PANIMULANG

PAGTATAYA

A. Panuto: Isulat ang titik T kung ang pahayag ay tama at titik M naman kung
mali.

Isulat ang sagot sa iyong kuwaderno.

___T___1. Ang pormal na sanaysay ay nagtataglay ng pananaliksik na pinag-

aralang mabuti ng sumulat.

____T___2. Ang pormal na sanaysay na nagbibigay ng impormasyon ukol sa

isang

tao, bagay, lugar, hayop o pangyayari.

____T___3. Ang pormal na sanaysay ay nagbibigay ng patalastas sa isang

paraang

maayos at mariin at bunga ng isang maingat na pagtitimbang-timbang

ng mgapangyayari at mga kaisipan.

____T___4. Naglalaman ng mahahalagang kaisipan at nasa isang mabisang

ayos

ang pagkakasunud-sunod ng mga impormasyon ang di-pormal na

sanaysay.

___T____5. Ang di pormal na sanaysay ay gumagamit ng pormal na salita at

seryoso
ang tono.

___T____6. Sa pakikipanayam, ihanda at balangkasing mabuti ang mga tanong

batay sa layunin.

___M____7. Gawing kabagot-bagot ang pakikipanayam.

___M___8. Makipagtalo sa iyong kinakapanayam.

___T___9. Pamaraang salitaan ang gamitin sa pakikipanayam.

___T____10. Maging masigla at magkaroon ng tiwala sa sarili habang

nakikipanayam.

B. Panuto: Kilalanin ang sumusunod. Isulat ang titik ng tamang sagot sa

iyong

kuwaderno.

___B____1. Ito ay naglalaman ng mga ideya o impormasyong nais maibahagi

sa mga

mambabasa at mga sumusuportang argumento at ebidensiyang

nagpapatibay sa paksa o katwiran.

A. Panimula o Introduksyon

B. Katawan

C. Konklusyon

D. Mga Sanggunian

____A___2. Ito ang bahagi ng sanaysay na nagpapaliwanag sa paksa.

A. Panimula o Introduksyon

B. Mga Sanggunian

C. Konklusyon

D. Katawan

___B____3. Likha lamang ng mayamang guni-guni na iniuugnay sa katotohanan

ang uri ng sanaysay na ito.

A. pormal na sanaysay

B. di pormal na sanaysay

C. karaniwang sanaysay

D. malikhaing sanaysay

____D___4. Isang uri ng kathang naglalahad ng kuru-kuro, karanasan, at

damdamin ng isang tao.

A. tula B. sulating pananaliksik C. sanaysay D. talumpati

____D___5. Uri ng sanaysay na tinatalakay na paksa ay naaayon sa

katotohanan at mas pili ang ginagamit na salita.

A. malikhaing sanaysay

B. di pormal na sanaysay

C. karaniwang sanaysay

D. pormal na sanaysay

Panuto: Basahin ang talaan ng kahulugan sa kolum na pahalang at pababa.

Pagkatapos ay buuin ang krusigrama sa tulong ng mga salita na nasa loob

ng kahon. Gawin ito sa iyong kuwaderno.

 Created using the Crossword Maker on TheTeachersCorner.net

TUKLASIN

Gawain 1

K
O
K O H I R E N S
K
L

K S
D
A K Y
1. KK
T A I O
kkkk K
A F I X E D - R E S P O N S E
W S O

P A N A Y A M I M P O R M A L
N H M

A A

N P A N I M L A

PAGSUSURI

1.Naging madali ba sa iyo ang pagbuo ng mga salita gamit ang krusigrama?
-HINDI BUDLAY BUDLAY.

2. Ano-ano ang mga salitang nabuo mo?

-KOHIRENS

-FIXED-RESPONSE

-PANAYAM

-PANIMULA

-KONKLUSYON

-KATAWAN

-DI-PORMAL

-PORMAL

-EMPASIS

3. Bilang balik-aral, ano ang sanaysay? Ano naman ang panayam o interbyu?

- Sanaysay (Panaysay)

Ito ay isang sulating gawain na kung saan ito’y kadalasang naglalaman ng

mga pananaw, kuro-kuro, o opinyon ng isang awtor o akda. Maipapahayag ng
may akda ang kanyang damdamin sa mga mambabasa, Ito rin ay isang uri ng
pakikipag-komunikasyon na ang ukol nito ay maipabatid ang inyong saloobin
sa isang paksa o isyu. Ang Ingles na salin nito ay essay.

