- ร่าง -

(ครุฑ)

ประกาศกระทรวงคมนาคม
เรื่อง หลักเกณฑ์การขออนุญาตและเงื่อนไขในการบังคับหรือปล่อยอากาศยานซึ่งไม่มีนักบิน
พ.ศ. ....
................................
อาศัยอํานาจตามความในมาตรา 24 แห่งพระราชบัญญัติการเดินอากาศ พ.ศ. ๒497 กําหนดให้
รัฐมนตรีมีอํานาจอนุญาตและกําหนดเงื่อนไขการบังคับหรือปล่อยอากาศยานซึ่งไม่มีนักบิน รัฐมนตรีว่าการกระทรวง
คมนาคมจึงออกประกาศ ว่าด้วยหลักเกณฑ์การขออนุญาตและเงื่อนไขในการบังคับหรือปล่อยอากาศยานซึ่งไม่มีนักบิน
ดังต่อไปนี้
ข้อ 1 ประกาศนี้เรีย กว่า “ประกาศกระทรวงคมนาคม เรื่อง หลักเกณฑ์การขออนุญาตและ
เงื่อนไขในการบังคับหรือปล่อยอากาศยานซึ่งไม่มีนักบิน พ.ศ. ....”
ข้อ 2 ระเบียบนี้ให้ใช้บังคับตั้งแต่วันถัดจากวันประกาศเป็นต้นไป
ข้อ 3 ในประกาศนี้
(1) “อากาศยานซึ่งไม่มีนักบิน” หมายความว่า อากาศยานที่ควบคุมการบินโดยผู้ควบคุมการบิน
อยู่ภายนอกอากาศยานและใช้ระบบควบคุมอากาศยานจากภายนอก
(2) “ระบบควบคุมอากาศยานจากภายนอก” หมายความว่า ชุดอุปกรณ์อันประกอบด้วยเครื่อง
เชื่อมโยงคําสั่งควบคุมหรือการบังคับอากาศยาน รวมทั้งสถานีหรือสถานที่ติดตั้งชุดอุปกรณ์เหล่านี้หรือเครื่องมือที่
ใช้ควบคุมการบินจากภายนอกและตัวอากาศยานด้วย
(3) “ผู้ค วบคุม อากาศยานจากภายนอก” หมายความว่า บุค คลที ่ค วบคุม เครื ่อ งบัง คับ ของ
อากาศยานที่ควบคุมการบินจากภายนอกในระหว่างเวลาบิน
(หมายเหตุ - ที่มาจาก ร่าง พ.ร.บ. การเดินอากาศ (ฉบับที่ ..) พ.ศ. ... ของคณะกรรมการกฤษฎีกา ซึ่ง บพ. ได้ดําเนินการรับฟัง
ความเห็นเมื่อวันที่ 19-21 พ.ย. 57)

ข้อ ๔ อากาศยานซึ่งไม่มีนักบินตามประกาศนี้แบ่งเป็น 2 ประเภท ดังนี้

(1) อากาศยานซึ่งไม่มีนักบินที่มีวัตถุประสงค์เฉพาะเล่นเป็นงานอดิเรก (Hobby) เพื่อความบันเทิง
(Recreation) หรือเพื่อการกีฬา (Sport)
(2) อากาศยานซึ่งไม่มีนักบินที่มีวัตถุประสงค์อื่นนอกจาก (1)
ข้อ 5 การขออนุญาตและเงื่อนไขการบังคับหรือปล่อยอากาศยานซึ่งไม่มีนักบิน
(1) อนุญาตให้อากาศยานซึ่งไม่มีนักบินตาม ข้อ 4 (1) ที่มีน้ําหนักไม่เกิน 2 กิโลกรัม ทําการบินได้
โดยต้องปฏิบัติตามเงื่อนไขที่กําหนดในเอกสารแนบท้าย 1
(2) อนุญาตให้อากาศยานซึ่งไม่มีนักบินตาม ข้อ 4 (1) ที่มีน้ําหนักเกิน 2 กิโลกรัม แต่ไม่เกิน 25
กิโลกรัม และตามข้อ 4 (2) ที่มีน้ําหนักไม่เกิน 25 กิโลกรัม ทําการบินได้โดยต้องปฏิบัติตามเงื่อนไขและบริเวณที่
กําหนดในเอกสารแนบท้าย 2
 -2–

