TIJDSCHRIFT

rNo. 4 59ste Jrg.

I DECEMBER 1951

VAN DE

KONINKLIJKE NEDERLANDSE SCHAAKBOND

Prijs per nummer I 0,60.
Officiele Berichten
KORT VERSLAG VAN DE VERGADERING VAN DE BONDSRAAD
op 27 October 1951 te Utrecht gehouden.
Behalve de Friese Schaakbond zijn alle onderbonden vertegenwoordigd.
De notulen der vorige vergadering en het jaarverslag over het verenigingsjaar 1950/51,
ditmaal uitgebracht door de'2de secretaris, worden ongewijzigd goedgekeurd. Evenzo,
na enige opmerkingen en inlichtingen, de rekening en verantwoording van de penning-
meester.
De St.G.S.B. stelt, in verband met de hoge declaraties van sommige onderbonden,
voor de volgende vergadering een voorstel in uitzicht tot het instellen van een controle­
commissie. De penningmeester ontraadt dit, nu de het meest daarbij betrokken onder­
bond na overleg met het bestuur reeds afdoende maatregelen ter vermindering van
zijn reiskosten getroffen heeft. Het lage percentage der reiskostenvergoeding (45%) is
een gevolg van de stijging der spoortarieven plus uitbreiding der competities bij on­
gewijzigde contributieafdracht.
Een voorstel om de schuld van het reisfonds te liquideren stuit op verzet bij de
voorzitter, die aan een langzame delging in ongeveer 10 jaar tijd de voorkeur geeft.
Een voorstel van de H.S.B. om alsnog de resterende ƒ 100,— van de match Donner-
v. Scheltinga uit de kas van deK.N.S.B. te voldoen, wordt door de Bondsraad verworpen.
Het verslag van de kascommissie adviseert tot het verlenen van décharge onder dank­
zegging aan de penningmeester. Het bestuur oogst dank voor het uiterst zuinig beheer.
De begroting voor de volgende jaarperiode wordt vastgesteld volgens concept.
Het bestuur krijgt hierbij machtiging ƒ4000,— te besteden aan subsidies voor inter­
nationale tournooien, indien de daarvoor aanwezige plannen in het volgende ver­
enigingsjaar tot rijpheid komen.
De bestuursverkiezing levert een herbenoeming bij enkele candidaatsstelling op
van voorzitter, 1ste penningmeester en 2de secretaris, resp. de heren Van Steenis,
Goris en Slavekoorde.
De Bondswedstrijden 1952 worden toegewezen aan de Limburgse S.B. ter gelegen­
heid van zijn 25-jarig bestaan; plaats: Maastricht. Overwogen zal worden aan de tweede
gegadigde, Breda, als troost een andere belangrijke wedstrijd, bijv. die der 2de categorie,
toe te wijzen.
Het bestuur der Stichting Internationale Schaaktraditie te Amsterdam zal zodanig
gewijzigd worden, dat daarin voortaan slechts één lid van het bestuur van de K.N.S.B.
zitting zal hebben naast 3 andere leden.
De resultaten van de enquête, welke door het bestuur via de onderbonden bij de
clubs is gehouden (60% heeft geantwoord) en die in een 12-tal tabellen met een indeling
in 3 groepen zijn verwerkt, geeft de A.S.B. aanleiding, de juistheid van de thans ge­
bruikelijke toepassing van het beginsel der sociale rechtvaardigheid met betrekking
tot het reisfonds in twijfel te trekken. Amsterdam blijkt verreweg het hoogste gemiddelde
aan contributie te betalen. Van A.S.B-zijde is een voorstel te verwachten, tenzij het be­
stuur daar zelf mee mocht komen. Van andere zijden wordt op verschillende gronden
bestreden, dat de Amsterdamse clubs in absolute zin hogere kosten zouden hebben
dan de plattelandse. Aan de heer Slavekoorde wordt onder applaus door de vergadering
dank gebracht voor de tijdrovende uitwerking der enquête.
Ondanks knappe verdediging door de voorzitter van de Osbo, verwerpt de Bonds­
raad een voorstel tot contributieverlaging voor jeugdige clubleden.
De benamingen Hoofdklasse A, B en C worden op voorstel van de Plaatsingscom­
missie gewijzigd in: Hoofdklasse, Eerste Klasse en Tweede Klasse, welke een beter
beeld geven van de opbouw van het competitiewezen van de K.N.S.B. en voor de pers
overzichtelijker zijn.
Een door het bestuur voorgestelde verbodsbepaling voor topspelers ten aanzien
van niet door het bestuur goedgekeurde internationale wedstrijden wordt naar het
bestuur teruggewezen ter nadere overweging van de redactie.
Een Haags voorstel tot wijziging van de instructie voor de Plaatsingscommissie valt
grotendeels samen met de nieuwe door het bestuur opgestelde instructie. Aan het
bestuur van de H.S.B. zal deze ter bestudering toegezonden worden.
Op voorstel van de H.S.B. wordt een in Den Haag te vestigen commissie ingesteld,
welke tot taak heeft schaakmateriaal en -literatuur in te zamelen voor zieken en ver­
pleegden, thuis en in sanatoria.
 70

Aan de jeugdteams zal gratis een ex. van het Tijdschrift verstrekt worden.
Voor hen, die les geven aan jeugdgroepen, wordt een ex. van , Jeugdschaak", ge­
schreven door Eggink en dr Euwe, beschikbaar gesteld, zolang het hiervoor gereser­
veerde aantal strekt.
VOORWEDSTRIJD PERSOONLIJK KAMPIOENSCHAP DAMES, 1952.
Tijdens het 14de Hoogoventournooi, dat van 12 t/m 20 Januari te Beverwijk zal
worden gehouden, zal een Damesgroep ingeschakeld worden, waarvan de nos 1—4
met de dames Heemskerk en Roodzant zullen mogen kampen om het kampioenschap
1952 der Dames.
De aanmelding dient te geschieden bij de 1ste secretaris van de K.N.S.B., vóór
25 Dec. a.s. De inschrijving is vrij, maar het bestuur behoudt zich het recht voor, een
selectie toe te passen.
Inleggeld is niet verschuldigd. Hoogovens zorgt zo mogelijk voor logies bij par­
ticulieren; mocht dit niet mogelijk zijn, dan zijn de logieskosten voor rekening van dedeel­
neemster. Maaltijden en andere kosten zijn eveneens voor rekening der deelneemsters.
AANVULLING LIJST VAN GOEDGEKEURDE WEDSTRIJDEN.
Rotterdam: Kerstmis 1951, Nat. tournooi „Regina".
Rotterdam: Pasen 1952, Nat. Jubileumtournooi „Excelsior".
Den Haag: Februari 1952, Nat. Herdenkingswedstrijd „Residentie Schaakclub".
HOOFDKLASSE-COMPETITIE.
Eerste Ronde.
Eindhoven—Spangen: dr L. Stumpers(?)—Chr. Vlagsma 0—1, ir L. Tummers—
W. de Kwant 0—1, F. Spijksma—E. L. Janssens 0—1, drs Chr. Feiters—j. A. Evers
|—J, E. Verkaik—C. v. Wageningen 0—1, dr F. Gaarenstroom—J. v. d. Bergh 0—1,
ir J. D. Veegens—L. Reitsma 1—0, dr A. Hoekstra—R. J. Bijkerk 1—J, K. F. Lok—
H. F. Hameka 1—0, C. F. Kuypers—J. Koedood 1—0. Totaal: 4—6.
D.D.—Kralingen: ir H. J. v. Donk (wit)—C. J. R. Sammelius 1—0, M. Wijnans—-
mr W. H. Sandifort 0—1, prof. mi; A. W. Hamming—mr E. Mulder \—drs J. Muil­
wijk—drs T. ten Kate 0—1, mr W. G. Belinfante—dr J. M. A. Wind 0—1, dr L. J. M.
Fick—W. Versnel j, mr A. H. Roose—F. A. v. Santen |—}, Ph. S. Seligman—
J. Schenk 0—1, M. J. Jacobson—W. Chr. Goris 0—1, G. W. J. Zittersteyn—C. v.
Santen 0—1. Totaal: 2\—1\.
Max Euwe—Utrecht: T. D. v. Scheltinga (wit)—ir H. J. v. Steenis 1—0, J. Been—
mr Ed. Spanjaard 1—0, J. Ch. Apking—J. J. v. Oosterwijk Bruyn l—i, H. J. B. Heijm—
J. Visser 0—1, S. v. Mindeno—G. W. v. Vloten 0—1, M. A. G. Davidson—W. A. A.
Aarts 0—1, A. Loep—A. den Hartoog \—i, A. Onink—Th. v. Schaik 0—1, A. Hen-
kelman—J. J. v. Santen 0—1, C. Disseldorp—F. Stegeman i—£. Totaal: 3J—6£.
^ S.C.—V.A.S.: dr M. Euwe (wit)—N. Cortlever 1—0, H. Bouwmeester—J. Baren-
dregt 4—i, C. Orbaan—W. Wolthuis 1—0, drs J. G. Karper—W. Vos 0—1, S. Muur­
link—mr B. Grapperhaus \—J, Chr. P. v. Weezei—J. Veerkamp 0—1, G. H. Prahl—
N. Josephus Jitta 1—0, K. F. de Wit—mr C. Piccardt 1—0, F. Naerebout—B. Withuis
0—1, J. F. Ligthart—J. Addicks 1—0. Totaal: 6—4.
Tweede ronde.
Spangen—V.A.S. 3—7, Utrecht—A.S.C. 3J—6J, Kralingen—Max Euwe 4—6.
Eerste klasse.
A. Ha S.G.—De Dom 5^—4J, Hi S.G.—Hengelo 6—4, De Dom—V.V.G.A. 2f—'7J,
Philidor—Ha S.G. \\—5|-, Staunton—B.S.G. 8—2.
B. H. Chr. S.V.—D.D. II 4|—5J, N.R.S.V.—Philips 4—5, Eindhoven II—L.S.G.
2\—7J, Heerlen—Centrum 6—4.
Tweede klasse.
A. Pallas—Sneek 5—5, Unitas—Almelo 1—9, Staunton II—Zutphen 2\—1\.
B. A.S.C. II—V.V.V. 6—4, Het Westen—Haarlem 6^—3J, B.S.G. II—Weemnk 5—5.
C. Philidor—R.S.C. 31—6|-, Tuindorp—D.S.C. 2\—l\, Zeist—H. Chr. S.V. II 3—7.
„ _ , _ , r C V» . - 1 1 T-\_TV A l Ol W7
u. jjen Doscn-uorurccni z.-o, ivciMaut-^ i iuu - ^
Derde ronde.
A. Almelo—Staunton II 4—6, Sneek—Unitas 31 6J, Apeldoorn—Pallas 63 3>,
_ ,, , „^ ,T r. ^ TT TT TT t r _ i. w.' j Cl A \ TV, Di/-vo A Qf TT 4' 4'
Jj. naariem—d .o .k j . no—v.v.\. *"* , -t 1 "-21 "
C. D.S.C.—Zeist 8—2, R.S.C.—'Tuindorp 7—3, Kralingen II—Philidor 62—32.
_ - - ^ 1 1 . t t~ 1 1 01 -tl AI,,, C R/-vo^V< A\-S '
jj. ue rion-iviiuuciuurg -t-u, ^uiuLtuui-i^iviauo ^ -
De standen luiden:
HOOFDKLASSE.
1. A.S.C.. 2 2 - - 4 12^— 7i 5. Max Euwe 2 1-12 9^ 10?
2. Kralingen 2 1 - 1 2 111— 8i 6. Spangen 2 1-12 9 —11
3 VAS 2 112 11 — 9 7. Eindhoven 1 - - 1 0 4 6
4. Utrecht 2 1 - 1 2 10 -10 8. D.D. i _ - 1 0 2j— 7-,
 71
EERSTE KLASSE.
A. B.
1. V.V.G.A. 2 2 - - 4 15,1 1- L-S.G. 2 2 - - 4 13
2. Staunton 2 2 - - 4 141 2. D.D. II 2 1 1 - 3 10|
3. Ha.S.G. 2 2 j - 4 11 3. H.Chr.S.V. 2 1 - 1 2 115
4. Philidor 2 1 - 1 2 10 4. Heerlen 2 1-12 9
5. Hi.S.G. 2 1-12 9J 5. Centrum 2-111 9
6. De Dom 2 - - 2 0 7 6. Eindhoven II 2-111 1\
7. B. S. G. 2 - - 2 0 61 7. Philips 1-1-1 5
8. Hengelo 2 - - 2 0 6 8. N.R.S.V. 1 - - 1 0 41
Onbeslist: N.R.S.V.:—Philips 4—5.
TWEEDE KLASSE,
A. B.
1. Zutphen 2 2 - - 4 14 1. A.S.C. II 2 2 - - 4 111
2. Ap.S.G. 2 2 - - 4 13 2. Weenink 2 1 1 - 3 101
3. Pallas 3 1 1 1 3 15 3. De Pion 1 1 - - 2 6
4. Staunton II 2 1 - 1 2 81 4. Haarlem 3 1 - 2 2 16
5. Almelo • 3 1-22 lóf 5. Westen 3 1 - 2 2 151
6. Unitas 3 1 - 2 2 11 6. V.Y.V. 3 1 - 2 2 131
7. Sneek 3 - 1 2 1 12 7. B.S.G. II 2-1117
C. D.
1. D.S.C. 3 3 - - 6 211 1- Dordrecht 3 3 - - 6 25
2. R.S.C. 3 3 - - 6 21 2. W. Steinitz 2 2 - - 4 121
3. H.Chr.S.V. II 2 1 1 - 3 12 3. Middelburg 2 1 - 1 2 101
4. Kralingen II 2 1 - 1 2 9 4. De Pion 3 1-22 131
5. Tuindorp 3-121 101 5- Den Bosch 3 1 - 2 2 111
6. Zeist 2 - - 2 0 5 6. Kerkrade 3 1 - 2 2 11
7. Philidor 3 - - 3 0 11 7. Max Euwe 2 - - 2 0 6
Wijziging wedstrijddata: A: Eindhoven—D.D. 13 Jan.; IB: Philips—Eindhoven II
18 Nov.; IB: L.S.G.—Heerlen 18 Nov.
DE GROTE BONDSWEDSTRIJDEN TE ROTTERDAM.
Hier volgen de laatste uitslagen van deze wedstrijden.
GROEP V D. 1 2 3 4 5 6 7 8 Tot.
1. J. van de Toren, Delft X11101115
2. Mevr. Veis, Alkmaar 1x101 111 41
3. W. Tieman, Rotterdam 00 x 1 1 1 1 Ö 4
4. A. Mannee, Rotterdam 010x01 11 31
5. Th. A. Rhijnoever, Utrecht 1001 x 0 1 1 31
6. P. J. Brouwer, Rotterdam 00001 X113
7. D. Molenaar, Hillegersberg 110010 x 1 21
8. D. Boels, Rotterdam 1111000 x2
GROEP V E. 1-2345678 Tot.
1. H. Klein, Haarlem X11111116
2. H. v. d. Eerden, Voorburg 1 X11110141
3. H. v. d. Kieft, Rijswijk 11x010114
4. P. Soeteman, Utrecht 0 | 1 X 0J1 1 4
5. L. Hooghart, Rotterdam 0Ö01 x ï 1 } 3}
6. Mej. Graafland, Zeist 00110 x 1 0 2|
7. C. A. Verbree, Delft 010Ö00 Xl2
8. J. P. Verèl, Wageningen 0000110 Xll
GROEP A (groepen van zes) 1 2 3 4 5 6 Tot.
1. F. C. Haalebos, Wageningen x 0 1 1 1 1 4
2. H. Kijne, Amersfoort lxllll 4
3. J. J. Wouters, Voorburg 0 1x111 3
4. J. R. Winkel, Utrecht 0 1 1 X 1 1 2
5. ir J. D. Veegens, Eindhoven 0 0 0 1 x 1 11
6. J. Regeer, Den Haag 0 0 0 |0 X 1
GROEP B. 1 2 3 4 5 6 Tot.
1. N. Verschoor, Rotterdam X 1 1 1 1 1 41
2. H. Vijgeboom, Rotterdam lxllll 3f
3. J. L. van Son, Rotterdam Ö 1 X 1 1 1 3
4. C. Berghout, Rotterdam 0 0 1x11 2
5. A. van Tiel, Pijnacker 0 10^x1 2
6. A. R. Malkus, Schiedam 0 0 0 0 0 X 0
 72

GROEP C. 1 2 3 4 5 Tot.
1. W. Kaspers, Rotterdam X 1 J J 1 3
2. J. Benschop, Sprang - Capelle 0 X 1 Ö 1 2
3. J. P. Versteegh Meulemans, Eindh. J 0 X 1 l 2
4. Y. Terpstra, Rotterdam J 10 X 0 li
5. C. L. Troost, Schiedam 0 0 J- 1 X IJ
GROEP D. 1 2
3 4 5 6 Tot.
1. J. J. Klepper, Rotterdam X 1 1 1 0 1 4
2. J. J. Melleger, Rotterdam 0x1011 3
3. N. van Heiningen, Schiedam 0 0 X J 1 1 2J
4. J. J. Walraven, Rotterdam 0 1 J X 0 1 2J
5. W. Kole, Rotterdam 10 0 1x0 2
6. J. H. Wernke, Rotterdam 0 0 0 0 1 X 1
DAGGROEPEN VAN VIER.
GROEP A. GROEP B.
1. J. G. Slump, Rotterdam 2J 1. J. Harsma, Rotterdam 2J
2. C. Rus, Alkmaar IJ 2. H. H. Hermsen, Bussum 2
3. ds M. J. Vermeer, Nieuw Beets IJ 3. dr J. Buter, Wassenaar 1
4. Mevr. Roodzant-Baris, Rotterdam| 4. A. Boelee, Rotterdam |
GROEP C.
1. H. Looyenga, Wassenaar 2
2. J. Edens, Den Haag 1
3. W. H. van Dijk, Oostburg 0

AVONDGROEPEN VAN VIER.

