CHƢƠNG 2

TƢ TƢỞNG HỒ CHÍ MINH VỀ VẤN

ĐỀ DÂN TỘC VÀ CÁCH MẠNG GIẢI
PHÓNG DÂN TỘC

8/10/2020 ĐẠI HỌC LUẬT TP.HCM

 KẾT CẤU

I. Tƣ tƣởng Hồ Chí Minh về vấn đề dân tộc.

II.Tƣ tƣởng Hồ Chí Minh về cách mạng giải phóng

dân tộc.

2
 I. TƢ TƢỞNG HỒ CHÍ MINH VỀ
VẤN ĐỀ DÂN TỘC

Tƣ tƣởng Hồ Chí Minh về vấn đề dân tộc và cách

mạng giải phóng dân tộc là kết quả của sự kế thừa, vận
dung và phát triển sáng tạo những quan điểm của chủ
nghĩa Mác – Lênin về vấn đề dân tộc, đặc biệt là mối
quan hệ giữa vấn đề dân tộc và giai cấp.

8/10/2020 ĐẠI HỌC LUẬT TP.HCM

Mác và Ăngghen:

Vấn đề dân tộc

Hệ quả của vấn đề

Thứ yếu
giai cấp

8/10/2020 ĐẠI HỌC LUẬT TP.HCM

  Việc giải quyết vấn đề giai cấp có ý nghĩa quyết
định đối với việc giải quyết vấn đề dân tộc

 “Hãy xóa bỏ tình trạng người bóc lột người thì

trạng dân tộc này bóc lột dân tộc khác sẽ được xóa
bỏ”

 “Giai cấp vô sản ở mỗi nước trước hết phải giành

lấy chính quyền, phải tự vươn lên thành giai cấp
dân tộc, phải tự mình trở thành giai cấp dân tộc,…”

8/10/2020 ĐẠI HỌC LUẬT TP.HCM

Lênin

 Lênin đã phát triển vấn đề dân tộc thành học thuyết

về cách mạng thuộc địa.

 Lênnin cho rằng, cách mạng vô sản ở chính quốc

không thể giành thắng lợi nếu không liên minh với
cuộc đấu tranh của các dân tộc bị áp bức ở thuộc địa.

8/10/2020 ĐẠI HỌC LUẬT TP.HCM

Lênin viết:
“Cuộc cách mạng xã hội chỉ có thể tiến hành được dưới hình
thức một thời đại kết hợp cuộc nội chiến của giai cấp vô sản
chống giai cấp tư sản trong các nước tiên tiến. Với cả một
loạt phong trào dân chủ và cách mạng, kể cả những phong
trào giải phóng dân tộc trong các nước chưa phát triển, lạc
hậu và bị áp bức”.

Hệ quả của vấn đề giai cấp

8/10/2020 ĐẠI HỌC LUẬT TP.HCM

Lênin đề cập đến hai xu hướng phát triển của dân tộc
trong điều kiện CNTB:

 Sự thức tỉnh ý thức dân tộc

 Việc tăng cường và phát triển các mối quan hệ giữa
các dân tộc.

Lênin: Chỉ có CMVS và CNXH, trên cơ sở thủ tiêu ách

áp bức giai cấp và áp bức dân tộc.

8
 KẾT CẤU NỘI DUNG CHƢƠNG 2

2. Cách mạng
1. Vấn đề
giải phóng
dân tộc
dân tộc

8/10/2020 ĐẠI HỌC LUẬT TP.HCM

 TƢ TƢỞNG HỒ CHÍ MINH VỀ DÂN TỘC

1.1. Vấn đề dân tộc thuộc địa

1.2. Mối quan hệ giữa vấn đề dân tộc và giai cấp

8/10/2020 ĐẠI HỌC LUẬT TP.HCM

 1.1. Vấn đề dân tộc thuộc địa

Thứ nhất, thực chât của vấn đề dân tộc

Đấu tranh chống chủ nghĩa thực dân

giải phóng dân tộc

Lựa chọn con đường phát triển cho dân

tộc Việt Nam

8/10/2020 ĐẠI HỌC LUẬT TP.HCM

2. Vấn đề dân tộc thuộc địa

a.Thực chất của vấn đề dân tộc thuộc địa

 Đấu tranh chống chủ nghĩa thực dân, giải phóng dân
tộc.

 Lựa chọn con đường phát triển cho dân tộc Việt Nam.

