik linksboven op
De service starten. Doe nu hetzelfde voor OpenSSH SSH
Server (afbeelding 2).
U kunt er eventueel voor zorgen dat deze services
automatisch met Windows opstarten. Klik hiervoor met
de rechtermuisknop op zo’n service. Kies Eigenschappen,
open het uitklapmenu bij Opstarttype en kies hier Auto-
matisch. Bevestig met OK.
Firewall instellen
De OpenSSH-services zijn geïnstalleerd én actief. Nu
kunnen er sftp-aanvragen binnenkomen. We gaan er
alleen vanuit dat uw firewall in Windows is ingeschakeld.
Die moet u dan wel eerst duidelijk maken dat die zulke
aanvragen niet mag blokkeren. Dat kan wederom vanuit
3

Een complex
PowerShell-
commando
De manuele installatie van een OpenSSH-server vraagt vervangt heel
slechts om enkele commando’s. wat muisgeklik.

54 8 | 2020
 Workshop

server U kunt de
parameters voor
uw sftp-verbin-
ding bewaren in
de FileZilla
5

4 Client.

Windows PowerShell, opgestart als administrator, met de
volgende commandoregel:
New-NetFirewallRule -Name sshd -DisplayName
'OpenSSH SSH Server' -Enabled True -Direction
Inbound -Protocol TCP -Action Allow -LocalPort 22
(afbeelding 3).
Doet u dit liever vanuit een grafische omgeving, dan kan
dat ook. Druk op Windows-toets+R en voer wf.msc in.
Hiermee komt u terecht in het venster van de Windows
Defender Firewall met geavanceerde beveiliging. Klik in
het linkervenster op Regels voor binnenkomende verbin-
dingen en in het rechtervenster op Nieuwe regel.
In het dialoogvenster zet u Poort aan. Druk op Volgende
en vul bij Specifieke lokale poorten het (standaard)poort-
nummer 22 in (afbeelding 4). Druk op Volgende, laat De
verbinding toestaan aangevinkt, druk weer op Volgende
en laat (alleen) het vinkje staan bij Privé. Voer een naam
in, bijvoorbeeld OpenSSH, en rond af met Voltooien.
Een firewall-
regel toevoegen
vraagt om het
nodige klikwerk,
maar is best
leerzaam.
trouwt. Aangezien het om uw eigen computer gaat, kunt u
daar rustig Ja op antwoorden. Even later is de verbinding
Ook voor een feit en duiken de bestandsvensters van zowel de
Android zijn er client- als de servermachine op. Die zijn in dit geval een en
apps met inge- dezelfde.
bouwde sftp- U kunt overigens speciaal voor uw sftp-verbindingen
ondersteuning. een nieuw, lokaal Windows-account aanmaken. Let er dan
wel op dat de data beschikbaar zijn die u via zo’n
6 verbinding wilt kunnen benaderen.
Draadloos verbinden
U kunt de data op uw server ook draadloos
bereiken. We nemen een Android-smartphone
binnen hetzelfde netwerk als voorbeeld. Ook hier
zijn verschillende clients beschikbaar, waaronder
de gratis app Amaze File Manager.
Na de installatie start u de app op en tikt u
rechtsonder op de plusknop. Selecteer Cloud
Connection en kies SCP/SFTP Connection.

Uw firewall mag de sftp- Geef een naam en vul het ip-adres van uw
servermachine in. Dat adres vindt u wanneer u

aanvragen niet blokkeren op het toestel de Opdrachtprompt opent en het

commando ipconfig invoert. Laat Port ingesteld
op 22 en vul de gebruikersnaam en het wacht-
woord van uw Windows-account in (afbeelding
Lokaal testen 6).
6) Bevestig met Aanmaken en met Opslaan. Uw
Als het goed is, dan is uw OpenSSH-server nu klaar. Tijd datamappen komen meteen in beeld.
voor een eerste test. Die voeren we uit vanaf de computer
waarop uw OpenSSH-server draait. U hebt hiervoor wel
een geschikte sftp-client nodig. Twee degelijke en gratis Sleutelpaar
kandidaten voor Windows zijn FileZilla Client (www. Om een sftp-connectie op te zetten binnen uw eigen netwerk kunt u
filezilla-project.org) en WinSCP (via de groene knop op doorgaans uw Windows-account voor de authenticatie gebruiken.
www.tiny.cc/win-scp). Installeer het gewenste programma. Wanneer u zo’n verbinding ook buiten uw netwerk wilt opzetten,
We vertellen in het kort hoe u met beide populaire clients moet u anders te werk gaan. De authenticatie gebeurt dan op basis
aan de slag gaat. van een publiek/privaat-sleutelpaar. Hoe u zo’n sleutelpaar in Win-
In FileZilla opent u Bestand en kiest u Sitebeheer. Druk dows genereert en hoe u
op de knop Nieuwe site en vul een naam in, bijvoorbeeld de publieke sleutel (veilig)
Lokale OpenSSH-server. Bij Protocol kiest u SFTP – SSH tot in de clientapp krijgt,
File Transfer Protocol. Bij Host vult u localhost in en de leest u onder meer op
Poort stelt u in op 22 (afbeelding 5). Bij Gebruiker en www.tiny.cc/sleutelpaar.
Wachtwoord vult u uw Windows-ID in. Klik op Verbinden. Dit is wel voor gevorderde
De procedure in WinSCP is vergelijkbaar. Klik op Nieuwe gebruikers.
Site, kies SFTP bij Bestandsprotocol, vul localhost en poort
22 in, evenals de gebruikersnaam en het wachtwoord van Op deze manier kunt u het
uw Windows-account. Klik op Opslaan, geef een naam en benodigde sleutelpaar genere-
bevestig met OK. Selecteer de connectie en druk op de ren voor een veilige remote
knop Inloggen. authenticatie.
Bij beide clients volgt de vraag of u de server wel ver-

computeridee.nl 8 | 2020 55
 rd
Workshop

r u it M ic ro s o f t W o
Haal mee
Automatische macro’s
Iedereen weet dat Microsoft Word
gebruikmaakt van macro’s. U kunt die
macro’s zelf opnemen en laten afspe-
len. U weet waarschijnlijk ook dat u
Word-macro’s kunt programmeren in
Microsoft Visual Basic for Applications.
Maar wat u misschien niet weet, is dat
u de macro’s een geheel eigen leven
kunt laten leiden. Daarover vertellen
we in deze workshop meer.
Tekst John Vanderaart
3 u alle drie de opties selecteert, ziet u dat er
drie - nog lege - procedures worden inge-
voegd in de VBA-editor (afbeelding 2).
Document New() is de procedure die
wordt aangeroepen als er, met behulp
van dit template, een nieuw document
wordt aangemaakt. Bij Document_Open()
gaat het om het opnieuw openen van een
We houden bestaand document dat met de template
het eenvoudig is aangemaakt. En Document_Close() is de procedure om
door slechts een een document te sluiten binnen deze template.
paar meldingen
te doen. Die Meldingen maken
meldingen We maken het niet al te ingewikkeld door de genoemde
vertellen u wat procedures slechts van eenvoudige meldingen te voor-
er op welk zien. Hiervoor gebruiken we de VBA-subroutine MsgBox().
We doen dit op een manier die duidelijk maakt welke