GROEP A. GROEP A I.
1. A. Rietdijk, Gouda 3 1. D. 't Hart, Rotterdam 2J
2. H. Roos, Rotterdam 2 2. J. W. Regeer, Rotterdam 2
3. mr A. Jansen, Rotterdam J 3. C. Smit, Rotterdam
4. E. L. Jansens, Rotterdam J 4. J. F. W. Meyer, Schiedam J
GROEP B. GROEP C.
1. W. Boogaard, Rotterdam 3 1. G. A. Sponselee, Rotterdam 2
2. W. van der Vaart, Vlaardingen 2 2. J. P. Versluis, Rotterdam IJ
3. A. Kok, Gouda 1 3. A. Wielenga, Rotterdam IJ
4. M. van Ommeren, Rotterdam 0 4. J. van Saus, Rotterdam 1

GROEP D. GROEP E.
1. G. L. Onder de Linden, Rotterdam 3 1. P. Roetman, Capelle a/d IJssel 2J
2 . A. Schoenmakers, Rotterdam IJ 2. J. Jager, Gouda 2
3. J. Vente, Rotterdam IJ 3. A. M. Gouweloos, Rotterdam IJ
4. T. M. Verhoecx, Rotterdam 0 4. J. Klopper, Rotterdam 0

GROEP F.
1. B. Kwindacz
2. dr F. L. Krop, Rotterdam
3. P. Righini, Rotterdam
4. J. Schrieks, Rotterdam
GROEP G.
3 1. A. Meier, Rotterdam
1 2. W. de Neef, Rotterdam 2
1 3. P. J. Dut, Rotterdam J
1 4. P. Halsema, Overveen J

GROEP H. GROEP I.
1. H. Haan, Rotterdam 2 1. M. C. van Deelen, Scheveningen 3
2. A. Hazenbroek, Rotterdam 1* 2. R. A. van de Wal, Rotterdam 2
3. T. H. Hoogmoed, Rotterdam 1* 3. G. J. Roon, Rotterdam
4. L. C. Schipper, Rotterdam 1 4. B. A. de Jong, Gouda 0
*) De afgebroken stand van de partij Hoogmoed—Hazenbroek was niet goed geno­
teerd. Dientengevolge kon de jury geen beslissing nemen en kregen beide spelers
een 0.

GROEP J. GROEP K.
1. J. L. van der Kooy, Rotterdam 2J 1. J. van der Vaart, Vlaardingen 3
2. C. L. Mac Pherson, Rotterdam 2 2. F. L. Streefkerk, Kralingse Veer 2
3. G. W. Zwiers, Dordrecht IJ 3. J. Blok, Rotterdam 1
4. A. H. Everts, Rotterdam 0 4. J. Witlox, Rotterdam 0
 73

GROEP L. GROEP M.
1. A. de Graaf, Rotterdam 2J 1. F. F. Ferwerda, Rotterdam
2. D. H. Meier, Rotterdam 2\ 2. P. van Lien, Berkel
3. H. J. van Lien, Rotterdam 1 3. A. Scharloo, Gouda IJ
4. A. van Pelt, Rotterdam 0 4. G. Streefkerk, Rotterdam J
GROEP N. GROEP O.
1. D. de Neef, Rotterdam 2J 1. W. Scheurwater, Zwijndrecht 3
2. J. van Heul, Rotterdam l| 2. A. de Vogel, Berkel en Rodenrijs 2
3. L. Schenk, Rotterdam l| 3. A. Schipper, Bergse Hoek \
4. A. J. R. Witjens, Rotterdam \ 4. J. L. van Unen, Rotterdam J
GROEP P. GROEP Q.
1. A. Koene, Rotterdam 2 1. C. Oskam, Rotterdam 3
2. J. L. Noordzij, Rotterdam 2 2. Jac. J. Bakker, Rotterdam
3. E. Sloof, Rotterdam 1-J 3. C. Burki, Rotterdam 1
4. P. van Hoek, Bergse Hoek \ 4. J.H.v.d.Torre, Berkel en Rodenrijs 1
GROEP R GROEP S.
1. A. Treurniet, Berkel en Rodenrijs 2\ 1. C. Lokkerbol, Rotterdam 2|
2. K. van der Helden, Rotterdam 2 3. A. Prins, Rotterdam IJ
3. M. J. Boxtel, Rotterdam 1| 3. H. W. C. Markus, Den Haag 1
4. D. Mark, Bergse Hoek 0 4. H. J. van Oost, Hillegersbcrg 1
GROEP T. GROEP U.
1. C. van de Poel, Rotterdam 2£ 1. Jos. Buis, Rotterdam 2
2. J. P. F. H. de Groot, Rotterdam 2 2. A. Jongsma, Barendrecht
3. W. v. d. Gugten, Barendrecht IJ 3. M. I. Mix, Rotterdam 2
4. M. A. Burger, Rotterdam 0 4. M. Struik, Bergsche Hoek 0
GROEP V.
1. P. J. Keur, Rotterdam 2
2. L. v. Meerkerk, Rotterdam 2
3. J. H. v. d. Gaag, Rotterdam 1
4. H. Hessels, Hillegersberg 1

PRACTISCH SPEL
Correspondentieadres: dr M. EUWE, Joh. Verhulststraat 183, Amsterdam-Zuid.
VAN HER EN DER.
Uit het tournooi te Gijon 1951.
PARTIJ Nr 1109. SICILIAANS.
Wit: A. Rico Zwart: R. Toran
1. e2—e4, c7—c5 2. f2—f4, Pb8—c6 8 , Rf8—e7 9. c2—c3, 0—0 10.
3. Pbl—c3, e7—e6 4. Pgl -f3 g2-g3, f7—f6
De witte opstelling, die doet denken Zwart wil van zijn voorsprong in ont­
aan het Vinken-systeem, wordt door de wikkeling profiteren en tracht met de
theorie afgekeurd, omdat zwart onge­ tekstzet de stelling te openenen. Helemaal
hinderd tot een sterke opstelling in het zonder risico is deze tactiek evenwel niet.
centrum komt. 11. g3—g4
4 a7—a6 Om op 11 , Ph6 met 12. ef6: voort
Blijkbaar om 5. Rb5 te verhinderen, te zetten en zodoende het terugslaan met
welke zet als antwoord op 4 , d5 zou de pion af te dwingen (12 , Rf6: 13.
kunnen volgen. g5).
5. a2—a4 11 , Pf5—h4!
Wit verhindert de opmars van de zwarte Zwart laat zich niet uit het veld slaan
koninginnevleugel-pionnen, maar het is en brengt een stukoffer op lange, zeer
zeer de vraag, of zwart dit wel van zins lange termijn.
was. 12. Pf3xh4, f6 x e5 13. Ph4—g2
5 , d7—d5 6. e4—e5, Pg8—e7 7. Op 13. Pf3 volgt 13 , ef4: 14. Pf4:
d2—d3, Pe7—f5 8. Pc3 e2 (14. Rf4:, g5). 14 , e5 benevens 15.
Met de duidelijke bedoeling, c3 en d4 ...., Rg4: met flinke compensatie voor
te laten volgen, waarna een soort Franse zwart.
opening ontstaat (1. e4, e6 2. d4, d5 3. Pc3, 13 , e5 xf4 14. Pe2xf4, e6—e5 15.
Pf6 4. e5, Pd7 5. Pe2), echter met een aan­ Pf4—h3
tal verschilpunten, die niet gunstig zijn Zodoende blijft tenminste pion g4 be­
voor wit. houden. Zwart heeft nu voor zijn stuk
 74

slechts één pion materiële compensatie, Dreigt zowel 22 , Dg4f als 22 ,

voor het overige positiële compensatie in Rg2: gevolgd door 23 , De3f.
de vorm van een voorsprong in ontwik­ 21. Pgl—h3
keling, onveilige koningsstelling van wit Zou wit het nog redden?
enz. Stelling na 21. Pgl—h3
Eenvoudig is het echter niet voor zwart.
Zo zou b.v. 15 , Rh4f tot niets leiden
wegens 16. Kd2.
15 , Rc8—e6!
Zwart doet het kalm aan. Nu gebleken
is, dat de witte koning eventueel naar de
koninginnevleugel kan ontwijken, richt
hij zijn aandacht ook op dit gedeelte van
het bord.
16. Rel—e3, d5—d4
Zwart maakt een dankbaar gebruik
van de gelegenheid om zijn invloedssfeer
in het centrum te vergroten.
17. Re3—f2, Re6—d5 18. Ph3—gl?
Deze overmaat van voorzichtigheid
wordt wit noodlottig. De tekstzet moet
Rf3 verhinderen en zodoende g4 beveili­ 21 Ta8—f8!
gen, maar waarom kijkt wit in deze cri- Neen! Wit redt het niet, de zwarte
tieke stelling op een pion? In aanmerking koningin kan niet worden geslagen wegens
kwam 18. Kd2, om probleem nummer 1, 22 , Tf2f en mat op de volgende zet.
de veiligheid des konings op te lossen, 22. Ph3—f4
ofschoon de ontwarring van het witte Wit heeft niet anders.
stukken-kluwen op de koningsvleugel als 22 Tf8xf4 23. Pg2xh4
probleem nummer 2 zou blijven bestaan. Of 23. Pf4:, Df4: en wit staat machte­
Na de tekstzet daarentegen blijft het loos tegenover de vele dreigingen.
probleem van de veiligheid van de koning 23 Tf4—f2f?
onopgelost, terwijl het stukkenprobleem Jammer, met 23 , Te4f kon zwart
door de tegenstander wordt aangepakt en in twee zetten mat geven. Nu duurt het
wel op zeer hardhandige wijze. een paar zetten langer. Er volgde: 24.
18 Tf8 xf2! 19. Kei xf2, Re7— Ke2—el, Dg5xh4 25. Rfl—e2, Rd5xhl
h4f 20. Kf2—e2 26. Ddl—b3f, Kg8—h8 27. Kei—dl,
Na 20. Ph4:, Dh4:f 21. Ke2, Rhl: zou Tf2Xe2 28. Kdlxe2, Dh4xh2f 29. Ke2
zwart al een pion vóór komen. —el, Rhl—f3
20 Dd8—g5 Wit geeft het op.

Uit het tournooi te Wenen 1951.

PARTIJ Nr 1110. ENGELS.
Wit: Ed. Lasker Zwart: E. Grünfeld
1. c2—c4, Pg8—f6 2. Pbl—c3, e7—e6 waarin de witte zwakten het zwaarst
3. e2—e4, d7—d5 4. e4 e5, d5 d4 5. wegen, terwijl de betekenis van wits
e5xf6, d4xc3 6. b2xc3, Dd8xf6 7. compensatie, het ruimtelijk overwicht
d2— d4 aanzienlijk in koers daalt.
Een bekende variant, die lange tijd als 14. d4—d5, e6 xd5 15. Dd2xa5,
zeer gunstig voor wit te boek stond, maar Pc6xa5 16. c4xd5
waarover thans het evenwichtsoordeel is De consequentie van het gekozen sy­
uitgesproken. steem: wit heeft nu nog maar één zwakke
7 c7—c5 pion, en dat is een hele zwakke, die even­
Gebruikelijk is 7 , b6 8. Pf3, Rb7 wel anderzijds aan combinatoire wen­
9. Re2, Pbd7. De tekstzet heeft het be­ dingen kan meewerken.
zwaar, dat wit de diagonaal g2—b7 kan 16 , 0—0 17. 0—0, b7—b6 18. Tfl
veroveren. —dl, Rc8—b7 19. d5—d6
8. Pgl—-f3(?) Alweer de consequentie, de pion wordt
De theorie geeft 8. g3(!) met als moge­ zwakker en tegelijkertijd gevaarlijker.
lijk vervolg 8 cd4: 9. cd4:, Rb4f 10. 19 , Ta8—d8
Rd2, Dd4:? 11. Rb4:, De4f 12. Re2, Dhl: 19 , Rf3: 20. gf3:, Tad8 was minder
13. Dd6, Pc6 14. Rf3 en wint. eenvoudig geweest wegens 21. Tacl, drei­
8 c5xd4 9. Rel—g5, Df6—f5 10. gend 22. Td7 (21 , Td7 22. Rf5).
c3xd4, Rf8—b4f 11. Rg5 d2, Rb4x 20. Pf3-e5, Tf8-e8 21. f2-f4, Te8 e6?
d2f 12. Ddl xd2 Met 21 , f6! kon zwart zijn positieel
Wit heeft wat meer ruimte, maar zijn overwicht behouden. Thans wordt hij de
centrum-pionnen zijn zwak. dupe van een kleine combinatie, die des te
12 , Pb8—c6 13. Rfl—d3, Df5—a5 verrassender is, daar er zo weinig stukken
Terecht speelt zwart op het eindspel, aan deelnemen.