อากาศยานซึ่งไม่มีนักบินนอกเหนือจากที่กําหนดในวรรคหนึ่ง ไม่อยู่ภายใต้บังคับ แห่งประกาศ

ฉบับนี้ ผู้ใดประสงค์จะบังคับหรือปล่อยให้ยื่นคําขออนุญาตต่อรัฐมนตรีว่าการกระทรวงคมนาคมตามแบบฟอร์ม
และเงื่อนไขที่กรมการบินพลเรือนกําหนดเป็นกรณีไป
(หมายเหตุ 1 - ข้อ 4 และ ข้อ 5 มาจากมติของคณะทํางานที่เสนอ อบพ. ตามหนังสือ ที่ คค 0503/กกม 3 44 ลว. 14 ม.ค.
58 ที่ให้นํารูปแบบของประเทศแคนาดามาเป็นแบบอย่างในการกําหนดหลักเกณฑ์และเงื่อนไข)
(หมายเหตุ 2 - ข้อ 5 วรรคสอง เนื่อ งจากหลักเกณฑ์แ ละเงื่อนไขในการอนุญ าตและการปฏิบัติการบินของอากาศยานซึ่งไม่มี
นักบินนอกเหนือจาก ข้อ 5 (1) และ (2) มีจํานวนมาก เช่น การกําหนดให้มีการจดทะเบียนตัวเครื่อง การซ่อมบํารุง การกําหนด
คุณสมบัติและการออกใบอนุญาตให้แก่ผู้ควบคุมอากาศยานและบุคคลที่เกี่ยวข้อง การกําหนดเงื่อนไขการปฏิบัติการบิน ฯลฯ ซึ่ง
เกี่ยวข้องกับหน่วยงานหลายหน่วยงาน อีกทั้ง ยังเกี่ยวข้องกับความพร้อมของเจ้าหน้าที่และอัตรากําลังในการที่จะดําเนินการ
คณะทํางานจึงเห็นควรเสนอให้หน่วยงานที่รับผิดชอบดําเนินการศึกษารายละเอียด และยกร่างเป็นกฎหมายในภายหลัง ทั้งนี้
เพื่อให้มีความถูกต้อง ครบถ้วน สามารถใช้บังคับได้อย่างมีประสิทธิภาพ และเป็นไปตามหลักสากล)

ข้อ 6 การบังคับหรือปล่อยอากาศยานซึ่งไม่มีนักบินตาม ข้อ 5 (2) จะดําเนินการได้ต่อเมื่อได้ยื่น

คําขอลงทะเบียนต่ออธิบดีกรมการบินพลเรือน ตามแบบฟอร์มที่อธิบดีกรมการบินพลเรือนกําหนด และได้รับหนังสือ
รับรองการลงทะเบียนแล้ว
(หมายเหตุ - ที่ใช้คําว่า “ลงทะเบียน” แทนคําว่า “จดทะเบียน” เนื่องจากหากใช้คําว่าจดทะเบียนอาจเกิดการสับสนกับการจด
ทะเบียนตาม พ.ร.บ. การเดินอากาศ พ.ศ. 2497 หมวดที่ 3 ซึ่งได้กําหนดหลักเกณฑ์และเงื่อนไขที่ไม่สอดคล้องและเหมาะสมกับ
อากาศยานซึ่งไม่มีนักบิน อีกทั้งโดยสภาพของอากาศยานซึ่งไม่มีนักบินในบางประเภทไม่สามารถทําได้ ประกอบกับการกําหนดให้มี
การลงทะเบียนนั้น มีวัตถุประสงค์เพียงเพื่อต้องการระบุตัวผู้ครอบครองหรือผู้ควบคุม เพื่อง่ายต่อการตรวจสอบภายหลังหากเกิดความ
เสียหายขึ้นจากการใช้อากาศยานซึ่งไม่มีนักบินดังกล่าว)