W
moment gebeurt.
e gaan in deze workshop Microsoft Word procedure op welk moment wordt gestart. Dat werkt als
zodanig automatiseren dat er als vanzelf volgt (afbeelding 3):
specifieke handelingen worden uitgevoerd Private Sub Document_Close()
bij het openen van een nieuw document, MsgBox ("Document_Close")
het openen van een bestaand document en bij het afslui- End Sub
ten van een document. Private Sub Document_New()
Om dit te realiseren moeten we een standaardsjabloon MsgBox ("Document_New")
van Microsoft Word aanpassen naar Normal.dotm End Sub
(afbeelding 1). Het standaardsjabloon vindt u in de map Private Sub Document_Open()
C:\Users\<gebruikersnaam>\AppData\Roaming\Microsoft\ MsgBox ("Document_Open")
Templates. U kunt het gewoon openen met Word. End Sub
Meteen daarna kunt u de VBA-code opslaan en de
1 Het Word- VBA-editor afsluiten. U kunt nu ook het sjabloon Normal.
sjabloon Normal. dotm afsluiten.
dotm kunt u
gewoon openen. Testen
Nu is het tijd om de macro’s, die u in het template Normal.
dotm heeft neergezet, te testen. Dat gaat heel eenvoudig.
Open een nieuw Word-document gebaseerd op het
standaardsjabloon Normal.dotm (afbeelding 4). Nu wordt
de procedure Document_New() in werking gezet door
Programmeren Microsoft Word (afbeelding 5). U zult zien dat dat de andere
Nu het standaardsjabloon is geopend, is het de beurt aan procedures Document_Close() en Document_Open() zichzelf
Microsoft Visual Basic for Applications (VBA). U opent Op deze eveneens op de te verwachten ogenblikken manifesteren.
de editor met de toetscombinatie Alt+F11. Linksboven in manier maakt u
beeld ziet u dat het document Normal al wordt genoemd. een nieuw Verder automatiseren
Dubbelklik direct daaronder op Microsoft Word-objecten. Word-document En daarmee eindigen we deze mini-workshop. U kunt nu
Dubbelklik daarna op This Document. waarbij het zelf bedenken wat u nog meer zou willen automatiseren.
Rechts in beeld wordt nu een venster geopend met eerder aange- U kunt bijvoorbeeld bestandsnamen automatisch laten
bovenin twee pulldown-lijsten. In de linkerlijst kiest u voor paste sjabloon nummeren of fouten als dubbele spaties laten corrigeren.
de mogelijkheid Document. In de rechterlijst staan de Normal.dotm Automatisch een extra back-up draaien, kan ook. De
voor nu belangrijke opties: Close, New en Open. Wanneer wordt gebruikt. mogelijkheden zijn eindeloos.

2 4 Het Word- 5
document is
nieuw aange-
maakt en daar-
om wordt deze
melding ge-
toond. De
Aan het werk in de VBA-editor. We hebben de procedures Docu- mini-workshop
ment_New(), Document_Open() en Document_Close() ingevoegd. is geslaagd!

56 8 | 2020

Area 120 verwijst naar de bedrijfscultuur binnen Google, waardoor werknemers 20 procent van hun werktijd aan
eigen passieprojecten mogen spenderen. Welke vondsten uit dit laboratorium zijn publiekelijk beschikbaar en wat
kunt u ermee? Deze keer een Chrome-uitbreiding die scrollen visueel maakt, een timer voor smartphonegebruik,
het fotoarchief van Life beheerd door AI en een muzieksampler die u met handen en voeten kunt bespelen.
Life Tags
Blader door de 20ste eeuw
Met behulp van machine learning heeft dit
experiment meer dan 4 miljoen afbeeldin-
gen van het inmiddels ter ziele gegane tijd-
schrift Life voorzien van labels en verdeeld
in categorieën.
Het iconische magazine bestond van 1936
tot 1973 en was toonaangevend op het vlak
van fotojournalistiek. Het Google-algoritme
heeft autonoom labels gegenereerd op basis
van de beeldpixels. Op die manier vertrekt u
van een webpagina met trefwoorden (www.
tiny.cc/googlelifetags), vanwaar u het pad
volgt tot bij de afbeeldingen op ware grootte.
Bovendien herkent het algoritme op deze gro-
te afbeeldingen relevante elementen, zoals
U kunt de
sampler ook
met uw neus
bespelen.
Sampler
Muziek met het lichaam
Eerst kiest u in deze muzikale sampler
(www.tiny.cc/googlesampler) een van de
stijlen: funky, symfonisch, hiphop, synth
pop, rock en zelfs bluegrass … Kiest u
bijvoorbeeld voor deze laatste, dan wor-
den de vier gekleurde bollen een banjo-,
een mandoline-, een slidegitaar- en een
viool-sample. Daarna geeft u aan hoe u
het wilt bespelen: met het toetsenbord,
de muis, of zet de webcam aan en volg
een punt op uw lichaam. Bovendien kunt
u ook eigen samples inladen door die
simpelweg in de bollen te slepen.
computeridee.nl
Gespot
Tekst Dirk Schoofs
0In Area 12
Geniet van iconische beelden uit de 20ste eeuw.
‘microphone’, ‘singer’ of ‘gun’, die het met
stippellijntjes aanduidt en vanwaar u verder
kunt bladeren. Het is een indrukwekkende
prestatie die honderden interessante tags
bevat, van aero tot zumba. Ook dit project van
het Google Arts & Culture toont aan hoe de
combinatie van kunst en kunstmatige intelli-
gentie tot fascinerende resultaten kan leiden.
Screen Stopwatch
Confronterende timer
Onder de noemer Digital Wellbeing Expe-
riment is er nu de Android-app Screen
Stopwatch (www.tiny.cc/googlestopwatch),
die een enorme timer op het scherm van
uw smartphone plaatst. Deze live wallpaper
toont in realtime hoeveel tijd u per dag aan
uw telefoon spendeert. Best confronterend,
let maar op.
Hoelang
gebruikt u de
smartphone
vandaag?
Nieuw van Google
Anchor
Bodemloos scrollen
Met Anchor (www.tiny.cc/googleanchor)
maken enkele jonge programmeurs een
statement. Iedereen ligt weleens languit
op de bank om gedachteloos door sociale
media te scrollen. Anchor is een Chrome-
extensie die u na een tijdje het gevoel geeft
dat u al scrollend steeds dieper en dieper
wegzinkt. Het scherm kleurt langzaam
donkerblauw en steeds meer kubistische
kwallen en vissen zwemmen over het
scherm voorbij, tot u uiteindelijk op de
bodem van de sociale oceaan belandt.
De ontwerpers hebben de code voor
de extensie op GitHub geplaatst, zodat
ontwikkelaars varianten op deze visua-
lisatie kunnen maken, zoals een virtuele
parachutesprong of een gat graven naar
het centrum van de aarde.
Eindeloos scrollen betekent eindeloos zinken.
8 | 2020 57
 Tekst John Vanderaart