Stelling na 21 , Tc8—e6?
22. Rd3xh7f!
Eenvoudig maar doeltreffend. Op 22.
, Kh7: volgt nu 23. Pf7:, T6e8 (het
enige, daar 24. Pg5f dreigde) 24. d7, Tf8
25. Pd8:, Td8: 28. Tacl, Rc6 27. Td6 en
nu:
1) 27 , Rd7:? 28. Tcdl.
2) 27 , Td7: 28. Tcc6:!, in beide ge­
vallen met beslissend voordeel voor
wit.
22 Kg8—£8 23. Rh7—f5!, Te6—h6
Kg8—f8
De witte d-pion was onaantastbaar: 23.
Tedó:? 24. Pd7f!, Ke7 25. Telf enz.
Ted6:?
24. g2—g4
Wit heeft nu een gezonde pion plus,
terwijl de opstelling zijner stukken aan­
zienlijk verbeterd is.
24 Kf8—g8 25. d6—d7, g7—g6
Plaatst het kasteel tijdelijk buiten spel,
maar de zwartspeler meent dit te kunnen
verdragen.
26. g4—g5, Th6—h4 27. Rf5—g4,
Pa5—c4
Hulp aan het verdwaalde kasteel.
28. h2—h3, Pc4—e3 29. Tdl—d3, Pe3
Uit het tournooi te Paignton 1951.
PARTIJ Nr 1111. KONINGSINDISCH.
Wit: dr Al. Emve
1. d2—d4, Pg8—f6 2. c2—c4, g7—g6
3. g2—g3, Rf8—g7 4. Rfl—g2, 0—0 5.
Pbl—c3, d7—d6 6. Pgl—f3, Pb8—d7
7. 0—0, e7—e5 8. e2—e4, Tf8—e8
Al vele malen vertoond.
9 . h2—h3
Van 9 . b3 is men afgestapt, nu is ge­
bleken, dat deze zet bezwaren had i.v.m.
9 , ed4: 10. Pd4:, Pc5 11. f3, c6, even­ reeds op de diagonale lijn f4—c7 had ge­
tueel gevolgd door 12 , d5.
9 e5 x d4
In aanmerking komt dc handhaving van
het centrum door 9 , e6, methode
Bronstein (zie ook de partij Euwe-Muil-
wijk in dit nummer).
10. Pf3xd4, Pd7—c5 11. Tfl—el,
c7—c6 12. Ddl—c2
Het bekende pionoffer, dat zwart beter
doet niet te aanvaarden, daar op 12
Pe4: 13. Pe4:, Rd4: zeer sterk 14. Rg5!
75
Xg4 30. Pe5xg4, Kg8—g7 31. Kgl—h2
Eenvoudiger 31. Tel om het ingrijpen
van de raadsheer te verhinderen.
31 Rb7—e4 32. Td3—e3, Re4—f5
Nu gaan de gevangenisdeuren van het
zwarte kasteel open.
33. Pg4—f6, T d 8 x d 7
Practisch gedwongen, daar 33 , Tf4:
zou falen op 34. Te8!, Td7: 35. Tg8 mat.
34. Pf6xd7, Rf5xd7 35. Tal—fl?
Niettegenstaande het overwicht van dc
kwaliteit was de vinstvoering nog niet
eenvoudig, omdat de raadsheer zeer stevig
komt te staan en het zwarte kasteel zo
nodig via h8 in het spel terugkomt. Deze
overwegingen hadden wit ertoe moeten
brengen naar een gelegenheid te zoeken
de partij door een tegenoffer van de kwa­
liteit te beslissen. Deze kans wordt hier
verzuimd: 35. Tdl!, Re6 (35 , Rf5 dan
36. Te8, Tf4: 37. Tdd8 en mat) 36. Te6:!,
fe6: 37. Kg3, Th7 38. Td7f, Kg8 39. Td8f,
Kg7 40. Ta8 enz.
35 Rd7—e6 36. a2—a3(?)
Nog steeds had 36. Te6: voortreffelijke
kansen geboden (36 , fe6: 37. Kg3,
Th8 38. Tel, Tf8 39. Tc6 enz.).
36 , b6—b5 37. Te3—c3, a7—a5 38.
Tc3—f3
38. Tc5 levert na 38 , Rc4 niets op.
38 Kg7—f8 39. Tfl- bl, Re6—d7
40. Tbl—dl?
In de hoogste tijdnood nog een kleine
misgreep, die remise onvermijdelijk maakt.
40 , Rd7—g4 41. Tdl—d8f, Kf8
—e7 42. Tf3—d3, Ra4—f5 43. Td3—d2,
Th4xh3f 44. Kh2—gl, Th3xa3
Met twee pionnen voor de kwaliteit
heeft zwart niets meer te vrezen.
45. Td8—b8, b5—b4 46. Tb8—b7|,
Ke7—e8.
Remise.
Zwart: R. Al. Bruce
volgt (14 , Dd7 15. Pf6f, Rf6: 16. Rf6:).
12 , Dd8—c7 13. Rel—e3, a7—a5
14. Tal—dl, Rc8—d7 15. f2—f3
Dit betekent een klein tijdverlies. In
aanmerking kwam direct 15. g4, Tad8 16.
Rf4, Rc8 en dan b.v. 17. f3.
15 , Ta8—d8 16. Re3—f2, Rd7—c8
17. g3—g4, Pc5—e6
Wanneer de witte koninginneraadsheer
staan, was deze zet niet goed mogelijk
geweest wegens ruil; gevolgd door c4—c5.
18. Pd4—e2
De voorgeschreven strategie in deze
stellingen: ruil vermijden.
18. ..., d6—d5(!)
Zwart profiteert handig van de kleine
onnauwkeurigheid .van zijn tegenstander
cn verkrijgt met de tekstzet enig tegenspel.
19. e4 x d5
, Op 19. Pa4, ogenschijnlijk de weer­
legging van dc tekstzet volgt 19 , de4:!
 76

20. Rb6?, Tdl:! 21. Rc7:, Tel:f 22. Kf2, Stelling na 23 , b7—b6(?)
Te2:f en zwart heeft meer dan voldoende
compensatie voor de koningin.
19 ,c6xd5 20. c4—c5
20. cd5:, Pd5: is zeer bevredigend voor
zwart.
20 , d5—d4
Natuurlijk niet 20 , Pc5: wegens 21.
Pb5 met stukwinst.
21. Pc3—b5
21. Pd4: kost materiaal: 21 , Pd4:
22. Te8:f, Pe8:!
21 Dc7 x c5 22. Dc2 x c5, Pe6 x c5
23..Rf2xd4, b7—b6(?)
(Zie diagram)
Deze plausibele zet maakt het wit moge­
lijk, de balans te zijnen gunste te doen
doorslaan. Juist was 22 , Pa6 met Op 26 , Rf6: volgt 27. Td8f, Kg7
slechts gering positieel voordeel voor wit. 28. Pe8f, terwijl 26 , Te2: eenvoudig
24. PbS—c7, Tc8—e7? wordt weerlegd door 27. Td8f, Rf8 28.
Beter 24 , Tf8, ofschoon wit dan Tc8:
met 25. Pc3 het heft geheel in handen
neemt. Thans gaat de kwaliteit verloren. 27. Tdl—d8f, Rg7—f8 28. Rf6—e5
25. Rd4 x f6! Het klopt precies. Zwart heeft geen
En niet 25. Rc5:, Tdl: 26. Tdl:, bc5: tijd voor 28 , Pe6, daar dan 29. Rc7:
27. Td8f, Rf8 28. Tc8:, Te2: en wit heeft het kasteel dekt.
niets bereikt. 28 Tc7—c6 29. f3—f4
25 , Td8 x dl 26. Tel xdl, Te7 Zwart geeft het op. (29 , Pe6 30.
Xc7 Tf8:f met stukwinst).

Uit een dubbelrondige driekamp te Djakarta.

(Van Tongerloo 3, Crabbendam 2, Fernhout 1).
PARTIT Nr 1112. SICILÏAANS.
Wit: C. F. van Tongerloo
1. e2—e4, c7—c5 2. d2—d4, c5xd4 wijl 10
3. Pgl—f3, e7—e6
Het is twijfelachtig, of zwart verstandig
doet pion d4 met 3 , e5 te handhaven
(4. Pe5:?, Da5f). Wit zet dan voort met
4. c3, dc3: 5. Pc3: en heeft een mooi spel
van stukken als compensatie voor de gam-
bietpiori.
4. Rfl—e2
Geen al te gelukkige verwisseling van
zetten.
4 Pb8—c6 5. Pf3xd4, Pg8—f6
6. Pbl—c3, Rf8—b4
Zwart staat bevredigend, mede dank zij
wits vierde zet. Na het gebruikelijke 4.
Pd4:, Pc6 5. Pc3, Rb4 6. Re2?, Pf6 was
dezelfde stelling ontstaan, maar de theorie
schrijft ook voor, dat men in deze variant
6. Pdb5 i.p.v. 6. Re2 moet spelen.
7. Ddl—d3, a7—a6(?)
Voor de hand liggend en sterk was 7.
, d5 geweest (8. Db5, 0—0 9. Pc6:,
Rc3:f 10. bc3:, bc6: 11. Dc6:, Rd7 be­
nevens 12 , Pe4:.
8. Pb4xc6, b7xc6?
Beter 8 , dc6:, waarop wit met 9.
Dg3 voortzet en ongeveer gelijke kan­
sen behoudt b.v. 9 , Pe4: 10. Dg7:,
Df6 11. Df6:, Pf6: 12. Rd2 of 9 , 0—0
10. Rh6, Ph5 11. Dg4, Da5.
9. e4—e5, Pf6—d5 10. Dd3—g3, Ke8
—f8
Niet 10 , 0—0 wegens 11. Rh6, ter-
Zwart: H. F. Crabbendam
, Da5 11. Dg7:, Tf8 12. 0—0
slechts risico voor zwart oplevert.
11. Rel—d2, Dd8—a5 12. 0—0, Pd5
Xc3 13. Rd2xc3, Rb4xc3 14. b2xc3
Wit staat beter, omdat zwart de rochade
heeft verloren en de zwarte velden in zijn
stelling zwak zijn, waardoor de zwarte
raadsheer moeilijk tot ontwikkeling komt
en'de kastelen geen samenwerking ont­
plooien.
14 h7—h5
Om het zwarte kasteel op de konings­
vleugel te gebruiken, op zichzelf geen
kwaad idee, maar het nadeel van de zwarte
stelling wordt er niet door opgeheven: de
samenwerking blijft ontbreken.
15. Tfl—bl
Beter eerst 15. De3.
15 , h5—h4?
15 , Dc5 verdiende de voorkeur.
16. Dg3—e3, h4—h3 17. Tbl—b6!
Wit sluit de zwarte koningin af en be­
reidt de verdubbeling langs de b-lijn voor.
17 , h3 x g2 18. Tal—bl, f7—f6
De enige manier om verder te komen.
De koning moet zich een vluchtveld ver­
schaffen voor het geval wit langs de acht­
ste rij aanvalt, aangezien Ke7 voorlopig
niet mogelijk is wegens Dg5f.
19. f2—f4!
Wit moet op e5 stand houden.
19 Kf8—f7
Ook na 19 , Da2: 20. Dc5f, Kf7 21.
Tbb2, Da4 22. c4 komt de zwarte ko-