ข้อ 7 ห้ามมิให้ผู้ได้รับอนุญาตตาม ข้อ 5 (1) บังคับหรือปล่อยอากาศยานซึ่งไม่มีนักบินเพื่อการ

อย่างอื่นนอกเหนือจากวัตถุประสงค์เฉพาะเล่นเป็นงานอดิเรก (Hobby) เพื่อความบันเทิง (Recreation) หรือเพื่อ
การกีฬา (Sport) อากาศยานซึ่งไม่มีนักบินที่มีการติดตั้งอุปกรณ์ถ่ายภาพนิ่งหรือวีดีโอให้ถือเป็นอากาศยานซึ่งไม่มี
นักบินตามข้อ 4 (1)
ข้อ 8 ในการยื่ น คําขอลงทะเบี ย นอากาศยานซึ่ งไม่ มีนักบิ นตาม ข้ อ 6 ให้ผู้ ขอยื่ น เอกสารและ
หลักฐานแสดงรายละเอียด ดังต่อไปนี้
(1) กรณีผู้ขอเป็นนิติบุคคล
(ก) สําเนาหนังสือรับรองการจดทะเบียนเป็นนิติบุคคล ซึ่งได้รับการรับรองจากกรมพัฒนา
ธุรกิจการค้า กระทรวงพาณิชย์ มีระยะเวลาย้อนหลังไม่เกิน 30 วัน นับจากวันยื่นคําขอ
(ข) บัญชีรายชื่อหุ้นส่วนผู้จัดการหรือกรรมการผู้จัดการ และผู้มีอํานาจควบคุม (ถ้ามี) ซึ่ง
ได้รับการรับรองจากกรมพัฒนาธุรกิจการค้า กระทรวงพาณิชย์ มีระยะเวลาย้อนหลังไม่เกิน 30 วัน นับจากวันยื่นคํา
ขอ
(ค) สําเนาบัตรประจําตัวประชาชน หรือสําเนาหนังสือเดินทางของบุคคลตาม (ข)
(ง) รายชื่ อของผู้ ควบคุ มอากาศยานจากภายนอกและบุ ค คลอื่ น ที่ จํ า เป็ น ต้ อ งมี ใ นการ
ปฏิบัติการบินของอากาศยานซึ่งไม่มีนักบิน
(จ) สําเนาบัตรประจําตัวประชาชนและสําเนาทะเบียนบ้าน รวมทั้งเอกสารแสดงความ
ยินยอมของบุคคลตาม (ง)
(ฉ) แบบ จํานวนและสมรรถนะของอากาศยานซึ่งไม่มีนักบินที่จะใช้ในการบังคับหรือปล่อย
และอุปกรณ์ที่ติดตั้ง
 -3-

(ช) วัตถุประสงค์ของการใช้อากาศยานซึ่งไม่มีนักบิน
(ซ) ลักษณะของการทําการบิน
(ฌ) ขอบเขตของพื้นที่ ตําแหน่งทางภูมิศาสตร์ที่จะทําการบิน
(ฎ) ข้อมูลติดต่อของผู้ยื่นคําขอลงทะเบียน
(2) กรณีผู้ขอเป็นบุคคลธรรมดา
(ก) สําเนาบัตรประจําตัวประชาชน หรือสําเนาหนังสือเดินทาง
(ข) สําเนาทะเบียนบ้าน
(ค) รายการตาม (1) (ง) (จ) (ฉ) (ช) และ (ซ)
(หมายเหตุ - บางส่วนมีที่มาจาก ร่าง พ.ร.บ. การเดินอากาศ (ฉบับที่ ..) พ.ศ. ... ของคณะกรรมการกฤษฎีกา มาตรา 41/230
ประกอบมาตรา 41/182 และมาตรา 41/183 ซึ่ง บพ. ได้ดําเนินการรับฟังความเห็นเมื่อวันที่ 19-21 พ.ย. 57)