FAQman
ragen? Oplossingen!
V

Zwarte screenshots 1 Via Instellingen Om te beginnen; krijgt u die

Ik maak soms screenshots in
tv-programma’s met Printscreen.
Maar dan zie ik alleen maar een
zwart scherm. Is dat te omzeilen?
Kees Jansen
Oplossing Ik raad u aan om
eens naar Instellingen, Gaming
en dan (1) Gamebalk en (2)
Opnames (afbeelding 1) te gaan.
Daar ziet u dat het beeld van
games en video op een andere
manier kan worden gemaakt
dan met Printscreen. Verdiept u
zich eens in die Gamebalk. Ver-
der kunt u mogelijk de drivers
van de videokaart updaten en
een tool als Greenshot (www.
getgreenshot.org) proberen.
Afspraak van pc
naar Android
De FAQman zou mij zeer ver-
plichten als hij mij zou kunnen
zeggen of er een programma
bestaat waarbij ik mijn afspraken
op de pc intik, waarna die afspra-
ken dan tegelijkertijd worden
ingevuld op mijn Android-tele-
foon.
Wim Grandiek
Oplossing Makkie: dat
wordt dan Microsoft Outlook
voor Android. En dat – voor het
echt grote gemak – het liefst
in combinatie met een Micro-
soft-account (afbeelding 2).
techniek voor onze gezondheid.
Is dit niks voor in Computer Idee:
www.tiny.cc/wanttoknow.
Frits
Oplossing Tja. Wat de uitein-
delijke precieze gevolgen van
wifi, 3G, 4G, 5G enzovoort zijn, is
nog niet bekend. Maar uw FAQ-
man kan zich indenken dat een
voortdurende blootstelling aan
sterke straling niet best is. Hier
een website die daar nog meer
over weet te vertellen: www.
stichtingehs.nl.
Linux Mint op ssd zetten
Mijn oude laptop heeft de
overgang van Windows 7 naar
Windows 10 niet geheel over-
leefd: op geen enkele manier
was verbinding met internet nog
mogelijk. Op blogs en forums een
bekend probleem, maar geen
support van de leverancier. Niet
getreurd, maar een oude wens
voor Gaming
kunt u zich eens
verdiepen in de
Gamebalk.
Soms ligt een
keuze voor de
hand. In dit geval
is die keuze Micro-
soft Outlook.
nieuw leven ingeblazen: Linux!
Inmiddels draait die oude laptop
als een zonnetje met Linux Mint.
Alleen is het geheel best traag,
dus heb ik een ssd om de harde
schijf te vervangen. Hoe moet ik
daar Linux Mint op installeren?
Herman van Lochem
Oplossing Normaal gesproken
zou uw FAQman zeggen: maak
een kloonkopie van de harde
schijf naar de ssd, maar nú even
niet ... Zo is het de vraag hoe die
oude laptop gaat reageren op
de aanwezigheid van die ssd.
ssd wel ingebouwd in die oude
laptop? En wordt die ssd door
het bios van die oude laptop
herkend? Pas als dat het geval
is, kunnen we daadwerkelijk
aan de slag. Begin dan sowieso
2
met een schone installatie van
Linux Mint, maar laat de harde
schijf nog even uitgebouwd
met rust. Kijk intussen eens hoe
dat uitpakt met die ssd. En wat
betreft het klonen van een harde
schijf naar een ssd vanuit Linux
Mint, is het verstandig hier eens
te kijken: www.tiny.cc/geeks. Of
hier: www.tiny.cc/wiki-unix.
Eigen wifi-punt in Spanje
Ik maak reizen met de camper
door Spanje. Is het mogelijk om
zelf een wifi-punt te bouwen?
John Kruize

Tegen draadloos
Wat denkt de FAQman van het
volgende? “Ik ben eigenlijk tegen
draadloos waar dat mogelijk is”,
aldus Jeromy Johnson. Deze
man werkt nota bene aan al
die technologie en hij gaat voor
Tot onze spijt kunnen wij dan ook niet
bekabeld werken met nieuwe
technologie. Ik ben erg benieuwd
wat de maatregelen zijn tegen
de gevolgen van onze draadloze
Helaas!
Oplossing Jazeker, neem
gewoon een goed mobiel
abonnement en gebruik uw
smartphone daarna als wifi-basis-
Wij krijgen erg veel FAQman-vragen. station. Als u een smartphone
hebt die simlockvrij is, dan kunt u
mogelijk een goedkope Spaanse
alle vragen beantwoorden. prepaid-sim gebruiken om te
internetten. Maar wellicht is uw
Blijf uw FAQman-vragen wel sturen naar: eigen mobiele abonnement al
faqman@computeridee.nl interessant en goedkoop genoeg.