ningin op „water en brood", maar na de
tekstzet gaat alles nog veel vlotter, zij het
ook, dat wit daarbij een vindingrijke ont­
snappingspoging moet verijdelen.
20. c3—e4, Da5xa2 21. De3—c3
Stelling na 21. De3—c3
Dreigt koninginnewinst door 22. Tal.
21 d7—d5
Uit de Haagse Vijfkamp.
PARTIJ Nr 1113. KONINGSINDISCH.
Wit: dr M. Euwe
I. d2—d4, Pg8—f6 2. c2—c4, g7—g6
3. g2—g3, Rf8—g7 4. Rfl—g2, 0—0 5.
Pbl—c3, d7—d6 6. Pgl—f3, Pb8—d7
7. 0—0, e7—e5 8. e2 e4, c7—c6 9. h2
—h3, Tf8—e8
Zie de partij Euwe—Bruce in dit num­
mer.
10. Rel—e3, Dd8—c7
Zwart kiest een degelijke, maar pas­
sieve opbouw. Wit heeft het niet gemak­
kelijk iets te ondernemen, en anderzijds
heeft ook zwart slechts zeer beperkte
keuze
II. Tal—cl, Pd7—f8 12. Ddl—d2
12. c5 levert na 12 , dc5: 13. de5:,
P6d7 niets op.
12 , Rc8—d7 13. Tfl—dl, Ta8—
d8 14. Dd2—c2, Dc7—b8 15. Dc2—b3,
e5 X d4
Zwart geeft het centrum op om wat
tegenspel tc verkrijgen.
16. Pf3xd4, Pf8—e6 17. Pd4xe6,
Rd7xe6
In het algemeen is het terugslaan met
de pion beter, maar hier zou dit wegens
18. Da3 een pion kosten.
18. Db3 a4, a7—a6 19. b2—b3, Pf6
—d7 20. Da4—a3, Pd7—c5
Een volkomen correct pionoffer: 21.
Rc5:, dc5: 22. Dc5:, Rc3: 23. Td8:, Dd8:
24. Tc3:, Dd2 met gunstige herovering
van de geofferde pion.
21. Re3—f4, Rg7—f8 22. Pc3—e2
Veiliger was eerst 22. Kh2, zoals blijkt
uit het vervolg, terwijl ook de inschake­
ling van 22. Rg5 overweging verdiende.
22 , Db8—c8 23. Rf4—g5
Wit moet b zeggen, daar 23. Kh2 we­
gens 23 , Pe4: 24. Re4:, d5! zeer
77
Om 22. Tal te beantwoorden met 22.
...., d4!
22. e5xd6 e.p., e6—e5 23. Tbl—al,
Th8—h3
Dit is zwarts laatste woord, maar het
kost even goed de kwaliteit.
24. Re2—d3, Th3xd3 25. c2> d3,
Da2—e2 26. Tal—el, De2—f3 27. f4 X
e5, Rc8—h3
Deze tegenaanval vereist nog een zorg­
vuldige afwikkeling.
28. Tb6—b7f, Kf7—g6 29. Tb7—bl
Er dreigde 29 , Dfl en mat.
29 , f6 x e5 30. Dc3xe5, Df3xd3 31.
De5—g3f, Dd3xg3 32. h2xg3, Kg6—
f6 33. c4—c5, a6—a5 34. Kgl—h2, Rh3
—e6 35. Kh2xg2, a5—a4 36. Tbl—b4,
Re6—d5f 37. Kg2 f2, g7—g5 38. Tb4
—d4, a4—a3 39. Td4xd5
Korte metten.
39 , c6xd5 40. c5—c6, a3—a2 41.
c6—c7, Ta8—e8 42. d6—d7, Te8xel
43. d7—d8 D|, Kf6—g6 44. Dd8—g8f,
Kg6—h5 45. Dg8—h8f
Zwart geeft het op.
Zwart: J. Muilwijk
twijfelachtig is, terwijl 23. b4, Pd7 24.
Rd6:, Rd6: 25. Td6:, weerlegd wordt
door 25 , Pe5!
23 , Re6xh3!
Zeer juist. Niet goed is 23 Re7
wegens 24. Re7:, Te7: 25. b4, Pd7 26.
Td6:, Pe5 27. Td8:f, Dd8: 28. c5 terwijl
23 , Td7 een stuk kost (24. b4).
24. Rg5xd8, Rh3xg2 25. Kglxg2,
Dc8xd8 26. f2—f3
Een gedwongen verzwakking.
26 , f7—f5 27. b3—b4, Pc5 d7 28.
Pe2—c3
Stelling na 28. Pc2—c3
Zwart heeft voor de geofferde kwaliteit
een pion en aanvalskansen op de verzwakte
witte koningssteling.
28 , Kf8—h6(?)
In combinatie met wat volgt aan anti-
positiële voortzetting, welke de her­
leving bevordert van wits stellingsvoor­
delen, die door de zwarte koningsaanval
op de achtergrond dreigden te geraken.
 78
29. Tel—c2, f5—f4(?)
Maakt de zwarte raadsheer slecht, ter­
wijl zwart niet kan profiteren van de gaten,
die thans in de witte stelling worden ge­
slagen. Daartegenover staat evenwel, dat
het zwarte paard op e5 in beheersende
stelling komt.
30. g3—g4, Pd7—e5 31. Pc3 e2
Het paard moet onmiddellijk terug
naar de verdediging.
31 , Te8—f8 32. Pe2—gl
Er dreigde 32 , Pg4: 33. fg4:, f3f
32 , Dd8—h4(?)
Zwart volhardt in de verkeerde tactiek.
Moeilijker was de strijd geweest na 32.
Uit een tweekamp de Jong (Winterswijk)—Donner, waarin eerstgenoemde
een eervolle 2J—5|- nederlaag leed.
PARTIJ Nr 1114. RETI-OPENING.
Wit: J. H. Donner
1. c2—c4, Pg8—f6 2. g2—g3, c7—c6
3. Rfl—g2, d7—d5 4. Pgl—f3, Rc8—f5
5. 0—0, e7—e6 6. b2—b3, Pb 8—d7 7.
Rel—b2, Rf8—d6
In deze variant staat de koningsraads­
heer beter op e7 of op c5. Wc zullen wel­
dra zien waarom.
8. d2—d3, 0—0
Zwart heeft geen tijd om Rf5 tegen de
ruil door Ph4 te beveiligen, omdat 8.
...., h6 weerlegd wordt door 9. e4!, de4:
10. de4: met aanval op Rd6, terwijl 10.
...., Pe4: op 11. Rg7: faalt.
9. Pbl—d2
De theorie geeft hier 9. Pc3 als beter
en beantwoordt de tekstzet met 9 , de c-lijn en bovendien drukt het op d4.
c5 10. cd5:, cd5: 11. e4, de4:! 12. de4:,
Re4: 13. Pc4 met gelijke kansen.
In aanmerking komt ook 9. Ph4.
9 Dd8—e7 10. Pf3—d4
Of ook 10. Ph4, wat echter na 10 , wit nog een paard ter beschikking had,
Rg6.ll. e4, e5 12. Pf5 op hetzelfde neer­
komt als de partij.
10 , Rf5—g6 11. e2—e4, e6—e5
12. Pd4—f5
Wit behoeft de dubbelpion niet te vre­
zen, want deze is tegelijk aanvalspion.
12 Rg6 xf5 13. e4 xf5, g7—g6 14.
f5xg6, h7 x g6 15. Ddl—c2
Wit heeft zich het raadsherenpaar ver­
schaft en het verdiende wel overweging
om dit voordeel met 15. a3 vast te houden.
Echter heeft ook de tekstzet bepaalde
voordelen.
15 , Rd6—a3 16. Tal—el, Ta8—e8
Zwart haast zich niet met de ruil en wit
evenmin met de verhindering daarvan.
Beide partijen hebben gelijk, want wit be­
houdt met en zonder raadsheerpaar een
klein positie voordeel.
17. d3—d4, Ra3xb2 18. Dc2xb2,
De7—d6
Na 18 , e4 zou wit zich op de e-pion
storten: 19. f3 en zwart kan pionverlies
weldra niet vermijden.
19. c4xd5, c6xd5 20. Pd2—f3?
Deze oppervlakkige zet doet de kansen
De7, waarop wit het best voortzet
met 33. Db3, Kh8 34. b5!, ab5: 35. cb5:,
c5 36. Db5.
33. Kg2—f 1!
Hiermee is de zwarte aanval afgeslagen.
33 , Pe5xg4?
Een volkomen kansloos offer. De weg
terug (33 , De7!) stond nog open.
34. f3 x g4, f4—f3 35. Tc2—f2
De rest is niet belangrijk meer.
35 , Dg4: 36. Tf3:, Rf4 37. Db3,
Te8 38. c5f, d5 39. ed5:, Rh2 40. d6f,
Kg7 41. Df7f, Kh6 42. Th3f, Kg5 43.
Pf3f.
Zwart geeft het op.
Zwart: Tb. de Jong
keren. Nodig was 20. de5:, Pe5: 21. Tdl
met aanvalskansen op de zwarte d-pion
(21 , Pd3 22. Dd4).
20 e5—e4 21. Pf3—g5, Pf6—h7!
Maakt de weg vrij voor de f-pion, zodat
c4 afdoende verdedigd kan worden.
22. Pg5xh7, Kg8xh7 23. Tel—cl,
Te8—c8 24. Rg2—h3, f7—f5
Wit heeft de goede raadsheer, maar
deze bijt op graniet en eventuele door-
braakspogingen met f3 of g4 komen slechts
aan zwart ten goede.
25. Db2—d2, Pd7—b8
Een goed denkbeeld: van c6 uit pa­
reert het paard eventuele gevaren langs
26. f2—f4
Stopt de zwarte phalanx, maar geelt
zwart anderzijds een gedekte vrijpion,
welks waarde illusoir zou zijn, wanneer
dat over de hoofden van de pionnen heen
schade in het vijandelijke kamp kon aan­
richten. Nu dit niet het geval is, betekent
de vrijpion een zeer positief en wellicht
beslissend voordeel.
26 , Tc8 X cl 27. Tfl x cl, Pb8—c6
28. Kgl—f2, Dd6—f6 29. Rh3—fl
Wit behoeft d4 nog niet te dekken: 29.
...., Dd4:f 30. Dd4:, Pd4: 31. Tdl met
tegenspel voor wit.
29 Tf8—e8 30. Kf2—e3, g6—g5
De aangewezen ondcrmijningsactie,
waarmee duidelijk wordt aangetoond, dat
de veiligheid van de witte koning op het
stopveld slechts schijn is.
31. Rfl—b5(?)
Wit profiteert van de gelegenheid, het
paard te ruilen, maar blijkens het vervolg
kon zijn stelling het weghalen van een
verdedigend stuk niet meer verdragen.
31. ...., g5xf4f 32. g3 x f4, Te8—g8
33. Rb5 x c6(?)
Consequent, maar deze ruil had tot een
snelle nederlaag moeten leiden.
 79
Stelling na 33. Rb5xc6(?)
33 , b7 X c6
De zwartspeler geeft aan, dat 33 , 46
Dh4! hier snel won. B.v. 34. Tfl, Dh3f
35. Ke2, Tg2f 36. Tf2, Tf2:f 37. Kf2:,
Dh2:f 38. Kei, Db2:f 39. Kd2:, bcó: enz.
34. Dd2—f2
Wit kan nu nog juist aan de onmiddel­
lijke ondergang ontkomen.
34 , Df6—h6 35. Tel—gl, Dh6—
h3f 36. Tgl—g3, Tg8xg3f 37. h2xg3
Uit de kampioenswedstrijd van de A.S.B.
(laatste beslissende partij).
PARTIJ Nr 1115. ALJECHIN-VERDEDIGING.
Wit: J. G. T. Donk
1. e2—e4, Pg8—f6 2. e4—e5, Pf6—d5
3. d2—d4, d7—d6 4. c2- -c4, Pd5 - b6
5. f2—f4, d6 x e5 6. f4xe5, Pb8—c6 7.
Rel—e3, Rc8—f5 8. Pbl c3, e7—e6
9. Rfl—e2, Pc6—b4
Tot nu liep alles volgens de gebaande
wegen, maar hier schiet zwart uit. Het is
reeds lang bekend, dat de door zwart ge-
ensceneerde aanval prematuur is en niet
tot voordeel leidt, omdat een eventuele
el iminatie van pion d4 — en daartoe komt
het in de onderhavige partij niet eens —
het witte koningspaard op een centraal
veld brengt.
10. Tal—cl, c7—c5 11. Pgl—f3, Rf8
—e7 12. 0—0, 0—0 13. a2—a3, Pb4—
a6?
Noodzakelijk was de inlassing van 13.
...., cd4: (14. Pd4:, Pc6 15. Pf5:, ef5: 16. den. Wit zet echter eveneens met 21. ef6:
Tf5:, g6 met herovering van de pion).
Na de tekstzet krijgt wit een sterke vrij­ 1) 21
pion, hetgeen in feite reeds de beslissing
betekent.
14. d4—d5, Dd8—d7 15. d5—d6,
Re7—d8 16. Pc3—b5
In verband met de brekingspoging f7—
f6 kan d6 wel een extra steuntje hebben.
Men ziet nu, hoe de vrije d-pion een
aantal zwarte stukken in bedwang houdt,
in de eerste plaats Pa6 en Rd8, verder in­
direct Dd7 en Ta8, terwijl ook Pb6 mee­
deelt in de algemene malaise op de zwarte
koninginnevleugel.
Niet 37. Dg3:, Dg3:f 38. hg3: met
winst voor zwart, die met zijn koning
naar g4 marcheert en zijn e-pion offert
voor de witte g-pion.
37 Dh3—hl 38. Ke3—d2, Dhl
—al
Zwarts overwicht leidt in ieder geval
tot winst van een pion en dit is beslissend,
omdat de pionnenformatie van dien aard
is, dat de zwarte koning aan voortdurend
schaak kan ontkomen.
39. Df2—h2f, Kh7—g7 40. Dh2 -h5,
Dalxd4f 41. Kd2—cl, e4—e3!
Winnend.
42. Dh5—göf, Kg7—f7 43. Dg5xf5f,
Kf7—e7 44. Df5—g5t, Ke7—d7 45. Dg5
-f5f, Kd7—c7 46. Df5—e6
Of 46. Df7f, Kb6
, Dd4—alf
Direct 46 Dd2j" 47. Kbl, e2 be­
sliste eveneens. Er volgde nu nog 47. Kc2,
Da2:t 48. Kcl, Dalf 49. Kc2, Da2f
50. Kcl, Dd2f 51. Kbl, e2 52. De7f, Kb6
53. Dd8f, Ka6 54. Dc8f, Ka5 55. Dc7f,
Kb4 56. Db7f, Ka3 57. Da7:f, Kb3: 58.
Db6f, Db4
Wit geeft het op.
Zwart: G. W. Teileman
16 , f7—f6 17. Ddl—d2, Rf5 e4
Indirecte aanval op e5.
18. Re2—d3!
De alleszins overtuigende parade: 18.
...., Rf3: 19. Tf3:, fe5: 20. Rh7:f
18 , Dd7—c6
De koningin maakt plaats voor het
paard, dat voor het blokkeren van vrij­
pionnen beter geschikt is.
19. Dd2—c2, Re4xd3 20. Dc2xd3,
Pd6—d7
Een nieuwe aanval op e5, die wit ertoe
brengt de voorpost e5 op te geven. Maar
daarna is d6 nog niet geliquideerd en met
het oog op dit bastion van de witte stel­
ling kwam misschien 20 , Pb8 benevens
21 , P8d7 in aanmerking, ten einde de
mogelijkheid a7—a6 bij de hand te hou­
voort b.v.
Rf6: 22. Pg5!, Rg5: 23. Tf8:f,
Kf8: 24. Rg5:.
2) 21 , gf6: 22. Rh6, Tf7 23. Teel, e5
24. Ph4, P8d7 25. Pf5
Blijkens deze varianten komt zwart niet
op tijd om zijn stelling te consolideren.
21. e5xf6, Rd8xf6 22. Pf3—g5, Rf6
X g5 23. Re3 x g5, Pd7—f6
Zwart mag de witte raadsheer niet op
e7 toelaten. 23 , Pe5 wordt eenvoudig
met 24. De2 beantwoord.
24. Rg5xf6, g7 xf6 25. Dd3—h3!
 80

Stelling na 25. Dd3—h3! 25 , f6—f5 26. Dh3—h6, Ta8 e8

Wit zet uitstekend door. Terwijl ver­
schillende zwarte stukken worden ge­
bonden door de vrije d-pion, onderneemt
wit een aanval op de verzwakte konings­
stelling.
27. Tel—el, Dc6—d7 28. Tel—e5
Bindt Pa6 aan zijn plaats en bereidt
de verdubbeling langs de e-lijn voor, \:elke
e6 het leven kost.
28 Tf8—f7 29. Tfl—el, Kg8 h8
30. Te5xe6, Te8—g8
Het begin van een kleine tegenaanval,
die gemakkelijk wordt gepareerd.
31. Te6—e7, Dd7—c6 32. Dh6—h3,
Tg8—f8 33. Dh3—c3f, Kh8—g8 34. De3
—g3f, Kg8—h8 35. Dg3—e5f, Kh8—
g8 36. Te7xf7
Zwart geeft het op, daar het eindspel na
36 , Tf7: 37. De8f, De8: 38. Te8:f
Kg7 39. Pa7: voor hem hopeloos staat.
Overigens betekende (na 36 , Tf7:) ook
37. Te3, f4 38. Dg5f voldoende aanleiding
om de strijd te staken.

Theoretische Beschouwingen
Correspondentieadres: T. D. van Scheltinga, Boterdiepstraat ll11, Amsterdam-Zuid.
NIEUWE GEZICHTSPUNTEN IN HET GRÜNFELD-INDISCH.
Sinds Bronstein de hoofd-variant van het Grünfeld-Indisch tot een geducht aanvals­
wapen voor de witspeler heeft weten te smeden, is deze eens zo populaire verdediging
een beetje op de achtergrond geraakt. Toch ontbreekt het niet aan onderzoekingen
om de reputatie van deze verdediging in haar oude glans te herstellen. Zo verscheen
in het Russische tijdschrift Schachmaty, Augustus 1951, van de hand van Simagin een
theoretische studie, welke we hier in grote trekken zullen volgen om de opmerkelijke
suggesties die daarin werden gedaan.
1. d2—d4, Pg8—f6 2. c2—c4, g7—g6 3. Pbl—c3, d7—d5 4. c4 X d5, Pf6 X d5 5. e2—e4,
Pd5 X c3
De paniek na Bronsteins successen was zo groot, dat naar de mening van Lilienthal
zwart niet beter had dan 5 , Pb6, een zet die echter in strijd is met de voor zwart
in deze variant gestelde richtlijnen.
6. b2 X c3, Rf8—g7
Men meende lange tijd, dat dit minder goed was, omdat wit met 7. Ra3 de zet cl—-c5
kon tegengaan. Maar zoals Simagin in bovengenoemd artikel uiteenzet, is dit een mis­
vatting en voorziet hij zelfs 7. Ra3 van een vraagteken en beveelt zwart aan zich als
volgt op te stellen. Bijv. 7. Ra3?, 0—0 8. Rc4, Pd7 9. Pe2, c5 10. 0—0, Dc7 11. Tel, Tb8,
zwart staat uitstekend en dreigt met zijn pionnen aan de
Stand na 8 , Pb8—c6 koninginnevleugel op te marcheren. Het komt er dus op
neer, dat zwart met Pd7 de zet c5 toch doorzet en Ra3 maar
een beetje laat kijken, daar wit op c5 toch niet actief kan
optreden.
We laten dus wit in Bronsteins voetstappen verder gaan
en spelen op 6 , Rg7 7. Rfl—c4, 0—0 8. Pgl—e2, Pb8
—c6!. Door het paard naar e2 te ontwikkelen heeft wit het
punt d4 afdoende weten te beveiligen, zodat zwart met 8.
c5 weinig resultaat kon boeken.
Een ander probleem was de ontwikkeling van Rc8, waar­
mee men meestal geen raad wist. Een paar voorbeelden hoe
zwart zich voorstelt na 8 , Pc6 zijn spel te ontplooien,
zal veel verduideliiken (Sokolskv—Simagin).
9. 0—0, Pa5 10. Rd3, b6 11. Re3, Rb7 12. Dd2, c5 13. Rh6 (Op 13. dc5:, bc5: 14.
Rc5:, volgt 14 , Pc4!) 13. ..., cd4: 14. Rg7:, Kg7: 15. cd4:, e.6 16. Df4, De7 en
zwart stond bevredigend.
(Simagin—Kopae). 9. Ra3?, Pa5 10. Rd3, b6 11. 0—0, Rb7 12. Ibl, Ic8 13. Dd2,
c5 14. d5, Dd7 15. Rb5?, Dd6 16. Tfdl, f5! 17. Pd4, fe4: 18. Pe6, Tf5! 19. Pg7:, Td5:
en zwart stond overwegend.
(Roner—Simagin). 9. a4, Pa5 10. Ra2, b6 11. 0—0 (Simagin tekent hierbij aan, dat
een eventuele aanval met 11. h4 zeer sterk door 11 , Ra6 12. h5, c5! beantwoord
wordt) 11 , Ra6 12. Tel, c5 13. Re3, cd4: 14. cd4:, Tc8. Met voor zwart uitstekend
spel.
Van betekenis voor deze variant is mijn partij tegen Teileman in het v. d. Hoek-
 81

tournooi, waarin ik gelegenheid kreeg boven omschreven systeem met zwart toe te
passen.
9. 0—0, Pc6—a5 10. Rc4—d3, b7—b6 11. Rel—e3, Rc8—b7 12. f2—f4, f7—f5!
Houdt het witte centrum in bedwang.
13. Pe2—g3,
Niet 13. ef5: wegens 13, ...., Dd5 14. Tf2, gf5: 15. Pg3, Pc4 enz.
13 , e7—e6 14. Ddl—c2, Dd8—e7 15. Tal—el, c7—c5 16. e4xf5, e6xf5 17.
d4xc5, b6xc5 18. Dc2—a4?, De7—c7 en wit kwam in moeilijkheden, voornamelijk
door de ongunstige opstelling van zijn beide raadsheren.
Beter was 18. Rd4, Dc7 19. Re5 geweest, hoewel het zeer de vraag zal zijn of er
voordeel voor wit in zit.
Mogelijk, dat Bronstein zelf maar eens aan 't woord moet komen. Zoals de stand van
zaken nu is, is het systeem voor zwart goed speelbaar en is het wit, die naar verster­
kingen moet zoeken.