ข้อ 9 เมื่ออธิบดีกรมการบินพลเรือนได้รับคําขอแล้ว ให้อธิบดีกรมการบินพลเรือนตรวจสอบว่ามี

รายการ รวมทั้งเอกสารหลักฐานครบถ้วนและเข้าหลักเกณฑ์ตามที่กําหนดใน ข้อ 5 วรรคหนึ่งหรือไม่ ถ้ามีรายการ
รวมทั้งเอกสารหลักฐานครบถ้วนและเข้าหลักเกณฑ์ตามที่กําหนดใน ข้อ 5 วรรคหนึ่ง ให้อธิบดีกรมการบินพลเรือน
ออกหนังสือรับรองการลงทะเบียนมอบไว้แก่ผู้ขอ
ถ้ า อธิ บ ดี ก รมการบิ น พลเรื อนเห็ น ว่ า คํ าขอของผู้ ขอรายใดไม่ ถูก ต้ องหรื อมี เ อกสารหลั กฐานไม่
ครบถ้วน ให้แจ้งให้ผู้ขอแก้ไขหรือส่งเอกสารหรือข้อมูลใดเพิ่มเติมภายในเวลาที่กําหนด ซึ่งต้องไม่น้อยกว่า ... วัน หากผู้
ขอไม่ปฏิบัติตามภายในเวลาที่กําหนด ให้อธิบดีกรมการบินพลเรือนส่งคืนคําขอพร้อมแจ้งเหตุผลภายใน ... วัน ทั้งนี้
ไม่ตัดสิทธิผู้ขอที่จะยื่นคําขอใหม่
(หมายเหตุ - ที่มาจาก ประกาศ กบร. เรื่อง วิธีปฏิบัติในการยื่นคําขอและแนวทางการพิจารณาของคณะกรรมการการบินพลเรือนใน
การอนุมัติข้อบังคับของสมาคมที่จะขอจดทะเบียนอากาศยาน ประกาศ ณ วันที่ 28 กุมภาพันธ์ พ.ศ. 2556 ข้อ 3)

ประกาศ ณ วันที่ เดือน พ.ศ.