58 8 | 2020

Updates voor Windows
verwijderen
Mag ik de oudere updates voor
Windows verwijderen? Ik zie die
updates staan bij het Configuratie-
scherm bij Programma’s en
onderdelen.
J.W. Verheijen
Oplossing Dat kunt u beter
niet doen. En veel schijfruimte
zal het niet schelen, want die
updates zijn opgenomen door
het besturingssysteem; in de
regel vervangen ze bestaande
en reeds aanwezige program-
matuur. Een Windows Update,
of beter: een zeer specifieke
Windows Update (herkenbaar
aan het KB-nummer) wordt
alléén verwijderd als blijkt dat
deze op dat moment niet goed
werkt. Maar via de utility Schijf-
opruiming kunt u ook systeem-
bestanden laten opschonen,
en een van de opties is dan
het opschonen van Windows
Update (afbeelding 3). Ja, dát is
wat u wilt doen!
Moederbord kapot
Ik ben in het bezit van een pc en
nu is waarschijnlijk
mijn moeder-
bord kapot.
Althans, dat
heb ik me
laten vertel-
len. Op inter-
net is mijn
merk en type
moederbord
wel in China te
krijgen, maar daar heb
ik niet zo veel vertrouwen
in. Wat nu?
A. van Lenning
computeridee.nl
3
Het opschonen
van de Windows
Update-resten
gaat via de tool
Schijfopruiming.
Oplossing De hamvraag is of
dat moederbord kapot is of dat
het misschien toch iets anders
is. De voeding wellicht? Kijk
eens wat een computer-repara-
teur u weet te vertellen. En dan
kunt u alsnog een offerte opvra-
gen en kijken of het in China
veel goedkoper te krijgen is. Van
dat China deinst uw FAQman
niet terug, want waar denkt u
dat die computer-reparateur z’n
spulletjes vandaan haalt?
Nieuwe pc aanschaffen
Ik ga een nieuwe pc aanschaffen.
Welke is toekomstgericht, biedt
prijs-kwaliteit en kost niet meer
dan 1000 euro? Ik dacht aan iets
dat ik kan uitbreiden naar 32 GB
ram, met bluetooth en draadloos
internet.
Etienne Vandenborre
Oplossing Dan kiest uw
FAQman voor een Intel NUC met
een Core i7. Voorzie dat van een
1TB-ssd en 32 GB ram (afbeelding
4). Bluetooth en wifi krijgt u er
gratis bij. Klein, strak en super-
snel. Toegegeven, iets minder
geschikt voor hardcore gaming.
4 wordt te gek! Ik ga op zoek naar een alternatief en ik beland
Wat uw
FAQman betreft is dit een zeer
fijne computer. Klein, strak, supersnel en
dan het liefst met Windows 10 Pro.
FAQman
FAQ man Privé
Top 2000 a gogo
E
en van mijn guilty pleasures is de Top 2000 a gogo.
Vanaf 26 tot en met 31 december genieten van goede
muziek, mooie verhalen en van Matthijs van Nieuw-
kerk, die het verhaal inmiddels wel uit z’n hoofd kent.
De kracht zit hem in de herhaling, dus inmiddels kan ik precies
datzelfde verhaal overal en altijd op afroep opdreunen: “Mijn
steun en toeverlaat: Don Leo Blokhuis! Dit café is van Monica!”
Mijn vrouw wordt er gek van. Tussen u en mij: die wordt
gek van álles wat ik doe. Dus nog maar wat olie op het vuur:
“Monica houdt de score bij! Leo is enig jurylid! Wordt niet mee
gecorrespondeerd!” Enfin, begin december speelt het op en
het houdt nog even aan tot een weekje in het nieuwe jaar. Om
daarna in een diepe zomerslaap te vallen en pas de volgende
december weer te ontwaken.
Dat ging dit jaar anders … We spreken februari, in een van
onze favoriete restaurantjes te Autun. Inderdaad, altijd weer
Frankrijk. We hebben super gegeten en de café gourmand
komt door – een werkelijk prima bakkie. M’n vrouw kijkt me
onderzoekend aan: “Moet je geen gek liedje zingen?” Huh? Ik
heb werkelijk geen idee waar ze het over heeft. Ze knikt naar
het kopje. Ik beaam dat de koffie prima binnen te houden is.
Ze knikt nog eens naar het kopje. En dan
zie ik het: Cafés Monika! Iets anders
geschreven, maar het komt snoei-
hard binnen. Spontaan begin ik
te brallen: “Mijn steun
en toeverlaat: Don Leo
Blokhuis! Dit café is
van Monica!” De patron
komt geschrokken vra-
gen of ik in orde ben. Natúúrlijk:
“Monica houdt de score bij! Leo is
enig jurylid! Wordt niet mee gecor-
respondeerd!” Hoofdschuddend loopt
hij weg. Rare jongen, die Hollander.
Later die week gebeurt het nog een keer. In een stadje
aan de Loire: Cafés Monika! Mijn vrouw ziet het ook en haar
gezicht springt subiet in de je-gedraagt-je-wel-hè-stand. Ik kan
het gelukkig nog even wegdrukken tot bij de auto: “Mijn steun
en toeverlaat: Don Leo Blokhuis! Dit café is van Monica!” Jans
begint spontaan te blaffen. “Monica houdt de score bij! Leo is
enig jurylid! Wordt niet mee gecorrespondeerd!”
Eenmaal huisgekomen zijn de Nespresso-capsules op.
Op de website van Nespresso zie ik dat de prijzen weer eens
fors zijn verhoogd tot ruim 40 eurocent voor één capsule. Dat
op de website van – drie keer raden – Cafés Monika! Cafés
Monika blijkt in Le Creusot te zitten, en dat is prima te doen
vanaf de locatie waar ik altijd verblijf. Ik zie met Google Street-
view dat Cafés Monika huist in een wat sneue loods, maar dat
mag mijn pret niet drukken: 26 eurocent per capsule, dus dat
is andere koffie.
Nog wel even voorbellen of die kopjes en schoteltjes los
te koop zijn, want ik wil mijn servies graag compleet hebben.
Daar ga ik weer: “Mijn steun en toeverlaat: Don Leo Blokhuis!
Dit café is van Monica!” En wéér: “Monica houdt de score bij!
Leo is enig jurylid! Wordt niet mee gecorrespondeerd!”
Mijn vrouw zegt dat ze me gaat verlaten.
8 | 2020 59
Office vraagt om
serienummer
Bij aanschaf van mijn laptop
was Microsoft Office Starter
2010 al geïnstalleerd. Als ik via
het bureaublad Word of Excel
open, dan kan ik normaal met
alle documenten werken. Echter,
als ik nu vanuit de Windows
Verkenner een Word-document
of een Exel-werkblad wil openen,
dan vraagt het betreffende
Office-programma om een serie-
nummer. Ik heb géén serienum-
mer. Hoe kan ik dat herstellen?
Jack van der Draai
Oplossing Kijk om te
beginnen eens héél goed welke
versie van Word of Excel er
precies wordt geopend bij zo’n
dubbelklik. Is het misschien een
andere (lees: nieuwere) versie
van Word of Excel? Kijk ook
zeker eens waar de snelkoppe-
lingen op het Bureaublad naar
verwijzen en controleer wat
het versienummer van Office is
(afbeelding 5). Office 2003 staat
in Office11. Office 2007 staat
in Office12. Office 2010 staat
in Office14. Office 2013 staat in
Office15. Office 2016 staat in
Office16. Hier nog wat meer over
Microsoft Office en de onder-
linge versie-verschillen: www.
tiny.cc/ryadel. En wat betreft het
herstellen: maak de snelkoppe-
lingen weer netjes!
Torrent-client niet
te installeren
Ik gebruik ESET Smart Security
Premium voor antivirus en als
60 8 | 2020
FAQman's keus door de ESET-virusscanner.
Op VirusTotal.com wordt deze
torrent-client als niet-schadelijk
Inhoud van de accounts aangemerkt. Probeer het eens!
Ik heb helaas afscheid genomen van Windows 7, en de oude
computer was niet geschikt voor Windows 10. Dus een nieuwe Twitter-zoekopdrachten
gekocht met Windows 10. Ik wil graag alle adressen van Outlook weggooien
2010 overzetten naar Outlook 2016 van Windows 10, maar dat Ik wil zoekopdrachten binnen
lukt niet erg. Ik kan adresboeken exporteren en importeren, Twitter wissen. Hoe is dat te
alleen zitten daar niet de adressen in maar wel de inhoud van de doen?
accounts. Die heb ik al ... Het gaat mij om de adressen! Onno Hooglander
Cor van Mechelen
Oplossing Zoals u ervaart,
Oplossing Dat klinkt alsof u een losse installatie van Out- houdt Twitter van alles vast, en
look 2016 maakt op die Windows 10-computer. Welnu, dan dat moet niet altijd. We kijken
zijn er een paar dingen die u kunt doen. Kijk eens of u een even naar de web-interface van
upgrade-installatie van Outlook 2010 naar Outlook 2016 kunt Twitter. Bij recente individuele
doen op die Windows 7-computer. Als dat lukt, dan worden zoekopdrachten ziet u een
meteen de Outlook-bestanden netjes gemaakt en die kunt u kruisje; daarmee kunt u zo’n
dan een-op-een kopiëren naar de Windows 10-computer. En individuele zoekopdracht
anders moet u de pst-bestanden van Outlook 2010 eens over- wissen. Ook is er de optie Alles
zetten naar zomaar een map op de Windows 10-computer. Ga wissen, waarmee u alle recente
binnen Office 2016 naar Bestand en Openen. Probeer een van zoekopdrachten weggooit
de opties Outlook-gegevensbestand openen en Importeren/ (afbeelding 6).
exporteren. Iets anders: kijk ook even bij de Contactpersonen
van Windows 7 zélf. Wifi voor B&B
Ik heb een B&B in Italië (www.
Hier de lucertola.nl). T-Mobile Neder-
twee Outlook land biedt een Huawei E5785
2016-opties mobiele hotspot aan waarmee
waarmee u ik met een zakelijk abonnement
bij andere (maximaal 25 GB per maand)
gegevens- in Italië mijn B&B-gasten via
bestanden wifi van internet kan voorzien.
kunt komen. Helaas is het 4G-signaal uiter-
mate zwak en heeft mijn pand
ultradikke stenen muren. Het
7
lijkt me daarom raadzaam
een externe antenne aan de
buitenmuur te bevestigen en
deze op de TS-9 poorten van
firewall. Dat werkt prima, de Huawei aan te sluiten.
alleen worden torrent-down- Welke betaalbare antenne
loads steeds als potentieel zal het 4G-signaal het best
versterken?
5 We hebben in Dirk Swart
dit geval dus met
Office 2016 te Hier praten we over: een 4G-router Oplossing Elke passende
maken. die als wifi-hotspot in gebruik kan buitenantenne zorgt voor een
worden genomen. betere ontvangst dan de inge-
bouwde antenne van die Huawei
gevaarlijk aangemerkt. Ik kan ze E5785 (afbeelding 7). Maar zet
Hier is te zien dus niet installeren. die 4G-router eerst eens in een
hoe u de Dick open raam, dus niet achter die
zoekopdrachten Oplossing Als het goed is, dikke muren. Doe dat ook aan
van Twitter dan wordt qBittorrent (www. de andere kant van het huis en
weggooit. qbittorrent.org) geaccepteerd op de eerste verdieping. De truc
is ook een beetje uitzoeken waar
6 de mobiele mast staat. O, en
nog even terugkomen op zo’n
buitenantenne: u wilt er eentje
die u op de mobiele mast van
dienst kunt richten, maar zover
is het dus nog niet.
 FAQman
9

8 driver voor uw type printer. Als

u niets kunt vinden, dan kiest
u voor de zogeheten HP Uni-
versal Print Driver for Windows
(afbeelding 10).