Rubriek Partij stellingen

Correspondentieadres: T. D. van Scheltinga, Boterdiepstraat 11", Amsterdam-Zuid.
Nr 364 Nr 365 TSTr 366

Zwart aan zet. Wat nu? Zwart speelt en wint Wit speelt en wint
Nr 367 Nr 368 Nr 369

Wit speelt en wint Wit speelt en wint. Wit speelt en wint

Oplossingen voor de 31ste van de volgende maand. Alle stellingen 5 pt.
OPLOSSINGEN SEPTEMBERSTELLINGEN.
Nr 346. (Golombek—Rossolimo). l.Pg6!,Rg6: (Er dreigde 2. Th8=t:) 2. Rc4f, en
wint. Nr 347. (Tyroler—Popa). 1. Tb7:, Db7: 2. Pc7ff, Kf7 3. Deóf, Kg7 4. Pe8t,
Kh6 5. Dh3f, Kg5 6. f4f, Kf4: 7. Td4f enz. Minder fraai doch eveneens voldoende
is 1. Td8f. Nr 348. 1. g5!, hg5: 2. Td6:, Td6: 3. Td6:, Dd6: 4. Dc8f. Aldus de duide­
lijkste en eenvoudigste weg naar winst. Nr 349 (dr Troianescu—Samarian). 1 , d2!
2. Te8:, Df2:! en wit gaf het op, bijv. 3. Dd2:, Dd2: 4. Td2:, Te8 en zwart blijft een
stuk voor. Toegegeven moet worden dat wit zich beter kan verdedigen. 1 , d2
2. Dd2:, Rf3: 3. Te8:, Td2: 4. Td2:. Na 4 , Rg2:f staat zwart niettemin op winst.
Onduidelijk is 1. ..., Rf3: 2. gf3:, Tel: 3.Tel:, d2 4. Tfl, Df2: 5. Tf2:, dlD 6. Kg2,Te5
7. h4 ook al staat zwart beter. Nr 350 (ir Fesenko—Brach). Daar 1 , Tc3 nog door
2. Tbl! kan worden opgevangen is 1 , a5ü de druppel die de emmer doet overlopen
dus: 1. ..., a5 2. Da5:, Tc3! en wint. Nr 351. 1. ..., Dflf 2. Kfl:, Rd3ft 3. Kei, Tfl mat.
STAND LADDERWEDSTRIJD.
Winnaar deze maand W. F. H. v. d. Valk met 649 pt. Verder: dr O. Janssen 25, 640;
H. G. J. Hölscher (I) 25, 603; J. H. Riehl(I) 25, 589; F.A.Hes 15,580; C. T- de Louw
15, 578; H. de Leeuw den Bouter 25, 570; Ph. v. Arkel 30, 559; R. T. J. Nivard 30.
535; W. Prinsen 15, 509; P. de Rooi 25, 481; D. Appel 20, 475; P. Vlugt (I) 20, 471;
D. v. d. Veer (I) 467; H. P. E. A. Krekelberg 25, 456; J. J. W. Peters 20, 453; A. H. M.
Wap (I) 25, 452; J. J. W. Hofman (I) 20, 438; H. G. Hubbeling 20, 435; Ch. C. Saeys
 82

25, 431; dr P. C. v. Arkel (II) 30, 400; J. v. d. Steeg (I) 15, 397; H. Prins 30, 391; A. J.
de Coninck 20, 345; P. H. Haverkamp 15, 351; W. Lindenbcrg (III) 25, 345; A. J. v.
Driesten 20, 335; D. C. Meiners (I) 20, 325; D. J. M. de Hondt 25, 311; C. H. Veen
(II) 30, 293; A. M. Haksteen 20, 260; drs J. Muilwijk 20, 256; mr G. P. Hauer 20, 255;
G. L. Nyen huis (I) 25, 245; Th. Admiraal 25, 245; V. G. Schaaps 25, 240; P. M. Pauls
(II) 30, 238; Th. v. d. Weteringh (I) 20, 230; A. v. d. Heiden 25, 230; D. Schotel 15,
226; J. Dries 220; K. de Jong (I) 15, 211; drs M. C. Verburg 25, 200; J. Hopman Jr
15, 200; A. v. Heusden 15, 195; R. H. de Jong (II) 195; mr L. Vooys 20, 195; P. J.
Preenen 20, 192; ir J. Wijsman 180; E.Gillebaard 170; J. J. H.Bauer 25, 170; A. H.
Zumker Jr 165; J. Korver 25, 165; prof. dr L. J. F. de Broer 156, J. v. Dijk 20, 155;
A. Bax 140; M. C. v. Waardenburg 25, 140; G. W. v. Vloten (I) 130; A. Cheizoo 135;
W. Mudde 15, 125; M. A. S. Nolte 120; G. A. Ossenkoppele 120, A. M. Groenewegen
20, 120; J. Moerman 20, 110; J. Bergman (I) 25, 107; dr P. G. Fohr 20, 105; H. J.
Roelfsema (II) 20, 99; L. A. Landsmeer (III) 99; F. M. de Lange 20, 97; P. Hengst-
mengel 15, 95; J. Platteel 15, 85; H. H. Strijbos 25, 85; H. Schaper 80; G. W. Wolters
(I) 75; M. Breuze 25, 75; J. J. v. Noort 20,70; S. A. M. Schwaner 10,65; R. J. C. Wes-
sels (I) 30,67; H. J. de Lange 25, 55; J. Visser 25, 55; R. Soeriadilaga 20, 50; J. R.
Hofhuis 20, 50; C. J. Grintjes 15, 40; H. W. J. Groenenberg 30; E. Hundepool (I) 20,
26; G. H. Boer 25; Mevr. S. M. Woudstra-de Meijer 25; P. M. J. Meyer (1) 20; E. H.
v. Galen 20; G. J. Geus 20; T. Smit 20.

PROBLEEMRUBRIEK
Correspondentieadres: F. W. IVANJVING, St. Gerarduslaan 15, Eindhoven.
S. Limbach F. Metzenauer W. Hoek
*Nr 9349 Czestochowa *Nr 9350 Silberbach *Nr 9351 Nijmegen

Driezet Driezet Tweezet

E. Visserman V. Schneider N. Y. J. Termaat
*Nr 9352 Den Haag *Nr 9353 Boedapest *Nr 9354 Alkmaar

i weezet T weezet Tweezet

J. T. Nidiry F. Bennett J. J. v. Sinttruyen en

Nr 9355 Travancore *Nr 9356 Kin-Kin *Nr 9357 mr P. t. Cate

Tweezet Tweezet Tweezet

 83

A. Ellerman T. Kardos T. Kardos en

*Nr 9358 Buenos-Aircs *Nr 9359 Boedapest *Nr 9360 J. Bajtay

Tweezet Helpmat in drie Helpmat in twee

'*Nr 9361. W. Weber, Johanngeorgenstadt. Wit: Khl, Dc6, Tc5 en dl, Rel en f3,
Pb3 en c3 (8). Zwart: Ke3, Td2, Pfl, pi. cl en h2 (5). Zelfmat in drie.
*) Eerste plaatsing. Nr 9351 is opgedragen Mej. N. Brouwer en de heer C. Gold-
schmeding. Oplossingen inzenden vóór de 15e van de volgende maand. De nrs 9349
9358 gelden voor ,,A"; de nrs 9351—9358 voor „B" en de nrs 9359—9361 voor „C".
Als men wel zou willen oplossen, maar men weet niet hoe een probleem aan te pakken,
bestelt U dan eens onze brochure. Na ontvangst van ƒ 0,25 (giro 48107 of postzegels
van 5 ets) volgt franco toezending. Oplossers en a.s. oplossers die kennis willen nemen
van het reglement zenden daartoe een als drukwerk gefrankeerde en aan zich zelf ge­
adresseerde enveloppe op.
CORRESPONDENTIE EN VERBETERINGEN.
Nr 9296. dr Koers merkt terecht op, dat dit probleem toch incorrect is. Na de 13e zet
kan wit ook spelen; 13. fl (R of D), Ra2 14. Rc4, bc4: 15. Kd4, Pb3f 16. Kc4:, Pd4 (c5)
17. b3, Pe6 18. f6(4), Rb3:*i De stelling van wijlen mr v. d. Berg is hier voor de zo­
veelste maal bewezen: ,,Een correct helpmat in 18 bestaat er a priori niet .
Nr 9356. Weinigen zullen weten dat deze componist 26 Mrt 1867 geboren is, dus
ruim 84 jaar oud is. Een eresaluut voor deze componist, die evenals onze Nestor J. v.
Dijk (85!) de diagrammen nog zelf tekent. (Heel wat anders dan van jongere compo­
nisten die met letters op de velden werken en voor een pion dat zelfs niet doen.
Een streepje is blijkbaar meer dan voldoende!). De oudere componisten herkennen in
de naam de leider van oude schaakrubrieken in Australië o.a. Brisbane Courier.
OPLOSSINGEN SEPT. PROBLEMEN.
Nr 9308 (Larsen). 1. Db6: ook 1. Rb5:. De auteur verbetert: zw. pion b5 naar b2
en zw. pion a3 naar a2. 1. Db6! 1 , Pg5: 2. Rf3; 1 , Pe5 2. hg4: enz. Nr 9309
(Schor). 1. Dc2 dreigt 2. Dg2:. 1 , Rg2 ~ (Re4!, Rd5!) 2. Pd4 (De2, Dh2). Fraaie
driezettige omschakelaar na ontpennen, waarbij als verzwakkingen optreden een ob­
structie en een interferentie bij voorbaat. Nr 9310 (J. v. Dijk Azn) 1. Rc7. Goede
interferenties door de zwarte paarden. Nr 9311 (Mees). 1. Pa3. lal van verleidingen.
Wij noemen 1. Pd2? 1 , Pd4! 2? 1. Pg5? 1 , Ph4! 2? 1. Rd8 1 , Pb4! 2? Nr 9312
(Broers). 1. Del dreigt 2. Pf3. De heer Broers weet steeds interessante varianten te
vormen. Bijv. 1 , c6 1 , c5 1 , fe5:. Nr 9313 (Jac. Haring). 1. Pc5, dr. 2. Pg2
0.a. 1 , Tg6: 2. e6t- Dit verklaart waarom o.a. 1. Pf2 niet kan. Nr 9314 (Kantoro-
wicz). 1. Tf6 dreigt 2. Tf5. Omschakeling na 1 , P~ met min of meer bekende ont-
penningen. Nr 9315 (Kiss). 1. Dh8. Ook hier enkele verleidingen. Bijv. 1. Df2? 1.
...., c5! 2? Nr 9316 (Swane). 1. Ra3. In de voorstand een inschakelaar na 1 Pc4:
(Dc4:). Na de sleutelzet na dezelfde zetten van zwart een uitschakelaar. (Voor terzake
kundigen: AII al) Nr 9317 (v. d. Drift) 1. Rh6. Voor een beginner geen slechte Grims-
haw op f4. Nr 9318 (Burbach). 1. Pf4. Tempo. 1 , Pe2 (Pf3, R~) 2. Pegó (Pfg6,
Th3). Interferentie wit door zwart bij voorbaat na 1. ..., Pe2 en 1 Pf3. Fijne vari­
anten. De auteur plaatst op b5 nog een zwarte pion, waarbij een variant meer wordt
verkregen. 1 , b4 2. Kbl. Nr 9316A (Kintzig). 1. Kg6, Pf2! 2. Kg5, Dg4. Nr 9316B
1. Kg6, Pf2 2. Kf5, 2. Df6. Nr 9320 (Apro). 1. dlT, Ke2 2 flT, g4 3. Tf4, Pc3i=.
Nr 9321 (Elekes, Hum, Varadi) 1. Dg6, Kd3! 2. Pf6, e4 3. Tf5, e5 4. Pe8, e6+. Alle
velden (behalve e6) staan voor de koning geblokkeerd, waarbij D. en Raadsheer netjes
opgeborgen staan!
LADDERSTAND Nr 260.
Afd. A (Max. 21).]acobsen (2) 311; v. Rossum (4) 306; du Prée 303; Reniers 297; Been
(12) 288; Landsmeer (3) 287; Bergman (1) 285; Wap (2) 269; Streefkerk (4) 265;
Strijbos (2) 245; Wessels (1) 239; Pen (1) 239; Schaaps 214; Hofstede (5) 207; Barendse
195; Schipper (2) 191; Arkel (17) 186; v. Vloten (2) 152; Loof 141; Ravenzwaai 140;
Lindenberg (3) 140; Klein (3) 127; Korver 127; v. Mechgelen 124; Lissenberg 122;
v. Daalen (1) 109; Kantorowicz (2) 108; Artz (12) 99; Groeneveld (1) 96; Strooband
(12) 94; Roschar (4) 93; Mudde 92; Tiemens 91; Scharp (16) 79; de Jong (2) 78;
 84
v. Heuven (2) 76; Hoegen (3) 57; Valcntijn 54; Burbach
54; Koers (25) 28; Steenken 24;Braaksma 23; Wind (1) 19.
Afd. B (Max. 18). Mensing (2) 159; Hakemulder 154;
de Hondt 148; H. Buma (2) 136; Westervaarder (2) 134;
Post (2) 127; Romijn 122; Sitton 110; Beyer 106; den
Boon (1) 85; Moonen (7) 74; Karhof 71; v. d. Bijl (D.)
70; Losekoot 65; Postma 61, Drewes 60; Oosterhout (2)
34; Huybregts 32;Nivard (2) 30; Kieboom 26; de Groot
(1) 23; Willemse 19; Kuperus 18; Bone 15; Strooband
14; v. Dijk (4) 12; Dane 11; Philipsen 8; v. Laar 7;
Wickel 6; Eling 5; v. d. Bijl ('s Gr.) 2.
Afd. C (Max. 13). v. Ommeren (1) 101; Arkel(14)84;
Koers (15) 80; Scharp (22) 75; Pen (1) 72; Rossum (6)
71; Bergman (3) 62; Tiemens 59; Wessels (2) 58; Nivard
(2) 57; Klein (1) 44; Preé 41; Burbach 15; Mechgelen 8;
Artz 6; Schipper 2.
Aantal oplossers 136, w.o. 43 onveranderd. Zeer
schroomvallig naderen we de 150! Komt liefhebbers,
wat kan U gebeuren? Iedere oplosser •— ook de zwak­
kere — heeft bij ons systeem 100% zekerheid van een
Dr Ir J. L. Koers succes. Alleen maar volhouden. Nu de volgende keer
met Jan. 1952 150? Goed! afgesproken. Ben eresaluut
aan dr ir J. L. Koers, die eigenlijk reeds bij de vorige ladder voor de 25e maal aan de
kop ging! Vanaf 't begin dezer ladder heeft hij nooit ontbroken, dat is dus vanaf 1925.
Nagekomen : A.: Barendse 216 (Sept.); Hopman 133; C.: Barendse (1) 23.
TOURNOOIEN VOOR 1952.
Afd. Directe Driezetten. Prijzen: ƒ8,—; ƒ 7,—; ƒ 6,- ; ƒ5,— E.V. enz.
,, ,, Tweezetten. ,, ƒ7,—; ƒ 6,—; ƒ5,—; ƒ 4,— E.V. enz.
,, Fantasieschaak ,, ƒ5,—; ƒ3,-— E.V. enz.
Jüry: 2+ en 3+: mr J. J. Burbach, terwijl ook K. A. K. Larsen gevraagd is. Voor
afd. F. S.: N. Petrovic.