12
{Tập trung ở các tác phẩm như Tâm địa thực dân, Vực

thẳm thuộc địa, Công cuộc khai hóa giết người, cũng

như trong các bài có tiêu đề Đông Dương và nhiều

bài khác}

13
 “Để che đậy sự xấu xa của chế độ bóc lột giết
người, chủ nghĩa tư bản thực dân luôn luôn điểm
trang cho cái huy chương mục nát của nó bằng
những châm ngôn lý tưởng: Bác ái, Bình
đẳng,vv…”
 “Làm tư sản dân quyền cách mạng và thổ địa cách
mạng để đi tới xã hội cộng sản” (Chánh cương vắn
tắt, Sách lược vắn tắt)

8/10/2020 ĐẠI HỌC LUẬT TP.HCM

 b. Độc lập dân tộc – nội dung cốt lõi của vấn đề
dân tộc thuộc địa

 Độc lập tự do là khát vọng lớn nhất

 Độc lập thật sự, hoàn toàn gắn với hoà bình, thống
nhất, toàn vẹn lãnh thổ của đất nước

 Phải đem lại cơm no, áo ấm, hạnh phúc cho mọi
người dân

8/10/2020 ĐẠI HỌC LUẬT TP.HCM

 Sự kiện năm 1919.

Tháng 8-1945.

Tuyên ngôn độc lập năm 1945.

Sự kiện năm 1946.

Sự kiện năm 1966

8/10/2020 ĐẠI HỌC LUẬT TP.HCM

 c. Chủ nghĩa yêu nƣớc chân chính – một động lực
lớn của đất nƣớc

 Trong bài Đông Dương, ký tên Nguyễn Ái Quốc,

tháng 4/1921: “ Đằng sau sự phục tùng tiêu cực,
người Đông Dương giấu một cái gì đang sôi sục,
đang gào thét và sẽ bùng nổ một cách ghê gớm, khi
thời cơ đến”.
 “Chủ nghĩa. Dân tộc là một động lực lớn của đất
nước” (1924)
 Kiến nghị Quốc tế cộng sản?

8/10/2020 ĐẠI HỌC LUẬT TP.HCM

 “Chủ nghĩa dân tộc…., hoàn toàn không phải là thứ
chủ nghĩa dân tộc phong kiến, tư sản hay của Quốc tế
II, ( càng không phải là chủ nghĩa dân tộc cải lương),
mà là chủ nghĩa dân tộc chân chính, theo lập trường
chủ nghĩa Mác – Lênin”

 (Võ Nguyên Giáp (chủ biên): Tư tưởng Hồ Chí Minh

và con đường cách mạng Việt Nam, Tr.91)

8/10/2020 ĐẠI HỌC LUẬT TP.HCM

2. Mối quan hệ giữa vấn đề dân tộc và vấn đề giai cấp.

Quan hệ
chặt chẽ

Giữ vững đldt. Giải phóng

Đồng thời tôn dân tộc là trên
trọng độc lập hết, trước hết,
của các dân tộc ĐLDT- CNXH
khác Giải
phóng dân
tộc – giải
phóng giai
8/10/2020
cấp
ĐẠI HỌC LUẬT TP.HCM
 a. Vấn đề dân tộc và vấn đề giai cấp có
mối quan hệ chặt chẽ với nhau

 Khẳng định vai trò lịch sử của giai cấp công nhân
Việt Nam.

 Chủ trương đại đoàn kết dân tộc.

 Sử dụng bạo lực cách mạng của quần chúng

 Thiết lập chính quyền nhà nước của dân, do dân, vì

dân.

8/10/2020 ĐẠI HỌC LUẬT TP.HCM

Đại hội V, Quốc tế cộng sản (1924): Hồ Chí Minh đã chỉ
rõ: “Vận mệnh giai cấp vô sản thế giới và đặc biệt là
vận mệnh giai cấp vô sản các nước đi xâm lược thuộc
địa gắn chặt với vận mệnh của giai cấp bị áp bức ở
các thuộc địa…”.

21
 b. Giải phóng dân tộc là vấn đề trên hết, trƣớc hết;
độc lập dân tộc gắn liền với chủ nghĩa xã hội.

“Trong lúc này, nếu không giải quyết được vấn đề dân
tộc giải phóng,…,thì chẳng. Những toàn thể quốc gia
dân tộc còn chịu mãi kiếp ngựa trâu, mà quyền lợi
của bộ phận, của giai cấp đến vạn năm cũng không
đòi lại được”

8/10/2020 ĐẠI HỌC LUẬT TP.HCM

 c. Giải phóng dân tộc tạp tiền đề để giải phóng
giai cấp

 Trong “Cương lĩnh vắn tắt”, Hồ Chí Minh nêu ra cách

mạng Việt Nam phải trải qua hai giai đoạn: Cách
mạng tư sản dân quyền – Cách mạng xã hội chủ
nghĩa.