Probeer dit maar eens: Windows 10
weer met SMB 1.0 laten werken.
Nas resetten
Ik heb een nas, maar kan deze
niet meer benaderen. ‘Cannot
connect!’ staat er na inloggen bij
Windows 10. Hoe kan ik mijn nas
resetten?
Kees van de Velde
Oplossing Ga eerst naar het
Configuratiescherm en daarna
Programma’s en onderdelen.
Klik op de taak Windows-onder-
delen in- of uitschakelen. Zorg
ervoor dat SMB 1.0 weer wordt
ingeschakeld (afbeelding 8). Als
het goed is, kunt u de nas weer
benaderen. Zeer waarschijnlijk
is de firmware van de nas te
upgraden, waarmee wordt
geregeld dat SMB 1.0 niet langer
nodig is. Heeft met veiligheid te
maken.
Scannen in
PaintShop Pro
Ik heb een All-in-One van HP.
Alles werkt prima. Alleen kon ik
voorheen ook scannen vanuit
PaintShop Pro, en dat gaat nu
niet meer. Het icoontje van de
scanner is automatisch toege-
voegd aan PaintShop Pro. Ik kan
soms wel een scanvoorbeeld
maken, maar het scannen zelf
lukt dus niet meer.
Rene Winkelhorst
Binnen PaintShop
Pro kan de TWAIN-
bron opnieuw worden
ingesteld.
uw account de rechten van de
computerbeheerder heeft.
Printer buiten werking
Bij de laatste update van Windows
10 is mijn printer, een HP All-
in-One, geheel buiten werking
gesteld omdat de aanwezige
cartridges van het goedkopere
merk van Primera niet meer
worden geaccepteerd. Als ik de
snelkoppeling aanklik, krijg ik: ‘Er
zijn bijgewerkte gegevens voor
het apparaat beschikbaar. Klik
hier om de gegevens te downloa-
De HP Universal Print Driver for Windows is het laatste redmiddel voor uw
HP-printer, in het geval u geen precies passende printer-driver kunt vinden.
den en voor meer informatie.’
Maar dan gebeurt er dus niets ...
Hennie VerhoevenP
Oplossing Een All-in-One
zegt u? Maak dan eens een
kopietje. Als dat werkt, dan ligt
het niet aan die cartridges. Nee,
uw FAQman heeft zo’n vermoe-
den dat de oude tooling van uw
All-in-One de update (dat zal dus
wel een upgrade zijn geweest)
van Windows 10 niet heeft over-
leefd. Ga op de website van HP
op zoek naar de meest recente
10
Advertenties weren
Ik krijg bij het bezoeken van een
website continu een banner-
bericht dat ik kans maak op iets
moois. Ik ben het spuugzat! Hoe
kan ik die advertenties weren?
Rob
Oplossing Het ligt eraan
hoe diep die advertenties in de
getoonde webpagina zitten.
Maar ga sowieso aan de slag
met een zogeheten adblocker.
Kijk eens naar Adblock Plus voor
in het bijzonder Google Chrome:
www.adblockplus.org/nl.
Opstartwachtwoord
onbekend
Als ik mijn desktop opstart,
vraagt deze om een opstart-
wachtwoord waar ik niets van
weet. Als ik mijn bios reset door
de knoopcelbatterij eruit te
halen, dan vraagt de pc er nog
steeds om. Wat kan ik nog doen?
P. Bookelaar
Oplossing U hebt de knoop-
celbatterij niet lang genoeg van
het moederbord weggenomen.
Ook hebt u wellicht de stroom
op de voeding laten staan. Het
gaat er namelijk om dat het
cmos-geheugen, met daarin de
bios-instellingen, wordt gewist.
Kijk eens goed naar de switches
op het moederbord, want als het
goed is, zit daar een reset-switch
bij (afbeelding 11)!
11

Oplossing Ga binnen
PaintShop Pro naar Bestand en
Importeren. Maak gebruik van
de mogelijkheid om de TWAIN-
bron (www.tiny.cc/twain)
opnieuw in te stellen (afbeel-
ding 9). Op die manier kunt
u alles vanuit PaintShop Pro
netjes maken en hopelijk is dat
voldoende. Verder even contro-
leren of u voldoende rechten
hebt op uw pc; zorg ervoor dat
FAQ man' s archief
Niet gevonden wat u zocht?
De FAQman beantwoordt meer vragen dan we in deze rubriek
kunnen plaatsen. Kijk voor alle vragen en antwoorden op
www.computeridee.nl/faqman
Of hij uw vraag beantwoord heeft, kunt u controleren op Ter uitleg even een plaatje van een
www.computeridee.nl, via de zoekfunctie rechtsboven. reset-switch waarmee u de cmos-
Tik daar uw achternaam in en u ziet of uw vraag ertussen staat. instellingen weggooit.

computeridee.nl 8 | 2020 61
 Tekst Jasper Vries

FAQtips
Onder de noemer FAQtips gaat Jasper Vries
elke twee weken dieper in op een aantal
onderwerpen waarover op het Forum en
via de mail veel vragen worden gesteld.

Telefoon vol meeste Android-telefoons hebben

U merkt dat de opslagruimte van uw smartphone
langzaamaan z’n limiet begint te bereiken. Wat voor
gevolgen heeft dat en wat kunt u er aan doen?
de mogelijkheid om de opslagruimte
te vergroten door middel van het
plaatsen van een micro-sd-kaartje.
Voor een euro of 15 hebt u al een SanDisk maakte
geheugenkaartje van 64 GB en voor een hoesje met

A ls uw telefoon vol is, kunt u geen

nieuwe apps meer installeren,
apps die u al hebt zult u niet meer
kunnen updaten en (beveiligings)
updates voor het besturingssysteem
van uw telefoon kunnen ook niet
meer worden geïnstalleerd. Boven-
dien kunt u geen foto’s of filmpjes
meer maken en uiteindelijk ook geen
berichten meer ontvangen. Kortom,
de mogelijkheden van uw telefoon
worden behoorlijk beperkt als de
opslagruimte eenmaal vol is.
Er zijn twee mogelijkheden als u
tegen de opslaggrenzen van uw tele-
foon aanloopt. Eén is het uitbreiden
van de opslagruimte, de ander om
juist ruimte vrij te maken.
Het uitbreiden van de opslagruimte
kost u wat geld, maar dan hoeft u niet
te kiezen wat u wel en niet wilt bewa-
ren. Of u opslagruimte kunt uitbreiden
is wel afhankelijk van uw toestel. De
Met een sd-kaart
kunt u opeens veel
meer kwijt op uw
Android-telefoon.
iets meer kunt u ook 128 GB kiezen.
Daar kunt u normaal gesproken wel
even mee vooruit.
Raadpleeg wel de handleiding
van de telefoon voordat u een
geheugenkaartje aanschaft. Niet alle
telefoons bieden die mogelijkheid
en oudere toestellen stellen veelal
een maximum aan de grootte van
het micro-sd-kaartje, waardoor u
misschien niet meer dan 16 of 32 GB
kunt bijplaatsen. En mocht u een
dualsim-telefoon hebben (en daar
ook gebruik van maken), dan komt
het bij bepaalde modellen voor dat
de plek voor de tweede simkaart is
gedeeld met de plek voor een geheu-
genkaartje. Bij zo’n toestel moet u
kiezen tussen een tweede simkaart of
extra opslagruimte. iPhones hebben
sowieso geen mogelijkheid om de
opslagruimte uit te breiden met een
geheugenkaartje. Er bestaan (weinig
elegante) oplossingen voor externe
opslag voor een iPhone, maar daar
wordt u waarschijnlijk niet vrolijk van.
Wanneer u de opslagruimte niet
kunt uitbreiden, is opruimen het
ingebouwde
opslagruimte voor
de iPhone 6, maar
dit concept bleek
weinig succesvol.
alternatief. Begin dan eerst eens met
kritisch naar uw applijst te kijken.
Apps die u niet gebruikt of niet echt
nodig hebt kunnen wel weg, toch?
Het kan ook zomaar dat er voor
bepaalde apps een alternatief is in
de vorm van een website – vaak nog
beter voor uw privacy ook. Zeker als
het apps betreft die u niet al te vaak
nodig hebt, kan het openen van de
webversie via de browser een prima
alternatief bieden als u om ruimte
verlegen zit.
In tweede instantie kunt u kijken
naar het opruimen van persoonlijke
bestanden. In de downloads-map
staan vast dingen die u niet meer
nodig hebt. Foto’s en filmpjes kunt u
naar de cloud of naar uw computer
verplaatsen. Wat u naar uw computer