- Panayam

Isang pakikipagpulong ng kinatawan ng pahayagan sa isang taong nais

niyang kunan ng mga impormasyong maiuulat o maipalilimbag. Isang
pagtatanong upang makakuha ng impormasyon tulad ng opinion, kaisipan o
tanging kaalaman ukol sa isang paksang nakakatawag ng kawilihan sa
madla na karaniwa’y nagmumula sa tanyag na tao o kilalang otoridad na
kinakapanayam.

4. Naranasan mo bang kinapanayam o magsagawa ng isang panayam?

5. Sino-sino ang maaaring kapanayamin?

- Magulang, Kaibigan, Guro, Punong baranggay          

Dahil ang mga taong ito ay malalapit sa atin at paniguradong may makukuha
tayong impormasyon kung sakali mang nais natin silang makapanayam.

6. Paano nakatutulong ang isang panayam sa pagbuo ng makabuluhang

sanaysay?

- Ang sanaysay ay isang mabisang paraan ng paglalahad ng sariling pananaw

na may kinalaman sa isyu, kaugalian at kultura ng isang bansa sapagkat isa
itong direkta at simpleng pagsasalaysay ng isang opinyon tungkol sa isang
pangyayari. Ito ay hindi gumagamit ng matatalinghagang salita kung kaya't
madaling maunawaan ng mambabasa ang nais ipahiwatig ng may-akda sa
sanaysay na ginawa tungkol sa iba't ibang isyung panlipunan,
pampamahalaan, pang-edukasyon at maging pangsekuridad.  Ang sanaysay
ay maaaring pormal o di-pormal na pamamaraan ng pagsulat kung kaya't
kahit sino ay maaaring gumawa ng sanaysay. 

GAWAIN 2

Panuto: Sagutin ang sumusunod na tanong. Isulat ang iyong sagot sa

kuwaderno.

1. Ano ang sanaysay? Paano ito naiiba sa iba pang akdang pampanitikan?

- ang sanaysay ay isang maikling komposisyon na kalimitang naglalaman ng

personal na kuro-koro ng may akda.

ang panitikan ay naiiba sa iba pang panitikan dahil ito ay ang opinion ng
manunulat tukgkol sa kanyang binasa.

2. Paano maisasagawa nang maayos ang isang pakikipanayam?

- para sakin gumawa ng isang kagandahang asal at pag galang sa kahit
sino paman
3. Paano magiging maayos ang isusulat na sanaysay batay sa isang
panayam?

- Ang sanaysay ay isang uri ng kathang naglalahad ng kuro-kuro, karanasan,

at damdamin ng isang tao. Isa rin itong uri ng paglalahad na ang tungkulin ay
magpaliwanag nang buong-linaw sa mga paksang tinatalakay sapagkat ang
ibig ng may-akda ay maunawaan ito ng kanyang mambabasa.

Lumilitaw ang personalidad ng may-akda sa isang sanaysay sapagkat

nabibigyan niya ng kislap ng kanyang diwa at ng kulay ng kanyang
mayamang karanasan ang piyesa.

Panuto: Magsagawa ng isang pakikipanayam sa isa o grupo ng mga taong

may

sapat na kaalaman hinggil sa napiling paksa tungkol sa mga isyung

kultural o lingguwistiko sa iyong lugar. Maghanda ng mga tanong sa

isyung pag-uusapan ninyo. Pagkatapos, sumulat ng isang sanaysay

batay sa mga datos na nakuha mo sa pakikipanayam. Isulat ang sariling

sanaysay na may angkop na pamagat sa iyong kuwaderno. Gawing

gabay sa pagsulat ang rubrik na makikita sa susunod pahina.

 Pangalan: Juan Dela Cruz

 Kurso: Computer Technician

 Mga hamon na kinaharap na nagsilbing tuntungan upang lalong makita

ang kahalagahan ng paggawa:

Ang kahirapan ang kawalan ng sapat na budget upang matustusan ang lahat
na pangangailangan. Kaya lalo akong nagsusumikap upang magtagumpay sa
buhay at para hindi na muli pang maranasan ang kahirapan.

 Ang aking layunin sa paggawa ng mga kilos:

Ang aking layunin sa paggawa ng kilos ay upang matupad lahat ng aking mga
pangarap, upang balang araw ay makatuong din ako sa iba.

 Paano nakatulong ang buong puso kung paggawa sa pag-unlad ng

aking pagkatao gayun din ang pagtulong sa kapuwa sa pagiging
mabuting mamamayan:

Malaki ang naitulong ng buong puso kung paggagawa una dahil dito ay
naging matagumpay ako naabot ko ang aking pangarap, natulungan ko ang
ibang tao sa pamamagitan ng pagbabahagi ko ng aking kaalaman sa kanila
upang sila ay maging matagumpay din pagdating ng araw.