(.................................................)
รัฐมนตรีว่าการกระทรวงคมนาคม
เอกสารแนบท้าย 1.
เงื่อนไขและบริเวณสําหรับการบังคับอากาศยานซึ่งไม่มีนักบินที่มีวัตถุประสงค์เฉพาะเล่นเป็นงานอดิเรกหรือเพื่อความ
บันเทิง
ก่อนการบังคับอากาศยานซึ่งไม่มีนักบิน ผู้ควบคุมอากาศยานจากภายนอกจะต้องปฏิบัติตามข้อกําหนดดังนี้ทุกครั้ง
1. ก่อนทําการบิน
ก. ตรวจสอบว่าอากาศยานซึ่งไม่มีนักบินอยู่ในสภาพที่สามารถทําการบินได้อย่างปลอดภัย รวมถึงตัว
อากาศยานและระบบควบคุมอากาศยานจากภายนอก
ข. ติดต่อขออนุญาตจากเจ้าของพื้นที่ที่จะทําการบังคับอากาศยานซึ่งไม่มีนักบิน
ค. ทําการศึกษาพื้นที่และชั้นของห้วงอากาศที่จะทําการบังคับอากาศยานซึ่งไม่มีนักบิน
ง. มีแผนฉุกเฉิน รวมถึงแผนสําหรับกรณีเกิดอุบัติเหตุ การรักษาพยาบาล การแก้ปัญหากรณีไม่
สามารถบังคับอากาศยานซึ่งไม่มีนักบิน
2. ระหว่างทําการบิน
ก. ห้ามทําการห้ามบังคับหรือปล่อยอากาศยานซึ่งไม่มีนักบินในลักษณะที่อาจก่อให้เกิดอันตรายต่อ
ชีวิต ร่างกาย ทรัพย์สินและรบกวนความสงบสุขของบุคคลอื่น
ข. แนวการบินขึ้นลงของอากาศยานซึ่งไม่มีนักบินจะต้องไม่มีสิ่งกีดขวาง ชุมชน หรือถนนที่มี
ปริมาณรถหนาแน่น
ค. ผู้ควบคุมอากาศยานจากภายนอกต้องสามารถมองเห็นอากาศยานซึ่งไม่มีนักบินได้ตลอดเวลาที่
ทําการบิน ห้ามทําการบังคับอากาศยานซึ่งไม่มีนักบินโดยอาศัยชุดกล้องบนอากาศยานหรืออุปกรณ์
อื่นที่มีลักษณะใกล้เคียง
ง. ต้องไม่บังคับอากาศยานซึ่งไม่มีนักบินเข้าใกล้อากาศยานซึ่งมีนักบิน (รวมถึงอากาศยานปีกตรึง
เฮลิคอปเตอร์ บัลลูน เครื่องร่อน อากาศยานเบาพิเศษ ร่มบิน )
จ. ต้องทําการบินในระหว่างเวลาพระอาทิตย์ขึ้นและพระอาทิตย์ตก ซึ่งสามารถมองเห็นอากาศยาน
ซึ่งไม่มีนักบินได้อย่างชัดเจน
ฉ. ห้ามทําการบินเข้าใกล้หรือเข้าไปในเมฆ
ช. ห้ามทําการบินภายในระยะเก้ากิโลเมตร (ห้าไมล์ทะเล) จากสนามบินหรือที่ขึ้นลงชั่วคราวของ
อากาศยาน
ซ. ห้ามทําการบินโดยใช้ความสูงเกินเก้าสิบเมตร (สามร้อยฟุต) เหนือพื้นดิน
ฌ. ห้ามทําการบินโดยมีระยะห่างในแนวราบกับบุคคล ยานพาหนะ สิ่งก่อสร้าง อาคาร น้อยกว่า
สามสิบเมตร (หนึ่งร้อยฟุต)
ญ. ห้ามทําการบินเหนือเมือง หมู่บ้าน หรือที่ชุมนุมชนกัน
ฎ. ห้ามทําการบินละเมิดสิทธิส่วนบุคคลของผู้อื่น
ฏ. ห้ามทําการบินโดยก่อให้เกิดความเดือดร้อน ความรําคาญ แก่ผู้อื่น
ฐ. ห้ามบรรจุวัตถุอันตรายตามกฎกระทรวงหรืออุปกรณ์ปล่อยแสงเลเซอร์บนอากาศยานซึ่งไม่มีนักบิน
ฑ. ให้ผู้ควบคุมอากาศยานจากภายนอกระงับการปฏิบัติการทั้งหมดหากไม่สามารถทําการบินได้ตาม
ข้อกําหนดในเอกสารแนบท้ายนี้
เอกสารแนบท้าย 2.
เงื่อนไขและบริเวณสําหรับการบังคับหรือปล่อยอากาศยานซึ่งไม่มีนักบินที่มีวัตถุประสงค์อื่นนอกจากการเล่นเป็นงาน