Ook een vraag?

Zou u een onderwerp graag
behandeld willen zien?
Mail dan naar faqtips@computeridee.nl.
Jasper neemt alle mails mee in zijn keuze.
verplaatst, kunt u weliswaar niet
meer via uw telefoon inzien, maar
weg is het niet als u er later nog eens
naar wilt kijken. Denk wel aan een
adequate back-up van zaken die u
naar uw computer verplaatst, want
dat doet uw telefoon dan niet meer
automatisch voor u.

62 8 | 2020
 FAQtips

Monitor als tv sluiten. Waarbij niet gezegd is dat u

U hebt een computermonitor over en zou deze als daadwerkelijk gelijktijdig geluid op
tv-scherm willen gebruiken, bijvoorbeeld op de slaap- de speakers kunt afspelen en beeld
kamer, op het terras of in de caravan. Kan dat? naar de monitor kunt sturen; dat
zult u dus moeten uitproberen.
Alles bij elkaar is het dus eigenlijk

H et korte antwoord is: ja, dat kan.

In de praktijk hangt het af van de
specifieke monitor en wat u precies
verstaat onder ‘tv kijken’.
Om met dat laatste te beginnen; als
het gaat om lineaire tv hebt u naast
de monitor altijd een settopbox van
uw tv-provider nodig. Een monitor
heeft namelijk geen ingebouwde
tuner en geen mogelijkheid om er
een ci+-module in te steken, dus bent
u gebonden aan een los kastje om de
tv-zenders te kunnen ontvangen. Wilt
u alleen streamen van uw telefoon of
tablet, dan hebt u voldoende aan een
hdmi-kabel (mits de telefoon/tablet een
hdmi-uitgang heeft), of een Chrome-
cast voor een draadloze verbinding.
U kunt een
Chromecast op een
computermonitor
aansluiten, maar bij
een monitor zonder
ingebouwde luid-
sprekers wordt
geluid wel een Een tweede bemoeilijkende factor
uitdaging. is het geluid. Als de monitor geen
ingebouwde speakers heeft, hebt u
ook nog losse speakers nodig om iets
te kunnen horen én een manier om
het geluid naar die speakers te krijgen.
In geval van de settopbox sluit u de
speakers daar rechtstreeks op aan,
eventueel met een verloopkabeltje.
In het geval van streaming moet u de
speakers op de telefoon/tablet aan-
alleen interessant om een monitor
als tv te gebruiken als deze in elk
geval ingebouwde luidsprekers
en een hdmi-ingang heeft. Bij een
monitor zonder speakers of zonder
hdmi-ingang zult u altijd allerlei
ingewikkelde trucs moeten uithalen
met extra kabels of verloopstekkers
en hebt u geen zekerheid dat alles
ook echt gaat werken.
Hebt u een monitor liggen en
vindt u het leuk om dat eens uit te
pluizen? Dan kan het wel een leuk
hobbyprojectje zijn. Moet u nog een
scherm kopen? Neem dan gewoon
een tv als u een televisie wilt en een
computermonitor als u een monitor
voor uw pc nodig hebt.

Online formulier maken

In editie 6 las u hoe u een pdf-formulier kunt invullen.
Wilt u zelf een formulier maken, dan is een online for- Ook in een leeg
mulier misschien een betere keuze, omdat de reacties formulier krijgt u
dan automatisch voor u verzameld worden in een een paar onderdelen
spreadsheet. Hoe maakt u zo’n online formulier? die u helpen van
start te gaan met het
maken van uw eigen

E r zijn verschillende diensten

waarbij u een online formulier
kunt maken. Google Formulieren is
formulier.

er een van. U hebt er een Google-

account voor nodig en kunt het
vinden via http://forms.google.com.
Als u bent ingelogd, kiest u voor
Leeg om een heel nieuw formulier
te bouwen of kiest u uit een van de
templates uit de templategalerij om
een voorbeeld aan uw wensen aan
te passen.
Als u voor een leeg formulier kiest,
gaat u direct naar de pagina waar u
uw formulier kunt samenstellen. Door
op Naamloos formulier te klikken,
kunt u uw formulier een titel geven.
In plaats van het formulier per e-mail te verzenden, kunt u ook een
link opvragen die u zelf op een andere manier kunt verspreiden.
Via de template- De Formulierbeschrijving is bedoeld
galerij kunt u meer voor verdere uitleg, zoals waar uw
voorbeelden kiezen. formulier voor bedoeld is, hoelang
het duurt om in te vullen en dat soort
dingen.
De eerste vraag is alvast voor u toe-
gevoegd. Het is een meerkeuzevraag,
maar als u er een vrij in te vullen
tekstveld van wilt maken, dan klikt u
op de knop Meerkeuze om een andere
manier van invullen te kiezen. U kunt
bovendien aangeven of een vraag ver-
plicht moet worden ingevuld. Via het
verticale menu aan de rechterkant
kunt u extra vragen toevoegen door
op de +-knop te klikken.
Aan de bovenkant van de pagina
ziet u een knop met een oogje.
Hiermee kunt u een voorbeeld van
het formulier opvragen zoals het er
uiteindelijk uit gaat zien. Tevreden
over uw formulier? Klik dan op de
knop Verzenden. U kunt dan kiezen
of u het formulier per e-mail wilt ver-
zenden of dat u een link aanmaakt
die u zelf kunt verspreiden.
Op het tabblad Antwoorden
worden vervolgens de resultaten
verzameld. Hier kunt u de mogelijk-
heid om het formulier in te vullen
ook sluiten wanneer u voldoende
reacties hebt verzameld. Ook ziet
u hier een groen knopje om van
de resultaten een spreadsheet in
Google Spreadsheets te maken.