REFLEKSIYON

1. Naging madali ba sa iyo ang pagsulat ng isang sanaysay batay sa isang

panayam? Bakit?

- Maaaring Hindi

Dahil ang pagsulat ng isang sanaysay ay dapat pinag iisipan ang bawat salit
at ito'y dapat bukal sa puso kung ikaw ay magsusulat

2. Naisaalang-alang mo ba ang kaisahan, kohirens at empasis sa pagsulat ng

isang

sanaysay?

- OO

upang mas lalong lumawak ang iyong kaalaman

3. Nakatutulong ba ang isang panayam sa pagbuo ng makabuluhang
sanaysay?

Pangatuwiranan ang iyong sagot.

- oo, dahil sa pamamagitan ng panayam maaari Kang makakuha ng mga

impormasyon o ideya na maaari mong magamit sa pagbuo ng isang
makabuluhang sanaysay. At nakakatulong din ito upang makuha mo ang
kinakailangan mong impormasyon dahil ang panayam ay naglalahad ng mga
impormasyon na gusto mong malaman.

Panuto: Kilalanin ang sumusunod. Isulat ang tiitk ng tamang sagot sa iyong

kuwaderno.

_______1. Ang kumakapanayam ang nagbibigay ng mga tanong na ang mga

kasagutan ay mga opinyon, paniniwala, saloobin at pilosopiya sa buhay.

A. Tiyakan at Di – tiyakang pakikipanayam

B. Masaklaw na pakikipanayam

C. Pangkatang pakikipanayam

D. Isahan na pakikipanayam

_______2. Ang kinakapanayam ay malayang makasasagot sa mga inilatag na

tanong at hindi lamang nakakulong sa sagot na oo at hindi.

A. Open-ended na panayam

B. Impormal o conversational na panayam

C. Fixed-response na panayam

D. Panayam na may gabay

_______3. Ito’y pagharap ng dalawang tao, ang isa ay nagtatanong na siyang

kumakapanayam (interviewer) at ang isa ay kinakapanayam

(interviewee).

A. Tiyakan at Di – tiyakang pakikipanayam

B. Masaklaw na pakikipanayam

C. Pangkatang pakikipanayam

D. Isahan na pakikipanayam

_______4. Sa uring ito walang inihandang mga katanungan para sa

kakapanayamin.

A. Panayam na may gabay

B. Fixed-response na panayam

C. Impormal o conversational na panayam

D. Open-ended na panayam

_______5. Higit sa isa ang kumakapanayam o kinakapanayam sa uring ito.

A. Tiyakan at Di – tiyakang pakikipanayam

B. Masaklaw na pakikipanayam

C. Pangkatang pakikipanayam

D. Fixed-response na panayam

_______6. Nagbibigay lamang ng ilang patnubay na katanungan ang

kumakapanayam sa kinakapanayam at nagsasalita nang mahaba ang

kinakapanayam.
A. Fixed-response na panayam

B. Tiyakang panayam

C. Di-tiyakang na panayam

D. Masaklaw na panayam

_______7. Ang literal na kahulugan nito ay magkakalapit ang lahat ng ideya.

A. kaisahan

B. kohirens

C. emphasis

D. organisasyon

_______8. Uri ng paglalahad na ang tungkulin ay magpaliwanag nang buong-

linaw

sa mga paksang tinatalakay sapagkat ang ibig ng may-akda ay

maunawaan ito ng kanyang mambabasa.

A. maikling kuwento

B. bionote

C. sanaysay

D. anekdota

_______9. Isang pahayag na naglalaman ng pangunahing ideya hinggil sa

paksa

ng isang sanaysay.

A. panimula

B. katawan
C. konklusyon

D. tesis na pahayag

_______10. Mahalaga ito upang masuportahan ang isang argumento at

mapalalim

ang impormasyong tinalakay sa isang sanaysay.

A. tesis na pahayag

B. panayam

C. magasin

D. anekdota

B. Panuto: Lagyan ng tsek () kung ang pahayag ay tama at ekis (x) naman
kung

hindi. Isulat ang sagot sa iyong kuwaderno.

CHECK 1. Lumilitaw ang personalidad ng may-akda sa isang sanaysay.

CHECK 2. Sa pangkalahatan, tatlo ang uri ng sanaysay.

CHECK 3. Ang paksa ng isang sanaysay ay maaaring hanguin sa

pamamagitan ng

pakikinig sa mga panayam o personal na pakikipanayam sa isang

awtoridad.

CHECK 4. Kinakailangang tapusin ang sulatin nang may pagbubuod at

paglalahad.

CHECK 5. Ang pormal na sanaysay ay nangangailangan ng masusing pag-

aaral atmalalim na pagkaunawa sa paksa.