Rubriek Eindspelstudies
Correspondentie-adres: C. J. DE FEIJTER, Snippelingsdijk 11, Deventer
Nr 255*
Ing. P. Farago, Cluj.
Nr 254* J. J. v. d. Ende Opgedragen aan Nr 256* R. Missiaen
Zierikzee C. J. de Feijter. Harelbeke

Wit begint en houdt remise Wit begint en wint Wit begint en wint
OPT.OSSINGEN SEPTEMBERNUMMER.
Nr 236. A. J. Wijnans. ,,De Schaakwereld" 27/8/37. Wit: Kg3, Re3; pionnen: c6 en
g6 (4) — Zwart: Ka5, Ta4, Rdl (3). Wit begint en wint. Het feit dat het kasteel a4
abusievelijk op b4 is terecht gekomen heeft merkwaardig genoeg geen gevolgen
Opl.: 1. Rd2, Kb6 houdt zwart remise. 1. c6—c7, Ta4—g4f 2. Kg3 f~., Ig4 -c4
3. g6—g7, Rdl— b3 4. g7—g8D, Tc4—c2f 5. Re3—d2f, en wint. „Tegenschaak
noemt mr Rueb dit. , , „ „
Nr 237. idem. „De Schaakwereld" 25/2/38. Wit: Kb4, Rd5, Pg5 (3) Zwart.
Kei • oion- c2 (2). Wit begint en houdt remise. Een uitbreiding van een studie van korn.
1 Pg5_f3+ Kgl—f2 2. Pf3—e5, Kf2—e3 3. Pe5—c4f, I<c3—e2 4. Ld5—f3f, Ke2—12
Si Pc4—e5 (b2), .... en remise. 4 , Kei 5. Pb2, Kd2 6. Pc4f. Het foutieve onder­
schrift inspireerde een der oplossers, de heer R. Missiaen uit Harelbeke (België) tot de
volgende correctie: Wit: Kb4, Rd5, Pg5 — Zwart: Kh2; pion: c2. Wit wint! 1. Pf3f,
Kh3! 2. Re6f, Kg3 3. Pd4!, clP! 4. Kc3 of Rc4, en wint!
 85
Nr 238. idem. ,,De Schaakwereld" 18/2/38. Wit: Ka8, Pf6; pion? h7 (3) — Zwart:
Ke5; pionnen: b2, d2, h4 (4). Wit begint en wint. 1. h7—h8D, b2—blD 2. Pf6—e4f,
Ke5—e6 3. Dh8—e8f, Ke5—d5 4. Pe4—c3f, Kd5—c4 5. De8—cóf, Kc4—d3 6. Dc6—
góf, .... of: 3 , Ke6—f5 4. De8—f7f, Kf5—g4 5. Df7—góf, Kg4—f4 6. Dg6—g5f,
:. . . en wint. 1 , d2—dlD 2. Pf6—d5f, Ke5—f5 3. Dh8—fóf, Kf5—g4 4. Pd5—e3f,
K onv. 5. Dg6 (g5)f, en: 2 , Ke4 3. Pc3f, Kf4 4. Db8f, .... en wint.
Nr 239. idem. Tijdschrift 1936. Wit: Ka8, Tb8, Pg3 (3) — Zwart: Kh7, Ra3, Pe7 (3).
Wit begint en wint. 1. Tb8—b3, Ra3—d6 2. Pg3—e4, Rd6—c7 3. Ib3—b7, Pe7—d5
4. Pe4—c3, .... en wint.
Nr 240. idem. Tijdschrift 1938. Wit: Kg3; pionnen: a5—b4—c5—d6, f2, gó, h2 (8) —•
Zwart: Kg5, Td2, Rhl; pionnen: a6, có, c7, g7, hó (8). Wit begint en wint. 1. f2—f4f,
Kg5—h5 2. dóxc7, Rhl—d5! 3. f4—f5, Td2—g2f 4. Kg3—f4, Tg2—g4f 5. Kf4—e5,
Tg4—e4i 6. Ke5—dó, Te4—e8 7. Kdó—d7, T. onv. 8. c7—c8D, Txc8 9. Kd7xc8,
Rd5—c4! 10. Kc8—b7!, Rc4—b5 11. h2—h4, Kh5xh4 12. f5—fó, g7xfó 13. gó—g7,
Rb5—c4 14. b4—b5!, ab5: 15. a5—aó, b5—b4 16. aó—a7, b4—b3 17. g7—g8D!, Rc4xg8
18. a7—a8D, b3—b2 19. Da8—a4f, en wint. Na: 3. c7—c8D?, Td2—g2f 4. Kg3—h3,
Rd5—eóf! 5. Dc8xe6, Tg2—g3f! 6. h2xg3, staat zwart pat!
Nr 241. idem: le Prijs Tournooi Tijdschrift 1938 ex aequo. Wit: Kc3, Tel, Pe2 (3) —
Zwart: Kb5, Rg4, Ph8; pion: dó (4). Wit begint en wint. 1. Pd4f, Kc5 2. Tgl, Rd7
3. Tg7, Ra4 4. Ta7, Rdl 5. Ta5f, Kbó 6. Tal, Rg4 7. Tgl, Rd7 8. Tg7, Ra4 9. Kb4,
Rdl 10. Tgl, Rh5 11. Thl, en wint. a) 1 , Kbó 2. Tgl, Rd7 3. Tg7, Kc7 4. Peóf,
Kcó 5. Pf4!, Rf5 6. Tg8, Pf7 7. Tf8, Phó 8. Tfó, en wint.
De uitslag van deze extra wedstrijd wordt in het volgende nummer bekend gemaakt
in verband met de verlengde oplossingstermijn.
LADDERWEDSTRIJD.
Op deze ladder zijn alle oplossingen bijgewerkt voorzover op 10 NoV. j.1. in mijn
bezit, uitgezonderd de oplossingen van het Octobernummer.
dr P. C. v. Arkel (3) 159; G. J. Sieverdink 140; R. J. C. Wessels (1) 103; H. de Leeuw
den Bouter (98); J. Groeneveld 98; L. K. H. v. Beek 78; E. W. v. d. Burgh (2) 74;
I. W. v. d. Dussen 66; F. A. Hes (2) 65; K. C. J. Unk (1) 62; H. J. A. Sanou 60; W. M.
Willers 48; P. J. G. Mulder 48; dr R. J. F. Nivard 36; Jos. Janssen (4) 35; ir Th. P. E.
de Klerck 24; N. Y. Vlietstra 24; H. G. J. Hölscher (4) 20; J. F. Ligthart 12; H. v. d.
Spoel 12; N. G. Schaap 12; dr D. Heeringa 12; J. de Koning 12.
Prijswinnaar dr P. C. v. Arkel voor de vierde maal. dr v. Arkel, een van de getrouwste
oplossers is de derde die voor de vijfde maal de ladder gaat bestijgen.
OVER HET STUDIETOURNOOI 1950.
Veel geschrijf over het al of niet correct zijn van enige studies is mede oorzaak van
het late indienen van het Juryrapport. Het begint evenwel te dagen en zonder twijfel
kunnen de lezers de uitslag in het volgende nummer tegemoet zien.
Nr 254 is een verbeterde studie uit tournooi 1950, welke thans mededingt in 1951.
Nr 255, oorspronkelijke inzending aan een Frans tournooi, behoefde eveneens een
correctie en is in deze vorm nu ingediend voor 1951.

Oplossingen :
Nr 254. 1. Pa4!, Tb5f 2. Khó, Rg8 3. Pd8!, Dc8! 4. Rg4!, Dg4: 5. Dc6:f, Kb8
6. Db7f!, Tb7: 7. Pc6f, Kc8 (a8) 8. Pbóf, Tb6:, pat!!
Nr 255. 1. hó!, Rf8! 2. h7, Rc8! 3. Kh8ü, Re6: 4. c8Dfü, Rc8: 5. e6, Ke7 6. Rb2,
Keó: (A) 7. Kg8, Ke7 8. b7ü, Rb7: 9. h8D, Rd5f 10. Kh7 en wint.
A) 6 , Ke8 7. Rf6, c3 8. Rc3:, Ke7 9. Rb2, Ke8 10. Rf6, Rb7 11. Kg8, Rd5 (c8)
12. b7!, Re6:f 13. Kh8, Rdó 14. Kg7 en wint.
Nr 256 is voor de ladderaars ter oplossing.
Allen lezers wens ik hierbij een goede jaaruitgang en een Gelukkig Nieuwjaar.

Nieuws uit Onderbonden

FRIESE SCHAAKBOND. Correspondent: H. Slaterus, Ferd. Bolstraat 14,
Leeuwarden.
Blindséances en simultaanwedstrijden in Friesland. Onder auspiciën van de
Friese Schaakbond en de Koninklijke Schaakclub „Philidor 1847" en met medewerking
van de Friese Dagbladpers werden in Leeuwarden en Heerenveen eind October en
begin November enige zeer interessante blindséances en simultaanwedstrijden gehouden,
 86

welke èn van de kant van de spelers èn van de kant van het publiek veel belangstelling
hadden.
Heerenveen genoot de eer om op 31 October deze Friese „schaakweek" te openen
met een blindséance aan 10 borden door grootmeester Samisch. Bij dit schaak­
evenement, dat plaats greep in de Schouwburg te Heerenveen, bracht Samisch de
talrijke aanwezigen in verbazing door zijn fenomenaal geheugenwerk. Van de 10
partijen won Samisch er 7; één partij werd verloren (tegen dr R. A. Wiegman,
Sneek) terwijl mr H. Thesingh, Steenwij k en H. Dolstra, Drachten remise wisten
te bereiken.
Aan het begin van de avond werd Samisch toegesproken door de heer R. de
Graaf, directeur van de Heerenveense Koerier, waarbij deze Samisch welkom heette
en hem een fraaie asbak van Fries handsmeedwerk aanbood.

Zittend v.l.n.r.-. H. Kramer, K. D. Mulder van Leens Dijkstra, B. Ondersteijn

(voorz. Philidor), Dr. Max Euwe, F. Samisch, Th. v. d. Tol.
Staande v.l.n.r.'. A. v. d. Wal (secr. Philidor), A. S. Kas (penn.m. Philidor), H.
Slaterus (secr. F.S.B.), Waling Dijkstra (voorz. F.S.B.) J. v. Beek (bestuurslid
Philidor).

Donderdag 1 November werd in de Schouwburg te Heerenveen een massa-

simultaan wedstrijd gehouden. Simultaanspelers waren dr Max Euwe, Samisch, Kramer
en v. d. Tol.
Na 2£ uur spelen was v. d. Tol de eerste die zijn taak had volbracht. Van de 23
partijen won hij er 20 en speelde remise tegen L. Dooper, Tjerkgaast, J. de Vries,
Heerenveen en J. Visser, Wijckel.
Een kwartier later had Kramer aan 23 borden 21 gewonnen en remise gespeeld
tegen H. Krul, Heerenveen en R. Visser, Bolsward.
Nog een kwartier later eindigde dr Euwe zijn wandeling langs 25 borden met
het zeer opmerkelijke resultaat van 25 winstpuntenl
Ten slotte was Samisch met zijn laatste tegenstander klaar; van de 24 partijen
had hij er 22 gewonnen. Hij verloor tegen J. Zandstra, Drachten; deze was dus de
enige die deze avond zijn partij tot winst wist te voeren. Mej. G. Koops, Elsloo,
bereikte eveneens een prachtig resultaat door remise te maken.
Na afloop feliciteerde de heer Waling Dijkstra, voorzitter van de F.S.B., de simultaan­
spelers met het behaalde succes, waarbij hij in 't bijzonder wees op het resultaat van
dr Euwe. Het komt niet vaak voor dat een simultaanspeler een score maakt van 100%.
Vrijdag 2 November was Leeuwarden aan de beurt. Om half acht zaten in Zalen
Schaaf 144 schaakspelers achter hun bord. Na een kort openingswoord door de heer
N. Bloemendaal, directeur van de Arbeiderspers, en de heer B. Ondersteijn, de voor­
zitter van „Philidor", begonnen de 5 simultaanspelers (dezelfde als in Heerenveen plus
K. D. Mulder van Leens Dijkstra) de stukken in beweging te zetten.
Was in Heerenveen de samenstelling der ploegen door loting vastgesteld, in
Leeuwarden was een gedeelte van de spelers tegen dr Euwe, Samisch en in mindere
 87

mate ook Kramer, vooraf uitgezocht. Hierdoor kregen genoemde simultaanspelers een
aantal sterkere spelers onder hun tegenstanders.
Onder deze omstandigheden hebben de simultaanspelers niettemin een prachtig
resultaat weten te behalen.
Dr Euwe, die de sterkste ploeg had won 25 van zijn 30 partijen en verloor slechts
één, n.1. tegen W. Beimers. Remise behaalden: F. D. C. Hoeksma, G. S. Zijlstra, D. M.
v. Ekelenburg en J. U. Postma. Deze séance duurde 5 uur.
Samisch verloor geen enkele partij. Hij won er in 4 uur 20 minuten 26, en speelde
6 remise tegen H. Ondersteyn, A. Anema, J. v. Polen, J. Wolters, R. Westra en A. E.
Dijkstra.
Kramer won in 4 uren 25 van zijn 30 partijen. Hij verloor twee (tegen K. Ganzevoort
en L. Scholl) en maakte 3 remise (tegen P. Pitstra, K. v. d. Molen en J. Gemser).
Van den Tol was de snelste simultaanspeler, want hij was reeds na 31 uur met zijn
29 bestrijders klaar. Hij versloeg er 20, verloor 3 (E. Bonga, W. Knol en H. Boven) en
maakte 6 remise (F. Bruinsma, J. v. Meerloo, P. v. d. Berg, F. Zeilstra, S. Fopma,
D. v. d. Heuvel).
Tenslotte deed Mulder van Leens Dijkstra 18 tegenstanders sneuvelen. Hij verloor 3
(G. Fuykschot, C. Wassenaar en G. Faber) en speelde 2 remise (R. Boosman en H.
Witteveen). Zijn tijd was 4J uur.
Ook van de zijde van het publiek bestond voor deze wedstrijden veel belangstelling.
Zaterdag3November werd het schaakfeest besloten met een blindséance doorSamisch
in de Harmonie te Leeuwarden.
Om ruim 2 uur nam de strijd een aanvang; gespeeld werd aan 8 borden. Zeer veel
belangstellenden waren getuigen van de verbluffende staaltjes van geheugenkunst die
grootmeester Samisch ten beste gaf. Evenals bij de blindséance te Heerenveen, waren
twee der partijen op een demonstratiebord te volgen. Het resultaat was ten slotte dat
Samisch 7 partijen won. Mevrouw Vellinga, Leeuwarden, wist haar partij tot remise
te brengen.
Aan het slot spraken de voorzitters van Philidor en de F.S.B. hun dank uit aan allen,
die tot het welslagen van dit schaakfestijn hadden meegewerkt. Voor de propaganda
voor de schaaksport zijn deze dagen ongetwijfeld van grote waarde geweest.