 Sự bổ sung và sáng tạo chủ nghĩa Mác – Lênin.

8/10/2020 ĐẠI HỌC LUẬT TP.HCM

 d. Giữ vững độc lập của dân tộc mình đồng thời tôn
trọng độc lập của các dân tộc khác.

 “Chúng ta phải đấu tranh cho tự do, độc lập của

các dân tộc khác như là đấu tranh cho dân tộc ta
vậy”; “giúp bạn là tư giúp mình” – Tinh thần quốc
tế trong sáng.
 Ph.Ănghen từng nói: “Những tư tưởng dân tộc chân
chính trong phong trào công nhân bao giờ cũng là
những tư tưởng quốc tế chân chính”
8/10/2020 ĐẠI HỌC LUẬT TP.HCM
 KẾT LUẬN
TƢ TƢỞNG HỒ CHÍ MINH VỀ VẤN ĐỀ DÂN TỘC

 Vấn đề dân tộc thuộc địa

 Mối quan hệ biện chứng giữa vấn đề dân tộc và vấn

đề giai cấp (4 nội dung)

8/10/2020 ĐẠI HỌC LUẬT TP.HCM

 II. TƢ TƢỞNG HỒ CHÍ MINH
VỀ CÁCH MẠNG GIẢI PHÓNG DÂN TỘC

- Tính chất và nhiệm vụ và mục tiêu

- Theo con đường cách mạng vô sản
- Phải do Đảng Cộng sản lãnh đạo
- Lực lượng của cách giải phóng dân tộc
- Tiến hành chủ động, sáng tạo và có khả năng giành
thắng lợi trước
- Tiến hành bằng con đường cách mạng bạo lực
26
1.Tính chất, nhiệm vụ và mục tiêu của cách mạng giải
phóng dân tộc

 “Cuộc đấu tranh giai cấp không diễn ra như ở phương

Tây”.
 Mâu thuẫn chủ yếu trong xã hội thuộc địa phương
Đông là mâu thuẫn giữa dân tộc bị áp bức với chủ
nghĩa thực dân. Nó quy định tính chất và nhiệm vụ
hàng đầu của cách mạng ở các nước thuộc địa là giải
phóng dân tộc.

8/10/2020 ĐẠI HỌC LUẬT TP.HCM

 2.Cách mạng giải phóng dân tộc muốn thắng lợi
phải đi theo con đƣờng cách mạng vô sản

 Thực tiễn Việt Nam và sự khảo sát các phong trào

cách mạng thế giới.

 “Muốn cứu nước và giải phóng dân tộc không có

con đường nào khác con đường cách mạng vô sản”
.

8/10/2020 ĐẠI HỌC LUẬT TP.HCM

 3.Cách mạng giải phóng dân tộc trong thời đại mới
phải do Đảng Cộng sản lãnh đạo

Muốn làm cách mệnh, “trước phải làm cho dân giác
ngộ… phải giảng giải lý luận cho dân hiểu”,…
“Vậy nên sức cách mệnh phải tập trung phải có
đảng cách mênh”.

“Đảng có vững cách mệnh mới thành công, cũng

như người cầm lái có vững thuyền mới chạy…”.

8/10/2020 ĐẠI HỌC LUẬT TP.HCM

 4. Lực lƣợng của cách mạng giải phóng dân tộc bao
gồm toàn dân tộc

 “Cách mệnh là việc chung của dân chúng chứ không

phải việc một hai người”.
 Công nông. “là gốc cách mệnh”. “Công nông là người
chủ cách mệnh”.
 “Những giai cấp ủng hộ và tham gia cách mạng tức là
động lực cách mạng”.
 Bộ phận nào đã ra mặt phản cách mạng (như Đảng Lập
hiến) thì phải đánh đổ.