computeridee.nl 8 | 2020 63

Als u zich telefonisch
moet identificeren
bij een bedrijf, wordt
er vaak gevraagd om
allerlei persoonlijke
gegevens. Dat is een
hoop gedoe en boven-
dien niet veilig.
W
ie de helpdesk
van z’n verzeke-
raar, telefoonaan-
bieder of energie-
leverancier belt, kan het zomaar
overkomen dat hij telefonisch
eerst z’n voornaam, achternaam,
geboortedatum en de laatste
getallen van z’n bankrekening
moet doorgeven om zich te
identificeren. Dat kost niet alleen
tijd, het is ook maar te hopen
dat de leverancier netjes met
al die vertrouwelijke data
omgaat. Daarbovenop
is er altijd een gevaar
dat een kwaadwillend
persoon zich aan de
telefoon als u voordoet,
en nog geloofd wordt
ook. Wat er vervolgens
mis kan gaan, daar wilt
u maar liever niet over
nadenken. Elkan Roelen
(34 jaar) ontwikkelde daar-
om Didux, dat gebaseerd is
op blockchain-technologie.
Hoe werkt Didux?
“Gebruikers kunnen zich
met Didux identificeren zon-
der meteen hun hele hebben
en houden op tafel te hoeven
leggen. Ze voeren eenmalig
vertrouwelijke gegevens in
via een app op hun telefoon.
64 8 | 2020
Tekst Jolein de Rooij
Uitsmijter
kcha in te g e n p h is h in g
Bloc
en identiteitsfraude
Als ze vervolgens een helpdesk
bellen vanaf hun smartphone,
kan de leverancier hun identiteit
verifiëren via diezelfde app. De
leverancier heeft echter geen
toegang tot de vertrouwelijke
gegevens, alleen de gebruiker
heeft dat.
We werken nu ook aan het
inloggen op websites zonder
wachtwoorden, maar direct
vanuit de app. Gebruikers
kunnen zo straks
met enkel
een QR-code inloggen. Dat gaat
net als ‘Inloggen met Facebook’,
maar dan worden er geen
privégegevens vrijgegeven.
Gebruikers blijven dus volledig
anoniem ten opzichte van de
website-eigenaar.
Je kunt Didux als consument
nog niet installeren, maar mijn
hoop is dat steeds meer overhe-
den en bedrijven de technologie
gaan verwerken in bijvoorbeeld
hun eigen klanten-apps. Ze kun-
nen het overigens ook inzetten
om de echtheid te garanderen
van mails die ze versturen.
Dat maakt phishing een stuk
moeilijker. Het Polman-stadion
in Almelo maakt nu al indirect
gebruik van Didux-technologie.
Bezoekers van de businessclub
van voetbalclub Heracles kun-
nen dankzij gezichtsherkenning
binnenlopen zonder een iden-
titeitskaart of ticket te laten
zien. Het mooie is echter
dat ze daarbij hun bio-
metrische data niet
uit handen hoeven
te geven aan het
stadion of de
Wie: Elkan Roelen
Waar: Almelo
Wat: Didux
Waarom: privacy
leverancier van de gezichtsher-
kenning.”
Didux is gebaseerd op
blockchain-technologie?
“Ja. Iedereen denkt daarbij altijd
aan bitcoins, maar blockchain
is in de eerste plaats een objec-
tieve manier om de correctheid
van transactiedata te garanderen
en zo vertrouwen te creëren
tussen online partijen die elkaar
niet kennen. Dat gebeurt zonder
dat daarvoor een externe auto-
riteit nodig is. Elke transactie
wordt als apart blokje informatie
opgeslagen in een databank. Die
databank is voor iedereen toe-
gankelijk en is gedecentraliseerd
opgeslagen, op de computers
van alle personen in een keten
van transacties. Je kunt op die
manier digitale munten zoals
de bitcoin creëren. Maar je kunt
de blockchain ook gebruiken
voor veilige stemcomputers,
om de herkomst van producten
te controleren of om te zien of
donaties echt op de juiste plaats
terechtkomen.
Om blockchain op grote schaal
in te zetten moeten transacties
overigens wel snel genoeg
verlopen. Omdat dat niet gold
voor bestaande blockchain-net-
werken, heb ik er uiteindelijk zelf
een gebouwd. Het idee was dat
anderen daarop toepassingen
konden ontwikkelen. Dat gebeurt
nog maar mondjesmaat, ook
vanwege onbekendheid met de
technologie en koudwatervrees.
Daarom starten we nu zelf met
toepassingen.”
Hoe kom je aan je kennis,
zonder ict-opleiding?
“Van jongs af aan ben ik handig
met computers. Mijn vader deed

vroeger elke twee jaar mee aan
het pc-privéproject van zijn
werkgever. Ik kreeg dan zijn
oude pc. Ik was nogal onder-
zoekend, probeerde van alles
in het dos-venster en haalde de
pc uit elkaar. Soms kreeg ik hem
daarna overigens niet meer in
elkaar. Ook moest ik regelmatig
het hele besturingssysteem
opnieuw installeren. Ik maakte
daarnaast volop gebruik van
het inbelabonnement van m’n
vader en leerde programmeren.
Later ging ik elektrotechniek
studeren, maar ict bleef mijn
hobby. Ik maakte in opdracht
in de avonduren websites voor
anderen. Ook keek ik mijn ogen
uit op het dark web. Ik kwam
er voor het eerst in aanraking
met blockchain en raakte gefas-
‘Op het dark web kwam ik
voor het eerst in aanraking
met blockchain'
cineerd door die technologie.
Maar het dark web heeft me ook
wantrouwig gemaakt. Ik heb
gezien wat internetcriminelen er
allemaal uitspoken en geleerd
dat ze geen kans onbenut laten
om anderen te bestelen of af te
persen.
Zelf heb ik helaas ook ervaring
met identiteitsfraude. Een aantal
jaren geleden werd ik gebeld
door de politie Groningen
over een huis waarin zich een
wietplantage bevond. De politie
toonde mij een kopie van mijn
paspoort. Er was een totaal
andere foto overheen gefoto-
shopt. Ik leek er totaal niet op.
Dat zag de politie gelukkig
ook wel. Toch was ik door dat
vervalste paspoort op papier de
computeridee.nl
tegenzin, maar het was nodig
om toen een huurwoning te
kunnen krijgen. Daardoor ben
ik me nog meer zorgen gaan
maken over de manier waarop
overheden en bedrijven omgaan
met onze privacy. Dat heeft heel
erg meegespeeld bij mijn beslis-
sing in 2016 om een systeem te
bouwen waarmee gebruikers
de controle terugkrijgen over
hun persoonlijke gegevens en
eigenaar van een woning waarin zo identiteitsfraude en phishing
illegale activiteiten plaatsvonden. kan worden voorkomen. Dat is
Dat is gelukkig allemaal met uiteindelijk Didux geworden.”
een sisser afgelopen, maar het
zette me wel aan het denken Heb je zelf ook bitcoins?
over die ene keer dat ik een “Die heb ik pas in een later
kopie van mijn paspoort aan stadium gekocht. Ik ben er dus
een woningbouwvereniging in niet superrijk van geworden.
een andere plaats had moeten Ik was in eerste instantie puur
geven. Dat deed ik met grote gefascineerd door de techno-
Oproep
Doet u iets bijzonders met uw pc? Of hebt u een handige
softwareoplossing voor uw hobby bedacht? Stuur dan een
e-mail met als onderwerp ‘Creatief met de pc’ naar
redactie@computeridee.nl
Wie weet komt u ermee in Computer Idee.
Uitsmijter
logie. Ik ben onder meer mee
gaan programmeren aan de
opensource-software voor de
reddcoin. Ik had er van die munt
ooit een paar duizend, maar die
ben ik verloren toen een harde
schijf stuk ging. Voor ons eigen
platform hebben we overigens
ook een eigen cryptocurrency
ontwikkeld: de Didux (XD). Die
gebruiken we om microbetalin-
gen te innen die de aangesloten
partijen voor elke transactie
moeten doen.
Maar de Didux is niet te koop
op grote handelsplatformen
zoals Kraken of Coinbase. We
willen niet dat de handel in
deze digitale munt de micro-
betalingen, die nodig zijn om
Didux op grote schaal te laten
werken, vertraagt. Wel geven
we momenteel gratis XD’s aan
bedrijven weg die verstandiger
met klantendata willen omgaan,
om invoering van onze techno-
logie te vereenvoudigen.”
Sites
www.didux.io
www.elkan.nl
8 | 2020 65
 Volgend nummer