HAAGSE SCHAAKBOND. Correspondent: M. J. Jacobson, Prins Mauritsplein 1c,

Tel. 556084.
Mr G. S. Fontein tot erelid benoemd. Onder grote belangstelling werd op 29
September de jaarlijkse algemene vergadering gehouden. De uitgebrachte jaarverslagen
werden met algemene stemmen goedgekeurd, evenzo het beleid van het bestuur.
Tot nieuwe leden werden geïnstalleerd de schaakvereniging „Financiën" en de schaak­
club „Geodesie" (Rijkswaterstaat) te Delft. Het aantal aangesloten clubs bedraagt
thans 46, met een totaal aantal leden van 1870.
Door persoonlijke omstandigheden hiertoe genoodzaakt, legden de heren ir Schijf
(voorzitter); Isbrücker (2e secretaris) en Molenaar (wedstrijdleider) hun functies neer.
Tot voorzitter werd de heer K. L. van der Velde gekozen, tot 1ste secretaris de heer
M. J. Jacobson, tot 2de secretaris de heer D. v. d. Winden en tot wedstrijdleider de
heer A. Wensvoort.
Het bestuursvoorstel om de heer mr G. S. Fontein te Baarn wegens zijn vele ver­
diensten voor het schaakspel in het algemeen en als arbiter van de H.S.B. in het bij­
zonder, te benoemen tot erelid van de H.S.B. werd onder donderend applaus met alge­
mene stemmen aangenomen.
Een voorstel van het bestuur om voortaan de promotie-degradatie automatisch te doen
geschieden, werd — nadat twee amendementen hierop waren verworpen — met alge­
mene stemmen aanvaard.
Aan het slot van de vergadering werd hulde gebracht aan de vertrekkende bestuurs­
leden voor het vele goede werk, dat zij voor de H.S.B. hebben gedaan. De heer ir J. B.
Schijf had hierbij een ovatie van de vergadering in ontvangst te nemen.
Op de Bijzondere Algemene Vergadering van jie H.S.B., die 3 November werd
belegd, werd het Reglement voor de Persoonlijke kampioenschappen vastgesteld. Hier­
door is een aanzienlijke verruiming bereikt voor de mogelijkheid tot deelneming van
de hoofdklassespelers.

Receptie ter gelegenheid van het Zilveren Jubileum. Op 11 November 1926

werd de Haagse Schaakbond opgericht. Ter herdenking van dit feit heeft het Bestuur
Zaterdag 10 November in het Nationaal Schaakgebouw gerecipieerd. De grote zaal
was tjokvol met vertegenwoordigers van de K.N.S.B., van een aantal Onderbonden
Van de K.N.S.B. en van bij de H.S.B. aangesloten verenigingen. Er waren vele bloem­
stukken gezonden. De Verzorger van het H.S.B.-nieuws bood een nieuwe schaakklok
aan en de Schaakclub Avanti rookgerei voor de eerstvolgende bestuursvergaderingen.
Bijzonder aardig was de geste van de Haagse Chr. Schaakvereniging, die een fraaie
 88
wisselbeker schonk voor een geregeld te organiseren wedstrijd. In die beker zal dan de
verdere historie dezer wedstrijden gegraveerd worden.
Het woord werd gevoerd door ir H. J. van Steenis, Voorzitter van de K.N.S.B.,
de heer Van Ommen (A.S.B.), de heer Hollander (St.G.S.B.), de heer Zittersteyn (D.D.),
de heer De Bondt (H.C.S.V.) de heer Meulenbroek (R.S.C.), de heer Nijenhuis (O.S.V.),
de heer Roodenburg (Avanti) en de heren Eggink en Gouwentak. Uiteraard bleef de
voorzitter van Het Nationaal Schaakgebouw, mr Rueb, niet achterwege, hij memo­
reerde o.m. de oprichtingsgeschiedenis van de H.S.B., waarbij hij de drie oprichters,
wijlen de heren Te Kolsté, Wildenboer en Mingelen herdacht.
Daarnevens waren vele telegrafische en schriftelijke gelukwensen ingekomen, o.a.
van mr Fontein (erelid van de H.S.B.), dr Euwe, de heer Hoedemaker (vertegenwoor­
diger van de W. Indische Schaakbond) en van verschillende aangesloten verenigingen.
De voorzitter van de H.S.B., de heer K. L. v. d. Velde, dankte hierna in een korte
toespraak voor de talrijke bewijzen van belangstelling. Daarna bleven, na afloop van
het officiële gedeelte, nog velen geruime tijd bijeen.

LEIDSE SCHAAKBOND. Correspondent: A. Leenheer, Dahliastraat 52, Noordwijk.

Schaakwedstrijden te Noordwijk aan Zee van 17 t/m 28 December a.s. Tezamen
met een interne Schaakwedstrijd (achtkamp) voor de Leidse Schaakbond, waarboven
als prijs ,,de Seinpostwisselbeker", organiseert de Noordwijkse Schaakver. „Daniël
Noteboom" achtkampen in Café Rest. „Seinpost", Kon. Wilhelminaboul. te Noordwijk
aan Zee, op de volgende dagen en tijden,
17 December, 1ste ronde. 22 December, afgebr. partijen.
18 ,, 2de ,, 24 ,, 5de ronde.
19 ,, afgebr. partijen. 26 ,, 6de ,,
20 „ 3de ronde. 27 ,, afgebr. partijen.
21 „ 4de ,, 28 ,, 7de en laatste ronde.
Telkens aanvangende des avonds om 19.00 uur, uitgezonderd 26 December, 2de
Kerstdag, dan vanaf 15.00 uur.
Tempo 40 zetten per 2 uur. Inleggeld ƒ 2,50.

Tevens wordt op 2de Kerstdag de traditionele ééndaagse Nat. Schaakwedstrijd ge­

houden, in groepen van 4 personen, voor hoofd-, 1ste, 2de en 3de Klasse, met als tempo
36 zetten in 1| uur. Inleggeld ƒ 2,50.
Speeltijden 1ste ronde 10—13 uur; 2de ronde 14—17 uur; 3de ronde 18 21 uur.
Aanmelding voor beide wedstrijden, vergezeld van het inleggeld aan de wedstrijd­
leider A. Leenheer, Dahliastraat 52, Noordwijk.

NOORDELIJKE SCHAAKBOND. Correspondent: L. Kooistra, 2e Exloërmond

Kijl Nr 26.
Jaarvergadering Nosbo. Deze werd gehouden op Zaterdag 13 Oct. 1951 in het
C.J.M.V.-gebouw te Groningen.
[n zijn openingswoord deelde dr Bartstra mede, dat de massakamp tegen de F.S.B.
alsmede de jeugdwedstrijd Nosbo—F.S.B. zal plaats hebben op 29 Dec. 1951.
Verder worden plannen uitgewerkt tot uitbreiding van de wedstrijden om het per­
soonlijk Nosbo-kampioenschap. In samenwerking met de F.S.B. wil men komen tot
een Noordelijk kampioenschap.
Tegenover een enkel verlies werden als nieuwe verenigingen aangenomen „1Vol­
dendorp" en „Oostmld".
Notulen en jaarverslagen van secretaris, penningmeester en wedstrijdleiders werden
onder dankzegging goedgekeurd. In de kascommissie voor het komende jaar werden
aangewezen „Hoogezand-Sappemeer" en „Capablanca .
Hierna werd aan de heer Uchtman als eerste (en thans nog enige) erelid de oorkonde
hiervan uitgereikt. De heer dr ir J. C. Scheffer nam als Nosbo-kampioen voor de tweede
maal de wisselbeker voor een jaar mee naar huis. Aan de verenigingen, die het afge­
lopen seizoen afdelingskampioen werden, werd een medaille uitgereikt.
Bij de bestuursverkiezing werden bij schriftelijke stemming de aftredende bestuurs­
leden L. Kooistra, J. C. Overman en E. Visser met algemene stemmen herkozen.
De begroting voor 1951—1952 getuigde van de grote financiële moeilijkheden in
verband met de minimale restitutie van de reiskosten door de K.N.S.B. Op uiterste
soberheid moest worden aangedrongen.
Bij de bespreking van het winterprogramma kwam de wens naar voren, om de
competities iets sneller af te werken.
NOORDBRABANTSE SCHAAKBOND. Correspondent: H. van Overhagen, Marco-
nilaan 50, Eindhoven.
Jeugdschaakdag te Breda, 14 October. Na een ontvangst ten stadhuize, waar
 89

120 Brabantse en 50 Belgische jongens werden welkom geheten door loco-burgemeester

Vermeys, vond 's middags in de van Weerden-Poelman kazerne fraai met Belgische en
Nederlandse vlaggen gedrapeerd, de wedstrijd Brabant-jeugd—Belgie-jeugd, plaats aan
50 borden. Bij de eerste vijf borden won Van der Wolk van Boey, speelden \ ersfeld,
Moesman en Van den Nieuwenhoff remise, en verloor Rummens van \ an den Broecke.
De daaropvolgende twintig borden gaven een grote Belgische meerderheid te zien,
die ook uit de eindstand 22—28 blijkt. De Belgische jongens kwamen van Veurne en
Yperen aan de Franse grens, maar vooral van Brussel en Antwerpen. De Emdhovense
en Helmondse jongens speelden nog aan 35 borden tegen de rest van Brabant en won-

De Hero fabrieken boden alle deelnemers Perl of Cassis aan. De Nederlanden van
1845 zorgden voor fraaie notatieboekjes. Aan hen en aan de Bredase autoriteiten onze
hartelijke dank. ,
Leiding en voorbereiding waren bij de heer Janssen in goede handen.

Snelschaak-wedstrijd. Deze bijzondere wedstrijd, welke het vorig jaar voor het
eerst werd gehouden (zie het Febr.nummer) zal thans plaats hebben op Zaterdag 2 bebr
1952 in Hotel Tholenaar te Zevenbergen. Alle energieke Nederlandse en Belgische
schakers, die elkaar eens onder hoogspanning willen bekampen in een tournooi, waar­
van zo'n aparte bekoring uitgaat, worden uitgenodigd zich voor 1) Jan. op te geven
aan de wedstrijdleider: K. C. J. Unk, Burg. Vogelstr. 5. Het inleggeld i ƒ 1,50 dient
dan te zijn gestort op girorekening Nr 451514 van R. Woltjer, penningmeester der
Zevenbergse S. V. , . „ 17 11 „
De deelnemers worden naar speelsterkte ingedeeld in groepen van 8. Voor elke
groep zijn 4 mooie prijzen beschikbaar. De Z.S.V. vergroot n.1. de som der ïnleggelden
met een behoorlijk bedrag, dat geheel voor prijzen bestemd wordt.
De wedstrijden zijn persoonlijk, doch de vereniging (door ten minste 5 pers. ver­
tegenwoordigd) die gemiddeld het hoogst aantal punten behaalt, ontvangt de prachtige
wisselprijs (zilveren paard). Deelneming van meer dan 1 team (5 man) per vereniging
is toegestaan en verhoogt de kans op de wisselprijs nog iets.
Het tempo bedraagt 45 zetten per kwartier, gevolgd door 25 zetten in 5 minuten;
dan arbitrage. De wedstrijden beginnen 's middags om 3 uur en zijn voor 10 uur s avonds
geëindigd. Wie geen gelegenheid meer heeft zijn woonplaats nog te bereiken, geve
dit zo spoedig mogelijk aan de W. L. op, dan zal de Z.V.S. voor logies zorgen.
Wilt U bij de aanmelding voor deelneming zo nauwkeurig mogelijk uw speelsterkte
opgeven en liefst collectief als er meer van dezelfde vereniging zijn.

OOSTELIJKE SCHAAKBOND. Correspondent: B. Scharp, Lochem.

1. De massakamp Twentse S. B.—Osbo is vastgesteld op Zaterdag 2 Februari
1952 te Zutphen.
2 Gelderse schakers in Engeland. Een twaalftal bij de O.S.B.O. aangesloten
schakers uit Wageningen, Arnhem, Ede en Ermclo, respectievelijk afkomstig uit de
verenigingen W.S.D.V., A.S.V., E.S.V. en V.S.G. hebben in het kader van de Anglo-
Netherlands Sports Association, Wageningen-Beckenham Link, deelgenomen aan een
aantal schaakwedstrijden in Engeland. De O.S.B.O.-schakers genoten gastvniheid bij
diverse Eng. families te Beckenham, Pittswood en West-Wickham en waren mge
schakeld bij een aantrekkelijk programma, opgesteld door het Engelse comité van de
Wageningen-Beckenham Link.
1 October werd de eerste wedstrijd gespeeld tegen de Bromley Chess Club, die naar
onze begrippen in de 1ste Klasse O.S.B.O. zou kunnen uitkomen.
De wedstrijd werd door de Gelderlanders verloren met 7 5.
4 October speelde men tegen Beckenham, waarin verschillende spelers waren opge­
steld, die ook lid waren van de Bromley Chess Club. Ditmaal werd het een 7 5 levanche
voor de O.S.B.O.-schakers.
5 October speelde het gecombineerde Gelderse team tegen West Wickham Chess
Club, een naar onze begrippen 2de Klasser. De Engelsen werden hier met 92—2? ver­
slagen.
Op 6 October werd in The Old Council Hall de belangrijkste, wedstrijd van de uit­
wisseling gespeeld. Een Engels districts-team speelde hier tegen de Nederlandse gasten.
Namen als C. H. O. d'Alexander en Miss E. Trammer (die ook de Eng. kleuren ver­
dedigde te Moskou) spreken hier voor zichzelf. Het werd een zeer eervolle / 2—4 2
nederlaag. In een zeer aantrekkelijke partij wist de Wag. kampioen, de heer F. C. laale-
bos, hier remise te bereiken tegen Alexander. Namens het Gelders team werd het wooi d
gevoerd door de heren Haalebos, als voorzitter van W.S.D.V. en H. A. Mets namens
het Wag. comité. Namens de Engelse schakers sprak C. H. O. d Alexander en namens
het Eng. comité Alderman G. Atkins.
 90
De uitslag van de wedstrijd tussen het Eng. districtsteam en het Gelders team luidt:
1. C. H. O. d'Alexander (Londen)—F. C. Haalebos (Wageningen) l—J; 2. E. A. Ward
(Beckenham)—B. Perfors (Arnhem) 0—1; 3. C. Powlson (Bromley)—H. A. Viets
(Wageningen) ^4. M. Blaine (Hampstead)—P. Timmer (Wageningen) \—•£;
5. E. C. Gordon (West Wickham)—C. Bleijenberg Sr (Ede) \—J; 6. V. G. Tempest
(Bromley)—J. Leemans (Wageningen) 1—0; 7. A. Cornwell (Beckenham)—L. Tim­
mer (Ermelo) 1—0; 8. dr H. Fraenkel (Hampstead)—A. Bullinga (Wageningen) 1—0;
9. Miss E. Trammer (Londen)—Mej. H. Timmer (Ermelo) 1—0; 10. E. H. Parker
(Beckenham)—C. ten Hengel (Ede) 0—1; 11. W. Parker (West Wickham)—J. Bultman
(Arnhem) \—J; 12. B. Wilson (Beckenham)—D. M. Baan (Ede) 1—0. Totaal 1\—4J.
Het Engels team had wit aan de oneven borden.
De persoonlijke resultaten der Osbo-schakers waren de volgende (uit 4 wedstrijden):
F. C. Haalebos (WSDV) 2|, B. Perfors (ASV) 2, H. A. Yiets (WSDV) 2J, P. Timmer
(WSDV) 1|, C. Bleijenberg (ESV) 3, J. Leemans (WSDV) 2\, L. Timmer (VSG) 2-J,
A. Bullinga (WSDV) i, Mej. H. Timmer (VSG) 2|, C. ten Hengel (ESV) 3J, J. Bult­
man (ASV) 2, D. M. Baan (ESV) 1.