อดิเรกหรือเพื่อความบันเทิง
ก่อนการบังคับหรือปล่อยอากาศยานซึ่งไม่มีนักบิน ผู้ควบคุมอากาศยานจากภายนอกจะต้องปฏิบัติตามข้อกําหนด
ดังนี้ทุกครั้ง
1. ก่อนทําการบิน
ก. ตรวจสอบว่าอากาศยานซึ่งไม่มีนักบินอยู่ในสภาพที่สามารถทําการบินได้อย่างปลอดภัย รวมถึงตัว
อากาศยานและระบบควบคุมอากาศยานจากภายนอก
ข. ติดต่อขออนุญาตจากเจ้าของพื้นที่ที่จะทําการบังคับอากาศยานซึ่งไม่มีนักบิน
ค. ทําการศึกษาพื้นที่และชั้นของห้วงอากาศที่จะทําการบังคับอากาศยานซึ่งไม่มีนักบิน
ง. มีแผนฉุกเฉิน รวมถึงแผนสําหรับกรณีเกิดอุบัติเหตุ การรักษาพยาบาล การแก้ปัญหากรณีไม่
สามารถบังคับอากาศยานซึ่งไม่มีนักบิน
จ. มีความรู้ความชํานาญในการบังคับอากาศยานซึ่งไม่มีนักบินและระบบของอากาศยาน
ฉ. นําหนังสือหรือสําเนาหนังสือรับรองการลงทะเบียนติดตัวตลอดเวลาที่ทําการบิน
ช. มีอุปกรณ์ดับเพลิงที่สามารถใช้งานได้ติดตัวตลอดเวลาที่ทําการบิน
2. ระหว่างทําการบิน
ก. ห้ามทําการห้ามบังคับหรือปล่อยอากาศยานซึ่งไม่มีนักบินในลักษณะที่อาจก่อให้เกิดอันตรายต่อ
ชีวิต ร่างกาย ทรัพย์สินและรบกวนความสงบสุขของบุคคลอื่น
ข. แนวการบินขึ้นลงของอากาศยานซึ่งไม่มีนักบินจะต้องไม่มีสิ่งกีดขวาง ชุมชน หรือถนนที่มี
ปริมาณรถหนาแน่น
ค. ผู้ควบคุมอากาศยานจากภายนอกต้องสามารถมองเห็นอากาศยานซึ่งไม่มีนักบินได้ตลอดเวลาที่
ทําการบิน ห้ามทําการบังคับอากาศยานซึ่งไม่มีนักบินโดยอาศัยชุดกล้องบนอากาศยานหรืออุปกรณ์
อื่นที่มีลักษณะใกล้เคียง
ง. ต้องไม่บังคับอากาศยานซึ่งไม่มีนักบินเข้าใกล้อากาศยานซึ่งมีนักบิน (รวมถึงอากาศยานปีกตรึง
เฮลิคอปเตอร์ บัลลูน เครื่องร่อน อากาศยานเบาพิเศษ ร่มบิน )
จ. ต้องทําการบินในระหว่างเวลาพระอาทิตย์ขึ้นและพระอาทิตย์ตก ซึ่งสามารถมองเห็นอากาศยาน
ซึ่งไม่มีนักบินได้อย่างชัดเจน
ฉ. ห้ามทําการบินเข้าใกล้หรือเข้าไปในเมฆ
ช. ห้ามทําการบินภายในระยะเก้ากิโลเมตร (ห้าไมล์ทะเล) จากสนามบินหรือที่ขึ้นลงชั่วคราวของ
อากาศยาน
ซ. ห้ามทําการบินโดยใช้ความสูงเกินเก้าสิบเมตร (สามร้อยฟุต) เหนือพื้นดิน
ฌ. ห้ามทําการบินโดยมีระยะห่างในแนวราบกับบุคคล ยานพาหนะ สิ่งก่อสร้าง อาคาร ที่ไม่
เกี่ยวข้องกับการปฏิบัติการบินน้อยกว่าห้าสิบเมตร (หนึ่งร้อยห้าสิบฟุต)
ญ. ห้ามทําการบินเหนือเมือง หมู่บ้าน หรือที่ชุมนุมชนกัน
ฎ. ห้ามทําการบินละเมิดสิทธิส่วนบุคคลของผู้อื่น
ฏ. ห้ามทําการบินโดยก่อให้เกิดความเดือดร้อน ความรําคาญ แก่ผู้อื่น
ฐ. ห้ามบรรจุวัตถุอันตรายตามกฎกระทรวงหรืออุปกรณ์ปล่อยแสงเลเซอร์บนอากาศยานซึ่งไม่มีนักบิน
ฑ. ให้ผู้ควบคุมอากาศยานจากภายนอกระงับการปฏิบัติการทั้งหมดหากไม่สามารถทําการบินได้ตาม
ข้อกําหนดในเอกสารแนบท้ายนี้