Colofon
Hoofdredacteur: Dick van de Schraaf
Eindredactie: José Pauty, Eelko Rol,
Theske Slijkerman, Ed Wiggemans
Online: Randolf Bouwma, Lorenzo Jepma
Coördinators vormgeving:
Ilona Moerland, Bert Sluyter
Apps waarmee u
Vormgeving: Dian Geerts geld bespaart
Uitgever: Remco de Graaf Op zoek naar de goed-
Marketing: Marjolein Sturk (marketing- koopste boodschappen of
manager), Joep Preijde
Drukkerij: Senefelder Misset Doetinchem
interessante aanbiedingen?
Of wilt u besparen op uw
Redactie Computer Idee abonnementen? Voor bijna
Richard Holkade 8, 2033 PZ Haarlem
Algemeen: redactie@computeridee.nl
alles is er wel een slimme
FAQman: faqman@computeridee.nl app beschikbaar.
FAQtips: faqtips@computeridee.nl
Mailbus: mailbus@computeridee.nl Films kijken op vakantie
Voor Nop: voornop@computeridee.nl
Wie graag onderweg of vanaf zijn
Vers Getest: versgetest@computeridee.nl
Tips & Trucs: tiptruc@computeridee.nl vakantieadres films en series bekijkt,
Artikelideeën: idee@computeridee.nl heeft tegenwoordig niet meer nodig Computer Idee stuurt
Pers: persberichten@computeridee.nl dan een laptop of tablet. phishingmail
www.computeridee.nl
facebook.com/ComputerIdeeNL
In samenwerking met beveiligings-
twitter.com/computeridee bedrijf KnowBe4 stuurden wij een
Medewerkers Ontdek de nieuwe Edge phishingmail naar al onze collega's.
Rens Blom, Jeroen Boer, Randolf Bouwma, Windows-browser Microsoft Edge had En dat hebben we geweten!
Toon van Daele, Mark Gamble, Gertjan lange tijd weinig functies in huis, maar
Groen, Wim de Groot, Sandra Put, Jolein sinds kort is er een gloednieuwe versie
de Rooij, Dirk Schoofs, Emke Slijkerman,
Ap de Smits, Erwin Suvaal, John Van- met veel meer mogelijkheden.
deraart, Saskia van Weert, Jasper Vries,
Robert Zomers De nieuwe
Advertenties Computer Idee
Accountmanagers: Michiel Kramer, is vanaf
Danny Thijssing, Raymond Ullers
31 maart
te koop!
023-543 0000 / sales@reshift.nl
Advertentie-aanlevering:
ALLE ONDERWERPEN ONDER VOORBEHOUD

Marco Verhoog, mverhoog@reshift.nl

Telefoon: 023-543 0020

Als u boven een artikel de header

#brandedcontent ziet staan, is dit
artikel gemaakt door de Brandedcontent-
redactie van uitgeverij Reshift. Deze Slimmer bestandsbeheer
redactie werkt apart van de reguliere Windows Verkenner is voor velen
redacties. Zowel de onderwerpkeuze als een vanzelfsprekendheid, maar Multi
de inhoud van artikelen met deze header
komen tot stand in overleg met commer- Commander is een slimmere tool om
ciële partners. snel door mappen te vliegen en al uw
bestanden eenvoudig te beheren.

Klantenservice
Disclaimer Computer Idee verschijnt 26 keer per jaar. Een
Hoewel uiterste zorg is besteed aan jaarabonnement kost € 77,–. Een los nummer
Computer Idee, aanvaardt de redactie kost in de winkel € 3,85.
noch de uitgever enige aansprakelijkheid Equrion Services B.V. verzorgt de financiële
voor schade ontstaan door eventuele afhandeling voor Reshift Digital B.V. Een nieuw
fouten en/of onvolkomenheden in het abonnement wordt gestart met de eerst moge-
blad, online of enig andere digitale versie lijke editie voor een bepaalde duur. Na de eerste
van Computer Idee. abonnementsperiode wordt het abonnement
Alle in Computer Idee genoemde prijzen stilzwijgend voortgezet voor onbepaalde tijd en
zijn onder voorbehoud (van wijzigingen betaalt u de reguliere abonnementsprijs.
en typfouten). Vanaf dat moment is het abonnement opzeg-
baar met inachtneming van een opzegtermijn
van 1 maand. Een abonnement is alleen mogelijk
Auteursrechten: © 2020 by Reshift
in Nederland en België.
Digital, Haarlem. Gehele of gedeeltelijke
overname van artikelen is alleen toe-
gestaan na voorafgaande schriftelijke Abonnementsvormen Kosten
toestemming van de uitgever. per jaar
Jaarabonnement* € 77,–
Halfjaarabonnement* € 85,50
Computer Idee Maandabonnement* € 90,35
is een uitgave van
Losse verkoop € 100,10
Reshift Digital.
* Deze prijzen gelden bij automatische incasso.
Abonneren kan via www.computeridee.nl/abonneren.
Beëindiging abonnement Na de omzetting Persoonsgegevens Wij nemen uw gegevens,
voor onbepaalde duur kan op ieder moment per zoals naam, adres en telefoonnummer op in een
wettelijk voorgeschreven termijn van 1 maand gegevensbestand.
worden opgezegd. Uw opzegging ontvangen wij De verwerking van uw gegevens voeren wij
bij voorkeur telefonisch. uit conform de bepalingen in de Algemene
U kunt de Klantenservice bereiken per mail Verordening Gegevensbescherming. De
(klantenservice@reshift.nl) of telefonisch op ma gegevens worden gebruikt voor de uitvoering
t/m do tussen 9 en 12 uur via +31 (0)23–5364401. van afgesloten overeenkomsten, zoals de
Verhuizing, bezorgklachten en vragen abonnementenadministratie en, indien u daar
Ga hiervoor naar www.mijnreshift.nl, de toestemming voor hebt gegeven, om u op de
digitale klantenservice van Reshift Digital, de hoogte te houden van interessante informatie
uitgever van Computer Idee. Nadat u zich hebt en/of aanbiedingen.
geregistreerd, kunt u voortaan inloggen met uw U kunt uw persoonsgegevens opvragen om
email-adres en wachtwoord. inzicht te krijgen in welke gegevens wij van u
hebben, deze te corrigeren of, na beëindiging
van de abonnee-overeenkomst, te laten
Kosten Edities Per editie Betaling per verwijderen.
per periode Stuur hiertoe een kaartje aan Reshift Digital,
€ 77,– 26 € 2,96 jaar afd. klantenservice, Richard Holkade 8, 2033 PZ
€ 42,75 13 € 3,29 half jaar Haarlem of een e-mail naar klantenservice@
€ 6,95 2 € 3,48 4 weken reshift.nl
€ 3,85 1 € 3,85 editie

computeridee.nl | 8 | 2020 67
ONZE MESJES
MISSEN GEEN
HAARTJE.
Onze flexibele scheermesjes
scheren makkelijk jouw
moeilijk bereikbare plekken.

Zij voelen de contouren van

jouw lichaam haarfijn aan
en nemen elk detail mee.

Geen haartje wordt

overgeslagen. En door de
extra ruimte tussen de
mesjes raken ze nooit
verstopt en zijn ze makkelijk
schoon te spoelen.

Zodat jij je nooit meer

zorgen hoeft te maken om
dat ene haartje onder je
neus.

Wat wil je nog meer? SPOTNET !!

Change your shave. boldking.com