ROTTERDAMSE SCHAAKBOND. Correspondent: A. W. Dannijs, Mathenesser-

dijk 18a, Rotterdam-West. Telef. K 1800-34748.
Een nieuwe competitieleider is in de laatst gehouden Algemene Vergadering be­
noemd. Derhalve dienen alle competitieuitslagen en correspondentie betreffende de
competitie te worden gezonden aan de heer R. H. de Jong, Adrianastraat 19b, Rotter­
dam-Centrum.
Simultaanseance „Shell". Op Zaterdag 13 October j.1. is bij de „Shell" een simul­
taanseance gehouden aan 36 borden, waarbij als tegenspeler optrad de heer Chr. Vlagsma.
Resultaat: 25 gewonnen, 6 verloren en 5 remise. Zowel voor de simultaanspeler als
voor de organiserende vereniging een succes, ondanks de bittere bijsmaak voor „Shell".
Want .... „Sheli" had oorspronkelijk via het Trainingsfonds een uitnodiging ge­
zonden aan de Hagenaar Donner, die zich bereid verklaard had op de vastgestelde
datum een simultaanséance bij de „Shell" te geven. Door een betreurenswaardig mis­
verstand was deze echter niet verschenen.

Kersttournooi „Regina". Op 26 en 27 December a.s. zal het traditionele „Nationaal

Kersttournooi van de schaakvereniging „Regina" weer in ere worden hersteld.
Gespeeld wordt in de recreatiezaal van de R.E.T. aan de Sluisjesaijk te Rotterdam-
Zuid en wel op 26 December 1951 van 9.30—13.30 uur (1ste ronde) en van 14.30—
18.30 uur (2de ronde). De laatste ronde wordt gespeeld op 27 December d.a.v. van
19.30 tot 23.30.
Opgaven tot deelneming te richten aan de wedstrijdleider van Regina, de heer R. H.
de Jong, Adrianastraat 19b, Rotterdam-C., onder gelijktijdige overschrijving van het
inleggeld ad ƒ2,— (gironummer 445824). Per groep worden twee fraaie prijzen beschik­
baar gesteld.
Voor deelnemers buiten Rotterdam sluit de inschrijving op 17 December a.s. (eerste
postbestelling).

Buitenlands Schaaknieuws
INTERNATIONALE TOURNOOIEN.
Boekarest (10 Aug.—5 Sept.): Milev (Buig.) 11 uit 14, St. Szabo (Roemenië) 9,
Florian (Hongarije) en Troianescu (R.) 8J, Pietsch (Oost-Duitsland) en Alexandrescu
(R.) 8, Pogats (H.) 7, Karastoicev (B.), Molnar (H.) en Reicher (R.) 6J, Makarczyk
(Polen) en Samarian (R.) 6, Stein (O. Dld.) en Szapiel (P.) 5, Urseanu (R.) 3J. Milev
is een 22-jarige Bulgaarse student, wiens spel een belofte voor de toekomst schijnt
in te houden.
Buenos Aires (Grau-herdenkingstournooi): Benkö 9 uit 11, Wexler 7 i, Jac. Bolbo-
chan, Casas en Luckis 6J, Martin 5J, Sanguinetti 5, Huguet, Marini en Shocron 4J,
Beretta 4, Reinhardt 2.
Santa Fé (Argentinië): Marini en Sanguinetti 5| uit 7, Rossetto 5, Wexler 4, Vera
21-, Ramirez en Sanchez 2, Burgalat IJ.
Cordoba (Argentinië): Eliskases 13 uit 15, Marini 10, Bolbochan, Ramadan, Rossetto,
Sanguinetti en Wexler 9£, Garcia Vera en Seschi 9, Espinosa 7, Redolfi 6J, Rubinstein
6, Goycoechea en Soppelsa 3£, Arraya en Roman 2J.
 91
rijs (Zomertournooi van de Cercle Caissa): Popel 9| uit 11 Raizman en Tarta-
Parijs
:r 8J, Roele 7, Braun 5J, Tabura en Thiellement 5, Molnar 4%, Burnstein en Jarr-1
A Ro15o cn ?.i Fredouille 2.
r-?i 1
rieilSUUXg. ^ömicrVi R 7.imme.rman en Arne Hansen 3\
IUUiav.il 2» ^
3i,
-
enz.
Innsbrück (Klein oefentoumooi): Hans Müller (Oost.) en dr Rey Ardid (Spanje)
3 uit 4, Raffay en Egger IJ, Draxl 1.
Saarbrücken (20—30 Scpt.): Bogoljubow 10\ uit 11, Niephaus 10, Benkner Ós-
Popel (kamp. van Parijs) 6, Weichselbaumer 5J, Jost en Grob (kamp. van Zwitseiland)
5, Jakob en Lorson 4, Kaiser en Morena 3J, Folz 2J.
NATIONALE KAMPIOENSCHAPPEN.
Brazilië: Germann 15 uit 17, Gentil en Mangini 13£, Freitas 12J, Carvalho 11, Adail
10, Mendes 9J en 11 anderen.
Britse gemenebest (onofficieel!): Fairhurst (Schotland) 4 uit 5, Yanofsky (Canada
3 Wade (Nieuw Zeeland) 2J, Barden (Engeland) en Bernman (Australië) 2, Heidenfeld
(Zuid-Afrika) IJ. Natuurlijk zou Engeland in een „officieel" kampioenschap een ster­
kere speler kunnen afvaardigen. Bovendien was West-Indië niet vertegenwoordigd.
Canada: Vaitonis (ex-Litauen) 10 J uit 12, AndersonlO, Bogartyrtchuk (ex-Rusland) 9,
Yanofsky(!) 8, Divinsky 6J, Fox (kamp. 1950) en Jursevkis 6, enz.
Sovjet-Rusland (halve finales): . .
«. L e n i n g r a d : S m y s l o v 13.V uit 1 8 , T e r p u g o v 1 1 * , Moiseiev 1 1 , K o p y l o v 1 0 J ,
Bondarewski, Kan, Korchnoi en Sujetin 10, enz.
b. L w o w : Sacharov 12J uit 19, Aronin en Simagin 12 Gusev, Flohr en Mikenas
11J, Osmolowski en Zagoriansky 11, gevolgd door 12 anderen, onder wie Ra-

c. B°a k o u : 2Novotelnov 13J uit 19, Lipnicky, Cholmov en Taimanov 12J Furman
11J, Samkovic 11, Makagonov 10J, gevolgd door 13 anderen, onder wie Lihenthal J
en Lewenfish 8*. r, i i i : ni
d. S v e r d l o w s k : P e t r o s i a n 1 3 J u i t 1 9 , G e l i e r 1 3 , A v e r b a c h e n B o l e s l a v s k i 1 2 ï ;
Konstantinov, Saposhnikov en Veltmander 11, enz.
Zuid-Afrika: Heidenfeld 11 uit 14, Kirby 9J, Dreyer 9, Kolnik 8J, Wolpert 7J, enz.
Heidenfeld behaalde de titel voor de 3de maal.
LANDENWEDSTRIJDEN.
Italië—Oostenrijk 8—12; Engeland—Schotland 6—2. /
Tweekampen: Grob—Mme Chaudé de Silans 54—24; Mme Chaude de Silans—
Popel (kampioen van Parijs) 2J—IJ; Heinicke—Niephaus 3J—25; Wade—Heiden­
feld 4—5.
STEDELIJKE KAMPIOENSCHAPPEN.
Berlijn: Koch 8J uit 11, Kurt Richter 8, Kirchhammer 7J, Kühn 7, Mandel en
Roesner 6, Seiffert 5J, Elstner 5, Vogel en Vogt 4J, Pantzke 2J, Steneberg 1-
Moskou: Petrosian 9J uit 12, Zagorovsky 8J, Simagin 8, Averbach en Moiseiev 7,
Poliak 6, Chistakov 5J, enz.
Wenen: Beni en Leinweber 9J, Kopetzky 9, Onenter en Prameshuber 8, Gragger,
Hofmann, Lokvenc en Platt 7J, Hans Müller 7, enz.
KORTE BERICHTEN.
Dr Euwe zal spelen in een klein tournooi te Göteborg (8 dln.; 26—31 Dec. a.s.)
met Jonsson, Carlsson, Ahman, Kinmark, Fuhrman, Andersson en Larsson.
Indien zijn omstandigheden dit toelaten zal dr Euwe eveneens uitkomen in het dr
Voellmy-herdenkingstournooi, dat van 26 Jan.—3 Febr. 1952 te Bazel zal plaats vinden.
Onder de overige deelnemers bevinden zich Unzicker en Vidmar Jr.
Van 26 Dec. a.s. tot 6 Jan. 1952 organiseert de Wiener Kurier te Wenen een inter­
n a t i o n a a l kersttournooi. . . . „
De volgende spelers hebben reeds de uitnodiging voor het tournooi te Hastings
aangenomen: Donner (Ned.), Yanofsky (Can.), Gligoric (Joego-Sl.), L°thar Schmul
(W. Dld.), Popel (Frank.), Hooper, Golombek, Barden en A. R. B. Thomas (allen
Groot-Br.). In de Premier Reserves zullen 5 dameskampioenen spelen, onder wie Fenny
Heemskerk.
Op 1 November is te Serajewo de wedstrijd om het kampioenschap van Joegoslavië
begonnen. Deelnemers zijn o.a. de grote vier (Gligoric, Matanovic, Pirc en lnfunovic),
Vidmar, Ivkov en (de onverwoestbare) Boris Kostic. De in het November-nummer
vermelde kampioensuitslag had op 1950 betrekking.
DE WEDSTRIJD WEST-DUITSLAND—NEDERLAND.
De eerste naoorlogse officiële wedstrijd tegen Duitsland, welke op 24 en 25 November
te Dusseldorp werd gehouden, is voor de onzen een mooi succes geworden, in de
eerste ronde wonnen de Nederlanders met 5J—4J en van de tweede ronde is de
 92

voorlopige uitslag 4J—41; de partij Heinicke—Bouwmeester kwam nog niet tot een
beslissing. De moeilijk te beoordelen stelling, welke naar veler mening wel remise
zal opleveren, is ter arbitrage aan de Joegoslavische grootmeester Gligoric in handen
gesteld. Ook al mocht de partij voor Heinicke gewonnen worden verklaard, dan nog
kunnen we met een gelijk spel tegen Duitsland, dat onlangs met slechts 11—9 van het
sterke Joegoslavië verloor, tevreden zijn.
Hier volgt de gedetailleerde uitslag:
Unzicker 0 0 — 11 dr M. Euwe
Teschner 1 i — 0 J Donner
Pfeiffer |0 — i 1 Cortlever
Kieninger \ J — { i Van Scheltinga
L. Schmid IJ — 0 j Kramer
NiephauS \ i — 5 2 v. d. Berg
dr Staudte \ 1 —| 0 Muhring
Jager 0 ^ — 1 ^ Vinken
Heinicke 0 *) — 1 *) Bouwmeester
dr Lehmann ^ 1 — 0 Barendregt
+ 4J
Nederland had in de eerste ronde aan de oneven borden wit.
In het volgend nummer hopen we een verslag van onze Voorzitter te kunnen plaatsen.
BOEKBESPREKING.
Adventure in chess, door Assiac.
Slechts bij hoge uitzondering bespreken wij buitenlandse schaakboeken. Dat heeft
zijn goede gronden. Voor een aantal onzer lezers is de vreemde taal een bezwaar en voor
een nog groter aantal is een vreemde notatie een nog groter hinderpaal. Vooral de
zgn. Engelse notatie is maar aan weinigen voldoende bekend.
Er is echter een uitstekende reden om aan Adventure in chess enige aandacht te schenken
en wel omdat er momenteel pogingen worden ondernomen van dit alleraardigste boek
een Nederlandse vertaling te doen verschijnen.
Het is — laten we dit voorop stellen — beslist geen leerboek, althans niet in de ge­
ijkte betekenis van het woord. Alen leest dit boek voor zijn pleizier, men ondergaat
het schone dat men er in vinden kan, men geniet van de geniale ideeën welke er in
beschreven worden. En de elegante en humoristische taal, waarvan de auteur kennelijk
het geheime recept bezit, verhoogt in niet geringe mate het genoegen, dat het lezen
van het boek verschaft.
Vrijwel alle aspecten van het schaakspel en van het schaken komen in de een 01
andere vorm aan de orde. Wij noemen in willekeurige volgorde: offerfeesten, Pro­
blemen en studies, korte partijtjes, hoe ver kunt U vooruitzien, niets nieuws ^ onder
de zon, sneller dan ping-pong, pech en gemiste kansen, veelwijverij, enz. Alles rijkelijk
geïllustreerd met voorbeelden en diagrammen.
Wij raden U aan dit boekje in de gaten te houden en t.z.t. U de Nederlandse uitgave
niet te laten ontgaan.
HOOGOVEN SCHAAKTOURNOOI.
Sterke internationale bezetting.
De Internationale Hoofdgroep belooft weder belangrijk te worden. De bezetting
zal waarschijnlijk als volgt zijn:
H o 11 a n d : dr Max Euwe, H. Bouwmeester, H. Kramer, J. H. Donner; buiten­
landers : A. O'Kelly de Galway, de Joegoslaven Matanovic en Kostic, de Spanjaard
Toran en naar de tournooicommissie hoopt Lod. Prins en de Canadees \ anowsky.
In de Reservegroepen wordt Joegoslavië vertegenwoordigd door de 18-jarige Mej.
Bacic. Verder zullen vele Denen en Engelsen naar Beverwijk komen.
De Tournooicommissie doet een dringend beroep op de deelnemers en andere schaak­
vrienden om zich vóór 1 Januari als abonné op het Schaaklogboek op te geven, ten­
einde in staat te zijn de nodige voorbereidingen voor een goed verloop te kunnen
treffen. Adres: C. J. Mulder, Baanstraat 55b, Beverwijk. De abonnementspri)S bedraagt
ƒ 2,50. Men komt dan in het bezit van een waardevol „boekwerk ', waarin de belang­
rijkste partijen uit de Hoofdgroep en andere afdelingen op deskundige wijze worden
besproken. Het wordt evenals het vorig jaar verlucht met talrijke geestige stukjes. Het
aantal pagina's zal ruim honderd bedragen.
Voor degenen, die nog niet met het Schaaklogboek hebben kennis gemaakt, zi| nog
vermeld, dat de redactie in handen is van Chris Vlagsma met enige enthousiaste mede­
werkers, die gedurende de gehele week tot laat in de nacht in de weer zijn, opdat men
dagelijks (dikwijls reeds met de eerste postbestelling!!) de „krant ontvangt, waarin
de ronde en de gebeurtenissen van de vorige dag worden besproken. Nogmaals: Wordt
abonné van Nederlands eerste Tournooikrantü U zult er geen spijt van hebben.