8/10/2020 ĐẠI HỌC LUẬT TP.HCM

5. CMGPDT phải đƣợc tiến hành chủ động, sáng tạo và
có khả năng giành thắng lợi trƣớc cách mạng
vô sản ở chính quốc
 Tính chủ động, sáng tạo
 Giữa cách mạng giải phóng dân tộc ở thuộc địa và
cách mạng vô sản ở chính quốc có mối quan hệ mật
thiết, bình đẳng, không lệ thuộc, hoặc chính – phụ.
 Đại hội V – QTCS (1924), Hồ Chí Minh đã chỉ rõ:
“Vận mệnh của giai cấp vô sản thế giới và đặc biệt
là vận mệnh của giai cấp vô sản ở các nước đi xâm
lược thuộc địa gắn chặt với vận mệnh của giai cấp
bị áp bức ở các thuộc địa…”

8/10/2020 ĐẠI HỌC LUẬT TP.HCM

 Phân tích hình ảnh con đĩa có hai vòi,
hai cánh của một con chim

Trong tác phẩm Bản án chế thực dân Pháp, năm 1925,
Hồ Chí Minh viết: “Chủ nghĩa tư bản là một con đĩa có
một cái vòi bám vào giai cấp vô sản ở chính quốc và
một cái vòi khác bám vào giai cấp vô sản ở thuộc địa.
Nếu muốn giết con vật ấy, người ta phải đồng thời cắt
cả hai vòi…”

8/10/2020 ĐẠI HỌC LUẬT TP.HCM

 Khả năng nổ ra và giành thắng lợi trƣớc

“Cách mạng thuộc địa không những không phụ thuộc

vào cách mạng vô sản ở chính quốc mà có thể giành
thắng lợi trước”.
“Khi thủ tiêu một trong những điều kiện tồn tại của
chủ nghĩa tư bản là chủ nghĩa đế quốc, họ có thể giúp
đỡ những người anh em mình ở phương Tây trong
nhiệm vụ giải phóng hoàn toàn”.

8/10/2020 ĐẠI HỌC LUẬT TP.HCM

 6. CMGPDT phải đƣợc tiến hành bằng con đƣờng
cách mạng bạo lực

 “Chế độ thực dân tự bản thân nó, đã là một hành

động bạo lực của kẻ mạnh đối với kẻ yếu rồi”

 “Trong cuộc đấu tranh gian khổ chống kẻ thù của

giai cấp và dân tộc, cần dùng bạo lực cách mạng
chống lại bạo lực phản cách mạng, dành chính
quyền và bảo vệ chính quyền”

8/10/2020 ĐẠI HỌC LUẬT TP.HCM

 Là bạo lực của quần chúng,
dựa trên 2 cơ sở: lực lượng
chính trị quần chúng và lực
Bạo lực lượng vũ trang nhân dân
cách
mạng
“Không dùng toàn lực của
nhân dân về đủ mọi mặt để
ứng phó, không thể nào
thắng lợi được

8/10/2020 ĐẠI HỌC LUẬT TP.HCM

 Hình thức của Bạo lực cách mạng

Đấu tranh chính trị Đấu tranh vũ trang

“Tuỳ tình hình cụ thể mà quyết định những hình thức

đấu tranh cách mạng thích hợp, sử dụng đúng và
khéo kết hợp các hình thức đấu tranh vũ trang và đấu
tranh chính trị để giành thắng lợi cho cách mạng”

8/10/2020 ĐẠI HỌC LUẬT TP.HCM

 Phƣơng châm cách mạng

Trường kỳ kháng chiến

THƠ CHÚC TẾT XUÂN ĐINH Tự lực cánh sinh

HỢI NĂM 1947 “Một dân tộc không tự
…Toàn dân kháng chiến, toàn lực cánh sinh mà cứ
diện kháng chiến, ngồi chờ dân tộc khác
… giúp đỡ thì không
Trường kỳ kháng chiến, nhất xứng đáng được độc
định thắng lợi! lập”
Thống nhất độc lập, nhất định
thành công!
8/10/2020 ĐẠI HỌC LUẬT TP.HCM
“Trong Diễn văn đọc trong “ngày kháng chiến toàn quốc”, ngày
5/11/1945, Hồ Chí Minh nói:

Bạo lực

Nhân đạo Hoà bình

“Dân Việt Nam không muốn đổ máu, dân Việt Nam yêu chuộng
hoà bình. Nhưng nếu cần phải hy sinh mấy triệu chiến sĩ, nếu
cần phải kháng chiến bao nhiêu năm để giữ gìn quyền độc lập
của Việt Nam, để cho con cháu Việt Nam khỏi kiếp nô lệ, thì
chúng ta vẫn kiên quyết hy sinh và kháng chiến”

8/10/2020 ĐẠI HỌC LUẬT TP.HCM

 CÂU HỎI ÔN TẬP

1. Trình bày nội dung cơ bản của tư tưởng hồ Chí Minh

về cách mạng giải phóng dân tộc.

2. Phân tích quan điểm của Hồ Chí Minh về mối quan

hệ giữa cách mạng vô sản và cách mạng giải phóng dân
tộc.

8/10/2020 ĐẠI HỌC LUẬT TP.HCM