TÜRK DİLİ 1

SES BİLGİSİ
6. HAFTA KONU SONU TESTİ

1. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde altı çizili sözcük, türetilirken ünlü kaybına

uğramıştır?
A) Olaylar az çok değişse de nedenleri aynıdır.
B) Herkese hesap verebilirim, alnım ak benim.
C) Ülkemizde tıp alanında ilerlemeler görmek mümkün.
D) İnsanın ufkunu açan en önemli şey kitaptır.
E) Sanat eserleri üretildiği toplum ve dönemin özelliklerini yansıtır.

2. Aşağıdaki cümlelerde altı çizili sözcüklerden hangisinde ünsüz yumuşaması yoktur?

A) Toprağı onun kadar seven birini bulamazsın.
B) Terk edilen hayvanlar için barınaklar var.
C) Yazın kavurucu günlerinde dikkatli olmak gerekir.
D) Yaşadığı kenti önemsemeyen bireylerin ciddi sorunu vardır.
E) Sınav sonucunu heyecanla bekliyoruz.

3. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde ses düşmesi örneklenmiştir?

A) Gitsen de kimseyi bulamazsın oralarda.
B) Apartman girişinde ayaküstü konuştuk biraz.
C) Bir hiç yüzünden en iyi arkadaşını üzdü.
D) Peki, gelirim ben de bu akşam size.
E) Buraya gelen herkesin aynı görüşte olduğuna eminim.

4. Aşağıdaki cümlelerin hangisindeki altı çizili sözcükte, ayraç içinde belirtilen ses olayı
görülmemektedir?
A) Akşamın hayrından sabahın şerri iyidir (ünlü düşmesi).
B) Rahmetli anneannemin evinin zemini, bej renkli ama bir o kadar da sıcak muşambalarla
kaplıydı (ayrıksılaşma).
C) Beni tanıyor ama nedense tanımamış gibi davranıyor (ünlü daralması).
D) Ameliyattan önceki gece, kimseyle konuşmadı (ünsüz sertleşmesi).
E) Altı ayın sonunda topladığı bütün parayı bankaya yatırdı (ünsüz yumuşaması).

5. Ünsüzle biten bir sözcüğün son sesi, ardından gelen ünlüyle başlayan sözcüğün ilk sesine
bağlanır ve birbirine bağlı olarak okunur. Bu ses olayına “ulama” denir.
Aşağıdakilerin hangisinde bu açıklamaya uygun bir örnek yoktur?
A) Daha iyi bir geleceğe inanarak, onu planlayarak yaşamamız gerek.
B) Demek oluyor ki deneme bu yönüyle diğer türlerden ayrı bir türdür.
C) Her sanat yapıtı, dille kurulan özgün bir dünyadır.
D) İntihalci ve parayla yayın yapan akademisyenlerden bilim üretmesini bekleyemezsiniz.
E) Her sanat yapıtının özünü elbette dil oluşturur.

6. Aşağıdaki oluşum noktalarına göre sınıflandırılan ünsüz grupları ve

örneklendirmelerinden hangileri yanlıştır?
A) Çift dudak ünsüzleri: b, p, m, w.
B) Diş-dudak ünsüzleri: f, v.
C) Diş ünsüzleri: d, n, s, t, z.
D) Diş eti-damak ünsüzleri: c, ç, j, ş.
E) Art damak ünsüzleri: g, k, l, r, y.

7. Aşağıdakilerden hangisi Türkiye Türkçesinin ses özelliklerinden biri değildir?

A) Türkçe kelimeler, büyük ünlü uyumuna (kalınlık-incelik) uyar.
B) Türkçe kelimeler küçük ünlü uyumuna (düzlük-yuvarlaklık uyumu) uyar.
C) Türkçede bazı durumlarda iki ünlü yan yana gelebilir.
D) Türkçe kelimelerde o, ö ünlüleri yalnızca ilk hecede bulunabilir. Sonraki hecelerde
bulunmaz.
E) Türkçede uzun ünlü yoktur. Uzun ünlüler Arapça ve Farsçadan dilimize girmiştir.

8. Ünsüzlerin sınıflandırılması ile ilgili aşağıdakilerden hangisi yanlıştır?

A) Ünsüzler oluşum noktalarına göre sınıflandırılabilir.
B) Ünsüzler ses tellerinin titreşim durumlarına göre sınıflandırılabilir.
C) Ünsüzler süreklilik ya da süreksizlik durumlarına göre sınıflandırılabilir.
D) Bazı ünsüzler oluşurken bu organlar, hava için bir geçit bırakır. Bu sesler mmmm, şşşşş,
ssss hışırtı veya mırıltı şeklinde sürekli söylenmeye uygun olduğu için sürekli ünsüz adını alır.
Bunlara örnek olarak “b, c, ç, d, g, k, p, t” verilebilir.
E) Ses tellerinin titreşmediği durumlarda ise sert (tonsuz/sedasız) ünsüzler meydana gelir.
Bunlara örnek olarak “f, h, s, ş, p, ç, t, k” verilebilir.

9. Aşağıdakilerden hangisi ‘a’ ünlüsünün özelliklerini tam olarak vermektedir?

A) geniş-düz-kalın
B) geniş-düz-ince
C) dar-düz-kalın
D) dar-düz-ince
E) geniş-yuvarlak-ince

10. Aşağıdakilerden hangisi ‘ü’ ünlüsünün özelliklerini tam olarak vermektedir?

A) geniş-yuvarlak-kalın
B) dar-yuvarlak-kalın
C) geniş-düz-kalın
D) geniş-düz-ince
E) dar-yuvarlak-ince

CEVAPLAR
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10
C C D C A E C D A E